ئه‌فالتون

کۆمار

‌وه‌رگێڕانی‌له‌ئینگلیزیه‌وهد.‌محه‌مه‌د‌که‌مال

2008

1

Plato

The RepublicTranslated‌from‌English‌by Muhammad Kamal

2

ناوه ڕۆك‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌5پێشه‌کی

1-‌ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌8يهكهمبه‌شی‌‌‌‌‌‌‌‌34‌-‌ 2دووهمبه‌شی‌

-‌ سبه‌شی‌ 57‌3يهم‌‌‌‌‌‌‌‌4-‌به‌شی‌‌84چوارەم‌‌‌‌‌‌

-‌ پبه‌شی‌ 107‌5نجهم‌‌‌‌‌-‌ 132‌6شهشهم‌‌‌‌‌به‌شی‌

‌7-‌به‌شی‌153حهوتهم‌‌‌‌-‌ 173‌8ھهشتهم‌‌‌‌به‌شی‌-‌ ‌‌‌‌‌‌‌195‌9نۆيهمبه‌شی‌-‌ 212‌10دهيهم‌‌‌‌‌به‌شی‌

‌پێشه‌کی*‌ئه‌فالتون‌ته‌واوکه‌ری‌سه‌ره‌تایه‌."‌هایدیگه‌ر"

‌ئه‌فالتون‌خوێندکاری‌سوکرات‌و‌مامۆستای‌ئه‌رستۆ‌بووه‌.‌بیروباوه‌ڕه‌‌فه‌لسه‌فیه‌کانی‌له‌نێو‌سیسته‌مێکی‌فه‌لسه‌فیدا،‌که‌‌ئه‌مڕۆ‌به‌‌فه‌لسه‌فه‌ی‌ئه‌فالتون‌یان‌ئه‌فالتونی‌ناوزه‌د‌کراوه‌،‌دامه‌زراوه‌.‌ئه‌فالتون

‌له‌‌ته‌مه‌نی‌الوێتیدا‌سوکراتی‌ناسیوه‌و‌‌كهو‌تۆته‌‌ژێر‌کاریگه‌رێتی‌بیرکردنه‌وه‌ی‌ئه‌و‌فه‌یله‌سوفه‌.‌کاتێک‌.سوکرات‌به‌‌فه‌رمانی‌ده‌وڵه‌ت‌ده‌کوژرێت،‌ئه‌فالتون‌ته‌مه‌نی‌بیست‌و‌نۆ‌ساڵان‌ده‌بێت

3

‌ی‌پێش‌زاینی‌له‌‌‌428ساڵیئه‌فالتون‌له‌‌خێزانێکی‌ناودار‌و‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌و‌خاوه‌ن‌ده‌سته‌ڵاتی‌ڕامیاری‌له‌ ‌‌دایک‌بووه‌.‌باوکی،‌که‌‌ناوی‌ئه‌ریستۆن‌بووه‌‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌بۆ‌سه‌ر‌بنه‌چه‌ی‌پاشاکانی‌ئه‌سینا.‌دایکی‌پ404ئه‌فالتون،‌پێریسیتۆن،‌خوشکی‌چارمه‌دیسی‌پاشای‌ئۆلیگارکی‌بووه‌،‌که‌‌پێش‌جه‌نگی‌پیلۆپۆنیس) ‌

‌ز(‌فه‌رمانڕه‌وایی‌کردووه‌.‌ھهروه‌ھا‌ئه‌فالتون‌دووبرا)ئه‌دیمه‌نتۆس(‌و)گالوکۆن(‌و‌خوشکێکی)پۆتۆن((1)هه‌بووه‌.

‌ئه‌فالتون‌منداڵ‌بووه‌‌باوکی‌مردووه‌.‌دایکی‌شویکردۆته‌وه‌‌به‌‌پیریالمیس،‌که‌‌له‌‌سه‌رده‌می‌پیریکلییندا‌.‌ده‌سته‌ڵاتێکی‌ڕامیاری‌گه‌وره‌ی‌هه‌بووه

‌ئه‌فالتون،‌له‌‌ته‌مه‌نی‌الوێتیدا،‌ویستویه‌تی‌له‌‌ده‌سته‌ڵاتی‌ڕامیاری‌نزیک‌بێته‌وه‌.‌بێگومان‌ئه‌م‌کاره‌ش‌له‌به‌ر‌.ده‌سته‌ڵات‌و‌ڕۆڵی‌خێزانه‌که‌ی‌ئاسان‌بووه‌،‌ته‌نانه‌ت‌خزمه‌کانی‌هانیانداوه‌‌ڕوو‌له‌‌ژیانی‌ڕامیاری‌بکات‌به‌ڵام‌له‌گه‌ڵ‌کوشتنی‌مامۆستا‌و‌هاوڕێکه‌یدا)سوکرات(‌به‌‌ده‌ستی‌ئه‌و‌ده‌سته‌ڵاته‌ی‌خزمه‌کانی‌ئه‌فالتون

‌به‌شدارییان‌تێدا‌کردوه‌‌نائومید‌ده‌بێت،‌له‌گه‌ڵ‌خوێندکاره‌کانی‌دیکه‌ی‌سوکراتدا‌له‌‌ترسی‌زیندانیکردن‌له‌الیه‌ن‌ده‌وڵه‌ته‌وه‌‌ڕووی‌کردۆته‌‌میگارا‌و‌بۆ‌ماوه‌یه‌کی‌کورت‌له‌وێ‌ژیاوه‌.‌دوایی‌بۆ‌ئیتالیا‌و‌میسر‌چووه‌

(2)‌پ‌ز‌بۆ‌ئه‌سینا‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌.‌فێرگه‌یه‌کی‌به‌‌ناوی‌ئه‌کادیمیا‌له‌و‌شاره‌دا‌دامه‌زراندووه‌.388و‌له‌‌ساڵی‌ ‌‌دامه‌زراندنی‌ئه‌کادیمیا‌ده‌ستکه‌وتێکی‌گه‌وره‌‌بووه‌‌بۆ‌ئه‌فالتون.‌له‌‌هه‌مان‌کاتدا‌ئه‌کادیمیا‌بۆ‌خوێندنی

‌فه‌لسه‌فه‌‌و‌زانسته‌کان‌له‌مێژووی‌فه‌لسه‌فه‌ی‌ڕۆژئاوادا‌یه‌که‌م‌خوێندنگایه‌.‌ئه‌م‌خوێندگایه‌‌له‌‌نێو‌باخچه‌یه‌کدا،‌که‌‌بۆ‌ڕێزلێنان‌له‌)ئه‌کادیمۆس(‌ی‌قاره‌مانی‌نێو‌ئه‌فسانه‌ی‌یۆنان‌دروستکرابوو‌دامه‌زراو‌له

‌‌سه‌رناوی‌قاره‌مانه‌که‌ش‌به‌‌ئه‌کادیمیا‌ناوزه‌دکرا.‌ئه‌مڕۆ‌زاراوه‌ی‌ئه‌کادیمیا‌و‌خوێندنی‌ئه‌کادیمی‌بۆ‌قۆناخی‌.فێربوونی‌باڵا‌له‌‌زانکۆکاندا‌به‌کاردێت

ئه‌فالتون‌له‌گه‌ڵ‌دامه‌زراندنی‌ئه‌کادیمیادا‌ژیانی‌خۆی‌بۆ‌وانه‌‌گوتنه‌وه‌‌و‌نوسین‌ته‌رخان‌کرد.‌نزیکه‌ی‌چل

‌پ‌ز،‌ئه‌و‌کاتهی،‌ئه‌فالتون‌ته‌مه‌نی‌شه‌ست‌ساڵان‌بوو367ساڵ‌ئه‌کادیمیای‌به‌‌ڕێوه‌‌برد.‌له‌ساڵی‌ ‌‌دیۆنسیسی‌یه‌که‌م‌له‌‌شاری‌سیراکوس‌مرد،‌کوڕه‌که‌یبه‌ناوی‌)دیۆنسیسی‌دووه‌م(‌کرا‌به‌‌جێگر‌و

‌.‌سه‌رۆکی‌شاره‌که‌دیۆنسیسی‌دووه‌م‌الوێکی‌نه‌خوێنده‌وار‌و‌گه‌مژه‌‌بوو.‌داوا‌له‌‌ئه‌فالتون‌ده‌کرێت‌ببێت‌به‌‌فێرکه‌ری‌و

ئه‌ویش----------------------------------

ئه‌مه‌‌گوته‌یه‌کی‌هایدیگه‌ره‌‌له‌‌نوسراوه‌که‌ی‌هایدیگه‌ره‌وه‌‌به‌ناوی)پێشه‌کییه‌ک‌بۆ‌مێتافیزیک(‌ده‌رمهێناوه‌.‌)وه‌رگێڕ(‌* A . E. Taylor. Plato: the Man and his Work, London: Methuen, 1960. pp. 1- 2 (1)

برایه‌ی‌ئه‌فالتون‌له‌‌دایه‌لۆگی‌کۆماردا‌به‌رانبه‌ر‌سوکرات‌دانیشتون‌و‌گفتوگۆی‌له‌گه‌ڵدا‌ده‌که‌ن‌ئه‌م‌دوو .‌‌ Frederick Copleston. A History of Philosophy, vol.1, New York: Image Books, 1993. Pp. (2)

128- 29, and see: Richard Kraut. “Iutroduction to Study of Plato’’, in The Cambridge Companion to Plato, (ed.) Richard Kraut, Cambridge: Cambridge University Press, 1999. P. 38.

‌داواکارییه‌که‌ی‌په‌سه‌ند‌ده‌کات.‌بۆ‌ئه‌و‌مه‌به‌سته‌‌ئه‌فالتون‌بۆ‌شاری‌سیراکۆس‌له‌‌سیسلی‌ئیتالیا‌ده‌ڕوا. گوایه‌‌ئه‌فالتون‌ویستویه‌تی‌فه‌لسه‌فه‌‌ڕامیارییه‌که‌ی‌خۆی‌بخاته‌‌گه‌ر‌و‌به‌‌په‌روه‌رده‌کردنی‌دیۆنسیس(‌‌3) ‌

‌ئه‌و‌ده‌وڵه‌ته‌‌دابمه‌زرێنێت،‌که‌‌به‌‌بۆچوونی‌ئه‌و‌به‌خته‌وه‌ری‌و‌دادوه‌ری‌بۆ‌کۆمه‌ڵ‌مسۆگه‌ر‌ده‌کات.‌‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌پالنه‌که‌ی‌ئه‌فالتون‌به‌ڕێکی‌به‌ڕێوه‌‌چووه‌‌و‌پاشا‌الوه‌که‌‌زۆر‌له‌‌ئه‌فالتونی‌مامۆستایه‌وه‌‌نزیک.

‌پاش‌چه‌ند‌مانگێک‌ئه‌م‌په‌یوه‌ندییه‌‌شێواوه‌‌و‌ئه‌فالتون‌بۆ‌ئه‌سینا‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌.‌به‌ڵام‌دیۆنسیس‌په‌یوه‌ندییه‌که‌ی‌خۆی‌نه‌پچڕاندوه‌‌و‌به‌رده‌وام‌به‌‌نامه‌‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌ئه‌فالتونه‌وه‌‌کردوه‌.‌له‌‌باره‌ی‌خوێندن‌و

‌دا‌ئه‌فالتون‌جارێکی‌دیکه‌‌بۆ‌سیراکۆس‌ڕۆیشتووه‌‌و‌نزیکه‌ی361فێربوونه‌وه‌‌ئاگاداری‌‌کردووه‌.‌له‌‌ساڵی‌ ‌‌ساڵێک‌له‌وێ‌ماوه‌ته‌وه‌.‌ئه‌م‌جاره‌یان‌په‌یوه‌ندی‌نێوان‌ئه‌فالتون‌و‌دیۆنسیس‌به‌‌ته‌واوی‌ده‌شێوێ.

‌دیۆنسیس‌ئه‌فالتون‌ده‌کات‌به‌‌کۆیله‌‌و‌له‌بازاڕ‌ده‌یفرۆشێت.‌ئه‌رگیتاس‌کۆنه‌‌هاوڕێی‌ئه‌فالتون‌به‌م‌کاره‌‌له‌و‌کاته‌وه‌(4)‌دا‌بۆ‌ئه‌سینای‌ده‌نێرێته‌وه‌.‌360دازانێ‌و‌ئه‌فالتون‌له‌‌کۆیله‌یی‌ڕزگار‌ده‌کات‌و‌له‌ساڵی‌ ‌

‌پ‌ز(‌دا‌له‌‌ته‌مه‌نی‌هاشتا‌و384ئه‌فالتون‌له‌‌ئه‌کادیمیا‌ده‌مێنێته‌وه‌‌و‌ئه‌سینا‌به‌جێ‌نا‌هێڵێت.له‌‌ساڵی‌) ‌

4

‌هه‌شت‌ساڵیدا‌ئه‌و‌کاته‌ی‌له‌سه‌ر‌دوا‌دایه‌لۆگ‌به‌‌ناوی‌)یاساکان(‌کارده‌کات‌ده‌مرێت.‌ئه‌فالتون‌له‌‌شێوه‌ی‌دایه‌لۆگدا،‌که‌‌گفتوگۆیه‌‌له‌نێوان‌چه‌ند‌که‌سێکدا،‌نوسیویه‌تی.‌بێجگه‌‌له‌‌دایه‌لۆگی‌یاساکان،‌که‌‌درێژترین‌و

‌دوا‌نوسراوی‌ئه‌فالتونه‌،‌سوکرات‌پاڵه‌وانی‌هه‌موو‌دایه‌لۆگه‌کانه‌.‌هه‌روه‌ها‌ئه‌فالتون‌یه‌کێکه‌‌له‌و‌نوسه‌رانه‌ی‌نامه‌(‌ی‌به‌‌ده‌ستی‌ئێمه‌‌گه‌یشتون‌و‌13دایه‌لۆگ(‌و‌)46سه‌رده‌می‌یۆنانی‌کۆن،‌که‌‌هه‌موو‌به‌رهه‌مه‌کانی‌) ‌

‌نه‌فه‌وتاون.‌ڕه‌سه‌نیه‌تی‌دایه‌لۆگه‌کانیش‌سه‌لمێنراون،‌به‌ڵام‌بێجگه‌‌له‌‌نامه‌ی‌حه‌وته‌م‌مێژوو‌نوسانی‌فه‌لسه‌فه‌‌گومان‌له‌‌ڕه‌سه‌نیه‌تی‌نامه‌کانی‌دیکه‌ی‌ئه‌فالتون‌ده‌که‌ن.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دان‌ئه‌فالتون‌ئه‌و‌نامانه‌ی

‌و‌ئه‌و‌دایه‌لۆگانه‌ی‌له‌نه‌نوسیوه‌.‌سوکراتیش‌دوو‌ڕۆڵی‌سه‌ره‌کی‌له‌‌سه‌رجه‌می‌دایه‌لۆگه‌کاندا‌هه‌یه‌؛‌لهن‌سه‌ره‌تای‌ژیانی‌فه‌لسه‌فی‌و‌نوسینی‌ئه‌فالتوندا‌نوسراون‌سوکرات‌له‌‌گفتوگۆکاندا‌بۆچوونه‌

‌فه‌لسه‌فیه‌کانی‌خۆی‌ده‌رده‌بڕێت.‌ڕۆڵی‌سوکرات،‌به‌و‌جۆره‌ی‌ئه‌فالتون‌نوسیویه‌تی،‌گێڕانه‌وه‌‌و‌ده‌ربڕینی‌بیرکردنه‌وه‌ی‌سوکرات‌خۆیه‌تی‌و‌به‌‌بۆچوونی‌فه‌لسه‌فی‌ئه‌فالتون‌دانانرێت.‌‌له‌‌دایه‌لۆگه‌کانی‌دواییدا

‌ئه‌فالتون‌سوکراتی،‌وه‌کو‌پاڵه‌وانی‌ڕووداو‌و‌گێڕانه‌وه‌ی‌به‌سه‌رهات‌داناوه‌.‌له‌‌زمانی‌سوکراته‌وه‌‌بۆچوونه‌‌فه‌لسه‌فیه‌کانی‌خۆی‌ده‌ربڕیوه‌.‌دایه‌لۆگه‌کانیش‌گه‌وره‌‌و‌بچوکن.‌‌دایه‌لۆگی‌کۆمار‌یه‌کێکه‌‌له‌‌دایه‌لۆگه‌

‌گه‌وره‌کان‌و‌سه‌رده‌می‌پیری‌ئه‌فالتون‌و‌قۆناخی‌ناوه‌ندی‌نوسینه‌وه‌،‌به‌ڵام‌به‌شی‌یه‌که‌می‌کۆماری‌پیش‌ئه‌م‌قۆناخه‌‌نوسیوه‌‌و‌دوایی‌به‌‌ده‌سکارییه‌وه‌‌خستوێتیه‌‌سه‌ر‌به‌شه‌کانی‌دیکه‌ی‌ئه‌م‌دایه‌لۆگه‌.‌‌له‌م

‌دایه‌لۆگه‌دا،‌که‌‌به‌‌مشتومڕ‌له‌سه‌ر‌دادوه‌ری‌ده‌ستپێده‌کات،‌ئه‌فالتون‌توانیویه‌تی‌فه‌لسه‌فه‌ی‌په‌ره‌ررده‌،‌ڕامیاری‌و‌ئه‌پستمۆلۆجی‌خۆی‌به‌‌خوێنه‌ر‌بناسێنێت.‌له‌م‌دایه‌لۆگه‌دا‌سوکرات‌له‌گه‌ڵ‌دوو‌برای

‌ئه‌فالتوندا)ئه‌دیمه‌نتۆس‌و‌گالوکۆن(‌له‌سه‌رکێشه‌ی‌دادوه‌ری‌ده‌که‌وێته‌‌گفتوگۆ.‌له‌وێوه‌)ئه‌فالتون‌له‌سه‌ر‌زاری‌سوکرات(‌باسی‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری،‌جۆره‌کانی‌ڕژێمی‌ڕامیاری‌و‌ڕۆڵی‌فێربوون‌و‌په‌روه‌رده‌‌بۆ

.سه‌قامگیرکردنی‌دادوه‌ری‌و‌فه‌رمانڕه‌وایکردنی‌فه‌یله‌سوفه‌کان‌و‌گه‌لێک‌کێشه‌ی‌گرنگی‌دیکه‌‌ده‌کات---------------------------------

A . E. Taylor. Plato:The Man and His Work, p.7 (3)A . E. Taylor. Plato:The Man and His Work, p.8, and see: Frederic Copleston. A History of Philosophy, vol. 1, p.)4(‌‌

132 .

‌دایه‌لۆگی‌کۆمار،‌که‌‌یه‌کێکه‌‌له‌‌گرنگترین‌نوسراوی‌ئه‌فالتون‌بۆ‌زۆربه‌ی‌زمانه‌کانی‌جیهان‌وه‌رگێڕاوه‌.‌منیش‌به‌‌پێویستم‌زانی‌خوێنه‌ری‌کورد‌ئه‌م‌دایه‌لۆگه‌ی‌به‌‌زمانی‌کوردی‌له‌به‌ر

‌ده‌ستدا‌بێت‌و‌سودی‌لێوه‌رگرێت.‌ئه‌م‌دایه‌لۆگه‌ش‌له‌‌زمانی‌ئینگلیزییه‌وه‌‌له‌‌وه‌رگێڕاوه‌که‌ی‌)گروبه‌‌و‌ڕیڤ(‌ه‌وه‌‌وه‌رمگرتوه‌،‌له‌گه‌ڵ‌وه‌رگێڕاوه‌‌کانی)بنیامین‌جۆویت(‌و‌)ئار.‌ئی.‌ئالن(‌یشدا‌به‌رداوردم‌کردوه‌‌تاکو‌له‌‌واتا‌و‌مه‌به‌ستی‌ئه‌فالتون‌باشتر‌تێبگه‌م.‌من‌په‌راوێزه‌کانم‌بۆ‌ئه‌م‌وه‌رگێڕاوه‌داناوه‌‌و‌له‌په‌ڕتووکه‌‌ئینگلیزییه‌که‌دا‌نیه‌.‌له‌‌هه‌ندێک

‌شوێندا،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌زمان‌و‌مه‌به‌ستی‌ئه‌فالتون‌نزیکتر‌ببینه‌وه‌،‌به‌‌پێویستم‌زانیوه‌‌دێرێک‌یان‌چه‌ند‌وشه‌یه‌ک‌بخه‌مه‌‌سه‌ر‌وه‌رگێڕاوه‌که‌،‌که‌‌له‌دایه‌لۆگه‌که‌دا‌ده‌رنه‌بڕاون.‌بۆ‌ئه‌وه‌ی

‌خوێنه‌ر‌بزانێت‌ئه‌و‌دێڕ‌و‌وشانه‌‌له‌‌دایه‌لۆگه‌که‌دا‌نین‌و‌وه‌رگێر‌خۆی‌دایناون‌له‌نێو‌ئه‌م‌،‌که‌له‌‌کۆتاییدا،‌حه‌ز‌ده‌که‌م‌سوپاسی‌تابان‌که‌مال‌بکه‌م‌[‌دامناون.‌.....جۆره‌‌که‌وانه‌یه‌دا]

‌بۆ‌ئاماده‌‌کردنی‌ڕه‌شنووسه‌که‌‌بۆ‌له‌‌چاپدان‌ئه‌رکی‌کێشا.‌سوپاسی‌ده‌زگای‌چاپ‌و‌‌یان‌خسته‌‌به‌ر‌ڕۆشنایی‌بوون‌و‌بۆیان‌لهوه‌رگێڕاوه،‌که‌‌ئه‌م‌‌دهكهمپه‌خشی‌سه‌رده‌م

‌چاپدام.

‌د.‌محه‌مه‌د‌که‌مال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زانکۆی‌مالبۆرن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌2008

5

به‌شی‌یه‌که‌می‌کوڕی‌ئه‌ریستۆن‌بۆ‌پیرایۆس‌ڕۆیشتم.‌نیازی‌نوێژکردنم‌بۆ‌ئه‌و‌خاتو(گالوکۆن)دوێنێ‌له‌گه‌ڵ‌ ‌

خوایه‌‌ببینم‌چونکه‌‌بۆ‌‌هه‌روه‌ها‌حه‌زمکرد‌یادکردنه‌وه‌ی‌خه‌ڵکی‌بۆ‌ئه‌و.هه‌بوو‌‌ەی‌ئهو‌شارەخواوه‌ند ‌شاره‌وه‌‌و‌که‌ژاوه‌که‌ش‌له‌الیه‌ن‌دانیشتوانی‌ئه‌و‌بۆچوونی‌من‌یادکردنه‌وه‌که‌‌و‌به‌(‌1)یه‌که‌مجار‌سازده‌کرا. ‌

شوێنکه‌وتوانی‌ئه‌و‌خاتو‌خوایه‌[‌نایاب‌بوو]تراشینیه‌نه‌کان‌ .

و‌بینی‌‌دووره‌وه‌‌ئێمه‌ی‌شاری‌ئه‌سینا‌گه‌ڕاینه‌وه‌.‌پۆلیمارکۆس‌له‌‌‌و‌نوێژکردن‌به‌ره‌و‌ژاوه‌کهپاش‌بینینی‌که‌ ‌گوتی:‌پۆلیمارکۆس‌ده‌یه‌وێت‌چاوه‌ڕوانی‌‌پشته‌وه‌‌جله‌که‌ی‌گرتم‌و‌.‌کۆیله‌که‌‌له‌دوامانداکۆیله‌که‌ی‌نارد‌به ‌

،‌تکایه‌‌چاوه‌ڕوانی‌دێ‌ڕێوه‌‌به‌ره‌و‌الی‌ئێوه‌بن.‌ئاوڕم‌دایه‌وه‌‌و‌پرسیم:‌‌‌کوا‌پۆلیمارکۆس؟‌‌گوتی:‌‌به ‌‌بن.‌گالوکۆن‌وه‌ڵامی‌دایه‌وه‌‌و‌گوتی:‌‌باشه‌،‌چاوه‌ڕێی‌ده‌که‌ین.‌پۆلیمارکۆس‌گه‌یشته‌المان.‌ئه‌دیمه‌نتۆس

ده‌رده‌که‌وت‌ئه‌وانیش‌بۆ.‌برای‌گالوکۆن‌و‌نیکراتۆسی‌کوڕی‌نیسیاس‌و‌چه‌ند‌که‌سێکی‌دیکه‌ی‌له‌گه‌ڵدا‌بوو ‌دیاره‌‌بۆ‌ئه‌سینا‌ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌.‌بینینی‌که‌ژاوه‌که‌‌ڕۆیشتبن.‌پۆلیمارکۆس‌گوتی:‌وا ‌

دیاره‌.‌منیش‌گوتم‌به‌ڕێگاکه‌دا‌وا ‌‌ئه‌و‌گوتی:‌ده‌زانیت‌ئێمه‌‌چه‌ند‌که‌سین؟

‌به‌ڵێ‌ده‌زانم.له‌المان‌بمێنیته‌وه‌.‌‌ئێمه‌‌به‌هێزتریت‌یان‌ده‌بێت‌نه‌ڕۆیت‌و‌که‌وابوو،‌بیسه‌لمێنه‌‌له ‌

‌ئایا‌ڕێگه‌چاره‌یه‌کی‌دیکه‌‌هه‌یه‌‌ڕازیت‌بکه‌ین‌تاکو‌بڕۆین‌؟‌چۆن‌ڕازیمان‌ده‌که‌یت‌ئه‌گه‌ر‌گوێت‌لێنه‌گرین‌؟

‌گالوکۆن‌گوتی:‌بێگومان‌وایه‌.‌که‌وابوو،‌گوێناگرین.

‌سواری‌ئه‌سپه‌وه‌‌بۆ‌یادکردنه‌وه‌ی‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌گوتی:‌ده‌زانیت‌ئه‌مشه‌و‌پێشبڕکێی‌مه‌شخه‌ڵ‌هه‌ڵگرتن‌به ‌‌سازدهکرخاتو‌خواوه‌ند ‌؟ت ‌

‌سه‌ر‌پشتی‌ئه‌سپ؟‌ئه‌مه‌‌شتێکی‌نوێیه‌.‌من‌گوتم:‌‌له ‌‌سه‌ر‌ئه‌سپ‌پێشبڕکێ‌ده‌که‌ن؟‌‌ڕاست‌‌!‌له‌به ‌

6

‌به‌ڵێ،‌شه‌وه‌که‌‌بۆ‌ئه‌و‌کایه‌یه‌‌دانراوه‌.باسده‌که‌ین.‌ده‌ورمان‌کۆده‌بنه‌وه‌‌و‌پاش‌نانخواردنی‌ئێواره‌‌ده‌ڕۆین‌پێشبڕکه‌که‌‌ده‌بینین.‌له‌وێ‌الوه‌کان‌له‌ ‌

ئه‌وه‌‌مه‌ڕۆ‌لێره‌‌بمێنه‌ره‌وه.‌له‌به‌ر ‌‌گالوکۆن‌گوتی:‌له‌وه‌ده‌چێت‌بمێنینه‌وه‌.

‌منیش‌گوتم:‌مادامه‌کی‌وابیر‌ده‌که‌یته‌وه‌‌ده‌مێنینه‌وه‌.براکه‌ی‌پۆلیمارکۆس)لیسیاس‌و‌ئێتیدمۆس(،‌تراسیماکۆسی‌دوو‌بۆ‌ماڵی‌پۆلیمارکۆس‌ڕۆیشتین.‌هه‌ر ‌

کلیتۆفانی‌کوڕی‌ئه‌رستۆنیمۆس‌له‌وێ‌بوون.‌هه‌روه‌ها‌چالسیدۆن‌وچارمه‌نتیدسی‌شاری‌په‌یانیا‌و‌شاری‌ ‌‌---------------------------------------------سیفالۆسی‌‌‌‌ ‌

مه‌به‌ست‌له‌م‌خاتو‌خوایه‌)بێندس(ه‌،‌که‌‌باوه‌ڕکه‌ره‌کانی‌تازه‌‌له‌و‌شارۆچکه‌یه‌دا)پیرایۆس(‌سه‌ریانهه‌ڵدابوو.‌پیرایۆس‌(1) ‌شارۆچکه‌یه‌کی‌سه‌رده‌ریای‌نزیک‌ئه‌سینا‌بووه‌.)وه‌رگێڕ(

پیر‌ببوو.‌پاش‌قوربانیدان‌بۆ‌خوا،‌له‌نێو‌باوکی‌پۆلیماکۆسیش‌له‌وێ‌بوو.‌پاش‌ماوه‌یه‌کی‌زۆر‌‌بینیمه‌وه‌‌و ‌کورسیه‌ک‌دانیشتبوو‌سه‌رینێکیشیان‌خستبوه‌‌پشت‌سه‌ری.‌ڕیزێک‌کورسی‌به‌خڕی‌‌سه‌ر‌حه‌وشه‌که‌دا‌له ‌

سه‌ریان‌دانیشتین.‌‌ئێمه‌ش‌له‌.له‌‌ده‌وریا‌دانرابوون ‌كهيت‌پیرایۆس‌ناسهردانىسیفالۆس‌منی‌بینی‌و‌به‌خێراتنی‌کردم‌و‌گوتی:‌‌سوکرات،‌تۆ‌زوو‌زوو‌ ‌

الی‌تۆ‌ده‌هاتم.‌ئێره‌‌بێیت.‌‌من‌بۆ‌‌پێ‌بۆ‌ئه‌سینا‌بێم،‌نه‌مده‌هێشت‌تۆ‌بۆ‌تاکوبتبینین-ئه‌گه‌ر‌بمتوانیایه‌‌به ‌ده‌زانیت‌چه‌ند‌حه‌زم‌بۆ‌چێژ‌و‌خۆشی‌له‌ش‌که‌م‌وه‌کو‌ده‌مبینیت،‌پێویسته‌‌تۆ‌بۆ‌ئێره‌‌بێیت.‌باش‌به‌ڵام، ‌

قسه‌م‌بکه‌‌و‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌الوانه‌دا‌بێته‌وه‌‌ئه‌وه‌نده‌ش‌ئاره‌زووم‌بۆ‌گفتوگۆ‌و‌باسکردن‌زیاد‌ده‌کات.‌‌به‌ ‌الی‌هاوڕێ‌وخزمه‌کانت‌ده‌ڕۆیت‌سه‌ردانی‌ئێمه‌ش‌بکه‌.‌به‌رده‌وامیش،‌وه‌کو‌چۆن‌بۆ‌بمێنه‌ره‌وه‌‌و ‌

باره‌ی‌ئه‌و‌‌پێویسته‌‌له‌.گفتوگۆیه‌‌‌ته‌مه‌ن‌حه‌زم‌له‌‌گوتم:‌سیفالۆس،‌بێگومان‌واده‌که‌م.‌له‌گه‌ڵ‌که‌سانی‌به ‌‌ڕێگایه‌ی‌بڕیویانه‌و‌ئێمه‌ش‌ده‌یگرینه‌‌به‌ر‌پرسیاریان‌لێبکه‌ین.‌ده‌بێت‌بزانین‌ڕێگایه‌کی‌سه‌خته‌‌یان‌ئاسان.

‌قۆناخێک‌گه‌یشتویت،‌که‌‌شاعیره‌کان‌‌چونکه‌‌تۆ‌بهبزانم‌باره‌ی‌ئه‌و‌ڕێگایه‌وه‌‌‌حه‌زده‌که‌م‌بیروباوه‌ڕی‌تۆ‌له ‌خوا،‌‌‌‌به‌(2)باره‌یه‌وه‌‌ده‌ڵێیت؟‌‌‌له‌چی.‌ئایا‌ته‌مه‌نێکی‌سه‌خته‌؟‌‌"پێشده‌رگای‌ته‌مه‌نی‌پیری"ناویده‌نێن‌ ‌

ڕاستی‌پێت‌ده‌ڵێم‌چۆن‌بیریلێده‌که‌مه‌وه‌.‌ئێمه‌‌چه‌ند‌که‌سێکی‌هاوته‌مه‌نین،‌وه‌کو‌سوکرات‌به‌ ‌‌‌زۆربه‌مان‌گله‌یی‌له‌(3)‌یه‌کدی‌ده‌چن‌خوا‌کۆیانده‌کاته‌وه‌[‌پێکه‌وه‌‌داده‌نیشن.‌‌ده‌ڵێن]ئه‌وانه‌ی‌له ‌

ئاهه‌نگێڕانی‌ڕۆژانی‌الوێتی‌که‌مبوونه‌وه‌ی‌چێژه‌‌خۆشه‌کان‌ده‌که‌ین،‌یادی‌سێکس‌و‌خواردنه‌وه‌‌و ‌سه‌رچاوه‌ی‌گه‌لێک‌ده‌که‌ینه‌وه‌.‌هه‌ندێک‌جاریش‌له‌م‌بارودۆخه‌ی‌ئێستامان‌توڕه‌‌ده‌بین.‌هه‌ندێک‌گله‌یی‌به‌ ‌

‌خراپه‌‌داده‌نێن.‌به‌ڵام‌ئه‌وان‌ئاماژه‌‌بۆ‌هۆیه‌‌ڕاسته‌قینه‌که‌‌ناکه‌ن.‌ئه‌گه‌ر‌پیری‌هۆ‌بوایه‌‌ده‌بوایه‌‌منیش‌وه‌کوکۆڕه‌‌بووم،‌که‌‌یه‌کێک‌پرسیاری‌له‌‌سۆفۆکلس‌ئه‌وان‌توشی‌ئه‌و‌ناخۆشییانه‌‌ببومایه‌.‌من‌ئاماده‌ی‌ئه‌و ‌

وه‌ڵامدا‌گوتی:‌‌ئێستا‌له‌گه‌ڵ‌سێکسدا‌چۆنیت؟‌‌ده‌توانیت‌له‌گه‌ڵ‌ژندا‌بخه‌ویت؟‌ئه‌ویش‌له‌(4)کردو‌گوتی:‌ ‌."ده‌ستی‌خاوه‌نێکی‌زۆردار‌ڕاده‌کات،‌من‌ڕزگارم‌بووه‌‌‌ژێر‌خۆشحاڵم‌له‌وه‌ی،‌وه‌کو‌چۆن‌کۆیله‌یه‌ک‌له" ‌

‌سۆفۆکلس‌گوته‌نی‌له‌و‌خاوه‌ن‌کۆیله‌.هه‌ستم‌ده‌کرد‌ئه‌و‌ڕاستده‌کات‌و‌له‌وه‌زۆرتر‌یه‌خه‌مان‌ناگرێ ‌ته‌مه‌نه‌که‌وه‌‌.‌سه‌باره‌ت‌مامه‌ڵه‌کردنی‌‌‌که‌سوکاریش‌له‌گه‌ڵ‌پیرێکدا‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌بوهزۆرداره‌‌ڕزگارمان ‌

الوێتی‌و‌پیریشدا‌بگریت‌ئه‌گه‌ر‌ڕیگه‌یه‌کی‌مامناوه‌ندی‌له‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نیه‌.‌ده‌که‌وێته‌‌سه‌رچۆنیه‌تی‌ژیان.‌‌ ‌باسبکات.‌قسه‌کانی‌بوو.‌ویستم‌زۆرترم‌بۆ‌توشی‌کێشه‌کان‌نابیت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌حه‌زم‌له‌ ‌

ئه‌وه‌ی‌ده‌ڵه‌مه‌ندیت‌له‌گه‌ڵ‌پیریدا‌کێشه‌ت‌تۆ‌له‌به‌ر‌نیه‌.‌له‌وانه‌یه‌‌وابۆی‌بچن‌‌گوتم،‌زۆرکه‌س‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕا ‌شنه‌بێت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دروسته‌،‌ئه‌وان‌هاوڕانین.‌تاکوڕاده‌یه‌کی ‌

‌بۆچوونه‌که‌یان‌ڕاسته‌.‌وه‌ڵامدانه‌وه‌که‌ی‌تیمستۆکلس‌بۆ‌ئه‌مه‌‌له‌باره‌.‌دانیشتویه‌کی‌شاری‌سێریفیوسشاره‌که‌ی‌گوتی،‌که‌‌ناودارێتی‌ئه‌و‌بۆ‌به‌توندی‌ڕه‌خنه‌ی‌لێگرت‌و

‌‌__________________________________________‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌)2(‌ )وه‌رگێڕ(هه‌ردوو‌به‌رهه‌مه‌که‌یدا‌ئیلیاده‌‌و‌ئۆدیسه‌دا‌هه‌یه‌.‌‌شاعیرانه‌‌ته‌نیا)هۆمیرۆس(ه‌،‌که‌‌ئه‌م‌گوته‌یه‌ی‌له‌‌مه‌به‌ست‌له‌و

‌ئه‌وانه‌ی‌له‌یه‌کدی‌ده‌چن‌خوا‌کۆیانده‌کاته‌وه‌،‌گوته‌یه‌کی‌هۆمیرۆسه‌.‌بڕوانه‌:‌)3(‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌Odyssey.‌xvii.‌218)وه‌رگێڕ(

7

)4(‌ شانۆگه‌رییه‌‌به‌ناوبانگه‌کانی‌ئه‌مانه‌ن:‌ئۆدیبی‌پاشا،‌ئه‌نتیگۆن‌و‌‌پ‌ز(‌نوسه‌ری‌شانۆگه‌ری‌یۆنانیه‌.‌له‌406-496سۆفۆکلس) ‌ئۆدیب‌له‌‌کۆلۆنس.‌)وه‌رگێڕ(

‌وه‌ڵامدانه‌وه‌که‌یدا‌گوتی،‌ئه‌گه‌ر‌خه‌ڵکی‌شاری‌سێریفیان‌و‌ئه‌سیناش‌بوایه‌،‌مه‌رج‌نه‌ده‌بوو‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌.‌له ‌ئه‌گه‌ر‌ژیانێکی‌ناخۆشیان‌هه‌یه‌.‌هه‌ژارن‌و‌‌پیرن‌و‌ناوداربێت.‌ئه‌م‌نموونه‌یه‌‌بۆ‌ئه‌وانه‌ش‌ده‌گونجێت،‌که ‌

،نیه‌.‌به‌ڵام‌پیرێکی‌خراپ‌هه‌رچه‌نده‌‌ده‌وڵه‌مه‌ندیش‌بێتن‌ئاسا‌مرۆڤێکی‌چاک‌هه‌ژاربێت‌پیرێتی‌ال ‌.نیه‌‌ئاسوده‌ ‌

سیفالۆس،‌تۆ‌ئه‌م‌ده‌وڵه‌ته‌ت‌چۆن‌په‌یداکرد؟‌بۆت‌به‌جێماوه‌‌یان‌خۆت‌په‌یدادکردووه‌؟:‌منیش‌پرسیم ‌باپیرمه‌وه‌.‌تۆ‌ده‌پرسیت‌من‌چیم‌بۆ‌خۆم‌دروستکردوه‌؟‌من،‌وه‌کو‌پاره‌دارێک‌ده‌که‌ومه‌‌نێوان‌باوکم‌و ‌

‌ناوی‌لیسانیاس‌بوو،‌پاره‌که‌ی‌باپیرم‌به‌قه‌د‌من‌پاره‌ی‌هه‌بوو،‌به‌ڵام‌هه‌وڵی‌ده‌دا‌زۆرتریبکات.‌باوکم،‌که ‌سامانه‌ی‌هه‌مه‌‌و‌به‌‌ئێستای‌من‌که‌متری‌هه‌بوو.‌منیش‌به‌خته‌وه‌رم‌به‌وه‌ی،‌که‌‌ئه‌و‌باپیرمی‌خوارد‌و‌له‌ ‌

‌زیاده‌وه‌‌بۆ‌کوڕه‌کانی‌جێده‌هێڵم.‌من‌بۆیه‌‌پرسیاره‌که‌م‌لێکردیت‌چونکه‌‌ده‌رده‌که‌وێت‌پاره‌ت‌زۆر‌خۆشناوێت.‌ئه‌وانه‌ی‌پاره‌شیان‌نیه‌‌وه‌کو

‌پاره‌یه‌.‌ئه‌وان،‌وه‌کو‌ئه‌و‌شاعیرانه‌‌تۆن.‌ئه‌وانه‌ی‌پاره‌یان‌په‌یداکردووه‌‌له‌وانه‌ی‌که‌‌نیانه‌‌زۆرتر‌حه‌زیان‌له ‌ئه‌وه‌‌نیه‌،‌که‌‌پاره‌‌سودبه‌خشه‌،‌به‌ڵکو‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌منداڵه‌کانیان‌خۆشده‌وێت.‌‌له‌به‌ر‌یان‌باوکانه‌ن‌شیعر‌و ‌

پاره‌‌‌بێجگه‌‌له‌.هاوڕێ‌بوونیان‌که‌مده‌کاته‌وه‌‌‌ته‌وانای‌به‌‌بۆ‌هه‌وڵدانیان‌بۆ‌دروستکردنه‌که‌ی.‌ئه‌مه‌ش‌له ‌‌له‌سه‌ر‌شتێکی‌دیکه‌‌بکه‌ن.‌نازانن‌قسه ‌

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.ڕێگه‌ی‌ده‌وڵه‌مه‌ندییه‌وه‌‌ده‌ستت‌که‌وتوه‌؟‌بێگومان‌ڕاسته‌.‌به‌ڵام‌چاکترین‌شت‌چیه‌،‌که‌‌له‌ ‌

کۆتایی‌ژیان‌که‌س‌ڕازیناکات.‌وه‌کو‌تۆش،‌ئه‌ی‌سوکرات،‌ده‌زانیت‌که‌سێک‌له‌‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌که‌م‌زۆر ‌‌پێشتر‌لێی‌نه‌ده‌ترسا.‌ئه‌و‌‌له‌شت‌ده‌ترسێت،‌که‌‌زۆر‌نزیکده‌بێته‌وه‌‌ترس‌له‌الی‌سه‌رهه‌ڵده‌دات.‌له ‌

‌ژیانی‌پاش‌مردندا‌‌که‌‌چۆن‌زۆرداره‌کان‌له‌(5)‌باره‌ی‌)هادیس(‌ه‌وه‌‌ده‌مانبیستن،‌‌چیرۆکانه‌ی‌له ‌ێستا‌له‌به‌ر‌پیری‌و‌نزیکبوونه‌وه‌‌له‌‌مه‌رگ‌دێنه‌‌به‌رچاو‌و‌ترس‌دروستده‌که‌ن.‌له‌وه‌‌ده‌ترسیت.‌سزاده‌درێن ‌

ترسێکی‌کارێکی‌خراپ‌یان‌زۆرداریت‌کردبێت.‌گوایه‌‌ئه‌وانه‌ی‌له‌م‌ژیانه‌دا‌زۆردارن‌]پاش‌مردن[‌به‌ ‌که‌ن.‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌زانن‌له‌م‌‌ئاگادێنه‌وه‌.‌له‌و‌منداڵانه‌‌ده‌چن‌چاوه‌ڕوانی‌ڕووداوێکی‌ناخۆش‌ده‌زۆره‌وه‌‌به ‌

هیواوه‌‌ده‌ژین.‌ئه‌و‌هیوایه‌،‌وه‌کو‌پیندار‌ده‌ڵێت،‌ده‌بێت‌به‌‌برینپێچی‌ته‌مه‌نی‌پیری:‌ژیانه‌دا‌زۆردارنه‌بوون‌به‌ ‌‌له‌نێو‌دڵدا‌هیوای‌شیرین،

‌برینپێچ‌و‌هاوڕێی‌ته‌مه‌نی‌پیرییه‌.‌هۆشی‌گۆڕاوی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هیوا،‌که‌شتیه‌وانی ‌

جوانی‌چه‌ند‌به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌(6)مرۆڤه‌‌ته‌مه‌ن‌کورته‌کانه‌.‌ ‌سامان‌له‌م‌په‌یوه‌ندییه‌دا،‌نه‌ک‌بۆ‌هه‌موو‌که‌سێک،‌ته‌نیا‌بۆ‌مرۆڤی‌بۆچوونی‌من‌پاره‌و‌باسیده‌کات.‌به‌ ‌

ترس‌سامان‌ده‌توانن‌له‌‌فێڵی‌خه‌ڵکی‌ڕزگارمان‌بکه‌ن‌یان‌له‌‌خاوه‌ن‌رێز‌به‌نرخن.‌‌پاره‌و

--------------------------------------------------‌)5(‌ شوێنه‌‌به‌کاردێت،‌که‌‌گوایه‌‌گیانی‌مردووه‌کان‌تیایدا‌داده‌نرێن،‌تاکو‌دادگاییان‌ده‌کرێت.‌هادیس‌وشه‌یه‌کی‌یۆنانییه‌‌بۆ‌ئه‌و ‌

‌دونیای‌به‌رزه‌خ‌ناوزه‌دکراوه‌.‌)وه‌رگێڕ(‌به‌بیروباوه‌ڕی‌سۆفیگه‌ریدا‌له‌هه‌ندێک‌ئه‌ده‌ب‌و ‌‌سه‌ر‌‌به‌‌شاری‌سپارتاخێزانێکی‌ئه‌رستۆکراتی‌سه‌ده‌ی‌پێنجه‌می‌پێش‌زاییندا‌له‌‌له‌نانييه‌و‌مۆسیقازانی‌یۆ‌شاعیر(‌پیندار‌6) ‌

هاتۆته‌‌دنیاوه‌‌و‌ژیاوه‌.‌زۆربه‌ی‌هۆنراوه‌کانی‌ونبون.)وه‌رگێڕ(

پاره‌یه‌‌قوربانی‌بۆ‌خوا‌ده‌که‌ین‌و‌یارمه‌تی‌که‌سێک‌ده‌ده‌ین.‌گه‌لێک‌سودی‌دیکه‌یان‌بمانپارێزن.‌به‌و ‌‌هه‌یه‌.به‌ڵام‌سود‌له‌پێناوی‌سودگه‌یاندندا‌باشترینه‌.

‌ئایا‌دادوه‌ری‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌هه‌ستێکی‌جوانت‌هه‌یه‌.‌به‌ڵام‌باسی‌دادپه‌روه‌ریت‌کرد.‌ئه‌ی‌سیفالێوس ‌‌قه‌رزه‌کانت‌به‌بێ‌مه‌رج‌بده‌یته‌وه‌؟‌یان‌ئه‌م‌کاره‌‌هه‌ندێک‌جار‌ڕه‌وایه‌و‌جاری‌دیکه‌ش‌ڕه‌وا‌نیه‌؟‌مه‌به‌ستم

ۆڤه‌‌شێترکاره‌،‌بۆنموونه‌،‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌ئه‌گه‌ر‌مرۆڤێک‌چه‌کێکی‌الی‌هاوڕێکه‌ی‌دانابێت‌و‌ئێستا‌ئه‌و‌م‌له‌و ‌هاوڕێکه‌ی‌بکاته‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌هاوڕێکه‌ی‌چه‌که‌که‌ی‌نه‌داتێ‌کارێکی‌ناڕه‌وای‌بێت‌بچێت‌داوای‌چه‌که‌که‌ی‌له‌ ‌

باری‌هۆشه‌کی‌که‌سێکی‌دیکه‌دا‌بدات.‌کردووه‌‌و‌نابێت‌که‌سیش‌حوکم‌به‌سه‌ر ‌

8

‌به‌ڵێ‌وایه‌.نیه‌.‌که‌وابوو،‌پێناسه‌ی‌دادوه‌ری‌گوتنی‌ڕاستی‌و‌قه‌رزدانه‌وه‌ ‌

(7)وایه‌‌ئه‌گه‌ر‌باوه‌ڕ‌به‌‌سیمۆنیدس‌بکه‌ین.‌‌پۆلیمارکۆس‌گووتی:‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌سوکرات.‌ئه‌مه‌ ‌.‌گفتوگۆکه‌تا‌به‌رده‌وام‌به‌‌سیفالۆس‌گوتی:‌‌من‌ده‌ڕۆم‌به‌الی‌قوربانیه‌که‌وه‌‌و‌تۆش‌له ‌

‌پۆلیمارکۆس‌گوتی:‌ده‌توانم‌بۆ‌هه‌موو‌کارێک‌ببم‌به‌جێگرت؟ئینجا

‌سیفالۆس‌به‌پێکه‌نینه‌وه‌‌وه‌ڵامی‌دایه‌وه‌‌:‌بێگومان‌تۆ‌جێگری‌منیت.‌ڕۆی‌به‌الی‌قوربانیه‌که‌وه‌.‌منیش‌گوتم‌:‌ئێستا‌بۆ‌گفتوگۆکه‌مان‌جێگری]باوکتیت[،‌پێمان‌بڵێ‌بۆچوونه‌که‌ی‌سیمۆندیس‌له‌سه‌ر

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.دادوه‌ری‌چیه‌،‌که‌‌تۆ‌به‌‌دروستی‌داده‌نێیت‌به‌‌بیروڕای‌من‌بۆچوونه‌که‌‌ی‌جوانه‌،‌که‌‌ده‌ڵێت‌هه‌ر‌که‌سه‌‌ئه‌وه‌ی‌بدرێتێت،‌که‌‌به‌‌ماڵی‌خۆی‌داده‌نێت.‌باشه‌،‌من‌گومانم‌له‌‌بۆچوونه‌که‌ی‌سێموندیس‌نیه‌‌چونکه‌‌زاناو‌خواناسه‌.‌به‌ڵام‌ئه‌و‌گوته‌یه‌ی‌چ‌واته‌یه‌ک

‌ده‌به‌خشێت؟‌له‌وانه‌یه‌‌تۆ‌بزانیت،‌به‌ڵام‌من‌تێنه‌گه‌یشتوم.‌هه‌ڵبه‌ته‌‌مه‌به‌ستی‌ئه‌وه‌نیه‌،‌که‌‌له‌پێشتر‌خۆمان‌ئاماژه‌مان‌بۆکرد‌و‌گوتمان‌قه‌رزه‌که‌‌بۆ‌خاوه‌نه‌که‌ی‌بگه‌ڕێته‌وه‌‌و‌گرنگ‌نیه‌‌خاوه‌ن‌قه‌رزه‌که‌‌له‌‌کاتی

‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌قه‌رزه‌که‌دا‌شێتیش‌بێت.‌ئه‌و‌قه‌رزه‌‌ماڵی‌خاوه‌نه‌که‌یه‌تی،‌ئایا‌ئه‌مه‌‌وایه‌‌؟

‌به‌ڵێ.‌به‌ڵام‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌شێته‌‌نابێت‌قه‌رزه‌که‌ی‌بده‌ینه‌وه؟

‌ڕاسته‌.‌که‌وابوو،‌مه‌به‌ستی‌سیمۆندیس‌له‌وێدا،‌که‌‌دادوه‌ری‌له‌‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌قه‌رزه‌که‌دا‌بێت‌جیاوازه‌.

‌بێگومان،‌به‌خوا‌له‌‌شتێکی‌جیاواز‌ده‌چێت.‌مه‌به‌ستی‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌هاوڕێ‌ده‌بێت‌چاکه‌‌له‌گه‌ڵ‌هاوڕێدا‌بکات‌و‌هه‌رگیز‌ئازاری‌نه‌دات.

‌من‌له‌‌تۆ‌تێده‌گه‌م.‌ئه‌گه‌ر‌دوو‌هاوڕێ‌قه‌رزاری‌یه‌کدی‌بن‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌قه‌رزه‌که‌‌به‌‌زێڕیش‌بێت‌له‌‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌زیان‌به‌‌هاوڕێکه‌ی‌ده‌گه‌یه‌نێت‌نابێت‌بیداته‌وه‌.‌ئایا‌ئه‌مه‌‌مه‌به‌ستی‌سیمۆندیسه‌؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.به‌ڵێ

‌--------------------------------------------‌)7(‌ ‌پ‌ز(‌شاعێرێکی‌یۆنانیه‌‌له‌‌دوورگه‌ی‌ئه‌یگیان‌له‌‌سیمۆس‌له‌دایکبووه‌468-548سیمۆنیدس‌) ‌‌.

‌ئه‌ی‌ده‌بێت‌قه‌رزه‌که‌‌به‌‌دوژمنیش‌بدرێته‌وه‌؟‌به‌ڵێ.‌ده‌بێت‌قه‌رزه‌که‌‌بدرێته‌وه‌.‌به‌ڵام‌به‌‌بۆچوونی‌منیش‌ئه‌وه‌ی‌دوژمنه‌کانمان‌هه‌یانه‌‌خراپه‌.

‌که‌وابوو،‌سیمۆندیس،‌وه‌کو‌شاعیرێک‌قسه‌ده‌کات‌و‌گوته‌که‌ی‌مه‌ته‌ڵه‌.‌دادوه‌ری‌بۆ‌ئه‌و‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌قه‌رزه‌که‌یه‌‌بۆ‌خاوه‌نه‌که‌ی.

‌به‌‌بۆچوونی‌تۆ‌چ‌واتایه‌کی‌دیکه‌ی‌هه‌یه‌؟‌تۆ‌چۆن‌بیریلێده‌که‌یته‌وه‌؟‌‌ئه‌گه‌ر‌یه‌کێک‌بپرسێت:‌ئه‌ی‌سیمۆندیس،‌چ‌شتێک‌هه‌یه‌‌بۆ‌خاوه‌نه‌که‌ی

‌بگه‌ڕێته‌وه‌‌یان‌ئه‌و‌هونه‌ر‌و‌زانینه‌ی،‌که‌‌ناوی‌ده‌نێین‌پزیشکی‌‌به‌‌کێ‌بدرێت؟‌ئاشکرایه‌،‌ده‌رمان‌و‌خواردنه‌وه‌‌به‌‌له‌ش‌ده‌درێن.

‌ئه‌ی‌هونه‌ری‌چێشت‌لێنان‌بۆکێیه‌‌و‌چ‌ده‌دات؟‌تامی‌خۆش‌به‌‌چێشته‌که‌‌ده‌دات.

باشه‌،‌ئێستا‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌دادوه‌ری‌ناوزه‌دمانکرد‌چ‌ئه‌داو‌بۆ‌کێیه‌؟

‌ئه‌گه‌ر‌په‌یڕه‌وی‌وه‌ڵامی‌پێشو‌بکه‌ین،‌ئه‌ی‌سوکرات،‌دادوه‌ری‌سودی‌بۆ‌هاوڕێکانمان‌و‌زیانی‌بۆ‌دوژمنه‌کانمان‌هه‌یه‌.

‌که‌وابوو،‌به‌‌بۆچوونی‌سیمۆندیس،‌چاکه‌‌کردن‌له‌گه‌ڵ‌هاوڕێکانمان‌و‌خراپه‌کردن‌له‌گه‌ڵ‌دوژمندا‌دادوه‌رییه‌.‌‌‌بڕوام‌وایه‌.

‌کێ‌هه‌یه‌له‌‌حاڵه‌تی‌نه‌خۆشیدا‌له‌گه‌ڵ‌هاوڕێدا‌چاکه‌که‌رو‌له‌گه‌ڵ‌دوژمندا‌خراپه‌که‌ربێت؟

9

‌پزیشک.‌ئایا‌به‌‌چ‌کرده‌وه‌یه‌ک‌دادوه‌رێک‌سود‌به‌‌هاوڕێ‌و‌زیان‌به‌‌دوژمن‌ده‌گه‌یه‌نێت؟

‌له‌‌جه‌نگ‌و‌به‌ره‌کردنه‌وه‌دا.‌باشه‌،‌ئێستا،‌ئه‌ی‌پۆلیمارکۆس،‌پزیشک‌بۆ‌ئه‌وانه‌ی‌نه‌خۆش‌نین‌هیچ‌سودێکی‌نیه‌.

‌دروسته‌.‌که‌شتیه‌وانیش‌سودی‌بۆ‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌نیه‌،‌که‌‌به‌‌نێو‌ده‌ریادا‌ناگوزه‌رێن.

‌به‌ڵێ.‌دادوه‌ر‌بۆ‌ئه‌وانه‌ی‌له‌‌جه‌نگدانین‌‌بێسوده‌؟

‌نا،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیم.‌که‌وابوو،‌]به‌بۆچوونی‌تۆ[‌دادوه‌ری‌له‌‌کاتی‌ئاشتیشدا‌سودبه‌خشه‌؟

‌به‌ڵێ.‌هه‌روه‌ها،‌کشتوکاڵ‌کردنیش؟

‌به‌ڵێ.‌بۆ‌به‌رهه‌مهێنان؟

‌به‌ڵێ.‌هه‌روه‌ها،‌که‌وش‌دروستکردنیش؟

‌به‌ڵێ.‌چونکه‌،‌پێویستیت‌به‌‌که‌وشه‌؟

‌به‌‌دڵنیاییه‌وه‌.‌باشه‌،‌که‌وابوو،‌دادوه‌ری‌بۆ‌وه‌ده‌ستهێنان‌سود‌به‌خشه‌و‌له‌‌کاتی‌ئاشتیشدا‌به‌کاردێت؟

‌به‌ڵێنیش،‌ئه‌ی‌سوکرات.‌مه‌به‌ستت‌به‌ڵێنی‌هاوکاریکردنه‌؟

‌مه‌به‌ستم‌هاوکاریکردنه‌.‌که‌سێک‌یاری]دامه‌[‌مان‌له‌گه‌ڵدا‌بکات‌هاوکارێکی‌چاک‌و‌سود‌به‌خشه.‌‌ئایا‌‌‌له‌به‌ر‌ئهوهیه‌ئهو‌که‌سه‌

(8)دادوه‌ره‌یان‌یاری‌زانه‌؟‌ ‌‌چونکه‌‌یاری‌زانه‌.

‌ئایا‌له‌‌دانانی‌خشت‌و‌به‌ردا‌که‌سێکی‌دادوه‌ر‌چاکتره‌‌یان‌وه‌ستایه‌کی‌خانو‌دروستکردن‌هاوکارمان‌بێت؟‌وه‌ستا.

‌له‌‌چ‌جۆره‌‌هاوکاریکردنێکدا‌دادوه‌رێک‌له‌‌وه‌ستایه‌کی‌خانو‌یان‌گیتار‌زانێک‌چاکتره؟‌ئایا‌چاکی‌گیتار‌زانه‌که‌‌له‌وه‌دانیه‌،‌که‌‌له‌‌دادوه‌ره‌که‌‌باشتر‌گیتار‌لێده‌دات؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وابۆی

‌ده‌چم‌بۆ‌مامه‌ڵه‌کردن‌له‌گه‌ڵ‌پاره‌دا‌ئه‌مه‌‌دروست‌بێت.‌هه‌ڵبه‌ته‌،‌ئه‌ی‌پۆلیمارکوس‌بۆ‌پاره‌‌وایه‌‌چونکه‌‌کاتێک‌بمانه‌وێت‌ئه‌سپ‌بکڕین‌که‌سێک‌له‌‌به‌خێوکردنی

‌ئه‌سپ‌بزانێت‌ببێت‌به‌‌هاوکارمان‌سودی‌زۆرتره‌،‌وانیه‌؟‌وادیاره‌.

‌که‌سێکیش‌بیه‌وێت‌به‌له‌مێک‌بکڕێت‌چاکتره‌‌هاوکاره‌که‌ی‌وه‌ستای‌به‌له‌م‌دروستکردن‌یان‌که‌شتیه‌وان‌بێت؟‌‌گونجاوتره‌.

‌ئه‌ی‌له‌مامه‌ڵه‌‌کردن‌له‌گه‌ڵ‌زێڕ‌و‌زیودا،‌ئایا‌که‌سێکی‌دادوه‌ر‌له‌‌که‌سێکی‌دیکه‌‌سودبه‌خشتره‌؟‌به‌ڵێ‌سوکرات،‌کاتێک]زێڕ‌و‌زیوه‌که‌ی[‌له‌الداده‌نێن.

‌مه‌به‌ست‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌کاتێک‌پێویستیمان‌به‌]زێڕ‌و‌زیو[‌نیه‌و‌هه‌ڵیانده‌گرین؟‌ئه‌مه‌‌ڕاسته‌.

‌که‌وابوو،‌کاتێک‌پاره‌مان‌خه‌رج‌نه‌کرد‌دادوه‌ری]بۆ‌هه‌ڵگرتنی‌پاره‌که‌[‌پێویسته‌؟‌به‌ڵێ،‌ده‌ترسم‌وابێت.

‌کاتێکیش‌پێویستمان‌به‌‌مقه‌ستێکی‌]په‌رژین[بڕین‌نیه‌‌هه‌ڵیده‌گرین‌و‌به‌کاریناهێنین.‌دادوه‌ریش‌بۆ‌تاکه‌‌که‌س‌وهاوکاره‌که‌شی‌به‌سوده‌.‌کارامه‌ی‌په‌رژین‌بڕینه‌که‌‌شه‌‌سودمان‌‌پێده‌گه‌یه‌نێت‌به‌ڵێ.؟

10

‌دادوه‌ری‌به‌سود‌نیه‌‌ئه‌گه‌ر‌شته‌کان‌به‌کاربهێنن‌و‌به‌سوده،‌که‌‌هه‌ڵیانده‌گرین؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.وادیاره‌‌به‌م‌جۆره‌‌بێت

-----------------------------------------(‌ دووه‌،‌له‌سه‌ر‌ته‌خته‌یه‌‌ده‌کرێت‌و‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌‌ chechers()8(ئه‌م‌یارییه‌‌کۆنه‌ی‌یۆنانیه‌کان‌ناوی‌‌‌

‌یاری‌زانه‌که‌‌دوانزه‌‌پارچه‌‌به‌رد‌داده‌نێت.‌من‌وشه‌ی)دامه‌(‌م‌بۆ‌داناوه‌‌چونکه‌‌له‌‌یاری‌)دامه‌(وه‌‌نزیکه‌و‌هاوکات‌ناوه‌ڕۆکی‌نوسینه‌که‌ی‌ئه‌فالتونناگۆڕێت.‌)وه‌رگێڕ(

‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا‌دادوه‌ری‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌له‌وێدا‌سودبه‌خشه‌‌کاتێک‌شته‌کان‌سودیان‌لێوه‌رناگیرێت‌و]هه‌ڵگیراون[،‌ئه‌وه‌نده‌‌به‌‌نرخ‌نیه‌.‌به‌ڵام‌ته‌ماشای‌ئه‌م‌خاڵه‌‌بکه‌،‌]که‌باسیده‌که‌م[‌ئایا‌که‌سێک‌مستی‌باش

بکوتێ،‌هه‌ر‌ئه‌و‌که‌سه‌‌نیه‌‌له‌یاری‌شه‌ڕه‌مستدا‌بتوانێت]خۆی‌له‌مستی‌ئه‌وه‌ی‌به‌رانبه‌ری[‌بپارێزێت؟

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌ئه‌وه‌ی‌خۆی‌له‌‌نه‌خۆشی‌بپارێزێت‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌بزانێت]خاوه‌نی‌ته‌ندروستیه‌[‌؟

‌بۆ‌من‌وادیاره‌.‌پاسه‌وانی‌چاکیش‌ده‌توانێت‌پیالن‌و‌چه‌کی‌دوژمن‌بدزێت؟

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌که‌وابوو،‌پاسه‌وانی‌چاک‌دزێکی‌چاکه‌.

‌له‌وانه‌یه‌.‌که‌سێک‌له‌‌پاره‌‌هه‌ڵگرتندا‌زیره‌ک‌بێت‌له‌‌دزی‌کردنیشدا‌زیره‌که‌.

‌به‌گوێره‌ی‌گفتوگۆکه‌مان‌ده‌بێت‌وابێت.ه‌وه‌‌وه‌رگرتوه‌،‌که‌‌به‌‌بۆچوونی‌ئه‌وهۆمیرۆسکه‌سێکی‌دادوه‌ر،‌که‌وابوو‌دزه‌.‌تۆ‌ئه‌م‌بیرۆکه‌یه‌شت‌له‌‌ ‌

(9)ئاوتۆلیکۆسی‌‌باپیری‌ئۆدیسۆس‌له‌‌درۆکردن‌و‌دزیندا‌له‌‌هه‌موو‌که‌سێک‌زیره‌کتر‌بوو‌.‌ ‌‌و‌سیمۆندیس،‌دادوه‌ری‌جۆرێکه‌‌له‌‌هونه‌ری‌دزیکردن،‌سودگه‌یاندن‌به‌‌هاوڕێ‌وهۆمیرۆسبه‌‌دیدی‌تۆ‌و‌ ‌

‌زیان‌به‌خشین‌‌به‌دوژمن.‌ئایا‌مه‌به‌ستت‌ئه‌مه‌یه‌؟

‌نا،‌به‌‌خوا،‌ئه‌و‌مه‌به‌سته‌م‌نیه‌.‌من‌نازانم‌چ‌مه‌به‌ستێکم‌هه‌یه‌،‌به‌ڵام‌هێشتا‌سودگه‌یاندن‌به‌‌هاوڕێ‌و‌.زیانیش‌به‌‌دوژمن‌به‌دادوه‌ری‌داده‌نێم

‌مه‌به‌ستت‌له‌‌هاوڕێ‌ئه‌و‌که‌سه‌یه‌،‌که‌‌بۆ]ئێمه‌[‌چاک‌و‌سودبه‌خشه‌،‌یان‌]بۆ‌هه‌موو‌که‌سێک[‌وایه‌؟‌‌بێگومان،‌تۆ‌ئه‌و‌که‌سه‌ت‌خۆشده‌وێت،‌که‌‌چاک‌و‌سودبه‌خشه‌‌و‌رقت‌له‌‌که‌سێکیشه‌‌خراپ‌و‌زیان‌به‌خشبێت.‌به‌ڵام‌دڵنیام‌خه‌ڵکی‌له‌م‌باره‌یه‌وه‌‌هه‌ندێک‌جار‌توشی‌هه‌ڵه‌‌ده‌بن.‌زۆرکه‌س‌به‌‌چاک‌و

‌سه‌دبه‌خش‌ده‌بینن،‌‌‌که‌وا‌نین.‌هه‌مان‌هه‌ڵه‌ش‌له‌ناسینی‌دوژمندا‌ده‌که‌ن.‌به‌ڵێ‌واده‌که‌ن.

‌ئایا‌ئه‌مه‌‌نابێته‌‌هۆی‌ئه‌وه‌ی‌که‌سی‌چاک‌به‌‌دوژمن‌و‌خراپیش‌به‌‌هاوڕێی‌خۆیان‌دابنێن؟‌دروسته‌.

‌که‌وابوو،‌به‌گوێره‌ی‌بۆچوونه‌که‌ت‌خراپه‌کاری‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وانه‌ی‌نا-‌دادوه‌ری‌ناکه‌ن،‌دادوه‌رییه‌.‌نا،‌سوکرات،‌به‌‌هیچ‌جۆرێک‌ئه‌و‌مه‌به‌سته‌م‌نیه‌.‌له‌وانه‌یه‌‌باسکردنه‌که‌م‌خراپ‌بێت.

‌که‌وابوو،‌]به‌بۆچوونی‌تۆ[‌دادوه‌ری‌له‌وه‌دایه‌‌بۆ‌ئه‌وانه‌ی‌دادوه‌رنین‌زیان‌به‌خش‌و‌بۆ‌دادوه‌ره‌کانیش‌سودبه‌خش‌‌بین.

--------------------------------------------------------‌(‌هۆمه‌ر‌یان‌هۆمیرۆسی‌شاعیری‌یۆنانی‌له‌‌سه‌ده‌ی‌حه‌وته‌می‌پێش‌زاینیدا‌ژیاوه‌.‌ئه‌م‌شاعیره‌‌‌هه‌ر‌دوو‌چاوی‌کوێر‌بووه‌.‌له‌‌ڕێگه‌ی9) ‌

‌هۆنراوه‌کانیه‌وه‌‌زۆربه‌ی‌داستان‌و‌چیرۆکه‌‌ئه‌فسانیاوییه‌کان‌و‌مێژووی‌کۆنی‌یۆنانمان‌پێگه‌یشتون.‌دوو‌به‌رهه‌مه‌‌شاکاره‌که‌ی،‌ئه‌لیادو‌ئۆدیسه‌،‌تاکوئه‌مڕۆ‌ماونه‌ته‌وه‌.‌)وه‌رگێڕ(

11

‌به‌ڕای‌من،‌ئه‌م‌شێوه‌‌ده‌ربڕینه‌‌باشتره‌.‌ئه‌مه‌ش‌ئه‌وه‌‌ده‌گه‌یه‌نێت،‌‌پۆلیمارکۆس،‌که‌‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌به‌‌هه‌ڵه‌‌حوکم‌به‌سه‌ر‌هاوڕێیه‌کدا‌ده‌ده‌ن‌و‌زیانی‌پێده‌گه‌یه‌نن‌یان‌دوژمنێک‌به‌‌هاوڕێ‌ده‌بینن‌و‌ده‌بن‌به‌‌سودبه‌خش‌و‌کارێکی‌دادوه‌رانه‌‌ده‌که‌ن.

‌ئه‌مه‌ش‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌بۆچوونه‌که‌ی‌سیمۆندیسه‌وه‌یه‌.‌به‌ڵێ‌وایه‌.‌به‌ڵام‌با‌پێناسه‌که‌مان‌بگۆڕین‌چونکه‌‌واتای‌هاورێ‌و‌دوژمنمان‌به‌ته‌واوی‌ڕووننه‌کرده‌وه‌.

‌چۆن‌پێناسیانبکه‌ین‌؟‌ئێمه‌‌گوتمان‌هاوڕێ‌که‌سێکی‌سودبه‌خشه‌؟

‌ئێستا‌چۆن‌ئه‌م‌]پێناسه‌یه‌[‌بگۆڕین؟‌که‌سێک‌سودبه‌خش‌بێت‌و‌ئێستاش‌سودبگه‌یه‌نێت‌به‌‌هاوڕێ‌داده‌نرێت!‌که‌سێکیش‌سودبه‌خش‌بێت‌و

‌]ئێستا[‌‌سودبه‌خش‌نه‌بێت‌‌‌هاوڕێ‌نیه‌.‌به‌م‌جۆره‌ش‌وا‌بیر‌له‌‌دوژمن‌ده‌کرێته‌وه‌.‌به‌گوێره‌ی‌ئه‌م‌پێناسه‌یه‌،‌که‌سێکی‌چاک‌هاوڕێ‌و‌خراپیش‌دوژمنه‌.

‌به‌ڵێ.‌هه‌ره‌رها،‌تۆ‌ده‌ته‌وێت‌واتایه‌کی‌دیکه‌ی‌دادوه‌ری‌بخه‌ینه‌‌سه‌رپێناسه‌که‌مان،‌که‌‌گوتمان‌دادوه‌ری‌چاکه‌کردنه

‌له‌گه‌ڵ‌هاوڕێ‌و‌خراپه‌‌کردنیشه‌‌له‌گه‌ڵ‌دوژمندا.‌تۆ‌ده‌ته‌وێ‌له‌وه‌‌زۆرتر‌بڵێیت،‌که‌‌گوایه‌‌دادوه‌ری‌ئه‌وه‌یه‌،‌چاکه‌‌له‌گه‌ڵ‌هاوڕێی‌چاکدا‌بکه‌یت‌و‌خراپه‌ش‌به‌رانبه‌ر‌دوژمنی‌خراپ‌بکه‌یت؟

‌دروسته‌،‌بۆ‌من‌واده‌رده‌که‌وێت.‌ئایا‌کاری‌دادوه‌رێک‌ئه‌وه‌یه‌‌زیان‌به‌‌هه‌موو‌که‌سێک‌بگه‌یه‌نێت؟

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌ده‌بێت‌زیان‌به‌‌که‌سانی‌خراپ‌و‌دوژمنه‌کان‌بگه‌یه‌نێت.‌ئه‌سپ‌به‌‌ئازاردان‌باش‌ده‌بێت‌یان‌خراپ؟

‌خراپ.ئایا‌ئه‌وه‌‌چاکه‌،‌که‌‌سه‌گ‌یان‌ئه‌سپ‌باشتر‌ده‌کات؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌ئه‌وه‌‌چاکه

کاتێک‌سه‌گێک‌ئازار‌ده‌درێت‌هارتر‌نابێت؟‌ئه‌م‌‌ئازاردانه‌بۆ‌سه‌گ‌باشه‌و‌بۆ‌ئه‌سپ‌باش‌نیه‌؟

‌به‌ڵێ،‌‌پێویسته‌‌وابێت.ئایا‌خراپ‌نیه‌‌رۆڤ‌ئازار‌بدرێت؟

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌ئایا‌بۆ‌مرۆڤ‌دادوه‌ری‌چاکه‌‌نیه‌‌؟

‌به‌ڵێ،‌چاکه‌یه‌‌‌.‌که‌وابوو،‌ئه‌وانه‌ی‌ئازارده‌درێن‌زۆرتر‌نا-‌دادوه‌رن؟

‌وادیاره‌.‌ئایا‌مۆسیقازانه‌کان‌که‌سانی‌مۆسیقانه‌زان‌به‌‌مۆسیقا‌لێدان‌ده‌که‌ن‌به‌‌مۆسیقازان؟

‌ناتوانن.‌یان‌سوارچاکه‌کان‌به‌‌هونه‌ری‌ئه‌سپ‌سواری‌خه‌ڵکی‌له‌‌ئه‌سپ‌سواری‌دوورده‌خه‌نه‌وه‌؟

‌نه‌خێر.‌باشه‌،‌ئایا‌ئه‌وانه‌ی‌دادوه‌رن‌ده‌توانن‌به‌‌دادوه‌ری‌خه‌ڵکی‌بکه‌ن‌به‌‌نا-‌دادوه‌ر؟

‌ناتوانن.‌ئایا‌گه‌رما‌شته‌‌دژه‌که‌ی‌به‌رانبه‌ری‌ساردناکات؟

‌به‌ڵێ.‌یان‌وشکانی‌شته‌‌دژه‌که‌ی‌به‌رانبه‌ری‌ته‌ڕ‌ده‌کات؟

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌ئایا‌کاری‌چاکه‌‌زیان‌گه‌یاندن‌به‌‌دژه‌که‌ی‌نیه‌؟

12

‌وادیاره‌.‌هه‌روه‌ها،‌دادوه‌ر‌که‌سێکی‌چاکه‌که‌ره‌؟

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌که‌وابوو،‌ئه‌ی‌پۆلیمارکۆس،‌نابێت‌دادوه‌ر‌ئازاری‌هاوڕێ‌یان‌که‌سێکی‌دیکه‌‌بدات.‌ئازاردان‌کاری‌دژه‌که‌ی

‌یان‌که‌سێکه‌،‌که‌‌دادوه‌ر‌نیه‌.‌به‌بیروڕای‌من،‌سوکرات،‌ئه‌مه‌‌به‌ته‌واوی‌دروسته‌.

‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌بڵێت‌دادوه‌ری‌له‌وێدایه‌قه‌رزه‌که‌ی‌بۆ‌خاوه‌نه‌که‌ی‌بگه‌ڕێنێته‌وه‌‌و‌بۆ‌دوژمن‌زیان‌به‌خش‌و‌بۆ‌‌‌هاوڕێش‌سودبه‌خش‌بێت‌زانا‌نیه‌‌و‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌کات‌ڕاست‌نیه‌‌چونکه‌‌واده‌ر‌که‌وت،‌که‌‌دادوه‌ر

‌ئازاری‌‌‌‌‌‌‌هیچ‌که‌سێک‌نادات.‌من‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕام.

‌من‌و‌تۆ‌ده‌بێت‌دژی‌ئه‌وانه‌‌ڕاوه‌ستین،‌که‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دان‌سیمۆندیس‌و‌بیاس‌و‌پیتاکۆس‌یان‌زاناکانی‌دیکه‌‌‌‌‌‌به‌م‌جۆره‌]واتای‌دادوه‌رییان[‌ڕوونکردۆته‌وه‌.

‌من‌له‌م‌جه‌نگه‌دا‌هاوکاری‌تۆم.‌ئایا‌ده‌زانی‌کێ‌ده‌ڵێت‌دادوه‌ری‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌بۆ‌هاوڕێکانت‌سودبه‌خش‌و‌دوژمنه‌کانت‌زیان‌به‌خش‌بیت؟

‌کێ؟‌وابزانم‌گوته‌ی‌پێریانده‌ر،‌پێردیکاس،‌زێرزێکس‌یان‌ئیسمیناسی‌شاری‌کۆرینته‌یه‌‌یان‌گوته‌ی‌چه‌ند

(10)ده‌وڵه‌مه‌ندێکی‌دیکه‌یه‌،‌‌که‌‌خۆیان‌به‌خاوه‌ن‌ده‌سته‌ڵات‌داده‌نێن.‌ ‌‌به‌ته‌واوی‌دروسته‌.

‌باشه،‌ئه‌گه‌ر‌دادوه‌ری‌و‌دادوه‌ر‌ئه‌م‌واتایانه‌یان‌نه‌بێت،‌که‌‌ئه‌وان‌باسیده‌که‌ن‌ئایا‌چ‌واتایه‌کیان‌هه‌یه‌؟‌کاتێک‌له‌م‌مشتومڕه‌دابووین،‌تراسیماکۆس‌چه‌ند‌جارێک‌هه‌وڵیدا‌به‌شداری‌بکات،‌به‌ڵام‌ئه‌وانه‌ی‌نزیکی‌دانیشتبون‌ده‌یانویست‌له‌‌ئاکامی‌گفتوگۆکه‌مان‌بگه‌ن‌ڕێگه‌یان‌نه‌دا‌به‌شداری‌بکات.‌پاش‌ئه‌وه‌ی‌من‌له‌

‌قسه‌کردن‌وه‌ستام‌خۆی‌پێنه‌گیرا‌و‌به‌‌په‌رۆشه‌وه‌‌ویستی‌خۆی‌بخاته‌‌نێو‌باسه‌که‌وه‌.من‌و‌پۆلیمارکۆس‌ترساین‌له‌وه‌ی‌به‌‌بۆڵه‌وه‌‌خۆی‌هاویشته‌‌ناو‌مشتومڕه‌که‌مانه‌وه‌.‌گوتی،‌سوکرات،‌ئێوه

---------------------------------‌پێریانده‌ر‌و‌پێردیکاس‌و‌زێرزێکس‌سێ‌دیکتاتۆری‌بێ‌به‌زه‌یی‌یۆنان‌بوون‌و‌ئیسمنیاسیش‌ده‌وڵه‌مه‌ندێکی‌گه‌وره‌‌بووه.‌)10(

)وه‌رگێڕ(

‌هه‌ردووکتان،‌چ‌بێ‌ماناییه‌کتانه‌؟‌‌بۆچی‌وه‌کو‌گه‌مژه‌یه‌ک‌ڕێگا‌به‌‌که‌سێکی‌دیکه‌‌ده‌ده‌یت؟‌‌ئه‌گه‌ر‌بته‌وێت‌له‌واتای‌دادوه‌ری‌تێبگه‌یت‌پرسیار‌مه‌که‌‌و‌وه‌ڵامه‌که‌شی‌ڕه‌تمه‌ده‌وه‌.‌تۆ‌ده‌زانیت‌پرسیارکردن‌له

‌‌وه‌ڵامدانه‌وه‌‌ئاسانتره‌.‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌ت‌بده‌ره‌وه‌‌و‌واتای‌دادوه‌ریمان‌بۆ‌ڕوونبکه‌وه‌.‌مه‌ڵێ‌دادوه‌ری‌سودگه‌یاندن‌و‌ده‌ستکه‌وت‌و‌قازانجه‌.‌ده‌مه‌وێت‌واتاکه‌ی‌ئاشکرا‌باسبکه‌یت.‌به‌‌ناماقوڵیه‌که‌ی‌تۆ‌ڕازی‌نیم.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وشه‌کانی]تراسیماکۆس[‌ڕایانچڵه‌کاندم‌وله‌‌تێڕوانینه‌کای‌ترسام.‌ئه‌گه‌ر‌له‌پێشتر

‌ده‌موچاوه‌‌مۆنه‌که‌یم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نه‌دیبایه‌من‌به‌و]هه‌ڵوێسته‌ی[‌الڵ‌ده‌بووم.‌‌له‌‌یه‌که‌م‌ساتی‌مشتومڕه‌که‌مانه‌وه‌،‌که‌‌ته‌ماشام‌ده‌کرد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ده‌مزانی‌په‌سته‌.‌بۆیه‌‌به‌‌سوکه‌‌له‌رزینێکه‌وه‌‌وه‌ڵامم

‌دایه‌وه‌‌و‌گوتم:‌‌تراسیماکۆس‌پێویست‌ناکات‌خۆت‌‌‌‌‌‌‌‌‌توڕه‌‌بکه‌یت.‌من‌و‌پۆلیمارکۆس‌به‌‌مه‌به‌سته‌وه‌‌خۆمان‌به‌و‌هه‌ڵه‌یه‌‌نه‌گه‌یاندووه‌.‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌دوای‌زێڕدا‌‌‌‌‌‌‌‌بگه‌ڕێین‌به‌‌مه‌به‌سته‌وه‌‌ڕێگه‌‌بۆ‌یه‌کدی‌خۆش

‌ناکه‌ین.‌پێناسه‌کردنی‌دادوه‌ریش‌له‌‌زێڕ‌به‌نرختره‌.‌واتێمه‌گه‌مه‌به‌ستمان‌سه‌رلێشێواندن‌و‌خۆ‌ونکردن‌بێت‌چونکه‌‌دۆزینه‌وه‌ی‌کارێکی‌ئاسان‌نیه‌.‌له‌به‌رئه‌مه‌پێویسته‌‌که‌سێکی‌زیره‌کی‌وه‌کو‌تۆ‌له‌گه‌ڵ‌ئێمه‌دا

.ئه‌وه‌نده‌‌ڕه‌ق‌نه‌بێت

‌پاش‌ئه‌م‌قسانه‌م‌به‌‌ده‌نگێکی‌به‌رز‌و‌گاڵته‌کردنه‌وه‌‌پێکه‌نی.‌گوتی،‌سوکرات‌به‌‌هیراکلیس‌سوێند‌ده‌خۆم‌‌‌من‌پێش‌مشتومڕه‌که‌تان‌گوتم،‌که‌‌تۆ‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌کان‌ناده‌یته‌وه‌‌و(11)گاڵته‌م‌له‌گه‌ڵدا‌کردیت.‌ ‌

‌گاڵته‌ش‌به‌وه‌ڵامه‌کانی‌‌ئه‌وان‌ده‌که‌یت.‌چونکه‌‌تۆ‌که‌سێکی‌زیره‌کیت.‌تۆ‌له‌پێشتر‌ده‌زانی،‌که‌‌پرسیار‌له‌باره‌ی‌ژماره‌‌دوانزه‌وه‌‌له‌‌که‌سێک‌بکه‌یت‌و‌هه‌مانکات‌ده‌ڵێیت‌پێم‌مه‌ڵێ،‌که‌‌دووجار‌شه‌ش،‌سێ‌جار

13

‌چوار،‌شه‌ش‌جار‌دوو‌یان‌چوارجارسێ‌دهكاته‌دوانزه‌چونکه‌‌به‌م‌ناماقوڵییه‌‌ڕازی‌نابم‌و‌که‌س‌ناتوانێت‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌‌به‌م‌جۆره‌‌بۆ‌ئاماده‌بکات.‌‌ئه‌گه‌ر‌بڵێیت،‌تراسیماکۆس‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌ئایا‌من‌وه‌ڵامم‌نه‌داویته‌وه‌؟‌من‌سه‌رم‌ده‌سوڕمێت.‌ئایا‌هیچ‌‌شتێکی‌دیکه‌‌له‌‌ڕاستی‌به‌والوه‌‌هه‌یه‌‌من‌بۆتانی‌باسبکه‌م؟

‌ئایا‌تۆ‌چ‌وه‌ڵامێکت‌پێیه‌؟‌‌‌باشه‌،‌تۆ‌واده‌زانیت‌ئه‌م‌دووشته‌‌وه‌کو‌یه‌کن؟‌بۆچی‌له‌‌یه‌کدی‌ناچن؟‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌یه‌کدیش‌نه‌چن‌بۆ‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌پرسیاه‌که‌ی‌لێده‌که‌یت‌له‌‌یه‌کدی‌ده‌چن.

‌ئایا‌ده‌توانین‌ڕێگه‌‌له‌‌وه‌ڵامدانه‌وه‌که‌ی‌بگرین؟‌ئایا‌تۆ‌یه‌کێک‌له‌و‌وه‌ڵامانه‌مان‌ده‌ده‌یتێ،‌که‌‌ڕێگه‌ی‌ده‌ربڕینیان‌لێگیراوه‌؟

.بۆ‌من‌جێگه‌ی‌سه‌رسوڕمان‌نیه‌‌ئه‌و‌وه‌ڵامه‌‌بده‌م‌‌به‌‌مه‌رجێک‌به‌ڕاستی‌دابنێم

‌تۆ‌چی‌ده‌ڵێیت‌ئه‌گه‌ر‌وه‌ڵامێکی‌باشتر‌له‌‌وه‌ڵامه‌کانی‌پێشوت‌بده‌مێ؟‌‌چ‌سزایه‌کت‌بده‌م؟‌چ‌سزایه‌ک‌له‌وه‌‌باشتره‌که‌سێکی‌نه‌زان‌شتێک‌له‌‌که‌سێکه‌وه‌‌فێربێت،‌که‌‌ده‌زانێت؟

‌تۆ‌سه‌یریت،‌بێجگه‌‌له‌‌فێربوون‌ده‌مه‌وێت‌سزایه‌کی‌دیکه‌ت‌بۆ‌دابنێم.‌ئه‌گه‌ر‌پاره‌م‌ده‌ستکه‌وت‌ئه‌تده‌مێ.

‌گالوکۆن‌گوتی:‌هه‌ندێک‌پاره‌ی‌هه‌یه‌.‌تراسیماکۆسيش‌گوتی:‌ئه‌گه‌ر‌کێشه‌که‌‌پاره‌بێت‌ئێمه‌‌پاره‌‌بۆ‌سوکرات‌‌‌‌کۆده‌که‌ینه‌وه‌.

‌من‌ده‌زانم‌شێوه‌ی‌گفتوگۆی‌سوکرات‌چۆنه‌.‌ئه‌و‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌کان‌ناداته‌وه‌‌و‌وه‌ڵامی‌به‌رانبه‌ره‌که‌شی‌ڕه‌تده‌داته‌وه‌.

----------------------------------------------------------‌(‌هیراکلیس‌پاڵه‌وانێکی‌نێو‌ئه‌فسانه‌ی‌یۆنانییه.‌کوڕی‌زیۆس‌و‌ئازاترین‌پاڵه‌وان‌بووه‌.‌دواجار‌ڕۆمانه‌کان‌ناوه‌که‌یان‌بۆ11) ‌

هه‌رکلیس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گۆڕیوه‌.‌)وه‌رگێڕ(

‌منيش‌گوتم:‌که‌سێک‌وه‌ڵامه‌که‌‌نه‌زانێت‌یان‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دا‌نه‌بێت،‌که‌‌وه‌ڵامه‌که‌‌نازانێت،‌زانایه‌کیش‌ڕێگه‌یپێنه‌دات‌بیروڕای‌خۆی‌ده‌ربڕێت،‌چۆن‌ده‌توانێت‌وه‌ڵام‌بداته‌وه‌؟

‌تۆ‌باشتر‌وه‌ڵام‌ده‌ده‌یته‌وه‌،‌چونکه‌‌خۆت‌به‌‌زانا‌داده‌نێیت.‌که‌وابوو،‌ئه‌م‌چاکه‌یه‌م‌له‌گه‌ڵدابکه‌‌و‌گالوکۆن‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌له‌فێربوون‌بێبه‌ش‌مه‌که‌.

‌گالوکۆن‌و‌ئه‌وانه‌ی‌دانیشتبون‌داوایان‌لێکرد‌وه‌ڵامه‌که‌ی‌ده‌ربڕێت.‌واده‌رده‌که‌وت‌تراسیماکۆس‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دا‌‌‌بێت‌وه‌ڵامێکی‌ڕاستی‌پێیه‌و‌سه‌رنجی‌ئه‌وان‌ڕاده‌کێشێت.‌خۆی‌به‌‌سه‌رکه‌وتوو‌ده‌بینی‌و‌زۆری‌له‌‌من‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ده‌کرد‌وه‌ڵامه‌که‌می‌بده‌مێ.‌به‌‌هه‌رحاڵ،‌له‌‌کۆتاییدا‌ڕازی‌بوو‌به‌وه‌ی‌وه‌ڵامبداته‌وه‌‌و‌گوتی:‌ئێوه‌‌سوکراتتان‌الیه‌.‌ئه‌م‌زانایه‌‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌له‌به‌ر‌چاوی‌بێت‌له‌‌خه‌ڵکه‌وه‌‌فێرده‌بێت‌و‌ئاماده‌ش‌نیه‌‌که‌س‌فیربکات.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌،‌من‌له‌خه‌ڵکه‌وه‌‌فێرده‌بم،‌به‌ڵام‌له‌وه‌دا،‌که‌‌ده‌ڵێیت‌له‌به‌ر‌چاوی‌نیه‌،‌ڕاست

‌ناکه‌یت.‌من‌سوپاسی‌خۆم‌ده‌رده‌بڕم‌و‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌پاره‌م‌نیه‌‌ناتوانم‌خه‌ڵاتیان‌بکه‌م.‌تۆ‌نازانی‌چه‌ند‌خۆشحاڵ‌ده‌بم،‌که‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌که‌سێک‌باش‌قسه‌ده‌کات‌و‌وه‌ڵامێکی‌چاکم‌ده‌داته‌وه‌.

‌که‌وابوو،‌گوێبگره‌،‌من‌ده‌ڵێم‌دادوه‌ری‌سودی‌الیه‌نی‌به‌هێز)‌یان‌الیه‌نی‌هێزداره‌کانه‌(.‌بۆچی‌سوپاسم‌ناکه‌یت؟‌تۆ‌خۆت‌له‌‌سوپاسکردنه‌که‌‌ده‌دزیته‌وه‌.

‌من‌پێویسته‌‌له‌‌وه‌ڵامه‌که‌ت‌تێبگه‌م،‌چونکه‌‌نازانم‌مه‌به‌ستت‌چیه‌.‌به‌‌بیروڕای‌تۆ‌دادپه‌روه‌ری‌سودی‌الیه‌نی‌به‌هێزه‌.‌ئه‌ی‌تراسیماکۆس،‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌دڵنیام،‌که‌‌وه‌ڵامه‌که‌ت‌ئه‌م‌مه‌به‌سته‌ی‌نیه‌،‌که‌‌پۆڵیدامۆس

‌]پاڵه‌وانی‌زۆرانبازی[‌له‌‌ئێمه‌‌به‌هێزتره‌‌یان‌خواردنی‌گۆشتی‌گا‌بۆ‌ئه‌و‌سودبه‌خشه‌‌چونکه‌‌به‌هێزی‌ده‌کات،‌له‌به‌رئه‌مه‌‌ئه‌و‌خواردنه‌‌سودبه‌خش‌و‌دادوه‌رییه‌‌و‌بۆ‌ئێمه‌ش،‌که‌‌له‌‌ئه‌و‌که‌متر‌به‌هێزین‌دادوه‌ری‌نیه‌‌؟‌سوکرات،‌تۆ‌توشی‌قێزدانه‌وه‌م‌ده‌که‌یت.‌له‌‌شوێنێکدا‌وه‌ڵام‌و‌گفتوگۆکه‌م‌ڕاده‌گریت،‌که‌‌گه‌وره‌ترین

‌زیانم‌‌‌‌‌‌‌پێده‌گه‌یه‌نێت.‌نه‌خێر‌وانیه‌.‌ڕوونیبکه‌وه‌‌چ‌مه‌به‌ستێکت‌هه‌یه‌؟

‌نابینیت‌هه‌ندێک‌له‌شاره‌کان‌پاشایه‌کی‌زۆرداری‌هه‌یه‌‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌ڕژێمێکی‌دیموکراسی‌یان‌ئه‌ریستۆکراتیان‌تیا‌سه‌قامگیر‌بووه‌؟

‌به‌ڵێ‌،‌هه‌ڵبه‌ته‌.

14

‌هێزی‌ده‌سته‌ڵاتدار‌به‌‌گوێره‌ی‌شاره‌کان‌ده‌گۆڕێت.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌‌ده‌سته‌ڵاتداره‌کانیش‌یاسا‌بۆ‌به‌رژه‌وه‌ندی‌خۆی‌داده‌نێت.‌ده‌سه‌ڵاتدارێکی‌دیموکراتی‌یاسای‌دیموکراتیانه‌‌و‌زۆردارێکیش‌زۆرداری‌داده‌نێت.‌بانگه‌شه‌ی‌ئه‌وه‌ش‌ده‌که‌ن،‌که‌‌ئه‌مه‌‌بۆ‌سه‌قامگیرکردنی‌دادوه‌رییه‌‌و‌سزای‌ئه‌وانه‌ش‌ده‌ده‌ن‌دژیان‌ڕاده‌وه‌ستن.‌ئه‌مه‌‌له‌‌هه‌موو‌شاره‌کاندا‌واتای‌دادوه‌رییه‌،‌که‌

‌به‌رژه‌وه‌ندی‌و‌سودی‌ده‌سته‌ڵاتمه‌داری‌تێدایه‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌یاسا‌دامه‌زراوه‌که‌ش‌به‌هێزتره‌هه‌موو‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌دروستی‌بیرده‌که‌نه‌وه‌‌به‌و‌باوه‌ره‌‌ده‌گه‌ن،‌که‌‌دادوه‌ری‌له‌‌هه‌موو‌شوێنێک‌به‌م‌جۆره‌‌بێت‌سودو

.به‌رژه‌وه‌ندی‌ئه‌وانه‌ی‌تێدایه،‌که‌‌به‌هێزن‌وخاوه‌نی‌ده‌سته‌ڵاتن

‌ئێستا‌من‌له‌‌تۆ‌تێده‌گه‌م.‌به‌ڵام‌له‌‌وه‌ڵامدا‌تۆ‌ئه‌ی‌تراسیماکۆس‌گوتت،‌که‌‌دادپه‌روه‌ری‌له‌‌سودگه‌یاندایه‌‌و‌ڕێگه‌ش‌له‌‌من‌ده‌گرێت‌هه‌مان‌بۆچوونم‌هه‌بێت.‌دروسته‌،‌تۆ‌ته‌نیا‌وشه‌ی)به‌هێزتر(ت‌بۆ‌پێناسه‌که‌

زیادکردوه‌.‌تۆ‌واده‌زانیت،‌ئه‌و‌زیادکردنه‌‌بێ‌بایه‌خه‌؟

‌هێشتا‌نازانین‌چ‌بایه‌خێکی‌هه‌یه‌.‌به‌ڵام‌پێویسته‌‌له‌‌ڕاستی‌پێناسه‌که‌‌بکۆڵینه‌وه‌.‌من‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕام،‌که‌‌دادوه‌ری‌جۆرێک‌له‌‌سودگه‌یاندن‌بێت.‌‌به‌ڵام‌تۆ)بۆ‌به‌هێزتر(ت‌زیادکردوه‌.‌من‌نازانم‌مه‌به‌ست‌چیه‌.

‌پێویسته‌‌ته‌ماشای‌بکه‌ین.‌ته‌ماشای‌ده‌که‌ین.‌ئه‌ی‌تۆ‌ملکه‌چکردن‌بۆ‌خاوه‌ن‌ده‌سته‌ڵات‌به‌‌دادوه‌ری‌دانانێیت؟

‌به‌ڵێ،‌من‌دایده‌نێم.‌ئایا‌ده‌سته‌ڵاتدارانى‌شاره‌که‌‌پاکن‌و‌گه‌نده‌ڵی‌ناکه‌ن‌!‌یان‌توشی‌هه‌ڵه‌و‌گه‌نده‌ڵی‌ده‌بن؟‌که‌وابوو،‌له‌‌سه‌قامگیرکردنی‌یاساکاندا‌هه‌ندێک‌جار‌ڕاست‌و‌جاری‌دیکه‌ش‌ڕاست‌نین.

‌به‌ڵێ‌وایه‌.‌هه‌روه‌ها‌سه‌قامگیرکردنی‌یاساکه‌ش‌ڕاسته‌‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌و‌سودی‌خاوه‌ن‌ده‌سته‌ڵاته‌که‌‌بێت،

‌به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌‌ڕاست‌نیه‌.‌ئایا‌ئه‌مه‌‌مه‌به‌ستته‌؟‌به‌ڵێ.

‌دادپه‌روه‌ریش‌له‌وێدایه‌،‌که‌‌خه‌ڵکی‌ملکه‌چی‌یاساکان‌بن؟‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌که‌وابوو.‌به‌گوێره‌ی‌بۆچوونه‌که‌ت،‌دادوه‌ری‌ته‌نیا‌له‌وه‌دانیه‌‌که‌سێک‌بۆ‌سود‌و‌به‌رژه‌وه‌ندی‌الیه‌نی‌به‌هێزتر‌‌‌.کار‌بکات.‌به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌‌له‌وه‌شدایه‌،‌که‌‌دژی‌ئه‌و‌سود‌و‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌‌کاریک‌به‌ئاکام‌ده‌گه‌یه‌نێت

‌تۆ‌چی‌ده‌ڵێیت؟‌من‌وه‌کو‌تۆ‌قسه‌ده‌که‌م.‌با‌به‌ته‌واوی‌له‌‌کێشه‌که‌‌بکۆڵینه‌وه‌.‌تۆ‌ناڵێیت‌یان‌ڕێنه‌که‌وتین‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌ی،

‌که‌‌هه‌ندێک‌جار‌ده‌سته‌ڵاتداره‌کان‌بۆ‌سه‌قامگیرکردنی‌ده‌سته‌ڵات‌و‌یاساکانیان‌به‌‌سه‌ر‌خه‌ڵکدا‌توشی‌هه‌ڵه‌‌ده‌بن‌و‌هاوکات‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌دادوه‌ریش‌به‌رقه‌راربێت‌خه‌ڵکی‌پێویسته‌‌په‌یڕه‌وی‌یاساکان‌بکه‌ن؟‌له‌سه‌ر

‌ئه‌مه‌‌ڕێنه‌که‌وتین؟‌وابزانم‌ڕێکه‌وتین.

‌لێره‌دا،‌پێویسته‌‌به‌و‌جۆره‌ش‌بیر‌له‌‌کێشه‌که‌‌بکه‌یته‌وه‌،‌که‌‌ڕێکه‌وتین‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌دادوه‌ریش‌له‌وه‌دایه‌‌تۆ‌دژی‌به‌رژه‌وه‌ندی‌و‌سودی‌ده‌سته‌ڵاتداره‌کان‌هه‌ستیت.‌هه‌روه‌ها‌تۆ‌ده‌ڵێیت،‌دادوه‌ری‌له‌‌ملکه‌چی

‌خه‌ڵکیدایه‌‌بۆ‌فه‌رمان‌و‌یاساکان.‌تۆ،‌تراسیماکۆس،‌زۆر‌زیره‌کیت،‌ئه‌ی‌ئه‌مه‌‌ئه‌وه‌ش‌ناگه‌یه‌نێت،‌که‌‌دادوه‌ری‌به‌‌پێچه‌وانه‌ی‌ئه‌وه‌وه‌بێت‌تۆ‌باسیده‌که‌یت،‌چونکه‌‌ئه‌وانه‌ی‌الواز‌و‌بێده‌سته‌ڵاتن‌داوایان‌لێده‌کرێت

‌بۆ‌به‌رژه‌وه‌ندی‌و‌سودی‌خاوه‌ن‌ده‌سته‌ڵات‌و‌به‌هێزتره‌کان‌هه‌وڵنه‌ده‌ن؟‌پۆلیمارکۆس‌گوتی:‌به‌خوا،‌سوکرات‌بۆچوونه‌که‌ت‌دروسته‌.

‌کلیتۆفان‌له‌والوه‌‌هه‌ڵیدا‌و‌گوتی،‌بێگومان‌دروست‌ده‌بێت‌ئه‌گه‌ر‌تۆ‌به‌و‌جۆره‌‌گه‌واهی‌بده‌یت.‌پۆلیمارکۆس‌وه‌ڵامی‌دایه‌وه‌:‌کێ‌پێویستی‌به‌‌گه‌وایه‌؟‌تراسیماکۆس‌ڕازییه‌‌به‌وه‌ی‌هه‌ندێک‌جار

‌ده‌سته‌ڵاتداره‌کان‌فه‌رمانێک‌ده‌رده‌که‌ن،‌که‌‌زیانی‌خۆیانی‌تێدابێت.‌ئه‌مه‌ش‌له‌‌چاوی‌که‌سانی‌دیکه‌دا‌]له‌وانه‌یه‌[‌دادوه‌ری‌بێت.

15

‌ئه‌مه‌ش،‌ئه‌ی‌پۆلیمارکۆس،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌یه‌،‌تراسیماکۆس‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌‌دادپه‌روه‌ری‌له‌‌ملکه‌چکردن‌بۆ‌فه‌رمانی‌ده‌سته‌ڵاتداره‌کانه‌.

‌هه‌روه‌ها،‌ئه‌ی‌کلیتۆفان،‌ده‌ڵییت‌دادوه‌ری‌سودگه‌یاندنه‌‌به‌وانه‌ی‌به‌هێزترن.‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌دوو‌بنه‌مایه‌وه‌‌به‌و‌باوه‌ڕه‌ش‌ڕازی‌بویت،‌که‌‌هه‌ندێک‌جار‌به‌هێزه‌کان‌جۆره‌‌فه‌رمانێک‌به‌که‌م‌هێزه‌کانی‌ژێرده‌سته‌ڵاتی‌خۆیان‌ده‌ده‌ن‌له‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ده‌سته‌ڵاته‌که‌یان‌نیه‌.‌ئه‌مه‌ش‌ئه‌وه‌‌ده‌گه‌یه‌نێت‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌به‌رژه‌وه‌ندی

‌به‌هێزه‌کاندایه‌‌له‌وه‌‌زۆرتر‌دادوه‌رانه‌‌نیه‌،‌که‌‌‌له‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌به‌هێزه‌کاندا‌نیه‌.‌کلیتۆفان‌وه‌ڵامیدایه‌وه‌‌و‌گوتی:‌سودی‌ئه‌وانه‌ی‌به‌هێزن‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌ئه‌و‌به‌هێزانه‌‌به‌‌بڕوای‌خۆیان‌به‌

‌سودی‌داده‌نێن.‌ئه‌مه‌یه‌‌که‌سانی‌الواز‌و‌که‌م‌هێز‌ده‌بێت‌په‌یڕه‌وی‌بکه‌ن.‌ئه‌مه‌‌به‌ڕای‌ئه‌و]ترسیماکۆس[‌ت.دادوه‌رییه‌.‌پۆلیماکۆس‌گوتی:‌ئه‌مه‌‌ئه‌و‌واتايه‌نابهخش

‌من‌گوتم،‌ئه‌ی‌پۆلیمارکۆس،‌ئه‌وه‌‌هیچ‌له‌‌کێشه‌که‌‌ناگۆڕێت.‌ئه‌گه‌ر‌تراسیماکۆس‌به‌م‌جۆره‌ش‌بۆ‌کێشه‌که‌‌بچێت‌ئێمه‌‌ڕازین.‌تراسیماکۆس،‌تۆ‌پێم‌بڵێ‌مه‌به‌ستت‌له‌‌دادوه‌ری‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌به‌هێزه‌کان‌به‌‌سودی

‌خۆیانی‌داده‌نێن،‌ئه‌نجا‌گرنگ‌نیه‌‌له‌ڕاستیدا‌ئه‌وه‌‌بۆ‌سودی‌ئه‌وانه‌‌یان‌نا؟‌هه‌رگیز‌نا.‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌من‌که‌سێکی‌به‌هێز‌له‌‌کاتی‌هه‌ڵه‌‌کردندا‌به‌‌به‌هێز‌دابنێم؟

‌من‌واتێگه‌یشتم‌چونکه‌‌به‌ڕای‌تۆ‌ده‌سته‌ڵاتداره‌کان‌هه‌ڵه‌‌ده‌که‌ن.‌تۆ،‌سوکرات،‌واتێده‌گه‌یت‌چونکه‌‌گه‌واهێکی‌چاک‌نیت.‌که‌سێک‌به‌‌هه‌ڵه‌‌چاره‌سه‌ری‌نه‌خۆشێک‌بکات‌به‌

‌پزیشکی‌داده‌نێیت؟‌یان‌که‌سێک‌له‌‌ژمێریاریدا‌هه‌ڵه‌‌بکات‌له‌‌کاتی‌هه‌ڵه‌‌کردنه‌که‌دا‌به‌‌ژمێریار‌داده‌نرێت؟‌وابزانم‌له‌وه‌ڵامدا‌ده‌ڵێیت،‌پزیشکه‌که‌‌یان‌ژمێریاره‌که‌‌هه‌ڵه‌ی‌کرد.‌به‌ڵام‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌مانه‌

‌له‌]چوارچێوه‌ی[‌پیشه‌که‌یاندا‌چاوه‌ڕوانی‌هه‌ڵه‌یان‌لێناکرێت.‌نه‌زانین‌توشی‌هه‌ڵه‌یان‌ده‌کات.‌له‌کاتی‌هه‌ڵه‌‌کردنه‌که‌دا‌که‌سێکی‌لێزان‌نیه‌.‌لێزان‌و‌ده‌سته‌ڵاتدار‌له‌‌کاتی‌سه‌قامگیرکردنی‌یاسادا‌هه‌ڵه‌‌نا‌که‌ن.‌له‌م

‌ڕووه‌وه‌‌ده‌بێت‌تۆ‌له‌‌وه‌ڵامه‌که‌م‌تێبگه‌یت.‌به‌ڵام‌وه‌ڵامی‌ته‌واوم‌ئه‌مه‌یه‌.‌که‌سێکی‌ده‌سته‌ڵاتدار،‌به‌و‌ده‌سته‌ڵاته‌وه‌‌بمێنێته‌وه‌‌هه‌رگیز‌هه‌ڵه‌‌ناکات‌و‌به‌بێ‌هه‌ڵه‌‌ئه‌و‌یاسایانه‌‌سه‌قامگیرده‌کات،‌که‌‌له‌‌به‌رژه‌وه‌ندی

‌ئه‌ودایه‌‌و‌ژێرده‌سته‌که‌شی‌په‌یڕه‌وی‌ده‌کات.‌که‌وابوو،‌به‌و‌جۆره‌ی‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌باسمکرد،‌دادوه‌ری‌سود‌.‌و‌به‌رژه‌وه‌ندی‌که‌سانی‌به‌هێزتره

‌باشه‌،‌ترسیماکۆس،‌تۆ‌واده‌زانیت‌من‌گه‌واهێکی‌خراپم؟‌به‌ڵێ،‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌وایه‌.

‌واده‌زانیت‌من‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ئازارت‌بده‌م‌پرسیارم‌لێکردیت؟‌باش‌ده‌زانم.‌ئه‌مه‌ش‌هیچ‌سودێکی‌بۆ‌تۆ‌نیه‌.‌تۆ‌ناتوانیت‌فێڵم‌لێبکه‌یت.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌ئازارم‌ناده‌یت‌و

‌نامبه‌زێنیت.‌من‌ئه‌وه‌ناکه‌م،‌ئه‌ی‌تراسیماکۆس.‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌وه‌ش‌ڕوونه‌دات‌ده‌مه‌وێت‌به‌‌ڕوونی‌پێم‌بڵێی‌مه‌به‌ستت

‌له‌و‌پێناسه‌یه‌دا‌ده‌سته‌ڵاتداره‌‌یان‌که‌سانی‌به‌هێزتر؟‌سودی‌چ‌الیه‌نێک‌بۆ‌ئه‌وانه‌ی‌الوازن‌دادوه‌رییه‌،‌ئایا‌دادوه‌ری‌له‌وه‌دایه‌‌سود‌به‌و‌که‌سانه‌‌بگه‌یه‌نێت،‌که‌‌به‌هێزترن؟

‌مه‌به‌ستم‌له‌‌ده‌سته‌ڵاتدار‌فه‌رمانڕه‌وایه‌.‌ئێستا‌ده‌ستبکه‌ره‌وه‌‌و‌ئازارم‌بده‌ئه‌گه‌ر‌ده‌توانیت.‌ئایا‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌من‌ئه‌وه‌نده‌‌شێت‌بم‌شێر‌که‌وڵ‌بکه‌م‌یان‌دژی‌تۆ‌ببم‌به‌‌گه‌واهێکی‌درۆزن؟

‌ت‌دا،‌به‌ڵام‌سه‌رکه‌وتو‌نه‌بوویت.تۆ‌ئێستا‌هه‌وھهو‌به‌سه‌.‌پێم‌بڵێ:‌به‌و‌واتایه‌ی‌تۆ‌پزیشک‌ئه‌و‌که‌سه‌یه‌‌پاره‌‌په‌یدا‌ده‌کات‌یان‌چاره‌ی‌نه‌خۆش‌ده‌کات؟

‌کێ‌به‌ڕاستی‌پزیشکه‌؟‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌چاره‌ی‌نه‌خۆش‌ده‌کات.

‌ئه‌ی‌کێ‌که‌شتیه‌وانه‌؟‌ئایا‌به‌و‌واتایه‌ی‌تۆ‌که‌شتیه‌وان‌فه‌رمانبه‌ری‌ئه‌وانه‌ی‌نێو‌که‌شتیه‌که‌یه‌‌یان‌که‌شتیه‌وانه‌؟‌‌‌

‌فه‌رمانبه‌ری‌ئه‌وانه‌ی‌نێو‌که‌شتیه‌که‌یه‌.‌نابێت‌وابیربکه‌ینه‌وه‌‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌که‌شتیه‌که‌‌به‌ڕێده‌کات‌به‌‌که‌شتیه‌وانی‌دابنێین‌چونکه‌‌که‌شتیه‌وان‌و

‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ئه‌و‌له‌سه‌ر‌که‌شتیه‌که‌‌ئه‌و‌ناوه‌ی‌پێده‌به‌خشێت.‌ئه‌وه‌ڕاسته‌.

16

‌ئایا‌لێره‌دا‌هیچ‌شتێک‌هه‌یه‌‌له‌‌سود‌و‌قازانجی‌ئه‌وانه‌ی‌سه‌ر‌که‌شتیه‌که‌‌بێت؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئایا‌ئه‌و‌هونه‌ره‌ی]‌که‌شتیه‌وانه‌که‌‌هه‌یه‌تی[‌له‌‌سودو‌قازانجی‌ئه‌واندا‌نیه‌؟‌به‌ڵێ.‌له‌سود‌و‌قازانجی‌ئه‌واندایه‌.

‌ئه‌ی‌سود‌بۆ‌هونه‌ره‌که‌]هونه‌ری‌که‌شتیه‌وانی[‌له‌وادانیه‌،‌که‌‌له‌‌هه‌موو‌الیه‌نێکه‌وه‌‌پڕ‌و‌ته‌واو‌بێت؟‌تۆ‌چ‌پرسیارێکم‌لێده‌که‌یت؟

‌ئه‌گه‌ر‌پرسیارم‌له‌‌باره‌ی‌له‌شمانه‌وه‌‌لێبکه‌یت‌و‌بڵێیت،‌ئایا‌له‌شمان‌پڕو‌ته‌واون‌یان‌پێویستیان‌به‌‌پڕی‌و‌ته‌واوی‌هه‌یه‌‌وه‌ڵامت‌ده‌ده‌مه‌وه‌‌و‌ده‌ڵێم:‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌پێویستمان‌به‌و‌ته‌واوبوونه‌‌هه‌یه‌.‌له‌به‌ر‌ناته‌واوی‌له‌شمان‌هونه‌ری‌پزیشکی‌هاتۆته‌‌کایه‌وه‌.‌هونه‌ری‌پزیشکی‌پێشخرا‌تاکو‌سود‌به‌‌له‌ش‌بگه‌یه‌نێت.‌ئایا

‌به‌ڕای‌تۆ‌ئه‌م‌بۆچوونه‌م‌دروسته‌‌یان‌نا؟‌تۆ‌ڕاستده‌که‌یت.

‌ئێستا،‌ئایا‌هونه‌ری‌پزیشکی‌ناته‌واوه‌؟‌ئایا‌ئه‌م‌هونه‌ره‌،‌وه‌کو‌چۆن‌چاو‌پیویستی‌به‌‌ڕووناکی‌زیاتره‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌شته‌کان‌ببینێت،‌گوێ‌پیویستی‌به‌‌ده‌نگه‌،‌پیویستی‌به‌‌به‌ره‌وپێشه‌وه‌‌چوون‌نیه‌؟‌ئه‌م‌پێویستیه‌ش‌شتێکی‌له‌کۆتایی‌به‌ده‌رنیه‌؟‌ئایا‌هه‌رجۆرێک‌له‌‌هونه‌ر‌ده‌یه‌وێت‌خۆی‌ته‌واو‌بکات؟‌یان‌پێویستی‌به‌‌هیچ

‌جۆره‌‌هونه‌رێکی‌دیکه‌‌نیه‌؟‌ئایا‌ئه‌مه‌‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌هه‌موو‌هونه‌ره‌کان‌پرو‌ته‌واون‌و‌که‌موکورتیان‌تێدا‌نیه‌و‌بێ‌هه‌ڵه‌ن؟‌ئایا‌بۆ‌هونه‌رێک‌ڕه‌وایه‌‌ته‌نیا‌شوێن‌سودو‌قازانجی‌خۆی‌بکه‌وێت؟‌ئه‌نجا‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی

‌ڕاسته‌‌بێ‌هه‌ڵه‌یه‌؟‌بیر‌له‌م‌پرسیارانه‌‌بکه‌ره‌وه‌‌و‌پێم‌بڵێ‌وایه‌‌یان‌نا؟‌واده‌رده‌که‌وێت‌وابێت.

‌پزیشکیی‌سودی‌خۆی‌ناوێت،‌ده‌یه‌وێت‌سود‌به‌له‌ش‌بگه‌یه‌نێت.‌به‌ڵێ.

‌ئه‌سپ‌به‌خێوکردن‌سودی‌بۆ‌خۆی‌نیه‌و‌سودی‌ئه‌سپی‌ده‌وێت.‌بێگومان‌هیچ‌هونه‌رێک‌بیر‌له‌‌سودی‌خۆی‌ناکاته‌وه‌.

‌وادیاره‌.‌ئێستا،‌ئه‌ی‌تراسیماکۆس،‌هونه‌ره‌کان‌له‌و‌شتانه‌‌به‌هێزترن‌و‌ده‌سته‌ڵاتیشیان‌زۆرتره‌،‌که‌‌مامه‌ڵه‌یان

‌له‌گه‌ڵدا‌ده‌کات؟‌تراسیماکۆس‌به‌‌نابه‌دڵییه‌وه‌‌له‌گه‌ڵیا‌هاوڕابوو.

‌هیچ‌جۆره‌‌زانستێک]زانینێک[‌شوێن‌سود‌و‌قازانجی‌خۆی‌ناکه‌وێت.‌سودی‌ئه‌وه‌ی‌ده‌وێت،‌که‌‌له‌‌خۆی‌الوازتره‌.‌ئه‌ویش‌ئه‌و‌بابه‌ته‌یه‌،‌که‌‌مامه‌ڵه‌ی‌له‌گه‌ڵدا‌ده‌کات.

‌]تراسیماکۆس[‌ویستی‌ئه‌م‌سه‌ره‌نجامه‌ی]سوکرات[‌ڕه‌تبداته‌وه‌به‌ڵام‌دوایی‌ڕه‌زامه‌ندی‌خۆی‌ده‌ربڕی‌و‌گووتی:‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌که‌وابوو‌پزیشکێک]‌له‌پیشه‌که‌ی‌خۆیدا[‌سود‌و‌قازانجی‌خۆی‌ناوێت‌و‌ده‌یه‌وێت‌سود‌به‌‌نه‌خۆشه‌که‌ی‌بگه‌یه‌نێت.‌‌‌له‌سه‌رئه‌وه‌ش‌ڕیکه‌وتین،‌که‌‌پزیشک‌چاره‌که‌ری‌له‌شه‌و‌پاره‌‌په‌یدا‌ناکات.‌ئایا‌له‌سه‌ر‌ئه‌مه‌

‌ڕێنه‌که‌وتین؟‌به‌ڵێ.

‌که‌وابوو،‌که‌شتیه‌وانیش‌به‌و‌واتایه‌‌فه‌رمانڕه‌وای‌که‌سانی‌ژێرده‌ستێتی‌و‌که‌شتیه‌وان‌نیه‌؟‌له‌سه‌ر‌ئه‌مه‌ش‌ڕێکه‌وتین.

‌ئایا‌ئه‌مه‌ش‌ئه‌و‌واتایه‌‌نابه‌خشێت،‌که‌‌که‌شتیه‌وانه‌که‌‌سود‌و‌قازانجی‌خۆی‌ناوێ‌و‌بیر‌له‌‌سودی‌ئه‌وانه‌ی‌سه‌ر‌که‌شتیه‌که‌‌ده‌کاته‌وه‌؟

‌به‌‌نابه‌دڵییه‌وه‌]تراسیماکۆس[‌گوتی‌وایه‌.‌که‌وابوو،‌ئه‌ی‌تراسیماکۆس،‌هیچ‌ده‌سته‌ڵاتدارێک‌نیه‌‌بیر‌له‌‌سود‌و‌قازانجی‌ئه‌وانه‌ی‌ژێر‌ده‌سته‌ڵاتی

‌نه‌کاته‌وه‌.‌ئه‌و‌به‌‌هه‌ر‌کارێک‌هه‌ستێت‌بۆ‌به‌رژه‌وه‌ندی‌که‌سانی‌ژیر‌ده‌ستێتی.‌له‌م‌خاڵه‌دا‌گه‌یشتینه‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌پێناسه‌که‌ی]‌تراسیماکۆس[‌بۆ‌دادوه‌ری‌دژی‌بۆچوونه‌که‌ی‌ڕاوه‌ستا.

‌له‌بری‌وه‌ڵامدانه‌وه‌ش‌گوتی:‌سوکرات‌پێم‌بڵێ‌تۆ‌خزمه‌تکارت‌هه‌یه‌؟‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌باشتر‌نیه‌‌له‌بری‌ئه‌م‌جۆره‌‌پرسیارکردنه‌‌وه‌ڵامم‌بده‌یته‌وه‌؟‌‌چونکه‌]‌خزمه‌تکاره‌که‌ت[

17

‌ڕێگه‌ت‌ده‌دات‌به‌‌لوتی‌چڵماوییه‌وه‌‌بسوڕێیته‌وه‌‌و‌بۆت‌پاکناکاته‌وه‌.‌بۆچی؟

‌تۆ‌جیاوازی‌نێوان‌شوان‌ومه‌ڕ‌نازانیت.ئه‌وه‌ی‌من‌نایزانم‌چیه‌؟

‌تۆ‌وابیرده‌که‌یته‌وه‌‌شوان‌و‌گاوان‌چاکه‌‌بۆ‌مه‌ر‌و‌مانگاکانیان‌ده‌خوازن.‌بۆ‌ئه‌مه‌ش‌قه‌ڵه‌ویانده‌که‌ن‌و‌بیر‌له‌‌سود‌و‌به‌رژه‌وه‌ندی‌خۆیان‌ناکه‌نه‌وه‌.‌له‌سه‌روو‌ئه‌مه‌شه‌وه،‌به‌‌بۆچوونی‌تۆ،‌ده‌سته‌ڵاتداره‌کانی‌شار

‌ئه‌وانه‌ی‌پڕ‌به‌واتاکه‌‌ده‌سته‌ڵاتدارن‌یان‌ده‌سته‌ڵاتدارێکی‌ڕاسته‌قینه‌ن‌که‌سانی‌ژێرده‌سته‌‌به‌‌مه‌ر‌و‌مانگا‌دانانێن‌و‌به‌‌جۆریکی‌دیکه‌‌ده‌یانبینن‌و‌شه‌و‌و‌ڕۆژیش‌بیر‌له‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌خۆیان‌ده‌که‌نه‌وه‌.‌تۆ‌زۆر

‌دووریت‌له‌وه‌ی‌بتوانیت‌له‌‌واتای‌دادوه‌ری‌و‌دادوه‌ر‌یان‌نادادوه‌ری‌تێبگه‌یت.‌تۆ‌نازانیت‌دادوه‌ری‌چاکه‌یه‌‌ئه‌وه‌ی‌ده‌یکات‌سودی‌بۆ‌الیه‌نی‌به‌هێزتر‌تێدایه‌‌و‌زیانیش‌به‌وانه‌‌ده‌گه‌یه‌نێت‌ملکه‌چ‌و‌زمه‌تکارن.

‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌ئه‌مه‌شه‌وه‌‌نا-‌دادوه‌رییه‌‌و‌ئه‌وکه‌سانه‌‌به‌خته‌وه‌رده‌کات،‌که‌‌ژیرده‌سته‌‌و‌ملکه‌چن‌سود‌و‌قازانجی‌بۆالیه‌نه‌‌به‌هێزه‌که‌ی‌تێدانیه‌.‌تۆش‌ئه‌ی‌سوکراتی‌ساویلکه‌،‌به‌م‌جۆره‌‌له‌‌کێشه‌که‌‌تێبگه‌:‌دادوه‌ر

‌ده‌ستکه‌وتی‌که‌متری‌له‌‌نا-‌دادوه‌ر‌هه‌یه‌.‌یه‌که‌م،‌له‌‌کۆتایی‌هه‌موو‌به‌ڵین‌و‌ڕێکه‌وتنێکا،‌دادوه‌رێک‌که‌متری‌له‌‌نا-‌دادوه‌رێک‌به‌رکه‌وتووه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌دووه‌م،‌له‌نێو‌شاردا‌دادوه‌رێک‌زۆرتر‌له‌‌نا-‌دادوه‌رێک‌باج]‌به‌‌ده‌وڵه‌ت[

‌ده‌دات.‌له‌‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌پاره‌ش،‌له‌‌الیه‌ن‌ده‌وڵه‌ته‌وه‌‌بۆ‌خه‌ڵکی‌دادوه‌ر‌هیچی‌به‌رناکه‌وێت،‌ئه‌وه‌ی‌نا-‌دادوه‌ره‌‌به‌شێکی‌زۆر‌ده‌بات.‌له‌کۆتاییشدا،‌کاتێک‌هه‌ردووکیان‌له‌‌فه‌رمانگایه‌کدا‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ده‌که‌ن‌ژیانی‌تایبه‌تی‌دادوه‌ره‌که‌‌تێکده‌چێت،‌چونکه‌‌به‌کارکردنه‌وه‌‌سه‌ری‌قاڵه،‌‌‌سودی‌تایبه‌تی‌له‌‌کارکردنه‌که‌

‌وه‌رناگرێت.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌کاری‌ناڕه‌واش‌ناکات‌که‌س‌وکاری‌یان‌ئه‌وانه‌ی‌داوای‌کاری‌ناڕه‌وای‌لێده‌که‌ن‌له‌گه‌ڵیا‌کۆک‌نین‌و‌گله‌یی‌لێده‌که‌ن.‌ژیانی‌نا-‌دادوه‌ره‌که‌ش‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌]ناشێوێت[.‌لێره‌دا‌دووباره‌ی

‌ده‌که‌مه‌وه‌:‌که‌سێک‌خاوه‌نی‌ده‌سته‌ڵات‌و‌هێزێکی‌گه‌وره‌‌له‌وانی‌دیکه‌‌ده‌باته‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ده‌ته‌وێت‌بزانیت‌که‌سێکی‌دادوه‌ر،‌چ‌سود‌و‌قازانجێک‌به‌خۆی‌ده‌گه‌یه‌نێت،‌بیر‌له‌م‌که‌سه‌‌بکه‌وه‌.‌هه‌روه‌ها‌به‌ئاسانی

‌له‌واتای‌ته‌واوی‌نا-‌دادوه‌ری‌تێده‌گه‌یت‌و‌ده‌زانیت‌ئه‌وه‌‌چیه‌،‌که‌‌نادادوه‌رێک‌ده‌کات‌به‌‌به‌خته‌وه‌رترین‌و‌سه‌رپێچی‌کاره‌کانیش‌به‌کڵۆڵ‌و‌به‌دبه‌خت.‌‌‌ئه‌مه‌‌زۆردارییه‌،‌که‌‌به‌زۆر‌موڵکی‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌داگیرده‌کات،‌گرنگ‌نیه‌‌ئه‌و‌موڵکه‌‌ماڵی‌که‌سێک‌بێت‌یان‌ده‌وڵه‌ت،‌ورده‌‌ورده‌‌هه‌مووی‌بۆخۆی‌ده‌بات.‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک

‌به‌‌کارێکی‌نا-‌دادوه‌رانه‌ی‌بچوکیش‌هه‌ستێت‌سزاده‌درێت‌و‌ناوی‌دزی-‌په‌رستگاکان،‌بارمته‌چی،‌دزی‌منداڵان‌یان‌جه‌رده‌ی‌لێده‌نرێت‌و‌به‌‌تاوانبار‌داده‌نرێت.‌ده‌سته‌ڵاتدارێکیش‌موڵکی‌هاووڵاتیه‌کان

‌داگیرده‌کات‌و‌ده‌یانچه‌وسێنێته‌وه‌،‌له‌بری‌تاوابنارکردنی‌‌به‌‌به‌خته‌وه‌ر‌و‌خواناس‌نه‌ک‌له‌الیه‌ن‌هاووڵاتیه‌کانه‌وه‌،‌به‌ڵکو‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌شزانن،‌که‌‌زۆرداره‌‌داده‌نرێت.‌ئه‌وانه‌ی‌ناڕه‌زاییان‌به‌رانبه‌ر‌نا-‌دادوه‌ری

‌هه‌یه‌،‌له‌‌به‌رئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌پێوه‌ی‌ده‌ناڵێنه‌وه‌‌نه‌ک‌نه‌یکه‌ن.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌،‌سوکرات،‌ئه‌گه‌ر‌نا-‌دادوه‌ری‌به‌م‌ڕاده‌‌گه‌وره‌یه‌‌ببیسترێت‌له‌‌دادوه‌ری‌به‌هێزتر‌و‌ئازادتر‌و‌شاره‌زاتره‌.‌له‌‌خاڵی‌یه‌که‌میشدا‌باسمکرد،‌که‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.دادوه‌ری‌له‌وه‌دایه‌‌سود‌به‌‌الیه‌نی‌به‌هێزتر‌بگه‌یه‌نێت‌و‌نا-‌دادوه‌ریش‌سود‌و‌به‌رژه‌وه‌ندی‌خۆی‌ده‌و‌ێت

‌پاش‌ئه‌م‌ڕوونکردنه‌وه‌یه‌‌به‌‌درێژی،‌تراسیماکۆس،‌وه‌کو‌چۆن‌که‌سێک‌له‌‌خۆشتن‌ده‌بێته‌وه‌،‌ویستی‌بڕوات.‌ئه‌وانه‌ی‌دانیشتبون‌ڕێگه‌یان‌نه‌دا‌و‌زۆریانلێکرد‌بمێنێته‌وه‌.‌منیش‌داوام‌لێکرد‌نه‌ڕوات.‌گوتم:‌پاش

‌ئه‌م‌گوتاره‌،‌ئه‌ی‌تراسیماکۆس،‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌بیسه‌لمێنیت‌ڕاست‌ده‌که‌یت‌یان‌نا‌چۆن‌ده‌ڕۆیت؟‌تۆ‌واده‌زانیت‌باسکردن‌له‌سه‌ر‌نرخی‌ژیان‌و‌سودوه‌رگرتن‌له‌‌ژیان‌بۆ‌هه‌ریه‌کێک‌له‌‌ئێمه‌‌کێشه‌یه‌کی‌گه‌وره‌

نیه‌؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تراسیماکۆس‌گوتی:‌من‌به‌و‌جۆره‌‌دێمه‌‌به‌رچاوت؟

‌به‌‌هه‌رجۆرێک‌بێت‌تۆ‌بایه‌خ‌به‌ئێمه‌‌ناده‌یت،‌گرنگ‌نیه‌‌بۆ‌تۆ‌ئێمه‌‌به‌‌چ‌جۆرێک‌ده‌ژین،‌باش‌یان‌خراپ.‌تۆ‌ئێمه‌‌به‌‌نه‌زان‌داده‌نێیت.‌هه‌وڵبده‌‌فێرمان‌بکه‌،‌کارێکی‌چاکه‌‌خێرخوازی‌کۆمه‌ڵێک‌که‌سانی‌وه‌کو‌ئێمه‌

‌بیت.‌به‌ش‌به‌حاڵی‌خۆم،‌به‌‌ڕوونکردنه‌وه‌که‌ت‌ڕازی‌نیم.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیم،‌نا-‌دادوه‌ری‌سودی‌له‌‌دادوه‌ری‌زۆرتربێت،‌که‌‌هیچ‌سنورێکی‌بۆدانه‌نێیت.‌بابڵێین‌که‌سێکی‌زۆردار‌ئه‌وه‌نده‌‌ده‌سته‌ڵاتی‌هه‌یه‌به‌‌فڕوفێڵ‌یان‌شه‌ڕه‌نگیزی‌نا-‌دادوه‌رییه‌که‌ی‌خۆی‌سه‌قامگیرده‌کات.‌هێشتا‌من‌ناگه‌یه‌نێته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی

‌نادادوه‌ری‌سودی‌له‌‌دادوه‌ری‌زۆرتربێت.‌دڵنیام‌له‌م‌دانیشتنه‌دا‌که‌سێکی‌دیکه‌ش‌هه‌یه‌‌به‌م‌جۆره‌‌بیر‌له‌

18

‌کێشه‌که‌‌ده‌کاته‌وه‌‌و‌له‌گه‌ڵ‌مندا‌هاوڕایه‌.‌که‌وابوو،‌بیسه‌لمێنه‌‌ئێمه‌‌له‌‌دانانی‌دادوه‌ری‌له‌‌پله‌یه‌کی‌به‌رزتر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.له‌‌نادادوه‌ری‌بۆ‌ژیانمان‌هه‌ڵه‌ین

‌من‌چۆن‌بیسه‌لمێنم‌ئه‌گه‌ر‌ئێوه‌‌به‌م‌بۆچوونه‌ی‌من‌ڕازی‌نه‌بن؟‌چی‌دیکه‌‌ڕوونکه‌مه‌وه‌؟‌ده‌بێت‌به‌ڵگه‌که‌م‌هه‌ڵگرم‌و‌بیڕژێنمه‌‌نێو‌ده‌رونتانه‌وه‌؟

‌خوا‌نه‌کات!‌ئه‌وکاره‌‌مه‌که‌!‌به‌ڵام‌جارێ‌له‌سه‌ر‌بیروڕاکه‌ی‌خۆت‌به‌.‌ئه‌گه‌ر‌گۆڕیت‌فێڵمان‌لێمه‌که‌.‌تۆ،‌تراسیماکۆس،‌له‌پێشتر‌له‌پێناسکردنی‌پزیشکدا‌به‌‌واتای‌خۆی-‌که‌به‌رده‌وام‌بێت‌له‌سه‌ر‌چاکردنه‌وه‌ی

]نه‌خۆشیه‌کان[‌ئاماده‌‌نه‌بوویت.‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌شوان‌‌بۆ‌داوه‌تکردن‌مه‌ڕه‌کانی‌قه‌ڵه‌و‌بکات‌یادهيهو‌ت‌له‌‌فرۆشتندا‌پاره‌ی‌چاک‌بکه‌ن.‌شوانی،‌کار‌و‌مه‌به‌ستی‌دیاریکراوی‌خۆی‌هه‌یه‌،‌که‌‌له‌‌هونه‌ری

‌شوانیدایه‌.‌بۆیه‌‌به‌‌پێویستم‌زانی‌]‌له‌گفتوگۆکه‌ی‌پێشودا[‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕابم.‌له‌سه‌ر‌ئه‌وخاڵه‌‌ڕێکه‌وتین،‌که‌‌هه‌موو‌ده‌سته‌ڵاتێک‌له‌‌فه‌رمانڕه‌واییه‌که‌دا‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ئه‌وه‌ی‌ده‌وێت،‌که‌‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ده‌کات.‌ئایا‌تۆ

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌فه‌رمانبه‌ری‌شاره‌کان،‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌راستی‌فه‌رمانبه‌رن‌به‌حه‌ز‌و‌ئیراده‌ی‌خۆیان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.فه‌رمانڕه‌وایی‌ده‌که‌ن؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌به‌خوا،‌به‌وجۆره‌‌بیرناکه‌مه‌وه‌،‌من‌ده‌زانم

‌به‌ڵام،‌ئه‌ی‌تراسیماکۆس،‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌له‌جۆره‌کانی‌دیکه‌ی‌فه‌رمانبه‌رییدا‌که‌س‌له‌‌پێناوی‌فه‌رمانبه‌رێتیدا‌فه‌رمانبه‌ر‌نیه‌.‌له‌به‌ر‌موچه‌که‌یه‌‌و‌له‌و‌باوه‌ڕه‌شدان،‌که‌‌ئه‌وان‌خزمه‌تی‌خه‌ڵکی‌ده‌که‌ن؟

‌ئایا‌جیاوازی‌له‌‌نێوان‌کارمه‌نده‌کاندا‌نیه‌؟‌تکایه‌‌تاکو‌بگه‌ینه‌‌ئاکام‌دژی‌باوه‌ڕه‌که‌ی‌خۆت‌مه‌دوێ.‌به‌ڵێ،‌جیاوازییان‌له‌نێواندایه‌.

‌هه‌ر‌یه‌کێکیش‌له‌هونه‌ری‌کارکردن‌سودی‌جیاوازمان‌پێده‌گه‌یه‌نێت.‌‌بۆ‌نموونه‌،‌پزیشکی‌ته‌ندروستیمان‌ده‌داتێ،‌که‌شتیه‌وانیش‌به‌‌سه‌المه‌تی‌گه‌شته‌که‌مان‌بۆ‌به‌ڕێده‌کات.‌ئه‌وانی‌دیکه‌ش‌سودی‌جیاوازییان

‌هه‌یه‌؟‌‌بێگومان.‌کارکردنیش،‌وه‌کو‌پیشه‌‌موچه‌مان‌ده‌داتێ‌چونکه‌‌بۆ‌موچه‌‌په‌یداکردنه‌؟‌یان‌پزیشکی‌و‌که‌شتیه‌وانی‌وه‌کو‌یه‌کدی‌ده‌بینیت؟‌ته‌نانه‌ت‌ئه‌گه‌ر‌بڵێیت،‌که‌شتیه‌وان‌ته‌ندروستی‌باشه‌،‌چونکه‌‌گه‌شت‌و‌گوزاری‌نێو‌ده‌ریا

‌سودی‌بۆ‌ته‌ندروستی‌هه‌یه‌،‌هێشتا‌ناتوانیت‌که‌شتیه‌وانی‌و‌پزیشکی‌به‌‌یه‌ک‌جۆر‌هونه‌ر‌دابنێیت؟‌بێگومان‌ناتوانین.

‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌به‌‌موچه‌‌ده‌ستکه‌وتنیش‌ته‌ندروستیه‌که‌ی‌چاکبێته‌وه‌‌ناتوانیت‌کارکردنه‌که‌ی‌بۆ‌موچه‌په‌یداکردن‌به‌‌هونه‌ری‌پزیشکی‌دابنێیت؟

‌نا.‌که‌وابوو،‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ڕێده‌که‌وین،‌که‌‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌و‌هونه‌رانه‌‌سودی‌خۆی‌هه‌یه‌؟

‌به‌ڵێ،‌وایه‌.‌ئه‌گه‌ر‌هه‌موو‌ئه‌و‌خاوه‌ن‌کارانه‌‌پێکه‌وه‌‌سودوه‌رگرن‌پێویسته‌‌سود‌وه‌رگرتنه‌‌هاوبه‌شه‌که‌یان‌له‌و‌کاره

‌‌زیاده‌وه‌‌هاتبێت،‌که‌‌هه‌موویان‌کردوویانه‌؟‌وادیاره‌.

‌ده‌بێت‌پرسیار‌سه‌باره‌ت‌کاره‌زیاده‌که‌‌بکه‌ین.‌ئه‌و‌کاره‌ی‌موچه‌‌بۆ‌کارمه‌نده‌کان‌په‌یداده‌کات،‌ئایا‌هونه‌ری‌موچه‌‌په‌یداکردنه‌؟

‌به‌نابه‌دڵییه‌وه‌،‌تراسیماکۆس‌ڕازی‌بوو.‌که‌وابوو،‌ئه‌م‌سود‌وه‌رگرتنه‌‌‌يان‌موچه‌وه‌رگرتن‌له‌‌ئاکامی‌هونه‌ره‌که‌یانه‌وه‌‌سه‌رهه‌ڵنادات،‌به‌ڵکو‌ئه‌گه‌ر‌به‌

‌وردی‌ته‌ماشابکه‌ین‌پزیشکی‌ته‌ندروستی‌دروستده‌کات‌و‌کارکردن‌بۆ‌موچه‌ش‌موچه‌په‌یداده‌کات،‌خانوسازی‌خانو‌دروستده‌کات.....هتد.‌‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌م‌هونه‌رانه‌‌سود‌و‌کاری‌تایبه‌تی‌خۆی‌هه‌یه‌.‌ئه‌گه‌ر

‌موچه‌‌نه‌درێت‌هیچ‌سودێکی‌دیکه‌‌هه‌یه‌‌له‌کارکردنه‌که‌دا‌به‌کارمه‌ندبگات؟‌واده‌رده‌که‌وێت‌نه‌بێت.

‌ئه‌گه‌ر‌به‌خۆڕایش‌کاربکات،‌سود‌ده‌گه‌یه‌نێت؟‌به‌ڵێ،‌وابزانم‌وایه‌.

‌که‌وابوو،‌تراسیماکۆس،‌ئێستا‌ئاشکرایه‌،‌هیچ‌کارمه‌ندێک‌یان‌فه‌رمانبه‌رێک‌سود‌به‌‌خۆی‌ناگه‌یه‌نێت.‌بۆ

19

‌به‌رژه‌وه‌ندی‌به‌رانبه‌ره‌که‌ی‌یان‌الیه‌نه‌‌الوازه‌که‌،‌نه‌ک‌به‌هێزتره‌که‌‌کارده‌کات.‌که‌مێک‌له‌پێشتر‌گوتم،‌که‌س‌به‌‌حه‌ز‌و‌ئیراده‌ی‌خۆی‌نابێت‌به‌‌فه‌رمانبه‌ر‌تاکو‌گێره‌و‌کێشه‌ی‌خه‌ڵکی‌چاره‌سه‌رکات.‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌

‌فه‌رمانبه‌ران‌داوای‌موچه‌‌به‌رانبه‌ر‌کارکردنه‌که‌یان‌ده‌که‌ن،‌به‌ڵام‌داوای‌چاکترین‌شت‌بۆ‌خۆی‌ناکات‌و‌ده‌یه‌وێت‌به‌رانبه‌ره‌که‌ی‌ڕازیبکات.‌بۆیه‌‌پێویسته‌‌موچه‌‌له‌‌شیوه‌ی‌پاره‌‌و‌ڕیزلێنان‌بده‌ین‌به‌و‌که‌سه‌ی

‌فه‌رمانبه‌ره‌و‌له‌‌سه‌رپێچی‌کردنیشا‌سزابدرێت.‌گالوکۆن‌گوتی:‌سوکرات‌چ‌مه‌به‌ستێکت‌هه‌یه‌؟‌من‌دوو‌شێوه‌ی‌موچه‌که‌‌ده‌زانم،‌به‌ڵام‌تێناگه‌م‌سزادان

‌چۆنه‌‌و‌بۆچی‌به‌‌موچه‌ی‌داده‌نێیت.‌تۆ‌له‌‌موچه‌ی‌ئه‌و‌که‌سه‌‌چاکانه‌‌تێناگه‌یت،‌که‌‌ده‌یانه‌وێت‌به‌‌چاکی‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکه‌ن‌و‌به‌‌خواستی

‌خۆیان‌به‌و‌کاره‌‌هه‌ڵده‌سن؟‌تۆ‌نازانی]‌ئه‌م‌جۆره‌که‌سه‌‌چاکانه‌[‌ڕقیان‌له‌‌ناوداری‌و‌پاره‌یه‌؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ده‌زانم

‌که‌سێکی‌چاک‌بۆ‌پاره‌‌و‌ناوداری‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ناکات.‌نایه‌وێت‌به‌‌ئاشکرا‌پاره‌‌وه‌رگرێت‌و‌به‌‌موچه‌خۆر‌ناوزه‌دبکرێت.‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌به‌دز‌دانه‌نرێت‌له‌‌ژێریشه‌وه‌‌پاره‌نابات.‌بۆ‌ناودارێتیش‌هه‌وڵنادات‌چونکه‌‌حه‌ز‌له‌

‌ناودارێتی‌ناکات.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌جۆره‌که‌سانه‌ئاره‌زووی‌فه‌رمانڕه‌واییان‌کرد‌ده‌بێت‌جۆرێک‌له‌‌پاداشت‌و‌سزادانیان‌بۆ‌دابنرێت.‌ئێستا،‌گه‌وره‌ترین‌سزادانیش‌بۆ‌ئه‌وانه‌ی‌نایانه‌وێت‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکه‌ن‌چونه‌‌ژێر

‌ده‌سته‌ڵاتی‌فه‌رمانبه‌رێکه،‌که‌‌له‌‌ئه‌وان‌خراپتر‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ده‌کات.‌به‌‌بۆچوونی‌من،‌ترس‌له‌م‌ژێرده‌ستیه‌یه‌‌هانی‌که‌سانی‌خاوه‌ن‌ڕێز‌ده‌دات‌ببن‌به‌‌فه‌رمانبه‌ر.‌ئه‌وان‌بۆ‌خۆشی‌خۆ‌یان‌نابن‌به‌‌فه‌رمانبه‌ر‌چونکه‌‌فه‌رمانره‌وایی‌کارێکی‌چاکه‌.‌بڕیاردانه‌که‌یان‌له‌و‌پێویستیه‌وه‌‌سه‌رهه‌ڵده‌دات،‌که‌

‌نایانه‌وێت‌که‌سانێک‌له‌وان‌که‌متر‌ئه‌و‌ده‌سته‌ڵاته‌یان‌هه‌بێت.‌له‌‌شاری‌که‌سه‌‌چاکه‌کاندا،‌وه‌کو‌ئێستا‌چۆن‌خه‌ڵکی‌له‌سه‌ر‌گرتنی‌ده‌سته‌ڵات‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدا‌جه‌نگیانه‌،‌له‌‌سه‌ر‌وازهێنان‌له‌‌ده‌سته‌ڵاتیش‌ده‌بێت‌به

‌مشتومڕ.‌له‌وێدا‌ئاشکرا‌دیاره‌‌ئه‌وه‌ی‌خاوه‌ن‌ده‌سته‌الته‌‌و‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ده‌کات‌سودی‌خۆی‌ناوێت‌و‌بیر‌له‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ژیرده‌سته‌کانی‌ده‌کاته‌وه‌.‌‌هه‌ر‌که‌سێک‌ئه‌م‌ڕاستیه‌‌بناسێت‌که‌سانی‌دیکه‌‌سودی

‌پێده‌گه‌یه‌نن‌و‌خۆی‌توشی‌ئه‌و‌گرفته‌‌ناکات‌بۆ‌ئه‌وان‌سودبه‌خش‌بێت.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه،‌‌به‌‌هیچ‌جۆرێک‌له‌و‌خاڵه‌دا،‌که‌‌دادوه‌ری‌سودگه‌یاندن‌به‌الیه‌نه‌‌به‌هێزتره‌که‌‌بێت‌له‌گه‌ڵ‌تراسیماکۆسدا‌هاوڕانیم.‌‌دوایی

‌جارێکی‌دیکه‌ش‌ده‌گه‌ڕێمه‌وه‌‌سه‌ری‌و‌باسیده‌که‌م.‌خاڵه‌که‌ی‌دیکه‌ی‌تراسیماکۆس،‌گوایه‌‌ژیانی‌که‌سێکی‌نا‌دادوه‌ر‌له‌‌ژیانی‌دادوه‌رێک‌باشتره‌]خۆشتره‌[‌ده‌بێت‌به‌‌بایه‌خه‌وه‌‌ته‌ماشای‌بکرێت.‌ئه‌ی‌گالوکۆن،‌تۆ‌چ

جۆره‌‌ژیانێکیان‌هه‌ڵده‌بژێرێت؟‌بۆچوونی‌کێت‌به‌الوه‌ڕاسته‌؟

‌به‌‌بیروڕای‌من‌ژیانی‌دادوه‌رێک‌سودبه‌خشه‌تره.‌تۆ‌ئه‌و‌چاکانه‌ی‌ژیانی‌نا‌دادوه‌رێکت‌له‌یاده‌‌تراسیماکۆس‌بۆی‌باسکردین؟

‌به‌ڵێ‌به‌ڵام‌ڕازی‌نه‌بووم.‌ده‌بێت‌هه‌وڵبده‌ین‌به‌‌بیروباوه‌ڕه‌که‌مان‌ڕازی‌بێت.‌پێویسته‌‌نادروستی‌بۆچوونه‌که‌ی‌بسه‌لمێنین؟

‌به‌ڵێ،‌پێویسته‌.‌ئه‌گه‌ر‌‌ئێمه‌ش‌وه‌کو‌ئه‌و،‌ئه‌و‌شته‌‌چاکانه‌‌ڕیزبکه‌ین،‌که‌‌له‌‌ژیانی‌دادوه‌ردا‌هه‌ن‌پێویستمان‌به‌‌حه‌که‌مێک

‌ده‌بێت‌‌ته‌ماشای‌هه‌ردوو‌لیسته‌که‌‌بکات‌و‌بڕیار‌له‌‌سه‌ر‌باشی‌یه‌کێکیان‌بدات.‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌ش‌بکۆڵینه‌وه‌‌و‌بگه‌ینه‌‌ئاکامێک،‌که‌‌هه‌موومان‌په‌سه‌ندی‌ده‌که‌ین‌ئه‌وا‌ئێمه‌‌ده‌بین‌به‌‌توێژه‌رو

‌حه‌که‌میش.‌‌‌‌‌‌‌‌بێگومان.‌منیش‌وه‌ڵامم‌دایه‌وه‌‌و‌گوتم:‌چ‌ڕێگه‌یه‌کت‌الباشتره‌؟

‌دووه‌میان.‌منیش‌گوتم:‌تراسیماکۆس‌وه‌ره‌.‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌وه‌ڵاممان‌بده‌وه‌.‌تۆ‌ده‌ڵێیت،‌نادادوه‌ری‌ته‌واو‌له‌‌دادوه‌ری

‌ته‌واو‌سود‌به‌خشتره‌؟‌به‌ڵێ،‌ئه‌وه‌‌ڕای‌منه‌و‌هۆکه‌شم‌بۆ‌ڕوونکردنه‌وه‌.

‌باشه‌،‌چ‌له‌باره‌ی‌ئه‌مه‌وه‌‌ده‌ڵێیت؟‌تۆ‌ده‌توانیت‌یه‌کێکیان‌به‌‌چاکه‌‌و‌ئه‌وی‌دیکه‌‌به‌‌خراپه‌‌دابنێیت؟‌به‌ڵێ.

20

‌مه‌به‌ستت‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌دادوه‌ری‌چاکه‌‌و‌نادادوه‌ری‌خراپه‌‌یه؟‌نه‌خێر‌ئه‌و‌واتایه‌‌نابه‌خشێت.‌من‌ده‌ڵێم‌نادادوه‌ری‌سودی‌زیاتره‌.

‌مه‌به‌ستت‌به‌‌ته‌واوی‌چیه‌؟‌ئه‌وه‌ی‌ده‌یڵێم‌به‌‌پێچه‌وانه‌ی‌گوته‌که‌ی‌تۆوه‌یه‌.

‌ئایا‌مه‌به‌ستت‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌دادوه‌ری‌خراپه‌؟‌نه‌خێر،‌ژیری‌و‌ساده‌ییه‌.

‌ئه‌ی‌بۆ‌تۆ‌نادادوه‌ری‌دڵڕه‌شییه‌؟‌نه‌خێر،‌حوکمدانیکی‌چاکه‌.

‌که‌وابوو،‌تۆ‌تراسیماکۆس،‌که‌سانی‌نادادوه‌ر‌به‌‌ژیرتر‌وچاک‌داده‌نێیت؟‌به‌ڵێ،‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌ته‌واوی‌نادادوه‌رن،‌ئه‌وانه‌ی‌شاره‌که‌‌و‌دانیشتوانی‌شاره‌که‌ش‌ده‌خه‌نه‌‌ژێر‌ده‌سته‌ڵاتی‌خۆیان.‌ئه‌ی‌تۆ‌واده‌زانیت‌من‌باسی‌گیرفان‌بڕێک‌ده‌که‌م؟‌ئه‌ی‌ئه‌م‌جۆره‌‌کاره‌‌خراپه‌ش‌سودبه‌خش‌نیه‌

‌ئه‌گه‌ر‌]گیرفان‌بڕه‌که‌‌نه‌گیرێت[؟‌هه‌رچه‌نده‌‌پێویست‌ناکات‌ئه‌م‌به‌راورده‌‌بکه‌ین.‌من‌له‌‌تۆ‌تێده‌گه‌م.‌به‌ڵام،‌له‌وه‌‌سه‌رم‌ده‌سوڕمێت،‌که‌‌تۆ‌نادادوه‌ری‌به‌‌‌چاکه‌و‌زانایی‌داده‌نێیت،

‌به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌‌ده‌ڕوانیته‌‌دادوه‌ری.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌به‌ڵێ،‌بۆچوونه‌که‌م‌به‌م‌جۆره‌یه

‌تۆ‌کێشه‌که‌‌دژوارتر‌ده‌که‌یت.‌تێناگه‌م‌چ‌مه‌به‌ستێکت‌هه‌یه‌!‌ئه‌گه‌ر‌بڵێیت‌نادادوه‌ری‌سودبه‌خشه‌‌و‌هاوکات‌خراپیشه‌‌یان‌شه‌رمه‌زارییه‌‌له‌گه‌ڵتا‌ڕێده‌که‌وم‌و‌ئه‌و‌کاته‌‌به‌‌ئاسایی‌مشتومڕمان‌له‌سه‌رده‌کرد.‌به‌ڵام،

‌ئێستا‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌نادادوه‌ری‌شتێکی‌چاکه‌‌و‌زاناییشی‌ده‌خه‌یته‌سه‌ر.‌تۆ‌چاک‌له‌‌بۆچوونه‌که‌م‌تێگه‌یشتویت.

‌ئێستا‌باوه‌ڕده‌که‌م‌‌ئه‌ی‌تراسیماکۆس،‌که‌‌گاڵته‌‌ناکه‌یت‌و‌بۆچوونه‌که‌ت‌به‌‌ڕاست‌داده‌نێیت.‌چی‌بۆ‌تۆ‌ده‌گۆڕێت‌ئه‌گه‌ر‌باوه‌ڕ‌به‌‌ڕاستی‌بۆچوونه‌که‌م‌بکه‌م‌یان‌نا؟‌ئه‌مه‌‌بۆچوونی‌منه‌‌و‌تۆش

‌ده‌توانیت‌ڕه‌تیبده‌یته‌وه‌.‌هیچ‌ناگۆڕێت.‌به‌ڵام‌وه‌ڵامی‌ئه‌م‌پرسیاره‌م‌بده‌وه‌:‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌دادوه‌رێک‌بیه‌وێت‌فه‌رمان‌به‌‌سه‌ر

‌دادوه‌رێکی‌دیکه‌دا‌بدات؟‌نه‌خێر،‌له‌وێدا]دادوه‌ری‌یه‌که‌م[‌ڕێز‌و‌پاکی‌خۆی‌ده‌دۆڕێنێت.

‌یان‌فه‌رمان‌به‌سه‌ر‌که‌سێکدا‌بدات،‌که‌‌کارێکی‌دادوه‌رانه‌‌ده‌کات؟‌نه‌خێر،‌ئه‌وه‌ش‌ناکات.

‌ئایا‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌،‌که‌‌بۆی‌هه‌یه‌‌فه‌رمان‌به‌‌سه‌ر‌که‌سێکی‌نادادوه‌ردا‌بدات‌و‌ئه‌وکاره‌ش‌به‌دادوه‌ری‌دابنێت؟

‌ده‌یه‌وێت‌ئه‌م‌کاره‌بکات‌و‌خۆی‌به‌‌خاوه‌ن‌مافیش‌داده‌نێت،‌به‌ڵام‌ناتوانێت.‌پرسیاره‌که‌م،‌ئه‌وه‌‌نه‌بوو.‌ده‌مه‌وێت‌بزانم‌نادادوه‌رێک‌ده‌یه‌وێت‌فه‌رمانڕه‌وایی‌نادادوه‌رێکی‌دیکه‌بێت‌و

‌ئه‌مه‌ش‌به‌مافی‌خۆی‌دابنێت؟‌ئه‌و‌ده‌یه‌وێت.

‌ئه‌ی‌له‌‌باره‌ی‌نادادوه‌ره‌که‌وه‌؟‌به‌‌ڕه‌وای‌ده‌بینێت‌فه‌رمانڕه‌وایی‌که‌سێکی‌دادوه‌ر‌یان‌ئه‌و‌که‌سه‌‌بکات،‌که‌‌کارێکی‌دادوه‌رانه‌‌ده‌کات؟

‌بێگومان،‌ده‌یه‌وێت.‌ئه‌و‌فه‌رمانڕه‌وایی‌خۆی‌به‌‌سه‌ر‌هه‌موو‌که‌سێکدا‌به‌ڕه‌وا‌ده‌بینێت.‌ئایا‌نادادوه‌رێک‌فه‌رمانڕه‌وایی‌به‌‌سه‌ر‌نادادوه‌رێکی‌دیکه‌دا‌یان‌که‌سێک‌به‌‌کارێکی‌نادادوه‌رانه‌‌هه‌ستێت

‌ده‌کات؟‌ئایا‌هه‌وڵده‌دات‌گه‌وره‌ترین‌ده‌ستمایه‌ی‌هه‌بێت؟‌ئه‌وه‌‌ده‌کات.

‌که‌وابوو،‌بابڵێین‌دادوه‌رێک‌فه‌رمانڕه‌وایی‌که‌سێکی‌وه‌کو‌خۆی‌ناکات.‌ته‌نیا‌نادادوه‌ر‌ده‌یه‌وێت‌ئه‌وانه‌ی‌وه‌کو‌خۆی‌و‌وه‌کو‌خۆی‌نین‌بخاته‌‌ژێر‌ده‌سته‌ڵاتیه‌وه‌.

‌چاک‌بۆکێشه‌که‌‌چوویت.‌نادادوه‌ریش‌که‌سێکی‌چاک‌و‌ژیرتره‌‌له‌‌دادوه‌ر؟

21

‌چاک‌بۆ‌ئه‌م‌خاڵه‌ش‌چوویت.‌که‌وابوو‌که‌سانی‌نادادوه‌ر‌ژیرتر‌و‌چاکترن؟‌وانیه‌؟

‌به‌ڵێ‌وایه‌.‌چۆن‌وه‌کو‌ئه‌وان‌ده‌بێت؟‌باشه‌،‌هه‌ر‌که‌سێک‌له‌وان]نادادوه‌ره‌کان[،‌خه‌سڵه‌تی‌ئه‌وانه‌شیان‌هه‌یه‌،‌که‌‌له‌و‌ده‌چن.

‌بێگومان.‌باشه‌،‌تراسیماکۆس،‌تۆ‌که‌سێکی‌مۆسیقازان‌له‌‌مۆسیقانه‌زانێک‌جیاده‌که‌یته‌وه‌؟

‌به‌ڵێ.‌کێ‌له‌م‌دووانه‌‌له‌‌مۆسیقادا‌له‌وی‌دیکه‌‌ژیرتره‌؟

‌مۆسیقازانه‌که‌‌ژیره‌‌و‌ئه‌وی‌دیکه‌‌نا.‌له‌و‌شتانه‌ش‌چاك‌ده‌زانێت،‌که‌‌تیایاندا‌ژیره‌‌و‌خراپیشه‌‌له‌وانه‌دا،‌که‌‌تیایاندا‌ژیرنیه‌؟

‌به‌ڵێ.‌ئه‌مه‌‌بۆ‌پزیشکیش‌ده‌بێت؟

‌به‌ڵێ.‌ده‌توانین‌بڵێین‌مۆسیقازانێک‌له‌‌کۆککردنی‌ژێی‌گیتاره‌که‌دا‌و‌توندکردنه‌وه‌یان‌ده‌یه‌وێت‌ل‌ه‌مۆسیقازانێکی

‌دیکه‌‌بباته‌وه‌‌و‌خۆی‌به‌‌باشتر‌دابنێت؟‌واناڵێم.

‌به‌ڵام،‌ئه‌و‌ده‌یه‌وێت‌له‌وانه‌‌به‌رێته‌وه‌،‌که‌‌مۆسیقازان‌نین؟‌به‌ڵێ‌وایه‌.

‌له‌‌باره‌ی‌پزیشکه‌که‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئه‌و‌له‌‌دانانی‌پارێز‌بۆ‌نه‌خۆشه‌که‌ی‌هه‌وڵنادات‌له‌‌پزیشکێکی‌دیکه‌‌باشتر‌بێت؟

‌بێگومان‌وانیه‌.‌به‌ڵام،‌ده‌یه‌وێت‌له‌وانه‌‌به‌رێته‌وه‌،‌که‌‌پزیشک‌نین؟

‌به‌ڵێ.‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌له‌‌هه‌موو‌جۆری‌زانین‌یان‌نه‌زانیندا‌زانا‌ده‌یه‌وێت‌له‌‌نه‌زان‌به‌رێته‌وه‌‌یان‌له‌وان‌باشتر

‌له‌‌کێشه‌یه‌ک‌بدوێت‌و‌وه‌کو‌نه‌زانه‌کان‌بۆ‌کێشه‌که‌‌نه‌ڕوات؟‌ده‌شێ‌به‌و‌جۆره‌بێت‌تۆ‌باسیده‌که‌یت.

‌ئه‌ی‌له‌‌باره‌ی‌نه‌زانه‌وه،‌‌چ‌‌ده‌ڵێیت؟‌هه‌وڵده‌دات‌له‌‌زاناو‌نه‌زانێکی‌دیکه‌ش‌باشتربێت؟‌له‌وانه‌یه‌.

‌ئایا‌زانا‌که‌سێکی‌ژیره‌؟‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕام.

‌ژیریش‌که‌سێکی‌چاکه‌؟‌به‌ڵێ.

‌که‌وابوو،‌که‌سێکی‌ژیر‌و‌چاک‌نایه‌وێت‌له‌وانه‌‌به‌رێته‌وه‌‌و‌ده‌سته‌ڵات‌به‌‌سه‌رئه‌وانه‌دا‌بسه‌پێنێت،‌که‌‌له‌‌خۆی‌ده‌چن.‌ئه‌و‌به‌رانبه‌ر‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌ده‌سته‌ڵات‌به‌کارده‌هێنێت،‌که‌‌له‌و‌ناچن.

‌ده‌رده‌که‌وێت‌به‌م‌جۆره‌بێت.‌به‌ڵام‌که‌سێکی‌نه‌زان‌ده‌یه‌وێت‌له‌‌زانایه‌ک‌و‌نه‌زانێکیش‌به‌رێته‌وه‌.

‌ده‌رده‌که‌وێت‌به‌م‌جۆره‌بێت.‌ئێستا،‌تراسیماکۆس،‌گه‌یشتوینه‌ته‌‌ئه‌وباوه‌ڕه‌ی‌که‌سێکی‌نادادوه‌ر‌ده‌یه‌وێت‌ده‌سته‌ڵاتی‌به‌‌سه‌ر‌دادوه‌رو

‌نادادوه‌ریشدا‌هه‌بێت؟‌ئایا‌تۆ‌بڕوات‌به‌مه‌‌نیه‌؟‌به‌ڵێ،‌بڕوام‌وایه‌.

‌دادوه‌ریش‌ده‌یه‌وێت‌ده‌سته‌ڵاتی‌به‌‌سه‌ر‌نادادوه‌ردا‌هه‌بێت؟‌به‌ڵێ.

‌که‌وابوو،‌دادوه‌ر‌که‌سێکی‌ژیرو‌چاکه‌،‌نادادوه‌ریش‌وه‌کو‌که‌سه‌‌نه‌زانه‌که‌‌خراپه‌.‌وادیاره‌.

22

‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌ش‌ڕێکه‌وتین‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌وان‌خه‌سڵه‌تی‌ئه‌و‌که‌سه‌شی‌تێدایه‌،‌که‌‌له‌خۆی‌ده‌چێت.‌به‌ڵێ،‌ڕێکه‌وتین.

‌که‌وابوو،‌ده‌رکه‌وت،‌که‌‌دادوه‌ر‌ژیر‌و‌چاکه‌،‌نادادوه‌ریش‌نه‌زان‌و‌خراپه‌.‌تراسیماکۆس،‌به‌‌ئاسانی‌له‌‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵانه‌‌ڕێکه‌وت.‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌هاوینیش‌بوو‌ئاره‌قی‌زۆری‌ده‌رده‌دا.‌له‌‌پڕا‌بینیم‌تراسیماکۆس‌ڕووی‌سورهه‌ڵگه‌ڕا.‌گوتم،‌پاش‌ڕێکه‌وتنمان‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌ی‌دادوه‌ری‌چاکه‌‌و‌زانایی‌بێت‌و‌نادادوه‌ریش‌خراپه‌‌و‌نه‌زانین‌ده‌ڵێم،‌باشه‌‌بائه‌مه‌‌وابێت.‌هاوکات‌گوتمان‌نادادوه‌ری‌به‌هێز

‌نیه‌‌یان‌تۆ‌ئه‌مه‌ت‌بیرناکه‌وێته‌وه‌؟‌له‌بیرمه‌،‌به‌ڵام‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵه‌‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕانیم.‌ده‌توانم‌به‌‌درێژی‌له‌‌سه‌ری‌بدوێم.‌من‌ئه‌وکاره‌‌ناکه‌م

‌چونکه‌‌تۆ‌تاوانبارم‌ده‌که‌ی‌به‌وه‌ی‌وتارت‌بۆ‌بخوێنمه‌وه‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌ڕێگه‌م‌بده‌‌بۆچوونه‌که‌م‌ڕوونبکه‌مه‌وه‌‌یان‌پرسیاری‌خۆت‌بکه‌‌و‌منیش‌ده‌ڵێم،‌"باشه‌"‌و‌وه‌کو‌ژنه‌‌پیره‌کان‌بۆڵه‌‌ناکه‌م.

‌تۆ‌دژی‌بۆچونه‌که‌ی‌خۆت‌مه‌دوێ.‌مادامه‌کی‌ڕێگه‌ی‌قسه‌کردنم‌ناده‌یت‌به‌‌دڵی‌تۆ‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌ت‌ده‌ده‌مه‌وه‌.

‌تۆ‌داوای‌چ‌ده‌که‌یت؟‌هیچ،‌به‌خوا‌تۆ‌چ‌ده‌خوازی،‌من‌ئه‌وه‌‌‌ده‌که‌م.

‌پرسیاری‌خۆت‌به‌که‌.‌من‌هه‌مان‌پرسیاری‌پێشو‌ده‌که‌م‌تاکو‌به‌‌ڕێکوپێکی‌مشتومره‌که‌مان‌سه‌باره‌ت‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌بخه‌ینه‌گه‌ر‌و‌له‌وێوه‌‌ده‌ستمانپێکرد،‌که‌‌نادادوه‌ری‌له‌‌دادوه‌ری‌به‌‌هێزتر‌بێت.‌ئێستا،‌ئه‌گه‌ر‌دادوه‌ری‌به‌

‌چاکه‌‌و‌زانایی‌دابنێین‌ده‌رده‌که‌وێت،‌که‌‌له‌‌نادادوه‌ری‌به‌‌هێزتر‌بێت.‌چونکه‌‌نادادوه‌ری‌نه‌زانینه‌.‌هه‌روه‌ها،‌تراسیماکۆس،‌من‌ئه‌م‌کێشه‌یه‌‌به‌‌گشتی‌و‌بێسنوور‌باسناکه‌م.‌ئایا‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای،‌که‌‌داگیرکردن‌و

(12)چه‌وساندنه‌وه‌ی‌دانیشتوانی‌شارێک‌له‌الیه‌ن‌شاریکی‌دیکه‌وه‌‌نادادوه‌رانه‌‌و‌زۆرداری‌بێت؟‌ ‌‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌ئه‌مه‌‌کاری‌باشترین‌شاره‌،‌به‌‌تایبه‌تی‌ئه‌و‌شاره‌ی‌نادادوه‌ری‌به‌ته‌واوی‌تیایدا‌سه‌قامگیربووه‌.

‌تێده‌گه‌م،‌که‌‌ئه‌مه‌‌بۆچوونی‌تۆیه‌.‌به‌ڵام‌ئه‌و‌خاڵه‌ی‌ده‌مه‌وێت‌ڵێی‌بکۆڵمه‌وه‌‌ئه‌مه‌یه‌:‌ئه‌وشاره‌ی‌ده‌بێت‌به‌خاوه‌نی‌ده‌سته‌ڵات،‌به‌هێزتره‌‌له‌وی‌دیکه‌‌ده‌توانێت‌به‌بێ‌دادوه‌ری‌یان‌پێویستی

‌شاره‌که‌‌بۆ‌دادوه‌ری‌ئه‌و‌ده‌سته‌ڵاته‌‌په‌یدابکات؟‌به‌‌گوێره‌ی‌بۆچوونه‌که‌ی‌تۆ،‌که‌‌دادوه‌ری‌ژیری‌و‌چاکه‌یه‌،‌بێگومان‌پیویستی‌به‌‌دادوه‌ری‌هه‌یه‌.‌به‌بۆچوونی

‌منیش]ئه‌وشاره‌[‌پێویستی‌به‌‌نادادوه‌ری‌و‌زۆردارییه‌.‌تۆ،‌تراسیماکۆس،‌سه‌رنجم‌ڕاده‌کێشیت.‌‌تۆ‌وه‌ڵامی‌چاکیش‌ده‌ده‌یته‌وه‌.

‌ده‌مه‌ویت‌دڵت‌خۆش‌بکه‌م.‌تۆ‌له‌وه‌دا‌شاره‌زایت.‌زۆرتر‌دڵخۆشم‌بکه‌‌و‌وه‌ڵامی‌ئه‌م‌پرسیاره‌شم‌بده‌وه‌:‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌شارێک،

‌له‌شکرێک،‌ده‌سته‌وتاقمێکی‌دزو‌چه‌ته‌،‌یان‌خێڵێک‌مه‌به‌ستیان‌زۆرداری‌بێت.‌ئه‌گه‌ر‌دژی‌یه‌کدی‌بن‌ئه‌و‌زۆردارییه‌‌وه‌ده‌ست‌بهێنن،‌یان‌زۆرداری‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدیا‌بکه‌ن؟

‌بێگومان‌نا.‌ئه‌گه‌ر‌به‌رانبه‌ر‌یه‌کدی‌زۆردار‌نه‌بن؟‌د‌ه‌ستکه‌وتی‌زۆرتریان‌ده‌بێت؟

‌بێگومان.‌نادادوه‌ری،‌ئه‌ی‌تراسیماکۆس،‌ده‌بێته‌‌هۆی‌جه‌نگی‌ناوخۆ،‌ڕق‌و‌کینه‌‌و‌دادوه‌ریش‌هاوڕێیه‌تی‌و‌هاوئامانج

‌داده‌مه‌زرێنێت.‌ئایا‌وانیه‌؟‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌دژی‌تۆ‌نه‌وه‌ستم،‌ده‌ڵێم‌وایه‌.

‌تۆ‌باش‌له‌گه‌ڵما‌ده‌ڕۆیت.‌پێم‌بڵێ:‌ئه‌گه‌ر‌نادادوه‌ری‌له‌‌هه‌ر‌شوێنێکدا‌بێت‌ڕق‌و‌کینه‌‌بڕوێنێت،‌ئایا‌له‌نێو‌و‌مرۆڤه‌‌ئازاده‌کانیشدا‌نابێته‌‌هۆی‌سه‌رهه‌ڵدانی‌ڕق‌وکینه‌؟‌‌جه‌نگی‌ناوخۆ‌دروستناکات؟‌نابێته‌‌هۆیکۆیله ‌

‌ڕوخاندنی‌مه‌به‌ست‌و‌ئومێدی‌هاوبه‌شی‌خه‌ڵکی؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه

23

----------------------------------------------------------‌‌لێره‌دا‌ئه‌فالتون‌له‌‌جێگه‌ی‌وڵات‌یان‌داگیرکردنی‌وڵاتێک‌له‌‌الیه‌ن‌وڵاتێکی‌دیکه‌وه‌"‌شار"‌ی‌به‌کارهێناوه‌‌چونکه‌‌له‌‌یۆنان‌)12(

شارێک‌‌ده‌وڵه‌تێکی‌سه‌ربه‌خۆ‌بووه‌.‌)وه‌رگێڕ(

‌ئایا‌جیاوازی‌له‌نێوان‌دووکه‌سدا‌په‌یدا‌ناکات‌و‌نایانکات‌به‌‌دوژمن؟‌ده‌یانکات‌به‌‌دوژمن.

‌ئه‌گه‌ر‌نادادوه‌ری‌له‌نێو‌تاکه‌‌که‌سیدا‌بروێت‌و‌سه‌رهه‌ڵدات‌ده‌سته‌ڵاته‌که‌ی‌بۆ‌دروستکردنی‌‌‌دووبه‌ره‌کی‌ونناکات؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.با‌به‌وجۆره‌‌بێت

‌ده‌رده‌که‌وێت،‌نادادوه‌ری‌به‌هێز‌بێت‌یه‌که‌م،‌بۆ‌‌تێکشکاندنی‌یه‌کێتی‌شارێک،‌خێزانێک‌یان‌له‌شکرێک،‌چونکه‌‌ده‌بێته‌‌هۆی‌سه‌رهه‌ڵدانی‌جه‌نگی‌ناوخۆ‌و‌جیاوازییه‌کان.‌دووه‌م،‌هه‌ر‌یه‌کێک

‌له‌م‌ده‌ستگایانه‌‌ده‌کات‌به‌‌دوژمنی‌خۆی‌و‌ئه‌وی‌دژیشی‌ڕاده‌وه‌ستێت،بۆنموونه‌‌دادوه‌ری‌،‌وانیه‌‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ته‌نانه‌ت‌له‌‌تاکه‌که‌سیشدا‌هه‌مان‌کاریگه‌رێتی‌هه‌یه‌.‌یه‌که‌م،‌ڕێگه‌ی‌ده‌ستکه‌وته‌کانی‌ده‌به‌ستێت‌چونکه‌‌ئه‌و‌که‌سه‌‌له‌نێو‌جه‌نگی‌ناوخۆدایه‌‌و‌دووه‌میش‌ده‌یکات‌به‌‌دوژمنی‌خۆی‌و

‌ئه‌وانه‌ی‌باوه‌ڕیان‌به‌‌دادوه‌ری‌هه‌یه‌.‌ئایا‌ئه‌م‌کاریگه‌رێتییه‌ی‌نیه‌؟‌به‌ڵێ.

‌ئه‌نجا‌خواکانیش‌دادوه‌رن؟‌بابڵێین‌دادوه‌رن.

‌که‌وابوو،‌نادادوه‌رێک‌دوژمن‌و‌‌دادوه‌ریش‌هاوڕێی‌خواکانه‌.‌به‌بێ‌ترس‌وشه‌کانی‌خۆت‌بڕازێنه‌وه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌وانه‌ی‌له‌ده‌ورمان‌دانیشتون‌ڕقیان‌لێم

‌نه‌بێت‌من‌دژت‌ناوه‌ستم.‌وه‌ره‌،‌مێزی‌وشه‌کانم‌به‌‌وه‌ڵامه‌که‌ت‌بڕازێنه‌وه‌.‌ئێمه‌‌گه‌یشتینه‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌که‌سانی‌دادوه‌ر

‌ژیر‌ترو‌خاوه‌ن‌ته‌وانابن،‌نادادوه‌ره‌کانیش‌به‌م‌جۆره‌‌نین‌‌ته‌نانه‌ت‌پێکه‌وه‌‌ناژین‌و‌هه‌میشه‌‌ده‌سته‌و‌یه‌خه‌ی‌یه‌کدی‌ڕاده‌وه‌ستن.

‌هاوکات‌له‌نێویاندا‌جۆرێک‌دادوه‌ری‌هه‌یه‌،‌که‌‌ڕێگه‌یان‌پێنادات‌ئه‌وه‌ی‌له‌گه‌ڵ‌خه‌ڵکیدا‌ده‌یکه‌ن‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدیدا‌نه‌یکه‌ن.

‌ئه‌مه‌ش‌بووه‌‌بناخه‌ی‌ده‌ستکه‌وته‌کانیان.‌له‌‌سه‌قامگیرکردنی‌زۆردارییه‌که‌یاندا،‌نیوه‌‌گه‌نده‌ڵ‌بوون‌)چونکه‌‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌ته‌واوی‌خراپ‌و‌نادادوه‌رن‌هیچ‌ده‌ستکه‌وتێکیان‌نابێت(.‌ئه‌مه‌‌ئه‌و

‌خاڵانه‌‌بوو‌ڕوونمانکردنه‌وه‌.‌ئێستاش‌پێویسته‌‌له‌و‌خاڵه‌‌بکۆڵێته‌وه‌،‌که‌‌پێشتر‌ئاماژه‌مان‌بۆکرد،‌ئه‌ویش‌ئه‌وه‌یه‌‌که‌سانی‌دادوه‌ر‌به‌خته‌وه‌رترن‌و‌باشتر‌له‌‌که‌سانی‌نادادوه‌ر‌ده‌ژین.‌وابزانم‌ئاشکرایه‌،‌که‌ده‌بێت‌وابێت.‌به‌ڵام‌ئه‌م‌باسه‌‌پێویستی‌به‌‌ڕوونکردنه‌وه‌ی‌زۆرتر‌هه‌یه‌‌چونکه‌

‌گرنگه‌‌و‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌چۆنیه‌تی‌ژیانمانه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌فه‌رموو‌تۆ‌پێشکه‌وه‌و‌بکه‌وینه‌‌گه‌ڕان‌به‌‌دواییدا.

‌من‌پێشده‌که‌وم.‌پێم‌بڵێ،‌تۆ‌بڕوات‌به‌‌شتێک‌هه‌یه‌،‌که‌‌پێ‌ی‌ده‌وترێت‌کارکردنی‌ئه‌سپ؟‌به‌ڵێ.

‌ئایا‌پێناسه‌که‌شی‌نه‌به‌ستراوه‌‌به‌‌شێوه‌ی‌کارکردنی‌ئه‌سپه‌وه‌؟‌‌یان‌به‌باشترین‌شێوه‌یبه‌کارهێنانه‌که‌وه‌؟

‌له‌مه‌به‌ستت‌تێناگه‌م.‌بابه‌جۆرێکی‌دیکه‌‌بۆت‌باسبکه‌م:‌ده‌توانین‌بێجگه‌‌له‌‌چاومان]ئه‌ندامێکی‌دیکه‌ی‌له‌ش[‌بۆ‌بینین

‌به‌کاربهێنین؟‌بێگومان‌نه‌خێر.

‌یان‌بێجگه‌‌له‌‌گوێ‌شتێکی‌دیکه‌‌بۆ‌بیستن‌به‌کاربهینین؟‌نه‌خێر.

24

‌که‌وابوو،‌دروسته‌‌بڵێین‌بینین‌و‌بیستن‌کارکردنی‌چاو‌و‌گوێن؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌له‌باره‌ی‌ئه‌م‌خاڵه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ده‌توانیت‌خه‌نجه‌ر،‌مقه‌ست‌یان‌هه‌رشتێکی‌تیژ‌بۆ‌بڕینه‌وه‌ی‌دارمێوێک‌به‌کاربهێنیت؟

‌بێگومان.‌ئایا‌باشتر‌نیه‌‌بۆ‌بڕینه‌وه‌ی‌دارمێوه‌که‌‌ئه‌و‌مقه‌سته‌‌به‌کاربهێنیت،‌که‌‌بۆ‌بڕینی‌مێو

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌دروستکراوه‌؟‌به‌ڵێ‌باشتره‌پێویست‌ده‌کات‌بڕینه‌وه‌‌به‌‌کارکردنی‌مقه‌سته‌که‌‌دابنێین؟

‌ئێستا،‌له‌وانه‌یه‌‌له‌‌مه‌به‌ستی‌پرسیاره‌که‌ی‌پێشوم‌تێبگه‌یت،‌که‌‌گوتم‌هه‌رشته‌‌شێوه‌ی‌کارکردنی‌خۆی‌هه‌یه‌،‌که‌‌تایبه‌ته‌‌به‌و‌شته‌وه‌‌و‌له‌و‌شێوه‌ی‌کارکردنه‌دا‌له‌‌شته‌کانی‌دیکه‌

‌چاکتره‌.‌‌‌‌‌‌‌‌تێده‌گه‌م‌و‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌هه‌رشته‌‌کارکردنی‌دیاریکراوی‌خۆی‌هه‌یه‌.‌باشه‌.‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌و‌شتانه‌ی‌به‌کارکردنی‌خۆی‌هه‌ڵده‌ستێت‌چاکه؟‌باجارێکی‌دیکه‌

‌بگه‌ڕێینه‌وه‌‌سه‌ر‌نموونه‌ی]کارکردنی[‌چاو]بۆ‌بینین[.‌به‌ڵێ،‌وایه‌.

‌که‌وابوو،‌چاویش‌چاکه‌ی‌هه‌یه‌؟‌هه‌یه‌تی.

‌گوێکانمان‌کارکردنی‌خۆیان‌هه‌یه‌؟‌به‌ڵی.

‌که‌وابوو،‌گوێ‌چاکه‌ی‌هه‌یه‌؟‌هه‌یه‌تی.

‌هه‌موو‌شته‌کانی‌دیکه‌ش‌به‌م‌جۆره‌]خاوه‌نی‌چاکه‌ن[‌؟‌به‌ڵی.

‌ئایا‌چاوه‌کانمان‌کاره‌کانی‌خۆیان‌به‌باشی‌ده‌به‌ن‌به‌ڕێوه‌،‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌چاکه‌‌بێبه‌ش‌بن‌و‌خراپ‌بن؟

چۆن‌ده‌توانن،‌به‌ڕێوه‌ی‌به‌رن.‌‌تۆ‌مه‌به‌ستت‌ئه‌وه‌نیه‌،‌ئه‌گه‌ر‌کوێربن‌چۆن‌ده‌بینن؟‌،هه‌ر‌جۆره‌‌چاکه‌یه‌کیان‌هه‌بێت‌گرنگ‌نیه‌.‌من‌ئێستا‌باسی‌ئه‌وه‌‌ناکه‌م.‌مه‌به‌ستم‌ئه‌وه‌یه‌که‌‌هه‌رشتێک‌مادامه‌کی‌شێوه‌ی‌کارکردنی‌خۆی‌هه‌یه‌‌ئه‌گه‌ر‌به‌و‌کاره‌‌هه‌ستێت‌چاکه‌و

.‌نه‌یتوانی‌خراپه‌به‌ڵێ،‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌ئه‌گه‌ر‌گوێکانمان‌له‌و‌چاکه‌یه‌‌بێبه‌ش‌بن،‌که‌‌هه‌یانه‌‌به‌‌خراپی‌کاره‌که‌یان‌به‌ڕێوه‌‌ده‌به‌ن.‌نه‌خێر.

‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌هه‌مووشتێکی‌دیکه‌دروسته‌؟‌وادیاره‌.

‌باشه‌،‌بابیر‌له‌م‌کێشه‌یه‌‌بکه‌ینه‌وه‌:‌ئایا‌ده‌روون‌جۆره‌‌کارکردنێکی‌هه‌یه‌،‌که‌‌هیچ‌شتێکی‌دیکه‌]‌بێجگه‌له‌ده‌روون[‌ناتوانێت‌بیکات،‌بۆ‌نموونه‌‌نیگه‌رانبوون‌بۆ‌شته‌کان،‌فه‌رمانڕه‌وایی‌و‌نواندن‌و‌گه‌لێک‌شتی‌دیکه‌ش؟‌ئایا‌ئه‌م‌کارکردنانه‌‌ده‌بن‌به‌‌تایبه‌تمه‌ندێتی‌شتێکی‌دیکه‌؟

‌نه‌خێر.‌ئه‌ی‌له‌باره‌ی‌ژیانه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئایا‌ژیان‌کاری‌ده‌روون‌نیه‌؟

‌بێگومان‌کاری‌ده‌روونه‌.‌ئایا‌باوه‌ڕمان‌به‌‌چاکه‌ی‌ده‌روون‌نیه‌؟

‌باوه‌ڕمان‌هه‌یه‌.‌ئایا،‌ئه‌ی‌تراسیماکۆس،‌ده‌روون‌ده‌توانێت‌به‌‌چاکی‌کاره‌کانی‌خۆی‌بکات‌ئه‌گه‌ر‌له‌و‌چاکه‌

تایبه‌ته‌ی‌خۆی‌بێبه‌ش‌بکرێت‌یان‌ئه‌مه‌‌هه‌رگیز‌ڕوونادات؟

25

‌ئه‌مه‌‌ناگونجێت.‌‌ئایا‌ئه‌مه‌‌نامانگه‌یه‌نێته‌‌ئه‌وباوه‌ڕه‌ی‌ده‌روونی‌خراپ‌به‌‌خراپی‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ده‌کات‌و‌ئاگای

له‌‌ده‌وروبه‌رده‌بێت،‌ده‌روونی‌چاکیش‌به‌چاکی؟‌به‌ڵێ،‌ده‌مانگه‌یه‌نێته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌.‌

‌ئێستا‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌ڕێکه‌وتین،‌که‌‌دادوه‌ری‌بۆ‌ده‌روون‌چاکه‌یه‌و‌نادادوه‌ریش‌خراپه‌؟‌به‌ڵێ،‌ڕێکه‌وتین.

‌که‌وابوو،‌به‌و‌ئاکامه‌‌ده‌گه‌ین،‌که‌‌که‌سێکی‌دادوه‌ر‌یان‌ده‌روونێکی‌دادوه‌ر‌باش‌و‌نادادوه‌ریش.خراپ‌ده‌ژی

‌به‌‌گوێره‌ی‌به‌ڵگه‌که‌ت‌ده‌رده‌که‌وێت‌ئاکامه‌که‌‌دروست‌بێت.‌‌هه‌روه‌ها،‌ئه‌وه‌ی‌باش‌بژی‌به‌خته‌وه‌ره‌‌و‌به‌‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌بێگومان.‌که‌وابوو،‌دادوه‌ر‌به‌خته‌وه‌ر‌و‌نادادوه‌ریش‌کڵۆڵه‌.

‌باوابێت.‌که‌س‌کڵۆڵ‌ناکات‌و‌به‌خته‌وه‌ری‌ده‌کات.

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌هه‌روه‌ها،‌ئه‌ی‌تراسسیماکۆس،‌نادادوه‌ری‌هه‌رگیز‌له‌‌دادوه‌ری‌به‌‌سودتر‌نیه‌.

‌بائه‌مه‌،‌له‌م‌جه‌ژنه‌دا،‌بۆ‌باندیس‌خوانی‌ڕازاوه‌ی‌تۆ‌بێت.‌ئه‌ی‌تراسیماکۆس،‌پاش‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌توڕه‌بوونه‌وه‌که‌ت‌ساردبویته‌وه‌‌و‌به‌‌نه‌رمی‌له‌گه‌ڵ‌مندا

‌هه‌ڵسوکه‌وتت‌کرد‌خوانێکی‌ڕازاوه‌م‌بۆ‌خۆم‌دانه‌نا.‌هه‌ست‌ده‌که‌م‌وه‌کو‌زۆرخۆرێکیش‌په‌الماری‌هه‌موو‌شتێکی‌خۆشم‌داو‌تامم‌کردن.‌پێش‌وه‌ڵامدانه‌وه‌ی‌پرسیاره‌که‌مان‌سه‌باره‌ت

‌دادوه‌ری‌لێکۆڵینه‌وه‌که‌مان‌خۆی‌گه‌یانده‌‌ئه‌و‌خاڵه‌ی‌باسی‌خراپه‌‌و‌نه‌زانین‌یان‌چاکه‌‌و‌زانین‌بکه‌ین.‌له‌وێدا‌ئه‌وکێشه‌یه‌‌هاته‌‌پێش،‌که‌‌گوایه‌‌نادادوه‌ری‌له‌‌دادوه‌ری‌به‌‌سودتربێت.‌من

‌نه‌متوانی‌واز‌له‌‌پرسیاره‌که‌ی‌پێشو]سه‌باره‌ت‌واتای‌دادوه‌ری[‌بهێنم.‌ئاکامی‌مشتومڕه‌که‌مان،‌به‌‌بیروڕای‌من‌،‌منی‌گه‌یانده‌‌ئه‌و‌خاڵه‌ی‌که‌‌هیچ‌نه‌زانم.‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌واتای

‌.دادوه‌ری‌تێنه‌گه‌م‌ناتوانم‌بزانم‌چاکه‌هه‌یه‌‌یان‌نا‌یاخود‌که‌سێکی‌دادوه‌ر‌به‌خته‌وه‌ره‌‌یان‌کڵۆڵ

26

به شی دووه م

‌واتێگه‌یشتین‌لێره‌دا‌مشتومڕه‌که‌مان‌ته‌واو‌بووبێت،‌به‌ڵام‌ده‌رده‌که‌وێت‌ئه‌وه‌ی‌باسمکرد‌سهرهتا‌‌‌بووبێت.‌گالوکۆنیش‌نه‌به‌ردانه‌‌تراسیماکۆسی‌ڕه‌تدایه‌وه‌‌‌و‌به‌‌سوکراتی‌گوت:‌ئایا‌تۆ‌ئێمه‌ت‌گه‌یاندۆته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی،‌که‌‌دادوه‌ری‌له‌‌هه‌موو‌بارو‌دۆخێکدا‌له‌‌نادادوه‌ری‌چاکتربێت؟

ئایا‌ده‌ته‌وێت‌ئێمه‌‌ڕازی‌بکه‌یت؟.منیش‌گوتم‌ده‌مه‌وێت‌به‌پێی‌توانا‌ڕازیتان‌بکه‌م

‌باشه‌،‌تۆ‌ئه‌وه‌ت‌نه‌کردووه‌.‌پێم‌بڵێ،‌له‌وباوه‌ڕه‌دای‌جۆرێک‌چاکه‌‌هه‌یه‌‌ئێمه‌‌پێشوازی‌لێده‌که‌ین‌چونکه‌‌خۆی‌چاکه‌یه‌‌و‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌نیه‌‌‌‌ئاکامه‌که‌یمان‌ال‌په‌سه‌نده‌،‌بۆ‌نموونه‌‌خۆشی

‌یان‌ئه‌و‌چێژانه‌ی‌بێزیانن‌و‌بێجگه‌‌له‌خۆیان‌ئاکامێکی‌دیکه‌یان‌نیه‌؟‌دڵنیام‌له‌وه‌ی‌هه‌یه‌.

‌ئایا‌چاکه‌‌هه‌یه‌‌ئێمه‌‌حه‌زی‌لێبکه‌ین،‌که‌‌له‌خۆیدا‌چاکه‌یه‌،‌هه‌روه‌ها‌ئاکامێکی‌‌چاکیشی‌‌هه‌یه‌‌-‌‌‌‌‌.بۆنموونه‌،‌بینین‌یان‌ته‌ندروستی‌چاک؟‌ئێمه‌‌له‌به‌ر‌ئه‌و‌دوو‌خه‌سڵه‌ته‌یان‌ده‌مانه‌وێن

.به‌ڵێ‌ئایا‌جۆری‌سێیه‌می‌چاکه‌‌هه‌یه‌،‌وه‌کو‌وه‌رزش،‌ده‌رماندان‌به‌‌نه‌خۆش،‌ده‌رمان‌خۆی‌و

‌هه‌روه‌ها‌پاره‌؟‌ئه‌مانه‌‌وه‌کو‌ئه‌رکی‌گران‌ده‌بینرێن،‌به‌ڵام‌سودیان‌بۆ‌ئێمه‌‌هه‌یه‌‌و‌ئێمه‌ش‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌هه‌ڵیاننابژێرین،‌که‌خۆیان‌چاکن‌به‌ڵکو‌بۆ‌پاداشت‌و‌ده‌ستکه‌وته‌که‌مانن.

سێ‌جۆری‌هه‌یه‌.‌به‌ڵام‌چۆن‌باسیده‌که‌یت؟‌تۆ‌دادوه‌ری‌به‌‌کامیان‌داده‌نێیت؟

‌به‌ش‌به‌حاڵی‌خۆم‌ده‌یخه‌مه‌‌ڕیزی‌باشترین‌چاکه‌کان‌و‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی]دادوه‌ری[‌له‌‌خۆیدا‌چاکه‌یه‌‌و‌ئاکامی‌باشیشی‌هه‌یه‌ده‌بێت‌‌به‌‌ڕێزه‌وه‌‌ته‌ماشای‌بکرێت.

‌ئه‌مه‌‌بۆچوونی‌هه‌موو‌که‌سێک‌نیه‌.‌‌زۆرکه‌س‌له‌وانه‌یه‌‌دادوه‌ری‌به‌‌ئه‌رکیکی‌گران‌دابنێن.‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌یانه‌وێت‌دادوه‌ربن‌مه‌به‌ستیان‌ناوداری‌و‌خه‌ڵات‌وه‌رگرتنه‌،‌که‌‌له‌‌ئاکامی

‌دادوه‌رییه‌وه‌‌په‌یداده‌بن.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌شدان،‌که‌‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌رکێکی‌گرانه‌‌ده‌بێت‌وازی‌.لێبهنرێت

.ئه‌زانم،‌ئه‌وه‌‌بۆچوونی‌خه‌ڵکیه‌‌به‌‌گشتی‌تراسیماکۆس‌له‌م‌بۆچوونه‌وه‌‌چه‌ند‌ساتێک‌له‌مه‌وبه‌ر‌هه‌ڵه‌ی‌به‌رانبه‌ر‌واتای‌دادوه‌ری‌کرد‌و‌به‌‌شان‌و‌باڵی‌نادادوه‌رییدا‌هه‌ڵیدا.‌به‌ڵام‌ده‌رده‌که‌وێت‌من‌ئه‌و‌که‌سه‌‌بم،‌که‌‌خێرا‌فێرنابم.

‌که‌وابوو،‌وه‌ره‌،‌گوێبگره‌‌و‌بزانه‌‌گرفته‌که‌ت‌چیه‌.‌من‌وابیرده‌که‌مه‌وه‌،‌که‌‌تراسیماکۆس‌پێش‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌ئاکامی‌گفتوگۆکه‌ی‌بگات‌کۆڵیدا.

‌بۆچوونه‌کانی‌هه‌ردووکتان‌منی‌ڕازی‌نه‌کردووه‌.‌ده‌مه‌وێت‌له‌‌واتاکانی‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌تێبگه‌م،‌بزانم‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌و‌دووانه‌‌چ‌هێزێکیان‌له‌نێو‌خۆیاندا‌و‌له‌نێو‌ده‌روونی‌مرۆڤدا‌هه‌یه‌.

27

‌من‌نامه‌وێت‌لێره‌دا‌باس‌له‌‌ده‌ستکه‌وت‌و‌ئاکامه‌کانیان‌بکه‌م.‌ئه‌گه‌ر‌تۆ‌ڕازی‌بیت‌بۆچوونه‌که‌ی‌تراسیماکۆس‌دووباره‌‌ده‌که‌مه‌وه.‌

‌یه‌که‌م،‌باسی‌بۆچوونی‌زۆربه‌ی‌که‌سان‌له‌سه‌ر‌دادوه‌ری‌و‌سه‌رچاوه‌که‌ی‌ده‌که‌م.‌دووه‌م،‌ئه‌وه‌‌ڕوونده‌که‌مه‌وه‌‌چۆن‌ئه‌وانه‌ی‌دادوه‌ری‌ده‌که‌ن‌خۆیان‌ئه‌و‌کاره‌یان

‌هه‌ڵنه‌بژاردووه‌‌و‌دادوه‌ری‌به‌‌پێویست‌نه‌ک‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌چاکه‌‌داده‌نێن.‌سێیه‌م،‌ئه‌وان‌هۆی‌ته‌واویان‌بۆ‌سه‌قامگیرکردنی‌دادوه‌ری]‌به‌م‌جۆره‌ی‌بیریلێده‌که‌نه‌وه‌[‌به‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ده‌سته‌وه‌یه،‌‌چونکه‌‌ژیانی‌نادادوه‌ر‌وه‌کو‌ده‌ڵێن‌باشتره‌‌له‌‌ژیانی‌دادوه‌ره‌کان‌سوکرات،‌من‌باوه‌ڕم‌به‌ئه‌وان‌نیه‌.‌تێگه‌یشتنم‌بۆ‌ئه‌م‌کێشه‌یه‌‌ئاڵۆزه‌‌و‌که‌سانی‌وه‌کو

‌تراسیماکۆس‌ئه‌وه‌نده‌‌له‌م‌باسه‌‌دواون‌له‌ئاستیاندا‌که‌ڕبووم.‌حه‌زده‌که‌م‌گوێ‌له‌و‌که‌سه‌‌بگرم،‌‌که‌‌به‌رگری‌له‌‌دادوه‌ری‌ده‌کات‌و‌ده‌یسه‌لمێنێت‌له‌‌نادادوه‌ری‌چاکتر‌بێت.

‌حه‌زده‌که‌م‌ئه‌وه‌ش‌له‌‌تۆ‌ببینم.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌من‌به‌‌درێژی‌به‌‌شان‌و‌باڵی‌ژیانی‌نادادوه‌رانه‌دا‌هه‌ڵده‌ده‌م‌و‌ڕێگه‌‌به‌‌تۆش‌ده‌ده‌م‌باسی‌دادوه‌ری‌بکه‌یت‌و‌دژی‌نادادوه‌ری‌بوه‌ستیت.

ده‌مه‌وێت‌بزانم‌تۆ‌ئه‌م‌کاره‌ت‌الپه‌سه‌نده‌؟‌من‌زۆرکات‌حه‌زم‌له‌م‌جۆره‌‌مشتومڕانه‌یه‌.‌ئه‌مه‌‌بێگومان‌کێشه‌یه‌که‌‌مشتومڕی

‌له‌سه‌ربکرێت.‌‌زۆرباشه‌.‌که‌وابوو،‌له‌‌خاڵی‌یه‌که‌مه‌وه‌،‌سه‌باره‌ت‌واتای‌دادوه‌ری‌و‌سه‌رچاوه‌که‌ی‌ده‌ستپیده‌که‌ین.‌گوایه‌‌هه‌ستان‌به‌کارێکی‌نادادوه‌رانه‌‌به‌‌سروشت‌چاکه‌،‌به‌ڵام

‌ئازارچێژتن‌به‌‌نادادوه‌رییه‌وه‌‌خراپه‌.‌هه‌روه‌ها‌ئه‌و‌ئازارچیژتنه‌‌سه‌رده‌کا‌و‌چاکه‌که‌ش‌تێده‌په‌ڕێنێت‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌نادادوه‌ری‌بکات‌و‌ئازاریش‌به‌‌هۆیه‌وه‌‌بچێژێت.‌ئه‌وه‌ی‌ته‌واناو‌ده‌سته‌ڵاتی‌نادادوه‌ری‌نه‌بێت‌خۆی‌له‌‌ئازار‌چێژتنه‌که‌شی‌دوورده‌خاته‌وه‌.‌‌له‌‌گه‌ڵ‌که‌سانی

‌دیکه‌دا‌ڕێده‌که‌وێت‌و‌ده‌گاته‌‌به‌ستنی‌په‌یمان‌و‌دانانی‌یاسا‌و‌داواکارییه‌‌یاساییه‌کانیش‌به‌دادوه‌ری‌داده‌نێ.‌به‌‌بۆچوونی‌ئه‌و‌ئه‌مه‌‌ناوه‌ڕۆک‌و‌سه‌رچاوه‌ی‌دادوه‌ریه‌.‌شتێکه‌‌له‌نێوان‌چاکترین‌و‌خراپتریندا.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چاکترین‌شت‌له‌وه‌دایه‌به‌بێ‌ئازارچێژتن

‌نادادوه‌ر‌بێت.‌خراپترینیش‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌ئازار‌بچێژێت‌و‌هاوکات‌نه‌توانێت‌تۆڵه‌ی‌خۆی‌بسه‌نێت.‌دادوه‌ری‌ده‌که‌وێته‌‌نیوان‌ئه‌م‌دووانه‌وه‌.‌خه‌ڵکی‌به‌های‌بۆ‌داده‌نێن‌نه‌ک‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌چاکه‌،

‌به‌ڵکو‌له‌به‌ر‌بێده‌سته‌ڵاتی‌خۆیانه‌‌.‌ئه‌وه‌ی‌ده‌سته‌ڵاتیشی‌هه‌بێت‌نادادوه‌ری‌سه‌قامگیربکات،‌له‌‌گه‌ڵ‌که‌سانی‌دیکه‌دا‌بۆ‌دوورکه‌وتنه‌وه‌‌له‌‌ئازارچێژتن‌ڕیناکه‌وێت.‌ئه‌م‌کاره‌‌بۆ‌ئه‌و‌گه‌مژه‌ییه‌.

‌ئه‌مه‌‌ناوه‌ڕۆک‌و‌سه‌رچاوه‌ی‌دادوه‌رییه‌.‌به‌ئاشکرا‌ده‌رده‌که‌وێت‌ئه‌وانه‌ی‌دادوه‌رن‌به‌‌بێ‌خواستی‌خۆیان‌به‌و‌کاره‌‌هه‌ڵده‌ستن.

‌هه‌روه‌ها‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌شه‌،‌که‌‌ته‌وانایان‌نیه‌‌کارێکی‌نادادوه‌رانه‌‌بکه‌ن.‌ئه‌گه‌ر‌ئازادی‌بده‌ین‌به‌وانه‌ی‌دادوه‌ر‌و‌نادادوه‌رن‌بۆمان‌ده‌رده‌که‌وێت‌حه‌ز‌و‌ئاره‌زووه‌کانیان‌به‌کوێ‌ده‌گه‌ن.‌له‌و

‌حاڵه‌ته‌دا‌دادوه‌رێک‌به‌‌ده‌ستی‌خوێناوییه‌وه‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌ڕیگایه‌‌ده‌گرین،‌که‌‌نادادوه‌رێکی‌پیاده‌ڕوات.‌ئه‌مه‌ش‌په‌یوه‌ندی‌به‌و‌حه‌ز‌و‌ئاره‌زووه‌وه‌‌هه‌یه‌،‌که‌‌هه‌موو‌که‌سێک‌ده‌یه‌وێت

‌له‌وانی‌دیکه‌‌به‌رێته‌وه‌‌و‌زۆرتر‌ده‌ستکه‌وتی‌هه‌بێت.‌ئه‌مه‌‌بۆ‌هه‌موو‌که‌سێک‌چاکه‌یه‌کی‌سروشتیه‌.

‌به‌ڵام‌ئه‌و‌سروشته،‌به‌دانانی‌یاسا‌زۆریلێکراوه‌،‌ته‌شه‌نه‌کردنه‌که‌ی‌سنوردار‌و‌ڕه‌وابێت.ئه‌و‌ئازادییه‌ی‌باسمکرد،‌باشتر‌له‌واتاکه‌ی‌تێده‌گه‌ین،‌‌ئه‌گه‌ر‌دوو‌که‌سه‌‌دادوه‌ر‌و‌نادادوه‌ره‌که

‌ ‌‌‌ئه‌م‌چیرۆکه‌ش‌به‌م‌جۆره‌یه(13)هێزه‌که‌ی‌باپیری)گیگسی‌لیدیا(‌یان‌هه‌بێت. ‌:‌گوایه‌‌ئه‌و‌شوانی‌یه‌کێک‌له‌‌پاشاکانی‌لیدیا‌بووه‌.‌ڕۆژێک‌زریانێک‌هه‌ڵده‌کات‌و‌بوومه‌له‌رزه‌ش

‌زه‌وی‌شه‌قده‌کات،‌ئه‌ویش‌که‌ڵێنێکی‌گه‌وره‌‌بۆ‌خۆی‌و‌مه‌ڕه‌کانی‌ده‌دۆزێته‌وه‌‌و‌په‌نای‌بۆ‌ده‌بات.‌گه‌وره‌یی‌که‌ڵێنه‌که‌ی‌به‌الوه‌‌سه‌یرده‌بێت‌و‌به‌ناویا‌ده‌گه‌ڕێت.‌شتی‌سه‌یری‌تێدا

‌ده‌دۆزێته‌وه‌.‌له‌‌هه‌موویان‌سه‌یرتر‌کونێک‌بوو‌له‌نێو‌ئه‌سپێکی‌له‌‌برۆنز‌دروستکراودا.‌ئه‌وکونه‌،‌وه‌کو‌په‌نجه‌ره‌یه‌ک‌بوو.‌کاتێک‌له‌و‌کونه‌وه‌‌ته‌ماشای‌ناوه‌وه‌ی‌کرد‌الشه‌یه‌کی‌گه‌وره‌ی

‌مردوویه‌کی‌بینی،‌که‌‌به‌‌ڕووتی‌دانرابوو.‌بێجگه‌‌له‌‌موستیله‌یه‌کی‌زێڕ‌له‌‌په‌نجه‌یدا‌هیچی‌به

28

‌‌له‌شه‌وه‌‌نه‌بوو.‌موستیله‌که‌ی‌له‌‌په‌نجه‌‌ده‌رهێناو‌که‌ڵێنه‌که‌ی‌به‌جێهێشت.‌‌مانگی‌جارێکیش‌ده‌بوایه‌‌سه‌باره‌ت‌مه‌ڕو‌ماڵاته‌که‌‌بۆ‌پاشا‌بدوایه‌و‌مستیله‌که‌شی‌له‌په‌نجه‌‌ده‌کرد.‌کاتیک‌له‌نێو

‌که‌سه‌کانی‌دیکه‌دا‌له‌الی‌پاشا‌داده‌نیشت]یاری‌به‌مستیله‌که‌‌ده‌کرد[‌و‌سه‌ری‌مستیله‌که‌ی‌وه‌رده‌گێڕا‌له‌‌به‌ر‌چاوی‌دانیشتوانه‌که‌‌‌وونده‌بوو‌]که‌س‌نه‌یده‌توانی‌بیبینێت[.‌که‌سانی

‌ده‌وروبه‌ری‌باسیانده‌کرد‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌بزانن‌له‌گه‌ڵیانا‌دانیشتوه‌.‌کاتێکیش‌مستیله‌که‌ی‌به‌‌دیوی‌خۆیدا‌وه‌رگێڕانه‌وه‌‌ده‌بینرا.‌ئه‌مه‌ی‌به‌الوه‌‌زۆر‌سه‌یربوو.‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌له‌مه‌‌دڵنیابێت‌چه‌ند‌جارێک

‌تاقیکرده‌وه‌.‌پاش‌ئه‌مه‌‌بڕیاریدا‌سیخوڕی‌بۆ‌پاشا‌بکات.‌له‌‌کۆشکی‌پاشا‌توانی‌ژنی‌پاشا‌هه‌ڵفریوێنێ‌و‌له‌گه‌ڵیا‌پێکه‌وه‌‌پاشا‌بکوژن‌و‌خۆی‌بکات‌به‌‌پاشا.‌گریمان‌دوو‌مستیله‌مان‌هه‌یه‌

‌و‌له‌‌په‌نجه‌ی‌دووکه‌سدان،‌یه‌کێکیان‌دادوه‌رو‌ئه‌وه‌ی‌دیکه‌‌نادادوه‌ر.‌ئێستا‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌م‌دوانه‌ئه‌وه‌نده‌‌پاک‌نه‌ده‌بوو‌تاکو‌دادوه‌ری‌نه‌کات‌و‌خۆی‌له‌‌ماڵی‌که‌سانی‌دیکه‌ش‌دوورخاته‌وه‌

‌له‌‌کاتێکدا‌ده‌یتوانی‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆی‌له‌نێو‌بازاڕ‌بخوات،‌خۆی‌بکات‌به‌ماڵانداو‌سێکس‌له‌‌گه‌ڵ‌ئه‌وانه‌دا‌بکات‌حه‌زیان‌لێده‌کات،‌له‌نێوا‌زیندانه‌کاندا‌بکوژێ‌و‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆشی

‌زیندانیه‌کان‌به‌ردات.‌به‌م‌جۆره‌‌ئه‌و‌کارانه‌‌بکات،‌که‌‌له‌نێو‌کۆمه‌ڵدا‌بچێته‌‌ڕیزی‌خواوه‌.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا‌ئه‌وه‌ی‌ده‌یکات‌له‌‌کاری‌نادادوه‌ره‌که‌وه‌‌جیاوازنیه‌.‌هه‌ردووکیان‌یه‌ک‌ڕێگه‌یان‌گرتۆته‌به‌ر.‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌هه‌ندێک‌به‌ڵگه‌یه‌‌بۆ‌ئه‌و‌بۆچوونه‌ی،‌که‌‌که‌س‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆی

‌دادوه‌رنیه‌‌و‌ناچار‌ده‌کرێت.‌که‌س‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیه‌‌دادوه‌ری‌چاک‌بێت‌ئه‌گه‌ر‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌ژیانی‌تایبه‌تی‌تاکه‌که‌سه‌وه‌‌هه‌بێت،‌چونکه‌‌ئه‌و‌تاکه‌‌له‌‌هه‌ر‌شوێنیکدا‌بیه‌وێت‌دادوه‌ری‌ده‌کات.‌هه‌موو‌که‌سێکیش‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌،‌که‌‌نادادوه‌ری‌بۆ‌ئه‌و‌تاکه‌‌زۆرتر‌له‌دادوه‌ری‌سودبه‌خشتره‌.

‌ئه‌وانه‌ی‌شوێن‌ئه‌م‌بۆچوونه‌‌ده‌که‌ون‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دان‌ئه‌و‌که‌سه‌‌ڕاسته‌.‌ئه‌وه‌ی‌نه‌یه‌وێت‌نادادوه‌ری‌بکات‌و‌ئه‌و‌هه‌له‌شی‌بۆ‌هه‌ڵکه‌وێت‌ده‌ست‌له‌‌ماڵ‌و‌سامانی‌که‌سانی‌دیکه‌‌نه‌دات‌و‌به‌کارێکی‌خراپی‌دابنێت،‌کۆمه‌ڵ‌له‌‌ترسی‌ئازار‌چێژتن‌به‌‌نادادوه‌رییه‌وه‌‌ڕێزی‌لێده‌گرێت‌و

‌.به‌باشی‌باسیده‌کات‌ئه‌مه‌‌بۆ‌خاڵی‌دووه‌م‌به‌سه‌.

سه‌باره‌ت‌‌‌چۆنیه‌تی‌ژیانیشه‌وه‌‌له‌وێدا‌ده‌توانین‌حوکمێکی‌دروست‌بده‌ین،‌که‌‌دادوه‌رترین‌له‌‌----------------------------------------‌

‌ئه‌فالتون‌باسی‌دامه‌زرێنه‌ری‌ده‌وڵه‌تی‌لیدیا‌ده‌کات،‌که‌‌به‌شێک‌بووه‌‌له‌‌یۆنانی‌کۆن‌و‌ده‌که‌وێته‌‌ڕۆژئاوای‌)13(‌پێش‌زاییندا‌له‌الیه‌ن‌چه‌ند‌خێڵێکی‌کۆچه‌ری‌جه‌نگاوه‌ره‌وه‌678تورکیای‌ئه‌مڕۆوه‌.‌ئه‌م‌ده‌وڵه‌ته‌‌له‌‌ساڵی‌ ‌

ڕوخێنراوه‌.‌‌‌‌‌هیرۆدۆتسی‌هالیکارناسۆس‌له‌‌په‌ڕتووکه‌که‌یدا)مێژووه‌کان(‌به‌‌درێژی‌باسیکردوه‌.)وه‌رگێڕ(‌نادادوه‌رترین‌که‌س‌جیابکه‌ینه‌وه‌.‌ئه‌مه‌ش‌له‌بیرکردنه‌وه‌ی‌مندا،‌جیاوازییه‌که‌یانه‌.‌ئێمه‌‌هیچ

‌شتێک‌له‌‌نادادوه‌ری‌و‌دادوه‌ری‌ڕووتناکه‌ینه‌وه‌.‌هه‌ریه‌کێک‌له‌نێو‌خۆیدا‌پڕوته‌واوه.‌یه‌که‌م،‌پێوسته‌‌بزانین،‌که‌‌نادادوه‌ر،‌وه‌کو‌کارمه‌ندێکی‌ژیر‌هه‌ڵسوکه‌وت‌ده‌کات،‌بۆنموونه‌،

وه‌کو‌باشترین‌که‌شتیه‌وان‌یان‌پزیشک‌ده‌زانێت‌چی‌بکات‌و‌چ‌شتێک‌کاره‌که‌ی‌له‌وانی‌دیکه‌

‌جیاده‌کاته‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌هه‌ڵه‌یه‌کیش‌بکات‌هه‌وڵی‌ڕاستکردنه‌وه‌ی‌ده‌دات.‌له‌م‌ڕووه‌شه‌وه‌‌هه‌وڵدانی‌سه‌رکه‌وتوانه‌ی‌نادادوه‌رێک‌پێویسته‌‌نه‌بینرێت‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌وکه‌سه‌‌نادادوه‌رترین‌بێت.

‌ئه‌وه‌ی‌گیرا‌به‌‌نه‌شاره‌زا‌داده‌نرێت.‌له‌حاڵه‌تی‌نادادوه‌ریشدا‌ده‌بێت‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌دادوه‌ربێت‌به‌‌دادوه‌ر‌دابنرێت.‌نادادوه‌ره‌‌ته‌واوه‌که‌ش‌ده‌بێت‌نادادوه‌ری‌ته‌واوی‌پێبدرێت‌و‌هیچی

‌لێڕوتنه‌کرێته‌وه‌.‌پێویسته‌‌ڕێگه‌شی‌بدرێتێ‌له‌کاتێکدا‌گه‌وره‌ترین‌نادادوه‌ری‌ده‌کات‌هاوکات‌ناودارێتی‌بۆخۆی‌وه‌کو‌گه‌وره‌ترین‌دادوه‌ر‌په‌یدابکات.‌ئه‌گه‌ر‌هه‌ڵه‌یه‌کی‌کرد‌یان‌خلیسکا

‌ده‌بێت‌بتوانێت‌هه‌ڵه‌که‌‌ڕاستبکاته‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌کارێکی‌نادادوه‌رانه‌ی‌ئاشکرابوو‌ده‌بێت‌بتوانێت‌که‌سانی‌دیکه‌‌ڕازی‌بکات‌یان‌هێز‌به‌کاربهێنێت.‌له‌وکاته‌شداده‌بێت‌ئازابێت‌و‌ئه‌وه‌نده‌ش

.سامان‌و‌هاوڕێ‌ی‌هه‌بێت‌به‌کاریان‌بهێنێت‌ك‌دهكهين‌،‌که‌‌ساده‌و‌چاکه‌،‌وه‌کوپاش‌گریمانه‌که‌ت‌بۆ‌ئه‌و‌که‌سه‌‌باسی‌دادوه‌ر

‌پێویسته‌‌ناودارێتی‌ئه‌و(14)ئه‌سخیلۆس‌نایه‌وێت‌که‌سانی‌دیکه‌‌باسی‌چاکییه‌که‌ی‌بکه‌ن.‌ ‌

29

‌كهسهش‌البه‌رین‌چونکه‌‌ناودارێتی‌بۆ‌دادوه‌ر‌ڕێزلێنان‌و‌خه‌ڵات‌ده‌هێنێته‌‌پێش.‌‌‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌دیارنابێت،‌که‌‌ئه‌و‌که‌سه‌‌له‌‌پیناوی‌سه‌قامگیرکردنی‌دادوه‌ریدا‌دادوه‌ره‌‌یان‌بۆ‌خه‌ڵات‌و

‌م‌پێویسته‌‌لهڕێزلێنانه‌.‌هه‌رچه‌نده‌ئه‌و‌‌‌نادادوه‌ری‌ناکات‌و‌بۆ‌ئه‌مه‌ش‌ناودارترین‌که‌سه‌‌به‌‌هه‌موو‌خه‌سڵه‌ته‌کانی‌دیکه‌ی‌ڕووتکه‌ینه‌وه‌و‌به‌رانبه‌ر‌نادادوه‌رێک‌دایبنێن.‌ئه‌مه‌ش‌له‌به‌رده‌م

‌ئه‌و‌ئه‌زموونه‌دا‌ڕایده‌گرێت،‌که‌‌ڕێگه‌ی‌نادات‌ناودارێتی‌خراپ‌له‌‌ئاستی‌دادوه‌رییدا‌دڵڕه‌قی‌بکات.‌هه‌روه‌ها،‌تاکو‌ئه‌و‌ڕۆژه‌ی‌ده‌مرێت‌با‌به‌م‌جۆره‌‌بژی‌و‌به‌‌درێژایی‌ته‌مه‌نیشی‌وا‌بیر‌له‌

‌خۆی‌بکاته‌وه‌،‌که‌‌دادوه‌ر‌نیه‌.‌لێره‌دا‌هه‌ردووالیه‌نه‌که‌‌ده‌گه‌ن‌به‌‌ئه‌و‌په‌ری‌دادوه‌ری‌و‌.نادادوه‌ری.‌ئێمه‌‌دهتوانین‌بیدۆزینه‌وه‌‌کێ‌له‌م‌دووانه‌‌به‌خته‌وه‌ر‌تره

.گالوکۆن‌له‌‌وه‌ڵامدا‌گوتی،‌هه‌وڵده‌ده‌م‌به‌م‌جۆره‌ی‌باسمکردن‌له‌باره‌ی‌ژیانیانه‌وه‌‌بدوێین‌ئه‌گه‌ر‌باسه‌که‌شم‌کاڵوکرچ‌بێت،‌ئه‌وان‌مشتومڕه‌که‌یان‌له‌سه‌ر‌نادادوه‌رییه‌.‌به‌دیدی‌ئه‌وان

‌دادوه‌ر‌نابه‌خته‌وه‌ره‌،‌به‌قامچی‌لێده‌درێت،‌له‌‌سه‌ر‌کومبارێکی‌زبر‌به‌‌زنجیر‌به‌ستراوه‌ته‌وه‌‌و‌چاوه‌کانیشی‌به‌‌ئاگر‌کوێرده‌کرێن.‌پاش‌ئه‌م‌ئه‌شکه‌نجه‌دانه‌له‌شی‌کون‌ده‌کرێت.‌ئه‌نجا

‌.تێده‌گات،‌ئه‌وانه‌ی‌دادوه‌رن‌توشی‌چ‌ناخۆشییه‌ک‌ده‌بن‌‌و‌دادوه‌ری‌ناکات‌بێگومان‌گوته‌که‌ی‌ئه‌سخیلۆس‌باش‌جێگه‌ی‌خۆی‌ده‌گرێت.‌گوایه‌‌ئه‌وانه‌ی‌پشتگیری

‌نادادوه‌ری‌ده‌که‌ن‌ده‌ڵێن‌نادادوه‌رێکی‌ڕاسته‌قینه‌‌ژیانی‌خۆی‌له‌‌سه‌ر‌بناخه‌ی‌ڕاستی‌شته‌کان‌داده‌مه‌زرێنێت‌و‌به‌گوێره‌ی‌بیروڕای‌]که‌سانی‌دیکه‌[‌ناژی.‌نایه‌وێت‌که‌سانی‌دیکه‌‌به‌

---------------------------------------------‌پ‌ز(‌‌نوسه‌رێکی‌شانۆگه‌ری‌یۆنانی‌کۆنه‌،‌به‌‌دامه‌زرێنه‌ری‌شانۆگه‌ری‌تراجیدی‌400-‌524(‌ئه‌سخیلۆس‌)14) ‌

‌ناسراوه‌.‌‌‌جه‌نگی‌نێوان‌فارسه‌کان‌و‌یۆنانیه‌کان،‌که‌‌له‌‌سه‌رده‌می‌ئه‌سخیلۆسدا‌ده‌ستپێکردوه‌‌کاریکردۆته‌‌سه‌ر‌.نووسینه‌کانی

)وه‌رگێڕ(نادادوه‌رێکی‌ئاسایی‌داینێن‌و‌هه‌وڵده‌دات‌به‌‌ڕاستی‌نادادوه‌ربێت.‌‌له‌و‌شوێنه‌دا‌شورا‌هه‌بێت‌که‌ڵێنێکی‌گه‌وره‌‌له‌‌بیرکردنه‌وه‌دا‌ده‌دۆزێته‌وه‌.‌له‌به‌رناودارێتی،‌وه‌کو‌دادوه‌رێک‌فه‌رمانڕه‌وایی

‌شاره‌که‌ی‌ده‌کات‌و‌به‌ئاره‌زووی‌خۆی‌ژن‌ده‌هێنێت‌و‌هاوسه‌ر‌بۆ‌منداڵه‌کانی‌خۆی‌په‌یداده‌کات،‌ها‌وکارو‌یاریده‌ده‌ر‌بۆ‌خۆی‌ده‌گرێت.‌له‌م‌کارانه‌شدا‌سود‌وه‌رده‌گرێت،‌بیر

‌له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌خۆی‌ده‌کاته‌وه‌‌چونکه‌‌له‌‌ئاکامی‌زۆردارییه‌که‌ی‌خۆی‌ناترسێت‌و‌سڵ‌ناکاته‌وه‌.‌له‌‌هه‌ردوو‌الیه‌نه‌کانی‌ژیاندا،‌ژیانی‌تایبه‌تی‌خۆی‌و‌ژیانی‌گشتی،‌بیر‌له‌‌سودوه‌رگرتن

‌ده‌کاته‌وه‌‌و‌به‌سه‌ر‌دوژمنه‌کانیا‌زاڵ‌ده‌بێت.‌خێر‌بۆ‌خواکان‌ده‌کات‌و‌ئاگای‌لێیان‌ده‌بێت.‌خواکانیش‌زۆرتر‌ئاگای‌لێیانده‌بێت.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌شه‌،‌سوکرات،‌که‌‌ده‌وترێت‌خواکان‌و‌خه‌ڵکی

‌.باشتر‌ئاگایان‌له‌‌ژیانی‌نادادوه‌ره‌و‌خزمه‌تی‌ده‌که‌ن‌پاش‌ئه‌م‌گوته‌یه‌ی‌گالوکۆن‌حه‌زمکرد‌وه‌ڵامی‌بده‌مه‌وه‌.‌‌ئه‌دیمه‌نتۆسی‌برای‌هه‌ڵیدایه‌‌و

گوتی:‌تۆ‌بڕواناکه‌ی‌ئه‌م‌بۆچوونه‌‌گونجاوبێت؟‌منیش‌گوتم،‌بۆچی‌نا؟

‌به‌ڵام‌گرنگترین‌خاڵ‌تاکو‌ئێستا‌باسنه‌کراوه‌.‌منیش‌له‌‌وه‌ڵامدا‌گوتم،‌باشه‌‌به‌گوێره‌ی‌گوته‌که‌ی]هۆمیرۆس[‌ده‌بێت‌برا‌له‌‌پشتت‌بێت!

‌ئه‌گه‌ر‌گالوکۆن‌شتێکی‌له‌‌بیرچووبێت‌تۆ‌یارمه‌تی‌بده‌‌و‌بۆی‌ته‌واوکه‌.‌باسه‌که‌‌ده‌می‌منی‌له‌‌ئاستی‌دادوه‌رییدا‌به‌ستوه‌.

‌گوتی،‌ئه‌وه‌ی‌تۆ‌ده‌یڵێیت‌بێ‌واتایه‌.‌من‌لێره‌دا‌به‌‌ته‌واوی‌هه‌موو‌الیه‌نه‌کانی‌به‌ڵگه‌که‌ی‌گالوکۆنم‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ڕوونکرده‌وه‌،‌که‌‌ده‌ڵێت،‌دادوه‌ری‌چاکه‌‌و‌نادادوه‌ریش‌خراپ.

‌باوکه‌کان‌یان‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌ته‌مه‌نن‌به‌‌منداڵه‌کانیان‌و‌ئه‌وانه‌ی‌له‌‌خۆیان‌بچوکترن‌ده‌ڵێن،‌که‌‌پێویسته‌‌دادوه‌ربیت‌چونکه‌‌ناوده‌رکردن،‌وه‌کو‌دادوه‌ر‌به‌ره‌و‌ئاکامی‌ئه‌و‌بیرۆکه‌یه‌ت‌ده‌بات،‌که‌

‌که‌سێک‌له‌‌ده‌ستگایه‌کی‌ده‌وڵه‌تدا‌له‌نێو‌خێزاندا‌یان‌ئه‌و‌نموونانه‌ی‌گالوکۆن‌هێنانیه‌وه‌‌دادوه‌رانه‌‌هه‌ڵسوکه‌وت‌ده‌کات.‌له‌‌ڕازیکردنی‌خواکاندا‌باسی‌زۆر‌شتی‌چاک‌ده‌کات،‌که‌‌به‌

‌ن.‌هزیۆد‌ده‌ڵێت،‌خوادیدی‌هۆمیرۆس‌و‌هزیۆدیش‌خواکان‌به‌‌خواناسێکی‌چاکی‌دادهن

30

‌داربه‌ڕو‌سه‌وزده‌کات،‌به‌ڕو‌به‌سه‌ر‌لقه‌کانیه‌وه‌‌گه‌وره‌‌ده‌بن،‌له‌‌نێو‌قه‌ده‌که‌شیا‌هه‌نگ‌كوره‌دهكات.‌هه‌روه‌ها،‌خورییه‌کی‌زۆریش‌به‌‌مه‌ڕه‌کان‌ده‌دات.‌گه‌لێک‌شتی‌چاکی‌دیکه‌ش‌بۆ

‌دادوه‌ر‌دانراوه‌‌و‌له‌م‌باره‌یه‌وه‌‌هۆمیرۆس‌ده‌ڵێت:‌‌‌‌‌کاتێک‌پاشا‌خواده‌ناسێت‌دادوه‌ری‌به‌رقه‌رار‌ده‌بێت‌و‌زه‌مینی‌ڕه‌شیش

‌گه‌نم‌و‌جۆی‌بۆ‌ده‌گرێت‌و‌میوه‌ی‌دره‌خته‌کانیش‌شۆرده‌بنه‌وه‌.‌مه‌ڕه‌کانی‌ده‌زێن‌و‌ده‌ریاش‌پڕ‌ده‌بێت‌له‌ماسی.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌موسایۆس‌و‌کوڕه‌که‌ی‌له‌و

‌له‌‌چیرۆکه‌کانیاندا‌دادوه‌ریان‌له‌‌جیهانی(15)باوه‌ڕه‌دان‌خواکان‌شتی‌زۆرتر‌به‌‌دادوه‌ر‌ده‌ده‌ن.‌ ‌‌هادیس]به‌رزه‌خ[‌له‌سه‌ر‌دۆشه‌کێکی‌نه‌رم‌داناوه‌و‌‌‌چوارده‌وری‌که‌سانی‌چاک‌و‌خواناسن‌و

‌.‌كهوه‌ده‌خۆنه‌وهسهبهته‌‌گوڵی‌به‌‌دیاری‌ده‌ده‌نێ‌و‌پ-------------------------------------------------------‌

‌موسایۆس‌خواناس‌و‌داهاتوبینێکی‌نێو‌ئه‌فسانه‌ی‌یۆنانییه‌.‌گوایه‌‌کوڕی‌ئۆرفیۆس‌بوه‌.‌هۆنراوه‌ی‌ئایینی‌)15(نوسیوه‌.‌)وه‌رگێڕ(

دیکه‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دان‌خه‌ڵاتی‌خواکان‌زۆرتره‌‌و‌خواناس‌ڕه‌گه‌زه‌که‌ی‌خۆی‌و‌منداڵی‌هه‌ندێکی ‌.‌له‌‌جیهانی‌به‌رزه‌خدا‌نادادوه‌رباشی‌باسی‌دادوه‌ری‌ده‌که‌ن‌به‌م‌جۆره‌‌به‌منداڵی‌ڕه‌تده‌کات.‌ ‌

‌و‌بێبڕوا‌ده‌سوتێن.‌زۆریانلێده‌کرێت‌ئاو‌به‌‌بێژنگ‌هه‌ڵگرن.‌له‌‌ژیاندا‌ناویان‌ده‌زڕێت‌و‌ئه‌و‌ئه‌شکه‌‌نجانه‌شیان‌ده‌درێت،‌که‌‌گالوکۆن‌بۆ‌دادوه‌ر‌باسیکردن.‌به‌م‌جۆره‌‌به‌‌باشی‌باسی

‌دادوه‌ری‌و‌به‌‌خراپه‌ش‌باسی‌نادادوه‌ری‌ده‌کرێت.‌‌بێجگه‌‌له‌مه‌ش،‌سوکرات،‌بیر‌له‌م‌به‌ڵگه‌یه‌‌له‌سه‌ر‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌بکه‌ره‌وه‌،‌که‌‌هه‌ندێک‌شاعیر‌و‌که‌سانی‌دیکه‌‌شوێنی‌ده‌که‌ون.‌هه‌موو‌به‌‌یه‌ک‌ده‌نگ‌ده‌ڵێن،‌دادوه‌ری‌و‌مامناوه‌ندێتی‌دوو‌شتی‌چاکن‌به‌ڵام‌دژوار‌و‌کارێکی

‌سه‌ختن.‌هاوکات‌نادادوه‌ری‌به‌ڕه‌ڵایی‌و‌ئاسان‌و‌خۆشه.‌ته‌نیا‌به‌‌بۆچوونی‌هه‌ندێک‌یان‌له‌‌چه‌ند‌یاسایه‌کدا‌شه‌رمه‌زارن.‌ئه‌وانه‌ی‌له‌م‌باوه‌ڕه‌دان‌نادادوه‌ری‌به‌‌سودمه‌ندتر‌له‌‌دادوه‌ری

‌داده‌نێن.‌ڕێز‌له‌‌که‌سانی‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌و‌دڕنده‌ش‌ده‌گرن.‌هه‌رچه‌نده‌‌ده‌زانن،‌که‌‌که‌سانی‌الواز‌و‌هه‌ژار‌چاکن‌به‌ڵام‌به‌‌که‌متر‌دایانده‌نێن.

‌ئه‌وه‌ی‌له‌م‌بۆچوونه‌دا‌سه‌رنجڕاکێشه‌‌ئه‌و‌خاڵه‌یه‌،‌که‌‌گوایه‌‌خواکان‌به‌د‌به‌ختی‌و‌ژیانی‌ناخۆش‌به‌‌که‌سانی‌چاک‌ده‌ده‌ن‌و‌که‌سه‌‌خراپه‌کانیش‌به‌خته‌وه‌ر‌دهكهن.‌پیاوانی‌ئایینی‌و

‌پێغه‌مبه‌ره‌کان‌زوو‌زوو‌له‌‌ده‌رگای‌ماڵی‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌کان‌ده‌ده‌ن‌و‌بانگه‌شه‌ی‌ئه‌وه‌‌ده‌که‌ن،‌که‌‌پاڕانه‌وه‌‌و‌نوشته‌کانیان‌ده‌سته‌ڵاتی‌خوایه‌تیان‌تێدایه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ده‌وڵه‌مه‌ندیک‌یان‌باوباپیری‌ئه‌و

‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌کارێکی‌نادادوه‌رانه‌ی‌کردبێت‌به‌و‌نه‌ریته‌‌]ئایینیه‌[‌چاره‌ی‌بۆ‌ده‌دۆزنه‌وه‌.‌ده‌توانن‌ڕێگه‌شی‌نیشانده‌ن‌چۆن‌به‌‌جادو‌زیان‌به‌‌دوژمنه‌که‌ی‌بگه‌یه‌نێت.‌شاعیره‌کان‌باسی‌ئه‌مه‌ش

‌ده‌که‌ن‌و‌ئه‌م‌جۆره‌‌مۆسیقایه‌‌به‌‌گیتاره‌که‌یان‌لێده‌ده‌ن:‌خراپه‌‌سامانێکه‌‌ئاسان‌ده‌ستده‌که‌وێت،

‌شه‌قامه‌که‌ی‌ڕێکه‌‌و‌خۆی‌دێته‌‌سه‌ر‌ڕێگات،‌به‌ڵام‌خواکان‌شیرینیان‌له‌‌نێوان‌ئێمه‌‌و‌چاکه‌دا‌داناوه‌.

‌هه‌روه‌ها‌شه‌قامی]چاکه‌‌کردن[‌درێژ‌و‌لێژه‌‌و‌سه‌خته‌.‌‌هه‌ندێک‌ده‌ڵێن‌هۆمیرۆس‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دابووه‌مرۆڤ‌کار‌بکاته‌‌سه‌ر‌خواکان‌چونکه‌‌ده‌ڵیت:

‌نوێژ‌و‌به‌ڵێن‌و‌قوربانی‌خواکان‌ده‌هه‌ژێنن

‌له‌‌کاتی‌سه‌رپێچی‌و‌گوناهکردنیشا‌خێر‌و‌بخورسوتاندن

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌باسی‌نوسراوه‌کانی(‌16)نه‌خشه‌و‌پیالنه‌کانیان‌ده‌گوڕن.‌ ‌‌‌گوایه‌‌نه‌وه‌کانی‌سولونه‌‌و‌موساس‌نه‌ریتی‌ئاینیان‌]بۆ(17)موسایۆس‌و‌ئۆرفیۆس‌ده‌که‌ن. ‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌ڕازیکردنی‌خواکان[‌داناوه

-----------------------------------------------------------‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

31

‌پارچه‌یه‌ک‌هۆنراوه‌ی‌هۆمیرۆسه‌‌له‌‌په‌رتووکی‌ئیلیاد‌وه‌رگیراوه‌.‌)وه‌رگێڕ(‌)16((‌ئۆرفیۆس‌یه‌کێکه‌‌له‌‌زانا‌ئاینییه‌کانی‌یۆنانی‌کۆن‌و‌دامه‌زرێنه‌ری‌نه‌ریتی‌ئایینی‌ئۆرفیۆسی.‌هه‌روه‌ها‌به‌‌باشترین‌شاعیر17) ‌

و‌مۆسیقازانی‌سه‌رده‌می‌کالسیکی‌یۆنان‌ناسراوه‌‌و‌توانیویه‌تی‌داهاتوو‌ببینێت‌و‌جادوش‌بکات.‌)وه‌رگێڕ(

‌هه‌موو‌که‌سێکیان‌گه‌یاندۆته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی،‌که‌‌نه‌ریته‌‌ئاینیه‌که‌یان‌کاسانی‌نادادوه‌ر‌له‌‌گوناهه‌کانیان‌پاکده‌که‌نه‌وه‌‌و‌له‌‌ئه‌شکه‌نجه‌ی‌ڕۆژی‌دوایی]قیامه‌ت[‌ده‌یانپارێزن‌و‌ئازار‌و‌ئه‌شکه‌نجه‌ی‌زۆریش‌بۆ

‌ئه‌وانه‌یه‌،‌که‌‌خۆیان‌له‌‌گوناهه‌کانیان‌پاکناکه‌نه‌وه‌.‌سوکرات،‌ئایا‌ئه‌م‌هه‌موو‌باسانه‌‌له‌‌باره‌ی‌خواکان‌و‌چاکه‌‌و‌خراپه‌وه‌‌کارێک‌ده‌که‌نه‌‌سه‌ر‌ژیانی‌الوه‌کان؟‌‌مه‌به‌ستم‌ئه‌و‌که‌سانه‌یه‌،‌که‌‌ژیرترن‌و‌به‌‌ئاسانی

‌گۆڕانکاری‌له‌‌بۆچوونه‌کانیاندا‌دروستده‌که‌ن‌و‌هه‌وڵده‌ده‌ن‌ڕێگای‌ژیانیان‌له‌وێوه‌‌دیاریبکه‌ن.‌که‌سێکی‌الودهب”پرسیاردهكات‌و‌ده‌ڵێت:‌ ت‌به‌‌دادوه‌ری‌یان‌فێڵبازی‌و‌خه‌ڵه‌تاندن‌بژێوی‌خۆم‌مسۆگه‌ر‌بکه‌م؟‌"‌له‌

‌‌وه‌ڵامیشدا‌ده‌ڵێت:‌"‌به‌گوێره‌ی‌گه‌لێک‌له‌‌گوته‌کان‌ئه‌گه‌ر‌من‌وه‌کو‌دادوه‌ر‌نه‌بینرێم‌دادوه‌ری‌سودی‌نیه‌.‌ناخۆشی‌و‌سزادانی‌ئه‌وانه‌ش‌ئاشکرادیاره‌،‌که‌‌دادوه‌رن.‌به‌ڵام‌ده‌ڵێن‌ئه‌و‌نادادوه‌ره‌ی‌بژێوی‌خۆی

.‌لێره‌دا،‌ئه‌م‌بۆچوونانه‌‌به‌‌سه‌ر‌ڕاستیدا"مسۆگه‌ر‌کردووه‌‌و‌به‌‌دادوه‌ریش‌ناسراوه‌،‌وه‌کو‌خوا‌ده‌ژی ‌‌زاڵده‌بن.‌بڕیار‌له‌سه‌ر‌چۆنیه‌تی‌به‌خته‌وه‌ری‌ده‌ده‌ن‌و‌زانایه‌کیش‌ده‌ڵێت‌ده‌بێت‌ڕوو‌له‌و‌جۆره‌‌ژیانه‌‌بکه‌م.

‌من‌ده‌بێت‌به‌‌ڕوویه‌کی‌چاکی‌درۆوه‌‌ئه‌وانه‌‌هه‌ڵخه‌له‌تێنم،‌که‌‌له‌‌ده‌ورمن.‌ڕێوییه‌‌چڵێس‌و‌فێڵبازه‌که‌ی(18) ‌‌‌‌‌‌به‌ڵام‌دڵنیابه‌‌که‌سێکیش‌هه‌یه‌،‌که‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌‌ئاسان‌نیه‌‌خراپه‌(19)ئه‌رخیلۆخۆسیش‌بشارمه‌وه‌.‌ ‌

‌تاکو‌سه‌ر‌بشاریته‌وه‌.‌به‌‌هه‌ر‌حاڵ،‌ئه‌گه‌ر‌بته‌وێت‌به‌خته‌وه‌ر‌بیت‌ده‌بێت‌یه‌کێک‌له‌و‌ڕێگایانه‌‌بگریته‌‌به‌ر.‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌به‌نهێنیش‌بمێنیته‌وه‌‌کۆمه‌ڵه‌‌و‌یانه‌ی‌ڕامیاری‌نهێنی‌داده‌مه‌زرێنین.‌مامۆستای‌چاکیش‌هه‌ن‌فێری

‌کۆبوونه‌وه‌‌و‌یاسادانانمان‌بکه‌ن.‌که‌وابوو،‌بۆ‌ڕازیکردنی‌که‌سانی‌دیکه‌‌له‌‌الیه‌که‌وه‌‌و‌زۆرلێکردنیان‌له‌‌الکه‌ی‌دیکه‌وه‌‌به‌‌ئاسانی‌به‌ڕێوه‌‌ده‌چێت.‌چی‌بۆ‌خواکان‌بکه‌ین؟‌بێگومان،‌ناتوانین‌به‌‌دزییه‌وه‌‌زوڵمیان‌لێبکه‌ین.‌ئه‌گه‌ر‌خواکان‌نه‌بن‌یان‌پێویستیان‌به‌‌مرۆڤ‌نه‌بێت‌بۆچی‌خۆمانیان‌پێوه‌‌ماندوو‌بکه‌ین؟‌ئه‌گه‌ر

‌خواکان‌هه‌بن‌و‌مرۆڤیان‌به‌‌الوه‌‌گرنگ‌بێت‌ئێمه‌‌له‌‌ڕێگه‌ی‌شاعیره‌کان‌و‌یاسادانه‌رانه‌وه‌‌هه‌موو‌شتێکیان‌له‌‌باره‌وه‌‌فێر‌ده‌بین.‌ئه‌وانیش]مه‌به‌ستی‌شاعیره‌کان‌و‌یاسادانه‌کانه‌[‌هه‌ر‌ئه‌و‌که‌سانه‌ن‌پێمانده‌ڵێن،

‌خواکان‌به‌‌قوربانیدان‌و‌نوێژکردن‌دڵخۆش‌ده‌بن.‌‌ده‌بێت‌باوه‌ڕ‌به‌م‌بۆچوونه‌شیان‌بکه‌ین.‌ئه‌گه‌ر‌باوه‌ڕ‌بکه‌ین]که‌‌ده‌توانین‌خواکان‌دڵخۆش‌بکه‌ین[‌با‌نادادوه‌ر‌بین‌و‌که‌مێکیش‌له‌وه‌ی‌ده‌ستمانده‌که‌وێت]بۆ

‌خواکان[‌بکه‌ین‌به‌خێر.‌خه‌ڵاتی‌دادوه‌ریش‌له‌‌وێدایه‌،‌که‌‌خواکان‌سزات‌ناده‌ن.‌به‌ڵام‌ئه‌گه‌ر‌ئێمه‌‌نادادوه‌ر‌بین‌به‌روبومی‌زوڵمکردنه‌که‌مان‌و‌سه‌رپێچی‌کردنه‌که‌مان‌ده‌ستده‌که‌وێت‌و‌خێریش‌بۆ‌خواکان‌ده‌که‌ین

‌تاکو‌دڵیانخۆش‌بێت‌و‌سزامان‌نه‌ده‌ن.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئایا‌له‌‌جیهانی‌به‌رزه‌خدا‌بۆ‌ئه‌و‌تاوانانه‌ی‌لێره‌کردوومانه‌‌سزای‌ئێمه‌‌و‌منداڵی‌منداڵیشمان‌نادرێت؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاوڕێم،‌الوێک‌به‌‌گوێره‌ی‌ئه‌و‌شتانه‌ی

ده‌بن‌ته‌نانه‌ت‌منداڵه‌کانی‌خواکانیش،‌که‌بیریلێده‌کاته‌وه‌‌هه‌ڵسوکه‌وتده‌کات.‌له‌شاره‌‌گه‌وره‌کاندا‌واباوه‌‌‌‌ ‌پێغه‌مبه‌ر‌و‌شاعیر‌ڕایده‌گه‌یه‌نن‌"‌نه‌ریته‌‌شاراوه‌کانی‌ئایینه‌کان،‌لێبووردنی‌خواکان،‌خاوه‌نی‌هێز‌وبه‌‌ ‌

‌له‌‌جێگه‌ی‌نادادوه‌ریدادوه‌ریده‌سسته‌ڵاتی‌گه‌وره‌ن."‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بۆچی‌ئێمه‌‌ ‌‌هه‌ڵبژێرین؟‌هه‌ندێک‌له‌‌سه‌رچاوه‌‌پایه‌داره‌کان‌له‌‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌دا‌هاوڕان،‌که‌‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌فڕوفێڵ

‌نادادوه‌رییه‌که‌مان‌سه‌قامگیرکرد‌ڕووی‌خۆمان‌ده‌رنه‌خه‌ین‌خواکان‌و‌که‌سانی‌دیکه‌ش‌له‌م‌ژیانه‌‌و‌دوای‌مردنیش‌لێمان‌ڕازی‌ده‌بن.‌له‌م‌بۆچوونه‌وه‌،‌سوکرات‌پێم‌بڵێ،‌چۆن‌که‌سێکی‌خاوه‌ن

---------------------------------------------------‌(‌لێره‌دا‌ئه‌و‌‌زانایه‌ی‌گالوکۆن‌باسیده‌کات‌سیمۆندیسی‌شاعیره‌.18) ‌‌پ‌ز(‌شاعیرێکی‌یۆنانییه‌‌و‌له‌‌هۆنراوه‌کانیا‌به‌‌زمانی‌ئاژه‌ڵه‌کان‌ده‌دوێت.‌)وه‌رگێڕ(716-‌756(‌ئه‌رخیلۆخۆس‌)19)

‌ده‌سته‌ڵات‌ئه‌نجامی‌ده‌سته‌ڵاته‌که‌ی‌به‌‌هۆی‌زانینه‌وه‌،‌سامان‌،‌له‌ش‌یان‌خێزانه‌وه‌‌بێت،‌که‌گوێی‌له‌‌ستایشکردنی‌دادوه‌ری‌ده‌بێت‌پێکه‌نینی‌نه‌یه‌ت؟‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌بیسه‌لمێنێت‌ئه‌م‌بۆچوونه‌‌نادروسته‌

‌دادوه‌ری-چاکتر‌نیه‌‌و‌زانیارییه‌کی‌له‌‌باریشی‌سه‌باره‌ت‌دادوه‌ری‌هه‌یه‌،‌به‌‌دڵێکی‌گه‌وره‌و‌به‌خشینه‌وه‌‌ده‌ڕوانێته‌‌نادادوه‌ری.‌ئه‌و‌ده‌زانێت‌بێجگه‌‌له‌وانه‌ی‌گه‌یشتونه‌ته‌‌پله‌ی‌خوایه‌تی‌قێز‌له‌‌نادادوه‌ری‌ده‌که‌نه‌وه‌

‌یان‌ئه‌وانه‌ی‌زانیارییه‌کی‌ته‌واویان‌له‌باره‌وه‌‌هه‌یه‌‌و‌خۆیانی‌لێده‌پارێزن.‌هه‌ندێک‌دژی‌نادادوه‌ری‌ڕاده‌وه‌ستن.‌ئه‌م‌هه‌ڵوێسته‌یان‌ئاشکرا‌به‌‌نه‌بوونی‌ده‌سته‌ڵاته‌که‌یانه‌وه‌‌به‌ستراوه‌،‌که‌‌ناتوانن‌نادادوه‌رانه‌

32

‌به‌کاری‌بهێنن.‌هه‌رکه‌سێک‌له‌وان‌ده‌سته‌ڵاتی‌هه‌بێت،‌یه‌که‌م‌که‌س‌ده‌بێت‌بۆ‌سه‌قامگیرکردنی‌نادادوه‌رییه‌که‌ی‌‌و‌ده‌سته‌ڵاته‌ی‌ده‌خاته‌گه‌ر.‌‌بێجگه‌‌له‌م‌هۆیانه‌‌هیچی‌دیکه‌‌هانی‌من‌و‌گالوکۆنی‌نه‌دا،‌که‌

‌بڵێین:‌"سوکرات،‌ئه‌وانه‌ی‌له‌‌کۆنه‌وه‌،‌له‌و‌قاره‌مانانه‌وه‌،‌که‌گوته‌کانیان‌ماونه‌ته‌وه‌‌تاکو‌زانایانی‌ئه‌مڕۆ‌ستایشیان‌بۆ‌دادوه‌ری‌کردووه‌‌و]به‌چاکترینی‌داده‌نێن[‌دژی‌خودی‌نادادوه‌ری‌نه‌دواون،‌ته‌نیا‌باسی

‌ئاکامه‌کانیان،‌وه‌کو‌ناودارێتی،‌شه‌ره‌ف،‌خه‌ڵات،‌کردووه‌،‌که‌‌خراپن.‌ته‌نانه‌ت‌له‌وه‌نه‌دواون،‌که‌‌هه‌ریه‌کێک‌له‌م‌ئاکامانه‌‌چ‌زیانێکی‌ده‌روونی‌به‌و‌که‌سه‌‌نادادوه‌ره‌‌ده‌گه‌یه‌نێت.‌شیعره‌کان‌و‌گوته‌کانیان‌ڕوونیان

‌نه‌کردۆته‌وه‌‌یان‌خراپی‌نادادوه‌ری‌بۆ‌ده‌رونی‌نادادوه‌ره‌که‌‌ناسه‌لمێنن.‌باسی‌ناکه‌ن‌چۆن‌دادوه‌ری‌چاکتره‌.‌ئه‌گه‌ر‌تۆ‌ئه‌م‌کێشه‌یه‌ت‌بۆ‌ئێمه‌‌ڕوونبکردایه‌ته‌وه‌‌و‌بتسه‌لماندایه‌]که‌‌دادوه‌ری‌ئاکامێکی‌ناله‌باری‌به‌‌سه‌ر

‌ده‌روونی‌تاکه‌وه‌‌هه‌یه‌[‌ئێمه‌ش‌له‌‌ئاستی‌نادادوه‌رییه‌کدا‌خۆمان‌نه‌ده‌پاراست.‌ده‌مانتوانی‌ببین‌به‌‌پاسه‌وانی‌]ده‌روونی[‌خۆمان‌و‌له‌و‌خراپه‌یه‌‌دوورده‌که‌وتینه‌وه‌.‌‌تراسیماکۆس،‌یان‌که‌سێکی‌دیکه،

‌ده‌توانێت‌هه‌مان‌بۆچوونی‌ئێمه‌یان‌هه‌بێت.‌ئه‌ی‌سوکرات،‌ده‌شێت‌زۆرتریش‌له‌سه‌ر‌کێشه‌که‌‌بڕۆن.‌باسی‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌بکه‌ن،‌به‌ڵام‌من‌ده‌مه‌وێت‌ڕه‌تدانه‌وه‌که‌ی‌تۆ‌ببیستم‌بۆیه‌‌هه‌موو‌ته‌وانای‌خۆم

‌کۆده‌که‌مه‌وه‌‌و‌له‌‌گه‌ڵتا‌ده‌دوێم.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌به‌بێ‌سه‌لماندن‌دادوه‌ری‌له‌‌نادادوه‌ری‌به‌چاکتر‌دامه‌نێ.‌ده‌مه‌وێت‌ڕوونیبکه‌یته‌وه‌‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌و‌دووانه‌،‌چ‌کاریگه‌رێتیه‌کی‌به‌‌سه‌ر‌ده‌روونی‌بکه‌ره‌که‌یه‌وه‌‌هه‌یه‌،

‌که‌‌دادوه‌ری‌به‌‌چاکه‌‌و‌نادادوه‌ری‌به‌‌خراپه‌‌ده‌رده‌خات؟‌ئه‌گه‌ر‌شوێن‌پێشنیاره‌که‌ی‌گالوکۆن‌بکه‌ویت‌و‌ناودارێتی‌ساخته‌‌به‌‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌رییه‌وه‌‌بچه‌سپێنیت،‌ئێمه‌‌هانده‌ده‌یت‌به‌‌نهێنی‌کاری‌نادادوه‌رانه‌

‌بکه‌ین.‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا‌بۆچوونه‌که‌ت‌له‌وه‌ی‌تراسیماکۆس‌جیاناکه‌ینه‌وه‌‌و‌دادوه‌ری‌ده‌بێت‌به‌‌سود‌و‌.قازانجی‌ئه‌وانه‌ی‌به‌هێزترن.‌نادادوه‌ریش‌‌سودگه‌یاندنه‌‌به‌‌خودی‌بکه‌ره‌که‌‌نه‌ک‌که‌سانی‌الوازتر

‌تۆ‌له‌سه‌ر‌ئه‌وخاڵه‌‌ڕێده‌که‌ویت،‌که‌‌دادوه‌ری‌یه‌کێکه‌‌له‌چاکترین‌کرده‌وه‌.‌یه‌کێکه‌‌له‌و‌کرده‌وانه‌ی‌ئاکامی‌چاکیان‌لێده‌رده‌چێت.‌ئێمه‌‌له‌به‌ر‌ئاکامه‌که‌یان‌و‌هاوکات‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ش‌ده‌مانه‌وێت،‌که‌‌شتێکه‌‌له‌‌خودی

‌خۆیدا‌چاکه‌.‌بۆنموونه،‌‌ببینین،‌ببیستین،‌فیربوون‌یان‌ته‌ندروستی‌باش،‌ئه‌مانه‌‌ئه‌و‌شته‌‌چاکانه‌ن،‌که‌‌ته‌نیا‌له‌به‌ر‌به‌روبووم‌و‌ئاکامه‌کانیان‌به‌چاکیان‌دانانێین،‌به‌ڵکو‌خۆشیان‌چاکن.‌دادوه‌ریش‌بخه‌ره‌‌ڕیزی‌ئه‌م

‌چاکه‌نه‌وه‌‌و‌خودی‌دادوه‌ری‌و‌ئاکامه‌که‌شی‌بۆ‌بکه‌ره‌که‌ی‌چاکه‌،‌نادادوه‌ریش‌زیان‌به‌خشه‌.‌تۆ‌لێره‌دا‌بیر‌له‌‌موچه‌‌وناودارێتی‌مه‌که‌وه‌.

‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێکی‌دیکه‌‌ستایش‌بۆ‌دادوه‌ری‌بکات‌و‌ڕه‌خنه‌‌له‌‌نادادوه‌ری‌بگرێت،‌بڵێ‌یه‌که‌میان‌موچه‌ی‌به‌رز‌و‌دووه‌میان‌زیانی‌لێوه‌ده‌رده‌چێت‌ڕازی‌ده‌بم.‌به‌ڵام‌داوای‌سه‌لماندنی‌بۆچوونه‌که‌‌له‌‌تۆ‌ده‌که‌م‌چونکه‌‌هه‌موو‌ژیانت‌بۆ‌توێژینه‌وه‌‌ته‌رخان‌کردوه‌.‌که‌وابوو،‌به‌بێ‌سه‌لماندنی‌باسه‌که‌‌له‌سه‌ر‌چاکه‌ی

‌دادوه‌ری‌و‌خراپه‌ی‌ناداوه‌ری‌جێ‌مه‌هێڵه‌.‌کاریگه‌رێتی‌هه‌ریه‌کێک‌له‌وان‌به‌سه‌ر‌ده‌روونی‌بکه‌ره‌که‌وه‌‌.باسبکه‌.‌گرنگیش‌نیه‌‌بکه‌ره‌که‌ی‌به‌‌دزی‌خواکان‌و‌که‌سانی‌دیکه‌وه‌‌به‌وکاره‌‌هه‌ڵده‌سێت‌یان‌نا

‌من‌گوتهكانى‌گالوکۆن‌و‌ئه‌دیمه‌نتۆسم‌په‌سه‌ند‌ده‌کرد.‌له‌م‌مشتومڕه‌دا‌زۆرتر‌دڵیان‌خۆشکردم‌و‌گوتم:گالوکۆنیش‌بۆ‌ستایشکردنی‌ئازایه‌تیه‌که‌ی‌له‌‌جه‌نگی‌میگارادا‌نواندیخئێوه‌‌منداڵی‌باوکێکی‌مه‌زنن.‌ ‌

‌نووسی،‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کوڕه‌کانی‌)ئه‌ریستۆن(‌نه‌وه‌ی‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌ناوداره‌ن،‌که‌‌له‌خوا‌ده‌چێت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌به‌دیدی‌من،‌ئه‌مه‌

‌ن‌وداون‌تاکو‌ڕازی‌نه‌بن‌به‌وه‌ی‌نادادوه‌ری‌له‌‌دادوه‌ری‌چاکتر‌دابنجوان‌بۆی‌چووه‌.‌الیه‌نێکی‌پیرۆزی‌پ‌به‌‌ناوی‌ئه‌ویشه‌وه‌‌به‌شداری‌گفتوگۆکه‌‌بکه‌ن.‌دڵنیام‌له‌وه‌ی‌له‌‌باسه‌که‌ی‌خۆشتاندا‌به‌‌ئه‌نجام‌نه‌گه‌یشتون.

‌ئه‌مه‌ش‌له‌‌شێوازی‌ژیانتاندا‌ده‌رده‌که‌وێت.‌چه‌ند‌باوه‌ڕتان‌پێبکه‌م‌ئه‌وه‌نده‌ش‌سه‌رم‌لێده‌شێوێ‌له‌وه‌ی‌بزانم‌چی‌بکه‌م.‌نازانم‌چۆن‌یارمه‌تیتان‌بده‌م.‌بێگومان‌ناتوانم‌یارمه‌تیتان‌بده‌م.‌ئه‌مه‌ش‌به‌ڵگه‌که‌‌یه‌تی.‌من

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دابووم‌گفتووگۆکه‌م‌له‌‌گه‌ڵ‌تراسیماکۆسدا‌ئه‌وه‌ی‌ئاشکراکرد،‌که‌‌دادوه‌ری‌له‌‌نادادوه‌ری‌چاکتره‌.‌به‌ڵام‌ئێوه‌‌ڕازی‌نین.‌له‌الیه‌کی‌دیکه‌وه‌،‌ناتوانم‌داوای‌یارمه‌تی‌نه‌که‌م.‌ده‌ترسم‌بۆ‌که‌سێک‌تاکو‌ئه‌وساته‌ی‌هه‌ناسه‌ده‌دات،‌ته‌وانای‌قسه‌کردنی‌هه‌یه‌بێ‌ده‌سته‌ڵات‌دانیشێ‌و‌به‌رگری‌له‌دادوه‌ری‌نه‌کات

‌ئیماندارانه‌‌نه‌بێت،‌له‌کاتێکدا‌دادوه‌ری‌سزاده‌درێت.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌من‌فریای‌دادوه‌ری‌ده‌که‌وم.‌گالوکۆن‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌ش‌داوایان‌لێکردم‌له‌‌باسه‌که‌مدا‌به‌رده‌وام‌بم.‌واتای‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌رییان‌به‌

33

‌ئاشکرا‌بۆ‌باسبکه‌م،‌ڕاستی‌و‌سودی‌هه‌ریه‌کێکیش‌له‌وان‌بخه‌مه‌‌ڕوو.‌منیش‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌بیرمدابوو‌باسم‌کرد:‌‌‌لێکۆڵینه‌وه‌که‌مان‌کارێکی‌ئاسان‌نیه‌.‌پێویستی‌به‌‌ڕوانینی‌دوور‌هه‌یه‌.‌که‌وابوو،‌مادامه‌کی‌ئێمه‌

‌که‌سانی‌ژیرنین‌ده‌بێت‌ڕێچکه‌یه‌ک‌بۆ‌لێکۆڵینه‌وه‌که‌‌دیاریبکه‌ین.‌ئه‌گه‌ر]ڕوانینمان‌باش‌نه‌بێت[‌و‌داوامان‌لێبکرێت‌له‌‌دووره‌وه‌‌چه‌ند‌پیتێکی‌بچوک‌بخوێنینه‌وه‌‌دوایی‌ده‌رده‌که‌وێت‌ئێمه‌‌هه‌مان‌پیتمان‌به‌‌گه‌وره‌یی

‌له‌‌شوێنی‌دیکه‌دا‌بینیوه‌.‌به‌‌بڕوای‌من،‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا،‌باشتره‌‌له‌‌پێشدا‌پیته‌گه‌وره‌کان‌ببینین،‌دوایی‌داوامان‌لێبکرێت‌پیته‌‌بچوکه‌کان‌بخوێنینه‌وه‌.

‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌گوتی،‌ئه‌مه‌‌ڕاسته‌.‌به‌ڵام‌ئه‌م‌نموونه‌یه‌‌چ‌په‌یوه‌ندییه‌کی‌به‌‌باسه‌که‌مانه‌وه‌له‌سه‌ر‌دادوه‌ری‌هه‌یه‌؟

‌ئێستا‌باسیدکه‌م.‌ئێمه‌‌باسی‌دادوه‌ری‌تاکه‌‌که‌س‌و‌دادوه‌ری‌شارمان‌نه‌کرد؟‌شار‌له‌‌تاکه‌‌که‌س‌گه‌وره‌تره‌؟

‌به‌ڵێ‌گه‌وره‌تره‌.‌هه‌ڵبه‌ته‌‌شتێکی‌گه‌وره‌زۆرتر‌دادوه‌ری‌تێدایه‌‌و‌باشتر‌ده‌توانین‌له‌‌باره‌یه‌وه‌‌فێربین.‌ئه‌گه‌ر‌بته‌وێت‌له‌پێشدا

‌هه‌وڵده‌ده‌ین‌له‌واتای‌دادوه‌ری‌له‌‌شارێکدا‌تێبگه‌ین‌و‌ئه‌وسا‌باسی‌دادوه‌ری‌تاکه‌که‌س‌ده‌که‌ین‌و‌لێکچونه‌کانیان‌ڕوونده‌که‌ینه‌وه‌.‌به‌دیدی‌من‌ئه‌مه‌‌کارێکی‌باشه‌.

‌ئه‌گه‌ر‌بڕوانینه‌‌شێوه‌ی‌دامه‌زراندنی‌شارێک‌،‌ئایا‌سه‌رهه‌ڵدانی‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌رییه‌که‌شی‌نابینین؟‌له‌وانه‌یه‌‌وابێت.

‌کاتێک‌پرۆسه‌که‌‌ته‌واو‌ده‌بێت‌ئومێدیشمان‌بۆ‌دۆزینه‌وه‌ی‌ئه‌وه‌ی‌به‌دواییدا‌ده‌گه‌راین‌‌سه‌رهه‌ڵده‌دات‌و‌ئاسانتر‌ده‌بێت؟

.بێگومان

‌ده‌ست‌به‌‌لێکۆڵینه‌وه‌که‌مان‌بکه‌ین؟‌چونکه‌‌به‌‌دیدی‌من‌کارێکی‌ئاسان‌نیه‌.‌تۆ‌جارێکی‌دیکه‌‌بیری‌‌لێبکه‌ره‌وه‌.

‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌گوتی،‌بیرمان‌لێکردۆته‌وه‌‌پێویست‌به‌‌بیرکردنه‌وه‌ی‌زۆرتر‌ناکات.‌من‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌شارێک‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌داده‌مه‌زرێت‌چونکه‌‌که‌س‌له‌‌ئێمه‌‌خۆبژێو‌نیه‌‌و]به‌ته‌نیا‌ناتوانێت‌بژی[.‌پێویستمان‌به‌‌زۆرشت‌هه‌یه‌.‌ئایا‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌هۆیه‌کی‌دیکه‌‌بۆ‌دامه‌زراندنی‌شارێک‌هه‌بێت؟

‌نه‌خێر.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌تاکه‌کان‌پێویستیان‌به‌‌یه‌کدی‌هه‌یه‌.‌له‌‌شوێنێکدا‌کۆده‌بنه‌وه‌‌و‌پێکه‌وه‌‌ده‌ژین،‌ده‌بن‌به‌‌هاوسه‌ر

‌و‌یاریده‌ده‌ری‌یه‌کدی.‌ئه‌و‌شوێنه‌‌به‌‌شار‌ناوزه‌د‌ده‌کرێت.‌وانیه‌؟‌به‌ڵێ،‌وایه‌.

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌شدان‌ئاڵوگۆڕکردنی‌شته‌کانیان‌له‌‌گه‌ڵ‌یه‌کدیدا‌کارێکی‌چاکه‌؟‌ڕاسته‌.

‌وه‌ره‌،‌با‌شارێک‌له‌‌نێو‌بیرماندا‌دروستبکه‌ین،‌که‌‌له‌سه‌ر‌پێویستیه‌کانمان‌دایمه‌زرێنین.‌باشه‌.

‌دڵنیام،‌که‌‌یه‌که‌م‌و‌گه‌وره‌ترین‌پێویستی‌بۆ‌به‌رده‌وامبوونی‌ژیان‌خۆراکه‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌دووه‌م‌پێویستی‌خانوو،‌سێیه‌م‌جل‌وبه‌رگه‌.‌ڕاسته‌.

‌چۆن‌شارێک‌ئه‌م‌پێویستیانه‌‌ئاماده‌‌ده‌کات؟‌‌‌ئایا‌پێویست‌ناکات‌که‌سێک‌ببێت‌به‌‌جوتیار‌و‌ئه‌وی‌دیکه‌‌به‌‌وه‌ستای‌خانو‌و‌که‌سێکی‌دیکه‌ش‌ته‌ونکه‌ر؟‌ئایا‌پێویستیمان‌به‌‌پینه‌چی‌و‌پزیشکیش‌نابێت؟

‌باشه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌که‌وابوو،‌چوار‌پێنج‌که‌س‌به‌الی‌که‌مه‌وه‌‌بۆ‌دامه‌زراندنی‌شارێک‌پێویسته

‌.‌وا‌دیاره

34

‌له‌باره‌ی‌ئه‌مه‌وه‌‌چی‌ده‌ڵێیت؟‌نابێت‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌م‌که‌سانه‌‌کاره‌که‌ی‌بۆ‌هه‌مووان‌بێت؟‌بۆنموونه‌،‌کشتوکاڵی‌جوتیار‌بۆ‌هه‌موو‌که‌سێک‌نیه‌،‌که‌‌له‌ساڵێکدا‌چوارجار‌خۆراک‌ده‌هێنێته‌‌به‌رهه‌م؟‌یان‌وه‌رزێک

‌خه‌ریکی‌کشتوکاڵه‌‌و‌سێ‌وه‌رزه‌که‌ی‌دیکه‌بۆ‌کاری‌جۆراوجۆر‌ته‌رخان‌ده‌کات؟‌‌وه‌رزێک‌بۆ‌خانوسازی‌و‌وه‌رزێکی‌دیکه‌‌بۆ‌پێڵاو‌دروستکردن‌و‌وه‌رزی‌چواره‌میش‌بۆجل‌و‌به‌رگ‌دوورین‌داده‌نێت؟‌خۆی‌به‌

که‌سه‌کانی‌دیکه‌وه‌]وه‌کو‌وه‌ستای‌خانوو،‌پینه‌چی‌و‌ته‌ونکه‌ره‌وه‌[‌نابه‌ستێته‌وه‌؟

‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌له‌‌وه‌ڵامدا‌گوتی:‌بێگومان‌سوکرات‌شێوه‌ی‌یه‌که‌می‌ژیان،‌که‌‌باست‌کرد‌له‌م‌شێوه‌یه‌‌ئاسانتره‌.‌‌‌شتێکی‌سه‌یریش‌نیه‌،‌که‌‌بڵێم،‌ئێمه‌‌وه‌کو‌یه‌ک‌په‌یدانه‌بووین‌و‌له‌یه‌کدی‌ناچین.‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌

‌ئێمه‌‌به‌‌سروشت‌له‌وی‌دیکه‌‌جیاوازه‌.‌هه‌ر‌تاکێک‌بۆکارێکی‌تایبه‌ت‌دانراوه‌.‌ئایا‌وانیه‌؟‌به‌ڵێ،‌منیش‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام.

‌دووه‌م،‌له‌و‌باوه‌ره‌دانیت،‌که‌‌تاکێک‌باشتر‌به‌‌کاره‌که‌ی‌هه‌ڵده‌ستێت‌ئه‌گه‌ر‌خۆی‌به‌‌جۆریک‌له‌پیشه‌کانه‌وه‌‌ماندووبکات‌و‌هه‌مووجۆره‌‌کارێک‌نه‌کات؟

‌باشتره‌‌یه‌ک‌جۆرکاری‌هه‌بێت.‌ئاشکراشه‌‌و‌به‌دیدی‌منیش‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌له‌‌کاتی‌خۆیدا‌کاره‌که‌‌نه‌کات‌کاره‌که‌‌ده‌شێوێت.

‌به‌ڵێ‌وایه‌.‌چونکه‌‌ئه‌و‌شته‌ی‌پێویسته‌‌بهێنرێته‌‌به‌رهه‌م‌چاوه‌ڕێی‌کات‌و‌حه‌سانه‌وه‌ی‌به‌رهه‌مهینه‌ره‌که‌‌ناکات.

‌به‌رهه‌مهێنه‌ره‌که‌‌ده‌بێت‌به‌گوێره‌ی‌پێویستیه‌که‌ی‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌پیشه‌که‌یدا‌بکات‌و‌نه‌یخاته‌‌ڕیزی‌دووه‌می‌کاره‌کانیه‌وه‌.

‌به‌ڵێ،‌پیویسته‌.‌که‌وابوو،‌هه‌ر‌که‌سێک‌به‌گوێره‌ی‌سروشتی‌خۆی‌به‌‌کاره‌که‌‌هه‌ستێت‌و‌له‌‌کاتی‌خۆیدا‌کاره‌که‌ش‌بکات‌و‌بێجگه‌‌له‌وه‌ش‌کارێکی‌دیکه‌ی‌پێنه‌درێت‌ئه‌وا‌به‌رهه‌می‌چاک‌و‌زۆریش‌بۆ‌هه‌موو‌که‌سێک‌ئاماده‌ده‌کات.

‌به‌ته‌واوی‌دروسته‌.‌که‌وابوو،‌ئه‌دیمه‌نتۆس،‌له‌‌شاره‌که‌دا‌پێویستمان‌به‌‌چوارکه‌س‌زۆرتر‌هه‌یه‌.‌جوتیار‌هه‌وجاڕ‌و‌ته‌شو‌یان

‌ئامێره‌کانی‌خۆی‌دروستناکات.‌دروستیشی‌بکات‌چاک‌نابێت.‌ئایا‌وه‌ستای‌خانوه‌که‌،‌پینه‌چی‌وته‌ونکه‌ره‌که‌،‌پێویستیان‌به‌زۆرشتی‌دیکه‌‌نیه‌؟

‌به‌ڵێ،‌پێویستیان‌هه‌یه‌.‌لێره‌دا،‌دارتاش‌،‌ئاسنگه‌ر‌و‌زۆر‌پیشه‌ی‌‌دیکه‌ش‌دێنه‌‌نێو‌شاره‌که‌وه‌‌و‌گه‌وره‌ی‌ده‌که‌ن.

‌ڕاسته‌.‌هێشتا‌شاره‌که‌مان‌زۆر‌گه‌وره‌‌نابێت‌ئه‌گه‌ر‌ڕێگه‌بده‌ین،‌شوان،‌گاوان‌و‌‌خاوه‌ن‌مێگه‌ل‌بێنه‌‌نێوشاره‌که‌وه‌.

‌مانگاکان‌یاریده‌ی‌جوتیاره‌کان‌بۆ‌هه‌وجاڕ‌ڕاکێشان‌و‌گاکانیش‌بۆگواستنه‌وه‌ی‌که‌لوپه‌لی‌خانوسازی‌بۆ‌وه‌ستای‌خانوه‌کان‌ده‌ده‌ن‌و‌خوری‌و‌پێستی‌مه‌ڕه‌کانیش‌پینه‌چی‌و‌ته‌ونکه‌ر‌سودی‌لێوه‌رگرن.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌هه‌مووه‌‌بێنه‌‌نێو‌شاره‌که‌‌‌گه‌وره‌‌ده‌بێت

‌له‌سه‌رو‌ئه‌مه‌شه‌وه‌‌شار‌له‌شوێنێکدا‌دانامه‌زرێت‌ڕێگه‌ی‌هێنانه‌‌ژووره‌وه‌ی‌هیچی‌نه‌بێت.‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.که‌وابوو،‌که‌سانی‌دیکه‌شمان‌ده‌وێت‌له‌‌شاره‌کانی‌دیکه‌وه‌‌که‌لوپه‌لی‌پێویست‌بهێنن

‌به‌ڵێ.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌ویش‌له‌گه‌ڵ‌خۆیدا‌که‌لوپه‌ل‌بۆ‌ئه‌و‌شاره‌‌نه‌بات،‌که‌‌پێویستیه‌کانی‌لێوه‌‌ده‌هێنێت‌به‌ده‌ستی‌به‌تاڵ

‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌.‌‌وا‌نیه‌؟‌له‌وانه‌یه‌.

‌که‌وابوو،‌دانیشتوانی‌شاره‌که‌ی‌ئێمه‌‌ده‌بێت‌به‌ته‌نیا‌بۆ‌پێویستی‌خۆیان‌به‌رهه‌میان‌نه‌بێت.‌که‌لوپه‌لی‌باش‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.زۆر‌بۆ‌شاره‌کانی‌دیکه‌ش‌بنێرن

35

‌پێویسته‌.‌لێره‌دا‌پێویسته‌‌جوتیار‌و‌پیشه‌سازی‌زۆرترمان‌هه‌بێت.

‌به‌ڵێ.‌هه‌ندێکیش‌سه‌رپه‌رشتی‌ناردن‌و‌بردنی‌که‌لوپه‌له‌کان‌بۆشاره‌کانی‌دیکه‌ده‌که‌ن‌‌‌و‌به‌‌بازرگان‌ناوزه‌دیان

‌ده‌که‌ین.‌به‌ڵێ.

‌که‌وابوو،‌پێویستمان‌به‌‌بازرگانه‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئه‌گه‌ر‌که‌لوپه‌له‌کان‌به‌‌که‌شتی‌بنێرین‌پێویستمان‌به‌‌که‌شتیه‌وانیشه‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

چۆن‌دانیشتوانی‌شاره‌که‌‌پێکه‌وه‌‌که‌لوپه‌له‌کان‌به‌کارده‌هێنن؟

‌ئاشکرایه‌،‌له‌ڕێگه‌ی‌کڕین‌و‌فرۆشتنه‌وه‌‌ئه‌م‌کاره‌ده‌که‌ن.‌که‌وابوو،‌پیویستیمان‌به‌‌پاره‌‌و‌بازاڕیش‌هه‌یه‌.

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌جوتیارێک‌یان‌پیشه‌سازێک‌له‌کاتی‌خۆیدا‌به‌رهه‌مه‌که‌ی‌بۆ‌گۆڕینه‌وه‌‌نه‌خسته‌‌بازاڕه‌وه‌‌ده‌بێت

‌دانیشێت‌و‌هیچ‌نه‌کات؟‌نه‌خێر،‌نابی‌وابێت.‌که‌سانێک‌ده‌بێت‌هه‌بن‌سه‌رپه‌رشتی‌ئه‌م‌کێشه‌یه‌‌بکه‌ن.‌له‌‌شاری‌باشدا‌ئه‌م‌که‌سانه‌

‌الوازه‌کانن‌و‌کاری‌دیکه‌یان‌بۆ‌ناکرێت.‌له‌نێو‌بازاڕ‌داده‌نیشن‌که‌لوپه‌له‌کان‌به‌‌پاره‌‌ده‌کڕن‌و‌ده‌یفرۆشنه‌وه‌.‌بۆ‌ئه‌م‌مه‌به‌سته‌‌پێویستیمان‌به‌‌دوکاندار‌هه‌یه‌.‌ئه‌وکه‌سانه‌ی‌که‌لوپه‌ل‌له‌شارێکه‌وه‌‌بۆشارێکی‌دیکه‌‌ده‌به‌ن

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.بازرگانن

‌ئه‌مه‌‌ڕاسته‌.‌‌که‌سانی‌دیکه‌ش‌هه‌ن‌به‌گوێره‌ی‌ته‌وانای‌بیرکردنه‌وه‌یان‌له‌نێو‌شاره‌که‌مان‌جێگه‌یان‌نابێته‌وه‌،‌به‌ڵام

‌ده‌توانین‌سود‌له‌‌به‌هێزی‌له‌شیان‌وه‌رگرین‌و‌کاربکه‌ن.‌‌ئه‌م‌جۆره‌که‌سانه‌‌هێزی‌له‌شیان‌به‌رانبه‌ر‌موچه‌ده‌گۆڕنه‌وه‌،‌به‌موچه‌خۆر‌ناوزه‌دیان‌ده‌که‌ین.‌وا‌نیه‌؟

‌بێگومان.‌موچه‌خۆر‌شاره‌که‌مان‌پرده‌که‌ن؟

‌وابزانم‌وایه‌.‌باشه‌،‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌شاره‌که‌مان‌لێره‌دا‌ته‌واوه‌؟

‌هه‌ڵبه‌ته‌.ئایا‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌شتانه‌ی‌باسمانکردن‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌چۆن‌ده‌بینرێن؟

‌سوکرات‌من‌نازانم.‌له‌وانه‌یه‌‌جۆرێک‌بێت‌له‌‌پێویستی‌له‌نێوان‌ئه‌وانه‌دا‌ئاماژه‌مان‌بۆکردن.‌له‌وانه‌یه‌‌بۆچوونه‌که‌ت‌دروست‌بێت،‌به‌ڵام‌با‌به‌وردی‌لێیبکۆڵینه‌وه‌‌و‌خۆمان‌به‌ماندوو‌ده‌رنه‌خه‌ین.

‌یه‌که‌م،‌بابزانین‌هاووڵاتیان‌له‌‌شاره‌که‌مان‌به‌و‌جۆره‌ی‌باسمانکردن‌چۆن‌ده‌ژین.‌ئه‌وان‌نان،‌شه‌راب،‌جل‌و‌به‌رگ‌و‌پێڵاو‌به‌رهه‌م‌ده‌هێنن.‌وا‌نیه‌؟‌خانوو‌دروستده‌که‌ن،‌به‌‌گه‌رمای‌هاوینیش‌به‌‌ڕووتی‌و‌پای‌په‌تی

‌کارده‌که‌ن،‌به‌‌زستانیش‌خۆیان‌ده‌پێچنه‌وه‌.‌بۆ‌خواردنیش‌هه‌ویر‌ده‌شێلن‌و‌له‌‌گه‌نم‌و‌جۆ‌ئه‌و‌خواردنه‌‌دروستده‌که‌ن،‌که‌‌ده‌یانه‌وێت.‌نان‌و‌کێک‌له‌سه‌ر‌گه‌ڵا‌و‌سه‌به‌ته‌ی‌قامیش‌داده‌نێن.‌له‌سه‌ر‌جێگا

‌پاڵده‌ده‌نه‌وه‌‌و‌سه‌وزه‌‌ده‌خه‌نه‌‌به‌رده‌میان‌و‌ده‌خۆن‌و‌ده‌خۆنه‌وه‌،‌له‌گه‌ڵ‌منداڵه‌کانیان‌کاتێکی‌خۆش‌ده‌گوزه‌رینن،‌‌سه‌به‌ته‌گوڵیش‌بۆ‌ڕێزلێنان‌له‌‌خواکان‌ده‌ڕازێننه‌وه‌.‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدیدا‌ڕاده‌بوێرن‌و‌جوت

‌ده‌بن.‌به‌ڵام‌به‌گوێره‌ی‌توانایان‌منداڵ‌دروستده‌که‌ن.‌له‌‌هه‌ژاری‌و‌جه‌نگیش‌دوورده‌که‌ونه‌وه‌.‌گالوکۆن‌هه‌ڵیدایه‌و‌گوتی:‌واده‌رده‌که‌وێت‌تۆ‌هاووڵاتیه‌کان‌له‌‌جه‌ژنی‌خۆشی‌و‌ناسکی‌بێبه‌ش‌ده‌که‌یت.‌تاکوڕاده‌یه‌ک‌ڕاسته‌.‌له‌بیرم‌چوو،‌که‌‌پێویستیان‌به‌خوێ،‌زه‌یتون،‌په‌نیر‌و‌سه‌وزه‌ی‌کوڵاو‌هه‌یه‌‌له‌گه‌ڵ

36

‌خواردنه‌که‌یاندا‌دایبنێن.‌هه‌روه‌ها‌شیرینیشیان‌بۆ‌داده‌نێن،‌که‌‌له‌‌هه‌نجیر،‌نۆک‌و‌لۆبیا‌دروستکراوه‌‌و‌به‌ڕووش‌ده‌برژێنن‌و‌له‌خواردنه‌وه‌شدا‌زیاده‌‌ڕۆیی‌ناکه‌ن.‌به‌‌خۆشی‌ده‌ژین‌و‌ته‌ندروستیان‌باشه‌.‌پاش

‌ن.دھمردنیان‌میراتێکی‌باش‌بۆ‌نه‌وه‌کانیان‌ج‌گالوکۆن‌وه‌ڵامی‌دایه‌وه‌‌و‌گوتی:‌‌‌سوکرات‌ئه‌گه‌ر‌شارێک‌بۆ‌به‌راز‌دروستبکه‌ین،‌به‌م‌جۆره‌‌بخۆن‌قه‌ڵه‌و

‌نابن؟‌منیش‌گوتم،‌باشه‌گالوکۆن‌چۆن‌خواردن‌به‌‌هاووڵاتیان‌بده‌ین؟‌به‌ڕێگه‌ی‌ئاسایی.‌ئه‌گه‌ر‌ڕه‌نجده‌ر‌نه‌بن‌ده‌بێت‌له‌جێگه‌ی‌نه‌رم‌درێژبن‌و‌له‌سه‌ر‌مێز‌نان‌بخۆن‌و

‌شیرینیشیان‌بخرێته‌‌به‌رده‌م.‌که‌سانی‌ئه‌مڕۆ‌واده‌ژین.‌باشه‌،‌من‌تێده‌گه‌م.‌ئه‌م‌خاڵانه‌ی‌ئاماژه‌مان‌بۆکردن‌له‌‌بنچینه‌کانی‌ئه‌و‌شاره‌‌ناچن‌ئێمه‌‌ده‌مانه‌وێت.‌زیاتر‌له‌‌بنچینه‌کانی‌شارێکی‌پڕ‌له‌‌حه‌سانه‌وه‌‌و‌خۆشی‌ده‌چن.‌خراپیش‌نیه‌‌له‌م‌به‌راوردکردنه‌وه‌‌هه‌وڵبده‌ین‌له‌

‌واتاکانی‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌له‌‌شاره‌کاندا‌بکۆڵینه‌وه‌.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا،‌به‌دیدی‌من،‌شاری‌ڕاست‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌ئێمه‌‌باسمانکرد.‌به‌ڵام‌با‌له‌و‌شاره‌‌بدوێین،‌که‌‌توشی‌گه‌رمه‌تا‌بووه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌وه‌‌مه‌به‌ستی‌تۆ

‌بێت‌هیچ‌هێزێک‌ڕامانناگرێت.‌وادیاره‌‌ئه‌و‌خاڵانه‌ی‌ئاماژه‌م‌بۆکردن‌جۆری‌ئه‌و‌ژیانه‌ی‌باسمکرد‌هه‌موومان‌له‌سه‌ریان‌هاو‌ڕانین.‌جێگه‌ی‌نه‌رم‌و‌مێز‌و‌که‌لوپه‌لی‌دیکه‌ش‌ده‌بێت‌بخرێته‌‌سه‌رشته‌کان.‌بێگومان‌هه‌موو

‌جۆره‌‌خۆشی‌و‌ناسکیه‌ک،‌ڕۆنی‌بۆندار،‌بخورد،‌کولیچه‌‌و‌ئافره‌تی‌له‌ش‌فرۆشیش‌ڕیزده‌که‌ین.‌ته‌نیا‌پێویستیه‌کانیان،‌وه‌کو‌خانو،‌جل،‌به‌رگ‌و‌پێڵاو‌بۆ‌ئاماده‌‌ناکه‌ین.‌تابلۆ،‌قوماشی‌چنراو،‌زێڕ‌و‌دانی

‌فیلیشیان‌ده‌خه‌ینه‌‌به‌رده‌ست.‌وا‌نیه‌؟‌به‌ڵێ.

‌که‌وابوو،‌پێویسته‌‌بیر‌له‌‌چاکی‌شاره‌که‌مان‌نه‌که‌ینه‌وه‌‌و‌گه‌وره‌تر‌دروستی‌بکه‌ین.‌شاره‌که‌‌به‌رفراوانتر‌بکه‌ین‌و‌پڕی‌که‌ین‌له‌و‌شتانه‌ی‌پێویستیمان‌پێیان‌نیه‌،‌وه‌کو‌ڕاوچیه‌کان،‌هونه‌رمه‌ندان‌و‌السایی

‌که‌ره‌وه‌کان،‌بۆنموونه‌،‌که‌‌زۆریان‌له‌گه‌ڵ‌شێوه‌،‌ڕه‌نگ‌و‌مۆسیقادا‌خه‌ریکن.‌هه‌روه‌ها،‌شاعیره‌کان‌و‌یاریده‌ده‌ره‌کانیان،‌ئه‌کته‌ره‌کان،‌گۆرانی‌بێژ‌و‌سه‌ماکه‌ران،‌هه‌موو‌ئه‌و‌پیشه‌سازانه‌ی‌هه‌ن‌و‌ته‌نانه‌ت

‌ئه‌وانه‌ی‌خشڵ‌بۆ‌ژنان‌دروستده‌که‌ن.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شا‌پێویستیمان‌به‌‌خزمه‌تکاری‌زۆرترده‌بێت.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌پێویستیمان‌به‌‌وانه‌بێژ‌،‌برینپێچ‌و‌منداڵ‌به‌خێو‌که‌ر،‌ئارایش‌که‌ر،‌سه‌رتاش‌،‌چێشتلێنه‌ر‌و‌شوانی‌به‌رازیش‌‌بێت؟‌‌له‌‌شاره‌که‌ی‌پێشودا‌پێویستیمان‌به‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌نه‌بوو.‌به‌ڵام‌بۆ‌ئه‌م‌شاره‌

‌پێویستن.‌ئه‌گه‌ر‌هاووڵاتیان‌گۆشتخۆربن‌ده‌بێت‌مه‌ڕو‌ماڵاتی‌زۆرترمان‌هه‌بێت.‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌ئه‌گه‌ر‌به‌وجۆره‌‌بژین‌له‌‌جاران‌زۆرتر‌پیویستمان‌به‌‌پزیشک‌ده‌بێت؟‌زۆرتر‌پێویستمان‌به‌‌پزیشک‌ده‌بێت.

‌ئه‌و‌زه‌وییه‌ی‌جاران‌بۆ‌کشتوکاڵ‌هه‌مانبوو‌ئێستا‌بچوک‌دیاره‌‌و‌به‌ش‌ناکات.‌وا‌نیه‌؟.‌وایه

‌گه‌و‌زه‌وی‌زۆرترمان‌بۆ‌کێڵان‌هه‌بێت‌ده‌بێت‌زه‌وی‌دراوسێکانمانله‌به‌ر‌ئه‌مهئه‌گه‌ر‌بمانه‌وێت‌لهوه‌‌داگیربکه‌ین؟

‌ده‌بێت‌ئه‌م‌کاره‌‌بکه‌ین.‌که‌وابوو،‌گالوکۆن‌له‌‌هه‌نگاوی‌دووه‌مدا‌خۆمان‌بۆ‌جه‌نگ‌ئاماده‌‌ده‌که‌ین.‌وا‌نیه‌؟

‌به‌ڵێ،‌وایه‌.‌من‌لێره‌دا‌باسی‌چاکه‌‌و‌خراپی‌جه‌نگ‌ناکه‌م،‌به‌ڵام‌سه‌رچاوه‌که‌یمان‌بۆ‌ده‌رده‌که‌وێت.‌له‌و‌ویست‌و

‌حه‌زانه‌وه‌‌سه‌رهه‌ڵده‌دات،‌که‌‌هه‌مانکات‌سه‌رچاوه‌ی‌خراپترین‌ڕووداون‌له‌شاره‌کاندا.‌ئه‌مه‌‌ڕاسته‌.

‌ده‌بێت‌شاره‌که‌‌به‌‌ژماره‌ی‌دانیشتوانی‌گه‌وره‌تر‌نه‌بێت،‌به‌ڵکو‌له‌شکری‌گه‌وره‌ی‌پێویسته‌،‌تاکو‌به‌رگری‌له‌‌شاره‌که‌‌بکات‌و‌سامانه‌که‌ی‌بپارێزێت.

‌بۆچی‌هاوڵاتیانی‌شاره‌که‌‌به‌وکاره‌‌هه‌ڵناسن؟‌چونکه‌‌له‌پێشتر‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ڕێکه‌وتین،‌که‌‌هه‌ر‌که‌سه‌‌له‌شاره‌که‌‌پیشه‌ی‌خۆی‌هه‌یه‌‌و‌ده‌یه‌وێت‌کاری

.خۆی‌بکات

37

‌به‌ڵێ‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌باشه‌،‌تۆ‌جه‌نگسازی‌به‌‌پیشه‌‌دانانێیت؟

‌به‌ڵێ،‌پیشه‌یه‌.‌ده‌بێت،‌بایه‌خ‌به‌‌پیشه‌ی‌پینه‌چێتی‌له‌‌جه‌نگسازی‌زۆرتر‌بده‌ین؟

‌نه‌خێر.‌به‌ڵام،‌ئێمه‌‌ڕێگه‌مان‌نه‌دا‌پینه‌چی‌ببێت‌به‌‌جوتیار‌و‌ته‌ونکه‌ر‌یان‌وه‌ستای‌خانو.‌هاوکات‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌

‌ڕێکه‌وتین،‌که‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌کارکردن‌و‌پیشه‌که‌یدا‌سه‌رکه‌وتووبێت‌پینه‌چی‌ده‌بێت‌له‌سه‌ر‌پیشه‌که‌ی‌خۆی‌بمێنێته‌وه‌.‌‌به‌هه‌مان‌شێوه‌‌پیشه‌سازه‌کان‌به‌‌باشی‌به‌و‌جۆره‌مامه‌ڵه‌یان‌له‌گه‌ڵدا‌ده‌کرێت.‌ئایا‌گرنگه‌

‌جه‌نگسازی‌به‌‌باشی‌به‌ڕێوه‌بچێت؟‌ئایا‌جه‌نگ‌کارێکی‌ئه‌وه‌نده‌‌ئاسانه‌‌جوتیار‌و‌پینه‌چی‌و‌کارمه‌نده‌کانی‌دیکه‌‌بکه‌ین‌به‌‌سه‌رباز؟‌که‌سێک‌له‌‌منداڵیه‌وه‌‌یاری‌دامه‌ی‌نه‌کردبێت‌و‌فێر‌نه‌بووبێت‌یاریزانێکی‌چاکی

‌لێده‌رناچێت.‌ئایا‌هه‌موو‌که‌سێک‌ده‌توانێت‌له‌پڕا‌شمشێر‌و‌قه‌ڵغان‌یان‌چه‌کێکی‌دیکه‌‌هه‌ڵگرێ‌و‌بچێته‌‌نێو‌جه‌نگه‌وه‌؟‌هیچ‌چه‌کێک،‌که‌سه‌که‌‌ناکات‌به‌‌جه‌نگاوه‌رێکی‌ئازا‌ئه‌گه‌ر‌نه‌زانێک‌چه‌ک‌به‌کاربهێنێت‌و‌مه‌شقی

‌نه‌کردبێت.‌بێگومان،‌ئه‌گه‌ر‌هه‌ڵگرتنی‌ئامێرێک‌که‌سه‌که‌‌بکات‌به‌‌لێزان‌ئامێره‌کان‌زۆر‌به‌‌بایه‌خ‌داده‌نران.

‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌پیشه‌ی‌پاسه‌وان]سه‌ربازه‌کان[‌گرنگه‌ده‌بێت‌کاری‌دیکه‌یان‌نه‌درێتێ.‌به‌بۆچوونی‌من،‌ده‌بێت‌وابێت.

‌ئایا‌ئه‌م‌پیشه‌یه‌ش‌که‌سێکی‌پێویست‌نیه‌،‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌سروشتیا‌ڕێکده‌که‌وێت؟‌بێگومان.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.که‌وابوو،‌کاری‌ئێمه‌‌‌هه‌ڵبژاردنی‌ئه‌و‌که‌سانه‌یه‌‌بۆ‌پاراستنی‌شاره‌که‌‌بگونجێن

‌به‌ڵێ‌وایه‌.‌‌ى‌پاشگه‌ز‌نه‌بینه‌وه‌.به‌خوا‌ئه‌مه‌‌کارێکی‌بێنرخ‌نیه‌‌و‌ده‌بێت‌ل

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌ده‌بێت،‌پاش‌گه‌ز‌نه‌بینه‌وه

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای،‌که‌‌باسی‌پاسه‌وانی‌ده‌که‌ین‌جیاوازی‌له‌نێوان‌الوێکی‌ئازا‌و‌سه‌گێکی‌به‌‌ڕه‌گه‌ز‌دڕ‌بۆ‌‌پاسه‌وانی‌هه‌بێت؟

‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌‌‌.هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌وان‌بۆ‌گرتنی‌نێچیره‌که‌ی‌پێویستی‌به‌‌هه‌ستکردنی‌تیژ‌و‌خێراییه‌‌له‌شه‌ڕکردندا

‌هه‌ردووکیان‌پێویستیان‌به‌و‌شتانه‌‌هه‌یه‌.‌پێویسته‌‌له‌جه‌نگدا‌ئازابن.

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌ئایا‌سه‌گ،‌ئه‌سپ‌یان‌ئاژه‌ڵێکی‌دیکه‌‌ئه‌گه‌ر‌ئازایی‌و‌جه‌نگاوه‌ری‌له‌‌سروشتیدا‌نه‌بێت‌ئازایانه‌

‌شه‌ڕده‌کات؟‌نه‌تبینیوه‌،‌چۆن‌که‌سێکی‌نه‌به‌ز‌خاوه‌نی‌گیانێکی‌نه‌ترسه‌؟‌بینیومه‌.

‌که‌وابوو،‌خه‌سڵه‌ته‌کانی‌له‌شی‌پاسه‌وانه‌کانت‌الئاشکرایه‌.‌به‌ڵێ.

‌هه‌روه‌ها،‌له‌ڕووی‌ده‌روونیشه‌وه‌ده‌بێت‌وره‌ی‌به‌رزیان‌هه‌بێت.‌ئه‌وه‌ش‌وایه‌.

‌گالوکۆن،‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌وان‌به‌‌سروشت‌ئازاو‌شه‌ڕه‌نگێزبن،‌ئایا‌بۆ‌خۆیان‌و‌هاووڵاتیانیش‌دڕنده‌‌نین؟‌به‌خوا،‌دڕنده‌‌‌ده‌بن.

‌ده‌بێت‌له‌گه‌ڵ‌هاووڵاتیان‌نه‌رم‌و‌به‌رانبه‌ر‌دوژمنیش‌ڕه‌ق‌بن.‌ئه‌گه‌ر‌وا‌نه‌بێت‌چاوه‌ڕوانی‌دوژمن‌ناکه‌ن‌شاره‌که‌‌وێران‌بکات‌خۆیان‌ده‌یڕوخێنن.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌پێویسته‌‌چی‌بکه‌ین؟‌له‌‌کوێ‌ئه‌و‌خه‌سڵه‌ته‌‌په‌یدا‌بکه‌ین،‌که‌‌نه‌رمی‌و‌وره‌ی‌به‌رزیشی‌هه‌مانکات‌تێدایه‌؟

38

‌سروشتی‌نه‌رم‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌وره‌ی‌به‌رزه‌وه‌یه‌.‌وا‌دیاره‌.

‌که‌سێک‌ئه‌و‌دووالیه‌نه‌ی‌تێدا‌کۆنه‌بێته‌وه‌‌پاسه‌وانێکی‌چاکی‌لێده‌رناچێت.‌‌‌به‌ستنه‌وه‌ی‌ئه‌و‌دووالیه‌نه‌ش‌پیکه‌وه‌‌له‌‌کارێکی‌مه‌حاڵ‌ده‌چێت.‌واده‌رده‌که‌وێت‌پاسه‌وانی‌چاک‌په‌یدا‌نه‌کرێت.

‌وادیاره‌‌.‌ڕێگه‌چاره‌یه‌ک‌نادۆزمه‌وه‌.‌به‌ڵام‌ئه‌گه‌ر‌بگه‌ڕێینه‌وه‌‌بۆ‌باسه‌که‌ی‌پێشومان‌و‌به‌‌وردی‌سه‌رنجی‌بده‌ین‌به‌‌تایبه‌تی‌له‌وێدا،‌که‌‌گوتم:‌ئێمه‌‌شایه‌نی‌چه‌قینمان‌هه‌یه‌‌چونکه‌‌له‌‌ئاستی‌پێشخستنی‌به‌راوردکردنه‌که‌مان

‌نازانین‌بڕوانینه‌‌کوێ.‌چۆن؟

‌ئێمه‌‌چاومان‌له‌و‌خاڵه‌‌پۆشی،‌که‌‌جۆره‌‌سروشتێک‌هه‌یه‌‌ئه‌و‌دوو‌خه‌سڵه‌ته‌ی‌هه‌ڵگرتبێت.‌له‌کوێدایه‌؟

‌تۆ‌له‌‌سروشتی‌ئاژه‌ڵه‌کاندا‌ده‌یبینیت.‌به‌‌تایبه‌تی‌ئه‌و‌ئاژه‌ڵه‌ی‌له‌گه‌ڵ‌پاسه‌واندا‌به‌راوردمان‌کرد.‌سه‌گێکی‌دڕو‌فێرکراو‌ئه‌و‌سروشته‌ی‌هه‌یه‌.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌یانناسێت‌نه‌رمه‌و‌له‌گه‌ڵ‌بێگانه‌کانیشدا‌ڕه‌قه‌.

‌من‌ئه‌وه‌‌ده‌زانم.‌که‌وابوو،‌ده‌توانین‌له‌شتێکدا‌ئه‌و‌دووخه‌سڵه‌ته‌‌کۆبکه‌ینه‌وه.‌گه‌ڕان‌به‌دوای‌پاسه‌وانێکی‌چاکیشدا‌مه‌حاڵ

‌‌.‌نیه

‌وادیاره‌‌مه‌حاڵ‌نه‌بێت.‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌ئه‌و‌پاسه‌وانانه‌ی‌بۆ‌پاراستنی‌شاره‌که‌مان‌ده‌مانه‌وێن‌له‌الیه‌که‌وه‌‌وره‌یان‌به‌رز‌و

له‌الیه‌کی‌دیکه‌شه‌وه‌‌سروشتێکی‌فه‌لسه‌فیان‌هه‌بێت؟

‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌من‌تێناگه‌م.‌تۆ‌شتێک‌له‌‌سه‌گدا‌ده‌بینیت،‌که‌‌له‌‌ئاستی‌ئاژه‌ڵدا‌به‌‌سه‌رسوڕماوی‌ڕاتده‌گرێت.

‌ئه‌وه‌‌چیه‌؟‌کاتێک‌سه‌گ‌بێگانه‌یه‌ک‌ده‌بینێت‌ده‌وه‌ڕێت.‌به‌ڵام،‌که‌‌ناسیاوێک‌ده‌بینێت،‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌ناسیاوه‌‌هیچیش‌به‌

ى‌ناوه‌ڕێت.‌ئه‌مه‌‌جێگه‌ی‌سه‌رسوڕمان‌نیه‌؟سه‌گه‌که‌‌نه‌دات،‌سه‌گه‌که‌پ

‌سه‌رنجی‌ئه‌وه‌م‌نه‌داوه‌،‌به‌ڵام‌سه‌گ‌به‌وجۆره‌یه‌.سه‌گدا‌و‌به‌ڕاستیش‌فه‌لسه‌فیانه‌یه‌دڵنیام‌ئه‌مه‌‌خه‌سڵه‌تێکی‌چاکه‌‌له‌ ‌.

‌له‌‌چ‌ڕوویه‌که‌وه‌‌فه‌لسه‌فیانه‌یه‌؟‌چونکه‌‌به‌گوێره‌ی‌ناسینه‌وه‌ی‌ئه‌و‌که‌سه‌‌حوکمده‌دات.‌ئه‌مه‌ش‌حه‌زه‌‌بۆ‌فێربوون.‌ئایا‌ئه‌وه‌ی‌ده‌یناسێ‌و

نایناسێ‌له‌سه‌ر‌زانین‌و‌نه‌زانینی‌ڕانا‌وه‌ستێت؟

‌به‌ڵێ.‌حه‌ز‌بۆ‌فیربوون،‌وه‌کو‌فه‌لسه‌فه‌‌یان‌خۆشه‌ویستی‌بۆ‌زانین‌نیه‌؟

‌به‌ڵێ‌وه‌کو‌ئه‌وه‌.‌ئایا‌ده‌توانین‌بڵێین‌ئه‌و‌مرۆڤه‌ی‌له‌گه‌ڵ‌ناسیاوه‌کانیدا‌نه‌رمه‌‌حه‌زی‌له‌‌فێربوو‌نه‌و‌خۆشه‌ویستی‌زانینه‌؟

‌ده‌توانین.‌که‌وابوو‌خه‌سڵه‌‌ته‌کانی،‌وه‌کو‌فه‌لسه‌فه‌،‌وره‌ی‌به‌رز،‌خێرایی‌و‌هێز،‌ده‌بێت‌له‌و‌که‌سه‌داهه‌بن،‌که‌‌ده‌بێت

.به‌‌پاسه‌وانێکی‌شاره‌که‌مان

‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.‌‌ئه‌مانه‌‌خه‌سڵه‌‌ته‌کانن.‌چۆن‌پاسه‌وانه‌که‌‌فێربکه‌ین؟‌ئایا‌ئه‌م‌پرسیاره‌‌له‌‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌‌نزیکمان

‌.ناکاته‌وه‌؟‌پێویسته‌‌باسه‌که‌مان‌له‌باربێت‌و‌له‌وه‌ش‌زۆرتر‌دوای‌نه‌خه‌ین

39

‌ئه‌دیمه‌نتۆسی‌برای‌گالوکۆن‌گوتی:‌له‌وباوه‌ڕه‌دام‌ئه‌م‌باسه‌‌به‌‌مه‌به‌ستی‌خۆمانمان‌ده‌گه‌یه‌نێت.‌منیش‌گوتم:‌بۆ‌خوا‌ئه‌ی‌ئه‌دیمه‌نتۆس،‌باخۆمانی‌لێنه‌دزینه‌وه‌‌و‌باسیبکه‌ین.‌گرنگ‌نیه‌‌چه‌ند‌ده‌خایه‌نێت.

‌نا،‌دوایناخه‌ین.‌وه‌ره‌،‌با‌بیربکه‌ینه‌وه‌‌‌چۆن‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌فێربکه‌ین.

‌باشه‌.چی‌فێرده‌بن؟‌شتێکی‌چاکتر‌له‌‌په‌روه‌رده‌ی‌له‌ش‌،‌مۆسیقا‌و‌شیعریش‌بۆ‌ده‌روون‌په‌یدا‌ده‌بێت‌؟

.‌دژواره

‌ئێستا‌مۆسیقا‌و‌شیعر‌پێش‌په‌روه‌رده‌ی‌له‌ش‌ده‌خه‌ین.‌وا‌نیه‌؟‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌چیرۆکیش‌ده‌خه‌ینه‌‌ڕیزی‌مۆسیقا‌و‌شیعره‌وه‌؟‌به‌ڵێ.

‌ئایا‌دوو‌جۆر‌چیرۆک‌نیه‌؟‌یه‌که‌میان‌ڕاست‌و‌دووه‌میان‌ناڕاست؟‌به‌ڵێ.

‌پێویست‌ناکات‌که‌سه‌کان‌فێری‌هه‌ردووکیان‌ببن؟‌به‌ڵام‌له‌پێشدا‌ناڕاسته‌که‌؟‌نازانم‌مه‌به‌ستت‌چیه‌.

‌تێناگه‌یت،‌که‌‌له‌‌پێشدا‌چیرۆک‌بۆ‌منداڵان‌ده‌گێڕینه‌وه.‌ئه‌و‌چیرۆکانه‌‌هه‌رچه‌نده‌‌تاکو‌ڕاده‌یه‌ک‌ڕاستیان.‌تێدایه‌‌به‌ڵام‌ڕاست‌نین.‌پێش‌ده‌ستپێکردنی‌په‌روه‌ده‌ی‌له‌ش‌بۆ‌منداڵی‌بچوکی‌ده‌گێڕینه‌وه

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌ئه‌وه‌ش‌مه‌به‌ستی‌من‌بوو،‌که‌‌گوتم‌مۆسیقا‌و‌شیعریان‌پێش‌په‌روه‌رده‌ی‌له‌ش‌فێرده‌که‌ین.

‌باشه‌.‌ئه‌ی‌نازانیت‌له‌‌پرۆسه‌ی‌فێربوونی‌الواندا‌سه‌ره‌تای‌پرۆسه‌که‌‌زۆر‌گرنگه‌؟‌ئه‌و‌کاته‌‌وه‌کو‌ئاسنێکی‌نه‌رم

‌ده‌توانین‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆمان‌کاری‌له‌سه‌ربکه‌ین.‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.

‌نابێت‌گوێ‌‌بده‌ینه‌‌ئه‌وه‌ی‌منداڵان‌چ‌جۆره‌‌چیرۆکێکیان‌بۆ‌ده‌گێڕینه‌وه‌‌و‌ئه‌و‌باوه‌ڕانه‌‌وه‌رگرن،‌که‌‌ئێمه‌‌نامانه‌وێت‌شوێنی‌بکه‌ون؟

‌بێگومان‌ئه‌وه‌‌نابێت.‌که‌وابوو،‌له‌پێش‌هه‌مووشتێکدا‌ده‌بێت‌سه‌رپه‌رشتی‌ئه‌وکه‌سه‌‌بکه‌ین،‌که‌‌چیرۆکه‌که‌‌ده‌گێڕێته‌وه‌.‌چیرۆکه‌

‌چاک‌و‌جوانه‌کان‌هه‌ڵده‌بژێرین.‌داوا‌له‌دایکان‌و‌دایه‌نه‌کان‌ده‌که‌ین،‌که‌‌ئه‌و‌چیرۆکانه‌‌بۆ‌منداڵان‌بگێڕنه‌وه‌.‌ئه‌وان‌زۆرتر‌کارده‌که‌نه‌‌سه‌ر‌ده‌روونی‌منداڵان.‌زۆر‌چیرۆکی‌ئه‌مڕۆش‌ده‌بێت‌فڕێبده‌ین.

چ‌جۆره‌‌چیرۆکێک‌فڕێ‌ده‌ده‌یت؟

‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌ته‌ماشای‌چیرۆکه‌‌سه‌ره‌کییه‌کان‌ده‌که‌ین‌تاکو‌بزانین‌بۆ‌منداڵان‌ده‌گونجێن.‌دوایی‌له‌وانی‌دیکه‌ش‌ده‌کۆڵینه‌وه‌.‌ئه‌وانیش،‌هه‌رچه‌نده‌‌ناوداربن،‌وه‌کو‌چیرۆکه‌‌سه‌ره‌کییه‌کان‌کاری‌‌خۆیان‌ده‌که‌نه‌

سه‌ر‌ده‌روونی‌منداڵان.‌ئایا‌تۆ‌وابۆکێشه‌که‌‌ناچیت؟

‌من‌به‌م‌جۆره‌‌بۆ‌کێشه‌که‌‌ده‌چم،‌به‌ڵام‌نازانم‌تۆ‌کامیان‌به‌‌سه‌ره‌کی‌داده‌نێیت.‌چیرۆکه‌کانی‌هۆمیرۆس،‌هزیۆد‌و‌شاعیره‌کانی‌دیکه‌ش‌‌تاکو‌ئه‌مڕۆ‌ده‌یانگێڕینه‌وه‌‌ناڕاستیان‌تێدایه‌.

‌مه‌به‌ستت‌له‌‌چ‌چیرۆکێکه‌‌و‌چ‌جۆره‌‌ناڕاستیه‌کیان‌تێدا‌ده‌دۆزیته‌وه‌؟‌یه‌کێک‌له‌‌ناڕێکییه‌کان‌له‌وه‌دایه‌،‌له‌گێڕانه‌وه‌دا‌ناڕاستیه‌که‌‌ده‌رنه‌خرێت.

‌نموونه‌یه‌کم‌بده‌رێ‌.‌کاتێک‌له‌چیرۆکێکدا‌وێنه‌یه‌کی‌ناشرین‌به‌‌خواکان‌و‌قاره‌مانه‌کان‌ده‌ده‌ین،‌ئه‌مه‌‌وه‌کو‌ئه‌وه‌‌وایه‌

‌هونه‌رمه‌ندێک‌له‌‌تابلۆکه‌یدا‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌نیشانیداوه‌‌له‌‌بابه‌ته‌‌ڕاسته‌قینه‌کان‌نه‌چن.

40

‌ده‌گونجێت‌ئه‌م‌کاره‌‌ڕه‌تبده‌ینه‌وه‌،‌به‌ڵام‌تۆ‌به‌ته‌واوی‌چیت‌له‌بیردایه‌؟‌یه‌که‌م،‌دروستکردنی‌گه‌وره‌ترین‌ناڕاستی‌سه‌باره‌ت‌شته‌‌هه‌ره‌گرنگه‌کان‌چیرۆکێکی‌چاک‌پێکناهێنێت.

‌هزیۆد‌ده‌یگێڕێته‌وه‌‌)ئورانۆس(‌چی‌کردو‌چۆن‌)کڕۆنوس(‌سزای‌داو‌کرۆنوسیش‌چۆن‌به‌‌ده‌ستی‌کوڕه‌که‌ی‌سزای‌خوارد.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌ڕووداوه‌،‌ڕاستیش‌بێت‌پێویست‌ناکات‌به‌‌منداڵ‌بگوترێت.

‌ئه‌گه‌ر‌بۆ‌هه‌ر‌هۆیه‌کیش‌به‌‌پێویستی‌بزانین‌ده‌بێت‌ئه‌و‌ڕووداوه‌‌بۆ‌ژماره‌یه‌کی‌که‌م‌باسبکه‌ین.‌بۆئه‌وه‌ی‌ژماره‌که‌یان‌که‌مبکه‌ینه‌وه‌،‌ده‌توانین‌مه‌رجیان‌بۆ‌دابنێن.‌داوایان‌لێبکه‌ین‌به‌رازێک‌یان‌شتێکی‌به‌‌نرخ‌بکه‌ن

‌.به‌‌قوربانی

‌به‌ڵێ.‌دژواره‌‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌چیرۆکانه‌دا‌بکرێ.‌نابێت‌له‌نێو‌شاره‌که‌ی‌ئێمه‌شدا‌بگێڕینه‌وه‌.‌نابێت‌ئه‌و‌منداڵه‌‌وا‌تێبگات‌هه‌ستان‌به‌‌گه‌وره‌ترین‌تاوان

‌ئاساییه‌یان‌سزادانی‌باوکێکی‌زۆردار‌له‌‌تۆڵه‌‌سه‌ندنه‌وه‌ی‌خواکان‌ده‌چێت.‌نا،‌به‌خوا،‌من‌له‌وباوه‌ڕه‌دام.‌ئه‌م‌چیرۆکانه‌‌شایه‌نی‌گێڕانه‌وه‌‌نین.

‌بێگومان،‌ئه‌گه‌ر‌پاسه‌وانه‌کانمان‌واتێبگه‌ن،‌که‌‌شه‌رمه‌ڕقیان‌له‌یه‌کدی‌بێت،‌نابێت‌ئه‌و‌چیرۆکانه‌ی‌سه‌باره‌ت‌هه‌ڕه‌شه‌کردن‌و‌شه‌ڕی‌نێوان‌خواکانیان‌بۆ‌بگێڕینه‌وه‌‌چونکه‌‌ناڕاستن.‌جه‌نگی‌خواکان‌له‌گه‌ڵ‌دێوه‌کاندا،‌ڕق‌و‌کینه‌یان،‌بۆ‌خێزانه‌کان‌و‌هاوڕێکانیان‌نابێت‌بوترێت.‌له‌سه‌ر‌قوماشیش‌وێنه‌کانیان‌نابێت

‌ن.‌ئه‌گه‌ر‌بمانه‌وێت‌الوه‌کانمان‌له‌‌ڕق‌و‌کینه‌‌به‌رانبه‌ر‌یه‌کدی‌دوورخه‌ینه‌وه‌‌پێویسته‌‌له‌‌منداڵییه‌وه‌بکر‌فێرکرێن،‌که‌‌ئه‌وه‌‌کاریکی‌خراپه‌‌و‌زۆریش‌له‌شاعیران‌بکه‌ین‌هه‌مان‌باسیان‌بۆبکه‌ن.‌ڕێگه‌ی‌ئه‌و

‌‌به‌‌زنجیر‌له‌الیه‌ن‌کوڕه‌که‌یه‌وه‌‌یان(20)چیرۆکانه‌‌ناده‌ین‌‌گرنگ‌نیه‌‌میتافۆریش‌بن،‌وه‌کو‌به‌ستنه‌وه‌ی‌هیرا ‌‌‌له‌‌به‌هه‌شت‌له‌الیه‌ن‌باوکییه‌وه‌بوتر(21)ده‌رکردنی‌هیفاستۆس ن‌.‌یان‌به‌و‌جۆره‌ی‌هۆمیرۆس‌باسی‌

جه‌نگی‌نێوان‌خواکان‌ده‌کات‌له‌نێو

-------------------------------------‌‌هیرا‌یه‌کێکه‌‌له‌‌دوانزه‌‌خواکانی‌نێو‌چیای‌ئۆڵه‌مپیک‌و‌هاوسه‌ری‌زیۆس‌.‌یۆنانیه‌کان‌به‌‌خوای‌هاوسه‌ربوون‌و‌منداڵبوون‌‌)20(

دایانناوه‌.‌)وه‌رگێڕ(‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌)(‌‌هیفاستۆس‌یه‌کێکه‌‌له‌‌دوانزه‌‌خواکانی‌نێو‌چیای‌ئۆڵه‌مپیک.‌یۆنانیه‌کان‌به‌‌خوای‌ئاگر‌و‌ئاسنگه‌رییان‌داناوه‌.‌کوڕی‌هیرایه‌21 ‌

‌به‌ڵام‌دڵنیانین‌له‌وه‌ی‌کوڕی‌زیۆس‌بووبێت.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌ئیفلیجی‌له‌‌دایکبوه‌،‌هیرای‌دایکی‌فڕاندویه‌تی‌و‌شاردۆتیه‌وه‌.‌)وه‌رگێڕ(

‌شاره‌که‌مان‌بگێڕێنه‌وه‌.‌الوان‌جیاوازی‌نێوان‌میتافۆر‌و‌ڕاسته‌قینه‌‌نازانن.‌بیرێکیش‌له‌و‌ته‌مه‌نه‌دا‌بچێته‌‌نێو‌مێشکیان‌سڕینه‌وه‌ی‌دژواره‌.‌له‌به‌رئه‌مه‌‌پێویسته‌‌دڵنیابین‌له‌وه‌ی‌ئه‌و‌چیرۆکانه‌ی‌یه‌که‌مجار‌بۆیان

‌ده‌گێڕینه‌وه‌‌چاکترین‌بن.‌‌ڕێی‌تێده‌چێت‌که‌سێک‌بپرسێت‌ئه‌و‌چیرۆکانه‌‌چۆنن‌و‌باسی‌چی‌ده‌که‌ن؟‌‌من‌و‌باشتروایه‌‌دامه‌زرێنه‌ره‌کان‌جۆره‌(22)تۆ،‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌شاعیرنین،‌به‌ڵام‌دامه‌زرێنه‌ری‌شاره‌که‌ین. ‌

شێوازێک‌بۆ

‌شاعیره‌کان‌دیاریبکه‌ن‌تاکو‌په‌یڕه‌وی‌بکرێت.‌ئێمه‌‌هۆنراوه‌کانیان‌بۆ‌نانوسينهوه.‌باشه‌.‌شێوازی‌هۆنراوه‌ی‌خواناسی‌یان‌چیرۆکه‌کان‌سه‌باره‌ت‌خواکان‌چیه‌؟

‌ده‌بێت‌وێنه‌ی‌خواکان،‌وه‌کو‌خۆیان‌له‌‌هۆنراوه‌ی‌قاره‌مانێتی‌و‌گۆرانی‌و‌تراجیدیادا‌نیشان‌بدرێت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.بێگومان‌ده‌بێت‌وابێت

‌ئێستا،‌خوا‌چاکه‌،‌وانیه‌؟‌پیویسته‌‌به‌باشی‌باسیبکرێت؟‌وایه‌.

‌چاکه‌ش‌زیان‌به‌خش‌نیه‌.‌وایه‌؟‌وایه‌.شتێک‌زیان‌به‌خش‌نه‌بێت‌زیان‌ده‌گه‌یه‌نێت؟هه‌ر ‌

‌هه‌رگیز‌نا.‌یان‌شتێک‌زیان‌به‌خش‌نه‌بێت‌خراپ‌ده‌بێت؟

41

‌نا.هه‌رشتێک‌خراپه‌ی‌لێنه‌وه‌شێته‌وه‌‌ده‌بێت‌به‌‌سه‌رچاوه‌ی‌خراپه‌؟

‌چۆن‌شتی‌وا‌ده‌بێت؟چاکه‌‌سودبه‌خشه‌؟

‌به‌ڵێ.‌هۆیه‌‌بۆ‌کاری‌چاک؟

‌به‌ڵێ.‌چاکه‌‌به‌ته‌نیا‌هۆیه‌‌بۆ‌شته‌‌چاکه‌کان‌و‌هۆ‌نیه‌‌بۆخراپه‌کان.

‌به‌‌ته‌واوی‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕام.‌که‌وابوو،‌مادامه‌کی‌خوا‌چاکه‌،‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌بۆچوونی‌زۆرکه‌سه‌وه‌،‌هۆی‌هه‌موو‌ڕووداوه‌کانی‌ژیانی‌مرۆڤ

‌نیه‌‌و‌هۆیه‌‌بۆ‌هه‌ندێکیان.‌ڕووداوه‌‌چاکه‌کانیش‌له‌‌ژیانماندا‌له‌‌ڕووداوه‌‌خراپه‌کان‌که‌مترن.‌خوا‌هۆی‌ڕووداوه‌‌چاکه‌کانه‌‌و‌لێره‌دا‌ده‌بێت‌هۆی‌خراپه‌کاریش‌بدۆزینه‌وه‌.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئه‌وه‌‌ڕاسته‌،‌باوه‌ڕت‌پێده‌که‌م

--------------------------------------------------------‌شار"‌له‌م‌به‌ستێنه‌وه‌‌ته‌نیا‌واتای‌"شوێن"‌بۆ‌جێنشین‌بوون‌نابه‌خشێت‌و‌ده‌وڵه‌تیش‌ده‌گرێته‌وه‌.‌له‌‌هه‌ندێک‌وه‌رگێڕاوی‌"‌)22(‌

‌تردا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌به‌‌زمانی‌ئینگلیزی‌وشه‌ی)ده‌وڵه‌ت(‌له‌بری)شار(‌دانراوه‌.‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌ئه‌و‌هۆیه‌‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌،‌که‌‌له‌‌سه‌رده‌می‌کۆنی‌یۆناندا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌‌شاره‌کان‌ده‌وڵه‌تێکی‌سه‌ربه‌خۆ‌بووه‌.‌)وه‌رگێڕ(

‌هه‌ڵه‌که‌ی‌هۆمیرۆس‌سه‌باره‌ت‌خواکان‌کردوویه‌تی‌له‌‌هیچ‌که‌سێکی‌گێل‌وه‌رناگرین،‌که‌‌ده‌ڵێت:‌شدەرگای‌ماڵی‌زیۆس‌دانراوندوو‌گۆزه‌‌له‌‌پ

یه‌کێکیان‌پره‌‌له‌‌چاره‌نوسی‌چاک‌و‌ئه‌وی‌دییان‌له‌خراپه

‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌له‌‌هه‌ر‌دووگۆزه‌کان‌به‌شی‌ده‌درێت،‌‌.توشی‌چاکه‌‌و‌توشی‌خراپه‌ش‌ده‌بێت

‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌به‌شه‌که‌ی‌له‌‌گۆزه‌ی‌دووه‌م‌پێده‌دری،.نه‌هاتی‌خراپ‌به‌‌سه‌ر‌ئه‌م‌زه‌مینه‌‌پیرۆزه‌دا‌ڕاده‌ماڵێت

‌بیرله‌وه‌ش‌ناکه‌ینه‌وه‌‌زیۆس‌سودی‌ئێمه‌ی‌ده‌وێت‌ئه‌و‌دابه‌شکه‌ری‌چاکه‌‌و‌خراپه‌‌یه‌.‌له‌باره‌ی‌شکاندنی‌پێکهاتنی‌شه‌ڕ‌وه‌ستانه‌که‌ش‌له‌الیه‌ن‌په‌نداڕۆسه‌وه‌‌هه‌ر‌که‌سێک‌پێمان‌بڵێت،‌که‌‌ئه‌سسینا‌و‌زیۆس‌یان

‌تیمس‌و‌زیۆس‌ده‌ستیان‌پێکرد‌و‌ئه‌وان‌به‌رپرسن‌له‌ملمالنێی‌نێوان‌خواکان،‌ستایشی‌بۆ‌ناکه‌ین.‌ته‌نانه‌ت:نایه‌ڵین‌الوان‌گوێیان‌له‌‌وشه‌کانی‌ئه‌سخیلۆس‌بێت،‌که‌‌ده‌ڵێت

‌مرۆڤ‌بیه‌وێت‌خانویه‌ک‌وێران‌کات‌.خواکان‌توشی‌هه‌ست‌به‌تاوانکردنی‌ده‌که‌ن

‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌هۆنراوه‌یه‌ک‌بۆ‌ئازاره‌کانی‌نێوب‌یان‌خانوه‌که‌ی‌پیۆلۆپسی‌داستانی‌ترۆی‌یان‌له‌و‌بابه‌تانه‌‌بهۆنێته‌وه‌‌پێویسته‌‌ڕوونیبکاته‌وه‌،‌که‌‌ئه‌مانه‌‌کاری‌خوانین.‌ئه‌گه‌ر‌کاری‌خواش‌بن‌ئه‌و‌ئازاردان‌و

‌ئه‌شکه‌نجه‌یه‌‌سودیان‌هه‌یه‌.‌ڕێگه‌‌ناده‌ین‌شاعیرێک‌ئازاردانه‌که‌‌به‌‌خراپه‌‌و‌گه‌نده‌ڵی‌دابنێت‌وبه‌کاری‌خوای‌دابنێت.‌ئێمه‌‌بۆ‌سه‌قامگیرکردنی‌ده‌سته‌ڵاته‌که‌مان‌به‌‌ڕێکوپێکی‌به‌رانبه‌ر‌ئه‌وانه‌ی‌خوای‌چاک‌به

.‌سه‌رچاوه‌ی‌خراپه‌‌داده‌نێن‌دژ‌ڕاده‌وه‌ستین.‌ئه‌م‌چیرۆکانه‌‌ناڕێک‌و‌زیان‌به‌خشن

‌.یاساکه‌ت‌په‌سه‌ند‌ده‌که‌م‌و‌ده‌نگی‌بۆ‌ده‌ده‌م‌

42

‌ئه‌مه‌‌یه‌کێکه‌‌له‌‌یاساکان‌سه‌باره‌ت‌به‌‌خواکان،‌که‌‌شاعیر‌ده‌بێت‌په‌یڕه‌وی‌بکات‌و‌ده‌ڵێین‌خوا‌هۆی‌هه‌موو‌.‌ڕوداوه‌کان‌نیه‌‌و‌ته‌نیا‌کاری‌چاکه‌ی‌لێده‌وه‌شێته‌وه

‌ئه‌مه‌ش‌یاسایه‌که‌‌به‌ته‌واوی‌په‌سه‌ندی‌ده‌که‌ین.‌له‌باره‌ی‌یاسای‌دووه‌مه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ره‌دایت‌خوا‌سیحرباز‌بێت.‌به‌‌چه‌ند‌شێوه‌یه‌کی‌جیاواز‌له

‌‌شوێنی‌جیاوازدا‌خۆی‌ده‌رخات؟‌یان‌ساده‌بێت‌و‌له‌و‌فۆرمه‌ی‌خۆی‌زیاتر‌چی‌دیکه‌ی‌نه‌‌بێت؟‌ناتوانم‌بیسه‌لمێنم.

‌باشه‌.‌ئه‌ی‌ئه‌مه‌‌چۆنه‌؟‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌فۆرمه‌که‌ی‌خۆی‌ده‌رچێت‌پێویستی‌به‌‌خۆی‌یان‌شتێکی‌دیکه‌‌نیه‌‌ئه‌و‌گۆڕانه‌ی‌به‌سه‌ردا‌بهێنێت؟

‌پێویستی‌هه‌یه‌.‌چاکترین‌شت‌پیویستی‌به‌‌گۆڕان‌نیه‌.‌وا‌نیه‌؟‌بۆ‌نموونه‌،‌له‌شێکی‌چاک‌ته‌ندروست‌به‌‌خواردن‌و

‌خواردنه‌وه‌‌یان‌ڕووه‌کێکی‌زۆر‌به‌هێز‌به‌‌خۆر‌و‌هه‌وا‌تێکناچێت.‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌ئازاترین‌و‌هۆشمه‌ندترین‌که‌س‌له‌‌ده‌ره‌وه‌‌کاریتێناکرێت.‌وایه‌.

‌ئه‌مه‌‌بۆ‌هه‌موو‌پیشه‌سازییه‌ک‌و‌که‌لوپه‌لی‌ماڵ‌و‌خانوویه‌کیش‌دروسته‌..‌ئه‌وه‌‌ڕاسته

‌شتێک‌به‌‌سروشت‌چاک‌بێت،‌چاک‌دروستکرابێت‌یان‌هه‌ردووکیان‌بێت‌که‌متر‌پێویستیان‌به‌‌چاکردن‌هه‌یه‌.‌وایه‌.

‌خواو‌خه‌سڵه‌ته‌کانیشی‌چاکترینن.‌ئه‌بێ‌وابێت.

‌که‌وابوو،‌نابێت‌خوا‌فره‌شێوه‌‌‌بێت.‌بێگومان‌.

‌ئایا‌خوا‌خۆی‌ده‌گۆڕیت؟‌ئه‌گه‌ر‌گۆڕانی‌به‌سه‌ردا‌بێت،‌ده‌بێت‌خۆی‌بگۆڕێت.

‌ئایا‌خۆی‌بۆ‌شتێکی‌چاکتر‌و‌جوانتر‌‌یان‌خراپتر‌و‌ناشرینتر‌ده‌گۆڕێت؟‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌خوا‌له‌‌چاکه‌‌و‌جوانیدا‌ته‌واو‌کۆ‌و‌پڕه‌‌ده‌بێت‌بۆ‌شتێکی‌خراپتر‌بگۆڕێت.

‌به‌ته‌واوی‌ڕاسته‌.‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای،‌ئه‌دیمه‌نتۆس،‌که‌‌خوا‌یان‌که‌سێک‌به‌ده‌ستی‌خۆی‌‌خۆی‌خراپ‌بکات؟‌‌‌نه‌خێر،‌ئه‌وه‌‌له‌بار‌نیه‌.

.له‌باره‌‌خواکان‌بیانه‌وێت‌خۆیان‌بگۆڕن‌له‌‌کاتێکدا‌ئه‌وان‌جوانترین‌بوونن

‌ئه‌مه‌‌به‌ڕای‌من‌پیویست‌نیه‌.‌‌که‌وابوو،‌هیچ‌شاعیرێک‌نابێت‌له‌‌باره‌ی‌پرۆتێوس‌یان‌تیتسه‌وه‌‌بڵێت،

‌خواکان،‌وه‌کو‌بێگانه‌کانی‌ووڵاته‌‌دووره‌کان‌به‌شێوه‌ی‌جۆراوجۆر‌دێنه‌‌نێو‌شاره‌که‌مان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نابێت‌له‌

‌هۆنراوه‌‌و‌تراجیدیاکاندا‌هیرا‌به‌و‌که‌سه‌‌دابنێین،‌که‌‌بۆ‌کوڕه‌‌ژیان‌به‌خشه‌کانی‌له‌‌ڕووباری‌ئه‌رگیڤی‌ئیناکوس‌خێر‌کۆبکاته‌وه‌.‌یان‌چیرۆکی‌له‌م‌جۆره‌مان‌بۆبگێڕنه‌وه‌.‌نابێت‌دایکه‌کان‌به‌‌گێڕانه‌وه‌ی‌چیرۆک‌له‌

‌باره‌ی‌خواکانه‌وه‌،‌وه‌کو‌ئه‌و‌بێگانانه‌ی‌به‌‌شه‌و‌خۆیان‌به‌‌شارداده‌که‌ن‌منداڵه‌کان‌بترسێنن.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئه‌م‌چیرۆکانه‌‌سوکایه‌تی‌به‌‌خواکان‌ده‌که‌ن‌و‌هاوکات‌منداڵان‌فێری‌ترسنۆکی‌ده‌که‌ن.

‌نابێت‌بیانگێڕینه‌وه‌.‌هه‌رچه‌نده‌‌خواکان‌ناگۆڕین‌ئایا‌ئێمه‌‌ناگه‌یه‌ننه‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی،‌که‌‌له‌چه‌ند‌فۆرمێکدا‌خۆیان‌ده‌رده‌خه‌ن‌و

‌به‌سیحر‌ده‌مانخه‌ڵه‌تێنن؟‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌چی؟‌ئایا‌خوا‌ده‌یه‌وێت‌له‌‌گوتندا‌یان‌به‌‌کرده‌وه‌‌درۆ‌بکات‌و‌هه‌ڵمانفریوێنێت؟

43

‌نازانم.‌تۆ‌نازانیت،‌که‌‌خواکان‌و‌هه‌موو‌که‌سێکیش‌ڕقیان‌له‌‌درۆی‌ڕاسته‌؟

‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌مه‌به‌ستم‌ئه‌وه‌یه‌‌که‌س‌ئاماده‌نیه‌‌له‌گه‌ڵ‌که‌سه‌‌نزیکه‌کانی‌درۆ‌‌له‌باره‌ی‌شته‌‌گرنگه‌کانه‌وه‌‌بکات.

‌هێشتا‌له‌‌مه‌به‌ستت‌تێناگه‌م.‌چونکه‌،‌تۆ‌وا‌ده‌زانیت‌باسه‌که‌م‌قوڵه‌.‌مه‌به‌سته‌که‌م‌ساده‌یه‌و‌ده‌ڵێم،‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌خۆتدا‌له‌‌باره‌ی‌شته‌کانه‌وه‌

‌.درۆبکه‌یت‌و‌نه‌زانیت‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌درۆیه‌‌ده‌ژیت

.‌ئه‌مه‌‌شتێکه‌‌که‌م‌که‌س‌په‌سه‌ندی‌ده‌کات.‌هه‌موو‌که‌سێک‌ڕقی‌له‌درۆیه

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌‌وه‌کو‌پێشتر‌گوتم،‌ئه‌وه‌‌درۆیه‌کی‌ڕاسته‌‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌نه‌زانێت‌درۆی‌له‌گه‌ڵدا‌کراوه‌.‌درۆکردن‌له‌‌گوتندا‌جۆرێکه‌‌له‌‌الساییکردنه‌وه‌ی‌سۆزی‌ده‌روون.‌وێنه‌که‌شی،‌که‌‌له‌‌دواییدا‌سه‌رهه‌ڵده‌دات‌درۆکردنێکی‌ڕووت

‌ده‌رناچێت.‌وایه‌؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌خواکان‌و‌خه‌ڵکیش‌ڕقیان‌له‌‌درۆیه‌.‌به‌‌بۆچوونی‌‌من‌وایه‌.

‌درۆ‌گوتن‌چۆنه‌؟‌بۆ‌کێ‌باشه‌‌و‌نابێت‌ڕقی‌لێی‌بێت؟‌‌ئایا‌درۆگوتن‌له‌گه‌ڵ‌دوژمندا‌سود‌به‌خش‌نیه‌؟‌ئه‌گه‌ر‌یه‌کێک‌له‌‌هاوڕێکانمان‌له‌به‌ر‌شێواوی‌مێشکی‌یان‌نه‌زانین‌به‌‌کارێکی‌خراپ‌هه‌ستێت‌ده‌رمانێک‌بۆ

‌چاکردنه‌وه‌ی‌نیه‌؟‌ئه‌مه‌ش‌سه‌باره‌ت‌ئه‌و‌چیرۆکانه‌ی‌ئاماژه‌مان‌بۆکردن‌دروسته‌،‌چونکه‌‌نازانین،‌ڕووداوه‌کانی‌نێو‌ئه‌و‌چیرۆکانه‌‌سه‌باره‌ت‌خواکان‌تاکو‌چ‌ڕاده‌یه‌ک‌ڕاستن.‌ئایا‌نیشاندانی‌ئه‌و‌درۆیانه

به‌شتێکی‌ڕاست‌سودبه‌خش‌نیه‌؟

‌.‌دروسته

‌له‌‌چ‌ڕوویه‌که‌وه‌‌درۆ‌بۆ‌خواسود‌به‌خشه‌؟ئایا‌له‌به‌ر‌نه‌زانین‌درۆمان‌بۆ‌ده‌کات؟

‌ئه‌وه‌‌گاڵته‌‌بازاڕییه‌.‌که‌وابوو،‌له‌‌خوادا‌شاعیرێک‌نیه‌‌نادروست‌بێت؟

.‌به‌‌دیدی‌من‌وایه‌

‌له‌‌به‌ر‌ترسی‌دوژمنیش‌درۆ‌ناکات؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌له‌وه‌شه‌وه‌‌دووره

‌له‌به‌ر‌شێواوی‌مێشکی‌‌و‌نه‌زانین‌و‌هتد؟‌که‌سێکی‌شێت‌و‌نه‌زان‌هاوڕێی‌خواکان‌نیه‌.‌که‌وابوو،‌هیچ‌هۆیه‌ک‌نیه‌‌درۆ‌به‌‌خوا‌بکات؟

‌نیه‌.‌بوونه‌وه‌ره‌‌پیرۆزه‌کان،‌دێوه‌کانیش‌‌له‌‌درۆ‌گوتن‌به‌ده‌رن.

‌به‌‌ته‌واوی‌وایه‌.‌خوا‌له‌گوته‌‌و‌به‌کرده‌وه‌ش‌ساده‌یه‌.‌له‌‌داکه‌وتدا‌له‌نێو‌خه‌ود‌ابه‌گوتن،‌وێنه‌‌یان‌هێما‌له‌گه‌ڵ‌که‌سدا‌درۆ

‌.ناکات

‌من‌له‌وباوه‌ره‌دام.‌که‌وابوو،‌له‌گه‌ڵ‌مندا‌هاوڕایت،‌که‌‌ئه‌مه‌‌به‌‌دووه‌م‌شێوازی]یاسا[‌بۆ‌هۆنراوه‌کان‌سه‌باره‌ت‌خواکان

44

‌دابنێین.‌‌‌‌خواکان‌سیحربازنین‌تاکو‌خۆیان‌بگۆڕن.‌به‌گوتن‌و‌کرده‌وه‌ش‌ئێمه‌‌هه‌ڵفریوێنن‌و‌درۆمان.له‌گه‌ڵدا‌بکه‌ن

‌من‌له‌گه‌ڵتا‌ڕێده‌که‌وم.‌هه‌رچه‌نده‌‌هۆمیرۆس‌الیه‌نی‌باشی‌هه‌یه‌،‌به‌ڵام‌به‌وه‌‌ڕازی‌نین،‌که‌ده‌ڵێت‌‌زیۆس‌خه‌ونه‌که‌ی‌به‌

‌ئاگامێمنون‌بینیوه‌‌یان‌ئه‌سخیلۆس‌باسی‌ئه‌وه‌‌ده‌کاتله‌‌زه‌ماوه‌نده‌که‌ی‌‌تیتسدا‌‌ئه‌پۆلۆ‌به‌‌گۆرانی‌داهاتووی‌نیشانداوه‌:

‌منداڵه‌کانم‌به‌ختیان‌باشده‌بێت،‌له‌‌ده‌ردو‌نه‌خۆشی‌دوور‌ده‌بن

له‌ستایشکردنی‌هاوڕێیه‌تیم‌له‌‌خواکان‌داواکارم

زنزاری‌فۆبێوسی‌پیرۆز‌له‌‌درۆگوتنبپار

‌ئه‌و‌خوایه‌ی‌له‌م‌زه‌ماوه‌نده‌دا‌گۆرانی‌ده‌ڵێت‌داهاتوو‌ده‌بینێت،‌کوڕی‌خۆی‌ده‌کوژێت.

‌ئێمه‌‌ڕازی‌نین‌که‌سێک‌به‌م‌جۆره‌‌له‌‌باره‌ی‌خواوه‌‌بدوێت.‌ڕێگه‌‌ناده‌ین‌له‌]شانۆگه‌رییه‌کاندا[‌به‌شدارییبکات‌و‌هۆنراوه‌کانیشی‌بخرینه‌‌نێو‌به‌رنامه‌ی‌فێربوونی‌الوانه‌وه‌.‌ده‌مانه‌وێت‌الوانمان‌وه‌کو‌خوا

.بن.‌من‌ئه‌م‌یاسایانه‌‌داده‌مه‌زرێنم‌و‌کاریان‌له‌سه‌رده‌که‌م

به‌شی‌سێیه‌م‌ئه‌گه‌ر‌بمانه‌وێت‌به‌و‌شێوه‌یه‌‌پاسه‌وانه‌کان‌په‌روه‌رده‌‌بکه‌ین‌و‌خوا‌ناس‌ده‌رچن‌و‌ڕێز‌بۆ‌دایک‌و‌باوک‌و

ئه‌وانه‌‌جۆره‌‌چیرۆکێکن‌ده‌بێت‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌بیبیستن‌هاوڕێکانیان‌دابنێن .‌

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌چۆنه‌‌ئازاش‌بن؟‌نابێت‌ئه‌و‌چیرۆکانه‌شیان‌بۆ‌بگێڕینه‌وه‌‌بترسن‌و‌له‌‌مردن‌‌دووربکهونهوه؟‌ئایا‌که‌سێکی

ترسنۆک‌ئازایه‌؟

45

‌نه‌خێر،‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌ئایا‌که‌سێک‌به‌بێ‌‌ترس‌به‌ره‌و‌مردن‌بڕوات‌و‌باوه‌ڕی‌به‌‌ئه‌شکه‌نجه‌ی‌نێو‌جیهانی‌به‌رزه‌خ‌هه‌بێت

مردن‌له‌جهنگ‌به‌زین‌و‌کۆیالیه‌تی‌‌باشتر‌دانانێت؟

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌که‌وابوو،‌ده‌بێت‌چاودێری‌چیرۆکه‌کان‌بکه‌ین.‌نابێت‌ئه‌و‌چیرۆکانه‌‌سوکایه‌تی‌به‌‌ژیانی‌نێو‌جیهانی‌به‌رزه‌خ

‌بکه‌ن‌به‌ڵکو‌پێویسته‌‌ستایشی‌بکه‌ن،‌چونکه‌‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌که‌ن‌نه‌ڕاسته‌‌و‌نه‌‌له‌‌داهاتووشدا‌سودبه‌‌پاسه‌وانه‌کان‌ده‌گه‌یه‌نێت.

‌ئه‌وه‌‌پێویسته‌.‌ئێمه‌‌ده‌بێت‌هه‌موو‌سوکایه‌تیکردنێک‌بسڕینه‌وه.‌له‌م‌دێڕانه‌شه‌وه‌‌ده‌ست‌به‌‌سڕینه‌وه‌که‌مان‌ده‌که‌ین:

‌الم‌باشتره‌‌خزمه‌تکاری‌مرۆڤێک‌بم‌زه‌ویشی‌نه‌بێت‌به‌‌هه‌ژاری‌بژیم

‌له‌وه‌ی‌پاشای‌مردووه‌کان‌بم.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یان:‌ده‌ترساخانووه‌که‌ی‌جێی‌مه‌ترسی‌و‌ڕقی‌خواکانیش‌بێت.

‌هه‌روه‌ها:‌ئاالس‌‌له‌‌به‌رزه‌خدا‌ده‌ژی‌گیانێکه‌،‌خه‌یاڵێکی‌ڕووت

‌به‌‌بێ‌ژیری‌و‌بلیمه‌تی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هه‌روه‌ها‌ئه‌مه‌:

‌ئه‌و‌به‌‌ته‌نیا‌بیرده‌کاته‌وه‌‌ئه‌وه‌ی‌هه‌یه‌‌له‌رینه‌وه‌ی‌سێبه‌ره‌کانه‌.

‌هه‌روه‌ها:‌گیان‌له‌‌له‌ش‌ده‌رچوو‌ڕوویکرده‌‌به‌رزه‌خ

‌به‌‌سۆزه‌وه‌‌چاره‌نووسی‌ده‌ربڕی‌و‌الوێتی‌خۆی‌به‌جێهێشت

‌ئه‌مانه‌ش:‌گیانی‌وه‌کو‌دووکه‌ڵ

‌به‌‌ناخی‌زه‌وییدا‌چوو‌قیژاندی‌و‌.‌.‌.‌.

‌هه‌روه‌ها‌:‌له‌نێو‌ئه‌شکه‌وتدا،‌که‌‌شه‌مشه‌مه‌کوێره‌یه‌ک‌ده‌که‌وێت

‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌به‌قیژه‌‌ده‌فڕن‌خۆیان‌به‌‌بنمیچی‌ئه‌شکه‌وته‌که‌دا‌هه‌ڵده‌واسن

‌.‌.‌.‌.‌.‌.گیانیان‌بێقه‌رار‌هاوارده‌کات

‌داوا‌له‌‌هۆمیرۆس‌و‌شاعیره‌کانی‌دیکه‌ش‌ده‌که‌ین‌به‌‌البردنی‌ئه‌م‌دێڕانه‌‌توڕه‌‌نه‌بن.‌مه‌به‌ستمان‌له‌‌البردنیان‌ئه‌وه‌نیه‌،‌که‌‌ئه‌م‌دێڕانه‌‌جوان‌نه‌بن.‌له‌وانه‌یه‌‌زۆرجوان‌بن‌به‌ڵام‌شیاوی‌ئه‌وه‌‌نین‌منداڵان‌و

‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌یانه‌وێت‌به‌بێ‌ترس‌له‌‌کۆیالیه‌تی‌و‌مردن‌و‌ژین‌بیبیستن.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

(،‌بانگکردنی23هه‌روه‌ها‌ئه‌و‌ناوه‌‌ترسناکانه‌ی‌بۆ‌شته‌کانی‌دونیای‌ژێره‌وه‌،‌وه‌کو‌کۆکیتوس،‌ستیکس) ‌‌مردووه‌کان‌و‌هه‌موو‌ئه‌و‌ناوانه‌ی‌توشی‌ترس‌و‌له‌رزینمان‌ده‌که‌ن‌ده‌بێت‌الببرێن.‌ئه‌مانه‌‌له‌شوێنی‌دیکه‌دا

‌بۆ‌مه‌به‌ستێکی‌دیکه‌‌ده‌شێت‌به‌کاربهێنرێن.‌به‌ڵام‌ئێمه‌‌نامانه‌ویت‌پاسه‌وانه‌کانمان‌به‌و‌ترس‌و‌له‌رزه‌‌دڵ‌.نه‌رم‌ببن‌و‌زوو‌کاریانتێبکریت

‌.ترسه‌که‌مان‌له‌‌جیگه‌ی‌خۆیه‌تی

46

‌له‌‌گه‌ڵما‌ڕێده‌که‌ویت‌ئه‌و‌دێڕانه‌]‌له‌هۆنراوه‌کان[‌ده‌ربهێنین؟‌به‌ڵێ.

‌شاعیره‌کانیش‌له‌‌نوسین‌و‌گوتندا‌په‌یڕه‌وی‌شێوازێکی‌جیا‌بکه‌ن؟‌دروسته‌.

‌پێویست‌ده‌کات‌گوته‌ی‌خه‌ماوی‌و‌پڕبه‌زه‌یی‌ناوداره‌کانیش‌بسڕینه‌وه‌؟‌پێویسته‌،‌ئه‌گه‌ر‌هه‌مان‌کارتێکردنیان‌هه‌بێت.

‌ئێمه‌‌باس‌له‌وه‌‌ناکه‌ین‌سڕینه‌وکه‌‌دروست‌بێت‌یان‌نا.‌به‌ڵام‌به‌‌دڵنیاییه‌وه‌‌ده‌ڵێین‌که‌س‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیه‌‌مردن‌بۆ‌که‌سێکی‌چاک‌پڕ‌ئازار‌بێت.‌ته‌نانه‌ت‌هاوڕێی‌که‌سه‌‌چاکه‌که‌ش‌به‌و‌جۆره‌‌له‌‌مردن‌تێناگات.

‌ئێمه‌‌بڕوامان‌وایه‌.‌که‌وابوو،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌پرسه‌ی‌بۆ‌دانانێت،‌که‌‌مردووه‌که‌‌ئازارده‌چێژێت.

‌بێگومان‌وایه‌.‌ئێمه‌ش‌له‌و‌باوه‌ره‌داین‌که‌سێکی‌چاک‌و‌به‌ڕێز‌خۆبژێوه‌‌و‌که‌متر‌پێویستی‌به‌‌شتی‌دیکه‌‌هه‌یه‌.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته-----------------------------------------‌

‌له‌‌ئه‌فسانه‌ی‌یۆنانییدا‌کۆکیتوس‌و‌ستیکس‌ناوی‌دوو‌ڕووبارن‌له‌‌دونیای‌ژێره‌وه‌دا‌یان‌نێو‌دۆزه‌خن.‌کۆکیتوس‌ڕووباری‌)23(خه‌م‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خه‌فه‌ته‌.‌ستیکسیش‌ڕووباری‌ڕق‌و‌کینه‌یه‌.‌)وه‌رگێڕ(

‌که‌وابوو‌له‌‌که‌سه‌کانی‌دیکه‌‌که‌متر‌به‌په‌رۆشه‌وه‌یه‌،‌که‌‌له‌‌کوڕی‌و‌براکانی‌و‌سامانه‌که‌ی‌داده‌بڕێت..زۆر‌که‌متر

‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌،‌که‌‌مردن‌دێته‌‌پێش‌که‌متر‌خه‌مبارده‌بیت.‌بێگومان‌.

‌که‌وابوو،‌دروسته‌‌ئه‌گه‌ر‌گوته‌‌خه‌ماوییه‌کانی‌پیاوه‌‌ناوداره‌کان‌البه‌رین‌و‌بۆ‌ژنی‌به‌جیبهێڵین)‌ته‌نانه‌ت‌نابێت‌بدرێن‌به‌‌ژنه‌‌چاکه‌کانیش(‌یان‌بیده‌ین‌به‌‌پیاوه‌‌ترسنۆکه‌کان‌و‌پاسه‌وانه‌کانی‌ئێمه‌ش‌وره‌یان‌به‌رزبێت.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌دیسانه‌وه‌‌داوا‌له‌‌هۆمیرۆس‌و‌شاعیره‌کانی‌دیکه‌ده‌که‌ین‌به‌م‌جۆره‌‌باسی‌ئه‌خیلۆسی‌کوڕی‌خاتوخواکه‌

‌نه‌که‌ن:‌ڕاکشاوه‌‌و‌ئه‌م‌دیو‌ئه‌و‌دیو‌ده‌کات

‌به‌‌سه‌ر‌سکا‌ده‌که‌وێت،‌له‌‌پڕێکا،‌به‌‌په‌شۆکاوییه‌وه‌‌هه‌ڵده‌ستێت،

‌لێره‌و‌له‌وێ‌له‌‌که‌ناری‌ده‌ریایه‌کی‌نه‌ناسراوداڕاده‌وه‌ستێت‌یان،‌مشتێ‌خۆڵه‌مێش‌هه‌ڵده‌گرێ،‌ده‌یکات‌به‌سه‌ری‌خۆیدا

.‌ده‌گری‌و‌په‌رێشانه‌

‌نابێت‌به‌و‌جۆره‌ش‌باسی‌پریامی‌هاوڕێی‌خواکان‌بکه‌ین،‌که‌‌گوایه‌‌له‌‌مرۆڤ‌ده‌پاڕێته‌وه‌.‌‌له‌نێو‌شیاکه‌دا‌گه‌وزده‌دات‌و

‌.‌بانگیان‌ده‌کات‌و‌ده‌پاڕێته‌وه

‌داوایان‌لێده‌که‌ین‌به‌م‌جۆره‌‌خواکان‌به‌‌خه‌ماوی‌باسنه‌که‌ن:‌ئاالس،‌چه‌ند‌به‌ختی‌خراپه‌

کوڕێکی‌مه‌زن،‌دایکێکی‌گه‌نده‌ڵ

‌ئه‌گه‌ر‌خواکانیش‌به‌م‌جۆره‌‌باسبکه‌ن‌نابێت‌وێنه‌یه‌کی‌ناشرین‌به‌‌مه‌زنترین‌له‌خواکان‌بده‌ن:ئاالس‌به‌چاوی‌خۆم‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌خۆشه‌ویسته‌‌ده‌بینم

47

دڵم‌‌‌بۆی‌په‌رێشانه

‌یان:‌‌من‌بووم‌به‌‌به‌ڵا

‌سارپه‌دۆنی‌خۆشه‌ویستمم‌دایه‌‌ده‌ست‌پاترۆکلس‌کوڕی‌مینۆتیۆس،‌بیکوژێت.‌.‌.‌.

‌ئه‌دیمه‌نتۆس،‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌چیرۆکانه‌‌بۆ‌الوه‌کانمان‌بگێرینه‌وه‌‌و‌به‌نزم‌دانه‌نرین‌به‌شتێکی‌به‌نرخ‌دایده‌نێن.‌له‌‌.کاتێکدا‌توشی‌ڕووداوێکی‌ناخۆش‌ده‌بن‌گله‌یی‌له‌‌به‌ختی‌خۆیانده‌که‌ن‌و‌ئاخ‌هه‌ڵده‌کێشن

‌بۆچوونه‌که‌ت‌به‌ته‌واوی‌دروسته‌.‌تاکو‌ئه‌م‌ڕاده‌یه‌‌و‌تاکو‌ئه‌و‌کاته‌ی‌که‌سێک‌ڕێگه‌یه‌کی‌چاکترمان‌نیشانده‌دات‌بۆچوونه‌که‌مان‌دروسته‌‌و

‌ده‌بێت‌به‌و‌جۆره‌‌هه‌ڵسوکه‌وت‌نه‌که‌ین.‌نا،‌نابێت‌به‌وجۆره‌بێت.

‌له‌‌سه‌رو‌ئه‌مه‌شه‌وه‌‌نابیت‌الوه‌کانمان‌حه‌ز‌له‌‌پێکه‌نین‌و]گاڵته‌[‌بکه‌ن.‌هه‌ر‌که‌سه‌‌زۆر‌پێکه‌نی‌مه‌زاجی‌ده‌گۆڕێت.

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام.‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌زۆر‌حه‌زی‌له‌‌پێکه‌نین‌و‌گاڵته‌‌بوو‌وه‌ریناگرین.‌ئه‌وانه‌ی‌گاڵته‌‌به‌‌خواکان‌ده‌که‌ن‌که‌متر

‌وه‌ریانده‌گرین.‌که‌متر‌وه‌ریانده‌گرین.

‌ڕازی‌نابین‌هۆمیرۆس‌به‌م‌جۆره‌‌باسی‌خواکان‌بکات:‌که‌‌بینیان‌هیفاستۆس‌به‌‌شه‌لی‌له‌‌نێو‌هۆڵه‌که‌دا

‌هاتوچۆی‌ده‌کرد.خواکان‌دایانه‌‌قاقای‌پێکه‌نین

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌به‌‌دیدی‌تۆ‌ئه‌م‌جۆره‌‌باسانه‌‌ڕه‌تده‌درێنه‌وه‌

‌له‌‌سه‌رو‌ئه‌مه‌شه‌وه‌‌باشتره‌‌بیر‌له‌‌ڕاستی‌بکه‌ینه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌بۆچوونه‌که‌مان‌له‌بار‌بێت،‌ناڕاستی،‌که‌‌سودی‌بۆخواکان‌نیه‌،‌وه‌کو‌ده‌رمان‌بۆ‌مرۆڤ‌باشه‌.‌به‌ڵام‌‌پزیشک‌ده‌توانێت‌ده‌رمان‌بۆ‌نه‌خۆش

‌دیاریبکات.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئاشکرایه‌.‌ئه‌وه‌ی‌بتوانێت‌ناڕاستی‌بۆ‌شتێکی‌چاک‌له‌‌شاره‌که‌دا‌به‌کاربهێنێت‌فه‌رمانڕه‌واکانن.‌نا‌بێت‌‌که‌سانی‌دیکه‌

‌ئه‌م‌کاره‌بکه‌ن‌چونکه‌‌درۆکردنی‌هاوڵاتیه‌ک‌له‌‌گه‌ڵ‌فه‌رمانڕه‌وادا،‌وه‌کو‌درۆکردنی‌نه‌خۆشه‌‌له‌‌گه‌ڵ‌پزیشکدا‌یان‌وه‌رزشه‌وانێکه‌‌له‌‌باره‌ی‌ته‌ندروستی‌خۆیه‌وه‌‌یان‌وه‌کو‌درۆکردنی‌که‌شتیه‌وانه‌کانه‌له‌‌گه‌ڵ

.سهرۆکى‌‌که‌شتیه‌کهدا

‌ئه‌وه‌‌به‌ته‌واوی‌دروسته‌.‌ئه‌گه‌ر‌فه‌رمانڕه‌واکه‌‌یه‌کێک‌بگرێت‌درۆی‌کردبێت،‌هه‌رخاوه‌ن‌پیشه‌یه‌ک‌بێت‌پێغه‌مبه‌ر،‌پزیشک،‌که‌‌چاره‌ی

‌نه‌خۆش‌ده‌کات‌یان‌ئه‌و‌ئاسنگه‌ره‌ی‌ڕم‌دروستده‌کات‌به‌ناوی‌که‌سێکه‌وه‌‌کوده‌تاچی‌بێت‌و‌نیازی‌.شێواندنی‌شاره‌که‌‌یان‌شکاندنی‌که‌شتیه‌که‌ی‌هه‌بێت‌سزای‌ده‌دات

.ئه‌گه‌ر‌بیردۆزه‌‌و‌کارکردن‌پێکه‌وه‌‌گرێبده‌ین‌ده‌بێت‌سزابدرێت

‌تيدا‌چی‌ده‌ڵێیت؟‌‌ئایا‌الوه‌کان‌پێویستیان‌نیه‌؟له‌‌گه‌ڵ‌مامناوه‌ند‌‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌ئایا‌مامناوه‌ندێتی‌ئه‌وه‌نیه‌،‌که‌‌گوێڕایه‌ڵی‌فه‌رمانڕه‌واکان‌بیت،‌سه‌رپه‌رشتی‌خواردنه‌وه‌‌و‌خواردن‌و‌سێکس‌بکه‌یت؟

‌ئه‌وه‌‌بۆچوونی‌منیشه‌.

48

‌لێره‌دا‌ده‌ڵێین‌هۆمیرۆس‌به‌‌زاری‌دیۆمیدسه‌وه‌‌باش‌له‌‌کێشه‌که‌‌ده‌دوێت:‌هاوڕێم‌بێده‌نگ‌دانیشه‌‌و

‌گوێ‌له‌‌من‌بگره‌‌تاکو‌ڕازیت‌که‌م.‌هه‌روه‌ها،‌ده‌ڵێت:

‌ئه‌خیانیه‌کان‌تامه‌زرۆی‌جه‌نگ‌بوون‌له‌ژێر‌فه‌رمانی‌سه‌رکرده‌کانیان

بێده‌نگ‌به‌ره‌و‌جه‌نگ‌ڕۆیشتن

‌ئه‌وانه‌‌جوان‌باسکراون.‌سه‌با‌ره‌ت‌به‌م‌دێره‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟

‌سه‌رخۆشه‌کان‌چاوی‌سه‌گ‌و‌دڵی‌ئاسکیان‌هه‌بوو.‌ده‌توانین‌ئه‌و‌گوتانه‌ی‌هاوڵاتی‌دژی‌فه‌رمانڕه‌واکان‌به‌‌جوان‌دابنێین؟

.نه‌خێر

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام،‌بۆ‌گرتنی‌ڕێگه‌یه‌کی‌مامناوه‌ندی‌ڕه‌وانیه‌‌الوه‌کان‌ئه‌م‌گوتانه‌‌ببیستن.‌له‌وانه‌یه‌‌جوانیش‌‌.بن

‌چۆن‌بیریلێده‌که‌یته‌وه‌؟‌وه‌کو‌تۆ‌بیریلێده‌که‌مه‌وه‌.

‌،‌ین‌ژیرترین‌که‌س‌و‌باشترین‌شت‌ئه‌وه‌یهچۆنه‌‌ب

‌مێز‌ده‌ڕازێنرێته‌وه‌و‌‌‌نان‌و‌گۆشت‌و‌شه‌رابی‌له‌سه‌ر‌داده‌نرێت‌کاسه‌کانیش‌پڕده‌کرێن‌له‌‌شه‌رابی‌نێو‌گۆزه‌کان

.‌مردن‌به‌‌برسێتی‌ناخۆشترین‌چاره‌نوسه

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌ئه‌م‌جۆره‌]هۆنراوانه‌[‌یاریده‌ی‌الوه‌کانمان‌بده‌ن‌و‌به‌‌سه‌ر‌ئاره‌زووه‌کانیاندا‌زاڵ‌بن؟‌ئه‌ی‌‌زیۆس،‌له‌‌کاتێکدا‌هه‌موو‌خواکان‌ده‌خه‌ون،‌ئه‌و‌به‌‌ته‌نیا‌به‌ئاگایه‌‌و‌له‌به‌ر‌سێکس‌پالنه‌کانی‌خۆی‌له‌‌بیر

‌ده‌چێت،‌که‌‌هیرا‌ده‌بینێت‌ده‌یه‌وێت‌بیدا‌به‌زه‌وییدا‌و‌پیی‌بڵێت‌له‌‌جاران‌زۆرتر‌حه‌زیلێده‌کات؟‌‌له‌‌باره‌ی‌ئاره‌زووی‌سێکسی‌نێوان‌ئاریس‌و‌ئه‌فرۆدیت‌چی‌ده‌ڵێیت،‌که‌‌هیفاسیتوس‌به‌‌زنجیر‌پێکه‌وه‌‌به‌ستنیه‌وه‌؟

‌نا،‌هیچ‌له‌و‌چیرۆکانه‌‌به‌ڕای‌من‌له‌بار‌نیه‌.‌به‌ڵام،‌ئه‌گه‌ر‌گوته‌ی‌ئه‌و‌ناودارانه‌‌‌‌به‌رده‌وام‌له‌‌به‌رده‌م‌هه‌موو‌شتێکدا‌مابێتنه‌وه‌‌و‌خۆیان‌ڕاگرتبێت

‌پێویسته‌‌ببیسترێن،‌بۆنموونه‌:‌له‌‌سنگی‌خۆیداو‌به‌‌دڵی‌خۆی‌گوت

‌نه‌ڕوخێیت،‌تۆ‌له‌مه‌‌زۆرتر‌ناخۆشیت‌دیوه‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌،‌شه‌رمه‌زاریت‌بینیوه

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌ئێستا،‌ڕێگه‌ناده‌ین‌پاسه‌وانه‌کانمان‌حه‌زیان‌له‌‌پاره‌‌بێت‌و‌به‌رتیل‌و‌دیاری‌وه‌رگرن.

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌نابێت.‌نابێت‌شاعیره‌کانیش‌ئه‌م‌شیعرانه‌یان‌بۆ‌بخویننه‌وه‌:

‌دیاری‌و‌به‌رتیل‌دڵی‌خواکان‌و‌پاشاکان‌نه‌رم‌ده‌کات.‌نابێت‌ستایشی‌فۆینیکس‌بکه‌ین،‌که‌‌له‌‌الیه‌که‌وه‌‌له‌‌مامناوه‌ندێتی‌ده‌دوێت‌و‌به‌‌ئه‌خیلۆسیش‌ده‌ڵێت،

‌دیارییه‌که‌‌وه‌رگرێت‌و‌به‌رگری‌له‌‌ئه‌خامینه‌س‌بکات.‌ئه‌وه‌‌بۆ‌ئه‌خیلۆسیش‌له‌بار‌نیه‌.‌نابێت‌به‌وه‌ش‌ڕازی‌بین،‌که‌‌ئه‌و‌ئه‌وه‌ندی‌حه‌ز‌له‌‌پاره‌‌بوو‌بۆ‌دیاری‌وه‌رگرتن‌له‌‌ئه‌گامیمنون‌یان‌به‌‌پاره‌یه‌کی‌زۆر‌الشه‌که‌ی

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.هێکته‌ری‌ته‌سلیم‌کردن

49

‌دڵنیام‌ستایشکردنیان‌باش‌نیه‌.‌من‌ڕێزم‌بۆ‌هۆمیرۆس‌هه‌یه‌‌بۆیه‌‌به‌‌دوودڵییه‌وه‌‌ده‌ڵیم‌نا‌له‌باره‌‌بۆ‌ئه‌خیلۆس‌ئه‌و‌جۆره‌کاره‌بکات‌یان

‌ڕازیبم‌به‌وه‌ی‌به‌م‌جۆره‌‌بانگی‌ئه‌پۆلۆ‌بکات:‌تۆ‌له‌‌دووره‌وه‌،‌ئه‌ی‌خوای‌بکوژ

‌منت‌زامدارکرد‌ئه‌و‌ڕۆژه‌ی‌ده‌سته‌ڵاتم‌هه‌بێت

‌.خۆم‌ده‌زانم‌چۆن‌تۆڵه‌ت‌لێبسێنم

‌یان‌ده‌ڵێین‌له‌‌فه‌رمانی‌ڕووباره‌که‌]یه‌کێکه‌‌له‌خواکان[‌ده‌رچوو،‌که‌‌قژی‌بۆ‌پارتۆکلیسی‌مردوو‌نه‌زرکرد‌دژی‌ڕاوه‌ستا.‌نابێت‌باوه‌ڕ‌به‌م‌جۆره‌‌گوتانه‌‌بکرێت.‌ئه‌وه‌ش‌ڕاست‌نیه‌،‌که‌‌گوایه‌‌الشه‌که‌ی‌هێکته‌ری‌به

‌‌ده‌وری‌گۆڕه‌که‌ی‌پارتۆکلیسدا‌ڕاکێشاوه‌‌و‌دیله‌کانی‌کوشتوه‌.‌ئه‌مه‌‌ڕه‌تده‌ده‌ینه‌وه‌.‌ڕێگه‌‌به‌‌هاووڵاتیان‌ناده‌ین‌باوه‌ڕ‌بکه‌ن،‌که‌‌ئه‌خیلۆس‌کوڕی‌خاتو‌خوا‌و‌پیلیۆس)کوڕه‌زای‌زیۆس‌و‌که‌سێکی‌چاک(

‌په‌روه‌رده‌کراوی‌زانایه‌کی‌وه‌کو‌کیرۆن‌ئه‌وه‌نده‌‌له‌‌نێو‌ده‌روونه‌وه‌‌شپرزه‌‌و‌نه‌خۆشبێت.‌بووبێت‌به‌‌کۆیله‌‌و‌عاشقی‌پاره‌‌و‌له‌‌ئاستی‌خواکان‌و‌که‌سانی‌دیکه‌شدا‌لوت‌به‌رزبێت.

‌ئه‌وه‌ڕاسته‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌باوه‌ڕبه‌وانه‌‌ناهێنین.‌ڕێگه‌ش‌ناده‌ین‌که‌س‌باسی‌ئه‌وه‌‌بکات،‌که‌‌سیسێوسی‌کوڕی‌پۆسیدۆن

‌و‌پیریتۆیۆس‌و‌کوڕی‌زیۆس‌خه‌ریکی‌فڕاندن‌بوون.‌خواکان‌یان‌کوڕه‌کانیان‌کاری‌خراپیان‌کردبێت.‌زۆر‌له‌‌شاعیره‌کان‌ده‌که‌ین‌بڵێن،‌که‌‌قاره‌مانه‌کانمان‌کاری‌خراپه‌ناکه‌ن‌یان‌نابێت‌ئه‌و‌قاره‌مانانه‌ی

‌خراپه‌ده‌که‌ن‌به‌‌منداڵی‌خوا‌دابنرێن.‌نابێت‌به‌‌الوان‌بڵێین‌خواکان‌خراپه‌یان‌لێده‌وه‌شێته‌وه‌،‌قاره‌مانه‌کانیش‌له‌‌ئاستی‌نزمی‌مرۆڤدان.‌ئه‌م‌]به‌سه‌رهاتانه‌[‌ڕاست‌نین‌و‌بێبڕواییه‌.‌له‌پێشتریش‌له‌و

‌باسه‌دواین،‌که‌‌ناگونجێت‌خواکان‌کاری‌خراپ‌بکه‌ن.‌هه‌ڵبه‌ته‌‌وایه‌.

‌بێجگه‌‌له‌مه‌،‌گێڕانه‌وه‌ی‌چیرۆکه‌کان‌زیانی‌بۆ‌بیسه‌ره‌کان‌هه‌یه‌.‌به‌هانه‌‌بۆ‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌خراپه‌ده‌که‌ن‌.دروستده‌کات.‌ئه‌گه‌ر‌یه‌کێک‌بزانێت‌خراپه‌‌له‌الیه‌ن‌خواکانه‌وه‌‌ده‌کرێت

‌نه‌وه‌کانی‌خواکان‌خزمه‌کانی‌زیۆس‌و‌ئه‌وانه‌ی‌لێوه‌ی‌نزیکن‌ئه‌وانه‌ی،‌له‌سه‌ر‌لوتکه‌ی‌چیای‌ئیدا‌ده‌ژین

‌خوێنی‌دێو‌نه‌چۆته‌‌له‌شیانه‌وه‌‌.]‌خراپه‌یان‌لێده‌وه‌شێته‌وه‌[

(24ئه‌م‌جۆره‌‌چیرۆکانه‌‌نابێت‌بگێڕینه‌وه‌.‌هانده‌رن‌بۆ‌ئه‌نجامدانی‌کاری‌خراپ.‌) ‌‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.

ئێستا‌هیچ‌چیرۆکێکی‌دیکه‌‌هه‌یه‌،‌که‌‌باسی‌ناوه‌ڕۆکه‌که‌یمان‌نه‌کردبێت؟

‌تاکو‌ئێره‌‌باسی‌ئه‌وه‌مان‌کردوه‌‌که‌سێک‌چۆن‌له‌‌خواکان‌،‌قاره‌مانه‌کان،‌دێوه‌کان‌و‌ژیانی‌نێو‌به‌رزه‌خ‌بدوێت.‌باسمانکردووه‌.

‌ئه‌وه‌ی‌باسماننه‌کردبێت‌چیرۆکه‌کانه‌‌سه‌باره‌ت‌ژیانی‌مرۆڤ.‌وا‌نیه‌؟‌ئاشکرایه‌.

‌به‌ڵام‌ئێستا‌ناتوانین‌ئه‌م‌کێشه‌یه‌‌باسبکه‌ین.‌بۆچی‌ناتوانین؟

‌له‌وانه‌یه‌‌بڵێین،‌ئه‌وه‌ی‌سه‌باره‌ت‌ژیانی‌مرۆڤ،‌شاعیره‌کان‌و‌په‌خشان‌نووسه‌کان‌باسیده‌که‌ن‌خراپه‌.‌ئه‌وان‌ده‌ڵێن،‌گه‌لێک‌له‌‌مرۆڤه‌‌زۆرداره‌کان‌به‌خته‌وه‌رن،‌‌دادوه‌ره‌کانیش‌ژیانێکی‌ناخۆشیان‌هه‌یه‌،‌زۆرداری‌ئه‌گه‌ر‌بلوێت‌ده‌ربازبێت‌سودبه‌خشه‌‌و‌ئه‌وی‌دیکه‌ش‌دۆڕاو.‌به‌‌بۆچوونی‌من،‌ئه‌م‌جۆره‌

‌چیرۆکانه‌ش‌ده‌بێت‌قه‌ده‌خه‌بکرێت‌و‌داوا‌له‌شاعیران‌بکه‌ین‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌نه‌نوسن.‌تۆش‌به‌م‌شێوه‌یه‌

50

‌بیریلێناکه‌یته‌وه‌؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وابزانم‌وایه‌.‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌گه‌ڵ‌مندا‌ڕێکه‌ویت‌ئه‌وه‌‌ناگه‌یه‌نێت،‌که‌‌له‌سه‌ر‌یه‌که‌م‌خاڵێش‌له‌‌گه‌ڵمدا‌هاوڕابیت؟

‌تۆ‌خۆت‌وه‌ڵامی‌ئه‌و‌پرسیاره‌‌بده‌وه‌.‌تۆ‌له‌‌گه‌ڵمدا‌هاوڕایت‌پاش‌ئه‌وه‌ی‌زانیمان‌دادوه‌ری‌چیه‌‌و‌چ‌کارێکیش‌دادوه‌رییه‌،‌چیرۆکیش‌سه‌باره‌ت

.‌بوونی‌مرۆڤ‌بگێڕینه‌وه

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌‌لێره‌دا‌کۆتایی‌به‌‌مشتومڕه‌که‌مان‌له‌سه‌ر‌ناوه‌ڕۆکی‌چیرۆکه‌کان‌ده‌هێنین.‌با‌له‌شێوازه‌که‌یان‌بدوێین،‌به‌م

‌جۆره‌‌له‌ناوه‌رۆک‌و‌شێوازی‌گێڕانه‌وه‌که‌شیان‌تێده‌گه‌ین.‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌گوتی؛‌نازانم‌مه‌به‌ستت‌چیه‌‌؟

‌ده‌بێت‌بزانیت.‌من‌له‌‌وه‌ڵامدا‌گوتم.‌له‌وانه‌یه‌‌باشتر‌تێبگه‌یت‌ئه‌گه‌ر‌به‌م‌جۆره‌‌کێشه‌که‌‌ڕوونبکه‌مه‌وه‌.‌ئه‌وه‌ی‌شاعیر‌و‌چیرۆکنوس‌باسیده‌کات‌له‌‌باره‌ی‌ڕابردوو،‌ئێستا‌و‌داهاتووه‌وه‌‌نیه‌؟

‌هیچی‌تر‌هه‌یه‌‌باسیبکه‌ن؟‌ئایا‌باسه‌کانیان‌گێڕانه‌وه‌یه‌‌یان‌السایی‌کردنه‌وه‌،‌یان‌گێڕانه‌وه‌یه‌‌به‌‌السایی‌کردنه‌وه‌وه؟

--------------------------------------------------‌(‌ئه‌م‌پارچه‌‌هۆنراوانه‌ی‌ئه‌فالتون‌له‌م‌به‌شه‌دا‌ئاماژه‌یان‌بۆ‌ده‌کات‌له‌‌دوو‌په‌ڕتووکه‌که‌ی‌هۆمیرۆسه‌وه‌)ئیلیاد‌و‌ئۆدیسه‌وه‌(24) ‌

‌وه‌رگیراون.‌من‌بۆیه‌‌ژماره‌ی‌الپه‌ره‌کانی‌ئه‌م‌دوو‌سه‌رچاوه‌یه‌م‌دانه‌ناوه‌‌چونکه‌‌مه‌به‌ستی‌ئه‌فالتون‌ڕوونکردنه‌وه‌ی‌شێوازی‌ناوه‌ڕۆکی‌ئه‌و‌هۆنراوانه‌یه‌‌یان‌بیرو‌باوه‌ڕه‌که‌یه‌تی،‌که‌‌ده‌یه‌وێت‌له‌‌کۆماره‌که‌دا‌سانسۆری‌بکات.‌گرنگ‌نیه‌‌هۆنراوه‌کان‌یان

جۆری‌شیعر‌و‌نوسینه‌کان‌به‌رهه‌می‌چ‌نوسه‌رێک‌بن.‌ئه‌و‌دژی‌ناوه‌ڕۆکی‌ئه‌و‌ئه‌ده‌به‌‌ڕاده‌وه‌ستێت.‌)وه‌رگێڕ(

‌حه‌زده‌که‌م‌زیاتر‌ڕوونیبکه‌یته‌وه‌.‌وادیاره‌‌مامۆستایه‌کی‌باش‌نیم‌بۆڕوونکردنه‌وه‌.‌منیش‌وه‌کو‌ئه‌وانه‌ی‌نازانن‌به‌‌باشی‌بدوێن‌بۆ

‌ڕوونکردنه‌وه‌ی‌واتای‌کێشه‌‌گه‌وره‌که‌‌په‌نا‌بۆ‌ڕوونکردنه‌وه‌ی‌الیه‌نێکی‌ده‌به‌م.‌تۆ‌له‌بیرته‌)ئیلیاد(‌چۆن‌ده‌ستپێده‌کات،‌شاعیره‌که‌‌ده‌ڵێت،‌کریسیس‌له‌‌ئاگامه‌منون‌ده‌پاڕێته‌وه‌‌کچه‌که‌ی‌به‌ردات.‌ئه‌ویش‌ڕازی

‌نابێت‌و‌کریسیس‌داوا‌له‌‌خوا‌ده‌کات‌تۆڵه‌ی‌له‌‌ئه‌خیانس‌بسه‌نێت؟‌ئه‌وه‌‌ده‌زانم.

‌که‌وابوو‌ئه‌م‌دێڕانه‌ت‌له‌بیره‌:‌له‌‌ئه‌خیانسه‌کان‌پاڕایه‌وه‌

‌به‌‌تایبه‌تی‌له‌‌دوو‌کوڕه‌که‌ی‌ئه‌تریۆس،(25سه‌رۆکی‌له‌شکره‌که‌.‌)

‌شاعیره‌که‌‌خۆی‌ئه‌م‌به‌سه‌رهاته‌‌ده‌گێڕیته‌وه‌‌و‌له‌سه‌ر‌زاری‌که‌سێکی‌دیکه‌‌پێمانناڵێت.‌دوایی‌هه‌وڵده‌دات‌ڕازیمان‌بکات‌به‌وه‌ی،‌که‌‌خۆی‌کریسیسه‌‌و‌هۆمیرۆس‌نیه‌و‌به‌‌جوانی‌به‌سه‌رهاته‌کانی‌ترۆی‌و‌ئیتاکا‌و

‌.‌ئۆدیسه‌‌ده‌هۆنێته‌وه

‌ڕاسته‌.‌ئێستا‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌کات‌گێڕانه‌وه‌یه‌؟

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌به‌ناوی‌که‌سێکی‌دیکه‌وه‌‌به‌سه‌رهاته‌که‌‌ده‌گێڕێته‌وه‌.‌ئایا‌ئه‌مه‌‌وامان‌لێناکات‌بڵێین‌شێوازی‌خۆی‌به‌

‌شێوازی‌گوته‌که‌ره‌که‌‌داده‌نێت؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌وایه‌.

‌ئه‌وه‌ی‌شێوازی‌خۆی‌به‌‌شێوازی‌که‌سێکی‌دیکه‌‌نیشانبدات‌السایی‌ئه‌و‌که‌سه‌‌ده‌کاته‌وه‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌له‌م‌دێڕانه‌دا]هۆمیرۆس[‌و‌شاعیره‌کانی‌دیکه‌ش‌ده‌رده‌که‌وێت‌گێڕانه‌وه‌که‌یان‌الساییکردنه‌وه‌یه‌.‌ڕاسته‌.

‌شاعیرێک‌خۆی‌نه‌شارێته‌وه‌‌هۆنراوه‌کانی‌ده‌بێت‌به‌‌گێرانه‌وه‌یه‌کی‌بێ‌السایی‌کردنه‌وه‌.‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌نه‌ڵێیت

51

‌له‌‌مه‌به‌ستت‌تێناگه‌م‌ئه‌م‌خاڵه‌ت‌نیشانده‌ده‌م‌چۆنه‌.‌ئه‌گه‌ر‌هۆمیرۆس‌بڵێت‌کریسیس‌به‌‌پاره‌‌و‌دیارییه‌کی‌زۆره‌وه‌‌بۆ‌ڕزگارکردنی‌کچه‌که‌ی‌هاته‌‌الی‌ئه‌خیناسه‌کان‌و‌پاشاکانیان.‌دوایی‌هیچ‌نه‌ڵێت‌و‌خۆی‌نه‌کات‌به‌

‌کریسیس‌نابێت‌به‌‌السایی‌کردنه‌وه‌‌و‌گێڕانه‌وه‌.‌هه‌رچه‌نده‌‌من‌شاعیر‌نیم‌به‌ڵام‌به‌م‌جۆره‌‌ده‌یهۆنێته‌وه‌:‌خواناسه‌که‌‌هات‌و‌له‌‌خواکان‌پاڕایه‌وه،‌‌تاکو‌ترۆی‌بگرن‌و‌ئاشتی‌به‌رقه‌راربێت.‌پاره‌‌و‌دیارییه‌کان

‌وه‌رگرن،‌کچه‌که‌ی‌ڕزگارکه‌ن‌و‌سوپاسی‌خوابکه‌ن.‌له‌‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌گێڕانه‌وه‌یه‌دا‌که‌سانی‌گوێگر‌ڕێز‌بۆ‌خواناسه‌که‌ش‌داده‌نێن.‌به‌ڵام‌ئاگامه‌منون‌توڕه‌‌بوو،‌ده‌ری‌کرد‌و‌گوتی؛‌جارێکی‌دیکه‌‌بۆ‌ئێره‌

‌نه‌گه‌ڕێیته‌وه‌.‌ئه‌و‌گوتی؛‌پێش‌ڕزگارکردنی‌کچه‌که‌‌له‌‌ئارگۆس‌له‌‌گه‌ڵیا‌پیرده‌بێت.‌به‌‌کریسیسی‌گوت؛‌بڕوات‌و‌ئه‌گه‌ر‌ده‌یه‌وێت‌به‌‌سه‌المه‌تی‌بگاته‌‌ماڵه‌وه‌له‌وه‌‌زۆرتر‌توڕه‌ی‌نه‌کات.‌کاتێک‌کریسیس‌ئه‌مه‌ی

‌بیست‌ترسا‌و‌به‌بێ‌ده‌نگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌----------------------------------------(15-16(‌بڕوانه‌‌ئیلیادی‌هۆمیرۆس)25) .‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌گه‌ڕایه‌وه‌.‌دوایی‌له‌‌ئه‌پۆلۆ‌پاڕایه‌وه‌‌و‌بیری‌خسته‌وه‌‌چی‌بۆکردووه‌.‌داوای‌له‌‌ئه‌پۆلۆ‌کرد‌به‌رانبه‌ر‌خزمه‌ته‌کانی‌بۆ‌خوا،‌دروستکردنی‌په‌رستگایه‌ک‌یان‌شتێکی‌دیکه‌‌بێت،‌خوا‌بۆ‌فرمێسک‌ڕشتنه‌که‌ی

‌ئه‌خیانسه‌کان‌تیرباران‌بکات.‌ئه‌مه‌‌گێڕانه‌وه‌یه‌‌به‌بێ‌السایکردنه‌وه‌.‌من‌تێده‌گه‌م.

‌که‌وابوو،‌تێبگه‌،‌پێچه‌وانه‌ی‌ئه‌مه‌‌السایکردنه‌وه‌یه‌.‌ئه‌مه‌ش‌له‌‌گه‌ڵ‌البردنی‌وشه‌ی‌نێوان‌گوته‌کاندا‌ڕووده‌دات‌و‌گوته‌کان‌به‌‌ڕووتی‌ده‌هێڵێته‌وه‌.

‌من‌تێده‌گه‌م.‌تراجیدیا‌به‌م‌جۆره‌یه‌.‌ئه‌وه‌‌به‌‌ته‌واوی‌دروسته‌.‌ئێستا‌ده‌توانم‌خاڵه‌که‌ی‌پێشو‌ڕوونبکه‌مه‌وه‌.‌جۆرێک‌له‌‌هۆنراوه‌و‌چیرۆک‌السایی‌کردنه‌وه‌یه‌-‌ده‌شێت‌تراجیدی‌یان‌کۆمیدی‌بێت.‌جۆرێکی‌دیکه‌‌گێرانه‌وه‌یه‌‌له‌‌الیه‌ن‌شاعیره‌که‌وه.‌‌ئه‌مه‌ش

‌هه‌موو‌جۆره‌کانی‌هۆنراوه‌ی‌به‌‌سۆز‌ده‌گرێته‌وه‌.‌جۆری‌سێیه‌میش،‌شێوه‌ی‌گێڕانه‌وه‌ی‌شیعری‌قاره‌مانێتیه‌،‌ئه‌گه‌ر‌له‌مه‌به‌سته‌که‌ی‌من‌تێبگه‌یت.

‌من‌ئێستا‌له‌مه‌به‌ستی‌تۆ‌تێده‌گه‌م.‌ڕانهوه‌ی‌‌ناوه‌ڕۆکهه‌روه‌ها،‌له‌بیرت‌نه‌چێت‌له‌پێشدا‌باسی‌ناوه‌ڕۆکی‌چیرۆکه‌کانمان‌کرد.‌ئێستا‌له‌‌گ

.ده‌کۆڵینه‌وه

‌به‌ڵێ،‌ئه‌وه‌م‌له‌بیره‌.‌باشه‌‌مه‌به‌ستی‌من‌ئه‌مه‌یه‌:‌ده‌بێت‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌ڕێکه‌وین‌ڕێگه‌‌به‌‌شاعیر‌بده‌ین‌به‌سه‌رهاته‌کان‌به‌‌السایی

‌کردنه‌وه‌‌بگێڕێته‌وه‌‌یان‌نا.‌ئه‌گه‌ر‌ڕێگه‌ی‌بده‌ین‌داخۆ‌به‌‌ته‌نیا‌ده‌بێت‌السایی‌چه‌ند‌شتێک‌بکاته‌وه‌‌یانهه‌موویان.‌ئه‌و‌چه‌ند‌شتانه‌ش‌چین‌ئه‌و‌ده‌توانێت‌الساییان‌بکاته‌وه‌؟

‌تۆ‌ئه‌و‌پرسیاره‌‌ده‌که‌یت،‌ئایا‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌ڕێگه‌‌به‌‌کۆمیدی‌یان‌تراجیدیا‌ده‌ده‌ین.‌‌هه‌ڵبه‌ته‌‌و‌له‌وه‌ش‌زیاتر‌چۆن‌من‌به‌ش‌به‌حاڵی‌خۆم‌نازانم،‌با‌بزانین‌مشتومڕه‌که‌مان‌به‌ره‌و‌کوێمان

‌ده‌بات.‌‌باشه‌.‌که‌وابوو،‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌بیربکه‌وه‌‌له‌وه‌ی‌پاسه‌وانه‌کانمان‌السایی‌که‌ربن‌یان‌نا.

‌ئایا‌ئه‌مه‌ش‌په‌یوه‌ندی‌به‌و‌خاڵه‌وه‌‌نیه‌‌له‌پێشتر‌باسمانکرد‌و‌گوتمان‌هه‌رکه‌سه‌‌ده‌بێت‌پیشه‌ی‌دیاریکراوی‌خۆی‌هه‌بێت‌چه‌ندکارمهند‌نه‌بێت.‌ئه‌گه‌ر‌به‌م‌جۆره‌‌نه‌بێت‌که‌س‌له‌بواره‌که‌ی‌خۆیدا‌سه‌رکه‌وتوو‌نابێت؟

‌سه‌رکه‌وتوو‌نابێت.‌سه‌رکه‌وتوش‌نابێت‌ئه‌گه‌ر‌السایی‌زۆرشت‌بکاته‌وه‌.‌ته‌نانه‌ت‌له‌‌دووشتدا،‌وه‌کو‌کۆمیدی‌و‌تراجیدیا

.که‌سێک‌له‌‌هه‌ردووکیاندا‌سه‌رکه‌وتوو‌نابێت

‌تۆ‌نه‌تگوت‌ئه‌م‌دووانه‌‌السایی‌کردنه‌وه‌ن؟‌من‌گوتم.‌تۆش‌ڕاستت‌گوت،‌که‌‌که‌سێک‌ناتوانێت‌له‌‌هه‌ردووکیاندا‌سه‌رکه‌وتووبێت.

‌ته‌نانه‌ت‌ناتوانێت‌چیرۆک‌خوان‌و‌ئه‌کته‌ریش‌بێت.‌ڕاسته‌.

52

‌بێگومان‌ئه‌و‌ئه‌کته‌رانه‌ی‌ده‌وری‌تراجیدیا‌ده‌بینن‌بۆ‌کۆمیدی‌دانانرێن.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا‌ئه‌مانه‌‌السایی‌کردنه‌وه‌ن.‌وا‌نیه‌؟

‌به‌ڵێ،‌ئه‌وانه‌‌السایی‌کردنه‌وه‌ن.‌سروشتی‌مرۆڤ،‌ئه‌دیمه‌نتۆس،‌بۆ‌من‌واده‌رده‌که‌وێت‌ئاسنی‌وردتری‌له‌نێودا‌مۆرکرابێت‌.‌ئه‌و‌ناتوانێت‌به‌

‌باشی‌السایی‌چه‌ند‌شتێک‌بکاته‌وه‌‌و‌وه‌کو‌ئه‌وان‌هه‌ڵسوکه‌وت‌بکات.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌ئه‌گه‌ر‌له‌گه‌ڵ‌بیروڕای‌یه‌که‌مماندا‌بین‌پاسه‌وانه‌کان‌ته‌نیا‌به‌‌کار‌و‌ئه‌رکی‌خۆیان‌هه‌ستن‌نابێت‌السایی‌بکه‌نه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌السایی‌که‌ره‌وه‌ش‌بن‌پێویسته‌‌له‌‌منداڵیه‌وه‌‌بۆ‌ئه‌و‌کاره‌‌په‌روه‌رده‌بکرێن،‌بۆ‌نموونه‌‌ئه‌گه‌ر

‌بیانه‌وێت‌ئازا،‌بڕواکه‌ر،‌ئازاد‌و‌خۆگر‌بن.‌نابێت‌له‌السایی‌کردنه‌وه‌ی‌پیشه‌‌سوکه‌کان‌و‌شه‌رماوییه‌کاندا‌ژیربن‌و‌چێژ‌له‌و‌السایکردنه‌وه‌یه‌‌وه‌رگرن.‌نازانیت‌که‌سێک‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌السایی‌بکاته‌وه‌‌الساییکردنه‌وه‌

‌ده‌بێت‌به‌‌به‌شێک‌له‌‌سروشت‌و‌خۆرسکی‌ئه‌و‌که‌سه‌،‌‌له‌نێو‌ده‌نگ‌و‌جوڵه‌‌و‌هه‌ڵسوکه‌وتیدا‌ڕه‌گ‌داده‌کوتێت؟‌‌‌بێگومان‌ده‌زانم.

‌که‌وابوو،‌ڕێگه‌‌ناده‌ین‌به‌و‌که‌سانه‌ی‌ئێمه‌‌بایه‌خیان‌پێده‌ده‌ین‌و‌ده‌مانه‌وێت‌ببن‌به‌‌مرۆڤی‌چاک‌السایی‌کیژۆڵه‌‌و‌پیرێژن‌بکه‌نه‌وه‌.‌ده‌وری‌ئهوه‌ببینن‌له‌‌گه‌ڵ‌مێرده‌که‌یدا‌ناسازه‌‌و‌به‌‌دژ‌خواکاندا‌ده‌چێت‌و‌خۆی

‌به‌‌زل‌داده‌نێت.‌‌‌وابیرده‌کاته‌وه‌‌به‌خته‌وه‌ره‌‌یان‌‌خه‌مباره‌‌و‌خۆی‌به‌‌بێبه‌خت‌داده‌نێت‌یان‌نه‌خۆشه‌‌و‌له‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.خۆشه‌ویستیدا‌دۆڕاوه‌‌یان‌ناتوانێت‌کاربکات

‌ئه‌وه‌‌به‌ته‌واوی‌دروسته‌.‌نابێت‌السایی‌کۆیله‌ی‌مێینه‌‌و‌نێرینه‌ش‌‌بکه‌ینه‌وه‌.

‌نابێت.‌مرۆڤی‌خراپیش،‌ئه‌وانه‌ی‌ترسنۆکن‌و‌گاڵته‌‌به‌‌یه‌کدی‌ده‌که‌ن،‌ناوی‌یه‌کدی‌ده‌زرێنن،‌به‌‌سه‌رخۆشی

‌جنێوده‌ده‌ن‌و‌خۆیان‌توشی‌هه‌ڵه‌‌ده‌که‌ن.‌نابێت‌ده‌وری‌شێت‌به‌گوتن‌و‌کردار‌ببینن.‌ئه‌وان‌ده‌توانن‌له‌‌باره‌ی‌ژن‌و‌پیاوی‌شێته‌وه‌‌فێربن‌به‌ڵام‌نابێت‌وه‌کو‌ئه‌وان‌هه‌ڵسوکه‌وت‌بکه‌ن.

‌ڕاسته‌.‌ده‌بێت‌السایی‌ئاسنگه‌ر‌و‌پیشه‌مه‌نده‌کانی‌دیکه‌،‌ئه‌وانه‌ی‌له‌سه‌ر‌که‌شتی‌کارده‌که‌ن‌بکه‌نه‌وه‌؟

‌چۆن‌ده‌بێت؟‌ئه‌وه‌‌کارو‌پیشه‌ی‌ئه‌وان‌نیه‌.‌له‌باره‌ی‌ئه‌مه‌وه‌‌چی‌ده‌ڵێیت؟‌ده‌بێت‌السایی‌حیله‌ی‌ئه‌سپ،‌بۆڕه‌ی‌گا،‌خوڕه‌ی‌ڕووبار،‌هاژه‌ی‌ده‌ریا‌و

‌گرمه‌ی‌هه‌ور‌و‌ئه‌م‌جۆره‌شتانه‌‌بکه‌نه‌وه‌؟.‌ڕێگه‌یان‌پێنادرێت‌شێت‌بن‌‌یان‌السایی‌شێت‌بکه‌نه‌وه

‌من‌تێبگه‌م‌تۆ‌ده‌ته‌وێ‌بڵییت‌یه‌ک‌جۆر‌گێڕانه‌وه‌‌هه‌یه‌‌که‌سێک‌چاک‌خۆی‌پێوه‌ماندوو‌ده‌کات.‌جۆره‌که‌ی‌‌دیکه‌،‌که‌‌له‌مه‌وه‌‌جیایه‌‌که‌سێکی‌جیاوازتر‌خه‌ریکی‌ده‌بێت.

‌ئه‌و‌جۆرانه‌‌کامانه‌ن؟‌به‌‌بڕوای‌من،‌ئه‌گه‌ر‌گوته‌‌و‌کرده‌وه‌ی‌که‌سێکی‌چاک‌بگێڕینه‌وه‌ده‌بێت‌به‌و‌جۆره‌‌باسیبکه‌ین،‌که‌‌ئێمه‌‌ئه‌و‌که‌سه‌ین‌و‌شه‌رمیش‌نه‌که‌ین‌السایی‌بکه‌ینه‌وه‌.‌زۆرچاک‌السایی‌کاره‌چاکه‌کان‌ده‌که‌ینه‌وه‌،‌که‌متریش‌یان

‌به‌‌نابه‌دڵییه‌وه‌‌له‌و‌الیه‌نانه‌‌ده‌دوێین،‌که‌‌که‌سه‌‌چاکه‌که‌‌به‌‌باش‌ده‌رناخات.‌بۆنموونه‌‌ئه‌و‌کاته‌ی‌که‌سه‌‌چاکه‌که‌‌نه‌خۆشه‌‌یان‌له‌‌ئاره‌زووی‌سێکسیدایه‌‌یان‌سه‌رخۆشه‌‌یان‌توشی‌بێبه‌ختیه‌ک‌ده‌بێت.‌ئێمه‌‌ئه‌م

.ده‌وره‌ش‌به‌‌باشی‌نابینین‌چونکه‌‌فێرنه‌کراوین‌السایی‌شتی‌خراپ‌بکه‌ینه‌وه‌‌و‌حه‌زیان‌لێناکه‌ین

‌وادیاره‌‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌بێت.‌‌السایکه‌ر‌جۆرێک‌له‌گێڕانه‌وه‌‌له‌‌چیرۆکه‌که‌ی‌هۆمیرۆسدا،‌که‌پێشتر‌باسمانکرد‌به‌کارده‌هێنێت.‌شێوازی‌گێڕانه‌وه‌که‌ی‌السایکردنه‌وه‌‌و‌جۆره‌که‌ی‌دیکه‌شه‌.‌به‌ڵام،‌ئایا‌به‌‌درێژایی‌گێڕانه‌وه‌ی‌چیرۆکه‌که‌‌السایی

‌کردنه‌وه‌‌که‌متر‌نابینیت؟‌ئه‌مه‌‌شێوازی‌گێڕانه‌وه‌که‌یه‌.

‌که‌سێک‌نه‌توانێت‌ده‌ورێکی‌چاک‌ببینێت‌چه‌ند‌خۆی‌به‌‌که‌م‌ببینێت‌ئه‌وه‌نده‌‌زۆرتر‌حه‌زده‌کات‌چیرۆکه‌کان

53

‌بگێڕێته‌وه‌‌و‌له‌‌به‌رده‌م‌جه‌ماوه‌رێکی‌زۆردا‌هه‌موو‌ده‌وره‌کان،‌وه‌کو‌گرمه‌ی‌هه‌ور،‌گڤه‌ی‌باو،‌ده‌نگی‌ویل،‌خولخلۆکه‌،‌زوڕنا‌و‌شمشاڵ‌و‌ئامێره‌کانی‌دیکه‌‌و‌وه‌ڕینی‌سه‌گ،‌باعه‌ی‌مه‌ڕ‌و‌ده‌نگی‌باڵنده‌کانیش

‌ببینێت.‌ده‌وری‌ئه‌م‌جۆره‌که‌سه‌‌السایی‌کردنه‌وه‌یه‌‌به‌‌ده‌نگ‌و‌جوڵه‌ی‌له‌ش،‌که‌متر‌گێڕانه‌وه‌ی‌تێدایه‌.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌ئه‌مانه‌‌دوو‌جۆر‌شێوازبوون‌‌من‌ئاماژه‌م‌بۆکردن.‌ئه‌وانه‌‌دووجۆرن.

‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌له‌‌گه‌ڵ‌گێڕانه‌وه‌که‌دا‌پارچه‌‌مۆسیقایه‌کیش‌لێبدات،‌که‌‌له‌‌گه‌ڵ‌]به‌سه‌رهاته‌که‌دا[‌ده‌گونجێت،‌ئایاخۆی‌له‌‌گه‌ڵ‌ئاوازه‌که‌دا‌هاوسه‌نگ‌ناکات؟

‌ڕاسته‌.‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌ئه‌مه‌شه‌وه‌‌ئایا‌پێویستیمان‌به‌‌هه‌موو‌جۆره‌‌ئاهه‌نگێکی‌مۆسیقا‌نیه‌؟

‌ڕاسته‌.‌ئایا‌شاعیره‌کان‌په‌یڕه‌وی‌یه‌ک‌جۆر‌له‌م‌دووانه‌‌ده‌که‌ن‌یان‌هه‌ردووکیان‌تێکه‌ڵ‌ده‌که‌ن؟

‌پێویسته‌‌په‌یڕه‌وی‌بکه‌ن.ئێمه‌‌چ‌بکه‌ین؟‌ڕێگه‌‌به‌کامیان‌بده‌ین؟

‌به‌‌بیروڕای‌من‌ڕێگه‌‌به‌‌ئه‌کته‌ره‌‌چاکه‌که‌‌بۆ‌السایی‌کردنه‌وه‌ی‌که‌سه‌‌چاکه‌کان‌ده‌ده‌ین.‌هێشتا،‌ئه‌دیمه‌نتۆس،‌دوو‌شێوازه‌‌تێکه‌ڵه‌که‌ش‌خۆشه‌.‌منداڵان‌و‌فێرکه‌ره‌کانیان‌و‌زۆرکه‌س‌په‌سه‌ندی

‌ده‌که‌ن.‌‌به‌ڵام‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌به‌‌گوێره‌ی‌به‌رنامه‌که‌مان‌بێت،‌چونکه‌‌هیچ‌تاکێک‌له‌یه‌ک‌کاتدا‌نابێت‌به‌.‌دوو‌که‌س‌و‌هه‌ر‌تاکه‌‌پیشه‌ی‌]دیاریکراوی[‌خۆی‌پێدراوه

‌بێگومان،‌په‌یڕه‌وی‌به‌رنامه‌که‌مان‌ناکات.‌ئایا‌ئه‌مه‌‌هۆ‌نیه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌پینه‌چی‌پیشه‌ی‌پینه‌چێتی‌هه‌بێت‌و‌که‌شتیه‌وانیش‌كاری‌پینه‌چێتی‌نه‌کات‌یان‌جوتیارێک‌جوتیاری‌بکات‌و‌نه‌بێت‌به‌‌دادوه‌ر‌و‌سه‌ربازیش‌نه‌بێت‌به‌‌بازرگان؟

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌فێرکرابێت‌هه‌موو‌ده‌ورێک‌ببینێت‌و‌السایی‌هه‌موو‌شتێک‌بکاته‌وه‌بێته‌‌نێو‌شاره‌که‌مان‌و‌هۆنراوه‌یه‌کی]قاره‌مانێتیمان[‌بۆ‌بگێڕیته‌وه‌،‌پێویسته‌‌وه‌کو‌که‌سێکی‌پیرۆز‌و‌سه‌رنجڕاکێش‌ڕێزیبگرین.

‌بۆی‌باسده‌که‌ین‌که‌سێکی‌دیکه‌ی‌وه‌کو‌ئه‌و‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌نیه‌.‌به‌ڵام‌یاسا‌ڕێگه‌ی‌نادات‌لێره‌‌بمێنێته‌وه‌.‌گوڵاو‌‌به‌‌سه‌ریا‌ده‌پرژێنین،‌سه‌به‌ته‌‌گوڵ‌ده‌که‌ین‌به‌‌تاج‌بۆ‌سه‌ری‌و‌ڕه‌وانه‌ی‌شارێکی‌دیكهی‌ده‌که‌ین.

‌ئه‌و‌شاعیرانه‌مان‌پێویسته‌‌که‌متر‌بیر‌له‌‌خۆشی‌به‌خشین‌ده‌که‌نه‌وه‌و‌السایی‌که‌سانی‌چاکیش‌ده‌که‌نه‌وه‌.‌ئه‌وانه‌ی‌هۆنراوه‌کانیان‌له‌و‌شێوازانه‌‌ده‌رناچن‌بۆ‌فێرکردن‌و‌په‌روه‌رده‌کردنی‌سه‌ربازه‌کانمان

‌ڕایاندهگرین.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌من‌له‌گه‌ڵتام.‌له‌وه‌ده‌چێت‌به‌کۆتایی‌مشتومڕه‌که‌مان‌سه‌باره‌ت‌شێوازی‌ناوه‌ڕۆک‌و‌ده‌ربڕینی‌هۆنراوه‌،‌چیروک‌و

‌مۆسیقا‌گه‌یشتبین..به‌ڵێ

‌ئایا‌پیویست‌ناکات‌باسی‌هۆنراوه‌ی‌گۆرانی‌و‌گۆرانیش‌بکه‌ین؟‌پێویسته‌.

‌ئایا‌که‌س‌ناگاته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی،‌که‌‌ئه‌مانیش‌ده‌بێت‌په‌یڕه‌وی‌به‌رنامه‌‌دامه‌زراوه‌که‌مان‌بکه‌ن؟‌گالوکۆن‌پێکه‌نی‌و‌گوتی:‌سوکرات‌من‌له‌وه‌‌ده‌ترسم‌نه‌گه‌یشتبێتمه‌‌ئاکام،‌چونکه‌‌بیرۆکه‌یه‌کی‌چاکم‌پێنیه‌

‌ده‌ریبڕم‌و‌له‌گوماندا‌ده‌ژیم.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌مه‌شدا،‌تۆ‌ده‌زانیت‌گۆرانی‌سێ‌توخمی‌هه‌یه‌،‌وشه‌کان،‌شێوازی‌هارمۆنی‌و‌هۆنینه‌وه‌.

‌به‌ڵێ،‌من‌ده‌زانم.‌هۆنینه‌وه‌ی‌وشه‌کان‌بۆ‌گۆرانی‌و‌مۆسیقا‌وه‌کو‌یه‌کن.‌له‌به‌رئه‌مه‌،‌پێویست‌ناکات‌بخرێته‌‌به‌ر‌ڕۆشنایی

‌به‌رنامه‌که‌مان؟.‌وایه

54

‌هه‌روه‌ها،‌شێوازی‌هارمۆنی‌و‌هۆنینه‌وه‌ی‌گۆرانیه‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌وشه‌کاندا‌ڕێکناخه‌ین؟‌وایه‌.

‌له‌پێشتر‌گوتمان‌الوانه‌وه‌‌و‌هۆنراوه‌ی‌خه‌مناکمان‌پێویست‌نیه‌.‌به‌ڵێ‌گوتمان.

‌شێوازه‌‌خه‌مباره‌کان‌چۆنن؟‌تۆ‌بۆم‌باسکه‌چونکه‌‌تۆ‌مۆسیقازانیت.‌وه‌کو،‌میکسۆ-‌لیدیه‌ن‌و‌سینتۆنۆ-‌لیدیه‌ن‌و‌هه‌ندێکی‌دیکه‌ش.

‌پێویست‌ده‌کات‌الیانبه‌رین؟‌ته‌نانه‌ت‌به‌‌که‌ڵکی‌ژنی‌چاک‌و‌به‌ڕێزیش‌نایه‌ن.‌به‌دڵنیایه‌وه‌.

‌سه‌رخۆشی،‌نه‌رمی‌و‌ته‌مه‌ڵیش‌بۆ‌پاسه‌وانه‌کانمان‌خراپن.‌چۆن‌ڕه‌تیان‌ده‌ینه‌وه‌؟

‌چ‌شێوازێکی‌نه‌رم‌بۆ‌کۆمه‌ڵێک‌چاکه‌،‌که‌‌ده‌خۆنه‌وه‌؟‌ئه‌و‌گۆرانیه‌‌له‌سه‌رخۆیانه‌ی‌شێوازی‌ئه‌یۆنی‌و‌لیدیه‌ن.

‌ئایا‌ئه‌م‌گۆرانیانه‌‌مرۆڤ‌ده‌که‌ن‌به‌جه‌نگاوه‌ر؟‌هه‌رگیز‌نا.‌ئه‌وه‌ی‌ده‌مێنێته‌وه‌‌ئاوازه‌کانی‌دۆریه‌ن‌و‌فریگیانه‌.

‌من‌شاره‌زای‌ئاوازه‌کان‌نیم.‌تۆ‌ئه‌و‌ئاوازه‌م‌بۆ‌باسبکه‌،‌که‌‌بۆ‌السایکردنه‌وه‌ی‌که‌سێکی‌قاره‌مان‌و‌نه‌به‌رد‌به‌رانبه‌ر‌زام‌و‌مردن‌و‌بێبه‌ختیه‌کانیدا‌ده‌گونجێت‌و‌له‌ئاستیاندا‌خۆ‌ڕاگره‌.‌ئاوازێکی‌دیکه‌شم‌بۆ‌دابنێ،‌که‌

‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌که‌سێکی‌ئاشتی‌خوازه‌وه‌‌هه‌یه‌‌و‌کاریکی‌چاک‌ده‌کات،‌نوێژ‌بۆ‌خوا‌ده‌کات‌یان‌ستایش‌بۆ‌فێرکه‌ره‌که‌ی‌ده‌کات،‌زیاده‌ڕۆیی‌ناکات،‌خۆگره‌‌و‌لوت‌به‌رزنیه‌‌و‌تێده‌گات.‌ئه‌م‌دوو‌شێوازه‌م‌پێبناسێنه‌،

‌که‌‌زۆرچاک‌السایی‌زه‌بر‌یان‌کارێکی‌خۆکرد‌ده‌کاته‌وه‌و‌ده‌نگی‌که‌سانی‌قاره‌مان‌و‌مامناوه‌ندی،‌له‌.‌حاڵه‌تی‌چاک‌و‌خراپدا‌تێدا‌به‌رزده‌بێته‌وه

‌ئه‌و‌شێوازی‌ئاوازانه‌ی‌داوایانده‌که‌یت،‌ناوم‌بردن.‌باشه‌،‌که‌وابوو‌پێویستیمان‌به‌‌پۆڵی‌هارمۆنیک‌و‌ئه‌و‌ئامیره‌‌ته‌لدارانه‌ش‌نیه‌له‌گه‌ڵ‌گۆرانیه‌که‌دا‌لیبدرێن.‌‌

‌له‌وانه‌یه‌‌پێویست‌نه‌بێت.‌لێره‌دا،‌پێویستیمان‌به‌و‌که‌سه‌‌نیه‌،‌که‌‌عود‌و‌گیتاره‌‌و‌پۆڵی‌هارمۆنیک‌و‌ئامێره‌‌ته‌لداره‌کانی‌دیکه‌

‌دروستده‌کات.‌ده‌رده‌که‌ویت‌پێویست‌نه‌بێت.

ئه‌ی‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌شمشاڵ‌دروستده‌کات‌و‌شمشاڵ‌لێده‌دات؟‌ڕێگه‌یان‌پێده‌درێت‌له‌نێو‌شاره‌که‌ماندا‌بژین

‌ئایا‌هه‌موو‌جۆره‌کانی‌هارمۆنیکا‌له‌‌شێوه‌ی‌شمشاڵ‌دروستنه‌کراون؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌باسی‌گیتار‌و‌تارمان‌نه‌کرد.‌ئه‌مانه‌‌بۆ‌شار‌و‌الدێش‌باشن.‌ده‌بێت‌لوله‌یه‌کیشمان‌هه‌بێت‌شوانه‌کان.ئاوازی‌پێده‌ربهینن

‌له‌‌مشتومڕه‌که‌ماندا‌ئه‌مه‌ده‌رده‌که‌وێت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌پۆلۆ‌و‌ئامێره‌کانی‌له‌‌مارسیاس‌و‌ئامێره‌کانیمان‌پێ‌باشتربێت‌کارێکی‌نوێمان‌نه‌کردوه

‌به‌خوا‌واده‌رده‌که‌وێت.‌]سوێنه‌‌به‌‌سه‌گ[‌شاره‌که‌مان‌له‌‌ڕابواردن‌پاک‌کردۆته‌وه‌.

‌چونکه‌‌زیاده‌ڕۆییمان‌نه‌کردووه‌.‌باشه‌.‌با‌شته‌کانی‌دیکه‌ش‌پاك‌بکه‌ینه‌وه‌.‌پاش‌باسه‌که‌مان‌له‌سه‌ر‌شێوازه‌کانی‌مۆسیقا‌دێینه‌‌سه‌ر

‌ڕێکخستنی‌مه‌وداکان.‌نابێت‌ناسکی‌و‌هاوکات‌فره‌‌جۆریشمان‌له‌‌مه‌وداکاندا‌هه‌بێت.‌به‌ڵکو‌پیویسته‌‌به‌دوای‌ئه‌و‌که‌سه‌دا‌بگه‌ڕیین،‌که‌‌هۆنینه‌وه‌که‌ی‌هانده‌ری‌ئازایه‌تییه.‌مه‌وداو‌ئاوازه‌که‌ی‌وه‌رده‌گرین‌و

‌له‌گه‌ڵ‌هۆنراوه‌که‌دا‌ده‌یگونجێنین.‌ئه‌نجا‌ده‌که‌وێته‌‌سه‌ر‌تۆ‌بڕیار‌له‌سه‌ر‌چیه‌تی‌هۆنینه‌وه‌که‌‌بده‌یت.‌نازانم‌چی‌بڵێم‌،‌وه‌کو‌چۆن‌چوارشێوازهه‌ن‌ده‌توانم‌سێ‌جۆر‌مه‌ودات‌بۆ‌ده‌ستنیشان‌بکه‌م،‌که‌‌ده‌بن‌به‌

55

‌بناخه‌‌بۆ‌ئه‌وانی‌دیکه‌ش.‌به‌ڵام‌ناتوانم‌الساییکردنه‌وه‌ی‌ژیان‌الی‌ئه‌م‌مه‌ودایانه‌‌ڕوونبکه‌مه‌وه‌.‌ڕووده‌که‌ینه‌‌دامون‌تاکو‌پێمان‌بڵێت‌چ‌جۆره‌‌مه‌ودایه‌ک‌له‌گه‌ڵ‌ژیانی‌کۆیالیه‌تی،‌الساری،‌شێتی‌و

‌کاره‌خراپه‌کانی‌دیکه‌و‌دژه‌کانی‌ئه‌م‌شێوازانه‌شدا‌ده‌گونجێت.‌بیستومه‌‌)ئینۆپلیۆنی(‌بۆ‌مه‌ودا‌داناوه‌)به‌ڵام‌دڵنیانیم‌(‌هه‌روه‌ها‌بڕگه‌یان‌مه‌ودای‌قاره‌مانێتی‌هه‌ڵبه‌ستوه‌.‌نازانم‌به‌رزی‌و‌نزمییان‌چۆنه‌.‌بۆیده‌چم‌هه‌ر

‌یه‌کێک‌له‌وانه‌ی‌ناو‌ناوه‌)ئیامبوس(‌و‌)ترۆچی(‌و‌درێژ‌و‌کورتی‌کردوونه‌ته‌وه‌.‌له‌‌هه‌ندێکیاندا‌خێراییه‌که‌شی.که‌م‌کردۆته‌وه‌.‌به‌ڵام‌نازانم‌ئه‌وانه‌‌چۆنن

‌بۆ‌ئه‌مه‌‌ڕوو‌له‌دامون‌ده‌که‌ین.‌دیاریکردنی‌جیاوازییه‌کانیان‌مشتومڕی‌پێویسته‌.‌پیویست‌ده‌کات‌ئێمه‌‌باسیانبکه‌ین؟

‌نا،‌پێویست‌ناکات.‌به‌ڵام‌تۆ‌جیاوازییه‌کانیان‌ده‌بینیت.‌هۆنینه‌وه‌‌له‌‌سه‌ر‌به‌خشنده‌یی‌و‌بێبه‌خشنده‌یی،‌وه‌کو‌خراپ‌و‌چاکه‌یه‌.

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌بێجگه‌‌له‌مه‌،‌به‌و‌جۆره‌ی‌باسمانکرد،‌ئه‌گه‌ر‌هۆنینه‌وه‌و‌شێوه‌که‌ی‌به‌رانبه‌ر‌وشه‌کان‌بوه‌ستن‌ئه‌م

‌په‌یوه‌ندییه‌ش‌پێویست‌بێت‌هۆنینه‌وه‌ی‌چاک‌ده‌بێت‌وشه‌ی‌چاکی‌تێدابێت‌و‌هۆنینه‌وه‌ی‌خراپیش‌وشه‌ی‌.‌خراپ.‌ئه‌مه‌‌بۆ‌ئاوازی‌هارمۆنی‌و‌نا‌هارمۆنیش‌دروسته

‌دڵنیام‌ئه‌مانه‌‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌وشه‌کانه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌سه‌باره‌ت‌به‌‌ناوه‌ڕۆک‌و‌شێوازی‌وشه‌کانه‌وه‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئایا‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌ده‌روونی‌گوته‌که‌ره‌که‌وه‌

‌هه‌یه‌؟‌‌‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌هه‌موویان‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌وشه‌کانه‌وه‌‌هه‌یه‌؟

‌به‌ڵێ.‌که‌وابوو،‌وشه‌ی‌چاک‌،‌هارمۆنی،‌به‌خشنده‌یی‌و‌هۆنینه‌وه‌ده‌بێت‌ساده‌‌بێت.‌مه‌به‌ستم‌له‌‌ساده‌یی‌گوته‌ی‌نه‌رم‌و‌بیرکردنه‌وه‌ی‌ساکارانه‌‌نیه‌.‌مه‌به‌ستم‌ئه‌و‌جۆره‌‌ساده‌ییه‌یه‌،‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌نه‌خشه‌‌و‌پالنه‌کانی‌ژیرییدا

‌کۆکن.‌ئه‌مه‌‌به‌‌ته‌واوی‌دروسته‌.

‌پێویست‌ناکات‌الوه‌کانمان‌له‌‌هه‌ر‌شوێنێکدا‌کاربکه‌ن‌په‌یڕه‌وی‌بکه‌ن؟‌پێویست‌ده‌کات.

‌ینه‌سهر‌وینه‌کێشان،‌که‌ئه‌م‌خه‌سڵه‌تانه‌ی‌تێدایه‌.‌هونه‌ره‌کانی‌دیکه‌ش‌به‌م‌جۆره‌ن‌؛‌ته‌ون‌کردن،ئێستا‌د‌چنین،‌ته‌الرسازی‌و‌ئه‌‌وپیشه‌یه‌ی‌که‌ل‌وپه‌لی‌نێوماڵ‌دروست‌ده‌کات‌خاوه‌نی‌ئه‌م‌خه‌سڵه‌تانه‌ن.‌له‌شمان

‌پڕه‌‌له‌م‌خه‌سڵه‌تانه‌.‌له‌نێو‌هه‌موویاندا‌به‌خشنده‌یی‌و‌نابه‌خشنده‌یی‌هه‌یه‌.‌نابه‌خشنده‌یی،‌هۆنینه‌وه‌ی‌خراپ‌و‌ناهارمۆنی‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌ڕه‌فتار‌و‌وشه‌ی‌خراپه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌دژه‌کانیشیان‌السایی‌کردنه‌وه‌ی‌ڕه‌فتاره‌

‌چاکه‌کان‌و‌مامناوه‌ندییه‌کانن‌.‌به‌ته‌واوی‌دروسته‌.

‌ئایا‌ته‌نیا‌سه‌رپه‌رشتی‌شاعیره‌کان‌ده‌که‌ین‌و‌ناچاریان‌ده‌که‌ین‌وێنه‌ی‌چاک‌له‌‌هۆنراوه‌کانیاندا‌ده‌ربڕن؟‌ئایا‌داوا‌له‌‌هونه‌رمه‌ندانی‌دیکه‌‌ناکه‌ین‌له‌‌تابلۆ‌و‌ته‌الر‌و‌به‌رهه‌مه‌کانیاندا‌ڕه‌فتاری‌کۆیالیه‌تی‌و‌به‌ڕه‌ڵایی‌و

‌نابه‌خشندانه‌مان‌نیشانده‌ده‌ن؟‌ڕیگه‌‌به‌و‌هونه‌رمه‌نده‌ده‌درێت،‌که‌‌سه‌رپێچی‌ئه‌م]بڕیارانه‌[‌ده‌کات‌له‌‌شاره‌که‌مان‌بژی‌و‌نموونه‌ی‌خراپ‌به‌‌پاسه‌وانه‌کانمان‌نیشانبدات‌و‌ده‌روونیان‌پڕبکات‌له‌خراپه‌؟‌ئایا

‌پێویست‌ده‌کات‌به‌دوای‌هونه‌رمه‌ندی‌کارچاکدا‌بگه‌ڕێین‌تاکو‌الوان‌ژیانێکی‌ته‌ندروستمه‌ندیان‌هه‌بێت،‌سودوه‌رگرن‌و‌له‌منداڵییه‌وه‌‌فێری‌هاوڕێیی‌هارمۆنی‌و‌جوانی‌ژیری‌بن؟

‌ئه‌م‌شێوه‌یه‌ی‌دوایی‌چاکترین‌جۆری‌په‌روه‌رده‌کردنه‌‌بۆ‌الوان.ئه‌مانه‌بۆ‌‌‌گرنگی‌فێربوونی‌هۆنراوه‌‌و‌مۆسیقا‌هۆ‌نین؟

‌یه‌که‌م،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌هۆنینه‌وه‌‌و‌هارمۆنی‌له‌‌هه‌موو‌شتێک‌زۆرتر‌به‌‌ناخیاندا‌داده‌چۆڕێن‌و‌کاریانتێده‌که‌ن‌ئه‌وانه‌ی‌هۆنراوه‌و‌مۆسیقا‌ده‌خوێنن‌فێری‌به‌خشنده‌یی‌ده‌بن.

‌دووه‌م،‌هه‌ر‌که‌سێک‌هۆنراوه‌‌و‌مۆسیقا‌بخوێنێت‌به‌‌ئاسانی‌هه‌ست‌به‌‌که‌موکورتی‌له‌‌به‌رهه‌مێکدا‌ده‌کات.

56

‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌،‌ناڕێکی‌په‌سه‌ند‌ناکات‌و‌حه‌زی‌له‌‌کاری‌چاکه.‌ئه‌وه‌ی‌هۆنراوه‌‌و‌مۆسیقا‌ده‌خوێنێت‌ده‌زانێت‌له‌‌ته‌مه‌نی‌الوێتیه‌وه‌‌چۆن‌دژی‌کاره‌‌شه‌رماوییه‌کان‌ڕاوه‌ستێت‌و‌ڕقی‌لێیان‌بێت.‌ده‌زانێت‌چۆن‌پێشوازی

.‌ژیری‌بکات‌چونکه‌‌ئه‌و‌له‌‌ژیرییه‌وه‌‌نزیکه

‌.به‌ڵێ،‌من‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌هۆیانه‌‌بۆ‌خوێندنی‌هۆنراوه‌‌و‌مۆسیقا‌‌هاوڕام

‌ئایا‌دروسته‌،‌ئه‌گه‌ر‌وێنه‌ی‌کۆمه‌ڵێک‌پیت‌له‌‌ئاوێنه‌دا‌یان‌له‌نێو‌ئاودا‌ببینین‌ئێمه‌‌ئه‌و‌پیتانه‌‌تاکو‌به‌‌ڕاستی‌نه‌بینین‌نه‌ناسینه‌وه‌چونکه‌‌ده‌رکه‌وتنه‌که‌یان‌به‌شێکه‌‌له‌و‌هونه‌ره‌؟

‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.‌توخوا‌پێم‌بڵێ،‌ئایا‌دروست‌نیه‌‌ئێمه‌‌تاکو‌فۆرمه‌کانی‌مامناوه‌ندی‌و‌ئازایه‌تی‌و‌ڕاستگۆیی‌و‌ژیری‌نه‌ناسین‌و‌دژوه‌ستاوه‌کانیان‌نه‌دۆزینه‌وه‌نه‌توانین‌پاسه‌وانه‌کانمان‌فێری‌هۆنراوه‌‌و‌مۆسیقا‌بکه‌ین؟‌ئه‌م‌فۆرمانه‌‌له‌هه‌موو‌شوێنێکداڕووبه‌ڕوویان‌ده‌بنه‌وه‌‌و‌ده‌رده‌که‌ون.‌گرنگ‌نیه‌‌به‌گه‌وره‌یی‌یان‌بچوکی‌نوسرابێتن،‌ئه‌وان

سه‌ر‌به‌‌جۆرێک‌هونه‌رن؟

‌ئه‌وه‌‌به‌‌ته‌واوی‌دروسته‌و‌بنه‌ڕه‌تیه‌.‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌خاوه‌نی‌ده‌روونێکی‌چاک‌و‌له‌شێکی‌جوانیش‌بێت‌ده‌روونی‌و‌له‌شی‌پێکه‌وه‌‌هاوسه‌نگ‌بن،

‌ئایا‌ئه‌وه‌‌جوانترین‌شت‌نیه‌‌ته‌ماشای‌بکرێت؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئایا‌جوانترین‌شت‌په‌سه‌ندترینیش‌نیه‌؟‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌مۆسیقازانیش‌له‌‌هه‌موو‌که‌سێک‌زۆرتر‌ئه‌و‌جوانیه‌ی‌الپه‌سه‌نده‌.‌حه‌ز‌له‌‌شتێک‌ناکات‌هارمۆنی‌نه‌بێت؟‌نه‌خێر،‌حه‌زیلێناکات،‌به‌تایبه‌تی‌ئه‌گه‌ر‌که‌مو‌کورتیه‌که‌‌ده‌روونی‌بێت.‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌له‌شدا‌بێت‌له‌گه‌ڵیا‌ڕادێت‌و

‌به‌دوای‌له‌شێکی‌جوانتردا‌ده‌گه‌ڕێت.‌من‌تێده‌گه‌م،‌که‌‌تۆ‌ئه‌و‌الوه‌ت‌خۆشده‌وێت‌یان‌خۆشت‌ویستوه‌.‌من‌له‌گه‌ڵتا‌ڕێده‌که‌وم.‌به‌ڵام‌پێم‌بڵێ،

‌ئایا‌زیاده‌ڕۆیی‌له‌‌چێژوه‌رگرتن‌له‌گه‌ڵ‌مامناوه‌ندێتیدا‌ده‌گونجێت؟‌چۆن‌ده‌گونجێت؟‌وه‌کو‌ئازار‌مرۆڤ‌به‌ره‌وشێتی‌ده‌بات.

‌سه‌باره‌ت‌به‌‌چاکه‌کانی‌دیکه‌وه‌،‌چ‌بیروڕایه‌کت‌هه‌یه‌؟‌به‌م‌جۆره‌‌نین.

‌ئایا‌له‌گه‌ڵ‌زه‌بر‌و‌په‌یوه‌ندی‌سێکسی‌ناڕێکیدا‌ده‌گونجێیت؟‌وایه‌.

‌له‌وباوه‌ڕه‌دایت‌چێژێک‌هه‌بێت‌له‌‌سێکس‌خۆشتربێت؟‌له‌وباوه‌ڕه‌دانیم.

‌به‌ڵام‌خۆشه‌ویسستی‌دروست‌و‌سروشتی‌ئه‌و‌جۆره‌یه‌،‌که‌‌ڕێکو‌جوانه‌.‌له‌‌ڕێگه‌ی‌په‌روه‌رده‌کردنی‌ئه‌و.‌که‌سه‌‌به‌‌هۆنراوه‌‌و‌مۆسیقا‌شێوازێکی‌مامناوه‌ندی‌وه‌رگرتوه

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌که‌وابوو‌خۆشه‌ویستی‌دروست‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌کاری‌شێتانه‌‌و‌په‌یوه‌ندی‌سێکسی‌ناڕێکه‌وه‌نیه‌؟

‌نه‌خێر،‌په‌یوه‌ندی‌نیه‌.‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا،‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌چێژی‌سێکسیشه‌وه‌‌نیه‌.‌ئه‌وانه‌ی‌خۆشه‌ویستی‌ده‌که‌ن‌بیر‌له‌‌چێژی‌سێکسی

ناکه‌نه‌وه‌؟

‌نا،‌به‌خوا،‌سوکرات‌نابێت‌بیریلێبکه‌نه‌وه‌.‌ده‌رده‌که‌وێت،‌تۆ‌یاسایه‌ک‌له‌شاره‌که‌دا‌بۆ‌هاووڵاتیان‌داده‌مه‌زرێنیت.‌هه‌رکه‌سێک‌کوڕێکی‌خۆشبوێت

‌ده‌توانێت‌داوای‌ماچی‌لێبکات،‌له‌گه‌ڵیا‌بێت،‌وه‌کو‌باوک‌و‌کوڕ،‌له‌نێو‌په‌یوه‌ندییه‌‌چاک‌و‌جوانه‌که‌دا‌ده‌ستی‌لێبدات.‌له‌مه‌‌زۆرتر‌په‌یوه‌ندییه‌که‌یان‌تێنه‌په‌ڕێت‌ئه‌گینا‌وه‌کو‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌له‌‌هۆنراوه‌‌و‌مۆسیقا‌نازانێت‌و

57

‌جوانی‌و‌چاکه‌‌ناناسێت‌ڕه‌فتارده‌کات.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌باسه‌که‌مان‌له‌سه‌ر‌په‌روه‌رده‌ی‌هۆنراوه‌‌و‌مۆسیقا‌ته‌واو‌بووبێت؟‌به‌‌هه‌رحاڵ،‌له‌گه‌ڵ‌خۆشه‌ویستی‌بۆ‌چاکه‌‌و‌جوانی‌کۆتایی‌هات.

‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕام.‌دوای‌هۆنراوه‌‌و‌مۆسیقا‌الوه‌کانمان‌فێری‌وه‌رزش‌ده‌که‌ین.

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌لێره‌شدا‌پێویسته‌‌په‌روه‌رده‌کردنه‌که‌یان‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌سه‌رپه‌رشت‌بکرێت.‌به‌‌دیدی‌من،‌وادیاره‌،‌له‌شێکی‌به‌‌سروشت‌ته‌ندروست‌نابێته‌‌هۆی‌ده‌روونێکی‌چاک‌به‌ڵکو‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌ده‌روونی‌چاک‌له‌شێکی

‌ته‌ندروست‌دروستده‌کات.‌ئه‌مه‌‌به‌‌الی‌تۆوه‌‌چۆنه‌؟‌به‌ڕای‌من‌وایه‌.

‌ئایا‌پاش‌ئه‌وه‌نده‌‌بایه‌خدان‌به‌‌په‌روه‌رده‌کردنی‌ده‌روون‌پێویست‌ناکات‌سه‌رپه‌رشتی‌په‌روه‌رده‌کردنیله‌شیش‌بکه‌ین؟

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌گوتمان،‌که‌‌نابێت‌پاسه‌وانه‌کان‌خۆیان‌سه‌رخۆش‌بکه‌ن‌و‌نه‌زانن‌له‌‌کوێدا‌ده‌ژین.

‌نابێت،‌پاسه‌وان‌بۆ‌پاسه‌وان‌ڕاگرین.‌له‌‌باره‌ی)خواردن(‌ه‌وه‌‌چی‌ده‌ڵێیت؟‌‌ئایا‌ئه‌م‌پاسه‌وانانه‌‌وه‌رزش‌کار‌نین؟

‌به‌ڵێ،‌وه‌رزش‌کارن.ئایا‌ئه‌و‌پارێزه‌ی‌بۆیان‌داده‌نێین‌له‌پێناوی‌ئه‌واندا‌نیه‌؟

‌به‌ڵێ‌وایه‌‌.‌‌له‌وانه‌یه‌‌ببێته‌‌هۆی‌سستی‌و‌ته‌مه‌ڵییان‌‌و‌بۆ‌ته‌ندروستیان‌بکه‌وینه‌‌گومانه‌وه‌.‌ئایا‌ده‌زانیت،‌که‌‌الدان‌له‌و

پارێزه‌‌ده‌بێته‌‌هۆی‌نه‌خۆشی‌له‌‌وه‌رزش‌کاره‌کاندا؟

‌من‌ده‌زانم.‌که‌وابوو،‌پاسه‌وانه‌‌وه‌رزش‌کاره‌کانمان‌پێویستیان‌به‌‌مه‌شق‌و‌ڕاهێنانی‌ته‌واو‌هه‌یه‌.‌وه‌کو‌سه‌گی‌ڕاوچی

‌ده‌بێت‌نه‌خه‌ون‌و‌به‌‌ئاگابن.‌له‌گه‌ڵ‌گۆڕانه‌کانی‌خواردن‌و‌خواردنه‌وه‌،‌زستان‌‌و‌هاوین‌خۆڕاگر‌بن‌و‌ته‌ندروستیان‌به‌ره‌و‌خراپی‌نه‌ڕوات.

‌به‌‌دیدی‌منیش،‌ده‌بێت‌به‌م‌جۆره‌بێت.‌ئێستا،‌نابێت‌ئه‌و‌وه‌رزشه‌‌له‌و‌هۆنراوه‌و‌مۆسیقایانه‌وه‌‌نزیک‌بێت،‌که‌‌فێریانده‌کرێت؟

‌چۆن؟‌مه‌به‌ستم‌وه‌رزشێکی‌ساده‌یه‌]وه‌کو‌جۆری‌هۆنراوه‌‌و‌مۆسیقاکه‌[‌به‌تایبه‌تی‌ئه‌وه‌ی‌په‌یوه‌ندی‌به‌

‌مه‌شقکردن‌و‌خۆئاماده‌کردن‌بۆ‌جه‌نگ‌هه‌یه‌.‌ئه‌وه‌‌چۆنه‌؟

‌ده‌شێت‌له‌‌هۆمیرۆسه‌وه‌‌فێربیت.‌تۆ‌ده‌زانیت،]هۆمیرۆس[‌ماسی‌و‌گۆشتی‌کوڵاو‌بۆ‌قاره‌مانه‌کانی‌پێش‌جه‌نگ‌دانانێت؟‌بۆنموونه‌،‌له‌‌جه‌نگی‌هێلیسپۆندا‌ئه‌مه‌‌ده‌بینین.‌هه‌ر‌چه‌نده‌]قاره‌مانه‌کان[‌نزیک‌ده‌ریاشن‌ئه‌و‌گۆشتیان‌بۆ‌ده‌برژێنێت‌و‌ئه‌یانداتێ.‌ئه‌مه‌‌بۆ‌سه‌رباز‌به‌‌ئاسانی‌ئاماده‌ده‌کرێت‌چونکه‌‌ئاگرکردنه‌وه‌‌له‌

.‌هه‌موو‌شوێنێک‌ئاسانه‌و‌پێویستشمان‌به‌‌لهگهن‌و‌ئاو‌نیه

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌هۆمیرۆس‌باسی‌شیرینیشی‌نه‌کردووه‌.‌ته‌نانه‌ت‌وه‌رزش‌کاره‌کانیش‌نازانن،‌که‌‌نابێت‌ئه‌م

.جۆره‌‌شتانه‌‌بخۆن

58

‌من‌نازانم.‌‌که‌وابوو،‌تۆ‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدانیت،‌که‌‌ژنه‌‌کۆرینتیانه‌کان‌بۆ‌پیاواکان‌ده‌بێت‌ته‌ندروسمه‌ندبن.

‌من‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌دام.‌سه‌باره‌ت‌به‌‌خواردنی‌شیرینی‌و‌کێک‌چ‌ده‌ڵێیت؟

‌نابێت‌بیخۆن.‌ئێمه‌‌ده‌توانین‌ئه‌م‌پاریز‌و‌جۆری‌ژیانه‌‌له‌گه‌ڵ‌هۆنینه‌وه‌‌و‌دانانی‌هۆنراوه‌‌و‌گۆرانیه‌کاندا]که‌‌بۆ‌الوه‌کان

‌بڕیارمان‌له‌‌سه‌ردان[‌به‌راورد‌بکه‌ین.‌بێگومان.

‌ئایا‌ئه‌و]خواردنانه‌[‌وه‌کو‌چۆن‌خۆڕازانه‌وه‌‌و‌خۆجوانکردن‌ده‌بێته‌‌هۆی‌ڕوودانی‌جوتبونێکی‌سێکسی‌ناڕێک،‌ته‌ندروستی‌به‌ره‌و‌خراپی‌نابات؟‌ئایا‌ساده‌یی‌له‌‌هۆنراوه‌‌و‌مۆسیقادا‌ده‌روون‌ئارام‌ناکات‌و‌له

‌ئاستێکی‌مامناوه‌ندا‌ڕایناگریت؟‌‌‌وه‌رزش‌له‌ش‌ته‌ندروست‌ناکات؟

.‌ئه‌مه‌‌به‌ته‌واوی‌دروسته

‌له‌‌کاتێکدا‌به‌ڕه‌ڵایی‌سێکسی‌و‌نه‌خۆشی‌به‌‌شاره‌که‌ماندا‌بڵاوده‌بێته‌وه‌پێویست‌ناکات‌دادگاو‌نه‌خۆشخانه‌‌‌بکه‌ینه‌وه‌؟‌پێویسته‌.

‌چی‌هه‌یه‌‌له‌وه‌‌شه‌رمتر‌وخراپتر‌له‌‌شارێکدا‌نه‌ک‌ته‌نیا‌که‌سانی‌ساده‌‌به‌ڵکو‌ئه‌وانه‌ی‌به‌ڕێکوپێکیش‌په‌روه‌رده‌کراون‌و‌ئازادن‌پێویستیان‌به‌‌پزیشک‌و‌پارێزه‌ری‌زۆرتر‌هه‌بێت؟‌‌ئایا‌کارێکی‌خراپ‌‌نیه‌

دادوه‌ری‌به‌‌زه‌بر‌له‌‌ڕێگه‌ی‌دادوه‌ره‌کانه‌وه‌‌بسه‌پێنرێت‌چونکه‌‌تۆ‌ناتوانیت‌چاره‌سه‌ری‌کێشه‌که‌‌بکه‌یت؟

‌به‌دیدی‌من‌زۆرشه‌رمه‌.‌ئایا‌شه‌رم‌نیه‌‌که‌سێک‌زۆربه‌ی‌کاتی‌خۆی‌له‌‌دادگادا‌بۆ‌به‌رگری‌کردن‌له‌‌خۆی‌یان‌تاوانبارکردنی‌که‌سێکی

‌دیکه‌‌به‌رێته‌‌سه‌ر.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌خاوه‌نی‌ئه‌زموون‌نیه‌‌به‌شانازییه‌وه‌‌له‌‌کاره‌‌نادادوه‌رییه‌که‌یدا‌خۆی‌به‌‌ژیر‌دابنێت،‌هه‌موو‌جۆره‌‌فێڵێک‌به‌کاربهێنێت‌تاکو‌له‌‌دادگا‌تاوانبار‌نه‌کرێت.‌ئه‌مه‌ش‌له‌‌پێناوی‌شتێکی‌بچوکدا‌و

‌‌نازانێت‌باشتره‌‌ژیانی‌خۆی‌ڕێکبخات‌و‌پێویستی‌به‌دادوه‌رێکی‌خه‌واڵو‌یان‌گوێنه‌گر]له‌دادگایا[‌نه‌بێت.‌ئه‌مه‌‌له‌‌کێشه‌که‌ی‌دیکه‌‌شه‌رماویتره‌.

‌ئه‌ی‌شه‌رم‌نیه‌‌که‌سێک،‌نه‌ک‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌برینداربووه‌‌به‌ڵکو‌ئاگای‌له‌‌خۆی‌نیه‌و‌ته‌مبه‌ڵه‌‌‌سکی‌بادهكات‌و‌سنگی‌پڕه‌‌له‌‌به‌ڵغه‌م.‌پزیشکه‌کانی‌ئه‌سکلیپیاد‌به‌‌زۆر‌ڕاده‌کێشینه‌]شاره‌که‌مان[‌تاکو‌چاره‌ی‌بای‌سکیان‌و

‌هه‌ڵامه‌ته‌که‌یان‌بکات؟‌وایه‌.‌ئه‌مانه‌‌ناوی‌نوێن‌بۆ‌نه‌خۆشی.

(‌به‌ڵگه‌ش‌بۆ‌ئه‌مه‌‌ئه‌و‌جۆری‌ده‌رمانه‌بوو،‌که‌‌ژنێک‌بۆ26دڵنیام،‌له‌‌سه‌رده‌می‌ئه‌سکلیپیادس‌نه‌بوون.) ‌‌برینه‌که‌ی‌یوریپلوسی‌گرتیه‌وه‌و‌پاترۆکلیس‌داوایکرد‌‌له‌‌شه‌راب‌و‌جۆ‌و‌په‌نیر‌دروستبکرێت‌و‌بخرێته‌

‌سه‌ربرینه‌که‌ی‌.‌کوڕه‌کانی]ئه‌سکلیپیۆس[‌له‌‌ترۆی‌ڕه‌خنه‌یان‌لێنه‌گرت.‌به‌ڵام‌ئه‌مڕۆ‌ئه‌و‌ده‌رمانه‌‌به‌کارنایه‌ت‌چونکه‌‌ده‌بێته‌‌هۆی‌سوربوونه‌وه‌ی‌برینه‌که‌.

‌ده‌رمانێکی‌سه‌یره‌‌له‌و‌حاڵه‌ته‌دا‌به‌‌نه‌خۆش‌بدرێت.‌سه‌یر‌نیه‌‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌بیرت‌بێت،‌که‌‌ئه‌و‌ده‌رمانه‌‌پێش‌هیرۆدکێس‌ئه‌سکلیپیادس‌به‌کارینه‌هێناوه‌.‌ئه‌و]پێش‌پیشه‌ی‌پزیشکی[‌فێرکه‌ری‌یاری‌وه‌رزش‌بوو.‌کاتێک‌نه‌خۆش‌که‌وت‌خۆی‌فێری‌پزیشکی‌کردو‌له‌پێشدا

‌خۆی‌ده‌رمانه‌گیراوه‌کانی‌به‌کارهێنا‌و‌دوایی‌به‌‌نه‌خۆشه‌کانی‌ده‌دا.‌چۆن‌ئه‌وکاره‌ی‌کرد؟

‌له‌‌ڕێگه‌ی‌پارێزێکی‌زۆره‌وه‌.‌به‌‌به‌رده‌وام‌به‌دوای‌چێژ‌و‌خۆشیدا‌ده‌رمانی‌به‌کارده‌هێنا.‌ئه‌گه‌ر‌تۆزێک‌له‌و‌پارێزه‌‌الیدایه‌‌ته‌ندروستی‌به‌ره‌و‌خراپی‌ده‌ڕۆیشت.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌به‌‌ته‌مه‌نی‌درێژه‌وه‌‌ژیا.

‌ئه‌وه‌‌خه‌ڵاتی‌لێزانینه‌که‌یه‌تی.‌ئه‌مه‌‌بۆ‌که‌سێک‌ده‌گونجێت،‌که‌‌نه‌زانێت‌و‌خاوه‌ن‌ئه‌زمون‌نه‌بێت‌چونکه‌‌نازانێت‌ئه‌سکلیپیۆس‌له‌

‌فیرکردنی‌کوڕه‌کانیا‌سه‌رکه‌وتوو‌نه‌بوو.‌ئه‌و‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دابوو‌هه‌ر‌تاکه‌‌پیشه‌ی‌خۆی‌هه‌یه‌.‌که‌س‌بۆی

59

‌نالوێت‌به‌‌درێژایی‌ته‌مه‌نی‌نه‌خۆش‌بێت‌و‌له‌ژێر‌چاودێری‌پزیشکدا‌بێت.‌بێ‌واتایه‌‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌جۆره‌‌ژیانه‌‌بۆ‌کارمه‌ندێک‌به‌‌دروست‌و‌بۆ‌ده‌وڵه‌مه‌ندێک‌و‌به‌خته‌وه‌رێک‌به‌‌نادروست‌دابنێین.

‌چۆن؟‌کاتێک‌دارتاشێک‌نه‌خۆش‌ده‌که‌وێت‌چاوه‌ڕوانه‌‌پزیشکه‌که‌ی‌به‌‌ده‌رمان‌یان‌نه‌شته‌رگهری‌چاره‌ی‌بکات.

‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌پێشنیاری‌ئه‌وه‌‌بکات،‌که‌‌ده‌بێت‌به‌‌سه‌ر‌پێچراوی‌بۆ‌ماوه‌یه‌کی‌درێژخایه‌ن‌ڕاکشێ‌ده‌ڵێت،‌که‌‌نه‌خۆشی‌بۆ‌ئه‌و‌ده‌ستنادات‌و‌ناتوانێت‌واز‌له‌‌کاره‌که‌ی‌بهێنێت‌و‌ته‌نیا‌بیر‌له‌‌نه‌خۆشیه‌که‌ی‌بکاته‌وه‌.‌پزیشکه‌که‌‌جێده‌هێڵێت‌و‌ده‌چێته‌وه‌‌سه‌رکاره‌که‌ی.‌لێره‌دا‌له‌‌خۆیه‌وه‌‌چاکده‌بێته‌وه‌یان‌به‌نه‌خۆشیه‌که‌وه‌

‌ده‌مرێت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.چاکتره‌‌ئه‌و‌که‌سه،‌‌به‌م‌جۆره‌‌ده‌رمان‌به‌کاربهێنێت

‌‌--------------------------------------‌‌ئه‌سکلیپیادس‌خواوه‌ندی‌پزیشکی‌گوایه‌‌کوڕی‌ئه‌پۆلۆ‌بووه‌.‌زیۆسی‌گه‌وره‌‌خواوه‌ند‌له‌وه‌‌ترساوه‌‌ئه‌سکلیپیادس‌به‌‌ده‌رمان‌)26(

‌ژیانی‌هه‌میشه‌یی‌بۆ‌مرۆڤ‌دروستبکات.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌به‌‌هه‌وره‌‌بروسکه‌‌کوشتویه‌تی.‌هۆمیرۆس‌له‌‌ئیلیا‌دا‌وه‌کو‌پزیشکێکی‌بلیمه‌تناوی‌هێناوه‌.‌یۆنانییه‌کان‌پله‌ی‌خوایه‌تییان‌له‌‌ئه‌فسانه‌کانیاندا‌داوه‌تێ‌.‌)وه‌رگێڕ(

‌ئایا‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌ژیان‌بێ‌نرخه‌‌الی‌به‌کاری‌خۆی‌هه‌ڵناسێت؟‌ئاشکرایه‌.

‌به‌ڵام‌ده‌وڵه‌مه‌ندێک،‌گوتمان،‌کارێک‌ناکات‌ژیانی‌بۆ‌دژوارکات.‌ئه‌وه‌‌بۆچوونی‌زۆرکه‌سه‌.

(27تۆ‌نه‌تبیستوه‌‌فۆسیلیدس‌ده‌ڵێت،‌کاتێک‌ڕێگای‌ژیانت‌دۆزییه‌وه‌‌ده‌بێت‌چاکه‌‌بکه‌یت.‌) ‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌له‌‌پێش‌ئه‌وه‌شدا‌ده‌بێت‌چاکه‌‌بکرێت.

‌ئێمه‌‌له‌گه‌ڵ‌فۆسیلیدس‌له‌‌سه‌ر‌ئه‌م‌کێشه‌یه‌‌مشتومڕ‌ناکه‌ین.‌با‌بزانین‌داخۆ‌ده‌وڵه‌مه‌ندێک‌پێویسته‌چاکه‌که‌ربێت.‌ئه‌گه‌ر‌چاکه‌ی‌نه‌کرد‌ژیانی‌دژوارده‌بێت‌و‌نه‌خۆش‌ده‌که‌وێت؟

‌به‌ڵام‌بایه‌خدانی‌زۆر‌به‌‌له‌ش‌له‌‌ژوور‌وه‌رزش‌و‌مه‌شقه‌وه‌‌یه‌کێکه‌‌له‌‌ڕێگره‌‌گه‌وره‌کان.‌له‌‌ژیانی‌سه‌ربازی‌و‌فه‌رمانده‌ییشدا‌بایه‌خدان‌به‌‌نێو‌ماڵ‌کاریکی‌ئاسان‌نیه‌.

‌له‌‌هه‌موویان‌گرنگتر‌‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌هه‌موو‌جۆرێکی‌فیربوون،‌بیرکردنه‌وه‌‌یان‌تێڕوانینێکی‌تایبه‌تی‌سه‌خت‌ده‌کات.‌گوایه‌‌ئه‌و‌که‌سه‌‌توشی‌ژانی‌سه‌ر‌و‌گێژبوون‌ده‌‌کات.‌فه‌لسه‌فه‌ش‌به‌‌سه‌رچاوه‌ی‌ئه‌م]ژانی‌سه‌رو‌گێژبوونه‌[‌ده‌بینرێت‌و‌تاوانبار‌ده‌کرێت.‌له‌هه‌ر‌شوێنێکدا‌بمانه‌وێت‌چاکه‌‌بکه‌ین‌زیاده‌ڕۆیی‌‌له‌

.بایه‌خدان‌به‌‌له‌ش‌ده‌بێت‌به‌‌ڕێگری‌چونکه‌‌ئه‌و‌که‌سه‌‌واهه‌ستده‌کات‌نه‌خۆشه‌‌و‌ئاگای‌له‌‌له‌شی‌بێت

‌ده‌شێ‌وابێت.‌‌که‌وابوو،‌ئێمه‌‌نه‌مانگوت‌ئه‌سکلیپیۆس‌ئه‌مه‌ی‌ده‌زانی‌و‌بۆ‌ئه‌وانه‌ی‌له‌ش‌و‌ڕه‌فتاریان‌به‌‌سروشت‌چاکه‌‌و‌ته‌ندروسته‌فێرکه‌رێکی‌پزیشکی‌بوو‌،‌به‌ڵام‌توشی‌نه‌خۆشییه‌کی‌ناسراو‌بوون؟‌چاره‌‌و‌ده‌رمانه‌که‌ی‌بۆ‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌بوو.‌به‌ده‌رمان‌و‌نه‌شته‌رگهری‌چاره‌ی‌نه‌خۆشیه‌که‌ی‌ده‌کردن‌و‌ئامۆژگاری‌ده‌کردن‌ژیانێکی‌ئاسایی‌بگوزه‌رێنن.‌به‌ڵام‌ئه‌وانه‌ی‌له‌شیان‌ببوو‌به‌‌مه‌ته‌ڵی‌نه‌خۆشی‌به‌‌تێکه‌ڵکردنی‌چه‌ند‌جۆره‌‌ده‌رمانێک،

‌تۆزێک‌لێره‌‌و‌تۆزێکیش‌له‌وێ،‌هه‌وڵی‌ده‌دا‌درێژه‌‌به‌‌ژیانه‌‌سه‌خت‌و‌پڕ‌ئازاره‌که‌یان‌بدات‌تاکو‌بتوانن‌منداڵی‌وه‌کو‌خۆیان‌بهێننه‌‌جیهانه‌وه‌.‌ئه‌و‌بیری‌له‌وه‌‌نه‌کرده‌وه‌‌نابێت‌چاره‌ی‌ئه‌و‌نه‌خۆشه‌‌بکات،‌که‌

‌ناتوانێت‌ژیانێکی‌ئاسایی‌بژی‌و‌سودیشی‌بۆ‌خۆی‌و‌شاره‌که‌ی‌هه‌بێت.‌ئه‌و‌ئه‌سکلیپۆسه‌ی‌تۆ‌باسیده‌که‌یت‌سیاسه‌تمه‌داریش‌بووه‌.

‌ئاشکرایه‌.‌نابینیت،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌سیاسه‌تمه‌دار‌بوو‌کوڕه‌کانیشی‌له‌‌شاری‌ترۆی،‌وه‌کو‌که‌سانێکی‌چاک‌چاره‌ی‌نه‌خۆشی‌و‌برینی‌خه‌ڵکیان‌ده‌کرد؟‌له‌بیرته‌‌چۆن‌خوێنیان‌له‌‌برینه‌که‌ی‌مینه‌الوس‌ده‌رهێنا،

‌پێچایانه‌وه‌‌و‌پارێزیان‌بۆدانه‌نا؟‌ئه‌گه‌ر‌پاش‌تیمارکردنی‌برینه‌که‌‌شه‌راب‌و‌شۆربای‌جۆ‌و‌په‌نیریشیان‌بخواردایه‌‌گرنگ‌نه‌بوو‌.‌به‌ڵام‌ژیانی‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌سروشت‌نه‌خۆش‌و‌به‌ڕه‌ڵابوون‌بۆ‌شاره‌که‌یان‌‌سود

‌ت.‌ده‌رمان‌بۆ‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌دروستنه‌کراوه‌‌و‌نابێت‌چاره‌شیان‌بکرێت.‌ته‌نانه‌ت‌ئه‌گه‌ربه‌خش‌نابینر‌.ئه‌م‌که‌سانه‌‌له‌میداسیش‌ده‌وڵه‌مه‌نتربووبن

60

-----------------------------------‌‌فۆسیلیدس‌له‌‌ناوه‌ڕاستی‌سه‌ده‌ی‌شه‌شی‌پێش‌زاییندا‌ژیاوه‌.‌شاعیری‌الوانه‌وه‌ی‌یۆنانه‌‌و‌به‌و‌شاعیره‌ش‌ناسراوه‌،‌که‌‌)27(

هۆنراوه‌ی‌‌‌‌گاڵته‌ی‌هۆنیوه‌ته‌وه‌.‌)وه‌رگێڕ(

‌کوڕه‌کانی‌ئه‌سکلیپیۆس،‌که‌‌تۆ‌ناویانده‌هێنیت‌شاره‌زا‌و‌لێهاتوو‌بوون.‌وایه‌.‌به‌ڵام‌پیندار‌و‌نوسه‌ره‌‌تراجیدییه‌کان‌له‌گه‌ڵ‌ئێمه‌دا‌هاوڕانین.

‌به‌‌دیدی‌ئه‌وان،‌ئه‌سکلیپیۆس‌کوڕی‌ئه‌پۆلۆی]خواوه‌ند[‌بوو.‌زێڕیان‌به‌‌به‌رتیل‌دایه‌‌تاکو‌چاره‌ی‌نه‌خۆشیی‌ده‌وڵه‌مه‌ندێک‌بکات.‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌کاره‌‌به‌‌هه‌وره‌‌بروسکه‌‌کوژرا.‌ئێمه‌‌باوه‌ڕمان‌به‌مه‌‌نیه‌.‌ئه‌گه‌ر

‌ئه‌سکلیپیۆس‌کوری‌خوا‌بوایه‌‌به‌رتیل‌خۆر‌نه‌ده‌بوو.‌ئه‌گه‌ر‌به‌رتیل‌خۆریش‌بێت‌نابێ‌کوڕی‌خوا‌بێت.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌به‌ڵام،‌سوکرات‌تۆ‌سه‌باره‌ت‌ئه‌مه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئایا‌پێویستیمان‌به‌‌پزیشکی‌چاک‌بۆ

‌شاره‌که‌مان‌نیه‌؟‌چاکترین‌پزیشکیش‌ئه‌و‌که‌سه‌یه‌،‌که‌‌چاره‌ی‌زۆر‌نه‌خۆشی‌کردبێت.‌به‌هه‌مان‌جۆریش‌دادوه‌ری‌چاک‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌زۆردادگای‌به‌ڕێوه‌بردبێت.

‌من‌له‌گه‌ڵتام.‌ده‌بێت‌پزیشک‌و‌دادوه‌ر‌چاک‌بن.‌به‌ڵام‌تۆ‌ده‌زانیت،‌کێ‌الی‌من‌چاکه‌؟‌ئه‌گه‌ر‌تۆ‌پێم‌بڵێیت.

‌من‌هه‌وڵده‌ده‌م‌پێت‌بڵێم.‌به‌ڵام‌له‌‌پرسیاره‌که‌تا‌ئه‌و‌شتانه‌‌ڕیزده‌که‌یت،‌که‌‌له‌‌یه‌کدی‌ناچن.‌له‌‌چ‌ڕوویه‌که‌وه‌؟

‌چاکترین‌پزیشک‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌بێجگه‌‌له‌وه‌ی‌له‌‌بواره‌که‌ی‌خۆیدا‌شاره‌زاو‌لێزانه‌‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌ژماره‌یه‌کی‌زۆر‌نه‌خۆشی‌بینیوه‌‌و‌ئیشی‌له‌‌سه‌ریان‌کردووه‌.‌به‌و‌ئه‌زموونانه‌دا‌تێپه‌ڕیوه‌و‌چاره‌ی‌بۆ‌داناون.

‌چاره‌کردنه‌که‌ش‌ته‌نیا‌له‌ڕێگه‌ی‌له‌شه‌وه‌‌نیه‌‌و‌ده‌روونیشه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ده‌روون‌خراپ‌بێت‌ناتوانێت‌له‌‌چاره‌کردنه‌که‌دا‌به‌شداربێت‌و‌ده‌ورببینێت.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌سه‌باره‌ت‌دادوه‌ره‌که‌ش‌حوکم‌به‌‌سه‌ر‌ده‌روونی‌ئه‌وانی‌دیکه‌دا‌ده‌دات.

‌ئایا‌که‌سێک‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌له‌نێو‌ده‌روونه‌‌خراپکه‌ره‌کاندا‌بژی‌له‌‌تاوانه‌کاندا‌به‌شداری‌بکات،‌ده‌توانێت‌حوکمیان‌به‌سه‌ردا‌بدات،‌وه‌کو]پزیشکه‌که‌[‌چاره‌ی‌نه‌خۆشییه‌کان‌بکات؟‌دادوه‌ری‌چاک‌له‌‌تاوان‌و‌خراپه‌

‌به‌ده‌ره‌.‌ده‌روونێکی‌پاکی‌هه‌یه‌‌و‌له‌‌ته‌مه‌نی‌الوێتیشدا‌به‌‌ئه‌زموونی‌خراپدا‌ناڕوات.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌شه‌‌که‌سانی‌چاک‌ساده‌‌ن‌و‌به‌‌ئاسانی‌که‌سانی‌خراپ‌فێڵیان‌لێده‌که‌ن.‌ئه‌وان‌ئه‌زمونی‌خراپیان‌نیه‌‌تاکو‌ببێت

.به‌‌ڕێگه‌‌ناسیان‌و‌له‌وێوه‌‌حوکمبده‌ن

‌به‌ڵێ،‌وایه‌.‌‌که‌وابوو،‌دادوه‌ری‌چاک‌ده‌بێت‌به‌‌ته‌مه‌ن‌الو‌نه‌بێت.‌له‌‌ئه‌زموونی‌ژیان‌فێربووه‌‌نادادوه‌ری‌چیه‌،‌نه‌ک‌له‌به‌ر

‌ئه‌وه‌ی‌خۆی‌به‌و‌کاره‌‌هه‌ستاوه‌‌و‌ده‌روونی‌پره‌‌له‌‌خراپه‌.‌خراپه‌ی‌له‌‌ڕێگه‌ی‌که‌سانی‌دیکه‌وه‌‌ناسیوه‌و‌زانیاری‌له‌باره‌وه‌‌په‌یداکردووه‌.

‌ئه‌و‌دادوه‌ره‌‌چاکتر‌نیه‌.‌ئه‌وچاکه‌،‌چونکه‌‌ده‌روونێکی‌چاکی‌هه‌یه‌.‌که‌سێکی‌تاوانکه‌ر‌و‌نادادوه‌ر،‌ئه‌وه‌ی‌خۆی‌به‌‌نایاری‌زاناداده‌نێت،

‌له‌نێو‌ده‌سته‌وتاقمی‌که‌سانی‌وه‌کو‌خۆیدا‌ژیر‌ده‌رده‌که‌وێت.‌به‌ڵام‌که‌‌ده‌که‌ویته‌‌نێو‌که‌سانی‌چاک‌و‌به‌‌ته‌مه‌ن‌گه‌مژه‌‌و‌نه‌زان‌دیاره‌‌چونکه‌‌له‌و‌شێوازی‌ژیانه‌‌نازانێت.‌‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌زۆربه‌ی‌کاتیش‌له‌نێو

‌ده‌سته‌و‌تاقمی‌هاوڕه‌نگی‌خۆیه‌تی‌به‌ژیر‌داده‌نرێت.‌ئه‌وه‌ش‌به‌ته‌واوی‌ڕاسته‌.

‌گه‌ران‌به‌‌دوای‌دادوه‌رێکی‌چاکدا‌پێویسته‌.‌‌که‌سێکی‌خراپ‌و‌دڕنده‌‌نه‌‌خۆی‌و‌نه‌‌که‌سێکی‌چاک‌ده‌ناسێت.‌که‌سێکی‌چاکیش‌باشتر‌له‌‌ڕێگه‌ی‌فێرکردنه‌وه‌‌زانیاری‌سه‌باره‌ت‌چاکه‌‌و‌خراپه‌‌په‌یداده‌کات.‌به‌

[.فه یله سوفدیدی‌من،‌ئه‌و‌که‌سه‌‌چاکه‌‌نه‌ک‌که‌سه‌خراپه‌که‌‌ده‌بێت‌به‌‌زانا] ‌‌من‌له‌گه‌ڵ‌بۆچوونه‌که‌تدام.

‌که‌وابوو،‌تۆ‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌دانیت‌ئه‌م‌جۆره‌‌ده‌رمان‌و‌دادوه‌رییه‌‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌ڕێگه‌ی‌یاساییان‌پێبدرێت‌سه‌رپه‌رشتی‌ده‌روون‌و‌له‌شی‌ئه‌و‌هاووڵاتیانه‌‌بکه‌ن‌به‌‌سروشت‌له‌م‌دووڕووه‌وه‌‌چاکن؟‌ئه‌وانه‌ی،‌که‌‌به‌‌سروشتیش‌نه‌خۆش‌و‌خراپن‌وازیان‌لێناهێنیت‌بمرن‌یان‌ئه‌وانه‌ی‌تاوانبارن‌به‌‌سزای‌مردن‌بگه‌ن؟‌‌ئه‌مه‌

61

‌له‌‌ڕێگه‌چاره‌یه‌کی‌چاک‌ده‌چێت‌بۆ‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌و‌شاره‌که‌شمان.‌هه‌روه‌ها،‌ئه‌و‌الوانه‌ی‌په‌یڕه‌وی‌ژیانێکی‌ساده‌‌ده‌که‌ن‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌ده‌خوێنن‌و‌زیاده‌ڕۆنین‌و‌به‌‌ئاگان‌له‌وه‌ی‌پێویستیان‌به‌دادوه‌ره‌‌یان‌نا.

‌ئه‌وه‌ڕاسته‌.‌ئه‌ی‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌ده‌خوێنێت‌به‌‌هه‌مان‌شێوه‌ش‌وه‌رزش‌ده‌کات؟‌یان‌ته‌نیا‌له‌‌کاتی

‌پێویستیدا‌ده‌رمان‌به‌کار‌ده‌هێنێت؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام.

‌مه‌به‌ستی‌ئه‌و‌که‌سه‌ش‌له‌‌وه‌رزش‌وه‌ده‌ستهێنانی‌هێز‌نیه‌‌به‌ڵکو‌به‌رزکردنه‌وه‌ی‌وره‌ی‌ده‌روونیه‌.‌ئه‌وه‌‌به‌ته‌واوی‌ڕاسته‌.

‌که‌وابوو،‌گالوکۆن،‌پێم‌بڵێ‌مه‌به‌ستی‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌به‌م‌فێربوونه‌دا‌تێده‌په‌ڕن،‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌ده‌خوینن‌و‌وه‌رزش‌ده‌که‌ن‌چیه‌؟‌ئایا‌نایانه‌وێت‌له‌‌ڕێگه‌ی‌ده‌روونه‌وه‌‌ئاگایان‌له‌‌له‌شیان‌و‌له‌شیش‌ئاگای‌له‌

ده‌روونیان‌بێت؟‌ئایا‌هیچ‌مه‌به‌ستێکی‌دیکه‌یان‌هه‌یه‌؟

‌چ‌مه‌به‌ستێکی‌دیکه‌؟‌له‌‌وه‌ده‌چێت‌هه‌ردووکیان‌له‌‌خزمه‌تی‌ده‌رووندا‌بن؟

‌چۆن؟‌ئایا‌کاریگه‌رێتی‌ژیانێکی‌درێژخایه‌ن‌له‌‌ڕیگه‌ی‌وه‌رزشه‌وه‌‌به‌بێ‌فێربوونی‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌یان

‌فێربوونی‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌ش‌به‌بێ‌وه‌رزش‌به‌‌سه‌ر‌ده‌روونه‌وه‌‌ده‌بینیت؟‌چ‌جۆره‌‌کاریگه‌رێتیه‌ک؟

‌دڕنده‌یی‌و‌ڕه‌قی‌له‌یه‌کێکیاندا،‌نه‌رمی‌و‌زێده‌‌ده‌ستکه‌وتن‌له‌وی‌دیکه‌دا.‌له‌و‌خاڵه‌‌تێده‌گه‌م.‌به‌‌دیدی‌تۆ‌ئه‌وانه‌ی‌وه‌رزشی‌زۆر‌ده‌که‌ن‌درنده‌‌ده‌رده‌چن.‌ئه‌وانه‌ی‌مۆستقا‌و

‌هۆنراوه‌ش‌ده‌خوێنن‌که‌سانێکی‌نه‌رمترن‌له‌‌پێویست.‌له‌سه‌رو‌ئه‌مه‌شه‌وه‌،‌ده‌روون‌سه‌رچاوه‌ی‌دڕنده‌ییه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌ده‌روونه‌‌سه‌رپه‌رشتی‌بکرێت‌ئازا

‌ده‌رده‌چێت‌و‌زۆریش‌ببه‌سترێته‌وه‌‌ڕه‌ق‌و‌توند‌ده‌بێت.‌وادیاره‌.

‌ئایا‌الیه‌نی‌فه‌لسه‌فی‌له‌‌سروشتی‌مرۆڤدانیه‌،‌که‌‌ده‌بێته‌‌سه‌رچاوه‌ی‌فێرکردن‌و‌به‌خێوکردن؟‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌ته‌واوی‌به‌ڕه‌ڵای‌بکه‌ین‌و‌وازیلێبهێنین‌له‌‌ڕاده‌ی‌خۆی‌نه‌رمتر‌ده‌رده‌چێت.‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌ڕێکوپێکی

‌سه‌رپه‌رشتی‌بکرێت‌ئاکامێکی‌چاکتریشی‌ده‌بێت‌.‌ئه‌وه‌‌وایه‌.

‌ئێمه‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌داین‌پاسه‌وانه‌کانمان‌ئه‌و‌دوو‌سروشته‌یان‌هه‌بێت.‌پێویسته‌.

‌پێویسته‌،‌هه‌ردووکیان‌هاوته‌راز‌بکرێن؟‌بێگومان.

‌ئایا‌هاوته‌راز‌بوونه‌که‌‌ده‌روون‌مامناوه‌ند‌و‌ئازا‌ده‌کات؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئه‌گه‌ر‌هاوته‌راز‌نه‌کران‌]که‌سه‌که‌[‌دڕنده‌‌و‌ترسنۆک‌ده‌کات؟‌به‌ڵێ،‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئه‌وه‌ی‌گوێ‌له‌‌مۆسیقا‌ده‌گرێت‌ده‌نگی‌شیرین‌و‌خۆشی‌شمشاڵێک‌به‌‌لوله‌ی‌گوێیدا‌ده‌چۆڕێته‌‌نێو‌ده‌روونیه‌وه‌‌هه‌موو‌ژیانی‌ده‌بێت‌به‌‌گۆرانی‌گوتن‌و‌خۆشحاڵی،‌وه‌کو‌ئه‌و‌ئاسنه‌‌ڕه‌قه‌ی‌به‌‌چه‌کوش‌کوتان

‌نه‌رم‌ده‌بێت،‌ئه‌ویش‌نه‌رم‌ده‌بێت‌و‌سودیلێوه‌ر‌ده‌گرێت.‌به‌ڵام‌به‌رده‌وامی‌به‌م‌جۆره‌‌ژیانه‌‌که‌سه‌که‌‌نه‌رمترده‌کات‌و‌ده‌روونی‌ده‌توێنێته‌وه‌‌و‌ده‌ماره‌کانی‌ده‌بڕێت.‌ئه‌و‌که‌سه‌‌ده‌کات‌به‌''‌پاسه‌وانێکی

‌زه‌بوون.''‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌سه‌ره‌تاشه‌وه‌‌یان‌به‌‌سروشت‌ده‌روونی‌فه‌وتاوبێت‌ئه‌وا‌له‌‌یه‌که‌م‌ڕۆژه‌وه‌‌الواز‌و‌زه‌بوون

‌ت.‌ئه‌گه‌ر‌وره‌به‌رزیش‌بووبێت،‌له‌دواییدا‌به‌ره‌و‌الوازی‌بڕوات‌زوو‌هه‌ڵده‌چێت‌و‌به‌‌ئاسانیشدهردهچ

62

‌داده‌مرکێته‌وه‌.‌‌له‌‌ئاکامدا‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌خێرا‌فێری‌توڕه‌بوون‌و‌ناڕه‌زایی‌ده‌ربڕین‌ده‌بن‌و‌وره‌یان‌به‌.‌به‌رزی‌نامێنێته‌وه‌.‌‌‌‌‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌ڕاسته

‌ئه‌و‌که‌سه‌‌چۆنه‌،‌که‌‌سه‌خت‌کار‌و‌وه‌رزش‌ده‌کات‌به‌ڵام‌له‌‌مۆسیقا‌و‌فه‌لسه‌فه‌‌نازانێت؟‌ئایا‌خاوه‌نی‌له‌شێکی‌چاک‌نیه‌؟‌ئایا‌ئازا‌نیه‌؟

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌چۆنه‌‌ئه‌و‌که‌سه‌‌هیچی‌دیکه‌‌نه‌کات‌‌یان‌بیرنه‌کاته‌وه‌؟‌ئایا‌حه‌ز‌و‌خۆشه‌ویستیه‌که‌ی‌بۆ‌فیربوون‌له‌‌ده‌روونیا

‌الواز‌و‌که‌ڕ‌و‌کوێر‌نابێت‌چونکه‌‌چێژی‌فیربوون‌ناکات‌و‌شوێن‌لێکۆڵینه‌وه‌‌ناکه‌ویت،‌به‌شداری‌له‌‌هیچ‌گفتوگۆیه‌ک‌له‌سه‌ر‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌ناکات؟

‌واده‌رده‌که‌وێت.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌ئه‌و‌جۆره‌‌که‌سه‌‌ڕقی‌له‌‌هۆش‌و‌مۆسیقایه‌.

‌ئه‌و‌له‌‌ڕێگه‌ی‌گفتوگۆوه‌‌به‌‌ئاکامه‌کانی‌ناگات.‌به‌ڵکو‌له‌‌ڕێگه‌ی‌زه‌بره‌وه،‌وه‌کو‌ئاژه‌ڵێکی‌دڕنده‌‌و‌له‌نێو‌گه‌مژه‌یی‌و‌نه‌زانیندا‌به‌‌بێ‌هۆنینه‌وه‌‌و‌به‌خشنده‌یی‌ده‌ژی.

‌ئه‌وه‌‌جۆری‌ژیانی‌ئه‌و‌که‌سانه‌یه‌.‌که‌وابوو،‌وادیاره‌،‌خوداوه‌ند،‌مۆسیقا‌و‌وه‌رزشی‌بۆ‌له‌ش‌و‌ده‌روونی‌مرۆڤه‌کان‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌به‌خشیوه‌‌ئه‌و‌الیه‌نانه‌ی‌سه‌رچاوه‌ی‌وره‌ی‌به‌رز‌و‌فه‌لسه‌فه‌ن‌له‌‌ده‌رووندا‌هاوته‌راز‌پێکه‌وه‌‌بژین‌و‌هه‌ریه‌که‌یان‌گه‌شه‌ی

‌پێبدرێت.‌وادیاره‌.

‌ئه‌وه‌ی‌له‌م‌هاوته‌رازکردنه‌ی‌نێوان‌مۆسیقا‌و‌وه‌رزشدا‌سه‌رکه‌وتو‌ده‌بێت‌و‌کاریگه‌رێتیه‌که‌ی‌به‌‌سه‌ر‌ده‌روونیه‌وه‌‌هه‌ڵده‌کۆڵێت‌ئه‌و‌که‌سه‌یه‌‌ئێمه‌‌له‌‌که‌سێکی‌دیکه‌،‌که‌‌ده‌یه‌وێت‌ته‌له‌کانی‌ئامێرێکی

‌مۆسیقاکه‌ی‌هاوده‌نگ‌بکات،‌به‌‌فێرکراوێکی‌ته‌واو‌تری‌داده‌نێین.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌سوکرات،‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌ئایا،‌گالوکۆن،‌ئێمه‌‌پیویستیمان‌به‌و‌جۆره‌‌که‌سه‌‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌نیه‌؟‌به‌ڵێ،‌له‌‌هه‌موو‌که‌سێکی‌دیکه‌‌زۆرتر‌بۆ‌شاره‌که‌مان‌پێویسته‌.

‌که‌وابوو،‌ئه‌مه‌‌شێوه‌کانی‌په‌روه‌رده‌‌و‌به‌خێوکردنه‌.‌پێویست‌ده‌کات‌ژماره‌ی‌سه‌ماکردن،‌ڕاوکردن‌و‌ڕاکردن‌‌به‌دوای‌تانجیدا‌و‌ئه‌سپسواره‌کان‌بدۆزینه‌وه‌؟‌ئه‌مه‌‌کارێکی‌سه‌خت‌نیه‌،‌چونکه‌‌ده‌زانین‌چ

‌شێوه‌یه‌کی‌په‌روه‌رده‌یان‌بۆ‌دامه‌زرێنین.‌هه‌ڵبه‌ته‌‌وایه‌.

‌باشه‌،‌دوای‌ئه‌مه‌‌پێویسته‌‌چ‌بکه‌ین؟‌ئایا‌پێویست‌ناکات‌بزانین‌چ‌جۆره‌‌که‌سێک‌له‌وانه‌‌ده‌بێت‌به‌فه‌رمانڕه‌وا‌و‌فه‌رمانڕه‌وایکراو؟

‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه

ئاشکرانیه‌،‌که‌‌ده‌بێت‌فه‌رمانڕه‌واکان‌له‌‌فه‌رمانڕه‌وایکراوه‌کان‌پیرتر‌بن؟

‌به‌ڵێ،‌وایه‌.‌ئایا‌نابێت‌فه‌رمانڕه‌واکان‌چاکترین‌که‌س‌بن؟

‌به‌ڵێ.‌ئایا‌چاکترین‌جوتیار‌ئه‌و‌که‌سه‌نیه‌،‌که‌‌له‌‌کاری‌جوتیارییدا‌چاکترینه‌؟

‌به‌ڵی.‌ئه‌گه‌ر‌فه‌رمانڕه‌واکان‌پاسه‌وان‌بن،‌ئایا‌نابێت‌ئه‌و‌جۆره‌‌پاسه‌وانانه‌بن،‌که‌‌له‌‌هه‌موو‌پاسه‌وانێک‌باشتر

‌شاره‌که‌‌ده‌پارێزن؟‌به‌ڵێ.

‌ئایا‌نابێت‌خاوه‌نی‌زانین‌و‌‌ته‌وانابن‌و‌بایه‌خ‌به‌‌شاره‌که‌‌بده‌ن؟‌ڕاسته‌.

63

‌هه‌موو‌که‌سێک‌بایه‌خ‌زۆرتر‌به‌و‌شته‌‌ده‌دات،‌که‌‌خۆشیده‌وێت.‌وایه‌‌.

‌هه‌روه‌ها،‌ئه‌وه‌ی‌شتێکی‌زۆر‌خۆشده‌وێت‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌‌‌هه‌ر‌که‌سێک‌سود‌به‌و‌شته‌‌‌بگه‌یه‌نێت‌به‌ئه‌ویشی‌ده‌گه‌یه‌نێت.‌له‌به‌رئه‌وه‌‌باشی‌و‌خراپی‌ئه‌و‌شته‌‌باشی‌و‌خراپی‌خۆیه‌تی.

‌ڕاسته‌.‌که‌وابوو،‌پیویسته‌،‌له‌نێو‌پاسه‌وانه‌کانمان‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌هه‌ڵبژیرین،‌که‌‌به‌‌درێژایی‌ته‌مه‌نیان‌سورن‌له‌‌سه‌ر

‌خزمه‌تکردنی‌شاره‌که‌‌و‌نایانه‌وێت‌زیانی‌پێبگه‌یه‌نن.‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌شایه‌نی‌ئه‌و‌کاره‌ن.

‌به‌‌دیدی‌من،‌ده‌بێت‌بیانخه‌ینه‌‌ژێر‌چاودێرییه‌وه‌‌تاکو‌بزانین‌به‌‌ته‌واوی‌گه‌یشتونه‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌خزمه‌تی‌شاره‌که‌‌بکه‌ن‌و‌هیچ‌جادویه‌کیش‌نایانخاته‌‌سه‌ر‌ئه‌و‌ڕێگه‌یه‌ی‌واز‌له‌م‌کاره‌بهێنن.

‌مه‌به‌ستت‌له‌‌وازهێنان‌چیه‌؟‌من‌بۆتی‌ڕوونده‌که‌مه‌وه‌.‌وازهێنان‌له‌‌بیر‌و‌باوه‌ڕێک‌به‌‌زه‌بر‌یان‌به‌‌هه‌ڵبژاردنی‌که‌سه‌که‌‌خۆیه‌تی.‌کاتێک

‌ئه‌و‌که‌سه‌‌ده‌گاته‌‌ئه‌و‌ئاکامه‌ی‌بیرو‌باوه‌ڕه‌که‌ی‌ناڕاست‌بێت‌به‌‌هه‌ڵبژاردنه‌.‌له‌‌ژێر‌زه‌بریشدا‌واز‌له‌و‌بیروباوه‌ڕه‌‌ڕاسته‌ی‌ده‌هێنێت.

‌من‌له‌واتای‌وازهێنان‌به‌‌هه‌ڵبژاردنی‌که‌سه‌که‌‌تێده‌گه‌م،‌به‌ڵام‌له‌وی‌دیکه‌‌تێناگه‌م.‌ئه‌وه‌چۆنه‌‌؟‌تۆ‌نازانیت،‌که‌‌زۆرکه‌س‌به‌‌حه‌ز‌و‌ئاره‌زووی‌خۆی‌واز‌له‌‌زۆر‌شتی‌خراپ‌ده‌هێنێت‌و‌به‌‌زۆریش‌له‌‌شتی

‌چاک‌بێبه‌ریده‌کرێن؟‌ئایا‌هه‌ڵخه‌ڵه‌تاندن‌سه‌باره‌ت‌ڕاستی‌خراپ‌و‌ڕاستی‌ناسینیش‌چاک‌نیه‌؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌بڕواکردن‌به‌‌بوونی‌شته‌کان‌ڕاستی‌بێت؟

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌من‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام،‌که‌‌زۆرکه‌س‌به‌‌زه‌بر‌له‌‌بیروباوه‌ڕی‌ڕاست‌بێبه‌ریکراون.‌ئایا‌دز،‌جادوکه‌ر‌یان‌زه‌برکردن‌بێبه‌رییان‌ناکات؟

‌ئێستا،‌جارێکی‌دیکه‌‌له‌‌مه‌به‌سته‌که‌ت‌تێناگه‌م.‌له‌وه‌‌ده‌ترسم،‌که‌‌ده‌بێت،‌وه‌کو‌شاعیرێکی‌تراجیدی‌له‌‌گه‌ڵتا‌بدوێم.‌مه‌به‌ستم‌له‌و‌که‌سانه‌ی‌دزییان

‌لێکراوه‌‌ئه‌وانه‌ن‌زۆریان‌لێکراوه‌‌بۆچوونه‌کانیان‌بگۆڕن‌یان‌له‌‌بیریان‌چۆته‌وه‌،‌چونکه‌‌کاتێکی‌زۆری‌به‌‌سه‌ردا‌ڕۆیشتوه‌.‌له‌‌حاڵه‌تی‌یه‌که‌مدا،‌مشتومڕ‌و‌له‌‌دووه‌مدا‌کات‌ده‌بێته‌‌هۆی‌بێبه‌ریکردنه‌که‌.‌ئێستا

‌تێده‌گه‌یت؟‌‌‌‌به‌ڵێ.‌مه‌به‌ستم‌له‌‌''زه‌برکردن''‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌ئازار‌و‌ناخۆشی‌ببێته‌‌هۆی‌گۆڕان‌له‌‌بیروباوه‌ڕدا.

‌من‌تێده‌گه‌م.‌تۆ‌ڕاست‌ده‌ڵێیت.‌ئه‌وانه‌ی‌بوون‌به‌"قوربانی‌جادوکردن"‌که‌سانێکن‌له‌‌ژێر‌جادووی‌چێژ‌یان‌ترسدا‌بیروڕاکانیان‌گۆڕاوه‌.

‌واده‌رده‌که‌وێت‌هه‌موو‌گۆڕانێک‌هۆکه‌ی‌جادوگه‌ری‌بێت.‌که‌وابوو،‌وه‌کو‌ئێستا‌گوتم،‌پێویسته‌‌بزانین‌چ‌جۆره‌‌پاسه‌وانێک‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌خزمه‌تی‌شاره‌که‌مان

‌ده‌کات.‌ده‌بێت‌ئه‌و‌جۆره‌پاسه‌وانانه‌‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌بخه‌ینه‌‌ژێر‌چاودێرییه‌وه‌‌و‌فێریان‌بکه‌ین‌تاكو‌فێڵیان‌لێنه‌کرێت.‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌هه‌ڵبژێرین،‌که‌‌خزمه‌تکردنی‌شاره‌که‌یان‌له‌‌بیرناچێته‌وه‌‌و‌هه‌ڵناخه‌ڵه‌تێن.‌ئایا‌له‌

‌گه‌ڵمدا‌هاوڕایت؟‌به‌ڵێ.

‌بۆ‌دۆزینه‌وه‌ی‌ئه‌و‌جۆره‌‌خیانه‌ته‌]له‌شاره‌که‌مان[‌دا‌پێویسته‌‌پاسه‌وانه‌کان‌بخه‌ینه‌‌نێو‌پێش‌بڕکه‌‌و‌له‌‌سه‌رکاری‌سه‌خت‌و‌ئازار‌ڕایانبهێنین.‌که‌وابوو‌ده‌بێت،‌پێش‌بڕکه‌ی‌سێیه‌میش‌بۆئه‌وانه‌ی‌له‌جاد‌و

‌بێبه‌ریکراون‌ڕێک‌بخه‌ین.‌وه‌کو‌ئه‌وانه‌ی‌جاشه‌که‌ر‌ده‌شڵه‌ژێنن‌و‌ده‌یانخه‌نه‌‌زه‌ڕین‌تاکو‌بزانن‌ده‌ترسن‌یان‌نا،‌ئێمه‌ش‌الوانمان‌ده‌خه‌ینه‌‌به‌ر‌ئه‌زمونی‌ترس‌و‌خۆشیه‌وه‌،‌وه‌کو‌زێڕ‌له‌سه‌رئاگر‌تاقیانده‌که‌ینه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌تى‌جادوه‌‌وه‌‌ئه‌وا‌بۆ‌شاره‌که‌مان‌پاسه‌وانێکی‌چاکه‌.‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌شیکه‌سێک‌نه‌خرایه‌‌ژێر‌کاریگهر

‌خوێندوه‌‌و‌له‌نێو‌ده‌روونیدا]الیه‌نه‌کان[‌هاوته‌رازن.‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌ته‌مه‌نی‌منداڵی‌،‌الوێتی‌و‌پیریدا‌به‌م‌تاقیکردنه‌وه‌یه‌دا‌تێپه‌ڕی‌و‌سه‌رکه‌وتوو‌بوو‌ده‌کرێت‌به‌‌پاسه‌وان‌و‌فه‌رمانڕه‌وا.‌له‌‌ژیاندا‌ڕێزیلێده‌نرێت‌و‌که‌‌مردیش‌گۆڕێکی‌جوانی‌بۆ‌هه‌ڵده‌به‌ستین‌و‌یادی‌ده‌که‌ینه‌وه‌.‌ئه‌وه‌ی‌سه‌رنه‌که‌وت‌ڕه‌تده‌درێته‌وه‌.‌به‌

‌دیدی‌من،‌گالوکۆن،‌فه‌رمانڕه‌واکان‌و‌پاسه‌وانه‌کان‌هه‌رچه‌نده‌‌به‌‌گشتی‌باسی‌شێوه‌ی‌هه‌ڵبژاردنه‌که‌مان

64

‌کردووه‌‌و‌به‌‌وردی‌ڕوونماننه‌کردۆته‌وه‌‌ده‌بێت‌به‌م‌جۆره‌‌هه‌ڵبژێرێن‌و‌دامه‌زرێن‌به‌ڕای‌منێش،‌ده‌بێت‌به‌م.جۆره‌‌هه‌ڵیانبژێرین

‌ڕاستر‌نیه‌،‌ئه‌م‌که‌سانه‌‌به‌‌پاسه‌وانی‌ته‌واو‌ناوزه‌دبکه‌ین‌چونکه‌‌دژی‌دوژمنی‌ده‌ره‌وه‌‌و‌هاوڕێی‌ناوه‌وه‌‌ده‌مانپارێزن؟‌‌دوژمنه‌کان‌بێ‌هێزده‌که‌ن‌و‌ئاره‌زووی‌هاوڕێکانیشمان‌له‌‌زیان‌به‌‌شاره‌که‌‌که‌مده‌که‌نه‌وه‌؟

‌.ئه‌و‌الوانه‌ی‌به‌‌پاسه‌وان‌داماننان‌ناویانده‌نێین)یارمه‌تیده‌ران(‌ی‌فه‌رمانڕه‌واکان

‌من‌له‌گه‌ڵتاڕێده‌که‌وم.‌چۆن‌یه‌کێک‌له‌و‌درۆ‌سودبه‌خشانه‌ی‌باسمانکردن‌دووربخهینهوه،‌ئه‌و‌درۆیه‌ی‌که‌‌فه‌رمانڕه‌واکانیش‌ڕازی

ده‌کات؟

‌چ‌جۆره‌‌درۆکردنێک؟‌شتێکی‌نوێ‌نیه‌،‌وه‌کو‌چیرۆکه‌که‌ی‌فۆینیسیه‌ن،‌که‌‌له‌‌زۆر‌شوێندا‌ده‌گێڕێته‌وه‌‌و‌زۆرکه‌س‌باوه‌ڕی

‌پێده‌کات.‌لێره‌‌له‌نێو‌ئێمه‌‌ڕووینه‌داوه‌،‌نازانم‌ڕووده‌دات‌یان‌نا.‌دڵنیام‌هه‌وڵدانی‌زۆری‌ده‌وێت،‌که‌زۆر‌له‌‌هاووڵاتیان‌بکه‌یت‌باوه‌ڕی‌پێبکه‌ن.

‌تۆ‌به‌‌ترسه‌وه‌‌چیرۆکه‌که‌م‌پێده‌ڵێیت.‌ئه‌گه‌ر‌بۆت‌بگێڕمه‌وه‌‌ده‌زانیت‌بۆچی‌به‌‌ترسه‌وه‌‌باسیده‌که‌م.

‌من‌بۆت‌ده‌گێڕمه‌وه‌،‌به‌ڵام‌نازانم‌چ‌زمانێک‌به‌کاربهێنم.‌من‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌فه‌رمانڕه‌وا‌و‌پاسه‌وانه‌کان‌ڕازی‌ده‌که‌م،‌ئه‌نجا‌هاووڵاتیانی‌نێو‌شاره‌که‌،‌که‌‌ئه‌و‌فێرکردن‌و‌په‌روه‌رده‌یه‌ی‌پیایداتێپه‌ڕیون‌جۆرێک‌بوون

‌ک‌‌ته‌واور‌زه‌وییدا‌په‌یدابوون،‌كاتله‌‌خه‌وبینین.‌ئه‌وان‌به‌‌چه‌ک‌و‌تفاق‌و‌که‌لوپه‌له‌کانیانه‌وه‌له‌‌ژ‌دروست‌بوون،‌زه‌وی)دایکی‌ئه‌وان(‌فڕێیدانه‌‌نێو‌جیهان.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌،‌هه‌ر‌که‌سێک‌بیه‌وێت‌په‌الماری‌زه‌وی

‌بدات‌پێویسته‌‌دژی‌ڕاوه‌ستن‌و‌پاریزگاری‌له‌و‌دایکه‌یان‌بکه‌ن.‌هاووڵاتیانیش‌به‌‌برای‌سه‌ر‌زه‌وی‌خۆیان‌‌.دابنێن

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌بۆیه‌‌به‌‌ترس‌و‌شه‌رمه‌وه‌‌درۆکه‌م‌بۆ‌ده‌گێڕیته‌وه

‌به‌ڵێ،‌به‌ڵام‌گوێ‌له‌‌به‌شی‌دووه‌می‌چیرۆکه‌که‌‌بگره‌"ئێوه‌‌له‌‌شاره‌که‌دا‌برای‌یه‌کن"‌به‌م‌جۆره‌‌له‌گه‌ڵتان‌ده‌دوێین،‌چیرۆکه‌که‌یان‌بۆده‌گێڕینه‌وه‌،"به‌ڵام‌ئه‌و‌کاته‌ی‌خوا‌ئافه‌ریدی‌کردن،‌زێری‌کرده‌‌نێو‌هه‌ندێکتانه‌وه‌‌تاکو‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکه‌ن.‌چونکه‌‌ئه‌وان‌له‌‌هه‌موو‌که‌سێک‌به‌نرختربوون.‌زیوی‌کرده‌‌نێو‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌بن‌به‌‌یارمه‌تیده‌ر،‌ئاسن‌و‌برۆنزیش‌بۆ‌نێو‌له‌شی‌جوتیار‌و‌خاوه‌ن‌پیشه‌کانی‌دیکه‌.‌منداڵێش‌دروستده‌که‌ن،‌که

‌‌له‌‌خۆتان‌ده‌چێ.‌به‌ڵام‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌هه‌مووتان‌خزمن،‌هه‌ندێک‌جار‌منداڵێکی‌زیو‌له‌دایک‌و‌باوکێکی‌زێڕین‌ده‌بێت‌یان‌به‌‌پێچه‌وانه‌وه‌،‌هه‌روه‌ها‌ئه‌وانی‌دیکه‌ش‌به‌م‌جۆره‌‌تێکه‌ڵ‌ده‌بن.‌خوداوه‌ندیش‌به

‌‌فه‌رمانڕه‌واکان‌ده‌ڵێت،‌که‌‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌له‌‌کانه‌کان‌تێکه‌ڵکراون‌باشتر‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ده‌که‌ن.‌ئه‌گه‌ر‌نه‌وه‌یه‌کی‌خۆیان‌بینی‌له‌‌ئاسن‌و‌برۆنز‌دروست‌کرابێت‌نابێت‌له‌گه‌ڵیا‌به‌‌به‌زه‌یی‌بن.‌پێویسته‌‌به‌‌گوێره‌ی‌خۆی‌له‌گه‌ڵ‌جوتیار‌و‌پیشه‌مه‌نده‌کاندا‌کار‌بکه‌ن.‌ئه‌گه‌ر‌نه‌وه‌که‌یان‌تێکه‌ڵکراوی‌زێڕ‌و‌زیو‌بێت‌به‌‌ڕێزه‌وه‌‌له‌نێو‌پاسه‌وان‌و‌یارمه‌تیده‌ره‌کاندا‌دا‌ینێن.‌پێشبینی‌کراوه‌،‌که‌‌ئه‌و‌شاره‌ی‌پاسه‌وانه‌کانی‌ئاسن‌و‌برۆنز‌بن

‌."زوو‌تێکده‌شکێت

چ‌ده‌که‌یت‌تاکو‌هاووڵاتی‌شاره‌که‌مان‌باوه‌ڕ‌به‌‌ڕاستی‌ئه‌م‌چیرۆکه‌‌بکه‌ن؟

‌من‌هیچ‌ڕێگه‌یه‌ک‌شک‌نابه‌م.‌به‌ڵام‌بۆ‌منداڵان‌و‌نه‌وه‌ی‌پاش‌ئه‌وان‌ده‌شێت‌باوه‌ڕپێکراو‌بێت.‌ده‌زانم‌مه‌به‌ستت‌چیه‌،‌ئه‌مه‌ش‌هانیانده‌دات‌زۆرتر‌بایه‌خ‌به‌‌یه‌کدی‌و‌شاره‌که‌‌بده‌ن.‌با‌واز‌له‌م‌کێشه‌یه‌

‌بهێنین‌بیر‌له‌وه‌‌بکه‌ینه‌وه‌‌چۆن‌نه‌وه‌کانی‌سه‌ر‌ئه‌م‌زه‌ویه‌مان‌چه‌کداربکه‌ین‌و‌له‌گه‌ڵ‌فه‌رمانڕه‌واکاندا‌شاره‌که‌‌به‌ڕێوه‌به‌رن.‌با‌به‌‌دوای‌باشترین‌شوێن‌بۆ‌له‌شکرگاکه‌یان‌له‌‌شاره‌که‌دا‌بگه‌ڕێین.‌شوێنێک‌بێت‌به

‌‌ئاسانی‌لێوه‌ی‌ده‌ستیان‌به‌‌که‌سانی‌سه‌رپێچی‌که‌ر‌بگات،‌‌وه‌کو‌چۆن‌گورگ‌په‌الماری‌مێگه‌ل‌ده‌دات‌ئه‌وانیش‌هێرش‌بکه‌نه‌‌سه‌ر‌دوژمن‌و‌بیشکێنن.‌پاش‌ئه‌وه‌ی‌له‌شکرگاکه‌مان‌بۆ‌دامه‌زراندن‌شوێنی

65

‌پشودانیان‌بۆ‌ئاماده‌‌ده‌که‌ین.‌تۆ‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌له‌گه‌ڵ‌تۆ‌دام.

‌ئایا‌ئه‌و‌له‌شکرگا‌و‌شوێنی‌پشودانه‌‌له‌سه‌رمای‌زستان‌و‌گه‌رمای‌هاوین‌دا‌نایانپارێزێت؟‌هه‌ڵبه‌ته‌،‌دیاره‌‌تۆ‌مه‌به‌ستت‌خانوه‌‌بۆ‌ئه‌وان.‌به‌ڵێ،‌به‌ڵام‌خانو‌بۆ‌سه‌رباز‌نه‌ک‌بۆ‌بازرگان.

‌تۆ‌چۆن‌ئه‌م‌دوو‌جۆره‌خانوه‌‌له‌‌یه‌کدی‌جیاده‌که‌یته‌وه‌؟‌هه‌وڵده‌ده‌م‌جیاوازییه‌که‌یان‌ڕوونبکه‌مه‌وه‌.‌شه‌رم‌ترین‌کاری‌شوان‌له‌وه‌دایه‌‌سه‌گ‌بۆ‌یارمه‌تی‌و

‌پاسه‌وانی‌مه‌ڕه‌کانی‌ڕابگرێت.‌سه‌گه‌کان‌له‌به‌ر‌برسێتی‌و‌به‌ڕه‌ڵایی،‌وه‌کو‌گورگ‌مه‌ڕه‌کانی‌بخۆن.‌ئه‌وه‌‌زۆر‌ناخۆشه‌.

‌ئایا‌پێویست‌ناکات‌به‌‌هه‌موو‌توانامانه‌وه‌‌ڕێ‌له‌م‌کاره‌بگرین.‌نه‌یه‌ڵین‌یارمه‌تیده‌ره‌کان‌زیان‌به‌‌هاووڵاتی‌بگه‌یه‌نن،‌له‌بری‌ئه‌وه‌ی‌ببن‌به‌خاوه‌نێکی‌به‌به‌زه‌یی‌دڕنده‌ده‌رچن؟

‌ئه‌وه‌‌پێویسته‌‌بکرێت.‌ئایا‌په‌روه‌رده‌ی‌چاک‌فێریان‌ناکات‌له‌م‌ڕووه‌وه‌‌که‌سێکی‌زۆر‌چاک‌ده‌رچن؟

‌ئه‌و‌په‌روه‌رده‌یه‌،‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌ده‌یانکات‌به‌‌که‌سێکی‌چاک.‌بائه‌مه‌ش‌نه‌که‌ین‌به‌‌باوه‌ڕێکی‌چه‌سپاو‌ئه‌ی‌گالوکۆن.‌ئه‌وه‌ی‌ده‌مانه‌وێت‌په‌روه‌رده‌کردنێکی‌دروسته‌بۆ

‌ئه‌وان.‌ئه‌و‌په‌روه‌رده‌یه‌ی‌له‌‌ئاستی‌که‌سانی‌دیکه‌دا‌ده‌یانکات‌به‌‌که‌سێکی‌چاک‌و‌هانیانده‌دات.زنكى‌بپارخه

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌ده‌گونجێت‌هه‌ندێک‌به‌م‌جۆره‌‌بۆ‌کێشه‌که‌‌بچن،‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌جۆره‌‌په‌روه‌رده‌‌و‌فێربوونه‌دا‌پاسه‌وانه‌کان‌خانو‌یان‌موڵکیان‌هه‌بێت.‌ڕێگه‌یان‌لێنه‌گرین‌ببن‌به‌‌پاسه‌وانێکی‌زۆر‌چاک‌و‌ئازا،‌خراپه‌‌به‌رانبه‌رهاووڵاتی

.نه‌که‌ن

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌بیرکه‌ره‌وه‌،‌ئه‌وان‌ده‌بێ‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌بژین.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌که‌سانه‌بن‌ئێمه‌‌ده‌مانه‌وێن.‌یه‌که‌م،‌که‌سیان‌نابێت

‌له‌‌پێویست‌به‌والوه‌‌خاوه‌نی‌موڵک‌بێت.‌دووه‌م،‌که‌سیان‌نابێت‌خاوه‌نی‌خانو‌یان‌زه‌خیره‌یه‌ک‌بێت،‌که‌‌که‌سانی‌دیکه‌‌نه‌توانن‌به‌کاری‌بهێنن.‌‌سێیه‌م،‌پێویسته‌کانیان‌ده‌بێت‌به‌‌جۆرێک‌جێبه‌جێ‌بکرێن‌که‌م‌و

‌زیادیان‌نه‌بێت.‌ئه‌وه‌ش‌به‌‌موچه‌‌له‌ڕێگه‌ی‌باجدان‌له‌الیه‌ن‌هاووڵاتیانه‌وه‌‌بۆیان‌مسۆگه‌ر‌ده‌کرێت.‌چواره‌م،‌هه‌موو‌پێکه‌وه‌له‌‌له‌شکرگا‌ده‌ژین‌و‌له‌سه‌ر‌خوانێک‌خواردن‌ده‌خۆن.‌فێریان‌ده‌که‌ین‌پێویستیان‌به‌و‌جۆره‌

‌زێڕه‌‌نیه‌،‌که‌‌که‌سانی‌دیکه‌‌هه‌وڵی‌بۆده‌ده‌ن‌چونکه‌‌ئه‌وان‌خوداوه‌ند‌ده‌روونیانی‌پڕ‌زێر‌کردووه‌.‌فێریانده‌که‌ین،‌که‌‌ئه‌وه‌‌کارێکی‌بێبڕواییه‌‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌زێڕه‌‌پیرۆزه‌ی‌ده‌روونت‌نه‌پارێزیت‌و‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وانی

‌دیکه‌‌شوێن‌زێڕ‌بکه‌ویت.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌له‌نێو‌شاره‌که‌ماندا‌‌ڕێگه‌‌نادرێت‌ئه‌وان‌زێڕ‌و‌زیو‌کۆبکه‌نه‌وه‌.‌نابێت‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وانه‌ی‌زێڕ‌به‌‌خۆیاندا‌ده‌که‌ن‌و‌له‌په‌رداخی‌زێڕ‌و‌زیودا‌ده‌خۆنه‌وه‌‌له‌ژێر‌یه‌ک‌بنمیچدا‌بژین.

‌لێره‌وه‌‌خۆیان‌و‌شاره‌که‌‌ده‌پارێزن.‌ئه‌گه‌ر‌شوێن‌موڵک‌و‌ماڵ‌و‌پاره‌بکه‌ون‌ده‌بن‌به‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌موڵک‌و‌ماڵ‌و‌جوتیار‌نه‌ک‌پاسه‌وان.‌ده‌بن‌به‌‌دژمنی‌هاووڵاتیان‌نه‌ک‌دۆست.‌به‌‌درێژایی‌ته‌مه‌نیان‌ڕقیان‌له‌

‌خه‌ڵکی‌و‌خه‌ڵکیش‌ڕقیان‌له‌وان‌ده‌بێت.‌نه‌خشه‌‌و‌پالن‌دژی‌یه‌کدی‌داده‌نێن.‌ئه‌وه‌نده‌ی‌له‌‌هاووڵاتیه‌کان‌ده‌ترسن‌له‌‌دوژمنه‌کانیان‌ناترسن.‌شار‌به‌ره‌و‌وێرانه‌‌ده‌به‌ن.‌له‌به‌ر‌ئه‌م‌هۆیانه‌‌ده‌بێت‌پاسه‌وانه‌کان

‌خانویان،‌وه‌کو‌شته‌کانی‌دیکه‌‌بۆ‌ئاماده‌بکرێت.‌ئه‌مه‌ش‌یاسا‌به‌رقه‌راری‌ده‌کات.‌ئایا‌تۆ‌به‌مه‌ڕازی‌نیت؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.گالوکۆن‌گوتی:‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌ڕازیم

66

به‌شی‌چوره‌مسوکرات،‌چۆن‌به‌رگری‌له‌خۆت‌ده‌که‌یت،‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌بڵێت‌تۆئه‌دیمه‌نتۆس‌گفتوگۆکه‌ی‌بڕی‌و‌گوتی:‌ ‌

‌پاسه‌وانه‌کان‌زۆر‌به‌خته‌وه‌ر‌ناکه‌یت‌خه‌تاکه‌ش‌له‌خۆیاندایه‌؟‌شار‌به‌ده‌ستی‌ئه‌وانه‌و‌خۆشیشی‌لێنابینن.‌زه‌وی،‌ته‌الر‌و‌که‌لوپه‌لی‌نێو‌ماڵ‌،‌قوربانی‌دان‌بۆ‌خواکان،‌میوانداری‌و‌ئه‌نجا‌زێڕ‌و‌زیو،‌هه‌موو‌ئه‌م

‌شتانه‌‌به‌‌ده‌ست‌که‌سانی‌دیکه‌وه‌یه‌.‌له‌وانه‌یه‌‌خه‌ڵکی‌بڵێن،‌پاسه‌وانه‌کانی‌تۆ‌له‌شاره‌که‌دا،‌وه‌کو‌به‌‌کرێ‌گیراو‌ده‌ژین‌و‌چاودێری‌‌شار‌ده‌که‌ن.

‌من‌گوتم،‌به‌ڵێ‌وایه‌،‌له‌وه‌زیاتر‌چیت‌ده‌وێ.‌ئه‌وان‌بۆ‌پاره‌ی‌زۆر‌کار‌ناکه‌ن‌و‌ساده‌‌ده‌ژین.‌ناتوانن‌گه‌شتی‌ده‌ره‌وه‌ی‌شار‌‌بکه‌ن‌و‌دیاری‌به‌‌دڵداره‌کانیان‌بده‌ن.‌پاره‌یان‌ئه‌وه‌نده‌‌نیه‌‌تاکو‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆیان،

‌وه‌کو‌خه‌ڵکی‌سه‌فه‌ربکه‌ن.‌باشه‌،‌با‌ئه‌م‌ڕه‌خنه‌یه‌ش‌بگرین.‌تۆ‌ده‌پرسیت،‌چۆن‌به‌رگری‌له‌خۆمان‌بکه‌ین؟

‌به‌ڵێ.‌ئه‌گه‌ر‌بگه‌ڕێینه‌وه‌‌سه‌ر‌باسه‌که‌ی‌پێشومان‌ڕێگه‌ی‌به‌رگریگردنیش‌ده‌دۆزینه‌وه‌.

‌ئه‌گه‌ر‌ده‌سته‌و‌تاقمێکی‌کۆمه‌ڵ‌له‌وانی‌دیکه‌‌به‌خته‌وه‌رتربن‌جێگه‌ی‌سه‌رسام‌بوون‌نیه‌.‌به‌ڵام‌ئێمه‌‌ده‌مانه‌وێت‌هه‌موو‌که‌سێک‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌به‌خته‌وه‌رانه‌‌بژی.‌ئێمه‌‌گه‌یشتینه‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌دادپه‌روه‌ری

‌له‌م‌جۆره‌‌شارانه‌دا‌به‌‌ئاسانی‌سه‌قامگیرده‌بێت.‌ئه‌و‌شاره‌ی‌به‌‌خراپی‌بچێت‌به‌ڕێوه‌‌نادادوه‌ری‌مه‌حکومی‌ده‌کات.‌له‌‌گه‌ڵ‌سه‌رنجدان‌و‌به‌راوردکردنی‌ئه‌م‌دووجۆره‌‌شارانه‌دا‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌مان

‌ده‌ستده‌که‌وێت.‌ئێمه‌‌ده‌مانه‌وێت‌شارێکی‌پڕ‌له‌‌به‌خته‌وه‌ری‌بۆ‌هه‌مووان‌دامه‌زرێنین.‌به‌‌ته‌نیا‌ده‌سته‌(28وتاقمێک‌له‌‌دانیشتوانی‌به‌‌خته‌وه‌ر‌نه‌بن.‌)هه‌روه‌ها‌باسی‌شاری‌خراپیش،‌به‌م‌زووانه‌‌ده‌که‌ین(.‌) ‌

‌گریمان‌ئێمه‌‌په‌یکه‌رێک‌دروستده‌که‌ین‌و‌ده‌مانه‌وێت‌ڕه‌نگی‌بکه‌ین.‌که‌سێک‌ڕه‌خنه‌مان‌لێده‌گرێت‌چونکه‌‌چاوه‌کانی،‌که‌‌له‌‌هه‌موو‌به‌شێکی‌په‌یکه‌ره‌که‌‌جوانترن،‌ڕه‌ش‌کراون.‌ئێمه‌ش‌به‌‌بۆچوونی‌خۆمان‌ئه‌م

67

‌وه‌ڵامه‌‌به‌‌گونجاوداده‌نێین:''‌نامانه‌وێت‌چاوه‌کانی‌ئه‌وه‌نده‌‌به‌‌جوانی‌ڕه‌نگ‌بکه‌ین،‌که‌‌له‌‌چاو‌نه‌چن.‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌هه‌موو‌به‌شه‌کانی‌دیکه‌ی‌په‌یکه‌ره‌که‌‌ده‌بێت.‌په‌یکه‌ره‌که‌‌له‌وێدا‌جوانه‌،‌که‌‌له‌‌گه‌ڵ‌به‌شه‌کانیدا‌به‌‌گوێره‌ی‌خۆیان‌ڕه‌نگیان‌بکه‌یت.''‌به‌‌هه‌مان‌شێوه‌،‌نابێت‌جۆره‌‌به‌خته‌وه‌رییه‌ک‌به‌سه‌ر‌پاسه‌وانه‌کاندا

‌بسه‌پێنیت‌شێوازیان‌بشێوێنێت.‌ئێمه‌‌ده‌زانین‌چۆن‌جوتیار‌به‌‌جل‌و‌به‌رگی‌مۆر‌و‌ملوانکه‌ی‌گوڵدار‌و‌زێڕ‌بڕازێنینه‌وه‌،‌بیخه‌ینه‌سه‌ر‌زه‌وییه‌که‌ی‌و‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆی‌کاری‌له‌سه‌ر‌کات.‌ده‌زانین‌چۆن

گۆزه‌سازکه‌ره‌کان‌له‌‌نزیک

‌کووره‌وه‌‌دانێین‌و‌له‌گه‌ڵ‌گۆزه‌کردنه‌که‌شیاندا‌بخۆنه‌وه‌.‌به‌م‌جۆره‌‌ده‌توانین،‌هه‌موو‌که‌سانی‌دیکه‌‌به‌خته‌وه‌ربکه‌ین.‌به‌م‌کاره‌مان‌جوتیاره‌که‌‌و‌گۆزه‌سازکه‌ره‌که‌‌نابن‌به‌‌شتێکی‌دیکه‌‌و‌شێوازیان‌ناشێوێنرێت.

‌ئه‌گه‌ر‌پینه‌چیه‌کیش‌له‌کاره‌که‌یدا‌وریا‌و‌ژیرنه‌بێت‌و‌خۆشی‌به‌‌پینه‌چیه‌کی‌چاک‌دابنێت‌هێنده‌‌زیان‌به‌‌شاره‌که‌مان‌ناگه‌یه‌نێت.‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌که‌ین‌ئه‌وه‌نده‌‌به‌سه‌ر‌ئه‌م‌جۆره‌که‌سانه‌دا‌ساخنابێته‌وه‌.‌به‌ڵام‌ئه‌گه‌ر‌پاسه‌وانی‌شاره‌که‌مان‌به‌‌‌ڕاستی‌پاسه‌وان‌نه‌بن‌و‌خۆیان‌به‌‌پاسه‌وان‌دانا‌ئه‌وا‌شاره‌که‌مان‌به‌ره‌و‌ڕووخان

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ده‌به‌ن.‌ئه‌وان‌ده‌توانن‌شاره‌که‌‌به‌ڕێوه‌به‌رن‌و‌دانیشتوانی‌به‌خته‌وه‌رکه‌ن

-----------------------------------------------‌ئه‌فالتون‌له‌‌به‌شی‌هه‌شته‌می‌ئه‌م‌دایه‌لۆگه‌دا‌باسی‌خه‌سڵه‌ته‌کانی‌شاری‌خراپ‌ده‌کات.‌لێره‌دا‌ته‌نیا‌ئاماژه‌ی‌بۆکردووه‌.‌)28(

کێ‌ده‌توانێت‌له‌‌شاره‌که‌دا‌خراپه‌‌بکات‌ئه‌گه‌ر‌‌پاسه‌وانی‌ڕاسته‌قینه‌‌مان‌هه‌‌بێت؟‌‌پێویسته‌‌له‌)وه‌رگێڕ( ‌‌‌بیرمان‌نه‌چێت‌ئێمه‌‌ده‌مانه‌وێت‌پاسه‌وانه‌کان‌یان‌هه‌موو‌دانیشتوانی‌نێوشاره‌که‌مان‌به‌خته‌وه‌رکه‌ین.‌بۆ

‌ئه‌مه‌‌پاسه‌وان‌و‌یارمه‌تیده‌ره‌کان‌ده‌بێت‌په‌یڕه‌وی‌به‌رنامه‌که‌مان‌بکه‌ن‌و‌له‌‌بواری‌خۆیاندا‌شاره‌زا‌و‌لێهاتوو‌بن.‌ئه‌مه‌‌بۆ‌ده‌سته‌‌و‌تاقمه‌کانی‌دیکه‌شه‌.‌له‌م‌ڕێگه‌یه‌وه‌‌هه‌موو‌هاووڵاتیان‌به‌خته‌وه‌ر‌ده‌بن‌و

‌شاره‌که‌‌به‌‌چاکی‌فه‌رمانڕه‌وایی‌تێداده‌کرێت.‌ئه‌و‌گوتی:‌تۆچاکت‌ڕوونکرده‌وه‌.‌ئایا‌تۆ‌ئه‌م‌ڕوونکردنه‌وه‌یه‌ی‌دیکه‌ش،‌که‌‌ئێستا‌ده‌ستیپێده‌که‌م،‌به‌چاک‌ده‌زانیت؟

‌چ‌ڕوونکردنه‌وه‌یه‌ک؟‌تۆ‌بیرله‌م‌شتانه‌‌بکه‌وه‌،‌که‌‌کارمه‌نده‌کان‌توشی‌گه‌نده‌ڵی‌ده‌که‌ن‌و‌خراپیان‌ده‌که‌ن.

‌وه‌کو‌چی؟‌سامان‌و‌هه‌ژاری.

‌چۆن‌کارمه‌ندان‌توشی‌گه‌نده‌ڵی‌ده‌که‌ن؟تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت،‌که‌‌گۆزه‌سازکه‌رێک‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌بوو‌له‌سه‌ر‌کاره‌که‌ی‌خۆی‌بمێنێته‌وه‌؟

‌نا.‌ئایا‌له‌‌جاران‌ته‌مه‌ڵتر‌و‌بێ‌خه‌متر‌نابێت؟

‌به‌ڵێ،‌له‌جاران‌زیاتر.‌ئایا‌نابێت‌به‌‌گۆزه‌سازکه‌رێکی‌خراپ؟

‌خراپتریش.‌ئایا‌هه‌ژاریش‌ڕێگه‌ی‌ناگرێت‌ئامێری‌چاک‌بۆ‌گۆزه‌سازی‌به‌کاربهێنێت،‌له‌و‌حاڵه‌ته‌دا‌ناتوانێت‌کاره‌که‌ی‌به‌

‌باشی‌بکات‌و‌منداڵه‌کانیشی‌یان‌ئه‌وانه‌ی‌له‌‌ژێر‌ده‌ستیدا‌کارده‌که‌ن‌خراپ‌فێری‌پیشه‌که‌‌‌ببن؟‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌به‌م‌جۆره‌‌سامان‌و‌هه‌ژاری‌کاری‌خراپ‌ده‌که‌نه‌‌سه‌ر‌به‌رهه‌می‌کارمه‌نده‌که‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌وادیاره

‌له‌وه‌‌ده‌چێت‌شتی‌دیکه‌شمان‌دۆزیوه‌ته‌وه‌‌تاکو‌پاسه‌وانه‌کانمان‌ئاگاداری‌بن‌و‌ڕێگه‌نه‌ده‌ن‌له‌نێو‌شاره‌که‌مان‌بڵاوببنه‌وه‌.

‌وه‌کو‌چی؟‌سامان‌و‌هه‌ژاری.‌یه‌که‌میان‌ده‌بێته‌‌هۆی‌ڕابواردن‌و‌ته‌مه‌ڵی‌و‌شۆڕش؛‌دووه‌میش‌کۆیالیه‌تی‌و‌به‌رهه‌می

‌خراپ‌و‌دیسانه‌وه‌‌شۆڕش.

68

‌ئه‌وه‌ڕاسته‌.‌به‌ڵام‌سوکرات‌ئه‌گه‌ر‌شاره‌که‌مان‌بێ‌پاره‌‌بوو،‌چۆن‌بتوانێت‌بچێته‌‌جه‌نگه‌وه‌‌به‌‌تایبه‌تی‌دژی‌شارێکی‌ده‌وڵه‌مه‌ند؟

‌ئاشکرایه‌‌ئاسان‌نیه‌‌دژی‌یه‌ک‌شار‌بچینه‌‌جه‌نگه‌وه‌،‌به‌ڵام‌له‌گه‌ڵ‌دووشاردا‌ئاسانه‌.‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌یه‌که‌م،‌ئه‌گه‌ر‌شاره‌که‌مان‌دژی‌شارێکی‌ده‌ڵه‌مه‌ند‌بچێته‌‌جه‌نگه‌وه‌،‌ئایا‌پاسه‌وانه‌کانمان‌دژیده‌وڵه‌مه‌نده‌کان‌ڕاناوه‌ستن؟

‌به‌ڵێ.‌باشه‌،‌ئه‌دیمه‌نتۆس،‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت،‌که‌‌یاری‌زانێکی‌چاکی‌شه‌ڕه‌مشت،‌بتوانێت‌له‌گه‌ڵ‌دوو‌یاری

‌نه‌زانی‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌و‌قه‌ڵه‌ودا‌شه‌ربکات؟‌له‌وانه‌یه‌‌له‌یه‌ک‌کاتدا‌نه‌توانێت.

‌ئایا‌ناتوانێت‌له‌‌ژێر‌ده‌ستیان‌ڕاکات‌و‌یه‌که‌‌یه‌که‌‌به‌‌هه‌ناسه‌بڕکێ‌‌له‌به‌ر‌گه‌رمای‌خۆریشدا‌لێیان‌دات؟‌ئایا‌به‌م‌جۆره‌‌ناتوانێت‌شه‌ڕ‌له‌گه‌ڵ‌دووکه‌س‌زیاتریش‌بکات؟

‌جێگه‌ی‌سه‌رسوڕمان‌نیه‌.‌ئایا‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌که‌‌زانیاری‌و‌ئه‌زمونی‌زۆرتری‌له‌باره‌ی‌شه‌ڕه‌مشته‌وه‌‌هه‌بێت‌و‌که‌متر

‌بزانێت‌جه‌نگ‌چۆن‌ده‌کرێت؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام.

‌له‌م‌ڕووه‌وه‌،‌پاسه‌وانه‌کانمان‌ده‌توانن‌به‌رانبه‌ر‌دوو‌ئه‌وه‌نده‌‌و‌سێ‌ئه‌وه‌نده‌ی‌ژماره‌ی‌خۆیان‌له‌‌جه‌نگدا‌بوه‌ستن.

‌من‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕام.‌ئه‌وه‌‌دروسته‌.‌چۆنه‌‌ئه‌گه‌ر‌نوێنه‌ر‌بۆ‌شاره‌که‌ی‌دیکه‌‌بنێرن‌و‌بڵێن:‌"ئێمه‌‌یاسا‌ڕێگه‌ی‌لێگرتوین‌زێڕ‌و‌زیو‌کۆبکه‌ینه‌وه‌‌و

‌سودیان‌بۆ‌ئێمه‌‌نیه‌.‌ئێوه‌‌له‌م‌جه‌نگه‌دا‌وه‌رنه‌‌به‌ره‌ی‌ئێمه‌وه‌‌و‌سامانی‌دوژمنه‌کانمان‌بۆ‌ئێوه‌."‌هه‌رکه‌سێک‌ئه‌م‌گوته‌یه‌‌ببیستێت،‌وه‌کو‌سه‌گێکی‌هار‌شه‌ڕده‌کات‌یان‌ئه‌بێت‌به‌‌مه‌ڕ؟

‌وایه‌.‌به‌ڵام‌ئه‌گه‌ر‌سامانی‌هه‌مووشاره‌کان‌له‌الیه‌ن‌شارێکه‌وه‌‌تاڵان‌بکرێت‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌بوونی‌ئه‌و‌شاره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌جێگه‌ی‌مه‌ترسییه

‌تۆ‌بیرکردنه‌وه‌که‌ت‌هه‌ژارانه‌یه‌‌چونکه‌هه‌موو‌شارێک‌ده‌خه‌یته‌‌ڕیزی‌ئه‌و‌شاره‌ی‌ئێمه‌‌دایده‌مه‌زرێنین.‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌ئێمه‌‌ده‌بێت‌ناوی‌دیکه‌‌بۆ‌شاره‌‌گه‌وره‌کانی‌دیکه‌‌بدۆزینه‌وه‌‌چونکه‌‌ئه‌وان‌چه‌ند‌شارێکی‌گه‌وره‌ن،‌نه‌ک‌یه‌ک‌شار.‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌وان‌‌به‌ڕاده‌یه‌ک‌له‌‌دوو‌شار‌پێکهاتوه‌و‌به‌رانبه‌ر‌‌یه‌ک‌له‌نێو‌جه‌نگدان.‌یه‌کێکیان

‌هه‌ژارو‌ئه‌وی‌دی‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌یان‌به‌‌ژماره‌ی‌دانیشتوان‌جیاوازن.‌‌هه‌ڵه‌یه‌‌به‌‌یه‌ک‌شاریان‌دابنێیت.‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌چه‌ند‌شارێک‌دایان‌بنێیت‌و‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کێکیان‌هاوپه‌یمان‌بیت‌‌‌و‌به‌ڵێنی‌پاره‌‌و‌ده‌سته‌ڵاتی‌بده‌یتێ،‌ئه‌وا

‌دۆست‌بۆ‌خۆت‌زۆرده‌که‌یت‌و‌دوژمنیش‌که‌م.‌ئه‌گه‌ر‌شاره‌که‌ی‌ئێمه‌ش‌به‌م‌جۆره‌ی‌ده‌مانه‌وێت‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکرێت‌به‌‌هه‌زار‌پاسه‌وانیشه‌وه‌‌ده‌توانین‌شه‌ڕی‌خۆمان‌بکه‌ین.‌به‌‌ناو‌ناودارێتی‌نا،‌مه‌به‌ستم‌ئه‌مه‌‌نیه‌،‌به‌ڵکو‌به‌‌کرده‌وه‌.‌تۆ‌شارێک‌له‌مه‌‌چاکتر‌له‌نێو‌یۆنانیه‌کان‌و‌به‌ربه‌رییه‌کانیشدا

(‌‌هه‌رچه‌نده‌‌شار‌هه‌یه‌‌له‌وه‌ی‌ئێمه‌‌به‌‌ڕووبه‌ر‌گه‌وره‌تره‌.‌ئایا‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵه‌‌ڕێناکه‌ویت؟29نادۆزیته‌وه‌،) ‌‌با،‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئه‌مه‌ش‌ده‌بێته‌‌دانانی‌سنورێک‌له‌الیه‌ن‌پاسه‌وانه‌کانمانه‌وه‌‌بۆ‌شاره‌که‌.‌ئه‌وان‌به‌گوێره‌ی‌پێویست‌زه‌وی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.بۆشاره‌که‌‌ده‌ستنیشان‌ده‌که‌ن

--------------------------------------------‌‌له‌‌سه‌رده‌می‌کۆنی‌یۆناندا‌به‌‌بۆچوونی‌یۆنانییه‌کان‌ئه‌وه‌ی‌یۆنانی‌نه‌بووبێت‌خاوه‌نی‌شارستانیه‌ت‌نه‌بوه‌‌و‌به‌نه‌زان‌و‌)29(

به‌ربه‌ری‌دانراوه‌.‌)وه‌رگێڕ(

چ‌سنورێک؟

69

‌به‌‌بۆچوونی‌من‌به‌م‌جۆره‌یه‌.‌مادامه‌کی‌یه‌ک‌شار‌ده‌بێت‌گه‌شه‌بکات،‌ئه‌وا‌‌گه‌شه‌کردنه‌که‌ی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌سنوردارده‌بێت.‌‌‌چاکه

‌که‌وابوو،‌فه‌رمان‌بۆ‌پاسه‌وانه‌کانمان‌ده‌رده‌که‌ین‌ئاگاداری‌گه‌وره‌یی‌و‌بچوکی‌شاره‌که‌مان‌له‌ناودارێتی.نه‌ک‌له‌‌ڕووبه‌ره‌‌که‌یدا‌بکه‌ن

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌ئه‌و‌فه‌رمانه‌‌ڕه‌وایه

‌فه‌رمانه‌که‌ی‌پێشو،‌له‌مه‌‌ئاسانتره‌،‌که‌‌گوتمان‌ئه‌و‌منداڵانه‌ی‌هه‌ست‌به‌‌که‌می‌له‌بوونیاندا‌ده‌کرێت‌و‌منداڵی‌پاسه‌وانه‌کانن،‌ڕه‌وانه‌ی‌الی‌هاووڵاتیه‌کانی‌دیکه‌‌بۆ‌په‌روه‌رده‌‌و‌فێربوون‌ده‌کرێن.‌منداڵی

‌هاووڵاتیه‌کانی‌دیکه‌ش،‌که‌‌هیچ‌که‌موکورتیه‌کیان‌نیه‌‌ده‌خرێنه‌‌نێو‌پاسه‌وانه‌کانه‌وه‌.‌ئه‌مه‌ش‌پێویسته‌‌چونکه‌‌هه‌رهاووڵاتییه‌ک‌کارو‌پیشه‌ی‌تایبه‌تی‌خۆی‌هه‌یه‌.‌شاره‌که‌ش‌ده‌بێت‌به‌‌شارێک‌بۆ‌هه‌مووان.

‌ئه‌مه‌‌له‌وی‌پێشوتر‌ئاسانتره‌.‌فه‌رمانه‌کانمان،‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌گرنگترن‌له‌وه‌ی‌زۆربن.‌هه‌روه‌ها‌من‌ده‌ڵێم‌فه‌رمانی‌مه‌زن‌نین‌و‌به‌ڵکو

‌شتێکی‌ته‌واون.‌چۆن؟

‌ئه‌گه‌ر‌هاووڵاتیان‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌فێرکرێن،‌ده‌بن‌بهكهسانىژیر‌و‌هۆشمه‌ند.‌خۆیان‌چاکه‌کان‌ده‌بینن‌و‌ده‌زانن‌چ‌شتێکیان‌پێنه‌دراوه‌.‌بۆنموونه‌‌هاوسه‌ربوون‌و‌زاوزێکردن‌ده‌بێت‌له‌سه‌ر‌ئه‌وپه‌نده‌‌دابمه‌زرێن،‌که‌

.ده‌ڵێت:‌هاوڕێکان‌له‌‌هه‌موو‌شته‌کاندا‌هاوبه‌شن

‌ئه‌وه‌‌زۆر‌چاکه‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌شاره‌که‌مان‌له‌‌یه‌که‌م‌ڕۆژی‌دامه‌زراندنیه‌وه‌‌چاک‌بڕوات‌گه‌شه‌کردنه‌که‌ش‌شێوازێکی

‌خوله‌یی‌ده‌گرێته‌‌به‌ر.‌په‌روه‌رده‌‌و‌فیرکردنی‌چاک‌که‌سانی‌چاک‌و‌سودبه‌خش‌ده‌هێننه‌کایه‌وه‌.‌که‌سانی‌چاک‌په‌روه‌رده‌کراو‌و‌خوێنده‌واریش‌له‌‌نه‌وه‌کانی‌پێشوتریان‌چاکتر‌ده‌رده‌چن.‌نه‌وه‌ی‌چاکتریشیان

‌لێده‌بێته‌وه‌.‌‌‌‌‌‌به‌ڵێ،‌ڕاسته‌.‌به‌‌کورتی،‌فه‌رمانڕه‌واکان‌ده‌بێت‌فێربکرێن‌گه‌نده‌ڵ‌نه‌بن.‌له‌سه‌ر‌و‌ئه‌مه‌وه‌،‌ده‌بێت‌‌دژی‌ئه‌و

‌تازه‌بوونه‌وانه‌و‌مامۆستا‌و‌هۆنراوانه‌ڕاوه‌ستن،‌که‌‌ده‌بنه‌‌هۆی‌شێواندنی‌شیرازه‌ی‌سیسته‌مه‌که‌مان.له‌وانه‌‌بترسنده‌ڵێن:‌خه‌ڵکی‌ئه‌و‌گۆرانیه‌یان‌الخۆشه‌‌بۆیه‌که‌مجار‌له‌سه‌رزاری‌گۆرانی‌بێژه‌که‌‌ده‌یبیستن.)

(‌هه‌ندێک‌ستایش‌بۆ‌ئه‌م‌گوته‌یه‌‌ده‌که‌ن.‌وابۆی‌ده‌چن،‌مه‌به‌ستی‌شاعیر‌گۆرانی‌نوێ‌نه‌بێت.‌به‌ڵکو30 ‌‌شێوازی‌نوێی‌گۆرانی‌گوتن‌بێت.‌ئه‌مه‌‌نابێت‌ستایشی‌بۆ‌بکرێت.‌پاسه‌وانه‌کان‌ده‌بێت‌ئاگایان‌له‌‌مۆسیقای

‌نوێ‌بێت‌چونکه‌‌هه‌ڕه‌شه‌‌له‌‌سیسته‌مه‌که‌مان‌ده‌کات.‌دامۆن‌ده‌ڵێت،‌گه‌یشتومه‌ته‌‌ئه‌و‌باوه‌ره‌ی‌شێوازی‌‌‌‌‌‌‌‌.‌مۆسیقای‌شارێک‌به‌بێ‌گۆرانکاری‌له‌‌یاسای‌شاره‌که‌دا‌نوێ‌نابێته‌وه

-------------------------‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌ڕی‌هۆنراوه‌یه‌کی‌هۆمیرۆسه‌‌ئه‌فالتون‌له‌‌ئۆدیسه‌وه‌‌وه‌ریگرتوهئه‌مه‌‌د‌)30(

‌که‌وابوو،‌پاسه‌وانه‌کانمان‌به‌‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌شورا‌به‌‌چوارده‌وری‌خۆیاندا‌به‌رزده‌که‌نه‌وه‌.‌به‌ڕه‌ڵایی‌له‌‌بێ‌ئاگایی‌ئه‌وانه‌وه‌‌]شاره‌که‌[‌سڕده‌کات.

‌به‌ڵێ،‌وه‌کو‌بڵێین،‌مۆسیقا‌ته‌نیا‌بۆ‌لێدان‌و‌گوێگرتن‌زیان‌به‌که‌س‌ناگه‌یه‌نێت.‌تاكو‌ئهكاتهی‌به‌ڕه‌ڵایی‌په‌رش‌و‌بڵاو‌نه‌بێت‌و‌هه‌نگاو‌به‌‌هه‌نگاو‌الیه‌نه‌کانی‌ژیان‌داگیرنه‌کات‌بێ‌زیانه‌.

‌ك‌‌ژیانی‌تایبه‌تی‌خه‌ڵکی‌داگیرده‌کات‌و‌السارانه‌ش‌کارده‌کاته‌‌سه‌ر‌یاساو‌شێوه‌ی‌فه‌رمانڕه‌وایی‌به‌كات‌ته‌واوی‌ژیانی‌گشتی‌وتایبه‌تی‌ده‌گرێته‌وه‌.

ئه‌م‌ئاکامه‌ی‌هه‌یه‌؟‌به‌‌بۆچوونی‌من‌هه‌یه‌تی.

‌که‌وابوو،‌وه‌کو‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌باسمانکرد،‌یاری‌منداڵان‌پێویستی‌به‌‌سه‌رپه‌رشتیکردنی‌یاسایی‌هه‌یه‌.‌ئه‌گه‌ر‌یارییه‌کانیان‌به‌ڕه‌ڵایی‌بێت‌و‌منداڵان‌به‌و‌جۆره‌‌په‌روه‌رده‌بکرێن،‌‌ئایا‌که‌‌گه‌وره‌بوون‌که‌سانی

70

‌چاکییان‌لێده‌رده‌چێت؟‌نا،‌چاک‌ده‌رناچن.

‌کاتێک‌منداڵان‌فێری‌یاریکردنی‌چاک‌ده‌بن‌په‌یڕه‌وی‌یاساکان‌ده‌که‌ن،‌فێری‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌ی]دیاریکراو[‌ده‌بن،‌به‌‌چاکی‌گه‌وره‌‌ده‌بن‌و‌هه‌ڵه‌کان‌و‌کاره‌خراپه‌کان‌چاک‌ده‌که‌نه‌وه‌.‌به

‌‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌‌ئه‌گه‌ر‌یارییه‌کانیان‌له‌سه‌ر‌یاساکانمان‌دانه‌مه‌زرابێتن‌خراپ‌ده‌رده‌چن.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌ئه‌م‌هاووڵاتیانه‌‌نه‌ریته‌‌له‌ناوچوه‌که‌ی‌نه‌وه‌کانی‌پێش‌خۆشییان‌ده‌دۆزنه‌وه‌.‌وه‌کو‌چی؟

‌وه‌کو،‌له‌‌چ‌کاتێکدا‌پیویسته‌‌الوێک‌له‌‌ئاستی‌گه‌وره‌دا‌بێده‌نگ‌بێت،‌له‌به‌ریان‌هه‌ستێت،‌ئاگای‌له‌‌دایک‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌باوکی‌بێت،‌قژدانان،‌جل‌و‌به‌رگ‌و‌پێڵاو‌له‌پێ‌کردن،‌هه‌ڵسوکه‌وت‌و‌زۆرشتی‌دیکه‌ش‌؟

‌به‌ڵێ‌وایه‌..‌وابزانم‌پێویست‌ناکات‌یاسایان‌بۆ‌دابنێین.‌ئه‌م‌جۆره‌‌شتانه‌‌دێن‌و‌ده‌ڕۆن‌ناتوانین‌گلیان‌بده‌ینه‌وه

‌چۆن‌گلیان‌بده‌ینه‌وه‌؟‌به‌‌هه‌رجۆرێک‌بێت،‌ئه‌دیمه‌نتۆس،‌ده‌رده‌که‌وێت‌په‌روه‌رده‌‌و‌فێربوون‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌کارده‌که‌نه‌‌سه‌ر

‌که‌سه‌که‌.‌ئایا‌که‌سێک‌هانده‌ری‌ئه‌وه‌‌نیه‌،‌که‌‌له‌‌خۆی‌ده‌چێت؟‌هانده‌ره‌.

‌ئامانجی‌په‌روه‌رده‌ش‌ته‌واوکردنی‌مرۆڤێکی‌نوێیه‌‌به‌چاکی‌یان‌خراپی.‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌بۆیه‌‌یاسام‌بۆ‌ئه‌و‌جۆره‌‌شتانه‌‌دانه‌نا.‌هۆیه‌که‌ت‌به‌جێ‌یه‌.

‌که‌وابوو،‌توخوا‌پێم‌بڵێ،‌بازاڕ‌و‌کاسپی،‌به‌ڵێنی‌خه‌ڵکی‌له‌‌بازاڕدا‌بۆنموونه‌‌،‌کرێکاری‌و‌بریندارکردنی‌یه‌کدی‌و‌شکات‌کردن،‌دامه‌زراندنی‌دادگا‌و‌پاره‌دان‌له‌شاره‌که‌دا‌یاسایان‌بۆ‌دامه‌زرێنین؟

‌حوکمدان‌به‌سه‌ر‌مرۆڤێکی‌چاکدا‌نا‌له‌باره‌.‌ئه‌وانه‌ی‌چاکن‌خۆیان‌دهزاننچۆن‌به‌‌چاکی‌کاره‌کانیان‌به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ڕێوه‌به‌رن

‌به‌ڵێ،‌ئه‌گه‌ر‌یاساکانمان،‌خوابکات،‌وه‌کو‌خۆیان‌بمێننه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌وانه‌بوو‌یاساکان‌ده‌گۆڕن‌و‌کاری‌له‌سه‌ر‌ده‌که‌ن.‌له‌و‌ڕێگه‌یه‌وه‌‌به‌‌بۆچوونی‌ئه‌وان،‌به‌‌ئاکامێکی

‌چاک‌ده‌گه‌ن.‌مه‌به‌ستت‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌ئه‌وانیش،‌وه‌کو‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌نه‌خۆشانه‌ی‌له‌به‌ر‌الساییان‌وازله‌کاره‌‌زیان‌به‌خشه‌کان

‌ناهێنن،‌ڕه‌فتارده‌که‌ن.‌به‌ڵێ‌وایه‌.

‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌به‌رده‌وام‌ژیانێکی‌سه‌یریان‌هه‌یه‌،‌وا‌نیه‌؟‌ده‌رمانکردن‌چاره‌ی‌نه‌خۆشییه‌که‌یان‌ناکات.‌نه‌خۆشیه‌که‌شیان‌به‌ره‌وخراپی‌و‌ئاڵۆزی‌ده‌ڕوات.‌هه‌میشه‌ش‌چاوه‌ڕوانی‌ده‌رمانێکی‌چاکتر‌بۆ‌چاک

.بوونه‌وه‌ی‌نه‌خۆشیه‌که‌یان‌ده‌که‌ن‌ئه‌م‌جۆره‌که‌سانه‌،‌واده‌ژین.‌

‌‌سه‌یر‌نیه‌‌ئه‌وه‌ی‌ڕاستیان‌پێده‌ڵێت‌به‌‌دوژمنی‌داده‌نێن؟‌بۆنموونه‌‌بڵێیت‌واز‌له‌‌خواردنه‌وه‌‌و‌زۆر‌خواردن،‌.شه‌هوه‌ت‌و‌ته‌مه‌ڵی‌‌بهێنن.‌هیچ‌ده‌رمان‌و‌نه‌شته‌رسازییه‌ک‌چاره‌تان‌ناکات

‌سه‌یر‌نیه‌.‌وادیاره‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌جۆره‌که‌سانه‌دا‌نیت.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌له‌گه‌ڵیاندانیم‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدانیت،‌که‌‌هاووڵاتییانی‌شاره‌که‌مان‌به‌م‌جۆره‌‌بژین؟‌‌نابینیت‌ئه‌و‌شارانه‌ی‌به‌‌خراپی

‌فه‌رمانڕه‌واییان‌تێدابه‌رقه‌راره‌‌به‌م‌جۆره‌‌به‌ڕیوه‌‌ده‌چن؟‌داوا‌له‌‌هاووڵاتیان‌ده‌که‌ن‌له‌‌کاتی‌ناخۆشی‌و‌مردندا‌ده‌سته‌ڵاتی‌ڕامیاری‌شاره‌که‌‌تێکنه‌ده‌ن؟‌له‌م‌شارانه‌دا‌که‌سانی‌زمان‌لوس،‌شوێنکه‌وتوی‌ڕژێم‌و

‌ئه‌وانه‌ی‌به‌گوێره‌ی‌ده‌سته‌ڵاتمه‌داره‌کان‌هه‌ڵسوکه‌وت‌ده‌که‌ن‌‌به‌‌که‌سانی‌خاوه‌ن‌ڕێز‌و‌زانا‌و‌ژیر

71

‌داده‌نرێن.‌‌‌‌‌هه‌رشارێک‌به‌م‌جۆره‌بێت‌من‌ڕه‌تی‌ده‌ده‌مه‌وه‌.‌ڕات‌ده‌ر‌باره‌ی‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌شوێن‌ئه‌م‌جۆره‌‌شارانه‌‌ده‌که‌ون‌چیه‌؟‌ئایا‌ئازایه‌تی‌و‌ئاماده‌بونیانت

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الپه‌سه‌ند‌نیه‌؟‌.به‌ڵێ،‌ئه‌وانه‌ی‌زۆرینه‌‌هه‌ڵی‌خه‌ڵه‌تاندون‌واده‌زانن‌فه‌رمانڕه‌واکانیان‌به‌ڕاستی‌لێهاتوون

‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌چۆن‌به‌زه‌ییت‌پیایاندا‌دێته‌وه‌؟‌یان‌به‌‌بۆچوونی‌تۆ‌ده‌گونجێت‌که‌سێک‌خۆی‌نه‌زانێت‌چۆن‌‌‌‌به‌رزی‌بپیێوێت،‌به‌ڵام‌باوه‌ڕ‌به‌‌خه‌ڵکی‌نه‌زانی‌وه‌کو‌خۆی‌بکات‌‌پێی‌بڵێن‌باڵات‌شه‌ش‌پێ‌به‌رزه‌؟

‌نا،‌وابیرناکه‌مه‌وه‌.‌که‌وابوو،‌به‌رانبه‌ریان‌دڵ‌ڕه‌ق‌مه‌به‌.‌ئه‌م‌که‌سانه‌‌زۆر‌سه‌یرن.‌ئه‌وان‌یاسا‌بۆ‌که‌سانی‌دیکه‌‌داده‌نێن‌و

‌دوایی‌ده‌یگۆڕن.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌شدان‌ڕێگه‌‌چاره‌یه‌ک‌بۆ‌ئه‌و‌فڕوفێڵانه‌ی]نێوبازاڕ[،‌که‌‌باسمانکردن(31ده‌دۆزنه‌وه‌‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌بزانن،‌که‌‌ئه‌وان‌ته‌نیا‌سه‌رێکی)هیدرا(‌یان‌بڕیوه‌.) ‌

ئایا‌ئه‌و‌کاره‌‌ده‌توانن‌بکه‌ن؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌.من‌واتێده‌گه‌م‌‌یاساساز‌له‌نێو‌شارێکی‌چاک‌و‌خراپیشداخۆی‌به‌م‌جۆره‌‌یاسایه‌وه‌‌ماندوونه‌کات

--------------------------------------------‌هیدرا‌دێوێکی‌نێو‌ئه‌فسانه‌ی‌یۆنانییه‌.‌گوایه‌،‌که‌‌سه‌ری‌ببڕی‌دوو‌سێ‌سه‌ری‌دیکه‌‌له‌‌جێگه‌ی‌ده‌ڕوێنه‌وه‌.)وه‌رگێڕ(‌)31(

‌له‌نێو‌شاری‌خراپدا‌بێسوده‌.‌هیچ‌ده‌ستکه‌وتێکی‌لێ‌چاوه‌ڕوان‌ناکرێت.‌له‌‌شاری‌چاکیشدا‌خه‌ڵکی‌به‌‌.ئاسایی‌شوێن‌یاساو‌نه‌ریته‌‌دامه‌زراوه‌کان‌ده‌که‌ون

‌چی‌دیکه‌‌هه‌یه‌‌لێره‌دا،‌له‌گه‌ڵ‌یاساداناندا‌باسیبکه‌ین؟‌هیچ‌بۆ‌ئێمه‌‌نه‌ماوه‌،‌به‌ڵام‌بۆ‌ئه‌پۆلۆی‌نێو]په‌رستگای[‌دێلف‌چاکترین‌یاسا‌ماوه‌‌ده‌ستنیشان‌بکرێت.

‌ئه‌وه‌‌چیه‌؟‌ئه‌و‌یاسایانه‌ی‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌په‌رستگا‌دروستکردن‌و‌قوربانیكردن‌و‌خزمه‌تگوزارییه‌کانی‌دیکه‌بۆ‌خوداوه‌ند‌و‌دێوه‌کان‌و‌قاره‌مانه‌کانه‌وه‌‌هه‌یه‌‌و‌بۆ‌‌مردوناشتن‌و‌چاکه‌کردنه‌‌بۆیان.‌ئێمه‌‌زانیارییمان

‌له‌باره‌ی‌ئه‌م‌جۆره‌‌شتانه‌وه‌‌نیه‌.‌بۆ‌زانینیش‌له‌باره‌یانه‌وه‌‌ده‌بێت‌بۆ‌نه‌وه‌کانی‌پێش‌خۆمان‌بگه‌ڕێینه‌وه.‌دڵنیام‌له‌وه‌ی‌ئه‌و‌خوایه‌ی‌له‌‌ناوه‌ڕاستی‌جیهان‌له‌سه‌ر‌تاشه‌‌به‌ردێک‌دانیشتوه‌سه‌رچاوه‌ی‌ئه‌و‌زانیارییه‌یه‌.

(‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گوته‌که‌ت‌جوانه‌،‌پێویسته‌‌وابکه‌ین.32) ‌‌ئێستا‌باشه‌،‌کوڕی‌ئه‌ریستون،‌شاره‌که‌ی‌تۆ‌دامه‌زرا.‌هه‌نگاوی‌دووه‌م‌بڕۆ‌چرایه‌ک‌بێنه‌‌با‌به‌رده‌ممان

‌ڕووناک‌بكاتهوه.‌براکه‌ت‌و‌پۆلێمارکۆس‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌ش‌بانگ‌که‌‌تاکو‌بزانن‌له‌‌کوێدا‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌هه‌یه‌.‌جیاوازییه‌کانیان‌بدۆزنه‌وه‌.‌گرنگیش‌نیه‌‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌دادوه‌ره‌‌یان‌نادادوه‌ر‌خواکان‌و

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.که‌سانی‌دیکه‌‌پێی‌بزانن

‌گالوکۆن‌گوتی:‌ئه‌وه‌ی‌تۆ‌باسیده‌که‌یت‌واتایه‌کی‌نیه‌.‌تۆ‌به‌ڵێنت‌دا‌خۆت‌به‌‌دواییدا‌بگه‌ڕێیت.‌تۆ‌خۆت‌به‌و‌که‌سه‌‌دانا‌دادوه‌ری‌بپارێزیت.

‌ڕاسته‌،‌من‌به‌ڵێنه‌که‌ی‌خۆم‌جێبه‌جێ‌ده‌که‌م،‌به‌ڵام‌پێویستیم‌به‌‌یارمه‌تی‌تۆیه‌.‌من‌یارمه‌تیت‌ده‌ده‌م.

‌هیوادارم‌له‌م‌ڕێگه‌یه‌وه‌‌بیدۆزمه‌وه‌.‌به‌‌بۆچوونی‌من،‌ئه‌گه‌ر‌شاره‌که‌مان‌‌به‌‌دروستی‌دامه‌زرابێت‌پێویسته‌‌به‌‌ته‌واوی‌شارێکی‌چاک‌بێت.

‌پێویسته‌.‌ئاشکراشه‌،‌که‌‌شارێکه‌پڕ‌له‌زانایی‌و‌مامناوه‌ندێتی‌و‌ئازایه‌تی‌و‌دادوه‌ری‌.

‌ئاشکرایه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌خه‌سڵه‌تانه‌ی‌هه‌بێت،‌ئه‌وه‌ی‌ماوه‌‌ئه‌وانه‌یه‌،‌که‌‌ئێمه‌‌نه‌ماندۆزیونه‌ته‌وه‌؟

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌ئێمه‌‌چوار‌چاکه‌مان‌ئاماژه‌کردووه‌.‌یه‌کێک‌له‌و‌چاکانه‌‌زانایییه‌.‌وادیاره‌‌شتێکی‌ناڕێک‌له‌‌باره‌یه‌وه‌‌هه‌یه‌.

72

‌ئه‌وه‌چیه‌؟‌وابیرده‌که‌مه‌وه‌‌شاره‌که‌مان‌پڕه‌‌له‌‌زانایی‌چونکه‌‌حوکمدانی‌چاکی‌تێدایه‌.‌وا‌نیه‌؟

‌به‌ڵێ‌وایه‌.‌حوکمدانی‌چاک‌جۆرێکه‌‌له‌‌زانین‌چونکه‌‌به‌‌ڕێگه‌ی‌زانینه‌وه‌،‌نه‌ک‌نه‌زانین‌خه‌ڵکی‌حوکمی‌چاک‌ده‌ده‌ن

‌به‌سه‌ر‌شته‌کاندا.---------------------------------------‌

(‌ئه‌فالتون‌مه‌به‌ستی‌ئه‌پۆلۆیه‌،‌که‌‌له‌نێو‌په‌رستگای‌دێڵفیدا‌په‌یکه‌رێکی‌بۆ‌کراوه‌‌له‌سه‌ر‌تاشه‌به‌ردێک‌دانیشتوه‌.‌هه‌روه‌ها32) ‌‌یۆنانیه‌کان‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دابوون‌ئه‌و‌په‌رستگایه‌‌له‌‌ناوه‌ڕاستی‌جیهاندایه‌.‌)وه‌رگێڕ(

‌ئاشکرایه‌.‌به‌ڵام‌چه‌ند‌جۆرێک‌زانین‌له‌شاره‌که‌دا‌هه‌یه‌.

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.ئایا‌زانیاری‌دارتاشه‌کان‌شاره‌که‌مان‌زانا‌ده‌کات‌و‌حوکمی‌چاکی‌تێدا‌سهقامگير‌ده‌کات؟

‌.‌نا،‌وا‌نیه

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.له‌دارتاشییدا‌ئه‌و‌زانیارییه‌‌شاره‌زاییه‌.‌که‌وابوو،‌زانیارییه‌که‌ی‌به‌‌زانایی‌دانانرێت

‌بێگومان‌دانانرێت.زانیارییمان‌له‌‌باره‌ی‌برۆنز‌و‌کانه‌کانی‌دیکه‌وه‌‌چیه‌؟

‌وا‌نیه‌.‌ئه‌ی‌زانیارییمان‌له‌‌باره‌ی‌کشتوکاڵه‌وه‌‌ئه‌وه‌ش‌شاره‌زاییه‌؟

‌من‌وابۆی‌ده‌چم.‌ئایا‌جۆره‌‌زانینێک‌الی‌هاووڵاتیه‌کی‌شاره‌که‌‌هه‌یه‌،‌که‌‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌هیچ‌تاکه‌‌شتێکه‌وه‌‌نه‌بێت‌و‌ته‌نیا

په‌یوه‌ندی‌به‌‌پاراستنی‌شاره‌که‌‌له‌‌ده‌ره‌وه‌‌و‌ناوه‌وه‌‌هه‌بێت؟

‌بێگومان‌هه‌یه‌.‌ئه‌و‌زانینه‌‌چیه‌؟‌کێ‌هه‌یه‌تی؟

‌ئه‌و‌زانینه‌پاسه‌وانێتییه‌‌و‌الی‌ئه‌و‌فه‌رمانڕه‌وایانه‌‌هه‌یه‌،‌که‌‌به‌‌پاسه‌وانی‌ته‌واو‌ناوزه‌دمانکردن.‌ئه‌م‌زانینه‌‌چیت‌له‌‌باره‌ی‌شاره‌که‌وه‌‌پێده‌ناسێنێت؟

‌شارێکه‌‌حوکمی‌چاکی‌تێدا‌ده‌کرێت‌و‌پڕه‌‌له‌‌زانایی.‌چ‌جۆره‌‌هاووڵاتیه‌ک‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌ژماره‌یان‌زۆرتره‌،‌ئاسنگه‌ر‌یان‌پاسه‌وانی‌ڕاست؟

‌ئاسنگه‌ر‌زۆرتره‌.‌که‌وابوو،‌ئه‌و‌شاره‌ی‌سروشتیه‌‌و‌پڕه‌‌له‌‌زانایی‌ژماره‌ی‌چینی‌فه‌رمانڕه‌وای‌که‌متره‌.‌ئه‌م‌ژماره‌‌که‌مه‌ش

‌جۆره‌‌زانینێکیان‌هه‌یه‌،‌که‌‌به‌‌زانایی]فه‌لسه‌فه‌[‌ناوزه‌دمانکرد.‌به‌‌ته‌واوی‌دروسته‌.

‌ئێستا،‌یه‌کێک‌له‌و‌چوار‌چاکه‌یه‌مان‌دۆزییه‌وه‌.‌ده‌زانین‌کێ‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌هه‌یه‌تی.‌به‌ڵام‌نازانم‌چۆن‌دۆزیمانه‌وه‌.

‌به‌‌بۆچوونی‌من،‌ڕێگه‌ی‌دۆزینه‌وه‌که‌ی‌ئاشکرایه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌لێره‌وه‌‌دژوار‌نیه‌‌ئه‌وانه‌ی‌ئه‌م‌خه‌سڵه‌ته‌یان‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌هه‌یه‌‌بدۆزینه‌وه

‌چۆن؟ئه‌وانه‌ی‌به‌‌ئازا‌داده‌کرێن‌ئه‌و‌هاووڵاتیانه‌‌نین،‌که‌‌بۆ‌شاره‌که‌‌ده‌چنه‌‌جه‌نگه‌وه‌؟

‌له‌وان‌زیاتر‌که‌سی‌دیکه‌‌نیه‌.‌.شاره‌که‌‌ئازایه.‌‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌سته‌ڵاتیان‌هه‌یه‌‌باوه‌ڕه‌کانی‌بپارێزن‌فێرکراون‌‌نه‌ترس‌بن

73

‌ئه‌وه‌‌به‌‌ئازایه‌تی‌دانانێیت؟‌به‌‌ته‌واوی‌تێناگه‌م.‌تکایه‌‌دووباره‌ی‌بکه‌وه‌.

‌مه‌به‌ستم‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌ئازایه‌تی‌جۆرێکه‌‌له‌‌خۆهێشتنه‌وه‌.‌چ‌خۆ‌هێشتنه‌وه‌یه‌ک؟

‌ئه‌و‌خۆ‌هێشتنه‌وه‌یه‌ی‌یاسا‌له‌‌ڕێگه‌ی‌په‌روه‌رده‌وه‌‌به‌رانبه‌ر‌مه‌ترسی‌هانیده‌دات.‌ئه‌مه‌ش‌هێشتنه‌وه‌‌و‌پاراستنی‌"بڕوا"‌یه‌‌و‌کۆڵنه‌دانه‌‌له‌‌ژێر‌باری‌گرانی‌ئه‌شکه‌نجه‌‌و‌ترس‌یان‌خۆشی‌و‌ئاره‌زوودا.

‌ئه‌گه‌ر‌حه‌زبکه‌یت‌له‌گه‌ڵ‌شتێکی‌لێکچودا‌بۆتی‌به‌راورد‌ده‌که‌م.‌حه‌زده‌که‌م‌به‌راوردی‌بکه‌یت.

‌تۆ‌ده‌زانی]له‌‌خومخانه‌[‌ئه‌وه‌ی‌ڕه‌نگی‌خورییه‌که‌ی‌مۆرده‌کات‌سپی‌ترين‌خوری‌هه‌ڵده‌بژێرێت‌و‌به‌‌چه‌ند‌پرۆسه‌یه‌کا‌ده‌یبات.‌خوریه‌که‌‌ئه‌و‌ڕه‌نگه‌‌به‌‌شێنه‌یی‌هه‌ڵده‌مژێت.‌ئه‌و‌خورییه‌ی‌به‌م‌جۆره‌‌ڕه‌نگ‌کرا

‌به‌شتن،‌ته‌نانه‌ت‌شتن‌به‌سابونیش‌ڕه‌نگه‌که‌ی‌ناڕوات.‌خورییه‌ک‌به‌م‌جۆره‌‌ڕه‌نگ‌نه‌کرابێت‌ڕه‌نگه‌که‌ی‌کاڵده‌بێته‌وه‌.‌‌‌من‌ده‌زانم،‌چۆن‌ڕه‌نگه‌که‌ی‌ده‌ڕوات.

‌که‌وابوو،‌تێبگه‌،‌ئێمه‌ش‌بۆ‌هه‌ڵبژاردنی‌پاسه‌وانه‌کانمان‌و‌په‌روه‌رده‌کردنیان‌به‌‌هۆنراوه‌‌و‌مۆسیقا‌و‌وه‌رزش‌هه‌مان‌پرۆسه‌مان‌بۆ‌ئاماده‌‌کردن.‌ئه‌وه‌ی‌کردمان‌ئه‌مه‌‌بوو:‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌سروشتێکی‌ئاسایی‌و

‌په‌روه‌رده‌یه‌کی‌چاکیان‌هه‌بوو‌توانییان،‌وه‌کو‌چۆن‌خورییه‌]سپیه‌که‌[‌ڕه‌نگه‌که‌ی‌هه‌ڵمژی،‌به‌‌چاکی‌فێری‌یاساکان‌ببن.‌بڕوایان‌به‌و‌شتانه‌ی،‌که‌‌ده‌بێت‌بیپارێزن‌به‌‌جۆرێک‌چووه‌‌ناخیانه‌وه‌‌هیچ‌جۆره‌‌سابونێک،

‌وه‌کو‌چێژ‌و‌ئاره‌زوویان‌و‌ترس‌کاڵی‌نه‌کاته‌وه‌.‌هه‌روه‌ها‌چێژ‌له‌‌هه‌موو‌جۆره‌‌سابونێک‌یان‌سۆده‌یه‌ک‌بۆ‌شتن‌به‌هێزتره‌.‌‌من‌ئه‌م‌هێزه‌‌له‌‌ئاستی‌هێشتنه‌وه‌ی‌هه‌موو‌ئه‌وشتانه‌دا‌یاسادایناون‌یان‌داینه‌ناون‌به‌

‌ئازایه‌تی‌داده‌نێم.‌ئه‌گه‌ر‌تۆ‌به‌‌شتێکی‌دیکه‌ی‌داده‌نێت‌پێم‌بڵێ.‌من‌بیرێکی‌جیاوازم‌نیه‌.‌ته‌نیا‌ئه‌وه‌نده‌‌ده‌ڵێم‌تۆ‌باسی‌باوه‌ڕی‌ڕاست‌ناکه‌یت،‌که‌‌الی‌ئاژه‌ڵ‌و

‌کۆیله‌کانیش‌هه‌یه‌‌و‌له‌‌ئاکامی‌فێربوون‌و‌په‌روه‌رده‌‌کردنیشه‌وه‌‌سه‌ریهه‌ڵنه‌داوه‌.‌تۆ‌ئه‌مه‌‌به‌‌ئازایه‌تی‌دانا‌نێیت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئه‌وه‌‌به‌ته‌واوی‌ڕاسته‌.‌که‌وابوو،‌له‌گه‌ڵ‌بۆچوونه‌‌که‌ی‌تۆدام.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌.تۆ‌له‌باتی‌باسکردنی‌چه‌ند‌جۆرێک‌له‌‌ئازایه‌تی‌ڕاست‌ده‌که‌یت

‌ئه‌گه‌ر‌حه‌زبکه‌یت‌جارێکی‌دیکه‌‌به‌‌درێژی‌باسی‌ئازایه‌تی‌ده‌که‌ین.‌ئێستا‌لێکۆڵینه‌وه‌که‌مان‌سه‌باره‌ت‌دادوه‌رییه‌.‌ئه‌وه‌ی‌گوتمان‌به‌سه‌.

‌تۆ‌ڕاست‌ده‌که‌یت.‌دوو‌جۆر‌شت‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌ماوه‌‌بیدۆزینه‌وه‌:‌‌مامناوه‌ندێتی‌و‌ئامانجه‌‌گه‌وره‌که‌مان،‌که‌‌دادوه‌رییه‌.

‌ڕاسته‌.ڕێگه‌یه‌ک‌هه‌یه‌‌به‌‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌مامناوه‌ندییا‌بکه‌ین‌بمانگه‌یه‌نێته‌‌دادوه‌ری؟

‌من‌نازانم.‌نامه‌وێت‌دادوه‌ری‌له‌‌پێش‌مامناوه‌ندێتیا‌بدۆزمه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ده‌ته‌وێت‌دڵی‌من‌ڕابگریت‌له‌‌پێشدا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.به‌‌دوای‌مامناوه‌ندێتیا‌بگه‌ڕێ

‌من‌دڵی‌تۆ‌ڕاده‌گرم‌و‌به‌‌دواییدا‌ده‌گه‌ڕێم.‌فه‌رموو،‌بیدۆزه‌وه‌.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئه‌یدۆزینه‌وه‌.‌لێره‌وه‌‌ته‌ماشای‌بکه‌یت،‌وه‌کو‌هاوئاهه‌نگی‌یان‌هارمۆنی‌ده‌رده‌که‌وێت

‌له‌‌چ‌ڕوویه‌که‌وه‌؟‌مامناوه‌ندێتی‌جۆرێکه‌‌له‌‌سیسته‌م.‌ده‌سته‌ڵاتگرتنه‌‌به‌سه‌ر‌چێژ‌و‌ئاره‌زووه‌کاندا.

‌خه‌ڵکی‌به‌"خۆ-‌ڕاگرتن"‌ناوزه‌دی‌ده‌که‌ن.‌من‌نازانم‌چ‌مه‌به‌ستێکیان‌هه‌یه‌،‌به‌ڵام‌ئه‌م‌گوته‌یه‌‌به‌‌کلیلیمامناوه‌ندێتی‌داده‌نێن.‌وا‌نیه‌؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌به‌ته‌واوی‌وایه

74

‌ئایا‌ده‌ربڕینی‌"خۆ-‌ڕاگرتن"‌گاڵته‌‌بازی‌نیه‌؟‌ئه‌وه‌ی‌به‌هێزه‌‌و‌خۆی‌ڕاده‌گرێت،‌ئه‌وه‌ی‌الوازه‌‌و‌ڕێی‌لێده‌گیریت،‌وه‌کو‌یه‌ک‌به‌‌خۆڕاگر‌داده‌نرێن.

‌وایه‌.‌بێجگه‌‌له‌مه‌،‌ده‌ربڕینه‌که‌‌هه‌وڵده‌دات‌ئه‌وه‌مان‌بۆ‌دیاریبکات،‌که‌‌له‌‌نێو‌ده‌روونی‌هه‌موو‌تاکێکدا‌به‌شی‌چاک

‌و‌خراپ‌هه‌یه‌.‌کاتێک‌به‌شی‌چاک‌ده‌سته‌ڵات‌به‌سه‌ر‌به‌شی‌خراپدا‌ده‌گرێت‌و‌به‌‌ڕێوه‌ی‌ده‌بات،‌پێیده‌وترێت‌"خۆ-‌ڕاگرتن".

‌له‌الیه‌کی‌دیکه‌وه‌‌ئه‌گه‌ر‌به‌شه‌‌خراپه‌که‌‌ده‌سته‌ڵاتی‌به‌سه‌ر‌به‌شه‌‌چاکه‌که‌دا‌به‌‌هۆی‌په‌روه‌رده‌کردنی‌تاکه‌‌که‌وه‌‌و‌هه‌ڵسوکه‌وتی‌له‌گه‌ڵ‌که‌سانی‌خراپدا‌هه‌بێت،‌به‌‌که‌سێکی‌دۆڕاو‌و‌به‌ڕه‌ڵا‌یان‌شه‌رمه‌زار‌ناوزه‌دی

‌.ده‌که‌ن

‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.‌ته‌ماشایه‌کی‌شاره‌‌نوێکه‌مان‌بکه‌‌ئه‌مه‌ی‌تێدا‌ده‌بینیت.‌ئه‌و‌شته‌‌خراپه‌ی‌ده‌سته‌ڵاتی‌به‌سه‌ردا‌گیراوه‌‌تۆ

‌به‌مامناوه‌ندێتی‌و‌خۆڕاگرتنی‌داده‌نێیت.‌من‌ته‌ماشاده‌که‌م‌،‌ئه‌وه‌ی‌تۆ‌باسی‌ده‌که‌یت‌ڕاسته‌.

‌ئێستاھهموو‌که‌سێک‌حه‌زو‌ئاره‌زووی‌جیاواز،‌وه‌کو‌چێژه‌کان،‌ئازاره‌کانی‌له‌نێو‌منداڵان‌و‌ژنان،‌خزمه‌تکاره‌کان‌و‌زۆربه‌ی‌ئه‌وانه‌ی‌ئازادن‌]له‌پله‌ی‌نزمی‌کۆمه‌ڵایه‌تیدا‌ده‌ژین[‌ده‌بینێت.

‌ئه‌مه‌‌ڕاسته‌.‌هه‌روه‌ها،‌ئه‌و‌که‌سانه‌ش‌ده‌بینێت،‌که‌‌حه‌زو‌ئاره‌زووه‌کانیان‌ساده‌‌و‌سنوردارن‌.

‌به‌گوێره‌ی‌تێگه‌یشتنی‌ئه‌وان‌سه‌رپه‌رشتیان‌کراوه‌‌چونکه‌‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌به‌‌سروشت‌چاکن‌و‌چاکترین‌په‌روه‌رده‌شیان‌بۆکراوه‌.

‌ئه‌وه‌ڕاسته‌.‌که‌وابوو،‌نابینیت‌حه‌زو‌ئاره‌زووه‌کانی‌که‌سه‌‌نزمه‌کان‌به‌‌زانایی‌و‌حه‌زو‌ئاره‌زووی‌که‌سه‌‌به‌رز‌و‌به‌ژماره‌

که‌مه‌کان‌سه‌رپه‌رشتیان‌کرابێت؟

‌ئه‌وه‌‌ده‌بینم.‌له‌م‌ڕووه‌وه‌‌ئه‌گه‌ر‌شارێکی‌خۆ‌ڕاگر‌هه‌بێت‌ده‌سته‌ڵاتی‌به‌سه‌ر‌حه‌زو‌ئاره‌زووه‌کانداگرتبێت‌شاره‌که‌ی

‌ئێمه‌یه‌.‌به‌‌ته‌واوی.‌ئایا‌له‌به‌ر‌ئه‌م‌هۆکاره‌مامناوه‌ندیش‌نیه‌؟

‌وایه‌.‌بێجگه‌‌له‌مه‌،‌ئه‌گه‌ر‌فه‌رمانڕه‌وا‌و‌فه‌رمانڕه‌وایکراوانی‌شارێک‌یه‌ک‌جۆر‌بیروڕایان‌له‌سه‌ر‌فه‌رمانڕه‌وایی

‌هه‌بێت،‌ئه‌وا‌له‌شاره‌که‌ی‌ئێمه‌دایه‌.‌ئایا‌له‌گه‌ڵما‌هاوڕانیت؟‌به‌ته‌واوی‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕام.

‌ئه‌گه‌ر‌هاووڵاتیان‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵه‌‌ڕێکه‌ون‌له‌‌کامیاندا‌ژیانی‌مامناوه‌ندی‌ده‌دۆزینه‌وه‌؟‌له‌الیفه‌رمانڕه‌واکان‌یان‌فه‌رمانڕه‌وایکراوه‌کان؟

‌بۆی‌ده‌چم‌له‌‌هه‌ردووکیاندا.‌لێره‌دا‌ده‌بینیت‌چۆن‌مامناوه‌ندێتی‌له‌‌جۆرێک‌هاوئاهه‌نگی‌ده‌چێت.

‌چۆن؟‌چونکه‌‌به‌‌پێچه‌وانه‌ی‌ئازایه‌تی‌و‌زاناییه‌وه‌،‌که‌‌هه‌ر‌یه‌کێکیان‌سه‌ر‌به‌‌به‌شێکی‌ده‌روونه‌و‌شاره‌که‌مان‌ئازاو

‌زانا‌ده‌که‌ن،‌مامناوه‌ندێتی‌له‌نێو‌هه‌موو‌به‌شه‌کاندا‌هه‌یه‌.‌ئه‌و‌ده‌توانێت‌هێزداره‌کان،‌الوازه‌کان،‌ئه‌وانه‌ی‌له‌نێوانیاندان‌له‌ڕووی‌ژیرییه‌وه‌‌به‌هێزی‌له‌شه‌وه‌‌ژماره‌‌یان‌سامان‌بێت‌پێکه‌وه‌‌ڕێکبخات‌و‌هه‌موویان‌یه‌ک

‌گۆرانی‌پێکه‌وه‌‌بڵێن.‌ئه‌م‌تێکڕایی‌و‌ڕێکه‌وتنه‌‌له‌نێوان‌الیه‌نه‌‌چاک‌و‌خراپه‌کاندا‌و‌له‌نێو]ده‌روونی[‌فه‌رمانڕه‌واو‌فه‌رمانڕه‌وایکراوه‌کاندا‌به‌مامناوه‌ندێتی‌داده‌نرێت.

‌به‌‌ته‌واوی‌له‌گه‌ڵ‌ڕاکه‌ی‌تۆدام.‌باشه‌،‌به‌گوێره‌ی‌بۆچوون‌و‌بیروڕاکه‌ی‌ئێستامان،‌سێ‌چاکه‌مان‌له‌نێو‌چوارجۆره‌چاکه‌کاندا‌له‌‌شاره‌که‌ماندا

75

‌دۆزیوه‌ته‌وه‌.‌چ‌جۆره‌‌چاکه‌یه‌ک‌ماوه‌ته‌وه‌‌باسماننه‌کردبێت‌تا‌شاره‌که‌مان‌چاکتر‌نیشانبدات؟‌ئاشکرایه‌‌ئه‌و‌چاکه‌یه‌‌دادوه‌رییه‌.

‌دیاره‌.‌که‌وابوو،‌گالوکۆن‌پێویسته‌‌خۆمان‌له‌نێو‌دارستانه‌که‌دا،‌وه‌کو‌ڕاوچی‌]بۆنێچیر[‌حه‌شاربده‌ین‌و‌هه‌وڵی

‌تێگه‌یشتن‌بده‌ین،‌تاکو‌دادوه‌ری‌له‌ده‌ستمان‌ده‌رنه‌چێت.‌له‌نێو‌تاریکی‌]دارستانه‌که‌دا[‌وننه‌بێت‌و‌هه‌وڵی‌دۆزینه‌وه‌ی‌بده‌ین.‌ئه‌گه‌ر‌پێش‌من‌دۆزیته‌وه‌‌ئاگادارم‌بکه‌.

‌خۆزگه‌‌واده‌بوو،‌به‌ڵام‌باشتر‌ده‌یبینم‌ئه‌گه‌ر‌شوێن‌تۆ‌بکه‌وم‌و‌تۆ‌نیشانم‌بده‌یت.‌که‌وابوو،‌شوێنم‌که‌وه‌.

‌شوێنت‌ده‌که‌وم‌ئه‌گه‌ر‌پێشڕه‌وی‌بکه‌یت.‌من‌ئه‌وه‌‌ده‌که‌م،‌به‌ڵام‌شوێنی‌]خۆ‌حه‌شاردانه‌که‌مان[‌چڕه‌‌و‌پڕسێبه‌ره‌.‌له‌م‌شوێنه‌‌تاریکه‌وه‌‌گه‌ڕان

‌دژواره‌.‌‌شوێنه‌کانی‌ديكهش‌به‌م‌جۆره‌یه‌‌و‌ده‌بێت‌گه‌ڕانه‌که‌مان‌ده‌ستپێبکه‌ین.‌ئه‌وه‌‌خه‌به‌ریکی‌خۆشه‌.

‌ئه‌گه‌ر‌وانه‌بێت،‌ئێمه‌‌گه‌مژه‌ین.‌له‌چ‌ڕوویه‌که‌وه‌؟

‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌دواییدا‌ده‌گه‌ڕێین‌له‌‌سه‌ره‌تای‌گه‌شته‌که‌مانه‌وه‌‌له‌‌قاچمان‌ئاڵاوه‌‌و‌نه‌مان‌بینیوه‌.‌ئه‌مه‌ش‌گاڵته‌‌بازییه‌.‌زۆرجار‌که‌سێک‌به‌دوای‌شتێکدا‌ده‌گه‌ڕێت،‌که‌‌به‌‌ده‌ستیه‌وه‌یه‌تی.‌ئێمه‌‌ته‌ماشای‌به‌ر‌قاچی‌خۆمان

‌نه‌کرد‌و‌دوور‌ده‌مانڕوانی‌بۆیه‌‌نه‌ماندۆزییه‌وه‌.‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌مه‌به‌ستم‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌ئێمه‌‌له‌مێژه‌‌باسی‌دادوه‌ری‌ده‌که‌ین‌و‌پێمان‌نه‌زانیوه‌.‌ئه‌و‌پێشه‌کییه‌‌بۆ‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌‌درێژه‌.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌که‌وابوو،‌گوێ‌بگره‌‌و‌بزانه‌،‌ئه‌وه‌ی‌من‌ده‌یڵێم‌واتایه‌کی‌هه‌یه

‌به‌‌دیدی‌من،‌دادوه‌ری‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌باسمان‌کرد‌و‌گوتمان‌پێویسته‌‌له‌نێو‌شاره‌که‌ماندا‌به‌ر‌قه‌راربێت.‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌بیرت‌بێت‌چه‌ند‌جارێک‌گوتمان‌هه‌ر‌كهسه‌‌ده‌بێت‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌پیشه‌یه‌‌دابنرێت،‌که‌‌به‌‌سروشت‌بۆی

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئاماده‌‌کراوه‌‌و‌له‌گه‌ڵیا‌ده‌گونجێت

‌به‌ڵێ،‌ئه‌وه‌مان‌چه‌ند‌جارێک‌باسکرد.‌له‌سه‌رو‌ئه‌مه‌وه‌،‌له‌‌که‌سانی‌دیکه‌مان‌بیستوه‌و‌ئێمه‌ش‌گوتمان،‌دادوه‌ری‌هه‌ڵسانه‌‌به‌‌کاری‌خۆت‌و

‌تێکه‌ڵاو‌نه‌کردنی‌ئه‌و‌پیشه‌‌و‌که‌سانه‌یه‌،‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدییا‌ناگونجێن.‌به‌ڵێ،‌گوتمان.

‌که‌وابوو،‌هه‌ر‌که‌سه‌‌به‌گوێره‌ی‌خۆی‌کاری‌بدرێتێت‌دادوه‌رییه‌.‌ئایا‌ده‌زانیت‌به‌ڵگه‌م‌بۆ‌ئه‌مه‌‌چیه‌؟‌نازانم،‌پێم‌بڵێ.

‌وابزانم‌پاش‌دۆزینه‌وه‌ی‌مامناوه‌ندێتی،‌ئازایه‌تی‌و‌زانایی‌له‌‌شاره‌که‌دا‌ئه‌مه‌‌مایه‌وه‌]ئاماژه‌ی‌بۆ‌نه‌کرێت[.‌ئه‌مه‌ش‌هێزێکه‌‌بۆ‌گه‌شه‌کردن‌و‌هێشتنه‌وه‌ی‌شاره‌که‌.‌‌هه‌روه‌ها‌گوتمان‌پاش‌دۆزینه‌وه‌ی‌سێ‌جۆر‌له‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.چاکه‌کان‌دادوه‌ری‌ماوه‌ته‌وه‌‌باسماننه‌کردبێت

‌به‌ڵێ.‌ئاسان‌نیه‌‌بزانین‌چ‌جۆره‌‌چاکه‌یه‌ک‌به‌بێ‌ئه‌وانی‌دی‌شاره‌که‌مان‌چاک‌ده‌رده‌خات.‌ئایا‌ئه‌مه‌‌ده‌که‌وێته‌

‌سه‌ر‌ڕێکه‌وتنی‌فه‌رمانڕه‌واو‌فه‌رمانڕه‌وایکراوه‌کان؟‌یان‌خۆهێشتنه‌وه‌ی‌پاسه‌وانه‌‌گوێ‌ڕایه‌ڵه‌کانمان‌و‌نه‌به‌ردی‌و‌قاره‌مانێتیان؟‌زانایی‌فه‌رمانڕه‌واکان؟‌یان‌ده‌که‌وێته‌‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌هه‌ریه‌کێک‌له‌‌منداڵان،‌ژنان،

‌کۆیله‌کان،‌بازرگانه‌کان،‌فه‌رمانڕه‌واکان‌و‌فه‌رمانڕه‌وایکراوه‌کان‌به‌‌کاری‌گونجاوی‌خۆیان‌هه‌ستن‌و‌ده‌ستنه‌خه‌نه‌‌نێو‌کار‌و‌ئیشی‌یه‌کدییه‌وه‌؟‌‌‌بۆچی‌ئاسانه‌‌نیه‌؟

‌ده‌رده‌که‌وێت،‌دانانی‌کاره‌‌گونجاوه‌کان‌بۆ‌هه‌ر‌که‌سێک‌له‌‌هاووڵاتیانی‌شاره‌که‌مان‌به‌رانبه‌ر‌زانایی،‌ئازایه‌تی‌و‌مامناوه‌ندێتی‌ڕاده‌وه‌ستێت‌و‌له‌وان‌زۆرتر‌به‌شداری‌دامه‌زراندنی‌شارێکی‌چاک‌ده‌کات.

‌به‌‌دڵنیاییه‌وه‌.

76

‌ئایا‌تۆ‌ئه‌م‌چاکه‌یه‌ی‌به‌رانبه‌ر‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌ڕاوه‌ستاوه‌‌به‌دادوه‌ری‌دانانێیت؟‌به‌‌ته‌واوه‌تی]دادوه‌رییه‌[.

‌ئه‌گه‌ر‌ڕازی‌بوویت‌به‌م‌جۆره‌‌ته‌ماشای‌بکه‌.‌تۆ‌فه‌رمانڕه‌واکانت‌به‌‌دادوه‌ر‌له‌‌دادگای‌شاره‌که‌‌دانانێیت؟‌بێگومان.

‌ئایا‌فه‌رمان‌ده‌رناکه‌ن‌نابێت‌که‌س‌ماڵ‌و‌سامانی‌که‌سێکی‌دیکه‌‌داگیر‌بکات؟‌یان‌که‌س‌بێبه‌ری‌نه‌کرێت‌له‌وه‌ی‌هه‌یه‌تی؟‌‌ئه‌وه‌‌ئامانجی‌ئه‌وانه‌.

‌به‌ڵێ.‌له‌م‌بۆچوونه‌وه‌،‌که‌سێک‌پیشه‌ی‌خۆی‌بکات،‌ئه‌وه‌ی‌هه‌یه‌تی‌لێی‌زه‌وت‌نه‌کرێت‌دادوه‌رییه‌.

‌ڕاسته‌.‌بیرکه‌ره‌وه‌‌و‌پێم‌بڵێ،‌تۆ‌له‌گه‌ڵمدا‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵه‌‌هاوڕایت.‌ئه‌گه‌ر‌دارتاش‌بیه‌وێت‌ببێت‌به‌‌پینه‌چی‌و

‌پینه‌چی‌به‌‌دارتاش‌یان‌ئامێر‌و‌که‌لوپه‌له‌کانیان‌بگۆڕنه‌وه‌،‌تاکێک‌هه‌ردوو‌پیشه‌که‌ی‌هه‌بێت‌زیان‌به‌‌شاره‌که‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ده‌گه‌یه‌نێت؟

‌زیانی‌زۆر‌ناگه‌یه‌نێت.‌به‌ڵام،‌من‌له‌و‌باوه‌ره‌دام‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌به‌‌سروشت‌پیشه‌ساز‌،‌بازرگان‌،‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌‌بێت‌خه‌ڵکی‌ده‌نگی

‌بۆ‌ده‌ده‌ن‌یان‌به‌هێزه‌و‌هه‌وڵده‌دات‌بچێته‌‌نێو‌ده‌سته‌ی‌پاسه‌وانه‌کانه‌وه‌،‌یان‌پاسه‌وانێک‌بیه‌وێت‌ببێت‌به‌دادوه‌ر‌یان‌فه‌رمانڕه‌وا‌و‌که‌لوپه‌له‌کانیش‌بگۆرنه‌وه‌‌یان‌ئه‌و‌که‌سه‌‌به‌و‌هه‌موو‌کاره‌‌جیاوازانه‌‌هه‌ستێت

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.شاره‌که‌‌به‌ره‌و‌وێرانی‌ده‌بات‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌ڕاسته

(33گۆڕینه‌وه‌‌و‌تێکه‌ڵاوکردنی]پیشه‌کان[‌له‌نێو‌ئه‌م‌سێ‌چینه‌ی‌]کۆمه‌ڵدا[‌گه‌وره‌‌ترین‌زیان‌ده‌به‌خشێت.‌) ‌‌ڕاسته‌.

‌ئایا‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌نادادوه‌ری‌گه‌وره‌ترین‌زیانه‌‌بۆ‌شاره‌که‌؟‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌که‌وابوو،‌گۆڕینه‌وه‌‌و‌تێکه‌الوکردنی]پیشه‌کان[‌نادادوه‌رییه‌‌یان‌به‌‌جۆرێکی‌دیکه‌ده‌توانین‌بڵێین:‌دادوه‌ری‌له‌وه‌دایه‌‌بازرگان‌،‌یارمه‌تیده‌ران‌و‌پاسه‌وانان‌به‌‌کاری‌خۆیان‌هه‌ستن.‌ئه‌مه‌‌دادوه‌رییه‌و‌شاره‌که‌شمان‌پڕ

‌داد‌ده‌کات،‌وا‌نیه‌؟‌به‌‌بۆچوونی‌منیش‌ئه‌وه‌‌دادوه‌رییه‌‌و‌چی‌دیکه‌‌نیه‌.

‌بڕیاری‌ته‌واو‌له‌سه‌ر‌ئه‌مه‌‌ناده‌ین.‌‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌حاڵه‌ته‌مان‌له‌نێو‌هه‌موو‌تاکه‌کاندا‌دۆزییه‌وه‌‌و‌به‌‌دادوه‌ری‌دانرا،‌ئێمه‌ش‌بڕیاری‌خۆمان‌ده‌ده‌ین.‌ئه‌گه‌ر‌نه‌دۆزرایه‌وه‌ده‌بێت‌له‌‌شوێنێکی‌دیکه‌دا‌به‌‌دوای‌دادوه‌رییدا

‌بگه‌ڕێین.‌ئێستا‌هه‌وڵده‌ده‌ین‌توێژینه‌وه‌که‌مان‌ته‌واوبکه‌ین.‌ئێمه‌‌گوتمان‌بینینی‌دادوه‌ری‌له‌‌شتێکی‌گه‌وره‌دا‌ئاسانتره‌.‌هه‌روه‌ها‌ئه‌و‌شته‌‌گه‌وره‌یه‌‌شار‌بوو.‌ئێمه‌ش‌چاکترین‌شارمان‌دامه‌زراند.‌ئێستا،‌ئه‌وه‌ی

‌باسمانکرد‌له‌م‌شاره‌دا‌به‌سه‌ر‌تاکه‌که‌سدا‌ده‌یسه‌پێنین.‌سه‌رکه‌وتنمان‌له‌م‌کاره‌دا‌ڕاستی‌بۆچوونه‌که‌مان‌ده‌سه‌لمێنێت.‌ئه‌گه‌ر‌نه‌گونجا‌ده‌بێت‌بگه‌ڕێینه‌وه‌‌بۆ‌شاره‌که‌مان‌و‌بیخه‌ینه‌‌ژێر‌تاقیکردنه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌بتوانین

‌هه‌موو‌الکان‌سه‌رکه‌وتوانه‌‌به‌راورد‌بكهین،‌وه‌ک‌چۆن‌دوو‌پارچه‌‌دار‌بۆ‌ئاگرکردنه‌وه‌‌به‌‌یه‌کدا‌ده‌ده‌ین‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.له‌پڕ‌ئاگریان‌لێده‌بێته‌وه‌،‌ئێمه‌ش‌دادوه‌ری‌داده‌گیرسێنین

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌تۆ‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌ڕێگه‌یه‌ی‌گرتومانه‌ئایا‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌گه‌وره‌‌و‌بچوکن‌له‌‌یه‌کدی‌ده‌چن‌یان‌جیاوازن‌و‌یه‌ک‌ناویان‌پێده‌درێت؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.وه‌کویه‌کن

----------------------------------------------‌‌ئه‌فالتون‌سێ‌چینی‌کۆمه‌ڵی‌به‌‌گوێره‌ی‌دابه‌شکردنی‌کارکردن‌و‌پیشه‌کان‌به‌سه‌ریاندا‌داناوه‌:‌فه‌رمانڕه‌واکان،‌پاسه‌وانه‌کان‌)33(

‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌کارکه‌ران.‌چینی‌سێیه‌م‌له‌‌دوو‌چینه‌که‌ی‌دیکه‌‌به‌‌ژماره‌‌گه‌وره‌تره‌‌چونکه‌‌هه‌موو‌ده‌سته‌‌و‌تاقمی‌بازرگان‌و‌کرێکاران‌وجوتیاران‌ده‌گرێته‌وه‌.‌)وه‌گێڕ(

‌که‌وابوو،‌که‌سێکی‌دادوه‌ر‌و‌شارێکی‌پڕ‌دادوه‌ری‌له‌‌ڕووی‌دادوه‌رییه‌وه‌‌وه‌کو‌یه‌کن.‌وه‌کو‌یه‌کن.

77

‌به‌ڵام‌دادوه‌ری‌شاره‌که‌‌له‌سه‌ر‌پیشه‌ی‌گونجاوی‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌و‌سێ‌چینه‌‌ڕاده‌وه‌ستێت،‌که‌‌باسمانکردن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.و‌به‌‌مامناوه‌ندی‌و‌ئازا‌و‌زانامان‌دانان

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌ئه‌گه‌ر‌تاکێک‌ئه‌و‌سێ‌به‌شه‌ی‌له‌‌ده‌رووندا‌هه‌بێت‌هه‌مان‌ناوی‌بۆ‌داده‌نێین.

‌پێویسته‌.‌لێره‌دا‌ئه‌و‌پرسیاره‌ی‌ده‌مانه‌وێت‌بیکه‌ین‌ئاسانه‌:‌‌ئایا‌ده‌روون‌ئه‌و‌سێ‌به‌شه‌ی‌هه‌یه‌‌یان‌نا؟

‌بۆ‌من‌پرسیارێکی‌ئاسان‌نیه‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام،‌سوکرات،‌ڕاستیه‌ک‌له‌و‌په‌نده‌‌کۆنه‌دا‌هه‌بێت‌،‌که‌‌ده‌ڵێت؛‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌هه‌موو‌شتێکی‌چاک‌دژواره

‌دیاره‌.‌به‌ڵام،‌گالوکۆن‌ده‌بێت‌بزانیت‌به‌‌بۆچوونی‌من،‌ڕێچکه‌و‌گفتوگۆ‌که‌ی‌ئێستامان‌ڕێگه‌‌نادات‌وه‌ڵامێکی‌دروستمان‌ده‌ستکه‌وێت.‌پێویسته‌‌ڕێگه‌یه‌کی‌درێژتر‌بگرینه‌‌به‌ر.‌ده‌توانین‌به‌گوێره‌ی‌گفتوگۆکه‌ی

‌پێشومان‌وه‌ڵامه‌که‌ش‌بدۆزینه‌وه‌.ئایا‌وه‌ڵامه‌که‌‌په‌سه‌ند‌ده‌که‌یت؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌تاکو‌ئێستا‌بۆ‌من‌به‌سه

‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا‌بۆمنیش‌به‌سه‌.‌که‌وابوو،‌نیگه‌ران‌مه‌به‌و‌به‌رده‌وام‌به‌.

‌ئێمه‌‌گه‌یشتینه‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌‌ئێمه‌،‌وه‌کو‌شاره‌که‌،‌سێ‌به‌ش‌له‌‌ده‌روونیدا‌هه‌یه‌.‌له‌‌کوێی‌تره‌وه‌‌ئه‌م‌به‌شانه‌‌هاتوون؟‌گاڵته‌بازییه‌‌که‌سێک‌نه‌زانێت‌‌وره‌‌به‌رزی‌له‌‌شاردا‌الی‌که‌سانی،‌وه‌کو

‌تراسیه‌ن‌و‌سکیسیه‌ن‌نیه‌،‌خۆشه‌ویستی‌بۆ‌فێربوون‌په‌یوه‌ندی‌به‌م‌جیهانه‌وه‌‌نیه‌‌و‌الی‌فینیشیه‌کان‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌میسرییه‌کان‌بۆ‌پاره‌‌نیه

‌وا‌نیه‌.‌ئه‌مه‌‌وایه‌‌و‌تێگه‌یشتنی‌دژوار‌نیه‌.

‌بێگومان.‌به‌ڵام‌دژواره‌.‌ئایا‌ئه‌م‌کارانه‌‌به‌‌هه‌موو‌به‌شه‌کانی‌ده‌روون‌ده‌که‌ین؟‌یان‌هه‌ر‌به‌شه‌‌کاری‌خۆی‌هه‌یه‌؟‌ئایا

‌به‌شێک‌له‌‌ده‌روون‌سه‌رچاوه‌ی‌فێربوونه‌‌و‌به‌شه‌کانی‌دیکه‌ش‌بۆ‌توڕه‌بوون،‌حه‌ز،‌چێژ،‌خواردن،‌خواردنه‌وه‌‌و‌سێکسه‌؟‌کاتێک‌ده‌مانه‌وێت‌کاریک‌بکه‌ین‌ده‌روونمان]به‌‌هه‌موو‌به‌شه‌کانیه‌وه‌[‌به‌و‌کاره‌

‌هه‌ڵده‌ستێت؟‌ئه‌مه‌‌دژواره‌‌له‌به‌ر‌ڕۆشنایی‌گفتوگۆکه‌مان‌ڕوونبکرێته‌وه‌.‌منیش‌وابیرده‌که‌مه‌وه‌.

‌بابزانین‌ئه‌م‌به‌شانه‌‌وه‌کو‌یه‌کن‌یان‌جیاوازن؟‌چۆن؟

‌ئاشکرایه‌‌شتێک‌نایه‌وێت‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌دژه‌که‌یه‌وه‌‌هه‌بێت‌و‌له‌هه‌مانکاتدا‌به‌‌کارێکی‌دژ‌هه‌ستێت.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌مه‌‌له‌‌ده‌رووندا‌بدۆزینه‌وه‌‌باشه‌.

‌بیرکه‌وه‌،‌چی‌ده‌ڵێم.‌بڵێ.

‌ده‌گونجێت‌شتێک‌له‌‌یه‌ک‌کاتدا‌بجوڵێت‌و‌وه‌ستاویش‌بێت؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.نه‌خێر

‌با‌ڕێکه‌وتنه‌که‌مان‌باشتر‌دامه‌زرێنین‌تاکو‌له‌‌دواییدا‌توشی‌کێشه‌مان‌نه‌کات.‌ڕاست‌نیه‌‌که‌سێک‌‌ڕاوه‌ستا‌بێت‌و‌ده‌ست‌و‌سه‌ری‌بجوڵێنێت‌‌بڵێین‌ئه‌و‌ڕاوه‌ستاوه‌‌و‌ده‌جوڵێت.‌لێره‌دا‌به‌شێکی‌ده‌جوڵێ‌و‌به‌شێکی

وه‌ستاوه‌.‌وا‌نیه‌؟

‌وایه‌.‌ئه‌گه‌ر‌گوته‌‌بێژه‌که‌مان‌زیره‌کانه‌‌باسیکات،‌که‌‌ئه‌و‌سه‌رانه‌ی‌ده‌خولێنه‌وه‌‌ڕاوه‌ستاون‌یان‌پێچکه‌یه‌ک‌له‌

78

‌شوێنێکدا‌ڕاوه‌ستێت‌سه‌ره‌کانی‌هه‌رده‌خولێنه‌وه‌،‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌هه‌موو‌جوڵانێکی‌بازنه‌یی‌دروسته‌،‌ئێمه‌‌رازی‌نابین‌چونکه‌‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌بجوڵێت‌له‌هه‌مان‌کاتدا‌وه‌ستاو‌نیه‌.‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌سوڕێنه‌وه‌‌ته‌وه‌ر‌و‌چێوه‌یان‌هه‌یه‌.

‌له‌‌ئاستی‌ته‌وه‌ره‌‌که‌یاندا‌وه‌ستاون‌و‌به‌م‌الو‌ئه‌والدا‌ناکه‌ون.‌له‌نێو‌چێوه‌که‌شدا‌به‌‌بازنه‌یی‌ده‌جوڵێنه‌وه‌.‌به‌ڵام‌ئه‌گه‌ر‌به‌الی‌چه‌پ‌و‌ڕاستدا،‌پیش‌و‌پشته‌وه‌‌دابکه‌ون‌به‌‌وه‌ستاو‌دانانرێن.

‌ئێمه‌‌راست‌بۆی‌ده‌چین.‌هێشتا‌بۆچوونه‌که‌ی‌ئه‌و‌نامانشێوێنێت.‌نامانگه‌یه‌نێته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌شته‌کان‌به‌‌نێو‌دژه‌کانی‌خۆیاندا‌له‌‌یه‌ک

‌کاتدا‌تێپه‌رن.‌ئه‌و‌من‌ناگه‌یه‌نێته‌‌ئه‌و‌باوه‌ره‌.

‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌مه‌شدا،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌درێژی‌باسینه‌که‌ین‌یه‌که‌‌یه‌که‌‌ناڕاستی‌بۆچوونه‌کان‌نه‌سه‌لمێنین،‌ئه‌م‌ین.‌هه‌مان‌کات‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا‌ڕێده‌که‌وین،‌که‌‌ده‌شێت‌ئه‌م‌بۆچوونه‌گریمانه‌یه‌‌‌‌به‌‌ڕاست‌دادهن

‌.ڕاست‌نه‌بێت‌و‌ئاکامه‌کانمان‌له‌ناوبچن

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌ڕێده‌که‌وین

‌ئایا‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌ئه‌م‌شتانه‌‌جوتی‌دژه‌کان‌بن:‌ژوورچوون‌و‌دابه‌زین،‌خواستی‌هه‌بوون‌و‌ڕه‌تدانه‌وه‌،‌وه‌رگرتن‌و‌دانه‌وه‌؟‌به‌ڵێ،‌ئه‌مانه‌‌دژن.

‌له‌‌باره‌ی‌ئه‌مانه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئایا‌برسێتی،‌تینوێتی‌و‌ئاره‌زووه‌کان‌و‌ویست‌ناخه‌یته‌‌ڕیزیانه‌وه‌؟‌‌تۆ‌ناڵییت‌ده‌روونی‌که‌سێک‌ئاره‌زووی‌له‌‌شتێک‌بێت،‌ئه‌و‌شته‌ی‌ده‌وێت‌و‌هه‌وڵده‌دات‌هه‌یبێت.‌ئه‌گه‌ر‌ویستی

‌شتێکی‌بدرێتێ‌مادامه‌کی‌ده‌روونی‌ئاره‌زووی‌ئه‌و‌شته‌یه‌،‌وه‌کو‌چۆن‌که‌سێک‌له‌‌ئاستی‌وه‌ڵامی‌پرسیارێکدا‌ده‌پاڕێته‌وه‌،‌ئه‌ویش‌بۆ‌وه‌ده‌ستهێنانی‌ئه‌و‌شته‌‌ده‌چه‌مێته‌وه‌.

‌وایه‌.‌ئه‌ی‌نه‌ویستن،‌حه‌زنه‌کردن‌و‌ئاره‌زوونه‌کردن‌چین؟‌ئایا‌ئه‌مانه‌‌دژه‌کان‌نین،‌که‌‌ده‌روون‌له‌ڕیگه‌یه‌وه‌

‌نایه‌وێت‌شتێکی‌هه‌بێت‌و‌خۆی‌به‌‌خاوه‌نی‌ناکات؟‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌ئایا‌ئه‌مه‌‌نامانگه‌یه‌نێته‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌چه‌ند‌ئاره‌زوویه‌ک‌هه‌بن‌له‌‌هه‌موویان‌دیارتریش‌برسێتی‌و‌تینوێتی‌بن؟

‌وایه‌.‌یه‌که‌میان]ئاره‌زووه‌[‌له‌‌خواردن‌و‌دووه‌میان‌له‌‌خواردنه‌وه‌؟

‌به‌ڵێ.‌سه‌باره‌ت‌تینوێتی‌ئایا‌بۆ‌یه‌ک‌بابه‌تی‌ئاره‌زووه‌که‌یه‌؟‌بۆنموونه‌‌کاتێک]که‌سێک[‌تینوی‌ده‌بێت‌ئاره‌زووی

‌ئاوی‌سارد‌یان‌گه‌رم،‌که‌م‌یان‌زۆر‌یا‌به‌کورتی‌چ‌جۆره‌‌بابه‌تێکی]خواردنه‌وه‌[‌ده‌کات؟‌ئایا‌له‌‌کاتی‌گه‌رماییدا‌ده‌روون‌ئاره‌زووی‌ئاوی‌سارد‌و‌له‌‌سه‌رماشدائاوی‌گه‌رم‌ده‌کات؟‌که‌‌زۆرتینو‌بوو‌حه‌زی‌له‌‌ئاوی

‌زۆره‌‌و‌که‌میش‌حه‌زی‌له‌‌ئاوی‌که‌مه‌؟‌هه‌مان‌کات،‌خودی‌تینوێتی‌بێجگه‌‌له‌‌خواردنه‌وه‌‌یان‌برسێتی،‌بێجگه‌‌له‌‌خواردن‌بۆچی‌دیکه‌‌نیه‌.‌به‌م‌جۆره‌‌هه‌ر‌یه‌کیک‌له‌‌ئاره‌زووه‌کان‌بۆ‌بابه‌تێکی‌سروشتیه‌‌و

‌ئاره‌زووش‌بۆ‌شتێکی‌دیاریکراو‌خراوه‌ته‌‌سه‌ری.‌که‌وابوو،‌ڕێگه‌ناده‌ین‌که‌سێک‌سه‌رمان‌لێبشێوێنێت‌و‌بڵێت‌ئاره‌زووی‌خواردنه‌وه‌‌و‌خواردن‌بۆ‌خواردنه‌وه‌‌و‌خواردنی‌چاکه‌.‌ئه‌مه‌ش‌له‌وێوه‌‌هاتوه‌،‌گوایه‌‌هه‌موو

‌که‌سیک‌ئاره‌زووی‌شتی‌چاکه‌‌و‌مادامه‌کی‌تینوێتیش‌ئاره‌زووه‌‌ئه‌وا‌ده‌بێت‌ئاره‌زووکردن‌بێت‌بۆ(34خواردنه‌وه‌ی‌چاک.‌)

‌هه‌موو‌ئاره‌زووه‌کان‌وه‌کو‌یه‌کن.‌ئه‌وه‌ی‌به‌م‌جۆره‌‌باسیده‌کات‌ڕاست‌بۆ‌کێشه‌که‌‌چووه‌.‌به‌ڵام‌وابۆیده‌چم‌ئه‌و‌بابه‌تانه‌ی‌هه‌نده‌کین‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌یه‌کدییه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌ته‌نیا‌خۆیانن

‌.‌په‌یوه‌ندییان‌به‌خۆیانه‌وه‌‌هه‌یه

79

‌من‌تێناگه‌م.ده‌زانیت،‌ئه‌و‌گه‌وره‌تره‌ده‌بێت‌له‌‌شتێکی‌دیکه‌‌گه‌وره‌تر‌بێت؟

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌که‌متریش؟‌به‌ڵێ.

‌گه‌ره‌تره‌‌له‌وه‌ی‌بچوکتره‌؟‌به‌ڵێ.

‌جارێک‌گه‌ره‌تره‌‌‌له‌‌بچوکتره‌که‌؟‌یان‌گه‌وره‌ترده‌بێت‌له‌وه‌ی‌بچوکتره‌؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئایا‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌که‌م‌و‌زۆرن،‌دووقات‌به‌رانبه‌ر‌و‌نیوه‌ن،‌گرانتر‌و‌سوکترن،‌خێراتر‌و‌هێواشترن،‌گه‌رم‌وساردن‌و‌هه‌موو‌شته‌کانی‌دیکه‌ش‌نابێت؟

‌بێگومان.‌ئه‌ی‌جۆره‌کانی‌زانین؟‌ئه‌مه‌یان‌به‌سه‌ردا‌ساخنابێته‌وه‌؟‌زانین‌زانینی‌ئه‌و‌شته‌یه‌،‌که‌‌فێریده‌بین.‌زانینێکی

-----------------------------------------‌(‌حه‌زده‌که‌م‌ئاماژه‌‌بۆ‌ئه‌و‌خاڵه‌‌بکه‌م‌لێره‌دا‌ئه‌فالتون‌جۆرێک‌له‌‌سه‌لماندنی‌لۆجیکمه‌ندانه‌ی‌به‌کارهێناوه‌،‌که‌‌له‌‌دواییدا34) ‌

‌ئه‌ریستۆ‌به‌‌سیلۆجیزم‌ناوزه‌دی‌کردووه‌.‌ئه‌م‌سه‌لماندنانه‌‌له‌‌سێ‌ده‌سته‌واژه‌‌پێکهاتووه‌:‌پێشه‌کی‌یه‌که‌م،‌ده‌سته‌واژه‌یه‌کیهه‌مه‌کییه‌‌و‌پێشه‌کی‌دووه‌م‌و‌ئاکامه‌که‌یان.‌)وه‌رگێڕ(

‌تایبه‌ت‌سه‌ر‌به‌‌بابه‌تێکی‌تایبه‌ته‌.‌بۆنموونه‌،‌زانین‌له‌‌باره‌ی‌ته‌الرسازییه‌وه‌‌له‌‌زانینه‌کانی‌دیکه‌وه‌‌جیاوازه‌و‌به‌‌زانینی‌ته‌الرسازی‌داده‌نرێت.

‌هه‌ڵبه‌ته‌.ئایا‌هۆی‌ئه‌مه‌‌جیاوازی‌زانینه‌‌؟

‌به‌ڵێ.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ش‌نیه‌،‌که‌‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌شتێکی‌تایبه‌تیه‌وه‌‌هه‌یه‌‌و‌ئه‌و‌په‌یوه‌ندییه‌‌ده‌یکات‌به‌زانینێکی‌تایبه‌ت؟

‌ئایا‌ئه‌مه‌‌بۆ‌هه‌موو‌جۆره‌کانی‌زانین‌ڕاست‌نیه‌؟‌ڕاسته‌.

‌مه‌به‌ستم‌ئه‌مه‌بوو،‌هیوادارم‌ئێستا‌تێبگه‌یت.‌من‌گوتم‌هه‌موو‌شته‌کان‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌یه‌کدییه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌ته‌نیا‌خۆیانن‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌خۆیانه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌بۆنموونه‌‌زانیاری‌له‌‌باره‌ی‌ته‌ندروستی‌یان

‌نه‌خۆشییه‌وه‌‌ته‌ندروست‌بوون‌و‌نه‌خۆش‌که‌وتن‌نیه‌.‌زانیارییمان‌له‌‌باره‌ی‌چاکه‌‌و‌خراپه‌وه‌‌نابێت‌به‌‌چاک‌و‌خراپ.‌مه‌به‌ستم‌ئه‌وه‌یه‌‌کاتێک‌زانیین‌له‌‌باره‌ی‌شتێکه‌وه‌‌ده‌بێت‌به‌‌زانین،‌ئه‌و‌شته‌ش‌تایبه‌ت‌و‌هه‌نده‌کی

‌بێت،‌ئه‌ویش‌ده‌بێت‌به‌‌زانینێکی‌تایبه‌ت‌و‌هه‌نده‌کی.‌ئه‌مه‌ش‌ده‌یکات‌به‌‌زانینێکی‌تابیه‌تمه‌ند.‌من‌تێده‌گه‌م.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌ئایا‌تینوێتی‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌شتێکه‌وه‌‌نیه‌؟‌په‌یوه‌ندی‌به‌خواردنه‌وه‌وه‌‌هه‌یه‌‌.

‌که‌وابوو‌تینوێتی‌تایبه‌ت‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌خواردنه‌وه‌یه‌کی‌تایبه‌ته‌وه‌‌هه‌یه‌.‌به‌ڵام‌تینوێتی‌بۆ‌زۆری‌و‌که‌می،‌چاکی‌و‌خراپی‌نیه‌‌ته‌نیا‌بۆ‌خواردنه‌وه‌یه‌.

‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.‌ده‌روونێکی‌تینو،‌بێجگه‌‌له‌‌خواردنه‌وه‌،‌ئاره‌زوویه‌کی‌دیکه‌ی‌نیه‌‌و‌ئه‌و‌ئاره‌زووه‌‌به‌ره‌و‌بابه‌ته‌که‌ی

‌پاڵیپێوه‌ده‌نێت.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئه‌گه‌ر‌ڕێگرێکی‌هه‌بێت‌هه‌وڵی‌په‌الماردان‌بۆ‌شکاندنی‌تینوێتیه‌که‌ی‌نادات؟‌ئێمه‌‌گوتمان،‌ئه‌و‌به‌شه‌‌له‌‌یه‌ک‌کاتدا‌به‌‌دژه‌که‌یدا‌ناڕوات.

‌به‌ڵێ،‌ناڕوات.‌به‌م‌جۆره‌،‌هه‌ڵه‌یه‌‌بڵێین،‌تیرهاوێژێک‌له‌‌کاتی‌تیر‌هاویشتندا‌له‌‌یه‌ک‌کاتدا‌ڕووی‌ده‌ستیشی‌له‌‌خۆیه‌تی.

80

‌ده‌توانین‌بڵێین،‌به‌‌ده‌ستێک‌تیره‌که‌ی‌ده‌هاوێ‌و‌ده‌سته‌که‌ی‌دیکه‌شی‌ڕووی‌له‌وه‌.‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.

‌ئایا‌ڕاست‌نیه‌‌بڵێین‌هه‌ندێک‌جار‌مرۆڤی‌تینو‌نایه‌وێت‌ئاو‌بخواته‌وه‌؟‌ڕاسته‌،‌ڕووده‌دات.

‌چییان‌له‌‌باره‌وه‌‌ده‌گوترێت؟‌ئایا‌شتێک‌له‌‌ده‌روونیاندا‌نیه‌،‌که‌‌ئاره‌زووی‌ئاو‌خواردنه‌وه‌یان‌الدروستده‌کات‌و‌شتێکی‌دیکه‌ش‌ڕێگه‌یان‌لێده‌گرێت؟

‌وایبۆی‌ده‌چم.‌ئایا‌ڕێگره‌که‌‌ئاکامی‌ژیری‌و‌بیرکردنه‌وه‌و‌ئاره‌زووی‌خواردنه‌وه‌که‌ش‌هه‌ستکردن‌و‌نه‌خۆشی‌نیه‌؟

‌وادیاره‌.‌باشتره‌‌ئه‌وانه‌‌به‌‌دوو‌به‌شی‌جیاواز‌دابنێین.‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌له‌‌ده‌رووندا‌ژیری‌و‌بیرکردنه‌وه‌ی‌لێوه‌

‌هه‌ڵده‌قوڵێت‌هۆشه.‌به‌شه‌که‌ی‌دیکه‌ش‌سه‌رچاوه‌ی‌حه‌ز،‌برسێتی،‌تینوێتی،‌هه‌ڵچون‌و‌چێژه‌‌و‌به‌‌ئاره‌زوو‌ناوزه‌دی‌ده‌که‌ین.‌به‌ڵێ،‌ئه‌وه‌‌کارێکی‌ژیرانه‌یه‌.

‌ئه‌م‌دوو‌به‌شه‌ی‌ده‌روون‌له‌یه‌کدی‌جیاده‌که‌ینه‌وه‌.‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌پێی‌ده‌وترێت‌گیان‌سه‌رچاوه‌ی‌توڕه‌بوونه‌.ئایا‌له‌م‌دووبه‌شه‌‌ده‌چێت؟

‌له‌‌ئاره‌زوو‌ده‌چێت.‌به‌ڵام‌شتێکم‌بیستوه‌‌بۆ‌ئه‌م‌باسه‌‌ده‌گونجێت.‌لێونتیۆسی‌کوڕی‌ئه‌گلیون‌به‌‌پیرایۆسه‌وه‌‌به‌‌ژێر‌دیواره‌که‌دا

‌به‌ره‌و‌ژوور‌ده‌ڕۆیشت‌و‌الشه‌ی‌مردووه‌کانی‌له‌‌به‌رپێی‌جه‌الده‌که‌دا‌بینی.‌ئه‌و‌حه‌زی‌ده‌کرد‌ته‌ماشای‌الشه‌کان‌بکات،‌به‌ڵام‌زۆری‌پێناخۆش‌بوو.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌ڕووی‌خۆی‌وه‌رگێڕاو‌ته‌ماشای‌نه‌کردن.‌بۆ

‌ماوه‌یه‌ک‌له‌گه‌ڵ‌خۆیدا‌له‌ناووه‌وه‌‌مشتومڕی‌بوو.‌ده‌سته‌کانی‌خسته‌‌سه‌رچاوی‌به‌ڵام‌ئاره‌زوو‌به‌سه‌ریدا‌زاڵ‌بوو.‌ده‌سته‌کانی‌له‌سه‌ر‌چاوی‌البرد‌و‌ته‌ماشای‌الشه‌کانی‌کرد‌و‌گوتی:‌به‌‌دوای‌خۆتانا‌بگه‌ڕێن‌ئه‌ی

‌خراپه‌‌که‌ره‌کان‌جوانی‌ئه‌م‌ناوه‌تان‌شاردۆته‌وه‌.‌من‌خۆم‌ئه‌م‌چیرۆکه‌م‌بیستوه‌.

‌ئه‌وه‌‌ده‌سه‌لمێنێت‌هه‌ندێک‌جار‌توڕه‌یی‌دژی‌ئاره‌زوو‌شه‌ڕ‌ده‌کات.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا،‌هه‌ندێک‌جار‌ده‌بینین‌ئاره‌زووه‌کان‌به‌‌پێچه‌وانه‌ی‌هۆشه‌وه‌‌ده‌جوڵێنه‌وه‌‌و‌ئه‌و‌که‌سه‌

‌شه‌رمه‌زار‌ده‌که‌ن‌توڕه‌‌ده‌بێت.‌له‌نێو‌ئه‌م‌جه‌نگه‌‌ده‌روونیه‌دا‌هۆش‌و‌گیان]دژی‌ئاره‌زوو[‌یه‌کده‌گرن.‌به‌ڵام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.له‌وانه‌یه‌‌نه‌بینیت‌گیان‌دژی‌هۆش‌له‌گه‌ڵ‌ئاره‌زوودا‌یه‌ک‌بگرن‌و‌ڕێگری‌بن

‌نا،‌من‌نه‌م‌بینیوه‌.‌چی‌ڕوودادات‌که‌سێک‌بیر‌له‌و‌کاره‌‌خراپه‌‌بکاته‌وه‌،‌که‌‌به‌جێی‌هێناوه‌؟‌ڕاست‌نیه‌‌ئه‌و‌که‌سه‌‌چاک‌بێت،‌که‌

‌که‌متر‌هه‌ست‌به‌وه‌‌بکات‌که‌سێکی‌دادوه‌ر‌زوڵمی‌لێکردوه‌و‌ئازاریداوه‌و‌هه‌ڵنه‌چێت؟‌ڕاسته‌.

‌چی‌ده‌بێت‌له‌‌جێگه‌ی‌ئه‌مه‌‌بگاته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌که‌سێک‌زوڵمی‌لێکردوه‌؟‌ئایا‌گیانی‌له‌‌ناوه‌وه‌‌ناکوڵێ‌و‌توڕه‌نابێت‌؟‌ئایا‌تاکو‌ئه‌و‌کاته‌ی‌سه‌رده‌که‌وێت‌توڕه‌‌بوونه‌که‌ی‌به‌رده‌وام

نابێت؟‌تاکو‌نه‌یباته‌وه‌‌یان‌نه‌مرێت‌الیه‌نه‌‌چاکه‌که‌ی‌وه‌کو‌سه‌گ‌و‌شوان‌له‌گه‌ڵیانابێت؟

‌گیان‌به‌وجۆره‌یه‌.‌هه‌روه‌ها‌له‌شاره‌که‌دا‌یاریده‌ده‌ره‌کانمان،‌وه‌کو‌سه‌گ‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌واکان‌دانا،‌که‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌ئه‌وانیش،‌وه‌کو‌شوانن‌بۆ‌شاره‌که

‌تۆ‌چاک‌له‌‌مه‌به‌سته‌که‌م‌تێده‌گه‌یت.‌گوێ‌له‌مه‌ش‌بگره‌.‌چی‌؟

‌چیه‌تی‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌به‌‌گیانمان‌دانا‌له‌وه‌‌ده‌چێت‌جیاوازتر‌بێت‌له‌وه‌ی‌باسمانکرد.‌ئێمه‌‌له‌پێشتر‌گیانمان‌به‌‌شتێک‌دانا،‌وه‌کو‌ئاره‌زووبێت‌و‌ئێستا‌نکۆڵی‌لێده‌که‌ین‌چونکه‌‌له‌نێو‌جه‌نگه‌‌ده‌روونیه‌که‌دا‌گیان‌زۆرتر‌خۆی

‌له‌گه‌ڵ‌هۆشدا‌ڕێکده‌خات.‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.

81

‌ئایا‌له‌‌هۆشه‌وه‌‌جیاوازه‌‌یان‌هه‌ردووکیان‌یه‌ک‌شتن؟‌ئایا‌له‌نێو‌ده‌رووندا‌دووبه‌ش؛‌هۆش‌و‌ئاره‌زوو‌هه‌ن‌یان‌سێ‌به‌ش؟‌یان‌ده‌روونیش‌به‌شێوه‌ی‌دانیشتوانی‌نێو‌شاره‌که‌مان؛‌بازرگانه‌کان‌و‌سه‌ربازه‌کان‌به‌

‌ئه‌نقه‌ست‌پێکه‌وه‌‌به‌‌یاریده‌ده‌ری‌هۆش‌دانراون‌و‌په‌روه‌رده‌یه‌کی‌خراپیش‌گه‌نده‌ڵی‌نه‌کردوون؟‌ده‌بێت‌به‌شی‌سێیه‌م‌بێت.

‌به‌ڵێ.‌به‌‌مه‌رجێک‌جیاوازییه‌که‌ی‌له‌‌هۆشه‌وه‌بسه‌لمێنن.‌سه‌لماندنی‌جیاوازییه‌که‌ی]له‌‌هۆشه‌وه‌[‌دژوارنیه‌.‌ته‌نانه‌ت‌له‌‌منداڵێشدا‌گیان‌به‌‌ئاسانی‌له‌‌یه‌که‌م‌ڕۆژی

‌له‌دایکبوونه‌وه‌‌ده‌بینرێت.‌به‌ڵام‌زۆرکه‌س،‌که‌‌گه‌وره‌‌ده‌بن‌پێوانه‌‌هۆشه‌کییه‌کانیان‌تێدا‌ده‌رده‌که‌وێت.‌چاک‌بۆ‌کێشه‌که‌‌چویت.‌ئه‌مه‌‌له‌نێو‌ئاژه‌ڵه‌کانیشدا‌هه‌یه‌.‌‌هۆمیرۆس‌‌ئه‌م‌ڕاستیه‌‌ده‌سه‌لمێنێت،‌که‌‌ده‌ڵێت:

‌"سنگی‌خۆی‌کوتا‌و‌له‌گه‌ڵ‌دڵیا‌که‌وته‌‌دوان".‌ئه‌وه‌ی‌لێره‌دا‌هۆمیرۆس‌ئاماژه‌ی‌بۆ‌ده‌کات‌ئه‌و‌به‌شه‌یه‌‌پێوانه‌ی‌بۆ‌چاکه‌‌و‌خراپه‌‌هه‌یه‌.‌جیاوازه‌‌له‌و‌به‌شه‌وه‌،‌که‌‌توڕه‌ده‌بێت‌و‌پێوانه‌شی‌نیه‌.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌ئێمه‌،‌لێره‌دا،‌ڕێگاکه‌مان‌دۆزیوه‌ته‌وه‌‌و‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌چه‌ند‌چینمان‌له‌شاره‌که‌دا‌هه‌بێت‌ڕێکه‌وتووین.

‌ده‌روونیش‌به‌قه‌د‌ژماره‌ی‌چینه‌کان‌به‌شی‌تێدایه‌.‌ڕاسته‌.

‌که‌وابوو،‌ڕاسته‌‌بڵێین،‌ئه‌و‌تاکه‌ی‌زانایه‌‌له‌‌شاره‌که‌شدا]چین[‌و‌جێگه‌ی‌خۆی‌هه‌یه‌.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌ئایا‌که‌سێکی‌ئازاو‌قاره‌مان‌به‌م‌جۆره‌‌نیه‌؟‌پێویسته‌به‌م‌جۆره‌بێت‌‌.

‌بێجگه‌‌له‌مه‌،‌گالوکۆن،‌من‌ده‌ڵێم‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌ده‌بێت‌وه‌کو‌شاره‌که‌مان‌دادوه‌ر‌بێت.‌ئه‌وه‌ش‌پێویسته‌.

‌نابێت‌ئه‌وه‌شمان‌له‌‌بیر‌بچێت،‌که‌‌شاره‌که‌مان‌دادوه‌ری‌تێدا‌به‌رقه‌راره‌‌چونکه‌‌هه‌ر‌که‌سه‌‌به‌ئیش‌وکاری‌خۆی‌هه‌ڵده‌ستێت.

‌له‌بیرمان‌ناچێت.‌پێویسته‌‌بزانین،‌که‌‌هه‌ر‌که‌سێک‌له‌‌ئێمه‌‌به‌گوێره‌ی‌به‌شه‌‌زاڵبوه‌که‌ی‌ده‌روونی‌کاربکات‌دادوه‌ر‌و‌چاکه‌.

‌هه‌ڵبه‌ته‌‌وایه‌.‌که‌وابوو،‌باشتر‌نیه‌‌به‌شی‌هۆشه‌کی‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌زانا‌و‌داهاتوو‌ناسه‌‌نوێنه‌رایه‌تی‌ده‌روون‌بکات‌و‌ببێت‌به

‌‌فه‌رمانڕه‌وا‌و‌گیانیشی‌مل‌که‌چی‌فه‌رمانه‌کانی‌بێت؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئایا‌تێکه‌ڵکردنی‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌له‌الیه‌ک‌و‌وه‌رزش‌له‌الیه‌کی‌دیکه‌وه‌هاوده‌نگی‌له‌نێوان‌دوو‌به‌شه‌که‌دا‌دروست‌ناکات؟‌‌به‌شی‌هۆشه‌کی‌به‌‌وشه‌ی‌جوان‌په‌روه‌رده‌ناکات‌و‌چیرۆکه‌‌خه‌مڕه‌وێنه‌کان‌هێمنی

‌ناکه‌نه‌وه‌؟‌‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.‌پاش‌په‌روه‌رده‌کردنی‌ئه‌م‌دوو‌به‌شه‌‌به‌م‌جۆره‌‌فێری‌ده‌سته‌ڵاتگرتن‌به‌‌سه‌رئاره‌زوودا‌ده‌بین،‌که‌‌‌بۆ

‌پاره‌په‌یدا‌کردن‌گه‌وره‌ترین‌و‌چاوچنۆکترین‌به‌شی‌ده‌روونه.‌سه‌رپه‌رشتی‌ده‌که‌ین‌تاکو‌خۆی‌به‌‌راده‌یه‌کی‌زۆر‌به‌‌چێژه‌وه‌‌ماندوونه‌کات.‌ئه‌وه‌نده‌ش‌گه‌وره‌و‌به‌هێز‌نه‌بێت‌ڕێگه‌‌له‌‌هه‌ڵسوڕانی‌کاره‌کان‌بگرێت.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ڕێگه‌‌نادهين‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌واییدانهنراو‌ده‌سته‌ڵات‌وه‌رگرێت

‌ڕاسته‌.‌ئایا‌ئه‌م‌دوو‌به‌شه‌‌له‌‌پاراستی‌ده‌روون‌و‌له‌شدا‌دژی‌دوژمنه‌کانی‌ده‌ره‌وه‌‌کارێکی‌چاک‌ناکه‌ن؟‌هۆش‌به‌

‌نه‌خشه‌ی‌چاک‌هه‌ڵده‌ستێت‌و‌گیانیش‌قاره‌مانانه‌‌ده‌جه‌نگێت‌و‌شوین‌بڕیاری‌پێشه‌واکه‌یان‌ده‌که‌ون.‌ئه‌وه‌ش‌ڕاسته‌.

‌به‌دیدی‌من،‌له‌به‌ر‌به‌شی‌گیانه‌‌له‌ده‌رووندا‌خۆڕاگرێک‌له‌‌ئاستی‌ئازار‌و‌خۆشیدا‌به‌‌ئازای‌داده‌نێین‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.هۆشی‌به‌یانی‌ئه‌وشتانه‌‌ده‌کات،‌که‌‌ده‌بێت‌لێیان‌بترسێت‌یان‌نا

82

‌ڕاسته‌.له‌به‌ر‌ئه‌و‌به‌شه‌بچوکه‌ش،‌که‌‌به‌یانه‌که‌‌ده‌رده‌کات‌زانیاری‌له‌‌باره‌ی‌کاره‌‌سودبه‌خشه‌کانه‌وه‌‌بۆده‌هێنێت‌ئ

‌مه‌به‌‌هۆش‌ناوزه‌دی‌ده‌که‌ین.‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.

‌ت‌ژیانێکی‌مامناوه‌ندی‌هه‌بێت؟ئایا‌له‌به‌ر‌هاوده‌نگی‌ئه‌م‌سێ‌به‌شه‌ی‌ده‌روون‌نيه‌‌که‌سێک‌دتوان‌فه‌رمانڕه‌واو‌فه‌رمانڕه‌وایکراوه‌کان‌ده‌گه‌نه‌‌ئه‌و‌ئاکامه‌ی‌دژی‌ئه‌و‌شه‌رنه‌که‌ن؟

‌ژیانی‌مامناوه‌ندێتی‌بۆ‌تاکه‌‌که‌س‌و‌شاره‌که‌ش‌به‌و‌جۆره‌یه‌.‌که‌سێکیش‌به‌م‌جۆره‌ی‌باسیده‌که‌ین‌دادوه‌ره‌.

‌به‌ڵێ،‌پێویسته‌‌دادوه‌ربێت.‌ئایا‌دادوه‌ری‌له‌‌ئێمه‌دا‌له‌‌دادوه‌ری‌نێو‌شاره‌که‌وه‌‌جیاوازه‌؟

‌من‌به‌‌جیاوازیان‌دانانێم.‌ئه‌گه‌ر‌گومانمان‌له‌مه‌‌هه‌بێت‌ده‌توانین‌به‌‌گه‌ڕانه‌وه‌‌بۆ‌کێشه‌کان‌له‌ناویان‌به‌رین.

‌کام‌کێشه‌.‌بۆنموونه‌،‌ئه‌گه‌ر‌بڵێین‌که‌سێک‌به‌‌سروشت‌و‌په‌روه‌رده‌کردن،‌وه‌کو‌شاره‌که‌ی‌ئێمه‌یه‌و‌هه‌ندێک‌زێڕ‌و

‌زیوی‌دزیوه‌.‌کێ‌بۆی‌ده‌چێت‌بێجگه‌‌له‌و‌که‌سه‌ی‌وه‌کو‌ئه‌و‌نیه‌‌ئه‌و‌کاره‌ی‌کردبێت؟‌که‌س.

‌ئایا‌هیچ‌په‌یوه‌ندییه‌کی‌به‌‌چه‌ته‌ی‌په‌رستگاکانه‌وه‌،‌دزه‌کانه‌وه‌،‌ئه‌وانه‌ی‌خیانه‌ت‌له‌‌هاوڕێ‌کانیان‌ده‌که‌ن‌یان‌خیانه‌ت‌له‌‌شاره‌که‌‌ده‌که‌ن‌هه‌یه‌؟

‌نه‌خێر.‌هه‌روه‌ها‌بۆ‌سوێندخواردن‌و‌ڕێکه‌وتنیش،‌جێی‌بڕوانیه‌؟

‌چۆن‌ده‌بێت؟‌زیناکردن،‌ڕێز‌نه‌گرتن‌له‌‌دایک‌و‌باوک،‌فه‌رامۆشکردنی‌خوداوه‌ندیش‌زۆرتر‌له‌‌ڕیزی‌ئه‌و‌جۆره‌‌هه‌ڵوێسته‌

‌داده‌نێت.‌له‌گه‌ڵ‌هه‌موویاندا‌دایده‌نێم.‌ئایا‌هۆکه‌ی‌ئه‌وه‌‌نیه‌،‌که‌‌هه‌ر‌به‌شه‌‌له‌‌ده‌روون‌به‌کاری‌خۆی‌هه‌ڵناسێت؟

‌به‌ڵێ،‌ئه‌وه‌‌هۆیه‌.‌بێجگه‌‌له‌م‌هێزه‌،‌وه‌کو‌هۆ،‌له‌نێو‌خه‌ڵکدا‌و‌له‌‌شاره‌که‌‌بۆ‌هۆیه‌کی‌دیکه‌بۆ‌دادوه‌ری‌ده‌گه‌ڕێیت؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.بێگومان‌نه‌خێر

‌ئه‌و‌خه‌ونه‌ی‌له‌‌سه‌ره‌تای‌دامه‌زراندنی‌شاره‌که‌مان‌له‌‌باره‌ی‌بنه‌ڕه‌ت‌و‌شێوازی‌دادوه‌رییه‌وه‌‌هه‌مانبوو‌ئێستا‌به‌‌یاریده‌ی‌خوداوه‌ند‌هێنامانه‌‌دی.

‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.‌بێگومان،‌گالوکۆن،‌ئه‌و‌بنه‌مایه‌ی‌داماننا،‌که‌‌دروسته،‌‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌به‌‌سروشت‌پینه‌چییه‌و‌کاری‌پینه‌چێتی

‌بکات،‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌سروشت‌دارتاشه‌‌و‌دارتاشی‌بکات‌به‌م‌جۆره‌‌بۆ‌که‌سانی‌دیکه‌ش‌وێنه‌یه‌که‌‌له‌‌دادوه‌ری.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌سودبه‌خشه‌.

‌وادیاره‌.‌له‌ڕاستیدا‌دادوه‌ری‌به‌م‌جۆره‌یه‌.‌به‌‌هه‌رحاڵ،‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌ناخی‌که‌سه‌کانه‌وه‌‌هه‌یه‌،‌به‌وه‌ی،‌که‌‌ئه‌و‌که‌سه‌‌خۆیه‌تی‌و‌خاوه‌نی‌ئه‌و‌شته‌شه‌،‌که‌]به‌‌سروشت[‌پێی‌دراوه‌.‌دادوه‌ر‌ڕێگه‌نادات‌به‌شێکی]بوونی[‌کاروباری

‌به‌شێکی‌دیکه‌‌به‌ڕێوه‌‌به‌رێت‌یان‌کارو‌ئیشی‌به‌شه‌کان‌تێکه‌ڵاوبن.‌ئه‌وه‌ی‌بۆ‌ئه‌و‌دانراوه‌‌ڕێکی‌ده‌خات‌و‌سه‌رپه‌رشتی‌ده‌کات.‌خۆی‌ڕێک‌ده‌خات‌و‌هه‌ر‌سێ‌به‌شه‌که‌ی‌ده‌روونی‌،‌وه‌کو‌سێ‌جۆری‌نۆته‌ی‌مۆسیقا

‌به‌رز‌و‌نزم‌و‌مامناوه‌ندی‌به‌گوێره‌ی‌پێوه‌ره‌که‌‌هاوده‌نگ‌ڕیزده‌کات.‌به‌م‌جۆره‌‌کاره‌کانی‌به‌‌ئاکام‌ده‌گه‌یه‌نێت.‌له‌‌هه‌موو‌کاره‌کاندا؛‌بازرگانی،‌بایه‌خدان‌به‌له‌ش،‌کاری‌ڕامیاری‌یان‌پیشه‌‌تایبه‌ته‌کان‌خۆی

‌دادوه‌رانه‌‌هه‌ڵسوکه‌وت‌ده‌کات‌و‌به‌زانیارییه‌کی‌ته‌واوه‌وه‌‌مامه‌ڵه‌یان‌له‌گه‌ڵدا‌ده‌کات.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌‌ئه‌و‌کارانه‌ی‌هاوئاهه‌نگیه‌که‌ی‌ئه‌و‌ده‌شێوێنێت‌نادادوه‌رانه‌یه‌.‌ئه‌و‌زانینه‌ی‌پشتگیری]نادادوه‌رییه‌که‌ش[‌ده‌کات

‌نه‌زانینه.‌‌سوکرات،‌ئه‌مه‌‌به‌ته‌واوی‌دروسته‌.

83

‌که‌وابوو،‌ئه‌گه‌ر‌توانیبێتمان‌دادوه‌ر،‌شارێکی‌پر‌داد‌و‌دادوه‌ریمان‌دۆزیبیته‌وه‌‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌که‌ین‌درۆ‌نیه‌.‌نا،‌درۆ‌نیه‌.

‌پێویسته‌.‌باشه‌،‌ئێستا‌به‌‌دوای‌نادادوه‌رییدا‌ده‌گه‌ڕێین.

‌بێگومان.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌نادادوه‌ری‌جۆرێکه‌‌له‌‌جه‌نگی‌ناوخۆ‌له‌نێوان‌سێ‌به‌شه‌کانی]ده‌رووندا[.‌تێکه‌ڵکردنی‌ئیش‌و

‌کاری‌به‌شه‌کانه‌و‌یاخی‌بوونی‌یه‌کێک‌له‌و‌به‌شانه‌‌دژی‌ده‌روون‌تاکو‌ئه‌و‌فه‌رمانڕه‌وایی‌به‌شه‌کانی‌دیکه‌ش‌بکات.‌یاخی‌بووه‌که‌‌به‌‌سروشت‌کۆیله‌یه‌،‌به‌شه‌که‌ی‌دیکه‌ش‌به‌‌سروشت‌له‌چینی‌فه‌رمانڕه‌وایه‌.

‌سه‌رلێشێواندنی‌ئه‌م‌به‌شانه‌‌نادادوه‌ری،‌به‌ڕه‌ڵایی،‌ترسنۆکی‌و‌نه‌زانینه‌‌یان‌به‌‌کورتیه‌که‌ی‌له‌‌یه‌ک‌وشه‌دا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌خراپه‌یه

‌ئه‌وانه‌‌خراپن.‌ئه‌گه‌ر]واتاکانی[‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌ئاشکرابێت‌له‌‌جیاوازی‌نێوان‌کارێکی‌دادوه‌رانه‌‌و‌نادادوه‌رانه‌ش

‌تێده‌گه‌ین.‌چۆن؟

‌کاری‌دادوه‌رانه‌‌و‌نادادوه‌رانه‌،‌وه‌کو‌ته‌ندروستی‌و‌نه‌خۆشین‌بۆ‌له‌ش.‌له‌چ‌ڕوویه‌که‌وه‌؟

‌شتی‌باش‌ته‌ندروستی‌چاک‌ده‌هێننه‌کایه‌وه‌‌و‌خراپیش‌نه‌خۆشی.‌به‌ڵێ،‌وایه‌.

‌ئایا‌کاری‌دادوه‌رانه‌،‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌رانه‌ش‌نادادوه‌ری‌لێوه‌په‌یدا‌نابێت؟‌پێویسته‌‌وابێت.

‌هاوئاهه‌نگی‌توخمه‌کانی‌له‌ش‌ده‌بێته‌‌هۆی‌ته‌ندروستمه‌ندی.‌به‌‌پێچه‌وانه‌ی‌ئه‌م‌هاوئاهه‌نگییه‌‌سروشتیه‌‌شه‌وه‌،‌نه‌خۆش‌په‌یدا‌ده‌بێت.

‌ڕاسته‌.‌که‌وابوو،‌سه‌قامگیرکردنی‌دادوه‌ری‌له‌‌هاوئاهه‌نگی‌به‌شه‌کانی‌ده‌رووندانیه‌؟‌نادادوه‌ریش‌شێواندنی‌ئه‌م

‌په‌یوه‌ندییه‌‌نیه‌؟‌دروسته‌.

‌واده‌رده‌که‌وێت‌چاکه‌‌جۆرێک‌بێت‌له‌‌ته‌ندروستی‌و‌بارودۆخی‌باش‌وخۆش‌گوزه‌رانی‌ده‌روون.‌خراپه‌ش‌نه‌خۆشی‌و‌بارودۆخی‌خراپ‌و‌زه‌بوونی‌ده‌روون‌بێت.

‌ئه‌وه‌ڕاسته‌.‌ئایا‌ڕێگه‌ی‌چاکگرتن‌له‌ژیاندا‌نابێته‌‌هۆی‌چاکه‌‌و‌خراپیش‌خراپه‌؟

‌وایه‌.‌ئێستا‌دێینه‌‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌ی‌بزانین،‌داخۆ‌کارێکی‌دادوه‌رانه‌‌ژیان‌سودبه‌خشتردهكات‌،‌گرنگیش‌نیه‌‌ئه‌و

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.که‌سه‌‌بناسین

‌سوکرات،‌ئه‌م‌لێکۆڵینه‌وه‌یه‌‌پاش‌تێگه‌یشتنمان‌له‌]واتاکانی[‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌بۆ‌من،‌گاڵته‌بازییه‌.‌ته‌نانه‌ت‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌پاره‌یه‌کی‌زۆری‌هه‌بێت،‌خواردن‌و‌خواردنه‌وه‌ی‌زۆری‌له‌‌به‌رده‌ستدا‌بێت،‌هه‌موو

‌جۆره‌‌ده‌سته‌ڵاتێکی‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌وایی‌مسۆگه‌رکردبێت،‌مادامه‌کی‌سروشتی‌له‌شی‌شێواوه‌‌ژیانی‌بێکه‌ڵکه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌وکه‌سه‌‌هه‌موو‌شتێک‌بۆ‌سه‌قامگیرکردنی‌دادوه‌ری‌بکات‌و‌خۆی‌له‌‌نادادوه‌ری‌بپارێزێت،

‌ده‌روونی‌شێوابێت‌چۆن‌ده‌ژی؟‌به‌ڵێ،‌گاڵته‌بازییه‌.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌مه‌شدا‌واز‌له‌وه‌‌ناهێنین،‌که‌‌پاش‌ڕێگه‌‌بڕینێکی‌دوور‌و‌درێژ‌پیی‌گه‌یشتوین.

‌بێگومان،‌هه‌رگیز‌ئه‌و‌کاره‌ناکه‌ین.‌که‌وابوو،‌بزانه‌‌چه‌ند‌فۆرمی‌خراپه‌‌هه‌ن،‌که‌‌من‌ده‌مه‌وێت‌لێیان‌بکۆڵمه‌وه‌.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌من‌شوێنت‌ده‌که‌وم،‌باسییان‌بکه

84

‌له‌‌گۆشه‌‌نیگایه‌که‌وه‌‌واده‌رده‌که‌وێت‌له‌‌گفتوگۆکه‌ماندا‌ته‌نیا‌جۆرێک‌چاکه‌‌و‌خراپه‌ی‌له‌‌ژماره‌‌به‌ده‌ر‌هه‌بن،‌که‌‌پێویسته‌‌چوار‌له‌و‌فۆرمه‌‌خراپانه‌‌باسبکه‌ین.

‌چۆن؟‌واده‌رده‌که‌وێت‌به‌قه‌د‌ژماره‌ی‌ده‌ستوره‌‌ڕامیارییه‌کان‌جۆری‌ده‌روونیش‌هه‌بێت.

‌چه‌ند؟‌پێنج‌جۆر‌ده‌ستور،‌پێنج‌جۆر‌ده‌روون‌.

‌ئه‌وانه‌‌چین؟‌یه‌کێک‌له‌وان‌ئه‌و‌ده‌ستوره‌یه‌‌ئێمه‌‌باسمانکرد.‌ئه‌ویش‌دوو‌ناوی‌هه‌یه‌.‌ئه‌گه‌ر‌له‌نێو‌فه‌رمانڕه‌واکاندا

‌که‌سێک‌له‌نێویاندا‌فه‌رمانه‌کانی‌به‌رقه‌رابکرێت‌به‌‌پاشاگه‌ردانی‌ناوزه‌د‌ده‌کرێت.‌له‌‌یه‌ک‌که‌سیش‌زۆرتر‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکه‌ن‌ده‌بێت‌به‌‌ئه‌رستۆکراسی.

‌ڕاسته‌.‌که‌وابوو،‌ئه‌مه‌‌جۆرێکه‌‌له‌‌ده‌ستور.‌گرنگ‌نیه‌‌یه‌ک‌که‌س‌یان‌چه‌ند‌که‌سێک‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکه‌ن.‌ئه‌گه‌ر

‌په‌یڕه‌وی‌به‌رنامه‌ی‌په‌روه‌رده‌‌و‌فێرکردنه‌که‌مان‌بکرێت،‌یاسا‌سه‌ره‌کییه‌کان‌شاره‌که‌‌ناگۆڕێت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ده‌شێت‌نه‌گۆڕێت

85

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌به‌شی‌پێنجه‌م

‌ئه‌مه‌ئه‌و‌جۆره‌‌شاره‌‌و‌ده‌ستوره‌‌و‌مرۆڤه‌یه‌‌من‌به‌‌چاک‌و‌ڕاستیان‌داده‌نێم.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌مه‌‌جۆرێکی‌ڕاست‌م.‌خراپیه‌که‌شیان‌چوار‌جۆرن.بێت،‌جۆره‌کانی‌دیکه‌‌به‌‌خراپ‌دادهن

‌ئه‌ویش‌پرسی‌و‌گوتی‌چ‌جۆرێکن؟‌من‌ویستم‌ناویانبهێنم‌و‌ڕوونیبکه‌مه‌وه‌‌چۆن‌له‌نێو‌یه‌کدیا‌سه‌ر‌هه‌ڵده‌ده‌ن.‌به‌ڵام‌پۆلێمارکۆس،‌که‌‌دوورتر‌له‌‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌دانیشتبو‌ده‌ستی‌خسته‌‌سه‌رشانی‌پۆلیمارکۆس‌و‌به‌‌چرپه‌‌شتێکیان‌به‌‌یه‌کدی‌گوت.‌ئێمه‌

."تێنه‌گه‌یشتین‌چیان‌گوت،‌ته‌نیا‌ئه‌وه‌‌نه‌بێت،‌که‌‌"ڕێگه‌ی‌بده‌ین‌باسیبکات‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌به‌‌ده‌نگێکی‌به‌رز‌گوتی:‌ڕێگه‌‌ناده‌ین‌بڕوات.

‌منیش‌گوتم:‌ڕێگه‌ی‌چی‌ناده‌یت‌بڕوا؟‌گوتی:‌ڕێگه‌ی‌تۆ‌ناده‌م.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بۆچی؟‌به‌‌بیروڕای‌ئێمه‌‌تۆ‌پات‌لێ‌درێژ‌کردووه‌‌و‌هه‌ڵتخه‌ڵه‌تاندوین.‌ناته‌وێ‌باسی‌به‌شێکی‌گرنگی‌کێشه‌که‌

‌بکه‌یت.‌تۆ‌ئه‌و‌به‌شه‌‌به‌‌گرنگ‌دانانێیت.‌واده‌زانیت‌ئێمه‌ش‌نازانین.‌ئه‌ویش‌سه‌باره‌ت‌ژنه‌کان‌و‌منداڵه‌کانه‌.‌هه‌موو‌که‌سێک‌ده‌زانێت‌پیویسته‌‌هه‌موو‌شتێک‌له‌نێوان‌هاوڕێکاندا‌هاوبه‌ش‌بێت.

‌ئه‌دیمه‌نتۆس،‌تۆ‌ئه‌مه‌‌به‌‌ڕاست‌نابینیت؟‌به‌ڵێ،‌ڕاسته‌.‌به‌ڵام‌ئه‌م"ڕاست"‌بوونه‌،‌وه‌کو‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌پێویسته‌‌ڕوونبکرێته‌وه‌.‌تۆش‌نابێت‌ڕه‌چاوی

‌نه‌که‌یت.‌زۆر‌چاوه‌ڕوان‌بووین‌کێشه‌ی‌منداڵبوونمان‌بۆ‌باسبکه‌یت.‌چۆن‌له‌‌دایک‌ده‌بن‌و‌په‌روه‌رده‌‌.‌ده‌کرێن‌و‌هاوسه‌ریبوونی‌هاوبه‌ش‌چۆنه

‌به‌‌بۆچوونی‌ئێمه‌،‌ئه‌م‌کێشه‌یه‌‌کارێکی‌گه‌وره‌‌ده‌کاته‌‌سه‌ر‌ڕاستی‌و‌ناڕاستی‌دستور.‌پیش‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌م‌کێشانه‌‌ساخبکه‌یته‌وه‌و‌بڕیاریان‌له‌سه‌ر‌بده‌یت‌باسی‌جۆرێکی‌دیکه‌ی‌ده‌ستورمان‌بۆ‌مه‌که‌.‌ئێمه‌‌ڕێگه‌ت

‌ناده‌ین،‌تاکو‌باسی‌نه‌که‌یت.‌گالوکۆن‌گوتی:‌منیش‌له‌گه‌ڵ‌ئێوه‌م.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.تراسیماکۆس‌ڕوویکرده‌‌سوکرات‌و‌گوتی:‌ئه‌مه‌بڕیاری‌هه‌موومانه

‌من‌گوتم،‌بۆچی‌منتان‌ڕاوه‌ستاند؟‌من‌خۆشحاڵبووم‌به‌وه‌ی‌له‌سه‌ر‌باسه‌که‌‌ڕازین.‌ئێوه‌‌نازانن‌چی‌دیکه‌‌بۆ‌خستنه‌‌سه‌ر‌مشتومڕه‌که‌مان‌پێویسته‌.‌من‌نه‌مویست‌خۆمان‌توشی‌ئه‌م‌گرفتر‌بکه‌ین.

‌تراسیماکۆس‌گوتی:‌ئێمه‌‌به‌‌دوای‌زێڕدا‌ده‌گه‌ڕێین‌یان‌گوێ‌له‌‌باسه‌که‌تان‌بگرین؟‌من‌گوتم،‌دووه‌میان،‌به‌ڵام‌به‌‌ڕێک‌وپێکی.

‌گالوکۆن‌ڕووی‌له‌‌سوکرات‌کرد‌و‌گوتی:‌کارێکی‌به‌جێیه‌‌حه‌زبکه‌ین‌گوێمان‌له‌‌باسه‌که‌‌بێت.‌نیگه‌ران‌مه‌به‌.‌خۆت‌بێزار‌مه‌که‌.‌باشتره‌‌به‌‌درێژی‌بۆچوونه‌که‌تمان‌له‌سه‌ر‌هاوبه‌شیکردنی‌‌‌ژنان‌و‌منداڵه‌‌ساواکان،

‌‌‌.‌تاکو‌کاتی‌فێرکردنیان‌ده‌ستپێده‌کات،‌که‌‌کاتێکی‌دژواره‌‌چۆن‌په‌روه‌رده‌‌ده‌کرێن‌بۆ‌ڕوونبکه‌یته‌وه

‌ئه‌مه‌‌بابه‌تێکی‌ئاسان‌نیه.‌‌له‌‌بابه‌ته‌که‌ی‌پێشو‌زۆرتر‌توشی‌کێشه‌مان‌ده‌کات.‌له‌وانه‌یه‌‌خه‌ڵکی‌باوه‌ڕ‌به‌‌بۆچوونه‌که‌ی‌ئێمه‌نه‌هێنن‌و‌به‌‌گونجاوی‌دانه‌نێن.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌له‌‌باسکردنی‌دوودڵ‌بووم.

‌دوودڵ‌مه‌به‌.‌بیسه‌ره‌کانی‌تۆ‌السار‌و‌بڕوانه‌که‌ر‌و‌ڕقاوی‌نین.‌ئایا‌به‌م‌وشانه‌‌هانم‌ده‌ده‌یت‌باسه‌که‌م‌ده‌ستپێبکه‌م؟

‌به‌ڵێ،‌ده‌مه‌وێت‌هانت‌بده‌م.‌باشه‌،‌هاندانه‌که‌ت‌به‌جێیه‌.‌ئه‌گه‌ر‌زانیاریم‌له‌باره‌وه‌‌هه‌بێت‌به‌‌دڵنیاییه‌وه‌‌له‌نێو‌که‌سانی‌لێزان‌و‌هاوڕێی‌خۆشه‌ویستدا‌ده‌دوێم.‌به‌ڵام‌وه‌کو‌ئێستای‌من‌که‌سێک‌نه‌زانێ‌و‌به‌دوای‌ڕاستیدا‌بگه‌ڕێت‌ترسناکه‌.‌من

‌له‌وه‌‌ناترسم‌گاڵته‌م‌پێبکه‌ن‌و‌به‌‌ساویلکه‌م‌دابنێن.‌له‌وه‌‌ده‌ترسم‌ئه‌گه‌ر‌نه‌متوانی‌ڕاستی‌بدۆزمه‌وه‌،‌نه‌ک

86

‌خۆم،‌به‌ڵکو‌هاوڕێکانیشم‌به‌ره‌و‌ڕوخان‌ده‌به‌م.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌بڵێم‌تاوانی‌کوشتنی‌که‌سێک‌به‌بێ‌حه‌ز‌و‌ئاره‌زوی‌خۆت‌که‌متره‌‌له‌وه‌ی‌خه‌ڵکی‌به‌‌هه‌ڵه‌‌به‌ره‌و‌چاکه‌‌و‌ده‌زگاکانی‌دادوه‌رییدا‌به‌رێت.‌له‌

.به‌رده‌م‌)ئه‌درستیا(دا‌ده‌چه‌مێمه‌وه‌.‌ئه‌م‌کاره‌‌له‌گه‌ڵ‌دوژمندا‌نه‌ک‌له‌گه‌ڵ‌هاوڕێکانتا‌چاکه‌‌بکرێت

‌گالوکۆن‌به‌‌پێکه‌نینه‌وه‌‌گوتی:‌باشه‌،‌سوکرات،‌هه‌ر‌کاتێک‌ناڕاستیت‌به‌‌ئێمه‌‌ناسان‌ئازادت‌ده‌که‌ین.‌له‌‌تاوانه‌که‌ت‌خۆشده‌بین.‌ده‌سته‌کانت‌به‌پیس‌دانانێین‌و‌ئێمه‌ش‌هه‌ڵناخه‌ڵه‌تێنیت.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌ئازایانه‌‌بدوێ.

‌من‌ئازایانه‌‌ده‌دوێم.‌به‌گوێره‌ی‌یاسا،‌ئه‌وه‌ی‌که‌سێک‌به‌‌ئه‌نقه‌ست‌نه‌کوژێت‌ویژدانی‌تاوانباری‌ناکات.‌ئه‌مه‌‌بۆ‌منیش‌ده‌بێت.

‌که‌وابوو،‌باسه‌که‌ت‌ده‌ستپێبکه‌.‌من‌بۆ‌باسه‌کانی‌پێشو‌ده‌گه‌ڕێمه‌وه‌‌و‌به‌‌‌ڕیز‌ئاماژه‌یان‌بۆ‌ده‌که‌م.‌پاش‌باسکردن‌له‌سه‌ر‌درامای‌پیاوان

‌دێمه‌‌سه‌ر‌درامای‌ژنان.‌بۆ‌ئه‌و‌پیاوانه‌ی]نێرینه‌[‌له‌‌دایک‌ده‌بن‌و‌په‌روه‌رده‌‌ده‌کرێن،‌به‌دیدی‌من،‌هیچ‌ڕێگه‌یه‌ک‌بۆ‌په‌یوه‌ندییان

‌له‌گه‌ڵ‌ژن‌و‌منداڵدا‌له‌وه‌‌باشتر‌نیه‌،‌که‌‌ئێمه‌‌باسمانکردووه‌.‌هه‌روه‌ها،‌هه‌وڵماندا‌ئه‌م‌پیاوانه‌‌بکه‌ین‌به‌‌پاسه‌وانی‌مێگه‌له‌که‌مان.

‌به‌ڵێ.‌پێویسته‌‌شێوه‌ی‌له‌‌دایکبوون‌و‌په‌روه‌رده‌کردنه‌که‌یان‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌کاره‌دا‌ڕێک‌بکه‌وێت.

‌چۆن؟‌به‌م‌شێوه‌یه‌:‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌ژنه‌‌هاوسه‌ره‌کانی‌پاسه‌وانه‌کان،‌وه‌کو‌‌‌پاسه‌وانه‌کان‌به‌‌هه‌مان‌کاروبار‌هه‌ستن‌و‌له‌گه‌ڵیاندا‌ڕاوبکه‌ن؟‌یان‌ئه‌و‌ژنانه‌‌له‌به‌ر‌الوازی‌و‌بێده‌سته‌ڵاتیان‌له‌‌ماڵه‌وه‌‌دا‌نێین‌منداڵ

‌دروستبکه‌ن‌و‌به‌خێویان‌بکه‌ن.‌پیاوه‌کانیش‌پاسه‌وانێتی‌بکه‌ن‌و‌دانیشتوانی‌نێو‌شاره‌که‌‌بپارێزن؟‌‌بێجگه‌‌له‌وه‌ی‌پیاو‌له‌ژن‌به‌هێزتره‌پێویسته‌هه‌مان‌شتیان‌هه‌‌بێت‌.‌ئایا‌ئاژه‌ڵه‌کان‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌یه‌ک‌جۆر

په‌روه‌رده‌یان‌بۆ‌دابنێیت،‌ده‌توانن‌به‌‌یه‌ک‌جۆر‌کار‌هه‌ستن؟‌نا،‌ناتوانن.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.که‌وابوو،‌ئه‌گه‌ر‌‌ژنان‌به‌‌کاری‌پیاوان‌هه‌ستن،‌پێویسته‌‌یه‌ک‌جۆر‌په‌روه‌رده‌یان‌هه‌بێت‌به‌ڵێ.

‌ئێمه‌‌مۆسیقا،‌هۆنراوه‌‌و‌وه‌رزشمان‌بۆ‌پیاوا‌دانا.‌به‌ڵێ.

‌پێویسته‌‌ئه‌مانه‌‌فێری‌ژنانیش‌بکرێت‌تاکو‌وه‌کو‌پیاوان‌به‌‌کاریان‌بهێنین.‌وادیاره‌.

‌ئه‌وه‌ی‌ده‌مانه‌وێت‌بیكهین‌له‌گه‌ڵ‌نه‌ریتدا‌ڕێکناکه‌وێت.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه،‌‌گاڵته‌ی‌پێده‌کرێت.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌چ‌شتێک]له‌م‌به‌رنامه‌یه‌دا[‌زۆر‌جێگه‌ی‌گاڵته‌یه‌؟‌ئه‌وه‌‌نیه‌،‌که‌‌ژنانیش‌به‌‌رووتی‌له‌گه‌ڵ‌پیاواندا‌وه‌رزش‌ده‌که‌ن؟‌ئه‌مه‌ش‌ته‌نیا‌بۆ‌ژنی‌گه‌نج‌نیه‌،‌ژنه‌‌پیره‌کانیش،‌وه‌کو‌پیاوه‌‌پیره‌کان‌ده‌چن‌بۆ‌وه‌رزشگا.‌له‌شیان

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌چرچه‌و‌ته‌ماشاکردنیان‌خۆش‌نیه‌.‌به‌ڵام‌حه‌زیان‌له‌‌وه‌رزش‌کردنه‌به‌ڵێ،‌ئه‌وه‌‌جێگه‌ی‌گاڵته‌بازییه‌.

‌به‌ڵام‌نابێت‌له‌م‌گۆڕانکاررییانه‌دا،‌له‌‌مۆسیقا،‌هۆنراوه‌‌و‌وه‌رزش،‌هه‌روه‌ها‌له‌‌ئه‌سپ‌سواری‌و‌چه‌ک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.هه‌ڵگرتندا‌له‌‌گاڵته‌ی‌خه‌ڵکی‌بترسین

‌تۆ‌ڕاست‌ده‌ڵێیت.‌ستا‌به‌ره‌و‌الیه‌نێکی‌سه‌ختتری‌باسه‌که‌‌ده‌ڕۆین.‌داوا‌له‌‌خه‌ڵکی‌ده‌که‌ین‌‌گاڵته‌‌نه‌که‌ن‌و‌به‌‌جیدیئ

‌بڕواننه‌‌کێشه‌که‌.‌نابێت‌له‌‌بیریان‌بچێت،‌تاکو‌ماوه‌یه‌ک‌له‌مه‌وبه‌ریش‌الی‌یۆنانیه‌کان‌)هه‌روه‌ها‌به‌ربه‌رییه‌کانیش(‌شه‌رم‌بوو‌پیاوێک‌به‌‌ڕووتی‌ببینرێت.‌کاتیک‌کریتیه‌کان‌و‌له‌سیدامۆنیه‌نه‌کان‌وه‌رزشگایان

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کرده‌وه‌‌گاڵته‌یان‌پێده‌کرا.‌وانه‌بوو؟‌وابوو.

‌پاش‌ئه‌وه‌ی‌ده‌رکه‌وت‌باشتره‌‌به‌‌ڕووتی‌وه‌رزش‌بکرێت‌ئه‌وه‌ی‌جێگه‌ی‌گاڵته‌بازی‌بوو‌له‌به‌ر‌چاو‌ونبوو.

87

‌كى‌گه‌مژه‌ش‌‌به‌ئه‌مه‌ش‌ئه‌وه‌‌ده‌سه‌لمێنێت‌هیچ‌شتێک‌بێجگه‌‌له‌‌خراپه‌‌جێگه‌ی‌گاڵته‌بازی‌نیه‌.‌كهس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.پێچه‌وانه‌ی‌ئه‌مه‌وه‌‌بیرده‌کاته‌وه‌.‌نابێت‌گاڵته‌‌به‌‌شتی‌چاک‌و‌جوان‌بکرێت

‌ئه‌وه‌‌به‌‌ته‌واوی‌ڕاسته‌.‌پێویست‌ناکات‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌ڕێکه‌وین،‌که‌‌داواکارییه‌کانمان‌ده‌گونجێن‌یان‌نا؟‌‌نابێت‌ڕێگه‌‌بده‌ین‌سه‌باره‌ت‌سروشتی‌ژن‌و‌خه‌سڵه‌ته‌‌هاوبه‌شه‌کانی‌له‌گه‌ڵ‌سروشتی‌پیاودا‌به‌‌گاڵته‌‌یان‌به‌‌جیدی،

‌پرسیارمان‌لێبکرێت؟‌‌هه‌روه‌ها‌]ژنانی[‌نێو‌چ‌چینێکی‌کۆمه‌ڵ‌جه‌نگیان‌پێده‌کرێت؟‌‌ئایا‌ئه‌م‌سه‌ره‌تا‌باشه‌‌ئاکامێکی‌باشمان‌ناداتێ؟

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌پێویست‌ده‌کات‌له‌‌جێگه‌ی‌ئه‌و‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌ئێمه‌‌ڕه‌خنه‌کان‌له‌‌خۆمان‌بگرین‌و‌پرسیاره‌کانیان‌له‌‌که‌م

‌وکورتی‌بپارێزین؟‌هۆیه‌ک‌نیه‌‌ڕێگه‌مان‌لێبگرێت.

‌ین:‌"سوکرات‌و‌گالوکۆن،‌پێویست‌ناکات‌که‌سانی‌دیکه‌‌گفتوگۆتانبا‌له‌جێگه‌ی‌ئه‌وان‌ب‌له‌گه‌ڵدا‌بکه‌ن‌چونکه‌‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌،‌که‌‌شاره‌که‌تان‌دامه‌زراند‌ڕێکه‌وتن‌‌هه‌ر‌که‌سه‌‌به‌گوێره‌ی‌سروشتی

‌خۆی‌کاری‌بدرێتێ."‌‌‌‌‌‌دڵنیام‌له‌‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ڕێکه‌وتین.‌"ئایا‌کارێکی‌شیاو‌نیه‌‌هه‌ر‌که‌سه‌‌و‌به‌گوێره‌ی‌سروشتی‌خۆی‌کاربکات‌؟"

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌چۆن‌تۆ‌به‌‌هه‌ڵه‌دا‌ناچیت‌ئه‌گه‌ر‌ژن‌و‌پیاو‌سروشتیان‌جیاواز‌بێت‌و‌هه‌مان‌کاریان‌به‌سه‌ردا‌بسه‌پێنیت؟

‌هیچ‌به‌ڵگه‌یه‌کت‌دژی‌ئه‌م‌ڕه‌خنه‌یه‌‌هه‌یه‌؟‌من‌ئێستا]به‌‌په‌له‌[‌وه‌ڵامێکم‌نیه‌.‌داوای‌ڕوونکردنه‌وه‌ی‌بۆچوونه‌که‌ی‌خۆمانت‌لێده‌که‌م.

‌ئه‌مه‌‌و‌زۆر‌شتی‌دیکه‌ش‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌منیان‌له‌‌باسکردنی‌]په‌یوه‌ندی‌پیاوان[‌له‌گه‌ڵ‌ژنان‌و‌منداڵان‌و‌په‌روه‌رده‌‌کردنیان‌دوودڵ‌کرد.

‌به‌خوا،‌باسێکی‌ئاسان‌نیه‌.‌ئاسان‌نیه‌.‌گرنگیش‌نیه‌‌ده‌که‌ویته‌‌حه‌وزێکی‌بچوک‌‌یان‌ده‌ریایه‌کی‌گه‌وره‌وه‌.‌ده‌بێت‌به‌‌مه‌له‌کردن‌خۆت

‌ده‌ربازبکه‌یت.‌پێویسته‌.

‌پێویسته‌‌مه‌له‌بکه‌ین،‌خۆمان‌له‌‌ده‌ریای‌مشتومره‌که‌‌ڕزگاربکه‌ین.‌به‌و‌ئومێده‌وه‌‌بین‌دۆڵفین‌یان‌که‌سێک‌دێت‌فریامانده‌که‌وێت.

‌دیاره‌.‌باشه‌،‌وه‌ره‌.‌با‌بزانین‌چۆن‌خۆمان‌ڕزگار‌بکه‌ین.‌ئێمه‌‌گوتمان‌سروشته‌‌جیاوازه‌کان‌کاری‌خۆیان

‌پێده‌درێتێ.‌سروشتی‌ژن‌و‌پیاویش‌جیاوازن.‌ئێستاش‌ده‌ڵێین،‌ئه‌و‌سروشته‌‌جیاوازانه‌‌یهك‌جۆر‌شێوه‌ی‌ت‌‌؟ه‌ناگیرژیایان‌ده‌درێتێ.‌‌ئایا‌ڕه‌خنه‌لهم‌خا

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌به‌ته‌واوی‌ها،‌گالوکۆن،‌هونه‌ری‌گفتوگۆکردن‌هێزیکی‌گه‌وره‌ی‌هه‌یه‌.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بۆچی‌؟‌چونکه‌‌زۆر‌که‌س‌به‌بێ‌خواستی‌خۆیان‌دژی‌ڕاده‌وه‌ستن.‌واده‌زانن‌مشتومڕیان‌له‌سه‌ر‌نیه‌‌‌و‌ته‌نیا

‌گفتوگۆیان‌کردووه‌.‌ناتوانن‌به‌‌وردی‌بزانن‌چ‌فۆرمێکی‌وه‌رگرتووه‌.‌خۆیان‌توشی‌ناکۆکیه‌‌زمانه‌وانیه‌کان‌ده‌که‌ن.‌ئه‌مه‌‌توشی‌زۆر‌که‌س‌ده‌بێت،‌به‌ڵام‌ئێمه‌‌توشی‌نه‌بووین.‌وایه‌؟

‌زۆرکه‌س‌وایه‌.‌من‌هه‌ستده‌که‌م،‌ئێمه‌ش‌به‌بێ‌خواستی‌خۆمان‌که‌وتوینه‌ته‌‌نێو‌مشتومڕه‌که‌وه‌.‌چۆن؟

‌ئێمه‌‌ئازایانه‌‌و‌شه‌ڕه‌نگێزانه‌‌به‌‌وشه‌ی‌ڕازاوه‌شه‌وه‌‌جه‌خت‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌یاسایه‌‌ده‌که‌ین،‌که‌‌سروشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌جیاوازه‌کان‌کاری‌جیاوازیان‌هه‌یه‌.‌به‌ڵام‌شێوه‌ی‌جیاوازییه‌کان‌و‌لێکچونه‌کانمان‌دیارینه‌کردووه

‌نا،‌دیاریماننه‌کردووه‌.‌که‌وابوو،‌له‌‌خۆمان‌ده‌پرسین،‌سروشتی‌پیاوی‌سه‌ر‌ڕووتاوه‌‌و‌قژ‌درێژ‌وه‌کو‌یه‌کن‌یان‌جیاواز.‌‌ئه‌گه‌ر

88

‌له‌سه‌ر‌جیاوازییان‌ڕێکه‌وتین‌و‌گريمان‌سه‌ر‌ڕووتاوه‌که‌‌پینه‌چی‌بێت،‌ئهوا‌نابێت‌ڕێگه‌‌به‌‌قژ‌درێژه‌که‌‌بدرێت‌پینه‌چێتی‌بکات.‌ئه‌وه‌‌گاڵته‌‌بازییه‌.

‌ئایا‌هۆی‌ئه‌م‌گاڵته‌‌بازییه‌‌ئه‌وه‌‌نیه‌‌ئێمه‌‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌جه‌خت‌له‌سه‌ر‌هه‌موو‌جۆره‌‌جیاوازی‌و‌لێکچونه‌کان‌بکه‌ین‌تهنیا‌ڕوومان‌له‌یه‌ک‌جۆر‌جیاوازی‌و‌لێکچونی‌تایبه‌تی‌كردوە؟‌مه‌به‌ستمان‌ئه‌وه‌‌بوو‌ده‌روونی‌ژن

‌و‌پیاوی‌پزیشک‌جۆرێک‌سروشتیان‌هه‌یه‌.‌وابۆی‌ناچیت؟‌به‌ڵێ،‌وابۆی‌ده‌چم.

‌به‌ڵام‌سروشتی‌پزیشک‌و‌دارتاش‌جیاوازن؟‌به‌ته‌واوی‌جیاوازن.

‌که‌وابوو،‌ئه‌گه‌ر‌بینیمان‌له‌‌جۆرێک‌پیشه‌‌و‌شێوه‌یه‌کی‌تایبه‌تی‌ژیاندا‌نێرینه‌‌له‌‌مێینه‌وه‌‌جیاواز‌بوو‌داوای‌جیاوازییه‌ک‌ده‌که‌ین،‌که‌‌له‌‌هه‌موویان‌شیاوتر‌بێت.‌ئه‌گه‌ر‌جیاوازییه‌که‌‌ته‌نیا‌له‌وه‌دا‌بێت‌مێینه‌‌منداڵی

‌ده‌بێت،‌ئه‌وا‌هیچ‌به‌ڵگه‌یه‌ک‌بۆ‌سه‌لماندنی‌جیاوازییان‌به‌گوێره‌ی‌باسه‌که‌مان‌دانه‌مه‌زراندوه‌.‌ئیمه‌ش‌واز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.له‌و‌باوه‌ڕه‌‌ناهێنین،‌که‌‌پاسه‌وانه‌کان‌و‌ژنه‌کانیان‌هه‌مان‌جۆر‌پیشه‌یان‌بدرێتێ

‌ڕاسته‌.‌دواتر،‌هه‌ر‌که‌سێک‌وه‌کو‌ئێمه‌‌بیرینه‌کرده‌وه‌‌داوایلێده‌که‌ین‌له‌‌چ‌ڕوویه‌که‌وه‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌ده‌ستوره‌ی‌له‌

‌شاره‌که‌دا‌به‌رقه‌راره‌‌سروشتی‌ژن‌و‌پیاو‌له‌‌یه‌کدییه‌وه‌‌جیادەكاتهوە؟‌ئه‌وه‌‌پرسیارێکی‌ڕه‌وایه‌.

‌بێگومان‌ئه‌ویش،‌وه‌کو‌تۆ‌ده‌ڵێت‌به‌م‌کتوپڕییه‌‌وه‌ڵامدانه‌وه‌که‌‌ئاسان‌نیه‌.‌به‌ڵام‌پاش‌بیرکردنه‌وه‌‌ده‌ستمانده‌که‌وێت.

‌به‌ڵێ،‌ده‌شێ‌به‌م‌جۆره‌‌وه‌ڵامبداته‌وه‌.‌پێویسته‌،‌داوای‌لێبکه‌ین‌شوێن‌ئێمه‌‌بکه‌وێت‌تاکو‌بۆی‌بسه‌لمێنین،‌که‌‌به‌ڕێوه‌بردنی‌شاره‌که‌‌له‌الیه‌ن‌ژنه‌وه‌‌ڕه‌وایه‌.

‌بێگومان.‌وه‌ره‌،‌ئێمه‌‌ده‌ڵێین،"‌وه‌ڵاممان‌بده‌ره‌وه‌:‌ئایا‌مه‌به‌ستت‌ئه‌وه‌‌نیه‌‌هه‌ر‌تاکه‌‌به‌‌سروشت‌بۆ‌کارێک

‌ئاماده‌کراوه‌؟‌تاکێک‌ئاسانتر‌له‌وی‌دیکه‌‌فێر‌ده‌بێت؛‌تاکێک‌پاش‌ڕاهێنانی‌که‌م‌ده‌توانێت‌ڕێگاکانی‌خۆی‌بدۆزێته‌وه‌،‌تاکێکی‌دیکه‌ش‌پاش‌ڕاهێنانێکی‌زۆر‌شته‌کانی‌له‌‌بیر‌ده‌چێته‌وه‌‌و‌فێر‌نابێت؛‌‌‌مێشکی‌تاکێک‌‌بۆ‌فێربوون‌له‌‌مێشکی‌تاکێکی‌دیکه‌‌الیه‌قتره.‌وا‌نیه‌؟‌چی‌دیکه‌‌بێجگه‌‌له‌مانه‌‌هه‌یه‌‌جیاوازی‌نێوان‌سروشتی

ئه‌وانه‌ی‌بۆ‌کارێکی‌دیاریکراو‌ده‌گونجێن‌و‌ئه‌وانه‌ی‌ناگونجێن‌ده‌ستنیشان‌بكات؟

‌كى‌زیاتر‌هه‌بێت.که‌س‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دا‌نیه‌‌شت‌هیچ‌جۆره‌‌کارێک‌هه‌یه‌‌له‌‌ئه‌نجامدانیا‌نێرینه‌‌له‌‌مێینه‌‌پله‌‌به‌رزتربێت؟‌پێویست‌ده‌کات‌باسی‌ته‌ونکردن،‌نان

‌دروستکردن‌و‌سه‌وزه‌لێنان‌بکه‌ین،‌که‌‌مێینه‌‌تیایاندا‌له‌‌نێرینه‌‌وه‌ستاتره‌‌و‌به‌‌پله‌نزم‌دانانرێت؟‌دروسته‌‌یه‌کێک‌له‌و‌دوو‌ڕه‌گه‌زه‌‌له‌‌هه‌موو‌کاره‌کاندا‌له‌وی‌دیکه‌‌چاکتره.‌‌‌مێینه‌ش‌له‌‌نێرینه‌‌باشتر‌هه‌ندێک

‌کار‌به‌جێ‌ده‌هێنێت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.به‌گشتی‌به‌و‌شێوه‌یه‌یه‌‌تۆ‌بۆی‌ده‌چیت

‌که‌وابوو،‌ژن‌ناتوانێت‌شار‌به‌ڕێوه‌‌به‌رێت‌چونکه‌‌ژنه‌‌و‌پیاویش‌پیاوه‌‌و‌به‌م‌جۆره‌‌سروشتی‌جیاوازیان‌به‌‌سه‌ردا‌دابه‌ش‌کراوه‌.‌ژن‌،‌وه‌کو‌پیاو‌هه‌موو‌خه‌سڵه‌ته‌کانی‌هه‌یه‌‌به‌ڵام‌له‌‌هه‌موویاندا‌له‌‌پیاو‌نزمتره‌.

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌پێویسته‌،‌هه‌موو‌کاره‌کان‌بده‌ینه‌‌ده‌ست‌پیاو،‌ژنی‌لێبێبه‌ش‌بکه‌ین؟

‌چۆن‌ده‌بێت؟‌ئێمه‌‌ده‌ڵێین،‌ژنێک‌به‌‌سروشت‌پزیشکه‌،‌ئه‌وی‌دی‌پزیشک‌نیه‌.‌مۆسیقا‌زانه‌،‌ئه‌وی‌دی‌مۆسیقازان‌نیه‌.

‌بێگومان.‌به‌هه‌مان‌شێوه‌،‌ژنێک‌وه‌رزش‌زانه‌‌‌یان‌جه‌نگاوه‌ره‌‌ئه‌وی‌دی‌وانیه‌‌و‌حه‌زی‌له‌‌وه‌رزش‌نیه‌.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.وابۆی‌ده‌چم

89

‌له‌‌سه‌رو‌ئه‌مه‌وه‌‌ئایا‌نابێت‌ژنێک‌‌فه‌یله‌سوف‌بێت‌و‌یه‌کێکی‌دیکه‌ش‌ڕقی‌له‌‌فه‌لسه‌فه‌‌بێت؟‌ژنێک‌وره‌‌به‌رز‌و‌ئازاو‌ئه‌وی‌دی‌ترسنۆك‌‌بێت؟

‌ئه‌وه‌ش‌ڕاسته‌.‌که‌وابوو،‌ده‌گونجێت‌ژنێک‌به‌‌سروشت‌پاسه‌وان‌بێت‌و‌ژنێکی‌دیکه‌‌وانه‌بێت.‌ئایا‌سروشتی‌پاسه‌وانێتی

‌نه‌بوو‌که‌‌پیاوی‌]له‌‌شاره‌که‌ماندا[‌کرد‌به‌‌پاسه‌وان؟‌بێگومان.

‌لێره‌وه‌‌ده‌گه‌ینه‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌ژن‌و‌پیاو‌به‌‌سروشت‌بۆ‌پاسه‌وانێتی‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌جیاواز‌نه‌بن.‌ھهرچهنده‌‌یه‌کێکیان‌به‌هێز‌و‌ئه‌وی‌دی‌الوازه‌.

‌وادیاره‌.‌لێره‌دا‌ئه‌و‌ژنانه‌ی‌به‌‌سروشت،‌وه‌کو‌پیاوه‌‌پاسه‌وانه‌کان‌ته‌وانای‌ئه‌م‌کاره‌یان‌هه‌یه‌‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌ده‌چنه‌

‌ڕیزی‌پیاوه‌‌پاسه‌وانه‌کانه‌وه.‌به‌‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئایا‌نابێت‌بۆ‌ئه‌و‌ژنانه‌ی‌هه‌مان‌سروشتی‌پیاویان‌هه‌یه‌،‌وه‌کو‌پیاو‌هه‌مان‌کارو‌پیشه‌یان‌بدرێتێ؟‌پێویسته‌.

‌ينهوە،‌كه‌گوتمان،‌ژنی‌پاسه‌وانه‌کان‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌بخوێنن‌وئێمه‌‌‌‌بۆ‌خاڵه‌که‌ی‌پێشوماندەگه‌.فێری‌وه‌رزش‌بکرێن

‌به‌ته‌واو‌ی‌دروسته‌.‌که‌وابوو،‌ئێمه‌‌یاسایه‌ک‌دانانێین‌نه‌توانین‌بیچه‌سپێنین‌و‌باسه‌که‌شمان‌حه‌زێکی‌ڕووت‌نیه‌.‌یاساکه‌مان

‌رەی‌سروشته‌‌و‌ئه‌وه‌ی‌ده‌مانه‌وێت‌دژی‌سروشت‌نیه‌.بهگو‌دیاره‌.

‌ئێستا،‌مه‌به‌ستمان‌له‌وه‌دا‌نیه‌،‌که‌‌داواکارییه‌کانمان‌گونجاو‌و‌په‌سه‌ندکراو‌بن؟‌به‌ڵێ.

‌نابێت‌بگه‌ینه‌‌ئه‌و‌خاڵه‌‌هاوبه‌شه‌ی،‌که‌‌داواکارییه‌کانمان‌شتێکی‌په‌سه‌ندکراون؟‌ئاشکرایه‌.

‌پێویست‌ده‌کات‌بۆ‌ژنان‌و‌پیاوانی‌پاسه‌وان،‌که‌‌هه‌ردووکیان‌یه‌ک‌جۆر‌سروشتیان‌هه‌یه‌،‌‌دوو‌جۆری‌جیاواز‌‌له‌‌سیسته‌می‌په‌روه‌رده‌‌و‌فێربوونیان‌بۆ‌دامه‌زرێنین؟

‌نا.تۆ‌سه‌باره‌ت‌ئه‌م‌خاڵه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟

‌کام‌؟‌پیاوێک‌له‌‌پیاوێکی‌دیکه‌چاکتره‌‌یان‌به‌‌دیدی‌تۆ‌هه‌موویان‌وه‌کو‌یه‌کن؟

‌به‌‌دڵنیاییه‌وه‌،‌هه‌موویان‌وه‌کو‌یه‌ک‌نین.‌به‌‌دیدی‌تۆ‌کێ‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌چاکتره‌؟‌ئه‌و‌پاسه‌وانه‌ی‌ئێمه‌‌په‌روه‌رده‌مان‌کردوون‌‌یان‌پینه‌چییه‌ک،‌که‌

‌خۆی‌فێری‌‌کاره‌که‌ی‌بووه؟‌پرسیاره‌که‌ت‌سه‌یره‌.

‌تێده‌گه‌م.‌ئایا‌پاسه‌وانه‌کان‌له‌نێو‌هاووڵاتیاندا‌چاکترین‌نین؟‌دڵنیام‌چاکترینن.

‌ئه‌ی‌ژنه‌‌پاسه‌وانه‌کان؟‌له‌نێو‌ژناندا‌چاکترین‌نین؟‌چاکترینن.

‌چ‌شتێکی‌دیکه‌‌له‌‌چاکترین‌ژن‌و‌پیاو،‌وه‌کو‌هاووڵاتی‌بۆ‌شاره‌که‌مان‌باشتره‌؟‌هیج‌شتێک‌له‌وه‌‌باشتر‌نیه‌.

‌ئایا‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌و‌وه‌رزش‌نین،‌که‌‌ئه‌م]ژن‌و‌پیاوانه‌[‌پێده‌گه‌یه‌نن؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌هه‌ڵبه‌ته

90

‌ين‌یاساکه‌مان‌ته‌نیا‌گونجاو‌نیه‌،‌به‌ڵکو‌شتێکی‌په‌سه‌ندکراویشه‌.دەتوانين‌ب‌به‌ڵێ.

‌که‌وابوو،‌ژنانی‌پاسه‌وان‌له‌مه‌شقکردن‌و‌وه‌رزشکردندا‌ده‌بێت‌خۆیان‌ڕووت‌بکه‌نه‌وه‌‌چونکه‌‌‌ئه‌وان‌ت‌بچنه‌‌جه‌نگه‌وه‌‌و‌کاری‌پاسه‌وانێتی‌بکه‌ن.‌به‌ڵام‌له‌به‌رچاکه‌یان‌له‌‌به‌ردایه‌‌نه‌ک‌جل‌و‌به‌رگ.‌دەب

‌الوازی‌هه‌ندێک‌له‌‌به‌شی‌له‌شیان‌کاری‌ئاسانیان‌پێده‌سپێرین.‌ئه‌و‌پیاوه‌ی‌به‌و‌ژنه‌‌ڕووتانه‌ش‌پێده‌که‌نێت،‌که‌‌خزمه‌تی‌شاره‌که‌‌ده‌که‌ن،‌میوه‌ی‌کاڵ‌ده‌خوات.‌نازانێ‌چی‌ده‌کات‌و‌به‌‌چی‌پێده‌که‌نێ.‌گوته‌یه‌کی‌چاک

‌هه‌یه‌،‌ده‌ڵێت:‌ئه‌وه‌ی‌سودبه‌خشه‌‌جوانه‌‌و‌زیان‌به‌خشیش‌ناشرینه‌.‌به‌‌ته‌واوی‌دروسته‌.

‌ده‌توانین‌بڵێین،‌خۆمان‌له‌و‌ڕه‌خنه‌یه‌‌سه‌باره‌ت‌دانانی‌یاسا‌بۆ‌ژن‌‌ده‌ربازکردووه‌‌و‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا‌نه‌گه‌یشتینه‌‌ئه‌و‌بڕیاره‌ی،‌که‌‌مێینه‌و‌نێرینه‌ی‌پاسه‌وان‌له‌‌هه‌موو‌ڕوویه‌که‌وه‌‌هاوبه‌شن.‌بۆچونه‌که‌مان

‌له‌وێدا‌به‌جێیه‌،‌که‌‌ده‌ڵێت،‌ئه‌مه‌‌سودبه‌خش‌و‌کارێکی‌گونجاویشه‌.‌خۆمان‌له‌‌شه‌پۆلی‌ڕه‌خنه‌یه‌کی‌بچوک‌ده‌ربازکردوه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ته‌ماشای‌ئه‌مه‌یان‌بکه‌یت،]شه‌پۆلی[‌پێشو‌به‌‌گه‌وره‌‌دانانێیت.

‌بۆم‌باسکه‌‌و‌منیش‌پێت‌ده‌ڵێم،‌کامیان‌گه‌وره‌تره‌.‌به‌‌دیدی‌من،‌ئه‌م‌یاسایه‌‌له‌‌دوا‌یاساوه‌‌ده‌رده‌چێت،‌که‌‌داماننا.‌ئه‌وانی‌دیکه‌ش‌به‌‌دوای‌ئه‌مدا‌دێن.

‌کام‌یاسایه‌؟‌ت.‌منداڵه‌کانیش‌بۆئه‌م‌ژنانه‌‌بۆ‌هه‌موو‌پیاوه‌کانن‌.‌که‌سیان‌به‌‌ته‌نیا‌له‌گه‌ڵ‌هیچ‌پیاوێکدا‌ھاوسهر‌ناب

‌هه‌موویانه‌.‌که‌س‌نابێ‌منداڵی‌خۆی‌بناسێ‌و‌منداڵیش‌دایک‌باوکی‌ناناسێت.‌.ئه‌م‌شه‌پۆله‌‌له‌وه‌ی‌پێشو‌گه‌وره‌تره‌.‌چونکه‌‌گومان‌له‌وه‌‌ده‌کرێت‌سودبه‌خشیش‌بێت

‌ئه‌گه‌ر‌ئهمه‌بگونجێت‌گومانیش‌له‌‌سود‌به‌خشینه‌که‌ی‌ناکرێت.‌به‌ڵام‌مشتومڕی‌زۆر‌له‌سه‌ر‌گونجاندنه‌که‌ی‌‌.ده‌کرێت

‌مشتومڕ‌له‌سه‌ر‌هه‌ر‌دوو‌الیه‌نه‌که‌ی‌ده‌کرێت.‌مه‌به‌ستت‌ئه‌وه‌یه‌‌که‌سانێکی‌دوو‌الیه‌ن‌ڕه‌خنه‌م‌لێده‌گرن.‌ئه‌گه‌ر‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دابیت‌داواکارییه‌که‌م

‌سودبه‌خشه‌،‌ئه‌وا‌خۆم‌له‌‌الیه‌نێکیان‌رزگارکردووه‌.‌دوایی‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌الیه‌نه‌که‌ی‌دیکه‌‌ده‌که‌م.چۆن‌خۆت‌ده‌ربازده‌‌که‌یت‌و‌به‌رامبه‌ر‌هه‌ردوو‌الیه‌نه‌که‌‌به‌‌به‌ڵگه‌وه‌‌ڕاده‌وهستيت؟

‌باشه‌،‌که‌وابوو،‌به‌سزاکه‌‌ڕازیم.‌به‌ڵام‌وه‌کو‌ئه‌وانه‌ی‌پشوده‌ده‌ن‌و‌کارناکه‌ن‌به‌‌ته‌نیا‌بۆ‌پیاسه‌کردن‌و‌بیرکردنه‌وه‌‌ده‌ڕۆن‌و‌خۆیان‌له‌‌ماندووبوون‌ده‌دزنه‌وه‌‌ئه‌م‌چاکه‌یه‌م‌له‌گه‌ڵدا‌بکه‌.‌گوایه‌‌ئه‌وه‌ی‌ده‌یانه‌وێت‌بیدۆزنه‌وه‌‌له‌به‌ر‌ده‌ستدایه‌،‌پێویست‌ناکات‌خۆیانی‌بۆ‌ماندووبکه‌ن‌و‌ته‌مبه‌ڵ‌ده‌بن.‌من‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا‌دڵ

‌نه‌رمم‌و‌حه‌زده‌که‌م‌شێوه‌ی‌جێبه‌جێکردنی‌داواکارییه‌که‌م‌دوا‌بخه‌م.‌ئه‌گه‌ر‌تۆ‌ڕێگه‌م‌بده‌یت‌وابۆی‌ده‌چین،‌که‌‌]داواکارییه‌که‌مان[‌به‌جێیه‌‌و‌هه‌وڵده‌ده‌ین‌بزانین‌چۆن‌فه‌رمانڕه‌واکان‌خۆیانی‌بۆ‌ئاماده‌‌ده‌که‌ن.

‌هه‌روه‌ها‌نیشانی‌ده‌ده‌م،‌که‌‌هیچ‌شتێک‌له‌مه‌‌زۆرتر‌سودی‌بۆ‌شاره‌که‌‌و‌پاسه‌وانه‌کانمان‌نیه‌.‌من‌له‌گه‌ڵ‌تۆدا‌چاره‌ی‌ئه‌م‌کێشانه‌‌ده‌که‌م‌و‌دوایی‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌ی‌دیکه‌‌ده‌ده‌مه‌وه‌.‌به‌ڵام‌ئه‌گه‌ر‌تۆ‌ڕێگه‌م

‌بده‌یت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ڕێگه‌ت‌ده‌ده‌م،‌فه‌رموو‌لێکۆڵینه‌وه‌که‌ت‌بخه‌ره‌گه‌ر.‌من‌وا‌بۆی‌ده‌چم‌فه‌رمانڕه‌واکان‌و‌یاریده‌ده‌ره‌کان‌ئاماده‌ن‌فه‌رمان‌ده‌ربکه‌ن‌و‌په‌یڕه‌ویشی‌بکه‌ن.‌‌له‌‌چه‌ند‌حاڵه‌تێکدا‌فه‌رمانڕه‌واکان‌خۆیان‌په‌یڕه‌وی‌یاساکانمان‌ده‌که‌ن.‌له‌‌حاڵه‌تی‌دیکه‌دا،‌له‌و‌حاڵه‌تانه‌دا

‌ڕێگه‌یان‌پێده‌درێت‌خۆیان‌هه‌ڵسوکه‌وت‌بکه‌ن،‌به‌گوێره‌ی‌شێوازی‌سیسته‌مه‌که‌مان‌ده‌جوڵیینه‌وه‌.‌وایه‌.

‌تۆ‌یاساسازی‌شاره‌که‌‌و‌ئه‌و‌ژنانه‌ی‌سروشتی‌لێکچویان‌له‌گه‌ڵ‌پیاواندا‌هه‌یه‌‌هه‌ڵده‌بژێریت‌و‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌]جۆره‌[‌پیاوانه‌دا‌دایانده‌نێیت.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌خانوی‌هاوبه‌شیان‌بۆ‌دروست‌دەكهيت‌‌و‌که‌س‌ماڵی‌تایبه‌تی

‌ت.‌هه‌موو‌پێکه‌وه‌‌ده‌ژین‌و‌فێرده‌بن.‌دڵنیام‌له‌وه‌ی‌حه‌ز‌له‌‌سیکسیش‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدی‌ده‌که‌ن.خۆی‌ناب‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دا‌نیت‌ئه‌مه‌ش‌پێویست‌بێت؟

‌ڕاسته‌‌.‌‌‌‌‌.‌هه‌نگاوی‌دووه‌ممان،‌دانانی‌یاسایه‌‌بۆ‌هاوسه‌ری‌بوون.‌هاوسه‌ری‌بوونی‌پیرۆزیش‌‌سودبه‌خشه

91

‌به‌ته‌واوی‌دروسته‌.‌سودبه‌خشترین‌چۆنه‌؟‌گالوکۆن‌پێم‌بڵێ:‌تۆ‌تانجی‌و‌چه‌ند‌باڵنده‌یه‌کی‌چاکت‌له‌‌ماڵه‌وه‌‌ڕاگرتوە‌.‌‌هیچ‌له‌

‌باره‌ی‌جووت‌بوونیانه‌وه‌‌ده‌زانیت؟‌چۆن‌؟

‌پێشه‌کی،‌ده‌زانین‌ئه‌و‌زینده‌وه‌رانه‌‌چاکن.‌ئایا‌له‌‌نێویاندا‌چاکترین‌زینده‌وه‌ر‌نادۆزیته‌وه‌؟‌چاکترینیان‌تێدایه‌.

‌هه‌موویان‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدا‌جووتده‌که‌یت‌یان‌چاکترینه‌کانیان‌پێکه‌وه‌‌داده‌نێیت]زاوزێ‌بکه‌ن[؟‌چاکترینه‌کان‌پێکه‌وه‌‌بۆ‌زاوزێ‌داده‌نێم.

‌ئایا‌گه‌وره‌کان‌و‌بچوکه‌کان‌یان‌ئه‌وانه‌ی‌گه‌یشتونه‌ته‌‌ته‌مه‌نێک‌بۆ‌زاوزێ‌ئاماده‌بن‌جووتیان‌ده‌که‌یت؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئه‌وانه‌ی‌به‌‌ته‌مه‌نه‌که‌‌گه‌یشتون

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌کاره‌نه‌که‌یت‌ڕه‌گه‌زی‌زینده‌وه‌ره‌کانت‌به‌ره‌و‌خراپی‌بڕۆن؟‌له‌و‌باوه‌ره‌دام.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.له‌‌باره‌ی‌ئه‌سپ‌و‌زینده‌وه‌ره‌کانی‌دیکه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئه‌مان‌جیاوازن؟‌سه‌یره‌ئه‌گه‌ر‌جیاواز‌بن

‌ئه‌مه‌‌بۆ‌مرۆڤیش‌ڕاسته‌.‌پێویستمان‌به‌‌چاکترین‌فه‌رمانڕه‌وا‌هه‌یه‌.‌ڕاسته‌،‌به‌ڵام‌چۆن؟

‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌،‌فه‌رمانڕه‌واکانمان‌ده‌بێت‌ده‌رمانی‌زۆر‌بخۆن.‌بۆ‌ئهمهش‌ده‌بێت‌پزیشکی‌لێزانمان‌هه‌بێت.‌ڕاسته‌،‌به‌ڵام‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌له‌وه‌‌ده‌چێت‌پێویست‌بکات‌فه‌رمانڕه‌واکانمان‌بۆ‌سه‌قامگیرکردنی‌ده‌سته‌ڵات‌درۆ‌له‌گه‌ڵ‌هاوڵاتییان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌بکه‌ن.‌ئه‌م‌درۆکردنانه‌ش،‌وه‌کو‌ده‌رمان‌سودیان‌هه‌یه

‌ئێمه‌‌ڕاست‌بۆی‌چووین.‌ين.ئێمه‌‌له‌باره‌ی‌هاوسه‌ری‌بوون‌و‌منداڵ‌بوونیشه‌وه‌‌ڕاست‌دە

‌چۆن؟‌له‌به‌ر‌ڕۆشنایی‌باسه‌که‌ی‌پێشودا‌یه‌که‌م،‌چاکترین‌پیاو‌ده‌بێت‌له‌گه‌ڵ‌چاکترین‌ژندا‌جووت‌بێت‌و‌سێکس

‌بکات.‌به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌،‌نزمترین‌پیاو‌له‌گه‌ڵ‌نزمترین‌ژندا‌جووتده‌که‌ین.‌دووه‌م،‌ئه‌و‌منداڵانه‌ی‌له‌‌چاکترین‌ژن‌و‌پیاو‌ده‌بنه‌وه‌،‌نه‌ک‌منداڵی‌ژن‌و‌پیاوه‌‌نزمه‌کان،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌داهاتوودا،‌که‌‌ده‌بن‌به‌

‌پاسه‌وان،‌له‌‌به‌ڵاو‌ئاژاوه‌‌دووربن‌له‌‌شوێنی‌‌نادیاردا‌له‌ژێر‌چاودێری‌فه‌رمانڕه‌واکان‌په‌روه‌رده‌‌ده‌کرێن.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌دروسته

‌که‌وابوو،‌یاسا‌بڕیار‌له‌‌سه‌ر‌ئاهه‌نگ‌گێڕان‌و‌قوربانی‌دان‌بۆ‌جووت‌بوونیان‌ده‌دات.‌به‌‌شاعیره‌کانمان‌ده‌ڵیین‌هۆنراوه‌یان‌بۆ‌بهۆننه‌وه‌.‌ئه‌م‌کاره‌‌ده‌ده‌ینه‌‌ده‌ست‌فه‌رمانڕه‌واکان.‌ئه‌وانیش‌بیر‌له‌‌هێشتنه‌وه‌ی

‌ژماره‌یه‌کی‌پیویست‌له‌‌پیاوان‌ده‌که‌نه‌وه‌.‌چونکه‌‌جه‌نگ‌و‌نه‌خۆشی‌ژماره‌که‌‌ده‌گۆڕێت.‌نامانه‌وێت‌.شاره‌که‌مان‌له‌‌ژوور‌ڕاده‌ی‌خۆیه‌وه‌گه‌وره‌‌یان‌بچوک‌بێت

‌ڕاسته‌.‌بۆ‌هه‌ڵبژاردنی‌ژنان‌بۆ‌پیاوانیش‌جۆره‌‌‌یارییه‌کی‌داده‌نێین‌تاکو‌که‌سه‌‌نزمه‌کان‌گله‌یی‌له‌‌به‌ختی‌خۆیان

‌بکه‌ن‌و‌ڕه‌خنه‌‌له‌‌فه‌رمانڕه‌واکان‌نه‌گرن.‌باشه‌.

‌الوه‌‌قاره‌مانه‌کانیش‌ده‌بێت‌ڕێگه‌یان‌بدرێتێ‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌ژنانه‌دا‌جووت‌بن‌و‌ببن‌به‌‌باوکی‌ژماره‌یه‌کی‌زۆر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.له‌‌منداڵه‌کان

‌ڕاسته‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.منداڵه‌کان‌ده‌درێن‌به‌‌دایه‌نه‌کان

‌به‌ڵێ.

92

‌ن‌بۆ‌شوێنی‌‌دیاریکراو‌.‌منداڵی‌دایکبه‌‌بیری‌من،‌منداڵی‌دایک‌و‌باوکه‌‌چاکه‌کان‌بۆ‌به‌خێوکردنیان‌ده‌بر‌و‌باوکه‌‌نزمه‌کان‌یان‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌که‌م‌ئه‌ندامی‌له‌دایک‌ده‌بن‌له‌‌شوێنێکی‌نهێنی‌ده‌یانشارینه‌وه‌.‌ئه‌مه‌ش‌بۆ

‌ئه‌وه‌یه‌‌نه‌وه‌ی‌پاسه‌وانه‌کان‌به‌‌پاکی‌بمینێته‌وه‌.‌نابێت‌به‌خێوکه‌ره‌کان‌منداڵه‌کان‌بۆ‌شیرخواردن‌بۆ‌الی‌دایکه‌کانیان‌بهێننه‌وه‌‌تاکو‌هیچ‌دایکێک‌منداڵه‌که‌ی‌خۆی‌نه‌ناسێته‌وه‌.‌به‌خیوکه‌ره‌کان‌ئاگایان‌له‌و‌منداڵانه‌

‌ده‌بن،‌که‌‌گرفتیان‌هه‌یه‌و‌شه‌ونخونییان‌ده‌که‌ن؟‌تۆ‌منداڵ‌بوون‌بۆ‌ژنانی‌پاسه‌وانه‌کان‌ئاسانده‌که‌یت.

‌ويسته‌دایک‌و‌باوکی‌منداڵه‌کان‌له‌ئه‌وه‌‌کارێکی‌ڕه‌وایه‌.‌با‌له‌سه‌ر‌داواکاری‌دووه‌م‌بدوێین.‌گوتمان‌پ‌ته‌مه‌نێکی‌گونجاودا‌بن.

‌ڕاسته‌.‌تۆ‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌بیره‌دای،‌که‌‌ته‌مه‌نی‌ژن]بۆ‌منداڵبوون[‌بیست‌ساڵ‌و‌پیاویش‌سی‌ساڵه‌؟

‌له‌‌چ‌ته‌مه‌نێکه‌وه‌‌ئه‌م‌ساڵانه‌‌ده‌ستپێده‌که‌ن؟‌ژن‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌له‌‌ته‌مه‌نی‌بیسته‌وه‌‌بۆ‌چل‌منداڵی‌ده‌بێت.‌پیاویش‌له‌و‌ڕۆژه‌وه،‌که‌ده‌بێت‌به‌

‌ڕاکه‌رێکی‌چاک‌تاکو‌ته‌مه‌نی‌په‌نجا‌و‌پێنج‌ساڵ‌‌بۆی‌هه‌یه‌‌منداڵ‌دروستبکات.‌به‌‌هه‌ر‌حاڵ،‌ئه‌وه‌‌باشترین‌کاته‌بۆ‌له‌ش‌و‌مێشکی‌ئه‌وان.

‌ى‌بڵێینئه‌و‌پیاوه‌ی‌له‌‌ژێر‌یان‌له‌‌ژوور‌ئه‌م‌ته‌مه‌نه‌وه‌یه‌‌منداڵ‌بۆ‌شاره‌که‌مان‌دروستده‌کات،‌ده‌بێت‌پ‌ئه‌و‌کاره‌‌‌دادوه‌رانه‌‌و‌بڕواکه‌رانه‌‌نیه‌.‌منداڵه‌که‌ی‌له‌نێو‌تاریکییدا‌له‌دایک‌ده‌بێت‌و‌که‌م‌ویست‌ده‌رده‌چێت.‌هیچ‌نوێژ‌و‌قوربانی‌دانێک‌بۆ‌جووتبوونه‌که‌ش‌له‌الیه‌ن‌مرۆڤه‌‌ئاینییه‌کانه‌وه‌‌ئاماده‌‌ناکرێت.‌ئێمه‌‌هه‌میشه‌

‌‌‌‌‌‌.له‌و‌باوه‌ڕه‌داین‌نه‌وه‌ی‌مرۆڤه‌‌چاکه‌کان‌ده‌بێت‌چاکتر‌بن‌و‌زۆرتر‌سود‌به‌خش‌بن‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌ئه‌م‌یاسایه‌‌به‌سه‌ر‌ئه‌و‌پیاوه‌شدا‌ده‌سه‌پێنرێت،‌که‌‌بیه‌وێت‌به‌بێ‌ڕه‌زامه‌ندی‌فه‌رمانڕه‌واکان‌له‌گه‌ڵ‌ژندا‌جووت‌بێت‌و‌منداڵ‌دروستبکات.‌ئه‌و‌منداڵێکی‌زۆڵ‌و‌له‌‌یاسا‌به‌ده‌ر‌و‌ڕێگه‌‌پێنه‌دراو‌ده‌هێنێته‌‌کایه‌وه‌.

‌به‌ته‌واوی‌ڕاسته‌.‌ئه‌م‌یاسایه‌‌به‌سه‌ر‌ئه‌و‌پیاوه‌شدا‌ده‌سه‌پێنریت،‌که‌‌بیه‌وێت‌به‌بێ‌ڕه‌زامه‌ندی‌فه‌رمانڕه‌واکان‌له‌گه‌ڵ‌‌هه‌رچ‌که‌سێکدا‌بیانه‌وێت‌سێکس‌بکه‌ن.‌پیاو‌نابێت‌له‌گه‌ڵ‌کچی،‌کچه‌‌زاکانی،‌دایکی،‌پشتی‌دایکی‌جووت‌بێت.

‌ژنیش‌نابێت‌له‌گه‌ڵ‌کوڕی‌و‌کوڕه‌زاکانی،‌باوکی‌و‌پشتی‌باوکی‌جووت‌بێت.‌‌پاش‌دانانی‌ئه‌م‌یاسایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.نابێت]له‌م‌که‌سانه‌[‌منداڵیان‌هه‌بێت.‌‌ئه‌گه‌ر‌منداڵ‌په‌یدابێت‌ده‌بێت‌بزانن،‌که‌‌به‌خێوناکرێت

‌ئه‌وه‌‌ڕه‌وایه‌.‌چۆن‌باوکیان‌یان‌کچی‌خۆیان‌ده‌ناسنه‌وه‌؟‌موویان‌ده‌بن‌به‌‌زاده‌ی‌ئه‌وئه‌و‌منداڵانه‌ی‌حه‌وت‌یان‌ده‌‌مانگ‌پاش‌زه‌ماوه‌ندی‌پیاوێک‌له‌‌دایک‌ده‌بن‌ھ

‌پیاوه‌؛‌نێرینه‌کان‌به‌‌کوڕی‌و‌مێینه‌کانیش‌به‌‌کچی.‌منداڵه‌کانیش‌ئه‌و‌پیاوه‌‌به‌‌باوکی‌خۆیان‌داده‌نێن.‌‌هه‌موو‌ئه‌و‌پیاوانه‌‌نه‌وه‌ی‌دوای‌خۆیان‌به‌‌منداڵ‌و‌منداڵی‌منداڵیان‌داده‌نین.‌منداڵه‌کانیش‌ژن‌و‌پیاوانی‌پێش

‌خۆیان‌به‌‌دایک‌و‌باوک‌و‌باپیره‌و‌داپیره‌‌داده‌نێن.‌ئه‌وانه‌ی‌له‌‌یه‌ک‌کاتدا‌له‌‌دایک‌بوون‌خوشک‌و‌بران.‌به‌م‌جۆره‌‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌م‌‌ده‌سته‌‌مرۆڤانه‌‌ده‌زانن‌له‌گه‌ڵ‌کێدا‌جووت‌بن.‌به‌ڵام‌له‌‌ڕێگه‌ی‌به‌خت‌بازییه‌که‌وه‌

‌]ئه‌گه‌ر‌ناوی‌خوشک‌و‌برا‌ده‌رچوو[‌هه‌روه‌ها‌"پیتیا"‌ڕازی‌‌بێت‌،‌خوشک‌و‌برا‌ده‌توانن‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدا‌جووت(‌ڕاسته‌.35بن.) ‌

‌به‌م‌جۆره‌،‌گالوکۆن،‌پاسه‌وانه‌کانی‌شاره‌که‌مان‌ژن‌و‌منداڵیان‌به‌‌هاوبه‌شی‌ده‌بێت.‌پێویسته‌‌بزانین‌ئه‌مئاماده‌کردنه‌‌له‌گه‌ڵ‌ده‌ستوره‌که‌ماندا‌ڕێکده‌که‌وێت‌و‌باشترینه‌‌یان‌ڕێگه‌یه‌کی‌دیکه‌‌هه‌یه‌‌بیگرینه‌به‌ر؟

‌ته‌نیا‌ئه‌و‌ڕێگه‌یه‌‌هه‌یه‌.‌ئایا‌ئه‌مه‌‌باشترین‌نه‌خشه‌دانان‌بۆ‌شاره‌که‌مان‌نیه‌؟‌ئایا‌پێویست‌‌ناکات‌بزانین‌چۆن‌ئه‌م‌نه‌خشه‌یه‌به‌ره‌و

چاکه‌‌نه‌ک‌خراپه‌مان‌ده‌بات؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌پێویسته

هیچ‌خراپه‌یه‌ک‌له‌‌تێکشکاندن‌و‌دابه‌شبوونی‌شارێک‌بۆ‌چه‌ند‌شارۆچکه‌یه‌ک‌گه‌وره‌تر‌هه‌یه‌؟(36چ‌چاکه‌یه‌کیش‌له‌وه‌‌مه‌زنتره‌،‌که‌‌یه‌کیتی‌شاره‌که‌‌ده‌پارێزێت؟‌) ‌

93

‌وایه‌.‌ئه‌گه‌ر‌هه‌ندێ‌له‌‌هاوڵاتیان‌له‌‌ناخۆشیدابن‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌ش‌له‌‌خۆشیدا،‌ئایا‌ئه‌م‌ناکۆکییه‌‌نابێته‌‌هۆی

------------------------------------------------------‌(‌پیتیا‌ژنه‌‌سه‌رۆکی‌ئایینی‌سه‌ر‌به‌‌خوداوه‌ندی‌ئه‌پۆلۆیه‌‌له‌‌په‌رستگای‌دێلفی‌ژیاوه‌.)وه‌رگێڕ(35)

‌حه‌زده‌که‌م‌جارێکی‌دیکه‌‌خوێنه‌ر‌بزانێت‌ئه‌فالتون‌زاراوه‌ی‌شار‌بۆ‌ده‌وڵه‌تیش‌به‌‌کارده‌هێنێت‌چونکه‌‌له‌‌یۆنانی‌کۆندا‌شار‌)36(‌ده‌وڵه‌ت‌بووه‌.)وه‌رگێڕ(

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ڕوخانی‌شاره‌که‌؟‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌کارده‌هێنرێن؟ئه‌مه‌‌له‌وێدا‌ڕوونادات،‌که‌‌زاراوه‌ی"ئه‌وی‌من"‌و‌"‌ئه‌وی‌من‌نا"‌‌به‌‌شێوه‌یه‌کی‌نا‌له‌‌بار‌ب‌هه‌روه‌ها‌زاراوه‌ی‌"بۆ‌ئه‌وان‌"يش‌؟

‌به‌‌ته‌واوی‌وایه‌.‌كهوە‌‌بڵێن"ئه‌وه‌ی‌من"باشترین‌شار‌ئه‌وه‌یه‌‌زۆرینه‌ی‌دانیشتوانی‌بۆ‌هه‌مان‌شت‌و‌به‌‌هه‌مان‌شێوه‌پ

و"ئه‌وه‌ی‌من‌نا"؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.بێگومان

‌ئه‌و‌شاره‌‌چۆنه‌،‌که‌‌له‌‌تاکه‌‌که‌سێک‌ده‌چێت؟‌بۆ‌نموونه‌،‌‌که‌په‌نجه‌یه‌کمان‌ده‌یه‌شێت‌‌هه‌موو‌له‌شمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.هه‌ست‌به‌‌ئازار‌دەكا

‌به‌‌دڵنیاییه‌وه‌،‌سه‌باره‌ت‌پرسیاره‌که‌شت‌شارێک‌‌چاکترین‌فه‌رمانڕه‌وای‌هه‌بێت‌له‌و‌که‌سه‌‌ده‌چێت.‌که‌وابوو،‌له‌‌کاتی‌خۆشی‌و‌ناخۆشی‌‌هاووڵاتیه‌كدا‌ئه‌و‌شاره‌‌خۆی‌ده‌کات‌به‌‌خاوه‌نی‌هاووڵاتیه‌که‌‌و‌هه‌موو

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.به‌شه‌کانی‌دیکه‌ی‌له‌‌خۆشی‌و‌ناخۆشی‌ئه‌و‌که‌سه‌دا‌هاوبه‌شی‌ده‌که‌ن

‌ئه‌گه‌ر‌ده‌ستورێکی‌چاکی‌هه‌بێت‌پێویسته‌‌به‌م‌جۆره‌‌بێت.‌ئێستا،‌ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌‌شاره‌که‌ی‌خۆمان‌و‌بزانین‌ئه‌م‌خه‌سڵه‌تانه‌ی‌تێدایه‌‌یان‌نا.

‌پێویسته‌‌بزانین.شاره‌کانی‌دیکه‌‌چۆنن؟‌ئایا‌ئه‌وانیش،‌وه‌کو‌شاره‌که‌ی‌ئێمه‌فه‌رمانڕه‌واو‌هاووڵاتیانی‌تێدا‌ناژین؟

‌تێیدا‌ده‌ژین.چۆن‌هاووڵاتیان‌ناو‌له‌‌فه‌رمانڕه‌واکان‌ده‌نێن؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.به‌‌هه‌ندێکیان‌ده‌ڵێن‌زۆردار‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌دیمۆکرات‌یان‌دادوه‌ر

‌ئه‌ی‌دانیشتوانی‌شاره‌که‌ی‌ئێمه‌؟‌چی‌به‌‌فه‌رمانڕه‌واکان‌ده‌ڵێن؟‌پارێزه‌ر‌و‌یاریده‌ده‌ره‌کان.

‌ئه‌وان‌چ‌ناوێک‌له‌خه‌ڵکی‌ده‌نێن؟‌دابینکه‌ری‌‌دارایی‌و‌موچه‌.

‌فه‌رمانڕه‌وای‌شاره‌کانی‌دیکه‌‌چ‌ناوێک‌له‌‌خه‌ڵکی‌ده‌نێن؟‌کۆیله‌کان.

‌چۆن‌فه‌رمانڕه‌واکان‌له‌‌یه‌کدی‌ده‌گه‌ن؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.هاوفه‌رمانڕه‌وا

‌ئه‌وانه‌ی‌ئێمه‌؟‌هاوپاسه‌وان.

‌فه‌رمانڕه‌وای‌شاره‌کانی‌دیکه‌‌که‌سێک‌به‌‌خزم‌و‌ئه‌وی‌دی‌به‌‌بێگانه‌‌داده‌نێن؟‌به‌ڵێ،‌له‌وانه‌یه‌.

94

‌خزمه‌که‌ی‌به‌‌که‌سی‌خۆی‌و‌ئه‌وی‌دیکه‌‌به‌‌دوور‌له‌‌خۆی‌دانانێت؟‌دایده‌نێت.

‌پاسه‌وانه‌کانی‌تۆ‌چۆنن؟‌یه‌کدی‌به‌‌بێگانه‌‌داده‌نێن؟‌به‌‌هیچ‌جۆرێک‌به‌‌بێگانه‌ی‌دانانێت.‌به‌‌دایک‌و‌باوک،‌خوشک‌و‌برای‌خۆی‌داده‌نێت.

‌تۆ‌باش‌بۆ‌کێشه‌که‌‌چوویت.‌به‌ڵام‌پێم‌بڵێ:‌ئایا‌ئه‌م‌ناوانه‌ی‌لێیان‌ده‌نێت‌به‌گوێره‌ی‌یاسای]شاره‌که‌مانه‌[؟‌ئایا‌پێویست‌ناکات‌ڕێز‌له‌‌گه‌وره‌‌بگرن‌و‌گوێڕایه‌ڵی‌فه‌رمانه‌کانی‌بن؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.نابێت‌به‌بێ‌په‌یڕه‌ویکردنی‌یاسا‌ناو‌له‌شتێک‌بنێن

‌که‌وابوو،‌له‌‌شاره‌که‌ی‌ئێمه‌دا،‌زۆرتر‌ئه‌و‌زاراوه‌‌هاو‌سه‌نگانه‌‌به‌کاردێت.‌کاتێک‌یه‌کێک‌کارێکی‌باش‌یان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌كهوە‌ده‌ڵێن"ئه‌وه‌ی‌من"‌باشه‌‌یان‌خراپهخراپ‌ده‌کات‌هه‌موو‌پ

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌ئێستا‌باس‌له‌وه‌‌نه‌کرا،‌که‌‌هاووڵاتیان‌هاوبه‌شن‌له‌وه‌ی‌هه‌یانه‌؟‌ئه‌مه‌ش‌نابێته‌‌هۆی‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌خۆشی‌و

‌ناخۆشیدا‌هاو‌به‌شبن؟‌هه‌ڵبه‌ته‌.

له‌سه‌رو‌ئه‌مه‌شه‌وه‌‌ژنان‌و‌منداڵان‌بۆ‌پاسه‌وانه‌کان‌‌هاوبه‌شن؟

‌ئه‌وه‌ش‌ڕاسته‌.‌ئێمه‌‌گوتمان‌هاوبه‌شیکردن‌له‌‌خۆشی‌و‌ناخۆشیدا‌به‌رزترین‌چاکه‌یه‌.‌فه‌رماڕه‌وایی‌چاکمان‌له‌گه‌ڵ‌له‌شی

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.تاکه‌‌که‌سێک‌له‌‌ئاستی‌ئازار‌و‌خۆشی‌به‌شێکیدا‌به‌راورد‌کرد

‌ڕێکه‌وتنه‌که‌مان،‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵه‌‌دروست‌بوو.‌سه‌رچاوه‌ی‌گه‌وره‌ترین‌چاکه،‌‌له‌شاره‌که‌ماندا،‌هاوبه‌شیکردنی‌ژن‌و‌منداڵانه‌‌له‌الیه‌ن‌یاریده‌ده‌ره‌کانه‌وه‌.

‌وایه‌.‌ئه‌مه‌ش‌له‌گه‌ڵ‌باسه‌که‌ی‌پێشودا‌کۆکه‌.‌گوتمان‌پاسه‌وانه‌کان‌ماڵ‌و‌سامان‌و‌موڵکی‌خۆیان‌نیه‌.‌به‌ڵام

‌موچه‌‌له‌‌هاووڵاتیان‌وه‌رده‌گرن‌و‌به‌شی‌ده‌که‌ن.‌ڕاسته‌.

‌ئه‌مه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌ڕایه‌دا‌کۆک‌نیه‌،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌شاره‌که‌‌وێران‌نه‌که‌ن‌ڕێگه‌یان‌نه‌درێتێ‌ئه‌و‌شته‌ی‌هه‌یانه‌‌‌به‌‌موڵکی‌خۆیانی‌دابنێن؟‌ئه‌گه‌ر‌خه‌ڵکی‌جیاواز‌‌زاراوه‌ی"ئه‌وه‌ی‌من"‌بۆ‌زۆر‌شت‌به‌کاربهێنن،‌ئه‌وا‌که‌سانێک

‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆیان‌که‌لوپه‌لی‌خه‌ڵکی‌ده‌به‌نه‌‌ماڵه‌وه‌یان‌ده‌به‌نه‌‌ئه‌و‌ماڵانه‌ی‌ژن‌‌و‌منداڵه‌کانیان‌تێدا‌داناوه‌‌و‌بۆ‌حه‌ز‌و‌چێژی‌خۆیان‌به‌کاریانده‌هێنن.‌له‌الیه‌کی‌دیکه‌وه‌،‌دانیشتوانی‌شاره‌که‌مان‌ئه‌و‌شتانه‌‌به‌‌‌.موڵکی‌هه‌موویان‌داده‌نێن‌و‌هه‌موویان‌ئامانجێکیان‌هه‌یه‌‌و‌پێکه‌وه‌‌هه‌ست‌به‌‌خۆشی‌و‌ناخۆشی‌ده‌که‌ن

‌دروسته‌.‌ئایا‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌،‌شکاتکردن‌و‌تاوانبارکردنی‌یه‌کدی‌له‌نێو‌ناچن؟‌هه‌موو‌ناکۆکییه‌کانی‌نێو‌کۆمه‌ڵ‌له‌به‌ر

‌ده‌ستبه‌سه‌راگرتنی‌ژن‌و‌منداڵ‌و‌موڵکه‌.‌ئه‌وانه‌،‌له‌نێو‌ده‌چن.

‌دادگایکردن‌له‌‌سه‌ر‌کێشه‌ی‌بریندار‌بوون‌و‌لێدانیش‌له‌نێو‌دانیشتواندا‌نامێنێت‌چونکه‌‌فێریانده‌که‌ین،‌که‌‌چاکه‌که‌سێک‌دژی‌هاوته‌مه‌نی‌به‌رگری‌له‌‌خۆی‌بکات.‌‌ئه‌مه‌ش‌له‌شیان‌به‌باشی‌ڕاده‌گرێت.‌‌‌ڕاسته‌.

‌ئه‌م‌یاسایه‌‌له‌به‌ر‌هۆیه‌کی‌دیکه‌ش‌دروسته‌:‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێکی‌هه‌ڵچو‌رقه‌که‌ی‌به‌م‌جۆره‌‌ده‌ربڕێت‌کێشه‌ی‌گه‌وره‌تر‌دروستناکات.

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌به‌ڵام‌مرۆڤیکی‌به‌‌ته‌مه‌ن‌ده‌سته‌ڵاتی‌ده‌درێتێ‌فه‌رمانڕه‌وایی‌که‌سانی‌که‌م‌ته‌مه‌ن‌بکات‌و‌سزایان‌بدات.

‌ئاشکرایه‌.‌الوێکیش‌زیان‌به‌‌مرۆڤێکی‌به‌‌ته‌مه‌نتر‌له‌‌خۆی‌ناگه‌یه‌نێت.‌له‌‌ئاستیدا‌بێ‌رێز‌ڕه‌فتارناکات‌تاکو

95

‌فه‌رمانڕه‌واکه‌‌ئه‌و‌فه‌رمانه‌ی‌پێنه‌دات.‌دوو‌ھۆ‌له‌‌ئاستی‌ئه‌م‌کاره‌دا‌ڕێگری‌دەبن:‌شه‌رمکردن‌و‌ترس.‌شه‌رم‌نایه‌ڵێت‌منداڵ‌ده‌ست‌له‌‌ئاستی‌دایک‌و‌باوکییدا‌به‌رزبکاته‌وه‌.‌له‌وه‌ش‌ده‌ترسێت‌که‌سانی‌دیکه‌،

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.وه‌کو‌خوشک‌و‌براکانی‌یان‌منداڵه‌کان‌دژی‌ڕاوه‌ستن

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌ئه‌وه‌‌کاریگه‌ره

‌ئايا‌له‌‌هه‌موو‌حاڵه‌ته‌کاندا‌یاسا‌نیشانی‌مرۆڤی‌نادات‌به‌‌ئاشتی‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وانی‌دیکه‌دا‌بژی؟‌زۆر‌وایه‌.

‌ئه‌گه‌ر‌پاسه‌وانه‌کان‌له‌نێو‌یه‌کدا‌ناکۆک‌نه‌بن‌مه‌ترسی‌جه‌نگی‌ناوخۆش‌له‌نێو‌خۆیان‌و‌کۆیله‌کاندا‌سه‌رهه‌ڵنادات.

‌به‌ڵێ،‌سه‌رهه‌ڵنادات.‌به‌‌دوو‌دڵیه‌وه‌‌ده‌مه‌وێت‌بڵێم،‌مادامه‌کی‌پاسه‌وانه‌کان‌زۆرکه‌م‌کاری‌خراپیان‌لێده‌وه‌شێته‌وه‌‌نا‌که‌ونه‌‌ژێر

‌کاریگه‌رێتی‌پیداهه‌ڵدانی‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌و‌ئاڵۆزی‌و‌ماندووبوون‌له‌‌به‌خێوکردنی‌منداڵ‌و‌نان‌په‌یداکردن،‌قه‌رزکردن،‌قه‌رزدانه‌وه‌‌و‌پاره‌دان‌به‌‌ژن‌و‌کۆیله‌کانی.‌ئه‌و‌‌ناخۆشی‌و‌ئازاره‌ی‌مرۆڤ‌له‌‌مانه‌وه‌

‌دەدەن‌‌و‌پیویست‌ناکات‌باسییان‌بکه‌م.‌ته‌نانه‌ت‌کوێریش‌ده‌یانبینێت.سهرھه‌وتوه‌کانی‌ئۆڵه‌مپیک‌خۆشتررک]پاسه‌وانه‌کانمان[‌له‌م‌خه‌م‌و‌ئازارانه‌‌دوورده‌بن.‌ژیانیان‌له‌‌یاری‌زانه‌‌س

‌.ده‌بێت‌چۆن؟

‌به‌خته‌وه‌ری‌یاریزانه‌‌ئۆڵه‌مپیه‌کان‌به‌‌سه‌رکه‌وتنێکی‌بچوکه‌وه‌‌به‌ستراوه‌.‌‌سه‌رکه‌وتن‌بۆ‌پاسه‌وانه‌کانمان‌گه‌وره‌تره‌‌و‌موچه‌یان‌زۆرتره‌.‌سه‌رکه‌وتنیان‌له‌‌پیناوی‌پاراستنی‌شاره‌که‌دایه‌.‌پاداشتی‌ئه‌مه‌ش

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.مسۆگرکردنی‌ژیانه‌.‌شاره‌که‌ی‌خه‌ڵاتیان‌ده‌کات،‌که‌‌مردیشن‌به‌‌رێزه‌وه‌‌ده‌نێژرێن

‌ئه‌و‌مامه‌ڵه‌کردنه‌‌له‌گه‌ڵیاندا‌چاکه‌.‌له‌بیرته‌،‌که‌سێک،‌نازانم‌کێ‌بوو!‌له‌‌پێشتر‌ڕه‌خنه‌ی‌لێگرتین،‌که‌‌گوايه‌ئێمه‌‌پاسه‌وانه‌کانمان‌به‌خته‌وه‌ر

‌نه‌کردووه.‌گوتى‌ئه‌وان‌بۆیان‌هه‌یه‌‌هه‌موو‌شتێکیان‌هه‌بێت‌و‌هیچیشیان‌نیه‌؟‌ئێمه‌‌گوتمان،‌دوایی‌باسی‌ئه‌م‌خاڵه‌‌ده‌که‌ین‌چونکه‌‌ئێستا‌پێویسته‌‌بزانین‌چۆن‌بیانکه‌ین‌به‌‌پاسه‌وانی‌چاک‌و‌شاره‌که‌‌به‌خته‌وه‌ر

من‌له‌بیرمه‌.بکه‌ین.‌‌‌‌ ‌‌ئه‌گه‌ر‌ژیانی‌یاریده‌ده‌ره‌کانمان‌له‌‌ژیانی‌یاریزانه‌‌سه‌رکه‌وتوه‌کانی‌ئۆڵه‌مپیک‌چاکتربێت‌پێویست‌ده‌کات

‌له‌گه‌ڵ‌شێوه‌ی‌ژیانی‌پینه‌چیه‌کان،‌جوتیاره‌کان‌و‌خاوه‌ن‌پیشه‌کانی‌دیکه‌دا‌به‌راوردی‌بکه‌ین؟‌به‌‌دیدی‌من‌پێویست‌ناکات.

‌باشتره‌‌گوته‌که‌م‌دووباره‌‌بکه‌مه‌وه‌:‌ئه‌گه‌ر‌پاسه‌وانێک‌به‌‌شوێن‌به‌خته‌وه‌ری‌له‌‌جۆره‌‌ژیانێکی‌دیکه‌دا‌بگه‌ڕێت‌و‌به‌وه‌ی‌خۆی‌ڕازی‌نه‌بێت-‌به‌ره‌ڵایانه‌‌و‌به‌‌ئاره‌زووه‌وه‌‌هه‌وڵی‌به‌خته‌وه‌ری‌بدات،‌په‌الماری‌ئه‌و

‌شتانه‌‌بدات‌حه‌زیان‌لێده‌کات،‌له‌‌فه‌لسه‌فه‌که‌ی‌هیزیۆد‌تێبگات،‌که‌‌ده‌ڵێت‌"نیوه‌‌له‌‌هه‌موو‌زۆرتر‌ده‌هێنێت."‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌به‌ڕای‌من‌واز‌له‌‌ژیانه‌که‌ی‌خۆی‌ناهێنێت.

‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕام.‌ئێمه‌‌بۆمان‌نیه‌‌ئه‌م‌په‌یوه‌ندییه‌ی‌له‌نێوان‌ئاژه‌ڵه‌کاندا‌هه‌یه‌‌بۆ‌مرۆڤه‌کانیشی‌دیاریبکه‌ین؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تۆ

‌گوته‌که‌ی‌سه‌رزاری‌منت‌دربڕی.‌ئه‌وان‌ده‌زانن‌چۆن‌بچنه‌‌جه‌نگه‌وه‌.

‌چۆن؟‌ژن‌و‌پیاو‌پێکه‌وه‌‌خۆیان‌ئاماده‌‌ده‌که‌ن.‌منداڵه‌کانیشیان‌له‌گه‌ڵ‌خۆیان‌ده‌به‌ن‌تاکو‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌منداڵی

‌خاوه‌ن‌پیشه‌کانی‌دیکه‌وه‌‌بزانن‌چۆن‌خۆیان‌بۆ‌جه‌نگ‌ڕێک‌ده‌خه‌ن.‌له‌گه‌ڵ‌ته‌ماشاکردنه‌که‌شدا‌منداڵان‌ده‌توانن‌یارمه‌تی‌دایک‌و‌باوکیان‌بده‌ن.‌نه‌تبینیوه‌‌چۆن‌منداڵی‌گۆزه‌سازێک‌له‌‌به‌ر‌ده‌ستدا‌کاردهکات‌تاکو‌‌

فێری‌گۆزه‌‌دروستکردن‌ببێت؟

96

‌بینیومه‌.‌ده‌بێت‌ئه‌م‌خاوه‌ن‌پیشانه‌‌زۆرتر‌له‌‌پاسه‌وانه‌کان‌بایه‌خ‌به‌‌فێربوون‌و‌مه‌شق‌کردنی‌منداڵه‌کانیان‌بده‌ن؟

‌بێگومان‌نابیت.‌ئه‌وه‌‌گاڵته‌‌بازییه‌.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌مه‌شدا‌هه‌موو‌ئاژه‌ڵێک‌له‌‌به‌رده‌م‌بێچوه‌که‌یدا‌باشتر‌شه‌ڕده‌کات.

‌به‌ڵێ‌وایه‌.‌به‌ڵام،‌سوکرات،‌ئه‌گه‌ر‌دۆڕان،‌که‌‌ئه‌مه‌ش‌له‌‌جه‌نگدا‌ڕووده‌دات‌ژیانی‌منداڵه‌کان‌ده‌که‌وێته‌‌مه‌ترسییه‌وه‌‌و‌زیانیکی‌گه‌وره‌ش‌له‌‌شاره‌که‌‌ده‌که‌وێت.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌ئايا‌پێویست‌ناکات‌هه‌موو‌مه‌ترسییه‌ک‌دوورخه‌ینه‌وه‌؟‌وایه‌.

‌ئه‌گه‌ر‌خه‌ڵکی‌ڕوو‌له‌‌مه‌ترسیه‌ک‌بکه‌ن‌و‌به‌‌سه‌ریا‌سه‌رکه‌ون‌باشتر‌نابن؟‌ئاشکرایه‌‌باشتر‌ده‌بن.

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌بن‌به‌‌پاسه‌وان‌ده‌بێت‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌ته‌ماشای‌جه‌نگ‌و‌خۆئاماده‌‌کردنه‌که‌ی‌بکه‌ن؟‌مه‌ترسییه‌که‌ی‌ئه‌مه‌ش‌له‌‌چوونه‌‌نێو‌جه‌نگ‌‌که‌متر‌نیه‌؟

‌به‌ڵێ‌که‌متره.‌ئه‌نجا،‌باوکیان‌له‌‌باره‌ی‌خۆئاماده‌کردن‌و‌مه‌ترسییه‌کانه‌وه‌بێ‌ئاگانین.‌زانیاری‌زۆریان‌له‌‌باره‌وه‌‌هه‌یه‌.

‌ڕاسته‌.‌بۆ‌هه‌موو‌جۆره‌‌خۆئاماده‌کردنێک‌منداڵه‌کان‌نابه‌ن؟

‌دروسته‌.‌که‌سانی‌لێزان‌به‌‌دیاریانه‌وه‌‌داده‌نین‌تاکو‌ئاگایان‌لێیان‌بێت.

‌ده‌بێت‌وابێت.‌به‌ڵام‌ئه‌وه‌ی‌چاوه‌ڕواننه‌کراوه‌‌ڕووده‌دات.

‌بێگومان.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌باڵیان‌بۆ‌دروستده‌که‌ین‌تاکو‌بفڕن‌و‌خۆيان‌ڕزگار‌بکه‌ن.

‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌پێویسته‌‌فێری‌ئه‌سپ‌سوارییان‌بکه‌ین.‌ده‌بێت‌فێری‌سواری‌ئه‌سپی‌سپی‌و‌خێرا‌بن‌و‌ته‌ماشای‌جه‌نگ

‌بکه‌ن.‌ئه‌وان‌به‌و‌ته‌ماشاکردنه‌‌فێری‌جه‌نگ‌ده‌بن.‌ئه‌گه‌ر‌حاڵه‌تێکی‌خراپیش‌ڕوویدا‌ده‌توانن‌خۆیان‌ڕزگار‌بکه‌ن.‌‌‌‌‌به‌‌بڕوای‌من‌بۆچوونه‌که‌ت‌دروسته‌.

‌له‌باره‌ی‌جه‌نگه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌سه‌ربازه‌کان‌به‌رانبه‌ر‌خۆیان‌و‌دوژمن‌چ‌هه‌ڵوێستێکیان‌هه‌یه‌؟‌‌ئایا‌بۆچوونه‌کانم‌دروستن؟

‌پیم‌بڵێ‌بۆچوونه‌کانت‌چین؟‌ئه‌گه‌ر‌پاسه‌وانێک‌واز‌له‌‌کاره‌که‌ی‌بهێنێت،‌قه‌ڵغانه‌که‌ی‌دانێت‌یان‌له‌‌ترسا‌کارێکی‌نابه‌جێ‌بکات‌پێویست

‌ناکات‌پیشه‌یه‌کی‌دیکه‌ی‌بدریتێ‌یان‌بکرێت‌به‌‌جوتیار؟‌پێویسته‌.

‌دیلیش‌وازلێده‌هێنین،‌وه‌کو‌دیارییه‌ک،‌بۆ‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌ده‌یگرێت؟‌وایه‌.

‌نابێت‌ئه‌وه‌ی‌له‌و‌پله‌‌به‌رزه‌دایه‌‌خۆی‌بۆ‌جه‌نگه‌که‌‌ئاماده‌‌ده‌کات،‌منداڵه‌کانی‌و‌ئه‌وانه‌ی‌له‌‌گه‌ڵیان‌تاجی‌ڕێزلێنانی‌له‌سه‌ر‌دابنێن؟

‌پێویسته‌‌وابێت.‌ته‌وقه‌کردن‌به‌‌ده‌ستی‌ڕاست‌چۆنه‌؟

‌ئه‌وه‌ش‌ده‌بێت.‌به‌ڵام‌له‌وانه‌یه‌‌‌تۆ‌ئه‌مه‌ت‌به‌‌دڵ‌نه‌بێت؟

‌چیه‌؟‌یه‌کدی‌ماچ‌بکه‌ن.

‌ئه‌مه‌ش‌ده‌که‌م‌‌به‌‌یاسا‌:‌له‌‌ماوه‌ی‌خۆ‌ئاماده‌کردنه‌که‌دا‌نابێت‌که‌س‌ناڕه‌زابێت‌له‌وه‌ی‌ماچی‌بکرێت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئه‌گه‌ر‌یه‌کێک‌یه‌کێکی‌دیکه‌شی‌خۆشویست،‌کوڕ‌بێت‌یان‌کچ،‌ده‌بێت‌به‌و]ماچه‌[‌خه‌ڵات‌بکرێت

97

‌.‌نایابه‌.‌هه‌روه‌ها‌گوتمان،‌که‌سێکی‌چاک‌ده‌توانێت‌چه‌ند‌هاوسه‌رێکی‌هه‌بێت‌و‌نه‌وه‌ی‌زۆریش‌بخاته‌وه

‌به‌ڵێ،‌ئه‌وه‌مان‌گوت.‌به‌‌دیدی‌هۆمیرۆسیش‌وایه‌.‌الوه‌‌چاکه‌کان‌خه‌ڵاتده‌کرێن.‌کاتێک‌ئه‌جاکس‌له‌‌جه‌نگ‌گهڕايهوە‌"‌ئێسقانێکی‌گهورهيان‌به‌‌خه‌ڵات‌دایه‌."‌ئه‌وه‌‌ڕێزلێنان‌بوو‌له‌‌الوێکی‌قاره‌مان‌و‌هاوکات‌له‌شیشی‌به‌هێز‌تر‌ده‌کات.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌ئێمه‌‌شوێن‌بۆچوونه‌که‌ی‌هۆمیرۆس‌ده‌که‌وین.‌چه‌ند‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌به‌‌چاکی‌بمێننه‌وه‌‌ئێمه‌‌به‌‌خه‌ڵات‌و‌هۆنراوه‌‌ڕێزیان‌ده‌گرین،‌"سه‌کۆی‌ڕێزلێنان‌و‌گۆشت‌و‌په‌رداخی‌شه‌رابیان‌بۆ‌ده‌رازێنینه‌وه‌.‌له‌گه‌ڵ

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ڕێزلێناندا‌و‌‌‌به‌رده‌وام‌فێریان‌ده‌که‌ین

‌ئه‌وه‌کاریکی‌نایابه‌.‌باشه‌،‌نابێت‌ئه‌وانه‌ی‌له‌‌خۆئاماده‌‌بوونه‌که‌دا‌ده‌مرن‌بیانخه‌ینه‌‌ڕیزی‌که‌سانی‌نێو‌ڕه‌گه‌زی‌زێڕینیه‌وه‌؟

‌ده‌بێت.‌له‌گه‌ڵ‌هزیۆدا‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ڕێکناکه‌وین،‌که‌کاتێک‌ئه‌م‌جۆره‌‌مرۆڤانه‌‌ده‌مرن‌ده‌بن‌به‌:

‌دێوه‌‌پیرۆزه‌کانی‌سه‌ر‌زه‌مین.پارێزه‌ر‌دژی‌خراپه‌‌و‌پاسه‌وانی‌مرۆڤه‌کان؟

‌ئه‌وه‌‌باوه‌ڕمانه‌.‌پرسیار‌له‌‌خوا‌ده‌که‌ین‌چۆن‌به‌ڕێزه‌وه‌‌دێوه‌کان‌و‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌خوائاسایانه‌‌بنێژین.‌شوێن‌وه‌ڵامه‌که‌ی

‌ده‌که‌وین.‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌دواجاریش‌گۆڕه‌کانیان‌ده‌ڕازێنینه‌وه‌‌و‌بایه‌خیان‌پێده‌ده‌ین.‌ئه‌مه‌‌بۆ‌هه‌موو‌مرۆڤه‌‌چاکه‌کان‌ده‌که‌ین‌گرنگ

‌نیه‌‌هۆی‌مردنه‌که‌یان‌چی‌بێت.‌ئه‌وه‌‌کارێکی‌چاکه‌.

‌ئێستا،‌سه‌باره‌ت‌دوژمنه‌کانمان‌بیروڕات‌چۆنه‌؟‌چۆن‌سه‌ربازه‌کانمان‌مامه‌ڵه‌یان‌له‌گه‌ڵدا‌ده‌که‌ن؟‌له‌‌چ‌ڕوویه‌که‌وه‌؟

‌یه‌که‌م،‌به‌‌کۆیله‌‌کردنیان.‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌ڕه‌وابێت‌یۆنانییه‌ک‌شاری‌‌یۆنا‌نییه‌کی‌دیکه‌‌داگیر‌بکات؟پێویست‌ناکات‌یاریده‌ی‌ئه‌و‌شارانه‌ش‌بدات‌به‌‌هێز‌بن‌و‌به‌ربه‌رییه‌کان‌داگیریان‌نه‌که‌ن؟

‌باشتره‌‌ڕه‌گه‌زی‌یۆنانی‌به‌‌هێز‌بكات.‌.باشتر‌نیه‌‌پاسه‌وانه‌کانمان‌کۆیله‌ی‌یۆنانییان‌نه‌بێت؟‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌هاووڵاتیان‌ده‌که‌ین‌به‌‌یاسا

‌به‌ته‌واوی‌باشتره.‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا‌یه‌خه‌ی‌یه‌کدی‌ناگرن‌و‌هه‌موویان‌دژی‌به‌ربه‌رییه‌کان‌ڕاده‌وه‌ستن.‌له‌باره‌ی‌الشه‌ی‌کوژراوه‌کانیانه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌شتێکی‌چاکه‌‌الشه‌کان‌ڕووتبکرێنه‌وه‌‌و‌بێجگه‌‌له‌‌چه‌که‌کانیان‌هه‌موو‌شتێکیان‌لێکه‌ینه‌وه‌]بۆ‌خۆمانی‌به‌رین[؟‌ئایا‌زۆرجار،‌له‌شکر‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌کاره‌‌توشی‌هه‌ڵه‌‌نه‌بووه‌؟

‌به‌ڵێ،‌توش‌بووه‌.‌ئایا‌ڕووتکردنه‌وه‌ی‌الشه‌‌کوژراوه‌کان‌کاری‌کۆیله‌‌و‌ئه‌وانه‌‌نیه‌،‌که‌‌حه‌ز‌له‌‌پاره‌‌ده‌که‌ن؟‌ئه‌مه‌‌له‌‌ڕه‌فتاری

‌ئه‌و‌سه‌گه‌‌هاره‌ناچێت،‌که‌‌به‌ردی‌تێده‌گریت‌په‌الماری‌به‌رده‌که‌‌ده‌دات؟‌له‌وه‌‌ده‌چێت.

‌که‌وابوو،‌ده‌بێت‌سه‌ربازه‌کانمان‌الشه‌ی‌مردووی‌دوژمنه‌که‌مان‌ڕووتبکه‌نه‌وه‌و‌ڕێگه‌ی‌ناشتنیان‌بگرن؟‌نا،‌نابێت‌ئه‌م‌کاره‌بکه‌ن.

‌له‌سه‌رو‌ئه‌مه‌وه‌،‌چه‌ک‌و‌تفاقی‌جه‌نگی‌دوژمنه‌کانمان‌نابه‌ینه‌‌نێو‌په‌رستگاکانمانه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌بۆ‌هه‌موو‌یۆنانییه‌ک‌نیگه‌ران‌بین‌چه‌که‌کانیان‌بۆ‌خۆمان‌داگیرناکه‌ین.‌به‌بێ‌فه‌رمانی‌خوا‌ئه‌م‌کاره‌‌ناکه‌ین،‌ئه‌گینا

‌په‌رستگاکانمان‌گه‌نده‌ڵ‌ده‌بن.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌له‌‌باره‌ی‌داگیرکردنی‌زه‌وی‌یۆنانییه‌کان‌و‌ماڵ‌سوتاندنیان‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌‌ئایا‌سه‌ربازه‌کانت‌ئه‌م‌کارانه‌‌دژی

98

‌دوژمنه‌کانیان‌ده‌که‌ن؟‌حه‌زده‌که‌م‌‌بۆچوونی‌تۆ‌بزانم.

‌به‌‌بۆچوونی‌من،‌وه‌کو‌چۆن‌جه‌نگ‌و‌جه‌نگی‌ناو‌خۆشمان‌هه‌یه‌،‌دوو‌جۆر‌ڕێنه‌که‌وتنیش‌خۆیان‌قوتده‌که‌نه‌وه‌.‌ئه‌م‌دووانه‌ش‌یه‌که‌میان‌شتێکه‌‌له‌‌خۆته‌وه‌‌نزیکه‌،‌دووه‌میان‌دووره‌‌و‌بێگانه‌یه‌.‌جه‌نگی‌ناوخۆ

‌دوژمنایه‌تی‌و]ڕێنه‌که‌وتنی[‌ناوخۆیه‌.‌دووه‌میش‌ڕێنه‌که‌وتنه‌‌له‌گه‌ڵ‌که‌سانی‌دوور‌و‌بێگانه‌.‌ئه‌و‌بۆچوونه‌‌دروسته‌.

‌ته‌ماشاکه‌‌و‌بزانه‌‌داخۆ‌ئه‌م‌خاڵه‌ش‌دروسته‌:‌من‌ده‌ڵێم‌ڕه‌گه‌زی‌یۆنانی)خۆ(‌یه‌و‌نزیکه‌‌و‌به‌ربه‌رییه‌کانیش‌بێگانه‌ن.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌کاتیک‌یۆنانییه‌کان‌دژی‌به‌ربه‌رییه‌کان‌ڕاده‌وه‌ستن‌ده‌بن‌به‌‌دوژمنی‌ئاسايى‌به‌رانبه‌ر‌یه‌کدی.‌ئه‌مه‌‌به‌‌جه‌نگ

‌ناوزه‌د‌ده‌که‌ین.‌یۆنانییه‌کانیش‌له‌نێو‌خۆیاندا‌به‌‌سروشت‌هاوڕێن‌و‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدییا‌شه‌ڕده‌که‌ن‌یۆنان‌دابه‌شده‌که‌ن‌ئه‌مه‌به‌‌جه‌نگی‌ناوخۆ‌داده‌نێین.

‌من‌به‌‌هه‌موو‌شێوه‌یه‌ک‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕام.‌ئێستا،‌ته‌ماشاکه‌،‌له‌‌هه‌ر‌شوێنێکدا‌جه‌نگی‌ناوخۆ‌هه‌ڵگیرسێت‌شاره‌که‌‌دابه‌ش‌بکرێت،‌یه‌کێک‌له‌‌الیه‌نه‌کان

‌په‌الماری‌زه‌وی‌و‌ماڵی‌الیه‌نه‌که‌ی‌دیکه‌‌بدات،‌ئاگریان‌تێبه‌ردات،‌به‌‌کاریکی‌قێزلێکراوه‌داده‌نرێت‌چونکه‌‌ئه‌وه‌‌ده‌رده‌خات‌هیچ‌الیه‌نێک‌شاره‌که‌ی‌خۆش‌ناوێت.‌ئه‌گینا‌چۆن‌دایک‌و‌دایه‌نی‌خۆی‌تاڵانده‌کات.‌ئێمه‌

‌گوتمان‌ده‌شێت‌خهرمانى‌ئه‌و‌ساڵه‌ی‌دوژمنه‌که‌ی‌له‌ناو‌به‌رێت‌به‌ڵام‌نابێت‌ئه‌وه‌شی‌له‌‌بیربچێت،‌که‌‌ڕۆژێک‌ئه‌م‌الیانانه‌‌ئاشتده‌بنه‌وه‌‌و‌شه‌ڕناکه‌ن.

‌ئه‌م‌جۆره‌‌بیرکردنه‌وه‌یه‌‌شارستانی‌تره‌.‌ئه‌و‌شاره‌ی‌تۆ‌دایده‌مه‌زرێنیت‌یۆنانییه‌؟

‌به‌ڵێ.‌ئه‌ی‌هاووڵاتیانی‌چاک‌نابێت‌شاریی‌بن؟

‌وایه‌.‌ئایا‌یۆنانیان‌خۆشناوێت؟‌یۆنان‌به‌]خاکی[‌خۆیان‌دانانێن؟‌هه‌موویان‌شوێن‌یه‌ک‌ئایین‌ناکه‌ون؟

‌به‌ڵێ‌،‌بێگومان.‌ئایا‌جیاوازییه‌کانیان‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدییا‌به‌‌جه‌نگی‌ناوخۆ‌نابینن؟

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌ئایا‌به‌و‌بیرۆکه‌یه‌وه‌‌شه‌ڕناکه‌ن،‌که‌‌ڕۆژێک‌ده‌بێت‌ڕێکه‌ون؟

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌که‌وابوو،‌به‌‌توندی‌دژی‌یه‌کدی‌ڕاناوه‌ستن‌و‌یه‌کدی‌داگیرناکه‌ن‌چونکه‌‌دوژمنی‌یه‌کدی‌نین.

‌ڕاسته‌.‌خاکی‌یۆنان‌داگیرناکه‌ن‌و‌ماڵی‌یۆنانی‌ناسوتێنن.‌هیچ‌هاووڵاتیه‌کی‌یۆنانی:‌ژن،‌پیاو‌و‌منداڵ‌به‌‌دوژمنی

‌خۆیان‌دانانێن.‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌بن‌به‌‌هۆی‌ئاژاوه‌‌و‌دووبه‌ره‌کی‌سزا‌ده‌درێن.‌پێویسته‌‌هاووڵاتیان‌به‌م‌جۆره‌‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌دوژمندا‌بکه‌ن.‌پێویسته:‌"وڵات‌داگیرمه‌که‌‌و‌ماڵ‌مه‌سوتێنه"‌

بۆ‌پاسه‌وانه‌کان‌بكهين‌به‌یاسا؟

‌وابیربکه‌وه‌‌پێویسته‌‌و‌ئه‌مه‌ش،‌وه‌کو‌یاساکانی‌دیکه‌‌شتێکی‌چاکه‌.‌به‌ڵام،‌سوکرات،‌من‌وا‌بۆی‌ده‌چم‌ئه‌گه‌ر‌له‌سه‌ر‌باسه‌که‌ت‌به‌رده‌وام‌بیت،‌ئه‌و‌خاڵه‌ت‌له‌‌بیرده‌چێت،‌که‌‌چۆن‌ئه‌م‌ده‌ستوره‌‌بهێنینه‌‌کایه‌وه‌‌و

‌كىبه‌رقه‌راری‌بکه‌ین.‌من‌له‌گه‌ڵتام،‌هه‌موو‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌باسمانکردن‌چاکن.‌من‌خا‌ديكهشى‌ده‌خه‌مه‌‌سه‌ر،‌که‌‌تۆ‌باست‌نه‌کرد،‌ئه‌ویش‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌پاسه‌وانه‌کان‌جه‌نگاوه‌ری‌چاکن‌و‌له‌

‌جه‌نگدا‌یه‌کدی‌جێناهێڵن‌چونکه‌‌باوک‌و‌برا‌و‌کوڕی‌یه‌کدین.‌ئه‌گه‌ر‌ژنانیش‌له‌گه‌ڵیانا‌بچنه‌‌جه‌نگه‌وه‌یان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.له‌پشته‌وه‌‌یارمه‌تیان‌بده‌ن‌هیچ‌دوژمنێک‌له‌‌به‌رده‌میاندا‌خۆی‌ڕاناگرێت

99

‌گریمان‌له‌گه‌ڵ‌دانانی‌ئه‌م‌ده‌ستوره‌دا‌ئه‌م‌شتانه‌‌هاتوونه‌ته‌‌کایه‌وه‌.‌به‌ڵام‌پێویسته‌‌بزانین‌چۆن‌ڕووده‌دات.‌ئه‌مه‌‌دژی‌باسه‌که‌م‌په‌الماردانێکی‌کتوپڕه‌‌چاوه‌ڕوانی‌من‌ناکه‌ی‌تاکو‌ڕوونی‌بکه‌مه‌وه‌.‌من‌خۆم‌له‌‌دوو‌شه‌پۆله‌که‌ی‌پێشو‌ده‌ربازکرد‌به‌ڵام‌تۆ‌ڕه‌خنه‌یه‌کی‌دیکه‌م‌لێده‌گریت.‌ئه‌مه‌ش‌گه‌وره‌ترین‌و‌سه‌ختترین‌شه‌پۆله‌.‌ئه‌گه‌ر‌بزانیت‌چه‌ند‌گه‌وره‌یه‌‌به‌زه‌ییت‌به‌حاڵما‌دێته‌وه‌‌و‌تێده‌گه‌یت‌چۆن‌به‌‌نابه‌دڵی‌و‌ترسه‌وه‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ده‌ڕوانمه‌‌ناکۆکییه‌کان

‌ئه‌گه‌ر‌به‌م‌جۆره‌‌بدوێیت‌ئێمه‌‌زۆرتر‌حه‌زده‌که‌ین‌بزانین‌چۆن‌ئه‌و‌ده‌ستوره‌‌دێته‌کایه‌وه‌.‌باشتره‌‌کاتمان‌نه‌کوژیت‌و‌باسی‌بکه‌یت.

‌پێویسته‌،‌به‌ڵام‌چی؟‌هیچ.‌ئه‌گه‌ر‌بزانین‌دادوه‌ری‌چیه‌،‌ئایا‌ده‌توانین‌بڵێین‌مرۆڤێکی‌دادوه‌ر‌و‌خودی‌دادوه‌ری‌دوو‌شتی‌جیاواز

‌نین.‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌له‌‌هه‌موو‌ڕوویه‌که‌وه‌‌له‌‌دادوه‌ری‌ده‌چێت؟‌یان‌ڕازی‌ده‌بین‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌خۆی‌زۆر‌له‌‌دادوه‌ری‌نزیک‌بکاته‌وه‌و‌جێبه‌جێیبکات؟

‌ڕازی‌ده‌بین.‌ئێمه‌‌به‌‌دوای‌شێوازێک‌بۆ‌دادوه‌ری‌ده‌گه‌ڕاین.‌هه‌وڵماندا‌بزانین‌دادوه‌ری‌چیه‌‌و‌که‌سێکی‌دادوه‌ریش

‌چۆنه‌.‌مرۆڤی‌دادوه‌ر‌چ‌جۆرێکه‌.‌به‌هه‌مان‌شێوه‌،‌ئه‌م‌هه‌ڵوێسته‌شمان‌به‌رانبه‌ر‌نادادوه‌ری‌هه‌بوو.‌بیرمانکرده‌وه‌،‌که‌‌به‌‌دیاریکردنی‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌به‌خته‌وه‌ری‌یان‌نابه‌خته‌وه‌رییه‌وه‌‌‌تێده‌گه‌ین‌ئه‌وه‌ی‌له‌وان

‌بچێت‌به‌شێکی‌به‌خته‌وه‌رییان‌به‌رکه‌وتوه‌.‌به‌ڵام‌نه‌مانویست‌ئه‌وه‌‌بسه‌لمێنین‌چۆن‌ئه‌م‌جۆره‌‌مرۆڤانه‌‌دێنه‌‌کایه‌وه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ڕاسته‌.

‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌خراپترین‌هونه‌رمه‌ند‌پۆرتره‌یتی‌جوانترین‌مرۆڤمان،‌وه‌کو‌خۆی‌به‌‌وردی‌بۆدروستده‌کات‌ب ‌ ت؟ئهوەی‌ئه‌و‌مرۆڤهی‌بينيب

‌نا،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیم.‌له‌باره‌ی‌کێشه‌که‌ی‌خۆمانه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌‌نه‌مانگوت‌ئێمه‌‌بیر‌له‌‌دامه‌زراندنی‌شارێکی‌چاک‌ده‌که‌ینه‌وه‌؟

‌به‌‌دڵنیاییه‌وه‌.‌که‌وابوو،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌گفتوگۆکه‌مان‌له‌بار‌نه‌بێ‌ئه‌گه‌ر‌نه‌توانین‌دامه‌زراندنی‌ئه‌و‌شاره‌ی‌له‌بیرماندایه‌

‌بسه‌لمێنین؟‌نا،‌وابۆی‌ناچم.

‌ئه‌وه‌‌ڕاستیه‌که‌یه‌تی.‌ئه‌گه‌ر‌له‌به‌ر‌دڵی‌تۆ‌هه‌وڵبده‌م‌ئه‌و‌بارو‌دۆخانه‌‌باسبکه‌م،‌که‌‌شارێکی‌وای‌تێدا‌دروست‌ده‌بێت‌تۆش‌ده‌بێت‌له‌به‌ر‌دڵی‌من‌شتێک‌بکه‌یت.

‌وەكو‌چی؟‌ئايا‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌کرده‌وه‌‌ده‌کرێت‌به‌‌گوێره‌ی‌بیردۆزه‌‌‌نيه؟‌یان‌کرده‌وه‌‌له‌‌بیردۆزه‌‌که‌متر‌ڕاستی‌ناسه‌؟

لهوانهيه‌هه‌ندێک‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌بۆچوونه‌دا‌هاوڕا‌نه‌بن.‌ئایا‌تۆ‌له‌سه‌ر‌ئه‌مه‌‌ڕێده‌که‌ویت؟

‌من‌ڕێده‌که‌وم.‌که‌وابوو،‌ناچارم‌مه‌که‌‌بۆت‌بسه‌لمێنم‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌بیردۆزه‌دا‌باسیده‌که‌ین،‌وه‌کو‌خۆی‌بیهێنینه‌‌کایه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ئێمه‌‌بزانین‌ئه‌و‌شاره‌ی‌باسمانکرد‌چۆن‌به‌ڕێوه‌ببرێت‌یان‌به‌و‌جۆره‌ی‌تۆ‌له‌سه‌ری‌ڕێکه‌وتیت،‌ده‌گونجێت

‌ئه‌وشاره‌ش‌به‌‌ڕاستی‌دامه‌زرێنین.‌ئایا‌تۆ‌به‌مه‌‌ڕازی‌نیت؟‌من‌به‌ش‌به‌حاڵی‌خۆم‌ڕازیم.‌هه‌روه‌ها‌منیش.

‌پاش‌ئه‌مه‌‌هه‌وڵده‌ده‌ین‌ئه‌وه‌‌بدۆزینه‌وه‌‌چ‌شتێکی‌خراپ‌له‌‌شاره‌کاندا‌ده‌کرێت.‌ئه‌و‌گۆڕانکارییانه‌ش‌چین‌.شار‌‌به‌ره‌و‌ئه‌و‌ده‌ستوره‌ی‌ئێمه‌‌ده‌به‌ن

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌به‌‌بۆچوونی‌من‌ئه‌و‌گۆڕانکارییه‌‌هه‌یه‌‌و‌شیاوی‌ئاوڕلێدانه‌وه‌یه‌.‌ئه‌مه‌ش‌نه‌‌گه‌وره‌‌و‌نه‌‌بچوکه‌،‌به‌ڵام

‌گۆڕانکارییه‌که‌،‌که‌‌ڕووده‌دات.‌ئه‌و‌گۆڕانکارییه‌‌چیه‌؟

100

‌ئێستا‌به‌‌شه‌پۆله‌‌گه‌وره‌که‌‌گه‌یشتوین.‌من‌ئه‌وه‌‌باسده‌که‌م،‌که‌‌ده‌مه‌وێت‌له‌سه‌ری‌بدوێم‌و‌گوێ‌ناده‌مێ‌شه‌پۆله‌که‌‌پڕ‌پێکه‌نینیش‌بێت‌و‌من‌له‌نێو‌ده‌ریای‌گاڵته‌بازییدا‌نوقم‌بکات.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌گوێ‌بگره‌‌و‌بزانه‌

‌ده‌ڵێم‌چی.‌بڵێ.

‌تاکو‌فه‌یله‌سوفه‌کان،‌وه‌کو‌پاشا‌فه‌رمانره‌وایی‌نه‌که‌ن‌یان‌فه‌رمانڕه‌واکان‌خه‌ریکی‌فه‌لسه‌فه‌کاری‌نه‌بن‌و‌فه‌لسه‌فه‌‌و‌ده‌سته‌ڵاتی‌ڕامیاری‌یه‌ک‌نه‌گرن،‌گالوکۆن،‌شاره‌کان‌و‌ڕه‌گه‌زی‌مرۆڤیش‌له‌‌خراپه‌‌ناپارێزین.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.تاکو‌ئه‌م‌کاره‌‌نه‌که‌ین‌ده‌ستوره‌که‌شمان‌بۆ‌شاره‌که‌‌جۆر‌نابێت

‌سوکرات،‌پاش‌ده‌ربڕینی‌ئه‌م‌بیروڕایه‌‌ده‌بێت‌چاوه‌ڕوانی‌هێرش‌و‌په‌الماردانی‌ئه‌و‌که‌سانه‌ش‌به‌‌هه‌موو‌چه‌کێکه‌وه‌‌بکه‌ین،‌که‌]به‌‌گوێره‌ی‌تۆ[‌له‌و‌پله‌یه‌دا‌نین‌شیاوی‌فه‌رمانره‌وایی‌بن.‌تاکو‌به‌ڵگه‌یان‌بۆ

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.نه‌هێنیته‌وه‌‌و‌ڕازییان‌نه‌که‌یت‌به‌‌سزای‌خۆتت‌ده‌گه‌یه‌نن

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.تۆ‌یه‌کێک‌بووی‌له‌وانه‌ی‌داوات‌لێکردم‌ئه‌م‌بۆچوونه‌م‌ده‌ربڕم

‌من‌نامه‌وێت‌پشتت‌چۆڵ‌بکه‌م‌‌بۆیه‌‌داوات‌لێده‌که‌م‌وه‌ڵامی‌باشتر‌ئاماده‌‌بکه‌یت‌و‌کێشه‌که‌‌زۆرتر‌ڕوونبکه‌یته‌وه‌.

‌هه‌وڵده‌ده‌م،‌به‌تایبه‌تی‌پاش‌ئه‌وه‌ی‌زانیم،‌تۆ‌پشتم‌چۆڵ‌ناکه‌یت‌و‌له‌گه‌ڵمای.‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌ده‌ست‌ئه‌و‌خه‌ڵکه‌‌ڕزگارمان‌بێت‌پێویسته‌‌پێناسه‌ی‌فه‌یله‌سوف،‌ئه‌وه‌ی‌فه‌رمانڕه‌وایی‌پێده‌ده‌رێت،‌بکه‌ین.‌پاش‌ئه‌مه‌

‌ڕوونیده‌که‌ینه‌وه‌،‌که‌‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌فه‌یله‌سوف‌داده‌نرێن‌به‌‌سروشت‌ته‌وانای‌فه‌رمانڕه‌واییان‌هه‌یه‌.‌هاووڵاتیانی‌دیکه‌ش‌به‌‌سروشت‌له‌م‌ته‌واناییه‌‌بێبه‌شن‌و‌ده‌بێت‌شوێن‌فه‌رمانی‌فه‌یله‌سوفه‌کان‌بکه‌ون.

‌ئێستا،‌کاتی‌پێناسکردنه‌که‌‌هاتوه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌له‌گه‌ڵما‌هه‌وڵبده‌‌ڕێگه‌یه‌ک‌بۆ‌پێناسکردنه‌که‌‌بدۆزینه‌وه

‌تۆ‌پێش‌که‌وه‌.‌ده‌بێت‌بیرت‌بخه‌مه‌وه‌‌یان‌له‌‌بیرته‌‌گوتمان‌ئه‌وه‌ی‌شتێکی‌خۆشده‌وێت‌ده‌بێت‌هه‌موو‌به‌شه‌کانی‌ئه‌و

‌شته‌ی‌خۆشبوێت؟‌من‌تێناگه‌م،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌بیرم‌بخه‌وه‌.

‌له‌وانه‌یه‌،‌که‌سێکی‌دیکه‌ش،‌وه‌کو‌تۆ‌وه‌ڵامم‌بداته‌وه‌.‌که‌سێکی‌پر‌حه‌ز‌و‌ئاره‌زووی‌وه‌کو‌تۆ‌چاک‌ده‌زانێ‌هه‌موو‌کوڕێکی‌الوی‌جوان،‌له‌و‌ته‌مه‌نه‌دا‌ئاره‌زووی‌عاشقه‌کانیان‌ده‌جوڵێنن.‌ئایا‌له‌گه‌ڵ‌الوێکی‌پێست

‌سپی،‌لوت‌پان،‌لوت‌قوالپی‌یان‌ئه‌و‌الوه‌ی‌له‌‌شازاده‌‌ناچێت،‌پێستی‌زه‌رد‌یان‌هه‌نگوینی‌بێت،‌به‌مت؟جۆره‌]ئاره‌زووت[‌بۆى‌ناجوڵێت؟‌بێ‌بیانو‌ناته‌وێ‌ھهموو‌گوڵێکت‌له‌و‌باخه‌دا‌ده‌ستكهو

‌.ئه‌گه‌ر‌به‌و‌جۆره‌‌ته‌ماشای‌من‌بکه‌یت‌له‌‌به‌ر‌گفتوگۆکه‌مان‌له‌گه‌ڵتا‌ڕێده‌که‌وم

‌بێجگه‌‌له‌مه‌ش،‌ئه‌وانه‌ی‌شه‌راب‌خۆرن‌به‌م‌جۆره‌‌ڕه‌فتارناکه‌ن؟‌ئه‌وان‌حه‌زیان‌له‌‌هه‌موو‌جۆره‌‌شه‌رابێک‌نیه‌؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌به‌م‌جۆره‌‌ئه‌وانه‌ی‌حه‌زیان‌له‌‌ڕێزه‌‌وەكو‌سه‌ر‌له‌شکره‌کان،‌که‌شتیه‌وانه‌کان‌ئه‌گه‌ر‌که‌سانی‌مه‌زن‌و‌.گرنگ‌ڕێزیان‌نه‌گرن‌داوای‌ڕێزلێنان‌له‌که‌سانی‌نزمیش‌ده‌که‌ن‌چونکه‌‌مه‌به‌ستی‌ئه‌وان‌ڕێزلێنانه‌‌به‌گشتی

‌وایه‌.‌باشه‌،‌ئێستا‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵه‌‌ڕێده‌که‌ویت‌یان‌نا؟‌کاتێک،‌که‌سێک‌حه‌زی‌له‌‌شتێکه‌،‌حه‌ز‌له‌‌به‌شێکی‌یان

‌هه‌مووی‌ئه‌و‌شته‌‌ده‌کات؟‌ئێمه‌‌ده‌ڵێین،‌حه‌ز‌له‌‌هه‌مووی‌ده‌کات.

ڕاسته‌‌بڵێین،‌فه‌یله‌سوف‌حه‌ز‌له‌‌هه‌موو‌به‌شه‌کانی‌زانایی‌ده‌کات‌؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌به‌ڵێ،‌ڕاسته

101

‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌الوه‌و‌ده‌یه‌وێت‌فێربێت‌هێشتا‌سودی‌فێربوونه‌که‌ی‌بۆ‌ده‌رنه‌که‌وتوه‌،‌به‌‌خۆشه‌ویستی‌فێربوون‌.یان‌فه‌یله‌سوفی‌ناوزه‌د‌ده‌که‌ین

‌ئه‌وه‌ش‌ڕاسته‌.‌ئه‌وه‌ی‌ئاماده‌یه‌‌هه‌موو‌شتێک‌فێربێت‌حه‌ز‌له‌‌فێربوون‌ده‌کات،‌به‌‌فه‌یله‌سوف‌داده‌نرێت.‌وا‌نیه‌؟

‌زۆرکه‌س،‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا،‌ده‌بن‌به‌‌فه‌یله‌سوف‌ته‌نانه‌ت‌ئه‌وانه‌ی‌حه‌ز‌له‌‌ته‌ماشا‌کردنیش‌ده‌که‌ن‌دێنه‌‌ڕیزه‌وه‌.‌چونکه‌‌ئه‌وانیش‌خۆشی‌له‌‌فیربوون‌وه‌رده‌گرن.‌هه‌روه‌ها‌ئه‌وانه‌ی‌حه‌ز‌له‌‌ده‌نگ‌ده‌که‌ن،‌چونکه‌

‌به‌زۆر‌گوێ‌ناگرن‌و‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆیان‌به‌شداری‌میهره‌جانی‌دایۆنیسس‌له‌‌شار‌و‌گونده‌کان‌ده‌که‌ن‌گوێ‌له‌‌هه‌موو‌کۆڕاڵه‌کان‌ده‌گرن.‌ئایا‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌فه‌یله‌سوفن؟

‌نه‌خێر،‌به‌ڵام‌له‌‌فه‌یله‌سوف‌ده‌چن.‌کێ‌فه‌یله‌سوفی‌ڕاسته‌قینه‌یه‌؟

‌ئه‌وانه‌ی‌حه‌زده‌که‌ن‌ڕاستی‌بناسن.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مه‌به‌ستی‌ته‌واوت‌چیه‌؟

‌ئاسان‌نیه‌‌باسی‌بکه‌م،‌به‌ڵام‌هه‌ستده‌که‌م‌تۆ‌له‌گه‌ڵما‌ڕێده‌که‌ویت.‌له‌سه‌ر‌چی؟

‌مادامه‌کی‌جوانی‌دژوه‌ستاوی‌ناشرینییه‌،‌جوانی‌و‌ناشرینی‌‌‌دوو‌شتن.‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌مادامه‌کی‌دوو‌شتن،‌هه‌ریه‌که‌‌له‌وانه‌ش‌یه‌ک‌فۆرمی‌‌هه‌یه.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌دام.

‌ئه‌مه‌‌بۆ‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری،‌چاکه‌،‌خراپه‌‌و‌فۆرمه‌کانی‌دیکه‌ش‌دروسته‌.‌به‌ڵام‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌کرده‌وه‌‌و‌ته‌نه‌کان‌و‌شتی‌دیکه‌وه‌‌هه‌یه‌،‌که‌تیایاندا‌به‌رجه‌سته‌‌ده‌بن،‌هه‌ریه‌کێک]له‌و

‌فۆرمانه‌[‌به‌‌چه‌ند‌شێوه‌یه‌ک‌خۆی‌ده‌رده‌خات.‌ڕاسته‌.

‌وان‌ئه‌وان‌دەكهم‌تۆ‌به‌‌خۆشه‌ویستی‌بینین‌و‌بیستن‌یان‌پیشه‌کانی‌دیکه‌من‌جه‌خت‌له‌سه‌ر‌جیاوازی‌ن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.داتنان‌و‌ئه‌وانه‌ی‌منيش‌به‌‌فه‌یله‌سوف‌ناوزه‌دم‌کردن

‌ئه‌مه‌‌چۆن‌ده‌که‌یت؟‌ئه‌وانه‌ی‌حه‌ز‌له‌‌بینین‌و‌بیستن‌ده‌که‌ن،‌ده‌نگ،‌ڕه‌نگ‌و‌شێوه‌ی‌جوانیان‌خۆشده‌وێت‌‌له‌‌بیردا‌ناتوانن‌له‌

‌ناوه‌ڕۆکی‌جوانی‌تێبگه‌ن.‌به‌‌دڵنییه‌وه‌.

‌ئه‌و‌که‌سه‌‌چۆنه‌،‌که‌‌باوه‌ڕی‌به‌‌شتی‌جوان‌هه‌یه‌،‌جوانی‌ڕه‌تده‌داته‌وه‌‌و‌شوێن‌ئه‌و‌که‌سه‌ش‌ناکه‌وێت،‌که‌‌زانیاری‌سه‌باره‌ت‌جوانی‌ده‌داتێ؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌ئه‌و‌که‌سه‌‌له‌‌خه‌ونا‌بژی؟‌ئه‌وه‌‌خه‌و‌بینین‌نیه‌.‌گرنگ

ت،‌که‌له‌‌یه‌کدی‌ده‌چن؟نیه‌‌خه‌وتبێت‌یان‌چاوکراوه‌‌ئه‌و‌تهنيا‌ئهو‌شتانه‌‌دەبين

‌بێگومان،‌ئه‌و‌که‌سه‌‌خه‌و‌ده‌بینێت.‌ئه‌وه‌ی‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌بۆی‌ده‌چێت‌باوه‌ڕی‌به‌‌خودی‌جوانی‌هه‌یه‌‌و‌له‌نێو‌شته‌کانیشدا‌جوانی‌ده‌بینێت،‌به‌ڵام

ت.‌ئه‌و‌که‌سه‌‌خه‌و‌نابینێت؟جوانی‌به‌‌شته‌‌جوانه‌کان‌دانان

‌نا،‌ئه‌و‌به‌‌ئاگایه‌.‌که‌وابوو،‌دروسته‌‌ئه‌گه‌ر‌بیره‌کانی‌به‌‌زانین‌دابنێین‌چونکه‌‌ئه‌و‌ده‌زانێت.‌‌بیری‌که‌سه‌کانی‌دیکه‌ش،‌به‌

‌بۆچوون‌ناوزه‌د‌ده‌که‌ین‌چونکه‌‌ئه‌و‌بیرانه‌‌بۆچوونی‌ئه‌وانه‌.‌دروسته‌.

‌چۆن‌ئه‌و‌که‌سه‌‌ده‌بینیت‌،‌که‌تهنيا‌بۆچوونی‌هه‌یه‌‌و‌زانینی‌نیه‌.‌ڕه‌خنه‌‌له‌‌ئێمه‌‌ده‌گرێت‌و‌ڕاستی‌باسه‌که‌مان‌ڕه‌تده‌داته‌وه‌؟‌ده‌توانین‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌پێی‌بڵێین،‌ئه‌و‌‌هه‌ڵه‌یه‌،‌به‌‌نه‌رمی‌له‌گه‌ڵیا‌بدوێین‌و‌ڕازی

بکه‌ین؟

102

‌پێویسته‌.‌بیربکه‌وه‌،‌چی‌پێ‌بڵێین.‌به‌م‌جۆره‌‌پرسیاری‌لێناکه‌ین؟‌یه‌که‌م،‌ده‌ڵێین‌که‌س‌ناڵێ‌ئه‌و‌ھيچ‌نازانێت.‌‌‌پێمان‌خۆشه‌‌بزانین‌چ‌جۆره‌‌زانیارییه‌کی‌هه‌یه‌.‌ئه‌نجا‌ده‌ڵێین:‌ئايا‌ئه‌وه‌ی‌زانایه‌‌شتێک‌ده‌زانێت‌یان‌هیچ‌نازانێت؟‌تۆ‌بۆ‌ئه‌و‌وه‌ڵامی‌ئه‌م‌پرسیاره‌‌بده‌وه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شتێک

‌ده‌زانێت.‌زانينهكهی‌له‌‌باره‌ی‌شتێکه‌وه‌یه‌،‌که‌‌هه‌یه‌‌یان‌نیه‌؟

‌له‌‌باره‌ی‌شتێکه‌وه‌یه‌،‌که‌‌هه‌یه‌.‌چۆن‌شتێکی‌نه‌بوو‌ده‌ناسرێت؟‌که‌وابوو‌چاک‌تێده‌گه‌ین،‌که‌‌:‌گرنگ‌نیه‌‌چه‌ند‌ڕێگه‌ی‌لێکۆڵینه‌وه‌‌هه‌بێت.‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌ته‌واوی‌هه‌یه‌‌به‌‌ته‌واوی

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ده‌ناسرێت‌و‌ئه‌وه‌ی‌نیه‌‌ناناسرێت

‌زۆر‌دروسته‌.‌باشه‌.‌ئێستا،‌ئه‌گه‌ر‌شتێک‌له‌‌ڕوویه‌که‌وه‌‌هه‌بێت‌و‌نه‌بێت،‌ناکه‌وێته‌‌نێوان‌ئه‌و‌شتانه‌وه‌،‌که‌‌له‌‌هیچ

‌ڕوویه‌که‌وه‌‌نین‌و‌له‌‌هه‌موو‌ڕوویه‌که‌وه‌‌هه‌ن؟‌به‌ڵێ،‌ده‌که‌وێته‌‌نێوانه‌وه‌.

‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌زانین‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌هه‌بووه‌کانه‌وه‌‌هه‌یه‌،‌نه‌زانینیش‌به‌وانه‌وه‌،‌که‌‌نین،‌پێویست‌ناکات‌بزانین‌چی‌ده‌که‌وێته‌‌نێوان‌زانین‌و‌نه‌زانینه‌وه‌؟

‌بێگومان.‌ئایا‌بۆچوون‌شت‌نیه‌؟

‌بێگومان‌شته‌.‌له‌‌زانینه‌وه‌‌جیاوازه‌‌یان‌نا؟

‌بۆچوون‌و‌زانین‌هه‌ریه‌کێکیان‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌بابه‌ته‌کانه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌ڕاسته‌.

‌ئێستا،‌زانین‌په‌یوه‌ندی‌به‌)چیه‌تی(‌یه‌وه‌‌نیه‌؟‌ئايا‌نایه‌وێت‌چیه‌تی‌بابه‌ته‌که‌‌بناسێت؟‌پێویسته‌‌ئه‌م‌کێشه‌یه‌‌زۆرتر‌ڕوونبکه‌ینه‌وه‌.

‌چۆن؟‌هێز‌جۆری‌شته‌کانه‌،‌که‌‌ده‌سته‌ڵات‌یان‌کاریگه‌رێتی‌خۆی‌ده‌نوێنێ.‌بینین‌و‌بیستن،‌بۆنموونه‌‌جۆرێکن‌له

‌‌هێز‌که‌‌ئێمه‌‌هه‌مانه‌.‌وایه‌.

‌من‌وابۆ‌کێشه‌که‌‌ده‌چم‌.‌هێز‌ڕه‌نگ‌و‌شێوه‌ی‌نیه‌‌یان‌خه‌سڵه‌تی‌شته‌کانی‌نیه‌‌و‌جیاوازه‌.‌بۆ‌ناسینی‌هێزێک‌ده‌ڕوانمه‌‌کاریگه‌رێتی‌و‌ئاکامه‌که‌ی.‌منیش‌ده‌یناسمه‌وه‌‌ئه‌گه‌ر‌هه‌مان‌کاریگه‌رێتی‌خۆی‌بنوێنێته‌وه‌.

‌ده‌ڵێم‌هه‌مان‌هێزه.‌‌‌ئه‌گه‌ر‌جیاوازیش‌بوو‌ده‌ڵێم‌جیاوازه‌.‌ئایا‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌بۆچوونه‌مدا‌هاوڕایت؟

‌من‌هاوڕام.‌ئایا‌زانین‌هێزه‌؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌مه‌زنترین‌هێزه

‌ئه‌ی‌بۆچوون‌هێزه‌‌یان‌شتێکی‌دیکه‌؟‌بۆچوونیش‌هێزه‌.

‌تۆ‌پێشتر‌زانین‌و‌بۆچوونت‌له‌‌یه‌کدی‌جیاکرده‌وه‌‌و‌به‌‌دوو‌شتی‌جیات‌دانان.‌کێ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌‌هێزێکی‌تێکشکاو‌له‌گه‌ڵ‌هێزێکی‌تێکنه‌شکاودا‌یه‌ک‌بن؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ڕاسته‌.‌ئێمه‌‌گوتمان‌بۆچوون‌و‌زانین‌جیاوازن

‌هه‌ریه‌کێک‌له‌وان‌به‌‌سروشت‌کاریگه‌رێتی‌خۆی‌به‌‌سه‌ر‌بابه‌ته‌که‌وه‌‌ده‌گێڕێ‌و‌بابه‌ته‌کانیش‌جیاوازن.‌وایه‌.

‌بۆچوون‌بیروڕایه‌؟

103

‌به‌ڵێ.بیروڕایه‌‌له‌سه‌ر‌بابه‌تی‌زانین.‌‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌بیروڕا‌ناسراوه‌،‌وه‌کو‌زانراوه‌که‌یه‌‌یان‌وانیه‌؟

‌به‌گوێره‌ی‌ڕێکه‌وتنه‌که‌ی‌پێشومان‌ئه‌مه‌‌کاریکی‌مه‌حاڵه‌.‌ئه‌وان‌دوو‌هێزی‌جیاوازن‌و‌بابه‌ته‌کانیشیان‌جیاوازن.‌ئه‌وه‌ی‌زانراوه‌‌له‌و‌بابه‌ته‌وه‌‌جیاوازه‌،‌که‌‌له‌بۆچووندایه‌.

‌که‌وابوو،‌ئه‌وه‌ی‌زانراوه‌‌له‌‌بابه‌تی‌بۆچوونه‌وه‌‌جیاوازه‌؟‌پیویسته‌‌جیاوازبێت.

‌ئايا‌بۆچوونمان‌بۆ‌شتێکه،‌‌که‌‌‌نيه؟‌ناگونجێت‌بۆچوونمان‌له‌سه‌ر‌شتێکی‌هه‌بوو‌هه‌بێت؟‌ئايا‌بۆچوون‌له‌سه‌رشتێکی‌هه‌بوو‌یان‌نه‌بوو‌سه‌رهه‌ڵده‌دات؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.نا

‌به‌ڵام‌ئه‌وه‌ی‌بیروباوه‌ڕی‌خۆی‌ده‌رده‌بڕێ‌بۆچوونی‌له‌سه‌ر‌شتێک‌دیاریده‌کات.‌به‌ڵێ.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.نينباشترین‌زاراوه‌‌بۆ‌ئه‌و‌شته‌ی‌نیه‌‌"هیچ"‌ه‌‌بهكاريدەھ

‌وایه‌.‌به‌ڵام‌ئێمه‌‌نه‌زانینمان‌به‌و‌شته‌وه‌‌به‌سته‌وه‌،‌که‌‌نیه‌‌و‌زانینیش‌به‌‌بوونه‌وه‌.‌که‌وابوو‌بۆچوون‌به‌م‌دووانه‌وه‌

‌.‌نه‌به‌ستراوه‌ته‌وه

‌ده‌بێت‌وابێت.‌له‌م‌ڕووه‌وه‌،‌بۆچوون‌زانینه‌و‌نه‌زانینیش‌نیه‌.

‌هیچ‌کامیان‌نیه‌.‌ئایا‌بۆچوون‌له‌‌زانین‌تاریکتر‌و‌له‌‌نه‌زانین‌ڕۆشنتره‌؟

‌به‌ڵێ.‌که‌وابوو،‌شتێکه‌‌له‌‌نێوانیاندایه‌.

‌به‌ڵێ.‌ئێمه‌‌گوتمان‌ئه‌و‌شته‌ی‌بسه‌لمێنرێت‌هه‌یه‌‌و‌له‌‌هه‌مانکاتدا‌نیه‌.‌ده‌که‌وێته‌‌نێوان‌بوون‌و‌نه‌بوونه‌وه‌.‌ئه‌و‌شته‌‌به‌‌ڕێگه‌ی‌زانین‌و‌نه‌زانینه‌وه‌‌نادۆزرێته‌وه‌.‌ده‌بێت]هێزێکی‌دیکه‌[‌له‌‌نێوان‌زانین‌و‌نه‌زانیندا‌هه‌وڵی

‌ده‌رخستنی‌بدات.‌ڕاسته‌.

‌بۆچوون،‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا،‌ئه‌و‌هێزه‌ی‌نێوانیانه‌.‌وایه‌.

‌ئێستا‌کاتی‌ئه‌وه‌‌هاتووه‌‌بزانين‌چی‌له‌‌بوون‌و‌نه‌بووندا‌به‌شداری‌ده‌کات‌و‌له‌‌هه‌مان‌کاتدا‌هیچیشیان‌نیه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌شته‌‌هه‌بێت،‌به‌هه‌ڵه‌دا‌ناچین،‌به‌‌بابه‌تی‌بۆچوون‌ناوزه‌دی‌بکه‌ین.

‌وایه‌.‌من‌ده‌مه‌وێت‌پاش‌گه‌یشتن‌به‌م‌ئاکامانه‌‌پرسیار‌له‌و‌هاوڕییه‌مان‌بکه‌م،‌که‌‌باوه‌ڕی‌به‌‌بوونی‌خودی‌جوانی‌نیه‌‌و‌ته‌نیا‌شته‌‌جوانه‌کان‌ده‌بینێت.‌ئه‌وه‌ی‌حه‌زی‌له‌‌بینینه‌‌و‌نایه‌وێت‌بڕوا‌به‌وه‌‌بکات،‌که‌‌خودی‌جوانی‌یان

‌خودی‌دادوه‌ری‌یه‌ک‌شته‌،‌ده‌ڵێین:‌هاوڕێی‌خۆشه‌ویست‌له‌نێو‌هه‌موو‌شته‌جونه‌کاندا‌دانه‌یه‌کیان‌له‌‌هه‌موویان‌ناشرینتر‌نیه‌؟‌له‌نێو‌هه‌موو‌دادوه‌رییه‌کاندا‌یه‌کێکیان‌نادادوه‌ر‌خۆی‌ده‌رناخات؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌پێویسته

‌جووته‌کان‌چۆن‌ده‌بینیت؟‌هیچ‌تاکێکیان‌له‌‌نیوه‌‌که‌متره‌؟‌نا.

‌سه‌باره‌ت‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌گه‌وره‌‌و‌بچوک،‌سوک‌و‌گرانن،‌هیچ‌کامیان‌له‌‌الیه‌نه‌دژه‌که‌ی‌زیاتر‌ده‌بێت؟‌نا،‌هه‌ر‌یه‌کێکیان‌له‌‌هه‌ر‌دوو‌الیه‌نه‌‌ناکۆکه‌کاندا‌هه‌یه‌.

104

‌که‌وابوو،‌ده‌زانیت‌چۆن‌مامه‌ڵه‌‌بکه‌یت.‌هیچ‌شوێنیکی‌دیکه‌‌بێجگه‌‌له‌نێوان‌بوون‌و‌نه‌بووندا‌ده‌بینیت،‌تاکو‌ئه‌م‌جۆره‌‌بابه‌ته‌ی‌لێدابنێیت؟‌بێگومان‌ئه‌و‌جۆره‌‌بابه‌ته‌‌له‌وه‌‌زۆرتر‌نابێت‌به‌وه‌ی‌هه‌یه‌‌یان‌نیه‌.‌هیچ‌شتێک

‌له‌‌نه‌بوون‌تاریکتر‌و‌له‌‌بوونیش‌ڕۆشنتر‌نیه‌.‌زۆر‌ڕاسته‌.

‌ده‌رده‌که‌وێت‌زۆربه‌ی‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌باوه‌ڕیان‌به‌جوانی‌و]چه‌مکه‌کانی[‌دیکه‌‌هه‌یه‌‌له‌نێوان‌بوون‌و‌نه‌بووندا‌ده‌سوڕێنه‌وه‌.

‌به‌ڵێ،‌به‌م‌باوه‌ڕه‌‌گه‌یشتوین.‌هه‌روه‌ها،‌ئه‌مه‌شمان‌به‌‌بۆچوون‌نه‌ک‌زانین‌ناوزه‌رکرد.

‌وایه‌.‌ئه‌وانه‌ی‌خودی‌جوانی‌نادۆزنه‌وه‌‌ته‌نیا‌شته‌‌جوانه‌کان‌ده‌بینن.‌‌ئاماده‌ش‌نین‌گوێ‌له‌و‌که‌سه‌‌بگرن

‌ده‌یه‌وێت‌فێریانبکات.‌هه‌روه‌ها،‌هه‌مان‌هه‌ڵوێستیان‌به‌رانبه‌ر]چه‌مکی[‌دادوه‌ریش‌هه‌یه‌.‌ئه‌وان‌خاوه‌نی‌‌.بۆچوونن‌نه‌ک‌زانین

‌پێویسته‌‌وابێت.‌ئه‌ی‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌له‌‌خودی‌شته‌کان،‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌نه‌گۆڕن‌ده‌کۆڵنه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێن؟‌ئایا‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌نین،‌که‌

‌ده‌زانن‌به‌ڵام‌خاوه‌نی‌بۆچوون‌نین؟‌ئه‌وش‌پێویسته‌‌وابێت.

‌ئایا‌ده‌توانین‌بڵێین،‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌حه‌زیان‌له‌‌بابه‌تی‌زانینه‌‌و‌ده‌یانه‌وێت‌بیناسن؟‌له‌‌بیرت‌نه‌چێت‌گوتمان‌ئه‌وانه‌ی‌خاوه‌نی‌بۆچوونن‌حه‌زیان‌له‌‌ده‌نگ‌و‌ڕه‌نگه‌‌جوانه‌کانه‌،‌به‌ڵام‌خودی‌جوانی‌ناناسن.

‌ڕاسته‌،‌ئه‌وه‌م‌له‌‌بیره‌.‌به‌‌هه‌ڵه‌دا‌ناچین‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌به‌‌خۆشه‌ویستی‌بۆچوون،‌نه‌ک‌فه‌یله‌سوف‌یان‌خۆشه‌ویسته‌کانی‌زانین

‌دابنێین؟‌ئایا‌به‌م‌ناولێنانه‌‌توڕه‌ده‌بن؟

‌ئه‌گه‌ر‌شوێن‌ڕاوێژی‌من‌بکه‌ون‌خۆیان‌توڕه‌ناکه‌ن.‌نابێت‌به‌رانبه‌ر‌ڕاستیناس‌توڕه‌بیت.‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌یانه‌وێت‌خودی‌شته‌کانیش‌بناسن‌فه‌یله‌سوفن‌و‌خۆشه‌ویستی‌بۆچوون‌نین؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌زۆر‌ڕاسته

105

به‌شی‌شه‌شه‌م‌من‌به‌‌گالوکۆنم‌گوت،‌پاش‌ئه‌م‌لێکۆڵینه‌وه‌‌درێژخایه‌ن‌و‌سه‌خته‌،‌فه‌یله‌سوف‌و‌ئه‌وانه‌ی‌فه‌یله‌سوفیش

‌نین،‌ده‌رکه‌وتن‌کێن.‌ئه‌و‌له‌‌وه‌ڵامدا‌گوتی:‌هه‌ڵبه‌ته‌‌له‌‌لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی‌کورتدا‌ئه‌مه‌مان‌بۆ‌ده‌رنه‌ده‌که‌وت.

‌بێگومان.‌به‌ڵام‌به‌‌بۆچوونی‌من‌باشتر‌وابوو‌ئه‌م‌هه‌موو‌شتانه‌مان‌باسنه‌کردبایه‌‌و‌ته‌نیا‌هه‌وڵی‌ڕوونکردنه‌وه‌ی‌جیاوازییه‌کانی‌نێوان‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ریمان،‌بدایه‌.

‌پاش‌ئه‌مه‌‌باسی‌چی‌بکه‌ین؟‌مادامه‌کی‌ئه‌وانه‌ی‌شته‌‌نه‌گۆڕه‌کان‌ده‌ناسن‌فه‌یله‌سوفن،‌ئه‌وانه‌ی‌خۆیان‌به‌‌شته‌‌گۆڕاوه‌کانه‌وه‌‌ماندوو‌ده‌که‌ن‌فه‌یله‌سوف‌نین،‌پێویسته‌‌بزانین‌کامیان‌شیاوی‌ئه‌وه‌ن‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکه‌ن؟‌چ

‌وه‌ڵامێکی‌ڕاست‌بۆ‌ئه‌م‌پرسیاره‌‌ده‌دۆزینه‌وه‌؟‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌توانن‌پاسه‌وانێتی‌بکه‌ن‌و‌یاسا‌و‌ژیانی‌شار‌بپارێزن‌ده‌بن‌به‌‌پاسه‌وان.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌هه‌روه‌ها‌پێویست‌ده‌کات‌ئه‌و‌پاسه‌وانه‌ی‌چاودێری‌هه‌موو‌شتێکه‌‌چاوی‌باش‌بڕوانێت‌و‌کوێر‌نه‌بێت؟

‌ئه‌وه‌‌شتێکی‌ئاشکرایه‌‌و‌نکۆڵی‌لێناکرێت.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌جیاوازی‌له‌‌نێوان‌کوێرێک‌و‌نه‌زانێکدا‌هه‌بێت؟‌‌ئه‌وانه‌ی‌نه‌زانن‌شێوازێکی‌دیار]بۆ‌زانین[

‌له‌نێو‌ده‌روونیاندا‌نابینرێت-‌وه‌کو‌هه‌ندێک‌هونه‌رمه‌ندی‌شێوه‌کاری،‌که‌‌ناتوانن‌به‌‌ته‌واوی‌مهش‌ناتوانین‌به‌‌ته‌واوی‌له‌‌واتای‌دادوه‌ری‌و‌چاکه‌‌تێبگه‌ن‌‌ووێنه‌ی]مۆدێله‌کایان[‌‌بکێشن‌ئ

‌.سه‌قامگیریان‌بکه‌ن

‌نا،‌جیاوازی‌له‌نێوانیاندا‌نیه‌.‌ت‌به‌‌پاسه‌وان؟‌یان‌ئه‌وانه‌ی‌زانیارییه‌کی‌ته‌واویان‌سه‌باره‌ت‌به‌‌هه‌موو‌شتێک‌هه‌یه‌بۆ‌ئهمکوێر‌دهكر

كاره‌باشترن‌؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.گه‌مژه‌ییه‌‌ئه‌گه‌ر‌فه‌یله‌سوفه‌کان‌هه‌ڵنه‌بژێرم

‌پێویست‌ده‌کات‌بزانین‌‌که‌سێک‌چۆن‌ئه‌و‌خه‌سڵه‌تانه‌ی‌تیدایه‌؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئێمه‌‌له‌‌سه‌ره‌تای‌باسه‌که‌مانه‌وه‌‌ئاماژه‌مان‌بۆ‌ئه‌وه‌‌کرد،‌که‌‌ده‌بێت‌له‌‌سروشتی‌فه‌یله‌سوفه‌کان‌بکۆڵینه‌وه‌.‌پاش‌ئه‌مه‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ڕێده‌که‌وین،‌که‌‌ئه‌وان‌شیاوی‌ئه‌وه‌ن‌فه‌رمانڕه‌وایی‌شاره‌که‌مان

‌بکه‌ن.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چۆن؟‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌ده‌ڵێین‌سروشتی‌فه‌لسه‌فیانه‌‌حه‌ز‌کردنه‌‌له‌‌فیربوونی‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌نه‌گۆڕن‌و‌خۆی‌به‌و

‌بابه‌تانه‌وه‌‌ماندووناکات،‌که‌‌په‌یداده‌بن‌و‌له‌ناوده‌چن.‌هه‌روه‌ها‌خۆشه‌ویستییان‌بۆ‌ئه‌م‌جۆره‌زانینه‌،‌وه‌کو‌خۆشه‌ویستی‌ئه‌و‌که‌سانه‌یه‌‌بۆ‌ڕێز‌یان‌ئاره‌زووی

106

‌سێکس،‌که‌‌به‌‌هیچ‌جۆریک‌ده‌ست‌به‌رداری‌نابن.‌ڕاسته‌.

‌ئه‌نجا‌بیربکه‌ره‌وه‌،‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌ئه‌م‌سروشته‌یان‌هه‌بێت.‌چ‌سروشتێک؟

‌درۆزن‌نین‌و‌به‌‌هیچ‌شتیکی‌ناڕاست‌ڕازی‌نین‌و‌ڕاستییان‌خۆشده‌وێت.‌ئه‌مه‌‌دروسته‌.

‌ئه‌مه‌‌دروست‌نیه‌،‌به‌ڵکو‌پێویسته‌.‌ئه‌و‌پیاوه‌ی‌ئاره‌زوویه‌کی‌سێکسی‌بۆ‌کوڕێکی‌جوان‌هه‌یه‌‌هه‌موو‌شتێکی‌ئه‌و‌کوڕه‌ی‌خۆشده‌وێت.

‌ڕاسته‌.جگه‌له‌‌ڕستی‌هه‌یه‌له‌‌زاناییه‌وه‌‌نزیک‌‌‌بێت؟هیچ‌شتێک‌ب

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌هیچ‌شتێکی‌نزیکتر‌نیه

‌ئایا‌ده‌گونجیت‌فه‌یله‌سوف‌حه‌زی‌له‌‌زانین‌و‌ناراستیش‌بێت؟‌نابێت.

‌که‌وابوو،‌ئه‌وه‌ی‌فێربوونی‌خۆشده‌وێت‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌هه‌وڵی‌دۆزینه‌وه‌ی‌ڕاستیه‌کان‌ده‌دات؟‌به‌‌ته‌واوی‌ڕاسته‌.

‌ئێستا،‌ئه‌وه‌ش‌ده‌زانین،‌ئه‌وه‌ی‌شتێکی‌زۆر‌خۆشده‌وێت‌ئاره‌زووی‌بۆ‌شته‌کانی‌دیکه‌‌که‌م‌ده‌بێته‌وه‌.‌ئه‌مه‌ش‌وه‌کو‌ئه‌و‌جۆگه‌‌ئاوه‌یه‌،‌که‌‌به‌‌الیه‌کی‌دیکه‌دا‌‌ده‌ڕوات.

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌ئه‌وه‌ی‌حه‌زی‌له‌‌فێربوونه‌‌چێژ‌له‌‌فێربوون‌وه‌رده‌گرێت،‌گوێ‌ناداته‌‌چێژ‌و‌ئاره‌زووی‌له‌ش.‌بێگومان‌ئه‌گه‌ر

‌ئه‌و‌که‌سه‌‌فه‌یله‌سوفێکی‌ڕاسته‌قینه‌‌بێت‌و‌ساخته‌‌نه‌بێت.‌پێویسته‌‌وابێت.

‌ئه‌م‌که‌سه‌‌ڕێگه‌یه‌کی‌مامناوه‌ندی]له‌‌ژیاندا[‌ده‌گرێت‌و‌حه‌زی‌له‌‌پاره‌‌نیه‌.‌که‌سانی‌دیکه‌،‌بێجگه‌‌له‌‌ئه‌و‌م‌ئه‌و‌بۆی‌نیه‌.بۆیان‌هه‌یه‌‌حه‌زیان‌له‌‌پاره‌‌بێت‌و‌سامانیان‌هه‌بێت،‌به

‌ڕاسته‌.‌ئایا‌بیریارێک‌ده‌توانێت‌هه‌موو‌کاتێک‌له‌‌هه‌موو‌شتێک‌بکۆڵێته‌وه‌؟

‌ناتوانێت.‌مردن‌به‌‌شتێکی‌ترسناک‌داده‌نێت؟

‌نا.‌که‌وابوو،‌سروشتی‌کۆیالنه‌‌و‌ترسنۆک‌له‌‌فه‌لسه‌فه‌وه‌‌دووره‌.

‌به‌‌بۆچوونی‌من‌دووره‌.‌ئایا‌که‌سێکی‌به‌‌ته‌مه‌ن‌حه‌ز‌له‌‌پاره‌‌ناکات؟‌ئه‌گه‌ر‌ترسنۆک‌و‌سروشتێکی‌کۆیالنه‌ی‌نه‌بێت‌ده‌بێت

‌به‌زۆردار؟‌نا.‌بێجگه‌‌له‌مه‌،‌له‌‌دۆزینه‌وه‌ی‌سروشتێکی‌فه‌لسه‌فیانه‌دا‌به‌‌دوای‌که‌سێکدا‌ده‌گه‌ڕێین،‌که‌‌له‌‌الوێتیه‌وه‌‌دادوه‌ر

‌و‌ڕه‌وشت‌به‌رزه‌،‌نه‌ک‌دڵ‌ڕه‌ق‌و‌دڕنده‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌که‌وابوو،‌نابێت‌ئه‌م‌خاڵه‌‌ڕه‌چاو‌نه‌که‌یت.‌ئه‌و‌خاڵه‌‌چیه‌؟

‌ئه‌و‌که‌سه‌‌خێرا‌یان‌هێواش‌فێرده‌بێت.‌تۆ‌ده‌ته‌وێت‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌شتێکی‌خۆشده‌وێت‌ئه‌و‌کاته‌‌هه‌وڵی‌بۆ‌ده‌دات‌ده‌ستی‌که‌وێت،‌که‌‌بیری‌ده‌کات‌یان‌هه‌وڵی‌زۆری‌بۆ‌ده‌دات‌و‌که‌م‌ده‌ستی‌ده‌که‌وێت؟

‌نا،‌ئه‌وه‌‌نابێ‌وابێت؟‌چۆنه‌‌هیچ‌فێر‌نه‌بێت‌شتهكانى‌له‌‌بیربچێته‌وه‌؟‌ئه‌و‌به‌‌نه‌زان‌داده‌نرێت‌؟

‌له‌وانه‌یه‌.

107

‌ئه‌گه‌ر‌هیچ‌فێرنه‌بێت،‌له‌ئاکامدا،‌ڕقی‌له‌‌خۆی‌و‌فێربوونیش‌نابێت؟‌هه‌ڵبه‌ته‌.

ئایا‌ئه‌و‌خه‌سڵه‌تانه‌ی‌ئاماژه‌مان‌بۆ‌کردن،‌بۆ‌ئه‌و‌ده‌روونه‌ی‌شته‌کان‌به‌‌ته‌واوی‌ده‌ناسێت‌پێویست‌نیه‌؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.به‌‌پێویستیان‌داده‌نێم

‌له‌‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ڕێکناکه‌ویت،‌که‌‌هه‌مووکه‌سێک‌ده‌بێت‌به‌‌سروشت‌ته‌وانای‌بیرکه‌وتنه‌وه‌،‌فیر‌بوونی‌خێرا،‌بیرکردنه‌وه‌ی‌قوڵ‌و‌به‌خشنده‌یی‌هه‌بێت.‌هاوڕێ‌و‌خزمی‌ڕاستی،‌دادوه‌ری‌،‌ئازایه‌تی‌و

(37مامناوه‌ندێتی‌بێت؟‌‌ته‌نانه‌ت‌)مۆموس(یش‌له‌‌سه‌ری‌ڕێده‌که‌وێت.) ‌‌کاتێک‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌ده‌گه‌نه‌‌ته‌مه‌نی‌تێگه‌یشتن‌و‌پێگه‌یشتن،‌شاره‌که‌یان‌ناده‌یته‌‌ده‌ستیان؟

‌ئه‌دیمه‌ندتۆس‌وه‌ڵامی‌دایه‌وه‌‌و‌گوتی:‌سوکرات‌که‌سێک‌ده‌توانێ‌دژی‌تۆ‌هه‌ڵباتێ.‌به‌ڵام‌ئه‌وانه‌ی‌به‌رانبه‌رت‌واهه‌ستده‌که‌ن‌شاره‌زایییان‌له‌‌پرسیارکردن‌و‌گفته‌گۆکردندا‌نیه‌‌بۆیه‌‌هه‌رجاره‌‌الیه‌نێکی

‌بچووکی‌گفتوگۆکانت‌به‌‌نا‌له‌بار‌ده‌بینن.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌الیه‌نانه‌‌بخه‌نه‌‌سه‌ر‌یه‌ک‌به‌شێکی‌گه‌وره‌‌پێکده‌هێنن.‌ئه‌وان‌له‌و‌یاری‌زانانه‌‌ده‌چن،‌که‌‌له‌‌یاری‌دامه‌دا‌به‌رانبه‌ر‌که‌سێکی‌لێزان‌دانیشتون‌و‌ناتوانن‌خانه‌کانیان‌بگۆڕن.‌نازانن‌چ‌بڵێن.‌له‌وانه‌یه‌‌که‌سێک‌واتێبگات‌ئێمه‌‌نه‌توانین‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌کانت‌بده‌ینه‌وه‌.‌له‌‌گه‌ڵ

‌ئه‌وه‌شدا‌ده‌بینین‌ئه‌وانه‌ی‌فه‌لسه‌فه‌‌ده‌خوێنن،‌ئه‌وانه‌‌نا،‌که‌‌له‌‌ته‌مه‌نی‌الوێتیدا‌زۆر‌ده‌یخوێنن‌و‌دوایی‌وازی‌لێده‌هێنن،‌به‌ڵکو‌مه‌به‌ستت‌‌ئه‌وانه‌یه‌‌له‌‌سه‌ری‌به‌رده‌وامن،‌هه‌ندێکیان‌له‌‌ڕووی‌ڕه‌وشت‌به‌رزییه‌وه‌

‌ده‌گۆڕێن،‌به‌ڵام‌زۆر‌دڕنده‌‌نابن‌و‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌ڕێزه‌وه‌‌ده‌مێننه‌وه‌‌تۆ‌کاری‌فه‌رمانڕه‌واییان‌ده‌ده‌یتێ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.بێکه‌ڵکن

‌منیش‌گوتم:‌تۆ‌واده‌زانی‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌کرێت‌ناڕاسته‌.‌من‌نازانم.‌حه‌زده‌که‌م‌به‌‌ڕاست‌دایبنێم.

‌چۆن‌ڕاسته‌،‌ئه‌گه‌ر‌بڵێین‌کۆتایی‌به‌‌خراپه‌‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌نایه‌ت‌تاکو‌فه‌یله‌سوفه‌کان-‌ئه‌وانه‌ی‌بی‌که‌ڵکن‌فه‌رمانڕه‌وایی-‌نه‌که‌ن؟

‌وه‌ڵامی‌ئه‌و‌پرسیاره‌ی‌تۆ‌به‌‌بزه‌ی‌لێو‌ده‌رده‌بڕێت.‌‌تۆش‌فێری‌بزه‌ی‌لێو‌نه‌بوویت.‌تۆ‌من‌به‌وه‌تاوانبارده‌که‌یت،‌‌که‌‌نه‌توانم‌بۆچوونه‌که‌م‌بسه‌لمێنم؟‌که‌وابوو‌گوێبگره‌.‌من‌وه‌ڵامه‌که‌ت‌وه‌کو

‌ئه‌و‌هونه‌رمه‌نده‌‌وێنه‌ی‌بزنه‌‌کێوییه‌ک،‌له‌چه‌ند‌شتێکی‌دیکه‌وه‌‌وه‌رده‌گرێت‌و‌دروستی‌ده‌کات‌بۆ‌ئاماده‌‌ده‌که‌م.‌‌‌ئه‌م‌وێنه‌یه‌‌بێنه‌‌به‌رچاوت،‌گریمان‌ڕووداوێک‌له‌نێو‌که‌شتیه‌کدا‌ڕووده‌دات.‌خاوه‌نی‌که‌شتیه‌که‌

‌له‌وانه‌ی‌نێو‌که‌شتیه‌که‌،‌گه‌وره‌تر‌و‌به‌هێز‌تره،‌‌به‌ڵام‌گوێی‌گرانه‌،‌چاوی‌کزه‌‌و‌له‌‌که‌شتیه‌وانیش‌چاک‌نازانێت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌---------------------------------------

(‌مۆموس‌که‌سێکی‌گله‌ییکه‌ر‌و‌سه‌رزه‌نشت‌که‌ره‌.)وه‌رگێڕ(37)

‌ر‌دهستى‌له‌نێو‌یه‌کدا،‌له‌سه‌ر‌ڕه‌وتی‌که‌شتیه‌که‌‌مشتومڕیانه‌.‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌وان،‌کهھاوكارهكانى‌ژ‌‌که‌شتیه‌وانیش‌به‌‌ته‌واوی‌فێرنه‌بووه‌،‌ده‌یه‌وێت‌ببێت‌به‌‌که‌شتیه‌وان.‌له‌‌ده‌وری‌خاوه‌نی‌که‌شتیه‌که‌

‌کۆده‌بنه‌وه‌.‌هه‌ر‌یه‌که‌یان،‌داوای‌لێده‌کات‌وه‌‌ده‌پاڕێته‌وه‌،‌بکرێت‌به‌‌سه‌رۆکی‌که‌شتیه‌وانه‌کان‌و‌سوکانه‌که‌ی‌بدرێتێ.‌ئه‌وانه‌ی‌کاره‌که‌یان‌پێنادرێتێ،‌ئه‌و‌که‌سه‌‌ده‌کوژن،‌که‌‌سوکانه‌که‌ی‌ده‌درێتێ‌و‌خاوه‌نی

‌که‌شتیه‌که‌ش‌ده‌رمانخوارد‌ده‌که‌ن.‌که‌شتیه‌که‌‌داگیرده‌که‌ن.‌یه‌کێکی‌زیره‌کیش،‌له‌‌خۆیان‌ده‌که‌ن‌‌به‌‌ڕابه‌رو‌سه‌رۆکی‌‌خۆیان‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌،‌به‌بێ‌که‌ڵک‌داده‌نێن.‌ئه‌وان‌نازانن،‌که‌‌‌که‌شتیه‌وان‌ده‌بێت

.زانیاری‌له‌‌باره‌ی‌وه‌رزه‌کانی‌ساڵه‌وه‌،‌ئاسمان‌و‌ئه‌ستێره‌کان،‌هه‌ڵکردنی‌با‌و‌که‌شتی‌سازییه‌وه‌‌هه‌بێت‌‌‌‌‌‌‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌ئه‌وانه‌ی‌‌نێو‌که‌شتیه‌که،‌‌ئهم‌که‌سه‌‌به‌‌زۆربڵێ‌و‌بێ‌که‌ڵک‌دابنێن؟

‌بێگومان.‌وابزانم‌پێویست‌به‌وه‌‌ناکات،‌بزه‌ی‌لێوم‌جارێکی‌دیکه‌،‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌ش‌ببینیت،‌که‌‌ئه‌و‌که‌شتیه،‌له‌گه‌ڵ

‌شاره‌که‌ماندا‌به‌راورد‌بکه‌ین،‌چونکه‌‌تۆ‌له‌‌مه‌به‌سته‌که‌م‌تێده‌گه‌یت.‌تێده‌گه‌م.

‌که‌وابوو،‌تۆ‌بزه‌ی‌لێو‌بۆ‌ئه‌و‌که‌سه‌‌دانێ،‌که‌‌تێناگات،‌له‌وه‌ی‌فه‌یله‌سوفه‌کانمان‌به‌‌فه‌رمانڕه‌وای

108

‌.‌شاره‌که‌مان‌داناوه.‌بۆی‌ڕوونکه‌ره‌وه‌‌له‌پێناوی‌چیدایه

‌بۆی‌ڕوونده‌که‌مه‌وه‌.‌دواجار‌پێی‌بڵێ‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌کات‌ڕاسته‌.‌چاکترین‌فه‌یله‌سوف‌بۆ‌زۆرینه‌‌بێکه‌ڵکه‌.‌پێی‌بڵێ،‌ڕه‌خنه‌‌له‌و

‌که‌سه‌به‌ڕێزانه‌ش،‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵه‌‌نه‌گرێت.‌پێویسته‌‌لۆمه‌ی‌ئه‌وانه‌‌بکات،‌که‌‌که‌ڵکی‌لێوه‌رناگرن.‌سه‌رۆکی‌که‌شتیه‌وانێک،‌له‌وانه‌ی‌ژێرده‌ستی‌ده‌پاڕێته‌وه‌‌گوێ‌ڕایه‌ڵی‌بن.‌به‌ڵام‌ئاسایی‌نیه‌،‌زانایه‌ک‌له‌‌-

‌ده‌رگای‌ده‌وڵه‌مه‌ندێک‌بدات..‌ئه‌مه‌‌هه‌ڵه‌یه

‌ئاساییه‌‌نه‌خۆشێک،‌هه‌ژار‌یان‌ده‌وڵه‌مه‌ندبێت،‌له‌‌ده‌رگای‌پزیشک‌بدات،‌ئه‌وه‌ی‌ده‌یه‌وێت‌فه‌رمانڕه‌واییبکرێت‌له‌ده‌رگای‌فه‌رمانڕه‌وابدات.‌به‌ڵام‌ئاسایی‌نیه‌‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌وایه‌کی‌ڕاسته‌قینه‌‌ده‌رگای‌فه‌رمانڕه‌واییکراوه‌کانی‌بکوتێ.‌به‌و‌که‌سه‌‌بڵێ‌به‌‌هه‌ڵه‌دا‌ناچێت،‌ئه‌گه‌ر‌فه‌رمانڕه‌وای‌شاره‌که‌مانی‌خۆش

‌.بوێت‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌که‌وابوو،‌بۆ‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌نرخی‌ژیانێکی‌به‌رز‌نازانن،‌ئاسان‌نیه‌‌ڕێزی‌لێبگرن.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌مه‌شدا،‌.‌ناوزڕاندنی‌فه‌لسه‌فه‌‌له‌و‌که‌سانه‌وه‌‌ده‌که‌وێته‌وه‌،‌که‌‌شێوه‌ی‌ژیانیان‌فه‌لسه‌فیانه‌یه

‌مه‌به‌ستت‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌ده‌ڵێین‌ژماره‌یه‌کی‌زۆریان‌دڕنده‌ن‌و‌زۆریشیان،‌به‌ڕێز‌و‌بێکه‌ڵکن.‌منیش‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌بۆچوونه‌دابووم.‌وانه‌بوو؟

‌به‌ڵێ.‌باسماننه‌کرد،‌بۆچی‌به‌ڕێزه‌‌کانیان‌بێکه‌ڵکن؟

‌باسمانکرد.‌‌‌.‌حه‌زده‌که‌ی‌بزانیت،‌بۆچی‌زۆریان‌دڕنده‌ن؟‌‌هۆی‌ئه‌مه‌‌بۆ‌فه‌لسه‌فه‌‌ناگه‌ڕێته‌وه

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌بابگه‌ڕێینه‌وه‌‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌ی،‌که‌‌گوتمان،‌که‌سێکی‌چاک،‌ده‌بێت‌سروشتی‌چاکی‌هه‌بێت.‌ئه‌گه‌ر‌له‌بیرت

‌بێت‌گوتمان،‌ئه‌و‌که‌سه‌‌ڕاستی‌ناسه‌‌و‌هه‌میشه‌‌شوێن‌ڕاستی‌ده‌که‌وێت،‌ئه‌گینا‌ناتوانێت‌فه‌لسه‌فه‌‌بخوێنێت.‌‌‌‌‌‌‌‌ئه‌وه‌مان‌باسکرد.

‌ئایا‌ئه‌وه‌،‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌‌خاڵه‌ی‌ئێستا‌باسمانکرد،‌ناکۆک‌نیه‌؟‌بێگومان‌ناکۆکه‌.

‌پێویست‌ناکات‌به‌رگری]له‌‌فه‌یله‌سوف[‌بکه‌ین‌و‌بڵێین،‌گه‌ڕان‌به‌‌دوای‌ئه‌و‌شته‌ی‌هه‌یه‌،‌له‌‌سروشتی‌فه‌یله‌سوفدایه‌‌‌و‌‌تاكو‌نه‌گاته‌‌ئه‌و‌شتانه‌‌کۆڵنادات.‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌ڕاستیش‌بگات‌و‌له‌‌واتاکه‌ی‌تێبگات،‌ده‌زانێت

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.چۆن‌به‌ڕاستی‌بژی.‌‌ئهمهش‌وه‌کو‌ئه‌وه‌‌وایه‌،‌له‌‌ئازار‌و‌ژانی‌منداڵ‌بوون‌ڕزگاری‌بووبێت‌ئه‌وه‌‌به‌رگریکردنی،‌چاکه‌.

‌باشه‌،‌ئه‌و‌که‌سه‌،‌به‌شێکی‌ناڕاستی‌خۆشده‌وێت؟‌یان‌به‌‌ته‌واوی‌ڕقی‌له‌‌ناڕاستیه‌؟‌ڕقی‌لێیه‌تی.

‌ئه‌گه‌ر،‌ڕاستی‌به‌رقه‌راربێت،‌ناتوانین‌بڵێین،‌که‌‌به‌شێک‌له‌‌خراپه‌‌ده‌که‌وێته‌‌ڕێگه‌ی.‌چۆن‌ئه‌وه‌‌ڕووده‌دات؟

‌]له‌جێگه‌ی‌خراپه‌[‌هه‌ڵوێستی‌ته‌ندروست‌و‌دادوه‌رانه‌‌و‌مامناوه‌ندی‌ده‌بێت.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌چ‌پێویست‌ده‌کات،‌جاریکی‌دیکه‌،‌له‌سه‌ره‌تاوه‌،‌ده‌سته‌ڵات‌به‌سه‌ر‌سروشتی‌فه‌لسه‌فی‌خۆیدا‌بگرێت؟‌له‌‌بیرت‌نه‌چێت،‌ئه‌و‌که‌سه‌‌خه‌سڵه‌ته‌کانی،‌وه‌کو‌ئازایه‌تی،‌بیرکردنه‌وه‌ی‌به‌رز،‌خێرافێربوون‌و‌بیرکه‌وتنه‌وه‌ی‌چاکیشی‌هه‌یه‌.‌له‌سه‌ر‌و‌ئه‌مه‌شه‌وه‌‌تۆ‌ده‌ڵێیت،‌سه‌رنجدانێکی‌ورد‌نايارهكانمان‌ده‌گه‌یه‌نێته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی

‌زۆر‌له‌م‌]فه‌یله‌سوفانه‌[‌بێکه‌ڵک‌و‌هه‌ندێکیشیان‌خراپ‌بن.‌ئێمه‌‌هۆی‌ئه‌م‌ناوزڕاندنه‌مان‌باسکرد.‌گه‌یشتینه‌‌ئه‌و‌خاڵه‌ی‌زۆریشیان‌به‌‌خراپ‌داده‌نرێن.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌هه‌وڵمدا،‌سروشتی‌فه‌یله‌سوفی

‌.ڕاسته‌قینه‌ت‌بۆ‌باسبکه‌م‌ڕاسته‌.

109

‌ئێستا،‌کاتی‌ئه‌وه‌‌هاتووه‌‌بزانین،‌ئه‌و‌سروشته‌‌چۆن‌گه‌نده‌ڵ‌ده‌بێت.‌چۆن‌الی‌زۆر‌که‌س‌له‌ناو‌ده‌چێت‌و‌ژماره‌یه‌کی‌که‌میان)ئه‌وانه‌ی‌تۆ‌به‌‌بێکه‌ڵک‌ناوزه‌دت‌کردن(‌به‌‌پاکی‌ده‌مێننه‌وه‌.‌پاش‌ئه‌مه‌،‌ده‌ڕوانینه‌

‌سروشتی‌ئه‌و‌ده‌روونانه‌ی،‌السایی‌سروشتی‌فه‌یله‌سوفانه‌‌ده‌که‌نه‌وه‌‌و‌خۆیان‌به‌‌فه‌یله‌سوف‌نیشانده‌ده‌ن.‌هه‌وڵده‌ده‌ین‌بزانین،‌چۆن‌ئه‌مانه‌‌ده‌گه‌نه‌‌ئه‌و‌پله‌ی‌ژیانه‌ی‌شیاوی‌نین‌و‌له‌‌ژوور‌ته‌وانای‌ئه‌وانه‌وه‌یه‌،‌‌چونکه‌‌خۆیان‌له‌‌ناڕاستی‌نه‌پاراستوه‌.‌ئه‌مه‌ش‌ئه‌و‌ناوزڕاندنه‌‌به‌‌فه‌لسه‌فه‌‌ده‌دات،‌که‌‌تۆ

‌باست‌کرد.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌له‌‌چ‌ڕوویه‌که‌وه‌،‌گه‌نده‌ڵن؟‌هه‌وڵده‌ده‌م‌بیانژمێرم.‌گریمان‌هه‌موو‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خه‌سڵه‌تانه‌‌ڕێده‌که‌وین،‌که‌‌ده‌بن‌به‌‌مه‌رج‌بۆ‌بوونی

‌فه‌یله‌سوفی‌ڕاسته‌قینه‌.‌ئه‌م‌خه‌سڵه‌تانه‌ش‌به‌‌ده‌گمه‌ن‌له‌نێو‌هه‌موو‌که‌سێکدا‌ده‌دۆزرێنه‌وه‌.‌وا‌نیه‌؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌وایه‌.

‌بیر‌له‌و‌هۆیانه‌‌بکه‌وه‌،‌که‌‌ئه‌م‌ژماره‌‌که‌مه‌‌له‌‌خه‌ڵکی‌توشی‌گه‌نده‌ڵی‌ده‌که‌ن.‌ئه‌وانه‌‌چین؟

‌بۆ‌تۆ‌جێگه‌ی‌سه‌رسوڕمانه‌،‌ئه‌گه‌ر‌ببیسیت‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌و‌خه‌سڵه‌تانه‌‌ستایشمان‌بۆ‌کرد،‌ده‌بێته‌‌هۆی‌گه‌نده‌ڵی‌و‌ئه‌و‌ده‌روونه‌ی‌هه‌یه‌تی‌له‌‌فه‌لسه‌فه‌ی‌دوور‌ده‌خاته‌وه‌.‌مه‌به‌ستم‌له‌و‌خه‌سڵه‌تانه‌ش‌ئازایه‌تی،

‌مامناوه‌ندێتی‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌یه‌،‌که‌‌ئاماژه‌مان‌بۆکردن.‌ئه‌وه‌‌سه‌یره‌.

‌هه‌روه‌ها،‌هه‌موو‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌به‌‌چاکمان‌دانان،‌ئه‌م‌ده‌روونه‌‌گه‌نده‌ڵ‌ده‌که‌ن‌و‌له‌‌فه‌لسه‌فه‌ش‌دووریده‌خه‌نه‌وه‌-‌بۆنموونه‌:‌جوانی،‌ته‌ندروستی،‌هێزی‌له‌ش،‌خزم‌و‌که‌سی‌خاوه‌ن‌ده‌سته‌ڵات‌له‌‌شاردا،

‌هه‌موو‌ئه‌وانه‌ی‌دیکه‌ی‌له‌م‌جۆره‌ن.‌تۆ‌ده‌زانی،‌من‌بیر‌له‌چی‌ده‌که‌مه‌وه‌؟‌من‌ده‌زانم،‌به‌ڵام‌خۆشحاڵ‌ده‌بم‌ئه‌گه‌ر‌زۆرتر‌فێربم.

‌ئه‌گه‌ر‌به‌ته‌واوی‌له‌‌مه‌به‌ستم‌تێبگه‌یت،‌کێشه‌که‌ت‌ال‌ڕوونده‌بێته‌وه‌.‌خاڵه‌که‌ی‌پێشوت‌به‌‌الوه‌‌سه‌یر‌نابێت.‌تۆ‌چیت‌له‌من‌ده‌وێت؟

‌ئێمه‌‌ده‌زانین،‌تۆوێک‌خێرا‌گه‌وره‌‌بێت‌و‌ببێت‌به‌‌ڕووه‌ک،‌یان‌ئاژه‌ڵێک‌له‌‌خۆراک‌یان‌وه‌رز‌و‌شوێنی‌گه‌شه‌کردنی‌خۆی‌بێبه‌ری‌بێت،‌‌که‌مووکورتی‌تێدا‌سه‌رهه‌ڵده‌دات.‌ئه‌وه‌ی‌خراپه‌‌دژی‌چاکه‌یه‌‌نه‌ک‌ناچاک.

‌بێگومان‌وایه‌.‌که‌وابوو،‌ده‌شێ‌چاکترین‌سروست،‌به‌بێ‌په‌روه‌رده‌یه‌کی‌ڕێک‌وپێک‌خراپ‌ببێت.

‌وایه‌.‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌پێم‌بڵێ،‌ئایا‌ئه‌مه‌‌بۆ‌ئه‌و‌ده‌روونه‌‌چاکانه‌ش‌ناشێت،‌که‌‌به‌‌په‌روه‌رده‌کردنێکی‌خراپ

‌زۆرخراپ‌ده‌بن؟‌یان‌ده‌ڵێیت،‌خراپه‌‌و‌نادادوه‌ری‌له‌نێو‌ده‌روونه‌‌ئاساییه‌کانه‌‌و‌له‌‌په‌روه‌ده‌ی‌خراپی‌ده‌روونه‌‌چاکه‌کاندا‌نیه‌؟‌یان‌ده‌روونێکی‌الواز‌هۆی‌خراپه‌‌یان‌چاکه‌یه‌؟

‌نا،‌تۆ‌ڕاست‌ده‌ڵێیت.‌ئێستا،‌به‌گوێره‌ی‌بیرکردنه‌وه‌ی‌من،‌ده‌روونی‌فه‌لسه‌فی،‌پاش‌په‌روه‌رده‌کردنی،‌هه‌موو‌خه‌سڵه‌تێکی‌چاک

‌هه‌ڵده‌گرێت.‌ئه‌گه‌ر‌په‌روه‌رده‌که‌ی‌خراپ‌بوو،]وه‌کو‌تۆوێک[‌له‌زه‌وی‌خۆیدا‌نه‌نێژرا‌خراپ‌ده‌رده‌چێت،‌مه‌گه‌ر‌خوا‌ڕزگاری‌بکات.‌تۆ‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌بۆچوونه‌دای،‌که‌‌گوایه‌‌سۆفسته‌کان‌الوان‌توشی‌گه‌نده‌ڵی

‌ده‌که‌ن؟‌ئایا‌ئه‌وانه‌ی‌ئه‌مه‌‌ده‌ڵێن‌خۆیان‌سۆفست‌نین،‌که‌‌الوان،‌ژن‌و‌پیاو‌یان‌مرۆڤه‌‌به‌ته‌مه‌نه‌کان،‌به‌وجۆره‌‌فێر‌ده‌که‌ن‌ئه‌وان‌ده‌یانه‌وێت؟

‌که‌ی‌ئه‌و‌کاره‌‌ده‌که‌ن؟‌کاتێک‌پێکه‌وه‌‌له‌‌ئه‌نجومه‌نه‌کان،‌دادگا،‌شانۆ‌یان‌له‌شکرگاکاندا‌داده‌نیشن.‌له‌نێو‌خه‌ڵکدا‌به‌‌ده‌نگی‌به‌رز

‌ناڕه‌زایی‌یان‌بۆچوونی‌خۆیان‌ده‌رده‌بڕن.‌ئه‌وانه‌ی‌شوێنیان‌ده‌که‌ون‌چه‌پڵه‌یان‌بۆ‌لێده‌ده‌ن‌و‌هاوار‌ده‌که‌ن.‌ئه‌م‌حاڵه‌تانه‌،‌چ‌کاریگه‌ریه‌کی‌له‌سه‌ر‌ده‌روونی‌الوان‌هه‌یه‌؟‌چ‌مامۆستایه‌کی‌تایبه‌ت‌ستایشی‌پێخۆش‌نیه‌‌یان‌نایه‌وێت‌لۆمه‌ی‌بکرێت؟‌ئه‌و‌ده‌یه‌وێت‌خواردنی‌بخرێته‌‌به‌رده‌م‌و‌بۆ‌هه‌ر‌شوێنێک‌بڕوا‌به‌‌دڵی‌خه‌ڵکی

‌باسی‌جوانی‌و‌ناشرینی‌ده‌کات.‌وه‌کو‌ئه‌وان‌ده‌ژی‌و‌له‌وانیش‌جیاواز‌نیه‌؟‌سوکرات،‌ئه‌و‌مامۆستایه‌‌له‌‌ژێر‌زه‌برێکی‌زۆردایه‌.

110

‌هێشتا‌باسی‌سه‌خترین‌زه‌برمان‌نه‌کردووه‌.‌ئه‌وه‌‌چیه‌؟

‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌فێرکه‌رانه‌‌یان‌سۆفستانه‌،‌بزانن‌گوته‌کانیان]به‌رانبه‌ره‌که‌یان[‌ڕازی‌ناکات،‌به‌‌کرده‌وه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ده‌یسه‌پێنن.‌نازانی‌سزای‌ئه‌وانه‌‌ده‌ده‌ن‌له‌سه‌ر‌بۆچوونه‌کانیان‌ڕێکناکه‌ون‌؟

‌ده‌بێت‌ئه‌وه‌‌بکه‌ن.‌چ‌جۆره‌‌سۆفستێک‌دژی‌ئه‌مانه‌‌سه‌رهه‌ڵده‌دات؟

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیم‌سه‌رهه‌ڵبدات.‌نا،‌بێگومان.‌کارێکی‌گه‌مژانه‌یه‌‌دژیان‌ڕاوه‌ستیت.‌چونکه‌‌له‌‌ڕابردوو،‌‌ئێستا‌و‌داهاتوشدا‌نیه‌‌و‌نابێت‌ئه‌و

‌خه‌سڵه‌ته‌‌نائاساییه‌‌هه‌بێت.‌که‌س‌نیه‌فێری‌چاکه‌کردن‌کرابێت‌و‌به‌و‌جۆره‌‌ده‌رنه‌چێت.‌هه‌ر‌که‌سێک‌بووبێت‌به‌و‌که‌سه‌ی‌له‌‌ده‌ستوره‌که‌ماندا‌بۆی‌دانراوه‌،‌ده‌توانێت‌بڵێت،‌هێزێکی‌پیرۆز‌به‌خشیوێتی‌و

‌ڕزگاریکردوه‌.‌‌‌‌‌‌من‌له‌گه‌ڵتام.‌که‌وابوو،‌ده‌بێت‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵه‌ش‌له‌گه‌ڵمابیت.

‌چ‌خاڵێک؟‌ئه‌و‌مامۆستایانه‌ی‌به‌‌پاره‌‌وانه‌‌ده‌ڵێنه‌وه‌‌و‌به‌‌سۆفست‌ناسراون،‌هیچ‌شتێکی‌جیاوازتر‌له‌وه‌ی‌خه‌ڵکی

‌ده‌یزانن‌و‌باوه‌ڕیان‌پێیه‌تی‌فێری‌خوێندکاران‌ناکه‌ن.‌سوفسته‌کان‌ئه‌و‌جۆره‌‌زانینه‌‌به‌‌فه‌لسه‌فه‌‌داده‌نێن.‌ئه‌مه‌ش‌وه‌کو‌ئه‌وه‌‌وایه‌،‌فێری‌مه‌زاج‌و‌ئاره‌زووه‌کانی‌دڕنده‌یه‌کی‌گه‌وره‌‌ببین،‌که‌‌ده‌نه‌ڕێنێ.‌ده‌مانه‌وێ

‌بزانین‌چۆن‌لێی‌نزیک‌ببینه‌وه‌‌و‌مامه‌ڵه‌ی‌له‌گه‌ڵدا‌بکه‌ین،‌له‌کاتێکدا‌زۆر‌سه‌خته‌‌نزیکی‌که‌وینه‌وه‌.‌چ‌ده‌نگێک‌بێزاری‌ده‌کات‌یان‌هێمنی‌ده‌کاته‌وه‌.‌پاش‌فێربوونی‌ئه‌م‌شتانه‌‌و‌ماڵیکردنی‌دڕنده‌که‌،

‌زانیارییه‌کان‌کۆده‌که‌ینه‌وه‌‌و‌ناویده‌نێین‌فه‌لسه‌فه‌‌و‌خه‌ڵکی‌فێرده‌که‌ین.‌ئه‌م‌جۆره‌‌فێرکه‌رانه‌،‌له‌باره‌ی‌چاکی‌و‌خراپی،‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌زانینه‌که‌‌نازانن،‌به‌سه‌ر‌ئه‌و‌که‌سانه‌دا‌ده‌یسه‌پێنن،‌که‌‌ده‌یانه‌وێت

‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌دڕنده‌که‌دا‌بکه‌ن.‌ئه‌وه‌ی‌دڕنده‌که‌‌توڕه‌‌ده‌کات،‌به‌خراپ‌و‌ئه‌وه‌ی‌هێمنی‌ده‌کاته‌وه‌به‌چاک‌دایده‌نێن.‌‌بێجگه‌‌له‌مه‌‌چی‌دیکه‌ی‌پێنیه‌.‌ئه‌وه‌ی‌ده‌یسه‌پێنێت‌به‌دادوه‌ر‌ناوزه‌دی‌ده‌کات،‌چونکه‌‌بێجگه‌‌له‌مه‌

‌چی‌دیکه‌‌نابینێت.‌ئایا‌ئه‌م‌جۆره‌‌فێرکردنه‌ت‌ال‌سه‌یر‌نیه‌؟‌به‌المه‌وه‌‌سه‌یره‌.

‌ئه‌مه‌‌له‌و‌که‌سه‌وه‌‌جیاواز‌نیه‌،‌که‌‌تێگه‌یشتنی‌مه‌زاج‌و‌خۆشی،‌زۆربه‌ی‌خه‌ڵک‌به‌الوه‌‌گرنگ‌نیه‌،‌له‌باره‌ی‌هونه‌ری‌شێوه‌کاری،‌مۆسیقا‌یان‌ڕامیارییه‌وه‌‌بێت،‌به‌‌فه‌لسه‌فه‌‌دابنێت؟

‌ئه‌گه‌ر‌شاعیرێک‌ھۆنراوه‌بۆ‌کۆمه‌ڵێک‌بخوێنێته‌وه‌،‌یان‌که‌سێکی‌دیکه‌‌به‌هره‌‌و‌پیشه‌ی‌خۆی‌نیشانبدات‌و‌فێریانبکات،‌وه‌کو‌ده‌ڵێن،‌ده‌که‌وێته‌‌ژێر‌زه‌بری‌دایۆمیدیانه‌وه‌‌و‌ئه‌و‌کاره‌‌ده‌کات‌خه‌ڵکی‌ده‌یانه‌وێت.‌ئایا

(38نه‌تبیستوه‌‌ئه‌م‌شتانه‌‌به‌‌ڕاستی‌جوان‌و‌چاکن‌و‌به‌‌ته‌واوی‌گاڵته‌بازی‌نین؟‌) ‌‌نا،‌نامه‌وێ‌گوێم‌له‌وه‌ش‌بێت.

‌ئه‌م‌خاڵانه‌ت‌له‌بیر‌نه‌چێت،‌بیر‌له‌وه‌ڵامی‌ئه‌م‌پرسیاره‌ش‌بکه‌وه‌:‌ئایا‌زۆرینه‌‌به‌‌خودی‌جوانی،‌به‌رانبه‌ر‌شته‌‌جوانه‌کان،یان‌هه‌ر‌جوانیه‌ک‌به‌‌ته‌نیا،‌ڕازی‌ده‌بن‌یان‌ڕه‌تی‌ده‌ده‌نه‌وه‌؟

‌نا،‌به‌‌هیچ‌جۆرێک‌ڕازی‌نابن.‌که‌وابوو،‌زۆرینه‌‌ناتوانێت‌فه‌لسه‌فیانه‌‌بیربکاته‌وه‌.

‌ناتوانێت..هه‌مان‌کات،‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌که‌سانه‌دا‌نین،‌که‌‌فه‌لسه‌فه‌کارن

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌‌هه‌روه‌ها،‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌شوێن‌بیروباوه‌ڕی‌زۆرینه‌ی‌خه‌ڵک‌ده‌که‌ون،‌ده‌یانه‌وێت‌دڵی‌زۆرینه‌‌خۆش‌بکه‌ن.

---------------------------------------‌(‌دایۆمیدس‌کوڕی)ئارس(‌ی‌خوداوه‌ندی‌جه‌نگ‌و‌پاشای‌تراسیان‌بووه‌.‌له‌‌ئه‌فسانه‌ی‌یۆنانییدا‌ئه‌م‌قاره‌مانه‌‌گوایه‌‌چه‌ند38) ‌

ماینێکی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هه‌بووه‌،‌که‌‌له‌سه‌ر‌گۆشتی‌مرۆڤ‌ژیاون.‌)وه‌رگێڕ(

‌ئاشکرایه‌.‌باشه‌،‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌به‌‌سروشت‌فه‌یله‌سوفه‌،‌ده‌یه‌وێت‌به‌‌ڕاستی‌تاکو‌کۆتایی‌ژیانی‌فه‌لسه‌فیانه‌‌بژی،

111

‌ڕزگاری‌ده‌بێت؟‌بیر‌له‌وه‌ش‌بکه‌وه‌‌گوتمان‌فێربوونی‌خێرا،‌بیرهاتنه‌وه‌ی‌چاک،‌ئازایه‌تی‌و‌بیرکردنه‌وه‌ی‌به‌رز‌خه‌سڵه‌تی‌سروشتی‌فه‌لسه‌فین.

‌به‌ڵێ.‌هه‌ر‌که‌سێک‌ئه‌م‌سروشته‌ی‌هه‌بێت،‌له‌نێو‌منداڵاندا‌له‌‌هه‌موو‌ڕوویه‌که‌وه‌‌له‌پێشتر‌نابێت؟‌به‌‌تایبه‌تی

‌باری‌له‌شیشی‌هاوته‌رازی‌ئه‌م‌ده‌روونه‌‌بێت؟ئه‌گه‌ر ‌‌چۆن‌نابێت؟

‌ئه‌م‌که‌سه‌‌چه‌ند‌به‌‌ته‌مه‌ندا‌بڕوات،‌ئه‌وه‌نده‌‌زۆرتر‌ئه‌ندامانی‌خێزانه‌که‌ی‌و‌هاووڵاتیان‌بۆ‌به‌ڕێوه‌بردنی‌کاروباریان‌سودی‌لێوه‌رده‌گرن.

‌هه‌ڵبه‌ته‌..داوای‌ڕاوێژکاری‌لێده‌که‌ن

‌ئه‌وه‌‌ڕووده‌دات.‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌به‌م‌جۆره‌‌بێت،‌له‌‌شارێکی‌گه‌وره‌دا‌بژی،‌ده‌وڵه‌مه‌ندبێت‌و‌له‌‌خێزانێکی‌چاکه‌وه‌

‌په‌یدابووبێت،‌باڵا‌به‌رز‌و‌جوان‌بێت،‌ده‌ڵێی‌چی؟‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌ئه‌و‌که‌سه‌،‌له‌خۆی‌ڕه‌وا‌ده‌بینێت،‌نه‌ک‌کاروباری‌یۆنانییه‌کان‌به‌ڵکو‌به‌ربه‌رییه‌کانیش‌به‌ڕێوه‌به‌رێت‌؟‌له‌‌ئاکامدا،‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌تێگه‌یشتنێکی‌ته‌واوی

‌هه‌بێت‌خۆی‌به‌‌گه‌وره‌‌نابینێت؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌له‌خۆی‌بایی‌ده‌بێت.

‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک،‌له‌و‌الوه‌‌نزیک‌ببێته‌وه‌‌و‌ئه‌و‌ڕاستیه‌ی‌پێ‌بڵێ،‌که‌‌ئه‌و‌خاوه‌نی‌تێگه‌یشتنێکی‌ته‌واو‌نیه‌،‌پێویسته‌‌زۆرتر‌تێبگات‌و‌بۆ‌ئه‌مه‌ش‌وه‌کو‌کۆیله‌‌ڕه‌نج‌بکێشیت،‌هه‌ست‌ده‌که‌یت‌له‌نێو‌ئه‌و‌هه‌موو‌شته‌

‌خراپانه‌ی‌ده‌وریان‌داوه‌،‌گوێ‌له‌و‌که‌سه‌‌بگرێت؟‌گوێ‌ناگرێت.

‌ته‌نانه‌ت‌الوێکیش،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌سروشتێکی‌چاکی‌هه‌یه‌،‌فێری‌فه‌لسه‌فه‌‌ده‌بێت‌و‌له‌‌هۆشه‌وه‌‌نزیکه‌،‌کاتێک‌خه‌ڵکی‌سود‌له‌‌زانین‌و‌هاوڕێیه‌تیه‌که‌ی‌وه‌رناگرن،‌چ‌ده‌ڵێن؟‌هیچ‌ناکه‌ن‌یان‌نایه‌ڵن‌ڕازی‌بێت؟‌یان

‌ڕازی‌که‌ره‌که‌ی‌به‌ره‌و‌دادگای‌ده‌بات،‌تاکو‌ڕێگه‌ی‌ڕازیبوونی‌لێبگرێت؟‌به‌دڵنیاییه‌وه،‌‌به‌وجۆره‌‌نیه‌.

‌بوارێک‌بۆ‌ئه‌و‌که‌سه‌په‌یدا‌ده‌بێت،‌تاكو‌زانینه‌‌فه‌لسه‌فیه‌که‌ی‌تێدا‌به‌کاربهێنێت؟‌په‌یدا‌نابێت.

‌ئێستا‌ئه‌و‌خاڵه‌ت‌بۆ‌ڕوونده‌بێته‌وه‌،‌که‌‌گوتمان‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌خاوه‌نی‌سروشتێکی‌فه‌لسه‌فیه‌‌به‌‌چاکی‌په‌روه‌رده‌‌ناکرێت.‌به‌شه‌کانی‌دیکه‌ی‌ده‌روونی‌،‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌به‌‌چاکه‌‌ناوزه‌دمانکردن،‌وه‌کو‌سامان

‌.‌و‌جۆره‌کانی‌دیکه،‌‌ده‌بن‌به‌‌هۆی‌دوورخستنه‌وه‌ی‌له‌‌ژیانێکی‌فه‌لسه‌فیانه

‌من‌بیرمه‌‌و‌ئه‌وه‌ش‌ڕاسته‌.‌ئه‌وانه‌‌ڕێگاکانن،‌که‌‌تیایاندا‌سروشتێکی‌چاک‌گه‌نده‌ڵ‌ده‌بن‌و‌له‌ناوده‌چن.‌له‌نێو‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌دا‌

‌]گه‌نده‌ڵه‌کان[‌ئه‌و‌که‌سه‌ش‌ده‌دۆزینه‌وه‌،‌که‌‌ده‌توانێت‌خراپترین‌کار‌به‌رانبه‌ر‌شاره‌که‌‌و‌هاووڵاتیان‌بکات.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌،‌ئه‌وانه‌ی‌بۆ‌فێربوونی‌فه‌لسه‌فه‌‌ده‌شێن‌‌و‌له‌و‌فێربوونه‌‌دوورده‌که‌ونه‌وه‌،‌ژیانی‌فه‌لسه‌فیانه‌‌وێران‌ده‌که‌ن‌و‌ده‌یکه‌ن‌به‌‌که‌الوه‌.‌ژیانێکی‌ساخته‌‌و‌نا‌له‌بار‌ده‌به‌نه‌‌سه‌ر.‌ئه‌وانه‌ی‌شیاوی

‌فێربوونی‌فه‌لسه‌فهش‌‌نین،‌وه‌کو‌چۆن‌یه‌کێک‌به‌زه‌یی‌به‌‌منداڵێکی‌هه‌تیودا‌دێته‌وه‌‌و‌ده‌یه‌وێت‌بیپارێزێت،‌دێنه‌‌الی‌‌فه‌لسه‌فه‌‌و‌خۆیان‌ده‌که‌ن‌به‌‌خاوه‌نی.‌ئه‌م‌که‌سانه‌‌فه‌لسه‌فه‌‌شه‌رمه‌زارده‌که‌ن‌و‌ئه‌وانه‌ن،‌که‌‌تۆ

‌بێکه‌ڵک‌دایانده‌نێیت‌و‌زۆرینه‌ش‌توشی‌ناخۆشی‌دهكهن.‌ئه‌وه‌ڕووده‌دات.

‌ئه‌مه‌‌له‌و‌ته‌نه‌که‌چیه‌‌سه‌ر‌ڕووتاوه‌یه‌‌ناچێت،‌که‌‌تازه‌‌له‌‌زیندان‌ده‌رچووه‌،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌که‌مێ‌پاره‌ی‌هه‌یه‌‌چۆته‌‌حه‌مام‌،‌جل‌و‌به‌رگی‌نوێی‌له‌به‌رکردووه‌‌و‌داوای‌کچی‌خاوه‌ن‌ئیشه‌که‌شی‌ده‌کات،‌شوی‌پێبکات،

‌چونکه‌‌کچه‌که‌‌هه‌ژاره‌‌و‌که‌س‌به‌خێوی‌ناکات؟‌وه‌کو‌ئه‌و‌وایه‌.

112

‌چ‌جۆره‌‌منداڵێک،‌له‌و‌جووتبوونه‌دا‌په‌یدا‌ده‌بێت؟‌زۆڵ‌و‌که‌مووکورت‌نابێت؟‌واده‌بێت.

‌چۆنه‌‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی،‌شیاوی‌خوێندنی‌فه‌لسه‌فه‌‌نین،‌فه‌لسه‌فه‌‌بخوێنن‌و‌له‌گه‌ڵیا‌بژین؟‌چ‌جۆره‌‌بۆچوون‌وبیرکردنه‌وه‌یه‌کیان‌ده‌بێت؟‌ئه‌وان‌سۆفیست‌نین،‌که‌‌زانینێکی‌ڕاستیان‌ال‌نیه‌و‌ئه‌وه‌ی‌ده‌یزانن‌ساخته‌یه‌؟)

(‌به‌‌ته‌واوی‌ڕاسته‌.39 ‌‌ئه‌وه‌ی‌ده‌مێنێته‌وه‌،‌ئه‌دیمه‌نتۆس،‌ده‌سته‌‌و‌تاقمێکی‌که‌مه‌‌شیاوی‌فێربوونى‌فه‌لسه‌فه‌‌بن‌و‌ژیانیکی

‌فه‌لسه‌فیانه‌‌ببه‌نه‌سه‌ر:‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌سروشت‌شیاوی‌ئه‌م‌فێربوونه‌یه‌نابێت‌توشی‌گه‌نده‌ڵی‌بێت.‌هه‌ندێک‌ڕقیان‌له‌‌پیشه‌که‌ی‌خۆیانه‌،‌چونکه‌‌له‌گه‌ڵ‌سروشتیاندا‌ناگونجێ‌و‌وازی‌لێده‌هێنن‌و‌فه‌لسه‌فه‌‌ده‌خوێنن.

‌هه‌ندێک،‌وه‌کو‌تیاگس،‌ده‌توانێت‌فه‌لسه‌فه‌‌بخوێنێت،‌به‌ڵام‌باری‌له‌شی‌ڕێگه‌ی‌نادات‌ڕۆڵی‌ڕامیاری(40ببینێت.‌دواجار،‌نموونه‌که‌ی‌منیش‌له‌وانه‌یه‌‌شیاوی‌باسکردن‌نه‌بێت.‌ئه‌ویش‌نیشانه‌ی‌دێوه‌‌که‌یه‌،) ‌

‌چونکه‌‌ته‌نیا‌له‌‌مندا‌یان‌له‌‌چه‌ند‌که‌سێکی‌که‌مدا‌ڕوویداوه‌.‌ئه‌ندامانی‌ئه‌م‌ده‌سته‌‌و‌تاقمه‌‌بچوکه‌‌تامی‌شیرینی‌فه‌لسه‌فه‌یان‌چێژتوه.‌شێتێتی‌زۆرینه‌یان‌بۆ‌ده‌رکه‌وتووه‌‌و‌ده‌زانن‌که‌س‌به‌‌ڕێکوپێکی‌کاره‌کان

‌به‌ڕێوه‌‌نابات.‌بۆ‌سه‌قامگیرکردنی‌دادوه‌ری‌یاریده‌ده‌ریان‌نیه‌‌و‌په‌نا‌بۆ‌که‌س‌نابه‌ن.‌‌ئه‌گه‌ر‌په‌نا‌بۆ‌خه‌ڵکی‌به‌رن‌ناگه‌ن‌به‌وه‌ی‌خزمه‌تی‌شاره‌که‌‌و‌خۆشیان‌بکه‌ن،‌وه‌کو‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌ده‌که‌وێته‌‌به‌رده‌م‌چه‌ند

‌ئاژه‌ڵێکی‌دڕنده‌‌خۆیان‌‌‌بێده‌سته‌ڵات‌ده‌بینن.‌هاوکات‌ئاماده‌ش‌نین،‌بچنه‌‌ڕیزی‌ئه‌وانه‌وه‌‌و‌له‌‌کاره‌‌خراپه‌کانیاندا‌هاوبه‌شی‌بکه‌ن.‌ئه‌وه‌نده‌ش‌به‌هێز‌نین‌دژیان‌ڕاوه‌ستن.‌وه‌کو‌چۆن‌که‌سێک‌له‌‌کاتی

‌زریانێکی‌توندا،‌له‌به‌ر‌دیواریکی‌نزمدا‌خۆی‌حه‌شارده‌دات،‌فه‌یله‌سوفیش،‌پاش‌بینینی‌خه‌ڵکی‌به‌و‌جۆره‌،به‌وه‌‌ڕازییه‌‌ژیانی‌خۆی‌له‌و]گه‌نده‌ڵی[‌و

--------------------------------‌‌ئه‌فالتون‌فه‌یله‌سوفه‌‌سۆفستیه‌کان،‌وه‌کو‌پرۆتاگۆراس‌و‌جۆرجیاس‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌پێناسده‌کات.‌‌سۆفستیه‌کان‌به‌‌)39(

‌فه‌یله‌سوفی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ناڕه‌سه‌ن‌داده‌نێت،‌که‌‌شیاوی‌ئه‌وه‌‌نین‌به‌‌فه‌یله‌سوف‌ناوزه‌د‌بکرێن‌و‌الوانیش‌فێری‌فه‌لسه‌فه‌‌بکه‌ن.‌ئه‌مه‌ش‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌بۆچوونی‌ئه‌فالتون‌بۆ‌فه‌لسه‌فه‌‌و‌پێناسه‌ی‌فه‌لسه‌فه‌‌و‌بابه‌تی‌لێکۆڵینه‌وه‌ی‌فه‌لسه‌فه‌وه‌‌هه‌یه‌،‌که‌‌له‌

بۆچوونی‌سۆفستیه‌کانه‌وه‌جیاوازه‌.‌)وه‌رگێڕ(

)40(‌ (‌باسی‌ئه‌وه‌‌ده‌کات،‌که‌‌دێو‌یان‌هێزێکی‌نادیار‌سوکراتی‌له‌‌ڕامیاری‌31–‌32ئه‌فالتون‌له‌‌دایه‌لۆگی‌ستایشدا)ئه‌پۆلۆجی‌ ‌دوور‌خستۆته‌وه‌.‌)وه‌رگێڕ(

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.نادادوه‌رییه‌‌بپارێزێت‌و‌خۆی‌له‌‌لۆمه‌‌ڕزگاربکات‌ئه‌وه‌‌پێش‌ده‌رچوونی‌کارێکی‌ئاسان‌نیه‌.

‌کارێکی‌مه‌زنیش‌نیه‌،‌چونکه‌‌هه‌لی‌له‌‌ده‌ستوره‌که‌‌وه‌رنه‌گرتووه‌،‌که‌‌بۆ‌ئه‌و‌دانراوه‌.‌‌به‌گوێره‌ی‌ده‌ستورێکی‌له‌بار،‌ئه‌و‌ده‌توانێت‌خۆی‌و‌کۆمه‌ڵه‌که‌ی‌ڕزگاربکات.‌من‌بزانم‌نه‌مانتوانیوه‌،‌هۆی‌ناو‌زڕاندنی

‌فه‌لسه‌فه‌‌و‌خراپی‌ناو‌زڕێنه‌ره‌که‌‌بدۆزینه‌وه‌.‌مه‌گه‌ر‌تۆ‌شتێکی‌بخه‌یته‌سه‌ر.‌هیچم‌نیه‌.‌به‌ڵام‌چ‌ده‌ستورێکی‌ئه‌مڕۆ،‌بۆ‌فه‌یله‌سوفه‌کان‌شیاوه‌؟

‌هیچ‌ده‌ستورێکی‌ئه‌مڕۆ‌شیاو‌نیه‌.‌ئه‌مه‌‌ڕه‌خنه‌‌و‌گله‌یی‌منه‌:‌هیچ‌ده‌ستورێکمان‌شیاوی‌سروشتێکی‌فه‌لسه‌فی‌‌‌نیه‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌ڕێگه‌ی‌گه‌شه‌کردنی‌ئه‌و‌سروشته‌‌گیراوه‌.‌ئه‌مه‌ش،‌وه‌کو‌چاندنی‌تۆوێکه‌‌له‌

‌خاکێکی‌بێگانه‌‌و‌نه‌گونجاودا.‌سروشتی‌فه‌لسه‌فی‌به‌م‌جۆره‌‌گه‌شه‌ناکات‌و‌شتێکی‌دیکه‌ی‌لێوه‌‌په‌یدا‌ده‌بێت.‌ئه‌گه‌ر‌ده‌ستورێکی‌چاکمان‌هه‌بێت،‌یان‌چاکترین‌بێت‌ده‌ستوره‌‌پیرۆز‌و‌سروشته‌کانیش‌مرۆڤانه‌

ده‌بن.‌ده‌زانم‌ده‌ته‌وێت‌بپرسیت‌چاکترین‌ده‌ستور‌چیه‌؟

‌لێره‌دا‌به‌‌هه‌ڵه‌دا‌چوویت.‌من‌ئه‌و‌پرسیاره‌‌ناکه‌م.‌ئێمه‌‌له‌‌دامه‌زراندنی‌شاره‌که‌ماندا،‌باسی‌ده‌ستورمان‌کرد‌یان‌شتێکی‌دیکه‌؟

‌له‌‌هه‌ندێک‌ڕووه‌وه‌‌باسی‌ده‌ستورمان‌کرد.‌هه‌روه‌ها‌گوتمان‌ده‌بێت‌که‌سانێک‌هه‌بن‌له‌‌ده‌ستور‌دانان‌بزانن.‌ئه‌وانه‌ی‌ڕێگه‌‌نیشانده‌رن،‌وه‌کو‌پارێزه‌ر‌له‌دانانی‌یاسادا.

‌ئێمه‌‌ئه‌وه‌مان‌باسکرد.‌به‌ڵێ،‌به‌ڵام‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌تۆ‌گوتت،‌سه‌لماندنی‌سه‌خت،‌پێویستی‌به‌‌کاتی‌زۆره‌‌له‌سه‌ری‌نه‌دواین.

113

‌ئێستاش‌ئه‌وه‌ی‌ماوه.‌ئاسان‌نیه‌‌ڕوونیبکه‌ینه‌وه‌.‌ئه‌وه‌‌چیه‌؟

‌هه‌موو‌شتێکی‌مه‌زن.‌توشی‌ڕووخان‌ده‌بێت.‌گوایه‌‌دژواره‌‌شتی‌چاکمان‌ده‌ستکه‌وێت.‌ئێستاش‌ده‌بێت‌بزانین‌چۆن،‌ئه‌و‌شاره‌ی‌فه‌لسه‌فه‌ی‌تێدایه‌‌به‌رده‌وام‌ده‌مێنێته‌وه‌؟

‌هه‌رچۆنێک‌بێت،‌پێویسته‌‌ئه‌م‌خاڵه‌‌ڕوونبکه‌ینه‌وه‌.‌ئه‌وه‌ی‌ڕێگرمانه‌،‌که‌م‌حه‌زیمان‌نیه‌،‌به‌ڵکو‌که‌م‌ته‌واناییمانه‌.‌تۆ‌ده‌زانی‌من‌چه‌ند‌حه‌زده‌که‌م

‌ڕوونیبکه‌مه‌وه،‌‌چۆن‌به‌‌په‌رۆشه‌وه‌‌ده‌ڵێم،‌ئه‌و‌شاره‌ی‌فه‌لسه‌فه‌‌تیایدا‌به‌رقه‌راره‌،‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌شاره‌کانی‌ئه‌مڕۆمانه‌وه‌یه‌.‌‌‌چۆن؟

‌ئه‌مڕۆ‌ئه‌وانه‌ی‌فه‌لسه‌فه‌‌ده‌خوێنن،‌که‌سانێکن‌له‌‌ته‌مه‌نی‌الوێتیدا‌کارێکی‌دیکه‌،‌وه‌کو‌بازرگانی‌و‌به‌ڕێوه‌بردنی‌ماڵیان‌نه‌گرتۆته‌‌ده‌ست.‌به‌‌گه‌یشتن‌به‌‌به‌شه‌‌سه‌خته‌که‌ی،‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌ده‌بێت

‌هه‌ڵسه‌نگاندنی‌هۆشه‌کی‌به‌کاربهێنێت،‌واز‌له‌‌فه‌لسه‌فه‌‌ده‌هێنن.‌خه‌ڵکیش‌وا‌ده‌زانن،‌ئه‌وانه‌‌خوێندنی‌فه‌لسه‌فه‌یان‌ته‌واوکردوه‌‌و‌فێربوون.‌دواجاریش،‌که‌‌یه‌کێک‌بانگیان‌ده‌کات‌ئاماده‌ی‌کۆڕێکی‌فه‌لسه‌فی

‌بن،‌ده‌ڕۆن‌و‌گوێ‌ده‌گرن.‌فه‌لسه‌فه‌‌به‌‌کاروپیشه‌ی‌خۆیان‌دانانێن.‌کاتێک‌پیریش‌ده‌بن،‌تینوێتیان‌به‌.‌فه‌لسه‌فه‌‌ناشکێ،‌وه‌کو‌خۆره‌که‌ی‌هیراکلیس‌ده‌کوژێنه‌وه

‌ئه‌وان‌چی‌بکه‌ن؟‌‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌ئه‌مه‌وه‌،‌ئه‌وه‌ی‌فێرده‌بن،‌له‌‌باره‌ی‌فه‌لسه‌فه‌وه‌،‌له‌‌منداڵی‌و‌له‌‌الوێتیدا‌ده‌یخوێنن،‌ده‌بێت‌بۆ

‌ته‌مه‌نی‌گه‌وره‌ییان‌به‌سود‌بێت:‌کاتێک‌گه‌وره‌‌ده‌بن،‌پێویسته‌‌ئاگایان‌له‌‌له‌شیان‌بێت‌و‌بۆ‌خزمه‌تکردنی‌فه‌لسه‌فه‌‌به‌کاریبهێنن؛‌له‌گه‌ڵ‌گه‌وره‌بوونی‌ته‌مه‌ن‌و‌پێگه‌یشتنی‌بیرکردنه‌وه‌دا،‌ده‌بێت‌وه‌رزشه‌

‌ده‌روونیه‌کان‌زۆرتر‌بکه‌ن؛‌ئه‌و‌کاته‌ی‌ته‌وانای‌خزمه‌تکردنیان‌نه‌ما‌و‌نه‌یانتوانی‌کاروباری‌له‌شکر‌به‌ڕێوه‌به‌رن،‌کاری‌سه‌ختیان‌ناده‌ینێ‌و‌ده‌مانه‌وێ‌لێره‌]له‌شاره‌که‌ماندا[‌به‌خته‌وه‌رانه‌‌بژین.

‌سوکرات،‌تۆ‌چاک‌بۆ‌کێشه‌که‌‌چوویت.‌به‌ڵام‌دڵنیام‌له‌وه‌ی‌گوێگره‌کانت‌به‌‌تراسیماکۆسیشه‌وه‌،‌دژی‌بۆچوونه‌که‌تن‌و‌به‌وه‌‌ڕازی‌نین.

‌ئاژاوه‌‌له‌نێوان‌من‌و‌تراسیماکۆسدا‌دروست‌مه‌که‌.‌ئێمه‌‌تازه‌‌بووین‌به‌‌هاوڕێ،‌به‌ڵام‌هیچ‌کاتێک‌دوژمنی‌یه‌کدی‌نه‌بووین.‌من‌کۆڵناده‌م‌تاکو‌تراسیماکۆس‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌ش‌ڕازی‌ده‌که‌م،‌یان‌هه‌وڵده‌ده‌م‌کارێک

‌بکه‌م،‌جارێکی‌دیکه‌‌ژیانه‌وه‌،‌یان‌به‌جۆرێکی‌دیکه‌‌هه‌بن‌سودی‌بۆیان‌هه‌بێت.‌تۆ‌باسی‌شتێک‌ده‌که‌یت،‌به‌م‌زووانه‌‌ڕوونادات.

‌منیش‌له‌‌وه‌ڵامدا‌گوتم،‌ئه‌و‌کاته‌‌له‌گه‌ڵ‌ژیانی‌هه‌میشه‌ییدا،‌به‌راورد‌ناکرێت.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌مه‌شدا‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیم،‌زۆرکه‌س‌باوه‌ڕنه‌کات؛‌چونکه‌‌ئه‌وه‌یان‌نه‌دیوه‌،‌که‌‌ئێمه‌‌باسیده‌که‌ین؛‌ئه‌وه‌ی‌بینیویانه‌)یان‌ده‌یزانن(‌الساییکردنه‌وه‌ی‌فه‌لسه‌فه‌ی]ڕاسته‌قینه‌یه‌[،‌که‌‌له‌ڕیزکردنی‌وشه‌ی‌ڕازاوه‌،‌به‌بێ‌یه‌کێتیه‌کی‌سروشتی‌له‌نێوانیاندا‌پێکهاتوه‌.‌ئه‌و‌مرۆڤه‌ی‌به‌‌بیرکردنه‌وه‌‌و‌کرده‌وه‌،‌خاوه‌نی‌چاکه‌یه‌‌و‌فه‌رمانڕه‌وای

‌شارێکه‌،‌وه‌کو]فه‌رمانڕه‌واكردنهكهی[‌چاکه‌.‌خه‌ڵکی‌ئه‌م‌جۆره‌‌شاره‌یان‌نه‌بینیوه‌.‌‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌بینیبێتیان؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نا.‌بێگومان.

‌هاوڕێم‌نا.‌به‌ته‌واوی‌نه‌یانبیستوه‌،‌چۆن‌هه‌ندێک‌که‌س‌ئازادانه‌،‌بۆ‌دۆزينهوەی‌ڕاستی‌خۆیان‌ماندووده‌که‌ن.‌به‌‌بایه‌خه‌وه‌،‌ئاوه‌ڕ‌له‌و‌مشتومڕانه‌‌ناده‌نه‌وه‌،‌که‌‌ئاکامه‌که‌یان‌به‌‌بۆچوونمان]نهک‌زانين‌[

‌.ده‌گه‌یه‌نێت

‌ئه‌و‌گوتی:‌ئه‌و‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌له‌‌باسه‌که‌ی‌ئێمه‌‌تێناگه‌ن.‌له‌به‌ر‌ئه‌م‌گرفتانه‌ی،‌له‌‌پێشتریش‌ئاماژه‌مان‌بۆ‌کردن،‌ده‌ترساین‌ئه‌م‌خاڵه‌‌باسبکه‌ین.‌به‌ڵام‌ڕاستی

‌هانیداین‌بڵێین،‌هیچ‌شار‌و‌ده‌ستور‌و‌تاکێک،‌ناگاته‌‌پله‌ی‌ته‌واوکۆتایی،‌تاکو‌‌فه‌یله‌سوفه‌کان،‌ئه‌وانه‌ی‌ئێمه‌‌به‌‌بێکه‌ڵک‌ناوزه‌دمانکردن‌و‌توشی‌گه‌نده‌ڵی‌نه‌بوون،‌فه‌رمانڕه‌وایی‌نه‌که‌ن.‌گرنگ‌نیه‌‌فه‌یله‌سوفه‌کان

‌ويسته‌هاووڵاتیان‌ملکه‌چی‌فه‌رمانه‌کانیان‌بن.‌ئهگهربیانه‌وێت،‌یان‌نه‌یانه‌وێت‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکه‌ن،‌پ‌ت‌چاوەرانىخوداوه‌ند‌بين،‌پاشاکانی‌ئه‌مڕۆ‌و‌منداڵه‌کانیان،‌بهرەوت،‌ئهوا‌دەبئهمه‌نهكر

‌خۆشه‌ویستیه‌کی‌ڕاسته‌قینه‌بۆ‌فه‌لسه‌فه‌‌بهرن.‌هیچ‌هۆیه‌ک‌نابینم،‌تاکو‌جه‌خت‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌بکه‌م،‌ئهم

114

‌.گهيه‌مه‌حاڵ‌بن‌ئهگينا،خۆمان‌دەخهينه‌به‌رگاڵته‌‌و‌دەبين‌به‌خه‌وبینه‌ر.‌ئایا‌من‌ڕاست‌ناڵێمدوو‌ڕ

‌تۆ‌ڕاستیت.‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا،‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌ڕابردوویه‌کی‌دووردا،‌یان‌ئێستا‌و‌داهاتووشدا‌هه‌ڵکه‌وێت،‌که‌‌فه‌یله‌سوفێکی

‌ڕاسته‌قینه‌‌هه‌یه‌،‌فه‌رمانڕه‌وایی‌شاره‌که‌مان‌بکات،‌ئه‌و‌کاته‌‌ئێمه‌ش‌ده‌ڵێین‌ده‌ستوره‌که‌مان‌به‌رقه‌رار‌بووه‌.‌ئه‌مه‌ش‌کارێکی‌گرانه‌،‌به‌ڵام‌مه‌حاڵ‌نیه‌.

‌من‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕام.‌ده‌ته‌وێ‌بڵێی،‌زۆرینه‌ی‌خه‌ڵک،‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌بیروڕایه‌‌دا‌نیه‌؟

‌منیش‌گوتم:‌هاوڕێ،‌ڕه‌خنه‌‌له‌‌زۆرینه‌‌مه‌گره‌.‌ئه‌وان‌بیروڕاکانیان‌ده‌گۆڕن.‌ئه‌مه‌ش‌به‌‌زۆر‌نابێت،‌پێویسته‌‌له‌سه‌رخۆ‌و‌به‌‌نه‌رمی‌فێرکرێن.‌فه‌یله‌سوفی‌ڕاسته‌قینه‌یان‌پێبناسێنه‌‌و‌خه‌سڵه‌ته‌کانی‌سروشتی

‌فه‌لسه‌فیانه‌یان‌بۆ‌ڕوونبکه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌وان،‌فه‌یله‌سوفی‌ڕاسته‌قینه‌‌بناسن،‌بیروڕاکانیان‌ده‌گۆڕێت‌و‌جیاوازتر‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌‌ده‌ده‌نه‌وه‌.‌کێ‌دژی‌خۆشه‌ویستی‌خۆی‌ڕاده‌وه‌ستێت؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای

‌که‌سێک‌شه‌ڕخواز‌و‌دڵ‌ڕه‌ق‌نه‌بێت،‌به‌رانبه‌ر‌که‌سێکی‌نه‌رم‌و‌دڵپاک‌حه‌سود‌بێت؟‌من‌له‌‌جێگه‌ی‌تۆ،‌وه‌ڵامی‌ئه‌م‌پرسیارانه‌‌ده‌ده‌مه‌وه‌.‌ده‌شێ‌چه‌ند‌که‌سێکی‌شه‌ڕخواز‌و‌دڵ‌ڕه‌ق‌هه‌بن،‌به‌ڵام‌زۆرینه‌ی

‌خه‌ڵک‌به‌م‌جۆره‌‌بیرناکه‌نه‌وه‌.‌من‌له‌گه‌ڵتام.

‌تۆ‌له‌گه‌ڵ‌مندا‌نیت،‌که‌‌ئه‌وانه‌ی‌به‌رانبه‌ر‌فه‌لسه‌فه‌،‌شه‌ڕخواز‌و‌دڵ‌ڕه‌قن،‌ئه‌و‌که‌سانه‌ن‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌بانگکرابن‌خۆیان‌ده‌که‌ن‌به‌‌ماڵاندا،‌زه‌می‌خه‌ڵک‌ده‌که‌ن‌و‌ناشرینی‌له‌‌هه‌موو‌شتێکدا‌ده‌دۆزنه‌وه‌،‌باسی

‌که‌سانی‌دیکه‌‌به‌‌خراپی‌ده‌که‌ن؟‌من‌له‌گه‌ڵتام.

‌ئه‌دیمه‌نتۆس،‌ئه‌و‌که‌سه‌ی،‌بیری‌خستۆته‌‌سه‌ر‌بوونه‌‌ڕاسته‌کان،‌کاتی‌بۆ‌باسکردنی‌خه‌ڵکی‌و‌دڵ‌ڕه‌قی‌و‌حه‌سودی‌نیه‌.‌ئه‌و‌چاوده‌بڕێته‌]ڕاستیه‌[‌نه‌گۆڕه‌کان،‌که‌‌که‌س‌له‌م‌تێڕوانینه‌دا‌بریندار‌نابێت‌و‌هۆش‌جڵه‌وی‌شته‌کان‌ده‌گرێته‌‌ده‌ست.‌ئه‌و‌به‌پێی‌توانا‌السایی‌ئه‌و]ڕاستیانه‌[‌ده‌کاته‌وه‌.‌که‌س‌هه‌یه‌،‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌شتانه‌ی

‌حه‌زیان‌لێده‌کات،‌بژی‌و‌الساییان‌نه‌کاته‌وه‌؟‌که‌س‌نیه‌.

‌فه‌یله‌سوفیش،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌چاوی‌خستۆته‌‌سه‌ر‌بیره‌کان‌و‌له‌گه‌ڵیاندا‌ده‌ژی،‌خۆی‌ده‌کات‌به‌‌که‌سێکی‌پیرۆز.‌‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌ئه‌گه‌ر‌زۆری‌لێبکرێت،‌ئه‌وه‌ی‌ده‌یزانێت‌فێری‌که‌سێکی‌دیکه‌،‌یان‌خه‌ڵکی‌بکات،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌لێزاننه‌بێت‌و‌نه‌توانێ‌بیکات؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌خۆڕاگر،‌دادوه‌ر‌یان‌که‌سێکی‌چاک‌نه‌بێت؟

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیم.‌ئه‌گه‌ر‌زۆرینه‌‌باوه‌ڕ‌به‌‌ئێمه‌‌بکه‌ن،‌به‌رانبه‌ر‌فه‌یله‌سوفی‌ڕاسته‌قینه‌،‌شه‌ڕه‌نگیزانه‌‌ڕاده‌وه‌ستن؟‌باوه‌ڕیان

‌به‌‌ئێمه‌‌ده‌بێت،‌که‌‌ده‌ڵێین‌شاره‌که‌مان‌خۆشی‌به‌خۆیه‌وه‌‌نابینێت،‌تاکو‌نه‌خشه‌ی‌شاره‌که‌،‌له‌سه‌رمۆدێلێکی‌پیرۆز‌هونه‌رمه‌ندان‌نه‌یانکێشابێت؟

‌ئه‌گه‌ر‌تێبگه‌ن‌شه‌ره‌نگیز‌نابن.‌به‌ڵام‌مه‌به‌ستت‌له‌و‌نه‌خشه‌یه‌‌چیه‌؟‌ئه‌وان‌نه‌خشه‌ی‌شار‌و‌ڕه‌فتاری‌هاووڵاتیان،‌وه‌کو‌وێنه‌کێشان،‌له‌سه‌ر‌کانڤاسێکی‌پاک‌دروستده‌که‌ن.

‌ئه‌مه‌ش‌جیاوازییه‌‌له‌‌نێوان‌ئه‌مان‌و]سیایه‌تمه‌داره‌کانی[‌دیکه‌دا.‌ئه‌وان‌به‌بێ‌ئه‌و‌کانڤاسه‌‌پاکه‌،‌یان‌پاک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.کردنه‌وه‌ی‌کانڤاسه‌که،‌ده‌ست‌به‌کاره‌که‌‌ناکه‌ن

‌ئه‌و‌کاره‌یان‌دروسته‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌پاش‌ئه‌م‌کاره‌‌ده‌ستوره‌که‌‌بنوسن؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌هه‌ڵبه‌ته

115

‌بۆ‌ئه‌م‌کاره‌،‌ده‌ڕواننه‌‌هه‌موو‌ئه‌و‌الیه‌نانه‌ی،‌به‌‌دادوه‌ری‌و‌جوانی‌و‌مامناوه‌ندییان‌ده‌ناسێنێت.‌هه‌روه‌ها‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌یانه‌وێت،‌له‌‌ژیانی‌مرۆڤدا‌سه‌قامگیریان‌بکه‌ن.‌هه‌موو‌ئه‌م‌الیه‌نانه‌‌تێکه‌ڵ‌ده‌که‌ن‌و

‌هه‌ڵده‌سه‌نگێنن،‌تاکو‌ئه‌و‌نموونه‌یه‌‌داده‌هێنن،‌که‌‌هۆمیرۆس‌به‌"‌شێوه‌‌و‌نموونه‌یه‌کی‌پیرۆز"‌ناوزه‌دیده‌کات.‌‌‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌شتێک‌ده‌سڕنه‌وه‌‌و‌شتێکی‌نوێی‌له‌‌جێگه‌‌داده‌نێن،‌تاکو‌به‌و‌نموونه‌یه‌‌ده‌گه‌ن.‌خواکانیش‌خۆشیان‌ده‌وێن.‌بێگومان،‌به‌م‌شێوه‌یه‌،‌به‌نموونه‌یه‌کی‌چاک‌ده‌گه‌ن.

که‌سانه‌ی‌دژمان‌وه‌ستان،‌ده‌گه‌یه‌نێته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی،‌که‌‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌باسیده‌که‌ین،‌ته‌وانای‌ئایا‌ئه‌مه،‌ئه‌و ‌‌دانانی‌ده‌ستوری‌بۆ‌شاره‌که‌مان‌هه‌یه‌؟‌ئایا‌به‌رانبه‌ری‌نه‌رم‌نابن؟

‌ئه‌گه‌ر‌تێبگه‌ن‌نه‌رم‌ده‌بن.‌بێگومان.‌چۆن‌دژی‌ڕاده‌وه‌ستن؟‌ده‌توانن‌نکۆڵی‌له‌وه‌‌بکه‌ن،‌که‌‌فه‌یله‌سوفه‌کان‌خۆشه‌ویستی‌ڕاستین؟

‌ئه‌گه‌ر‌نکۆڵی‌لێبکه‌ن‌گه‌مژه‌ن.‌یان‌سروشتی]فه‌لسه‌فیانه‌[‌به‌و‌جۆره‌ی‌باسمانکرد،‌له‌‌به‌رزترین‌چاکه‌وه‌‌نزیکه‌؟

‌ناتوانن‌نکۆڵی‌له‌مه‌ش‌بکه‌ن.‌پێم‌بڵێ،‌ئه‌وان‌له‌و‌باوه‌ڕه‌شدا‌نابن،‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌سروشته‌‌په‌روه‌رده‌‌کردنێکی‌له‌‌باری‌هه‌بێت‌زۆرچاک‌و

‌زانا‌ده‌رناچێت؟‌یان‌ئه‌و‌سیاسه‌تمه‌دارانه‌یان‌ده‌وێت،‌ئێمه‌‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌نامانه‌وێن؟‌بێگومان‌ئه‌وه‌‌ناکه‌ن.

‌ده‌گونجێت‌توڕه‌‌بن،‌له‌وه‌ی‌تاکو‌فه‌یله‌سوفه‌کان‌فه‌رمانڕه‌وایی‌شاره‌که‌مان‌نه‌که‌ن‌و‌هاووڵاتیان‌له‌‌خراپه‌نه‌پارێزین،‌ئه‌و‌شاره‌‌نموونه‌ییه‌ی‌نه‌خشه‌ی‌بۆ‌ده‌کێشین،‌نایه‌ته‌‌کایه‌وه‌؟

‌له‌وانه‌یه‌‌هێمن‌ببنه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ڕازی‌بیت،‌من‌ناڵێم‌نه‌رمتر‌ده‌بنه‌وه‌،‌به‌ڵکو‌به‌‌ته‌واوی‌هێمن‌ده‌بنه‌وه‌‌و‌ڕازی‌ده‌بن.‌هیچ‌نه‌بێت

‌ڕێنه‌که‌وتنیان‌له‌گه‌ڵ‌ئێمه‌دا،‌توشی‌شه‌رمه‌زارییان‌ده‌کات.‌ئه‌وه‌‌دروسته‌.

‌ين‌‌منداڵانیکه‌وابوو،‌گریمان‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵه‌‌ڕێده‌که‌ون.‌که‌س‌دژی‌ئه‌وه‌‌نيه،‌که‌بفه‌رمانڕه‌واکان،‌یان‌پاشاکان‌خاوه‌نی‌سروشتێکی‌فه‌لسه‌فین؟

‌که‌س‌دژی‌نیه‌.‌که‌س‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌،‌ئه‌م‌منداڵانه‌‌گه‌نده‌ڵ‌بن؟‌ئێمه‌‌گوتمان‌پاراستنیان‌له‌‌گه‌نده‌ڵی‌سه‌خته‌،‌به‌ڵام

‌ده‌کرێ‌بڵێین،‌که‌‌که‌سیان‌له‌و‌گه‌نده‌ڵێێه‌ناپارێزرێت؟‌چۆن‌ئه‌وه‌‌ده‌ڵێیت؟

‌به‌ڵام‌یه‌کێک‌له‌و]فه‌یله‌سوفانه‌[‌به‌سه‌‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکات‌و‌کاروباری‌شاره‌که‌]‌ده‌وڵه‌ته‌که‌[‌به‌ڕێوه‌به‌رێت؟‌‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌فه‌رمانڕه‌وایه،‌‌یاساو‌جۆری‌ژیان‌به‌و‌شێوه‌یه‌ی‌باسمانکرد،‌به‌رێت‌به‌ڕێوه،‌‌هاوڵاتیانیش‌ئاماده‌ن‌شوێن‌فه‌رمانه‌کانی‌بکه‌ون؟

‌.‌به‌که‌وابوو،‌ڕازی‌بوونی‌ئه‌وانه‌ی،‌له‌گه‌ڵماندا‌ناڕێک‌بوون،‌کارێکی‌مه‌حاڵ‌نیه‌؟

‌هه‌ستده‌که‌م‌مه‌حاڵ‌نه‌بێت.‌به‌ڕای‌من،‌ڕوونکردنه‌وه‌که‌ی‌پێشومان‌ئه‌وه‌‌ده‌رده‌خات،‌که‌‌ئه‌م‌جۆره‌‌ژیانه‌‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌باشترینه‌.

‌دروسته‌.‌که‌وابوو،‌یاساکه‌مان‌چاکترینه‌‌ئه‌گه‌ر‌بتوانین‌بیهێنینه‌‌کایه‌وه‌.‌له‌وانه‌یه‌‌ئه‌م‌کاره‌‌سه‌خت‌بێت‌به‌ڵام‌مه‌حاڵ

‌نیه‌.‌ده‌توانین.

‌ئێستا‌خۆمان‌له‌و‌گرفته‌‌ڕزگارکردوه‌.‌له‌سه‌ر‌کێشه‌ی‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌ده‌دوێن،‌که‌‌ده‌ستوره‌که‌مان‌بۆ‌ده‌نوسن.‌هه‌وڵده‌ده‌ین‌بزانین،‌چ‌هۆکار‌و‌شێوازێکی‌ژیان،‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌ده‌هێنێته‌‌بوونه‌وه‌.‌له‌‌چ

116

‌ته‌مه‌نێکدا‌شیاوی‌ئه‌م‌کاره‌ن.‌پێویسته‌‌ئه‌وه‌‌بزانین.

‌زووتر‌من‌زیره‌كانه‌خۆم‌له‌‌باسکردنی‌ژن‌هێنان،‌منداڵبوون‌و‌دامه‌زراندنی‌فه‌رمانڕه‌واکان‌دزییه‌وه‌.‌‌ده‌مزانی‌ده‌وڵه‌تێکی‌ته‌واوکۆ‌چاوی‌حه‌سودی‌له‌سه‌ره‌‌و‌له‌وانه‌یه‌‌دامه‌زراندنیشی‌دژوار‌بێت.‌وادیاره‌

‌زیره‌کییه‌که‌م‌فریام‌ناکه‌وێت.‌ئێستا‌پێویست‌ده‌کات‌باسیانبکه‌م.‌ئێمه‌‌باسی‌ژن‌و‌منداڵمان‌کرد،‌به‌ڵام‌ده‌بێت‌به‌‌وردی‌له‌‌کێشه‌ی‌فه‌رمانڕه‌وا‌بکۆڵینه‌وه‌.‌له‌‌بیرته‌‌گوتم،‌فه‌رمانڕه‌واکان‌پێویسته‌‌له‌‌خۆشی‌و

‌ناخۆشیدا‌شاره‌که‌یان‌خۆش‌بوێت.‌له‌‌نێو‌ترس‌و‌زه‌حمه‌تکێشانیشدا‌بیر‌له‌‌شاره‌که‌‌بکه‌نه‌وه‌.‌ئه‌و‌فه‌رمانڕه‌وایه‌ی‌ئه‌مه‌‌نه‌کات‌ده‌بێت‌الببرێت.‌ئه‌وه‌ی‌وه‌کو‌زێڕ‌له‌نێو‌ئاگریشدا‌و‌له‌م‌ژیانه‌‌و‌له‌‌مردنیشدا‌ڕه‌نگ‌ناگۆڕێت‌له‌وجێگه‌یه‌‌داده‌نرێت‌و‌ڕێزی‌لێده‌نرێت.‌ئه‌مه‌‌له‌‌پێشتر‌باسمانکرد،‌به‌ڵام‌گفتوگۆکه‌مان

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.گۆڕانی‌به‌‌سه‌ردا‌هات‌و‌ڕێگه‌یه‌کی‌دیکه‌ی‌گرته‌‌به‌ر

‌من‌ئه‌وه‌م‌له‌‌بیره‌.‌هاوڕێم‌وابوو.‌من‌پێشتر‌ده‌ترسام‌باسیبکه‌م.‌به‌ڵام‌ئێستا‌به‌بێ‌ترس‌و‌دوودڵیه‌وه‌‌جه‌ختی‌له‌سه‌ر‌ده‌که‌م،

‌که‌‌پاسه‌وانه‌کانمان‌ده‌بێت‌فه‌یله‌سوفوکان‌بن.‌به‌ڵێ‌ده‌بێت‌وابێت.

‌وامه‌زانه‌‌ژمارەيهكى‌زۆر‌له‌‌فه‌یله‌سوف‌هه‌ن.‌ئه‌و‌سروشته‌‌فه‌لسه‌فیه‌ی‌باسمانکرد،‌له‌نێو‌ده‌سته‌یه‌کی‌که‌مدا‌ده‌دۆزرێته‌وه‌‌و‌به‌شه‌کانی‌به‌جیا‌گه‌شه‌ده‌که‌ن.

‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌تۆ‌ده‌زانیت،‌که‌‌فێربوونی‌خێرا،‌بیرهاتنه‌وه‌ی‌تیژ،‌زیره‌کی،‌سۆزی‌الوێتی،‌بیرکردنه‌وه‌ی‌به‌رز‌و‌زۆر

‌خه‌سڵه‌تی‌دیکه‌ش‌پێکه‌وه‌‌گه‌وره‌‌نابن.‌ئه‌وانه‌ی‌ئه‌م‌خه‌سڵه‌تانه‌یان‌هه‌یه،‌‌ڕه‌وشت‌به‌رزن،‌وادروست‌نه‌بوون‌به‌‌ڕێکو‌پێکی‌و‌هێمنی‌بژین.‌هێزه‌‌جوڵێنه‌ره‌کانی‌ناوه‌وه‌یان‌کاریان‌تێده‌که‌ن‌و‌بێقه‌راریان‌ده‌که‌ن.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌له‌الیه‌کی‌دیکه‌وه‌،‌ده‌روونه‌‌به‌ر‌قه‌راره‌کان،‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌ئاسانی‌ناگۆڕێن،‌له‌‌جه‌نگدا‌ناترسن‌و‌له‌و‌جێگه‌یه‌

‌دامه‌زراون،‌ئه‌وانه‌ن‌ده‌بن‌به‌‌جێگه‌ی‌دڵنیایی‌و‌پشت‌پێبه‌ستن.‌بۆ‌فێربوونیش‌به‌هه‌مان‌شێوه‌‌که‌له‌‌ڕه‌قن:‌وه‌کو‌ئه‌وانه‌ی‌مێشکیان‌وه‌ستاوه‌هیچ‌وه‌رناگرن‌و‌فێرکردنیان‌سه‌خته‌.‌کاتێک‌ده‌ته‌وێ‌فێریان‌بکه‌یت

‌خه‌ویان‌دێت‌و‌له‌به‌رده‌متا‌باوێشک‌ده‌ده‌ن.‌ڕاسته‌.

‌بێجگه‌‌له‌مه‌،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دابووین‌که‌سێک‌هه‌بێت‌هه‌ردوو‌خه‌سڵه‌ته‌که‌ی‌هه‌بێت‌و‌بخرێته‌‌به‌ر‌فێربوون‌و‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ئاماده‌بکرێت.

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌‌ئایا‌چینێک‌له‌م‌که‌سانه‌‌ده‌دۆزرێته‌وه‌؟

به‌ڕای‌من‌زۆر‌که‌مه‌؟‌وایه‌.

‌که‌وابوو،‌ئه‌م‌جۆره‌که‌سانه‌،‌بێجگه‌‌له‌وه‌ی‌فێرده‌کرێن‌چۆن‌له‌‌کاری‌دژوار،‌ترس،‌خۆشی‌و‌ناخۆشیدا‌به‌رقه‌راربن،‌پێویسته‌‌فێری‌زۆر‌بابه‌تی‌دیکه‌ش‌بکرێن،‌که‌‌له‌پێشتر‌ئاماژه‌مان‌بۆ‌نه‌کردوون‌و‌‌ئێستا‌ناویان

‌ده‌هێنین.‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌بزانین‌ئه‌و‌ده‌روونانه‌‌چۆن‌به‌رده‌وام‌ده‌مێننه‌وه‌‌و‌گه‌شه‌ده‌که‌ن.‌به‌ڵێ،‌پێویسته‌‌تاقییان‌بکه‌ینه‌وه‌.‌به‌ڵام‌ئه‌و‌بابه‌تانه‌‌چین؟

‌له‌‌بیرته‌،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌واتاکانی‌دادوه‌ری،‌مامناوه‌ندی‌و‌ئازایه‌تی‌تێبگه‌ین،‌ده‌روونمان‌کرد‌به‌‌سێ‌به‌شه‌وه‌؟‌‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌بیرم‌نه‌بێت،‌پێویست‌ناکات‌گوێ‌له‌تۆ‌بگرم.

‌چی؟‌گوتمان:‌من‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌چاکتر‌له‌م‌کێشه‌یه‌‌تێبگه‌ین،‌پێویسته‌‌ڕێگایه‌کی‌درێژتر‌بگرینه‌به‌ر‌و

‌زۆرتر‌ڕوونیبکه‌ینه‌وه‌.‌به‌ڵام‌تۆ‌ڕازی‌نه‌بوویت‌و‌گوتت،‌له‌وه‌‌زۆرتر‌پێویست‌نیه‌.‌من‌هه‌ستم‌کرد‌باسه‌که‌مان‌که‌موکورتی‌تێدا‌بێت.‌له‌به‌ر‌دڵی‌تۆ‌له‌‌سه‌ری‌نه‌دوام.

‌من‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌ش‌هه‌ستمانکرد‌له‌وه‌‌زۆرتر‌ئه‌و‌باسه‌‌پێویستی‌به‌‌ڕوونکردنه‌وه‌‌نه‌بێت.

117

‌به‌ڵام‌هه‌رپێوانه‌یه‌ک‌بۆ‌ئه‌و‌باسه‌‌به‌‌قه‌د‌پانتایی‌باسه‌که‌‌نه‌بێت‌کورت‌ده‌هێنێت.‌هه‌رچه‌نده‌‌خه‌ڵکی‌به‌و‌کاره‌‌ڕازی‌ده‌بن،‌به‌ڵام‌هێشتا‌نابێت،‌پێوانه‌یه‌کی‌ناته‌واو‌یان‌که‌موکورت‌به‌کاربهێنین.

‌بێگومان،‌ته‌مه‌ڵی‌هانیانده‌دات‌به‌و‌جۆره‌‌بیربکه‌نه‌وه‌.‌به‌ڵێ،‌هیچ‌شتێک‌له‌وه‌خراپتریش‌له‌‌پاسه‌وانه‌کان‌و‌یاسای‌شاره‌که‌دا‌نیه‌.

‌هه‌ڵبه‌ته‌‌وایه‌.‌که‌وابوو،‌پاسه‌وان‌ده‌بێت،‌ڕێگه‌یه‌کی‌سه‌خت‌و‌درێژتر‌بۆ‌فێربوون‌بگرێت.‌خه‌ریکی‌وه‌رزشیش‌بێت،

‌ئه‌گینا‌به‌‌به‌رزترین‌پله‌ی‌زانین‌ناگات.‌چ‌زانینێک،‌له‌سه‌ر‌و‌زانینه‌کانه‌وه‌‌سه‌باره‌ت‌چاکه‌‌و‌دادوه‌ری‌به‌رزتر‌داده‌نێیت؟‌‌له‌‌باره‌ی‌چاکه‌کانیشه‌وه‌

‌نابێت‌به‌‌سه‌ر‌پێه‌وه‌‌سه‌رنجیان‌بده‌ین،‌پێویستیان‌به‌‌ڕوونکردنه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌کاریکی‌نا‌له‌باره،‌ئه‌گه‌ر‌ئێمه‌‌مێشکی‌خۆمان‌بۆ‌ڕوونکردنه‌وه‌ی‌شته‌‌که‌م‌بایه‌خداره‌کان‌ماندووبکه‌ین‌و‌ئاوه‌ڕ‌له‌و‌بابه‌تانه‌‌نه‌ده‌ینه‌وه‌،‌که‌

‌شیاوی‌ئه‌وه‌ن،‌بیانناسین‌و‌ڕوونیان‌بکه‌ینه‌وه‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌دروسته‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌لێره‌دا‌وازت‌لێبهێنین،‌‌پرسیار‌له‌باره‌ی‌ئه‌و‌بابه‌ته‌‌گرنگه‌وه‌‌نه‌که‌ین‌تۆ

‌هێنده‌‌بایه‌خی‌پێده‌ده‌یت؟‌بێگومان‌نا.‌تۆ‌ده‌توانی‌بپرسیت.‌دڵنیام‌وه‌ڵامه‌که‌یت‌بیستوه‌،‌به‌ڵام‌بیرت‌ناکه‌وێته‌وه‌‌یان‌ده‌ته‌وێت‌گرفتم

‌بخه‌یته‌به‌ر‌و‌داوام‌لێده‌که‌یت،‌جارێکی‌دیکه‌‌ڕوونیبکه‌مه‌وه‌.‌من‌هه‌ستده‌که‌م‌ده‌ته‌وێ‌جاریکی‌دی‌ڕوونیبکه‌ینه‌وه.‌شته‌کانی‌دیکه‌ش‌له‌په‌یوه‌ندییاندا‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌فۆرمه‌دا،‌به‌چاک‌و‌سودبه‌خش‌داده‌نرێن.‌تۆ

‌له‌‌پێشتر‌ئه‌مه‌تده‌زانی،‌به‌ڵام‌هێشتا‌زانیارییه‌کی‌ته‌واومان‌له‌باره‌یه‌وه‌‌ده‌ستنه‌که‌وتوه‌.‌هه‌روه‌ها‌دڵنیام‌ئه‌وه‌ش‌ده‌زانیت،‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و]فۆرمه‌[‌نه‌ناسین‌زانیاری‌ته‌واومان‌سه‌باره‌ت‌به‌و‌شتانه‌ی‌سودیان‌بۆ‌ئێمه‌

‌هه‌یه‌‌ال‌دروست‌نابێت.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌پێویسته‌‌هه‌موو‌شتێکمان‌هه‌بێت،‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌سوده‌کانیان‌بزانین؟‌یان‌بێجگه‌‌له‌‌چاکه‌‌له‌‌باره‌ی‌هه‌مووشتێکه‌وه،‌زانیارییمان‌هه‌بێت‌و‌لێره‌دا‌نه‌زانین،‌چ‌شتێک‌چاک‌یان

‌خراپه‌؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نا،‌من‌به‌و‌جۆره‌‌بیرناکه‌مه‌وه‌.‌له‌سه‌ر‌و‌ئه‌مه‌وه‌،‌تۆ‌ده‌زانیت،‌که‌‌چێژو‌ه‌رگرتن‌بۆ‌زۆریه‌ی‌خه‌ڵک،‌چاکه‌یه‌‌و‌هه‌ندێكێش‌زانین‌به‌‌چاکه‌

‌.داده‌نێن

‌به‌ڵێ.‌هه‌روه‌ها‌ده‌زانیت،‌ئه‌وان‌ناتوانن‌ڕوونیبکه‌نه‌وه‌،‌ئه‌و‌زانینه‌‌چیه‌‌و‌ته‌نیا‌ئاماژه‌ی‌بۆ‌ده‌که‌ن.

‌ئه‌وه‌‌سه‌یره‌.‌به‌ڵێ‌سه‌یره‌.‌ئه‌وان‌لۆمه‌ی‌نه‌زانینه‌که‌ی‌ئێمه‌‌ده‌که‌ن.‌به‌‌جۆرێک‌له‌گه‌ڵمان‌ده‌دوێن‌واده‌زانن‌ئێمه‌‌پێناسه‌ی‌ئه‌و‌زانینه‌مان‌البێت.‌ئه‌وان‌به‌‌زانین‌له‌‌باره‌ی‌چاکه‌وه‌‌ناوزه‌دیده‌که‌ن‌و‌نازانن،‌که‌‌واتای‌"‌چاکه‌"‌هێشتا‌بۆ

‌ئێمه‌‌نادیاره‌.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌له‌‌باره‌ی‌ئه‌و‌که‌سانه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت،‌که‌‌چێژ‌وه‌رگرتن‌به‌‌چاکه‌‌داده‌نێن‌؟‌ئایا‌ئه‌مان‌وه‌کو‌ده‌سته‌‌و

‌تاقمه‌که‌ی‌دیکه‌‌بۆچوونێکی‌ئاڵۆزیان‌نیه‌؟‌ئه‌وان‌ناڵێن‌چێژی‌خراپیش‌هه‌یه‌؟‌بێگومان‌.

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌ده‌بێت،‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ڕێکه‌ون،‌که‌‌هه‌ندێک‌شت‌چاکه‌‌و‌خراپیشه‌،‌ئه‌مه‌‌دروست‌نیه‌؟‌دروسته‌.

‌لێره‌دا‌ڕوونده‌بێته‌وه‌،‌بۆچی‌خه‌ڵکی‌مشتومری‌زۆریان‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌کێشه‌یه‌‌کردوه‌.‌وا‌نیه‌؟‌چۆن‌وانیه‌؟

‌ئه‌مه‌‌ڕوون‌و‌ئاشکرانیه‌؟‌زۆرکه‌س‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دان‌دادوه‌ری‌و‌جوانی‌ده‌ناسن‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌ته‌واوی‌بزانن‌چین.‌به‌ڵام‌که‌س‌به‌‌ڕواڵه‌تی‌چاکه‌‌ڕازی‌نیه‌‌و‌ده‌یانه‌وێت‌به‌ته‌واوی‌بیناسن.

‌ڕاسته‌.‌هه‌موو‌که‌سێک‌به‌‌دوای‌چاکه‌دا‌ده‌گه‌ڕێ‌و‌ده‌یه‌وێت‌پێی‌بگات.‌ده‌زانێت‌چاکه‌‌شتێکه‌‌هه‌یه‌،‌به‌ڵام‌هێشتا‌نازانێت‌ئه‌و‌شته‌‌چیه‌‌و‌سوده‌که‌شی‌نابینێت.‌ده‌گونجێت‌ئه‌وانه‌ی‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌پشتیان‌پێده‌به‌ستین‌و

‌]فه‌رمانڕه‌وایی[‌ده‌که‌ن،‌سه‌باره‌ت]واتای[‌چاکه‌،‌به‌م‌نه‌زانینیه‌وه‌‌له‌‌تاریکیدا‌بژین؟

118

‌بێگومان‌ناگونجێت.‌دڵنیام،‌ئه‌وانه‌ی‌دادوه‌ری،‌جوانی‌و‌چاکه‌‌ناناسن‌پاسه‌وانێکی‌چاکیان‌لێپه‌یدا‌نابێت.‌هه‌روه‌ها‌ئه‌وه‌ی‌له‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئاستی‌چاکه‌دا‌نه‌زان‌بێت‌دادوه‌ری‌و‌جوانیش‌ناناسێت

‌ئه‌وه‌‌گومانێکی‌زیره‌کانه‌‌و‌به‌جێیه‌.‌ئه‌گه‌ر‌پاسه‌وانه‌که‌مان،‌له‌م‌ڕووه‌وه‌‌زانا‌بێت،‌شاره‌که‌مان‌ناته‌واو‌نابێت؟

‌ئه‌وه‌‌پێویسته‌‌وابێت.‌به‌ڵام،‌سوکرات‌حه‌زده‌که‌م‌ڕوونیبکه‌یته‌وه،‌چاکه‌‌زانین،‌چێژوه‌رگرتن‌یان‌شتێکی‌دیکه‌یه‌.

‌ئا،‌زوو‌بۆم‌ده‌رکه‌وت،‌تۆ‌شوێن‌بۆچوونی‌خه‌ڵکی‌ناکه‌ویت.‌سوکرات‌من‌به‌‌ڕاستی‌نازانم‌تۆ‌بۆچوونی‌خه‌ڵکیم‌بۆ‌باسبکه‌یت‌و‌له‌باره‌ی‌خۆته‌وه‌‌هیچ‌نه‌ڵێیت.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌به‌تایبه‌تی،‌پاش‌ئه‌وه‌ی‌کاتێکی‌زۆرمان‌بۆ‌ئه‌م‌کێشه‌یه‌ته‌رخان‌کردوه

‌چی؟‌تۆ‌به‌‌ڕه‌وای‌ده‌بینیت‌که‌سێک‌باسی‌ئه‌و‌شتانه‌‌بکات،‌که‌‌نایزانێ.‌وا‌خۆشی‌نیشاندات،‌که‌‌ئه‌و‌شتانه‌‌ده‌زانێت؟

‌نه‌ک‌به‌و‌شێوه‌یه‌،‌که‌‌ده‌یانزانێت.‌به‌ڵام‌ده‌بێت‌ئاماده‌بێت‌بۆچوونی‌خۆی‌ده‌ربڕیت.‌چی؟‌نازانیت‌بۆچوون‌به‌بێ‌زانین‌ناشرین‌و‌شه‌رمه‌؟‌چاکترینیان‌کوێره‌.‌تۆ‌کوێر‌و‌‌ئه‌وانه‌ی‌بۆچوونی

‌ەدايت‌ئهوانه‌ڕێگه‌یه‌کی‌ڕاستیانخۆیان‌به‌بێ‌زانین‌ده‌رده‌بڕن،‌وه‌کو‌یه‌ک‌داده‌نێیت؟‌لهو‌باوە‌گرتبێت؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وه‌کو‌یه‌ک،‌ده‌یانبینم.

‌تۆ‌شوێن‌شته‌‌ناشرین‌و‌پڕشه‌رم‌و‌فێڵاوییه‌کان‌ده‌که‌ویت،‌له‌‌کاتێکدا‌که‌سانێک‌هه‌ن،‌به‌‌زانین‌ڕۆشنت‌ده‌که‌نه‌وه‌؟

‌گالوکۆن‌گوتی:‌سوکرات،‌به‌‌خوا،‌له‌م‌قۆناخه‌دا‌نابێت‌وازبێنیت.‌حه‌زده‌کین‌به‌و‌جۆره‌ی‌له‌‌دادوه‌ری‌و‌مامناوه‌ندی‌دوایت‌باسی‌چاکه‌شمان‌بۆ‌بکه‌یت.

‌من‌گوتم،‌هاوڕێ‌به‌وه‌‌ڕازیم.‌به‌ڵام‌ده‌ترسم‌نه‌توانم‌ڕوونیبکه‌مه‌وه‌‌و‌شه‌رمه‌زاربم.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌واز‌له‌و‌پرسیاره‌‌سه‌باره‌ت‌خودی‌چاکه‌‌له‌م‌قۆناخه‌دا‌ده‌هێنین.‌ئه‌مه‌‌کێشه‌یه‌کی‌گه‌وره‌یه‌.‌ده‌توانم‌‌‌ئاکامی‌چاکه‌

‌کردن‌ڕوونبکه‌مه‌وه‌و‌باسیبکه‌م‌چ‌شتێکی‌لێوه‌‌ده‌رده‌چێت.‌ئايا‌به‌مه‌‌ڕازیت‌یان‌واز‌له‌‌هه‌موو‌شتێک‌بهێنین؟‌باشه‌.‌له‌‌وێوه‌‌ده‌ستپێده‌که‌ین.‌چیرۆکی‌منداڵه‌که‌مان‌بۆ‌بگێره‌وه‌،‌که‌‌ته‌واوت‌نه‌کرد.

‌خۆزگه‌تۆ‌له‌‌باسه‌که‌‌تێده‌گه‌یشتیت.‌ده‌مه‌وێت‌به‌‌په‌رۆشه‌‌وه‌‌گوێ‌له‌‌باسه‌که‌‌بگریت.‌ئه‌مه‌ش،‌که‌‌باسیده‌که‌م‌منداڵی‌چاکه‌یه‌.‌دڵنیابه‌‌نامه‌وێ‌فێڵت‌لێبکه‌م.

‌باشه‌.‌به‌‌په‌رۆشه‌وه‌‌گوێمان‌له‌‌تۆیه‌.‌ده‌ست‌به‌‌باسه‌که‌ت‌بکه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌من‌بیرت‌ده‌خه‌مه‌وه‌‌له‌‌پێشتر‌چیمان‌باسکردوه

‌چی؟‌شتی‌جوان‌و‌چاک‌زۆرن‌له‌‌یه‌کدیان‌جیا‌ده‌که‌ینه‌وه‌.

‌وایه‌.‌له‌م‌شته‌‌زۆره‌‌جوان‌و‌چاکانه‌وه‌‌بۆ‌دواوه‌‌ده‌ڕۆین‌تاکو‌بۆ‌هه‌ر‌ده‌سته‌یه‌ک‌له‌وان‌ده‌گه‌ینه‌‌یه‌ک‌فۆرم.‌ئه‌و

‌فۆرمه‌‌به‌"‌بوون"‌ی‌ئه‌وان‌داده‌نێین.‌وایه‌.

‌هه‌روه‌ها‌شته‌‌جوان‌و‌چاکه‌کان‌دیارن‌و‌هه‌ستیان‌پێده‌کرێت،‌به‌ڵام‌فۆرمه‌‌کان‌هه‌ستپێکراو‌نین‌و‌به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌بیرکردنه‌وه‌‌ده‌دۆزرێنه‌وه

‌به‌‌ته‌واوی‌ڕاسته‌.‌به‌‌چ‌ئه‌ندامێکی‌له‌ش‌شته‌کان‌ده‌بینین؟

‌به‌‌چاو.‌هه‌روه‌ها‌ده‌نگه‌کان،‌به‌‌گوێ‌و‌به‌‌هه‌سته‌کانی‌دیکه‌‌شته‌کانی‌دیکه‌‌ده‌ناسین.

‌ڕاسته‌.‌تۆ‌ده‌زانی‌بینین‌له‌نێو‌هه‌ستکردنه‌کاندا‌چه‌ند‌به‌رهه‌مهێنه‌ره‌؟

119

‌نازانم.‌باشه‌،‌بیر‌له‌مه‌‌بکه‌وه‌.‌ده‌نگ‌و‌بیستن‌پێویستیان‌به‌‌یارمه‌تی‌شتێکی‌دیکه‌‌هه‌یه‌‌تاکو‌ده‌نگه‌که‌‌ببیسترێت.

‌.بیستنیش‌ده‌نگه‌که‌‌وه‌رده‌گرێت‌وایه‌.

‌که‌م‌شت‌هه‌ن‌ئه‌م‌پێویستیه‌یان‌هه‌بێت.‌ده‌توانیت‌نموونه‌یه‌کم‌بۆ‌نهێنیته‌وه‌؟‌ناتوانم.

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دا‌نیت‌بینین‌و‌بینراو‌ئه‌م‌پێویستیه‌یان‌هه‌بێت؟‌چۆن؟

‌بینین،‌له‌وانه‌یه‌،‌له‌نێو‌چاودابێت.‌ئه‌وه‌ی‌چاوی‌هه‌یه‌‌به‌‌کاری‌ده‌هێنێت.‌ڕه‌نگه‌کان‌له‌نێو‌شته‌کاندا‌هه‌ن.‌يهم‌چاو‌هیچ‌شتێک‌ناتوانێ‌ببینێت.‌تهنانهت‌ڕه‌نگه‌کانیش‌به‌‌نه‌بینراوی‌ده‌مێننه‌وه‌.سبهب

‌يهم‌چیه‌؟مه‌به‌ستت‌له‌‌س‌مه‌به‌ستم،‌له‌‌ڕووناکییه‌.

‌تۆ‌ڕاست‌ده‌ڵێیت..‌ئه‌وه‌‌هه‌ست‌و‌هێزی‌بینین‌پێکه‌وه‌‌ده‌به‌ستێته‌وه‌،‌گرنگه‌‌و‌له‌‌په‌یوه‌ندییه‌کانی‌دیکه‌بایه‌خدارتره

‌ڕووناکی‌به‌‌بایه‌خه‌.‌بێگومان،‌بایه‌خی‌زۆری‌هه‌یه‌.

‌چ‌خوداوه‌ندێک،‌هۆ‌و‌سه‌رچاوه‌ی‌ڕووناکییه‌؟‌ئه‌و‌خوداوه‌نده‌یه‌،‌که‌‌ڕووناکی‌ئه‌و‌ده‌بێته‌‌هۆی‌بینین‌و‌شته‌کانمان‌بۆ‌ده‌رده‌خات؟

‌ئه‌و‌خوداوه‌نده‌یه‌،‌تۆ‌و‌که‌سانی‌دیکه‌ش‌باسیده‌که‌ن.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌له‌‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌تدا‌ده‌ڵێم]ئه‌وخداوه‌نده‌[‌ڕۆژه‌.

‌ئه‌ی‌له‌م‌ڕێگه‌یه‌وه‌،‌بینین‌په‌یوه‌ندی‌به‌و‌خوداوه‌نده‌وه‌‌نیه‌؟‌چ‌ڕێگه‌یه‌ک؟

‌ڕۆژ‌بینین‌و‌چاو‌نیه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌بێگومان

‌به‌ڵام،‌له‌نێو‌ئه‌ندامه‌‌هه‌ستکه‌ره‌کاندا‌چاو‌له‌‌ڕۆژ‌ده‌چێت.‌زۆر‌وایه.‌‌

‌چاو‌له‌‌ڕۆژه‌وه‌‌هێز‌په‌یداده‌کات.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌هه‌روه‌ها]گوتمان[‌بینین‌و‌چا‌و‌ڕۆژ‌نین.‌ڕاسته‌.

‌م‌منداڵی‌چاکه‌،‌که‌‌له‌‌چاکه‌‌بچێت‌له‌وه‌وه‌‌په‌یدابووبێت.‌بوون‌له‌نێو‌جیهانیبهوە‌دە‌بینراودا‌و‌په‌یوه‌ندی‌بینین‌به‌‌شته‌‌بینراوه‌کانه‌وه‌‌له‌‌بوونی‌چاکه‌‌له‌نێو‌جیهانی‌هۆشه‌کی‌و‌په‌یوه‌ندی‌هۆش

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.به‌‌بابه‌تی‌بیرکردنه‌وه‌وه‌‌‌ده‌چێت

‌ده‌توانیت‌ئه‌مه‌‌زیاتر‌ڕوونبکه‌یته‌وه‌؟‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌شه‌وی‌تاریک‌بڕوانیته‌‌شته‌کان‌ڕه‌نگه‌کانیان‌نابینیت.‌ئه‌مه‌‌وه‌کو‌کوێری‌وایه.

‌بێگومان.‌به‌م‌جۆره‌‌له‌‌ده‌روون‌تێبگه‌:‌کاتێک‌ده‌ڕوانێته‌‌ئه‌و‌شته‌ی‌له‌‌ژێر‌ڕووناکی‌ڕاستیدا‌ده‌رکه‌وتوه‌‌ئه‌یبینێت‌و

‌ده‌یناسێت.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌شته‌‌ته‌مومژاوی‌بێت‌گۆڕانی‌به‌‌سه‌ردابێت]په‌یدابێت‌و‌له‌ناوبچێت[‌نایناسێت‌و‌بۆچوونی‌له‌‌باره‌یه‌وه‌‌ده‌بێت،‌که‌‌ئه‌ویش‌گۆڕانی‌تێدا‌ڕووده‌دات.

‌ئه‌وه‌‌ده‌رده‌که‌وێت‌دروست‌بێت.‌ئه‌وه‌ی‌ڕاستی‌به‌‌شته‌کان‌و‌هێزی‌زانین‌به‌‌زانه‌ر‌ده‌به‌خشێت‌فۆرمی‌چاکه‌یه‌.‌ئه‌م‌فۆرمه‌‌ده‌بێت‌به‌‌هۆی

‌زانین‌و‌ڕاستی‌و‌بابه‌ت‌بۆ‌زانین.‌زانین‌و‌ڕاستی‌دوو‌شتی‌جوانن‌به‌ڵام‌چاکه‌‌جیاوازه‌‌و‌له‌وانیش

120

‌جوانتره‌.‌له‌‌جیهانی‌هه‌سته‌کیدا‌بینین‌و‌ڕووناکی‌له‌‌ڕۆژ‌ده‌چن،‌به‌ڵام‌نابێ‌بڵێین،‌که‌‌ڕۆژن.‌به‌هه‌مان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.شێوه‌ش‌زانین‌و‌ڕاستی‌له‌‌چاکه‌‌ده‌چن‌به‌ڵام‌چاکه‌‌نین

‌.بۆچوونه‌که‌ت‌جوانه‌.‌دڵنیام‌ئه‌و‌شته‌ش]چاکه‌[‌به‌‌چێژ‌وه‌رگرتن‌دانانێت

‌‌‌.‌با‌زۆرتر]واتاکه‌ی[‌ڕوونبکه‌ینه‌وه

‌چۆن؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌له‌گه‌ڵ‌مندا‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ڕێده‌که‌ویت،‌که‌‌ڕۆژ‌هێز‌به‌‌شته‌‌بینراوه‌کان‌ده‌دات‌تاکو

‌ببینرێن‌و‌هاوکات]هێز‌[‌به‌و‌شتانه‌ش‌ده‌دات،‌که‌‌په‌یداده‌بن‌و‌گه‌شه‌ده‌که‌ن.‌به‌ڵام‌ڕۆژ‌خۆی‌په‌یدا‌نابێت.‌چۆن‌ده‌بێت؟

‌که‌وابوو،‌دروسته‌‌بڵێین،‌بابه‌ته‌‌زانراوه‌کان‌ته‌نیا‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌بناسرێن‌قه‌رزاری‌چاکه‌‌نین،‌ته‌نانه‌ت‌بوونیشیان‌ده‌که‌وێته‌‌سه‌ر‌چاکه‌.‌هاوکات‌چاکه‌‌بوون‌نیه‌.‌به‌‌هێز‌و‌پله‌‌له‌‌ژوور‌بوونه‌وه‌یه‌.

‌گالوکۆن‌به‌‌گاڵته‌وه‌‌گوتی:‌سوێند‌به‌‌ئه‌پۆلۆ‌ده‌خۆم‌ئه‌مه‌‌سه‌یره‌.‌گوناهی‌تۆیه‌.‌زۆرت‌لێکردم‌بۆچوونی‌خۆمت‌بۆ‌ڕوونبکه‌مه‌وه‌.

‌‌.‌من‌نامه‌وێ‌لێره‌دا‌بوه‌ستیت.‌حه‌زده‌که‌م‌لێکچونی‌له‌گه‌ڵ‌ڕۆژدا‌ڕوونبکه‌یته‌وه‌‌و‌‌هیچی‌لێمه‌په‌ڕێنه

‌من‌زۆرشتم‌په‌ڕاندوه‌.‌هیچ‌مه‌په‌ڕێنه‌،‌ته‌نانه‌ت‌شته‌‌بچوکه‌کانیش‌باسبکه‌.

‌من‌ده‌بێت‌به‌شێکی‌بپه‌ڕێنم،‌به‌ڵام‌به‌پیی‌توانا‌هه‌موو‌شتێک‌باسده‌که‌م.‌نا،‌هیچ‌مه‌په‌ڕێنه‌.

‌که‌وابوو،‌به‌و‌شێوه‌یه‌ی‌گو‌تمان،‌تۆش‌تێبگه‌.‌دوو‌هێز‌هه‌ن:‌یه‌کێکیان‌به‌‌جیهانی‌هۆشه‌کی‌و‌ئه‌وه‌ی‌دی‌به‌‌جیهانی‌هه‌سته‌کی‌دراوه‌.‌من‌به‌و‌جیهانه‌]هۆشه‌کییه‌[‌ناڵێم‌به‌هه‌شت.‌به‌م‌جۆره‌‌دوو‌بابه‌تیشمان‌هه‌یه‌؛

‌هۆشه‌کی‌و‌هه‌سته‌کی.‌ڕاسته‌.

‌ئه‌مه‌‌له‌و‌هێڵه‌‌ده‌چێت‌له‌‌ناوه‌ڕاستدا‌دابه‌شکرابێت.‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌و‌به‌شانه‌‌)هۆشه‌کی(‌و)هه‌سته‌کی(ن.‌ئهوانيش‌له‌‌ناوه‌ڕاستدا‌کراون‌به‌‌دوو‌به‌شه‌وه‌.‌یه‌کێک‌له‌‌به‌شه‌کانی‌الیه‌نی‌هه‌سته‌کی‌ئه‌ندێشه‌یه‌.

‌مه‌به‌ستم‌له‌‌ئه‌ندێشه‌؛‌یه‌که‌م‌سێبه‌ره‌کانه‌‌له‌نێو‌شوێندا،‌تیشکدانه‌وه‌‌له‌نێو‌ئاودا،‌له‌نێو‌ته‌نه‌‌ڕه‌قه‌کانیشدا‌لوسی‌و‌بریقه‌دانه‌.‌تۆ‌له‌مه‌تێده‌گه‌یت؟

‌من‌تێده‌گه‌م.‌له‌نێو‌به‌شی‌دیکه‌ی‌الیه‌نی‌هه‌سته‌كيدا‌ئه‌و‌بابه‌تانه‌ھهن،‌که‌‌ئه‌ندێشه‌کان‌په‌یداده‌که‌ن،‌وه‌کو

‌زینده‌وه‌ره‌کانی‌ده‌وروبه‌رمان،‌ڕووه‌ک‌و‌هه‌موو‌که‌لوپه‌له‌‌دروستکراوه‌کان.‌باشه‌.

‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌هه‌ر‌یه‌کیک‌له‌م‌به‌شانه‌‌ڕاده‌یه‌ک‌ڕاستیان‌تێدابێت.‌په‌یوه‌ندی‌نێوان‌شتێکی‌وه‌رگیراو‌به‌‌شته‌که‌وه‌،‌وه‌کو‌په‌یوه‌ندی‌نیوان‌بۆچوون‌و‌زانین‌بێت؟

‌گومانم‌له‌وه‌‌نیه‌.‌ئێستا،‌بیر‌له‌‌الیه‌نی‌هۆشه‌کیش‌بکه‌وه‌‌و‌دابه‌شی‌بکه‌.

‌چۆن؟‌دابه‌شکردنه‌که‌‌به‌م‌جۆره‌یه‌:‌ئه‌م‌الیه‌نه‌ش‌ده‌که‌ین‌به‌‌دوو‌به‌شه‌وه‌،‌له‌به‌شی‌خواره‌وه‌،‌ده‌روون‌هه‌یه‌،‌که‌

‌وێنه‌ی‌شته‌‌وه‌رگیراوه‌کان‌له‌]الیه‌نه‌‌هه‌سته‌کییه‌که‌وه‌[‌وه‌رده‌گرێت‌و‌ڵێیان‌ده‌کۆڵیته‌وه‌،‌به‌ڵام‌خۆی‌به‌‌بنه‌ره‌تی‌یه‌که‌م‌ناگه‌یه‌نێت‌و‌مه‌به‌ستی‌ئهو‌گه‌یشتنه‌‌به‌‌ئاکام.‌له‌‌به‌شی‌سه‌ره‌وه‌ی‌الیه‌نی‌هۆشه‌کی‌ده‌روون‌ئه‌و‌زانیارییانه‌‌ڕه‌تده‌کات،‌که‌‌له‌سه‌ر‌گریمانه‌‌ڕاده‌وه‌ستن‌و‌سودیش‌له‌‌وێنه‌کانی‌جیهانی

‌هه‌سته‌کی‌وه‌رناگریت.‌له‌‌بیرۆکه‌کانیانه‌وه‌‌گه‌شته‌که‌ی‌ده‌سپێده‌کات.‌من‌تێناگه‌م.

‌هه‌وڵده‌ده‌م‌جارێکی‌دیکه‌‌ڕوونیبکه‌مه‌وه‌؛‌چه‌ند‌خاڵێکت‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌بۆ‌باسده‌که‌م‌تاکو‌یاریده‌ی

121

‌تێگه‌یشتنت‌بدات.‌تۆ‌ده‌زانیت‌خوێندکارانی‌ئه‌ندازیاری‌و‌ژمێریاری‌ژماره‌ی‌جووت‌و‌تاک‌و‌شیوه‌‌ئه‌ندازیارییه‌کان،‌سێ‌جۆری‌گۆشه‌‌و‌بابه‌ته‌کانی‌دیکه‌ی‌ئه‌م‌زانستانه‌‌باسده‌که‌ن.‌به‌‌جۆرێک‌خۆیان‌ده‌رده‌خه‌ن،‌که‌‌ئه‌م‌بابه‌تانه‌یان‌زانیوه‌‌و‌هه‌موو‌شتێکیان‌الڕوونه‌.‌هه‌موو‌جارێکیش‌له‌م‌زانینه‌وه‌به

‌‌ئاکامه‌کان‌ده‌گه‌ن؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌من‌ئه‌وه‌نده‌‌ده‌زانم.‌هه‌روه‌ها‌ده‌زانیت]ئه‌م‌خوێندکارانه‌[‌بابه‌تی‌بیرکردنه‌وه‌یان‌له‌‌شته‌‌بینراوه‌کانه‌وه‌‌وه‌رده‌گرن،‌به‌ڵام

‌بیرکردنه‌وه‌که‌یان‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌بابه‌تانه‌‌نیه‌.‌په‌یوه‌ندی‌به‌و‌شتانه‌وه‌‌هه‌یه‌،‌که‌‌له‌‌بابه‌ته‌کان‌ده‌چن.‌ئه‌وان‌باسی‌خودی‌چوارگۆشه‌‌یان‌هێڵێکی‌کێشراو‌له‌‌گۆشه‌یه‌که‌وه‌‌بۆ‌گۆشه‌یه‌کی‌دیکه‌‌ده‌که‌ن.‌ئه‌م‌شێوه‌

‌ئه‌ندازیارییانه‌ی‌ده‌یکێشن‌نموونه‌‌و‌سێبه‌ریان‌له‌]جیهانی‌هه‌سته‌کیدا[‌هه‌یه‌،‌به‌ڵام‌وه‌کو‌وێنه‌‌به‌کارهێنراون.‌ڕاسته‌.

‌ئه‌مه‌‌ئه‌و‌شته‌یه‌،‌که‌‌به‌‌هۆشه‌کی‌ناوزه‌دمکرد.‌ده‌روونیش‌ناچار‌ده‌کرێت‌گریمانه‌‌به‌کاربهێنێت‌و‌ڕاسته‌وخۆ‌ناگاته‌‌بنه‌ڕه‌تی‌یه‌که‌م‌چونکه‌]له‌م‌قۆناخه‌دا[‌ده‌بێت‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌گریمانه‌کان‌بکات.‌ئه‌و‌نموونانه‌

‌به‌کاربهێنێت،‌که‌‌له‌‌جیهانی‌هه‌سته‌کییه‌وه‌‌ده‌ستی‌که‌وتوون.‌به‌‌به‌راوردکردنیان‌له‌گه‌ڵ‌وێنه‌کانیاندا‌ڕاستی‌و‌ناڕاستیانی‌الڕوونده‌بێته‌وه‌.

‌تێده‌گه‌م‌تۆ‌باسی‌ئه‌ندازیاری‌و‌زانسته‌‌نزیکه‌کانی‌ده‌که‌یت.‌کاتێک‌باسی‌به‌شه‌که‌ی‌دیکه‌ی‌هێڵی‌هۆشه‌کی‌ده‌که‌م‌بۆت‌ده‌رده‌که‌وێت‌ئاماژه‌‌بۆ‌ئه‌و‌جۆره‌‌زانینه‌

‌هه‌سته‌کیه‌‌ده‌که‌م،‌که‌‌به‌‌هێزی‌دیالێکتیکی‌داده‌نێم.‌ئه‌م‌هێزه‌‌ئه‌و‌زانینه‌ی‌له‌سه‌ر‌گریمانه‌‌ڕاده‌وه‌ستێت‌به‌‌بنه‌ڕه‌تی‌یه‌که‌م‌دانانێت.‌بۆ‌ئه‌و‌ئه‌م‌زانینه‌‌ته‌نیا‌گریمانه‌یه‌‌و‌ده‌یه‌وێت‌له‌وێوه‌‌خۆی‌به‌‌بنه‌ڕه‌تی‌یه‌که‌م

‌بگه‌یه‌نێت.‌له‌وێوه‌‌ده‌گاته‌‌ئاکامێک،‌که‌‌پێویستی‌به‌‌هیچ‌شتێکی‌هه‌سته‌کی‌نیه‌‌و‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌فۆرمه‌کاندا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ده‌کات‌و‌له‌وێدا‌کۆتایی‌به‌‌گه‌شته‌که‌ی‌ده‌هێنێت

‌من‌تاکوڕاده‌یه‌ک)هه‌رچه‌نده‌‌باسی‌زۆرشت‌ده‌که‌یت(‌تێده‌گه‌م.‌ده‌ته‌وێت‌الیه‌نی‌هۆشه‌کی،‌ئه‌و‌الیه‌نه‌ی‌زانستی‌دیالێکتیکی‌له‌سه‌ر‌دامه‌زراوه‌،‌زانسته‌کان‌پشتی‌پێده‌به‌ستن،‌گریمانه‌کانیان‌تیایدا‌ده‌بن‌به‌

‌ى‌ئه‌وانه‌ی‌ئه‌م‌زانستانه‌‌ده‌خوێنن‌مامه‌ڵه‌بنه‌ڕه‌تی‌یه‌که‌م،‌جیا‌بکه‌یته‌وه‌.‌ده‌ته‌وێت‌ب‌له‌گه‌ڵ‌بابه‌ته‌‌هه‌سته‌کییه‌کاندا‌ناکه‌ن‌چونکه‌‌له‌‌گریمانه‌کانه‌وه‌‌گه‌شته‌که‌یان‌ده‌که‌وێته‌‌گه‌ر.‌هه‌روه‌ها

‌هه‌سته‌ده‌که‌مئه‌ندازیاری‌به‌بیر‌نه‌ک‌تێگه‌یشتن‌داده‌نێیت.‌ئه‌و‌بیرکردنه‌وه‌یه‌ی‌ده‌که‌وێته،‌‌نێوان‌بۆچوون‌و‌تێگه‌یشتنه‌وه‌.‌ڕوونکردنه‌وه‌که‌ت‌دروسته‌.‌ئێستا‌له‌‌ده‌رووندا‌چوار‌به‌ش‌هه‌ن.‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌و‌به‌شانه‌

‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌به‌شێکی‌دي‌که‌وه‌‌هه‌یه‌:‌تێگه‌یشتن‌له‌‌ژوور‌هه‌موویانه‌وهيه.‌له‌‌خوار‌ئه‌مه‌وه‌‌یان‌دووه‌م‌بیره‌،‌سێیه‌م‌بڕوا‌و‌چواره‌م‌ئه‌ندێشه‌یه‌.‌به‌گوێره‌ی‌پله‌کانیان‌ڕوونی‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌م‌به‌شانه‌‌ده‌که‌وێته‌‌سه‌ر

‌ڕاده‌ی‌ڕاستی‌له‌‌بابه‌ته‌که‌یدا..من‌تێده‌گه‌م.‌به‌م‌جۆره‌‌ده‌توانین‌ڕیزیان‌بکه‌ین

122

به‌شی‌حه‌وته‌م‌پاش‌ئه‌وه‌ی‌گوتم‌به‌راوردێکی‌کاریگه‌رێتی‌بوون‌و‌نه‌بوونی‌په‌روه‌رده‌‌به‌سه‌ر‌سروشتی‌ئێمه‌وه‌‌له‌م

‌نموونه‌یه‌دا‌بکه‌:‌دانێ‌کۆمه‌ڵێک‌له‌نێو‌ئه‌شکه‌وتێکدا‌ده‌ژین.‌ده‌رگای‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌له‌‌سه‌ره‌وه‌یه‌‌و‌له‌وانه‌وه‌‌دووره‌.‌ده‌رگاکه‌ش‌به‌قه‌د‌پانی‌ئه‌شکه‌وته‌که‌یه‌‌و‌ڕووناکی‌له‌وێوه‌‌به‌‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌ده‌گات.‌ئه‌و‌کۆمه‌ڵه‌‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌له‌وێ‌دانراون.‌مل‌و‌پایان‌به‌‌زنجیر‌به‌ستراوه‌ته‌وه‌‌و‌ناتوانن‌ملیان‌بسوڕێنه‌وه‌.‌ڕووناکیش

‌بۆ‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌له‌و‌ئاگره‌وه‌‌دێت،‌که‌‌له‌‌ده‌ره‌وه‌‌و‌له‌‌پشتیانه‌وه‌‌هه‌ڵکراوه‌.‌له‌‌نێوان‌ئه‌وان‌و‌ئاگره‌که‌دا‌ڕاڕه‌وێکی‌درێژ‌هه‌یه‌.‌وادانێ‌له‌به‌رده‌م‌ئه‌م‌ڕاڕه‌وه‌دا،‌وه‌کو‌چیغی‌به‌رده‌م‌شانۆی‌بووکه

‌.‌‌شوشه‌‌بۆ‌هه‌ڵسوڕانی‌بووکه‌کان‌دیوارێکی‌نزم‌هه‌ڵچنراوه

‌باشه‌.‌وادانێ‌هه‌ندێک‌که‌س‌له‌ودیو‌دیواره‌که‌وه‌‌په‌یکه‌ری‌مرۆڤ‌و‌ئاژه‌ڵیان‌به‌‌کۆڵه‌وه‌یه‌،‌که‌‌له‌‌به‌رد‌و‌ته‌خته‌‌و

‌شتی‌دیکه‌‌داتاشراون‌و‌هاتوچۆده‌که‌ن.‌هه‌ندێکیان‌ده‌دوێن‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌بێده‌نگن.‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌که‌یت‌سه‌یره‌‌و‌که‌سانی‌نێو‌ئه‌و‌زیندانه‌ش‌سه‌یرن.

‌ئه‌وان‌له‌‌ئێمه‌‌ده‌چن.‌ئایا‌بێجگه‌‌له‌‌سێبه‌ری‌خۆیان‌و‌ئه‌وانه‌ی‌دیکه‌،‌که‌‌ڕووناکی‌ئاگره‌که‌‌له‌سه‌ر‌دیواره‌که‌ی‌به‌رده‌میان‌ده‌ریده‌خات‌هیچی‌دیکه‌‌ده‌بینن؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئه‌گه‌ر‌نه‌توانن‌ئاوه‌ڕ‌بده‌نه‌وه‌‌چۆن‌ده‌بینن؟‌ئه‌ی‌له‌‌باره‌ی‌ئه‌و‌بابه‌تانه‌وه‌،‌که‌‌ته‌نیا‌سێبه‌ره‌کانیان‌دەردەكهون؟

‌بۆ‌ئه‌وانیش‌به‌و‌جۆره‌یه‌.‌ئه‌گه‌ر‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدیا‌دوان،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت،‌ته‌نیا‌ناوی‌ئه‌و‌شتانه‌‌بزانن،‌که‌‌له‌سه‌ر‌دیواره‌که‌‌سێبه‌ره‌که‌ی

‌ده‌بینن؟‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌ده‌نگ‌بداته‌وه‌،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت،‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌ده‌نگدانه‌وه‌که‌دا‌سێبه‌رێک‌ببینن‌واهه‌ست‌بکه‌ن‌ده‌نگه‌که‌‌له‌و‌سێبه‌ره‌وه‌‌ده‌رچووه‌؟

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌که‌وابوو،‌که‌سانی‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌ده‌گه‌نه‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌ڕاستی‌بێجگه‌‌له‌‌سێبه‌ره‌کانی‌سه‌ر‌دیواره‌که‌ی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.به‌رده‌میان‌چی‌دیکه‌‌نيه

‌ئه‌وان‌به‌و‌باوه‌ڕه‌‌ده‌گه‌ن.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌ده‌ردی‌نه‌زانینیان‌چاره‌‌بکرێت‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌مه‌‌ڕووبدات:‌یه‌کێک‌له‌‌ئه‌وان‌زنجیره‌که‌ی

‌ده‌کرێته‌وه‌‌و‌هه‌ڵده‌ستێته‌‌سه‌رپێ.‌‌ئاوه‌ڕ‌بۆ‌دواوه‌‌ده‌داته‌وه‌.‌‌ڕوو‌ده‌کاته‌‌ڕووناکییه‌که‌و‌به‌ره‌و‌ده‌ره‌وه‌

123

‌ده‌ڕوات.‌چاوه‌کانی‌به‌‌تیشکی‌ئاگره‌که‌‌ده‌که‌ونه‌‌ژان‌و‌ناتوانێت‌ئه‌و‌شتانه‌‌ببینێت،‌که‌‌له‌وه‌و‌پێش‌سێبه‌ره‌کانی‌بینیوه‌.‌به‌‌ڕای‌تۆ،‌چ‌ڕووده‌دات‌ئه‌گه‌ر‌به‌و‌که‌سه‌‌بڵێین‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌له‌‌پێشتر‌]له‌نێو

‌ئه‌شکه‌وته‌که‌دا[‌بینیویه‌تی،‌ڕاست‌نین‌و‌ئێستا‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌شته‌‌ڕاسته‌قینه‌کانه‌وه‌‌نزیک‌بۆته‌وه‌‌ده‌توانێت‌بیانبینێت؟‌چۆنه‌‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌یه‌که‌‌یه‌که‌‌نیشانده‌ین‌و‌پرسیاری‌لێبکه‌ین،‌که‌‌چین.‌له‌و

باوه‌ڕه‌دانیت‌سه‌ری‌لێبشێوێت‌وابزانێت‌بابه‌ته‌کانی]نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌[‌له‌مانه‌‌ڕاستر‌بن‌؟

‌وایه‌.‌ئه‌گه‌ر‌داوای‌لێبکه‌ین‌بڕوانێته‌‌تیشکی‌ئاگره‌که‌،‌ئایا‌چاوی‌نایه‌شێت‌؟‌ڕوو‌له‌و‌شتانه‌‌ناکات،‌که‌‌ده‌توانێ

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بیانبینێ‌چونکه‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌‌ئه‌و‌شتانه‌‌چاکتر‌دیارن؟‌ئه‌وه‌‌ده‌کات.

‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌که‌سه‌‌ته‌ماشای‌ڕۆژ‌بکات‌و‌خۆره‌که‌‌له‌چاوی‌بدات‌به‌‌هه‌مان‌شێوه‌‌چاوی‌نایه‌شێت‌و‌بێزار‌‌‌‌‌‌‌نابێت؟‌ده‌توانێ‌ئه‌وشتانه‌‌ببینێت،‌که‌‌پێشتر‌به‌‌ڕاستی‌داده‌نان؟

‌ئه‌و‌ناتوانێ‌بیانبینێت.‌هه‌ستده‌که‌م‌پێویستی‌به‌‌کاته‌تاکو‌له‌گه‌ڵ‌ڕاستیه‌کانی‌جیهانی‌به‌رزدا‌ڕابێت.‌یه‌که‌مجار‌به‌‌ئاسانی‌سێبه‌ره‌کان‌ده‌بینێت،‌دوای‌ئه‌وه‌‌وێنه‌ی‌که‌سان‌و‌شته‌کانی‌دیکه‌‌له‌نێو‌ئاودا،‌دوایی‌خودی‌شته‌کان

‌ده‌بینێت.‌به‌‌شه‌و‌ته‌ماشای‌ئاسمان‌ده‌کات‌،‌مانگ‌و‌ئه‌ستێترکان‌‌باشتر‌له‌‌ڕۆژ‌و‌تیشکی‌خۆر‌ده‌بینێت.‌دروسته‌.

‌دواجار،‌خودی‌ڕۆژ،‌نه‌ک‌ڕه‌نگدانه‌وه‌ی‌له‌نێو‌ئاودا‌یان‌له‌‌شتێکی‌دیکه‌‌دا‌ده‌بینێت‌و‌بیری‌لێده‌کاته‌وه‌.‌دروسته‌.

‌لێره‌وه‌‌فێرده‌بێ‌و‌هه‌وڵده‌دات‌بیسه‌لمێنێت،‌که‌‌ڕۆژ،‌ساڵه‌کان‌و‌چوار‌وه‌رزه‌کان‌ده‌هێنێته‌‌کایه‌وه‌.‌فه‌رمانڕه‌وای‌هه‌موو‌شته‌کانی‌جیهانی‌هه‌سته‌کییه‌.‌هۆی‌ئه‌و‌شتانه‌یه‌‌ئه‌م‌بینیونی.

‌به‌ڵێ،‌ئه‌م‌کاره‌‌ده‌کات.‌کاتێک‌که‌سانی‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌و‌تێگه‌یشتنی‌‌ئه‌وانی‌بیر‌ده‌که‌وێته‌وه‌،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت،‌به‌‌گۆڕانه‌که‌‌له‌

‌ژیانی‌خۆیدا‌دڵخۆش‌بێت‌و‌به‌زه‌یی‌به‌وانیشدا‌بێته‌وه‌؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئه‌گه‌ر‌که‌سانی‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌بڕیاربده‌ن‌خه‌ڵات‌به‌و‌که‌سه‌‌ببه‌خشن،‌که‌‌سێبه‌ره‌کانی‌سه‌ر‌دیواره‌که‌‌چاک‌ده‌ناسێته‌وه‌‌و‌ده‌زانێت‌کامیان‌پێشتر‌دێن،‌له‌وێوه‌‌باسی‌داهاتوو‌بکات،‌له‌وباوه‌ڕه‌دای‌ئه‌م‌که‌سه‌ی‌له‌

‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌ڕزگاری‌بووه‌‌دڵگران‌بێت‌له‌وه‌ی‌خه‌ڵاته‌که‌‌به‌و‌نه‌دراوه‌؟‌حه‌سودیش‌به‌و‌که‌سه‌‌به‌رێت،‌که‌‌خه‌ڵاته‌که‌‌وه‌رده‌گرێت؟‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت،‌له‌گه‌ڵ‌هۆمیرۆسدا‌بڵێت"‌چاکتره‌‌خزمه‌تکارێکی‌هه‌ژاری

‌که‌سێکی‌هه‌ژار‌بیت"‌.‌به‌‌ئازاره‌وه‌‌بژیت‌به‌ڵام‌،‌وه‌کو‌ئه‌وان‌بیر‌له‌‌ژیان‌نه‌که‌یته‌وه‌؟‌دڵنیام،‌ئه‌و‌ده‌یه‌وێت‌به‌‌ئازاره‌وه‌‌نه‌ک‌به‌و‌جۆره‌،‌وه‌کو‌که‌سانی‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌بژی.

‌بیر‌له‌مه‌ش‌بکه‌وه‌:‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌که‌سه‌‌بۆ‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌بگه‌ڕێته‌وه‌،‌له‌شوێنه‌که‌ی‌خۆیدا‌دانیشته‌وه‌‌و‌له‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ڕووناکییه‌وه‌‌بۆ‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌بڕوات‌به‌رچاوی‌تاریک‌نابێت؟

‌تاریک‌ده‌بێت.‌پێش‌ئه‌وه‌ی‌به‌رچاوی‌ڕووناک‌بێته‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌که‌سانی‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌بۆ‌ناسینه‌وه‌ی‌سێبه‌ره‌کان

‌پێشبڕکێ‌بکات،‌گاڵته‌ی‌پێناکه‌ن؟‌ئه‌وان‌ناڵێن،‌له‌‌جیهانی‌به‌رزه‌وه‌‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‌و‌چاوی‌خراپ‌بووه‌،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌چوون‌به‌ره‌و‌ئه‌و‌جیهانه‌‌له‌بار‌نیه‌؟‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌بیه‌وێت‌ڕزگاریان‌کات‌و‌جیهانی‌به‌رزیان

‌پێبناسێنێت‌به‌ده‌ستیان‌بێت‌نایکوژن؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌ده‌یکوژن.

‌ئه‌م‌نموونه‌یه‌‌بۆ‌باسه‌که‌مان‌له‌باره‌:‌جیهانی‌هه‌سته‌کی‌ئه‌شکه‌وته‌که‌یه‌.‌ڕووناکی‌ئاگره‌که‌ش‌خۆره‌.‌ده‌شێ‌به‌‌هه‌ڵه‌م‌دانه‌نێیت،‌ئه‌گه‌ر‌بڵێم،‌گه‌شتی‌ئه‌و‌مرۆڤه‌ی‌ڕزگاری‌ده‌بێت‌و‌ده‌گاته‌‌جیهانی‌ده‌ره‌وه‌‌له‌‌جوڵه‌ی‌ژێرکێشی‌ده‌روون‌به‌ره‌و‌جیهانی‌هۆشه‌کی‌ده‌چێت.‌نازانم‌من‌ڕاست‌بۆ‌کێشه‌که‌‌چووم‌یان‌نا،‌به‌ڵام‌له‌جیهانی‌زانراودا‌فۆرمی‌چاکه‌‌به‌رزترینه‌‌و‌دوا‌فۆرمه‌‌ببینرێت‌و‌به‌دژوارییه‌وه‌‌ده‌دۆزرێته‌وه‌.‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌بتوانێت‌بیناسێت‌به‌و‌ئاکامه‌‌ده‌گات،‌که‌‌فۆرمی‌چاکه‌هۆی‌هه‌موو‌شتێکی‌دروست‌و‌جوانه‌.‌سه‌رچاوه‌ی

124

‌ڕووناکی‌و‌جیهانی‌هه‌سته‌کییه‌.‌له‌‌جیهانی‌هۆشه‌کیشدا‌سه‌رپه‌رشتی‌هه‌مووشتێک‌ده‌کات.‌تێگه‌یشتن‌و‌ڕاستیش‌له‌وه‌وه‌‌ده‌رده‌چن.‌له‌بهر‌‌ئه‌وه‌‌پێویسته‌‌هه‌موو‌که‌سێکی‌هۆشیار‌له‌‌ژیانی‌تایبه‌تی‌و‌گشتیدا

‌بیدۆزێته‌وه‌.‌منیش‌هه‌مان‌بۆچوونم‌هه‌یه‌.

‌وه‌ره‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵه‌ش‌له‌گه‌ڵما‌ڕێکه‌وه‌:‌ئه‌وانه‌ی‌به‌م‌پله‌یه‌‌ده‌گه‌ن‌خۆیان‌به‌‌کاروباری‌ڕۆژانه‌ی‌خه‌ڵکیه‌وه‌‌ماندووناکه‌ن.‌ڕوو‌له‌‌به‌رزی‌ده‌که‌ن.‌ئێمه‌ش‌چاوه‌ڕێی‌ئه‌وه‌یان‌لێده‌که‌ین.

‌وایه‌.چی‌ڕوودەدات‌که‌سێک‌واز‌له‌م‌فێربوونه‌‌پیرۆزه‌‌بهێنێت،‌ڕووله‌‌خراپه‌ی‌ژیانی‌ڕۆژانه‌ی‌خه‌ڵکی‌بکات؟

‌تۆ‌ئه‌مه‌‌به‌‌شتێکی‌سه‌یر‌داده‌نێیت‌چونکه‌‌هێشتا‌به‌ر‌چاوی‌ڕووناک‌نه‌بۆته‌وه‌‌و‌فێری‌تاریکییه‌که‌ی‌چوارده‌وری‌نه‌بوه‌؟‌هه‌روه‌ها‌له‌‌دادگا‌یان‌شوێنه‌کانی‌دیکه‌‌له‌سه‌ر‌نموونه‌ی‌دادوه‌ری‌دژانه‌‌ڕاده‌وه‌ستێت

‌چونکه‌‌خه‌ڵکی‌له‌‌واتای‌دادوه‌ری‌ڕاسته‌قینه‌‌ناگه‌ن؟‌ئه‌وه‌‌سه‌یر‌نیه‌.

‌هه‌موو‌که‌سێک‌ده‌زانێت‌چاو‌له‌‌دوو‌حاڵه‌تدا‌به‌‌ته‌واوی‌نابینێت:‌که‌‌له‌ڕووناکییه‌وه‌‌ده‌که‌وێته‌‌نێو‌تاریکییه‌وه‌‌یان‌له‌‌تاریکییه‌وه‌‌ده‌که‌ویت‌نێو‌ڕووناکییه‌وه‌.‌ئه‌مه‌‌به‌‌سه‌ر‌ده‌روونیشدا‌ده‌سه‌پێت.‌ده‌روونێکی‌شیواو‌و‌شپرزه‌‌ناتوانێت‌به‌‌دروستی‌شته‌کان‌ببینێت.‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌خاوه‌نی‌ده‌روونه‌که‌یه‌‌پرسیار‌له‌‌خۆی‌ده‌کات

‌داخۆ‌ده‌روونی‌مرۆڤ‌له‌‌ژیانێکی‌پڕ‌ڕووناکییه‌وه‌‌هاتۆته‌‌کایه‌وه‌‌و‌ئێستا‌ناتوانێت‌شته‌کان‌به‌ته‌واوی‌ببینێت‌چونکه‌‌هێشتا‌چاوی‌به‌‌تاریکی‌ڕانه‌هاتوه‌یان‌له‌‌تاریکییه‌وه‌‌که‌وتۆته‌‌نێو‌ڕووناکییه‌وه‌و‌له‌به‌ر‌به‌هێزی

‌تیشکی‌ڕووناکییه‌که‌چاوی‌شته‌کان‌نابینێت.‌هه‌روه‌ها‌خۆی‌به‌‌به‌خته‌وه‌ر‌داده‌نێ‌و‌به‌زه‌یی‌به‌‌که‌سانی‌دیکه‌دا‌دێته‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌ناخه‌وه‌‌بتوانێت‌به‌و‌ده‌روونه‌‌پێبکه‌نێت،‌که‌‌له‌‌خواره‌وه‌‌به‌ره‌و‌ڕووناکی‌هاتوه‌‌له

‌‌‌.‌‌بارتره‌‌له‌وه‌ی‌به‌وه‌‌پێبکه‌نێت،‌که‌‌له‌‌جیهانی‌به‌رزه‌وه‌‌هاتووه‌‌و‌به‌ره‌و‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌که‌یت‌له‌باره‌.

‌ئه‌گه‌ر‌له‌بار‌بێت‌پێویسته‌‌بیر‌له‌م‌خاڵانه‌ش‌بکه‌ینه‌وه‌:‌په‌روه‌رده‌‌ئه‌وه‌‌نیه‌،‌که‌‌هه‌ندێک‌که‌س‌له‌‌واتاکه‌ی‌تێده‌گات،‌به‌‌پڕکردنی‌ده‌روونی‌مرۆڤ‌له‌‌زانیاری‌داده‌نێن‌و‌له‌گه‌ڵ‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌بینین‌بۆ‌کوێر‌به‌راوردی

‌ده‌که‌ن.‌زۆر‌که‌س‌به‌م‌جۆره‌‌بیریلێده‌کاته‌وه‌.

‌به‌گوێره‌ی‌باسه‌که‌مان‌ده‌رده‌که‌وێت‌هێزی‌فێربوون‌له‌‌هه‌موو‌ده‌روونێکدا‌هه‌بێت.‌ئامێری‌فێربوونیش،‌وه‌کو‌چاو‌وایه‌‌تاکو‌هه‌موو‌له‌شت‌له‌گه‌ڵیا‌وه‌رنه‌گێڕیت‌له‌‌تاریکییه‌وه‌‌ڕووناکی‌نابینێت.‌ئه‌و‌ئامێره‌‌به‌بێ

‌وەرگهڕانى‌هه‌موو‌ده‌روون‌به‌ره‌و‌ڕووناکترین‌بابه‌ت،‌که‌‌چاکه‌یه‌‌فێر‌نابێت.‌وایه‌؟‌به‌ڵێ‌،‌وایه‌.

‌په‌روه‌رده‌‌ئه‌و‌هونه‌ره‌یه‌‌په‌یوه‌ندی‌به‌م‌جۆره‌‌وەرگهڕانه‌وه‌‌هه‌یه‌،‌که‌‌به‌‌هۆیه‌وه‌‌ده‌روون‌ڕۆڵی‌کاریگه‌رانه‌ی‌خۆی‌ده‌نوێنیت.‌ئهمهش‌هونه‌ری‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌بینین‌بۆ‌ده‌روون‌نیه‌.‌‌‌بۆ‌په‌روه‌رده‌کردن

‌پێویسته‌بینین‌له‌پێشتردا‌هه‌بێت.‌به‌ڵام‌له‌سهرەتدا‌ڕووی‌له‌‌ڕاستی‌نیه‌‌و‌ته‌ماشای‌ئه‌و‌شوێنه‌‌ناکات،‌که‌په‌روه‌رده‌‌ڕێگای‌ڕاستی‌بینین‌‌نیشانده‌دات. ڕاستی‌تێدایه‌. ‌

‌ده‌رده‌که‌وێت،‌ئه‌مه‌‌ڕاست‌بێت.‌چاکه‌کانی‌دیکه‌ی‌ده‌روون،‌پێده‌چێت،‌له‌‌خه‌سڵه‌ته‌‌چاکه‌کانی‌له‌شه‌وه‌‌نزیک‌بن‌چونکه‌‌له‌‌پاشاندا‌به‌

‌ڕاهێنان‌و‌مه‌شق‌کردن‌په‌یداده‌بن.‌چاکه‌ی‌هۆش،‌ده‌رده‌که‌وێت،‌له‌سه‌ر‌و‌هه‌موو‌چاکه‌که‌نی‌دیکه‌وه،‌سه‌رچاوه‌یه‌کی‌پیرۆزی‌هه‌بێت.‌ئه‌مه‌چاکه‌یه‌‌هه‌رگیز‌ده‌سته‌ڵاتی‌خۆی‌وونناکات‌به‌ڵام‌سود‌و‌زیانی

‌ده‌که‌وێته‌‌سه‌ر‌شێوه‌ی‌وه‌رگهڕان‌به‌ره‌و‌ڕووناکی.‌بیستوته‌‌هه‌ندێک‌که‌س‌زیره‌ک‌و‌دڕنده‌ن؟‌ئه‌مه‌ش‌ئه‌وه‌‌ده‌گه‌یه‌نێت‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌بینینێکی‌تیژیان‌هه‌یه‌‌و‌به‌‌خراپی‌به‌کاریده‌هێنن.‌چه‌ند‌دوور‌و‌چاک

‌.‌ببینن‌ئه‌وه‌نده‌‌خراپه‌یان‌لێده‌وه‌شێته‌وه

‌به‌‌ته‌واوی‌دروسته‌.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌فێربکرێن‌و‌له‌‌ته‌وقی‌چێژ‌وه‌گرتن،‌وه‌کو‌خواردن‌و‌خواردنه‌وه‌‌و

125

‌چێژه‌‌هه‌سته‌کییه‌کانی‌دیکه‌‌ڕزگاربکرێن،‌که‌‌ده‌روونیان‌ده‌خاته‌‌لێژی‌و‌بابه‌ته‌نزمه‌کانی‌پێده‌ناسێت‌من‌ده‌ڵێم‌‌ئه‌گه‌ر‌بخرێنه‌سه‌ر‌ڕێگه‌ی‌ڕاستی‌ناسین‌به‌‌باشی‌ئهو‌شتانه‌‌ده‌بینن،‌که‌‌له‌وه‌و‌‌پێش‌پشتیان

‌تێکردبوو.‌‌‌‌‌‌‌‌ده‌بێت‌به‌و‌جۆره‌بێت.‌ئه‌وه‌ی‌په‌روه‌رده‌نه‌کراوه‌،‌نازانێت‌ڕاستی‌چیه‌؟‌به‌گوێره‌ی‌باسه‌که‌مان‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌و‌ئه‌وانه‌ی

‌به‌ته‌واویش‌په‌روه‌رده‌نه‌کراون‌قۆناخه‌کانی‌فێربوونیان‌ته‌واو‌نه‌کردووه‌‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌وایکردنی‌شاره‌که‌مان‌له‌بار‌نین؟‌یه‌که‌میان‌ناتوانێت‌چونکه‌ڕوو‌له‌‌یه‌ک‌ئامانج‌له‌‌ژیانی‌تایبه‌تی‌و‌گشتی‌خۆیدا‌ناکات.‌دووه‌میان

‌تاکو‌زۆری‌لێنه‌کرێت‌به‌‌هیچ‌کارێک‌هه‌ڵناسێت.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.

‌مهى‌دامه‌زرێنه‌ری‌شاره‌که‌‌به‌رپرسین‌له‌وه‌ی‌باشترین‌ده‌روون،‌به‌و‌شێوه‌یه‌ی‌باسمانکرد،‌پێش‌جوڵانه‌ئ‌ژوور‌کێشییه‌که‌ی‌به‌ره‌و‌ناسینی‌فۆڕمی‌چاکه‌‌به‌‌قۆناخه‌کانی‌په‌روه‌رده‌‌و‌فێربووندا‌به‌رین.‌کاتێک‌به‌و

‌قۆناخانه‌دا‌تێپه‌ڕین‌و‌گه‌یشتنه‌‌ئه‌و‌پله‌یه‌ی‌مه‌به‌ستمانه‌نابێت‌ڕێگه‌یان‌بده‌ین‌به‌و‌شێوه‌یه‌‌بژین،‌که‌‌ئه‌مڕۆ‌ڕێگه‌یان‌پێدراوه‌.‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌ئایا‌ئه‌مه‌‌کارێکی‌ناڕه‌وانیه‌‌له‌گه‌ڵیاندا‌ده‌کرێت؟‌تۆ‌له‌‌بیرت‌چوو،‌که‌‌ئه‌رکی‌یاساسازکه‌ر‌ته‌نیا‌به‌خته‌وه‌رکردنی‌ده‌سته‌‌و‌چینێکی‌کۆمه‌ڵ‌نیه‌.‌ئه‌و‌‌ده‌یه‌وێت‌هه‌موو‌هاووڵاتیانی‌شاره‌که‌‌به‌خته‌وه‌ربن‌،‌هاوته‌راز‌بژین‌و‌خۆشی‌بۆ‌یه‌کدی‌بخوازن.‌بۆ‌ئه‌م‌مه‌به‌سته‌ش‌ئه‌و‌یاسا‌دروستناکات‌تاکو‌دڵی‌هاووڵاتیان‌له‌‌خۆی‌ڕازیبکات‌و‌هاووڵاتیان‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆیان‌بژین.‌ئه‌و

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ده‌یه‌وێت‌یاساکانی‌سودبه‌خش‌بن،‌‌شاره‌که‌‌بهێلێته‌وه‌و‌هاووڵاتیان‌یه‌کگرتوو‌بکات‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌،‌من‌له‌‌بیرم‌چوو.

‌که‌وابوو،‌گالوکۆن،‌ته‌ماشاکه‌.‌ئێمه‌‌خراپه‌مان‌به‌رانبه‌ر‌فه‌یله‌سوفه‌کانمان‌نه‌کردووه‌.‌ده‌مانه‌وێت‌ئه‌وان‌ئاگایان‌له‌‌هه‌موو‌که‌سێک‌بێت،‌ئه‌مه‌ش‌دادوه‌رییه‌.‌ئێمه‌‌ده‌ڵێین:‌‌له‌‌شاره‌کانی‌دیکه‌دا‌فه‌یله‌سوفه‌کان

‌زۆریان‌لێناکرێت‌کاری‌ڕامیاری‌بکه‌ن.‌ئه‌مه‌‌دروسته‌‌چونکه‌‌ئه‌وان‌خۆیان‌پێده‌گه‌یه‌نن‌و‌ده‌وڵه‌ت‌بایه‌خیان‌پێنادات.‌ئه‌وه‌ی‌خۆی‌پێده‌گه‌یه‌نێت‌ڕێز‌له‌و‌که‌لتوره‌‌ناگرێت،‌که‌‌تیایدا‌بێگانه‌یه‌.‌ئێمه‌‌ئه‌م‌فه‌یله‌سوفانه‌مان

‌هێناوه‌ته‌‌کایه‌وه‌‌و‌په‌روه‌رده‌مان‌کردوون‌و‌بۆ‌به‌ڕێوه‌بردنی]شار[‌ئاماده‌کراون.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌پێویسته‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌وان‌‌‌بۆ‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌بگه‌ڕێته‌وه‌‌و‌چاوه‌کانی‌به‌‌تاریکی‌ڕابهێنێت.‌کاتێک‌چاوه‌کانی‌به‌‌تاریکی

‌ڕاهاتن‌له‌‌که‌سانی‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌چاکتر‌ده‌بینێت.‌ئه‌و‌سێبه‌ره‌کانی‌سه‌ردیواره‌که‌‌چاک‌ده‌ناسێته‌وه‌‌و‌ده‌زانێت‌سێبه‌ری‌چین‌چونکه‌‌بابه‌ته‌‌ڕاسته‌قینه‌کانی‌بینیوه‌.‌شاره‌که‌ی‌ئێمه‌،‌وه‌کو‌شاره‌کانی‌دیکه‌‌به‌ڕێوه‌‌ناچێت،‌که‌‌خه‌ڵکی‌تیایاندا‌له‌سه‌ر‌سێبه‌ره‌کان‌و‌ده‌سته‌ڵات‌دژی‌یه‌کدی‌ڕاده‌وه‌ستن‌و‌جه‌نگ‌به‌رپاده‌که‌ن.

‌که‌سانی‌به‌ئاگا‌نه‌ک‌خه‌وتوو‌شاره‌که‌مان‌به‌ڕێوه‌‌ده‌به‌ن.‌ئه‌مه‌ش‌گوته‌یه‌کی‌ڕاسته‌،‌ئه‌و‌شاره‌ی‌فه‌رمانڕه‌واکانی‌که‌متر‌ئاره‌زوومه‌ندی‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بن‌شه‌ڕی‌ناوخۆی‌تێدا‌هه‌ڵناگیرسێت.

‌به‌ته‌واوی‌دروسته‌.‌ئایا‌فه‌یله‌سوفه‌کانمان،‌ئه‌وانه‌ی‌بۆ‌ئه‌م‌کاره‌‌په‌روه‌رده‌کراون،‌پێکه‌وه‌‌له‌و‌به‌هه‌شته‌دا‌ده‌ژین،‌که‌‌بۆیان

‌دانراوه‌؟‌ڕازی‌دەبن‌به‌‌نۆبه‌‌ئه‌رکی‌به‌ڕێوه‌بردنی‌شاره‌که‌‌بگرنه‌‌ده‌ست؟‌چۆن‌ڕازی‌نابن.‌ئه‌وان‌دادوه‌رن‌و‌ئه‌و‌فه‌رمانه‌ی‌به‌‌سه‌ریاندا‌ده‌درێت‌له‌پێناوی‌دادوه‌رییدایه‌.‌دڵنیام‌هه‌ر

‌یه‌کێک‌له‌وان‌به‌گوێره‌ی‌پێویست‌به‌‌کاره‌که‌ی‌خۆی‌هه‌ڵده‌ستێت،‌وه‌کو‌فه‌رمانڕه‌واکانی‌ئه‌مڕۆ‌.هه‌ڵسوکه‌وت‌ناکات

‌به‌م‌جۆره‌‌ده‌بێت.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌فه‌رمانڕه‌وایانه‌ت‌هه‌بێت‌شاره‌که‌ت‌بۆ‌داده‌مه‌زرێت.‌فه‌رمانڕه‌وایکردنی‌پڕ‌سامان‌و‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌به‌‌زێڕ‌ده‌که‌وێته‌‌سه‌ر‌ده‌وڵه‌مه‌ندێتی‌له‌‌چاکه‌‌و‌بیرکردنه‌وه‌ی‌هۆشه‌کییدا.‌ئه‌گه‌ر

‌سواڵکه‌ر‌و‌که‌سانی‌چاوچنۆک‌ده‌سته‌ڵات‌بگرنه‌‌ده‌ست‌دامه‌زراندنی‌شاره‌که‌‌مه‌حاڵ‌ده‌بێت.‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئه‌و‌ده‌سته‌ڵاته‌‌شه‌ڕی‌له‌سه‌ر‌ده‌کرێت‌و‌ئاژاوه‌‌و‌جه‌نگ‌شاره‌که‌‌وێران‌دەکهن

‌زۆر‌ڕاسته‌.‌هیچ‌که‌سێک‌ده‌ناسیت‌ئه‌وه‌نده‌ی‌فه‌یله‌سوفی‌ڕاسته‌قینه‌‌نه‌یه‌وێت‌ده‌سته‌ڵاتی‌ڕامیاری‌هه‌بێت؟

‌که‌س‌ناناسم.

126

‌ئه‌وانه‌ی‌حه‌ز‌له‌‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ناکه‌ن‌پێویسته‌‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکه‌ن.‌ئه‌گینا‌ئه‌وانه‌ی‌حه‌زیان‌له‌‌فه‌رمانڕه‌واییه‌‌شه‌ڕی‌له‌سه‌رده‌که‌ن.

‌وایه‌.‌بێجگه‌‌له‌وانه‌ی‌ده‌زانن‌فه‌رمانڕه‌وایی‌چاک‌چیه‌‌و‌چۆن‌بکرێت،‌کێ‌هه‌یه‌‌شیاوی‌ئه‌م‌کاره‌بێت؟

‌که‌س‌نیه‌.‌ده‌ته‌وێ‌بزانیت‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌چۆن‌دێنه‌‌نێو‌شاره‌که‌مان‌یان‌وه‌کو‌هه‌ندێک‌ده‌ڵێن،‌له‌‌به‌رزه‌‌خه‌وا‌‌به‌

‌خوداوه‌نده‌کان‌ده‌گه‌ن‌و‌ئێمه‌‌به‌‌ڕووناکی‌ده‌گه‌یه‌نین؟‌هه‌ڵبه‌ته‌‌ده‌مه‌وێت‌بزانم.

‌ئه‌مه‌‌یاری‌شێروخه‌ت‌نیه‌.‌وه‌رگه‌ڕانی‌ده‌روونه‌‌له‌‌ڕۆژی‌تاریکه‌وه‌‌بۆ‌ڕۆژێکی‌ڕووناک.‌جوڵانێکی‌ژوورکێشییه‌‌به‌ره‌و‌فه‌لسه‌فه‌ی‌ڕاسته‌قینه‌.

‌بێگومان.‌پێویست‌ناکات‌ئه‌و‌زانینانه‌‌باسبکه‌ین،‌که‌‌به‌م‌ئامانجه‌مان‌ده‌گه‌یه‌نن؟

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌که‌وابوو،‌ئه‌وه‌‌چ‌زانینێکه‌،‌گالوکۆن،‌که‌‌ده‌روون‌له‌‌جیهانی‌په‌یدا‌بوونه‌وه‌‌به‌ره‌و‌جیهانی‌بوون‌ده‌بات؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.هه‌روه‌ها،‌بیرم‌که‌وته‌وه‌‌فه‌رمانڕه‌واکانمان‌له‌‌جه‌نگسازیشدا‌‌زانان

‌به‌ڵێ،‌وایه‌.‌ده‌بێت‌له‌سه‌ر‌و‌ئه‌زانینه‌وه‌‌ئه‌مه‌ش‌بزانن.

‌ئه‌وه‌‌چیه‌؟‌نابێت‌شاره‌زایییان‌له‌‌جه‌نگسازی‌نه‌بێت.

‌پێویسته‌‌شاره‌زابن.‌پێش‌ئه‌وه‌‌فێری‌مۆسیقا،‌هۆنراوه‌‌و‌وه‌رزشمان‌کردن.

‌وابوو.‌وه‌رزش‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌پێکهاتن‌و‌له‌ناوچوونه‌وه‌‌هه‌یه‌‌چونکه‌‌وابه‌سته‌‌به‌‌گه‌شه‌کردن‌و‌تێکشکانی‌له‌شه‌وه‌.

‌وادیاره‌.‌ئه‌و‌زانینه‌‌نیه‌‌به‌دواییدا‌ده‌گه‌ڕێین.

‌نا،‌ئه‌و‌زانینه‌‌نیه‌.‌ده‌بێت‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌بێت؟

‌مۆسیقا‌به‌‌پێچه‌وانه‌ی‌وه‌رزشه‌وه‌یه‌.‌پاسه‌وانه‌کان‌فێری‌ژیانێکی‌هارمۆنی‌ده‌کات‌و‌)زانین(یان‌ناداتێ.‌وشه‌ش]له‌هۆنراوه‌دا[‌جوان‌ڕازابێتنه‌وه‌‌یان‌ڕاستیه‌ک‌ده‌ربخات‌هۆنینه‌وه‌‌و‌هارمۆنیان‌ده‌ده‌نێ.‌ده‌بینین

‌.‌ئه‌و‌چاکه‌یه‌ی‌ده‌مانه‌وێت‌بیگه‌ینێ‌له‌‌مۆسیقادا‌نیه‌تۆ‌به‌‌باشی‌بۆ‌کێشه‌که‌‌چوویت.‌ئه‌وه‌‌له‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌دانیه‌.‌ئایا‌له‌چیدا‌په‌یدا‌ده‌کرێت؟

‌ئه‌گه‌ر‌له‌مانه‌دا‌نه‌بێت‌با‌بیر‌له‌و‌بابه‌ته‌‌بکه‌ینه‌وه‌‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌هه‌موویانه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئه‌و‌بابه‌ته‌‌چیه‌؟

‌بۆنموونه‌،‌ئه‌و‌شته‌‌هاوبه‌شه‌ی‌له‌‌هه‌موو‌هونه‌ر‌و‌زانست‌و‌جۆری‌بیرکردنه‌وه‌یه‌کدا‌به‌کاردێت‌ده‌بێت‌له‌پێش‌هه‌موو‌بنه‌ڕه‌ته‌کانی‌دیکه‌ی‌فێربوونه‌وه‌‌دابنرێت.

‌ئه‌وه‌‌چیه‌؟‌جیاوازییه‌کانی‌نێوان‌یه‌ک‌و‌دوو‌له‌گه‌ڵ‌سێدا.‌به‌‌کورتی،‌مه‌به‌ستم‌ژماره‌‌و‌ژماردنه‌.‌ئایا‌هه‌موو‌زانست‌و

‌به‌شه‌کانی‌دیکه‌ی‌بیرکردنه‌وه‌به‌کاری‌ناهێنن؟‌بێگومان،‌به‌کاری‌ده‌هێنن.

‌ته‌نانه‌ت‌زانستی‌جه‌نگسازیش؟‌دروسته‌.

‌له‌تراجیدیادا،‌پاڵه‌میدس‌ده‌یه‌وێ‌بیسه‌لمێنێت‌ئاگامه‌منون‌سه‌رکرده‌یه‌کی‌خراپی‌له‌‌شکره‌که‌یه‌.‌له‌‌بیرته‌‌ده‌ڵێت،‌ژماره‌ی‌دۆزیوه‌ته‌وه‌‌و‌ده‌زانێ‌ژماره‌ی‌سه‌ربازه‌کان‌له‌)ترۆجان(‌دا‌چه‌ندن‌و‌چه‌ند‌که‌شتی

127

‌جه‌نگیان‌هه‌یه‌.‌گوایه‌‌ئاگامه‌منون‌ژماره‌دنی‌نه‌زانیوه‌‌و‌ته‌نانه‌ت‌نه‌یزانیوه‌‌چه‌ند‌پای‌هه‌یه‌.‌ئه‌بێت‌ئاگامه‌منون‌چۆن‌سه‌رکرده‌یه‌ک‌بێت؟

‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌وه‌ڕاست‌بێت‌سه‌رکرده‌یه‌کی‌سه‌یر‌بووه‌.‌پێویست‌ناکات‌پاسه‌وانه‌کانمان‌ئه‌م‌بابه‌ته‌‌بخوێنن‌و‌فێری‌ژماردن‌و‌ژمێریاری‌بن؟

‌ده‌بێت‌به‌‌زۆر‌فێرکرێن.‌حه‌زده‌که‌م‌بزانم‌بۆچوونی‌تۆش‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌بابه‌ته‌،‌وه‌کو‌بۆچوونه‌که‌ی‌منه‌؟

‌بۆچوونی‌تۆ‌چیه‌؟‌ئه‌مه‌‌ئه‌و‌بابه‌ته‌یه‌،‌که‌‌به‌‌دواییدا‌ده‌گه‌ڕێین‌و‌فێری‌بیرکردنه‌وه‌مان‌ده‌کات.‌به‌ڵام‌به‌‌دروستی‌به‌کارنه‌هاتوه‌.

‌به‌کارهێنانی‌ئه‌م‌بابه‌ته،‌به‌‌دروستی،‌ده‌روون‌به‌بوون‌ده‌گه‌یه‌نێت.‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌من‌بۆچوونه‌که‌مت‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌بۆ‌ڕوونده‌که‌مه‌وه‌:‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌به‌و‌ڕێگه‌یه‌دا‌ناڕۆن،‌که‌‌دیاریمکرد،‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.جیاده‌که‌مه‌وه‌.‌تۆ‌له‌گه‌ڵ‌مندا‌له‌سه‌ریان‌بکۆڵه‌وه‌‌و‌بزانه‌‌له‌گه‌ڵما‌ڕێده‌که‌ویت‌یان‌نا

‌ئه‌وانه‌‌چین؟‌مه‌به‌ستم‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌بابه‌ته‌کانی‌هه‌ستکردن‌دوو‌جۆرن:‌هه‌ندێکیان‌پێویستیان‌به‌‌بیرکردنه‌وه‌‌نیه‌‌و‌خودی

‌هه‌ستکردن‌حوکم‌به‌سه‌ریاندا‌ده‌دات.‌له‌‌حاڵه‌تی‌دووه‌مدا،‌ناتوانین‌پشت‌به‌‌هه‌ستکردن‌ببه‌ستین‌و‌.‌پێویسته‌‌زۆرتر‌له‌‌بابه‌ته‌کان]دوای‌هه‌ستپێکردن[‌بکۆڵینه‌وه

‌تۆ‌ئاماژه‌‌بۆ‌ئه‌و‌بابه‌تانه‌‌ده‌که‌یت‌دوورن‌و‌له‌به‌ر‌خۆر‌یان‌‌تاریکی‌وێنه‌یان‌کێشراوه‌.‌نا،‌من‌ئه‌و‌مه‌به‌سته‌م‌نیه‌.

‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌ئه‌وانه‌ی‌پێویستیان‌به‌‌تێگه‌یشتن‌نیه‌]ته‌نیا‌پشت‌به‌‌هه‌ستکردن‌ده‌به‌ستن[‌ئه‌و‌بابه‌تانه‌ن‌دژوه‌ستاویان‌نیه‌.

‌دووری‌و‌نزیکی‌بابه‌ته‌که‌ش‌له‌‌هه‌ستکردنه‌وه‌‌گرنگ‌نیه‌.‌بۆنموونه‌،‌بڕوانه‌‌سێ‌په‌نجه‌ی‌من‌:‌په‌نجه‌‌بچوک‌و‌‌دووه‌م‌و‌په‌نجه‌ی‌ناوه‌ڕاست.

‌باشه‌.‌تۆ‌وابزانه‌‌زۆر‌نزیکن‌و‌منیش‌ئه‌م‌خاڵه‌‌زۆرتر‌ڕوونده‌که‌مه‌وه‌.

‌چۆن.‌له‌‌کوێوه‌‌ته‌ماشایان‌بکه‌یت‌ئه‌و‌په‌نجانه‌ش،‌ڕه‌ش‌و‌سپی،‌ئه‌ستور‌و‌باریک‌بن،‌هه‌ر‌په‌نجه‌ن‌و‌ناگۆڕێن؛‌په‌نجه‌په‌نجه‌یه‌‌‌و‌نابێت‌به‌‌شتێکی‌دیکه‌.‌لێره‌دا‌له‌خۆمان‌ناپرسین‌په‌نجه‌‌چیه‌؟‌چونکه‌‌ئه‌و‌بابه‌ته‌]په‌نجه‌[

‌بیرکردنه‌وه‌‌ناوروژێنێت،‌تاکو‌نه‌زانێت‌ئه‌و‌شته‌‌چیه‌‌و‌به‌دوای‌واتاکه‌یدا‌بگه‌ڕێت.‌ڕاسته‌.

‌که‌وابوو‌لێره‌دا]‌ئه‌م‌هه‌ستکردنه‌‌بۆ‌ناسینی‌بابه‌ته‌که‌ی[‌پێویستی‌به‌‌یارمه‌تی‌هۆش‌نیه‌.‌به‌ڵی،‌پێویستی‌به‌‌هۆش‌نیه‌.

‌ئه‌مه‌‌بۆ‌گه‌وره‌یی‌و‌بچوکی‌په‌نجه‌ش‌دروسته‌؟‌ئایا‌بینین‌ده‌توانێت‌هه‌ستیان‌پێبکات؟‌ده‌ست‌لێدان‌نه‌رمی‌و‌ڕه‌قی،‌ئه‌ستوری‌‌و‌باریکی‌په‌نجه‌کانت‌پێده‌گه‌یه‌نێت؟‌ئایا‌هه‌سته‌کان‌به‌‌گشتی‌زانیاری‌ته‌واوت‌له‌م‌باره‌وه‌‌الدروستده‌که‌ن؟‌ئایا‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌‌هه‌سته‌کان‌به‌کاری‌جیاواز‌هه‌ڵناسن:‌ئه‌و‌هه‌سته‌ی‌ڕه‌قی‌و

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نه‌رمی‌بابه‌ته‌که‌‌ده‌دۆزێته‌وه‌‌ب‌ه‌ده‌روون‌ده‌ڵێت،‌ئه‌و‌بابه‌ته‌‌نه‌رمه‌‌و‌ڕه‌قه‌؟‌ڕاسته‌.

‌ئایا‌ده‌روون‌پاش‌گه‌یشیتنی‌ئه‌و‌خه‌سڵه‌ته‌‌هه‌سته‌کییانه‌‌سه‌ری‌لێناشێوێت،‌له‌‌کاتێکدا‌ئه‌و‌بابه‌ته‌‌به‌‌ڕه‌ق‌و‌نه‌رم،‌سوک‌و‌گران‌پێیگه‌یشتوه‌؟‌یان‌ئه‌وه‌ی‌سوکه‌‌به‌‌گران‌و‌گرانیش‌به‌‌سوک‌دابنرێت؟‌بێگومان،‌‌ئه‌مه‌‌شتێکی‌سه‌یره‌،‌ده‌روون‌پێویستی‌به‌‌لێکۆڵینه‌وه‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌بابه‌تانه‌‌هه‌یه‌.

‌لێره‌دا‌ده‌روون‌په‌نا‌بۆ‌هۆش‌ده‌بات.‌ده‌یه‌وێت‌بزانێت‌ئه‌و‌بابه‌ته‌‌یه‌ک‌یان‌دوو‌شته‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌ڕاسته

128

‌ئایا‌جیاواز‌نابن‌ئه‌گه‌ر‌دوو‌شت‌ده‌رچن؟‌بێگومان،‌جیاواز‌ده‌بن.

‌ئه‌گه‌ر‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌و‌دوو‌بابه‌ته‌‌جیابێت،‌ده‌روون‌له‌‌جیاوازییه‌که‌یان‌تێده‌گات؟‌‌چونکه‌‌دوو‌شت‌جیاوازنه‌بن‌به‌‌یه‌ک‌شت‌داده‌نرێن.

‌ڕاسته‌.‌بینین‌گه‌وره‌یی‌و‌بچوکی‌بابه‌تێکی،‌وه‌کو‌دوو‌شتی‌جیاواز‌بۆ‌ده‌رنه‌که‌وت.‌ئه‌و‌دوو‌خه‌سڵه‌ته‌ی‌به‌‌تێکه‌ڵاوی

له‌‌بابه‌ته‌که‌دا‌بینی.‌وایه‌؟‌به‌ڵێ‌وایه‌.

‌لێره‌دا،‌‌تێگه‌یشتن‌یارمه‌تی‌بینین‌ده‌دات‌ئه‌و‌دوو‌خه‌سڵه‌ته‌‌تێکه‌ڵاوه‌له‌‌یه‌کدی‌جیا‌بکاته‌وه‌‌و‌به‌‌دوو‌شتی‌ناکۆکیان‌دابنێت.

‌ڕاسته‌.‌ئایا‌پێویست‌ناکات‌بپرسین‌گه‌وره‌‌یان‌بچوک‌چیه‌؟

‌پێویسته‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌بوو‌شتێکمان‌به‌‌هۆشه‌کی‌و‌شتێکی‌دیکه‌مان‌به‌‌هه‌سته‌کی‌دانا.

‌ئه‌وه‌ش‌ڕاسته‌.‌ئه‌مه‌‌ئه‌و‌خاڵه‌‌بوو‌له‌پێشتر‌ئاماژه‌م‌بۆکرد.‌هه‌ندێک‌بابه‌ت‌پێویستیان‌به‌‌بیر‌هه‌یه‌.‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌له‌سه‌ر‌هه‌ستکردن‌ڕاده‌وه‌ستن.‌ئه‌و‌بابه‌تانه‌ی‌داوا‌له‌‌بیرکردنه‌وه‌‌ده‌که‌ن‌به‌‌واتاکانیان‌بگات‌و‌بابه‌تیش‌هه‌ن

‌ڕاسته‌‌و‌خۆ‌به‌‌هه‌ستکردن‌ده‌گه‌ن‌واتاکانیان‌ئاشکرایه‌.‌تێده‌گه‌م،‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕام.

‌تۆ‌له‌‌بۆچوونه‌که‌مان‌که‌مێک‌وردبه‌وه‌،‌هه‌وڵبده‌‌باشتر‌تێبگه‌یت‌و‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌شت‌ده‌ستده‌که‌وێت:‌له‌‌کاتێکدا‌بابه‌ته‌که‌‌ڕاسته‌‌و‌خۆ‌له‌بینیندا‌یان‌هه‌ستکردنێکی‌دیکه‌دا،‌وه‌کو‌یه‌ک‌بابه‌ت‌ناسراوه‌،

‌هه‌ستکردن‌داوای‌یارمه‌تی‌له‌‌هۆش‌ناکات‌و‌ئه‌و‌زانینه‌ش‌به‌ره‌و‌بوونمان‌نابات.‌به‌ڵام‌له‌‌کاتێکدا‌الیه‌نه‌‌ناکۆکه‌کان‌هه‌ستپێده‌کرێت‌و‌بابه‌ته‌که‌‌وه‌کو‌یه‌ک‌شت‌خۆی‌ده‌رناخات‌‌پێویستی‌حوکمدان‌به‌سه‌ر

‌بابه‌ته‌که‌دا‌سه‌رهه‌ڵده‌دات.‌ده‌روون‌سه‌ریلێده‌شێوێت‌و‌به‌‌دوای‌وه‌ڵامدا‌ده‌گه‌ڕێت‌و‌ڕوو‌له‌‌تێگه‌یشتن(39ده‌کات.‌ئه‌مه‌ش‌‌‌‌‌‌هانی‌ده‌روون‌ده‌دات‌له‌‌واتای‌بوون‌تێبگات.) ‌

‌‌‌‌‌‌.به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌ئه‌مه‌‌ڕووده‌دات‌به‌ڵێ،‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌مه‌‌بۆ)یه‌ک(‌ڕاست‌بێت‌ده‌توانین‌بۆ‌هه‌موو‌ژماره‌کانی‌دیکه‌ش‌به‌‌ڕاستی‌دابنێین.

‌به‌ڵێ‌.‌ژمێریاری‌پهیوه‌ندی‌به‌‌ژماره‌کانه‌وه‌‌هه‌یه‌.

‌ڕاسته‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.که‌وابوو‌به‌ره‌و‌ڕاستیمان‌ده‌بات

--------------------------------------------------‌‌ئه‌فالتون‌چه‌ند‌زاراوه‌یه‌کی،‌وه‌کو‌بیرکردنه‌وه‌،‌تێگه‌یشتن‌و‌هۆش‌له‌م‌به‌شه‌دا‌به‌کارهێناوه‌.‌ئه‌م‌زاراوانه‌‌یه‌ک‌واتایان‌هه‌یه‌.‌)39(

بۆ‌ئه‌فالتون‌الیه‌نی‌هۆشه‌کی‌‌ده‌روونه‌،‌که‌‌له‌‌هه‌ستکردنه‌وه‌‌جیاوازه‌.‌)وه‌رگێڕ(

‌به‌ڵێ.‌ئه‌مه‌‌ئه‌و‌جۆره‌‌زانینه‌یه‌‌ئێمه‌‌به‌‌پێویستی‌داده‌نێین.‌دووجۆر‌سودیشی‌هه‌یه‌،‌له‌‌ڕووی‌سه‌ربازییه‌وه‌‌و

‌فه‌لسه‌فیشه‌وه‌؛‌جه‌نگاوه‌ر‌ده‌بێت‌ژماره‌‌بناسێت‌و‌ڕیزه‌کان‌بژمێرێت.‌فه‌یله‌سوفه‌کانیش‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌که‌سانێکی‌هۆشمه‌ند‌ده‌رچن‌ده‌بێت‌ڕاستی‌بوون‌بناسن.‌‌‌‌‌

‌ڕاسته‌.‌پاسه‌وانه‌کانمان]فه‌رمانڕه‌واکان[‌فه‌یله‌سوف‌و‌جه‌نگاوه‌ریشن؟

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌ئه‌مه‌‌ئه‌و‌زانینه‌یه‌،‌که‌‌یاساسازکه‌ره‌کانی]شاره‌که‌مان[‌به‌‌پێویستی‌داده‌نێن؛‌پێویسته‌‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌بن‌به‌

‌فه‌رمانڕه‌وای‌شاره‌که‌مان‌هانبدرێن‌ژمێریاری‌بخوێنن.‌نه‌ک‌له‌الوه‌‌یان‌وه‌کو‌بازرگانه‌کان‌بۆ‌فرۆشتن‌و

129

‌کڕین‌به‌کاریبهێنن.‌ده‌بێت‌ئه‌وان‌به‌‌تێگه‌یشتنه‌وه‌‌به‌‌ناوه‌ڕۆکی‌ژماره‌‌بگه‌ن.‌‌له‌‌جه‌نگدا‌و‌بۆ‌گه‌یشتن‌به‌‌.ڕاستی‌بوون‌سودی‌لێوه‌رگرن

‌تۆ‌باش‌بۆ‌کێشه‌که‌‌چوویت.‌بێجگه‌‌له‌مه‌،‌ده‌مه‌وێ‌باسی‌باشی‌ئه‌م‌زانسته‌‌بکه‌م‌و‌ڕوونیبکه‌مه‌وه‌‌له‌‌چه‌ند‌الیه‌نه‌وه‌‌سودبه‌خشه‌‌ئه‌گه‌ر

‌فه‌یله‌سوف،‌نه‌ک‌دوکاندار‌به‌کاریبهێنێت.‌سودی‌چیه‌؟

‌یاریده‌ی‌ده‌روون‌له‌‌گه‌شته‌‌ژوورکێشه‌که‌یدا‌ده‌دات.‌خودی‌ژماره‌کانی‌پێده‌ناسێنێت.‌له‌‌بابه‌ته‌‌هه‌سته‌کییه‌کان‌دووریده‌خاته‌وه‌.‌ئه‌وانه‌ی‌له‌م‌زانسته‌دا‌زیره‌کن‌گاڵته‌یان‌به‌و‌که‌سانه‌‌دێت‌ژماره‌یه‌ک‌له‌

‌کاتی‌ژماردندا‌دابه‌شده‌کات.‌ئه‌گه‌ر‌تۆ‌دابه‌شی‌بکه‌یت‌ئه‌وان‌له‌ژماره‌کانی‌دیده‌ی‌ده‌ده‌ن‌چونکه‌‌نایانه‌وێت‌ژماره‌‌یه‌ک‌له‌نێو‌به‌شه‌کاندا‌وون‌بێت.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌گریمان‌که‌سێک‌گوتی:‌هاوڕێکانم،‌ئه‌م‌ژماره‌‌سه‌رنجڕاکێشانه‌به‌‌چیه‌وه‌‌به‌ستراون،‌که‌‌ئێوه‌

‌بیریلێده‌که‌نه‌وه‌‌و‌هه‌میشه‌‌ده‌مێننه‌وه‌؟‌له‌‌وه‌ڵامدا‌له‌وانه‌یه‌‌بڵین،‌ژماره‌کان‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌بیره‌وه‌‌هه‌یه‌.

‌که‌وابوو،‌پێویست‌ده‌کات‌ئه‌م‌زانسته‌‌به‌‌زۆر‌بخو‌ێنین‌چونکه‌‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌تێگه‌یشتنه‌وه‌‌هه‌یه‌؟‌بێگومان،‌پێویسته‌.

‌له‌‌باره‌ی‌ئه‌و‌که‌سانه‌وه‌‌به‌‌سروشت‌له‌‌ژماردندا‌باشن‌یان‌ته‌وانای‌بیرکردنه‌وه‌ی‌هۆشه‌کییان‌هه‌یه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت،‌ئه‌وانه‌ی‌به‌سروشت‌له‌‌ژمێریارییدا‌زیره‌کن‌زوو‌فێری‌زانسته‌کانی‌دیکه‌ش

‌ده‌بن.‌ئه‌وانه‌ی‌نه‌زانن‌و‌فێریان‌ده‌که‌ین‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌زانسته‌‌بۆ‌مه‌به‌سته‌که‌شی‌به‌کارنه‌هێنن‌له‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بیرکردنه‌وه‌دا‌تیژتر‌و‌خێراتر‌ده‌بن؟

‌زۆر‌ڕاسته‌.‌هه‌روه‌ها‌به‌‌بۆچوونی‌من‌هیچ‌زانستێک‌له‌‌ژمێریاری‌بۆ‌فێربوون‌سه‌ختتر‌نیه‌.

‌نیه‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌م‌هۆیانه‌‌ئه‌م‌زانسته‌‌نابێت‌فه‌رامۆش‌بکرێت.‌ده‌بێت‌خاوه‌ن‌ده‌روونه‌‌چاکه‌کان‌فیری‌بن.

‌من‌له‌گه‌ڵتام.‌که‌وابوو،‌ژمێریاری‌یه‌کێکه‌‌له‌و‌زانستانه‌ی‌ده‌بێت‌بخوێنرێت.‌دووه‌م‌زانست‌پاش‌ژمێریاری،‌‌‌که‌‌به‌‌که‌ڵک

‌دێت‌چیه‌؟‌چ‌زانستێکه‌؟‌مه‌به‌ستت‌ئه‌ندازیارییه‌؟

‌به‌ڵێ،‌بۆ‌ئه‌ندازیاری‌ده‌چم.‌بۆ‌جه‌نگیش‌له‌باره‌.‌بۆ‌دامه‌زراندنی‌ئۆردوگا،‌داگیرکردنی‌خاکێک،‌‌کۆکردنه‌وه‌ی‌له‌شکر‌له‌‌شوێنێکدا‌و

‌بڵاوکردنه‌وه‌یان‌پێویستیمان‌به‌‌ئه‌ندازیار‌هه‌یه‌.‌به‌ڵام‌بۆ‌ئه‌م‌جۆره‌‌کارانه‌،‌زانیارییه‌کی‌که‌م‌له‌‌باره‌ی‌ژمێریاری‌و‌ئه‌ندازیارییه‌وه‌‌به‌سه‌.‌ئێمه‌‌ده‌مانه‌وێت‌بیدۆزینه‌وه‌‌چۆن‌خوێندنی‌قوڵی‌ئه‌م‌زانستانه‌‌به‌‌فۆرمی

‌چاکه‌مان‌ده‌گه‌یه‌نێت.‌هه‌روه‌ها‌ئه‌گه‌ر‌زانستێک‌ده‌روون‌به‌و‌پله‌یه‌‌بگه‌یه‌نێت‌پێویسته‌‌ئاوه‌ڕی‌لێبده‌ینه‌وه‌.‌تۆ‌ڕاست‌ده‌ڵێیت.

‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌ندازیاری‌ده‌روون‌به‌‌بوون‌بناسێ‌ئه‌وا‌زانستێکی‌له‌باره‌‌بخوێنرێت،‌به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه،‌له‌بار‌نیه‌.‌دروسته‌.

‌ئه‌وه‌ی‌زانیارییه‌کی‌که‌میشی‌له‌‌ئه‌ندازیارییدا‌هه‌بێت‌تێده‌گات‌ئه‌م‌زانسته‌‌به‌و‌جۆره‌‌نیه‌،‌که‌‌ئه‌ندازیاره‌کان‌به‌کاریده‌هێنن.

‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌سه‌یر‌باسیده‌که‌ن.‌به‌‌کارکردنه‌وه‌‌گرێیده‌ده‌ن.‌باسی‌دامه‌زراندن‌و‌زیادکردن‌ده‌که‌ن،‌که‌‌له‌‌کاتێکدا‌ئه‌م

‌زانسته‌‌له‌پێناوی‌زانیندایه‌.‌به‌ته‌واوی‌دروسته‌.

‌پێویست‌ناکات‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵه‌ش‌ڕێکه‌وین؟

130

‌چ‌خاڵێک؟‌زانیارییه‌که‌یان‌له‌‌باره‌ی‌بوونه‌وه‌یه‌،‌که‌‌هه‌یه‌‌نه‌ک‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌دێنه‌کایه‌وه‌‌یان‌له‌ناوده‌چن.

‌ڕێکه‌وتنمان‌ئاسانه‌‌چونکه‌‌ئه‌ندازیاری‌زانینه‌‌له‌و‌شتانه‌ی‌هه‌ن.‌که‌وابوو،‌هاوڕێ،‌ئه‌ندازیاری‌ده‌روون‌به‌ره‌و‌ڕاستی‌ده‌بات.‌ده‌روونێکی‌فه‌لسه‌فیانه‌‌داده‌هێنێت‌و‌به‌ره‌و

‌ژوور‌ده‌یبات.‌نایه‌ڵێت‌به‌ره‌و‌ژێر‌بڕوات.‌به‌ڵێ،‌به‌و‌جۆره‌‌کاری‌خۆی‌ده‌کات.

‌که‌وابوو،‌هه‌رچه‌نده‌‌کاریگه‌رێتی‌ئه‌ندازیاری‌زۆر‌گرنگ‌نابینرێت،‌ئه‌م‌‌زانسته‌‌پێویسته‌‌له‌‌شاره‌که‌ماندا(40بایه‌خی‌پێبدرێت.) ‌

‌ئه‌و‌کاریگه‌رییانه‌‌چین،‌که‌‌گرنگ‌نین؟‌ئه‌وانه‌ی‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌جه‌نگه‌وه‌‌هه‌یه‌وتۆ‌ئاماژه‌ت‌بۆ‌کردن.‌به‌ڵام‌ده‌زانین‌جیاوازییه‌کی‌گه‌وره‌له‌‌نێوان

‌ئه‌وانه‌ی‌فێری‌ئه‌ندازیاری‌بوون‌و‌ئه‌وانه‌ی‌نه‌یانخوێندوه‌‌هه‌یه‌.‌به‌ڵێ،‌جیاوازییه‌کی‌گه‌وره‌یه‌.

‌پێویسته‌‌ئه‌ندازیاری‌به‌‌دووه‌م‌زانست‌بۆ‌په‌روه‌رده‌کردنی‌الوان‌دابنێین؟‌پێویسته‌.

-------------------------------------------‌(‌حه‌زده‌که‌م‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ڕوونبکه‌مه‌وه‌،‌که‌‌پاش‌مردنی‌ئه‌فالتون‌خوێندکاره‌کانی‌ئه‌کادیمیا‌بایه‌خی‌زۆریان‌به‌‌زانسته‌کانی40) ‌

‌ژمێریاری‌و‌ئه‌ندازیاری‌دا.‌به‌‌جۆرێک‌که‌‌کێشه‌‌فه‌لسه‌فیه‌کانی‌دیکه‌‌خرانه‌‌په‌راوێزه‌وه‌.‌ئه‌مه‌‌یه‌کێک‌بوو‌له‌و‌هۆیانه‌ی‌وای‌له‌‌ئه‌رستۆ‌کرد‌ئه‌کادیمیا‌جێبهێڵیت‌و‌بیر‌له‌‌دامه‌زراندنی‌فێرگه‌یه‌کی‌نوێ‌بۆ‌فه‌لسه‌فه‌‌بکاته‌وه‌.‌)وه‌رگێڕ(

‌له‌باره‌ی‌ئه‌ستێره‌ناسییه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌به‌‌سێیه‌م‌زانستی‌دابنێین؟‌یان‌له‌گه‌ڵما‌ڕێناکه‌ویت؟‌من‌له‌گه‌ڵتا‌ڕێده‌که‌وم‌چونکه‌‌زانینی‌وه‌رزه‌کان،‌مانگه‌کان‌و‌ساڵه‌کان‌بۆ‌سه‌رکرده‌یه‌کی‌له‌شکر‌و‌جوتیار

‌و‌که‌شتیه‌وانیش‌گرنگه‌.‌تۆ‌که‌سێکی‌سه‌یریت.‌ده‌ترسیت‌خه‌ڵکی‌ڕه‌خنه‌ت‌لێبگرن‌و‌بڵێن،‌باسی‌بابه‌تێکی‌بێکه‌ڵک‌ده‌کات.‌بێگومان

‌ئاسان‌نیه‌‌تێبگه‌یت،‌که‌‌له‌‌هه‌موو‌ده‌روونێکدا‌ئامێرێکی‌پاکراوه‌‌هه‌یه‌‌به‌‌خوێندنی‌ئه‌و‌بابه‌تانه‌،‌وه‌کو‌مۆم‌داگیرسێت،‌له‌‌کاتێکدا‌شێوازه‌کانی‌دیکه‌ی‌ژیان‌کوێریان‌کردووه‌.‌ئامێرێک،‌که‌‌له‌‌ده‌‌هه‌زار‌چاو‌باشتره‌

‌چونکه‌‌به‌و‌ڕاستی‌ده‌دۆزینه‌وه‌.‌ئه‌وانه‌ی‌ئه‌مه‌‌ده‌زانن‌بۆچوونه‌که‌تیان‌په‌سه‌نده‌.‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌ئاگایان‌لێی‌نیه‌‌بۆچوونه‌که‌ت‌به‌‌پوچه‌ڵ‌‌و‌بێ‌واتا‌داده‌نێن.‌له‌‌ئێستاوه‌‌بڕیار‌بده‌‌ده‌ته‌وێ‌له‌گه‌ڵ‌چ‌ده‌سته‌یه‌کیاندا‌بدوێیت.‌یان‌ناته‌وێ‌له‌گه‌ڵ‌هیچ‌کامیان‌بدوێیت‌و‌بۆچوونه‌که‌ت‌الی‌خۆت‌هه‌ڵده‌گریت‌‌سود‌به‌که‌س

‌ناگه‌یه‌نێت؟‌بۆ‌خۆمی‌هه‌ڵده‌گرم.‌پرسیار‌له‌‌خۆم‌ده‌که‌م.‌وه‌ڵامه‌که‌شی‌بۆ‌خۆم‌گلده‌ده‌مه‌وه‌.‌با‌بگه‌ڕێینه‌وه‌‌سه‌ر

‌خاڵه‌که‌ی‌پێشو.‌هه‌روه‌ها،‌له‌‌دۆزینه‌وه‌ی‌زانستی‌سێیه‌مدا‌پاش‌ئه‌ندازیاری‌به‌‌هه‌ڵه‌دا‌چووین.‌هه‌ڵه‌که‌مان‌چی‌بوو؟

‌پاش‌ئه‌ندازیاری‌ده‌ستماندایه‌‌ئه‌و‌ته‌نه‌‌ڕه‌قانه‌ی‌ده‌سوڕێنه‌وه‌‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌بزانین‌چین.‌پاش‌ڕه‌هه‌ندی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌دووه‌م،‌سێیه‌م‌دێت،‌که‌‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌شاقوڵه‌وه‌‌و‌ڕه‌هه‌نده‌کانی‌قوڵییه‌وه‌‌هه‌یه

‌ڕاسته‌،‌به‌ڵام‌که‌م‌له‌‌باره‌ی‌ئه‌م‌شتانه‌وه‌‌زانراوه‌.‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌دوو‌هۆ‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌:‌یه‌که‌م،‌چونکه‌‌هیچ‌شاریک‌نرخی‌بۆ‌دانانێت.‌ئه‌م‌بابه‌ته‌‌سه‌خته‌و‌

‌توێژینه‌وه‌ی‌زۆری‌له‌سه‌ر‌نه‌کراوه‌.‌‌دووه‌م،‌توێژه‌ره‌کان‌ڕێنیشانده‌رێکیان‌نیه‌‌هه‌موویان‌په‌یڕه‌وی‌بکه‌ن.‌دۆزیه‌وه‌ی‌ڕێنیشانده‌ر‌ئاسان‌نیه‌.‌ئه‌گه‌ر‌دۆزراشه‌وه‌‌دژواره‌‌توێژه‌ره‌‌لوت‌به‌رزه‌کانی‌ئه‌مڕۆ‌په‌یڕه‌وی

‌بکه‌ن.‌ئه‌گه‌ر‌شاره‌که‌]ده‌وڵه‌ت[‌پشتگیری‌ئه‌وه‌بکات‌توێژه‌ره‌کانیش‌شوێنی‌ده‌که‌ون.‌ئه‌گه‌ر‌توێژینه‌وه‌ی‌قوڵیش‌له‌سه‌ر‌بابه‌ته‌‌بکرێت‌پێشده‌که‌وێت.‌زۆرینه‌ی‌خه‌ڵک‌بایه‌خ‌به‌و‌بابه‌ته‌‌نادەن‌و‌توێژه‌ره‌کانیش

‌نه‌یانتوانیوه‌‌‌سوده‌کانی‌ڕوونبکه‌نه‌وه‌.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌که‌موکورتیانه‌دا‌جوانی‌بابه‌ته‌که‌‌خۆی‌فه‌رزکردوه‌‌و‌تاکو‌.ڕاده‌یه‌ک‌پێشخراوه‌.‌له‌به‌رئه‌وه‌‌سه‌یر‌نیه‌،‌له‌وه‌‌زۆر‌تریش‌به‌ره‌و‌پێشه‌وه‌‌ببرێت

‌بابه‌ته‌که‌‌جێی‌سه‌رنجه‌.‌به‌ڵام‌زۆرتر‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ڕوونبکه‌وه‌،‌که‌‌له‌باره‌ی‌ئه‌ندازیاری‌و‌په‌یوه‌ندیی‌به‌‌ڕووبه‌ره‌وه‌‌ئاماژه‌ت‌بۆکرد.

131

‌به‌ڵێ.‌تۆ‌ئه‌ستێره‌ناسیت‌له‌‌پاش‌ئه‌ندازیارییه‌وه‌‌ڕیزکرد‌و‌دوایی‌پاشگه‌ز‌بوویته‌وه‌.‌من‌له‌سه‌رخۆ‌چوومه‌‌نێو

‌باسه‌که‌وه‌.‌ویستم‌له‌و‌زانسته‌‌بدوێم‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌ڕه‌هه‌ندی‌قوڵییدا‌ده‌کات.‌به‌ڵام‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌پێشنه‌که‌وتوه‌‌چوومه‌‌سه‌ر‌ئه‌ستێره‌ناسی)که‌‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌جوڵانی‌ئه‌و‌ته‌نانه‌دا‌ده‌کات‌قوڵییان‌هه‌یه‌(.

‌ڕاسته‌.با‌ئه‌ستێره‌ناسی‌به‌‌زانستی‌چواره‌م‌دابنێین.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌شدابین‌ئه‌ندازیاری‌له‌ته‌نه‌‌ڕه‌قه‌کان‌دەکۆ

‌تهوە‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌شاره‌که‌ماندا]بۆ‌به‌رنامه‌ی‌په‌روه‌رده‌[‌بیسه‌پێنین.‌ئه‌وه‌‌به‌جێیه‌.‌هه‌روه‌ها‌له‌گه‌ڵ‌تۆم.‌ئه‌وانه‌ی‌ئه‌ستێره‌ناسی‌ده‌خه‌نه‌‌ڕیزی‌فه‌لسه‌فه‌وه‌‌مه‌به‌ستیان‌ته‌ماشای

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌سه‌ره‌وه‌‌به‌ره‌و‌ئاسمانه‌‌نه‌ک‌به‌ره‌و‌خواره‌وه

‌ئه‌وه‌‌بۆ‌هه‌موو‌که‌سێک‌ڕوونه‌.‌به‌ڵام‌مه‌به‌ستم‌ئه‌وه‌‌نیه‌.‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌ئه‌مڕۆ‌ئه‌وانه‌ی‌خوێندکار‌فێری‌فه‌لسه‌فه‌‌و‌ئه‌ستێره‌ناسی‌ده‌که‌ن،‌به‌‌چهواشهيى‌‌ده‌روون‌په‌روه‌رده‌‌ده‌که‌ن.‌ڕووی‌ده‌روون‌بهرەو‌‌خواره‌وه‌نه‌ک‌سه‌ره‌وه‌‌دهبه‌ن.

‌چۆن؟‌به‌‌بۆچوونی‌من،‌چه‌مکی‌"خوێندنی‌باڵا‌"‌به‌کاریده‌هێنێت.‌ئه‌گه‌ر‌یه‌کێک‌سه‌ر‌به‌رز‌بکاته‌وه‌‌و‌بڕوانێته‌

‌نه‌خش‌و‌نیگای‌بنمیچه‌که،‌‌له‌وانه‌یه‌‌بڵێیت،‌که‌‌ئه‌و‌به‌چاو‌ته‌ماشا‌ناکات،‌به‌ڵکو‌ده‌یه‌وێت‌تێبگات.‌ده‌شێ‌تۆ‌ڕاست‌بیت‌و‌من‌گه‌مژه‌،‌به‌ڵام‌بۆ‌من،‌ئه‌و‌زانینه‌ی‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌بوون‌و‌جیهانی‌نه‌بینراوه‌وه‌‌هه‌یه‌‌ده‌روون

‌به‌ره‌و‌ژوور‌په‌لکێش‌ده‌کات.‌ئه‌گه‌ر‌یه‌کێک‌هه‌وڵی‌ناسینی‌جیهانی‌هه‌سته‌کی‌بدات،‌گرنگ‌نیه‌‌ته‌ماشای‌سه‌ره‌وه‌‌یان‌خواره‌وه‌‌بکات،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌فێرنابێت‌چونکه‌‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌ته‌ماشایانده‌کات‌بابه‌تی‌زانست

‌نین.‌ئه‌و‌که‌سه‌‌له‌سه‌ر‌پشت‌ڕاکشابێت،‌له‌سه‌ر‌که‌شتی‌بێت،‌ده‌روونی‌ده‌ڕوانێته‌‌شته‌کانی‌خواره‌وه،‌‌نه‌ک‌سه‌ره‌وه‌.

‌بۆچوونه‌که‌ت‌ڕاسته‌،‌منیش‌به‌‌سزای‌خۆم‌گه‌یشتم.‌به‌ڵام‌مه‌به‌ستت‌چیه‌‌له‌وه‌دا،‌که‌‌ئه‌ستێره‌ناسی‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌سودبه‌خش‌بێت‌نابێت‌به‌و‌شێوه‌یه‌ی‌ئه‌مڕۆ‌بخوێنرێت؟

‌به‌م‌شێوه‌یه‌:‌ده‌بێت‌ڕازانه‌وه‌ی‌ئاسمان‌به‌‌جوانترین‌دیمه‌نی‌بینراو‌یان‌نه‌خش‌و‌نیگار‌دابنێن،‌که‌‌له‌‌سه‌ری‌کراوه‌.‌به‌ڵام‌خێرایی‌جوڵانی‌]ئه‌ستێره‌کان[‌به‌‌ته‌ماشاکردنیان‌نازانرێت.‌ده‌که‌وێته‌‌سه‌ر

‌بیرکردنه‌وه‌ی‌هۆشه‌کی.‌ئایا‌ڕێگه‌یه‌کی‌دیکه‌‌بۆ‌دۆزینه‌وه‌ی‌ئه‌مه‌‌هه‌یه‌؟‌نه‌خێر.

‌که‌وابوو،‌پێویستمان‌به‌‌نه‌خشه‌ی‌ئاسمان‌هه‌یه‌.‌ئه‌و‌نه‌خشه‌یه‌ش‌بۆ‌مه‌به‌ستی‌ئه‌ندازیاری‌به‌‌جوانی‌ده‌بێت‌]هونه‌رمه‌ندێکی‌وه‌کو[‌ده‌یده‌لویس‌یان‌هونه‌رمه‌ندێکی‌دیکه‌‌کێشابێتی.‌ئه‌و‌به‌‌جوانی‌نه‌خشه‌که‌یمان‌بۆ

‌ده‌کات،‌به‌ڵام‌به‌‌دوای‌ڕاستیه‌که‌یدا‌یان‌یه‌کسانی‌و‌جووت‌و‌ڕێژه‌کاندا‌ناگه‌ڕێت.‌بێگومان‌ناگه‌ڕێت.

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت،‌ئه‌ستێره‌ناسێکی‌ڕاسته‌قینه‌ش،‌که‌‌ته‌ماشای‌سوڕانه‌وه‌ی‌ئه‌ستێره‌کان‌ده‌کات‌هه‌مان‌هه‌ستکردنی‌هه‌بێت؟‌وا‌بیرده‌کاته‌وه‌‌ئافه‌ریدکه‌ری‌ئاسمان‌له‌‌جوانترین‌شێوه‌دا‌ڕازاندۆێتیه‌وه‌.‌يان‌پێوانه‌ی

‌ڕۆژ‌و‌شه‌و،‌ڕۆژه‌کان‌بۆ‌مانگ،‌مانگه‌کان‌بۆ‌ساڵ‌و‌سوڕانه‌وه‌ی‌ئه‌ستێره‌کان‌هه‌میشه‌‌به‌و‌جۆره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ده‌مێنێته‌وه‌،‌گۆڕانی‌به‌سه‌ردا‌نایه‌ت‌و‌بێهوده‌شه‌‌به‌‌دوای‌ڕاستیه‌که‌یدا‌بگه‌ڕێین؟

‌.‌هه‌رچه‌نده‌‌له‌پێشتر‌بیرم‌له‌م‌خاڵه‌‌نه‌کرده‌وه‌به‌ڵام‌هه‌مان‌بۆچوونم‌هه‌یه‌که‌وابوو،‌له‌گه ‌ ‌ئه‌ستێره‌ناسیدا‌ده‌بێت‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌ده‌روون،‌که‌‌به‌‌هۆش‌ناوزه‌دممان‌کرد‌بخه‌ینه‌‌گه‌ر

‌و‌سودی‌لێوه‌رگرین.‌با‌به‌و‌جۆره‌ی‌له‌‌ئه‌ندازیارییدا‌هه‌یه‌‌له‌‌ئه‌ستێره‌ناسیشدا‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌گرفتدا‌بکه‌ین‌.و‌بابه‌ته‌کانیش‌له‌‌ئاسمان‌جێبهێڵین

‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌که‌یت،‌کارێکی‌سه‌خته‌.‌من‌ده‌ڵێم،‌ئه‌گه‌ر‌سودبه‌خشبین‌ده‌بێت‌وه‌کو‌یاساسازکه‌ر‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌بابه‌ته‌که‌ماندا‌بکه‌ین.‌ئایا‌تۆ‌بیر

‌له‌‌بابه‌تێکی‌دیکه‌‌ده‌که‌یته‌وه‌؟‌نه‌خێر.

132

‌باشه‌.‌جوڵانیش‌فره‌جۆره‌.‌فه‌یله‌سوف‌ده‌توانێت‌باسی‌هه‌موویان‌بکات،‌به‌ڵام‌دووانیان‌به‌‌ئاسانی‌ده‌بینرێن.‌‌‌ئه‌و‌دووانه‌‌چین؟

‌دووه‌میان‌به‌‌پێچه‌وانه‌ی‌ئه‌و‌جوڵانه‌وه‌یه‌،‌که‌‌باسمانکرد.‌ئه‌وه‌‌چیه‌؟

‌دووه‌میان.‌ئه‌وه‌ی‌به‌رگوێ‌ده‌که‌وێت،‌وه‌کو‌ئه‌وه‌‌وایه‌‌به‌رچاو‌ده‌که‌وێت.‌چاو‌بۆ‌ته‌ماشاکردنی‌ئه‌ستێره‌کان‌و‌گوێ‌بۆ‌جوڵانه‌‌هارمۆنیه‌کانه‌.‌ئه‌م‌دووانه‌ش‌دووزانستی‌په‌یوه‌ندیدارن‌به‌‌یه‌کدییه‌وه‌.‌ئه‌مه‌‌بۆچوونی

(‌‌ئایا،‌گالوکۆن،‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵه‌‌ڕێنه‌که‌وتین؟41پیتاگۆراسیه‌کانیشه‌.) ‌‌به‌ڵێ،‌وابوو.

‌ئه‌م‌باسه‌‌سه‌خته‌،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌پێویست‌ناکات‌بپرسین‌مه‌به‌ستیان‌له‌‌جوڵانی‌هارمۆنی‌چیه‌؟‌هه‌مان‌کات،‌الیه‌نه‌‌سودبه‌خشه‌کانی‌دیکه‌ی‌ئه‌م‌زانستانه‌شمان‌بۆ‌ڕوونده‌که‌نه‌وه‌.‌ئێمه‌ش‌نابێت‌بابه‌ته‌‌به‌رزه‌که‌ی

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌خۆمان‌له‌بیربچێته‌وه‌ئه‌و‌بابه‌ته‌‌چیه‌؟

‌مه‌به‌ستم‌ئه‌وه‌یه‌،‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌خرێنه‌‌به‌ر‌خوێندن‌به‌‌نیوه‌چڵی‌فیرنه‌کرێن‌و‌هه‌موو‌شتێک‌به‌‌ته‌واوی‌تاکو‌کۆتایی‌بخوێنن.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت،‌ئه‌مه‌‌بۆ‌هارمۆنیش‌ده‌گونجێت؟‌مامۆستایانی‌ئه‌م‌زانسته‌ش،‌وه‌کو

‌ئه‌وانه‌ی‌ئه‌مڕۆ‌خۆیان‌به‌‌ئه‌ستێره‌ناسییه‌وه‌‌خه‌ریک‌کردووه‌،‌ده‌نگه‌کان‌و‌بڕگه‌کان‌ده‌پێون،‌نازانن‌زانسته‌که‌یان‌چ‌سودێکی‌هه‌یه‌.

‌ڕاسته‌،‌ئه‌وانیش‌سه‌یرن.‌ئه‌وان‌باسی‌شتێک‌ده‌که‌ن،‌که‌‌به‌‌نۆته‌ی‌خه‌ستکراوه‌‌ناوزه‌دی‌ده‌که‌ن.‌گوێ‌له‌‌ته‌لی‌گیتاره‌که‌وه‌‌نزیک‌ده‌که‌نه‌وه‌،‌ده‌ڵێی‌گوێ‌به‌‌دیواری‌ماڵه‌‌دراوسێکه‌یانه‌وه‌‌ده‌نێن.‌هه‌ندێکیان‌ده‌ڵێن،

‌نۆته‌ی‌ناوه‌ند‌ده‌ناسنه‌وه‌‌و‌جیایده‌که‌نه‌وه‌.‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دان‌دوو‌ده‌نگ‌چوونه‌ته‌‌نێو‌یه‌ک‌و‌بوون‌به‌‌یه‌ک‌ده‌نگ.‌ئه‌وان‌گوێ‌پێش‌تێگه‌یشتن‌ده‌خه‌ن.

‌مه‌به‌ستت‌ئه‌و‌مۆسیقازانانه‌یه‌،‌که‌‌به‌ژێی]گیتاره‌که‌یان[‌یاریده‌که‌ن.‌به‌ڵام‌من‌نامه‌وێ‌باسی‌ئه‌وانه‌‌بکه‌م‌چۆن‌له‌ژێی‌گیتاره‌کان‌ده‌ده‌ن.‌من‌ڕووی‌ده‌می‌پرسیارم‌له‌و‌که‌سانه‌ده‌که‌م‌به‌‌هه‌مان‌شێوه‌،‌وه‌کو

‌ئه‌ستیره‌‌ناسه‌کان‌ده‌ڕواننه‌‌زانستی‌هارمۆنی.‌هه‌وڵده‌ده‌ن‌ژماره‌‌به‌‌هاوئاهه‌نگییه‌وه‌‌ببه‌ستنه‌وه‌،‌به‌ڵام(42له‌وه‌‌ناکۆڵننه‌وه‌،‌که‌‌چ‌ژماره‌یه‌ک‌هاوئاهه‌نگه‌‌یان‌نا.) ‌

‌ئه‌وه‌‌کارێکه‌‌له‌‌ژوور‌ته‌وانای‌مرۆڤه‌وه‌یه‌.‌به‌ڵام‌سودی‌له‌‌گه‌ڕانه‌که‌ماندا‌به‌‌دوای‌چاکه‌‌و‌جوانیدا‌هه‌یه‌.‌ئه‌گه‌ر‌بۆ‌ئه‌م‌مه‌به‌سته‌‌نه‌خرێته‌‌گه‌ر‌بێسود

‌ده‌رده‌چێت.‌ده‌شێ‌وابێت.

‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌بابه‌تانه‌ی‌باسمانکردن‌په‌یوه‌ندییان‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدا‌هه‌بێت‌و‌گه‌یشتینه‌‌ئه‌و‌ئاکامه‌ی‌ده‌رخستنی--------------------------------------------‌

‌پ‌ز(‌ژیاون.‌ئه‌م‌فه‌یله‌سوفه‌‌هه‌وڵی570-‌500(‌پیتاگۆراسییه‌کان‌شوێنکه‌وتوانی‌پیتاگۆراسی‌فه‌یله‌سوفی‌یۆنانیین‌له‌)‌41) ‌‌دامه‌زراندنی‌کۆمه‌ڵگایه‌کی‌له‌سه‌ر‌بنه‌ماکانی‌فه‌لسه‌فه‌،‌زانست،‌هونه‌ر‌و‌ڕه‌وشت‌داوه‌.‌له‌شاری‌کرۆتۆن‌بۆ‌ساڵێک

‌فه‌رمانڕه‌وایی‌کردووه‌.‌)وه‌رگێڕ((‌لێره‌دا‌ئه‌فالتون‌ڕه‌خنه‌‌له‌‌پیتاگۆراسییه‌کان‌ده‌گرێت.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌‌ئه‌وانیش‌وه‌کو‌ئه‌ستێره‌ناسه‌کان‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌ژماره‌دا42) ‌

‌ده‌که‌ن،‌به‌ڵام‌نه‌یانتوانیوه‌‌ئه‌م‌زانسته‌‌به‌‌دروستی‌بۆ‌ژوورخستنی‌ده‌روون‌به‌ره‌و‌جیهانی‌به‌رز‌به‌کاربهێنن‌و‌ئه‌و‌جیهانه‌‌له‌‌ڕێگه‌یئه‌و‌زانسته‌وه‌‌به‌‌ده‌روون‌ئاشنابکه‌ن.‌)وه‌رگێڕ(

‌په‌یوه‌ندییه‌که‌یان‌ئاسانه‌،‌ئه‌وا‌کاره‌که‌مان‌بێبه‌ر‌نابینرێت.‌منیش‌هه‌مان‌بۆچوونم‌هه‌یه‌،‌به‌ڵام‌سوکرات،‌هێشتا‌کاره‌که‌مان‌به‌‌سه‌خت‌ده‌بینم.

‌مه‌به‌ستت‌له‌پێشه‌کییه‌که‌یه‌؟‌یان‌ده‌ته‌وێ‌بڵێیت،‌ئه‌م‌بابه‌تانه‌‌]زانستانه‌[‌پێشه‌کییه‌کن‌بۆ‌ئه‌و‌به‌رنامه‌یه‌ی‌بۆ‌‌‌‌ين؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌ئه‌وه‌ی‌ژمێریار‌زانه‌‌چاک‌له‌‌زانستی‌دیالێکتیکیش‌تێده‌گات؟فێربوون‌دايدەن

‌نا،‌من‌نازانم،‌هه‌رچه‌نده‌‌هه‌ندێکیانم‌بینیوه‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌که‌سێک‌ته‌وانای‌بیرکردنه‌وه‌ی‌هۆشه‌کی‌نه‌بێت‌ئه‌و‌که‌سه‌‌بێت‌ئێمه‌‌ده‌مانه‌وێ‌ئه‌م

‌زانستانه‌‌فێربێت؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیم.

133

‌لێره‌دا،‌گالوکۆن،‌خۆمان‌به‌‌دیالێکتیک‌گه‌یاندوه‌.‌ئه‌مه‌‌ئه‌و‌ژێی]گیتاره‌یه‌[‌هۆش‌ده‌توانێت‌ئاوازی‌پێده‌ربهێنێت.‌‌ته‌وانای‌بینینیش‌السایی‌ده‌کاته‌وه‌‌چونکه‌‌له‌پێشتر‌باسمانکرد،‌ئاژه‌ڵ،‌‌ئه‌ستێره‌کان‌و‌ڕۆژ

‌له‌بینیندا‌ده‌رده‌که‌ون.‌هه‌روه‌ها‌له‌‌دیالێکتیکیشدا؛‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌له‌به‌ر‌ڕۆشنایی‌هۆشدا‌و‌به‌بێ‌یارمه‌تی‌ت‌ڕه‌ها‌ده‌دۆزێته‌وه‌.‌ده‌توانێت‌چاکه‌ی‌ڕه‌هاش‌ببینێت.‌وه‌کو‌چۆن‌له‌‌بینیندا،‌که‌سێکهه‌ستکردن‌بگهڕ

‌دوا‌شت‌له‌‌جیهانی‌هه‌سته‌کییدا‌ده‌بینێت‌ئه‌ویش‌به‌‌دوا‌ڕه‌ها‌له‌‌جیهانی‌هۆشه‌کییدا‌ده‌گات.‌دروسته‌.

‌ئه‌م‌به‌ره‌وپێشه‌وه‌‌چوونه‌‌دیالێکتیکه‌.‌ڕزگارکردنی‌که‌سانی‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌وازهێنان‌له‌‌سێبه‌ره‌کانی‌سه‌ردیواره‌که‌،‌ڕووکردن‌له‌په‌یکه‌ره‌کان‌و

‌ڕووناکی‌ئاگره‌که‌،‌هه‌روه‌ها‌ڕۆیشتن،‌به‌ره‌و‌ده‌رکی‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌و‌خۆر‌بینین،‌که‌م‌ته‌وانایی‌چاوه‌کانیانبۆ

‌ته‌ماشاکردنی‌ئاژه‌ڵ،‌ڕووه‌که‌کان‌و‌تیشکی‌خۆر،‌بینینی‌ڕه‌نگدانه‌وه‌ی‌وێنه‌کان،‌له‌نێو‌ئاودا،‌که‌‌سێبه‌ری‌شتی‌ڕاسته‌قینه‌ن‌ده‌روونی]ئه‌و‌مرۆڤانه‌[‌به‌‌ئاگا‌ده‌هێنێته‌وه‌.‌ئه‌و‌به‌شه‌ی،‌که‌‌ده‌یه‌وێت‌به‌‌جیهانی‌به‌رز

‌بگات‌ده‌که‌وێته‌‌کارکردن.‌هه‌رچه‌نده‌‌بڕواکردن‌به‌مه‌‌دژواره‌،‌به‌ڵام‌له‌گه‌ڵتام‌.‌گریمان‌وایه‌،‌به‌ڵام‌پێم‌بڵێ،‌دیالێکتیک‌چ‌هێزێکی

‌هه‌یه‌؟‌به‌شه‌کانی‌چین؟‌چ‌ڕێگه‌یه‌ک‌ده‌گرێت؟‌چونکه‌‌ئه‌و‌ڕێگه‌یه‌‌به‌‌دوا‌ئیستگه‌مان‌ده‌گه‌یه‌نێت.‌گالوکۆن،‌من‌ناتوانم‌له‌مه‌‌زۆرترت‌بۆ‌باسکه‌م.‌تۆ‌تێناگه‌یت‌چونکه‌‌به‌‌ئه‌ندێشه‌وه‌‌ده‌ڕوانیته‌‌کێشه‌که‌و

‌ڕاستیه‌که‌ی‌نادۆزیته‌وه‌.‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌که‌م‌داخۆ‌شتێکی‌ڕاسته‌قینه‌بێت‌یان‌نا،‌گرنگ‌نیه‌،‌به‌ڵام‌دڵنیام‌تۆ‌جۆرێک‌له‌و‌ڕاسته‌قینه‌یه‌ت‌بینیوه‌.

‌دڵنیام‌له‌وه‌.‌هه‌روه‌ها،‌هێزی‌دیالێکتیک‌له‌و‌که‌سانه‌دا‌ده‌رده‌که‌وێت،‌که‌‌ئه‌و‌زانستانه‌ی]ئاماژه‌مان‌بۆ‌کردن[‌ده‌خوێنن.

‌ئه‌وه‌ش‌ڕاسته‌.‌که‌س‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌ش‌مشتومڕیان‌له‌گه‌ڵدا‌ناکات،‌که‌‌هیچ‌جۆره‌‌لێکۆڵینه‌وه‌یه‌ک‌ڕاستی‌بوونمان‌پێبناسێنێت‌چونکه‌‌ئه‌و‌زانستانه‌ی‌باسمانکردن‌خۆیان‌به‌‌حه‌ز‌و‌بۆچوونی‌مرۆڤه‌کانه‌وه‌‌گرێده‌ده‌ن،‌بۆ

‌به‌رهه‌مهێنان‌و‌دامه‌زراندن‌و‌پارێزگاری‌کردنی‌به‌رهه‌مه‌که‌‌به‌کاردێن.‌ژمێریاری‌‌و‌ئه‌ندازیاری‌تاکو‌ڕاده‌یه‌ک‌بوون‌ده‌ناسن،‌به‌ڵام‌ناسینه‌که‌یان‌خه‌وبینینه‌‌به‌‌بوونه‌وه‌.‌کاتیک‌مرۆڤ‌بنه‌ڕه‌تی‌یه‌که‌م

‌نه‌دۆزێته‌وه‌‌و‌خۆی‌به‌‌هه‌نگاوه‌کانی‌ناوه‌ند‌و‌ئاکامه‌کان‌نه‌گه‌یه‌نێت،‌چۆن‌ده‌توانێت‌زانینه‌که‌ی‌به‌‌زانست‌دابنێت؟‌‌‌‌‌‌‌ئه‌وه‌‌مه‌حاڵه‌.

‌ته‌نیا‌زانسته‌‌پشت‌به‌‌گریمانه‌.که‌وابوو،‌دیالێکتیک‌ته‌نیا‌ڕێگه‌یه‌که‌‌به‌ره‌و‌بنه‌ڕه‌تی‌یه‌که‌ممان‌ده‌بات ‌‌نابه‌ستێت‌و‌زه‌مینه‌یه‌کی‌‌له‌‌گومانبه‌ده‌ر‌بۆ‌خۆی‌خۆشده‌کات.‌چاوی‌ده‌روون،‌که‌‌له‌و‌زه‌مینه‌دا‌چێنراوه‌‌‌به

‌‌دیالێکتیک‌سه‌رده‌ردرهێنێ‌و‌ده‌ڕوانێته‌‌ئاسمان.‌ئه‌م‌زانسته‌‌له‌‌گفتوگۆ‌و‌توێژینه‌وه‌که‌یدا‌به‌کارده‌هێنێت.‌به‌گوێره‌ی‌نه‌ریت‌ئه‌م‌جۆره‌‌زانینه‌،‌که‌‌له‌م‌ڕێگه‌یه‌وه‌‌ده‌ستمان‌ده‌که‌وێت‌به‌‌زانست‌ناوزه‌د‌کراوه‌،‌به‌ڵام

‌به‌دیدی‌من،‌پێویسته‌‌ناوێکی‌دیکه‌ی‌لێبنرێت‌چونکه‌‌له‌‌بۆچوون‌ڕووناکتر‌و‌له‌زانینیش‌تاریکتره.‌له‌پێشتر‌به‌‌بیرۆکه‌‌ناوزه‌دمان‌کرد.‌دۆزینه‌وه‌ی‌ناوه‌که‌شی‌ئه‌وه‌نده‌‌گرنگ‌نیه‌.‌زۆرشتی‌دیکه‌مان‌له‌‌پێشه‌‌پێویستیان‌به‌

‌باسکردن‌هه‌یه‌.‌دروسته‌،‌گرنگ‌نیه‌.

‌به‌‌هه‌رحاڵ،‌دیالێکتیک‌چوار‌به‌شی‌هه‌یه‌؛‌به‌شی‌یه‌که‌م‌زانینه.‌دووه‌م‌‌بیرۆکه‌]تێگه‌یشتن[‌.‌سێیه‌م‌‌بڕوا.‌چواره‌م‌هه‌ستکردن‌به‌‌سێبه‌ره‌کان.‌دوو‌به‌شی‌سه‌ره‌وه‌‌به‌‌هۆش‌و‌دوو‌به‌شی‌خواره‌وه‌‌به‌‌بۆچوون

‌ناوزه‌د‌ده‌که‌م.‌هۆش‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌بوون‌و‌بۆچوون‌به‌‌په‌یدابوونه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌وه‌کو‌چۆن‌بوون‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌په‌یدابوونه‌وه‌‌هه‌یه‌،‌هۆشی‌ڕه‌وانیش‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌بۆچوونه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌به‌‌هه‌مان‌شێوه‌‌زانینیش‌له‌گه‌ڵ‌بڕوا،

‌تێگه‌یشتنیش‌له‌گه‌ڵ‌هه‌ستکردندا‌په‌یوه‌ندییان‌هه‌یه‌.‌له‌مه‌‌زۆرتر‌ئه‌و‌به‌شانه‌‌دابه‌ش‌ناکرێن‌و‌پێویست‌به‌‌درێژه‌دان‌به‌م‌باسه‌‌ناکات.

‌من‌له‌گه‌ڵتام.‌که‌وابوو،‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌ڕاستی‌بوون‌ده‌ناسێت‌دیالێکتیک‌زانه‌؟‌ئه‌وه‌ی‌دیالێکتیک‌نه‌زانێت‌و‌ته‌وانای‌هۆشی

134

‌ده‌ڕوخێت؟‌ئایا‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌بۆچوونه‌دایت؟‌به‌ڵێ،‌چۆن‌دژی‌ڕاده‌وه‌ستم.

‌هه‌مان‌شت،‌سه‌باره‌ت‌چاکه‌‌ده‌ڵێیت؟‌که‌سێک‌تاکو‌نه‌توانێت‌بیرۆکه‌ی‌چاکه‌‌ڕوونبکاته‌وه‌‌و‌پێناسه‌ی‌بکات‌به‌رانبه‌ر‌هه‌موو‌بۆچوونه‌‌دژه‌کان‌ڕاوه‌ستێت‌و‌ڕه‌تیان‌بداته‌وه،‌‌ڕه‌تدانه‌وه‌که‌شی‌له‌سه‌ر‌بناخه‌ی‌ڕاستی

‌دامه‌زرێنێت،‌بیرۆکه‌ی‌چاکه‌‌نازانێت.‌ئه‌گه‌ر‌زانیارییه‌که‌ی‌له‌سه‌ر‌بۆچوون،‌نه‌ک‌زانست،‌ڕاوه‌ستابێت‌ئه‌وا‌ئه‌و‌‌ته‌نیا‌سێبه‌ری‌]چاکه‌[‌ده‌بینێت؛‌به‌‌خه‌ونه‌وه‌‌و‌پێش‌ئه‌وه‌ی‌بگاته‌‌سه‌ره‌وه‌‌له‌‌جیهانی‌خواره‌وه‌دا‌ده‌ژی.

‌له‌‌به‌رزه‌خیشدا‌بۆ‌هه‌میشه‌‌ده‌خه‌وێت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.من‌لێره‌دا‌له‌سه‌ر‌هه‌موو‌خاڵێک‌له‌گه‌ڵتا‌ڕێده‌که‌وم

‌ئه‌و‌منداڵانه‌ی‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌واییکردنی‌شاره‌که‌مان‌باسیانده‌که‌ین‌و‌ده‌مانه‌وێت‌په‌روه‌رده‌یان‌بکه‌ین‌ئه‌گه‌ر‌ڕۆژێک‌ئه‌و‌شاره‌‌به‌‌ڕاستی‌دامه‌زرێت،‌دڵنیام‌ڕێگه‌‌ناده‌یت‌ئه‌وانه‌ی‌ته‌وانای‌بیرکردنه‌وه‌ی‌هۆشه‌کییان‌نیه‌

‌بۆ‌فه‌رمانره‌وایکردن‌بچنه‌ڕیزه‌وه‌.‌به‌ته‌واوی‌دروسته‌.

‌یاسایه‌ک‌داده‌نێین‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌واکان،‌که‌‌ده‌بێت]له‌‌منداڵییه‌وه‌[‌په‌روه‌رده‌بکرێن.‌‌به‌هره‌یه‌کی‌ته‌واو‌له‌‌پرسیارکردن‌و‌وه‌ڵامدانه‌وه‌دا‌په‌یدا‌بکه‌ن.

‌به‌ڵێ،‌ئه‌و‌یاسایه‌ش‌من‌و‌تۆ‌دایده‌نێین.‌پێویست‌ده‌کات‌دیالێکتیک‌له‌سه‌ر‌و‌هه‌موو‌زانسته‌کانه‌وه‌‌دابنێین؟‌‌هه‌روه‌ها‌هه‌موو‌زانسته‌کانیشمان

‌باسکردبێت،‌که‌‌بۆ‌په‌روه‌رده‌کردنی‌فه‌رمانڕه‌واکان‌سودیان‌لێوه‌رده‌گرین؟‌پێی‌ده‌چێت.

‌لێره‌دا‌کێشه‌ی‌دابه‌شکردن‌و‌فێرکردنی‌زانسته‌کان‌دێته‌‌پێش.‌دروسته‌.

له‌بیرته،‌‌چ‌جۆره‌‌مرۆڤێک‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌وایی‌هه‌ڵده‌بژێرین؟

‌بێگومان‌له‌بیرمه‌.‌ده‌بێت‌ئه‌و‌که‌سه‌‌هه‌ڵبژێرین،‌که‌‌خاوه‌نی‌ده‌روونێکه‌‌ئه‌و‌په‌ڕی‌خۆڕاگری‌و‌ئازایه‌تی‌و‌به‌خشنده‌یی‌تێدایه‌.

‌هه‌روه‌ها‌ده‌بێت‌خاوه‌نی‌سروشتێکیش‌بێت،‌که‌‌ئاره‌زومه‌ندی‌فێربوونه‌.‌له‌گه‌ڵتام.

‌پێویسته‌‌ئاره‌زومه‌ندی‌فێربوون‌بێت‌چونکه‌‌هه‌ندێک‌جار‌خه‌ڵکی‌سه‌ختی‌و‌گرانی‌خوێندنیان‌له‌‌گرانی‌وه‌رزش‌و‌کارکردنی‌له‌ش‌ال‌ناخۆشتره‌‌و‌کۆڵ‌له‌‌فێربوون‌ده‌ده‌ن.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌هه‌روه‌ها‌ئه‌و‌که‌سه‌‌ده‌بێت‌بیرهاتنه‌وه‌یه‌کی‌تیژی‌هه‌بێت‌و‌به‌رده‌وام‌حه‌ز‌له‌کارکردن‌بکات.

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌ده‌بێت‌به‌‌سروشت‌خاوه‌نی‌ئه‌و‌به‌هره‌یه‌‌بێت.‌به‌ڵام‌هه‌ڵه‌که‌مان‌له‌وه‌دایه‌،‌که‌‌پیشه‌‌به‌و‌که‌سانه‌‌ناده‌ین‌فه‌لسه‌فه‌‌ده‌خوێنن.‌ئه‌مه‌ش‌به‌ڕای‌من‌ناوی

(43فه‌لسه‌فه‌ی‌زڕاندوه‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌منداڵه‌‌زۆڵه‌کانی‌نابێت‌به‌‌ده‌ست‌هه‌ڵیگرن.) ‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌،‌هیچ‌خوێندکارێک‌نابێ‌له‌‌فیربووندا‌حه‌زی‌بۆ‌خوێندن‌نیوه‌‌بێت.‌ئه‌مه‌ش‌له‌وێدا‌ڕووده‌دات‌تکه‌سێک‌حه‌زی‌له‌‌وه‌رزش،‌ڕاوکردن‌و‌کاره‌کانی‌شه‌و‌بێت،‌‌ئاره‌زوومه‌ندی‌فێربوون‌و‌توێژینه‌وه‌‌نهب

‌و‌‌به‌‌زۆر‌بخوێنێت.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌به‌هه‌مان‌شێوه‌ش‌بۆ‌ڕاستی.‌باسماننه‌کرد،‌که‌‌ده‌روون‌له‌‌ئاستی‌ناڕاستیه‌کدا‌خۆی‌دۆزیبێته‌وه‌‌زویر‌ده‌بێت‌و‌حه‌ز‌ناکات‌درۆی‌له‌گه‌ڵدا‌بکرێت؟‌به‌ڵام،‌که‌‌ناڕاستیه‌کی‌به‌زۆر‌پێده‌ناسرێت‌ئه‌وه‌نده‌‌توڕه‌‌نابێت.

‌له‌‌ئاستی‌نه‌زانینه‌که‌شدا‌شه‌رمه‌زار‌نابێت.‌دروسته‌.

‌له‌باره‌ی‌مامناوه‌ندی،‌ئازایه‌تی‌و‌بیرکردنه‌وه‌ی‌قوڵ‌و‌جۆره‌کانی‌دیکه‌ی‌چاکه‌وه‌‌پێویسته‌‌ڕه‌سه‌ن‌و

135

‌ناڕه‌سه‌ن‌له‌‌یه‌کدی‌جیابکه‌ینه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌جیاکردنه‌وه‌یه‌‌دیارینه‌کرێت‌ئه‌وا‌له‌شاره‌که‌ماندا‌جیاوازی‌نێوان‌دۆست‌و‌دوژمنیش‌نا‌که‌ین.‌له‌‌هه‌ڵبژاردنی‌فه‌رمانڕه‌واکاندا‌توشی‌هه‌ڵه‌‌ده‌بین.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌که‌وابوو‌‌پێویسته‌به‌‌وردی‌سه‌رنجیان‌بده‌ین؛‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌بۆ‌به‌رنامه‌ی‌شاره‌که‌مان

‌هه‌ڵیانده‌بژێرین‌و‌په‌روه‌رده‌یانده‌که‌ین‌له‌‌ڕووی‌ده‌روونی‌و‌له‌شه‌وه‌‌چاک‌بن،‌ئه‌وا‌دادوه‌ری‌دژمان‌زين‌؛‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌به‌رنامه‌که‌یڕاناوه‌ستێت‌و‌ده‌ستوری‌ده‌وڵه‌ته‌که‌شمان‌دەپار

‌ئێمه‌وه‌‌ده‌رچن‌سوکایه‌تی‌گه‌وره‌تر‌به‌رانبه‌ر‌فه‌لسه‌فه‌‌ده‌که‌ین.------------------------------------------------‌

(‌ئه‌فالتون‌زاراوه‌ی)منداڵی‌زۆڵ(ىبۆ‌ئه‌و‌که‌سه‌‌‌به‌‌کارهێناوه‌،‌که‌‌به‌‌سروشت‌ته‌وانای‌بیرکردنه‌وه‌ی‌هۆشه‌کی‌نیه‌،‌‌بێ43) ‌‌به‌هره‌یه‌‌و‌په‌الماری‌خوێندنی‌فه‌لسه‌فه‌‌ده‌دات.‌)وه‌رگێڕ(

‌دروسته‌،‌به‌ڵام‌هه‌ست‌ده‌که‌م‌خۆم‌جۆره‌‌سوکاته‌تیه‌کم‌به‌رانبه‌ری‌کردوه‌.‌له‌‌چ‌ڕوویه‌که‌وه‌؟

من‌له‌‌بیرم‌چوو،‌باسه‌که‌مان‌جیدییه‌،‌به‌‌هه‌ڵچونه‌وه‌‌له‌سه‌ری‌دوام.‌کاتێک‌فه‌لسه‌فه‌م‌به‌و‌جۆره‌‌له‌ژێر‌پێی

هه‌ندێک‌که‌سدابینی،‌نه‌متوانی‌دان‌به‌‌خۆمدا‌بگرم.‌به‌‌توڕه‌ییه‌وه‌‌هه‌ڵمه‌تمکرده‌‌سه‌ریان‌و‌تاوانبارم‌کردن

‌من‌گوێم‌گرت،‌به‌ڵام‌به‌و‌شێوه‌یه‌‌بیرم‌له‌‌بۆچوونه‌که‌ت‌نه‌کرده‌وه‌.‌من‌واهه‌ستم‌کرد.‌هه‌روه‌ها‌له‌‌باسه‌که‌ی‌پێشوماندا‌مرۆڤی‌به‌ته‌مه‌نیشم‌هه‌ڵبژارد،‌به‌ڵام‌ئێستا

‌هه‌ڵیاننابژێرم.‌سۆلۆن‌هه‌ڵه‌یه‌،‌که‌‌ده‌ڵێت،‌مرۆڤی‌به‌ته‌مه‌ن‌زۆرشت‌فێرده‌بێت.‌]به‌‌ڕای‌من[‌ئه‌وه‌ی(44نه‌توانێت‌زۆر‌ڕابکات‌زۆریش‌فێرنابێت؛‌ته‌مه‌نی‌الوێتی‌بۆ‌هه‌موو‌کارێک‌له‌باره‌.) ‌

‌دروسته‌.‌زانسته‌کانی،‌وه‌کو‌ژمێریاری،‌ئه‌ندازیاری‌و‌هه‌موو‌ئه‌وانه‌ی‌بۆ‌دیالێکتیک‌به‌‌پێویستی‌داده‌نێن‌ده‌بێت‌له‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ته‌مه‌نی‌منداڵییه‌وه‌‌فه‌رمانڕه‌واکان‌بیان‌خوێنن.‌ئه‌م‌خوێندنه‌ش‌به‌زۆر‌نيه

‌بۆچی؟‌نابێت‌مرۆڤی‌سه‌ربه‌ست،‌وه‌کو‌کۆیله‌‌فێرکرێت.‌کارکردن‌به‌زۆر‌زیانی‌له‌سه‌ر‌له‌ش‌نیه‌،‌به‌ڵام‌فێرکردنێک

‌به‌‌زۆر‌بوو‌له‌نێو‌دره‌رووندا‌نامێنێته‌وه‌‌و‌زوو‌ده‌رده‌چێت.‌ڕاسته‌.

‌منداڵ‌به‌‌زۆر‌فێری‌ئه‌م‌زانستانه‌‌مه‌که‌؛‌چاکتره‌یارییان‌له‌گه‌ڵدا‌بکه‌یت‌.‌له‌وێوه‌‌باشتر‌ده‌روونیان‌ده‌ناسیت‌و‌بۆت‌ده‌رده‌که‌وێت‌حه‌ز‌له‌چی‌ده‌که‌ن.

‌ئه‌وه‌‌الی‌من‌شتێکی‌جوانه‌.‌له‌بیرته‌‌گوتمان،‌له‌‌کاتی‌جه‌نگدا‌بۆ‌ته‌ماشاکردن‌منداڵان‌له‌‌نزیکه‌وه‌‌له‌سه‌ر‌پشتی‌ئه‌سپ‌داده‌نێین،‌وه‌کو

‌توته‌ڵه‌‌سه‌گیش‌ڕێگه‌یان‌ده‌ده‌ین‌بۆنی‌خوێن‌بکه‌ن؟‌له‌بیرمه‌‌.

‌به‌هه‌مان‌شێوه‌ش‌له‌‌نزیکه‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌زانسته‌کاندا‌ئاشنایان‌ده‌که‌ین‌و‌ناوی‌ئه‌و‌منداڵانه‌ش‌ده‌نوسین،‌که‌‌بۆمان‌ده‌رده‌که‌ون‌حه‌ز‌له‌‌چ‌زانستێک‌ده‌که‌ن.

‌له‌‌چ‌ته‌مه‌نێکدا؟‌کاتێک‌وه‌رزش‌ته‌واو‌ده‌که‌ن؛‌له‌وانه‌یه‌‌دوو‌یان‌سێ‌ساڵ‌بۆ‌وه‌رزش‌ته‌رخان‌بکه‌ین.‌وه‌رزش‌و‌نوسین

‌بۆفێربوون‌له‌‌بارنین.‌هه‌روه‌ها‌سه‌رکه‌وتنیان‌له‌‌وه‌رزشدا‌تاقیکردنه‌وه‌یه‌کی‌گرنگه‌.‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌له‌‌ته‌مه‌نی‌بیست‌ساڵیدا،‌ئه‌وانه‌ی‌بۆ]به‌رنامه‌ی‌فێربوون[‌هه‌ڵده‌بژێرێن‌ڕێزی‌تایبه‌تیان‌بۆ‌داده‌نرێت.‌ئه‌و‌زانستانه‌‌قوڵتر‌پێکه‌وه‌‌ده‌خوێنن‌،‌که‌‌له‌منداڵیا‌خوێندویانه‌.‌په‌یوه‌ندی‌نێوان‌ئه‌م‌زانساتانه‌‌به‌‌یه‌کدییه‌وه‌‌و‌به‌

‌ڕاستی‌بوونیشه‌وه‌‌فێرده‌کرێن.----------------------------------------------‌

‌پ‌ز(‌زانایه‌کی‌ڕامیاری‌و‌یاسا‌سازکه‌ر‌و‌شاعیرێکی‌یۆنانییه‌له‌‌شاری‌ئه‌سینا‌ژیاوه‌.‌)وه‌رگێڕ(560-‌640(‌سۆلۆن)44)

136

‌به‌ڵێ،‌ئه‌و‌زانستانه‌‌ده‌بێت‌به‌رده‌وام‌بخوێنرێن.‌فێربوونی‌ئه‌و‌زانستانه‌ش‌ده‌بێت‌به‌‌بناخه‌ی‌ڕوانینێکی‌دیالێکتیکی.‌ئه‌وه‌ی‌بتوانێت‌ئه‌م‌زانستانه‌‌پێکه‌وه‌

‌گرێ‌بدات‌ڕوانینێکی‌گشتگیرانه‌ی‌هه‌بێت‌دیالێکتیکیانه‌ش‌بیر‌ده‌کاته‌وه‌.‌من‌له‌گه‌ڵتام.

بیر‌له‌م‌خاڵانه‌ش‌بکه‌وه‌؛‌ئه‌وانه‌ی‌خاوه‌نی‌ئه‌م‌ڕوانینه‌‌گشتگرییه‌ن‌به‌رده‌وام‌فێرده‌بن.‌واز‌له‌‌خوێندن

‌ناهێنن.‌له‌‌کاری‌سه‌بازی‌و‌ئه‌رکه‌کانی‌دیکه‌دا‌لێهاتون‌و‌ته‌مه‌نیان‌سی‌ساڵانه‌.‌له‌نێو‌ده‌سته‌که‌ی‌خۆیاندا‌هه‌ڵیانده‌بژێرین‌و‌ڕێزی‌زۆرتریان‌لێده‌نێین.‌تۆش‌به‌‌ڕێگه‌ی‌دیالێکتیکه‌وه‌‌تاقییانده‌که‌یته‌وه‌.‌هه‌وڵده‌ده‌یت

‌بزانیت‌کێ‌له‌‌ئه‌وان‌ده‌توانێت‌گوێ‌نه‌داته‌‌هه‌سته‌کانی‌و‌‌به‌بێ‌هه‌سته‌کانی‌ڕاستی‌بوون‌بدۆزێته‌وه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.م‌لێره‌دا‌ده‌بێت‌ئاگامان‌له‌خۆمان‌بێتبه

‌بۆچی‌ئاگامان‌له‌‌خۆمان‌بێت؟نابینیت‌ئه‌مڕۆ‌به‌و‌جۆره‌ی‌دیالێکتیک‌به‌کاردێت‌چۆن‌ده‌بێته‌‌سه‌رچاوه‌ی‌خراپه‌؟

‌چ‌خراپه‌یه‌ک؟‌ئه‌وانه‌ی‌به‌کاریده‌هێنن‌گوێ‌ناده‌نه‌‌یاسا.

‌ڕاسته‌،‌گوێ‌به‌‌یاسا‌ناده‌ن.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت،‌ئه‌مه‌‌له‌نێو‌خوێندکاره‌کانی‌ئێمه‌شدا‌ڕووبدات؟‌ئایا‌تۆ‌پشتگیرییان‌ده‌که‌یت؟

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌ڕووبدات‌و‌پشتگیریشیان‌ناکه‌م.‌حه‌زده‌که‌م،‌ئه‌مه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌نموونه‌یه‌دا‌به‌راورد‌بکه‌یت؛‌گریمان‌منداڵێک‌له‌نێو‌خێزانێکی‌ده‌وڵه‌مه‌ندا

‌هاتۆته‌‌دنیاوه‌‌و‌په‌روه‌رده‌کراوه‌.‌هیچ‌شتێکی‌که‌م‌نیه‌.‌که‌سانێکی‌زۆریش‌به‌‌چوارده‌وریا‌دێن‌و‌ده‌ڕۆن‌و‌ستایشکه‌ری‌ئه‌ون.‌کاتێک‌گه‌وره‌‌ده‌بێت‌ئه‌و‌ڕاستیه‌ی‌بۆ‌ده‌رده‌که‌وێت،‌که‌‌له‌نێو‌ئه‌و‌خێزانه‌دا‌به‌خێوکراوه‌

‌و‌ژن‌و‌پیاوه‌که‌ش‌دایک‌و‌باوکی‌ئه‌و‌نین‌و‌نازانێت‌منداڵی‌کێیه‌.‌ده‌زانی‌هه‌ڵوێستی‌به‌رانبه‌ر‌ژن‌و‌پیاوه‌‌به‌خیوکه‌ره‌کان‌و‌ستایشکه‌ره‌کانی‌چ‌ده‌بێت؟‌‌به‌‌تایبه‌تی‌له‌وێدا،‌که‌‌ئه‌و‌ڕاستیه‌ی‌نه‌ده‌زانی‌و‌ئێستا

‌دۆزیوێتیه‌وه‌؟‌پێویست‌ده‌کات‌من‌پێت‌بڵێم؟‌حه‌زده‌که‌م‌بۆچوونی‌تۆ‌بزانم.

‌باشه‌،‌کاتێک‌ڕاستیه‌که‌ی‌نه‌ده‌زانی‌زۆرتر‌ڕێزی‌له‌و‌ژن‌و‌پیاوه‌،‌وه‌کو‌دایک‌و‌باوکی‌خۆی‌له‌‌ستایشکه‌ره‌کانی‌ده‌گرت.‌له‌کاتی‌پێویستیدا‌ملکه‌چی‌ده‌کردن‌و‌کارێکی‌نه‌ده‌کرد‌بۆ‌ئه‌وان‌زیان‌به‌خشبێت.

‌دروسته‌،‌به‌و‌جۆره‌‌له‌گه‌ڵیاندا‌هه‌ڵسوکه‌وت‌ده‌کات.‌به‌ڵام،‌ئه‌و‌کاته‌ی‌ڕاستیه‌که‌‌ده‌دۆزێته‌وه‌‌ڕێزی‌بۆ‌خێزانه‌که‌‌که‌مده‌بێته‌وه‌‌و‌بۆستایشکه‌ره‌کانیشی‌زۆر

‌ده‌بێت.‌له‌‌جاران‌زۆرتر‌گوێ‌ڕایه‌ڵی‌ستایشکه‌ره‌کان‌ده‌بێت.‌وه‌کو‌ئه‌وان‌ده‌ژی‌و‌هاوڕێیه‌تیان‌ده‌کات.‌مه‌گه‌ر‌به‌‌سروشت‌که‌سێکی‌چاک‌بێت‌و‌گوێ‌نه‌داته‌‌دۆزینه‌وه‌ی‌باوکی‌ڕه‌سه‌نی‌و‌ڕێز‌له‌و‌خێزانه‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌بگرێت]تیایدا‌گه‌وره‌‌بووه‌[

‌ئه‌وانه‌‌ڕوو‌ده‌ده‌ن،‌به‌ڵام‌ئه‌و‌که‌سه‌‌چ‌لێکچونێکی‌له‌گه‌ڵ‌خوێندکاری‌فه‌لسه‌فه‌دا‌هه‌یه‌؟‌لێکچونه‌که‌‌به‌م‌جۆره‌یه‌:‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌فێرکراوین‌دادوه‌ری‌و‌چاکه‌‌چین.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌چه‌مکانه‌دا‌گه‌وره‌

‌بووین‌و‌باوه‌ڕیان‌پێده‌که‌ین‌و‌ڕێزیان‌بۆ‌داده‌نێین.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ڕێگه‌ی‌جیاوازتریش‌هه‌یه‌،‌که‌‌به‌‌پێچه‌وانه‌ی‌ئه‌و‌جۆره‌‌ژیانه‌وه‌یه‌‌و‌پره‌‌له‌‌خۆشی،‌چێژ‌وه‌رگرتن‌و‌ستایش‌بۆ‌ده‌روون‌ده‌که‌ن.‌به‌ڵام‌ئه‌وانه‌ی‌ڕێزیان‌بۆ‌چه‌مکه‌کانی‌دادوه‌ری‌و‌چاکه‌کان‌که‌منابێته‌وه‌‌و‌به‌رده‌وام

‌گوێ‌ڕایه‌ڵی‌ئه‌و‌دایک‌و‌باوکه‌ن‌گوێ‌به‌و‌ستایش‌کردنه‌‌ناده‌ن.‌دروسته‌.

‌که‌سێک‌دێت‌و‌ئه‌م‌پرسیاره‌‌ده‌کات،"‌چاکه‌‌چیه‌؟‌"‌وه‌ڵامه‌که‌‌ده‌که‌وێته‌‌سه‌ر‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌فێرکراوین‌و‌له‌نێو‌که‌لتوره‌که‌ماندا‌یاساسازکه‌ره‌کان‌دایانناوه‌.‌پرسیارکه‌ره‌که‌‌به‌م‌وه‌ڵامه‌‌ڕازی‌نابێت‌و‌به‌‌ئاسانی

‌ڕه‌تی‌ده‌داته‌وه‌.‌بناخه‌که‌ی‌هه‌ڵده‌وه‌شێنێته‌وه‌‌و‌ئێمه‌ش‌ده‌گه‌یه‌نێته‌‌حاڵه‌تێک‌له‌‌ئاستی‌وه‌ڵامدانه‌وه‌‌که‌ماندا

137

‌شه‌رمه‌زارببین.‌به‌هه‌مان‌شێوه‌،‌له‌‌باره‌ی‌واتای‌دادوه‌ریشه‌وه‌‌مشتومڕمان‌له‌گه‌ڵدا‌ده‌کات.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌وه‌کو‌جاران‌باوه‌ڕ‌به‌‌ڕاستی‌ئه‌و‌چه‌مکانه‌‌بکه‌ین،‌که‌‌فێرکراوین؟

‌نه‌خێر،‌وه‌کو‌جاران‌به‌‌چاوی‌ڕێزه‌وه‌‌ته‌ماشایان‌ناکرێت.‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌ڕێز‌بۆ‌ئه‌و‌چه‌مکانه‌‌دانه‌نێت،‌هه‌مان‌کات‌ڕاستیش‌نه‌دۆزێته‌وه‌‌شوێن‌شێوازی‌بوونی

‌ستایشکه‌ره‌کان‌ناکه‌وێت؟‌بێگومان.

‌هه‌روه‌ها،‌له‌‌گوێ‌ڕایه‌ڵێکی‌یاساوه‌‌ده‌بێت‌به‌یاخی‌بوو.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌ئه‌مه‌‌له‌‌خوێندکاری‌فه‌لسه‌فه‌شدا‌ڕووده‌دات.‌تۆ‌ڕاست‌ده‌که‌یت.

‌که‌وابوو،‌له‌گه‌ڵ‌بۆچوونه‌که‌ی‌مندایت،‌که‌‌ده‌بێت‌ئاگامان‌له‌‌هاووڵاتیه‌کانمان‌بێت،‌به‌‌تایبه‌تی‌ئه‌وانه‌ی‌ته‌مه‌نیان‌سی‌ساڵانه‌‌و‌فێری‌دیالێکتیکیان‌ده‌که‌ین.

‌به‌ڵێ،‌پێویسته‌‌ئاگامان‌لێیان‌بێت.‌بۆ‌دوورخستنه‌وه‌ی‌ئه‌م‌مه‌ترسییه‌‌پێویسته‌‌له‌‌ته‌مه‌نی‌الوێتیه‌وه‌‌فێری‌دیالێکتیک‌بکرێن.‌له‌و‌ته‌مه‌نه‌دا‌تامی

‌شتێک‌بکه‌ن‌خۆشیه‌که‌ی‌له‌الیان‌ده‌مێنێته‌وه‌.‌السایی‌ئه‌وانه‌ش‌ده‌که‌نه‌وه‌،‌که‌‌له‌‌هونه‌ری‌ڕه‌تدانه‌وه‌دا‌شاره‌زان.‌وه‌کو‌توته‌ڵه‌‌سه‌گ‌حه‌زده‌که‌ن‌په‌الماری‌هه‌موو‌شتێک‌بده‌ن‌و‌به‌دان‌بیدڕێنن.

‌دروسته‌،‌زۆر‌حه‌زی‌لێده‌که‌ن.‌له‌نێو‌مشتومڕه‌کانیاندا،‌پاش‌ئه‌وه‌ی‌بۆچوونه‌کان‌ڕه‌تده‌ده‌نه‌وه‌‌و‌بۆچوونه‌کانیشیان‌ڕه‌تده‌درێنه‌وه‌،‌له‌

‌ئاستی‌باوه‌ڕه‌کانیاندا‌توشی‌بێبڕوایی‌ده‌بن.‌لێره‌دا‌فه‌لسه‌فه‌‌ناوزڕده‌کرێت.‌ڕاسته‌.

‌که‌سێکی‌به‌‌ته‌مه‌ن‌له‌م‌کاره‌‌شێتانه‌دا‌به‌شداری‌ناکات.‌له‌گه‌ڵ‌که‌سێکدا‌مشتومڕده‌کات،‌که‌‌به‌‌دوای‌ڕاستیدا‌ده‌گه‌ڕێت‌نه‌ک‌که‌سێک‌حه‌ز‌له‌‌كايهى‌مشتومڕ‌بکات.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌ڕێزی‌زۆرتر‌بۆ‌فه‌لسه‌فه‌

‌.داده‌نرێت

‌ڕاسته‌.‌له‌‌پێشتر‌گوتمان،‌ئه‌وانه‌ی‌دیالێکتیک‌ده‌خوێنن‌پێویسته‌‌که‌سانی‌به‌ته‌مه‌ن‌و‌ڕێک‌و‌پێک‌بن،‌نه‌ک‌وه‌کو

‌ئه‌وانه‌ی‌ئه‌مڕۆ،‌که‌‌بۆ‌ئه‌و‌کاره‌‌نا‌له‌بارن‌و‌خۆیان‌پێوه‌‌خه‌ریک‌کردوه‌.‌ڕاسته‌.

‌گریمان‌خوێندنی‌فه‌لسه‌فه‌‌له‌‌جێگه‌ی‌وه‌رزش‌به‌‌سه‌ختی‌و‌گه‌رمییه‌وه‌‌ده‌خرێته‌‌گه‌ر،‌ئايا‌‌درێژی‌فێربوونه‌که‌‌چوار‌یان‌شه‌ش‌ساڵ‌‌بێت؟

‌گرنگ‌نیه‌.‌گریمان‌پێج‌ساڵه‌.‌دوای‌ته‌واوکردنی‌خوێندنه‌که‌‌ده‌بێت‌بۆ‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌بگه‌ڕێته‌وه‌.‌کاروباری‌نێو‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌و‌جه‌نگ‌بگرنه‌‌ده‌ست.‌له‌م‌ڕووه‌وه‌‌له‌‌ئه‌زمووندا‌له‌وانی‌دیکه‌‌که‌متر‌نابن.‌به‌ڵام‌بۆ‌ئه‌م

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.کاره‌ش‌ده‌بێت‌تاقی‌بکرێنه‌وه‌.‌‌پێویسته‌‌بزانین‌تاکو‌چ‌ڕاده‌یه‌ک‌له‌بارن

‌ئه‌م‌کاره‌‌چه‌ند‌ده‌خایه‌نێت؟‌پانزه‌‌ساڵ.‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا‌ئه‌وانه‌ی‌له‌تاقی‌کردنه‌وه‌کاندا‌سه‌رده‌که‌ون‌ته‌مه‌نیان‌په‌نجاساڵه‌‌و‌له‌‌ژیانی

‌کرده‌کی‌و‌بیرکردنه‌وه‌دا‌سه‌رکه‌وتوون.‌ده‌بێت‌تیشکی‌ده‌روونیان‌به‌‌ده‌ره‌وه‌‌بگه‌یه‌نن.‌پاش‌ناسینی‌چاکه‌‌پیویسته‌‌له‌سه‌ریان‌شاره‌که‌‌و‌هاووڵاتیان‌به‌ڕێوه‌‌به‌رن.‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌وان‌زۆربه‌ی‌ژیانی‌به‌‌فه‌لسه‌فه‌وه‌‌خه‌ریک‌ده‌کات.‌کاتێک‌سه‌ره‌ی‌هات‌ده‌بێت‌ده‌ستبداته‌‌کاروباری‌ڕامیاری‌و‌فه‌رمانڕه‌وایکردنی‌شاره‌که‌.

‌پاش‌په‌روه‌رده‌کردنی‌که‌سانی‌وه‌کو‌خۆی،‌بۆ‌هه‌مان‌مه‌به‌ست،‌بۆ‌دوورگه‌ی‌ئیزلێس‌ده‌ڕوات‌و‌له‌وێ‌به‌ڕێزه‌وه‌‌ده‌ژی.‌ئه‌گه‌ر‌پیتیا‌ڕازی‌بێت‌هاووڵاتیانی‌شار‌په‌یکه‌رێکی‌بۆ‌ڕێزلێنان‌بۆ‌داده‌مه‌زرێنن.‌ئه‌گه‌ر

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ڕازیش‌نه‌بێت‌ئه‌وا‌به‌خته‌وه‌رانه‌‌ده‌ژی

‌سوکرات،‌تۆ‌په‌یکه‌رێکی‌بێ‌گه‌رد‌و‌جوانت‌بۆ‌پیاوه‌‌فه‌رمانڕه‌واکان‌داتاشیوه‌.‌ئه‌مه‌‌بۆ‌ژنانی‌فه‌رمانڕه‌واش‌ده‌که‌ین.‌‌واتێنه‌گه‌یت،‌که‌‌من‌ئه‌و‌مافه‌‌ته‌نیا‌به‌‌پیاو‌ده‌ده‌م‌و‌به‌‌ژنی‌ناده‌م.

138

‌ڕاسته‌.‌ئه‌گه‌ر‌له‌گه‌ڵ‌پیاودا‌یه‌کسان‌بن‌به‌و‌جۆره‌ی‌باسیده‌که‌یت‌هه‌مان‌مافیان‌ده‌درێتێ.‌که‌وابوو،‌له‌گه‌ڵما‌هاوڕایت‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌باسه‌که‌مان‌سه‌باره‌ت‌ئه‌و‌شار‌و‌ده‌ستوره‌ی‌ده‌مانه‌وێ

‌دایانمه‌زرێنین‌خۆزگهيهكى‌ڕووت‌‌نیه‌.‌هه‌رچه‌نده‌‌دامه‌زراندنیان‌دژواره‌،‌به‌ڵام‌مه‌حاڵ‌نیه‌؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌ته‌نیا‌له‌و‌ڕێگه‌یه‌وه‌ی‌باسمانکرد‌ئهو‌كاتهی‌فه‌یله‌سوفێک‌یان‌چه‌ند‌فه‌یله‌سوفیک‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ده‌که‌ن‌داده‌مه‌زرێن‌؟‌‌‌فه‌یله‌سوف‌ئاره‌زوومه‌ندی‌ڕێزلێنان‌نیه‌‌و‌دادوه‌ری‌به‌‌بنه‌ڕه‌تی‌و‌گرنگ‌ده‌بینێت‌هه‌وڵی

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.سه‌قامگیرکردنی‌ده‌دات

‌دروسته‌.‌]ده‌وڵه‌ت[‌ئه‌و‌منداڵانه‌ی‌ته‌مه‌نیان‌د‌ه‌ساڵانه‌‌وه‌رده‌گرێت.‌له‌‌ده‌ست‌به‌ها‌ڕه‌وشتیه‌کانی‌نێو‌خێزان

‌ڕزگاریان‌ده‌کات.‌فێری‌ئه‌و‌به‌ها‌ڕه‌وشت‌و‌یاسایانه‌‌ده‌کرێن،‌که‌‌له‌‌پێشتر‌باسمانکردن.‌ئه‌مه‌‌بۆ‌دامه‌زراندنی‌شار‌و‌ده‌ستوره‌که‌مان،‌به‌خته‌وه‌رکردنی‌هاووڵاتیان‌و‌سودگه‌یاندن‌ڕێگه‌یه‌کی‌کورته‌.

‌ئه‌وه‌‌ڕێگه‌یه‌کی‌خێرا‌و‌ئاسانه‌.‌به‌‌بۆچوونی‌من،‌سوکرات،‌ڕوونکردنه‌وه‌که‌ت‌زۆر‌چاکه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئێستا‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌ت‌ده‌ست‌که‌وتوه‌‌و‌به‌‌کۆتایی‌باسه‌که‌مان‌گه‌یشتوین

به‌شی‌هه‌شته‌م‌‌باشه‌،‌گالوکۆن،‌ئێمه‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌خاڵانه‌‌ڕێکه‌وتووین:‌ئه‌گه‌ر‌بمانه‌وێت‌ده‌وڵه‌تێکی‌چاک‌دابمه‌زرێنین

‌پێویسته‌‌ژن‌و‌منداڵ‌له‌‌خوێندن‌و‌په‌روه‌رده‌دا‌و‌له‌‌کاتی‌ئاشتی‌و‌جه‌نگدا‌هاوبه‌شبن.‌‌فه‌رمانڕه‌واکانیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئه‌و‌هاووڵاتیانه‌ن،‌که‌‌سه‌لمێنراوه‌‌له‌‌فه‌لسه‌فه‌‌و‌زانستی‌جه‌نگسازییدا‌چاکترینن

‌به‌ڵێ،‌له‌سه‌ر‌ئه‌وانه‌‌ڕێکه‌وتین.‌بێجگه‌‌له‌مه‌،‌ڕێکه‌وتین،‌که‌‌فه‌رمانڕه‌واکان‌سه‌رکردایه‌تی‌له‌شکریش‌ده‌که‌ن.‌‌هه‌موو‌‌له‌شوێنێکدا‌پێکه‌وه‌

‌ده‌ژین.‌که‌س‌له‌‌ئه‌وان‌جێگه‌ی‌تایبه‌تی‌خۆی‌پێنادرێتێ.‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌بیرت‌بێت‌باسی‌ئه‌وه‌شمان‌کرد،‌که‌‌فه‌رمانڕه‌واکان‌چیان‌هه‌بێت.

‌له‌بیرمه‌‌گوتمان‌نابێت،‌وه‌کو‌فه‌رمانڕه‌واکانی‌ئه‌مڕۆ‌ئاره‌زوومه‌ندی‌که‌لوپه‌ل‌بن‌و‌موچه‌یان‌بدرێتێ.‌ڕاسته‌،‌مادامه‌کی‌به‌‌کۆتایی‌باسه‌که‌مان‌گه‌یشتوین‌بۆ‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ده‌گه‌ڕێمه‌وه‌،‌که‌‌له‌‌ڕێگه‌که‌‌الیداین.‌ئه‌وه‌‌کارێکی‌سه‌خت‌نیه‌.‌زۆربه‌ی‌کێشه‌کانمان‌سه‌باره‌ت‌شاره‌که‌مان‌ڕوونکردۆته‌وه‌.‌تۆ‌باستکرد،‌که‌‌ئه‌و‌شاره‌‌و‌فه‌رمانڕه‌واکه‌شی‌چاکن.‌ئێستاش‌ده‌رده‌که‌وێت‌شتی‌زۆرتر‌هه‌بێت‌له‌سه‌ریان‌بدوێیت.‌هه‌روه‌ها‌گوتت،‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌فۆرمی‌شار‌و‌فه‌رمانڕه‌وایه‌‌چاک‌بن،‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌خراپن.‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌بیرم‌بێت‌ئاماژه‌ت‌بۆ‌چوار‌خه‌سڵه‌تی‌فۆرمه‌‌خراپه‌کان‌کرد.‌ئێمه‌ش‌پێویسته‌‌ئه‌و‌فۆرمانه‌‌بناسین‌و‌هه‌مان‌کات‌بیدۆزینه‌وه‌

‌کێ‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ڕه‌وایه‌.‌داخۆ‌ئه‌و‌که‌سه‌‌به‌خته‌وه‌ره‌‌یان‌نا.‌پێش‌ئه‌وه‌ی‌پۆلیمارکۆس‌و‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌گفتوگۆکه‌مان‌ببڕن‌پرسیارم‌له‌‌باره‌ی‌ئه‌و‌فۆرمه‌‌خراپانه‌وه‌‌لێکردیت.

‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌.‌که‌وابوو،‌وه‌کو‌زۆرانبازێک،‌جارێکی‌دیکه،‌‌له‌‌شوێنی‌خۆتا‌ڕاوه‌سته‌و‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌م‌بده‌‌وه‌.

‌ئه‌گه‌ر‌بتوانم.‌ده‌مه‌وێ‌ئه‌و‌چوارفۆرمه‌‌خراپانه‌‌بناسم.

‌مادامه‌کی‌ناوه‌کانیان‌ده‌زانین‌ئه‌م‌کاره‌‌ئاسانه‌.‌یه‌که‌م،‌جۆره‌‌ده‌ستورێک‌هه‌یه‌،‌زۆرینه‌ی‌خه‌ڵک‌ستایشی‌بۆ‌ده‌که‌ن.‌بۆ‌نموونه‌‌ده‌ستوری‌کریتان‌و

(45الکۆنتان.) ‌‌دووه‌م،‌له‌‌ستایشکردنیشدا،‌ده‌که‌وێته‌‌ڕیزی‌دووه‌مه‌وه‌‌و‌به‌‌ئۆلیگارکی‌ناوزه‌د‌ده‌کرێت‌و‌پڕه‌‌له‌‌خراپه‌.

‌سێیه‌م،‌هه‌رچه‌نده‌‌ئه‌م‌ده‌ستوره‌‌له‌گه‌ڵ‌ئۆلیگارکییدا‌ناکۆکه‌‌به‌ڵام‌له‌وێوه‌‌سه‌رهه‌ڵده‌دات‌و‌دیموکراسیه‌ته‌.

139

‌چواره‌میش‌له‌‌هه‌موویان‌خراپتر‌زۆردارییه‌.‌ئایا‌بێجگه‌‌له‌م‌چوارجۆره‌‌چی‌دیکه‌‌هه‌یه‌‌من‌باسم‌نه‌کردبێت؟‌ده‌وڵه‌تی‌بنه‌ماڵه‌یی‌و‌شاهه‌نشاهی،‌که‌‌له‌نێو‌به‌ربه‌رییه‌کانیشدا‌هه‌ن‌ده‌که‌ونه‌‌نێوان‌ئه‌م‌چوارفۆرمه‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌خراپانه‌وه

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.له‌باره‌ی‌هه‌ندێک‌فۆرمی‌فه‌رمانڕه‌وایی‌له‌نێو‌گه‌النی‌به‌ربه‌رییدا‌بیستومانه‌‌زۆر‌سه‌یره

--------------------------------------------------‌)45(‌ دانراون.‌)وه‌رگێڕ(‌مه‌به‌ستی‌ئه‌فالتون‌ده‌ستوری‌سپارتایه‌.‌له‌‌هه‌ندێک‌وه‌رگێڕاندا‌ئه‌م‌دوو‌شاره‌‌به‌‌کریت‌و‌سپارتا ‌

‌ده‌زانیت‌به‌قه‌د‌ژماره‌ی‌خه‌سڵه‌ته‌کانی‌مرۆڤیش‌ده‌ستور‌هه‌یه‌؟‌تۆ‌واده‌زانیت‌ده‌ستوره‌کان‌له‌‌به‌رد‌یان‌داربه‌ڕووه‌وه‌‌په‌یدابوون‌و‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌خه‌سڵه‌تی‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌شارییانه‌وه‌‌نیه‌،‌که‌‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ده‌که‌ن؟

‌نا،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیم‌سه‌رچاوه‌یه‌کی‌دیکه‌یان‌هه‌بێت.‌که‌وابوو،‌ئه‌گه‌ر‌پێنج‌جۆر‌فه‌رمانڕه‌واییمان‌هه‌بێت‌پیویسته‌‌پێنج‌جۆر‌ده‌روونی‌مرۆڤیش‌هه‌بێت.

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌ئێمه‌‌ئاماژه‌مان‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌وایکردنی‌ئه‌رستۆکراتیانه‌‌کرد،‌که‌‌جۆرێکی‌چاک‌و‌دادوه‌رانه‌‌بێت.

‌ئاماژه‌مان‌بکرد.‌لێره‌‌ده‌بێت‌باسی‌فۆرمه‌‌که‌متر‌چاکه‌کان،‌ئه‌وانه‌ی‌ئاره‌زوومه‌ندی‌سه‌رکه‌وتن‌و‌ڕێزلێنانن،‌وه‌کو

‌ده‌ستوری‌‌الکۆنیان‌بکه‌ین.‌پاش‌ئه‌وه‌‌له‌سه‌ر‌ئۆلیگارکی‌و‌دیموکراسی‌و‌زۆرداری‌ده‌دوێین‌و‌خراپترینیان‌ده‌ست‌نیشان‌ده‌که‌ین.‌له‌گه‌ڵ‌چاکترین‌فۆرمدا‌به‌راوردی‌ده‌که‌ین.‌له‌م‌ڕێگه‌یه‌وه‌‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری

‌ته‌واو‌ده‌ناسین.‌ده‌زانین‌شوێنکه‌وتوانی‌چ‌فۆرمێک‌به‌خته‌وه‌ر‌یان‌نابه‌خته‌وه‌رن‌.‌ئه‌نجا‌به‌‌یه‌کێک‌له‌‌بۆچوونه‌کان‌ڕازی‌ده‌بین‌و‌‌شوێن‌تراسیماکۆس‌یان‌دۆزینه‌وه‌‌تازه‌که‌مان‌ده‌که‌وین.

‌پێویسته‌‌وابێت.‌وه‌کو‌چۆن‌پێش‌دۆزینه‌وه‌ی‌چاکه‌کان‌له‌‌ژیانی‌تاکه‌‌که‌سدا‌باسی‌چاکه‌کانی‌ده‌ستورمان‌کرد‌ئێستاش

‌ده‌بێت‌له‌و‌ده‌ستوره‌‌بکۆڵینه‌وه‌،‌که‌‌ئاره‌زومه‌ندێتی‌بۆ‌ڕێزلێنان‌تێدایه‌.‌له‌گه‌ڵ‌خه‌سڵه‌تی‌تاکه‌کاسدا‌به‌راوردی‌بکه‌ین.‌دوایی‌ڕژێمی‌ئۆلیگارکی‌و‌هه‌ڵوێستی‌ئۆلیگارکی‌له‌‌مرۆڤدا،‌دیموکراسی‌و‌مرۆڤی

‌.دیموکرات،‌دواجاریش‌دێینه‌‌سه‌ر‌ڕژێمی‌زۆردارانه‌و‌مرۆڤی‌زۆردار

‌به‌‌دیدی‌من‌ئه‌وه‌‌کارێکی‌چاکه‌.(‌له‌نێو‌ڕژێمێکی46یه‌که‌مجار‌ڕوونیده‌که‌ینه‌وه‌‌چۆن‌ئه‌و‌ڕژێمه‌ی‌ئاره‌زووی‌ڕێزلێنانه‌]تیمۆکراسی[‌) ‌

‌ئه‌رستۆکراسیدا‌سه‌ر‌هه‌ڵده‌دات.‌ئایا‌هۆی‌گۆڕان‌له‌‌ده‌ستوردا‌جه‌نگی‌ناوخۆ‌نیه‌،‌که‌‌ده‌سته‌‌و‌تاقمێکی‌گه‌وره‌‌ده‌یسه‌پێنن؟

‌دروسته‌.‌گالوکۆن،‌چۆن‌شاره‌که‌مان]ده‌وڵه‌ته‌که‌مان[‌گۆڕانی‌به‌سه‌ردادێت؟‌چۆن‌جه‌نگی‌ناوخۆ‌له‌نێو‌خه‌ڵکییدا‌یان

یاریده‌ده‌ره‌کان‌و‌فه‌رمانڕه‌واکاندا‌هه‌ڵده‌سێت؟‌ده‌ته‌وێت‌ئێمه‌ش،‌وه‌کو‌هۆمیرۆس‌له‌‌موساس‌بپاڕێینه‌وه‌،(‌تاکو‌پێمان‌بڵێت‌چۆن‌جه‌نگی‌ناوخۆ‌بۆ‌یه‌که‌مجار‌سه‌ری‌هه‌ڵد؟‌ده‌توانین‌بڵێین‌تراجیدی‌له‌گه‌ڵماندا47) ‌

‌ده‌دوێن،‌وه‌کو‌چۆن‌یاری‌له‌گه‌ڵ‌منداڵدا‌ده‌که‌یت‌ئه‌وانیش‌یاری‌له‌گه‌ڵ‌ئێمه‌‌ده‌که‌ن؟

ئه‌وان‌چ‌ده‌ڵێن‌؟---------------------------------------------‌

له‌‌هه‌ندێک‌وه‌رگێراندا‌ئه‌م‌فۆرمه‌‌به‌تیمۆکراسی‌)Timocracy)46 ‌.ناوزه‌دکراوه

‌ئه‌م‌جۆره‌‌ڕژێمه‌‌له‌الیه‌ن‌کاسانی‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌وه‌‌دامه‌زرێنراوه‌،‌که‌‌ئاره‌زوومه‌ندی‌ڕیزلێنانن.‌زاراوه‌ی)تیمۆ(‌له‌‌زمانی‌یۆنانیدا‌واتای‌ڕێز‌یان‌به‌ها‌ده‌به‌خشێت.‌ئه‌م‌جۆره‌‌ڕژێمه‌‌له‌ئه‌رستۆکراتیه‌وه‌)ده‌سته‌ڵاتی‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌موڵک‌و‌خێزان‌به‌‌چاکترین

‌داده‌نرێن(‌و‌ئۆلیگارکی)رژێمی‌که‌مایه‌تی(‌یه‌وه‌‌نزیکه‌.‌)وه‌رگێڕ((‌)موساس(ه‌کان‌له‌‌ئه‌فسانه‌ی‌یۆنانییدا‌ده‌سته‌یه‌ک‌خاتو‌خواوه‌ندبوون،‌که‌‌ژماره‌یان‌ده‌گاته‌‌نۆ.‌هزیۆدی‌شاعیر‌ناوی47) ‌

‌هه‌موویانی‌داوه‌.‌گوایه‌‌ئه‌م‌خاتو‌خوایانه‌‌هه‌میشه‌‌به‌‌کچی‌ماونه‌ته‌وه‌‌و‌شویاننه‌کردوه‌،‌به‌ڵام‌هه‌ندێک‌جار‌ئۆرفیۆس‌به‌‌منداڵییه‌کێک‌له‌م‌موساسانه‌‌داده‌نرێت.‌)وه‌رگێڕ(

140

‌ئه‌مه‌‌ده‌ڵێن:‌شارێک‌به‌م‌جۆره‌‌دامه‌زرابێت‌هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌دژواره‌.‌به‌ڵام‌ئه‌وه‌ی‌سه‌ره‌تای‌هه‌یه‌‌کۆتاییشی‌دێت.‌ته‌نانه‌ت‌ده‌ستورێکی‌وه‌کو‌ئه‌وه‌ی‌ئێوه‌‌هه‌میشه‌یی‌نیه‌‌و‌ڕۆژێک‌دێت‌له‌ناوبچێت.‌به‌م

‌شێوه‌یه‌ش‌له‌ناوده‌چێت:‌له‌‌ڕووه‌ک‌و‌ئاژه‌ڵدا‌له‌ش‌و‌ده‌روون‌له‌نێو‌بارودۆخی‌له‌باردا‌به‌رده‌گرن،‌نه‌ش‌و‌نماده‌که‌ن‌و‌له‌ناوده‌چن.‌هه‌ندێکیان‌که‌م‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌زۆرتر‌ده‌ژین.‌‌ئێستا‌ئه‌و‌فه‌رمانڕه‌وایانه‌ی

‌په‌روه‌رده‌کراون‌تاکو‌‌شاره‌که‌‌بگرنه‌‌ده‌ست‌هه‌رچه‌نده‌‌لێزان‌و]‌فه‌یله‌سوفن[‌به‌سه‌ر‌زاوزێکردن‌و‌نه‌زۆکی‌ڕه‌گه‌زی‌مرۆڤدا‌زاڵ‌نابن.‌هه‌ندێک‌جار‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌پێویست‌بێت‌منداڵ‌دروستده‌که‌ن.‌بۆ‌منداڵ

‌بوون‌بازنه‌یه‌ک‌هه‌یه‌،‌که‌‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌ژماره‌‌وه‌‌هه‌یه‌.‌بۆ‌مرۆڤ‌ژماره‌‌یه‌ک‌‌‌بناخه‌یه‌‌چوارگۆشه‌شی‌له‌سه‌ر‌داده‌مه‌زرێت‌و‌سێ‌دریژی‌و‌چوار‌چه‌مک،‌به‌خۆه‌‌ده‌گرێت‌و‌جیاوازی‌و‌لێکچون‌پێکده‌هێنێت.‌که‌مکردن‌و

‌زیادکردن‌دروستده‌کات،‌په‌یوه‌ندی‌و‌گونجاندنی،‌نێوان‌شته‌کان‌دروستده‌کات.‌له‌‌نێو‌توخمه‌کاندا‌ئه‌گه‌ر‌چوار‌و‌سێ‌بخرێنه‌‌سه‌ر‌پێنج،‌دوو‌هارمۆنی‌دروستده‌که‌ن؛‌یه‌که‌میان‌‌چوارگۆشه‌یه‌،‌که‌‌سه‌دجار‌گه‌وره‌یه.‌ئه‌وه‌ی‌دیکه‌‌به‌قه‌د‌ئه‌و‌درێژه‌‌و‌الکێشه‌یه‌.‌الیه‌کی‌سه‌دی‌دووجایه‌ئهگهر‌له‌سه‌ر‌تیره‌که‌ی‌)پێنج(‌یان‌)دووی‌لێده‌رکه‌یت(.‌الکه‌ی‌دیکه‌ی‌سه‌د،‌شاقوڵی‌سێیه‌.‌ئێستا‌ئه‌و‌ژماره‌یه‌‌شێوه‌یه‌کی‌ئه‌ندازیاری‌دروستده‌کات،‌که‌‌ده‌ست‌به‌سه‌ر‌باشی‌و‌خراپی‌منداڵ‌بوون‌ده‌گرێت.‌ئه‌گه‌ر‌فه‌رمانڕه‌واکانمان‌نه‌زان‌بن‌ژن‌و‌پیاو‌بۆ

‌مه‌به‌ستی‌منداڵ‌بوون‌له‌‌کاتی‌نا‌له‌باردا‌جووت‌بکه‌ن‌منداڵه‌کان‌خراپ‌ده‌رده‌چن.‌هه‌رچه‌نده‌‌چاکترینمندا ‌ ‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌وایی‌هه‌ڵده‌بژێردرێت،‌هێشتا‌شیاوی‌ئه‌وه‌‌نیه‌جێگه‌ی‌باوکی‌بگرێته‌وه‌‌و

(‌کاتێک‌ئه‌م‌منداڵانه‌‌ده‌سته‌ڵات‌ده‌گر48فه‌رمانڕه‌وایی‌بکات.) ته‌ده‌ست،‌ناتوانێت‌به‌ته‌واوی‌‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکات‌و‌ئاگای‌له‌‌ئێمه‌‌بێت.‌خۆشه‌ویستیان‌بۆ‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌که‌مده‌بێته‌وه‌‌و‌گوێ‌به‌

‌وه‌رزش‌ناده‌ن.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌الوه‌کانمان‌له‌م‌ڕووه‌وه‌‌نه‌زان‌ده‌رده‌چن.‌ئه‌م‌فه‌رمانڕه‌وایانه‌‌له‌‌دۆزینه‌وه‌‌و‌ناسینی‌ئه‌و‌کاتانه‌دا‌هاووڵاتیانی‌لێدروست‌بووه‌،‌وه‌کو‌هزیۆد‌ده‌ڵێت؛‌زێڕ،‌زیو،‌مس‌و‌ئاسن‌سه‌رکه‌وتو‌نابن.‌ئاسن‌و‌زیو‌یان‌مس‌و‌زێڕ‌تێکه‌ڵده‌که‌ن‌و‌نایه‌کسانی‌و‌لێکنه‌چوون‌سه‌رهه‌ڵده‌ده‌ن،‌که‌‌ده‌بن‌به‌‌هۆی‌سه‌رهه‌ڵدانی‌ڕق‌و‌کینه‌‌و‌جه‌نگ.‌موساس‌باسی‌ئه‌م‌هۆیه‌ی]بۆ‌جه‌نگی‌ناوخۆ[‌کردوه‌‌و‌ئه‌مه‌ش‌وه‌ڵامی‌پرسیاره‌که‌ته‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئێمه‌ش‌گوته‌که‌ی‌موساس‌په‌سه‌ند‌ده‌که‌ین.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پێویسته‌،

‌چونکه‌‌موساس‌خواوه‌نده‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پاش‌ئه‌وه‌‌موساس‌چ‌ده‌ڵێت؟

‌کاتێک‌جه‌نگی‌ناوخۆ‌هه‌ڵده‌گیرسێت،‌ئاسن‌و‌برۆنز‌ده‌ستوره‌که‌‌بۆ‌مه‌به‌ستی‌پاره‌‌په‌یداکردن‌و‌ماڵ‌و‌زه‌وی‌داگیرکردن‌به‌الی‌خۆیاندا‌ڕاده‌کێشن.‌زێڕ‌و‌زیویش،‌که‌‌له‌‌بنه‌ڕه‌ته‌وه‌‌هه‌ژار‌نین‌و‌خاوه‌نی

‌ده‌روونێکی‌تێر‌و‌ده‌وڵه‌مه‌ندن،‌ده‌ستوره‌که‌‌به‌ره‌و‌چاکه‌‌و‌سه‌قامگیرکردنی‌سیسته‌مه‌که‌ی‌پێشو‌ده‌به‌ن.‌ئه‌م‌دوو‌الیه‌نه‌‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدیدا‌ده‌که‌ونه‌‌مشتومڕ‌وناکۆکییه‌وه‌،‌تاکو‌هه‌ردووالیان‌له‌سه‌ر‌زه‌وی‌و‌ماڵ

‌ڕێده‌که‌ون.‌‌زۆر‌له‌‌مرۆڤه‌‌ئازاده‌کان‌ته‌نانه‌ت‌هاوڕێکانیان‌ده‌که‌ن‌به‌‌کۆیله‌‌و‌خزمه‌تکاری‌خۆیان.‌خۆشیان‌بۆ‌جه‌نگ‌دژی‌یه‌کدی‌و‌چه‌وسێنراوه‌کان‌‌ئاماده‌‌دهكهن.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئه‌م‌گۆڕانه‌‌پاش‌جه‌نگه‌که‌‌ڕووده‌دات

------------------------------------‌‌مه‌به‌ست‌له‌‌باوکی‌نه‌وه‌که‌ی‌پێشو‌تره‌،‌که‌‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ده‌کات‌چونکه‌‌ئه‌فالتون‌باوه‌ڕی‌به‌‌چه‌مکی‌باوکایه‌تی‌‌به‌و‌)48(

‌جۆره‌ی‌له‌‌خێزاندا‌به‌کاردێت‌نیه‌.‌)وه‌رگێڕ(‌ئایا‌ئه‌م‌جۆره‌‌ڕژێم‌و‌ده‌ستوره‌‌ناکه‌وێته‌‌نێوان‌ئه‌رستۆکراسی‌و‌ئۆلیگارکییه‌وه‌؟

‌دروسته‌.‌پاش‌گۆڕانه‌که‌چۆن‌به‌ڕێوه‌ده‌چێت؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت،‌که‌‌مادامه‌کی‌ده‌که‌وێته‌‌نێوانه‌وه‌‌سود‌له‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئه‌رستۆکراسی‌و‌ئولیگارکی‌وه‌رده‌گرێت،‌هاوکات‌خه‌سڵه‌تی‌خۆشی‌هه‌یه‌،‌که‌‌وونی‌ناکات؟‌ڕاسته‌،‌وایه‌.

‌فه‌رمانڕه‌واکان‌ڕێزیان‌بۆ‌داده‌نرێت:‌سه‌بازه‌کان‌پیشه‌ی‌جوتیاری‌و‌کرێکاری‌ناگرنه‌‌ده‌ست.‌هه‌موو‌پێکه‌وه‌‌ده‌خۆن‌و‌مه‌شقی‌سه‌ربازی‌ده‌که‌ن‌تاکو‌بۆ‌جه‌نگ‌ئاماده‌بن؛‌ئایا‌له‌م‌ڕووه‌وه‌‌ده‌ستوره‌که‌‌له‌

‌ئه‌رستۆکراتی‌ناچێت؟

141

‌وایه‌.‌له‌الیه‌کی‌دیکه‌وه‌،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌فه‌یله‌سوفه‌کان،‌وه‌کو‌جاران‌ساده‌‌نین‌و‌ده‌روونیان‌پڕ‌بووه‌‌له‌‌شته‌

‌تێکه‌ڵاوه‌کان‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌وایی‌جێگه‌ی‌بڕوانین.‌پاش‌ئه‌م‌گۆڕانه‌‌ده‌روونییه‌‌زۆرتر‌بیر‌له‌‌جه‌نگ‌و‌دۆزینه‌وه‌ی‌فێڵ‌بۆ‌بردنه‌وه‌ی‌جه‌نگ‌نه‌ک‌سه‌قامگیرکردنی‌ئاشتی‌ده‌که‌نه‌وه،‌ئه‌م‌جۆره‌‌ده‌ستوره‌‌شتێکی

‌سه‌یر‌نیه‌؟‌‌‌‌‌‌‌‌سه‌یره‌.‌هه‌روه‌ها،‌خه‌ڵکی‌نێو‌ئه‌م‌جۆره‌‌شاره‌]ده‌وڵه‌ته‌[،‌وه‌کو‌که‌سانی‌نێو‌ڕژێمی‌ئۆلیگارکی‌حه‌زیان‌له‌‌پاره‌یه‌.

‌له‌‌ژێره‌وه‌‌زۆر‌ئاره‌زوومه‌ندی‌کۆکردنه‌وه‌ی‌زێڕ‌و‌زیون.‌شوێنی‌تایبه‌تی‌نهێنیان‌بۆ‌پاره‌‌و‌زێڕه‌کانیان‌دروستکردوه‌.‌به‌‌ده‌ست‌بڵاوییه‌وه‌‌بۆ‌ژن‌یان‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌حه‌زی‌لێده‌که‌ن‌پاره‌که‌یان‌خه‌رجده‌که‌ن.

‌ڕاسته‌.‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌دڵیان‌نایه‌ت‌پاره‌ی‌خۆیان‌خه‌رجبکه‌ن.‌ده‌یانه‌وێ‌پاره‌‌و‌ماڵی‌که‌سانی‌دیکه‌بخۆن‌و‌حه‌ز‌و‌خۆشییان‌لێداگیر‌بکه‌ن.‌وه‌کو‌ئه‌و‌منداڵه‌ی‌له‌ژێر‌ده‌ستی‌باوکی‌هه‌ڵدێت‌و‌ڕاده‌کات‌ئه‌مانیش‌له‌

‌لێپرسینه‌وه‌ی‌یاسایی‌ڕاده‌که‌ن.‌بایه‌خ‌به‌‌گفتوگۆ‌و‌فه‌لسه‌فه‌‌ناده‌ن.‌،‌حه‌ز‌له‌‌خوێندن‌ناکه‌ن‌و‌ده‌بێت‌به‌‌زۆریش‌فێرکرێن.‌وه‌رزشیش‌له‌سه‌ر‌و‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌وه‌‌داده‌نێن.

‌ئه‌و‌ده‌ستوره‌ی‌لێره‌دا‌باسیده‌که‌یت‌الیه‌نی‌چاک‌و‌خراپیشی‌هه‌یه‌.‌به‌ڵێ،‌هه‌ردوو‌الیه‌نه‌که‌ی‌هه‌یه‌.‌به‌ڵام‌الیه‌نێک‌له‌‌هه‌موو‌الیه‌نه‌کانی‌دیکه‌‌زۆرتر‌به‌‌زه‌قی‌تیایدا

‌ده‌رده‌که‌وێت،‌ئه‌ویش‌حه‌زکردنه‌‌له‌‌سه‌رکه‌وتن‌و‌ڕێزلێنان.‌زۆر‌ڕاسته‌.

‌ئه‌مه‌ش‌شێوه‌و‌سهرچاوه‌ی‌ئه‌م‌جۆره‌‌ده‌ستوره‌یه‌.‌ئێمه‌ش‌هه‌موو‌خه‌سڵه‌ته‌کانیمان‌ڕووننه‌کردۆته‌وه‌.‌به‌ڵام‌توانیومانه‌‌له‌‌باسکردنه‌که‌دا‌جیاوازییه‌کانی‌نێوان‌الیه‌نه‌کانی‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌بناسین.‌هه‌مان

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌کات،‌ڕوونکردنه‌وه‌ی‌خه‌سڵه‌ته‌کانی‌هه‌موو‌ده‌ستورێک‌به‌‌وردی‌درێژخایه‌نه‌ڕاسته‌.

‌کێ‌هه‌یه‌‌ئه‌م‌ده‌ستوره‌‌به‌رقه‌رار‌بکات؟‌ئه‌و‌که‌سه‌‌چۆن‌په‌یدا‌ده‌کرێت‌و‌چ‌جۆره‌‌که‌سێکه؟‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌گوتی:‌وابزانم‌ئه‌و‌که‌سه‌‌گالوکۆنه‌‌چونکه‌‌حه‌زی‌له‌‌سه‌رکه‌وتنه‌.‌من‌گوتم،‌له‌وانه‌یه‌‌ئه‌و‌بێت،‌به‌ڵام‌له‌م

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.باوه‌ڕه‌دانیم‌گالوکۆن‌ئه‌م‌خه‌سڵه‌ته‌ی‌هه‌بێت‌چ‌خه‌سڵه‌تێک؟

‌ئه‌و‌که‌سه،‌ملهوڕه‌‌و‌که‌م‌حه‌زی‌له‌‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌یه‌.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا‌واخۆی‌ده‌رده‌خات،‌که‌‌حه‌زیان‌كى‌چاک‌نیه‌.‌‌وه‌کو‌خوێنده‌واریکژلێده‌کات.‌ده‌یه‌وێت‌به‌شداری‌گفتوگۆکان‌بکات‌به‌ڵام‌گوته‌ب

‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌کۆیله‌کانیدا‌ناکات.‌به‌رانبه‌ریان‌دڵ‌ڕه‌قه‌.‌له‌گه‌ڵ‌مرۆڤی‌سه‌ربه‌ستدا‌نه‌رمه‌‌‌و‌مل‌که‌چی‌فه‌رمانڕه‌واکانه‌.‌حه‌زی‌له‌‌ڕێزلێنان‌و‌فه‌رمانڕه‌واییشه‌.‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌وایش‌خۆی‌به‌‌که‌سێکی‌لێهاتوو

‌داده‌نێت،‌نه‌ک‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌زانا‌و‌قسه‌زانه‌‌به‌ڵکو‌ڕاوچی‌چاکه‌‌و‌شاره‌زایی‌له‌‌جه‌نگدا‌هه‌یه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.به‌ڵێ،‌ئه‌وانه‌‌خه‌سڵه‌ته‌کانی‌ئه‌و‌که‌سه‌ن

‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌و‌که‌سه‌‌له‌‌ده‌روونیدا‌جۆره‌‌حه‌زێکی‌بۆ‌پاره‌‌هه‌یه‌‌هه‌رچه‌نده‌‌به‌‌الوی‌ئه‌و‌حه‌زه‌‌ده‌رناخات‌و‌خۆی‌نیشانده‌دات‌ڕقی‌له‌پاره‌‌بێت،‌که‌‌گه‌وره‌‌بوو‌یان‌چووه‌‌ته‌مه‌نه‌وه‌‌هه‌وڵی‌پاره‌‌کۆکردنه‌وه‌‌ده‌دات.

‌ئایا‌ئه‌مه‌‌له‌به‌ر‌ئه‌و‌هۆیه‌‌نیه‌،‌که‌‌ئه‌و‌که‌سه‌‌نه‌یتوانیوه‌‌ببێت‌به‌‌فه‌رمانڕه‌وایه‌کی‌چاک؟‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌گوتی:‌ئه‌و‌فه‌رمانره‌وا‌چاکه‌‌چیه‌؟

‌ئه‌و‌که‌سه‌یه‌‌تیایدا‌هۆش،‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌تێکه‌ڵبوون.‌ئه‌وه‌‌شتێکی‌چاکه‌.

‌الوێکی‌تیمۆکراسی،‌وه‌کو‌رژێمه‌‌تیمۆکراسییه‌که‌یه‌.‌به‌‌ته‌واوی‌دروسته‌.

‌ئه‌و‌الوه‌‌به‌م‌جۆره‌ش‌په‌یداده‌بێت:‌ئه‌و‌کوڕی‌باوکێکی‌چاکه‌‌‌له‌‌شارێکدا‌ده‌ژی،‌که‌رژێمێکی‌چاک‌به‌ڕێوه‌ی‌نابات.‌ئاره‌زووی‌له‌‌ڕێزلێنان‌و‌فه‌رمانبه‌ری‌و‌دادگایی‌نیه‌.‌خۆی‌له‌‌کاروباری‌خه‌ڵکی

‌هه‌ڵناقورتێنێ،‌تاکو‌توشی‌کێشه‌‌نه‌بێت.‌چۆن‌ده‌بێت‌به‌‌تیمۆکراتی؟

142

‌که‌سایه‌تی‌ئه‌م‌الوه‌‌له‌و‌کاته‌وه‌‌دروستده‌بێت،‌که‌‌گوێی‌له‌‌بۆڵه‌‌و‌گله‌یی‌دایکی‌دژی‌باوکی‌ده‌بێت.‌گوایه‌‌مێرده‌که‌ی،‌وه‌کو‌مێردی‌ژنانی‌دیکه‌‌فه‌رمانبه‌ر‌نیه‌‌و‌ده‌ستی‌ناڕوات.‌وه‌کو‌پیاوه‌کانی‌دیکه‌‌حه‌زی‌له‌‌پاره‌

‌نیه‌‌و‌بێده‌نگه‌.‌گوێ‌به‌‌مشتومڕ‌و‌ده‌سته‌ڵات‌نادات.‌مێرده‌که‌ی‌ڕێز‌له‌‌بیروباوه‌ڕی‌ژنه‌که‌ی‌ناگرێت.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌الی‌کوڕه‌که‌ی‌گله‌یی‌ده‌کات‌و‌ده‌ڵێت‌باوکی‌نیوه‌پیاوه‌،‌له‌گه‌ڵ‌دایکیا‌باش‌نیه‌.

‌ئه‌دیمه‌نتۆس‌گوتی:‌ئه‌و‌ژنانه‌‌گله‌یی‌زۆریان‌هه‌یه‌.‌به‌ڵێ،‌ته‌نانه‌ت‌خزمه‌تکاری‌ئه‌م‌جۆره‌‌پیاوانه‌ش‌به‌‌دزییه‌وه‌‌ئه‌و‌گله‌ییانه‌‌له‌‌به‌رده‌م‌کوڕی‌ماڵه‌که‌دا‌ده‌که‌ن.

‌کاتێک‌باوکه‌که‌‌سزای‌که‌سێک‌نادات،‌که‌‌قه‌رزه‌که‌ی‌نه‌داته‌وه‌‌یان‌خراپه‌یه‌کی‌به‌رانبه‌ر‌کردووه‌‌هانی‌کوڕه‌که‌ی‌ده‌ده‌ن‌تۆڵه‌‌بسه‌نێت،‌وه‌کو‌باوکی‌دڵ‌نه‌رم‌نه‌بێت.‌کوڕه‌که‌‌له‌‌ده‌ره‌وه‌ش‌هه‌مان‌شت

‌ده‌بیستێ‌و‌ده‌بینێت؛‌ئه‌وانه‌ی‌دڵسۆزن‌به‌‌گه‌مژه‌‌و‌که‌سانی‌ملهوڕ‌و‌خۆتێهه‌ڵقورتێنه‌ریش‌خه‌ڵات‌ده‌کرێن‌و‌ڕێزیان‌لێده‌گیرێت.‌هه‌روه‌ها،‌گوێ‌له‌‌باوکیشی‌ده‌گرێت.‌ده‌بینێت‌ئه‌و‌چۆن‌ده‌ژی‌و‌له‌گه‌ڵ‌ژیانی

‌که‌سانی‌دیکه‌دا‌به‌راوردی‌ده‌کات.‌ئه‌م‌دوو‌]هێزه‌[‌الوه‌که‌‌به‌الی‌خۆیاندا‌ڕاده‌کێشن.‌باوکی‌ده‌بێته‌‌مایه‌ی‌گه‌شه‌کردنی‌هۆشی‌و‌که‌سانی‌دیکه‌ش‌مایه‌ی‌گه‌شه‌کردنی‌ئاره‌زووه‌کانی.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌یخۆی‌به‌‌سروشت

‌خراپ‌نیه‌‌و‌که‌وتۆته‌‌نێو‌که‌سانی‌خراپه‌وه‌‌به‌الی‌یه‌کێک‌له‌م‌دووالیه‌نه‌دا‌به‌ته‌واوی‌ناڕوات‌و‌له‌نێوان‌هه‌ردووکیاندا‌ده‌مێنێته‌وه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌حه‌زی‌بۆ‌سه‌رکه‌وتن‌و‌ڕێزلێنان‌په‌ره‌ده‌سێنێت.

‌به‌بیروڕای‌من‌زۆرچاک‌ئه‌م‌کێشه‌یه‌ت‌ڕوونکردۆته‌وه‌.‌باشه‌،‌ئێستا‌دێمه‌‌سه‌ر‌ده‌ستوری‌دووه‌م‌و‌جۆری‌دووه‌می‌مرۆڤه‌که‌ش،]که‌‌شوێن‌ئه‌و‌ده‌ستوره‌

‌ده‌که‌وێت[.‌‌‌‌‌‌‌‌پێویست‌ده‌کات‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌سخیلۆسدا‌بڵێین،‌ئه‌مجاره‌‌باسی‌مرۆڤه‌که‌ده‌که‌ین،‌که‌‌له‌‌شاره‌که‌ی‌ده‌چێت‌یان‌به‌گوێره‌ی‌نه‌خشه‌که‌ی‌خۆمان‌له‌‌پێشدا‌له‌سه‌ر‌جۆری‌ڕژێمی‌شاره‌که‌‌بدوێین؟

‌به‌گوێره‌ی‌نه‌خشه‌که‌مان‌درێژه‌‌به‌‌باسه‌که‌مان‌ده‌ده‌ین.‌وابزانم‌ئه‌وه‌ی‌لێره‌دا‌پێویسته‌‌له‌سه‌ری‌بدوێین‌ئۆلیگارکییه‌.

‌به‌ڵێ،‌باسی‌ئه‌و‌ده‌ستوره‌‌ده‌که‌ین،‌که‌‌له‌سه‌ر‌موڵکدارێتی‌داده‌مه‌زرێت.‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌کان‌فه‌رمانڕه‌وایی‌.نده‌که‌ن‌و‌هه‌ژاره‌کان‌تیایدا‌له‌‌ده‌سته‌ڵات‌بێبه‌ریدهكر

‌من‌تێده‌گه‌م.‌پێویست‌ناکات‌بزانین‌چۆن‌تیمۆکراسی‌ده‌بێت‌به‌‌ئۆلیگارکی؟

‌پێویسته‌.‌دڵنیام،‌کوێرێکێش‌ئه‌م‌گۆڕانه‌‌ده‌بینێت.

‌چۆن‌گۆڕانێک؟‌خه‌زێنه‌ی‌ده‌وڵه‌ت‌پڕ‌ده‌بێت‌له‌‌زیڕ‌و‌ڕژێمه‌که‌‌ده‌ڕوخێنێت.‌‌یه‌که‌م،‌فه‌رمانڕه‌واکان‌ده‌که‌ونه‌‌خه‌رج

‌کردنی‌خه‌زێنه‌‌بۆخۆیان‌و‌به‌گوێره‌ی‌ئه‌وه‌ش‌یاسا‌داده‌نێن.‌دوایی‌خۆیان‌و‌ژنه‌کانیان‌سه‌رپێچی‌یاساکه‌‌ده‌که‌ن.‌‌‌‌‌‌دروسته‌،‌ئه‌وه‌‌ده‌که‌ن.

‌فه‌رمانڕه‌واکان‌چاو‌له‌‌یه‌کدی‌ده‌که‌ن‌و‌هه‌موو‌ده‌که‌ونه‌‌پاره‌خواردن.‌وایه‌.

‌له‌وێوه‌‌بیر‌له‌‌کۆکردنه‌وه‌ی‌پاره‌‌ده‌که‌نه‌وه‌.‌چه‌ند‌پاره‌شیان‌خۆش‌بوێت‌ئه‌وه‌نده‌ش‌له‌‌چاکه‌کردن‌دوورده‌که‌ونه‌وه‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت،‌که‌‌پاره‌‌و‌چاکه‌‌دووشتی‌جیاوازبن؟‌له‌سه‌ر‌دوو‌تای‌ته‌رازو‌جیاواز

‌ڕا‌وه‌ستن؟‌ڕاسته‌.

‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌شارێکدا‌ڕێز‌له‌‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌و‌پاره‌‌بگیرێت‌چاکه‌‌و‌که‌سانی‌چاک‌که‌متر‌ده‌بینرێن.‌ڕاسته‌.

‌که‌وابوو،‌له‌‌ئاکامدا‌ئاره‌زوومه‌ندانی‌سه‌رکه‌وتن‌و‌ڕێزلێنان‌ده‌بن‌به‌‌پاره‌په‌رست.‌حه‌ز‌له‌‌که‌سانی‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌ده‌که‌ن.‌ده‌یانه‌وێ‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌کان‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکه‌ن‌و‌ڕێز‌بۆ‌هه‌ژاران‌دانانێن.

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌ئایا‌جۆره‌‌یاسایه‌ک‌دروستناکه‌ن،‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌ده‌ستوری‌ڕژێمه‌که‌دا‌بگونجێت؟‌یاسایه‌ک‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌موڵک‌و‌سامانه‌وه‌‌هه‌بێت؟‌هه‌روه‌ها،‌یاساکه‌ش‌به‌‌زۆر‌له‌‌ڕێگه‌ی‌هێزه‌‌چه‌کداره‌که‌یانه‌وه‌‌یان‌چاوترس‌کردنی

143

‌خه‌ڵکی‌ده‌سه‌پێنن.‌ئایا‌ئه‌وه‌‌ناکه‌ن؟‌بێگومان‌وایه‌.

‌به‌گشتی،‌ئه‌م‌ده‌ستوره‌‌به‌م‌جۆره‌‌به‌رقه‌رار‌ده‌بێت.‌به‌ڵێ،‌به‌ڵام‌چ‌خه‌سڵه‌تێکی‌هه‌یه‌؟‌الیه‌نه‌‌خراپه‌کانیشی‌چین؟

‌ته‌ده‌ست‌ده‌وڵه‌مه‌ندێکیه‌که‌مجار،‌بۆ‌پێناسه‌کردنی‌بنه‌ڕه‌تی‌‌یه‌ک‌شت‌هه‌یه‌.‌ئایا‌كهشتییهك‌دهدر‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌،‌به‌مه‌رجێک‌له‌باره‌ی‌که‌شتیه‌وانیه‌وه،‌هیج‌نازانێت؟‌که‌شتیه‌وانێکیش‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی

هه‌ژاره‌‌ئاوه‌ری‌لێنه‌درێته‌وه‌؟

‌دڵنیام،‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌که‌‌به‌‌باشی‌که‌شتیه‌که‌‌به‌ڕێوه‌‌نابات.‌منیش‌واده‌ڵێم.

‌ئایا‌ئه‌م‌نموونه‌یه‌‌بۆ‌]به‌‌ڕێوه‌بردنی[‌شاریش‌ده‌بێت؟‌ده‌بێت.

‌که‌وابوو،‌ئه‌وه‌‌خراپترین‌الیه‌نی‌ئۆلیگارکییه‌.‌دیاره‌‌وایه‌.

‌له‌باره‌ی‌الیه‌نی‌خراپی‌دووه‌مه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئایا‌له‌الیه‌نی‌یه‌که‌م‌بچوکتره‌؟‌ئه‌و‌الیه‌نه‌‌چیه‌؟

‌ئه‌و‌شاره‌‌له‌خۆیدا‌دوو‌شاره‌:‌شاری‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌کان‌و‌شاری‌هه‌ژاره‌کان.‌ئه‌م‌دوو‌شاره‌ش‌هه‌میشه‌‌له‌نێو‌ناکۆکیدان‌و‌دژی‌یه‌کدی‌کارده‌که‌ن.

‌به‌خوا‌ئه‌م‌الیه‌نه‌ش‌به‌قه‌ده‌ر‌الیه‌نی‌یه‌که‌م‌خراپه‌.‌ئه‌م‌الیه‌نه‌ش‌له‌وانه‌ی‌پێشو‌باشتر‌نیه‌.‌ئه‌ویش‌الوازی‌ئه‌م‌ڕژێمه‌یه‌‌له‌‌ئاستی‌هه‌ڕه‌شه‌کردنی‌جه‌نگدا.‌بۆ

‌جه‌نگ‌پێویستیان‌به‌‌خه‌ڵکێکی‌زۆره‌‌چه‌کدار‌بکرێن.‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌واکان‌ده‌بێته‌‌مه‌ترسیه‌کی‌گه‌وره‌،‌که‌‌به‌‌ژماره‌‌که‌من.‌هه‌روه‌ها‌فه‌رمانڕه‌واکان‌پاره‌‌په‌رستن.‌نایانه‌وێ‌پاره‌‌بۆ‌جه‌نگ‌خه‌رج‌بکه‌ن.

‌بێگومان،‌ئه‌وه‌ش‌الیه‌نێکی‌خراپه‌.‌ئه‌ی‌له‌باره‌ی‌خۆتێهه‌ڵقورتانیان‌له‌‌کاروباری‌که‌سانی‌دیکه‌دا‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئایا‌به‌گوێره‌ی‌ئه‌م‌ده‌ستوره‌‌ئه‌وانه‌ی‌جوتیارن‌بۆیان‌نیه‌‌بازرگانی‌و‌سه‌ربازیش‌‌بکه‌ن؟‌تۆ‌ئه‌مه‌‌به‌دروست

داده‌نێیت؟

‌نه‌خێر،‌دروست‌نیه‌.‌ئێستا‌با‌بزانین‌ئه‌م‌ده‌ستوره‌‌یه‌که‌مین‌خراپه‌ی‌لێوه‌‌ده‌رچێت‌یان‌نا؟

‌ئه‌وه‌‌چیه‌؟‌ده‌شێت‌که‌سێک‌هه‌رچیه‌کی‌هه‌یه‌‌بیفرۆشێ‌و‌بچێت‌بۆ‌شارێک‌و‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌په‌یوه‌ندی‌به‌و‌شاره‌وه‌

‌هه‌بێت‌له‌وێ‌هه‌ژارانه‌‌بژی‌و‌هیچ‌کارێکیش‌نه‌کات.‌نه‌توانێ‌ببێت‌به‌‌بازرگان،‌پیشه‌ساز،‌ئه‌سپ‌فرۆش‌یان‌چه‌ک‌فرۆش.

‌ئه‌وه‌‌کارێکی‌خراپه‌.‌ڕژێمی‌ئۆلیگارکی‌ڕێگه‌‌له‌م‌جۆره‌‌کاره‌‌ناگرێت‌چونکه‌‌له‌نێو‌ئه‌م‌ڕژێمه‌دا‌دوو‌کۆمه‌ڵی‌جیاواز‌هه‌ن؛

‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌و‌هه‌ژار.‌ڕاسته‌.

‌ئێستا‌بیر‌له‌مه‌ش‌بکه‌وه‌:‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌شته‌کانی‌خۆی‌فرۆشت‌و‌ئێستا‌هیچی‌نیه‌،‌ئایا‌له‌پێشتر،‌که‌‌خاوه‌نسامان‌و‌موڵک‌بوو،‌سودی‌زۆرتری‌بۆ‌شاره‌که‌ی‌هه‌بوو؟

‌یه‌کێک‌بوو‌له‌‌هاووڵاتیان‌،‌به‌ڵام‌هیچ‌ڕۆڵێکی‌نه‌بوو.‌ده‌توانین‌به‌و‌نێره‌هه‌نگه‌ی‌دابنێن،‌که‌‌خۆی‌له‌‌شانه‌که‌دا‌حه‌شارده‌دات‌و‌هیچ‌کارێک‌ناکات؟

‌سوکرات،‌ئه‌وه‌‌زۆر‌ڕاسته‌.‌ئایا‌خوا‌هه‌ندێک‌نێره‌هه‌نگی‌به‌‌باڵ‌‌و‌بێ‌چزو‌بۆ‌پێوه‌‌دان‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌ی‌بێ‌باڵ‌و‌چزودار‌‌دروست

‌نه‌کردوه‌؟‌ئه‌وانه‌ی‌بێ‌چزون‌له‌ته‌مه‌نی‌پیریدا‌نابن‌به‌‌سواڵکه‌ر،‌‌چزوداره‌کانیش‌خراپه‌که‌ر؟

144

‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئاشکراشه‌‌له‌شارێکدا‌سواڵکه‌ر‌هه‌بێت‌دز‌و‌گیرفانبڕ‌و‌خراپه‌که‌ریش‌پهیدادهبن

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌ئاشکرایه‌له‌و‌شارانه‌دا،‌که‌‌ڕژێمی‌ئۆلیگارکییان‌تێدا‌سه‌قامگیر‌بووه‌‌چۆنه‌؟‌ئایا‌سواڵکه‌ریان‌تێدایه‌؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.بێجگه‌‌له‌‌فه‌رمانره‌واکان‌هه‌موو‌ئه‌وانه‌ی‌تیایدا‌ده‌ژین‌سواڵکه‌رن‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌که‌سانی‌تێدابێت‌چزویان‌بۆ‌پێوه‌دان‌هه‌بێت،‌خراپه‌که‌ربن‌و‌فه‌رمانڕه‌واکان‌ده‌سته‌ڵاتیان

‌به‌سه‌ردا‌گرتبن؟‌له‌و‌باوه‌ره‌دام‌هه‌ن.

‌ئایا‌هۆی‌ئه‌وه‌‌نه‌بوونی‌په‌روه‌رده‌‌یان‌په‌روه‌رده‌کردنێکی‌خراپ‌و‌ده‌ستوره‌‌خراپه‌که‌یه‌؟‌به‌ڵێ.

‌که‌وابوو،‌ڕژێمی‌ئۆلیگارکی‌ئه‌م‌الیه‌نه‌‌خراپانه‌‌و‌زۆری‌دیکه‌شی‌هه‌یه‌،‌که‌‌ئێمه‌‌باسماننه‌کردوون.‌منیش‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌ئه‌م‌الیه‌نه‌‌خراپانه‌ی‌هه‌یه‌.

‌لێره‌دا،‌له‌مه‌‌زۆرتر‌له‌سه‌ر‌ئۆلیگارکی‌ئه‌و‌ڕژێمه‌ی‌فه‌رمانڕه‌واکانی‌ده‌وڵه‌مه‌ندن‌و‌ده‌سته‌ڵاتیان‌به‌‌موڵک‌و‌سامانیانه‌وه‌‌به‌ستراوه‌‌نادوێین.‌له‌و‌که‌سه‌‌ده‌کۆڵێنه‌وه‌،‌که‌‌ده‌بێت‌به‌‌فه‌رمانڕه‌وا.‌هه‌وڵده‌ده‌ین‌بزانین‌چ

‌.جۆره‌‌که‌سێکه‌‌و‌چۆن‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ده‌گرێته‌‌ده‌ست

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌باشه‌.ئایا‌گۆڕانه‌که‌‌له‌‌تیمۆکراته‌وه‌‌بۆ‌ئۆلیگارک‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌ڕووده‌دات

‌چ‌شێوه‌یه‌ک؟‌کوڕی‌باوکێکی‌تیمۆکرات‌شوێن‌پێی‌باوکی‌ده‌که‌وێت.‌له‌پڕ‌ده‌بینێت‌باوکی‌دژی‌شاره‌که‌یه‌،‌وه‌کو

‌که‌شتیه‌وانێک‌که‌شتیه‌که‌‌به‌‌به‌رده‌ڵانی‌و‌که‌ناری‌ده‌ریادا‌ده‌کێشێ.‌که‌شتیه‌که‌‌و‌هه‌رچی‌تێدایه‌‌به‌‌خۆیه‌وه‌‌نووقم‌ده‌بن.‌له‌وانه‌یه‌‌ئه‌و‌باوکه‌ش‌جه‌نڕاڵێکی‌گه‌ره‌‌یان‌فه‌رمانبه‌رێک‌بووبێت،‌که‌‌له‌‌دادگادا‌گه‌واهی

‌درۆیان‌له‌سه‌ر‌داوه‌‌و‌حوکمی‌مردن‌یان‌دوورخستنه‌وه‌ی‌له‌سه‌ر‌دراوه‌‌یان‌مافی‌یاسایی‌لێسه‌ندراوه‌ته‌وه‌‌و‌موڵک‌و‌سامانی‌داگیرکراوه‌.

‌له‌وه‌‌ده‌چێت.‌کوڕه‌که‌ی‌ئه‌مانه‌‌ده‌بینێت.‌خه‌م‌ده‌خوات،‌هه‌رچیه‌کی‌هه‌یه‌‌و‌ده‌ڕوات‌و‌له‌‌ژیانی‌خۆی‌ده‌ترسێت.‌له‌م

‌حاڵه‌ته‌دا،‌له‌ژێر‌باری‌ئه‌م‌ژیانه‌دا‌گۆڕانی‌به‌سه‌ردا‌دێت.‌ژیانی‌هه‌ژاری‌هانیده‌دات‌بۆ‌پاره‌په‌یدا‌کردن‌کاربکات‌و‌کۆیکاته‌وه‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌ئه‌م‌که‌سه‌‌ئاره‌زووی‌بۆ‌بازرگانی‌و‌پاره‌‌په‌یداکردن‌هه‌بێت،‌تاج

‌بکاته‌سه‌ری‌و‌به‌‌کڵاوی‌زێڕین‌و‌ته‌وقه‌و‌شمشێری‌فارسییه‌وه‌‌بیڕازێنێته‌وه‌؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام.

‌هۆش‌و‌به‌شه‌کانی‌دیکه‌ی‌ده‌روون‌به‌‌نزمتر‌له‌‌ئاره‌زووه‌کانی‌داده‌نێت‌و‌ده‌یانکات‌به‌‌کۆیله‌.‌هۆش‌ته‌نیا‌بۆ‌پاره‌‌په‌یداکردن‌و‌کۆکردنه‌وه‌‌به‌کارده‌هێنێت.‌ڕێگه‌ی‌ده‌داتێ‌ڕێز‌بۆ‌موڵک‌و‌موڵکداره‌کان‌دابنێت.‌‌ئه‌م

‌گۆڕانه‌‌له‌‌خۆشه‌ویستی‌بۆ‌ڕێزلینانه‌وه‌‌بۆ‌پاره‌‌په‌یداکردن‌ڕووده‌دات.‌‌‌ئایا‌ئه‌م‌که‌سه‌‌نه‌بووه‌‌به‌‌ئۆلیگارک؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌بووه‌‌به‌‌ئۆلیگارک‌و‌له‌وه‌ش‌ده‌چێت‌چۆن‌ده‌ستوری‌ئۆلیگارکی‌هاته‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌کایه‌وه

‌با‌له‌گه‌ڵ‌ده‌ستوری‌ئۆلیگارکییدا‌به‌راوردی‌بکه‌ین؟‌باشه‌.

‌ئایا‌لێکچونه‌که‌یان‌له‌پێش‌هه‌مووشتێکه‌وه‌‌له‌وێدا‌نیه‌،‌که‌‌هه‌ردووکییان‌بایه‌خێکی‌زۆر‌به‌‌پاره‌‌ده‌ده‌ن؟‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌دووه‌میش،‌وه‌کو‌که‌سێکی‌ڕه‌زیل‌به‌گوێره‌ی‌پێویستیه‌که‌یان‌پاره‌‌خه‌رج‌ده‌که‌ن،‌حه‌ز‌و‌ئاره‌زووه‌کانی‌دیکه‌یان‌خه‌فه‌‌ده‌که‌ن.

145

‌ڕاسته‌.‌سود‌له‌‌هه‌موو‌شتێک‌وه‌رده‌گرن‌و‌ده‌یشارنه‌وه‌‌و‌زۆرینه‌ی‌لێ‌بێبه‌ری‌ده‌که‌ن.‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌و

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ده‌ستوره‌‌ئۆلیگارکین؟‌منیش‌له‌گه‌ڵتام.‌پاره‌‌بۆ‌که‌سێکی‌ئۆلیگارک‌و‌ڕژێمه‌که‌شی‌گرنگه‌.

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌شدام،‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سه‌‌بایه‌خ‌به‌‌په‌روه‌رده‌‌و‌فێربوون‌نادات.‌منیش‌هامان‌بۆچوونم‌هه‌یه‌.‌ئه‌گه‌ر‌بایه‌خ‌به‌‌فێربوون‌بدات‌کوێرێک‌له‌پێش‌کۆرسه‌که‌وه‌‌بۆ‌گۆرانی‌گوتن

(49دانانێت‌و‌ئه‌وه‌نده‌ش‌ڕێزی‌لێناگرێت.‌) ‌‌باشه‌.‌بیر‌له‌مه‌ش‌بکه‌وه‌:‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌م‌که‌سه‌‌په‌روه‌رده‌نه‌کراوه‌،‌ئایا‌ده‌توانین‌بڵێین‌ئاره‌زووه‌کانی

‌م‌خۆیان‌ده‌رنه‌خستوه‌؟هه‌ڵوێستی‌سواڵکه‌رانه‌‌و‌خراپه‌کاریشی‌تێدایه‌‌به‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌دا‌ئه‌و‌هه‌ڵوێستانه‌‌ده‌ردهكهون؟ده‌زانیت‌له‌‌کو‌له‌‌کوێ‌؟

‌له‌وێدا،‌‌‌وه‌کو‌پاسه‌وانی‌په‌رستگای‌ئۆرفن‌هه‌لێکی‌گه‌وره‌ی‌بۆ‌ڕێده‌که‌وێت‌خراپه‌‌بکات.‌ڕاسته‌.

‌ئه‌مه‌ش‌ئه‌وه‌‌ناگه‌یه‌نێت،‌که‌‌ھهرچهنده‌به‌که‌سێکی‌چاک‌و‌دادوه‌ر‌ناسراوه‌،‌ڕاست‌نیه‌‌و‌هێشتا‌الیه‌نه‌‌خراپه‌که‌ی‌خۆی‌ده‌رنه‌خستوه‌؟‌ئه‌و‌خۆی‌نه‌گه‌یشتۆته‌‌ئه‌و‌ڕازی‌بوونه‌ی‌خراپه‌‌نه‌کات.‌الیه‌نه‌‌خراپه‌کانی

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.خۆی‌له‌ناوبه‌رێت،‌به‌ڵکو‌له‌‌ترساندا‌یان‌زۆری‌لێکراوه‌‌ده‌ریاننه‌خات

‌ڕاسته‌.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ئه‌م‌جۆره‌که‌سانه‌،‌وه‌کو‌نێره‌ی‌هه‌نگ‌به‌سه‌ر‌پاره‌‌و‌ماڵی‌که‌سانی‌دیکه‌وه‌‌ده‌ژین

‌وایه‌.‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌له‌‌جه‌نگی‌ده‌روونیدا‌ده‌ژین.‌له‌‌ناوه‌وه‌‌دوو‌که‌سن.‌به‌ڵام‌ئاره‌زووه‌‌چاکه‌کانی‌اليهنه

‌خراپه‌کانی‌شاردۆته‌وه‌.‌ڕاسته‌.

‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌،‌ڕێزی‌بۆ‌داده‌نرێت.‌به‌ڵام‌خۆی‌له‌‌ناوه‌وه‌که‌سێکی‌چاک‌نیه‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌وابێت.

‌بێجگه‌‌له‌مه‌،‌ئه‌م‌که‌سه‌‌ڕه‌زیله‌،‌له‌‌پێشبڕکێ‌کردندا‌به‌ره‌و‌سه‌رکه‌وتن‌هه‌ژاره‌‌چونکه‌‌ئاماده‌‌نیه‌‌پاره‌‌له‌‌تى‌خۆی‌خه‌رج‌بکات.‌له‌‌ده‌ست‌بڵاوی‌ده‌ترسێت،‌وه‌کو‌ئۆلیگارکییه‌ک‌که‌مپێشبڕکێ‌که‌دا‌بۆ‌ناودار

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌خه‌رج‌ده‌کات.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌ده‌دۆڕێت‌به‌ڵام‌به‌‌ده‌وڵه‌مه‌ندی‌ده‌مێنێته‌وه

-----------------------------------‌‌له‌‌ئه‌فسانه‌ی‌یۆنانییدا‌پلوتۆس،‌که‌‌خوای‌مۆڵک‌و‌پاره‌یه‌‌کوێره‌.‌ئه‌فالتون‌ناڕاسته‌وخۆ‌ئاماژه‌‌بۆ‌ئه‌م‌خوایه‌‌ده‌کات.‌)وه‌رگێڕ(‌)49(

‌ڕاسته‌.‌پێویسته‌‌گومان‌له‌‌لێکچون‌له‌‌نێوان‌مرۆڤه‌‌ڕه‌زیله‌که‌‌و‌ڕژێمی‌ئۆلیگارکیدا‌بکه‌ین؟

‌نه‌خێر،‌ئه‌وه‌‌جێگه‌ی‌گومان‌نیه‌.‌ت‌.‌ئێستا‌دێینه‌‌سه‌ر‌دیموکراسیه‌ت.‌چۆنده‌رده‌که‌وێت‌باسه‌که‌مان‌له‌‌باره‌ی‌ئۆلیگارکییه‌وه‌‌کۆتایی‌پێهاتب

‌ئه‌م‌ڕژێمه‌‌دێته‌کایه‌وه‌؟‌خه‌سڵه‌ته‌کانی‌چین؟‌هه‌روه‌ها‌باسی‌مرۆڤێکی‌دیموکراتیش‌ده‌که‌ین،‌که‌‌له‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.ڕژێمه‌ده‌چێت.‌‌ئه‌مه‌ش‌به‌رده‌وامییه‌‌له‌‌باسه‌که‌ماندا‌باشه‌،‌گۆڕان‌له‌‌ئۆلیگارکییه‌وه‌‌بۆ‌دیموکراسیه‌ت‌چۆن‌ڕووده‌دات؟‌‌ئایا‌بۆ‌مه‌به‌ستی‌ده‌وڵه‌مه‌ندبوونی

‌شاره‌که‌‌نیه‌؟

‌چۆن؟‌فه‌رمانڕه‌واکان،‌که‌‌ده‌وڵه‌مه‌ندن‌یاسایه‌ک‌بۆ‌ڕێگرتن‌له‌‌پاره‌‌خه‌رج‌کردن‌له‌‌به‌رده‌م‌الواندا‌دروستناکه‌ن

‌چونکه‌‌ماڵ‌وێران‌بوونی‌الوان‌سودی‌ئه‌وانی‌تێدایه‌.‌ئه‌وان‌قه‌رز‌به‌‌الوان‌ده‌ده‌ن،‌سود‌له‌سه‌ر

146

‌قه‌رزه‌که‌ش‌داده‌نێن.‌به‌م‌جۆره‌‌خۆیان‌ده‌وڵه‌مه‌نتر‌ده‌که‌ن.‌دروسته‌،‌ئه‌وه‌‌ده‌که‌ن.

‌لێره‌دا‌ناکرێت‌خۆشه‌ویستی‌بۆ‌پاره‌‌و‌مامناوه‌ندێتی‌له‌‌شێوه‌ی‌ژیان‌گوزه‌راندا‌هاوته‌راز‌بکرێن.‌الیه‌نێکیان‌ده‌بێت‌له‌وی‌دیکه‌‌نزمتر‌بێت.

‌ڕاسته‌.‌له‌‌ڕژێمی‌ئۆلیگارکییدا‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌گوێ‌به‌ڕاده‌ی‌خه‌رج‌کردن‌نادرێت،‌زۆرجار‌ده‌وڵه‌ماندێک‌تیایدا‌ده‌بێت

‌به‌سواڵکه‌ر.‌وایه‌.

‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌بێکار‌له‌‌شاره‌کاندا‌داده‌نیشن‌و‌چه‌کیان‌پێیه‌،‌چزویان‌بۆ‌پێوه‌دانیش‌هه‌یه‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌نین،‌موڵکه‌کانیان‌له‌ده‌ستداوه‌‌یاساش‌پارێزگارییان‌ناکات.‌به‌‌ڕق‌و‌کینه‌وه‌‌ده‌ڕواننه‌

‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌کان]فه‌رمانڕه‌واکان[‌و‌حه‌زیان‌له‌‌شۆڕشکردنه‌.‌ڕاسته‌.

‌بازرگانه‌کانیش‌خۆیان‌له‌‌ئاستی‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌ژیانیان‌ڕووخاوه‌‌کوێرده‌که‌ن‌و‌هه‌وڵده‌ده‌ن‌به‌‌قه‌رزدان‌ژیانی‌ئه‌وانه‌ش‌بشێوێنن،‌که‌‌به‌رگرییان‌کردوه‌.‌ڕێژه‌ی‌سوده‌که‌یان‌به‌رزده‌که‌نه‌وه‌‌و‌ژماره‌یه‌کی‌گه‌وره‌‌له‌

‌.کۆمه‌ڵه‌که‌‌ده‌که‌ن‌به‌نێر‌هه‌نگ‌و‌سواڵکه‌ر

‌بێگومان‌ڕاسیه‌.‌ئاگری‌ئه‌م‌خراپه‌یه‌‌ده‌که‌وێته‌وه‌‌و‌ئاماده‌بوونیان‌بۆ‌کوژانه‌وه‌شی‌ده‌رناخه‌ن.‌نایانه‌وێت‌له‌‌ئاستی‌ئه‌وانه‌دا‌كىڕێگه‌‌گربن،‌که‌‌پاره‌کانیان‌به‌‌ده‌ست‌بڵاوییه‌وه‌‌خه‌رج‌ده‌که‌ن‌و‌هه‌موو‌شتێک‌ده‌دۆڕێنن.‌چاره‌سه‌ر

‌.‌دیکه‌ش‌نادۆزنه‌وه

‌چ‌چاره‌سه‌رێک؟‌ئه‌وه‌ی‌زۆر‌له‌‌هاووڵاتیان‌ده‌کات‌به‌‌خۆیاندا‌بچنه‌وه‌:‌یاسایه‌ک‌دابنرێت‌بۆ‌ڕێکه‌وتن‌له‌سه‌ر‌قه‌رزوه‌رگرتن،‌که‌‌زۆر‌له‌‌قه‌رز‌وه‌رگره‌که‌‌نه‌کات‌و‌مه‌ترسی‌قه‌رزکردننیش‌ڕوونبکاته‌وه‌.‌لێره‌دا‌ده‌توانین‌الیه‌نی‌خراپی

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌ئه‌م‌جۆره‌‌بازرگانیه‌‌که‌م‌بکه‌ینه‌وه

‌ئه‌وه‌‌یاسایه‌کی‌چاکه‌.‌به‌و‌شێوه‌یه‌ی‌ڕوونمانکرده‌وه‌‌فه‌رمانڕه‌واکان‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌هاووڵاتیان‌ده‌که‌ن.‌به‌ڵام‌بۆ‌خۆیان‌و

‌منداڵه‌کانیان‌ژیانێکی‌خۆشیان‌دامه‌زراندوه‌.‌له‌‌ئاستی‌خۆشی‌و‌ناخۆشی‌ده‌روونی‌و‌جه‌سته‌ییدا‌الوازن‌و‌ته‌مه‌ڵیشن.

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌ئایا‌ئه‌م‌ده‌وڵه‌مه‌ندانه‌،‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌هه‌ژاره‌کانه‌وه‌،‌بێجگه‌‌له‌‌پاره‌په‌یداکردن‌بیر‌له‌‌هیچی‌دیکه‌‌ده‌که‌نه‌وه‌؟

‌نه‌خێر.‌کاتێک‌فه‌رمانڕه‌وا‌و‌فه‌رمانڕه‌واییکراوه‌کان‌له‌‌گه‌شتێکدا،‌له‌سه‌ر‌که‌شتیه‌ک‌یان‌له‌نێو‌ئوردوگایه‌کدا‌یه‌کدی

‌ده‌بینن‌له‌یه‌کدی‌ده‌ترسن؟‌ئایا‌هه‌ژاره‌کان‌به‌ڕقه‌وه‌‌ته‌ماشایان‌ناکه‌ن؟‌کاتێک‌مرۆڤه‌‌هه‌ژاره‌‌سیس‌و‌ڕه‌ش‌هه‌ڵگه‌ڕاوه‌که‌ی‌به‌ر‌خۆر‌له‌‌جه‌نگدا‌شان‌به‌‌شانی‌ده‌وڵه‌مه‌ندێکی‌قه‌ڵه‌و‌شه‌ڕده‌کات،‌که‌‌له‌به‌ر

‌سێبه‌ر‌گه‌وره‌بووه‌‌بیرله‌وه‌‌ناکاته‌وه‌‌ئه‌م‌مرۆڤه‌‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌‌له‌‌ڕێگه‌ی‌چه‌وساندنه‌وه‌ی‌هه‌ژاره‌کانه‌وه‌‌به‌و‌پله‌یه‌‌گه‌یشتوه؟‌ئه‌و‌کاته‌ی‌هه‌ژاره‌کان‌پێکه‌وه‌‌داده‌نیشن‌ناڵێن،‌که‌‌"‌ئه‌م‌مرۆڤانه‌‌له‌‌ژێر‌به‌زه‌یی‌ئێمه‌دان

و‌به‌‌که‌ڵکی‌هیچ‌نایه‌ن‌"‌؟

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌ئه‌وه‌‌ڕووده‌دات.‌که‌وابوو،‌وه‌کو‌چۆن‌له‌شتێکی‌سیس‌و‌الواز‌به‌‌نه‌ختێک]سه‌رما[‌نه‌خۆشده‌که‌وێت،‌ئه‌م‌جۆره‌‌شاره‌‌به‌

‌ت.‌‌پێویستی‌به‌‌دوژمن‌نیه‌‌له‌‌ده‌ره‌وه‌دهگيرسبیانویه‌کی‌بچوک‌جه‌نگی‌ناوخۆ‌تیایداھه‌په‌الماری‌بدات‌و‌بیروخێنێت.

147

‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌دیموکراسیه‌ت‌پاش‌سه‌رکه‌وتنی‌هه‌ژاره‌کان‌و‌کوشتن‌و‌ده‌رکردنی‌نه‌یاره‌کانیان‌له

‌‌شاره‌که‌دا‌سه‌رهه‌ڵده‌دات.‌له‌م‌ڕێگه‌یه‌وه‌‌به‌گوێره‌ی‌ده‌ستوره‌که‌شیان‌هه‌موو‌هاووڵاتیان‌به‌‌یه‌کسان‌داده‌نرێت‌و‌فه‌رمانڕه‌واش‌له‌الیه‌ن‌زۆرینه‌وه‌‌هه‌ڵده‌بژێرێت.

‌به‌ڵێ،‌دیموکراسیه‌ت‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌داده‌مه‌زرێت.‌زه‌بریش‌به‌کاردێت‌چونکه‌‌الیه‌نه‌‌نایاره‌که‌‌له‌‌ده‌رکردن‌ده‌ترسێت.

‌هاووڵاتیان‌له‌نێو‌ئه‌م‌ڕژێمه‌دا،چۆن‌ده‌ژین؟‌چ‌جۆره‌‌ده‌ستورێکیان‌هه‌یه‌؟‌دڵنیام،‌مرۆڤی‌سه‌ر‌به‌و‌ڕژێمه‌‌که‌سێکی‌دیموکراته‌.

‌پێش‌هه‌مووشتێک،‌ئایا‌هاووڵاتیان‌]له‌‌ژێر‌سایه‌ی‌ئه‌و‌ڕژێمه‌دا[‌سه‌ربه‌ستن؟‌سه‌ربه‌ستی‌بیروڕاده‌ربڕینیان‌هه‌یه‌؟‌ده‌توانن‌ئه‌وه‌ی‌ده‌یانه‌وێت‌بیکه‌ن؟

‌ده‌بێت‌وابێت.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌سه‌ربه‌ستیه‌یان‌هه‌بێت‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆیان‌ژیان‌به‌ڕێوه‌‌ده‌به‌ن.

‌وایه‌.‌له‌نێو‌ئه‌م‌ڕژێمه‌شدا‌هاووڵاتیان‌وه‌کو‌یه‌کدی‌نین‌و‌سروشتی‌جیاوازیان‌هه‌یه‌؟

‌هه‌ڵبه‌ته‌.‌ئه‌م‌ڕژێمه‌‌ده‌رده‌که‌وێت‌جوانترین‌بێت.‌به‌‌نه‌خش‌و‌نیگاری،‌جۆراو‌جۆر‌ڕازابێته‌وه‌‌چونکه‌‌ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌تێدا‌ده‌ژی‌‌خاوه‌نی‌سروشتی‌‌جیاوازن.‌هه‌ر‌که‌سێک‌له‌‌دووره‌وه‌‌ئه‌م‌شاره‌‌ببینێت‌به‌‌جوان‌و‌ڕازاوه‌‌دێته‌‌

‌به‌ر‌چاوی.‌ڕاسته‌.

‌ڕژێمێکی‌له‌وه‌‌باشتر‌نیه‌.‌بۆچی‌وا‌ده‌ڵێیت؟

‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌سه‌ربه‌ستی‌هاووڵاتیان‌مسۆگه‌ر‌ده‌کات.‌له‌وه‌‌ده‌چێت‌به‌‌دڵی‌خۆت‌بازاڕ‌‌ده‌ستورێک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.بکڕیت.‌دڵنیام‌به‌‌دڵی‌خۆت‌ده‌ستوره‌که‌ت‌ده‌ستده‌که‌وێت

‌له‌م‌شاره‌دا‌مه‌رج‌بۆ‌فه‌رمانڕه‌وایی‌نیه‌.‌ته‌نانه‌ت‌ئه‌گه‌ر‌ته‌وانای‌فه‌رمانڕه‌وایشت‌نه‌‌بێت‌یان‌بته‌وێ‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بگریته‌‌ده‌ست،‌به‌شداری‌جه‌نگ‌بکه‌یت‌یان‌نا،‌به‌ستراون‌به‌‌حه‌زی‌تۆوه‌.‌هیچ‌داوایه‌کی

یاساییش‌ڕێگه‌گر‌نیه‌‌ئه‌گه‌ر‌تۆ‌بته‌وێت‌له‌‌فه‌رمانڕه‌واییدا‌به‌شداربیت.‌ئایا‌ئه‌م‌ژیانه‌‌خۆش‌نیه‌؟

‌به‌‌ڕاستی‌خۆشه‌‌ئه‌گه‌ر‌به‌رده‌وام‌بێت.‌له‌باره‌ی‌بێده‌نگی‌تاوانباره‌کانهوه‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئه‌وانه‌ی‌ئه‌م‌ڕژێمه‌‌فه‌رمانی‌کوشتن‌و‌دوورخستنه‌وه‌یانی

‌داوه‌.‌نابینیت‌وه‌کو‌قاره‌مانێکی‌نه‌ناسراو‌بێده‌نگ‌دێن‌و‌ده‌چن‌که‌س‌بیریان‌لێناکاته‌وه‌؟‌به‌ڵێ،‌ده‌یانبینم.

‌له‌باره‌ی‌لێبوردنه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئێمه‌‌له‌‌دامه‌زراندنی‌شاره‌که‌ماندا‌ئه‌وه‌مان‌باسنه‌کرد،‌که‌‌فه‌رمانڕه‌واکان‌ده‌بێت‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌بخرێنه‌‌به‌ر‌به‌رنامه‌ی‌فیربوون‌و‌په‌روه‌رده‌‌و‌که‌سانی‌چاکیان‌لێده‌رچێت؟‌ئایا

‌دیموکراسیه‌ت‌ئه‌م‌پالنه‌مان‌ناخاته‌‌ژێر‌پێیه‌وه‌‌و‌ته‌نیا‌ئاوه‌ڕ‌له‌‌زۆرینه‌‌ناداته‌وه‌؟‌به‌ڵێ،‌ئه‌وه‌‌ده‌کات.

‌ئه‌مانه‌‌و‌هه‌ندێکی‌دیکه‌ش‌خه‌سڵه‌ته‌کانی‌دیموکراسیه‌تن.‌ئه‌مه‌ڕژێمێکی‌جوانه‌‌به‌ڵام‌له‌‌ڕووی‌فه‌رمانڕه‌واییه‌وه‌‌هه‌ژاره‌.‌که‌سانی‌جۆراو‌جۆری‌تێدا‌ده‌ژی‌و‌‌یه‌کسانییان‌‌پێده‌دات.‌هه‌موویان‌وه‌کو‌یه‌ک

‌‌‌‌‌‌.داده‌نێت

‌من‌له‌مه‌به‌ستت‌تێده‌گه‌م.‌چ‌جۆره‌‌مرۆڤێک‌دیموکراته‌؟‌حه‌زده‌که‌یت‌بزانیت‌مرۆڤی‌دیموکرات‌چۆن‌‌یان‌له‌‌کوێوه‌،‌په‌یداده‌بێت؟

‌به‌ڵێ،‌حه‌زده‌که‌م‌بزانم‌چۆن‌په‌یدا‌ده‌بێت.‌ئایا‌به‌م‌جۆره‌‌نیه‌؟‌کوڕی‌ئۆلیگارکه‌‌ڕه‌زیله‌‌که‌،‌وه‌کو‌باوکی‌ده‌رناچێت؟

‌هه‌ڵبه‌ته‌.

148

‌کوڕه‌که‌ش،‌وه‌کو‌باوکی‌به‌‌زۆر‌ئاره‌زووی‌بۆ‌خه‌رج‌کردنی‌پاره‌‌خه‌فه‌‌ده‌کات‌و‌به‌‌نا‌پێویستی‌داده‌نێت.‌دروسته‌.

ده‌ته‌وێت‌جیاوازی‌نێوان‌پێویست‌و‌ناپێویست‌بزانیت؟

‌حه‌زده‌که‌م‌بزانم.‌ئه‌و‌خۆشیانه‌‌پێویستن،‌که‌‌ناتوانین‌وازیان‌لێبهێنین‌چونکه‌‌سودبه‌خشن؟‌ئه‌مه‌ش‌له‌‌سروشته‌وه‌‌بۆ‌ئێمه‌

‌ماوه‌ته‌وه‌.‌هه‌ڵبه‌ته‌.

‌ئه‌م‌جۆرانه‌‌به‌‌پێویست‌داده‌نێین.‌وایه‌.

‌ئه‌و‌خۆشیانه‌‌چۆنن،‌که‌‌بوونیان‌به‌ره‌و‌چاکه‌مان‌نابات‌و‌ده‌توانین‌وازیان‌لێبهێنین؟‌ڕاسته‌،‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌ناپێویست‌ناوزه‌دیان‌بکه‌ین؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌به‌ڵێ،‌ڕاسته

‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌باشتر‌له‌‌واتاکانیان‌تێبگه‌ین‌نموونه‌یان‌له‌سه‌ر‌ده‌هێنینه‌وه‌.‌باشه‌.

‌ئایا‌ئه‌م‌جۆره‌‌چێژانه‌‌به‌‌پێویست‌داده‌نرێن:‌چێژ‌له‌‌خواردن،‌ئه‌وجۆره‌‌خواردنه‌ی‌بۆ‌ته‌ندروستیمان‌باشه‌و‌به‌‌هێزمان‌ده‌کات،‌پێویست‌نیه‌؟

‌پێویسته‌.‌چێژی‌خواردن‌له‌‌دوو‌ڕووه‌وه‌‌پێویسته‌:‌بۆ‌له‌شمان‌چاکه‌‌و‌به‌رده‌وامیش‌به‌‌ژیانمان‌ده‌دات.

‌به‌ڵێ.‌حه‌زکردن‌و‌چێژ‌وه‌رگرتن‌له‌‌خواردنی‌خۆشیش‌له‌‌وێدا‌پێویسته‌،‌که‌‌سودی‌بۆ‌ژیانمان‌هه‌بێت.

‌ته‌واوه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ئاره‌زووی‌خواردنێک‌بکه‌ین‌و‌نه‌مانه‌وێت‌بیخۆین‌چونکه‌‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌فێرکراوین‌ئه‌وه‌‌بۆ

‌ته‌ندروستیمان‌خراپه‌‌و‌ده‌بێت‌له‌به‌رده‌میا‌خۆڕاگربین،‌تۆ‌به‌‌ناپیویستی‌داده‌نێیت؟‌بێگومان‌ناپێویسته‌.

‌ئه‌م‌جۆره‌‌ئاره‌زووه‌‌به‌‌ڕه‌زیل‌و‌ئه‌وانه‌ی‌پێشو‌به‌‌بازرگان‌دانانێت،‌که‌‌سودیان‌بۆ‌زۆر‌له‌‌پرۆژه‌کانمان‌هه‌یه.‌‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.

‌به‌هه‌مان‌شێوه‌‌ته‌ماشای‌ئاره‌زووه‌کان‌بۆ‌سێکس‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌‌ناکه‌یت؟‌به‌ڵێ،‌به‌و‌شێوه‌یه‌‌ته‌ماشایان‌ده‌که‌م.

‌له‌پێشتر‌ڕوونماننه‌کرده‌وه‌،‌که‌‌ئه‌و‌مرۆڤه‌ی‌له‌‌نێره‌ی‌هه‌نگ‌ده‌چێت‌دهروونى‌پڕه‌‌له‌م‌جۆره‌‌ئاره‌زووانه‌.‌هه‌مان‌کات‌ئاره‌زووه‌‌ناپێویسته‌کان‌حوکمی‌به‌سه‌ردا‌ده‌که‌ن.‌فه‌رمانڕه‌وا‌ئۆلیگارکیه‌که‌ش‌شوێن‌ئاره‌زووه‌

‌پێویسته‌کان‌ده‌که‌وێت؟‌‌‌به‌ڵێ‌وابوو.

‌ئێستا‌با‌بگه‌ڕێینه‌وه‌‌سه‌ر‌باسه‌که‌مان،‌بزانین‌چۆن‌مرۆڤێکی‌ئۆلیگارک‌ده‌بێت‌به‌‌دیموکرات.‌به‌‌بۆچوونی‌من‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌ئه‌م‌گۆرانه‌‌ڕووده‌دات.

‌چ‌شێوه‌یه‌ک؟‌ئه‌و‌الوه‌ی‌به‌‌ڕه‌زیلی‌و‌بێ‌په‌روه‌رده‌‌و‌فێربوون‌گه‌وره‌ده‌بێت‌و‌تامی‌هه‌نگوینی‌نێره‌هه‌نگه‌که‌‌ده‌کات،

‌خۆی‌له‌و‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌نزیک‌ده‌کاته‌وه‌،‌که‌‌خۆشی‌پێده‌ده‌ن.‌سه‌ره‌تای‌‌گۆڕانکارییه‌کانی‌به‌ره‌و‌که‌سێکی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.دیموکرات‌سه‌رهه‌ڵده‌دات

‌ئه‌مه‌‌له‌سه‌ره‌تای‌گۆڕانه‌که‌‌ده‌چێت.وه‌کوچۆن‌پارتێکی‌ڕامیاری‌له‌‌شارێکدا‌به‌‌هاوکاریکردن‌لهگه ‌ ‌پارتێکی‌هاوبیر‌له‌‌شارێکی‌دیکه‌دا

‌ده‌توانێت‌ده‌سته‌ڵاتی‌خۆی‌سه‌قامگیر‌بکات،‌ئه‌و‌الوه‌ش‌ده‌توانێت‌‌داوای‌یارمه‌تی‌له‌وانه‌‌‌بکات،‌که‌‌هه‌مانحه‌ز‌و‌ئاره‌زووی‌ئه‌ویان‌هه‌یه‌؟

149

‌ده‌توانێت.‌ئه‌گه‌ر‌الیه‌نێک‌به‌رگری‌له‌‌هه‌ڵوێستی‌ئۆلیگاركى‌ئه‌و‌بکات‌گرنگ‌نیه‌.‌ئه‌والیه‌نه‌‌باوکی‌یان‌ئه‌ندامه‌کانی

‌دیکه‌ی‌خێزانه‌که‌ی‌بێت‌جۆره‌‌ڕه‌تدانه‌وه‌‌و‌یاخیبوونێکی‌له‌نێودا‌سه‌رهه‌ڵده‌دات‌و‌دژی‌ڕاده‌وه‌ستێت.‌ڕاسته‌.

‌هه‌ندێک‌جار‌دیموکراسیه‌ت‌ده‌بێت‌به‌‌ڕێگه‌‌خۆشکه‌ر‌بۆ‌ڕژێمی‌ئۆلیگارکی.‌لێره‌دا‌ئاره‌زووه‌کانی‌چه‌ند‌الوێک‌داده‌مرکێنه‌وه‌‌و‌له‌‌ده‌روونیاندا‌ئارامی‌به‌رقه‌رار‌ده‌بێت.

‌ئه‌وه‌‌ڕووده‌دات.‌له‌گه‌ڵ‌دامرکاندنه‌وه‌ی‌ئه‌و‌ئاره‌زووانه‌دا‌چه‌ند‌ئاره‌زوویه‌کی‌نوێ‌‌سه‌رهه‌ڵده‌ده‌ن،‌که‌‌لهئاره‌زووه

‌‌کۆنه‌کانه‌وه‌‌نزیکن‌چونکه‌‌باوکی‌ئه‌و‌الوانه‌‌نه‌یزانیوه‌‌چۆن‌منداڵه‌کانی‌په‌روه‌رده‌‌بکات.‌دروسته‌.

‌ئه‌و‌ئاره‌زووه‌‌نوێیانه‌ش‌له‌‌هاوڕێی‌خراپ‌نزیکیان‌ده‌که‌نه‌وه‌.‌ھانيان‌دهدهن‌به‌‌دزییه‌وه‌‌سێکس‌بکه‌ن‌و‌منداڵ‌دروست‌بکه‌ن.

‌زۆر‌ڕاسته‌.‌ن،‌که‌‌ڕێگه‌ی‌چاک‌و‌ڕاست‌ناناسێت.]ئه‌م‌ئاره‌زووانه‌[‌ده‌رونی‌الو‌داگیرده‌که‌ن‌و‌به‌نه‌زاندايدهن

‌ئه‌وه‌ش‌ڕووده‌دات.‌له‌گه‌ڵ‌نه‌بوونی‌پاسه‌وانی]زانیندا[‌ناڕاستی،‌وشه‌ی‌ڕه‌نگاو‌ڕه‌نگ‌و‌بڕوای‌بێ‌بناخه‌‌له‌نێو‌ده‌روونيدا

‌سه‌رهه‌ڵده‌ده‌ن‌و‌ده‌سته‌ڵاتی‌خۆیان‌داده‌مه‌زرێنن.‌به‌ڵێ،‌ئه‌وانه‌‌سه‌رهه‌ڵده‌ده‌ن.

‌ئایا‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا‌ئه‌و‌الوه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌ئاره‌زووه‌‌گوڵ‌هه‌ڵوه‌رێنانه‌دا‌به‌‌ئاشکرا‌ناژی؟‌ئه‌گه‌ر‌یه‌کێک‌له‌‌خێزانه‌که‌ی‌بیه‌وێت‌یارمه‌تی‌بدات،‌به‌‌وشه‌‌ڕه‌نگاوڕه‌نگه‌کانی‌ڕێگه‌ی‌لێناگرێت‌و‌ده‌ست‌به‌‌ڕوویه‌وه‌

‌نانێت؟‌ئاره‌زووه‌کانی‌بۆ‌سه‌قامگیرکردنی‌ده‌سته‌ڵات‌له‌‌جه‌نگدان.‌مامناوه‌ندێتی‌به‌‌ترسنۆکی‌و‌گه‌مژه‌یی‌داده‌نێن..‌ئایا‌الوه‌که‌‌به‌و‌باوه‌ڕه‌‌ناگه‌یه‌نن،‌که‌‌ده‌ستگیری‌له‌‌خه‌رج‌کردندا‌و‌خۆ‌ڕاگری‌نا‌له‌باربن‌؟

‌بێگومان‌ئه‌وه‌‌ده‌که‌ن.‌پاش‌جێکردنه‌وه‌ی‌خۆیان‌له‌نێو‌ده‌روونه‌که‌دا‌و‌ده‌رکردنی‌الیه‌نه‌‌چاکه‌کان‌به‌ره‌ڵایی‌و‌به‌فیڕۆدان‌و‌بێ

‌شه‌رمی،‌وه‌کو‌تیشکی‌‌مه‌شخه‌ڵ‌به‌‌په‌له‌‌خۆیان‌ده‌هاونه‌‌نێو‌ده‌روونه‌که‌وه‌.‌به‌ڕه‌ڵایی‌و‌منداڵ‌دروستکردنی‌‌]بێ‌نه‌خشه‌‌وپالن[‌به‌‌سه‌ربه‌ستی‌‌و‌ئازایه‌تی‌داده‌نێن.‌الوه‌که‌‌ده‌بێت‌به‌‌به‌ڕه‌ڵاخواز‌و

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.شوێنکه‌وتووی‌ئاره‌زووه‌‌ناپێویسته‌کان

‌به‌ڵێ،‌ئه‌م‌گۆڕانه‌ی‌تیادا‌ڕووده‌دات.‌پاش‌ئه‌م‌گۆڕانه‌‌پاره‌‌و‌کاتی‌خۆی‌بۆ‌تێرکردنی‌ئاره‌زووه‌‌ناپێویستیه‌کانی‌خه‌رج‌ده‌کات.‌ئه‌گه‌ر‌به‌ختداریش

‌بێت،‌‌که‌‌پیر‌بوو‌پاش‌دامركاندنهوەی‌‌حه‌ز‌و‌ئاره‌زووەكانى]ته‌مه‌نی‌الوێتی[‌،‌ڕوو‌له‌‌ئاره‌زووه‌‌پێویسته‌کان‌ده‌کات‌و‌خۆی‌ده‌خاته‌‌ژێر‌ده‌ستیانه‌وه‌.‌ئه‌مانیش‌له‌گه‌ڵ‌ئاره‌زووه‌‌ناپێویستیه‌کاندا‌‌‌هاوته‌راز

‌ت.‌‌‌‌‌‌‌ڕاسته‌.دادهن‌بڕوا‌به‌وه‌ش‌ناکات‌دووجۆری‌جیاواز‌ئاره‌زوو‌هه‌بن؛‌یه‌که‌میان‌پێویست‌و‌چاک،‌دووه‌میان‌ناپێویست‌و

‌خراپ،‌که‌‌ده‌بێت‌جڵه‌وی‌بگیرێت.‌ئه‌و‌هه‌ردووکییان‌به‌چاک‌داده‌نێت.‌هه‌موو‌که‌سێک‌له‌شوێنی‌ئه‌ودا‌به‌و‌شێوه‌یه،‌له‌‌ئاره‌زووه‌کان‌تێده‌گات.

‌ڕۆژانه‌‌خۆی‌ده‌خاته‌‌ژێر‌ده‌سته‌ڵاتی‌ئاره‌زووه‌کانيهوە.‌هه‌ندێک‌جار‌زۆر‌ده‌خواته‌وه‌‌و‌گوێ‌له‌‌ده‌نگی‌شمشاڵ‌ده‌گرێت.‌جاری‌واش‌هه‌یه‌‌ته‌نیا‌ئاو‌ده‌خواته‌وه‌‌و‌پارێز‌ده‌کات؛‌هه‌ندێک‌جار‌وه‌رزش‌ده‌کات،

‌جاریش‌هه‌یه‌‌ته‌مه‌ڵه‌‌و‌ناجوڵێت؛‌ته‌نانه‌ت‌هه‌وڵده‌دات‌فه‌لسه‌فه‌ش‌فێربێت.‌خۆی‌له‌‌ڕامیارییه‌وه‌‌هه‌ڵده‌قورتێنێ.‌له‌‌ده‌ربڕینی‌بیروڕاکانیا‌به‌‌حه‌ماسه‌ته‌وه‌‌له‌نێو‌کورسییه‌که‌یدا‌به‌رز‌ده‌بێته‌وه‌‌و‌هاوارده‌کات.

‌ئه‌گه‌ر‌حه‌زی‌له‌‌سه‌ربازی‌بێت‌ده‌بێت‌به‌‌سه‌رباز‌و‌بازرگانیش‌به‌‌بازرگان.‌‌ڕێک‌و‌پێکی‌و‌پێویستی‌له‌‌ژیانیدا‌نابینرێن.‌به‌ڵام‌ژیانی‌خۆی‌به‌‌خۆش‌و‌سه‌ربه‌ست‌و‌به‌خته‌وه‌ر‌داده‌نێت.‌تۆ‌چاک‌باسی‌ژیانی‌ئه‌و‌که‌سه‌‌ده‌که‌یت،‌که‌‌باوه‌ڕی‌به‌‌یه‌کسانی‌یاسایی‌هه‌یه‌.

‌هه‌روه‌ها‌ده‌ڵێم،‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌ئاڵۆزه‌‌چه‌ند‌خه‌سڵه‌تێکی‌جیاواز‌له‌‌ناخیا‌کۆبوونه‌ته‌وه‌.‌ده‌روونی‌له‌‌ڕژێمێکی

150

‌دیموکراسی‌ده‌چێت.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌،‌له‌وانه‌یه‌‌زۆر‌له‌‌ژن‌و‌پیاوه‌کان‌حه‌سودی‌به‌‌ژیانی‌به‌رن.‌ڕاسته‌.

‌ئایا‌‌ئه‌م‌مرۆڤه‌‌به‌‌که‌سێکی‌دیموکرات‌دابنێین؟‌به‌ڵێ،‌من‌له‌گه‌ڵتام‌ئه‌وه‌که‌سێکی‌دیموکراته‌.

‌ئێستاش‌چاکترین‌ده‌ستور‌و‌چاکترین‌فه‌رمانڕه‌وا؛‌ھهروەھا‌زۆردارێتی‌و‌زۆردار‌ماون‌له‌‌سه‌ریان‌بدوێین.‌وایه‌.

‌ئایا‌ئه‌میش‌به‌و‌شێوه‌یه‌ی‌دیموکراسیه‌ت‌له‌‌ئۆلیگارکییه‌وه‌‌سه‌ریهه‌ڵدا‌له‌‌دیموکراسیه‌وه‌‌سه‌رهه‌ڵنادات؟‌چۆن؟

‌ئۆلیگارکی‌له‌سه‌ر‌موڵک‌و‌سامان‌دامه‌زرا.‌وانه‌بوو؟‌.‌ڕاسته

‌ئایا‌ئاره‌زووی‌بێسنوری‌دیموکراسیه‌تیش‌بۆ‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌به‌‌چاکی‌داده‌نێت،‌نابێته‌‌هۆی‌ڕووخانی‌ئه‌م‌ڕژێمه‌ش؟

‌مه‌به‌ستت‌له‌و‌چاکه‌یه‌‌چیه‌؟‌مه‌به‌ستم‌سه‌ربه‌ستیه‌.‌رژێمێکی‌دیموکراسی‌سه‌ربه‌ستی‌به‌‌چاکترین‌داده‌نێت.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌یه‌‌ڕژێمی

‌.‌دیموکراسی‌بۆ‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌سروشت‌سه‌ربه‌ستن‌چاکترینه‌‌.به‌ڵێ،‌زۆرجار‌ئه‌مه‌‌ده‌بیسین

‌ئایا‌ئاره‌زووی‌بێسنور‌بۆ‌سه‌ربه‌ستی‌و‌گوێنه‌دان‌به‌‌الیه‌نه‌کانی‌دیکه‌ی‌ژیان‌ڕێگه‌‌بۆ‌دیکتاتۆریه‌ت‌خۆش‌ناکات؟‌چۆن؟

‌کاتێک‌ڕژێمی‌دیموکراسی،‌که‌‌تینوی‌سه‌ربه‌ستییه‌‌ساقیه‌کانی‌ده‌وروبه‌ری‌]فه‌رمانڕه‌واکان[‌خراپ‌بن‌ڕژێمه‌که‌‌له‌به‌ر‌خواردنه‌وه‌ی‌شه‌رابی‌سه‌ربه‌ستی‌سه‌رخۆش‌بێت.‌ئهگهر‌فه‌رمانڕه‌واکان‌ڕێگه‌ی‌ئه‌و

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.سه‌ربه‌ستییه‌‌به‌رنه‌ده‌ن‌له‌الیه‌ن‌شاره‌که‌وه‌‌به‌‌ئۆلیگارک‌ناوزه‌د‌ده‌کرێن‌و‌سزاده‌درێن.‌به‌ڵێ،‌ڕاسته

‌ئه‌وانه‌ی‌په‌یڕه‌وی‌فه‌رمانڕه‌واکان‌ده‌که‌ن‌به‌‌کۆیله‌‌و‌بێکه‌ڵک‌داده‌نرێن،‌که‌‌ستایشی‌فه‌رمانڕه‌واکان‌له‌.‌هه‌موو‌شوێنێکدا‌ده‌که‌ن

‌فه‌رمانڕه‌واکانیش‌وه‌کو‌فه‌رمانڕه‌وایکه‌ره‌کان،‌فه‌رمانڕه‌وایکه‌ره‌کانیش‌وه‌کو‌فه‌رمانڕه‌واکان‌هه‌ڵسوکه‌وت‌ده‌که‌ن.‌پێویسته‌‌له‌م‌شاره‌دا‌سه‌ربه‌ستی‌سنوردار‌بکرێت؟

‌.‌هه‌ڵبه‌ته‌ئه‌و‌سه‌ربه‌ستیه‌‌به‌‌نێو‌ماڵه‌کاندا‌بڵاوده‌بێته‌وه‌‌و‌به‌ڕه‌ڵایی‌لێوه‌‌ده‌رده‌چێت.‌ته‌نانه‌ت‌ژیانی‌ئاژه‌ڵه‌کانیش

.‌ده‌گرێته‌وه‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌باوک،‌وه‌کو‌منداڵ‌هه‌ڵسوکه‌وت‌دهكات‌و‌له‌‌کوڕه‌که‌ی‌ده‌ترسێت.‌‌منداڵیش‌ده‌بێت‌به‌‌باوک‌و‌خۆی‌به‌‌سه‌ربه‌ست‌داده‌نێت.‌ترسی‌له‌‌باوکی‌نیه‌‌و‌ڕێزی‌بۆ‌دانانێت.‌بێگانه‌یه‌ک‌له‌‌شاره‌که‌دا،‌وه‌کو‌هاووڵاتیه‌ک

‌.مامه‌ڵه‌ی‌له‌گه‌ڵدا‌ده‌کرێت‌و‌به‌‌یه‌کسان‌ده‌بینرێن.به‌ڵێ،‌ئه‌وه‌‌ڕووده‌دات

‌وایه‌.‌شته‌‌ورده‌کانی‌دیکه‌ش‌به‌م‌جۆره‌‌ده‌رده‌که‌ون.‌مامۆستاکان‌له‌‌خوێندکاره‌کانیان‌ده‌ترسن،‌ستایشیان‌بۆ‌ده‌که‌ن.‌خوێندکاره‌کانیش‌ڕقیان‌له‌‌مامۆستاکانه‌.‌به‌گشتی،‌الوه‌کان‌به‌‌کرده‌وه‌‌و‌له‌‌قسه‌کردندا‌له‌گه‌ڵ‌گه‌وره‌کاندا‌پێشبڕکێ‌ده‌که‌ن‌و‌الساییان‌ده‌که‌نه‌وه‌.‌گه‌وره‌کانیش‌خۆیان‌ده‌خه‌نه‌ڕیزی‌الوه‌کانه‌وه‌،‌وه‌کو

‌.ئه‌وان‌یاری‌ده‌که‌ن،‌ڕاده‌بوێرن‌و‌له‌‌ده‌سته‌ڵات‌ناترسن‌.‌به‌ته‌واوی‌ڕاسته

‌ئه‌و‌په‌ڕی‌سه‌ربه‌ستی‌له‌وێدا‌به‌رقه‌رار‌ده‌بێت،‌که‌‌کۆیله‌‌و‌خاوه‌ن‌کۆیله‌،‌ژن‌و‌پیاو،‌وه‌کو‌یه‌ک‌سه‌ربه‌ستن.‌هه‌روه‌ها،‌له‌‌بیرم‌چوو‌باسی‌یه‌کسانی‌ژن‌و‌پیاو‌له‌به‌رده‌م‌یاسادا‌و‌سه‌ربه‌ستیه‌که‌یان‌له‌

‌.په‌یوه‌ندییه-‌‌کانیاندا‌بکه‌م‌له‌باره‌ی‌ئاژه‌ڵه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئایا‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌سخیلۆس‌ڕێده‌که‌وین،‌که‌‌ده‌ڵێت،‌"‌ئه‌وه‌ی‌له‌سه‌ر‌زارته‌

151

(50بیدرکێنه‌."‌)‌به‌دڵنیاییه‌وه‌.‌به‌م‌جۆره‌‌باسیده‌که‌م:‌ئه‌وه‌ی‌تاقینه‌کردبێته‌وه‌‌نازانێت‌ئاژه‌ڵی‌ماڵی‌له‌‌شارێکی‌دیموکراسیدا

‌چه‌ند‌سه‌ر‌به‌سته‌.‌وه‌کو‌ده‌ڵێین،‌سه‌گ‌ده‌بێت‌به‌‌ده‌ستگیران؛‌ئه‌سپ‌و‌که‌ر‌به‌‌سه‌ربه‌رزی‌به‌‌نێو‌شاردا‌‌.ده‌سوڕێنه‌وه‌‌و‌خۆیان‌به‌خه‌ڵکدا‌ده‌ده‌ن.‌ئاژه‌ڵه‌کانی‌دیکه‌ش‌به‌هه‌مان‌شێوه‌‌سه‌ربه‌ستن

‌ئه‌وه‌ی‌تۆ‌باسی‌ده‌که‌یت‌منیش‌ده‌یزانم.‌به‌‌کورتیه‌که‌ی:‌هاووڵاتیان‌له‌‌ئاستی‌چه‌وساندنه‌وه‌دا‌دڵ‌ڕه‌ق‌ڕاده‌وه‌ستن.‌ته‌نانه‌ت‌تۆزقاڵێک‌هه‌ست‌به‌وه‌

‌بکه‌ن،‌که‌‌چه‌وساونه‌ته‌وه‌‌توڕه‌‌ده‌بن‌و‌دژی‌ڕاده‌وه‌ستن.‌دواجاریش‌گوێ‌ناده‌نه‌‌یاساکان‌و‌هیچ‌.ده‌سته‌ڵاتێکیش‌له‌‌ژوور‌‌خۆیانه‌وه‌‌دانانێن

‌.‌وایه‌.به‌‌بۆچوونی‌من،‌زۆردارێتی‌له‌م‌هه‌ڵوێسته‌وه‌‌سه‌رهه‌ڵده‌دات

‌راسته‌،‌به‌ڵام‌دوای‌ئه‌مه‌‌چی‌ڕووده‌دات.------------------------------------------------------‌

‌پ‌ز(‌نوسه‌رێکی‌شانۆگه‌ری‌تراجیدی‌یۆنانییه‌،‌نزیکه‌ی‌نه‌وه‌د‌شانۆگه‌ری‌نوسیوه‌‌به‌ڵام‌ته‌نیا‌حه‌وت456-525(‌ئه‌سخیلۆس)50) ‌‌دانه‌یان‌ماونه‌ته‌وه‌.‌له‌‌شاری‌ئیلیوسیس‌له‌دایک‌بووه‌‌و‌له‌‌سیسلی‌مردوه‌.‌له‌‌جه‌نگی‌نێوان‌یۆنانییه‌کان‌و‌فارسه‌کاندا‌به‌شداری

‌کردووه‌.‌)وه‌رگێڕ(‌ئه‌و‌نه‌خۆشیه‌ی‌توشی‌ڕژێمی‌ئۆلیگارکی‌هات‌بووه‌‌هۆی‌ڕووخانی.‌هه‌مان‌نه‌خۆشی‌توشی‌ئه‌م‌ڕژێمه‌ش

‌ده‌بێت.‌به‌ڵام‌له‌م‌ڕژێمه‌دا‌نه‌خۆشیه‌که‌‌گرانتره‌‌و‌دیموکراسییه‌ت‌له‌ناوده‌بات.‌زۆر‌جار‌زیاده‌ڕۆیی‌له‌بوارێکدا‌ئاکامێکی‌دژوه‌ستاو‌ده‌گرێته‌‌خۆی.‌ئه‌مه‌ش‌له‌‌وه‌رزه‌کان‌و‌ڕووه‌ک‌و‌له‌شدا،‌دواجاریش‌له‌

‌.ڕژێم‌و‌ده‌ستوردا‌ڕووده‌دات.‌ئه‌وه‌‌شتێکی‌چاوه‌ڕوانکراوه

‌زیاده‌ڕۆیی‌له‌‌سه‌ربه‌ستیدا‌ئاکامه‌که‌ی‌کۆیالیه‌تیه‌.‌گرنگ‌نیه‌‌ئه‌مه‌ش‌له‌‌ژیانی‌تاکه‌‌که‌سدا‌یان‌شارێکدا.بێت،‌ھهر‌ڕووده‌دات

.‌وایه‌که‌وابوو،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌زۆردارێتی‌ئاکامی‌دیموکراسیه‌ته‌.‌له‌و‌سه‌ربه‌ستیه‌‌بێ‌سنوره‌وه‌‌ده‌گه‌ینه‌‌ئه‌و

‌.په‌ڕی‌کۆیالیه‌تی‌.‌راسته‌،‌ئه‌وه‌ش‌بۆچوونێکی‌له‌باره

‌به‌ڵام‌هه‌ستده‌که‌م‌پرسیاره‌که‌ی‌تۆ‌جیاواز‌بێت.‌تۆ‌پرسیارت‌له‌باره‌ی‌ئه‌و‌نه‌خۆشییه‌وه‌‌کرد،‌که‌‌توشی‌.ئۆلیگارکی‌و‌دیموکراسیه‌ت‌ده‌بێت

‌.‌وایه‌ئه‌وه‌ی‌له‌بیرمدا‌بوو،‌له‌‌وه‌ڵامدانه‌وه‌که‌دا‌باسیبکه‌م،‌ده‌سته‌یه‌ک‌له‌‌مرۆڤه‌‌ته‌مه‌ڵه‌‌ده‌ست‌بڵاوه‌کان‌بوو،‌که‌

‌ئازاترینیان‌ده‌بێت‌به‌‌فه‌رمانڕه‌واو‌ترسنۆکترینیشیان‌فه‌رمانڕه‌وایکراو.‌ئه‌م‌دوو‌جۆره‌‌ئه‌ندامانه‌شمان‌به‌‌.نێره‌‌هه‌نگی‌چزودار‌و‌بێ‌چزو‌دانا

‌.‌ڕاسته‌ئه‌م‌دوو‌جۆره‌‌کێشه‌يه‌بۆ‌هه‌موو‌ده‌ستورێک‌دروستده‌که‌ن.‌بۆ‌له‌ش‌وه‌کو‌به‌ڵغه‌م‌و‌نه‌خۆشی‌زراون.‌دژی

‌ئه‌مانیش‌پزیشکی‌چاک‌و‌یاساسازکه‌ر‌له‌‌شاره‌که‌دا‌کارده‌که‌ن،‌هه‌وڵده‌ده‌ن‌نه‌هێڵن‌سه‌رهه‌ڵده‌ن‌و‌که‌.‌سه‌ریشیان‌هه‌ڵدا‌ده‌یانه‌وێت‌به‌زووترین‌کات‌بنبڕیان‌بکه‌ن

‌.پێویسته‌‌بنبڕبکرێن‌له‌نێو‌ڕژێمێکی‌دیموکراسییدا‌سێ‌چین‌هه‌ن:‌یه‌که‌میان‌چینی‌ملهوڕه‌کانه‌.‌ئهم‌‌چینه‌له‌نێو‌ڕژێمی

‌ئۆلیگارکیشدا‌سه‌رهه‌ڵده‌دات‌]به‌نێره‌‌هه‌نگ‌ناوزه‌دمان‌کرد[.‌هۆی‌سه‌رهه‌ڵدانی‌ئه‌م‌چینه‌ش‌بۆ‌.‌سه‌ربه‌ستیه‌‌به‌ربڵاوه‌که‌‌ده‌گه‌ڕێته‌وه

‌.‌وایه.‌به‌ڵام‌له‌‌ڕژێمێکی‌دیموکراسیدا‌ئه‌مه‌‌زه‌قتره

‌چۆن؟

152

‌له‌‌ڕژێمی‌ئۆلیگارکییدا‌ئه‌ندامانی‌نێو‌ئه‌م‌‌چینه‌‌مافی‌فه‌رمانڕه‌واییان‌پێنه‌دراوه‌‌و‌په‌روه‌رده‌‌نه‌کراون.‌به‌هێزیش‌نین.‌به‌ڵام‌له‌‌ڕژێمی‌دیموکراسییدا‌ده‌بن‌به‌‌فه‌رمانڕه‌واکه‌ران.‌خه‌ڵکی‌ته‌نیا‌له‌‌ده‌وری‌گوته‌

‌.‌بێژه‌کاندا‌کۆده‌بنه‌وه‌‌و‌نابن‌به‌‌خاوه‌نی‌ده‌سته‌ڵاتی‌ڕامیاری‌شاره‌که‌.‌ڕاسته

‌.‌که‌وابوو‌چینێک‌هه‌یه‌،‌که‌‌له‌‌زۆرینه‌ی‌خه‌ڵکه‌وه‌‌جیاوازه‌ئه‌و‌چینه‌‌چیه‌؟

‌له‌‌بازرگانیکردندا‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌به‌رنامه‌‌و‌ڕێک‌و‌پێکی‌پیشه‌که‌‌به‌ڕێوه‌‌ده‌به‌ن‌پاره‌ی‌زۆرتر‌په‌یدا‌ده‌که‌ن‌و‌.ده‌وڵه‌مه‌ندتر‌ده‌بن

‌.ده‌شێت‌.ئه‌وان‌هه‌نگوینی‌زۆر‌تر‌بۆ‌نێره‌هه‌نگه‌کان‌دروستده‌که‌ن

‌چۆن]هه‌نگوینی[‌زۆرتر‌دروستده‌که‌ن،‌که‌‌ئه‌وان]له‌‌شاره‌که‌دا[‌که‌م‌بن؟‌.من‌ئه‌مه‌‌ناوده‌نێم‌چینی‌ده‌وڵه‌مه‌ند،‌که‌‌نێره‌هه‌نگه‌کان‌له‌‌سه‌ریان‌ده‌ژین

‌.ده‌توانین‌ئه‌و‌ناوه‌یان‌لێبنێین‌ئه‌وانه‌ی‌خه‌ریکی‌ئیش‌و‌کاری‌ده‌ستین‌چینی‌سێیه‌م‌دروست‌ده‌که‌ن.‌‌ئه‌وان‌خۆیان‌له‌‌کاروباری

‌ڕامیارییه‌وه‌‌تێهه‌ڵناقورتێنن.‌به‌‌ڕاده‌یه‌کی‌که‌میش‌موڵک‌و‌سامانیان‌هه‌یه‌.‌به‌ڵام‌پێکه‌وه‌‌گه‌وره‌ترین‌و.به‌هێزترین‌چینی‌نێو‌ڕژێمی‌دیموکراسین

،‌ڕاسته‌.به‌ڵام‌یه‌کناگرن،‌مه‌گه‌ر‌بیانه‌وێت‌له‌‌هه‌نگوین‌خواردندا‌به‌شداری‌بکه‌ن

‌ئه‌وان‌به‌شیان‌ده‌درێت.‌هه‌رچه‌نده‌‌فه‌رمانڕه‌واکان‌به‌شێکی‌زۆری‌ئه‌و‌هه‌نگوینه‌،‌که‌‌له‌‌چینی‌ده‌وڵه‌مه‌ندی.ده‌سه‌نن‌بۆ‌خۆیانی‌هه‌ڵده‌گرن

‌.به‌ڵێ،‌به‌و‌جۆره‌‌به‌‌سه‌رخه‌ڵکدا‌دابه‌شده‌کرێت‌ئایا‌ئه‌وانه‌ی‌موڵک‌و‌سامانه‌که‌یان‌لێده‌سه‌نرێت‌و‌به‌‌سه‌ر‌که‌سانی‌دیکه‌دا‌دابه‌شده‌کرێت،‌ده‌توانن

‌به‌رگری‌له‌‌خۆیان‌بکه‌ن؟‌.‌هه‌ڵبه‌ته

‌ئه‌گه‌ر‌نه‌یانه‌وێت‌شۆڕشیش‌بکه‌ن‌نێره‌‌هه‌نگه‌کان‌به‌وه‌‌تاوانباریانده‌که‌ن،‌که‌‌گوایه‌‌دژی‌کۆمه‌ڵن.ئۆلیگارکییانه‌‌ره‌فتار‌ده‌که‌ن

‌.‌ڕاسته‌له‌‌کۆتاییدا،‌کاتێک‌ده‌زانن‌زوڵمیان‌لێکراوه‌‌ده‌بن‌به‌‌ئۆلیگارک‌و‌په‌نا‌بۆ‌الیه‌نی‌خراپی‌ئۆلیگارکی‌ده‌به‌ن.

‌ئه‌مه‌ش‌به‌‌خواستی‌خۆیان‌نیه‌.‌خه‌ڵکیش]له‌نێو‌ڕژێمی‌دیموکراسیدا[‌به‌‌نه‌زانی‌ده‌مێننه‌وه‌.‌نێره‌‌هه‌نگه‌کان‌.هه‌ڵیان‌ده‌خه‌ڵه‌تێنن

‌.‌لێره‌دا‌تاوانبارکردن‌و‌دادگایکردن‌دێته‌‌ئاراوه‌.‌ڕاسته

‌ئایا‌خه‌ڵکی‌فێرنه‌کراون‌تاکێک‌بکه‌ن‌به‌‌پێشه‌وای‌خۆیان‌و‌گه‌وره‌ی‌بکه‌ن؟‌.ئه‌وه‌‌ده‌که‌ن

‌.ئه‌مه‌ش‌سهرهتای‌پهيدابوونى‌زۆردار‌ییه‌.‌‌زۆردار‌لێره‌وه‌‌سه‌رهه‌ڵده‌دات.وایه

‌ئه‌و‌گۆڕانکارییه‌‌له‌‌پێشه‌وایه‌کی‌کۆمه‌ڵه‌وه،‌بۆ‌زۆردارێک‌چۆن‌ده‌ستپێده‌کات؟‌ئایا‌له‌وێدا‌ڕوونادات،‌که‌‌پێشه‌واکه‌،‌وه‌کو‌پاڵه‌وانی‌نێو‌چیرۆکی‌په‌رستگای‌لیکێۆنی‌زیۆس،‌له‌‌ئارکادیا‌هه‌ڵسوکه‌وت‌بکات؟

‌کام‌چیرۆکه‌؟‌گوایه‌‌گۆشتی‌مرۆڤیان‌له‌گه‌ڵ‌گۆشتی‌دیکه‌دا‌قیمه‌‌کردوه‌‌و‌خواردوویه‌تی‌و‌بووه‌‌به‌‌گورگ.‌ئه‌م‌چیرۆکه‌ت

‌نه‌بیستووه‌؟‌.‌بیستوومه

‌ئه‌مه‌ش‌له‌و‌پێشه‌وایه‌دا‌ڕووده‌دات،‌که‌‌ده‌سته‌ڵاتی‌به‌سه‌ر‌شاره‌که‌دا‌گرتوه‌.‌هیچ‌شتێک‌ڕێگه‌ی‌ناگرێت‌ئه‌گه‌ر‌خوێنی‌که‌س‌و‌کار‌و‌خزمه‌کانی‌خۆی‌بڕێژێت؛‌کێشه‌ی‌ساخته‌یان‌بۆ‌دروستبکات،‌بۆ‌دادگاییکردن

153

‌ڕایانکێشێت‌و‌فه‌رمانی‌کوشتنیان‌ده‌رکات،‌خوێنی‌هاووڵاتیانیش‌بخواته‌وه‌.‌هه‌ندێکیان‌ده‌کوژێ‌یان.‌ده‌ربه‌ده‌ریان‌ده‌کات.‌قه‌رزه‌کان‌له‌سه‌ر‌خۆی‌الده‌بات‌و‌یاسای‌دابه‌شکردنی‌زه‌وی‌هه‌ڵده‌وه‌شێنێته‌وه

‌دوای‌ئه‌م‌کارانه‌‌چاره‌نوسی‌چی‌ده‌بێت؟‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌ده‌ستی‌دوژمنه‌کانی‌نه‌کوژرێت‌نابێت‌به‌گورگ‌یان‌‌زۆردار؟

‌.بێگومان‌ده‌بێت‌به‌‌زۆردار.ئه‌مه‌‌ئه‌و‌که‌سه‌یه‌‌دژی‌چینی‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌ڕاده‌وه‌ستێت

.‌دروسته‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌شاره‌که‌‌ده‌رکرا‌و‌بتوانێ‌جارێکی‌دیکه‌‌بگه‌ڕێته‌وه‌‌و‌ده‌سته‌ڵات‌بگرێته‌‌ده‌ست‌دڕنده‌تر‌ڕه‌فتار

‌ناکات؟‌.‌هه‌ڵبه‌ته

.دوژمنه‌کانیشی‌ئه‌گه‌ر‌نه‌یانتوانی‌جه‌ماوه‌ر‌دژی‌هانبده‌ن‌هه‌وڵی‌کوشتنی‌به‌‌دزییه‌وه‌‌ده‌ده‌ن.ئه‌وه‌‌ده‌که‌ن

‌.‌لێره‌دا‌کێشه‌ی‌ئه‌وانه‌ش‌دێته‌‌پێش،‌که‌‌ده‌بن‌به‌‌پاسه‌وانی‌زۆرداره‌که.‌ڕاسته

‌.‌ئه‌مه‌ش‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌یه‌‌‌ژیانی‌له‌‌مه‌ترسییدایه.‌ڕاسته

‌کاتێک‌ده‌وڵه‌مه‌ندێک‌به‌وه‌‌تاوانبار‌ده‌کرێت،‌که‌‌دژی‌کۆمه‌ڵه‌،‌وه‌کو‌پێشبینیه‌که‌ی‌کرۆسێس‌وایه‌،‌که‌‌ده‌ڵێت؛

‌‌بێ‌شه‌رمانه‌‌و‌ترسنۆکانه‌.خۆی‌گه‌یانده‌‌نێو‌زیخ‌و‌به‌ردی‌که‌ناری‌ڕووباری‌هێرمس

‌.ئه‌وه‌‌ڕاسته‌‌شه‌رم‌ناکات‌.به‌ڵام‌بگیرێت‌ده‌یکوژن

‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه.‌ئه‌و‌پێشه‌وایه‌ی‌به‌زه‌وییدا‌نه‌دراوه‌‌خۆی‌به‌‌گه‌وره‌‌و‌به‌رز‌داناوه

‌پاش‌له‌ناوبردنی‌نایاره‌کانی،‌وه‌کو‌زۆردارێک‌له‌نێو‌گالیسکه‌ی‌شاردا‌ڕاده‌وه‌ستێت.له‌وه‌‌زیاتر‌چ‌هه‌یه‌‌بیکات؟

‌ئێستا‌پێویسته‌‌باسی‌جۆری‌به‌خته‌وه‌ری‌له‌‌ژیانی‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌و‌شاره‌دا‌بکه‌ین،‌که‌‌زۆردار‌فه‌رمانڕه‌وایی‌.تێدا‌ده‌کات

‌.پێویسته‌،‌حه‌زده‌که‌م‌باسیبکه‌ین‌ئایا‌زۆردار‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌بۆ‌ماوه‌یه‌کیش‌پاش‌ده‌سته‌ڵات‌وه‌رگرتنيش‌ڕووی‌خۆش‌نیشانی‌هاووڵاتیان

‌نادات؟‌به‌ڵێنی‌زۆریان‌پێنادات؟‌قه‌رزه‌کانیان‌له‌سه‌ر‌النابات؟‌زه‌وییه‌کانیان‌به‌سه‌ردا‌دابه‌ش‌ناکات؟‌خۆی‌وه‌کو‌پێشه‌وایه‌کی‌نه‌رم‌و‌چاک‌ده‌رناخات؟

.ئه‌وه‌‌ده‌کات‌پاش‌ئه‌مه‌‌ڕوو‌له‌‌دوژمنه‌کانی‌ده‌کات‌و‌ئاگری‌جه‌نگ‌خۆشده‌کات‌تاکو‌هاووڵاتیان‌بگه‌نه‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی

‌.‌بوونی‌پێشه‌وایه‌ک‌بۆ‌ئه‌م‌کاره‌‌پێویسته‌.‌هه‌ڵبه‌ته

‌هاووڵاتیانیش‌ئه‌وه‌نده‌‌باج‌بۆ‌جه‌نگه‌که‌‌ده‌ده‌ن‌هه‌ژارده‌بن‌و‌بیر‌له‌‌پیویستیه‌کانی‌ژیانی‌ڕۆژانه‌یان‌.ده‌که‌نه‌وه‌‌و‌کاتیان‌بۆ‌وه‌ستان‌دژی‌فه‌رمانڕه‌واکه‌‌نابێت

‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌له‌سه‌رو‌ئه‌مه‌وه‌،‌ئه‌گه‌ر‌گومان‌له‌‌که‌سێک‌بکات‌به‌خائین‌ناوزه‌دی‌ناکات‌و‌له‌ناوی‌نابات؟

‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌نیه‌‌زۆردار‌هه‌میشه‌‌جه‌نگ‌خوازه‌‌و‌ده‌یه‌وێت‌جه‌نگ‌به‌رپابکات؟‌.‌وایه

‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌ش‌نیه‌‌هاووڵاتیان‌ڕقیان‌لێییه‌تی؟‌.‌هه‌ڵبه‌ته

154

‌بێجگه‌‌له‌مه‌،‌ئه‌وانه‌ی‌پشتگیری‌زۆرداره‌که‌یان‌کرد،‌یارمه‌تیاندا‌ده‌سه‌ڵات‌وه‌رگرێ،‌ئێستاش‌له‌‌ده‌وڵه‌ته‌که‌دا‌خاوه‌نی‌ده‌سته‌ڵاتن،‌ڕه‌خنه‌‌له‌‌زۆرداره‌که‌‌ناگرن‌و‌له‌الی‌ئه‌و‌بیروڕای‌خۆیان‌ده‌رنابڕن؟

‌.ئه‌وه‌‌ده‌که‌ن‌پێویسته‌‌ئه‌وانه‌ی‌ئازا،‌زانا‌و‌ده‌وڵه‌مه‌ندن‌له‌‌نزیکه‌وه‌‌ببینێت‌و‌‌‌خۆی‌به‌‌دوژمنیان‌دابنێت،‌به‌رده‌وام‌هه‌وڵی

‌.نه‌مانیان‌بدات‌.‌دروسته

‌.به‌ڵێ،‌ئه‌مه‌ش‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌کارکردنی‌پزیشکه‌وه‌یه‌‌له‌سه‌ر‌له‌شی‌نه‌خۆشێک‌.ئه‌گه‌ر‌بیه‌وێت‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکات‌ئه‌و‌کاره‌‌پێویسته‌‌بکرێت

‌.ئه‌و‌چاری‌نیه‌.‌ده‌بێت‌له‌گه‌ڵ‌زۆرینه‌یه‌کی‌که‌م‌هێز‌و‌چه‌وساوه‌دا‌بژی‌یان‌بمرێت.به‌ڵێ

ئایا‌چه‌ند‌ڕقی‌هاووڵاتیان‌به‌رانبه‌ری‌به‌رز‌بێته‌وه‌‌ئه‌وه‌نده‌ش‌پێویستی‌به‌‌پاسه‌وان‌نیه‌‌بیپارێزن؟‌.‌هه‌ڵبه‌ته

‌کێن‌ئه‌و‌پاسه‌وانانه‌ی‌جێگه‌ی‌موتمانه‌ی‌ئه‌ون؟‌له‌‌کوێوه‌‌په‌یدایان‌ده‌کات؟‌.به‌‌پاره‌‌په‌یدایانده‌کات‌و‌ڕایانده‌گرێت

‌.سوێنده‌خۆم‌مه‌به‌ستت‌نێره‌‌هه‌نگه‌،‌که‌‌له‌‌شوێنی‌دیکه‌وه‌‌دێن‌.‌ڕاسته

‌ئه‌ی‌هاووڵاتیانی‌شاره‌که‌؟‌ئاماده‌نین؟‌ئاماده‌بوون‌بۆ‌چی؟

‌.کۆیله‌کانی‌نێو‌شاره‌که‌‌سه‌ربه‌ست‌ده‌کات‌و‌ده‌یانکات‌به‌‌پاسه‌وان‌.دڵنیام،‌زۆر‌دڵسۆزی‌ده‌بن

.زۆردار‌ده‌بێت‌زۆر‌به‌خته‌وه‌ربێت‌.دۆست‌و‌دوژمنی‌خۆی‌له‌ناو‌بردبێت‌‌و‌پشت‌به‌م‌پاسه‌وانانه‌‌‌ببه‌ستێت

‌.پاسه‌وانه‌کانیش‌موو‌چه‌خۆرن‌ئه‌م‌پاسه‌وانانه‌‌که‌سانی‌ده‌وروبه‌ری‌زۆرداره‌که‌یان‌خۆشده‌وێت.‌هاووڵاتیه‌‌به‌رێزه‌کانیش‌ڕقیان‌لێیه‌تی‌و

‌.‌خۆینى‌لێ‌دوور‌‌ده‌خه‌نه‌وه‌.‌هه‌ڵبه‌ته

(51له‌م‌ڕووه‌وه‌،‌تراجیدیا‌شتێکی‌چاکه‌‌و‌ئوریپیدسیش‌تراجیدیا‌نوسێکی‌گه‌وره‌یه‌.)‌بۆ‌چی؟

‌له‌‌شوێنێکدا‌زیره‌کانه‌‌ده‌ڵیت،‌"‌‌ئه‌و‌زۆردارانه‌‌زانان،‌که‌‌ده‌بن‌به‌‌هاوڕێی‌که‌سانی‌زانا."‌مه‌به‌ستی‌له‌‌."زانا"‌ئه‌و‌که‌سه‌یه‌،‌که‌‌ئێمه‌‌نه‌ماندیوه‌‌هاوڕێیه‌تی‌زۆردار‌بکات

‌.‌به‌ڵی.‌له‌‌شوێنی‌دیکه‌شدا‌زۆرداری‌به‌‌خوا‌داناوه‌که‌وابوو،‌مادامه‌کی‌شاعیره‌‌تراجیدییه‌کان‌زانان‌ئه‌گه‌ر‌‌ستایش‌بۆ‌زۆردار‌بکه‌ن،‌ڕێگه‌یان‌ناده‌ین‌له

‌.‌شاره‌که‌ماندا‌بژین‌.دڵنیام‌لێمان‌ده‌بوورن

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌بۆ‌شاره‌کانی‌دیکه‌‌ده‌ڕۆن.‌خه‌ڵکی‌کۆده‌که‌نه‌وه‌‌و‌ده‌نگ‌به‌رزه‌کان‌به‌کرێ‌ده‌گرن‌باسی‌.دیموکراسیه‌ت‌و‌زۆردارییان‌بۆ‌ده‌که‌ن

.ئه‌و‌کاره‌‌ده‌که‌ن‌له‌‌الیه‌ن‌سه‌رۆکه‌‌زۆرداره‌که‌وه‌‌ڕێزیان‌لێده‌نرێت‌و‌خه‌ڵات‌ده‌کرێن.‌به‌ڵام‌ئه‌وان‌چه‌ند‌له‌و‌ڕووه‌وه‌

‌.به‌رزبکرێنه‌وه‌‌ئه‌وه‌نده‌ش‌له‌چاو‌کۆمه‌ڵدا،‌نزم‌ده‌بینرێن‌.‌به‌‌ته‌واوی‌وایه

‌ئێمه‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌مه‌ش‌ڕێنه‌که‌وتین.‌با‌بگه‌ڕێینه‌وه‌‌بۆ‌پاسه‌وانه‌کانی‌سه‌رۆکه‌‌زۆرداره‌که‌،‌تاکو‌بزانین‌چۆن‌.مووچه‌یان‌بده‌ینێ

155

.ئاشکرایه‌،‌زۆرداره‌که‌‌ده‌ست‌به‌‌سه‌ر‌خه‌زێنه‌ی‌ده‌وڵه‌تدا‌ده‌گرێت.‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆی‌پاره‌‌خه‌رج‌ده‌کات‌چ‌ده‌کات‌ئه‌گه‌ر‌خه‌زێنه‌‌هیچی‌تێدا‌نه‌ما؟

‌.ئه‌وسا‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌بۆ‌سه‌ر‌موڵکی‌باوکی.ئه‌وه‌‌ده‌کات

‌سه‌باره‌ت‌ئه‌مه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئه‌گه‌ر‌خه‌ڵکی‌توڕه‌‌بوو‌له‌وه‌ی‌ڕاست‌نیه‌‌کوڕێکی‌گه‌وه‌ره‌‌له‌سه‌ر‌باوکی‌بژی،‌یه‌که‌م،‌ده‌بێت‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌بێت،‌کوڕه‌که‌‌چاودێری‌باوکی‌بکات.‌دووه‌م،‌باوکی‌دروستی‌نه‌کردووه‌،

‌که‌‌گه‌وره‌بوو‌ببێت‌به‌‌زۆردار‌و‌چه‌وسێنه‌ر‌و‌به‌خێویشی‌بکات.‌سێیه‌م،‌وه‌کو‌چۆن‌باوکێک‌کوڕه‌که‌ی‌له‌‌.ماڵه‌وه‌‌ده‌رده‌کات‌خه‌ڵکیش‌داوا‌له‌م‌زۆرداره‌‌ده‌که‌ن‌شار‌چۆڵ‌بکات

‌خه‌ڵکی‌بۆیان‌ده‌رده‌که‌وێت،‌چ‌جۆره‌‌کوڕێکیان‌هه‌یه‌،‌چۆن‌زۆردارێکیان‌هێناوه‌ته‌‌کایه‌وه‌.‌ئه‌وان،‌که‌‌الوازن‌.ده‌یانه‌وێت‌به‌هێزێک‌ده‌ربکه‌ن

‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌زۆرداره‌که‌‌ده‌توانێت،‌زه‌بر‌دژی‌باوکی‌به‌‌کاربهێنێت؟.به‌ڵێ،‌ئه‌و‌کاته‌ی‌په‌الماری‌چه‌کی‌باوکی‌ده‌دات

‌--------------------------------------------------------‌)51(‌ ‌پ‌ز(‌شانۆگه‌ر‌نوسێکی‌یۆنانییه‌.‌گوایه‌‌نه‌وه‌دو‌دوو‌شانۆگه‌ری‌نوسیوه‌،‌به‌ڵام‌ته‌نیا‌هه‌ڤده‌‌دانه‌یان406-‌484ئیوریپیدس) ‌‌ماونه‌ته‌وه‌.‌به‌‌پێچه‌وانه‌ی‌ئه‌سخیلۆس‌و‌سۆفۆکلیسه‌وه‌‌بۆچوونه‌کانی‌ئه‌م‌نوسه‌ره‌‌‌پڕن‌له‌‌گومان‌و‌ڕه‌خنه‌‌به‌رانبه‌ر‌که‌لتوور‌و

ئه‌فسانه‌‌یۆنانییه‌کان.)وه‌رگێڕ(

‌مه‌به‌ستت‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌زۆرداره‌که‌‌باوک‌کوژه‌،‌ڕێز‌له‌و‌پیاوه‌‌پیره‌ناگرێت.‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌خه‌ڵکی‌له‌نێو‌تاوه‌‌که‌،‌ياندهداته‌‌نێو‌ئاگرەکه‌وه‌‌و‌خۆی‌کردوه‌‌به‌خاوه‌نیان.ڕزگارکات‌فڕ

‌له‌‌جێگه‌ی‌سه‌ربه‌ستیه‌که‌شیان،‌‌له‌‌ڕژێمه‌‌دیموکراسییه‌که‌دا‌‌که‌‌هه‌یانبوه‌،‌ئێستا‌توشی‌کۆیالیه‌تی‌بوون.‌دروسته‌،‌ئه‌وه‌‌مه‌به‌ستی‌منه‌.

باشه‌،‌ئێستا‌به‌ته‌واوی‌له‌گۆڕانکارییه‌که‌،‌له‌‌دیموکراسیه‌ته‌وه‌‌بۆ‌زۆرداری،‌تێناگه‌ین؟‌.به‌دڵنیاییه‌وه‌‌تێده‌گه‌ین

‌

156

به‌شی‌نۆیه‌م‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئه‌وه‌ی‌ماوه‌‌باسبکرێت‌فه‌رمانڕه‌وا‌زۆرداره‌که‌یه‌.‌چۆن‌که‌سێکی‌دیموکرات‌گۆڕانی‌به‌سه‌ردا‌دێت‌و

‌ده‌بێت‌به‌زۆردار؟‌‌که‌سێکی‌زۆردار‌چیه‌؟‌ئایا‌خراپه‌‌یان‌به‌خته‌وه‌؟‌.به‌ڵێ،‌ئه‌وه‌‌ماوه‌‌باسیبکه‌ین

‌ده‌زانیت‌شتێکی‌دیکه‌ش‌هه‌یه‌،‌که‌‌باسماننه‌کردوه‌؟‌چیه‌؟

‌هه‌ستده‌که‌م‌به‌‌باشی‌له‌‌جۆره‌کانی‌ئاره‌زوو‌نه‌دواوین‌و‌جیاماننه‌کردونه‌ته‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌مه‌ش‌نه‌کرێت‌.‌باسه‌که‌مان‌به‌‌ته‌مومژاوی‌ده‌مێنێته‌وه

‌ئێستا‌کاته‌که‌ی‌باش‌نیه‌‌ئه‌وکاره‌‌بکه‌ین؟‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌کارێکی‌باشه‌.‌هه‌وڵده‌ده‌م‌چیم‌له‌‌باره‌ی‌ئاره‌زووه‌کانه‌وه‌‌ده‌وێت‌باس‌بکه‌م.‌ئه‌ویش‌به‌م

‌شێوه‌یه‌‌یه‌:‌هه‌ندێك‌له‌‌چێژ‌و‌ئاره‌زووه‌‌ناپێویسته‌کانمان‌په‌یڕه‌وی‌یاسا‌ناکه‌ن.‌ئه‌مانه‌ش‌له‌نێو‌ده‌روونی‌هه‌موو‌تاکێکدا‌هه‌ن.‌به‌ڵام‌له‌‌هه‌ندێک‌که‌سدا‌له‌الیه‌ن‌هۆشه‌وه‌‌سه‌رپه‌رشتیان‌ده‌کرێت‌و‌به‌گوێره‌ی

‌.یاساکان‌ده‌جوڵێنه‌وه‌.‌کۆمه‌ڵێکی‌بچوکیش‌هه‌ن،‌که‌‌ده‌توانن‌له‌ناویان‌به‌رن‌یان‌الوازیان‌بکه‌نئه‌و‌ئاره‌زووانه‌‌چین؟

‌ئه‌و‌ئاره‌زووانه‌ن،‌که‌‌له‌‌کاتی‌خه‌وتندا‌به‌‌ئاگان.‌له‌‌که‌تێکدا‌هۆش‌نوستووه‌‌و‌بێئاگایه‌‌ئه‌وان‌نه‌نوستون‌و‌به‌ئاگان.‌ئه‌و‌به‌شه‌‌ده‌روونه‌ی‌دڕنده‌‌و‌برسی‌و‌تینوه‌‌و‌هه‌وڵده‌دات‌بۆ‌تێرکردنی‌خۆی‌ڕێگه‌یه‌ک

‌بدۆزێته‌وه‌.‌‌ئه‌م‌جۆره‌‌ئاره‌زووانه‌‌بێشهر‌مانه‌‌بۆ‌تێرکردنی‌خۆيان‌له‌گه‌ڵ‌دایکی‌خۆشیان‌جووتدهبن..ته‌نانه‌ت‌ئاماده‌ن‌تاوانیش‌بكهن

‌.‌به‌‌کورتیه‌که‌ی‌بێ‌شه‌رمن.‌به‌ته‌واوی‌دروسته

‌له‌‌الیه‌کی‌دیکه‌وه‌،‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌ته‌ندروستی‌باشه‌‌و‌شێوازێکی‌ژیانی‌مامناوه‌ندی‌هه‌یه‌،‌پاش‌هه‌ڵسان‌به‌م‌.کارانه‌‌ده‌خه‌وێت:‌یه‌که‌م،‌ده‌سته‌ڵات‌به‌‌هۆشی‌ده‌دات‌و‌پشت‌به‌به‌ڵگه‌‌و‌سه‌لماندن‌ده‌به‌ستێت

‌دووه‌م،‌ئاره‌زووه‌کانی‌خۆی‌ناکوژێ‌و‌به‌ته‌واویش‌ملکه‌چیان‌نابێت.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌ده‌خه‌ون.‌الیه‌نه‌‌چاکه‌که‌ی‌ده‌روونی‌له‌‌كا‌تی‌خۆشی‌و‌ئازاردا‌شپرزه‌‌ناکه‌ن.‌سێیه‌م،‌الیه‌نی‌ئازایه‌تی‌ده‌روونیشی‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌ئارام

‌ده‌کاته‌وه‌.‌بۆنموونه‌،‌به‌‌توڕه‌بوونه‌وه‌‌ناخه‌وێت.‌پاش‌ده‌سته‌ڵات‌گرتن‌به‌سه‌ر‌ئه‌و‌دووالیه‌نه‌دا‌ڕوو‌له‌‌الیه‌نی‌هۆشه‌کی‌ده‌کات‌و‌پشو‌ده‌دات.‌به‌م‌جۆره‌‌ده‌توانێت‌ڕاستی‌بناسێت‌و‌خه‌وبینینه‌کانیشی‌ڕووناکتر

‌.‌ده‌بنه‌وه‌.‌به‌ته‌واوی‌دروسته

‌به‌‌هه‌رحاڵ،‌که‌مێک‌له‌‌باسه‌که‌‌المانداوه‌‌به‌ڵام‌خه‌ونه‌کانمان‌ده‌ریده‌خه‌ن،‌که‌‌مه‌ترسی‌و‌بێ‌یاسایی‌له‌نێو‌ئاره‌زووه‌کانی‌هه‌موو‌که‌سێکدا‌هه‌ن،‌ته‌نانه‌ت‌ئه‌وانه‌ی‌شێوازی‌ژیانیان‌مامناوه‌ندیشه‌.‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت

‌ت؟بۆچوونه‌که‌م‌پڕ‌واتاب.له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌و‌له‌گه‌ڵتام

157

‌بیرکه‌وه‌‌چۆن‌باسی‌مرۆڤێکی‌دیموکراتمان‌کرد.‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌باوکێکی‌ڕه‌زيلى‌ھهبوو‌به‌خێوی‌ده‌کرد،‌که‌‌ته‌نیا‌ڕێزی‌بۆ‌ئاره‌زووکردن‌له‌پاره‌کۆکردنه‌وه‌‌داده‌نا‌و‌ڕقی‌له‌‌ئاره‌زووه‌‌ناپێویسته‌کان‌بوو.‌‌وا‌نه‌بوو؟

‌.به‌ڵێ‌وابوو‌هاوڕێکردن‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وانهی‌به‌‌پێچه‌وانه‌ی‌باوکییه‌وه‌‌ده‌ژین‌هانی‌ده‌دا‌شوێن‌هه‌موو‌جۆره‌‌خۆشی‌و

‌ڕابواردنێک‌بکه‌وێت.‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا‌له‌نێوان‌ئه‌و‌دوو‌شێوازه‌ی‌ژیانهدا‌ڕاده‌وه‌ستێت‌و‌به‌الی‌هیچ‌الیه‌نێکدا‌ناڕوات.‌ژیانێک‌هه‌ڵده‌بژیرێت،‌که‌‌نه‌‌کۆیالنه‌یه‌‌و‌نه‌‌به‌ڕه‌ڵابوونیشه‌.‌لێره‌دا‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌له‌‌ئۆلگاری

‌.خوازێکه‌وه‌‌ده‌بێت‌به‌‌دیموکراسیخواز‌.ئه‌وه‌مان‌باسکرد

‌بیرکه‌وه‌،‌گريمان‌ئێستا‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌پیر‌بووه‌.‌کوڕێکی‌هه‌یه‌،‌که‌‌فێری‌نه‌ریت‌و‌به‌ها‌ڕه‌وشتیه‌کانی‌باوکی‌.‌بووه.‌باشه

‌ڕووداوه‌کانی‌ژیانی‌باوکی‌به‌سه‌ر‌ئه‌ویشادا‌دێن.‌یه‌که‌م،‌به‌‌ناوی‌سه‌ربه‌ستیه‌وه‌‌هه‌موو‌کارێکی‌دژ‌به‌‌یاسا‌ده‌کات.‌باوکی‌و‌که‌س‌و‌کاری‌ده‌یانه‌وێت‌یارمه‌تی‌ئه‌و‌ئاره‌زووانه‌ی‌بده‌ن،‌که‌‌مامناوه‌ندین‌و‌کاسانی

‌دیکه‌ش‌حه‌ز‌له‌‌به‌ڕه‌ڵابوونه‌که‌ی‌ده‌که‌ن.‌کاتێک‌ئه‌و‌کاسانه‌ی‌ده‌یانه‌وێت‌زۆردارێک‌له‌و‌الوه‌دا‌دروستبکه‌ن‌م‌ناتوانن‌ئه‌و‌‌کاره‌که‌‌بکه‌ن،‌هه‌وڵده‌ده‌ن‌حه‌ز‌و‌ئاره‌زووی‌سێکس‌له‌‌ده‌روونیا‌بڕوێنن‌و‌دووباڵیبه

‌گه‌وره‌‌به‌و‌نێره‌‌هه‌نگه‌‌بد‌ه‌ن‌و‌بیکه‌ن‌به‌‌پێشه‌وای‌ئه‌و‌ئاره‌زووه‌‌ته‌مه‌ڵانه‌ی‌هه‌موو‌شتێک‌خه‌رجده‌که‌ن.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌ئاره‌زووی‌سێکس‌له‌م‌نێره‌‌هه‌نگانه‌دا‌شتێکی‌جیاوازتر‌بێت؟

‌.نه‌خیر‌کاتێک‌ئاره‌زووه‌کانی‌دیکه‌‌پڕده‌کرێن‌له‌‌بۆنی‌خۆش،‌خراپه‌‌،‌شه‌راب‌و‌خۆشییه‌کانی‌دیکه‌شیان‌له‌گه‌ڵدا

‌ڕیزکران‌نێره‌هه‌نگه‌که‌‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆی‌ده‌فڕێ‌و‌ده‌نیشێته‌وه‌.‌‌ڕۆژ‌له‌‌دوای‌ڕۆژ‌گه‌وره‌تر‌ده‌بێت‌و‌حه‌زی‌بۆ‌پێوه‌دانیش‌زیاد‌ده‌کات.‌ئه‌م‌الیه‌نه‌ی‌ده‌روونی‌ڕوو‌له‌‌شێتی‌ده‌کات‌و‌به‌ڕه‌ڵاده‌بێت.‌هه‌موو

‌.الیه‌نێکی‌چاک‌له‌نێو‌ده‌روونی‌ئه‌و‌مرۆڤه‌دا‌ده‌کوژێت‌و‌به‌ره‌و‌توندڕه‌وی‌په‌لکێشی‌ده‌کات‌.تۆ‌زۆرچاک‌باسی‌سه‌رهه‌ڵدانی‌مرۆڤێکی‌زۆردار‌ده‌که‌یت

‌ئایا‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌ش‌نیه‌‌له‌‌کۆنه‌وه‌‌ئاره‌زووی‌سێکسیان‌به‌‌زۆردار‌داناوه‌؟‌.ده‌رده‌که‌وێت‌وابێت

‌ئایا‌سه‌رخۆش،‌وه‌کو‌زۆردار‌بیر‌ناکاته‌وه‌؟.‌به‌ڵێ‌وه‌کو‌زۆردار‌بیرده‌کاته‌وه

‌.مرۆڤێکی‌شێتیش‌ده‌یه‌وێت‌به‌رده‌وام‌فه‌رمانڕه‌وایی‌به‌سه‌ر‌کۆمه‌ڵ‌و‌خواکانیشدا‌بکات‌.ئه‌وه‌‌ده‌کات

‌که‌وابوو،‌مرۆڤی‌زۆردار‌پڕ‌به‌‌واتای‌خۆی‌ئه‌و‌که‌سه‌یه‌‌به‌‌سروشت‌یان‌له‌‌شێوازی‌ژیانییدا‌یان‌به‌.‌‌هه‌ردووکیانه‌وه،‌سه‌رخۆش‌و‌پڕه‌‌له‌‌ئاره‌زووی‌سێکس‌و‌شێته

.به‌ته‌واوی‌ئه‌مه‌‌شێوه‌ی‌سه‌رهه‌ڵدانی‌زۆرداره‌.‌به‌ڵام‌چۆن‌ده‌ژی؟

‌.‌دڵنیام‌تۆ‌وه‌ڵامی‌ئه‌و‌پرسیاره‌ت‌الیه‌به‌ڵێ،‌وه‌ڵامه‌که‌‌ده‌زانم‌.‌ئه‌و‌زۆرداره‌ی‌ئاره‌زووی‌سێکس‌ده‌روونی‌داگیرکردوه‌‌حه‌زی‌له‌‌ئاهه‌نگ‌گێڕان‌و

‌.‌ڕابواردن‌و‌کچه‌‌هاوڕێیه‌.پیویسته‌‌وابێت

ئایا‌له‌نێو‌ده‌روونی‌زۆرداره‌که‌دا‌ئاره‌زووی‌دیکه‌‌سه‌رهه‌ڵناده‌ن‌و‌داوای‌تێربوونى‌ل ‌ ‌ناکه‌ن؟.بێگومان

‌.بۆ‌ئه‌مه‌ش‌ئه‌و‌که‌سه‌‌پاره‌کانی‌خه‌رج‌ده‌کات‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه

‌.دوای‌خه‌رج‌کردنی‌پاره‌کانی‌ده‌که‌وێته‌‌قه‌رزکردن‌.‌وایه

‌دوای‌ئه‌وه‌ی‌پاره‌ی‌نه‌ما‌ئاره‌زووه‌‌وروژاوه‌کانی‌ده‌روونی‌ناڕه‌زایی‌ده‌رنابڕن؟‌ئاره‌زووی‌سێکس‌پێوه‌ی

158

‌‌نادات؟‌په‌الماری‌ئاره‌زووه‌کانی‌دیکه‌‌نادات؟‌.ئه‌وه‌‌ڕووده‌دات

‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌ئه‌و‌که‌سه‌‌دوو‌ڕێگه‌ی‌له‌به‌رده‌مه‌.‌به‌‌هه‌ر‌شێوه‌یه‌ک‌بێت‌پێویسته‌‌پاره‌]بۆ‌تێرکردنی‌.‌ئاره‌زووه‌کانی[‌په‌یدا‌بکات‌یان‌خۆی‌بخاته‌‌نێو‌تاڵی‌و‌ناخۆشییه‌وه

‌.‌پێویسته‌وه‌کو‌چۆن‌ئاره‌زووی‌نوێ‌جێگه‌ی‌ئاره‌زووه‌‌کۆنه‌کان‌ده‌گرێته‌وه‌و‌له‌ناویانده‌بات،‌ئه‌م‌الوه‌ش‌نایه‌وێت‌پاره‌

‌و‌موڵکی‌دایک‌و‌باوکی‌داگیر‌بکات‌و‌خه‌رجیان‌بکات؟.‌هه‌ڵبه‌ته

‌ئه‌گه‌ر‌دایک‌و‌باوکی‌ڕازی‌نه‌بوون‌پاره‌که‌یان‌نادزێت؟‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه

‌ئه‌گه‌ر‌نه‌توانێ‌بیدزێت‌به‌‌زۆر‌لێیان‌ناسه‌نێت؟.له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌ئه‌وه‌‌ده‌کات

‌ئه‌گه‌ر‌دایک‌و‌باوکی‌ئاماده‌بوون‌شه‌ڕی‌له‌گه‌ڵدا‌بکه‌ن‌کوڕه‌که‌‌زۆردارانه‌‌به‌رانبه‌ریان‌ڕاناوه‌ستێت؟‌.من‌لێره‌دا‌زۆر‌گه‌شبین‌نیم

‌ئه‌دیمه‌نتۆس،‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌کوڕه‌که‌‌دایکی‌بۆ‌‌کچێکی‌هاوڕێ‌بگۆڕێته‌وه‌،‌که‌‌تازه‌‌ناسیویه‌تی؟‌یان‌بۆکوڕێکی‌جوان‌باوکی‌خۆی‌له‌ناونابات؟‌یان‌باوک‌و‌دایکی‌نا‌کات‌به‌‌کۆیله‌ی‌ئه‌وان؟

‌.به‌ڵێ،‌دڵنیام‌ئه‌وه‌‌ده‌کات‌.به‌‌ڕاستی‌سه‌یره‌،‌کوڕێکی‌زۆردارت‌هه‌بێت

‌.بێگومان‌چ‌ڕووده‌رات‌ئه‌گه‌ر‌پاره‌و‌موڵکی‌دایک‌و‌باوکیشی‌خه‌رج‌کرد؟

‌به‌و‌هه‌موو‌حه‌ز‌و‌ئاره‌زوانه‌وه‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت‌ماڵی‌که‌سێکی‌دیکه‌‌تاڵان‌بکات‌یان‌به‌‌شه‌و‌له‌‌تاریکیدا‌نبكات؟‌ئایا‌هه‌موو‌ئه‌و‌به‌ها‌ڕه‌وشتیانه‌ی‌له‌چاکه‌تی‌که‌سێک‌بدزێت؟‌که‌ل‌و‌په‌لی‌نێو‌په‌رستگا‌تا

‌منداڵییه‌وه‌‌فێری‌بووه‌‌فڕێیاننادات‌و‌نابێت‌به‌‌ژێر‌ده‌سته‌ی‌ئاره‌زوو‌ی‌بۆ‌سێکس؟‌ئێستا‌ئه‌و‌ئاره‌زووانه‌ی‌پێشوی،‌که‌‌ده‌خه‌وتن‌و‌جڵه‌ویان‌ده‌گیرا‌تیایدا‌به‌ڕه‌ڵابوون‌و‌ناخه‌ون.‌ئه‌ویش‌شوێنیان‌ده‌که‌وێت‌و‌ئاماده‌یه‌

‌تاوانیان‌بۆ‌بکات.‌ئاره‌زووی‌سێکسی‌له‌‌ده‌روونیا‌ده‌بێت‌به‌‌زۆردارێکی‌به‌ڕه‌ڵا‌و‌بێ‌یاسا.‌هانیده‌دات‌هه‌موو‌کارێک‌له‌‌پێناوییدا‌بکات.‌ئایا‌زۆردار‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌ناژی؟

‌.بێگومان،‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌ده‌ژی‌ئه‌گه‌ر،چه‌ند‌که‌سێکی‌وا‌له‌‌شاریکدابن‌ئه‌وانی‌دیکه‌ش‌ژیانێکی‌مامناوه‌نده‌ی‌ببه‌نه‌سه‌ر‌له‌کاتی‌جه‌نگ

‌هه‌ڵگیرساندا‌ده‌بنه‌‌چه‌ک‌هه‌ڵگر‌و‌کاسه‌لێسی‌زۆردارهكه.‌‌ده‌ڕۆن‌بۆ‌ئه‌و‌شوێنه‌ی‌جه‌نگی‌تێدایه‌.‌له‌‌کاتی‌.ئاشتیشدا‌له‌نێو‌شاره‌که‌دا‌ده‌مێننه‌وه‌‌و‌خراپه‌‌ده‌که‌ن

‌ئه‌و‌کاره‌‌خراپانه‌چین‌ئه‌وان‌ده‌یکه‌ن؟‌دزی‌ده‌که‌ن،‌ماڵ‌ده‌بڕن،‌جانتاده‌فڕێنن،‌جل‌ده‌دزن،‌په‌الماری‌په‌رستگاکان‌ده‌ده‌ن‌‌و‌که‌سانی‌دیکه‌‌به‌

‌.کۆیله‌‌ده‌که‌ن‌و‌ده‌یانفرۆشن.‌ئه‌گه‌ر‌گوتاربێژی‌چاک‌بن‌ده‌بن‌به‌‌گه‌واهی‌درۆکه‌ر‌و‌به‌رتیلیش‌وه‌رده‌گرن‌.ئه‌م‌کاره‌‌خراپانه‌‌بچوکن‌ئه‌گه‌ر‌ژماره‌ی‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌زۆر‌نه‌بێت

‌به‌ڵێ،‌بچوکی‌شتێک‌له‌‌به‌راوردکردندا‌له‌گه‌ڵ‌شتێکی‌گه‌وره‌دا‌ده‌رده‌که‌وێت.‌ئه‌گه‌ر‌زۆردارێک‌بیه‌وێت‌ژیانی‌دانیشتوانی‌شارێک‌تاڵ‌بکات‌ئه‌م‌خراپه‌‌بچوکانه‌‌خێرا‌به‌کارده‌هێنێت.‌زۆرکردنی‌ژماره‌ی‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌ش‌له‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌زۆرداره‌که‌دایه‌،‌که‌‌فه‌رمانڕه‌وایی‌شاره‌که‌‌ده‌کات.‌فه‌رمانڕه‌واکه‌ش‌له‌‌هه‌موو

‌.‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌زیاتر‌زۆرداره‌.به‌ڵێ،‌ئه‌و‌زۆردارترین‌که‌سه،‌له‌‌نێویاندا

‌ئه‌مه‌‌له‌و‌حاڵه‌ته‌دا‌ڕووده‌دات‌ئه‌گه‌ر‌دانیشتوانی‌شاره‌که‌‌به‌‌ویستی‌خۆیان‌به‌و‌فه‌رمانڕه‌وایکردنه‌‌ڕازی‌بوون.‌به‌‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌،‌زۆرداره‌که‌،‌وه‌کو‌چۆن‌له‌پێشتر‌باوک‌و‌دایکی‌خۆی‌تاڵان‌کرد‌ده‌که‌وێته‌

‌.تاڵانکردنی‌وڵاته‌که‌ی‌یان‌کریتیه‌کان‌ده‌ڵێن،‌وڵاتی‌دایک‌.‌وایه

‌له‌‌ژیانی‌تایبه‌تیدا‌مرۆڤێکی‌زۆردار‌حه‌ز‌له‌و‌کاسانه‌‌ده‌کات،‌که‌‌ستایشی‌ده‌که‌ن.‌ئایا‌وا‌نیه‌؟‌یان‌که

159

‌‌شتێکی‌پێویست‌ده‌بێت‌به‌‌زمانێکی‌خۆش‌و‌شیرین‌له‌‌خه‌ڵکی‌ناسه‌نێت؟‌کاتێک‌ئه‌و‌شته‌شی‌ده‌ستده‌که‌وێت‌ئاوه‌ڕ‌له‌‌که‌س‌ناداته‌وه‌؟

‌.‌وایه‌زۆردار‌نابێت‌به‌‌هاوڕێی‌که‌س.‌هه‌میشه‌‌خۆی‌به‌‌سه‌رۆک‌داده‌نێت‌و‌ئه‌وانه‌ی‌به‌رامبه‌ریشی‌به‌‌ژێرده‌سته‌.

.‌ئه‌و‌نازانێت‌تام‌و‌چێژی‌هاوڕێیه‌تی‌یان‌ڕاستی‌و‌سه‌ربه‌ستی‌چیه‌.‌ڕاسته

‌دروسته‌‌زۆردار‌به‌‌که‌سێک‌دابنرێت،‌که‌‌جێگه‌ی‌بڕواپێکردن‌نه‌بێت؟‌.‌هه‌ڵبه‌ته

‌ئایا‌به‌‌گوێره‌ی‌پێناسه‌که‌مان‌بۆ‌دادوه‌ری‌زۆردار‌نابێت‌به‌‌نادادوه‌ر؟‌.‌دروسته

‌زۆردار‌ده‌یه‌وێت‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکات.‌چه‌ند‌به‌و‌ده‌سته‌ڵاته‌وه‌‌بمێنێته‌وه‌‌ئه‌وه‌نده‌ش‌ژیانی]شاره‌که‌[‌.ده‌شێوێنێت

‌.‌گالوکۆن‌گوتی،‌ڕاسته‌ئایا‌مرۆڤێکی‌زۆردار‌له‌‌شارێک‌ناچێت‌زۆردار‌تیایدا‌فه‌رمانڕه‌وابێت،‌مرۆڤێکی‌دیموکراتیش‌له‌

‌دیموکراسی؟‌.‌هه‌ڵبه‌ته

‌ئایا‌په‌یوه‌ندی‌نێوان‌به‌خته‌وه‌ری‌و‌چاکه‌کانیش‌به‌‌هه‌مان‌شێوه‌‌نیه‌؟‌.‌وایه

‌چۆن‌به‌راوردی‌نێوان‌دوو‌شاربکه‌ین،‌که‌‌یه‌که‌میان‌به‌‌ده‌ست‌زۆردارێکه‌وه‌یه‌‌و‌دووه‌میان‌پاشاگه‌ردانیه‌؟.‌دوو‌شاری‌جیاوازن:‌یه‌کێکیان‌خراپ‌و‌ئه‌وی‌دیکه‌‌چاکه

‌من‌ناڵێم‌کامیان‌خراپه‌‌یان‌چاکه‌‌چونکه‌‌ئه‌وه‌‌شتێکی‌دیار‌و‌ئاشکرایه‌.‌‌به‌ڵام‌ده‌توانیت‌یه‌ک‌جۆر‌حوکم‌به‌سه‌ر‌به‌خته‌وه‌ری‌یان‌خراپه‌ی‌هه‌ردووکیاندا‌بده‌یت؟‌لێره‌دا‌پێویسته‌‌به‌‌شێوه‌یه‌کی‌گشتی‌بڕوانینه‌‌ژیانی

‌هه‌موو‌شاره‌که‌‌و]هه‌موو‌الیه‌نه‌کانی‌ئه‌م‌ڕژێمه‌[‌و‌ته‌نیا‌ته‌ماشای‌ژیانی‌زۆرداره‌که‌‌و‌چه‌ند‌که‌سێکی‌.ده‌وروبه‌ری‌نه‌که‌ین

‌.‌من‌له‌گه‌ڵتام‌چونکه‌‌ئه‌و‌شاره‌ی‌زۆردار‌فه‌رمانڕه‌وایه‌تی‌خراپترین‌و‌پاشاگردانیش‌چاکترینه‌ده‌توانم‌به‌هه‌مان‌شێوه‌‌باسی‌مرۆڤه‌‌تاکه‌کان‌بکه‌م.‌بۆ‌تێگه‌یشتن‌له‌‌که‌سایه‌تیان‌ده‌بێت‌به‌‌ناخیاندا‌شۆڕبینه‌وه‌‌و‌هه‌موو‌الیه‌نه‌کانی‌ببینین‌و‌له‌ده‌ره‌وه‌‌حوکمی‌به‌سه‌ردا‌نه‌ده‌ین.‌‌هه‌روه‌ها‌ئه‌وه‌ی‌به‌م

‌کاره‌ش‌هه‌ڵده‌ستێت‌توێژه‌ره‌.‌‌ئهو‌ده‌توانێت‌حوکم‌بدات‌چونکه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌زۆرداره‌دا‌له‌‌نزیکه‌وه‌‌ژیاوه‌‌و‌ده‌زانێت‌چۆن‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌که‌سوکاری‌ده‌کات‌یان‌له‌‌کاتی‌مه‌ترسیدا‌چۆن‌هه‌ڵسوکه‌وتده‌کات؟

‌ئایا‌پێویست‌ناکات‌پرسیار‌له‌م‌که‌سه‌‌سه‌باره‌ت‌ژیان‌و‌هه‌ڵسوکه‌وتی‌مرۆڤه‌‌زۆرداره‌که‌وه‌‌بکرێت؟‌.ڕاسته‌،‌ده‌بێت‌پرسیاری‌لێبکرێت

‌ده‌ته‌وێت‌ئێمه‌‌خۆمان‌به‌و‌]توێژه‌‌ر[‌ه‌‌دابنێین،‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌زۆرداره‌که‌دا‌ژیاوه‌‌و‌له‌‌نزیکه‌وه‌‌ناسیوێتی‌و‌ده‌توانێت‌حوکمبدات؟

‌.به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌من‌ده‌توانم‌که‌وابوو،‌ته‌ماشای‌ئه‌م‌الیه‌نه‌م‌بۆ‌بکه‌:‌له‌‌بیرت‌نه‌چێت،‌که‌‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌له‌‌ڕژێمی‌شاره‌که‌‌ده‌چێت.‌تۆش

‌.‌باسی‌حاڵه‌ته‌کانیم‌بۆ‌بکه‌چ‌حاڵه‌تێک؟‌یه‌که‌م،‌له‌‌باره‌ی‌شارێکه‌وه‌،‌که‌‌زۆرداری‌تێدا‌سه‌قامگیره‌‌ئایا‌شارێکه‌‌ئازاد‌یان‌داگیرکراو؟

‌.داگیرکراو‌.به‌ڵام‌خاوه‌ن‌کۆیله‌کان،‌که‌‌تیایدا‌ده‌ژین‌سه‌ربه‌ستن

‌به‌ڵێ،‌چه‌ند‌که‌سێک‌له‌و‌شاره‌دا‌به‌‌سه‌ربه‌ست‌داده‌نێم‌به‌ڵام‌شاره‌که‌‌به‌‌گشتی‌داگیرکراوه‌.‌زۆرینه‌ی‌.دانیشتوانی‌چه‌وساونه‌ته‌وه‌‌و‌به‌‌کۆیله‌‌کراون

‌ئه‌گه‌ر‌مرۆڤ‌و‌ڕژێمه‌که‌‌له‌یه‌کدی‌بچن‌ئایا‌پێویست‌ناکات‌یه‌ک‌جۆر‌بونیادیشیان‌هه‌بێت؟‌ئایا‌ده‌روونی‌کۆیله‌‌و‌چه‌وساندنه‌وه‌ی‌تێدا‌نابێت‌و‌الیه‌نه‌‌چاکه‌کانی‌داگیر‌نه‌کراوه؟

‌.‌پێویسته

160

‌سه‌باره‌ت‌بوونی‌ئه‌م‌ده‌روونه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌سه‌ربه‌سته‌‌یان‌کۆیله‌؟‌.‌هه‌ڵبه‌ته‌‌کۆیله‌یه

‌ئایا‌شارێکی‌ژێرده‌ستی‌زۆردار‌ده‌توانێت‌به‌خواستی‌خۆی‌گه‌شه‌‌بکات؟‌.نه‌خێر

‌که‌وابوو،‌ده‌روونی‌مرۆڤێکی‌زۆردار،‌مه‌به‌ستم‌ده‌روونێتی‌به‌‌گشتی،‌ناتوانێت‌به‌‌ویستی‌خۆی‌ژیان‌به‌رێته‌‌.سه‌ر.‌له‌ژێر‌زه‌بری‌چزوی‌نێره‌‌هه‌نگه‌که‌دا‌هه‌ڵسوکه‌وت‌ده‌کات

.‌دروسته‌ئایا‌شارێک‌له‌‌ژێر‌ده‌ستی‌زۆردارێکدابێت‌هه‌ژاره‌‌یان‌ده‌وڵه‌مه‌ند؟

‌.‌هه‌ژاره‌.‌که‌وابوو،‌ده‌روونی‌زۆرداره‌که‌ش‌هه‌ژاره

‌.‌وایه‌.‌ئایا‌گریان‌و‌هاوار‌و‌خه‌می‌زۆرتر‌له‌‌شاریکی‌دیکه‌دا‌ده‌دۆزرێته‌وه

.نه‌خێر‌ئایا‌ئه‌مانه‌‌له‌‌ده‌روونی‌زۆرداردا‌نین،‌که‌‌ئاره‌زووی‌بۆ‌سێکس‌شێتی‌کردووه‌؟

‌.هه‌ن‌.له‌به‌ر‌ڕۆشنایی‌ئه‌م‌به‌راوردکردنانه‌دا‌ده‌رده‌که‌وێت‌ئه‌م‌جۆره‌‌شاره‌‌خراپترین‌بێت

‌ئایا‌ئه‌مه‌‌دروسته‌؟‌دروسته‌.‌ئه‌ی‌له‌باره‌ی‌زۆرداره‌که‌وه‌‌بۆ‌چوونت‌چۆنه‌؟

‌.‌ئه‌ویش‌خراپترین‌مرۆڤه‌.لێره‌دا‌تۆ‌به‌‌هه‌ڵه‌دا‌چوویت

‌چۆن؟‌.له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیم‌ئه‌م‌که‌سه‌‌توانیبێتی‌به‌و‌په‌ڕی‌خراپه‌‌بگات

‌کێ‌هه‌یه‌‌خراپتر‌بێت؟‌.‌دڵنیام،‌له‌گه‌ڵ‌مندا‌هاوڕا‌ده‌بیت،‌که‌‌ئه‌مه‌ی‌باسیده‌که‌م‌خراپتره

‌ئه‌وه‌‌چیه‌؟‌مرۆڤ‌هه‌یه‌‌به‌‌سروشت]له‌‌ناوه‌وه‌[‌زۆرداره‌‌و‌که‌سێکی‌دیکه‌ش‌بارودۆخێکی‌تایبه‌تی‌ڕێگه‌ی‌ده‌دات

‌.ده‌سته‌ڵات‌بگرێته‌‌ده‌ست‌و‌ببێت‌به‌‌زۆردار‌.‌ڕاسته

‌به‌ڵێ،‌لێره‌دا‌ده‌بێت‌له‌‌چۆنیه‌تی‌ژیانی‌ئه‌م‌دوو‌که‌سه‌‌بکۆڵینه‌وه‌،‌بزانین‌ژیانی‌چاک‌و‌خراپیش‌چیه‌؟‌‌.‌ڕاسته

‌.من‌ئه‌م‌نموونانه‌‌ده‌هێنمه‌وه‌.‌تۆش‌پیم‌بڵێ‌ئه‌وه‌ی‌باسیده‌که‌م‌واتا‌به‌خشه‌‌یان‌نا‌نموونه‌کانت‌چین؟

‌با‌بڕوانینه‌‌ژیانی‌مرۆڤه‌‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌کانی‌شاره‌که‌مان،‌ئه‌وانه‌ی‌چه‌ند‌کۆیله‌یه‌کیان‌هه‌یه‌‌چونکه‌‌ئه‌وان‌وه‌کو‌.زۆردار‌حوکم‌به‌سه‌ر‌کۆیله‌کاندا‌ده‌که‌ن

.‌ڕاسته‌.تۆ‌ده‌زانیت‌ئه‌و‌ده‌وڵه‌مه‌ندانه‌‌له‌‌کۆیله‌کان‌ناترسن

‌له‌‌چی‌بترسن؟‌له‌‌هیچ.‌‌تۆ‌ده‌زانی‌بۆچی؟

‌.به‌ڵێ،‌چونکه‌‌هه‌موو‌شاره‌که‌‌ئاماده‌یه‌‌به‌رگری‌له‌‌هه‌موو‌هاووڵاتیه‌ک‌بکات‌تۆ‌ڕاست‌ده‌ڵێیت.‌چۆنه‌‌ئه‌گه‌ر‌خوا‌یه‌کێک‌له‌و‌ده‌وڵه‌ماندانه‌ی‌به‌‌ژن‌و‌منداڵ‌و‌کۆیله‌کانیه‌وه‌‌فڕێدایه‌

‌ناوه‌ڕاستی‌بیابانێکه‌وه‌‌و‌که‌س‌نه‌توانێت‌فریای‌بکه‌وێت‌چه‌ند‌ده‌ترسێت‌له‌وه‌ی‌کۆیله‌کانی‌ژن‌و‌منداڵه‌کانی‌و‌خۆشی‌بکوژن؟

‌.زۆر‌ده‌ترسێت‌ئایا‌به‌ڵێنی‌درۆ‌به‌‌کۆیله‌کانی‌نادات؟‌پێیانناڵێت،‌که‌‌ئازادیان‌دهكات؟

161

ئایا‌خۆشی‌وه‌کو‌کۆیله‌ی‌لێنایه‌ت؟‌.ده‌یکوژن‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌وه‌‌نه‌کات

‌چۆنه‌ئه‌گه‌ر‌خوا‌له‌‌ده‌وروبه‌ری‌ئه‌م‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌‌که‌سانی‌دیکه‌‌دابنێ‌و‌ببن‌به‌‌دراوسێی،‌ڕازی‌نه‌بن‌به‌وه‌ی‌که‌سێکی‌دیکه‌‌خۆی‌به‌سه‌روه‌ر‌و‌خاوه‌ن‌ده‌سته‌ڵات‌دابنێت؟

‌.له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌توشی‌گرفت‌و‌ناخۆشی‌ده‌بێت‌ئایا‌ئه‌مه‌‌زیندان‌نیه‌،‌که‌‌زۆرداری‌تێدا‌ده‌ژی؟‌زیندانێک‌پره‌‌له‌‌ئاره‌زووی‌سێکسی‌و‌ترس؟‌هه‌رچه‌نده‌

‌ئاره‌زووی‌گه‌شتکردنی‌هه‌یه‌‌به‌ڵام‌ناتوانێت،‌وه‌کو‌دانیشتوانی‌شاره‌که‌‌بگه‌ڕێت،‌بۆ‌ئه‌و‌شوێنانه‌‌بڕوات‌که‌سانی‌دیکه‌‌سه‌ربه‌ستانه‌‌بۆی‌ده‌چن.‌به‌‌پێچه‌وانه‌وه‌،‌ئه‌و‌وه‌کو‌ژن‌ناتوانێت‌له‌‌ماڵه‌وه‌‌ده‌رچێت‌و

‌.حه‌سودی‌به‌وانه‌ش‌ده‌بات‌سه‌ربه‌ستانه‌‌گه‌شت‌و‌گوزارده‌که‌ن‌.‌ڕاسته

‌بۆچی‌ئه‌م‌خراپانه‌‌ناکه‌یت‌به‌‌پێوه‌ری‌جیاوازی‌نێوان‌ئه‌م‌دوو‌جۆره‌‌زۆرداره‌؛‌ئه‌و‌زۆرداره‌ی‌تۆ‌به‌‌خراپترینت‌دانا‌و‌ئه‌وه‌ی‌له‌ژێر‌بارو‌دۆخێکی‌تایبه‌تیدا‌بووه‌‌به‌‌زۆردار؟

‌.‌سوکرات،‌ئه‌وه‌ی‌تۆ‌باسیده‌که‌یت‌ڕاسته‌ئایا‌ئه‌م‌بارودۆخانه‌ی‌زۆرداری‌تێدا‌ده‌ژی‌خراپ‌نین؟‌ئایا‌زۆرداری‌خاوه‌ن‌ده‌سته‌ڵات‌ژیانێکی‌ناخۆشتر

‌له‌وه‌ی‌تۆ‌باست‌کرد‌ناگوزه‌رێنێت؟‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه

‌له‌ڕستیدا‌زۆردار‌کۆیله‌یه‌‌و‌زۆری‌لێده‌کرێت‌خراپترین‌کار‌بکات‌و‌له‌گه‌ڵ‌خراپترین‌مرۆڤدا‌بژی.‌له‌‌ژیاندا‌ئاره‌زووه‌کانی‌خۆی‌تێر‌ناکات.‌ئه‌گه‌ر‌به‌گشتی‌له‌‌ده‌روونی‌بکۆڵینه‌وه‌‌بۆت‌ده‌رده‌که‌وێت،‌که‌‌هه‌ژاره‌.

‌ئه‌گه‌ر‌شێوه‌ی‌ژیانی‌ئه‌و‌له‌شێوه‌ی‌ئه‌و‌شاره‌‌بچێت،‌که‌‌فه‌رمانره‌وایی‌تێدا‌ده‌کات‌ئه‌وا‌پڕه‌‌له‌‌ترس‌و‌.‌ئازار.‌‌وا‌نیه‌؟‌هه‌ڵبه‌ته‌‌وایه

‌هه‌روه‌ها،‌وه‌کو‌له‌‌پێشتریش‌ئاماژه‌مان‌بۆ‌کرد،‌زۆردار‌حه‌سوده‌،‌بڕوای‌پێناکرێت،‌نادادوه‌ره‌و‌که‌سێکی‌بێبڕوایه‌.‌هه‌موو‌کارێکی‌خراپ‌ده‌کات.‌له‌به‌ر‌ئه‌مانه‌‌به‌خته‌وه‌ر‌نیه‌.‌که‌سانی‌ده‌وروبه‌ریشی‌له‌گه‌ڵ‌خۆیدا

‌.نابه‌خته‌وه‌ر‌ده‌کات‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌هه‌موو‌که‌سێک‌له‌گه‌ڵ‌بۆچوونه‌که‌تدایه

‌که‌وابوو،‌وه‌کو‌دادوه‌رێکی‌دادگا‌بڕیاره‌که‌تم‌بده‌رێ‌و‌پێم‌بڵێ،‌کێ‌له‌نێو‌ئه‌م‌پێنج‌فه‌رمانڕه‌وایانه‌دا؛‌پاشا،‌تیمۆکرات،‌ئۆلیگارک،‌دیموکرات‌و‌زۆردار‌به‌خته‌وه‌رترینه‌؟

‌.ئه‌مه‌‌بڕیارێکی‌ئاسانه‌.‌به‌گوێره‌ی‌چاکه‌‌و‌خراپه‌یان‌ده‌توانم]بۆ‌ئه‌م‌مه‌به‌سته‌[‌ڕیزیان‌بکه‌م‌پێویست‌ده‌کات‌که‌سێک‌دابنێین‌ئه‌و‌مژده‌يهمان‌بداتێ‌یان‌من‌ڕایگه‌یه‌نم‌‌کوڕه‌که‌ی‌ئه‌ریستون‌بڕیاره‌که‌ی

‌داوه‌‌و‌به‌خته‌وه‌رترینیان‌پاشایه‌،‌که‌‌خۆڕاگره‌‌و‌ده‌توانێت‌فه‌رمانڕه‌وایی]ئاره‌زووه‌کانی‌بکات[‌؟‌نابه‌خته‌وه‌ر‌ترین‌و‌خراپترین‌فه‌رمانڕه‌واش‌زۆرداره‌،‌که‌‌به‌رانبه‌ر‌خۆی‌و‌شاره‌که‌ی‌زۆردارانه‌

(52ده‌جوڵێته‌وه‌؟‌)‌.ڕازیم،‌ده‌توانیت‌ئه‌مه‌‌ڕاگه‌یه‌نیت

‌.‌هه‌روه‌ها‌ڕازیت‌به‌وه‌ی‌بڵێم،‌که‌‌ئه‌م‌ڕاستیه‌‌شاراوه‌یه‌‌و‌که‌س‌نه‌یزانیوه‌.به‌ڵێ

‌.‌باشه‌‌ئه‌مه‌‌یه‌کێکه‌‌له‌‌به‌ڵگه‌کانمان.‌به‌ڵگه‌ی‌دووه‌میشمان‌هه‌یه--------------------------------------

‌مه‌به‌ست‌له‌‌)کوڕی‌ئه‌ریستون(‌گالوکۆنی‌برای‌ئه‌فالتونه‌‌و‌ئه‌ریستون‌باوکی‌ئه‌فالتونیشه‌.‌گفتوگۆی‌‌سوکرات‌له‌سه‌ر‌ئه‌م‌)52(‌‌‌‌کێشه‌یه‌‌له‌م‌قۆناخی‌دایه‌لۆگه‌دا‌له‌گه‌ڵ‌گالوکۆندایه‌.‌)وه‌رگێڕ(

چیه‌؟‌.له‌وێدایه‌،‌که‌‌ده‌روونی‌مرۆڤ‌سێ‌به‌شی‌هه‌یه‌.‌شاریش‌له‌سه‌ر‌ئه‌مه‌‌به‌سه‌ر)سێ‌چیندا(‌دابه‌شده‌کرێت

‌به‌ڵگه‌ی‌دووه‌مت‌چیه‌؟‌به‌‌دیدی‌من‌سێ‌جۆر‌چێژ‌هه‌ن،‌که‌‌په‌یوه‌ندییان‌به‌و‌سێ‌به‌شه‌ی‌ده‌روونه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌ئه‌مه‌ش‌به‌سه‌ر

162

‌.ئاره‌زووه‌کان‌و‌شێوه‌ی‌ڕژێمه‌کانیشدا‌ده‌سه‌پێنرێت‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌یه‌که‌م،‌ده‌ڵێین،‌ئه‌و‌به‌شه‌یه‌‌ته‌وانای‌فێربوونی‌تیدایه‌.‌دووه‌میش،‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌ده‌بێته‌‌سه‌رچاوه‌ی‌توڕه‌بوون.‌به‌شی‌سێیه‌م،‌ناوێکی‌تایبه‌تی‌نیه‌‌چونکه‌‌الیه‌نی‌زۆری‌هه‌یه‌.‌به‌ڵام‌ده‌توانین‌ناوی‌گه‌وره‌ترین‌و‌به‌هێزترین‌الیه‌نی‌بۆ‌دابنێین.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌به‌‌به‌شی‌ئاره‌زوو‌ناوزه‌دی‌ده‌که‌ین.‌ئاره‌زوو،‌وه‌کو‌ئاره‌زووکردن

بۆ‌خواردن‌و‌خواردنه‌وه‌‌و‌سێکس‌زۆر‌به‌هێز‌و‌چڕه‌.‌هه‌روه‌ها‌ده‌توانین‌ناوی‌ئاره‌زووی‌پاره‌په‌رستنیشی‌لێبنێن،‌که‌‌به‌

‌.‌ئاسانی‌له‌گه‌ڵ‌پاره‌په‌یداکردندا‌داده‌مرکێته‌وه‌.‌ڕاسته

‌ئه‌گه‌ر‌چێژ‌و‌خۆشه‌ویستی‌بۆ‌قازانج‌دابنێین‌تێگه‌یشتن‌له‌‌کێشه‌که‌‌ئاسانتر‌ده‌بێت.‌ئایا‌پاره‌په‌رستنیش‌بۆ‌قازانج‌نیه‌؟

.‌وادیاره‌له‌‌باره‌ی‌ئه‌و‌به‌شه‌وه‌‌چ‌‌ده‌ڵێیت،‌که‌‌سه‌رچاوه‌ی‌خۆڕاگرتن‌و‌سه‌رکه‌وتنه‌؟

‌.‌بێگومان‌وایه‌ئایا‌ئه‌م‌به‌شه‌‌حه‌زی‌له‌‌سه‌رکه‌وتن‌و‌ڕێزلێنان‌نیه‌؟

‌.‌دروسته‌ئایا‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌به‌‌دوای‌ڕاستیدا‌ده‌گه‌ڕێ‌حه‌زی‌له‌‌پاره‌‌و‌ناوداری‌نیه‌؟‌نابێت‌به‌‌سه‌رچاه‌ی‌فێربوون؟

‌به‌شێکی‌فه‌لسه‌فیانه‌‌نیه‌؟‌.‌هه‌ڵبه‌ته

‌ئایا‌ئه‌م‌به‌شه‌ی‌ده‌روون‌له‌‌هه‌ندێک‌که‌سدا‌ده‌سته‌ڵاتدار‌نیه‌؟‌.‌وایه

‌ئایا‌دانانی‌سێ‌جۆر‌مرۆڤ؛‌فه‌یله‌سوفه‌کان،‌حه‌زکه‌ری‌سه‌رکه‌وتن‌و‌حه‌زکه‌ری‌قازانج‌بۆ‌ئه‌مه‌‌.‌ناگه‌ڕێته‌وه‌.‌ڕاسته‌‌ئه‌و‌هۆیه‌ی‌هه‌یه

‌هه‌روه‌ها‌سێ‌جۆری‌چێژیش؟‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه

‌ئه‌گه‌ر‌پرسیار‌له‌م‌سێ‌که‌سه‌بکه‌یت،‌ژیانی‌کێ‌خۆشترینه‌؟‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌وان‌ژیانی‌خۆی‌به‌‌خۆشترین‌دانانێت؟‌پاره‌‌په‌رسته‌که‌‌ناڵێت،‌که‌‌چێژ‌و‌خۆشی‌پاره‌‌کۆکردنه‌وه‌‌له‌‌ڕێزلێنان‌و‌فێربوون‌چاکتره‌؟

‌.‌به‌ڵی،‌ئه‌و‌وه‌ڵامه‌‌ده‌داته‌وه‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌حه‌زی‌له‌‌ڕێزلێنانه‌‌چ‌وه‌ڵامێکی‌هه‌یه‌؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیه‌‌چێژ‌وه‌رگرتن‌له‌‌ڕێزلێنان‌له‌وانی‌دیکه‌

‌خۆشتره‌؟‌.‌دروسته

‌ئه‌ی‌فه‌یله‌سوف؟‌چێژوه‌رگرتن‌له‌‌فێربوون‌له‌سه‌ر‌و‌هه‌موو‌شتێکه‌وه‌‌دانانێت؟.‌وایه

‌که‌وابوو،‌مشتومڕه‌که‌‌له‌نێوان‌ئه‌م‌سێ‌جۆره‌‌مرۆڤه‌دا‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌نیه‌‌کێ‌چاکتر‌ده‌ژی‌و‌چ‌جۆره‌‌ژیانێک‌شه‌رمه‌زارییه‌.‌ئه‌وان‌باسی‌چێژوه‌رگرتن‌و‌که‌م‌کردنه‌وه‌ی‌ئازار‌ده‌که‌ن.‌چۆن‌بزانین‌کێ‌له‌م‌سێ‌جۆره‌

‌له‌‌ڕاستیه‌وه‌‌نزیکه‌؟‌بۆچی‌ئه‌و‌پرسیاره‌‌له‌‌من‌ده‌که‌یت؟

‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌بڕوانه‌‌کێشه‌که‌:‌چۆن‌حوکم‌به‌سه‌ر‌شته‌کاندا‌بده‌ین؟‌ئایا‌]حوکمدانه‌کامان[‌به‌ئه‌زمون،‌هۆش‌یان‌به‌ڵگه‌کانه‌وه‌‌‌به‌ستراوه‌؟

‌ئایا‌هیچ‌پێوه‌رێکی‌دیکه‌مان‌بۆ‌حوکمدان‌هه‌یه‌؟‌.‌نیه

‌که‌وابوو،‌حه‌زده‌که‌م‌پێم‌بڵێیت‌کێ‌له‌و‌سێ‌که‌سه‌‌له‌وانی‌دیکه‌‌زۆرتر‌ئه‌زمونی‌له‌گه‌ڵ‌چێژوه‌رگرتندا‌هه‌یه‌؟‌ئایا‌پاره‌په‌رسته‌که‌ڕاستی‌ده‌ناسێت‌یان‌بۆ‌ناسینی‌به‌‌ئه‌زمونی‌چێژوه‌رگرتن‌له‌‌فه‌یله‌سوفه‌که‌

‌‌زۆرتر‌ده‌ڕوات؟

163

‌جیاوازییه‌کی‌گه‌وره‌‌له‌نێوانیاندا‌هه‌یه‌.‌فه‌یله‌سوف‌به‌گوێره‌ی‌پێویستیه‌کانی‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌تامی‌چێژه‌کانی.دیکه‌‌ده‌کات.‌به‌ڵام‌پاره‌‌په‌رسته‌که‌‌فێربوون‌به‌‌پێویست‌نازانێت

‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌له‌‌باره‌ی‌حه‌زکه‌ر‌له‌‌ڕێزلێنانه‌وه‌‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌ئایا‌ئه‌زمونی‌له‌‌فیربووندا‌له‌‌ئه‌زمونی‌فه‌یله‌سوفه‌که‌‌له‌

‌ڕێزوه‌رگرتن‌زۆرتره‌؟‌نه‌خێر.‌هه‌موویان‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌ئامانجیان‌بگه‌ن‌ڕێزیان‌لێده‌نرێت.‌زۆرکه‌س‌ڕێز‌بۆ‌ده‌وڵه‌مه‌ند،‌که‌سێکی‌ئازا‌و

‌.فه‌یله‌سوفیش‌داده‌نێ.‌به‌ڵام‌ته‌نیا‌فه‌یله‌سوف‌تامی‌چێژوه‌رگرتن‌له‌‌فێربوون‌ده‌كات‌.‌به‌گوێره‌ی‌ئه‌زمون‌فه‌یله‌سوف‌باشترین‌دادوه‌ره

.‌وایه‌.‌ئه‌زمونه‌که‌ش‌وابه‌سته‌‌به‌‌ته‌وانای‌هۆشه‌کی‌ده‌روونیه‌وه

‌.‌هه‌ڵبه‌ته‌له‌سه‌رو‌ئه‌مه‌وه‌،‌ئامێری‌پێوانه‌که‌مان‌ئه‌زموونی‌فه‌یله‌سوفه‌که‌یه‌نه‌ک‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌یان‌ئه‌وه‌ی‌حه‌زی‌له‌

‌.‌ڕێزلێنانه‌چ‌ئامێرێک؟

‌به‌ڵگه‌کان.‌ئایا‌باسی‌ئه‌وه‌مان‌نه‌کرد،‌که‌‌پێوه‌ره‌که‌مان‌له‌سه‌ر‌به‌ڵگه‌کانیش‌ڕاده‌وه‌ستێت؟‌.وابوو

‌.‌به‌ڵگه‌ش‌ئامێری‌فه‌یله‌سوفه‌وایه‌.

‌ئێستا،‌ئه‌گه‌ر‌سامان‌و‌قازانج‌پێوه‌ری‌حوکمدانه‌که‌‌بن‌ئه‌وه‌ی‌ڕه‌خنه‌ی‌لێده‌گیرێت‌یان‌ستایشی‌بۆ‌.‌ده‌کرێت‌پاره‌په‌رسته‌که‌یه

.‌ڕاسته‌ئه‌گه‌ر‌ڕێز،‌سه‌رکه‌وتن‌و‌ئازایه‌تی‌‌پێوه‌ربن‌ئه‌وه‌ی‌حه‌زی‌له‌‌ڕێزلێنانه‌ڕه‌خنه‌ی‌لێده‌گیرێت‌یان‌ستایشی

‌.بۆ‌ده‌کرێت‌.‌ڕاسته

.......به‌ڵام‌مادامه‌کی‌ئه‌زمون،‌هۆش‌و‌به‌ڵگه‌‌پێوه‌رن،‌ئه‌وان‌.ستایش‌بۆ‌فه‌یله‌سوف‌ده‌کرێت

‌که‌وابوو،‌له‌و‌سێ‌جۆره‌‌چێژوه‌رگرتنه‌‌خۆشترینیان‌فێربوونه‌.‌ئه‌و‌مرۆڤه‌ی‌هۆش‌له‌‌ده‌روونیدا‌.‌فه‌رمانڕه‌وایه‌‌خۆشترین‌ژیانی‌هه‌یه

‌.بێگومان‌ده‌بێت‌وابێت.‌مرۆڤێکی‌زانا،‌که‌باسی‌خۆی‌ده‌کات‌جۆره‌‌هێز‌و‌ده‌سته‌ڵاتێکی‌تێدا‌ده‌بینیت‌دوای‌ئه‌مه‌،‌چ‌خۆشی‌و‌جۆری‌ژیانێک‌به‌‌دووه‌م‌داده‌نێیت؟

‌دڵنیام‌سه‌ربازه‌که‌‌یان‌ئه‌وه‌ی‌حه‌ز‌له‌‌ڕێزلێنان‌ده‌کات‌به‌‌دووه‌م‌داده‌نرێت‌چونکه‌‌له‌‌خۆیه‌وه‌‌زۆرتر‌نزیکه‌.‌.‌چێژ‌و‌جۆری‌ژیانی‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌که‌‌سێیه‌مه

‌.‌دڵنیام‌وایه‌ئه‌مانه‌‌دوو‌به‌ڵگه‌ن‌له‌‌ڕێگه‌یانه‌وه‌‌دادوه‌رێک‌نادادوه‌ریش‌ده‌به‌زێنێت.‌سێیه‌میان‌له‌‌شیوه‌ی‌ئۆڵه‌مپیکدا‌بۆ‌زیۆسی‌ئۆڵه‌مپێکی‌]خواوه‌ندی[‌ڕزگارکه‌ر‌دانراوه‌.‌چێژه‌کان‌بێجگه‌‌له‌وانه‌ی‌مرۆڤه‌‌زاناکه‌‌تامیان‌ده‌کات

‌كو‌وه‌کو‌سێبه‌رن.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌مه‌ش‌ڕاست‌بێت،‌ئه‌وا‌بهنه‌‌به‌ته‌واوی‌ڕاستن‌و‌نه‌‌پاک،‌به‌.‌‌ته‌واوی‌ده‌یانخه‌ینه‌‌ئه‌و‌الوه

‌.دروسته‌،‌به‌ڵام‌به‌ته‌واوی‌له‌‌مه‌به‌ستت‌تێناگه‌م‌.ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌پرسیارانه‌ت‌لێبکه‌م‌تۆش‌وه‌ڵامییان‌بده‌یته‌وه‌‌له‌‌مه‌به‌ستم‌تێده‌گه‌یت

‌.‌باشه‌،‌پرسیاره‌کانم‌لێ‌بکه‌ئایا‌ئازار‌دژوه‌ستاوی‌خۆشی‌نیه‌؟

‌.‌وایه‌ئایا‌ئه‌و‌هێمنیه‌ی‌به‌سه‌ر‌ده‌رووندا‌دێت‌حاڵه‌تیک‌نیه‌‌له‌نێوان‌هه‌ردووکیاندا؟

164

.‌وایه‌ده‌زانی‌مرۆڤیک،‌که‌‌نه‌خۆش‌ده‌که‌وێت‌چ‌ده‌ڵێت؟

‌نازانم،‌ده‌ته‌وێ‌چ‌بڵێیت؟‌.هیچ‌شتێک‌له‌‌له‌ش‌ساخی‌خۆشتر‌نیه‌.‌ئه‌و‌که‌سه‌‌تاکو‌نه‌خۆش‌نه‌که‌وێت‌هه‌ست‌به‌وه‌‌ناکات

‌.ڕاسته‌،‌ئێستا‌ده‌زانم‌ئایا‌ئه‌وانه‌ی‌له‌‌ئازاردا‌ده‌ژین‌ناڵیین،‌هیج‌شتێک‌له‌‌ئازارشکاندن‌خۆشتر‌نیه‌؟

‌.‌وایه‌‌،‌ئه‌وه‌م‌بیستوه‌نموونه‌ی‌زۆرتریش‌هه‌یه‌،‌که‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌ئه‌و‌مرۆڤانه‌ی‌له‌‌ئازار‌و‌ناخۆشیدان‌بیر‌له‌‌چێژوه‌رگرتن‌و

‌.خۆشی‌ناکه‌نه‌وه‌،‌ته‌نیا‌بیر‌له‌وه‌‌ده‌که‌نه‌وه‌‌چۆن‌ئازاره‌که‌یان‌بشکێنن‌یان‌له‌و‌خه‌مه‌‌ڕزگاریان‌بێت‌‌.‌دروسته‌،‌به‌وه‌‌رازی‌ده‌بن،‌ده‌روونیان‌هێمن‌ده‌بێته‌وه

‌.هه‌روه‌ها،‌ئه‌م‌هێمن‌بوونه‌وه‌یه‌‌ده‌بێت‌به‌‌ئازار‌له‌و‌که‌سه‌دا،‌که‌‌هه‌ست‌کردن‌به‌‌خۆشی‌تیایدا‌ته‌واوده‌بێت

‌.‌هه‌ڵبه‌ته‌.که‌وابوو،‌هێمنی،‌که‌‌له‌نێوان‌خۆشی‌و‌ناخۆشیدا‌داماننا‌هه‌ندێک‌جار‌ده‌بێت‌به‌‌هه‌ردووکیان

‌.واده‌رده‌که‌وێت‌ئێستا،‌پێم‌بڵێ،‌ده‌گونجێت‌ئه‌و‌شته‌ی‌هیچ‌کامیان‌نیه‌‌ببێت‌به‌‌هه‌ردووکیان؟

‌.به‌دیدی‌من‌ئه‌وه‌‌ڕوونادات‌هه‌روه‌ها،‌خۆشی‌یان‌ناخۆشی‌جۆرێکه‌‌له‌‌جوڵان‌له‌نێو‌ده‌رووندا.‌وا‌نیه‌؟

‌.‌به‌ڵێ،‌وایه‌ئایا‌ئه‌وه‌ی‌ده‌بێت‌به‌‌هه‌ردووکیان‌ئه‌و‌حاڵه‌ته‌‌هێمنییه‌‌نه‌بوو،‌که‌‌ده‌که‌وته‌‌نێوانیانه‌وه‌؟

.به‌ڵێ‌که‌وابوو،‌چۆن‌ڕاسته‌‌بڵێین،‌خۆشی‌نه‌بوونی‌ناخۆشی‌و‌ناخۆشی‌نه‌بوونی‌خۆشییه‌؟

‌.‌ڕاست‌نیه‌به‌ڵام‌نزیکبوونه‌وه‌ی‌هێمنی‌له‌‌خۆشییه‌وه‌‌هێمنی‌به‌‌خۆشی‌نیشانده‌دات،‌له‌‌ناخۆشیشه‌وه‌‌به‌‌ناخۆشی.‌به‌

‌.هه‌رحاڵ،‌ئه‌وه‌ش‌ڕاستی‌خۆشی‌و‌ناخۆشی‌ده‌رناخات‌.ڕاسته‌،‌منیش‌وابۆی‌ده‌چم

‌بڕوانه‌،‌ئه‌و‌خۆشییانه‌ی‌له‌‌ناخۆشییه‌وه‌‌ده‌رناچن‌ده‌گه‌یته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی،‌که‌‌خۆشی‌نه‌بوونی‌ناخۆشی‌نیه‌‌.یان‌ناخۆشی‌له‌وێدا‌سه‌رهه‌ڵنادات،‌که‌‌خۆشی‌نامێنێت

‌بۆ‌کوێ‌بڕوانم؟‌چ‌جۆره‌‌خۆشییه‌ک‌به‌و‌شیوه‌یه‌‌په‌یدا‌ده‌کرێت؟‌نموونه‌ی‌خۆشی،‌له‌‌بۆنکردندا‌به‌‌ڕای‌من‌دروسته‌.‌بۆنێکی‌خۆش‌له‌گه‌ڵ‌له‌ناوچوونی‌ناخۆشیدا‌به‌‌هه‌ست‌.‌ناگات.‌ناخۆشیش‌یان‌ئازار‌به‌‌نه‌مانی‌بۆنه‌که‌‌سه‌رهه‌ڵنادات.‌نموونه‌ی‌زۆرمان‌له‌م‌جۆره‌‌له‌به‌رده‌ستدایه

‌.‌به‌ته‌واوی‌ڕاسته‌که‌وابوو،‌له‌گه‌ڵ‌که‌سدا‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌ی،‌که‌‌خۆشی‌نه‌بوونی‌ناخۆشی‌و‌ناخۆشی‌نه‌بوونی‌خۆشییه‌

‌.ڕێناکه‌وین‌.دروسته‌،‌ڕێناکه‌وین

‌له‌هه‌مانکاتدا،‌هه‌موو‌ئه‌و‌خۆشییانه‌ی‌له‌‌ڕێگه‌ی‌هه‌ستکردنه‌وه‌‌به‌‌ده‌روون‌ده‌گه‌ن‌چڕتریش‌ده‌بنه‌وه‌‌تاکو‌.‌ڕاده‌یه‌ک‌له‌ناخۆشیمان‌دوورده‌خه‌نه‌وه

‌.‌به‌ڵێ،‌وایه‌ئایا‌ئه‌و‌خۆشی‌و‌ناخۆشییانه‌ی‌له‌داهاتووشدا‌ڕووده‌ده‌ن‌چاوه‌ڕوان‌لێکراون؟‌به‌م‌جۆره‌ن؟

‌.به‌ڵێ‌ده‌زانیت‌چۆنن‌‌یان‌له‌چی‌ده‌چن؟

‌نا،‌ئه‌وانه‌‌چین؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌له‌‌سروشتدا‌خوار‌و‌ژوور‌و‌ناوه‌ڕاست‌هه‌بن؟

‌.به‌ڵێ

165

‌ئایا‌كه‌سێک‌له‌‌خواره‌وه‌‌بۆ‌به‌شی‌ناوه‌ڕاست‌سه‌رخرێت‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیه‌،‌که‌‌به‌ره‌و‌ژوور‌جوڵاوه‌؟‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌ناوه‌ڕاستدا‌ڕاوه‌ستێت‌و‌بڕوانێته‌‌خواره‌وه‌]ژوورتری‌نه‌دیبێت[‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیه‌،‌که‌‌له‌‌شوێنێکی‌به‌رزتر

‌دانراوه‌؟.بێگومان،‌ده‌گاته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه

‌ئه‌گه‌ر‌بیبه‌ینه‌‌خواره‌وه‌‌ناگاته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌له‌‌شوێنێکی‌به‌رزه‌وه‌‌بۆ‌نزم‌چووه‌؟‌ئایا‌بۆچوونه‌که‌ی‌ڕاست‌.‌نیه‌؟‌هه‌ڵبه‌ته

‌ئایا‌ئه‌مه‌‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌نیه‌،‌که‌‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌ئه‌زموونی‌ڕاسته‌قینه‌ی‌له‌‌باره‌ی‌خواره‌وه‌‌و‌ژوور‌و‌ناوه‌ڕاستدا‌.‌نیه‌؟‌به‌دڵنیاییه‌وه

‌ئه‌مه‌ش‌جێگه‌ی‌سه‌رسوڕمان‌نیه‌.‌ئه‌وانه‌ی‌ئه‌زموونێکی‌ڕاسته‌قینه‌یان‌نه‌بێت‌بۆچوونه‌کانیان‌سه‌باره‌ت‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌باسیده‌که‌ن‌که‌م‌و‌کورتی‌تێدايه.‌به‌هه‌مان‌شێوه‌،‌که‌‌به‌خۆشییه‌ک‌یان‌ناخۆشییه‌ک‌ده‌گه‌ن

‌وادهزانن‌ئه‌وانه‌‌خۆشی‌و‌ناخۆشی‌ڕاستن‌و‌به‌‌دوائامانج‌گه‌یشتون.‌ئه‌وان‌ئه‌زمونێکی‌ته‌واویان‌نیه‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌شه‌‌به‌‌فیڕۆ‌ده‌چن‌و‌خۆشی‌به‌‌نه‌بوونی‌ناخۆشی‌داده‌نێن.‌ئه‌مه‌ش‌له‌وه‌‌ده‌چێت‌که‌سێک‌ڕه‌نگی

‌.سپی‌نه‌بینیبێت‌و‌ڕه‌ش‌له‌گه‌ڵ‌ڕه‌نگی‌خۆڵه‌مێشیدا‌به‌راورد‌بکات‌منیش‌ده‌ڵێم،‌ئه‌مه‌‌جێگه‌ی‌سه‌رسوڕمان‌نیه‌.‌به‌‌پێچه‌وانه‌وه‌،‌ئه‌گه‌ر‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌بیرنه‌که‌نه‌وه‌‌من‌سه‌رم

‌.ده‌سوڕمێت‌به‌م‌جۆره‌ش‌بیر‌له‌‌کێشه‌که‌‌بکه‌وه‌:‌برسێتی‌و‌تینوێتی‌حاڵه‌تێکی‌ناپڕی‌یان‌به‌تاڵی‌له‌له‌شدا‌نیه‌؟

‌.‌به‌ڵێ،‌وایه‌ئایا‌نه‌زانین‌و‌بێ‌هه‌ستی‌حاڵه‌تی‌ناپڕی‌له‌ده‌رووندا‌نیه‌؟

‌.‌هه‌ڵبه‌ته‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌نان‌ده‌خوات‌یان‌فێرده‌بێت،خۆی‌تێرناکات؟

‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌ئایا‌تێربوونێکی‌ڕاست‌ئه‌و‌که‌سه‌‌که‌متر‌یان‌زۆرتر‌پڕده‌کات؟

‌.زۆرتر‌چ‌جۆره‌‌تێربوونێک‌زۆرتر‌بوونێکی‌ڕه‌وان‌پڕده‌کات؟‌تێربوون‌به‌‌نان‌خواردن‌و‌خواردنه‌وه‌؟‌یان‌به‌‌باوه‌ڕ،‌تێگه‌یشتن،‌زانین‌و‌هه‌موو‌جۆره‌کانی‌چاکه‌کردن؟‌به‌م‌جۆره‌‌حوکمی‌به‌سه‌ردا‌بده‌:‌هه‌ر‌شتێک‌په‌یوه‌ندی

‌.‌به‌]بوونێکی[‌نه‌مر،‌ڕاست‌و‌نه‌گۆڕه‌وه‌‌هه‌بێت‌له‌و‌بوونه‌‌ده‌چێت.‌به‌‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌،‌دروسته.‌وایه‌،‌ئه‌وه‌ی‌په‌یوه‌ندی‌به‌شتێکی‌نه‌گۆڕه‌وه‌‌هه‌یه‌‌زۆرتریشه

‌ئایا‌ئه‌و‌شته‌ی،‌وه‌کو‌خۆی‌ده‌مێنێته‌وه‌‌و‌نه‌گۆڕه‌،‌به‌شداری‌له‌‌بوونی‌ئه‌و‌شته‌دا‌زیاتر‌له‌‌زانین‌له‌‌باره‌یه‌وه‌‌ناکات؟

‌.‌وایه‌ڕاستریش‌نیه‌؟

‌.‌وایه‌ئه‌گه‌ر‌ڕاستیه‌که‌ی‌که‌متربێت‌بوونه‌که‌شی‌که‌متر‌نابێت؟

‌.پێویسته‌‌وابێت‌ئایا‌ئه‌وه‌ش‌دروست‌نیه‌،‌که‌‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌تێرکردنی‌له‌شه‌وه‌‌هه‌یه‌‌که‌متر‌ڕاستن‌له‌وانه‌ی

‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌تێرکردنی‌ده‌روونیه‌وه‌‌هه‌یه‌؟‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه

‌که‌وابوو،‌بوونێک‌به‌گوێره‌ی‌پێویستیه‌‌سروشتیه‌که‌ی‌تێربکرێت‌خۆشی‌پێده‌گات‌و‌ئه‌و‌شته‌ی‌تێریشی‌.‌ده‌کات‌الی‌خۆشتره‌.‌به‌‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌‌دروسته

‌.‌وایه‌ئه‌وانه‌ی‌ئه‌زموونی‌هۆشه‌کییان‌له‌گه‌ڵ‌چاکه‌دانیه‌،‌خه‌ریکی‌به‌زم‌و‌ڕابواردنن‌دوایی‌خراونه‌ته‌‌خانه‌ی

‌ناوه‌ڕاسته‌وه‌،‌نازانن‌له‌سه‌ر‌و‌ئه‌وخانه‌یه‌وه‌‌چ‌هه‌یه‌.‌ته‌ماشای‌به‌رزایش‌ناکه‌ن،‌تاکو‌بیدۆزنه‌وه‌و‌تامی‌خۆشی‌نه‌گۆڕيش‌ناکه‌ن.‌وه‌کو‌ئاژه‌ڵ‌سه‌ریان‌بۆ‌خواره‌وه‌‌شۆڕده‌که‌نه‌وه‌‌و‌کاوێژده‌که‌ن.‌به‌‌شاخ‌و

‌له‌قه‌ش‌ده‌که‌ونه‌‌ئه‌وانه‌ی‌نزیکیان.‌ڕێگه‌یان‌ناده‌ن‌تامی‌ئه‌و‌خۆشیه‌بکه‌ن.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌ئاره‌زووه‌کانیان

166

‌کاتییه‌‌ده‌که‌ونه‌‌کوشتنی‌یه‌کدی.‌ده‌روونی‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌له‌و‌گۆزه‌یه‌‌ده‌چێت،‌که‌‌هه‌مووی‌کونه‌،‌.هه‌رچیه‌کی‌تێبکه‌یت‌له‌‌کونه‌کانه‌وه‌‌دێته‌‌ده‌ره‌وه‌‌و‌پڕنابێت

‌.سوکرات،‌تۆ‌زۆر‌جوان‌باسی‌زۆربه‌ی‌خه‌ڵکی‌ده‌که‌یت،‌که‌‌به‌م‌جۆره‌‌ده‌ژین‌ئایا‌پێویست‌ناکات‌ئه‌م‌جۆره‌که‌سانه‌‌خۆشییان‌له‌گه‌ڵ‌ناخۆشی‌و‌ئازاردا‌تێکه‌ڵ‌بکرێت؟‌ته‌نیا‌سێبه‌ری

‌خۆشی‌ڕاسته‌قینه‌‌بناسن؟‌نزیک‌بوونه‌وه‌ی‌خۆشی‌و‌ناخۆشی‌په‌رێشانیان‌ناکات؟‌خۆیان‌توشی‌شێتی‌و‌گومژه‌یی‌له‌‌ئاره‌زووی‌سێکسیدا‌ناکه‌ن؟‌وه‌کو‌ستێشه‌ره‌کان‌ده‌گێڕنه‌وه‌‌چۆن‌له‌سه‌ر‌هیلین‌له‌‌)ترۆی(

شه‌ڕکرا‌ئه‌مانیش‌توشی‌هه‌مان‌نه‌زانین‌نابن‌و‌له‌گه‌ڵ‌یه‌کدا‌شه‌ڕ‌ناکه‌ن؟‌ئه‌ی‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌ده‌روون،‌که‌‌سه‌رچاوه‌ی‌ئازایه‌تییه‌؟‌به‌هه‌مان‌شێوه‌‌خۆی‌تێرناکات؟‌ئاره‌زووی‌بۆ

‌ڕێزلێنان‌توشی‌حه‌سودی‌و‌ئاره‌زووه‌که‌ش‌بۆ‌سه‌رکه‌وتن‌فێر‌زه‌برو‌توندی‌ناکات؟‌ئه‌مه‌ش‌هانی‌ناداتبه‌بێ‌تێگه‌یشتن‌و‌بیرکردنه‌وه‌‌هه‌وڵی‌په‌یداکردنی‌ڕێز‌و‌سه‌رکه‌وتن‌بدات؟

.ئه‌مه‌ش‌له‌و‌به‌شه‌دا‌ڕووده‌دات‌‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌جه‌خت‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌ده‌که‌ین‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌وانه‌ی‌پاره‌په‌رستن‌و‌حه‌ز‌له‌‌ڕێزلێنان‌ده‌که‌ن‌له‌‌ژێر

‌چاودێری‌هۆشیاندا‌دوای‌خۆشییه‌کانیان‌بکه‌ون‌زانینیان‌له‌‌باره‌یانه‌وه‌‌هه‌بێت‌خۆشیه‌که‌یان‌شێوه‌یه‌کی‌.‌ڕاست‌و‌به‌رز‌وه‌رده‌گرێت.‌خۆشیه‌که‌یان‌ده‌بێت‌به‌‌سروشتی.‌خۆشی‌سروشتی‌باشترینه

‌.‌به‌ڵێ،‌بێگومان،‌خۆشی‌سروشتی‌باشترینه‌کاتێک‌ده‌روون‌شوێن‌بیرکردنه‌وه‌ی‌فه‌لسه‌فی‌ده‌که‌وێت‌به‌شه‌کانی‌دیکه‌شی‌دادوه‌رانه‌‌ڕه‌فتار‌ده‌که‌ن.

‌.هه‌ر‌به‌شه‌‌به‌کاری‌خۆی‌هه‌ڵده‌ستێت‌و‌تامى‌به‌رزترین‌خۆشی‌ده‌که‌ن.‌وایه

‌ئه‌گه‌ر‌یه‌کێک‌له‌الیه‌نه‌کانی‌ده‌روون‌الیه‌نه‌که‌ی‌دیکه‌‌داگیربکات،‌ئه‌وا‌نایه‌ڵێت‌خۆشییه‌كى‌ڕاست‌.‌بدۆزێته‌وه‌.‌به‌ڵێ،‌وایه

‌ئایا‌ئه‌و‌به‌شانه‌ی‌له‌‌فه‌لسه‌فه‌‌و‌هۆشه‌وه‌‌دوورن‌هه‌وڵناده‌ن‌الیه‌نه‌که‌ی‌دیکه‌‌داگیربکه‌ن؟‌.دروسته‌،‌ئه‌و‌هه‌وڵه‌‌ده‌ده‌ن

‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌هۆشه‌وه‌‌دووره‌‌له‌‌یاسا‌و‌سیسته‌مه‌وه‌‌دوور‌نیه‌؟‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌دووره

‌ئایا‌ئاره‌زووی‌سێکسی‌و‌بوون‌به‌‌زۆردار‌له‌‌هۆشه‌وه‌‌دوور‌نیه‌؟‌.‌دووره

‌.‌که‌وابوو،‌زۆردار‌له‌و‌خۆشییه‌وه‌‌دووره‌،‌که‌‌بۆ‌ئه‌و‌دانراوه‌،‌پاشایه‌کیش]به‌‌پێچه‌وانه‌وه‌[‌لێوه‌ی‌نزیکه‌.پێویسته‌‌وابێت

‌.لێره‌دا]به‌و‌باوه‌ڕه‌‌ده‌گه‌ین[‌که‌‌زۆردار‌ژیانێکی‌ناخۆش‌و‌پاشا‌ژیانێکی‌خۆشی‌هه‌بێت‌.به‌ڵێ

‌ده‌زانیت‌ژیانی‌زۆردار‌چه‌ند‌له‌‌ژیانی‌پاشا‌ناخۆشتره‌؟‌.تۆ‌پێم‌بڵێ

‌سێ‌جۆر‌خۆشی‌هه‌یه‌:‌یه‌کێکیان‌ڕاست‌و‌دوانه‌که‌ی‌دیکه‌‌ناڕاست.‌زۆردار‌له‌و‌په‌ڕی‌خۆشی‌درۆدا‌ده‌ژی‌و‌له‌‌هۆش‌و‌یاساوه‌‌دووره‌.‌خۆی‌کردووه‌‌به‌‌کۆیله‌ی‌خۆشییه‌‌ساخته‌کان.‌له‌نێو‌]ڕیزی‌فه‌رمانڕه‌واکاندا[

‌.‌زۆردار‌له‌‌ئۆلیگارکه‌وه‌‌سێیه‌مه‌،‌دیموکراتیش‌ده‌که‌وێته‌‌نێوانیانه‌وه‌.به‌ڵێ

‌ئه‌گه‌ر‌بۆچوونه‌که‌مان‌ڕاست‌بێت،‌ئایا‌زۆردار‌له‌گه‌ڵ‌فۆرمی‌خۆشیه‌کی‌ساخته‌دا‌ناژی،‌که‌‌سێیه‌م‌دانه‌یه‌و‌پاش‌ڕاستی‌ئۆلیگارکی‌و‌دیموکرات‌دێت؟

‌.‌به‌ڵێ‌،‌سێیه‌مه‌.‌که‌وابوو،‌زۆردار‌سێ‌جار‌زیاتر‌له‌‌خۆشی‌ڕاسته‌وه‌‌دووره

‌.‌دروسته‌.‌له‌م‌بۆچوونه‌وه‌‌خۆشی‌زۆردار‌ڕواڵه‌تێکی‌ڕووته

‌.‌به‌ته‌واوی‌وایه‌.هه‌روه‌ها،‌له‌و‌خۆشیه‌وه‌‌جیاوازه‌،‌که‌‌پاشایه‌ک‌هه‌یه‌تی

167

‌.‌دروسته‌ئه‌گه‌ر‌یه‌کێک‌بیه‌وێت‌به‌‌ژمێریاری‌جیاوازییه‌که‌یان‌بدۆزێته‌وه‌‌ده‌توانێت‌بڵێت،‌پاشا‌حه‌وت‌سه‌د‌و‌بیست‌و

‌.‌نۆ‌جار‌زۆرتر‌به‌‌خۆشی‌ده‌ژی.‌زۆرداریش‌ئه‌وه‌نده‌‌له‌‌ناخۆشیدایه‌.‌ئه‌و‌ژماردنه‌‌بۆ‌جیاوازی‌نێوانیان‌سه‌یره

‌.‌به‌ڵام‌ئه‌گه‌ر‌جیاوازییه‌که‌یان‌به‌‌ڕۆژ‌و‌مانگ‌و‌ساڵیش‌بژمێریت‌ڕاسته‌قینه‌یه‌و‌له‌‌باره‌.‌به‌ڵێ،‌له‌باره

‌ئه‌گه‌ر‌ژیانی‌که‌سێکی‌چاک‌و‌دادپه‌روه‌ر‌له‌‌ژیانی‌که‌سێکی‌خراپ‌و‌نادادوه‌ر‌خۆشتربێت،‌ئایا‌چاکه‌‌و‌به‌خشنده‌یی‌ئه‌و‌که‌سه‌ش‌شتێک‌نیه‌‌له‌‌ژماردن‌نه‌یه‌ت؟

.ده‌بێت‌وابێت‌لێره‌وه‌‌بۆ‌ئه‌و‌خاڵه‌‌ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌،‌که‌‌یه‌کێکمان‌گوتی،‌نادادوه‌ری‌سود‌به‌و‌نادادوه‌ره‌‌ده‌گه‌یه‌نێت،‌که‌‌له‌و

‌.‌باوه‌ڕه‌دایه‌‌دادوه‌ره‌.وابوو

‌با‌لێره‌دا‌مشتومڕ‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌که‌سه‌دا‌بکه‌ین‌چونکه‌‌له‌‌چۆنیه‌تی‌ده‌سته‌ڵاتی‌دادوه‌ر‌و‌نادادوه‌ر‌.تێگه‌یشتوین

‌چۆن؟‌.با‌به‌‌نموونه‌‌له‌سه‌ر‌ده‌روون‌بدوێین

‌چ‌نموونه‌یه‌ک؟‌نموونه‌ی‌ده‌روون،‌وه‌کو‌ئه‌و‌زینده‌وه‌ره‌ی‌له‌‌ئه‌فسانه‌ی‌کۆندا‌باسکراوه‌.‌له‌‌چمیرا،‌شیال‌و‌سێربیرۆس‌پێک

‌.‌هاتوه‌‌یان‌زۆرشتی‌تر‌هه‌ن،‌دوو‌یان‌زۆرتر‌سروشتی‌جیاوازیان‌تێدایه‌.‌به‌ڵێ،‌ئه‌و‌جۆره‌‌شتانه‌‌باسکراوه

‌.بیر‌له‌و‌دێوه‌‌بکه‌وه‌،‌که‌‌فره‌‌سه‌ره‌ی‌هه‌یه‌‌و‌دڕنده‌یه‌.‌به‌‌ئاره‌زووی‌خۆی‌ده‌یانگۆڕێت‌ئه‌وه‌‌هونه‌رمه‌ندێکی‌بلیمه‌ت‌ده‌توانێت‌وێنه‌که‌ی‌بکێشێت.‌به‌ڵام‌مادامه‌کی‌وشه‌‌ڕازانه‌وه‌‌له‌‌ڕه‌نگ

‌.‌ئاسانتره‌‌گریمان‌ئه‌و‌دڕنده‌یه‌‌هه‌یه‌.‌بیر‌له‌‌شێوه‌ی‌شێر‌و‌مرۆڤێکیش‌بکه‌وه‌.‌وێنه‌ی‌مرۆڤه‌که‌‌له‌‌شێره‌که‌‌و‌شێره‌که‌‌له‌‌دێوه‌که‌‌بچوکتره

‌.ئه‌وه‌‌ئاسانه‌،‌ده‌توانم‌په‌یکه‌ره‌کانیان‌بۆ‌دروستبکه‌م‌.ئه‌نجا،‌هه‌رسێکیان‌پێکه‌وه‌‌بنوسێنه‌‌و‌با‌پێکه‌وه‌‌گه‌وره‌بن

‌.ئه‌مه‌شم‌کرد‌با‌له‌‌ده‌ره‌وه‌‌هه‌رسێکیان‌شێوه‌ی‌مرۆڤه‌که‌یان‌هه‌بێت.‌له‌‌ناوه‌وه‌‌شێر‌و‌دێوه‌که‌.‌ئه‌وه‌ی‌ته‌ماشای‌بکات

‌.ته‌نیا‌شێوه‌ی‌مرۆڤه‌که‌‌ببینێت،‌دوانه‌که‌ی‌دیکه‌‌نه‌بینێت‌.‌باشه

‌ئه‌گه‌ر‌بڵێین،‌نادادوه‌ری‌سودی‌بۆ‌ئه‌م‌مرۆڤه‌‌هه‌یه‌،‌ئه‌وه‌‌له‌وێدایه‌،‌که‌‌ئه‌و‌که‌سه‌‌به‌‌دادوه‌ری‌سود‌و‌قازانج‌به‌‌دێوه‌که‌‌و‌شێره‌که‌ی‌ناوه‌وه‌ی‌ناگه‌یه‌نێت،‌تێریان‌ناکات،‌به‌هێز‌نابن.‌دووه‌میش،‌الوازکردنی

‌الیه‌نی‌مرۆڤایه‌تی‌ئه‌و‌که‌سه‌‌په‌لکێشکردنێتی‌به‌ره‌و‌الیه‌نی‌دێو‌و‌شێره‌که‌.‌سێیه‌م،‌نایه‌وێت‌ئه‌و‌سێ‌الیه‌نه‌‌.‌هاوته‌راز‌بکات،‌به‌ڵکو‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌،‌له‌یه‌کیان‌به‌رده‌دات،‌تاکو‌یه‌کتر‌بخۆن

‌.به‌ڵێ،‌ئه‌وانه‌ی‌ستایش‌بۆ‌نادادوه‌ری‌ده‌که‌ن‌واده‌ڵێن‌به‌ڵام‌له‌الیه‌کی‌دیکه‌وه‌،‌ئه‌وانه‌ی‌ده‌ڵێن‌دادوه‌ری‌سودی‌هه‌یه‌‌مه‌به‌ستیان‌ئه‌وه‌‌نیه‌؛‌که‌‌یه‌که‌م،‌الیه‌نی

‌مرۆڤانه‌ی‌ئه‌و‌که‌سه‌ی]ئێستا‌به‌‌ئه‌ندێشه‌‌دروستمانکرد[‌ده‌سته‌ڵات‌به‌‌سه‌ر‌دووالیه‌نه‌که‌ی‌دیکه‌دا‌ده‌گرێت؛‌دووه‌م،‌وه‌کو‌چۆن‌جوتیارێک‌ئاگاداری‌ئاژه‌ڵه‌کانێتی‌ئه‌ویش‌پێویسته‌‌چاودێری‌دێوه‌‌فره‌‌سه‌ره‌که‌‌بکات،‌سه‌ره‌کان‌ماڵی‌بکات‌و‌ڕێگه‌یان‌پێنه‌دات‌ببن‌به‌‌دڕنده‌؛‌سێیه‌م،‌شێره‌که‌ش‌به‌‌الی‌خۆیدا‌ڕاکێشێ.

‌هه‌رسێ‌الیه‌نه‌که‌‌پێکه‌وه‌‌هاوته‌راز‌گرێ‌بدات؟‌.به‌ڵێ،‌ئه‌وانه‌ی‌ستایش‌بۆ‌دادوه‌ری‌ده‌که‌ن‌واده‌ڵێن

‌له‌‌هه‌موو‌ڕوویه‌که‌وه‌‌ئه‌وه‌ی‌ستایش‌بۆ‌دادوه‌ری‌ده‌کات‌ڕاست‌ده‌ڵێت.‌ستایش‌کردن‌بۆ‌نادادوه‌ریش‌ناڕاست‌و‌درۆزنییه‌.‌گرنگ‌نیه‌‌له‌‌خۆشی،‌چاکه‌‌یان‌سودگه‌یاندن‌بدوێین،‌ستایشکه‌ری‌دادوه‌ری‌ڕاست

‌.‌گۆیه‌.‌ئه‌وه‌ی‌دژی‌ڕاده‌وه‌ستێت‌به‌ڵگه‌ی‌به‌‌ده‌سته‌وه‌‌نیه‌‌و‌خۆشی‌نازانێت‌دژی‌چ‌ڕاده‌وه‌ستاوه

168

.به‌‌ڕای‌منیش‌ئه‌و‌که‌سه‌‌هیچ‌نازانێت‌باشه‌،‌با‌هه‌وڵبده‌ین‌ئه‌و‌که‌سه‌‌ڕازی‌بکه‌ین.‌ئه‌م‌پرسیارانه‌ی‌ئاڕاسته‌‌بکه‌ین.‌‌ئایا‌ئه‌مه‌‌ده‌بێت‌به‌‌بناخه‌ی

‌جیاکردنه‌وه‌ی‌چاکه‌‌و‌خراپه‌؟‌چاکه‌‌له‌وێدایه‌‌دێوه‌‌دڕنده‌که‌‌بخه‌ینه‌‌ژێر‌ده‌سته‌ڵاتی‌الیه‌نه‌‌مرۆڤانه‌که‌وه‌‌و‌خراپه‌ش‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌یه‌؟

‌ئایا‌به‌م‌بۆچوونه‌‌ڕازییه‌‌یان‌نا؟‌.ئه‌گه‌ر‌گوێ‌له‌من‌بگرێت‌ڕازی‌ده‌بێت

‌له‌‌به‌ر‌ڕۆشنایی‌ئه‌م‌گفتوگۆیه‌دا،‌ئه‌و‌پرسیاره‌شی‌لێده‌که‌ین‌چۆن‌مرۆڤێک‌سود‌له‌‌ده‌ستکه‌وتنی‌زێڕ‌و‌زیو‌به‌‌کۆیله‌کردنی‌الیه‌نه‌‌مرۆڤانه‌که‌ی‌وه‌رده‌گرێت؟‌کێ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌‌باوکێک‌منداڵه‌کانی‌خۆی،‌وه‌کو

‌کۆیله‌که‌‌به‌‌که‌سێکی‌دڕنده‌‌بفرۆشێت،‌سود‌وه‌رگرێت؟‌ئایا‌خه‌ڵکی‌تاوانباری‌ناکه‌ن‌به‌وه‌ی‌پیرۆزترین‌به‌شی‌خۆی‌به‌‌دڕنده‌یه‌کی‌خوانه‌ناس‌فرۆشتوه‌؟‌ئه‌مه‌ش

(53وه‌کو‌کاره‌که‌ی‌ئێریفیل‌نیه‌،‌که‌‌ملوانکه‌که‌ی‌به‌‌گیانی‌مێرده‌که‌ی‌گۆڕییه‌وه‌؟‌) ‌-------------------------------------------------------‌

‌ئێریفیل‌به‌ملوانکه‌یه‌ک‌مێرده‌که‌ی‌ڕازی‌کرد‌له‌گه‌ڵ‌حه‌وت‌که‌سه‌که‌دا‌دژی‌شاری‌تیبس‌ڕاوه‌ستێت‌و‌له‌و‌جه‌نگه‌دا‌کوژرا.‌)53(.‌)وه‌رگێڕ(26-‌326بڕوانه‌:‌چیرۆکی‌ئۆدیسای‌هۆمیرۆس‌

‌.بێگومان،‌گالوکۆن‌گوتی،‌ئه‌وه‌‌کارێکی‌ترسناکه

‌‌ئایا‌مرۆڤێکی‌به‌ڕه‌ڵا‌به‌وه‌‌تاوانبار‌ناکرێت،‌که‌‌ئه‌و‌دێوه‌‌دڕنده‌یه‌ی‌ناخی‌زۆر‌گه‌وره‌‌بووه‌‌و‌ده‌سته‌ڵاتی‌زۆری‌پێدراوه‌؟.‌ئاشکرایه‌‌وایه

‌ئایا‌ئه‌وانه‌ی‌دڵ‌ڕه‌ق‌و‌ملهوڕن‌تاوانبار‌ناکرێن‌به‌وه‌ی‌ده‌سته‌ڵاتی‌زۆریان‌به‌‌الیه‌نی‌شێره‌که‌‌داوه‌؟.‌وایه

‌ئه‌وانه‌ی‌دڵیان‌نه‌رمه‌‌و‌خه‌ریکی‌ڕابواردنن،‌به‌وه‌‌تاوانبار‌نه‌کراون‌گوێ‌ناده‌نه‌‌شێره‌که‌‌و‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌ترسنۆکن؟

‌.‌ڕاسته‌ئه‌وانه‌ی‌کۆیله‌ن‌تاوانبار‌نه‌کراون‌به‌وه‌ی‌سه‌رچاوه‌ی‌ئازایه‌تی‌ده‌روونیان‌له‌‌الوێتیه‌وه‌‌خستۆته‌‌ژێر

‌.ده‌سته‌ڵاتی‌دڕنده‌که‌‌و‌بۆ‌تێرکردنی‌دڕنده‌که‌‌له‌‌شێره‌وه‌‌بوون‌به‌‌مه‌یمون‌.‌ڕاسته

‌بۆچی‌به‌چاوی‌نزمه‌وه‌‌ته‌ماشای‌کرێکاری‌ئیشی‌ده‌ست‌ده‌کرێت؟‌ئایا‌هۆی‌ئه‌وه‌‌نیه‌،‌که‌‌ناتوانێت‌ده‌سته‌ڵات‌به‌سه‌ر‌دێوه‌‌دڕنده‌که‌ی‌]‌ده‌روونی[‌بگرێت‌و‌خزمه‌تی‌ده‌کات؟

‌.‌له‌وانه‌یه‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌م‌مرۆڤه‌،‌وه‌کو‌ئه‌و‌مرۆڤه‌ی‌دێوه‌که‌ی‌تێدایه‌‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکرێت،‌ده‌بێت‌بچێته‌‌ژێر‌ده‌ستی

‌که‌سێکه‌وه‌،‌که‌‌الیه‌نه‌‌پیرۆز‌و‌چاکه‌که‌‌تیایدا‌به‌رقه‌رابوه‌.‌ئێمه‌‌له‌وێدا،‌که‌‌ده‌ڵێین؛‌کۆیله‌‌ده‌بێت‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکرێت‌مه‌به‌ستمان‌ئازاردانی‌کۆیله‌که‌‌نیه‌.‌هه‌روه‌ها‌تراسیماخۆس‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دابوو‌به‌م

‌.شێوه‌یه‌‌هه‌موو‌که‌سێک‌ده‌بێت‌فه‌رمانڕه‌وایی‌بکرێت‌چونکه‌‌پێویسته‌‌هۆش‌ده‌سته‌ڵاتمه‌دار‌بێت‌.به‌ڵێ،‌تۆ‌ڕاست‌ده‌ڵێیت

‌ئه‌مه‌‌ئامانجی‌یاسادانانه‌.‌هه‌روه‌ها،‌له‌‌فه‌رمانڕه‌واکردنی‌منداڵه‌کانمان‌خواستی‌ئێمه‌شه.‌ئێمه‌‌به‌بێ‌دانانی‌ده‌ستورێک‌بۆ‌ئه‌وان‌ڕێگه‌یان‌ناده‌ین‌سه‌ربه‌ست‌بن.‌به‌هه‌مان‌شێوه‌ش‌له‌‌شاردا‌وایه‌.‌پاش‌ئه‌مه‌

‌.سه‌ربه‌ستیه‌که‌یان‌ده‌ده‌ینێ‌.ئاشکرایه‌‌ده‌بێت‌وابێت

‌که‌وابوو،‌گالوکۆن‌چۆن‌نادادوه‌ری‌به‌ڕه‌ڵایی‌و‌کاری‌شه‌رمه‌زارانه‌‌سود‌و‌قازانجیان‌بۆ‌که‌سێک‌هه‌یه‌‌ئه‌گه‌ر‌پاره‌ی‌زۆر‌و‌ده‌سته‌ڵاتیشیان‌لێوه‌‌په‌یدا‌بێت؟

‌.‌وایه‌چ‌سودێکی‌هه‌یه‌‌ئه‌گه‌ر‌نادادوه‌رییه‌که‌ی‌هه‌ستی‌پێنه‌کرابێت‌و‌له‌سه‌ری‌سزانه‌درابێت؟‌ئه‌وه‌ی‌هه‌ستی‌پێنه‌کراوه‌‌خراپتر‌ده‌بێت.‌ئه‌وه‌ی‌هه‌ستی‌پێده‌کرێت‌و‌سزاده‌درێت‌الیه‌نه‌‌دڕنده‌که‌ی‌هێمن‌ده‌بێته‌وه‌‌و

169

‌به‌مرۆڤ‌ده‌کرێت؟‌الیه‌نه‌‌چاکه‌که‌ی‌خۆی‌ده‌رده‌خات،‌به‌دوای‌دادوه‌ری‌و‌زانیندا‌ده‌گه‌ڕێت.‌وه‌کو‌ئه‌و‌.له‌شه‌‌نه‌خۆشه‌یه‌‌چاک‌ده‌بێته‌وه‌‌و‌ده‌بێت‌به‌‌له‌شێکی‌ته‌ندروست

‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌که‌سێکی‌خاوه‌ن‌بیر‌و‌تێگه‌یشتن‌هه‌موو‌هه‌وڵدانێکی‌بۆ‌چاککردنه‌وه‌ی‌باری‌ده‌روونی‌نیه‌؟‌ڕێز‌بۆ‌فێربوون

‌دانانێت؟‌.‌دیاره‌‌وایه

‌دووه‌م،‌ئایا‌ژیانێکی‌مامناوه‌ندی‌هه‌ڵنابژێرێت؟‌باری‌ده‌روونی‌و‌له‌شی‌هاوته‌راز‌ناکات؟‌.به‌دڵنیاییه‌وه‌‌ئه‌وه‌‌ده‌کات‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌ڕاستی‌فێری‌مۆسیقا‌و‌هۆنراوه‌‌کرابێت

‌له‌‌کۆکردنه‌وه‌ی‌پاره‌‌و‌سامانیشدا،‌به‌هه‌مان‌شێوه‌،‌هاوته‌رازییه‌ک‌دروستده‌کات.‌ڕێگه‌‌به‌‌خۆی‌نادات‌.گه‌مژانه‌‌دوای‌پاره‌‌و‌سامانێکی‌زۆر‌بکه‌وێت

‌.‌دروسته‌په‌یڕه‌وی‌ده‌ستوره‌که‌ی‌ژیانی‌ده‌کات.‌نایه‌ڵێت‌زیانی‌پێبگات.‌به‌‌پاره‌یه‌کی‌که‌م‌یان‌زۆر‌ده‌یپارێزێت‌و

‌.پاره‌و‌سامانه‌که‌ی‌له‌م‌پێناوه‌دا‌داده‌نێت‌.پێویسته‌،‌ئه‌و‌کاره‌‌بکات

‌به‌هه‌مان‌شێوه‌،‌مامه‌ڵه‌‌له‌گه‌ڵ‌ڕێزلێنان‌ده‌کات.‌ئه‌و‌کارانه‌‌ده‌کات،‌که‌‌ده‌یکه‌ن‌به‌‌که‌سێکی‌چاکتر.‌هیچ‌.شتێک‌ناکات‌زیان‌به‌‌ده‌روونی‌بگه‌یه‌نێت

‌.ئه‌گه‌ر‌ئه‌وه‌‌ئامانجی‌ئه‌و‌مرۆڤه‌‌بێت‌به‌شداری‌کاروباری‌ڕامیاری‌ناکات‌نا،‌به‌شداری‌ده‌کات،‌به‌‌تایبه‌تی‌له‌و‌شاره‌دا،‌که‌‌شێوه‌ی‌ڕژێمه‌که‌ی‌له‌و‌ده‌چێت.‌به‌ڵام‌له‌‌وڵاته‌که‌ی‌خۆیدا

‌.تاکو‌ده‌نگێکی‌پیرۆز‌بانگی‌نه‌کات‌کاری‌ڕامیاری‌ناکات‌من‌تێده‌گه‌م.‌تۆ‌مه‌به‌ستت‌ئه‌وه‌یه‌‌ته‌نیا‌له‌و‌شاره‌دا،‌که‌‌له‌‌بیری‌ئێمه‌دایه‌و‌له‌‌هیچ‌شوێنێکدا‌هێشتا

‌.په‌یدانه‌بووه‌‌به‌شداری‌ڕامیاری‌ده‌کات‌منیش‌گوتم،‌ئه‌و‌شاره‌‌له‌‌به‌هه‌شته‌.‌گرنگ‌نیه‌‌لێره‌‌هه‌بێت‌یان‌نا.‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌شێوه‌ی‌ئه‌و‌شاره‌دا‌ده‌ژی

‌.گوێ‌به‌‌شارێکی‌دیکه‌‌نادات‌.منیش‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام

‌

‌به‌شی‌ده‌یه‌م‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌من‌گوتم،‌بێگومان‌شاره‌که‌مان‌گه‌لێک‌خه‌سڵه‌تی‌چاکی‌هه‌یه‌،‌له‌‌هه‌موویان‌سه‌رنج‌ڕاکێش‌تر‌هۆنراوه‌یه

گالوکۆن‌وه‌ڵامی‌دایه‌وه‌‌و‌گوتی:‌باسی‌چ‌ده‌که‌یت؟

170

‌به‌و‌هۆنراوه‌یه‌‌ڕازی‌نه‌بووین،‌که‌‌السایی‌ده‌کاته‌وه‌.‌هه‌روه‌ها‌پاش‌دیاریکردنی‌به‌شه‌کانی‌ده‌روون‌.‌ئاشکرایه‌،‌به‌‌بۆچوونی‌من‌ئه‌م‌جۆره‌‌هۆنراوانه‌‌پێویسته‌‌ڕه‌تبکرێنه‌وه

‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟.من‌ده‌ڵێم،‌ئه‌گه‌ر‌بیسه‌ر‌زانیاری‌له‌باره‌یانه‌وه‌‌نه‌بێت،‌ئه‌م‌جۆره‌‌هۆنراوانه‌‌بیرکردنه‌وه‌ی‌ده‌شێوێنن

‌نازانم‌ده‌ته‌وێ‌چ‌بڵێیت؟‌من‌ده‌ڵێم‌هه‌رچه‌نده‌‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌هۆنراوه‌کانی‌هۆمیرۆسم‌خوێندۆته‌وه‌‌و‌ڕێزم‌بۆی‌هه‌یه‌‌چونکه‌‌.شاعیرێکی‌تراجیدیای‌گه‌وره‌یه‌:‌به‌ڵام‌پێویسته‌‌زۆرتر‌ڕاستیمان‌خۆش‌بوێت‌و‌ڕێزی‌بۆ‌دابنێین

‌.‌ڕاسته‌.‌گوێ‌بگره‌‌یان‌باشتره‌‌وه‌ڵامی‌ئه‌م‌پرسیاره‌م‌بده‌یته‌وه

‌پرسیاره‌که‌ت‌چیه‌؟‌.ده‌توانیت‌پێم‌بڵێیت‌الساییکردنه‌وه‌‌به‌گشتی‌چیه‌؟‌چونکه‌‌من‌نازانم

.بۆ‌چی‌نا؟‌هه‌ندێک‌جار‌ئه‌وانه‌ی‌چاویان‌کزه‌‌له‌‌پێش‌ئه‌وانه‌دا‌شت‌ده‌بینن،‌که‌‌چاویان‌چاک‌ده‌بینێت‌.ئه‌وه‌‌ڕاسته‌،‌به‌ڵام‌حه‌ز‌ناکه‌م‌له‌‌به‌رده‌م‌تۆدا‌باسی‌ئه‌و‌شته‌‌بکه‌م.‌داوا‌له‌‌تۆ‌ده‌که‌م‌ته‌ماشای‌بکه‌یت

‌ده‌ته‌وێت‌له‌م‌لێکۆڵینه‌وه‌یه‌شدا‌شوێن‌میتدۆده‌که‌مان‌بکه‌وین؟‌وه‌کو‌ده‌زانیت‌هه‌ر‌شته‌‌ناوێکی‌لێده‌نیی‌یان‌پێویست‌ناکات‌تۆ‌له‌مه‌به‌ستم‌تێده‌گه‌یت؟

‌.من‌تێده‌گه‌م‌که‌وابوو،‌با‌له‌‌یه‌کێک‌له‌و‌شتانه‌ی‌ده‌وروبه‌رمانه‌وه‌‌ده‌ستپێبکه‌ین.‌بۆ‌نموونه‌‌جێگه‌ی‌خه‌وتن‌و‌مێز‌له‌به‌ر

‌.ده‌ستتدان.به‌ڵێ

‌.لێره‌دا‌دوو‌فۆرمی‌ئه‌م‌که‌لوپه‌النه‌‌هه‌ن:‌یه‌کێکیان‌بۆ‌جێگه‌ی‌خه‌وتن‌و‌دووه‌میان‌بۆ‌مێز.‌وایه

‌ئایا‌ئاسایی‌نیه‌‌بڵێین]دارتاشه‌که‌[‌به‌دوای‌فۆرمی‌جێگه‌ی‌خه‌وتن‌و‌مێزدا‌]پێش‌دروستکردنیان[‌بگه‌ڕێت؟‌.ئێمه‌‌ده‌زانین‌هیچ‌پیشه‌سازێک‌فۆرمی‌ئه‌و‌شته‌‌دروست‌ناکات

‌.‌دروسته‌ئه‌و‌پیشه‌سازه‌‌چیه‌؟

‌.‌کام؟‌ئه‌وه‌ی‌هه‌موو‌شته‌کان‌و‌پیشه‌کانی‌دیکه‌ش‌ده‌هێنێته‌‌کایه‌وه‌.ئه‌و‌که‌سه‌‌سه‌یره‌‌و‌زیره‌کیشه‌،‌که‌‌تۆ‌باسیده‌که‌یت

‌سه‌برکه‌،‌ئێستا‌هۆی‌زۆرترت‌ده‌ده‌مێ،‌تاکو‌ئه‌م‌پیشه‌سازه‌‌به‌‌زیره‌ک‌و‌سه‌یر‌دابنێیت.‌ئه‌و‌ده‌توانێت‌هه‌موو‌که‌لوپه‌له‌کان‌و‌ڕوه‌ک‌و‌زینده‌وه‌ره‌کانی‌سه‌رزه‌وی،‌زه‌وی،‌خۆی‌‌و‌خواکان،‌ئاسمان‌و‌جیهانی

‌.به‌رزه‌خیش‌دروستبکات‌.‌به‌‌ڕاستی‌زیره‌که

‌له‌وانه‌یه‌‌باوه‌ڕم‌پێنه‌که‌یت.‌تۆ‌پێم‌بڵێ،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌پیشه‌سازێک‌نه‌بێت‌ئه‌م‌هه‌موو‌شتانه‌‌دروستبکات؟‌یان‌له‌الیه‌که‌وه‌ئه‌و‌ده‌توانێت‌و‌له‌الیه‌کی‌دیکه‌وه‌‌ناتوانێت؟‌ئایا‌ڕێگه‌یه‌ک‌نادۆزیته‌وه‌‌بۆ‌خۆت،‌که‌‌بتوانیت

‌هه‌موو‌شته‌کان‌دروست‌بکه‌یت؟‌ئه‌وه‌‌چ‌ڕێگه‌یه‌که‌؟

‌دۆزینه‌وه‌ی‌کارێکی‌سه‌خت‌نیه‌:‌تۆ‌ده‌توانیت‌خێرا‌و‌له‌‌زۆر‌شوێندا‌بیکه‌یت‌ئه‌گه‌ر‌ئاوێنه‌یه‌ک‌له‌گه‌ڵ‌خۆتدا‌هه‌ڵگریت،‌له‌نێوئاوێنه‌که‌دا‌‌‌خۆر‌و‌ته‌نه‌کانی‌ئاسمان‌و‌زه‌وی،‌زینده‌وه‌ره‌کان‌و‌ڕووه‌ک،‌که‌لوپه‌له‌کانی

‌.به‌رده‌ست‌و‌خۆت‌ده‌بینیت‌.به‌ڵێ،‌ئه‌و‌‌شتانه‌‌له‌نێو‌ئاوێنه‌که‌دا‌ده‌بینم،‌به‌ڵام‌شته‌‌ڕاسته‌کان‌نین

‌چاک‌بۆی‌چویت!‌تۆ‌مه‌به‌ستی‌سه‌ره‌کی‌گفتوگۆکه‌مانت‌ده‌رخست.‌له‌و‌باوه‌ره‌دام‌هونه‌رمه‌ندی‌شێوه‌کاری‌دێته‌‌ڕیزی‌ئه‌م‌پیشه‌سازه‌وه‌]که‌‌ئاوێنه‌که‌ی‌به‌ده‌سته‌وه‌یه‌[.‌وا‌نیه‌؟

‌.‌هه‌ڵبه‌ته‌له‌و‌باوه‌ره‌دام‌ده‌ڵێیت،‌که‌‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌هونه‌رمه‌ند‌دایانده‌هێنێت‌ڕاست‌نین.‌به‌ڵام‌هه‌ر‌چۆنێک‌بێت‌ئه‌و

171

‌.ده‌توانێت]له‌‌به‌رهه‌مێکی‌هونه‌رییدا[‌جێگه‌ی‌نوستن‌دروستبکات‌.‌وایه‌،‌ئه‌وه‌ی‌دروستیده‌کات‌دیارده‌که‌یه

‌ئه‌ی‌دارتاشه‌که‌؟‌تۆ‌پێشتر‌نه‌گه‌یشتیته‌‌ئه‌و‌خاڵه‌ی،‌که‌‌ناتوانێت‌فۆرم‌دروستبکات،‌که‌‌بوونی‌جێگه‌ی‌خه‌وتنه‌که‌‌مسۆگه‌ر‌ده‌کات؟‌ئایا‌ئه‌وه‌ی‌دروستی‌ده‌کات‌ته‌نیا‌جێگه‌یه‌کی‌خه‌وتن‌نیه‌؟

‌.به‌ڵێ،‌من‌ئه‌وه‌م‌گوت‌ئێستا‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌بوونی‌جێگه‌ی‌خه‌وتنه‌که‌‌دروستنه‌کات‌ئه‌وه‌ی‌ده‌یهێنێته‌‌کایه‌وه‌‌شته‌‌ڕاسته‌که‌‌نیه‌،‌به‌ڵکو

‌دیارده‌که‌یه‌تی.‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌بڵێت‌ئه‌وه‌ی‌دارتاشه‌که‌‌دروستی‌ده‌کات‌شته‌‌ڕاسته‌که‌یه‌‌درۆ‌ناکات؟‌.به‌الی‌که‌مه‌وه‌،‌ئه‌گه‌ر‌شوێن‌ئه‌م‌بۆچوونه‌‌بکه‌ون‌به‌‌درۆزنی‌داده‌نێن

‌با‌له‌م‌نموونه‌یه‌وه،‌بزانین‌السایی‌که‌ره‌وه‌‌کێیه‌؟‌.‌باشه

:‌ئێمه‌]له‌م‌نموونه‌‌یه‌دا[‌سێ‌جۆر‌جێگه‌ی‌خه‌وتنمان‌هه‌یه‌یه‌که‌میان‌بوونی‌جێگه‌ی‌خه‌وتنه‌،‌که‌‌خوا‌دروستی‌کردووه‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌که‌سێکی‌دیکه‌‌دروستی

‌کردبێت؟.نه‌خێر

‌.دووه‌م،‌دارتاشه‌که‌‌دروستی‌ده‌کات‌.‌وایه

‌سێیه‌م،‌هونه‌رمه‌نده‌که‌]له‌‌تابلۆیه‌کدا[‌دروستی‌ده‌کات.‌وا‌نیه‌؟‌.‌به‌ڵێ.‌وایه

‌.هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌م‌سییانه‌،‌خوا‌و‌دارتاش‌و‌هونه‌رمه‌نده‌که‌،‌جۆرێک‌جێگه‌ی‌خه‌وتنمان‌بۆ‌دروستده‌کات‌.به‌ڵێ،‌سێ‌جۆر‌دروستده‌که‌ن

‌خوا،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌خۆی‌نه‌یویست‌یان‌به‌‌پێویستی‌زانی‌ته‌نیا‌یه‌ک‌بوونی‌جێگه‌ی‌خه‌وتنی‌له‌‌سروشتدا‌جێگه‌ی‌خه‌وتنه‌.‌له‌‌فۆرمێک‌زۆرترمان‌نیه‌‌خوا‌دروستی‌کردبێت‌و‌هه‌رگیزفۆرمیدروستکردوه‌،‌ئه‌مه‌ش‌ ‌

.نابێت‌بۆچی‌ئه‌مه‌‌وایه‌؟

‌چونکه‌‌ئه‌گه‌ر‌دوو‌جێگه‌ی‌خه‌وتن‌دروستبکات،‌فۆرمی‌سێیه‌میش‌سه‌رهه‌ڵده‌دات،‌که‌‌له‌‌هه‌ردوو‌جێگاکه‌ی‌.پێشوتردا‌هه‌یه‌،‌له‌م‌حاڵه‌ته‌دا‌جێگه‌ی‌سێیه‌م‌نه‌ک‌دووانه‌که‌‌ده‌بێت‌به‌‌فۆرمی‌جێگه‌ی‌خه‌وتن

‌.‌ڕاسته‌خوا،‌به‌‌ڕای‌من،‌ئه‌مه‌ی‌ده‌زانی،‌ده‌یویست‌ببێت‌به‌‌در‌و‌ستکه‌ری‌فۆرمی‌جێگه‌ی‌خه‌وتن،‌نه‌ک‌جێگه‌ی

‌.خه‌وتن.‌هه‌ڵبه‌ته

‌نهری‌سروشتی؟حه‌زده‌که‌ی‌ناوی‌بنێین‌داھ‌.‌به‌‌ڕای‌من،‌ئه‌و‌ناوه‌‌بۆ‌خوا‌ده‌گونجێت‌چونکه‌‌به‌‌سروشت‌ئافه‌ریدکه‌ری‌هه‌موو‌شته‌کانه

‌ئه‌ی‌دارتاشه‌که‌؟‌دروستکه‌ری‌جێگه‌ی‌خه‌وتن‌نیه‌؟.‌دروستکه‌ره

‌ئه‌ی‌هونه‌رمه‌نده‌که‌ش،‌وه‌کو‌ئه‌م‌دروستکه‌رانه‌‌شته‌کان‌دروستناکات؟.نه‌خێر

‌ئه‌ی‌چی‌له‌‌جێگه‌ی‌خه‌وتنه‌که‌‌ده‌کات؟‌.‌السایی‌ده‌کاته‌وه‌.‌ئه‌و‌السایی‌دروستکه‌ره‌کان‌ده‌کاته‌وه‌.‌به‌‌ڕای‌من،‌ئه‌م‌ناونانه‌‌له‌‌هونه‌رمه‌ند‌له‌‌باره

‌باشه،‌تۆ‌ئه‌و‌که‌سه‌‌به‌‌السایی‌که‌ره‌وه‌‌دانانێیت،‌که‌‌به‌رهه‌مه‌که‌ی‌ده‌که‌وێته‌‌ڕیزی‌سێیه‌می‌شته‌‌دروستکراوه‌کانه‌وه‌؟

‌‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌ئایا‌ئه‌مه‌‌بۆ]نوسه‌رێکی[‌تراجیدیش‌دروست‌نیه‌؟

‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌ده‌که‌وێته‌‌ڕیزی‌سێیه‌مه‌وه‌‌و‌السایی‌که‌ره‌؟‌.واده‌رده‌که‌وێت

172

‌ئێمه‌‌السایی‌که‌ره‌کانمان‌دۆزییه‌وه‌.‌ئێستا‌له‌‌باره‌ی‌هونه‌رمه‌ندی‌شێوه‌کارییه‌وه‌‌پێم‌بڵێ،‌ئه‌و‌السایی‌شته‌‌سروشتیه‌کان‌یان‌که‌لوپه‌له‌‌دروستکراوه‌کان‌ده‌کاته‌وه‌؟

‌.‌السایی‌که‌لوپه‌له‌‌دروستکراوه‌کان‌ده‌کاته‌وه‌.پێویسته‌‌له‌وه‌‌دڵنیابیت

‌.چ‌مه‌به‌ستێکت‌هه‌یه‌؟‌من‌تێناگه‌م‌مه‌به‌ستم‌ئه‌مه‌یه‌:‌کاتێک‌له‌‌پێشه‌وه‌،‌له‌‌پشته‌وه‌‌یان‌له‌‌الکانه‌وه‌‌ته‌ماشای‌جێگه‌ی‌خه‌وتن‌ده‌که‌یت

‌هه‌رجاره‌‌جیاواز‌ده‌رناکه‌وێت؟‌ئایا‌ئه‌مه‌‌بۆ‌هه‌موو‌شتێکی‌دیکه‌‌نابێت؟

‌.‌به‌ڵێ،‌وایه‌‌جیاواز‌ده‌رده‌که‌وێت،‌به‌ڵام‌خۆی‌هه‌ر‌یه‌ک‌شته‌که‌وابوو،‌بڕوانه‌‌ئه‌م‌نموونه‌یه‌ش:‌هونه‌ری‌شێوه‌کاری‌چ‌ده‌کات؟‌ئایا‌ئه‌و‌شته‌مان‌نیشانده‌دات،‌که‌‌وه‌کو‌خۆیه‌تی‌و‌یه‌ک‌شته‌‌یان‌ئه‌و‌شته‌مان‌به‌و‌شێوه‌یه‌‌پێده‌ناسێنێت،‌که‌‌ده‌رده‌که‌وێت‌وابێت؟‌ئایا‌به‌رهه‌مێکی

‌هونه‌ری‌ڕاستی‌ناسه‌‌یان‌السایی‌ڕاستی‌ده‌کاته‌وه‌؟‌.دیارده‌کان‌نیشانده‌دات

‌السایی‌کردنه‌وه‌‌له‌‌ڕاستیه‌وه‌‌دووره‌.‌ته‌نیا‌الیه‌نه‌کان‌ده‌رده‌خه‌ن،‌که‌‌ئه‌وانیش‌وێنه‌ی]شته‌‌ڕاسته‌که‌ن[‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌ش‌ده‌توانێت‌زۆرشت‌بکات.‌بۆ‌نموونه‌‌هونه‌رمه‌ندێک‌تابلۆی‌پینه‌چیه‌ک،‌دارتاشێک‌یان‌شتێکی

‌تر‌ده‌کات‌به‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌باره‌ی‌ئه‌م‌پیشانه‌وه‌‌زانیاری‌هه‌بێت.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا‌ئه‌گه‌ر‌هونه‌رمه‌ندێکی‌چاک‌بێت‌منداڵان‌و‌که‌سانی‌گه‌مژه‌‌له‌‌دووره‌وه‌‌تابلۆکه‌ی‌له‌سه‌ر‌دارتاشێک‌ببینن،‌واده‌زانن‌شتێکی

‌.‌ڕاسته‌.‌هه‌ڵبه‌ته

‌هه‌ر‌کاتێک‌یه‌کێک‌بڵێت‌گوایه‌‌که‌سێکی‌بینیوه‌،‌هه‌موو‌جۆره‌‌پیشه‌یه‌ک‌ده‌زانێ‌و‌زانیارییه‌کی‌ته‌واوی‌له‌‌باره‌ی‌هه‌موو‌شتێکه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌ساویلکه‌یه‌‌و‌جادوگه‌رێک‌هه‌ڵیخه‌ڵه‌تاندووه‌.‌ئه‌م‌که‌سه‌‌به‌

‌.‌زاناترین‌داده‌نێت‌چونکه‌‌خۆی‌ناتوانێت‌زانین‌و‌نه‌زانین‌و‌السایی‌کردنه‌وه‌‌له‌‌یه‌کدی‌جیا‌بکاته‌وه.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته

‌ئه‌نجا‌دێینه‌سه‌ر‌تراجیدیا‌و‌ڕابه‌ره‌که‌شی،‌که‌‌هۆمیرۆسه‌.‌هۆکه‌شی‌ئه‌مه‌یه‌:‌هه‌ندێک‌ده‌ڵێن‌شاعیر‌هه‌موو‌شتێک‌ده‌زانێت.‌هه‌روه‌ها‌ده‌ڵێن،‌ئه‌گه‌ر‌شاعیرێکی‌چاک‌هۆنراوه‌یه‌کی‌نایاب‌بنوسێت‌ده‌بێت‌زانیاری‌له‌

‌باره‌ی‌ئه‌و‌شتانه‌وه‌‌هه‌بێت،‌که‌‌باسیانده‌کات،‌ئه‌گینا‌ناتوانێت‌بنوسێت.‌پێویسته‌‌بزانین،‌داخۆ‌ئه‌وانه‌ی‌به‌م‌جۆره‌‌بیر‌له‌‌شاعیر‌ده‌که‌نه‌وه‌‌السایی‌که‌ره‌کانیان‌بینیوه‌‌و‌هه‌ڵخه‌ڵه‌تێنراون،‌ئه‌و‌به‌رهه‌مانه‌ش‌له‌ڕیزی

‌.سێیه‌مدا‌داده‌نرێن‌یان‌ڕاستن‌.پێویسته‌‌ئه‌وه‌‌بزانین

‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دای‌که‌سێک‌بتوانێت‌شتێکی‌ڕاست‌و‌کۆپیه‌که‌شی‌دروستبکات،‌کۆپیه‌که‌‌بخاته‌‌پێش‌شته‌‌ڕاسته‌که‌وه‌؟

.نه‌خێر‌به‌‌دیدی‌من،‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌شته‌‌ڕاسته‌کان‌بناسێت‌السایی‌نه‌ده‌کردنه‌وه‌‌و‌هه‌وڵی‌ده‌دا‌پاش‌خۆی‌شتی‌چاک

‌.به‌جێ‌بهێڵێت‌تاکو‌ستایش‌بکرێت‌منیش‌له‌‌گه‌ڵتام‌چونکه‌‌ئه‌و‌شتانه‌‌سود‌و‌به‌های‌جیاوازیان‌هه‌یه‌.‌داوا‌له‌‌هۆمیرۆس‌و‌شاعیره‌کانی‌دیکه‌ش‌ناکه‌ین‌باسی‌ئه‌م‌پیشانه‌مان‌بۆ‌بکه‌ن.‌ئه‌و‌پرسیاره‌‌ناکه‌ین،‌ئایا‌یه‌کێک‌له‌وان‌پزیشکه‌‌‌یان

‌السایی‌که‌ره‌وه‌،‌شاعیرێکی‌کۆن‌یان‌نوێ‌توانیویه‌تی،‌وه‌کو‌ئه‌سکلیپیۆس‌چاره‌ی‌نه‌خۆشێک‌بکات‌یان‌وه‌کو‌چۆن‌ئه‌سکلیپێوس‌کوڕه‌که‌ی‌خۆی‌فێری‌پزیشکی‌کرد،‌شاعیره‌که‌ش‌کۆمه‌ڵێک‌خوێندکاری‌فێری

‌پزیشکی‌کردووه‌.‌ته‌نانه‌ت‌له‌باره‌ی‌پیشه‌کانی‌دیکه‌شه‌وه‌،‌پرسیاریان‌لێناکه‌ین.‌به‌ڵام‌ئاڕاسته‌کردنی‌پرسیار‌له‌‌هۆمیرۆس‌ده‌رباره‌ی‌گرنگترین‌و‌جوانترین‌شت،‌جه‌نگ‌و‌ڕژێمی‌شاره‌کان‌و‌فێرکردنی‌خه‌ڵک،

‌‌:که‌‌خۆی‌باسیانده‌کات‌ڕه‌وایه‌‌بکرێت‌و‌بڵێین‌هۆمیرۆس‌ئه‌گه‌ر‌تۆ‌له‌‌ڕیزی‌سێیه‌می‌ڕاستیدا‌السایی‌که‌ره‌وه‌‌نه‌بیت‌و‌خۆت‌له‌‌ڕیزی‌دووه‌میش

‌دابنێیت،‌‌‌ئایا‌ده‌توانیت‌ڕوونیبکه‌یته‌وه‌‌چ‌ڕژێمی‌شارێک‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌تۆی‌تێدایه‌‌و‌په‌یڕه‌وی‌تۆ‌ده‌کات،‌وه‌کو‌سپارتا،‌له‌به‌ر‌لیکه‌رگۆس،‌چاکه‌‌؟‌چ‌شارێک،‌وه‌کو‌ئهوه‌ی‌له‌ئيتاليا‌و‌سیسیلی‌بۆ‌کارنۆداس‌و

173

‌ئێمه‌ش‌بۆ‌سۆلۆنی‌داده‌نێین،‌تۆ‌به‌‌یاساسازو‌سودمه‌ند‌داده‌نێت؟‌ئایا‌ئه‌و‌ده‌توانێت‌ناوی‌شارێکمان(54بداتێ؟‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌ناتوانێت.‌ته‌نانه‌ت،‌هۆمه‌ریده‌کانیش‌ئه‌و‌پله‌یه‌ی‌بۆ‌دانانێن.)

‌شارێک‌ده‌دۆزیته‌وه‌‌له‌‌سه‌رده‌می‌هۆمیرۆسدا‌له‌‌جه‌نگێکدا‌سه‌رکه‌وتبێت،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌هۆمیرۆس‌پێشه‌وای‌بووه‌‌یان‌ڕاوێژکاری‌فه‌رمانڕه‌واکه‌ی‌بووبێت؟

‌.‌نیهچ‌داهێنان‌و‌بۆچوونێکی‌زانستیانه‌‌هه‌یه‌‌به‌و‌جۆره‌ی‌ده‌یگه‌ڕێننه‌وه‌‌بۆ‌تالیسی‌میلیتس‌و‌ئه‌نه‌کارسیسی

‌-------------------------------------------------------------هۆمه‌ریده‌کان‌ئه‌و‌که‌سانه‌بوون‌به‌‌شاره‌کانی‌یۆناندا‌گه‌ڕاون‌و‌هۆنراوه‌کانی‌هۆمیرۆسیان‌بۆ‌خه‌ڵک‌خوێندۆته‌وه‌.‌)وه‌رگێڕ(‌)54(

‌(55سیتیسن،‌ناوی‌هۆمیرۆسی‌به‌‌سه‌ره‌وه‌‌بێت؟‌)

‌.نه‌خێر‌ئایا‌هۆمیرۆس‌فیرکه‌ربووه‌‌و‌هه‌وڵی‌داوه‌‌خه‌ڵکی‌په‌روه‌رده‌‌بکات،‌وه‌کو‌پیتاگۆراس‌بۆچوونه‌کانی‌بۆ‌ئێمه‌

(56مابێته‌وه‌؟‌) ‌‌.تاکو‌ئه‌مڕۆ‌ڕێز‌بۆ‌پیاگۆراس‌داده‌نرێت‌و‌خه‌ڵکی‌شوێن‌‌بۆچوونه‌کانی‌ده‌که‌ون‌

‌ئێمه‌‌به‌م‌جۆره‌‌له‌‌باره‌ی‌هۆمیرۆسه‌وه‌‌هیچ‌نابیسین.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌چیرۆکانه‌ی‌له‌‌باره‌ی‌هۆمیرۆسه‌وه‌‌بیستومانه‌‌ڕاست‌بن،‌تێده‌گه‌ین‌چ‌جۆره‌‌که‌سێک‌بووه‌،‌ته‌نانه‌ت‌کریۆفیلۆسی‌هاوڕێی‌ئه‌وه‌نده‌‌بایه‌خی

‌.‌پێنه‌داوه‌ئه‌و‌چیرۆکانه‌مان‌بیستوه‌.‌به‌ڵام‌گالوکۆن،‌ئه‌گه‌ر‌هۆمیرۆس‌توانیبێتی‌خه‌ڵکی‌فێربکات،‌بیانکات‌به‌

‌کاسانێکی‌چاکتر‌و‌السایی‌که‌ره‌وه‌‌نه‌بوبێت،‌ئایا‌زۆر‌که‌س‌خۆشی‌نه‌ده‌ویست‌و‌ڕێزیان‌بۆ‌دانه‌ده‌نا؟‌پرۆتاگۆراسی‌ئه‌بدیرا،‌پرۆدیسیۆسی‌سێوس‌و‌زۆری‌دیکه‌ش‌ده‌توانن‌کار‌بکه‌نه‌‌سه‌رخه‌ڵکی‌و‌فێریان

(57بکه‌ن،‌ڕێز‌بۆ‌خۆیان‌دروستبکه‌ن‌و‌خه‌ڵکی‌به‌‌کۆڵ‌بیانگێڕن.‌) ‌‌‌‌ئه‌گه‌ر‌هۆمیرۆس‌و‌هزیۆدیش‌سودیان‌هه‌بووایه‌‌له‌م‌شار‌بۆ‌ئه‌وشار‌ده‌سوڕانه‌وه‌؟‌ئایا‌به‌ڕێزه‌وه‌‌له

‌‌شاره‌که‌ی‌خۆیان‌خزمه‌تیان‌نه‌ده‌کرا؟.‌به‌‌ڕای‌من،‌سوکرات،‌بۆچوونه‌که‌ت‌دروسته

‌که‌وابوو،‌خۆمان‌به‌و‌ئاکامه‌‌بگه‌یه‌نین،‌که‌‌شاعیره‌‌السایی‌که‌ره‌وه‌کان‌له‌‌هۆمیرۆسه‌وه‌‌کۆپی‌ڕاستی‌ده‌ناسن‌و‌ئه‌وه‌ی‌باسی‌ده‌که‌ن‌ڕاستی‌نیه‌؟‌ئه‌مه‌ش‌له‌و‌خاڵه‌‌ده‌چێت‌له‌پێشتر‌سه‌باره‌ت‌هونه‌رمه‌ندی

‌شێوه‌کاری‌باسمانکرد،‌که‌‌به‌‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌زانیاری‌له‌‌باره‌ی‌پینه‌چێتیه‌وه‌‌هه‌بێت‌تابلۆی‌پینه‌چیمان‌بۆ‌‌.دروستده‌کات

.‌ڕاسته‌شاعیر‌وشه‌‌و‌گوته‌،‌وه‌کو‌ڕه‌نگ‌بۆ‌وێنه‌‌هونه‌رییه‌که‌ی‌به‌کارده‌هێنێت.‌ئه‌و‌به‌‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌بزانێت‌ئه‌وانه‌‌چین

‌به‌‌کاریانده‌هێنێت.‌که‌سانی‌نه‌زان،‌وه‌کو‌خۆی،‌واده‌زانن‌چاک‌باسی‌پینه‌چێتی‌و‌جه‌نگ‌یان‌شتێکی‌دیکه‌‌ده‌کات.‌هه‌روه‌ها‌شاعیر‌‌ده‌نگی‌مۆسیقی‌و‌هارمۆنی‌به‌‌وشه‌کانی‌ده‌دات‌و‌ڕیزیانده‌کات.‌ئه‌گه‌ر

‌.هۆنراوه‌که‌ی‌له‌مانه‌‌ڕووتبکه‌یته‌وه‌‌ده‌زانیت‌چی‌به‌سه‌ردێت.‌ده‌زانم

‌ئه‌مه‌ش‌له‌‌ده‌مو‌چاوی‌ئه‌و‌الوه‌‌ناچێت،‌که‌‌به‌ره‌و‌پیری‌ده‌ڕوات،‌نه‌‌چاکه‌‌و‌نه‌جوانیش؟---------------------------------------------------

‌تالیس‌له‌‌سه‌ده‌ی‌شه‌شه‌می‌پێش‌زاینیدا‌ژیاوه‌‌و‌به‌‌یه‌که‌م‌فه‌یله‌سوفی‌یۆنانی‌و‌دانه‌ری‌فه‌لسه‌فه‌ی‌ڕۆژئاوا‌داده‌نرێت.‌)55(‌گوایه‌‌یه‌کێک‌بووه‌‌له‌‌حه‌وت‌زاناکانی‌یۆنان.‌ئاوی‌به‌‌بنه‌ڕه‌تی‌بوون‌و‌گۆڕان‌داناوه‌.‌ئه‌نه‌کارسیس،‌که‌‌هاو‌سه‌رده‌می‌تالیسه‌،‌به

‌دامه‌زرێنه‌ری‌زانستی‌ئه‌ندازیای‌یۆنانیه‌کان‌داده‌نرێت.)وه‌رگێڕ()56(‌ ‌پ.ز(‌به‌‌ناودارترین‌فه‌یله‌سوفی‌یۆنانی‌پێش‌سهر‌ده‌می‌سوکرات‌داده‌نرێت.‌له‌‌ته‌مه‌نی‌بیست495-‌570پیتاگۆرس‌) ‌

‌ساڵیدا‌له‌‌دوورگه‌ی‌سامۆسه‌وه‌‌ڕوویکردۆته‌‌شاری‌کرۆتۆن.‌له‌وێ‌کۆمه‌ڵێکی‌فه‌لسه‌فی‌و‌ڕه‌وشتی‌دامه‌زراندوه‌.‌ژماره‌یه‌کی‌زۆرله‌‌الوان‌شوێنی‌که‌وتون.‌)وه‌رگێڕ(

)57(‌ ‌‌پ‌ز(‌ناودارترین‌فه‌یله‌سوفی‌سه‌فسه‌تییه‌‌و‌به‌و‌گوته‌یه‌‌ناسراوه‌،‌که‌"مرۆڤ‌پێوه‌ری420-‌490پرۆتاگۆراسی‌ئه‌بدیرا) ‌‌هه‌مووشته‌کانه‌."‌و‌له‌و‌باوه‌ڕه‌شدا‌بووه‌‌مرۆڤ‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌ده‌سته‌ڵاتی‌زانینی‌سنوورداره‌هیچ‌له‌‌باره‌ی‌بوونی‌خواوه‌‌نازانێت.

174

‌پرۆدیسیۆسی‌سیۆس،‌فه‌یله‌سوفێکی‌دیکه‌ی‌سه‌ر‌به‌‌فێرگه‌ی‌سه‌فسه‌ته‌یه،‌‌له‌‌سه‌ده‌ی‌پێنجه‌می‌پێش‌زاینیدا‌ژیاوه‌.‌ماوه‌یه‌ککاری‌دیبلۆماسی‌پێدراوه‌.‌باوه‌ڕی‌به‌‌بوونی‌سروشت‌هه‌بووه‌‌و‌هه‌موو‌شتێکی‌سود‌به‌خشی‌به‌‌خواوه‌ند‌داناوه‌.‌)وه‌رگێڕ(

به‌ته‌واوی‌وایه‌ئێستا‌بیر‌له‌م‌خاڵه‌ش‌بکه‌وه‌،‌السایی‌که‌ره‌وه‌‌هیچ‌له‌‌باره‌ی‌بوونه‌وه‌‌نازانێت.‌ته‌نیا‌دیارده‌ی‌بوون.

‌ده‌ناسێت.‌وا‌نیه‌؟‌.به‌ڵێ

‌.که‌وابوو‌باشتره‌‌باسه‌که‌‌به‌‌نیوه‌‌چڵی‌جێنه‌هێڵین‌.‌به‌رده‌وام‌به

‌.گوتمان‌هونه‌رمه‌ندی‌شێوه‌کاری‌تابلۆی‌جڵه‌وو‌لغاوی‌ئاژه‌ڵمان‌بۆ‌ده‌کات‌.به‌ڵێ

‌ئه‌مانه‌ش‌پینه‌چی‌و‌ئاسنگه‌ریش‌دروستیان‌ده‌که‌ن؟.‌هه‌ڵبه‌ته

‌ئایا‌هونه‌رمه‌نده‌که‌‌ده‌زانێت‌جڵه‌و‌و‌لغاوی‌ئاژه‌ڵ‌چۆن‌دروستده‌کرێن؟‌یان‌ده‌توانین‌بڵێین‌پینه‌چی‌و‌ئاسنگه‌ر‌نازانن‌دروستیان‌بکه‌ن؟‌ته‌نیا‌که‌سێک‌بزانێت‌چۆن‌دروستده‌کرێن‌ئه‌سپ‌سواره‌که‌یه‌؟

.له‌گه‌ڵتام‌ئایا‌ئه‌مه‌‌بۆ‌هه‌موو‌شته‌کانی‌دیکه‌‌ناگونجێت؟

‌وه‌کو‌چی؟‌بۆ‌هه‌موو‌شتێک‌سێ‌که‌س‌هه‌ن:‌یه‌که‌میان‌دروستی‌ده‌کات،‌دووه‌میان‌به‌کاری‌ده‌هێنێت،‌سێیه‌میان

.السایی‌ده‌کاته‌وه‌]کۆپی‌ده‌کات[‌.به‌ڵێ

‌ئایا‌چاکه‌،‌جوانی‌و‌دروستی‌هه‌موو‌که‌لوپه‌لێک،‌زینده‌وه‌رێک‌و‌کرده‌وه‌یه‌ک،‌په‌یوه‌ندی‌به‌شێوه‌ی‌به‌کارهێنانه‌وه‌‌نیه‌،‌که‌‌به‌‌سروشت‌پێیاندراوه‌؟

‌.‌وایه‌که‌وابوو،‌پێویسته‌‌ئه‌وه‌ی‌به‌کاریانده‌هێنێت‌خاوه‌نی‌ئه‌زمونێکی‌زۆربێت.‌به‌‌دروستکه‌ره‌که‌ش‌ده‌ڵێت‌چ

‌به‌رهه‌مێکی‌چاکه‌‌یان‌خراپ.‌شمشاڵ‌ژه‌نێک‌ده‌توانێت‌چاکه‌‌و‌خراپی‌شمشاڵه‌که‌‌بۆ‌ئه‌و‌که‌سه‌‌باسبکات،‌.که‌‌شمشاڵه‌که‌ی‌دروستکردوه‌.‌ئه‌ویش‌گوێ‌له‌‌پێشنیار‌و‌باسه‌که‌ی‌ده‌گرێت

.‌هه‌ڵبه‌ته‌ئایا‌ئه‌وه‌ی‌شمشاڵه‌که‌‌دروستده‌کات‌پشت‌به‌‌هه‌ڵسه‌نگاندن‌و‌بۆچوونی‌شمشاڵ‌ژه‌نه‌که‌‌نابه‌ستێت؟

‌.پێویسته‌‌پشتی‌پێببه‌ستێت‌ئایا‌السایی‌که‌ره‌وه‌‌ده‌زانێت‌ئه‌وه‌ی‌دروستی‌ده‌کات‌چاکه‌‌یان‌باش‌به‌کاردێت؟

.نه‌خێر‌که‌وابوو‌السایی‌که‌ره‌وه‌‌زانیاری‌و‌بۆچوونی‌دروستی‌له‌‌باره‌ی‌ئه‌و‌شته‌وه‌‌نیه‌‌دروستی‌ده‌کات.‌نازانێت

‌.چاکه‌‌یان‌خراپ‌.‌دروسته

‌.شاعیرێکیش‌زۆر‌چاک‌به‌رهه‌مه‌که‌ی‌خۆی‌ده‌ناسێت.به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌زۆر‌که‌م

‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌مه‌شدا،‌له‌السایی‌کردنه‌وه‌‌به‌رده‌وامه‌.‌ئه‌و‌چاکه‌‌و‌خراپه‌‌ناناسێت.‌السایی‌کردنه‌وه‌که‌ش‌بۆ‌ئه‌و‌.که‌سانه‌ی‌هیچ‌نازانن‌جوان‌و‌چاک‌ده‌رده‌که‌وێت

‌.‌هه‌ڵبه‌ته‌ده‌رده‌که‌ویت‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌خاڵه‌‌هاوڕابین،‌که‌‌السایی‌که‌ره‌وه‌‌زانیارییه‌کی‌به‌‌سودی‌له‌‌باره‌ی‌ئه‌و‌شته‌وه‌

‌نیه‌‌السایی‌ده‌کاته‌وه‌‌و‌هه‌مان‌کات،‌السایی‌کردنه‌وه‌‌جۆرێکه‌‌له‌‌یاریکردن‌و‌به‌جیدی‌وه‌ریناگرین.‌هه‌موو‌.شاعیره‌‌تراجیدیاکانیش‌گرنگ‌نیه‌‌که‌م‌یان‌زۆر‌بنووسن،‌السایی‌که‌ره‌وه‌ن

‌.‌ڕاسته

175

‌ئایا‌ئه‌م‌السایی‌کردنه‌وه‌یه‌‌له‌‌ڕاستیه‌وه‌‌سێ‌جار‌دوور‌نیه‌؟.‌به‌ڵێ،‌سێ‌جار‌دووره

‌چ‌ئه‌ندامێکی‌له‌ش‌خۆی‌پێوه‌‌ماندوو‌ده‌کات؟‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌.مه‌به‌ستم‌ئه‌مه‌یه‌:‌قه‌واره‌ی‌شتێک،‌به‌گوێره‌ی‌دووری‌و‌نزیکی،‌له‌‌ئێمه‌وه‌‌ده‌گۆڕێت‌.‌وایه

‌شتێک‌له‌نێو‌ئاودا‌ده‌چه‌مێته‌وه‌‌و‌له‌‌ده‌ره‌وه‌شدا‌ڕاست‌دیاره‌.‌هه‌روه‌ها‌شتێک،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌ڕه‌نگه‌کانی‌به‌و‌شێوه‌یه‌‌ده‌بینین‌چه‌ماوه‌‌و‌قوپاو‌دیارن.‌زۆرشتی‌دیکه‌ش‌هه‌ن‌به‌م‌شێوانه‌‌به‌‌ئێمه‌‌ده‌گه‌ن.‌له‌به‌ر‌ئه‌م

‌الیه‌نه‌‌الوازه‌‌و‌زوو‌هه‌ڵخه‌ڵه‌تێنراوه‌ی‌ده‌روونی‌مرۆڤه‌‌ڕووناکی‌و‌تاریکی‌و‌ڕه‌نگه‌کان‌له‌‌به‌رهه‌مێکی.هونه‌رییدا‌جادوگه‌رانه‌‌کارده‌که‌نه‌‌سه‌ر‌ده‌روونمان

.‌ڕاسته.‌ژماردن،‌کێشان‌و‌پێوانیش،‌کاری‌به‌شه‌‌هۆشه‌کییه‌که‌ی‌ده‌روونه

.به‌ڵێ‌کاتێک‌ئه‌م‌به‌شه،‌شته‌کان‌ده‌پێوێت‌و‌بۆی‌ده‌رده‌که‌وێت‌گه‌وره‌،‌بچوک‌یان‌له‌‌قه‌واره‌دا‌نه‌گۆڕن،‌له‌‌هه‌مان

‌.کاتدا‌الیه‌نه‌‌دژه‌که‌شی‌بۆ‌ده‌رده‌که‌وێت.به‌ڵێ

‌ئایا‌له‌پێشتر‌نه‌گه‌یشتینه‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌الیه‌نه‌‌دژه‌کان‌له‌‌یه‌ک‌بووندا‌له‌‌یه‌ک‌کاتدا‌نابێت‌هه‌بن؟.ئێمه‌‌به‌و‌باوه‌ڕه‌‌گه‌یشتین،‌هۆکه‌شیمان‌زانی

‌.‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌له‌‌ده‌رووندا‌له‌گه‌ڵ‌پێوانه‌‌و‌ژماردندا‌ناکۆکه‌‌هه‌مان‌به‌ش‌نیه‌،‌که‌‌له‌گه‌ڵیدا‌ناکۆک‌نیه‌.‌ڕاسته

‌.‌چاکترین‌به‌شی‌ده‌روونیش‌ئه‌وه‌یه‌،‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌پێوانه‌‌و‌ژماردندا‌ناکۆک‌نیه‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه

‌من‌ده‌مه‌وێت‌به‌م‌خاڵه‌‌بگه‌ین،‌که‌‌گوتم‌هونه‌ری‌شێوه‌کاری‌و‌السایی‌کردنه‌وه‌‌به‌گشتی‌له‌‌ڕاستیه‌وه‌‌دوورن.‌السایکردنه‌وه‌‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌به‌شێکی‌ده‌روونه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌ئه‌و‌به‌شه‌ش‌هۆش‌نیه‌.‌نزیکبوونه‌وه‌ش‌له‌م

‌.‌به‌شه‌‌ئاکامێکی‌چاکی‌نیه‌.‌ڕاسته

‌که‌وابوو‌السایی‌کردنه‌وه‌‌شتێکی‌نزمه‌و‌له‌گه‌ڵ‌شتێکی‌نزمی‌دیکه‌دا‌جوت‌ده‌بێت.‌شتی‌نزمتر‌ده‌هێنێته‌‌.به‌رهه‌م

‌.واده‌رده‌که‌وێت‌ئایا‌ئه‌مه‌‌ته‌نیا‌بۆ‌السایی‌کردنه‌وه‌‌دروسته‌؟‌ئه‌ی‌هۆنراوه‌ش‌ئه‌م‌خه‌سڵه‌ته‌ی‌نیه‌؟

‌.له‌وانه‌یه‌‌هۆنراوه‌ش‌ئه‌م‌خه‌سڵه‌ته‌ی‌هه‌بێت‌به‌هه‌ر‌حاڵ‌نابێت‌ئێمه‌‌له‌م‌لێکچونه‌وه‌‌له‌نێوان‌هونه‌ری‌شێوه‌کاری‌و‌هۆنراوه‌دا‌به‌ڵگه‌مان‌بخه‌ینه‌‌گه‌ر.

‌پێویسته‌‌ڕاسته‌وخۆ‌له‌و‌به‌شه‌ی‌ده‌روونمان‌بدوێین،‌که‌‌هۆنراوه‌ی‌تێدا‌دروستده‌بێت.‌با‌بزانین‌به‌شێکی‌نزمه‌‌یان‌نا؟

‌.‌به‌ڵێ،‌پێویسته‌هۆنراوه‌‌السایی‌ئه‌و‌ڕووداوانه‌‌له‌‌ژیانی‌مرۆڤدا‌ده‌کاته‌وه‌،‌که‌‌به‌‌ئاره‌زووی‌مرۆڤه‌کان‌یان‌له‌ژێر‌زه‌بردا‌هاتوونه‌ته‌‌کایه‌وه‌.‌هه‌روه‌ها‌مرۆڤه‌کانیش‌له‌‌ئاکامی‌ڕووداوه‌کاندا‌ژیانێکی‌خۆشتر‌یان‌خراپتریان‌هه‌یه‌،

‌توشی‌ئازار‌بوون‌یان‌نا؟‌‌ئایا‌بێجگه‌‌له‌مه،‌هۆنراوه‌‌باسی‌شتێکی‌دیکه‌مان‌بۆ‌ده‌کات؟.نه‌خێر

‌ئایا‌مرۆڤ‌ده‌توانیت‌له‌نێو‌ئه‌م‌بارودۆخه‌‌جیاوازانه‌دا،‌وه‌کو‌خۆی‌بمێنێته‌وه‌؟‌یان‌شپرزه‌ده‌بێت‌و‌تێڕوانینی‌جیاواز‌له‌‌ناخیاسه‌رهه‌ڵده‌ده‌ن‌و‌وه‌کو‌خۆی‌نامینێته‌وه‌؟‌هه‌رچه‌نده‌‌به‌ڕای‌من،‌ئێمه‌‌به‌و‌ئاکامه‌‌گه‌یشتین،

‌.که‌‌ده‌روون‌له‌یه‌ک‌کاتدا،‌پره‌‌له‌‌بۆچوون‌و‌تێڕوانینی‌جۆراو‌جۆر.وابوو

‌.وابوو،‌به‌ڵام‌هه‌ستده‌که‌م‌شتێکمان‌له‌‌بیرچوو‌باسیبکه‌ین

176

‌وه‌کو‌چی؟‌له‌پێشتر‌گوتمان،‌باوکێکی‌چاک‌به‌بیستنی‌مردنی‌کوڕه‌که‌ی‌یان‌له‌ناوچوونی‌ماڵه‌که‌ی‌له‌‌باوکێکی‌دیکه‌

‌.ئارامتره‌‌و‌به‌‌هێمنی‌مامه‌ڵه‌ی‌له‌گه‌ڵدا‌ده‌کات‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه

ئایا‌خه‌می‌بۆ‌ناخوات؟‌یان‌هه‌وڵنادات‌ئازاره‌که‌ی‌خۆی‌که‌م‌بکاته‌وه‌؟‌.دووه‌میان‌ده‌کات

‌ئایا‌ئه‌و‌کاته‌‌هه‌وڵده‌دات‌له‌‌ئاستی‌ئازاره‌که‌دا‌خۆڕاگربێت،‌که‌له‌‌نێو‌که‌سانی‌وه‌کو‌خۆیه‌تی‌یان،‌که‌‌به‌‌ته‌نیایه‌؟

‌.کاتێک‌له‌نێو‌که‌سانی‌وه‌کو‌خۆیه‌تی‌.به‌‌ته‌نیا‌هه‌ندێک‌شت‌ده‌کات،‌که‌‌له‌‌ڕووی‌نایه‌ت‌له‌نێو‌خه‌ڵکدا‌بیکات

‌.‌ڕاسته‌هۆش‌و‌یاسا‌هانی‌ده‌ده‌ن‌له‌به‌رده‌م‌ئازاره‌که‌دا‌خۆڕاگر‌بێت.‌هه‌ستکردن‌و‌ئه‌زمونه‌که‌شی‌بیری

‌.ئازاره‌که‌ی‌ده‌خه‌نه‌وه‌‌و‌الوازی‌ده‌که‌ن‌.‌ڕاسته

‌کاتێک‌دوو‌هه‌ڵوێستی‌جیاواز‌له‌یه‌ک‌کاتدا‌له‌الی‌مرۆڤێک‌هه‌ڵبده‌ن،‌ده‌گه‌ینه‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌له‌‌دوو‌.سه‌رچاوه‌ی‌جیاوازه‌وه‌‌ده‌رچوون

‌.‌هه‌ڵبه‌ته‌یه‌کێک‌له‌و‌هه‌ڵوێستانه‌ش‌شوێن‌یاسا‌ده‌که‌وێت؟

‌چۆن؟‌یاسا‌ده‌ڵێت‌ئه‌و‌کاره‌‌مه‌که‌،‌باشتر‌له‌‌ئاستی‌خه‌م‌و‌ئازاردا‌خۆڕاگر‌و‌ئارام‌به.‌به‌ڵام،‌ئه‌و‌نازانێت‌ئه‌مه‌

‌ئاکامێکی‌چاک‌یان‌خراپی‌هه‌یه‌.‌دووه‌میش،‌داهاتووی‌ئه‌و‌که‌سه‌‌به‌م‌کاره‌‌باشتر‌ده‌رناکه‌وێت.‌سێیه‌میش‌پێویست‌ناکات‌ڕووداوه‌کانی‌ژیان‌به‌‌جیدی‌وه‌ربگرێت.‌دواجاریش،‌خه‌م‌ڕێگری‌ئه‌و‌شتانه‌یه‌‌مرۆڤ

‌.ده‌یانخوازێتتۆ‌باسی‌چ‌ده‌که‌یت؟

‌ژیان،‌وه‌کو‌زار‌فڕێدانه‌‌و‌ده‌بێت‌ڕازی‌بین‌به‌وه‌ی‌ڕووده‌دات.‌هه‌وڵبده‌ین‌به‌ڕێوه‌ی‌به‌رین‌و‌بیخه‌ینه‌‌به‌ر‌ڕۆشنایی‌هۆش.‌با،‌وه‌کو‌منداڵ،‌له‌‌که‌وتنا‌به‌‌گریان‌و‌هاوار‌ده‌ست‌به‌‌شوێنی‌برینه‌که‌مانه‌وه‌‌نه‌گرین.

‌.پێویسته‌‌خۆمان‌فێر‌بکه‌ین‌زوو‌ئازار‌و‌خه‌فه‌ت‌له‌‌بیر‌بکه‌ین.‌تیماری‌برینه‌کانمان‌بکه‌ین‌‌.ئه‌وه‌‌باشترین‌چاره‌یه‌‌بۆ‌به‌د‌به‌ختی‌له‌‌ژیاندا

‌.‌هه‌روه‌ها‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌له‌‌ئێمه‌دا‌شوێن‌پێوانه‌ی‌هۆشه‌کی‌ده‌که‌وێت‌چاکترینه.‌دیاره

‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌به‌ره‌و‌خه‌م‌و‌ئازار‌په‌لکێشمانده‌کات،‌له‌وێدا‌ده‌مانهێڵێته‌وه‌،‌ته‌مه‌ڵ‌و‌ترسنۆک‌نیه‌؟‌.بێگومان

‌ئێستا‌ئه‌م‌به‌شه‌‌هه‌ڵچوه‌‌و‌ئۆقره‌‌نه‌گره‌‌زه‌مینه‌‌بۆ‌السایی‌کردنه‌وه‌‌خۆش‌ده‌کات.‌به‌شه‌‌هۆشه‌کییه‌‌ئارامه‌که‌ش،‌که‌‌وه‌کو‌خۆی‌ده‌مێنێته‌وه‌‌السایی‌کردنه‌وه‌ی‌ئاسان‌نیه‌‌و‌که‌سانی‌دیکه‌ش‌لێ‌ی‌تێناگه‌ن.

‌.‌ئه‌وه‌ی‌هۆش‌هه‌یه‌تی‌بۆ‌ئه‌وان‌شتێکی‌ئاشنا‌نیه‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه

‌لێره‌دا‌ده‌رده‌که‌وێت‌شاعیر‌به‌‌سروشت‌خۆی‌به‌‌به‌شی‌هۆشه‌کی‌ده‌روونه‌وه‌‌نابه‌ستێته‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌زیره‌ک‌بێت،‌بیه‌وێت‌جه‌ماوه‌ر‌به‌الی‌خۆیدا‌ڕاکێشێت،‌نابێت‌خۆی‌له‌‌هۆش‌نزیک‌بکاته‌وه‌.‌بۆ‌ئه‌و‌به‌شه‌‌هه‌ڵچوه‌

‌.‌ڕه‌نگینه‌که‌‌چاکتره‌‌چونکه‌‌السایی‌کردنه‌وه‌ی‌ئاسانه‌.‌ڕاسته

‌که‌وابوو،‌شاعیر‌ده‌خه‌ینه‌‌ڕیزی‌هه‌نه‌رمه‌ندی‌شێوه‌کارییه‌وه‌.‌به‌رهه‌مه‌کانی‌شاعیریش،‌وه‌کو‌تابلۆکانی‌هونه‌رمه‌ندی‌شێوه‌کاری‌له‌‌ڕاستیه‌وه‌‌دوورن.‌په‌یوه‌ندییان‌به‌‌به‌شی‌نزمی‌ده‌روونه‌وه‌‌هه‌یه‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌پێویسته‌‌له‌‌شاره‌که‌ماندا‌ده‌ریکه‌ین.‌ئه‌و‌الیه‌نی‌هۆشه‌کی‌خۆی‌له‌‌ده‌روونیدا‌ده‌کوژێ‌و‌الیه‌نه‌‌نزمه‌که‌‌به

‌‌هێزده‌کات.‌هه‌روه‌ها‌شاعیر‌ده‌ستورێکی‌خراپ‌بۆ‌خه‌ڵکی‌داده‌نێت‌چونکه‌‌ڕاستی‌ده‌رناخات.‌ئه‌وه‌ی

177

‌باسی‌ده‌کات‌سێبه‌رو‌وه‌گیراوی‌ڕاستیه‌.‌پشت‌به‌و‌الیه‌نه‌ی‌ده‌روون‌ده‌به‌ستێت،‌که‌‌به‌‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌بزانێت‌.‌جیاوازی‌نێوان‌گه‌وره‌‌و‌بچوک‌چیه‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایه‌‌شتێک‌له‌‌حاڵه‌تێکدا‌گه‌وره‌‌و‌حاڵه‌تێکی‌دیکه‌دا‌بچوکه

‌.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌ئێمه‌‌به‌‌ته‌واوی‌السایی‌کردنه‌وه‌مان‌تاوانبار‌کردووه‌.‌باسی‌ئه‌و‌الیه‌نه‌مان‌نه‌کردووه‌،‌که‌‌چۆن‌ده‌توانێت

‌.ته‌نانه‌ت‌که‌سانی‌چاکیش‌به‌ره‌و‌خراپه‌‌به‌رێت

‌.ئه‌وه‌‌ده‌توانێت‌بکات‌بزانه‌‌ده‌توانێت‌ئه‌م‌کاره‌بکات‌یان‌نا.‌کاتیک‌گوێ‌له‌‌هۆمیرۆس‌یان‌شاعیرێکی‌دیکه‌ی‌تراجیدیا‌ده‌گرین،

‌السایی‌خه‌م‌و‌په‌ژاره‌ی‌قاره‌مانیک‌ده‌کاته‌وه‌‌و‌گۆرانی‌ده‌ڵێت،‌له‌سنگی‌خۆی‌ده‌دات،‌ئێمه‌‌چێژی‌.لێوه‌ردرگرین‌و‌خۆمان‌به‌هاوده‌ردی‌قاره‌مانه‌که‌‌ده‌که‌ین.‌هۆنراوه‌که‌ش‌به‌‌جوان‌و‌نایاب‌داده‌نێین

‌.‌ڕاسته‌به‌ڵام‌کاتێک‌یه‌کێک‌له‌‌ئێمه‌‌له‌‌ژیاندا‌توشی‌ناخۆشی‌ده‌بێت‌ئه‌مه‌‌ڕوونادات.‌هه‌وڵده‌ده‌ین‌ئارام‌بین‌و

‌.به‌سه‌ر‌ناخۆشیه‌که‌دا‌زاڵ‌بین.‌چونکه‌‌مرۆڤ‌ده‌بێت‌خۆ‌ڕاگربێت‌.منیش‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام

‌که‌وابوو،‌ڕاسته‌‌ستایشی‌بۆ‌بکه‌ین؟‌پێویست‌ده‌کات‌خۆشی‌له‌و‌ڕووداوه‌‌ببینین‌و‌ستایشی‌بۆ‌بکه‌ین،‌که‌‌به‌‌ڕووداوێکی‌ن‌اله‌بار‌و‌پڕ‌شه‌رمی‌داده‌نێین؟

‌.‌نا،‌به‌‌خوا‌ئه‌وه‌‌هه‌ڵوێستێکی‌هۆشمه‌ندانه‌‌نیه‌.وایه‌،‌ئه‌گه‌ر‌به‌م‌جۆره‌‌ته‌ماشابکرێت

‌چۆن؟‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌له‌‌ده‌روونماندا‌حه‌زی‌له‌‌گریان‌و‌الوانه‌وه‌یه‌‌به‌‌زۆر‌ڕاگیرابێت‌و‌هه‌مان‌ئه‌و‌به‌شه‌ش

‌بێت،‌که‌‌خۆشی‌له‌‌بیستنی‌هۆنراوه‌یه‌کدا‌ده‌بینێت.‌هه‌روه‌ها‌هۆش‌جڵه‌وه‌ی‌به‌شی‌یه‌که‌م‌به‌رده‌دات‌و‌گوێی‌پێنه‌دات‌ده‌گاته‌‌ئه‌و‌خاڵه‌ی،‌که‌‌ستایش‌کردنی‌خه‌فه‌ت‌و‌الوانه‌‌و‌‌شه‌رمی‌تێدانیه‌.‌خۆشی‌له‌و

‌هه‌ڵوێسته‌دا‌ده‌بینێت.‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌له‌و‌خۆشه‌یه‌ش‌بێبه‌ش‌نه‌کرێت‌به‌‌ڕقه‌وه‌‌ته‌ماشای‌هۆنراوه‌‌ناکات.‌له‌وب‌اوه‌ڕه‌دام‌که‌م‌که‌س‌خۆشی‌به‌‌بیستنی‌خه‌م‌و‌ئازاری‌یه‌کێکی‌دیکه‌‌پێده‌گات.‌له‌‌ڕێگه‌یه‌وه‌‌ئه‌و‌به‌شه‌ی

‌.ده‌روونی‌خۆی‌پێ‌به‌هێزده‌کات،‌که‌‌توشی‌خه‌م‌و‌په‌ژاره‌ی‌ده‌کات.‌ڕاسته

‌ئایا‌هه‌مان‌بۆچوون‌بۆ‌پێکه‌نینیش‌نابێت؟‌هه‌ندێک‌نوکته‌‌هه‌ن‌تۆ‌شه‌رم‌ده‌که‌یت‌بیانگێڕیته‌وه‌.‌به‌ڵام‌ئه‌و‌کاته‌ی‌که‌سێکی‌دیکه‌‌ده‌یانگێڕێته‌وه‌‌پێت‌خۆشه‌‌و‌به‌خراپیان‌دانانێیت.‌ئایا‌ئه‌مه‌ش‌وه‌کو‌به‌زه‌ییه‌که‌‌نیه‌‌]که‌

‌بۆ‌قاره‌مانه‌‌تراجیدیاکه‌‌ده‌رت‌بڕی؟[.‌هۆش‌ڕێگه‌ی‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌ده‌روونت،‌که‌‌حه‌زی‌له‌‌گێرانه‌وه‌ی‌.تنوکته‌کانه‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌که‌سانی‌دیکه‌‌گاڵته‌ت‌پێنه‌که‌ن‌دهگر

‌.‌وایه‌سه‌باره‌ت‌سێکس،‌توڕه‌بوون،‌ئاره‌زووه‌کان،‌خۆشی‌و‌ناخۆشی‌هۆنراوه‌‌هه‌مان‌کاریان‌تێده‌کات.‌ئاویان

‌ده‌دات‌و‌به‌‌هێزیان‌ده‌کات.‌ئه‌وان‌ده‌کات‌به‌‌فه‌رمانڕه‌وای‌ئێمه‌.‌له‌‌کاتێکدا‌ئه‌مانه‌‌ده‌بێت‌فه‌رمانڕه‌واییان‌.بکرێت‌و‌جڵه‌ویان‌بگیرێت

‌.ناتوانم‌دژی‌بۆچوونه‌که‌ت‌ڕاوه‌ستم‌له‌سه‌رو‌ئه‌مه‌وه‌،‌گالوکۆن،‌ئه‌وانه‌ی‌ستایش‌بۆ‌هۆمیرۆس‌ده‌که‌ن،‌به‌و‌شاعیره‌ی‌داده‌نێن،‌که‌‌یۆنانی

‌په‌روه‌رده‌‌کردوه‌‌پێویسته‌‌نه‌وه‌کانمان،‌فیری‌هۆنراوه‌کانی‌بن،‌له‌ژیانماندا‌په‌یڕه‌وی‌بۆچوونه‌کانی‌بکه‌ین،‌ڕێزیان‌بۆ‌داده‌نرێت‌و‌به‌‌دۆست‌داده‌نرێن.‌تۆش‌ده‌بێت‌له‌گه‌ڵیاندا‌هاوڕابیت،‌که‌‌هۆمیرۆس‌گه‌وره‌ترین

‌شاعیری‌تراجیدیایه‌.‌تۆ‌ده‌زانیت‌گۆرانی‌گوتن‌بۆ‌خواکان‌و‌ستایش‌کر‌دنی‌مرۆڤه‌‌چاکه‌کان‌ته‌نیا‌هۆنراوه‌یه‌که‌‌له‌‌شاره‌که‌ی‌ئێمه‌دا]له‌‌به‌رنامه‌ی‌په‌روه‌رده‌که‌ماندا[‌ڕێگه‌ی‌پێبدرێت.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌مه‌‌نه‌کرێت،

‌.خۆشی‌و‌ناخۆشی،‌نه‌ک‌یاسا‌ده‌بن‌به‌‌پاشای‌شاره‌که‌مان‌.‌ڕاسته

‌که‌وابوو،‌با‌ئه‌مه‌‌به‌‌هێڵی‌به‌رگری‌دابنێین.‌ئێستا‌باسه‌که‌مان‌له‌سه‌ر‌هۆنراوه‌یه‌.‌له‌به‌ر‌خه‌سڵه‌ته‌کانی‌مافی‌ئه‌وه‌مان‌هه‌یه‌قه‌ده‌غه‌ی‌بکه‌ین.‌ئه‌مه‌ش‌به‌‌به‌ڵگه‌که‌مانه‌وه‌]دژی‌هۆنراوه‌[‌به‌ستراوه‌.‌ئه‌گه‌ر‌ڕه‌خنه‌شمان

178

‌لێبگرن‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌به‌رانبه‌ر‌هۆنراوه‌‌دڵڕه‌قانه‌‌ڕاوه‌ستاوین،‌ئه‌وه‌‌باسده‌که‌ین‌چۆن‌له‌‌کۆنه‌وه‌‌هۆنراوه‌‌خۆی‌به‌‌دوژمنی‌فه‌لسه‌فه‌‌داناوه‌.‌ئه‌مه‌ش‌له‌و‌گوته‌یه‌دا‌ده‌رده‌که‌وێت،‌که‌‌گوایه‌،"‌سه‌گه‌که‌‌به‌‌خاوه‌نه‌که‌ی

‌وه‌ڕی."‌یان‌"‌گه‌وره‌یی‌له‌‌بێکه‌ڵکی‌گوته‌ی‌مرۆڤه‌‌گه‌مژه‌کاندایه‌،"‌هه‌روه‌ها‌"ده‌سته‌یه‌ک‌له‌‌مرۆڤه‌‌زاناکان‌زیۆسیان‌ته‌وقدا."‌یان‌"‌بیریاره‌کان‌سواڵکه‌رن."‌نموونه‌ی‌زۆرتریش‌هه‌ن،‌که‌‌دوژمنایه‌تیه‌که‌

‌ده‌رده‌خه‌ن.‌به‌هه‌ر‌حاڵ،‌ئه‌گه‌ر‌هۆنراوه‌‌السایی‌کردنه‌وه‌‌بێت،‌به‌دوای‌خۆشیدا‌بگه‌ڕێت،‌له‌‌شاره‌‌چاکه‌که‌ی‌ئێمه‌دا‌جێگه‌ی‌نابێته‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌به‌م‌جۆره‌‌نه‌بێت،‌پێشوازی‌ده‌که‌ین‌و‌جوانیه‌که‌شی‌سه‌رنجمان

‌ڕاده‌کێشێت.‌تۆ،‌گالوکۆن،‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌جوانیه‌که‌ی‌سه‌رنجت‌ڕاده‌کێشێت؟‌.به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌سه‌رنجم‌ڕاده‌کێشێت

‌پێویست‌ناکات‌ئه‌و‌هۆنراوه‌یه‌ی]په‌یڕه‌وی‌یاساکه‌مان‌ده‌کات[‌له‌‌هه‌نده‌رانه‌وه‌‌بۆ‌شاره‌که‌مان‌بگه‌ڕیته‌وه‌.‌گرنگ‌نیه‌‌چ‌جۆره‌‌هۆنراوه‌یه‌ک‌بێت؟

‌.‌به‌دڵنیاییه‌وه‌ئێمه‌ش‌ڕێگه‌ی‌ئه‌وانه‌‌ده‌ده‌ین،‌که‌‌حه‌زیان‌له‌‌هۆنراویه‌،‌تاکو‌به‌‌په‌خشان‌سودی‌هۆنراوه‌‌بۆ

‌.ده‌ستوره‌که‌مان‌و‌ژیانی‌مرۆڤ‌نیشانبده‌ن‌.‌ئه‌مه‌‌کارێکی‌چاکه

‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌وان‌سودی‌هۆنراوه‌یان‌نه‌سه‌لماند،‌ئێمه‌،‌وه‌کو‌ئه‌و‌عاشقانه‌‌ده‌جوڵێینه‌وه‌،‌که‌‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌په‌یوه‌ندیه‌‌خۆشه‌ویستیه‌که‌یان‌ئه‌نجامێکی‌سود‌به‌خشی‌نیه‌‌خۆیان‌له‌‌خۆشه‌ویسته‌که‌یان‌دوورده‌خه‌نه‌وه‌.

‌ئێمه‌‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌هۆنراوه‌مان‌بیستوه‌‌و‌حه‌زمان‌لێکردوه‌،‌به‌ڵام‌ئێستا‌ده‌رکه‌وتوه‌،‌که‌‌چاکترین‌و‌ڕاسترین‌شت‌نیه‌.‌هه‌رکاتێکیش‌هۆنراوه‌یه‌کمان‌بیست،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌نه‌که‌وینه‌‌ژێر‌کاریگه‌رێتیه‌که‌یه‌وه‌،‌ئه‌و‌به‌ڵگه‌یه‌‌بیر‌خۆمان‌ده‌هێنینه‌وه‌،‌که‌‌بێ‌سودیی‌هۆنراوه‌ی‌له‌سه‌ردامه‌زراوه‌.‌ده‌بێت‌خه‌ڵکی‌ئاگاداربکه‌ین،

‌.که‌‌ئه‌و‌هۆنراوه‌یه‌‌له‌‌ڕاستی‌نادوێت‌و‌نابێت‌به‌‌جیدی‌وه‌ربگیرێت‌.من‌له‌گه‌ڵتام

‌به‌ڵێ،‌کێشه‌که‌‌له‌وه‌‌گه‌وره‌تره‌‌خه‌ڵکی‌بیریلێده‌که‌نه‌وه‌.‌نابێت‌له‌‌پێناوه‌ی‌ڕێز‌،‌پاره‌،‌ده‌سته‌ڵات‌و‌ته‌نانه‌ت‌.هۆنراوه‌شدا،‌واز‌له‌‌دادوه‌ری‌و‌چاکه‌کانی‌دیکه‌‌بهێنرێت

‌.پاش‌ڕوونکردنه‌وه‌که‌ت،‌له‌گه‌ڵتا‌هاوڕام.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌شدام‌که‌س‌نیه‌‌دژی‌تۆ‌ڕاوه‌ستێت‌.ئه‌وه‌ی‌باس‌نه‌کراوه‌‌خه‌ڵاته‌کانه‌‌بۆ‌جۆری‌چاکه‌کان

‌.پێویسته‌‌ئه‌و‌خه‌ڵاتانه‌‌زۆر‌گه‌وره‌بن‌هیچ‌شتێکی‌گه‌وره‌،‌له‌‌کاتێکی‌کورتدا‌په‌یدا‌ده‌بێت؟‌ئایا‌ته‌مه‌نی‌مرۆڤ‌له‌‌منداڵییه‌وه‌‌بۆ‌پیری‌ئه‌گه‌ر‌له‌

‌گه‌ڵ‌درێژی‌ژیاندا‌به‌راورد‌بکرێت‌کورت‌نیه‌؟‌.‌زۆرکورته

‌پێویست‌ده‌کات‌که‌سێکی‌نه‌مر‌گوێ‌به‌‌ژیان‌نه‌دات،‌خۆی‌به‌و‌ته‌مه‌نه‌‌کورته‌وه‌‌ماندوو‌بکات؟‌هه‌ستده‌که‌م‌نابێت‌ئه‌وه‌‌بکات،‌به‌ڵام‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دانیت،‌که‌‌ده‌روونمان‌نه‌مره‌‌و‌هه‌رگیز‌له‌ناوناچێت؟‌به‌سه‌رسوڕمانه‌وه‌‌ته‌ماشای‌کردم‌و‌گوتی:‌نه‌خێر،‌به‌‌خوا‌من‌نازانم.‌تۆ‌ده‌توانیت‌باسیبکه‌یت؟

‌.‌باسکردنه‌که‌ی‌ئاسانه‌.‌حه‌زده‌که‌م‌بزانم‌چۆن‌ئاسانه

‌.‌که‌وابوو،‌گوێ‌گرتووه‌.‌تۆ‌بڵێ،‌من‌گوێم‌‌گرتوه

‌تۆ‌باسی‌چاکه‌‌و‌خراپه‌‌ده‌که‌یت؟.به‌ڵێ

‌ئایا‌وه‌کو‌من‌بیریان‌لێده‌که‌یته‌وه‌؟‌تۆ‌چۆن‌بیریان‌لێده‌که‌یته‌وه‌؟

‌.‌خراپ‌ڕوخێنه‌ره‌‌و‌گه‌نده‌ڵییه‌،‌چاکه‌ش‌سودگه‌یاندن‌و‌به‌رده‌وام‌بوونه‌.به‌ڵێ

‌ت‌؟‌بۆ‌نموونه‌،‌کوێربوون‌بۆ‌چاو،‌نه‌خۆشی‌بۆ‌له‌ش،له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت‌چاک‌و‌خراپ‌بۆ‌هه‌موو‌شتێک‌هه‌ب

179

‌که‌ڕوو‌بۆ‌دانه‌وێڵه‌،‌ڕزین‌بۆ‌ته‌خته‌‌و‌ژه‌نگ‌بۆ‌برۆنز‌خراپن.‌مه‌به‌ستم‌ئه‌وه‌یه‌،‌ئایا‌خراپه‌‌به‌‌سروشت‌بۆ‌هه‌موو‌شتێک‌هه‌یه‌؟

‌.‌هه‌یه‌ئه‌گه‌ر‌یه‌کێک‌له‌م‌خراپانه‌‌به‌‌شته‌که‌‌بگات‌خراپی‌ده‌کات؟‌ئایا‌له‌‌کۆتاییدا‌ده‌یفه‌وه‌تێنێت؟

‌.‌هه‌ڵبه‌ته‌که‌وابوو،‌ئه‌و‌خراپه‌یه‌ی‌به‌‌سروشت‌به‌‌شتێک‌ده‌گات‌بوونی‌ئه‌و‌شته‌‌له‌ناوده‌بات.‌بێجگه‌‌له‌و‌خراپه‌یه‌‌چى

‌.ديكه‌ئه‌و‌شته‌‌ناڕوخێنێت‌.‌وایه

‌ئه‌گه‌ر‌شتێک‌بدۆزینه‌وه‌،‌که‌‌جۆرێک‌له‌‌خراپه‌‌ده‌یشێوێنێت‌به‌ڵام‌ناتوانێت‌له‌ناوی‌به‌رێت،‌ئایا‌به‌و‌باوه‌ڕه‌ناگه‌ین،‌که‌‌ئه‌و‌شته‌‌به‌‌سروشت‌ته‌وانای‌به‌رگریکردنی‌هه‌یه‌؟

.‌له‌وانه‌یه‌سه‌باره‌ت‌ده‌روونی‌مرۆڤ‌چ‌ده‌ڵێیت؟‌هیچ‌شتێک‌هه‌یه‌‌خراپی‌بکات؟

‌هه‌موو‌ئه‌و‌شتانه‌،‌وه‌کو‌نادادوه‌ری،‌به‌ره‌ڵایی،‌ترسنۆکی‌و‌نه‌زانین،‌باسمانکردن‌ده‌بنه‌‌هۆی‌خراپ‌بوونی‌.ده‌روون

‌ئایا‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌وانه‌‌ده‌بێته‌‌هۆی‌شێواندن‌و‌له‌ناوبردنی‌ده‌روون؟‌من‌مه‌به‌ستم‌ئه‌وه‌‌نیه‌،‌که‌‌که‌سێکی‌نادادوه‌رو‌گه‌مژه‌‌ده‌دۆزینه‌وه‌‌ئه‌و‌که‌سه‌‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌نادادوه‌ری‌یان‌ئه‌و‌خراپه‌یه‌‌له‌‌ده‌روونی‌داوه‌

‌ده‌فه‌وتێت‌و‌له‌ناو‌ده‌چێت.‌حه‌زده‌که‌م‌نموونه‌ی‌له‌شت‌بۆ‌باسبکه‌م:‌نه‌خۆشی‌بۆ‌له‌ش‌خراپه‌،‌که‌‌ته‌وانای‌.له‌ش‌که‌م‌ده‌کاته‌وه‌‌و‌له‌ناوی‌ده‌بات

‌.به‌ڵێ‌به‌م‌جۆره‌ش‌ته‌ماشای‌ده‌روون‌بکه‌.‌ئایا‌نادادوه‌ری‌یان‌خراپه‌‌کانی‌دیکه‌‌ده‌روون‌له‌ناونابه‌ن؟‌ئایا‌ده‌روون

‌ناکوژن‌و‌له‌‌له‌شی‌جیا‌ناکه‌نه‌وه‌؟.نا،‌ئه‌وه‌‌ناکات

‌.به‌ڵام،‌ناگونجێت‌شتێک‌به‌‌ڕێگه‌ی‌خراپه‌‌سروشتیه‌که‌ی‌خۆی‌له‌ناونه‌چێت‌و‌خراپه‌یه‌کی‌دیکه‌‌کاریتێبکات‌.دروسته‌،‌ئه‌وه‌ش‌ناگونجێت

‌گالوکۆن‌ئه‌وه‌‌بزانه‌‌ئێمه‌‌ناڵێینن‌خواردنی‌خراپ،‌خواردنێک‌بۆگه‌نی‌کردبێت‌یان‌هه‌ر‌شتێک‌بێت‌له‌ش‌له‌ناوده‌بات.‌به‌ڵام‌ئه‌گه‌ر‌خواردنێکی‌بۆگه‌ن‌ببێته‌‌هۆی‌سه‌رهه‌ڵدانی‌خراپ‌بوونی‌له‌ش‌ده‌ڵێین‌ئه‌و‌كه‌سه‌

‌به‌‌نه‌خۆشی‌مرد.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌له‌ش‌و‌خواردن‌دووشتی‌جیاوازن،‌تاکو‌خواردنه‌بۆگه‌نه‌که‌‌به‌‌الیه‌نی‌خراپی‌.له‌ش‌نه‌گات‌به‌‌خراپ‌دانانرێت

‌.‌ئه‌وه‌‌ڕاسته‌که‌وابوو،‌دوو‌ڕێگه‌مان‌له‌به‌ره‌،‌یه‌که‌م،‌ڕه‌تدانه‌وه‌ی‌به‌ڵگه‌که‌مان‌و‌دووه‌م،‌په‌یڕه‌ویکردنی‌و‌گه‌یشتن‌به‌وباوه‌ڕه‌ی،‌که‌‌ده‌روون‌به‌‌گه‌رمه‌تا‌و‌نه‌خۆشی‌و‌کوشتن،‌ته‌نانه‌ت‌به‌‌بڕینی‌له‌شیش‌له‌ناو‌ناچێت.

‌هه‌رشتێکیش،‌وه‌کو‌ده‌روون،‌خراپه‌یه‌کی‌سروشتی‌له‌ناوی‌نه‌بات‌خراپه‌یه‌کی‌ده‌ره‌کی‌ناتوانێت‌کاری.تێبکات

‌.به‌دڵنیاییه‌وه،‌‌که‌س‌ناتوانێت‌بیسه‌لمێنێت‌ده‌روونی‌ئه‌و‌مرۆڤانه‌ی‌ده‌مرن‌نادادوه‌رن‌ئه‌گه‌ر‌که‌سێک‌باوه‌ڕ‌به‌‌نه‌مری‌ده‌روون‌نه‌کات‌و‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دابێت‌مردن‌مرۆڤ‌دڕنده‌تر‌و‌نادادوه‌رتر

‌.ده‌کات،‌ئێمه‌‌وه‌ڵامی‌ده‌ده‌ینه‌وه‌‌و‌ده‌ڵێین،‌نادادوه‌ری‌ده‌بێت‌به‌‌نه‌خۆشییه‌کی‌کوشنده‌‌بۆ‌نادادوه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌توشی‌ده‌بێت‌پێویسته‌‌بمرێت.‌ئه‌وانه‌ی‌خراپ‌توشی‌ده‌بن‌زوو‌ده‌مرن‌و‌ئه‌وانه‌ی‌به‌‌سوکی

‌نادادوه‌رن‌دره‌نگتر‌ده‌مرن.‌به‌ڵام‌ئه‌وه‌ی‌ڕووده‌دات‌به‌م‌جۆره‌‌نیه‌.‌مرۆڤی‌نادادوه‌ر‌ده‌مرێت،‌نه‌ک‌له‌به‌ر‌.ئه‌وه‌ی‌توشی‌نه‌خۆشی‌نادادوه‌ری‌بووه‌،‌به‌ڵکو‌نایاره‌کانی‌ده‌یکوژن

‌نا.‌ئه‌گه‌ر‌نادادوه‌ری‌بۆ‌نادادوه‌ره‌که‌‌نه‌خۆشیه‌کی‌کوشنده‌‌بووایه‌‌هێنده‌‌ترسناک‌نه‌ده‌بوو‌چونکه‌‌ئه‌و‌.ده‌یتوانی‌خۆی‌لێ‌بپارێزێت

‌ئێستا‌ئاشکرایه‌،‌مادامه‌کی‌هیچ‌جۆره‌‌خراپه‌یه‌ک،‌ده‌ره‌کی‌و‌ناوه‌کی،‌ده‌روون‌له‌ناونابات،‌ئه‌وا‌ده‌روون‌.‌به‌رده‌وام‌ده‌مێنێته‌وه‌‌و‌نه‌مره

‌.پێویسته‌‌نه‌مر‌بێت

180

‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌نه‌مرن‌هه‌میشه‌‌وه‌کو‌خۆیانن،‌که‌م‌و‌زیاد‌ناکه‌ن.‌ئه‌گه‌ر‌ژماره‌یان‌زۆربێت‌ده‌روونه‌‌نوێکان.‌‌دێنه‌کایه‌وه‌.‌هه‌ر‌شتێک‌بێته‌کایه‌وه‌‌سه‌ره‌تای‌هه‌یه‌‌و‌کاتییه‌‌و‌نه‌مر‌نیه

‌.‌ڕاسته‌نابێت‌به‌م‌جۆره‌‌بیر‌له‌‌بوونی‌ده‌روون‌بکه‌ینه‌وه‌،‌به‌‌هه‌مه‌ڕه‌نگی‌دابنێین،‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دابین‌هه‌ڵگری

‌.جیاوازییه‌کان‌بێت‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟

‌.‌هه‌ر‌شتێک‌له‌‌به‌شه‌کان‌پێکهاتبێت‌به‌‌جوانی‌دانه‌مه‌زرابێت‌به‌رده‌وام‌نامێنێته‌وه.‌وایه

‌له‌به‌ڵگه‌کانماندا،‌نه‌مری‌ده‌روونمان‌دامه‌زراند‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ڕاستی‌ده‌روون‌بناسین.‌پێویسته‌‌له‌ڕێگه‌ی‌له‌شه‌وه‌‌له‌بوونی‌نه‌کۆڵینه‌وه‌.‌گرنگه‌‌ده‌روون،‌وه‌کو‌خۆی‌ببینرێت‌و‌بخرێته‌‌به‌ر‌لێکۆڵینه‌وه‌ی‌هۆشه‌کییه‌وه‌.

‌لێره‌وه‌‌بۆمان‌ده‌رده‌که‌وێت‌چۆنه‌‌و‌چیه‌.‌به‌‌ڕوونیش‌دادوه‌ری‌و‌نادادوه‌ری‌هه‌موو‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌باسمانکردن‌ده‌بینین.‌ئێمه‌،‌وه‌کو‌ئه‌وانه‌ی‌له‌‌دووره‌وه‌‌و‌بۆ‌ساتێک‌خوای‌ده‌ریا‌ده‌بینن‌و‌باسیده‌که‌ن‌له‌‌بوونی‌ده‌روون‌دواین.‌هه‌روه‌ها،‌ئهوان‌خوای‌ده‌ریایان‌به‌‌شێوه‌یه‌کی‌سه‌یر‌بینیوه‌.‌له‌شی‌پارچه‌‌پارچه‌

‌بوه‌و‌شه‌پۆلی‌ده‌ریاکه‌‌شێواندوویه‌تی‌و‌گژوگیای‌نێو‌ده‌ریاکه‌ی‌لێوه‌‌ئاڵاوه‌.‌زیاتر‌له‌‌دێو،‌نه‌ک‌له‌خوا‌ده‌چیت.‌ده‌روونیش‌به‌م‌جۆره‌‌ده‌رده‌که‌وێت‌و‌خراپه‌ی‌زۆری‌لێوه‌‌ئاڵاوه‌.‌گالوکۆن،‌له‌به‌رئه‌مه‌یه‌

‌.‌ده‌مانه‌وێت‌له‌‌گۆشه‌یه‌کی‌دیکه‌وه،‌بڕوانینه‌‌ده‌روون‌و‌ڕاستی‌بوونی‌بدۆزینه‌وه‌له‌‌کوێوه‌؟

‌له‌‌فه‌لسه‌فه‌‌یان‌له‌‌خۆشه‌ویستی‌زانینه‌وه‌.‌با‌بزانین‌ده‌روون‌ده‌یه‌وێت‌کار‌له‌‌چی‌بکات‌و‌له‌گه‌ڵ‌چیدا‌په‌یوه‌ندی‌ببه‌ستێت‌چونکه‌‌ئه‌و‌به‌نه‌مری‌و‌پیرۆزییه‌وه‌‌گرێدراوه‌.‌با‌بزانین‌مه‌یلی‌بۆ‌چیه‌‌و‌ده‌یه‌وێت‌به‌‌کوێ‌بگات.‌چۆن‌له‌‌ئاکامدا‌ڕزگاری‌ده‌بێت‌و‌له‌نێو‌ده‌ریاکه‌وه‌،‌ئه‌و‌ده‌ریایه‌ی‌تیایدا‌گه‌وره‌بووه‌‌و‌فێری‌ڕابواردنی‌کردووه‌‌ده‌رده‌چێت.‌له‌وێوه‌‌ڕاستی‌بوونی‌ده‌ناسین‌و‌بۆمان‌ده‌رده‌که‌وێت،‌که‌‌پێکهاته‌یه‌‌له‌

‌به‌شه‌کان‌یان‌یه‌ک‌بوونی‌هه‌یه‌‌و‌دابه‌ش‌ناکرێت.‌به‌‌ڕای‌من،‌تاکو‌ڕاده‌یه‌ک‌ڕاستیه‌که‌یمان‌ناسیوه‌‌و‌له‌‌.به‌شه‌کانی‌دواوین

‌‌.‌ڕاسته‌ئێمه‌‌ئه‌م‌خاڵانه‌مان‌له‌‌گفتوگۆکه‌ماندا‌ڕوونکردۆته‌وه‌.‌باسی‌خه‌ڵاتی‌دادوه‌ریمان‌نه‌کردوه‌،‌که‌‌له‌

‌هۆنراوه‌کانی‌هۆمیرۆس‌و‌هزیۆدا‌دۆزیته‌وه‌.‌به‌ڵکو‌له‌‌خودی‌دادوه‌ری‌دواین.‌لێره‌شدا‌له‌‌خودی‌ده‌روون‌ده‌دوێین.‌هه‌روه‌ها‌باسی‌ئه‌وه‌شمان‌نه‌کرد،‌که‌‌پێویسته‌‌مرۆڤ،‌ته‌نانه‌ت‌ئه‌گه‌ر‌مستیله‌که‌ی‌گیگس‌یان

(58کڵاوه‌که‌ی‌هادیسی‌هه‌بێت‌دادوه‌رانه‌‌هه‌ڵسوکه‌وت‌بکات؟‌).باسمان‌کرد

‌ئێستا،‌گالوکۆن،‌گه‌ڕانه‌وه‌مان‌بۆ‌دادوه‌ری‌و‌چاکه‌کانی‌دیکه‌‌و‌خه‌ڵات‌له‌الیه‌ن‌خواکان‌و‌کۆمه‌ڵه‌وه‌،‌له‌م‌.‌ژیانه‌‌و‌ژیانی‌دواییشدا‌زیانی‌نیه

‌.‌نه‌خێر،‌زیانی‌نیه‌‌ئایا‌ئه‌وه‌ی‌له‌م‌گفتوگۆیه‌دا‌له‌منت‌سه‌ند‌ده‌یگه‌ڕێنیته‌وه‌؟

‌نازانم،‌مه‌به‌ستت‌چیه‌؟‌ئه‌وه‌‌بوو‌گوتمان،‌دادوه‌ری‌به‌‌نادادوه‌ر‌و‌نادادوه‌ریش‌به‌‌دادوه‌ر‌ده‌رده‌که‌وێت:‌تۆ‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دابوویت،‌که‌‌هه‌رچه‌نده‌‌که‌س‌ناتوانێت‌خۆی‌له‌‌خوا‌و‌کۆمه‌ڵ‌بشارێته‌وه‌،‌به‌ڵام‌بۆ‌مه‌به‌ستی‌گفتوگۆکه‌مان‌له‌‌سه‌ری

ڕازیببوین.‌دادوه‌ریشمان‌له‌گه‌ڵ‌ناداده‌رییدا‌به‌راورد‌کرد.‌تۆ‌له‌‌بیرته‌؟.نابێت‌ئه‌وه‌م‌له‌‌بیربچێت

‌پاش‌ئه‌وه‌‌حه‌زده‌که‌م‌دادوه‌ری‌له‌م‌خه‌سڵه‌ته‌‌بپارێزین‌و‌ناوی‌له‌وه‌‌زیاتر‌نه‌زڕێنین‌چونکه‌‌دادوه‌ری‌بۆ‌.دادوه‌ره‌که‌‌زیان‌به‌خش‌نیه‌‌و‌که‌س‌به‌‌فیڕۆ‌نابات

‌.‌ئه‌و‌داواکارییه‌‌به‌جێیه‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دایت،‌مادامه‌کی‌خوا‌دادوه‌ره‌،‌دادوه‌ریش‌ده‌بینێت؟

.له‌و‌باوه‌ره‌دام‌ئه‌گه‌ر‌دادوه‌ر‌و‌نادادوه‌ر‌نه‌توانن‌خۆیان‌له‌‌خوا‌بشارنه‌وه‌،‌ده‌گه‌ینه‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌خوا‌یه‌کێکیانی‌خۆش

181

‌.ده‌وێت‌و‌ڕقی‌له‌وی‌دیکه‌شیانه‌.‌له‌سه‌ره‌تاشه‌وه‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌مه‌‌ڕێکه‌وتین‌.‌ڕاسته

‌دادوه‌رێک‌توشی‌هه‌ژاری‌و‌ناخۆشی‌‌یان‌خراپه‌یه‌ک‌له‌‌کۆتایی‌ژیانیدا‌ببێت،‌له‌م‌ژیانه‌‌و‌دوای‌مردنیش،‌خواکان‌به‌‌نیگه‌رانیه‌وه‌‌ئاگایان‌لێی‌ده‌بێت.‌هه‌ر‌که‌سێک‌بیه‌وێت‌داده‌وه‌ربێت‌خۆی‌له‌‌خوا‌نزیک‌بکاته‌وه‌،

.ڕێگه‌ی‌چاکه‌کردنی‌گرتۆته‌‌به‌ر.دیاره‌،‌ئه‌و‌که‌سه‌‌نابێت‌له‌‌بیر‌بچێت‌

ئایا،‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌ئه‌مه‌شه‌وه‌،‌بۆ‌نادادوه‌ر‌دروست‌نیه‌؟‌.بێگومان‌

------------------------------------------------------------‌له‌‌ئه‌فسانه‌ی‌یۆنانییدا‌مستیله‌که‌ی‌گیگس‌و‌کڵاوه‌که‌ی‌هادیس‌باسکراون.‌هه‌ر‌که‌سێک‌ئه‌م‌مستیله‌یه‌ی‌له‌‌په‌نجه‌‌کردبێت‌)58(

یان‌کڵاوه‌که‌ی‌له‌سه‌ردانابێت،‌نه‌بینراوه‌و‌توانیه‌یه‌تی‌هه‌موو‌شتێک‌بکات.‌)وه‌رگێڕ(‌

‌.ئه‌مانه‌‌خه‌ڵاتن‌که‌سێکی‌دادوه‌ر‌له‌الیه‌ن‌خواکانه‌وه‌‌پێیده‌درێت‌.‌ئه‌وه‌‌بۆچوونی‌منیشه

‌خه‌ڵکی‌چ‌خه‌ڵاتێکی‌ده‌داتێ؟‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌ڕاستی‌بدوێین،‌خه‌ڵات‌ناکرێن؟‌ئایا‌نادادوه‌ره‌کان،‌وه‌کو‌یاری‌زانه‌که‌ی‌له‌‌پێشبڕکێی‌ڕاکردندا‌له‌‌نیوه‌ی‌یارییه‌که‌دا‌نایباته‌وه‌‌و‌له‌‌نیوه‌ی

‌دووه‌میش‌نادۆڕێت؟‌له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌باش‌ده‌ژین،‌به‌ڵام‌دوایی‌تێده‌که‌ون‌و‌به‌بێ‌تاج‌گوێچکه‌کانیان‌به‌ره‌وشانیان‌شۆڕده‌بنه‌وه‌.‌یاری‌زانه‌‌چاکه‌کانیش‌تاکو‌کۆتایی‌به‌‌باشی‌ڕاده‌که‌ن.‌خه‌ڵاته‌که‌‌ده‌به‌نه‌وه‌.‌ئایا

‌دادوه‌ریش‌تاکو‌کۆتایی‌ژیانی‌ستایشی‌بۆ‌ناکرێت‌و‌خه‌ڵاتی‌پی‌نادرێتێ؟.‌هه‌ڵبه‌ته

‌منیش‌وه‌کو‌تۆ‌چۆن‌باسی‌نادادوه‌رانت‌کرد‌به‌و‌جۆره‌‌باسی‌دادوه‌ران‌بکه‌م؟‌بڵێم‌دادوه‌ران)ئه‌گه‌ر‌بیانه‌وێت(‌به‌‌پیریش‌له‌‌شاره‌کانی‌خۆیاندا‌فه‌رمانڕه‌وایی‌ده‌که‌ن،‌هاوسه‌ر‌بۆ‌خۆیان‌و‌منداڵه‌کانیان

‌ده‌دۆزنه‌وه‌.‌هه‌موو‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌له‌‌ژیانی‌نادادوه‌را‌باست‌کردن،‌ئێستا‌من‌به‌‌دادوه‌ره‌کانی‌بده‌م.‌زۆرینه‌ی‌مرۆڤه‌‌نادادوه‌ره‌کان،‌هه‌رچه‌نده‌‌خه‌ڵکی‌به‌ب‌اشی‌نایانناسن،‌له‌‌کۆتاییدا‌گه‌نده‌ڵییان‌ده‌رده‌که‌وێت‌و

‌ده‌ناسرێن.‌به‌‌پیری‌زۆر‌خراپ‌ده‌بن‌چونکه‌‌یار‌و‌نایاره‌کانیان‌برینداریان‌ده‌که‌ن،‌به‌قامچی‌لێیان‌ده‌ده‌ن‌و‌سزایان‌ده‌ده‌ن.‌ئایا‌تۆ‌ڕێگه‌م‌ده‌ده‌یت‌به‌م‌جۆره‌‌باسیانبکه‌م؟

‌.‌به‌ڵێ،‌ڕێگه‌ت‌ده‌ده‌م.‌ئه‌وه‌ی‌تۆ‌ده‌یڵێیت‌ڕاسته‌.ئه‌مانه‌خه‌ڵات‌و‌موچه‌‌و‌دیاری‌‌خواکان‌و‌خه‌ڵکین‌‌بۆ‌دادوه‌ران

‌.به‌ڵێ‌ئه‌وانه‌‌خه‌ڵاتی‌چاکن‌هێشتا‌ئه‌م‌خه‌ڵاتانه‌‌له‌‌چاو‌ئه‌وانه‌ی‌پاش‌مردن‌خواکان‌پێیان‌ده‌به‌خشن‌که‌من.‌پێویسته‌‌باسی‌ئه‌وانه‌ش

‌.بکه‌ین‌.باسیان‌بکه‌،‌حه‌زده‌که‌م‌بزانم‌خه‌ڵاتی‌خواکان‌بۆ‌ئه‌وان‌چین

‌ئه‌وه‌ی‌بۆتی‌ده‌گێڕمه‌وه‌‌داستانی‌ئه‌لکینۆس‌نیه‌.‌چیرۆکی‌قاره‌مانێکی‌پامفیالنه‌‌و‌ناوی‌)ئێر(‌ه‌‌کوڕی(‌‌ده‌‌ڕۆژ‌دوای‌جه‌نگه‌که‌‌خه‌ڵکی‌الشه‌ی‌ڕزیوی‌کوژراوه‌کان59ئارمیناسه‌،‌که‌‌له‌‌جه‌نگێکدا‌ده‌کوژریت.‌) ‌

‌بۆ‌ناشتن‌کۆده‌که‌نه‌وه‌.‌له‌‌نێویاندا‌الشه‌ی‌ئێر‌ده‌دۆزنه‌وه‌،‌که‌‌نه‌ڕزیوه‌‌و‌وه‌کو‌خۆی‌ماوه‌ته‌وه‌.‌خه‌ڵکی‌سه‌ریان‌ده‌سوڕمێ‌و‌ئێر‌له‌گه‌ڵ‌مردووه‌کانی‌دیکه‌‌نانێژن‌و‌الشه‌که‌ی‌بۆ‌ماڵه‌وه‌‌ده‌به‌نه‌وه‌و‌بۆ‌پرسه‌‌و‌ناشتن‌دایده‌نێن.‌دوای‌دوو‌ڕۆژ‌ئێر‌زیندوو‌ده‌بێته‌وه‌‌و‌به‌سه‌رهاتی‌خۆی‌ده‌گێڕێته‌وه‌.‌ده‌ڵێت:‌پاش‌مردن

‌گیانی‌له‌گه‌ڵ‌‌گیانی‌مردووه‌کانی‌دیکه‌دا‌چۆته‌‌شوێنێکی‌خۆش.‌له‌و‌شوێنه‌دا‌چوار‌کونی‌کراوه‌و‌گه‌وره‌ی]وه‌کو‌ده‌رگا[‌هه‌بوون.‌له‌‌ناوه‌ڕاستیاندا‌چه‌ند‌دادوه‌رێک‌دانیشتبون.‌پاش‌دادگاکردنی‌گیانه‌کان

‌فه‌رمانیان‌به‌‌گیانه‌‌چاکه‌کان‌داوه‌‌لیستی‌کرده‌وه‌کانیان‌له‌‌به‌رۆکیان‌بده‌ن‌و‌به‌‌نێو‌کونه‌‌کراوه‌که‌ی‌ده‌ستی‌ڕاستدا‌بچنه‌‌ژووره‌وه‌.‌گیانه‌‌خراپه‌کانیش،‌پاش‌هه‌ڵواسینی‌لیستی‌کرده‌وه‌کانیان‌به‌‌به‌رۆکیانه‌وه‌

‌فه‌رمانیان‌پێدراوه‌‌به‌‌کونه‌‌کراوه‌که‌ی‌ده‌ستی‌چه‌پی‌دادوه‌ره‌کاندا‌بچنه‌‌ژووره‌وه‌.‌کاتێک‌سه‌ره‌ی‌ئێر‌بۆ‌دادگایکردن‌دێت،‌ده‌چێته‌‌به‌رده‌م‌دادوه‌ره‌کان،‌داوای‌لیده‌که‌ن‌بۆ‌سه‌ر‌زه‌وی‌بگه‌ڕێته‌وه‌‌و‌باسی‌ژیانی

‌‌.دوای‌مردن‌بۆ‌خه‌ڵکی‌بکات

182

---------------------------------------------------------------‌ئه‌م‌ڕووداوه‌‌هۆمیرۆس‌له‌)ئۆدیسا(‌دا‌باسیکردوه‌،‌به‌‌داستانی‌ئه‌لکینۆس‌ناسراوه‌.‌ئه‌فالتون‌له‌م‌چیرۆکه‌وه‌‌ده‌یه‌وێت‌باسی‌)59(خه‌ڵات‌و‌سزادانی‌خواکان‌پاش‌مردن‌بکات.‌ئه‌م‌بیروباوه‌ڕه‌‌له‌‌ئایینی‌سامییه‌کاندا‌بووه‌‌به‌‌یه‌کێک‌له‌‌بنه‌ڕه‌ته‌کانی‌بڕوا.‌)وه‌رگێڕ(

‌‌هه‌روه‌ها،‌ئێر‌ده‌ڵێت،‌له‌‌دوو‌کونه‌‌کراوه‌که‌ی‌دیکه‌وه‌‌گیانه‌کان‌له‌نێوان‌به‌هه‌شت‌و‌زه‌وییدا‌هاتووچۆیان‌ده‌کرد.‌ئه‌و‌گیانانه‌ی‌یه‌کدیان‌ده‌ناسی‌پێکه‌وه‌‌داده‌نیشتن‌و‌باسی‌خۆیان‌ده‌کرد.‌ئه‌وانه‌ی‌تازه‌‌مردبوون

‌پرسیاریان‌له‌باره‌ی‌به‌هه‌شته‌وه،‌له‌‌گیانه‌‌کۆنه‌کان‌ده‌کرد.‌کۆنه‌کانیش‌هه‌واڵی‌ژیانی‌سه‌ر‌زه‌وییان‌له‌‌مردووه‌‌تازه‌کان‌ده‌پرسی.‌ئه‌و‌گیانانه‌ی‌له‌ژێر‌زه‌وییه‌وه‌‌هاتبوون‌ده‌گریان‌و‌باسی‌ژیانی‌هه‌زارساڵه‌ی‌نێو

‌.‌دۆزه‌خیان‌ده‌کرد.‌به‌هه‌شتیه‌کانیش‌خۆشی‌و‌ڕابواردنی‌نێو‌به‌هه‌شتیان‌ده‌گێڕایه‌وه‌گالوکۆن،‌زۆر‌شتی‌دیکه‌شی‌گێڕایه‌وه‌،‌که‌‌بینیبوونی‌به‌ڵام‌پوخته‌ی‌باسه‌که‌ی‌له‌م‌خاڵه‌دا‌کۆده‌بێته‌وه‌:‌بۆ

‌هه‌ر‌کارێکی‌نادادوه‌رانه‌‌و‌خراپه‌کردن‌به‌رانبه‌ر‌که‌سانی‌دیکه‌‌نادادوه‌ر‌ده‌‌قات‌زیاتر‌له‌م‌گه‌شته‌دا‌له‌‌هه‌ر‌سه‌ده‌یه‌کدا‌سزاده‌درێت.‌ئه‌گه‌ر‌دادوه‌رێک‌خیانه‌تی‌له‌‌شاره‌که‌ی‌کردبێت،‌له‌‌ئاکامدا‌خه‌ڵک‌له‌ناوچووبن‌و

‌چه‌کی‌به‌رانبه‌ریان‌هه‌ڵگرتبێت‌یان‌ئه‌وانی‌به‌‌کۆیله‌‌کردبێت‌ئه‌وا‌بۆ‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌وانه‌ی‌ئازاریان‌به‌‌ده‌ستی‌خواردوه‌‌دادوه‌ره‌که‌‌ده‌‌قات‌ئازار‌ده‌درێت.‌مرۆڤی‌دادوه‌ریش‌به‌‌قه‌ده‌ر‌چاکه‌کانی‌خۆی‌خه‌ڵات

‌ده‌کرێت.‌هه‌روه‌ها،‌له‌‌باره‌ی‌ئه‌و‌منداڵانه‌ی‌به‌‌مردوویی‌له‌دایک‌ده‌بن‌یان‌زوو‌ده‌مرن‌هه‌ندێک‌شتی‌گوت،‌که‌‌من‌لیره‌دا‌باسیان‌ناکه‌م.‌باسی‌سزادان‌و‌خه‌ڵاتی‌گه‌وره‌تریش‌بۆ‌خواناسان،‌بێ‌بڕواکه‌ران‌و

‌ئه‌وانه‌ش‌کرد،‌که‌‌مرۆڤ‌به‌‌ده‌ستی‌خۆیان‌ده‌کوژن،‌ڕێز‌بۆ‌دایک‌و‌باوکیان‌دانانێن.‌ئه‌و‌گوێی‌لێ‌بووه‌(‌‌ئه‌وه‌ی‌وه‌ڵامىداوهتهوه‌گوتو60یه‌کێک‌له‌‌گیانه‌کان‌پرسیاری‌له‌باره‌ی‌ئه‌ردیۆسه‌وه‌‌كردوه.‌) "‌:تى‌

‌ئه‌و‌هه‌رگیز‌ناگاته‌‌ئێره‌.‌ئێمه‌‌پاش‌سزادانه‌که‌مان‌بینیمان‌له‌گه‌ڵ‌چه‌ند‌که‌سێکی‌دیکه‌دا،‌که‌‌ئه‌وانیش‌له‌ژیاندا‌زۆردارییان‌کردبوو)هه‌ندێکیشیان‌زۆردارنه‌بوون‌به‌ڵام‌تاوانی‌گه‌وره‌یان‌کردبوو(‌دانرابوون.‌ئه‌وان

‌وایانده‌زانی‌ڕێگه‌یان‌پێده‌درێت‌له‌‌کونه‌‌کراوه‌که‌وه‌‌بۆ‌سه‌ره‌وه‌‌بڕۆن‌به‌ڵام‌نه‌یانده‌توانی‌ده‌رچن.‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌وان‌خۆی‌ده‌کرد‌به‌‌کونه‌که‌دا‌و‌نه‌ڕه‌یه‌کی‌گهوره‌له‌كونهكهوه‌ده‌هات،‌ئه‌و‌که‌سه‌‌چه‌ندی‌ده‌کرد

‌نه‌یده‌توانی‌بچێته‌‌ژووره‌وه‌‌چونکه‌‌سزادانه‌که‌ی‌ته‌واو‌نه‌ببوو.‌چه‌ند‌که‌سێکی‌دڕنده‌ش‌به‌‌بیستی‌نه‌ڕه‌که‌‌ده‌هاتن‌و‌له‌‌پشته‌وه‌‌ملی‌ئه‌و‌که‌سه‌یان‌ده‌گرت،‌ده‌ست‌و‌قاچیان‌ده‌به‌سته‌وه‌‌و‌به‌ره‌و‌دۆزه‌خ‌فڕێیان

‌ده‌دایه‌وه‌."‌باسی‌ئه‌وه‌شیان‌ده‌کرد‌ئه‌و‌که‌سانه‌‌چه‌ند‌له‌و‌نه‌ڕه‌یه‌‌ده‌ترسان،‌که‌‌له‌‌کونه‌که‌وه‌‌ده‌هات.‌زۆر‌دڵخۆشیش‌ده‌بوون‌کاتێک‌کونه‌که‌‌نه‌ڕه‌ی‌نه‌ده‌هات".‌هه‌ر‌ده‌سته‌‌و‌تاقمێک‌له‌‌گیانه‌کان‌حه‌وت‌ڕۆژ‌له

‌‌مێرگه‌که‌دا‌ده‌مانه‌وه‌.‌له‌‌ڕۆژی‌هه‌شته‌مدا‌گه‌شته‌که‌یان‌ده‌ستیپێده‌کرد.‌له‌سه‌ره‌وه‌‌به‌‌ڕێگه‌ی‌ئه‌ستونێکی‌تیشکه‌وه‌،‌که‌‌ل‌ه‌کڵاوڕۆژنه‌‌یه‌که‌وه‌‌به‌هه‌شت‌و‌زه‌وی‌ڕووناک‌ده‌کرده‌وه‌‌ته‌ماشای‌خواره‌وه‌یان‌ده‌کرد.‌ئه‌و‌تیشکه‌،‌وه‌کو‌په‌لکه‌زێڕینه‌‌بوو‌به‌ڵام‌ڕووناکتر‌و‌پاکتر‌بوو.‌دوای‌ڕۆژێک‌به‌‌ڕووناکییه‌که‌‌ده‌گه‌یشتن.

‌له‌نێو‌ڕووناکییه‌که‌وه‌‌ئه‌و‌په‌ڕی‌به‌هه‌شتیان‌ده‌بینی‌چونکه‌‌ئه‌و‌ڕووناکییه‌،‌وه‌کو‌پشتێنی‌به‌هه‌شت‌به‌‌چوارده‌وری‌هه‌موو‌گه‌ردووندا‌پێچی‌خواردبوو.‌له‌‌هه‌ر‌دوو‌سه‌ره‌کانیشه‌وه‌‌پێچکه‌‌بۆ‌سوڕانه‌وه‌‌و‌گه‌شتی

‌ته‌نه‌‌ئاسمانیه‌کان‌دانرابوو.‌ئه‌و‌پێچکانه‌‌له‌‌پۆڵا‌دروستکرابوون.‌ته‌وقه‌که‌ی‌چواده‌ورییان‌له‌‌پۆڵا‌و‌کانی‌دیکه‌ی‌تێکه‌ڵ‌پێکهاتبوو.‌ته‌وقه‌که‌ی‌چواده‌وری‌پێچکه‌کان،‌ئێر‌باسیده‌کات‌به‌م‌جۆره‌بووه‌:‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌م‌ته‌وقانه‌‌چه‌ند‌ته‌وقێکی‌بازنه‌یی‌بچوکتری‌تێدابووه‌،‌که‌‌ژماره‌یان‌‌هه‌شت‌بووه.‌له‌‌گۆزه‌ی‌گه‌وره‌‌و‌بچوک

‌.‌و‌یه‌کدییه‌وهچوون‌و‌چوونهته‌ن‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌م‌ته‌وقانه‌‌له‌وی‌دیکه‌‌بچوکتر‌بووه‌‌.‌هه‌شته‌م‌له‌‌حه‌وته‌م‌و‌حه‌ته‌م‌له‌‌شه‌شه‌م‌و‌شه‌شه‌م‌له‌‌

‌.پێنجه‌م‌و‌پێنچه‌م‌له‌‌چواره‌م‌بچوکتر‌بووه.‌به‌م‌جۆره‌‌ته‌وقی‌‌یه‌که‌م‌له‌‌هه‌موویان‌گه‌وره‌تر‌بووه‌گه‌وره‌ترین‌ته‌وق‌ئاسمانی‌ئه‌ستێره‌‌وه‌ستاوه‌کانه‌.‌ته‌وقی‌حه‌وته‌م‌بۆ‌خۆره‌‌و‌ڕووناکترینه‌.‌ته‌وقی‌هه‌شته‌م

------------------------------------------------------------‌بۆئه‌ردیۆس‌فه‌رمانڕه‌وایه‌کی‌زۆرداری‌یۆنانی‌بووه‌.‌باوک‌و‌براکه‌ی‌خۆی‌بۆ‌ده‌سته‌ڵات‌کوشتوه‌.‌)وه‌رگێڕ(‌)60(

‌مانگه‌‌و‌ڕووناکی‌له‌‌ته‌وقی‌حه‌وته‌مه‌وه‌‌وه‌رده‌گرێت.‌ته‌وقی‌پێنجه‌م‌ئاسمانی‌ئه‌ستێره‌ی‌ساتێرن‌و‌مارکیورییه‌.‌له‌‌ته‌وقه‌که‌ی‌دوای‌خۆی‌زه‌ردتره‌.‌سێیه‌م‌ئاسمانی‌ڤینۆسه‌‌و‌سپی‌و‌ڕووناکه‌.‌چواره‌م

‌ئاسمانی‌مه‌ریخه‌‌و‌سوورباوه‌.‌شه‌شه‌م‌ئاسمانی‌جۆپیته‌ره‌‌و‌له‌‌ڤینۆس‌که‌متر‌سپیه‌.‌ته‌وقه‌‌گه‌وره‌که‌‌‌به‌‌یه‌ک‌الدا‌ده‌سوڕێنه‌وه‌.‌به‌ڵام‌حه‌وت‌ته‌وقه‌‌بچوکه‌که‌نێوی‌له‌سه‌رخۆ‌به‌‌الکه‌ی‌دیکه‌دا‌ده‌سوڕینه‌وه‌.‌له‌

183

‌نێویادا‌ته‌وقی‌هه‌شته‌م‌له‌‌هه‌موویان‌خێراتر‌ده‌سوڕێته‌وه‌.‌دوای‌هه‌شته‌م‌به‌‌ڕیز‌ته‌وقی‌حه‌وته‌م‌و‌شه‌شه‌م‌و‌پێنجه‌م‌پێکه‌وه‌‌له‌‌یه‌ک‌پله‌ی‌خێراییدا‌ده‌سوڕێنه‌وه‌.‌له‌گه‌ڵ‌سوڕانه‌وه‌ی‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌م‌ته‌وقه‌‌بازنه‌ییانه‌‌ده‌نگێک‌ده‌رده‌چێت.‌هه‌رهه‌شتیان‌پێکه‌وه‌‌به‌‌ده‌نگه‌کانیان‌هارمۆنیه‌ک‌پێکده‌هێنن.‌سێ‌که‌سیش‌نزیک‌یه‌ک‌له‌‌دووره‌وه‌‌ده‌بینران،‌که‌‌له‌سه‌ر‌ته‌ختێکی‌شاهانه‌‌دانیشتبون.‌‌ئه‌وان‌چاره‌نووس‌و‌کچه‌کانی‌پێداویستی:‌الچیسس،‌کڵاتۆ‌و‌ئه‌ترۆپۆس‌بوون.‌جلی‌سپیان‌له‌به‌ردا‌بوو.‌ئه‌ڵقه‌ی‌له‌‌گوڵ‌دروستکراویان

‌به‌سه‌ره‌وه‌‌بوو.‌له‌سه‌ر‌ده‌نگی‌سوڕانه‌وه‌ی‌ته‌وقه‌کان‌گۆرانیان‌ده‌وت.‌الچیسس‌گۆرانی‌بۆ‌ڕابردوو،‌کڵاتۆ‌بۆ‌ئێستا‌و‌ئه‌ترۆپۆس‌بۆ‌داهاتوو‌ده‌وت.‌کڵاتۆ‌به‌‌ده‌ستی‌ڕاستی‌ته‌وقه‌‌گه‌وره‌که‌ی‌ده‌سوڕانه‌وه‌‌و

‌جارجاریش‌ده‌وه‌ستا.‌ئه‌ترۆپۆس‌پاڵی‌به‌‌ته‌وقه‌‌بچوکه‌کانی‌ناوه‌وه‌‌ده‌نا.‌الچیسس‌یارمه‌تی‌هه‌ردووکیانی‌ده‌دا.‌ئه‌و‌گیانانه‌ی‌به‌‌ڕووناکییه‌که‌‌ده‌گه‌یشتن‌بۆ‌الی‌الچیسس‌ده‌چوون.‌به‌ڵام‌پێش‌ئه‌وه‌ی‌بگه‌نه‌‌الی

‌ده‌بوایه‌‌پێغه‌مبه‌رێک‌ڕیزی‌بکردنایه‌؛‌پێغه‌مبه‌ره‌که‌‌له‌به‌ر‌ئه‌ژنۆی‌الچیسس‌نموونه‌ی‌زۆری‌ژیانی‌کۆده‌کرده‌وه‌‌و‌به‌‌گیانه‌کانی‌ده‌گوت:''‌گوێ‌له‌‌گوته‌ی‌الچیسس‌کچی‌پێداویستی‌بگرن.‌ئه‌ی‌گیانه‌

‌کاتیه‌کان،‌ئه‌مه‌‌سه‌ره‌تای‌ژیانێکی‌دیکه‌یه‌،‌که‌‌کۆتایی‌به‌‌مردن‌دێت.‌ژیرانه‌‌ژیانتان‌هه‌ڵبژێرن.‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌م‌کاره‌ده‌کات‌بڕیار‌له‌سه‌ر‌چاره‌نوسی‌خۆی‌ده‌دات.‌چاکه‌‌بێ‌خاوه‌نه‌.‌ئه‌وه‌ی‌که‌م‌یا‌زۆر‌چاکه‌ی‌هه‌یه‌

‌ده‌که‌وێته‌‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌چه‌ند‌ڕێزی‌لێده‌گرێت.‌ئه‌وه‌ی‌بڕیاری‌هه‌ڵبژاردنی‌نه‌دات‌لێپرسراوه‌.''‌پاش‌ئه‌مه‌‌ئه‌و‌پێغه‌مبه‌ره‌‌نموونه‌کانی‌ژیانی‌فڕێدایه‌‌به‌رده‌م‌گیانه‌کان.‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌‌ئه‌وان‌بێجگه‌‌له‌‌ئێر،‌که‌‌نه‌ده‌بوو‌ده‌ستیان‌لێبده‌ت،‌ئه‌وه‌ی‌هه‌ڵگرت،‌که‌‌له‌نزیکییه‌وه‌‌که‌وته‌وه‌.‌ژماره‌ی‌نموونه‌‌و‌جۆره‌کانی‌ژیان‌له‌‌ژماره‌ی

‌گیانه‌کان‌زۆرتر‌بوو.‌ژیانی‌جۆرا‌و‌جۆری‌هه‌موو‌مرۆڤ‌و‌زینده‌وه‌رێکی‌تێدابوو.‌له‌نێویاندا‌ژیانی‌زۆردار‌هه‌بوون،‌که‌‌هه‌ندێکییان‌به‌رده‌وام‌ده‌مایه‌وه‌‌و‌ئه‌وانی‌دیکه‌ش‌له‌نیوه‌دا‌توشی‌هه‌ژاری‌و‌سواڵکردن‌و

‌ژیانی‌هه‌نده‌ران‌ده‌بوون.‌ژیانی‌مرۆڤه‌‌ناوداره‌کان‌هه‌بوون،‌هه‌ندێکییان‌له‌‌به‌ر‌جوانی،‌هێز‌و‌ته‌وانا‌.وه‌رزشکارییه‌که‌یان‌و‌بنه‌چه‌یان‌ناودار‌بوون.‌ژیانی‌مرۆڤیشی‌تێدا‌بوو،‌که‌‌ناودار‌نه‌بوو

‌ئه‌م‌گیانانه‌‌وه‌کو‌یه‌ک‌ڕیزکرابوون.‌جیاوازییه‌کانیان‌ده‌که‌وتنه‌‌سه‌ر‌جۆری‌ئه‌و‌ژیانه‌ی‌هه‌ڵیده‌بژێرن.‌هه‌موو‌جۆره‌کانی‌ژیان،‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌سامان،‌هه‌ژاری،‌نه‌خۆشی‌و‌ته‌ندروستی‌چاک‌و‌مامناوه‌ندێتیا‌تێکه‌ڵ‌کرابوون

‌.له‌نێو‌نموونه‌کاندا‌بوون‌ئێستا،‌گالوکۆن،]له‌م‌هه‌ڵبژاردنه‌دا[‌مرۆڤ‌توشی‌گه‌وره‌ترین‌مه‌ترسی‌ده‌بێت.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌پێویسته‌‌فێربین‌ژیانێکی‌چاک‌له‌‌خراپ‌جیابکه‌ینه‌وه‌‌و‌بزانین‌چی‌هه‌ڵده‌بژێرین.‌پێویسته‌له‌و‌شتانه‌‌تێبگه‌ین‌باسمانکردن‌و

‌ژیانی‌چاک‌بناسینه‌وه‌.‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌مه‌‌بکات‌تێده‌گات‌چۆن‌چاکه‌‌و‌خراپه‌‌له‌گه‌ڵ‌سامان‌و‌هه‌ژارییدا‌تێکه‌ڵ‌ده‌کرێن‌و‌چ‌کارێک‌ده‌که‌نه‌‌سه‌ر‌جوانی.‌ئه‌و‌ده‌زانێ‌له‌‌دایک‌بوون‌له‌‌خێزانێکی‌چاک‌یان‌خراپه‌وه‌،

‌فه‌رمانبه‌ری‌یان‌ژیانی‌تایبه‌تی‌چۆنه‌.‌ده‌سته‌ڵات‌و‌بێ‌ده‌سته‌ڵاتی‌چۆن‌ژیان‌ده‌گۆڕن.‌به‌گوێره‌ی‌گوته‌کانی‌]ئێر[‌پێغه‌مبه‌ره‌که‌‌ده‌یگوت،‌ئه‌وه‌ی‌زوو‌گه‌یشته‌‌ئێره‌‌ژیانی‌گه‌وره‌ترین‌نادادوه‌رانه‌ی‌هه‌ڵبژارد‌له‌به‌ر

‌ئه‌وه‌ی‌ته‌ماعی‌زۆر‌بوو،‌بیری‌له‌‌ئاکامه‌که‌ی‌نه‌کرده‌وه‌.‌ئه‌و‌نازانێت‌له‌نێو‌هه‌موو‌شته‌‌خراپه‌کاندا‌ئه‌وه‌ی‌هه‌ڵبژاردوه‌،‌که‌‌له‌‌چاره‌ی‌ده‌نوسێت‌منداڵه‌کانی‌خۆی‌بکوژێت.‌کاتێک‌به‌‌ئاگا‌دێته‌وه‌،‌سنگی‌خۆی‌ده‌کوتێ

‌و‌په‌شیمانی‌ده‌رده‌بڕێت‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌گوێ‌بداته‌‌ئامۆژگاری‌پێغه‌مبه‌ره‌که‌‌گله‌یی‌له‌‌به‌ختی‌خۆی‌ده‌کات.‌تاوانه‌که‌ی‌ده‌خاته‌‌ئه‌ستۆی‌چاره‌نوس‌و‌هێزێکی‌نادیار.‌ئه‌م‌جۆره‌‌که‌سانه‌‌له‌و‌شاره‌وه‌‌هاتوون‌ڕژێمێکی

‌.‌تێدا‌سه‌قامگیر‌بووه‌،‌که‌‌چاکه‌کردنه‌که‌یان‌ته‌نیا‌شتێکی‌باو‌بووه‌‌و‌فه‌لسه‌فه‌شیان‌نه‌خوێندوه‌به‌‌گشتی‌ئه‌م‌گیانانه‌‌له‌‌به‌هه‌شته‌وه‌‌گه‌ڕابوونه‌وه‌‌و‌ئازار‌و‌ناخۆشییان‌نه‌بینیبوو.‌ئه‌وانه‌ی‌له‌‌زه‌وییه‌وه‌

‌هاتبوون‌ئازاری‌خۆیان‌و‌خه‌ڵکییان‌زۆر‌بینیبوو.‌به‌په‌له‌‌ده‌یانویست‌یه‌کێک‌له‌‌نموونه‌ی‌ژیانه‌کان‌هه‌ڵگرنه‌وه‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌هه‌ڵگرتنه‌وه‌ی‌نموونه‌ی‌ژیانه‌کان‌به‌‌به‌ختیانه‌وه‌‌گرێدرابوو‌زۆریان‌چاکه‌‌و‌خراپه‌کانیان‌له‌گه‌ڵ

‌یه‌کدییا‌ده‌گۆڕییه‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌یه‌کێک‌له‌و‌گیانانه‌‌له‌‌نموونه‌ی‌ژیانه‌که‌ی‌هه‌ڵیده‌گرێته‌وه‌‌فه‌لسه‌فه‌ی‌تێدا‌نه‌بێت،‌به‌ڵام،‌که‌‌بۆ‌زه‌وی‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌فه‌لسه‌فه‌‌بخوێنێت،‌به‌گوێره‌ی‌ڕاپۆرته‌که‌ی‌ئێر‌،‌‌ژیانی‌له‌سه‌ر

‌.زه‌وی‌و‌گه‌شته‌که‌شی‌دوای‌مردن‌به‌ره‌و‌به‌هه‌شت‌سه‌خت‌و‌درێژخایه‌ن‌نابێت‌ئێر‌ده‌ڵێت،‌به‌و‌جۆره‌ی‌گیانه‌کان‌نموونه‌کانیان‌هه‌ڵده‌گرته‌وه‌‌سه‌یربوو،‌به‌زه‌ییت‌پیایاندا‌ده‌هاته‌وه‌‌و‌شایه‌نی‌سه‌یرکردنیش‌بوو.‌هه‌ڵبژاردنه‌که‌یان‌گه‌لێک‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌چۆنیه‌تی‌ژیانی‌پێشویانه‌وه‌‌هه‌بوو.

‌بۆنموونه‌،‌ئێر‌ده‌یگێڕێته‌وه‌،‌که‌‌یه‌کێک‌له‌‌شوێنکه‌وتوانی‌ئاینی‌ئۆرفیۆسی‌بینیوه‌‌ژیانی‌مراوی‌بۆخۆی‌هه‌ڵبژاردووه‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌به‌‌ده‌ستی‌ژن‌كوژرابوو‌ڕقی‌له‌‌ژن‌بوو.‌هه‌روه‌ها‌حه‌زی‌نه‌ده‌کرد‌له‌‌ژنه‌وه‌

184

(‌‌گیانی‌ئاجاکسی‌کوڕی‌تیالمۆن‌ژیانی‌شێری61په‌یدابێت.‌تامیرسی‌بینیبو‌ژیانی‌بولبولی‌هه‌ڵبژاردووه‌.) ‌(‌‌‌ئاجاکس‌له‌به‌ر‌چه‌که‌که‌ی]ئه‌خیلس[‌نه‌یویست‌له‌‌شێوه‌ی‌مرۆڤدا‌بۆ‌ژیان‌بگه‌ڕێته‌وه‌.62هه‌ڵگرتبو.) ‌

‌گیانێکی‌دیکه‌،‌ئاگامه‌منون‌بوو،‌که‌‌له‌به‌ر‌ئازار‌و‌ئه‌شکه‌نجه‌کانی‌ژیانی‌ڕقی‌له‌‌ره‌گه‌زی‌مرۆڤ‌بوو.‌له‌به‌ر(‌‌دوای‌ئه‌و‌ئێر‌گیانی‌ئێپێوسی63ئه‌وه‌‌ژیانی‌هه‌ڵۆی‌هه‌ڵبژارد.‌ئه‌ته‌له‌نتا‌ژیانێکی‌مامناوه‌ندی‌بهركهوتبو.) ‌

(‌‌دواجاریش64کوڕی‌پانۆپیوسی‌بینیوه‌،‌که‌‌ژیانی‌خاتونێکی‌خاوه‌ن‌پیشه‌‌و‌به‌هره‌ی‌هه‌ڵگرتوه‌.‌) ‌(‌‌هه‌روه‌ها‌ئۆدیساش‌هاتبو‌تاکو‌جۆرێک65تێرستیسی‌بینیوه‌،‌که‌‌حه‌زی‌کردووه‌‌ببێت‌به‌‌مه‌یمون.) ‌

‌له‌نموونه‌ی‌ژیانه‌کان‌هه‌ڵبژێت،‌به‌ڵام‌خه‌م‌و‌ئازاری‌ژیانی‌پێشوی‌ڕێگه‌ی‌نه‌دابو‌زوو‌بڕیار‌بدات.‌به‌‌دوای‌ژیانی‌ساده‌ی‌یه‌کێکدا‌گه‌ڕابو،‌که‌‌خۆی‌کاره‌کانی‌خۆی‌ده‌کات.‌له‌سوچێکدا‌ئه‌وژیانه‌ی‌دۆزیبوه‌‌و

.هه‌ڵیگرتبوه‌وه‌چونکه‌‌که‌س‌پێی‌ڕازی‌نه‌بوو‌گیانه‌کان‌به‌‌ڕیز‌و‌به‌گوێره‌ی‌هه‌ڵبژاردنه‌کانیان‌چونه‌‌به‌رده‌م‌الچیسس.‌ئه‌ویش‌بۆ‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌و‌گیانانه‌‌فریشته‌یه‌کی‌کرد‌به‌‌پاسه‌وان.‌فریشته‌که‌‌ئه‌و‌گیانه‌ی‌بۆ‌الی‌کڵۆتۆ‌ده‌برد.‌کڵۆتۆش‌ده‌یخسته‌‌نێو‌ته‌وقه‌

‌سوڕاوه‌که‌وه‌و‌ڕه‌وانه‌ی‌ئه‌ترۆپۆسی‌ده‌کردن.‌ئه‌ویش‌ژیانه‌که‌ی‌بۆ‌دواجار‌به‌‌بێ‌گه‌ڕانه‌وه‌‌و‌گۆڕان‌ده‌دانا‌و‌ده‌یناردنه‌‌ژێر‌ته‌ختی‌پیداویستیه‌وه‌.‌پاش‌ئه‌مه‌‌به‌نێو‌گه‌رمیه‌کی‌سه‌خت‌و‌ئازارێکی‌له‌بیرنه‌چوو‌به

‌‌بیابانێکی‌وشکدا‌تێده‌په‌ڕین‌تاکو‌ده‌‌گه‌یشتنه‌‌که‌ناری‌ڕووباری‌)بێ‌چاره‌سه‌ری(،‌که‌‌هیچ‌گۆزه‌یه‌کئاوه‌که‌ی

------------------------------------------------‌تامیرس‌له‌‌ئه‌فسانه‌ی‌یۆنانییدا‌شاعیر‌و‌گۆرانی‌بێژێکی‌ده‌نگخۆش‌بووه‌.‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دا‌بووه‌‌له‌‌گۆرانی‌گوتندا‌ده‌توانێت‌له‌‌)61(

میسۆسه‌کان‌به‌رێته‌وه‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌مه‌‌میسۆسه‌کان‌ده‌نگیان‌لێسه‌ند‌و‌چاویشیان‌کوێر‌کرد.‌)وه‌رگێڕ(‌ئاجاکسی‌کوڕی‌تیالمۆن‌قاره‌مانێکی‌ئه‌فسانه‌ی‌یۆنانییه‌.‌کاتێک‌ئه‌خیلس‌کوژرا‌ویستی‌چه‌که‌که‌ی‌بۆ‌خۆی‌به‌رێت،‌به‌ڵام‌)62(‌‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌حه‌ز‌و‌ئاره‌زووی‌ئه‌وه‌وه‌،‌چه‌که‌که‌‌به‌خه‌ڵات‌به‌‌ئۆدیسا‌درا.‌دوای‌ئه‌مه‌‌ئاجاکس‌شێت‌ده‌بێت‌و‌خۆی‌ده‌کوژێت.

)وه‌رگێڕ(‌ئه‌ته‌له‌نتا‌له‌‌ئه‌فسانه‌ی‌یۆنانییدا‌خاتو‌ڕاوکه‌ره‌.‌بڕیاریداوه‌‌هاوسه‌ری‌ئه‌و‌پیاوه‌‌بکات،‌که‌‌ده‌توانێت‌له‌‌پێشبڕکه‌ی‌ڕاکردندا‌)63(

لێی‌بباته‌وه‌.‌ئه‌وه‌ی‌نه‌توانێت‌ده‌یکوژێ.‌)وه‌رگێڕ(‌ئێپێوس‌کوڕی‌پانۆپێوس‌له‌‌ئۆدیسه‌ی‌هۆمیرۆسدا‌باسکراوه‌.‌گوایه‌‌ئه‌و‌یارمه‌تی‌ئه‌سینای‌داوه‌‌ئه‌سپه‌که‌ی‌ترۆجان‌له‌‌ته‌خته‌)64(

‌و‌دار‌دروست‌بکه‌ن.‌)وه‌رگێڕ(تێرستیس‌یه‌کێکه‌‌له‌و‌سه‌ربازانه‌ی‌له‌‌ئیلیادی‌هۆمیرۆسدا‌ڕه‌خنه‌‌له‌‌ئاگامه‌منون‌ده‌گرێت.‌)وه‌رگێڕ(‌)65(

‌هه‌ڵنه‌ده‌گرت.‌بۆ‌شه‌وێک‌له‌وێ‌ده‌مانه‌وه‌.‌هه‌ر‌یه‌کێک‌له‌‌ئه‌وان‌ده‌بوایه‌‌به‌گوێره‌ی‌خۆی‌ئاو‌له‌و‌ڕووباره‌‌بخواته‌وه‌.‌‌ئه‌وانه‌ی‌که‌م‌ژیر‌بوون‌زۆریان‌له‌‌ئاوه‌که‌‌خوارده‌وه‌،‌هه‌مووشتێکیان‌له‌‌بیرچووه‌وه‌‌و‌خه‌وتن.‌له‌

‌نیوه‌‌شه‌ودا‌هه‌وره‌‌بروسکه‌یه‌کی‌زۆر‌له‌‌ئاسماندا‌و‌بوومه‌‌له‌رزه‌یه‌کی‌سه‌ختیش‌ڕوویدا.‌له‌وێوه‌‌به‌‌خێرایی‌کشانی‌ئه‌ستێره‌یه‌ک‌بردیاننه‌‌به‌رده‌م‌ئه‌و‌ساته‌ی‌له‌دایک‌ده‌بن.‌ئێر‌له‌و‌ئاوه‌ی‌نه‌خوارده‌وه‌و

‌.نه‌یزانی‌چۆن‌گیانی‌بۆ‌نێو‌الشه‌که‌ی‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌.‌که‌‌چاوی‌کرده‌وه‌‌خۆی‌له‌نێو‌تابوته‌‌دانراوه‌که‌دا‌بینی‌گالوکۆن،‌چیرۆکه‌که‌ی‌ئێر،‌تاکو‌ئه‌مڕۆ‌ماوه‌ته‌وه‌.‌ئێمه‌ش‌له‌‌زۆر‌شت‌رزگارده‌کات‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌وردی‌گوێی

‌لێبگرین!‌به‌‌ئاسانی‌له‌‌ڕووباری‌لێبوردن‌ده‌په‌ڕینه‌وه‌و‌گیانمان‌توشی‌گه‌نده‌ڵی‌نابێت.‌ئه‌گه‌ر‌به‌‌بۆچوونه‌که‌م‌ڕازی‌بیت‌ده‌گه‌یته‌‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌گیان‌نه‌مره‌‌و‌به‌رگه‌ی‌هه‌موو‌چاکه‌‌خراپه‌یه‌ک‌ده‌گرێت.

‌دادوه‌رانه‌‌ده‌ژی‌و‌ژیرانه‌‌ڕوو‌له‌سه‌ره‌وه‌‌ده‌کات.‌به‌م‌شێوه‌یه‌،‌له‌م‌ژیانه‌‌و‌ژیانی‌دوای‌مردنیش‌ده‌بین‌به‌‌هاوڕێی‌یه‌کدی‌و‌خواکان،‌وه‌کو‌براوه‌‌و‌سه‌رکه‌وتوه‌کان‌خه‌ڵاته‌کانمان‌وه‌رده‌گرین.‌له‌م‌ژیانه‌‌و‌له‌و‌گه‌شته‌

‌.هه‌زار‌ساڵه‌ی‌باسمانکرد‌چاک‌و‌به‌خته‌وه‌رانه‌‌ده‌ژین

‌

185

‌

186

187