Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
การศกษาเชงพรรณนา (Descriptive study)
1
ธชณท พนตรา กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข
รปแบบการศกษาทางระบาดวทยา
1. การศกษาเชงพรรณนา (Descriptive Study)เพอศกษาขนาดความถและลกษณะการกระจายของโรค
2. การศกษาเชงวเคราะห (Analytical Study)เพอศกษาปจจยเสยงและสาเหตของการเกดโรค
3. การศกษาเชงทดลอง (Experimental Study)
เพอทดสอบมาตรการปองกนและควบคมโรค ประสทธภาพของยาและวคซน
2
3
Experimental study
Did investigatorassign exposures?
Observational study
Randomization? Comparison group?
Yes No
True experimental
study
Quasi experimental
study
Yes No Yes No
Analytical study Descriptive study
Direction?
Cross-sectional analytic study
Exposure and outcome at the same timeExposure outcomeExposure outcome
Cohort study
Case control study
• เปนการศกษาเชงสงเกต (observational study) ทไมม กลมเปรยบเทยบ
• เพอศกษาเกยวกบ• ขนาด (magnitude) หรอภาระ (burden) และ
• ลกษณะการกระจาย (distribution) ของโรค เหตการณ หรอปญหา ตาง ๆ ทเกยวของกบสขภาพของประชากร โดยบรรยาย/พรรณนาถงการเกดปญหาดงกลาว ตาม บคคล สถานท เวลา
4
การศกษาเชงพรรณนา (Descriptive study)
5
การศกษาเชงพรรณนา(Descriptive study)
• อาย เพศ เชอชาต ศาสนา สถานภาพสมรส อาชพ การศกษา รายได เปนตนบคคล (Person)
• ทใดเกดโรคมาก ทใดเกดโรคนอย และโรคทเกดขนในทหนงมากกวาหรอนอยกวาเมอเปรยบเทยบกบอกทหนง เชน ทท างาน ทอยอาศย สถานกานทเกด โรงเรยน สถานพยาบาล ระหวางเมอ/ชนบท จงหวด ภายในประเทศ ระหวางประเทศ
สถานท (Place)
• เมอใดทโรคเกดมาก เมอใดทโรคเกดนอย และโรคทเกดขนในขณะนมากหรอนอยกวาเมอเปรยบเทยบกบในอดตทผานมา เชน วน เดอน ป ฤดกาล ระยะเวลา แนวโนม
เวลา (Time)
การวดขนาดความถของโรค เหตการณหรอปญหาทเกยวของกบสขภาพวามมากนอยเทาไหร สามารถวดได 2 ลกษณะ คอ
1. พบผปวยดวยโรคนนมากนอยแคไหน
ในประชากร ณ เวลาใดเวลาหนง
2. พบผปวยใหมดวยโรคนนเกดขน
ในประชากรมากนอยแคไหน
ในชวงเวลาหนง 6
การวดขนาดความถของโรค (Measures of disease frequency)
ความชก(Prevalence)
อบตการณ(Incidence)
7
Defined Population
(1,000) Do not have the disease
(800)
Have the disease (200)
Prevalence = 𝟐𝟎𝟎
𝟏,𝟎𝟎𝟎
Do not have the disease
(800)
One year
Do not have the disease
(720)
Have the disease (80)
Incidence = 𝟖𝟎
𝟖𝟎𝟎
Initially identify a population
Determine who has the disease and who does not
Follow up onlythose who do not have the disease at baseline
Follow up the population at one year
At baseline
• อบตการณ (Incidence) พบผปวยใหมดวยโรคนน ในประชากรมากนอยแคไหนในชวงเวลาหนง
8
การศกษาเชงพรรณนา(Descriptive study)
Cumulative incidence(Incidence proportion)
Incidence rate(Person-time rate)
9
อดต ปจจบน อนาคต
การศกษายอนหลงเชงพรรณนา(Retrospective descriptive study)
การศกษาไปขางหนาเชงพรรณนา(Prospective descriptive study)
การศกษา ณ จดเวลาใดเวลาหนง(Cross-sectional descriptive study)
การศกษาเชงพรรณนา(Descriptive study)
10
การศกษาเชงพรรณนาแบบตดขวาง(Cross-sectional descriptive study)• เปนการศกษาเกยวกบโรคและปจจยอน ๆ ทนาสนใจอยในชมชน ทจดเวลาใดเวลา
หนง โดยมากใชวธการส ารวจ (Survey method)
• วธการศกษาแบบนจะชวยบอกความชกของโรคทจดเวลาดเวลาหนง จงนยมเรยกวธการศกษานวา การส ารวจความชกของโรค (Prevalence survey)
• ใชประเมนสถานะสขภาพและความตองการานสาธารณสขของประชากร (ประโยชนตอการสาธารณสข)
ตวอยาง เชน• การส ารวจความชกของผตดยาเสพตดในชมชน• การส ารวจหาความชกของโรคเบาหวานทมอยทงหมดในชมชน• การส ารวจความชกของไวรสตบอกเสบบในกลมอาชพตาง ๆ ในจงหวดนนทบร• การส ารวจความร เจตคต และการปฏบตตนเกยวกบการวางแผนครอบครว
11
การศกษาไปขางหนาเชงพรรณนา(Prospective descriptive study)• เปนการศกษาโดยมการตดตามไปในอนาคต หรอเรยกอกนยหนงคอ การเฝาระวง
ผปวยใหมทเกดขน ในชวงระยะเวลาทศกษาเกยวกบโรคทสนใจ
• มการตดตามและสงเกตการเปลยนแปลงมากกวาหนงครงขนไป ถอวาเปนการศกษาระยะยาว (longitudinal study) แบบหนง
• ไดขอมลเกยวกบผปวยใหม หรออบตการณ (Incidence) ของโรคทเกดขนในชมชน
ตวอยาง เชน• การศกษาการเจรญเตบโตของเดกนกเรยนโดยการชงน าหนกและวดสวนสงทกป ปละ
2 ครง เพอตดตามภาวะอวนทเกดขนใหมในนกเรยน
ตวอยาง เชน• Case report การรายงานผปวย 1 ราย โดยมากเปนการศกษาโรคใหมซงไมเคยพบมากอน เชน การรายงานการรอด
ชวตหลงจากการใหการรกษาผปวยพษสนขบา Covid-19• Case series: การรายงานผปวยตงแต 2 รายขนไป ทปวยเปนโรคเดยวกนในชวงเวลาหนง เชน การรายงานการปวย
เปนโรคปอดบวมจากเชอ Pneumocystis carinii ในชายหนม 5 คน ใน Los Angeles ในชวงระหวางตลาคม 1980 ถงพฤษภาคม 1981 เปนเหตใหมการสอบสวนโรคและเกบรวบรวมผปวยประเภทนขยายวงกวางไปทวสหรฐอเมรกา และเปนการเรมตนของการวนจฉยโรค AIDS และสาเหตของโรคในเวลาตอมา
12
การศกษายอนหลงเชงพรรณนา(Retrospective descriptive study)• เปนการศกษายอนหลงเพอรวบรวมผปวยทเกดขนทงหมด
• เพอศกษาเกยวกบประวตการเจบปวย ผลการตรวจรางกาย ผลการตรวจทางหองปฏบตการ
• ขอมลสวนบคคล และขอมลอน ๆ ทสนใจทปรากฏอยในเวชระเบยนผปวย
• โดยรวบรวมขอมลผปวยเปนรายบคลล หรอเปนกลมของผปวยทปวยเปนโรคเดยวกน ไดแก
13
สรป
การศกษาเชงพรรณนา• เปนขนตอนแรกของการศกษาทางระบาดวทยา โดยการสงเกตขอมล เรองราวท
เกดขนและบรรยายภาวะสขภาพหรอการเกดโรค ตามขนาดหรอภาระของโรค (Disease burden) และการกระจายของโรคทเกดขนในดานบคคล สถานท เวลา
• เปนการศกษาชนดเฝาสงเกต โดยไมมกลมเปรยบเทยบ
14
สรป
รปแบบการศกษาเชงพรรณนา ประกอบดวย1. การศกษายอนหลง ไดแก รานงานผปวย (case report) และรายงานชดผปวย
(Case series)
2. การศกษาชนดตดขวาง ไดแก การส ารวจ (Survey)
3. การศกษาไปขางหนา ไดแก การเฝาระวง (Surveillance)
15
สรป
• ผลการศกษาเชงพรรณนา จะท าใหเขาใจการเกดโรคหรอปญหาสขภาพนน ในแงของภาระโรคและการกระจายของโรค
• สามารถสรางสมมตฐาน เกยวกบปจจยเสยงตอการเกดโรคหรอปญหาสขภาพนน ๆ และน าไปสการพสจนสมมตฐานโดยใชการศกษาเชงวเคราะหตอไป
16
เอกสารอางอง
วฑรย โลหสนทร. ระบาดวทยา, 2561
ไพบลย โลสนทร. ระบาดวทยา, 2553