บทท 4 การคานวณมลคาหน (Book Value) การคานวณมลคาหนของบรษท เพอใหผถอหนไดทราบวาหนทตนถออยนน มมลคาเทาใดขณะนน หรอมความสามารถทากาไรไดเทาไร เมอเทยบกบปกอนๆ หรอเปรยบเทยบกบบรษทอนแลว บรษทมแนวโนมดขนหรอเลวลง เพอเปนขอมลในการตดสนใจของผถอหนตอไปปกตมลคาตอหนมกจะเปนมลคาตอหนสามญ การคานวณมลคาหนอาจทาได 2 วธคอ 1.ราคาตามบญชตอหน (Book Value per Share) 2.กาไรตอหน (Earnings per share) ราคาตามบญชตอหนและกาไรตอหนเปนเครองวดทางการเงนทสาคญทผถอหน ผลงทน ผบรหารของบรษท และบคคลทเกยวของใหความสนใจ เนองจากเปนขอมลทจะเปนประโยชนใชประกอบการพจารณาตดสนใจทางธรกจ ทงนราคาตามบญชตอหนจะทาใหทราบถงจานวนสนทรพยสทธทเปนของผถอหนแตละหนและเปนตวแปรทสาคญทผลงทนใชกาหนดราคาซอขายหนทนของบรษทวาควรจะมราคาเทาใดจงเหมาะสม และทาใหทราบวาถาบรษทจะเลกกจการ ณ วนทเลกกจการผถอหนจะไดรบการคนทนหนละเทาใด สวนกาไรตอหนเปนขอมลทแสดงถงประสทธภาพในการบรหารงานของบรษท ความสามารถในการทากาไรของบรษท เงนปนผลจาย รวมทงแนวโนมของราคาตลาดของหน ซงจะเปนขอมลหนงทผลงทนใชพจารณาประกอบการตดสนใจซอขายหน เพอผลตอบแทนทคมคาจากการลงทน สาหรบในบทนจะไดศกษาเกยวกบราคาตาบญชตอหนและกาไรตอหนในรายละเอยดทเกยวกบความหมาย วธการคานวณ และการแสดงรายการในงบการเงนดงน

ความหมายราคาตามบญชตอหน ราคาตามบญชตอหน(Book Value per Share) หมายถง สทธสวนไดเสยในงบเงนทนของบรษทตอหนงหน ซงคานวณราคาเปนเงนบาทจากงบดลของบรษท ณ วนใดวนหนง (เกษร ณรงคเดช, 2543 : 114)

ราคาตามบญชตอหน หมายถง สทธสวนไดเสยของผถอหน ณ วนใดวนหนง หรออาจกลาวไดอกอยางหนงวา หมายถง จานวนเงนทผถอหน 1 หน จะไดรบคนถาบรษทเลกกจการ ณ วนนน (จรรจา บญจนาถพธ, 2540:10 – 1) ราคาตามบญชตอหน หมายถง สวนเฉลยของมลคาสทธของสนทรพยทเปนของผถอหนสามญหนงหน (สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศ, 2538: 25) จากความหมายขางตนสรปความหมายของราคาตามบญชตอหนไดดงน ราคาตามบญชตอหน หมายถง จานวนสนทรพยสทธ(net worth) ทเปนของผถอหนแตละหน หรอสทธสวนไดเสยในเงนทนของบรษทของผถอหนแตละหน ณ วนใดวนหนง ราคาตามบญชตอหนจะแสดงถงจานวนเงนเงนทผถอหนมสทธไดรบคนภายใตขอสมมตวาถาบรษทเลกกจการ ณ วนทคานวณนนและสนทรพยทงสนขงบรษทสามารถจาหนายไดในราคาตามบญชและหนสนทงสนของบรษทจายชาระในราคาตามบญชทปรากฎในงบดล ณ วนทคานวณนน ราคาตามบญชตอหนเปนขอมลทสาคญทผลงทนใชกาหนดราคาตลาดทเหมาะสมของหนทนของบรษท ณ วนใดวนหนงวาควรจะซอขายในราคาเทาใด ราคาตามบญชตอหนจงเปนขอมลทเปนประโยชนตอผลงทนในการนาไปพจารณาตดสนใจลงทนซอหนโดยพจารณาควบคกบปจจยอนๆ เชน กาไรตอหน อตราเงนปนผล ความสามารถในการหากาไร เปนตน

การคานวณราคาตามบญชตอหน การคานวณราคาตามบญชตอหน ใชขอมลจากงบดลในสวนทเกยวกบหนทนทงหนสามญและหนบรมสทธมาใชในการคานวณ โดยงบดลดงกลาวตองเปนงบทไดปฏบตตามหลงการบญชทรบรองทวไปและไดถอปฏบตอยางสมาเสมอ การคานวณราคาตามบญชตอหนแบงเปน 2 กรณตามโตรงสรางทน(นชจร พเชฐกล. 2545 : 417) คอ 1.บรษทมหนทนเพยงชนดเดยว คอ หนสามญ การคานวณราคาตามบญชตอหน ใหนาสวนของผถอหนทงหมดซงหาไดจากการนาสนทรพย รวมหกหนสนรวมแลวหารดวยจานวนหนสามญทอยในมอผถอหน มสตรในการคานวณดงน

ราคาตามบญชตอหนสามญ = สวนของผถอหนรวม* จานวนหนสามญทมอยในมอผถอหน * สวนของผถอหนรวม = สนทรพยรวม – หนสนรวม

วธการคานวณราคาตามบญชตอหนสามญพจาณาไดจากตวอยาง 10.1 ดงน ตวอยางท 10.1 บรษท โลตส จากด มรายละเอยดเกยวกบสวนของผถอหน ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1 ดงน

หนวย : บาท หนสามญ(20,000 หน มลคาหนละ 100 บาท ออกจาหนาย 10,000 หน) 1,000,000 สวนเกนมลคาหนสามญ 50,000 กาไรสะสม 200,000 1,250,000 วธการคานวณราคาตามบญชตอหนสามญมดงน ราคาตามบญชตอหนสามญ = สวนของผถอหนรวม จานวนหนสามญทถออยในมอผถอหน = 1,250,000 10,000 = 125 บาท ในกรณทมบรษทมหนสามญไดรบคน(treasury stock) และหนสามญใหจองทบรษทยงมไดออกใบหน ใหนาจานวนหนสามญไดรบคนหกออกจากจานวนหนสามญทออกจาหนายและจานวนหนสามญใหจองทบรษทยงมไดออกใบหนใหนาไปรวมกบจานวนหนหนสามญทออกจาหนาย ทงนเพอใหไดจานวนหนสามญทอยในมอผถอหนอยางแทจรง ราคาตามบญชตอหนมสตรในการคานวณดงน ราคาตามบญชตอหนสามญ = สวนของผถอหนรวม

จานวนหนสามญททออกจาหนาย + จานวนหนสามญใหจอง - จานวนหนสามญรบคน การคานวณหาราคาตามบญชตอหนกรณมหนสามญไดรบคนและหนสามญใหจองพจารณาไดจากตวอยางท 10.2 ดงน ตวอยางท 10.2 บรษทโลตส จากด มรายละเอยดเกยวกบสวนของผถอหน ณ วนท31 ธนวาคม 25x1 ดงน หนวย : บาท หนสามญ(20,000 หน มลคาหนละ 100 บาท ออกจาหนาย 10,000 หน) 1,000,000 หนสามญใหจอง 2,500 หน 250,000 สวนเกนมลคาหนสามญ 55,000 กาไรสะสม 200,000 หก หนสามญซอคนมา 2,000 หน ราคาทน (240,000) รวมสวนของผถอหน 1,265,000 วธการคานวณราคาตามบญชตอหนสามญมดงน ราคาตามบญชตอหนสามญ = สวนของผถอหนรวม จานวนหนสามญททออกจาหนาย + จานวนหนสามญใหจอง – จานวนหนสามญรบคน = 1,256,000 10,000 + 2,500 – 2,000 = 120.48 บาท 2.บรษทมหนทน 2 ชนด คอ หนสามญและหนบรมสทธ การคานวณราคาตามบญชตอใหคานวณสวนของผถอหนบรมสทธกอน แลวนาจานวนหนบรมสทธทมอยในมอผถอหนไปหารสวนของผถอหนบรมสทธ จะไดราคาตามบญชตอหนบรมสทธ สวนของผถอหนสามญคานวณโดยนาสวนของผถอหนบรมสทธทคานวณไดขางตนไปหกออกจากสวนของผถอหนรวมผลตางท

ไดคอสวนของผถอหนสามญ เมอนาจานวนหนสามญไปหารสวนของผถอหนสามญจะไดราคาตามบญชตอหนสามญ ในการคานวณสวนของผถอหนบรมสทธจะตองตงอยบนสมมตฐานทวา ถาบรษทเลกกจการ ณ วนทคานวณหาราคาตามบญชตอหน หนบรมสทธควรจะไดรบการคนทนเปนจานวนเงนเทาใด ซงมขอควรพจารณาดงน 2.1 มลคาทไดรบคนเมอบรษทเลกกจการ (liquidating value) หมายถง จานวนเงนทผถอหนบรมสทธจะไดรบการคนทนเมอบรษทเลกกจการ หนบรมสทธอาจจะมมลคาทจะไดรบคนเมอบรษทเลกกจการเทากบราคาตามมลคาของหนหรอราคาตามมลคาบวกดวยสวนเกนมลคาหนหรออาจเปนราคาใดราคาหนงทบรษทกาหนดขน ในกรณทบรษทมไดกาหนดมลคาทจะไดรบคนเมอเลกกจการของหนบรมสทธไว ใหใชราคาตามมลคาของหนบรมสทธเปนเกณฑในการพจารณา ดงนนสวนของผถอหนบรมสทธจะไดเทากบมลคาทจะไดรบคนเมอบรษทเลกกจการ 2.2 สทธในเงนปนผล ถาบรษทมหนบรมสทธชนดสะสมเงนปนผลหรอชนดรวมรบเงนปนผลและมเงนปนผลคงคาง เนองจากบรษทยงไมไดประกาศจายเงนปนผล บรษทจะตองคานวณจายเงนปนผลในสวนทคงคางแกผถอหนบรมสทธเหลาน และนามารวมเปนสวนหนงของผถอหนบรมสทธ นอกจากนขอบงคบของบรษทอาจระบใหสทธพเศษแกผถอหนบรมสทธในเงนปนผล เชน ถาเลกกจการใหผถอหนบรมสทธไดรบเงนปนผลในปนน ถงแมวาบรษทจะยงไมไดประกาศจายเงนปนผลกตาม จะตองคานวณกาไรสะสมสวนทเปนหนบรมสทธทระบไวเพอนามารวมเปนสวนหนงของสวนของผถอหนบรมสทธดวยเชนกน ดงนนสวนของผถอหนบรมสทธจะเทากบมลคาทจะไดรบคนเมอบรษทเลกกจการบวกดวยเงนปนผลคางจาย ราคาตามบญชตอหนบรมสทธและราคาตามบญชตอหนสามญมสตรในการคานวณดงน ราคาตามบญชตอหนบรมสทธ = สวนของผถอหนบรมสทธ จานวนหนบรมสทธทมอยในมอผถอหน ราคาตามบญชตอหนสามญ = สวนของผถอหนรวม – สวนของผถอหนบรมสทธ จานวนหนสามญทมอยในมอผถอหน

ความหมายของกาไรตอหน

กาไรตอหน ( earnings per share ) หมายถง จานวนกาไรตอหนของหนสามญของบรษท คานวณจากกาไรในแตละงวด (เกษร ณรงคเดช , 2543 : 119 ) กาไรตอหน หมายถง จานวนกาไรสทธประจางวดทเปนของหนสามญ 1 หน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2544 :261 ) กาไรตอหน หมายถง สวนเฉลยของกาไรตอหนสามญหนงหน (สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทย , 2538 : 44 ) จากความหมายขางตนสรปความหมายของคาวากาไรตอหนไดวา กาไรตอหน หมายถง จานวนกาไรสทธหรอขาดทนสทธสาหรบงวดทเปนของผถอหนสามญตอหนงหนสามญของบรษทกาไรตอหนเปนขอมลทผถอหนและผลงทนใชเปนขอมลเปรยบเทยบผลการดาเนนงานสาหรบงวดเดยวกนของบรษทกบกจการอนๆ และผลการดาเนนงานสาหรบงวดตางๆ ของบรษทไดเปนอยางด อนจะเปนขอมลทชวยนกลงทนในการตดสนใจทจะเลอกลงทน การคานวณกาไรตอหนใชขอมลทเกยวกบหนสามญจากงบดล งบกาไรขาดทนและงบกาไรสะสมนามาคานวณ และจะคานวณเฉพาะหนสามญเทานน สาหรบหนบรมสทธไมตองคานวณกาไรตอหน เนองจากผถอหนบรมสทธจะไดรบผลตอบแทนในรปของเงนปนผลทคานวณจากกาไรของบรษทในอตราทแนนอนจงไมจาเปนตองคานวณหากาไรตอหน

การคานวณกาไรตอหน ตามมาตรฐานการบญชฉบบท 38 เรองกาไรตอหน ซงออกโดยสมาคมนกบญชและผลสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทย และประกาศกรมทะเบยนการคาเรองกาหนดรายการยอทตองมในงบการเงน พ.ศ. 2544 ไดกาหนดใหบรษทตองคานวณและแสดงรายการกาไรตอหนไวในงบการเงนประจางวด โดยแสดงกาไรตอหนไวตอทายกาไรสทธในงบกาไรขาดทน กาไรตอหนทตองนามาแสดงในงบการเงน ม 2 ประเภท คอ กาไรตอหนขนพนฐานและกาไรตอหนปรบลด มาตรฐานการบญชฉบบนไดกาหนดใหบรษทมโครงสรางทนแบบงายตองแสดงกาไรตอหนขนพนฐาน (basic earnings per share ) สวนบรษททมโครงสรางทนแบบซบซอนตองแสดงกาไรตอหนทง 2 ประเภทคอกาไรตอหนขนพนฐานและกาไรตอหนปรบลด (diluted earnings per share ) ในกรณทบรษทดาเนนงานมผลขาดทนสทธประจางวด กใหแสดงขาดทนตอหนไวในงบกาไรขาดทนเชนเดยวกบบรษทมผลการดาเนนงานมผลกาไรสทธ ดงนนในการคานวณกาไรตอหนของบรษทนกบญชจาเปนทจะตองวเคราะหโครงสรางทน ( capital structure ) ของบรษทกอนวาบรษทมโครงสรางทนแบบใด คอเปนโครงสรางทนแบบงายหรอแบบซบซอน ทงนเพอสามารถคานวณและแสดงรายการกาไรตอหนไดถกตองเปนไปตามขอกาหนดของมาตรฐานการบญชและขอกาหนดของกฎหมาย โดยจะไดกลาวถงลกษณะของโครงสรางทนทง 2 ประเภทไวในหวขอถดไป

โครงสรางทนของบรษท โครงสรางทนของบรษทโดยทวไปมกจะประกอบดวยหนสามญอยางเดยว หรออาจประกอบดวยหนสามญและหนบรมสทธ นอกจากนเมอบรษทมการขยายธรกจมความจาเปนในการใชเงนทนเพมขน จงอาจมการระดมทนจากแหลงตาง ๆ ซงทาใหเกดเครองมอทางการเงนชนดตาง ๆ เชน หนกแปลงสภาพ หนบรมสทธแปลงสภาพ ใบสาคญแสดงสทธ เปนตน จะเหนวาโครงสรางทนของบรษทแตเดมซงมโครงสรางทนแบบงาย ๆ ตอมาตองเรมระดมทนเพมขนจากแหลงตาง ๆ จงทาใหโครงสรางทนซบซอนขน ลกษณะโครงสรางทนของบรษทม 2 ประเภทดงน 1. โครงสรางทนแบบงาย (simple capital structure) หมายถง บรษททมโครงสรางทนทประกอบดวยหนสามญเพยงอยางเดยว หรออาจจะมทงหนสามญและหลงทรพยอนทไมสามารถแปลงสภาพเปนหนสามญได เชนหนบรมสทธ หนก หรอบรษททมโครงสรางทนทไมมหนสามญเทยบเทา (protential ordinary share or dilutive securities) ทมสทธในการแปลงสภาพเปนหนสามญหรอการใชสทธซอหนสามญ ซงสามารถคานวณเปนจานวนหนเทยบเทาหนสามญอนจะสงผลใหกาไรตอหนขนพนฐานลดลง หนสามญเทยบเทาดงกลาวไดแก (1) ตราสารหนหรอตราสารทนทสามารถแปลงสภาพเปนหนสามญได เชน หนกแปลงสภาพเปนหนสามญ หนบรมสทธแปลงสภาพเปนหนสามญ (2) ใบสาคญแสดงสทธทจะเลอกซอหนสามญทออกใหม (3) ผลประโยชนทพนกงานจะไดรบในรปของหนสามญ ซงเปนสวนหนงของผลตอบแทนจากการปฏบต (4) เงอนไขของสญญาททาใหบรษทตองออกหนสามญ เชน การซอกจการหรอกาซอสนทรพยอน ( สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทย,2542:5) 2. โครงสรางทนแบบซบซอน (complex capital structure) หมายถง บรษททมโครงสรางทนประกอบดวยหนสามญ หนบรมสทธ หนสามญเทยบเทาทมสทธในการแปลงสภาพเปนหนสามญหรอการใชสทธซอหนสามญ ซงสามารถคานวณเปนจานวนหนเทยบเทาหนสามญอนจะสงผลใหกาไรตอหนขนพนฐานลดลง

การคานวณกาไรตอหนขนพนฐาน

บรษททมโครงสรางทนแบบงายจะคานวณเฉพาะกาไรตอหนขนพนฐานเทานน กาไรตอหนขนพนฐานคานวณโดยการนากาไรสทธหรอขาดทนสทธประจาหนทเปนสามญหารดวยจานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทถอโดยบคคลภายนอก มสตรในการคานวณดงน กาไรตอหนขนพนฐาน = กาไรสทธทเปนของหนสามญ จานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทถอโดยบคคลภายนอก 1. กาไรสทธ ( income) กาไรสทธทใชในการคานวณกาไรตอหนขนพนฐานตองเปนกาไรสทธสาหรบงวดทเปนของหนสามญซงคานวณจากกาไรสทธทงสนสาหรบงวดหกดวยเงนปนผลหนบรมสทธ ในกรณทบรษทดาเนนงานมผลขาดทนสทธ จะตองคานวณและแสดงขาดทนสทธตอหนไวในงบกาไรขาดทนเชนเดยวกบกรณทบรษทดาเนนงานมกาไรสทธ โดยขาดทนสทธสาหรบงวดของหนสามญตองเปนขาดทนสทธสาหรบงวดบวกดวยเงนปนผลหนบรมสทธ จานวนเงนปนผลของหนบรมสทธทตองนามาหกจากกาไรสทธสาหรบงวดไดแก เงนปนผลบรมสทธชนดไมสะสมทไดมการประกาศจายเงนปนผลสาหรบงวดนนและจานวนเงนปนผลของหนบรมสทธนสะสมเฉพาะทเกดขนในงวด ไมวาบรษทจะมการประกาศจายเงนปนผลหรอไม สวนเงนปนผลหนบรมสทธชนดสะสมคงคางปกอน ๆ ไมตองนามาคานวณกาไรตอหน เนองจากไดนาไปคานวณกาไรตอหนของปกอน ๆ แลว ดงนนสตรในการคานวณกาไรตอหนขนพนฐานในกรณทบรษทออกจาหนายทงหนสามญและหนบรมสทธ แสดงดงน กรณบรษทมกาไรสทธ กาไรตอหน = กาไรสทธ - เงนปนผลหนบรมสทธ จานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทถอโดยบคคลภายนอก กรณทมบรษทมผลขาดทนสทธ ขาดทนตอหน = ขาดทนสทธ + เงนปนผลหนบรมสทธ จานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทถอโดยบคคลภายนอก 2. จานวนหน (number of share) จานวนหนทนามาคานวณกาไรตอหนขนพนฐาน คอ จานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทถอโดยบคคลภายนอกในระหวางงวด โดยการนาจานวนหนสามญทถอโดยบคคลภายนอกตนงวดปรบปรงดวยการหกจานวนหนสามญทไดรบคนและบวกจานวนหนสามญทออกจาหนายในระหวางงวด จานวนหนสามญทนามาปรบปรงตองถว

เฉลยนาหนก ( weighted-average) ตามระยะเวลาทถอโดยบคคลภายนอก เนองจากจานวนหนสามญมการเปลยนแปลงเพมขนหอลดลงในระหวางงวด จะกอใหเกดผลกระทบตอการดาเนนงานและกอกาไรของบรษท จงตองมการคานวณจานวนหนทมการเพมหรอลดลงในระหวางงวด โดยวธถวเฉลยถวงนาหนก เพอใหไดจานวนเทยบเทาของหนทงหมดทอยในงวดนน นาไปหารกาไรสทธประจางวด ซงจะไดกาไรตอหนทถกตองตามระยะเวลาทบรษทไดใชเงนทนจากหนสามญดงกลาว การเปลยนแปลงหนสามญในระหวางงวดทมผลกระทบตอการคานวณกาไรตอหนขนพนฐานและตองคานวณถวเฉลยถวงนาหนกประกอบดวย 2.1 การออกหนเพมหรอซอหนคนในระหวางงวด จานวนหนสามญทออกเพมหรอจานวนหนทซอคน ใหคานวณถวเฉลยถวงนาหนกตามระยะเวลานบจากวนออกหนหรอวนทซอหนคนไปจนถงวนสนงวด พจารณาไดจากตวอยางท 10.4 ดงน วนท รายการ จานวนหนทถอโดยบคคลภายนอก 1 มกราคม 25X1 ยอดคงเหลอตนป 150,000 1 พฤษภาคม 25X1 ออกหนเพม 30,000 180,000 1 กรกฎาคม 25X1 ซอหนคน (45,000) 135,000 1 ตลาคม 25X1 ออกหนเพม 40,000 31 ธนวาคม 25X1 ยอดคงเหลอสนป 175,000 วธการคานวณจานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทถอโดยบคคลภายนอกดงน วนท จานวนหนทถอ ระยะเวลาตงแตวนทเกด จานวนถวเฉลย โดยบคคลภายนอก รายการจนถงวนสนงวด ถวงนาหนก (1) (2) (1) × (2) 1 มกราคม 25X1 150,000 12/12 150,000

1 พฤษภาคม 25X1 30,000 8/1 20,000

1 กรกฎาคม 25X1 40,000 6/12 10,000

1 ตลาคม 25X1 (45,000) 3/12 175,500

2.2 การออกหนปนผล การแตกหน การรวมหนในระหวางงวด ใหคานวณจานวนหนสามญถวเฉลยนาหนกของหนสามญใหม โดยตองปรบปรงจานวนหนสามญทถอโดยบคคลภายนอกสาหรบงวดตามสดสวนทเปลยนไปของจานวนหนทถอโดยบคคลภายนอกเสมอนวาการจายหนปนผล การแตกหน และการรวมหนไดเกดขนตงแตตนงวด เหตผลกคอเนองจากในการออกหนปนผล การแตกหนหรอการรวมหนไมไดทาใหสนทรพยสทธของบรษทเพมขนหรอลดลง เพยงแตเปนการเพมหรอลดจานวนหนเทานน ดงนนจานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญจงตองคานวณโดยถอวาไดออกหนตงแตตนงวด พจารณาไดจากตวอยาง ท 10.5 ดงน ตวอยางท 10.5 บรษท ดพรอม จากด มการเปลยนแปลงหนสามญในระหวางปดงน วนท รายการ จานวนหนทถอโดยบคคลภายนอก 1 มกราคม 25X1 ยอดคงเหลอตนป 150,000 1 พฤษภาคม 25X1 ออกหนเพม 30,000 180,000 1 กรกฎาคม 25X1 จายหนปนผล 50 % 90,000 1 ตลาคม 25X1 ออกหนเพม 45,000 31 ธนวาคม 25X1 ยอดคงเหลอสนป 135,000 การคานวณจานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทถอโดยบคคลภายนอก วนท จานวนหนทถอ ระยะเวลาตงแตวนทเกด การปรบปรง จานวนหนสามญถวเฉลย โดยบคคลภายนอก รายการจนถงวนสนงวด จานวนหน ถวงนาหนก ( 1 ) (2) (3) (1)×(2) × (3) 1 มกราคม 150,000 12/12 1.50* 225,000 1 เมษายน 3ม000 9/12 1.50* 33,750 1 พฤศจกายน 45,000 2/12 - 7,500 จานวนถวเฉลยถวงนาหนก 266,250 * จากตวอยางท 5 มการจายหนปนผล 50% เมอวนท 1 พฤษภาคม 25X1 จานวนหนสามญทถอโดยบคคลภายนอกกอนการจายหนปนผล คอ ตงแตวนท 1 มกราคม ถงวนท 1 พฤษภาคม 25X1 จะตองนามาคานวณใหม โดยปรบปรงจานวนหนตามสดสวนทเปลยนไป ดงนน จานวนหนทถอโดยบคคลภายนอก ณ วนท 1 มกราคม 25X1 จานวน 150000 หนจะถกปรบปรงดวยจานวนหนปนผลทออกเพม 50% + 50% × 150000 หน = 75000 หน รวมเปนหนหลงปรบปรง

แลวเทากบ 150000 + 75000 = 225000 หน ซงเทยบเปนจานวนสดสวนทเปลยนแปลง = 225000 ÷ 150000 = 105 เทา รายการวนท 1 เมษายน 25X1 ไดออกหนสามญเพม 30000 หน จะถกปรบปรงจานวนหนตามสดสวนทเปลยนไป และเทยบระยะเวลาตงแตวนทเกดรายการจนถงวนสนงวดดวยเชนเดยวกด สวนหนสามญทออกภายหลงการจายหนปนผลคอรายการวนท 1 พฤศจกายน 25X1 ออกหนสามญเพม 45000 หน ไมตองปรบปรงรายการ

การคานวณกาไรตอหนปรบลด มาตรฐานการบญชฉบบท 38 เรองกาไรตอหน โดยสมาคมนกบญช และผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทยไดกาหนดใหบรษททมโครงสรางทนแบบซบซอน ตองคานวณและแสดงกาไรตอหนทงสองลกษณะ คอ กาไรตอหนพนฐานและกาไรตอหนปรบลดไวในงบกาไรขาดทนประจางวด การทมาตรฐานการบญชไดกาหนดใหตองแสดงกาไรตอหนทงสอง ลกษณะดงกลาวเพอตองการใหผใชงบการเงนไดรบทราบขอมลทครบถวนและถกตอง สามารถเปรยบเทยบกาไรตอหนและไดทราบถงสถานการณทแยทสดจากหนสามญเทยบเทาปรบลด โดยมขอสมมตวาหนสามญเทยบเทาทมอยนนอาจมการเปลยนแปลงสภาพหรใชสทธซอหนสามญ ซงผลของการเปลยนแปลงนจะมผลกระทบทาใหกาไรตอหนขนพนฐานลดลง มาตรฐานการบญชฉบบนไดกาหนดใหบรษทแสดงเฉพาะกาไรตอหนทมผลทาใหกาไรตอหนขนพนฐานลดลง ในกรณทบรษทมหนสามญเทยบเทามผลกระทบทาใหกาไรตอหนขนพนฐานเพมขนบรษทไมตองแสดงกาไรตอหนดงกลาวในงบการเงน การคานวณกาไรตอหนปรบลดของบรษท จะตองนาผลกระทบจากหนสามญเทยบทามาปรบปรงทงกาไรสทธหรอขากทนสทธประจางวดทเปนของหนสามญ ซงเปนตวตงและจานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทถอโดยบคคลภายนอกทเปนตวหารดงน 1.กาไรหรอขาดทนสทธประจางวดทเปนของหนสามญ ใหปรบปรงดวยรายการทเกยวของกบหนสามญเทยบเทาปรบลด ดงน 1.1 ดอกเบยจายของหนสามญเทยบเทาปรบลดทรบรในระหวางงวด ตวอยางเชน ดอกเบยจายของหนกแปลงสภาพ ใหคานวณเปนจานวนสทธหลงภาษแลวนาไปปรบปรงโดยการนาไปบวกกบกาไรสทธหรอหกขาดทนสทธประจางวดทเปนของหนสามญ 1.2 เงนปนผลจายของหนสามญเทยบเทาปรบลดทพงรบรในระหวางงวด ตวอยางเชน เงนปนผลจายของหนบรมสทธแปลงสภาพ ใหนาไปปรบปรงโดยการนาไปบวกกบ

กาไรสทธประจางวดทเปนของหนสามญ โดยไมตองคานงถงผลกระทบทางภาษ เนองจากการจายเงนปนผลไมถอเปนคาใชจาย จงไมมผลกระทบเกยวกบภาษเงนไดของบรษท 1.3 คาใชจายประเภทอนทประหยดไดหรอรายไดสวนทกจการควรรบรหากมการแปลงสภาพหนสามญเทยบเทาปรบลด ใหคานวณเปนจานวนสทธหลงภาษแลวนาไปปรบปรงโดยนาไปบวกกบกาไรสทธหรอหกขาดทนสทธประจางวดทเปนของหนสามญ 2. จานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทถอโดยบคคลภายนอก ใหนาจานวนหนสามญถวเฉลยถวงนาหนกทใชในการคานวณตอหนขนพนฐานบวกดวยจานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทบรษทตองออกเพมเนองจากหนสามญเทยบเทาปรบลดทงสนไดแปลงเปนหนสามญ โดยถอวาไดแปลง ณ วนตนงวด หรอ วนทออกหนสามญเทยบเทา ความสมพนธของกาไรตอหนปรบลดพจารณาจากภาพท 10.2ดงน กาไรตอหน = กาไรสทธ – เงนปนผลหนบรมสทธ - ผลกระทบจากการ - ผลกระทบจากการ จานวนถวเฉลยถวงนาหนกของ แปลงสภาพหลก การใชสทธซอ หนสามญทถอโดยบคคลภายนอก ทรพยเปนหนสามญ หนสามญ

ภาพ: ความสมพนธระหวางกาไรตอหนขนพนฐานและกาไรตอหนปรบลด

หลกเกณฑในการคานวณกาไรตอหนปรบลด ในการคานวณกาไรตอหนปรบลดสาหรบบรษททมโครงสรางทนแบบซบซอน บรษทจะตองสมมตเหตการณวาหนสามญเทยบเทาปรบลด เชน สทธทจะซอหนสามญ ใบสาคญแสดงสทธ หนกแปลงสภาพ หนบรมสทธแปลงสภาพ หลกทรพยเหลานเมอสมมตใหมการแปลงสภาพเปนหนสามญหรอใชสทธในการซอหนสามญแลว เหตการณดงกลาวจะมผลทาใหขอมลทใชในการคานวณกาไรตอหนเปลยนแปลงอยางไร โดยพจารณาดงน วธการสมมตวามการแปลงสภาพ เปนวธทสมมตวาไดมการนาหนสามญเทยบเทาประเภทหนกแปลงสภาพ และหนบรมสทธแปลงสภาพมาใชสทธแปลงสภาพเปนหนสามญ แยกพจารณาดงน หนกแปลงสภาพเปนหนสามญ โดยสมมตวาหนกไดมการแปลงสภาพเปนหนสามญตงแตตนงวด ยกเวนกรณทมการออกหนกระหวางงวด ดงนนจานวนหนสามญจะเพมขนเนองจากไดม

การแปลงสภาพและใหนบจานวนหนสามญทเพมขนเนองจากการแปลงสภาพเปนหนสามญเทยบเทาเตมหน นอกจากนนการแปลงสภาพหนกเปนหนสามญจะทาใหดอกเบยหนกลดลง เนองจากผถอหนกแปลงสภาพเปนผถอหนสามญ ถอไดวาเปลยนสถานะจากเจาหนเปนเจาของบรษท ดงนนจงไมตองจายดอกเบยหนก ในการคานวณกาไรตอหนปรบลด ใหนาดอกเบยหนก(สทธหลงภาษ) มาบวกกลบกบกาไรสทธ

คานยามเกยวกบกาไรตอหน

หนสามญ หมายถง ตราสารทนซงดอยสทธกวาตราสารทนประเภทอนทงหมด ตราสารทน หมายถง สญญาซงเปนหลกฐานแสดงถงสวนไดเสยคงเหลอในสนทรพย

ของกจการหลงจากหกหนสนทงหมดแลว หนสามญทถอโดย-บคคลภายนอก

หมายถง หนสามญทออกจาหนายในขณะนน หกหนสามญทไดรบคน

หนสามญไดรบคน หมายถง หนสามญทกจการจาหนายไปแลวแตในปจจบนไดรบคนมาไวในครอบครอง

หนสามญเทยบเทา หมายถง เครองมอทางการเงนหรอสญญาทอาจทาใหผถอหนไดรบสทธในหนสามญ

หนสามญเทยบเทา-ปรบลด

หมายถง หนสามญเทยบเทาททาใหกาไรตอหนขนพนฐานลดลง

ใบสาคญแสดงสทธ-ทจะเลอกซอหนหน

หมายถง เครองมอทางการเงนซงใหสทธแกผถอหนในการซอหนสามญดวยราคาตามสทธ

ราคาตามบญช หมายถง ราคาทผถอใบสาคญแสดงสทธทเลอกซอหนตองจายเพอแลกกบหนสามญ

เครองมอทางการเงน หมายถง สญญาซงมผลทาใหสนทรพยทางการเงนของกจการหนงและหนสนทางการเงนหรอตราสารทนของอกกจการเพมขนในเวลาเดยดกน

มลคายตธรรม หมายถง จานวนเงนทผซอและผขายตกลงแลกเปลยนสนทรพยกนใน

ขณะททงสองฝายมความรอบร และเตมใจในการแลกเปลยน และสามารถตอรองราคากนไดอยางเปนอสระในลกษณะของผ ทไมมการเกยวของกน

การปรบลด หมายถง การทกาไรตอหนลดลงหรอขาดทนตอหนเพมขน (Dilution) อนเนองมาจากขอสมมตวาเกดการเปลยนแปลงสภาพของตราสารแปลงสภาพ

การปรบเพม หมายถง การทกาไรตอเพมขนหรอขาดทนตอหนลดลง (Anti – dilution) อนเปนผลมาจากขอสมมตวามการแปลงสภาพของตราสารแปลงสภาพ กลาวคอ มการใชสทธหรอใบสาคญแสดงสทธหรอมการออกหนสามญเพอใหเปนไปตามเงอนไขทระบไว

สทธ หมายถง เครองมอทางการเงนทใหสทธแกผถอใบสาคญแสดงสทธในการซอหนสามญหรอรายการเทยบเทา

การเปดเผยขอมลรายการกาไรตอหนในงบการเงน กาไรตอหนขนพนฐานและกาไรตอหนปรบลดจะตองจดแสดงรายการและเปดเผยขอมลไวในงบกาไรขาดทนของทกงวดไมวาบรษทจะมผลขาดทนกตาม โดยกาไรตอหนขนพนฐานจะแสดงรายการตอจากกาไร(ขาดทน)สทธและตอดวยกาไรตอหนปรบลด หากบรษทใดมผลกาไรหรอขาดทนจากรายการพเศษตองแสดงแยกรายการกาไร(ขาดทน) จากกจกรรมตามปกต รายการ(พเศษ) และกาไร(ขาดทน)สทธทงกาไรตอหนปรบลด ตวอยาง กรณทบรษทไมมรายการพเศษ

บรษท เชยงใหม จากด

งบกาไรขาดทน (บางสวน) สาหรบป สนสดวนท 31 ธนวาคม 2551

หนวย : บาท

2551 2550 กาไรสทธ 2,000,000 1,500,000 กาไรตอหนพนฐาน 250 187.50 กาไรตอหนปรบลด 161.40 121.99

ตวอยาง กรณทบรษทมรายการพเศษ

บรษท เชยงใหม จากด

งบกาไรขาดทน (บางสวน) สาหรบป สนสดวนท 31 ธนวาคม 2551

หนวย : บาท 2551 2550

กาไร(ขาดทน) จากกจกรรมตามปกต 2,400,000 1,560,000 รายการพเศษ (สทธ) (400,000) (60,000) กาไรสทธ 2,000,000 1,500,000 กาไรตอหนพนฐาน กาไร(ขาดทน) จากกจกรรมปกต 300.00 195.00 รายการพเศษ (สทธ ) (50.00) (7.50) กาไรสทธ 250.00 187.50 กาไรตอหนปรบลด กาไร(ขาดทน) จากกจกรรมปกต 193.40 126.81 รายการพเศษ (สทธ ) (32.00) (4.82) กาไรสทธ 161.40 121.99

สรป กาไรตอหน หมายถง กาไรสทธหรอขาดทนสทธสาหรบงวดทเปนของหนสามญตอหน

กาไรตอหนม 2 ประเภท คอ

1. กาไรตอหนขนพนฐาน

2. กาไรตอหนปรบลด

โครงสรางทน แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ

1.โครงสรางทนแบบงาย

2.โครงสรางทนแบบซบซอน

โครงสรางทนแบบงาย คอ โครงสรางทนทประกอบดวยหนสามญชนดเดยว

โครงสรางทนแบบซบซอน คอ โครงสรางทนทประกอบดวยหนสามญและหนบรมสทธ

เทยบเทา

กาไรตอหนขนพนฐาน เปนกาไรตอหนทคานวณโดยไมนาหนสามญเทยบเทามาพจารณา

ดงสตร

1. สตรการคานวณกาไรตอหนขนพนฐาน กรณทบรษทมหนสามญชนดเดยว

กาไรตอหน = กาไรสทธจากการดาเนนงานปกต

จานวนหนสามญทอยในมบคคลภายนอก

2. สตรการคานวณตอหนขนพนฐาน กรณมหน 2 ชนด

กาไรตอหน = กาไรสทธจากการดาเนนงานตามปกต – เงนปนผลหนบรมสทธ (ถาม) จานวนหนสามญทอยในมอบคคลภายนอก

ในการคานวณหา จานวนหนสามญทอยในมอคนนอก หากจานวนหนมการเปลยนแปลง

ระหวางงวดบญช ใหคานวณหากาไรตอหนโดยใชวธถวเฉลยถวงนาหนก

กาไรตอหนปรบลด เปนการคานวณหากาไรตอหนโดยคานงถงหนสามญเทยบเทา ดงสตร

กาไรตอหนปรบลด = กาไรสทธสวนทเปนของหนสามญปรบดวยคาใชจาย

และ

รายไดสวนทเปนตราสารเทยบเทาหนสามญ (สทธ

ภาษ)

จานวนหนสามญถวเฉลยถวงนาหนกทอยในมอ

บคคลภายนอกรวม

หนสามญเทยบเทาปรบลดททาใหกาไรตอหนปรบลดมาก

ทสด

มาตรฐานการบญชฉบบท 38 กาหนดใหบรษทแสดงกาไรตอหนไวตอนทายของงบกาไร

ขาดทน

คาถามและแบบฝกหด 1. สวนของผถอหนของบรษท เฟองฟา จากด ณ วนท 31 ธนวาคม 25x3 มดงน (บาท) หนบรมสทธชนดสะสม 6% จดทะเบยน 10,000 หน ออกจาหนาย 5,000 หน มลคาหนละ 100 บาท 500,000 หนสามญจดทะเบยน 30,000 หน และออกจาหนายแลว 20,000 หน มลคาหนละ 100 บาท 2,000,000 สวนเกนมลคาหนสามญ 40,000 กาไรสะสม 500,000 รวมสวนของผถอหน 3,040,000 หนบรมสทธมมลคาทจะไดรบคนเมอเลกกจการหนละ 108 บาท โดยบรษทไมไดประกาศจายเงนปนผลจนถงปปจจบนเปนเวลา 2 ป ใหทา คานวณราคาตามบญชตอหนของบรษท ณ วนท 31 ธนวาคม 25x3

หนสามญ (15,000หน มลคาหนละ 100 บาท ออกจาหนาย 10,000 หน) 1,000,000.- หนสามญใหจอง 2,500 หน 200,000.- สวนเกนมลคาหนสามญ 12,000.- กาไรสะสม 400,000.- รวมสวนของผถอหน 1,720,000.-

ราคาตามบญชตอหนสามญ = สวนของผถอหนรวม จานวนหนสามญออกจาหนาย + จานวนหนสามญใหจอง

= 1,720,000

10,000 + 2,500 = 137.6 บาท

............................................................................................................................. 2. บรษท เอกรนทรจากด มกาไรสทธ 500,000 บาท และจานวนถวเฉลยถวงน าหนกของหนสามญทถอโดยบคคลภายนอก 40,000 หน ปกอนบรษทออกจาหนายหนบรมสทธมสทธแปลงสภาพเปนหนสามญไดในอตรา 1:1 หน ปจจบนยงไมมการใชสทธแปลงสภาพ อตราภาษเงนไดนตบคคล 30% ใหทา 1.คานวณหากาไรตอหนและแสดงกาไรตอหนในงบกาไรขาดทนของบรษท 2.คานวณผลปรบลดของหนบรมสทธแปลงสภาพ

การคานวณราคาตามบญชตอหน : สวนของผถอหนทงสน 3,040,000.- หก สวนของหนบรมสทธ: มลคาเมอเลกกจการ(5,000 หน x 108 บาท ) 540,000.- เงนปนผลคงคาง (2 x 6% x 500,000 ) 60,000.- 600,000.- เงนทนสวนของหนสามญ 2,440,000.- ราคาตามบญชตอหนบรมสทธ = สวนของผถอหนบรมสทธ

จานวนหนบรมสทธทถออยในมอผถอหน = 600,000

5,000 = 120 บาท

ราคาตามบญชตอหนสามญ = รวมสวนของผถอหน – สวนของผถอหนบรมสทธ จานวนหนสามญทถออยในมอผถอหน = 3,040,000 – 60,000 20,000 = 122 บาท

................................................................................................................................ 3.ป 25x1 บรษท ทองเอก จากด มกาไรสทธ 750,000 บาท และประกาศจายเงนปนผลใหกบผ ถอหนบรมสทธ 95,000 บาท จานวนหนสามญตนป 10,000 หน ระหวางปมการเปลยนแปลงดงน กมภาพนธ 1 ออกหนสามญปนผล 2,000 หน เมษายน 1 ออกจาหนายหนสามญเพม 5,000 หน มถนายน 1 แตกหนสามญในอตรา1หนตอ 4 หนใหม สงหาคม 1 ซอหนสามญคนมา 3,000 หน ใหทา คานวณกาไรตอหนสาหรบป 25x1

1.กาไรตอหนขนพนฐาน = กาไรสทธจากการดาเนนงานตามปกต – เงนปนผลหนบรมสทธ จานวนหนสามญทถออยในมอผถอหนถวเฉลยถาวนาหนก = 50,000 - ( 1,000,000 x 8%) 40,000 = 10.50 บาท

บรษท เอกรนทร จากด

งบกาไรขาดทน (บางสวน) สาหรบป สนสดวนท 31 ธนวาคม 25xx

หนวย:บาท กาไรสทธ 500,000.-

กาไรตอหนขนพนฐาน 10.50 2. ผลปรบลดจากหนบรมสทธแปลงสภาพ

= เงนปนผลหนบรมสทธทลดลงจากการแปลงสภาพ จานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทเพมขนจากการแปลงสภาพหนบรมสทธ = 56,000 10,00

= 5.6 บาท การคานวณ: หนบรมสทธแปลงสภาพชนดสะสม 8% เงนปนผลหนบรมสทธ (1,000,000 x 8% ) 80,000.- หก ภาษเงนได (80,000 x 30% ) 24,000.- เงนปนผลจาย 56,000.- จานวนหนสามญทออกใหในการแปลงสภาพหนบรมสทธ ( หนบรมสทธ 1,000 หน x 1 หน) 10,000 หน

.................................................................................................................

Earnings per Share Investors often are interested in measures of profitability on pre share basis.

While there are several such measures, perhaps the most widely used figure is earnings per share. When a company has no potentially dilutive securities outstanding, the earnings per share ratio is calculated by net income minus senior claims on earnings, such as dividends on preferred stock, by the weighted average number of common stock shares outstanding during the period. When potentially dilutive securities, such as stock options, stock warrants, and convertible securities, are outstanding, analysts mey need to calculate two earnings per share figures: (1) basic earnings per share and (2) diluted earnings per share. Commex Company has potentially dilutive securities outstanding - for example, the$ 4.75 cumulative convertible preferred stock – so it reports both basic earnings per share and diluted earnings per share for 1998 (see Exhibit 5 – 18).

Care must be exercised in relying on the earnings per share figure. Earnings per share may by increased simply by reducing the number of shares outstanding. In addition, as with all per share figures, too much emphasis may be placed on performance with respect to a single share of stock, and not enough on total company operationas and profitability

Price – Earnings Ratio The price – earnings ratio (P/E) is the market price of a share of stock

divided by earnings per share. Assuming The Wall Street Journal reported a December 31, 1668, closings ratio would be calculated as follows :

Price – earnings ratio = Market price per share Earnings per share

= $22.875 $2.17 = 10.54 The trend of the price - earnings ratio is indication of the long – term growth

potential of a company. A rising price – earnings ratio reflects a favorable doubt about a company’s growth potential.

Book Value per Share Book value per share equals common stackholders’ equity divided by the

number of common shares outstanding at the end of the period. Common stocholders’equity is total stackholders’ equity minus any preferred stockholders claims, such as stock, or preferred stock participation rights.

Commex’s 1998 book value per share is calculated as follows : Book value = Common stackholders’ equity per share Number of common share outstanding

= Total stackholders’ equity - preferred stockholders claim Number of common share = $509,992,000 - $101,414,500 11,089,956 shares = $408,577,500a

11,089,956 shares

= $36.84 per share aAs of 12/31/98, Commex,s preferred shares had an aggregate liquidation value of $ 101,414,500 (see Exhibit 5-17 ).

Although book value per share is quoted often for common stock can be found regularly in supplementary schedules to annual financial statements (see, for example, Commex ’s five – year summary data in Exhibit 5 – 13 ), normally it is not a good measure of the economic or market value of a share of common stock. Because modified historical cost accounting practices typically do not yield market – based value for net assets, only under unusual circumstances will book value per share be a reasonable approximation of the economic value of a share of stock. Only when a company has just started operations or is being accounted for on a liquidation basic is book value likely to be close to economic or market value.

แบบฝกหด ขอ 1. A Company hes the following changes in common stock shres outstanding for the period

Data Share changes Jan 1 Beginning balance 90,000 April 1 Issued 30,000 shares for cash July 1 Purchased 39,000 shares November 1 Issued 60,000 shares fort cash Compuny weighted average number of shares outstanding

ขอ 2.B Company hes 100,000 shares outstanding on January 1 and issued 20,000 shares for cash on March 1. June 1. the company issued 60,000 additional shares (50% stock dividend). November 1 the company issued 30,000 shares for cash. Company wighted average number of shares outstanding. ขอ 3. C Company earned net income of $300,000 in 20x2 and had 100,000 shares of common stock outstanding throughout the year. Also outstanding all year was $400,000 of 10% bonds, which are convertible into 16,000 shares of common. C’s tax rate is 30%. Compute C’s 20x2 diluted EPS.

ขอ 4. D Company reported net income of $400,000 in 20x2 and had 50,000 shares of common stock outstanding throughout the year. Also outstanding all year were 5,000 shares of cumulative preferred stock, each convertible into 2 shares of common. The preferred stock pays an annual dividend of $5 per share. D’s tax rate is 30%. Computed D’s 20x2 diluted EPS. ขอ 5. E Corp. reported net income of $300,000 in 20x2 and had 200,000 shares of common stock outstanding throughout the year. Also outstanding all year were 30,000 options to purchase common stock at $10 per share. The average maket price of the stock during the year was $15. Compute dilute diluted EPS. ขอ 6. The 20x2 income statement of F Corp. showed net income of $180,000 and an extraordinary loss of $ 120,000. F had 50,000 shares of common stock outstanding all year. Prepare F’s income statement presentation of EPS. ขอ 7. I Co. has income before extraordinary item of $580,000 and an extraordinary gain, net of tax of $240,000. In addition,it has declared preferred dividends of $1 per share on 100,000 shares of preferred stock outstanding. I Col also has the following changes in ist common stock shares outstanding during 20x2

Data Share changes Jan 1 Beginning balance 180,000 May 1 Purchased 30,000 treasury shares July 1 Issued 300,000 additional shared (3 for 1 stock split) December 31 Issued 50,000 shares for cash Compute basic earnings per share, with extraordinary

ขอ 8. J Corp.has net income for the period of $100,000. The average number of shares outstanding for the period was 25,000 shares. Theaverage market price of the common stock during the year was $ 15. Thepotential ordinary share at the beginning of the period ard as follows.

1. Convertible preferred shares : Cumulative, 10,000 shares. Dividends for the period and $18,000. 2 convertible preferred shares can covert yo 1 common share.

2. Convertible bond : 20,000 shares. Interest expense for the period is $30,000 with related tax of $ 9,000. The Convertible bonds can convert to 15,000 common shares.

3. Warrant:4,500 shares with the warrant price of $10 per share. Compute basic EPS and diluted EPS.;

ขอ 1. บรษท เอ จากด มการเปลยนแปลงหนสามญ ระหวางป ดงตอไปน วนท การเปลยนแปลงหน มกราคม 1 ยอดยกมา 90,000 เมษายน 1 ออกหนสามญเพม 30,000 พฤษภาคม 1 ซอหน 39,000 พฤษจกายน ออกหนสามญเพม 60,000 ใหคานวณหาจานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญ ขอ 2. บรษท บ จากด มหนสามญ ณ วนท 1 พฤษภาคม จานวน 100,000 หน และออกหนสามญเพม 20,000 หน ณ วนท 1 มนาคม วนท 1 มถนายน บรษทไดจองหนเพม (50% ของหนปนผล) วนท 1 พฤษจกายน บรษทมหนสามญ 30,000 หน ใหคานวณหาจานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญ ขอ 3. บรษท ซ จากด มกาไรสทธ ในป 25x2 300,000 บาท และมหนสามญ 100,000 หน ตลอดทงปมหนคางชาระ 400,000 บาท เปน 10% ของหนก ซงแปลงสภาพปน 16,000 หนสามญ อตราภาษเงนไดนตบคล 30% ใหคานวณหากาไรตอหนปรบบลด ในป 25x2

ขอ 4. บรษท ด จากด รายงานกาไรสทธ 400,000 บาท ในป 25x2 และมหนสามญ 50,000หน ตลอดปเสนอหนเพม 50,000 หน แปลงสภาพเปน 2 หนสามญ เสนอจายเงนปนผลรายป 5 บาทตอหนอตราภาษเงนไดนตบคล 30% ใหคานวณหากาไรตอหนปรบลด ในป 25x2 ขอ 5. บรษท อ จากด รายงานกาไรสทธ 300,000 บาท ในป 25x2 และมหนสามญ 200,000 หน บรษทออกสทธในการซอหนสามญ 30,000 หน ในราคาหนละ 10 บาท ราคาตลาดของหนระหวางป เทากบ 5 บาท ใหคานวณหากาไรตอหนปลบลด ในป 25x2 ขอ 6. งบกาไรขาดทนในป 25x2 ของบรษท เอฟ จากด แสดงกาไรสทธ 480,000 บาท และขาดทนจากรายการพเศษ 120,000 บาท บรษทมหนสามญ 50,000 หน ใหแสดงกาไรตอหนในงบกาไรขาดทน ขอ7. บรษท ไอ จากดมกาไรกอนรายการพเศษ 580,000 บาท กาไรจากรายการพเศษ มภาษเงนไดสทธ 240,000 บาท แสดงเงนปนผล 1 บาท ตอ 100,000 หนสามญ บรษทตองแปลงสภาพหนสามญประจาป วนท รายการ จานวนหนสามญ มกราคม 1 ยอดยกมา 180,000 พฤษภาคม 1 ซอหนคนมา (30,000) 150,000 กรกฎาคม 1 แตกหนในอตรา 3:1 300,000 450,000 ธนวาคม 31 ออกหนสามญเพม 50,000 ยอดคงเหลอสนป 400,000 ใหคานวณหากาไรตอหนขนพนฐาน และรายการพเศษ

ขอ 8. บรษท เจ จากด มกาไรสทธ ระหวางป 100,000 บาท จานวนหนสามญถวเฉลย 25,000 หน ราคาตลาดถวเฉลยของหนสามญระหวางป 15 บาท 1) หนแปลงสภาพ ออกหนเพม 10,000 หน เงนปนผลระหวางป 18,000 บาท หนกสามารถ

แปลงสภาพได 1 หนสามญ 2) หนแปลงสภาพ 20,000 หน ดอกเบยจายระหวางป 30,000 บาท มภาษ 9,000 บาท หนก

แปลงสภาพเปน 15,000 หนสามญ 3) ใบแสดงสทธ 4,500 หน ราคาใบแสดงสทธ 10 บาทตอหน ใหคานวณหากาไรตอหนขนพนฐาน และกาไรตอหนปรบลด

บรรณานกรม

คะนงนจ นรมตเจยรพนธ. การบญชชนกลาง 2 . ภเกต: โรงพมพมหาวทยาลยราชภฏภเกต ,2548 ชาตร สทธเดช. การบญชชนกลาง 2. กรงเทพ: บรษท พฒนาวชาการ จากด , 2549 ปรชาต มณมย. การบญชนกลาง 2. ตรง:โรงพมพกรนออฟเซต เพรส ,2549 พรรนภา รอดวรรระ และคณะ. การบญชชนกลาง 2. กรงเทพ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2550 สวสด พมภกด และคณะ. การบญชชนกลาง 2. กรงเทพ : บรษท พฒนาวชาการ จากด , 2547 สรศกด รชชศานต. การบญชชนกลาง 2. เชยงใหม: โรงพมพมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม , 2547

Ronald W.Hilton. Intermediate Accounting 2. McGraw – Hill Inc., 2006