คอมพวเตอรเพอการศกษา

โดย

วาท ร.ต.ดร.บญชา ส ารวยรน

วชา นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศการศกษา

คอมพวเตอรกบการศกษา

Education

เหตผลในการน าคอมพวเตอรมาใชในการศกษา

1. เหตผลทางสงคม

2. เหตผลดานการประกอบอาชพ

3. เหตผลดานวธสอน

4. เหตผลดานเครองเรง

5. เหตผลในดานเทคโนโลยขาวสาร

6. เหตผลในดานการประหยด

7. เหตผลในดานโอกาส

คอมพวเตอรกบการศกษา (Computer –Based Education : CBE)

คอ การน าคอมพวเตอรมาใชในทางการศกษาเพอเพมความสามารถ แลอ านวยความสะดวกการสอนของคร อาจารย รวมถงเพมประสทธภาพทกๆดานของระบบการศกษา

ซงแบงได 2 ดาน คอ

• คอมพวเตอรในการบรหาร (Administrative Use)

• คอมพวเตอรการเรยนการสอน (Computer B ased Instruction ; CBI)

1. คอมพวเตอรในการบรหาร (Administrative Use)

แบงเปน 2 ดาน

1. ดานบรหารสถาบนการศกษา

2. ดานบรหารงานของครผสอน

ดานบรหารสถาบนการศกษา

• งานบคคล เชน ขอมลคร นกเรยน

เอกสารทางราชการตางๆ

• งานธรการ เชน หนงสอรบ-สง

• การเงนและบญช เชน การท าสลปเงนเดอน รายรบ-รายจาย

• การประชาสมพนธ เชน เวบไซดโรงเรยน

• งานวชาการ เชน ขอมลนกเรยน การจดตารางเรยน ตารางสอน รวบรวมคะแนน เอกสารตางๆ ฯลฯ

ตวอยางการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารสถาบนศกษา

ดานบรหารงานของครผสอน

• งานดานการเรยน เชน การท าขอสอบ

• งานดานการคดค านวณ การประเมนผลการเรยน การคดเกรด

• งานดานการเตรยมบทเรยน เชน เอกสารในการเรยนการสอน หรอสอการเรยนการสอน

ตวอยางการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานดานครผสอน

2. คอมพวเตอรการเรยนการสอน

(Computer-Based Instruction : CBI)

จากการขยายตวของเทคโนโลยคอมพวเตอรและระบบการสอสาร สามารถน ามาใชรวมกนไดอยางมประสทธภาพ ทงความสะดวก ความรวดเรวและความงาย ครผสอนซงเปนผจดกจกรรมใหกบผเรยนจงน าเครองคอมพวเตอรทมศกยภาพดงกลาว มาเปนเครองมอในการเรยนการสอนในลกษณะมปฏสมพนธระหวางผเรยนกบชดค าสงทครไดจดขนอยางดแลว ซงสามารถแบงออกได 2 ลกษณะ ดงน

2.1 คอมพวเตอรจดการสอน (Computer – Managed Instruction : CMI )

2.2 คอมพวเตอรชวยสอน (Computer-Assisted Instruction : CAI)

2.1. คอมพวเตอรจดการสอน (Computer – Managed Instruction : CMI )

การน าเครองคอมพวเตอรมาใชจดการสอน จะชวยใหผสอนสามารถแกปญหาในเรองความแตกตางระหวางบคคลได โดยใชโปรแกรมการเรยนใหสอดคลองกบความตองการของผเรยน โปรแกรมบทเรยนคอมพวเตอรมรปแบบตางๆ หลายลกษณะทผสอนจะตองวเคราะหและเลอกอยางเหมาะสมทจะน าไปใชกบการเรยนของผเรยน หรออาจจะน าคอมพวเตอรไปใชรวมกบสอประเภทอนๆ เพอใหเกดการเรยนรไดลกซงมากขน

ลกษณะของคอมพวเตอรจดการสอน จะเรมตนบทเรยนโดยการทดสอบผเรยนกอนวามความสามารถ ตามวตถประสงคไวหรอไม ถามความสามารถดงกลาวแสดงวาผเรยนมความรทจะสามารถเรยนในบทตอไป แตถายงมความรไมพอหรอยงไมรตามทตองการ ผเรยนจะตองเรยนบทเรยนนน แลว จะมการทดสอบเพอดวา ผเรยนสามารถเรยนรครบตามวตถประสงคนนหรอไม

2.1. คอมพวเตอรจดการสอน (Computer – Managed Instruction : CMI )

การน าเครองคอมพวเตอรมาใชจดการสอน จะชวยใหผสอนสามารถแกปญหาในเรองความแตกตางระหวางบคคลได โดยใชโปรแกรมการเรยนใหสอดคลองกบความตองการของผเรยน โปรแกรมบทเรยนคอมพวเตอรมรปแบบตางๆ หลายลกษณะทผสอนจะตองวเคราะหและเลอกอยางเหมาะสมทจะน าไปใชกบการเรยนของผเรยน หรออาจจะน าคอมพวเตอรไปใชรวมกบสอประเภทอนๆ เพอใหเกดการเรยนรไดลกซงมากขน

ลกษณะของคอมพวเตอรจดการสอน จะเรมตนบทเรยนโดยการทดสอบผเรยนกอนวามความสามารถ ตามวตถประสงคไวหรอไม ถามความสามารถดงกลาวแสดงวาผเรยนมความรทจะสามารถเรยนในบทตอไป แตถายงมความรไมพอหรอยงไมรตามทตองการ ผเรยนจะตองเรยนบทเรยนนน แลว จะมการทดสอบเพอดวา ผเรยนสามารถเรยนรครบตามวตถประสงคนนหรอไม

2.2 คอมพวเตอรชวยสอน (Computer-Assisted Instruction : CAI)

• เปนการน าเอาคอมพวเตอรมาใชเปนสอการสอน โดยการเขยนหรอจดสรางขนตามวตถประสงคของบทเรยน มลกษณะคลายกบบทเรยนโปรแกรม

• นกเรยนสามารถเรยนรไดตามอตราความสามารถของตนเอง

• สามารถตอบสนองตอขอมลทนกเรยนปอนกลบเขาไปไดทนท ซงเปนการชวยเสรมแรงแกนกเรยนเปนการเพมประสทธภาพการสอนและการรบรของนกเรยน

• บทเรยนทเขยนขนจากโปรแกรมคอมพวเตอรนนเรยกวา

"บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน"

ประเภทของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

1. สอนเนอหารายละเอยด (Tutorials)

โปรแกรมชวยสอนเนอหารายละเอยด หมายถงโปรแกรมคอมพวเตอรทชวยใหนกเรยนได เรยนรเนอหาหรอหลกการใหมๆ ดวยการเสนอเนอหาและค าถามค าตอบระหวางบทเรยนและนกเรยน โปรแกรมจะแสดงเนอหาทจะสอนแลวตงค าถามใหนกเรยนตอบ ตอจากนนโปรแกรมจะวเคราะหค าตอบแลวตดสนวา จะแสดงเนอหาตอไป หรอใหนกเรยนตอบค าถามใหมหรอจะแสดงค าอธบายเนอหาเพมเตม

ตวอยางโปรแกรมสอนเนอหารายละเอยด การสอนเนอหาเรองการหามมของ สามเหลยม โดย เคมป และ สเมลล

2. การฝกทกษะ (Drill and Practice)

หลงจากทนกเรยนไดเรยนเนอหารายละเอยดแลว สงจ าเปนคอการมโอกาสไดฝกทกษะหรอฝกปฏบตซ าๆ เพอทจะน าความรทไดเรยนแลวไปใชไดอยางคลองแคลวรวดเรวหรอทเรยกกนวา ใชไดโดยอตโนมต การน าคอมพวเตอรมาชวยในการฝกทกษะไดเปนทนยมกนมาก เนองจากมความชดเจนในการน ามาใชเฉพาะวตถประสงค นอกจากนโปรแกรมการฝกทกษะยงสรางไดงายกวาโปรแกรมการสอนเนอหารายละเอยดทไดกลาว

โปรแกรมประเภทนนยมใชกนมากในวชาคณตศาสตร การเรยนภาษา หรอภาษาตางประเทศการฝกทกษะเหลานมกจะใชค าถามเปนจ านวนมาก ซงบางครงเรยกวาคลงขอค าถาม (Item Pool) นอกจากนขอค าถามทดควรไดผานการวเคราะหคาสถต เชนระดบความยาก-งาย อ านาจจ าแนก เปนตน โปรแกรมการฝกทกษะทดควรมการประเมนขอบกพรองของนกเรยนวาจ าเปนตองฝกหดทระดบความรระดบใด และบอกสาเหตของ

ความบกพรองในการตอบผด

ตวอยางโปรแกรมสอนเนอหาการฝกทกษะ การฝกทกษะเกยวกบเรองของรปทรง ซง เคมป และสเมลล

3. การจ าลองสถานการณ (Simulations)

เปนวธการเลยนแบบหรอสรางสถานการณเพอทดแทนสภาพจรงในชวตประจ าวน ส าหรบการเรยนรในชนเรยนเพอสรางแรงจงใจใหนกเรยน เนองจากในบางครงการฝกและทดลองจรงอาจมราคาแพง หรอมความเสยงอนตรายสง เชน การจ าลองสถานการณการบน การจ าลองการเกดปฏกรยาของนวเคลยร หรอการจ าลองการท างานของแผงวงจรไฟฟา เปนตน ซงการจ าลองสถานการณท าใหนกเรยนมสวนรวมดวย เชน การควบคมเหตการณ การตดสนใจ การโตตอบกบสงทเกดขนในสถานการณจ าลองได

ตวอยางโปรแกรม การจ าลองสถานการณ การจ าลองสถานการณเกยวกบการตอวงจรไฟฟา โดย เคมป และ สเมลล (Kemp and Smellie 1994, 278)

4. เกมการสอน (Instructional games)

การใชโปรแกรมเกมเพอการสอนก าลงเปนทนยมใชกนมาก เนองจากเปนสงททาทายความมานะพยายามและสามารถกระตนนกเรยนใหเกดความอยากเรยนรไดโดยงาย นอกจากนการใชเกมยงชวยเพมบรรยากาศในการเรยนรใหดขนเนองจากมภาพ แสง ส เสยง และกราฟกทมการเคลอนไหวได จงท าใหนกเรยนตนตวอยเสมอ รปแบบของโปรแกรมเกมเพอการสอนคลายคลงกบโปรแกรมบทเรยนสถานการณจ าลองแตแตกตางกนโดยการเพมบทบาทของนกเรยนเขาไปในการใชโปรแกรมเกมการสอนดวย

ตวอยางโปรแกรมสอน เกมสการสอน เกมการสอนวชาคณตศาสตร โดย เคมป และ สเมลล (Kemp and Smellie 1994, 278)

5. การสาธต (Demonstration)

โปรแกรมการสาธต มจดประสงคเพอสาธตประกอบการสอน หรอบรรยายเนอหาหวขอใดหวขอหนง เพอชวยผเรยนใหเขาใจสงทเรยนไดดยงขน เชน การเขยนกราฟแสดงรายละเอยด การสาธตการเกดสรยปราคา หรอสาธตการโคจรของดวงดาว เปนตน

6. การแกปญหา (Problem - Solving)

เปนบทเรยนส าหรบใชเรยนรและการคดแกปญหา การตดสนใจ โดยมการก าหนดเกณฑให แลวใหนกเรยนพจารณาตามโปรแกรมนน โปรแกรมเพอใหการแกปญหาแบงไดเปน 2 ชนด คอ โปรแกรมทใหนกเรยนเขยนเอง และโปรแกรมทมผเขยนไวแลว เพอชวยนกเรยนในการแกปญหาโดยทคอมพวเตอรจะชวยในการคดค านวณและหาค าตอบทถกตองให ในกรณนคอมพวเตอรจงเปนเครองชวยเพอใหนกเรยนบรรลถงทกษะของการแกไขปญหา โดยการค านวณขอมลและจดการสงทยงยากซบซอนให แตถาเปนการแกปญหาโดยใชโปรแกรมทมผเขยนไวแลวคอมพวเตอรจะท าการค านวณในขณะทนกเรยนเปนผจดการกบปญหาเหลานนเอง โปรแกรมลกษณะนนกเรยนจะใหความสนใจและตงใจมาก ถาไดรบแรงจงใจและสงเราในการเรยน ท าใหนกเรยนรสกสนกและเกดความทาทายและมความพยายามทจะแกปญหาตอไป

ตวอยางโปรแกรมสอนเนอห า การแกปญหา โปรแกรมการพฒนาบคลกภาพ โดย เคมป และ สเมลล (Kemp and Smellie 1994, 278)

7. การทดสอบ (Tests)

การใชโปรแกรมคอมพวเตอรเพอการทดสอบ มบทบาทในการเปนเครองมอประเมนผลการเรยนของนกเรยนทงกอนเรมเรยน ระหวางเรยนและหลงการเรยน อกทงยงชวยใหผสอนมความรสกเปนอสระจากการกฎเกณฑตางๆ ทเกยวกบการทดสอบอกดวยเนองจากคอมพวเตอรชวยเปลยนแปลงการทดสอบแบบเดมๆ ใหสามารถมปฏสมพนธกบนกเรยนไดโดยอาจจะใหผลยอนกลบโดยทนท หรอประเมนผลหลงจากท าแบบทดสอบเสรจ

8. ระบบผเชยวชาญ (Expert System)

ระบบผเชยวชาญ เปนโปรแกรมคอมพวเตอรทมความสามารถในการแกปญหาเฉพาะเรองโดยใชหลกปญญาประดษฐหรอ AI (Artificial Intelligence) และวธการฐานความร (Knowledge Base) มาใชเพอจดเตรยม เกบขอมลและขอเทจจรง (Facts)โดยใชความรและกระบวนการอนมานในการแกปญหาทมความยงยากในระดบทตองใชประสบการณ ความร ความเชยวชาญของมนษย กลาวคอเปนระบบทจ าลองความสามารถของมนษย ทมความรความเชยวชาญเปนพเศษ ลกษณะทส าคญของระบบผเชยวชาญคอมความสามารถในการดงเอาความรทมอยมาแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนอาจจะสรางโมเดลของการเรยนรขนเพอใหผเรยนไดเรยนรดวยตวเอง ผเรยนสามารถทราบถงความกาวหนาและขอบกพรองในการเรยนรของตวเอง

ประโยชนของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 1. สามารถตอบสนองการเรยนรสวนบคคลได ซงผเรยนสามารถเรยนรตามระดบความสามารถและอตราความเรวตามทตองการ

2. สามารถสรางแรงจงใจในการเรยนโดยการใชส เสยงและภาพ รวมทงการออกแบบโปรแกรมทนาสนใจ

3. สามารถคดค านวณไดรวดเรวและแมนย า ชวยใหผเรยนเรยนวชาคณตศาสตรไดอยางมประสทธภาพ

4. ชวยสอนความคดรวบยอด (Concept) และท าใหผเรยนเกดการเรยนรไดเปนอยางด

5. สามารถเรยนไดอยางไมจ ากดเวลา และทบทวนไดตามทตองการ

6. สามารถจดแผนการสอนไดด ดวยการทผสอนสรางโปรแกรมทมขนตอนและระบบทด เชน มจดมงหมาย สอนเนอหา ทดสอบและใหผลยอนกลบ และยงสามารถเกบขอมลผเรยน วเคราะหและเสนอผลการประเมนได

ตวอยาง บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน CAI

http://www.caistudio.info/index.php?name=studiocai&file=readstudiocai&id=50