22
Yuda Herdanto 06/195395/KU/11829 anatomy Cardiology pulmonology BLOK 12

ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

  • Upload
    jyj-ais

  • View
    376

  • Download
    41

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

Yuda Herdanto

06/195395/KU/11829

anatomy Cardiology

pulmonology

BLOK 12

Page 2: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 1

SISTEM RESPIRASISISTEM RESPIRASISISTEM RESPIRASISISTEM RESPIRASI

SINUS PARANASAL!

• Sinus maxillaris

☺ Aliran mukus � menuju meatus nasi media (hiatus semilunaris)

☺ Vaskularisasi � A.Infraorbitalis

☺ Inervasi � N.Infraorbitalis

☺ Limfonodi � Lnn.Submandibula

• Sinus frontalis

☺ Aliran mukus � Menuju meatus nasi media (hiatus semilunaris)

melalui ductus frontonasalis/infundibulum ethmoidalis.

☺ Vaskularisasi � A.Ethmoidalis anterior

☺ Inervasi � N.Supraorbital (N.V1)

☺ Limfonodi � Lnn.Retropharynx

• Sinus ethmoidalis

☺ Dibagi dalam � Cellulae Anterior – Media – Posterior

☺ Aliran mukus:

� Cellulae Anterior � Meatus nasi media (Infundibulum

ethmoidale)

� Cellulae Media � Meatus nasi media (Bulla

ethmoidale)

� Cellulae Posterior � Meatus nasi superior

☺ Vaskularisasi � A.Ethmoidales anterior

☺ Inervasi:

� Cellulae anterior: N.Ethmoidales anterior

� Cellulae media – posterior: N.Ethmoidales posterior

☺ Limfonodi:

� Anterior – Media: Lnn.Submandibula

� Posterior: Lnn.Retropharynx

• Sinus sphenoidalis

☺ Aliran mukus � Recessus sphenoethmoidales

☺ Vaskularisasi � A.Ethmoidales posterior

☺ Inervasi � N.Ethmoidales posterior (N.V1)

☺ Limfonodi � Lnn. Retropharynx

FUNGSI SINUS PARANASAL!

• Meringankan cranium

• Phonasi

BAGIAN LUAR DARI HIDUNG?

• Apex nasi � mancung

• Dorsum nasi

• Alae nasi

• Radix nasi � daerah yang berbatasan dengan dahi

Page 3: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 2

BAGIAN LUAR HIDUNG KETIKA KULIT DIBUKA!

• Os nasale

• Cartilago nasi lateralis

• Cartilago alaris major

☺ Crus laterale

☺ Crus mediale

• Cartilago alaris minor

• Cartilago septi nasi

• Nares (lubang hidung)

APA SAJA PEMBENTUK SEPTUM NASI?

• Cartilago alaris major crus mediale

• Cartilago septi nasi

• Os Ethmoidale, Lamina perpendicularis

• Os vomer

HIDUNG BAGIAN DALAM

VESTIBULUM NASI

• Terdapat Vibrissae

• Batas-batas vestibulum nasi:

☺ Lateral �

� Cartilago alaris major crus lateral

� Cartilago alaris minor

☺ Medial �

� Cartilago alaris major crus mediale

� Cartilago septi nasi

LIMEN NASI

• Merupakan batas antara vestibulum nasi dan cavum nasi.

• Terdapat pergantian kulit (squamous stratificatum) menjadi mukosa

(pseudocolumnare ciliatum).

CAVUM NASI (PART 1)

• Concha nasalis suprema

• Recessus sphenoethmoidales

☺ Muara sinus sphenoidales

• Concha nasalis superior + Meatus nasi superior

☺ Muara sinus ethmoidales posterior

• Concha nasalis media + Meatus nasi media

☺ Pada bagian anterior concha nasalis media, terdapat cekungan yang

dinamakan “Atrium nasi” yang terdapat penonjolan berupa “Agger

Nasi” yang berisi “Carina Nasi” (Berperan dalam bersin)

☺ Terdapat Bulla & Infundibulum ethmoidales

Page 4: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 3

☺ Terdapat hiatus semilunaris

☺ Muara sinus frontalis (dihubungkan oleh ductus frontonasalis)

☺ Muara sinus maxillaris

☺ Muara sinus ethmoidales anterior et posterior

• Concha nasalis inferior + Meatus nasi inferior

☺ Terdapat ductus nasolacrimalis

• Choana

CAVUM NASI (PART 2)

• Regio:

☺ 1/3 Superior � Pars olfactorii (Neuroepithelium)

☺ 2/3 Inferior � Pars respiratorius (Epitel Pseudocolumnare ciliatum)

• Batas-batas cavum nasi:

☺ Medial: Septum nasi

☺ Lateral: Concha nasalis & Meatus nasalis, Proc. Frontalis Os Maxilla, Os

Sphenoidale, Os Nasi, Os Ethmoidale, Os Lacrimale (S-N-E-L)

☺ Atap: Bulla ethmoidales

☺ Lantai: Palatum durum

• Vaskularisasi cavum nasi:

☺ Bagian anterior � A.Nasalis anterior lateral et A.Nasalis anterior septi

(Cabang dari A.Ethmoidalis Anterior & Posterior)

☺ Bagian posterior � A.Nasalis posterior lateral et A.Nasalis posterior

septi (Cang dari A.Sphenopalatina)

☺ Pembuluh Vena � V.Ophtalmica, V.Facialis, V.Palatina

PLEXUS KIESSEL BACH!

• A.Facialis (A.Nasalis Posterior Septi)

• A.Ethmoidalis anterior et posterior

• A.Labialis superior � Jika pecah menyebabkan epistaksis anterior

• A.Palatina major � Jika pecah menyebabkan epistaksis anterior

• A.Sphenopalatina � Jika pecah menyebabkan epistaksis posterior yang

menimbulkan hipertensi….

• Inervasi cavum nasi:

☺ Parasimpatis � Ganglion Sphenopalatina

� Sensoris � N.Infraorbitalis

� Motoris

� Bagian Luar � N.Nasalis anterior Rr.Nasalis externa

� Bagian Anterior � N.Nasalis anterior

� Bagian posterior � N.Nasalis posterior & N.Nasalis

superior

☺ Simpatis � Ganglion Cervicalis Superior

• Limfonodi cavum nasi:

☺ Bagian anterior � Lnn. Submaxillaris

☺ Bagian posterior � Lnn. Retropharynx

Page 5: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 4

PHARYNX

• Dilapisi oleh fascia buccopharynx

• M.Constrictor pharyngeus (Superior – Media – Inferior)

• Recessus pharyngeus

☺ Terdapat “Tonsilla tuba”

• Torus tubarius (terbentuk dari cartilage tuba auditiva)

• Ostium faringeum tuba auditiva

• Torus levatorius (terbentuk dari M.levator veli palatini)

• Plica salphingopalatina

• Plica salphingopharyngea ☺ M.Salphingopharyngea � membuka Ostium pharyngeum tuba auditiva.

• Glandulae pharyngea

• Recessus piriformis

• Plica nervi laryngei superioris

• Plica pharyngoepiglottica

• Epiglottis

• Plica aryepiglottica

• Tuberculum cuneiforme

• Tuberculum corniculatum

• Incisura interarytenoidea

• Additus laryngeus

PINTU-PINTU PHARYNX

• Choana � Batas antara cavum nasi dengan nasopharynx

• Isthmus Pharyngeum � Batas antara nasopharynx dengan oropharynx

• Isthmus Faucium � Batas antara cavum oris dengan oropharynx

INERVASI PHARYNX!

• Nasopharynx � N.Maxillaris (V2)

• Oropharynx � N.Glossopharyngeus

• Laryngopharynx � N.Vagus

LARYNX

• Skeletopi: VC3-VC6

• Additus laryngeus

☺ Dibatasi oleh Incisura interarytenoidea, Plica aryepiglottica, Epiglottica

• Plica vestibularis

• Plica vocalis

• Vestibulum laryngis

☺ Ruangan diatas rima vestibularis & dibawah epiglottis

• Rima vestibularis

☺ Ruangan diantara 2 plica vestibularis

• Ventriculus laryngis

Page 6: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 5

☺ Nama klinis: saccus MORGAGNI

☺ Ruangan diantara plica vestibularis & plica vocalis

• Rima glottidis

☺ Ruangan diantara 2 plica vocalis

• Cavitas infraglottica

☺ Ruangan dibawah rima glottidis

INERVASI LARYNX!

• Mukosa larynx � N.Laryngeus superior ramus internus

• Sensoris

☺ Diatas plica vocalis � N.Laryngeus superior ramus internus

☺ Dibawah plica vocalis � N.Laryngeus recurrent (sinistra)

• Motoris

☺ M.Cricothyroid (menegangkan plica vocalis) � N.Laryngeus superior

ramus externus ☺ Otot kecuali M.Cricothyroid � N.Laryngeus recurrent (sinistra)

Secara umum, inervasi larynx oleh N.VAGUS! namun dipercabangkan oleh:

• N.Laryngeus superior

☺ Ramus internus � Menembus membran

☺ Ramus externus � Tidak menembus membran

• N.Laryngeus inferior

☺ N.Laryngeus Recurrent (Dextra) � Dipercabangkan saat sejajar dengan

A.Subclavius

☺ N.Laryngeus Recurrent (Sinistra) � Dipercabangkan saat sejajar dengan

Arcus aorta

VASKULARISASI LARYNX!

• A.Laryngea Superior (A.Thyroidea Superior)

• A.Laryngea Inferior (A.Thyroidea Inferior)

LIMFONODI LARYNX!

• Diatas plica vestibularis � lnn.Cervicalis profundi superior

• Ventriculus laryngis � tidak ada limfonodi…..

• Dibawah plica vocalis � lnn.Cervicalis profundi inferior

CARTILAGO LARYNX

Cartilago penyusun larynx, terdiri atas:

• Cartilago tunggal � Cart.Thyroidea, Cart.Cricoidea, Cart.Epiglottica

• Cartilago berpasangan � Cart.Corniculata, Cart.Arytenoidea, Cart.Cuneiforme,

Cart.Triticea (pada lig.Thyrohyoideum laterale).

Page 7: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 6

CARTILAGO THYROID

• Lamina dextra et sinistra

• Incisura tyroidea superior et inferior

• Prominentia laryngea (Adam’s Apple)

• Cornu superius et inferius

• Tuberculum thyroideum superior et inferior

• Linea oblique

CARTILAGO ARYTENOIDEA

• Lig. Vestibulare

• Lig.Vocale

OTOT LARYNX

OTOT-OTOT DEPRESSOR & ELEVATOR LARYNX!

• Fungsi Larynx � Respirasi, Proteksi, Pronasi…….

• Otot depressor (St Sh Oh) / Otot infrahyoid kecuali M.Thyrohyoid

☺ M.Sternothyroid, M.Sternohyoid, M.Omohyoid

• Otot elevator (Sh, Gh, Mh, Sp, Pp,Sgp, D)

☺ M.Stylohyoid, M.Geniohyoid, M.Mylohyoid, M.Digastricus,

M.Stylopharynx, M.Palatopharynx, M.Salpingopharynx.

KLASIFIKASI OTOT!

• Otot untuk aditus laryngis

☺ Menutup: M.Aryepiglottica, M.Arytenoid Oblique (AE, AO)

☺ Membantu menutup: M.Thyroarytenoid

☺ Membuka: M.Thyroepiglottica (TE)

• Otot untuk rima glottidis

☺ Menutup (adduksi): M.Cricoarytenoid Lateral (CAL)

☺ Membuka (abduksi): M.Cricoarytenoid Posterior (CAP)

� Pada preparat terlihat dibelakang Cartilago cricoid……

• Otot untuk plica vocalis

☺ Menegangkan: M.Cricothyroid (CT)

☺ Mengendorkan: M.Thyroarytenoid, M.Vocalis (TA,V)

MEMBRAN LARYNX

MEMBRAN LUAR PELAPIS LARYNX!

• Membran thyrohyoidea

☺ Ditembus oleh N.Laryngeus Superior Ramus Internus, A.Laryngeus

Superior, V.Laryngeus Superior

☺ Bagian medial, terdapat penebalan menjadi lig.thyrohyoideum medianum

☺ Dibagian lateral, terdapat penebalan menjadi lig.thyrohyoideum laterale

Page 8: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 7

• Membran cricothyroid

MEMBRAN PELAPIS MUKOSA LARYNX!

• Pada vestibulum laryngis � Membrana Quadrangularis

• Pada cavitas infraglottidis � Membrana Conus elasticus

TRACHEA

• Skeletopi: VC6 (dibawah cricoid) – VT4-5 (angle of louise)

• Merupakan “cartilago trachealis” yang berbentuk cincin sebanyak 16-20 buah,

dimana diantara kedua ujung cincin itu dihubungkan oleh “Pars

intermembranacea”. Dan didalam trachea terdapat “M.Trachealis”

• Lig. Annularia (ligamentum diantara cartilago tracheales)

• Bifurcatio trachea

☺ Carina trachealis(Cartilago berbentuk segitiga)

• Vaskularisasi � A.Thyroidea inferior, Rr.Trachealis

• Inervasi � N.Laryngeus recurrent, Rr.Trachealis

• Limfonodi � Lnn.Paratracheal

PULMO

PERJALANAN MENUJU PERTUKARAN UDARA……..

Bronchus principalis � Bronchus secundus/lobaris � Bronchus segmentalis �

Bronchiolus terminalis � Bronchiolus respiratorius � Ductus alveolaris � Sacculus �

Alveolus…….

BRONCHUS

• Bronchus principalis dexter (pendek, lebar, vertical)

☺ bronchus lobaris superior dexter

☺ bronchus lobaris medius dexter

☺ bronchus lobaris inferior dexter

• Bronchus principalis sinister (panjang, sempit, landai)

☺ bronchus lobaris superior sinister

☺ bronchus lobaris inferior sinister

FACIES PULMONIS

• Facies costalis

☺ Diinervasi N.Intercostalis

• Facies mediastinalis

☺ Diinervasi N.Phrenicus

• Facies diaphragmatica

☺ Diinervasi N.Phrenicus & N.Intercostalis

Page 9: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 8

PULMO DEXTER PULMO SINISTER

Apex pulmonis

Bassis pulmonis

Memiliki 3 lobus:

• Lobus superior (3 segmen)

• Lobus medius (2 segmen)

• Lobus inferior (5 segmen)

Memiliki 2 lobus:

• Lobus superior (5 segmen)

• Lobus inferior (5 segmen)

Memiliki 2 fissura:

• Fissura obliqua

☺ Lobus Superior – Inferior

☺ Lobus Media – Inferior

• Fissura horizontalis (Costa 4)

☺ Lobus Superior – Media

Memiliki 1 fissura:

• Fissura obliqua

☺ Lobus Superior – Inferior

Impressio & Sulcus:

• Impressio cardiaca dextra

• Impressio costalis

• Sulcus Costa 1

• Sulcus oesophageal

• Sulcus vena cava superior

• Sulcus vena azygos

Impressio & Sulcus:

• Impressio cardiaca sinistra

• Sulcus A.subclavii sinistra

• Sulcus costa I

• Sulcus aorta ascendens

• Sulcus arcus aorta

• Sulcus aorta descendens

Bangunan pada hillum:

• Bronchus principalis dexter

• A.Pulmonalis dextra

• V.Pulmonalis dextra

• Lnn.Bronchopulmonalis

• Lig.Pulmonale

Bangunan pada hillum:

• A.Pulmonalis sinistra

• Bronchus principalis sinister

• V.Pulmonalis sinistra

• Lnn.Bronchopulmonalis

• Lig.Pulmonale

Bangunan spesifik….. Bangunan spesifik……

• Lingula pulmonis sinistri

• Incisura cardiaca pulmonis sinistri

INERVASI PULMO!

Oleh plexus pulmonalis…

• Parasimpatis � N.Vagus � Bronchoconstrictor, Vasodilator

• Simpatis � T.Simpatikus (T1-5) � Bronchodilator, Vasokonstriktor

LIMFONODI PULMO!

• Lnn.Pulmonalis

PLEURA

Pleura dibagi menjadi 2, yaitu:

• Pleura parietal

• Pleura visceral

☺ Inervasi oleh plexus pulmonalis

Page 10: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 9

• Pleura parietal & visceral bertemu pada lig. Pulmonale

• Diantara Pleura parietal & visceral terdapat cavum pleura

• Recessus costodiafragmatica & Recessus costomediastinalis

Pleura parietal secara facies, dibagi menjadi:

• Pleura costalis

☺ Diinervasi N.Intercostalis

• Pleura mediastinalis

☺ Diinervasi N.Phrenicus

• Pleura diaphragmatica

☺ Diinervasi N.Phrenicus & N.Intercostalis

• Pleura cervicalis / Cupula pleura

☺ Menutupi Apex

Nb: Daerah hilus tidak diliputi pleura.

OTOT INSPIRASI UTAMA

• M.Serratus posterior superior

• M.Intercostalis externus

• M.Levator costae

• M.Scaleni

• Otot bantu � M.Pectoralis (major et minor), M.Latissimus dorsi, M.Seratus

anterior.

OTOT EKSPIRASI UTAMA

• M.Serratus posterior inferior

• M.Intercostalis internus

• M.Transversus thoracis

• M.Subcostalis

• Otot bantu � Otot perut (Obliquus externus et internus, M.Transversus

abdominis, M.Rectus abdominis)

MACAM PERNAFASAN!

• Thoracal

• Abdominal

☺ Kontraksi diafragma � Inspirasi

☺ Relaksasi diafragma � Ekspirasi

Page 11: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 10

MANIFESTASI KLINIS PULMONOLOGYMANIFESTASI KLINIS PULMONOLOGYMANIFESTASI KLINIS PULMONOLOGYMANIFESTASI KLINIS PULMONOLOGY

Sinusitis!

• Paling sering � Sinus maxilla

GANGGUAN CAVUM NASI!

• Rhinitis � Peradangan cavum nasi

• Polyp nasi � Pembengkakan/penonjolan pada cavum nasi

• Epistaksis anterior � Pecahnya A.Labialis superior & A.Palatina major

• Epistaksis posterior � Pecahnya A.Sphenopalatina

GANGGUAN PADA PARS OLFACTORIUS CAVUM NASI!

• Hyposmia � Kemampuan menghidu berkurang

• Anosmia � Tidak dapat menghidu

• Cacusmia � Menghidu selalu tercium bau tidak sedap

GANGGUAN PHARYNX!

• Atresia choana � Tidak terbentuknya choana bisa bersifat complete /

incomplete

• NPC � ditemukan pada recessus pharyngeus

• Adenoid � Pembesaran tonsil pharyngea

• Facies adenoid � Tampang bodoh… akibat adenoid.

• Adenoiditis � Inflamasi tonsil pharyngea!

GANGGUAN LARYNX!

• Laryngomalacia � Larynx melunak

KERUSAKAN N.LARYNGEUS SUPERIOR EKSTERNUS!

• Suara menjadi monoton

KERUSAKAN N.LARYNGEUS REKUREN!

• Aphonia

☺ Suara hilang

☺ Bisa juga diakibatkan Aneurysm aorta (menjepit N.Laryngeus rekuren)

• Dysphonia

☺ Suara serak

• Dyspnea

GANGGUAN CAVUM PLEURA!

• Pneumothorax ☺ Simple pneumothorax � Thorax hanya terisi udara

☺ Tension pneumothorax � Thorax terisi udara, hingga tekanan cavum

pleura (-)

• Hydrothorax � Cavum pleura terisi air

• Hematothorax � Cavum pleura terisi darah

Page 12: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 11

• Pyothorax / empyema � Cavum pleura terisi pus

• Chylothorax � Pecahnya ductus thoracicus

GANGGUAN PARU!

• Atelektasis � Paru kolaps

• Bronkiektasis � Bronkus melebar

GANGGUAN BENTUK RONGGA THORAX

• Barrel chest ���� Pada pasien COPD

• Pigeon chest / Pectus Carinatum � Dinding dada membusung

• Pectus excavatum � Lawannya pectus carinatum, dinding dada masuk ke dalam

TINDAKAN!!!

• Cricothyrotomy � Insisi diantara cartilago cricoid & Thyroid

• Laryngectomy � Pengambilan larynx

• Tracheostomy � Insisi diatas incisura thyroidea superior

• Thoracotomy � Bedah thorax

• Needle thoracotomy � dilakukan pada SIC2 – Midclavicula

• Thoracocentesis � dilakukan pada SIC9 – Midaxilla

• Drainase thorax � dilakukan pada SIC5

• Pleurodesis � Melekatkan pleura visceral & pleura parietal

• Flail chest � gerakan paradoksal dada, dimana syarat terjadi flail chest adalah:

☺ Fraktur multiple (2-3 costa)

☺ Fraktur segaris/lurus

☺ Fraktur segmental

Page 13: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 12

SISTEM CARDIOVASCULARSISTEM CARDIOVASCULARSISTEM CARDIOVASCULARSISTEM CARDIOVASCULAR

MEDIASTINUM JANTUNG

• Yaitu ruang antara pulmo dexter dan sinister

• Terdapat 2 mediastinum, yaitu:

☺ Mediastinum superior

� Projeksi anterior � Dari appertura thoracalis superior hingga

manubrium sternum � Projeksi posterior � Dari VT1 hingga VT4

� Berisi Pembuluh darah besar (Aorta, A.Carotis communis

sinistra, A.Anonyma, A.Subclavia sinistra).

☺ Mediastinum inferior

� Dari VT5 hingga VT12 � Projeksi anterior � Dari spasium retrosternal hingga

Pericardium � Terdapat A.Mamaria interna

� Projeksi media � Dari pericardium depan/belakang

� Terdapat jantung

� Merupakan area paling luas

� Projeksi posterior

� Terdapat oesophagus & A.Thoracalis

• Batas kedua mediastinum superior & inferior adalah “angulus sterni” setinggi

VT2.

FACIES JANTUNG!

• Facies diafragmatica

• Facies sternocostal

• Facies pulmonalis

• Facies posterior

PERICARDIUM JANTUNG

• Pericardium fibrosum

• Pericardium serosum

☺ Lamina parietalis

☺ Lamina visceralis (Epicardium)

BANGUNAN YANG BERKAITAN DENGAN PERICARDIUM!

• Cavum pericardii � Ruangan antara pericardium serosum lamina visceralis &

lamina parietalis.

• Sinus obliquus pericardii

☺ Merupakan ligasi antara aorta dengan truncus pulmonalis

☺ Pelipatan pericardium serosum yang membentuk ruangan diantara

V.Pulmonalis dextra et sinistra

• Sinus transversus pericardii

Page 14: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 13

☺ Pelipatan pericardium serosum yang membentuk ruangan diantara aorta

dan V.Cava superior

• Lig.Sternopericardial � antara sternum & pericardium (melekat ke depan)

• Lig.Pericardiophrenica � antara diafragma & pericardium (melekat ke bawah)

VASKULARISASI PERICARDIUM!

• A.Pericardiophrenica

• A.Musculophrenica

• A.Coronaria epicardium

INERVASI PERICARDIUM

• Somatis � N.Phrenicus, Rr.Pericardiophrenica

• Simpatis � Ganglion cervicale

• Parasimpatis � N.Vagus

STRUKTUR LUAR JANTUNG!

• Bassis cordis � Terletak di Atrium Sinister (Posterosuperior)

• Apex cordis � Terletak di Ventrikel Sinister (Anteroinferior)

• Incisura apicis cordis

• Margo cordis:

☺ Margo obtusus � Pada bagian kiri jantung yang cenderung tumpul

☺ Margo acutus � Pada bagian kanan jantung yang cenderung runcing

• Batas-batas:

☺ Atas � Costa 3 – SIC2

☺ Kanan � Aorta descenden & Auricula dexter (Costa 3-5)

☺ Kiri � Ventrikel kiri & Atrium kiri (SIC 2-5)

☺ Bawah � Ventrikel kanan (Costa 5 – SIC5)

• Auricula:

☺ Secara embriologis berasal dari atrium premordial

☺ Auricula dextra

☺ Auricula sinistra

• Conus arteriosus

☺ Terletak di anterior, pada ventriculus cordis dextrum

☺ Infundibulum arteriosus � Bagian yang paling menonjol dari conus

arteriosus.

• Sulcus Interventricularis anterior

• Sulcus Interventricularis posterior

• Sulcus Interarteriale

• Sulcus coronarius � Terletak diantara atrium & ventrikel

• Sulcus terminalis � Terletak pada atrium cordis dextrum disamping vena cava

inferior. Ini merupakan projeksi crista terminalis didalam atrium dexter.

APA YANG DIMAKSUD CROUX CARDIA?

Yaitu tempat bertemunya:

Page 15: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 14

• Sulcus Interventricularis anterior et posterior

• Sulcus coronarius

• Sulcus interarteriale

STRUKTUR DALAM JANTUNG

ATRIUM DEXTRUM CORDIS

Merupakan muara dari vena cava superior et inferior, sinus coronarius, & vena cardiaca

anterior

• Ostium vena cava superior

• Ostium vena cava inferior (Valvula Eustachii)

• Ostium sinus coronarius (Valvula Tabichii)

• Ostium atrioventriculare dextrum

Memiliki valvula tricuspidalis…..

☺ Cuspis anterior

☺ Cuspis posterior

☺ Cuspis septalis

• Annulus fibrosus dexter

☺ Tempat melekatnya valvula tricuspidalis menuju atrioventriculare

junction.

• Septum interatriale

☺ Perbatasan antara atrium kiri & kanan

• Foramina venarum minimarum

• Fossa ovalis

☺ Embriology � Foramen ovale (septum secundum)

• Limbus fossa ovalis

☺ Embriology � Septum secundum

• M.Pectinata

☺ Bagian dinding yang kasar!

☺ Penebalan otot ini disebut taenia sagittalis

☺ Kumpulan otot ini dikenal sebagai trabeculae

• Crista terminalis

☺ Merupakan batas antara dinding yang kasar & halus

☺ Projeksi crista terminalis di struktur luar jantung adalah sulcus terminalis.

☺ Pada bagian ujung atas crista terminalis, terdapat nodus SA

• Sinus venarum cavarum

☺ Bagian dinding yang halus!

☺ Embriology � Sinus venosus

• Tendo todaro

☺ Penebalan didekat junctio atrioventriculare

☺ Merupakan skeleton cordis

• Trigonum Koch

☺ Terdapat nodus AV

☺ Dibentuk oleh limbus fossa ovalis – tendo todaro – cuspis septalis

Page 16: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 15

VENTRICULUS DEXTRUM CORDIS

• M.Papilaris

☺ M.Papilaris anterior � Melekat pada cuspis anterior & posterior

☺ M.Papilaris posterior � Melekat pada cuspis posterior & septalis

☺ M.Papilaris septalis � Melekat pada cuspis septalis & anterior

• Chorda tendinea

• Septum interventriculare

☺ Pars membranacea � dekat cuspis septalis

☺ Pars muscularis

• Tendo infundibulum

☺ Terletak diantara truncus pulmonal dengan Aorta

• Conus arteriosus

☺ Merupakan bagian halus

☺ Ke arah truncus pulmoner

• Crista supraventricularis

☺ Merupakan batas antara bagian halus & kasar

☺ Terletak diantara ostium A.pulmonalis dengan ostium atriventriculare

dextra

• Trabeculae carnae

• Trabeculae septomarginalis / moderator band

☺ Merupakan M.Papilaris yang paling besar

☺ Menuju ke pangkal M.Papilaris anterior

☺ Berisi Bundle of His crus dexter

• Ostium A.Pulmonalis

• Valva trunci pulmonalis

☺ Valvula semilunaris anterior

☺ Valvula semilunaris dextra

☺ Valvula semilunaris sinistra

ATRIUM SINISTRUM CORDIS

• Muara dari V.Pulmonalis

• Ostium atrioventriculare sinistrum

Memiliki valva mitralis

☺ Cuspis anterior

☺ Cuspis posterior

☺ Cuspis commisura sinistrum et dextrum

• Annulus fibrosus sinistrum

• Trigonum fibrosum sinistrum et dextrum

• Fossa lunata ☺ Projeksi fossa ovalis pada Atrium sinister

VENTRICULUS SINISTRUM CORDIS

• Vestibulum aorticus � dinding halus ventrikel sinister

• M.Papilaris

☺ M.Papilaris Anterior � insersio di cuspis anterior

Page 17: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 16

☺ M.Papilaris Posterior � insersio di cuspis anterior & posterior

• Valva aortae

☺ Valvula semilunaris dextra

☺ Valvula semilunaris sinistra

☺ Valvula semilunaris posterior

VALVULA SEMILUNARIS AORTA & PULMONALIS!

Terdapat:

• Nodulus arranticus

• Lunula

• Sinus pulmonal

• Commisura

INERVASI JANTUNG!

Badan sel syaraf � Ganglion cardiacus Inervasi Oleh plexus cardiacum

• Simpatis � Ganglion cervicale / Thoracalis 1-5

• Parasimpatis � N.Vagus sinistra Efek persyarafan simpatis…..

• Nodus SA � Chronotropic + (Mempercepat denyut jantung)

• Myocardium � Inotropic + (Memperkuat kontraksi jantung)

• Bundle of His � Dromotropic + (Mempercepat hantaran impuls)

• A.Coronaria � Vasodilatasi

TENTANG PLEXUS CARDIACUM!

• Plexus cardiacum superficialis � Didepan arcus aorta

• Plexus cardiacum profundal � Diantara arcus aorta dengan bifucartio trachea

LIMFONODI JANTUNG!

• Lnn.Tracheobronchiales

PEMBULUH DARAH

AORTA

• Pars ascendens aortae

• Arcus aortae

☺ Truncus brachiocephalica

� A.Subclavia dextra � A.Vertebralis dextra

� A.Axillaris � A.Brachialis � A.Radialis � A.Ulnaris

� A.Carotis communis dextra

� A.Carotis externa dextra

� A.Carotis interna dextra

☺ A.Carotis communis sinistra

� A.Carotis externa sinistra

Page 18: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 17

� A.Carotis interna sinistra

☺ A.Subclavia sinistra

� A. Vertebralis sinistra

• Pars descendens aortae

• Pars thoracic aortae

☺ A.Intercostales

☺ A.Phrenica superior

☺ A.Bronchiales

☺ A.Oesophageal

• Pars abdominal aortae

☺ Truncus coeliacus

☺ A.Mesenteruca superior et inferior

• Bifurcatio aortae

• A.Iliaca Communis

☺ A.Iliaca externa

� A.Femoralis

� A.Popliteal

☺ A.Iliaca interna

� A.Gluteal superior

� A.Gluteal inferior

� A.Umbilicus

� A.Vaginal

VENA CAVA SUPERIOR!

• V.Brachiocephalica

☺ V.Jugular interna

☺ V.Subclavia

� V.Axillaris � V.Brachialis � V.Cephalica & V.Bassilica

VENA CAVA INFERIOR!

• V.Iliaca communis

☺ V.Iliaca interna

☺ V.Iliaca externa

� V.Femoralis � V.Popliteal � V.Tibialis � V.Saphena parva

� V.Saphena magna

EMBRIOLOGIS AORTA

• Aorta & Arteri pulmonalis berasal dari “truncus arteriosus”

• Dulu terdapat ductus arteriosus (menyambungkan aorta dengan A.Pulmonalis)

� Sekarang ductus arteriosus menghilang menjadi Lig.Arteriosum (Bottalo)

Page 19: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 18

ARTERI CORONARIA

• Ostium A.Coronaria dextra (berjalan bersama V.Cordis Parva)

☺ R.Marginalis dextra

☺ R.Interventricularis posterior (berjalan bersama V.Cordis Media)

• Ostium A.Coronaria sinsitrum

☺ R.Circumflexa (belakang)

☺ R.Interventricularis anterior (berjalan bersama V.Cordis Magna)

VENA CORONARIA

• Pada sulcus interventricularis posterior � V.Cardiaca media (berjalan bersama

A.Interventricularis posterior)

• Pada sulcus interventricularis anterior � V.Cardiaca magna (berjalan bersama

A.Interventricularis anterior)

• V.Cardiaca parva (berjalan bersama A.Coronaria dexter, R.Marginalis dexter)

• V.Cardiaca anterior � Langsung bermuara pada atrium kanan

• V.Cardiaca minimi � Bermuara pada Foramina venarum minimarum

• V.Obliqua atria dextra

Page 20: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 19

MANIFESTASI KLINIS MANIFESTASI KLINIS MANIFESTASI KLINIS MANIFESTASI KLINIS CARDIOVASACARDIOVASACARDIOVASACARDIOVASA

GANGGUAN CAVUM PERICARDIUM!

• Cor tamponade � Cavum pericardii berisi cairan efusi

• Hematopericardii � Cavum pericardii berisi darah

• Pericardiocentesis � Tindakan darurat untuk mengeluarkan cairan yang ada

pada cavum pericardium pada kasus cor tamponade / hematopericardii.

GANGGUAN KATUP!

• Insufficiency

☺ Katup menutup tidak sempurna

☺ Insufficiency katup mitral � murmur sistolik

☺ Insufficiency katup semilunar � murmur diastolik

• Stenosis

☺ Katup membuka tidak sempurna

☺ Stenosis semilunar � murmur sistolik

☺ Stenosis mitral � murmur diastolik

GANGGUAN A.CORONARIA!

• Sumbatan pada A.coronaria sinistra

• Menyebabkan nyeri yang menyebar

Hipertensi pulmoner

• Menyebabkan Shunt R ���� L (Cyanosis)

Coarctio aorta

• Penyempitan arcus aorta

• Denyut nadi bagian tubuh bawah lemah, denyut nadi bagian tubuh atas kuat.

Dextrocardia

• Jantung di kanan

Trilocus biatrial

• Ventrikel hanya 1, atrium tetap 2

PDA (Patent Ductus Arteriosus)

• Kelainan ductus arteriosus yang tidak menghilang

• Menyebabkan Shunt L ���� R (Acyanosis)

VSD (Ventricle Septum Defect)

• Menyebabkan Shunt L ���� R (Acyanosis)

• Gangguan pada saat systole

ASD (Atrial Septal Defect)

• Foramen ovale tidak tertutup

Page 21: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 20

• Menyebabkan Shunt L ���� R (Acyanosis)

• Gangguan pada saat diastole

Tetralogy of Fallot

• Menyebabkan Shunt R ���� L (Cyanosis)

• Adanya stenosis pulmoner, overriding aorta, VSD, Hipertropi ventrikel kanan.

Transposisi great arteries

• Bertukarnya posisi antara aorta – truncus pulmonal

• Aorta berasal dari ventrikel dexter

• Truncus pulmonal berasal dari ventrikel sinister

PROJEKSI SUARA KATUP!

• Katup semilunar aorta � SIC2 kanan sternum

• Katup semilunar pulmo � SIC2 kiri sternum

• Katup mitral (Ictus Cordis) � SIC5, linea midclavicularis sinister

• Katup tricuspidalis � SIC5, kiri sternum

Page 22: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 21

Tentang PenulisTentang PenulisTentang PenulisTentang Penulis NamaNamaNamaNama: Dwi Yuda Herdanto NicknameNicknameNicknameNickname: Yuda – Danto – Dantox AgamaAgamaAgamaAgama: Islam Jenis KelaminJenis KelaminJenis KelaminJenis Kelamin: Laki-Laki Golongan DarahGolongan DarahGolongan DarahGolongan Darah: B TTLTTLTTLTTL: Yogyakarta, 27 Januari 1990 AlamatAlamatAlamatAlamat: Jalan Prof. Dr. Soepomo 131 RT 35 RW 09 Warungboto UmbulharjoYogyakarta Indonesia EEEE----MailMailMailMail: [email protected] ; : [email protected] Nomor HPNomor HPNomor HPNomor HP: + 62 8586 8 2727 87 Riwayat PendidikanRiwayat PendidikanRiwayat PendidikanRiwayat Pendidikan: • TK PEMBINA Yogyakarta

• TK TUNAS HARAPAN Sub Unit Dharma Wanita Pertamina Pangkalan Susu, Sumatera Utara

• SD 2 Dharma Patra YKPP Pangkalan Susu, Sumatera Utara

• SD Dharma Patra 1 YKPP Rantau, Aceh Timur

• SD GLAGAH 1 Yogyakarta

• SMP N 4 Yogyakarta

• SMAN 3 Yogyakarta

• UNIVERSITAS GADJAH MADA 2006 [Fakultas KEDOKTERAN Program Studi PENDIDIKAN DOKTER]