ห น้ า !|"5"!

!

ใบกิจกรรมที่ 1 ชู้ตบาสขั้นเทพ

คําชี้แจง ให้นักเรียนดูวีดีทัศน์ ชู้ตบาสขั้นเทพ พร้อมตอบคําถามท้ายกิจกรรม

อ้างอิงมาจาก https://youtu.be/oMxUlLN6wac

1. นักเรียนคิดว่าการเคลื่อนที่ของลูกบาสมีลักษณะต่างกับการเคลื่อนในแนวเส้นตรงอย่างไร ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ......................................................................................................................................

ห น้ า !|"6"!

!

ใบกิจกรรมที่ 2

การเคลื่อนที่ของเหรียญ คําสั่ง ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มทํากิจกรรมสาธิตที่ 1.1 ตามหนังสือเรียนหน้า 22 โดยสังเกตผล และอภิปรายร่วมกัน จนได้ข้อสรุป กิจกรรมสาธิตที่ 1.1 การเคลื่อนที่ของเหรียญ

จุดประสงค์ เพื่อให้นักเรียนศึกษาลักษณะความสัมพันธ์ของการปล่อยและดีดเหรียญซึ่งเป็นลักษณะความสัมพันธ์ของการเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ได ้วัสดุอุปกรณ ์

1. ไม้บรรทัด ยาว 1 ฟุต 2. เหรียญ 10 บาท จํานวน 2 เหรียญ 3. ปากกาสําหรับเคาะ

วิธีทํา

1. วางเหรียญ A บริเวณมุมโต๊ะ ให้ขอบเหรียญติดขอบโต๊ะด้านหนึ่ง 2. วางไม้บรรทัดขนานขอบโต๊ะ ให้ขอบไม้บรรทัดสัมผัสขอบเหรียญ A

และอีกปลายหนึ่งยื่นออกมาจากขอบโต๊ะ ใช้มือกดปลายด้านที่อยู่บนพื้นโต๊ะเพื่อให้ปลายนี้เป็นจุดหมุน

3. วางเหรียญ B (ซึ่งเหมือนเหรียญ Aทุกประการ) บนปลายไม้บรรทัดที่ยื่นออกมา เคาะในแนวระดับบริเวณปลายไม้บรรทัด ที่ยื่นออกมาจากขอบโต๊ะโดยเร็ว

4. สังเกตเส้นทางการเคลื่อนที่ขอบเหรียญทั้งสอง และฟังเสียงเหรียญกระทบพื้นและ บันทึกผล

5. ทําซ้ําข้อ 1- 4 โดยออกแรงเคาะเพิ่มขึ้น คําถามท้ายการทดลอง

1. วาดเส้นทางการเคลื่อนที่ของเหรียญ A และเหรียญ B จากเริ่มต้นจนถึงพื้น 2. เหรียญทั้งสองตกถึงพื้นพร้อมกันหรือไม ่ทราบได้อย่างไร 3. ถ้าออกแรงเคาะไม้บรรทัดเพิ่มขึ้น ผลจะเป็นอย่างไร 4. สรุปกิจกรรมนี้ได้ว่าอย่างไร

ห น้ า !|"7"!

!

แบบบันทึกกิจกรรมสาธิตที่ 1.1 การเคลื่อนที่ของเหรียญ

กลุ่มที.่................ชื่อกลุ่ม.......................................................................................................... วันที่ทํากิจกรรม วันที่...............เดือน.................................................พ.ศ.................... กิจกรรมสาธิตที่ 1.1 การเคลื่อนทีข่องเหรียญ จุดประสงค์ เพื่อให้นักเรียนศึกษาลักษณะความสัมพันธ์ของการปล่อยและดีดเหรียญซึ่งเป็นลักษณะความสัมพันธ์ของการเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ได ้วัสดุอุปกรณ ์

................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................

ตารางบันทึกผลการทดลอง

ประเด็นการบันทึก เหรียญ A

เหรียญ B

ลักษณะการเคลื่อนที่ของเหรียญ เหรียญทั้ง 2 ปล่อยพร้อมกันหรือไม ่ เสียงที่กระทบพื้นพร้อมกันหรือไม ่ เมื่อออกแรงดีดมากขึ้นลักษณะการเคลื่อนที่เหรียญทั้งสองเป็นอย่างไร คําถามท้ายการทดลอง

1. วาดเส้นทางการเคลื่อนที่ของเหรียญ A และเหรียญ B จากเริ่มต้นจนถึงพื้น 2. เหรียญทั้งสองตกถึงพื้นพร้อมกันหรือไม ่ทราบได้อย่างไร

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

ลักษณะการเคล่ือนที่เหรียญ A ลักษณะการเคล่ือนที่เหรียญ B

ห น้ า !|"8"!

!

....................................................................................................................................... 3. ถ้าออกแรงเคาะไม้บรรทัดเพิ่มขึ้น ผลจะเป็นอย่างไร

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

....................................................................................................................................... 4. สรุปกิจกรรมนี้ได้ว่าอย่างไร

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

ห น้ า !|"9"!

!

ใบความรู้ที่ 1

การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล ์ภายใต้ความเร่งเนื่องจากความโน้มถ่วงของโลกเป็น ตัวอย่างหนึ่งของการเคลื่อนที่วิถีโค้ง เช่น ขว้างก้อนหินไปในอากาศ ขณะ ที่วัตถุเคลื่อนที่ไปนั้นแรงดึงดูดของโลกฉุดวัตถุลงในแนวดิ่งอยู่ตลอดเวลา ทําให้วัตถุเคลื่อนที่ในลักษณะโค้ง จากกิจกรรม การเคลื่อนที่ในแนวโค้งของเหรียญ A ความเร็วของเหรียญที่ตําแหน่งต่างๆ หลังจากพ้นขอบโต๊ะ สามารถแยกออกเป็น 2 แนว คือ ความเร็วในแนวดิ่ง !! และความเร็วในแนวระดับ !! ดังภาพ โดยความเร็วทัง้สองแนวเป็นอิสระต่อกัน ขณะที่เหรียญ A เริ่มเคลื่อนที่ออกไปในแนวระดับ ความเร็วต้นในแนวดิ่งเป็นศูนย์และเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนเหรียญตกถึงพื้น

เพราะการเคลื่อนที่ในแนวดิ่งเป็นการเคลื่อนที่แนวตรงด้วยความโน้มถ่วงของโลก !ส่วนความเร็วในแนวระดับจะคงตัวตลอดการเคลื่อนท ี (เท่ากับความเร็วที่จุดเริ่มต้น) ดังนั้น การเคลื่อนที่ในแนวระดับจึงเป็นการเคลื่อนที่แนวตรง โดยมีความเร่งเป็นศูนย ์ ถ้าเคาะปลายไม้บรรทัดแรงขึ้น เหรียญจะเคลื่อนที่ด้วยความเร็วต้น (ในแนวระดับที่มีค่ามากขึ้น ทําให้เหรียญเคลื่อนที่ไปได้ไกลและตกห่างจากจุดเริ่มต้นมากขึ้น การที่วัตถุมีการเคลื่อนที่ในแนวระดับและแนวดิ่งพร้อมๆ กัน จึงทําให้แนวการเคลื่อนที่ดังกล่าวเป็นแนวโค้ง และถ้าไม่คิดแรงต้านอากาศ แนวทางการเคลื่อนที่จะเป็นเส้นโค้งพาราโบลา เรียกการเคลื่อนที่ลักษณะนี้ว่า การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ (projectile motion)

ห น้ า !|"10"!

!

ใบกิจกรรมที่ 3

ยิงวัตถุออกไป ตกใกล้ตกไกลขึ้นกับมุมหรือไม่ คําสั่ง ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มทํากิจกรรมสาธิตที่ 1.2 ตามหนังสือเรียนหน้า 24 โดยสังเกตผล และอภิปรายร่วมกัน จนได้ข้อสรุป กิจกรรมสาธิตที่ 1.2 ยิงวัตถุออกไป ตกใกล้ตกไกลขึ้นกับมุมหรือไม ่

จุดประสงค์ เพื่อให้นักเรียนศึกษาหาลักษณะความสัมพันธ์ของการระยะที่วัตถุตกตามแนวราบ กับมุมที่ใช้ในการยิ่งวัตถุในแนวการเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล ์ อุปกรณ์

1. เครื่องยิงโพรเจกไทล ์พร้อมอุปกรณ์วัดมุม 2. ลูกปิงปอง

วิธีทํา

1. ติดชุดยิงโพรเจกไทล์กับขอบโต๊ะ ยิงลูกปิงปองออกไปด้วยมุม 15 องศาบันทึกมุมยิงและระยะทางจากจุดยิงไปยังจุดตก

2. ทํากิจกรรมข้อ 1 ซ้ํา แต่เปลี่ยนมุมยิงเป็น 30 , 45 , 60 , 75 องศา

3. หาค่าเฉลี่ยของจุดตกแต่ละมุมพร้อมเขียนแผนภาพลักษณะการเคลื่อนที่แบบ โพรเจกไทล์ของแต่ละมุม

คําถามท้ายการทดลอง

1. มุมยิงเท่าใด ลูกปิงปองจึงตกไกลสุด 2. มุมยิงเท่าไรที่ลูกปิงปองตกห่างจากจุดยิงเท่ากัน 3. สรุปกิจกรรมนี้ได้ว่าอย่างไร

ห น้ า !|"11"!

!

แบบบันทึกกิจกรรมสาธิตที่ 1.2 ยิงวัตถุออกไป ตกใกล้ตกไกลขึ้นกับมุมหรือไม ่

กลุ่มที.่................ชื่อกลุ่ม.......................................................................................................... วันที่ทํากิจกรรม วันที่...............เดือน.................................................พ.ศ.................... กิจกรรมสาธิตที่ 1.2 ยิงวัตถุออกไป ตกใกล้ตกไกลขึ้นกับมุมหรือไม ่จุดประสงค์ เพื่อให้นักเรียนศึกษาหาลักษณะความสัมพันธ์ของการระยะที่วัตถุตกตามแนวราบ กับมุมที่ใช้ในการยงิวัตถุในแนวการเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ วัสดุอุปกรณ ์

................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................

ตารางบันทึกผลการทดลอง

มุมเงยที่ยิง

(องศา)

ระยะที่ตกพื้น(เซนติเมตร)

ครั้งที่1 ครั้งที่ 2 ครั้งที่ 3 เฉลี่ย 15 30 45 60 75

ให้นักเรียนเขียนแผนภาพจําลองลักษณะการเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ ในแต่ละมุม ลงในกรอบที่กําหนดให ้

ห น้ า !|"12"!

!

คําถามท้ายการทดลอง

1. มุมยิงเท่าใด ลูกปิงปองจึงตกไกลสุด ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................

2. มุมยิงเท่าไรที่ลูกปิงปองตกห่างจากจุดยิงเท่ากัน ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................

3. สรุปกิจกรรมนี้ได้ว่าอย่างไร ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................

ห น้ า !|"13"!

!

ใบความรู้ที่ 2

ความสัมพันธ์ระหว่างมุมยิงกับระยะตกพื้น การขว้างวัตถุออกไปในทิศทางทํามุม 45 องศากับแนวระดับ ทําให้วัตถุตกไกลออก ไปมากที่สุด ซึ่งอยู่ในแนวระดับเดียวกัน (เมื่อไม่คิดแรงต้านของอากาศ) นอกจากนี ้การขว้างวัตถุออกไปด้วยขนาดความเร็วเท่ากันหลายครั้ง วัตถุมีโอกาสตกห่างจากจุดขว้างเท่ากัน ถ้ามุมที่ขว้างสองครั้งรวมกันเท่ากับ 90 องศา จากภาพการขว้างวัตถุดว้ยขนาความเร็วเท่ากัน ที่ทํามุมเงย 20 องศาและ 70 องศา วัตถุตกห่างจากจุดขว้าง เท่ากัน

ห น้ า !|"14"!

!

ใบกิจกรรมที่ 4

การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์และการนําไปใช ้ คําสั่ง ให้นักเรียนแต่ละกลุ่ม ร่วมกันอภิปรายในกลุ่ม เพื่อยกตัวอย่างการเคลื่อนที่แบบ โพรเจกไทล์ในชีวิตประจําวัน พร้อมทั้งอธิบาย โดยส่งตัวแทนนําเสนอหน้าชั้นเรียน ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ...........................................................................................................................

ห น้ า !|"15"!

!

แบบฝึกทักษะที่ 1

การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ คําสั่ง ให้นักเรียนเขียนอธิบายคําตอบที่โจทย์ต้องการโดยสังเขป

1. ถ้านักเรียนเป็นนักกีฬากระโดดไกล ควรจัดท่ากระโดดให้เท้าถีบพื้นออกมาในทิศทางทํามุมอย่างไร กับพื้นราบ จึงจะทําให้กระโดดได้ไกลสุด ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ...................................................................................................................................

ห น้ า !|"16"!

!

ใบกิจกรรมที่ 5 พนังงานดับเพลิง

คําชี้แจง ให้นักเรียนดูวีดีทัศน์ พนังงานดับเพลิง พร้อมตอบคําถามท้ายกิจกรรม

อ้างอิงมาจาก !!!

สถานการณ์สมมต ิ

เกิดเหตุการณ์เพลิงไหม้ ชุมชนแห่งหนึ่งรถดับเพลิงเข้าใกล้ต้นเพลิงมากที่สุด 30 เมตร แต่พนักงานดับเพลิงฉีดน้ําออกไปในทิศทางทํามุม 35 องศา ปรากฏว่า สายน้ํายังไม่ถึงต้นเพลิงเพราะจุดสูงสุดของสายน้ําไปปะทะขอบชั้นคาดฟ้าของตึกที่คั่นระหว่างรถคับเพลิงกับบ้านต้นเพลิง ถ้านักเรียนเป็นหนักงานดับเพลิงจะแก้ปัญหานี้อย่างไร จงอธิบายและเขียนแผนภาพประกอบ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ......................................................................................................................................

ห น้ า !|"17"!

!

แบบฝึกทักษะที่ 2

การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ คําสั่ง ให้นักเรียนเขียนอธิบายคําตอบที่โจทย์ต้องการโดยสังเขป

1. ยิงปืนสองครั้ง แต่ละครั้งลํากล้องปืนทํามุม 45 องศากับพื้น ถ้าความเร็วของลูกปืนที่พุ่งออกจากลํากล้องครั้งแรกมากกว่าครั้งหลัง ลูกปืนจะขึ้นสูงสุดจากพื้นเท่ากันหรือไม่ อย่างไร ................................................................................................................................... ...................................................................................................................................

2. ขณะที่เรือเหาะเคลื่อนที่ขนานกับพื้นด้วยความเร็วคงตัว มีการปล่อยสัมภาระลงมา ให้นักเรียนวาดรูป แสดงเส้นทางการเคลื่อนที่ของเรือเหาะและสัมภาระตั้งแต่ถูกปล่อย จนกระทบพื้น

3. ยิงวัตถุจากหน้าผาออกไปในแนวระดับดังภาพ ปริมาณใดของวัตถุมีค่าคงตัว ................................................................................................................................... ...................................................................................................................................

4. วัตถุที่เคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ขณะวัตถุอยู่ที่จุดสูงสุด ข้อใดต่อไปนี้ถูกต้อง 1). ความเร็วของวัตถุมีค่าเป็นศูนย.์............................................................................. 2). ความเร่งของวัตถุมีค่าเป็นศูนย.์............................................................................. 3). ความเร็วของวัตถุในแนวดิ่งมีค่าเป็นศูนย.์............................................................. 4). ความเร็วของวัตถุในแนวระดับมีค่าเป็นศนูย์...........................................................

ห น้ า !|"18"!

!

5. การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์มีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างจากการเคลื่อนที่แนวตรงอย่างไร ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ...................................................................................................................................

6. จงยกตัวอย่าง กิจกรรมในชีวิตประจําวันและกีฬาที่อาศัยหลักการเคลื่อนที่แบบ โพรเจกไทล์ ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ...................................................................................................................................

ห น้ า !|"19"!

!

ใบกิจกรรมที่ 6 ผังความคิด

คําสั่ง ให้นักเรียนเขียนผังความคิด เรื่อง การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล ์