การใช้ระบบ GPS ในการจัดท าแผนที่

พ.อ.ศุภฤกษ์ ชยัชนะ

ข้อก าหนดเรื่องความถูกต้องของแผนที่

ทางราบ ร้อยละ 90 ของลักษณะรายละเอียดทางราบ ต้องมีต าแหน่ง

ในแผนที่ต่างจากต าแหน่งจริงได้ไม่เกิน 0.8 มม. ในแผนที่มาตราส่วน 1: 20 000 หรือใหญ่กว่าและไม่เกิน 0.5 มม. ในแผนที่ที่มีมาตราส่วนเล็กกว่า 1: 20 000

ทางดิ่ง ร้อยละ 90 ของจุดทดสอบค่าระดับสูงจะต้องมีค่าระดับ

ความถูกต้องอยู่ในเกณฑ์ครึ่งหนึ่งของช่วงเส้นชั้นความสูง

ตัวอย่าง

แผนที่ 1: 50 000 ตามมาตรฐานแล้วต้องมีเกณฑ์ความถูกต้องทางราบ = 0.5 x 50 000 = 25 000 มม. หรือ 25 เมตรทางสูง = 1 x 20 = 10 เมตร 2

ฉะนั้นความถูกต้องของจุดควบคุมหรือ Ground control ต้องมีความถูกต้องมากกว่า เกณฑ์ความถูกต้องมาตรฐานของแผนที่(กรณีใช้ภาพถ่ายทางอากาศหรือภาพถ่ายดาวเทียมเพื่อการท าแผน

ที)่ โดยทั่วไป ทางราบ จะเท่ากับ คร่ึงหนึ่งของเกณฑ์ความถกูต้องมาตรฐาน

ของแผนที่ โดยทั่วไป ทางดิ่ง จะเท่ากับ 1 ของช่วงเส้นชั้นความสูง 5

สามารถด าเนินการได้ 2 ลักษณะ

การจัดเก็บข้อมูลในเครื่อง GPS แบบมือถือ ในลักษณะ ของ way point และ track แล้วน ามา upload บนเครื่องคอมพิวเตอร์ด้วยโปรแกรม เช่น GPS util จากนั้นก็แปลง ข้อมูล way point หรือ track เป็น ข้อมูล spatial data เช่น shape file เป็นต้น

การใช้ GPS ร่วมกับเครื่องคอมพิวเตอร์ชนิด pocket pc หรือ notebook วิธีนี้ต้องมีโปรแกรมจัดเก็บโดยเฉพาะ และต้องมีแผนทีหรือภาพถ่ายแบบตัวเลขในลักษณะ georeference อยู่ด้วย ข้อดีของวิธีนี้ คือได้ข้อมูล spatial data เลยและสามารถใส่ข้อมูลค าอธิบายหรือ attribute ขณะปฏิบัติงานได้โดยตรง นอกจากนี้การมี แผนที่หรือภาพถ่ายแบบตัวเลขท าให้การเดินทางเข้าสถานทีจริงมีความสะดวกมากขึ้น

การจัดเก็บข้อมลูในเครื่อง GPS แบบมือถือ ในลักษณะ ของ way point และ track

Way point,Route,Track คืออะไร Way point คือต าแหน่งของจุดในภูมิประเทศที่ส าคัญหรือที่เราสนใจ โดยการ

จัดเก็บจะจัดเก็บในลักษณะของพิกัด , ชื่อ ตลอดจนสามารถก าหนดสัญลักษณ์ ขึ้นเองได้

Route คือเส้นระยะทางที่เป็นสั้นที่สุดและเป็นแนวตรงระหว่าง way point Track คือแนวเส้นทางที่เราบันทึกไว้ เมื่อมีการเดินทางจริงในภูมิประเทศ

Waypoint และ route

track

วิธีการใช้ GPS แบบมือถือจัดท าแผนที่

การ set ระบบในเคร่ือง เช่น ระบบพิกัด ให้เป็นระบบพิกัด ภูมิศาสตร์เพื่อความกันปัญหาเรื่องการเปลี่ยน

zone ตลอดจนง่ายต่อการเปลี่ยน projection ระบบพื้นหลักฐาน ควรก าหนดให้เป็น wgs 84

การบนัทึกค่า waypoint ท าได้ 2 วิธี

บันทึกเมื่อมีเครื่อง GPS อยู่ ณ.ที่สถานท่ีนั้น ให้กด ค าว่า mark แล้วใส่ข้อมูล ชื่อและสัญลักษณ์(ถ้าต้องการ)

บันทึกในส านักงาน วิธีการนี้ต้องทราบค่าพิกดัของสถานที่นั้น ซึ่งอาจหาได้จาก แผนที ่หรือจากคนที่เคยไปมาแล้ว

วิธีที่ 1 บันทึกเมื่อมีเครื่อง GPS อยู่ ณ.ที่สถานที่นั้น

วิธีที่ 2 บนัทึกในส านักงาน

การลบ waypoint

การ setup เพื่อบันทึกค่า track

การตัง้ค่าวิธีการบันทึกค่า track

การลบคา่ track ที่บนัทึก

การน าเข้าคา่ข้อมลู waypoint และ track เข้าเครื่องคอมพิวเตอร์ด้วยโปรแกรม gpsutil

โปรแกรม gpsutil เป็นโปรแกรม freeware ที่สามารถ download และ upload ข้อมูล waypoint และ track แล้วแปลงเป็น shape file หรือ format gps อื่นๆ ได้

สาธิตให้ชมภายในห้อง

การใช้ GPS ร่วมกับเครื่องคอมพวิเตอร์ชนิด pocket pc หรือ notebook เพื่อจัดเก็บข้อมูลแผนที่หรือ GIS

สาธิตบนเคร่ืองคอมพิวเตอร์