ความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบและความสข

ในการท างานของพยาบาล โดยมพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ

: กรณศกษาโรงพยาบาลมหาวทยาลย

ในก ากบของรฐแหงหนง

โดย

นางอารญา เฮงทวทรพยสร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ ภาควชาจตวทยา คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบและความสข

ในการท างานของพยาบาล โดยมพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ

: กรณศกษาโรงพยาบาลมหาวทยาลย

ในก ากบของรฐแหงหนง

โดย

นางอารญา เฮงทวทรพยสร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ ภาควชาจตวทยา คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ORGANIZATIONAL COMMITMENT, BIG FIVE PERSONALITY AND JOY AT WORK OF NURSES WITH ORGANIZATIONAL

CITIZENSHIP BEHAVIOR AS A MEDIATING VARIABLE : A CASE STUDY OF A GOVERNMENT UNIVERSITY

HOSPITAL

BY

MRS. ARIYA HENGTHAVEESAPSIRI

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS

FOR THE DEGREE OF MASTER DEGREE OF ARTS IN INDUSTRIAL AND ORGANIZATIONAL PSYCHOLOGY

DEPARMENT OF PSYCHOLOGY FACALTY OF LIBERAL ARTS THAMMASAT UNIVERSITY

ACADEMIC YEAR 2015

COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

(1)

หวขอวทยานพนธ ความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ และความสขในการท างานของพยาบาล โดยมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ: กรณศกษาโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง

ชอผเขยน นางอารญา เฮงทวทรพยสร ชอปรญญา ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ

คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ศาสตราจารย ดร.ศรเรอน แกวกงวาล ปการศกษา 2558

บทคดยอ

การวจยครงน ศกษาความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ และความสขในการท างานของพยาบาล โดยมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ : กรณศกษาโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง กลมตวอยางเปนพยาบาลระดบปฏบตการในโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง จ านวน 360 คน เครองมอในการศกษา คอ (1) แบบสอบถามความผกพนตอองคการ (2) แบบสอบถามบคลกภาพหาองคประกอบ (3) แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และ (4) แบบสอบถามความสขในการท างาน สถตในการวเคราะหขอมล คอ การวเคราะหสหสมพนธแบบเพยรสน การวเคราะหการถดถอย และสถตทดสอบ Z ตามวธของ โซเบล (Sobel, 1982) ผลการวจยสรปไดดงน 1. ผลการวเคราะหสหสมพนธแบบเพยรสน

1.1 ความผกพนตอองคการโดยรวมและรายดาน ไดแก ความผกพนตอองคการดานจตใจ ความผกพนตอองคการดานการคงอย และความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .598, p < .01; r = .514, p < .01; r = .445, p < .01; และ r = .544, p < .01 ตามล าดบ)

1.2 บคลกภาพหาองคประกอบรายดาน ไดแก บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านก มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .485, p < .01; r = .138, p < .01; r = .395,

(2)

p < .01 และ r = .482, p < .01 ตามล าดบ) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน (r = -.291, p < .01)

1.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมและรายดาน ไดแก พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ พฤตกรรมการค านงถงผอน พฤตกรรมการอดทนอดกลน พฤตกรรมการใหความรวมมอ พฤตกรรมการส านกในหนาท มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .748, p < .01; r = .673, p < .01; r = .452, p < .01; r = .598, p < .01; r = .694, p < .01 และ r = .552, p < .01 ตามล าดบ)

2. ผลการทดสอบความเปนตวแปรสอของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 2.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอบางสวนระหวางความ

ผกพนตอองคการโดยรวมกบความสขในการท างาน (z = 9.837, p < .01) โดยเปนตวแปรสอบางสวนของความผกพนตอองคการดานจตใจ ความผกพนตอองคการดานการคงอย และความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานกบความสขในการท างาน (z = 9.204, p < .01; z = 7.349 และ z = 9.482, p < .01 ตามล าดบ) 2.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอบางสวนระหวางบคลกภาพแบบหวนไหว และบคลกภาพแบบแสดงตวกบความสขในการท างาน (z = -5.120, p < .01 และ z = 7.707, p < .01 ตามล าดบ) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอสมบรณระหวางบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกกบความสขในการท างาน (z = 3.191, p < .01; z = 9.675, p < .01 และ z = 10.417, p < .01 ตามล าดบ)

ผลการศกษาครงนแสดงใหเหนวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรส าคญในการสงผลใหพนกงานในองคการมความสขในการท างาน เพราะนอกจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการจะมความสมพนธกบความสขในการท างานแลว พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการยงเปนตวแปรสงผานของความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ กบความสขในการท างาน ดงนน องคการควรใหความส าคญและสงเสรมการเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในแตละองคประกอบ อนจะสงผลใหพยาบาลมความสขในการท างานเพมมากขน

ค าส าคญ: ความผกพนตอองคการ, บคลกภาพหาองคประกอบ,

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ, ความสขในการท างาน

(3)

Thesis Title Organizational Commitment, Big Five Personality and Joy at Work of Nurses with Organizational Citizenship Behavior as a Mediating Variable: A Case Study of a Government University Hospital

Author MRS. Ariya Hengthaveesapsiri Degree Master of Arts Department/Faculty/University Industrial and Organizational Psychology

Faculty of Arts Thammasat University

Thesis Advisor Prof. Dr.Sriruen Kaewkungwal Academic Years 2015

ABSTRACT

This research is to study organizational commitment, Big Five personality and joy at work of nurses with organizational citizenship behavior as a mediating variable : A case study of a government university hospital. Sample consists of 360 nurses. Research instruments are: (1) organizational commitment test (2) Big Five personality test (3) organizational citizenship behavior test and (4) joy at work test. Statistical analysis is Person’s product moment correlation coefficient, regression analysis and Zobel’s Z-test. The results of the study are as follows:

1. Analysis of Pearson’s correlation. : 1.1 Overall organizational commitment and every factor of organizational commitment e.g. on affective commitment, continuance commitment and normative commitment positively and significantly correlate with joy at work (r = .598, p < .01; r = .514, p < .01; r = .445, p < .01; and r = .544, p < .01 respectively).

1.2 Some factors of Big Five personality such as on extraversion, openness to experience, agreeableness and conscientiousness positively correlate with joy at work (r = .485, p < .01; r = .138, p < .01; r = .395, p < .01 and r = .482, p < .01 respectively). Neuroticism negatively correlate with joy at work (r = -.291, p < .01).

(4)

1.3 Overall organizational citizenship behavior and every factors of organizational citizenship behavior e.g. on altruism, courtesy, sportsmanship, civic virtue and conscientiousness positively correlate with joy at work (r = .748, p < .01; r = .673, p < .01; r = .452, p < .01; r = .598, p < .01; r = .694, p < .01 and r = .552, p < .01 respectively).

2. Analysis of organizational citizenship behavior as a mediating variable. : 2.1 organizational citizenship behavior is a partial mediator variable of

overall organizational commitment with joy at work (z = 9.837, p < .01). It shows a partial mediator variable of affective commitment, continuance commitment, and normative commitment with joy at work (z = 9.204, p < .01; z = 7.349 and z = 9.482, p < .01 respectively).

2.2 organizational citizenship behavior is a partial mediator variable of neuroticism and extraversion with joy at work (z = -5.120, p < .01 and z = 7.707, p < .01 respectively). Organizational citizenship behavior is a complete mediator variable of openness to experience, agreeableness and conscientiousness with joy at work (z = 3.191, p < .01; z = 9.675, p < .01 and z = 10.417, p < .01 respectively)

Results of this study reveal that organizational citizenship behavior is an important variable in promoting joy at work because it correlates significantly with joy at work. It is also a mediator variable on organizational commitment and Big Five personality with joy at work. Therefore organization should emphasize and promote organizational citizenship behavior in every dimension which will affect to increase joy at work of nurses. Keywords: Organizational Commitment, Big Five Personality,

Organizational Citizenship Behavior, Joy at Work

(5)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไดดวยด จากความกรณาเปนอยางสงของ ศาสตราจารย ดร.ศรเรอน แกวกงวาล กรรมการและอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทไดใหค าปรกษาและค าแนะน าอนเปนประโยชนอยางยงตอการท าวทยานพนธ รองศาสตราจารยสเมธ สมภกด ทกรณารบเปนประธานกรรมการวทยานพนธ ใหค าปรกษาทางดานสถตทใชในการวจย และกระบวนการด าเนนการวจย อาจารย ดร.นราเขต ยมสข ทกรณารบเปนกรรมการวทยานพนธ ใหค าปรกษาในดานแนวคดทใชในการวจย ผชวยศาสตรจารยวรสดา ศรพยคฆ ทกรณาตรวจบทคดยอภาษาองกฤษฉบบน ขอขอบพระคณ อาจารยทกทานทไดถายทอดความรอนเปนประโยชนในดานการเรยนและการท างานโดยเฉพาะอาจารยพฒนกจ ชอบท ากจ และอาจารยบรชย อศวทวบญ ทจดอบรมเพอใหนกศกษาเขาใจกระบวนการท าวทยานพนธและสามารถน าปฏบตไดจรง

ขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย นพ.ประสงค ตนมหาสมทร คณองคณา คณวรทยา คณกฤษณา คณสารณ ทใหโอกาสและใหก าลงใจในการท าวทยานพนธ ขอขอบพระคณ ผทรงคณวฒทกรณาใหค าปรกษาและพฒนาเครองมอทใชในการวจย ขอขอบพระคณพนองเพอนพยาบาลผ เขารวมวจยทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามอนเปนประโยชนในการท าวทยานพนธเปนอยางด

ขอขอบคณ คณอรรณพ คณภาณมาศ และคณธนพร ทใหค าปรกษาเรองกระบวนการการท าวทยานพนธ ขอขอบคณ คณพงศธร คณบรพตร และคณศขรน ทแนะน าเรองสถตทกขนตอน ขอขอบคณ คณศวากร คณสพรรณษา คณกตตศกด คณกมลรตนและคณทวาพร ทไดดแลเรองอาหาร การเดนทาง และใหก าลงใจโดยเฉพาะตอนสอบ ขอขอบคณ คณวชระ คณเกรกเกยรต คณอาภาพร และคณสทตตา ทชวยกขอมลและลงโปรแกรมการใชงานคอมพวเตอร ขอขอบคณ เพอน MIOP รน 23 รนพและรนนอง MIOP ทกคน ทเปนก าลงใจทด ขอขอบคณ คณจรยา เจาหนาทโครงการฯ ทคอยประสานงานและอ านวยความสะดวกตลอดกระบวนการ

ทายทสด ขอกราบขอบพระคณ ก าลงใจจากคณพอเหมอน คณแมใสแกว คณสราวธ คณศรเสาวลกษณ คณสนย พงประโคน คณวมล เหลองทอง และคณวรวฒ เฮงทวทรพยสร ทใหการดแลเอาใจใส และคอยชวยเหลอในทกดาน จนท าใหวทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไดดวยด และขอขอบพระคณทกทานมา ณ โอกาสน

นางอารญา เฮงทวทรพยสร

(6)

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (3) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญตาราง (10) สารบญภาพ (13) บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 5 1.3 สมมตฐานการวจย 6 1.4 ขอบเขตการวจย 8 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบในการวจย 10 1.6 ค านยามศพททใชในการวจย 11

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 15

2.1 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความผกพนตอองคการ 15 2.1.1 ความหมายของความผกพนตอองคการ 15 2.1.2 แนวคดและทฤษฎของความผกพนตอองคการ 17

2.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบบคลกภาพหาองคประกอบ 22

(7)

2.2.1 ความหมายของบคลกภาพ 22 2.2.2 แนวคดและทฤษฎของบคลกภาพ 23 2.2.3 แนวคดของบคลกภาพหาองคประกอบ 31

2.3 แนวคดและทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 46 2.3.1 ความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 46 2.3.2 แนวคดและทฤษฎของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 49 2.4 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความสขในการท างาน 56

2.4.1 ความหมายของความสข 56 2.4.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความสข 57

2.4.3 ความหมายของความสขในการท างาน 60 2.4.4 แนวคดและทฤษฎของความสขในการท างาน 63

2.5 งานวจยทเกยวของ 68 2.5.1 ความผกพนตอองคการและความสขในการท างาน 68 2.5.2 บคลกภาพหาองคประกอบและความสขในการท างาน 71 2.5.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและความสขในการท างาน 77 2.5.4 ความผกพนตอองคการและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 80 2.5.5 บคลกภาพหาองคประกอบและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 86

2.6 เหตผลในการตงสมมตฐานการวจย 91 2.6.1 ความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างาน 91 2.6.2 ความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างาน 93 2.6.3 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 96 กบความสขในการท างาน 2.6.4 ความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ 98 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและความสขในการท างาน 2.6.5 ความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบ 103 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและความสขในการท างาน

2.7 กรอบแนวคดในการวจย 110

บทท 3 วธการวจย 111

3.1 ประชากรและกลมตวอยางในการวจย 111

(8)

3.2 ตวแปรทใชในการวจย 113 3.3 เครองมอทใชในการวจย 117 3.4 การสรางและพฒนาแบบสอบถาม 118

3.4.1 แบบสอบถามความผกพนตอองคการ 118 3.4.2 แบบสอบถามบคลกภาพหาองคประกอบ 121 3.4.3 แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 124 3.4.4 แบบสอบถามความสขในการท างาน 127

3.5 การเกบรวบรวมขอมล 131 3.6 การวเคราะหขอมล 131

บทท 4 ผลการวจย 149

4.1 ขอมลลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง 149 4.2 สถตเชงพรรณนาของตวแปร 151 4.3 การทดสอบสมมตฐานการวจย 153

4.3.1 สมมตฐานการวจยท 1 153 4.3.2 สมมตฐานการวจยท 2 156 4.3.3 สมมตฐานการวจยท 3 159 4.3.4 สมมตฐานการวจยท 4 163 4.3.5 สมมตฐานการวจยท 5 169

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ 180

5.1 สรปและอภปรายผลการวจย 185 5.1.1 วเคราะหความผกพนตอองคการ 185 5.1.2 วเคราะหบคลกภาพหาองคประกอบ 187 5.1.3 วเคราะหพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 190

5.1.4 วเคราะหความสขในการท างาน 192

(9)

5.2 อภปรายสมมตฐาน 193 5.2.1 สมมตฐานการวจยท 1 193 5.2.2 สมมตฐานการวจยท 2 196 5.2.3 สมมตฐานการวจยท 3 199 5.2.4 สมมตฐานการวจยท 4 203 5.2.5 สมมตฐานการวจยท 5 209

5.3 ขอเสนอแนะ 219 รายการอางอง 221 ภาคผนวก

ภาคผนวก ก เครองมอทใชในการวจย 234 ภาคผนวก ข รายชอผทรงคณวฒ 246 ภาคผนวก ค การหาคาอตราสวนความเทยงตรงตามเนอหา 247 ภาคผนวก ง คาอตราสวนความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity Ratio; 249 CVR) คาอ านาจจ าแนก (Discrimination Power) และ

คาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม ภาคผนวก จ เกณฑการแปลผลคาสมประสทธสหสมพนธ 261

ประวตผเขยน 262

(10)

สารบญตาราง ตารางท หนา 2.1 แสดง 16 องคประกอบลกษณะนสยทเปนโครงสรางพนฐานของบคลกภาพ 33 2.2 แสดงบคลกภาพหาองคประกอบ 37 2.3 แสดงลกษณะองคประกอบของบคลกภาพแบบหวนไหว 41 2.4 แสดงลกษณะองคประกอบของบคลกภาพแบบแสดงตว 42 2.5 แสดงลกษณะองคประกอบของบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ 43 2.6 แสดงลกษณะองคประกอบของบคลกภาพแบบประนประนอม 44 2.7 แสดงลกษณะองคประกอบของบคลกภาพแบบมจตส านก 45 3.1 แสดงรายชอหนวยงาน ประชากรและขนาดตวอยางในการวจย 113 3.2 แสดงจ านวนขอค าถามเชงบวกและเชงลบของแบบสอบถาม 118 ความผกพนตอองคการ 3.3 แสดงระดบคะแนนและระดบความคดเหนของแบบสอบถาม 119 ความผกพนตอองคการ 3.4 แสดงการแปลผลของระดบคะแนนเฉลยของแบบสอบถาม 120 ความผกพนตอองคการ 3.5 แสดงคาความเชอมนของแบบสอบถามบคลกภาพหาองคประกอบ 121 3.6 แสดงจ านวนขอค าถามเชงบวกและเชงลบของแบบสอบถาม 122 บคลกภาพหาองคประกอบ 3.7 แสดงระดบคะแนนและระดบความคดเหนของแบบสอบถาม 123 บคลกภาพหาองคประกอบ 3.8 แสดงการแปลผลของระดบคะแนนเฉลยของแบบสอบถาม 124 บคลกภาพหาองคประกอบ 3.9 แสดงจ านวนขอค าถามเชงบวกและเชงลบของแบบสอบถาม 125 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 3.10 แสดงระดบคะแนนและระดบความคดเหนของแบบสอบถาม 125 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 3.11 แสดงการแปลผลของระดบคะแนนเฉลยของแบบสอบถาม 126 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

(11)

3.12 แสดงจ านวนขอค าถามเชงบวกและเชงลบของแบบสอบถาม 128 ความสขในการท างาน 3.13 แสดงระดบคะแนนและระดบความคดเหนของแบบสอบถาม 128 ความสขในการท างาน 3.14 แสดงการแปลผลของระดบคะแนนเฉลยของแบบสอบถาม 129 ความสขในการท างาน 3.15 แสดงการสรปสมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ 140 4.1 แสดงคาจ านวนและรอยละของลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง 149 4.2 แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของตวแปร 151 4.3 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ 154 กบความสขในการท างาน 4.4 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบ 157 กบความสขในการท างาน 4.5 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 161 กบความสขในการท างาน 4.6 แสดงคาสมประสทธการถดถอย และคาสถต จากการทดสอบ 163 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในการเปนตวแปรสอระหวาง ความผกพนตอองคการกบความสขในการท างาน 4.7 แสดงคาสมประสทธการถดถอย และคาสถต จากการทดสอบ 170 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในการเปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพแบบหวนไหวกบความสขในการท างาน 4.8 แสดงคาสมประสทธการถดถอย และคาสถต จากการทดสอบ 172 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในการเปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพแบบแสดงตวกบความสขในการท างาน 4.9 แสดงคาสมประสทธการถดถอย และคาสถต จากการทดสอบ 174 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในการเปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างาน 4.10 แสดงคาสมประสทธการถดถอย และคาสถต จากการทดสอบ 176 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในการเปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพแบบประนประนอมกบความสขในการท างาน

(12)

4.11 แสดงคาสมประสทธการถดถอย และคาสถต จากการทดสอบ 178 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในการเปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพแบบมจตส านกกบความสขในการท างาน 5.1 แสดงการสรปผลการทดสอบสมมตฐานการวจย 182

(13)

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2.1 แสดง 2 มตบคลกภาพของไอแซงค 35 2.2 แสดงรปแบบบคลกภาพหาองคประกอบ 38 3.1 แสดงการสงผลโดยรวมระหวางตวแปรตน X ไปสตวแปรตาม Y 133 (Total Effect หรอ c) 3.2 แสดงการสงผลทางตรงระหวางตวแปรตน X ไปสตวแปรตาม Y 134 (Direct Effect หรอ c') และการสงผลทางออมของตวแปรตน X ผานตวแปรสอ M สตวแปรตาม Y (Indirect Effect หรอ a*b) 5.1 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากความผกพนตอองคการโดยรวม 203 ไปสความสขในการท างานโดยรวม 5.2 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากความผกพนตอองคการโดยรวม 204 ไปสความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b) 5.3 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากความผกพนตอองคการดานจตใจ 204 ไปสความสขในการท างานโดยรวม 5.4 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากความผกพนตอองคการดานจตใจ 205 ไปสความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b) 5.5 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากความผกพนตอองคการดานการคงอย 205 ไปสความสขในการท างานโดยรวม 5.6 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากความผกพนตอองคการดานการคงอย 206 ไปสความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b) 5.7 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน 206 ไปสความสขในการท างานโดยรวม 5.8 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน 207 ไปสความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b)

(14)

5.9 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากบคลกภาพแบบหวนไหว 210 ไปสความสขในการท างานโดยรวม 5.10 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากบคลกภาพแบบหวนไหว 211 ไปสความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b) 5.11 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากบคลกภาพแบบแสดงตวไปส 211 ความสขในการท างานโดยรวม 5.12 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากบคลกภาพแบบแสดงตวไปส 212 ความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b) 5.13 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไปส 212 ความสขในการท างานโดยรวม 5.14 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไปส 213 ความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b) 5.15 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากบคลกภาพแบบประนประนอม 213 ไปสความสขในการท างานโดยรวม 5.16 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากบคลกภาพแบบประนประนอม 214 ไปสความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b) 5.17 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากบคลกภาพแบบมจตส านกไปส 214 ไปสความสขในการท างานโดยรวม 5.18 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากบคลกภาพแบบมจตส านกไปส 215 ความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b)

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

นโยบายสถานบรการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC: ASEAN Economic Community) ในปพ.ศ.2558 เปนนโยบายทรฐบาลใหความส าคญ โดยมเปาหมายในการพฒนาคณภาพดานบรการ ซงมการลงทนดานบรการถงรอยละ 70 เปนการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยในเวทอาเซยนและเวทโลก ภายใตวสยทศนของประเทศไทยทเปนสมาชกทเขมแขง และสนบสนนคณภาพทดของประชาชนอาเซยน 10 ประเทศ (ไทย พมา ลาว เวยดนาม มาเลเซย สงคโปร อนโดนเซย ฟลปปนส กมพชา และบรไน) ซงมประชากรรวม 500 ลานคน นอกจากจะท าใหคนไทยอยดกนด มความเสมอภาคและเปนธรรม ในการเขารวมสมาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยอาเซยนเปนตลาดและฐานการผลตรวมกน แลวยงท าใหมการเคลอนยายสนคาและบรการ การลงทน และแรงงานฝมออยางเสร ซงในดานสขภาพตองรบมอกบผลกระทบดานบรการทางการแพทย การควบคมมาตรฐานบรการสขภาพ สนคาสขภาพ การพฒนาคณภาพก าลงคน ซงบรการทางการแพทยของประเทศไทยไดรบการยอมรบวามศกยภาพสงในกลมประเทศอาเซยน รวมทงการบรการสงเสรมสขภาพ เชน สปา นวดแผนไทย และธรกจความงาม เปนตน (กรงเทพธรกจ, 2558)

กระทรวงสาธารณสขไดจดท าขอตกลงอาเซยนในเรองคณสมบตทางวชาชพ เรยกวา เอมอารเอ (MRA: Mutual Recognition Arrangement) เพอความสะดวกในการขอใบอนญาตประกอบวชาชพของบคลากรดานสขภาพ ไดลงนาม 3 สาขาวชาชพ คอ แพทย ทนตแพทย และพยาบาล แลวจะเพมอก 7 สาขาวชาชพ คอ การแกไขความผดปกตของการสอความหมาย กจกรรมบ าบด เทคโนโลยหวใจและทรวงอก รงสเทคนค จตวทยาคลนก กายอปกรณ การแพทยแผนจน รวมถง 2 ศาสตร คอ ทศนมาตรศาสตร (ผประกอบวชาชพดานการตรวจวดสายตา) และศาสตรไคโรแพรคตก (จดกระดก) ซงเปนการคมครองใหประชาชนใหไดรบบรการทมมาตรฐานความปลอดภย และในดานมาตรฐานของสถานพยาบาลในประเทศไทยทงสงกดภาครฐและเอกชน กระทรวงสาธารณสขไดเรงพฒนาใหทกแหงตองผานเกณฑทจ าเปน 4 ดาน คอ (1) ดานความปลอดภย (2) ดานความสะอาดของสถานท (3) ดานคณภาพมาตรฐานเครองมอบรการทางการแพทย ซงตองมประสทธภาพและมการสอบเทยบความเทยงตรงของเครองมอ (4) ดานแพทยตาม

2

มาตรฐานสากล มความพรอมใหบรการทงภาวะปกตและฉกเฉน ตองมระบบใหความรดานสขภาพแกประชาชน สรางพฤตกรรมการมสขภาพดไมเจบปวย ใหความรการปฏบตตวหลงเจบปวยเพอปองกนโรคแทรกซอน และมาตรฐานดานการรกษาพยาบาล โดยปพ .ศ.2556 มโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสขทผานเกณฑแลว 152 แหง และปพ.ศ.2558 มการพฒนาใหได 100 % ทงภาครฐและเอกชน (กรงเทพธรกจ, 2558) ซงจะท าใหการบรการดานการแพทยและสขภาพเตบโตอยางมากในอนาคต วชาชพพยาบาลเปนวชาชพทไดรบความสนใจของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน แมแตประเทศไทยกเปนทตองการมาก สถานพยาบาลและสถานประกอบการบางแหงเกดความขาดแคลนพยาบาล โดยเฉพาะพยาบาลโรงงานอตสาหกรรมเปนอาชพทขาดแคลนมาก เพราะตามกฎหมายโรงงานอตสาหกรรมจ าเปนตองมพยาบาลประจ า เชน กรณลกจาง 200-999 คน ตองมพยาบาลจ านวน 1 คน ตลอด 8 ชวโมง และเพมทก 1 ,000 คน ขนไป ตอพยาบาล 1 คน เปนตน (กระทรวงมหาดไทย, 2540) วชาชพพยาบาลเปนวชาชพทเปนความตองการทงในประเทศและตางประเทศ ท าใหในอนาคตจะเกดความขาดแคลนพยาบาลในระดบสง อาจถงขนวกฤต โดยการผลตอาจไมเพยงพอตอความตองการ รวมถงการลาออกของพยาบาลมแนวโนมสงขน เนองจากแรงจงใจภายนอกขององคการอนทตองการพยาบาล และแรงจงใจภายในของพยาบาลทตองการเปลยนงาน ท าใหเกดนโยบายเพอใหเกดการคงอยในองคการ คอ ความสขในการท างาน โดยเฉพาะโรงพยาบาล มหาวทยาลยในก ากบของรฐ ซงมงขบเคลอนองคการสความเปนเลศดวยกลยทธการเรยนรและการเตบโต 3 ดาน คอ การบรหารทนมนษย (Human Capital) ทนองคการ (Organization Capital) และทนความร (Intellectual Capital) เพอผลกดนการพฒนาองคการ ซงจะชวยใหองคการปรบปรงและสรางสรรคสงทมประโยชน เออตอการเตบโตทางธรกจไดอยางมประสทธภาพ ยงยน และมศกยภาพ (ประชด ศราธพนธและคณะ, 2552) การบรหารทนมนษย คอ การมนโยบายใหคนในองคการสขภาพด มความสข ปรบตวตอการเปลยนแปลงได ท างานไดอยางมประสทธภาพ และทส าคญ คอ รกองคการ มความรสกเปนเจาของ ภาคภมใจ และพงพอใจทจะใชชวตอยในองคการ และเมอเวลาผานไปกเกดความผกพนมากขน จนเปนบคคลทมความสขในการท างานในหนาท เพอเปาหมายขององคการ และไมอยากลาออก(ประชด ศราธพนธและคณะ, 2552)

ฝายการพยาบาลของโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐ ใหความส าคญกบการเสรมสรางบรรยากาศทเออตอการท างานอยางมความสข โดยมงใหผบรหารทกระดบรวมใจกนทจะสรางสงแวดลอมทเอออ านวยทงทางดานกายภาพ และปจจยทสงผลใหเกดความสขในการท างาน(Healthy Work Environment) (ประชด ศราธพนธและคณะ, 2552) เปนการเพมความพงพอใจใน

3

งานของบคคลากรพยาบาล ในอนทจะธ ารงรกษาบคคลากรพยาบาล ซงเปนทตองการของตลาดงานไวในองคการตอไป จากการศกษาของ มาเนยน (Manion, 2003) พบวา ความสขจากการท างานจะ เกดเมอไดรบการยอมรบนบถอจากบคคลอนทเหนคณคา ท าใหเกดความภาคภาคภมใจ พงพอใจ รสกรก และอยากทจะท างานนนใหส าเรจ สงผลใหเกดความสขในการท างาน ซงพฤต กรรมทแสดงออกของคนทมความสขจะปรากฏใหเหนทงจากการกระท าและค าพด เปนผลจากการเรยนรและการสรางสรรคของตนเอง แสดงออกโดยการยม หวเราะ มความปลาบปลม เตมไปดวยพลง น าไปสการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ สามารถพฒนางานและสรางความผกพนในองคการ รวมถงการคงอยในองคการไดมากขน พยาบาลทท างานในโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐ ตองท างานในสภาพแวดลอมทมผปวย ญาต บคลากรทางการแพทย และบคลากรสนบสนน ซงการดแลผปวยตองดแลแบบองครวม คอ การดแลดานรางกาย จตใจ จตวญญาณ และสงแวดลอม (ฟารดา อบราฮม, 2554) เพอใหการพยาบาลตามมาตรฐานวชาชพ โดยการดแลรกษาโรค การปองกนภาวะแทรกซอน การสงเสรมสขภาพ และการฟนฟสขภาพ เปนตน การใหค าแนะน าญาตผปวยเพอการเตรยมการดแลผปวย การรวมท างานกบทมสหสาขาวชาชพ (Multidisciplinary) และบคลากรสนบสนน เพอดแลรกษาผปวยตามมาตรฐาน และเพอใหผปวยไดรบความปลอดภย การท างานในบรบทดงกลาว ท าใหมปจจยทสงผลตอความสขในการท างานหลายปจจย แนวคดความสขในการท างานของ มาเนยน (Manion, 2003) ทพบวาปจจยทสงเสรมใหเกดความสขในการท างาน (Joy at work) ม 4 ปจจย คอ 1) ปจจยดานตวงานหรอลกษณะงาน 2) ปจจยดานบคคล 3) ปจจยดานสมพนธภาพและ 4) ปจจยดานสงแวดลอมหรอบรรยากาศองคการ ในงานวจยครงนผวจยมความประสงคจะศกษาปจจยดานอนๆทมความสมพนธกบความสขในการท างานของพยาบาล ไดแก ความผกพนตอองคการ (Organizational Commitment) บคลกภาพหาองคประกอบ (Big Five Personality) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ความผกพนตอองคการมความส าคญตอองคการ เพราะเมอพยาบาลมความผกพนตอองคการ มผลใหเกดความสขในการท างาน ซงความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการและความสขในการท างาน จะสงเสรมและด ารงไวซงความพงพอใจ ผลคอเพมผลผลตในการท างาน ท าใหประสทธผลในการท างานดขน และสงผลใหการด าเนนงานขององคการมประสทธภาพ (Dehaghi, 2012) ตามแนวคดความผกพนตอองคการของ อลเลนและเมเยอร (Allen & Mayer, 1990) ทพบวา สภาวะทางจตใจของบคคลทมตอองคการของตน มอทธพลส าคญตอการตดสนใจทจะคงไวซงสมาชกขององคการ และการมจตส านกในการด ารงอยเปนสมาชกขององคการตอไป จากการศกษาของ ลกษม สดด (2550, หนา 81) พบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ เดฮาก (Dehaghi, 2012, p. 9464)

4

บคลกภาพแสดงบทบาททส าคญของความสขในการท างาน (Happiness or Subjective well-being) (Diener, 2003) ตามแนวคดบคลกภาพหาองคประกอบของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) เปนคณลกษณะ รปแบบพฤตกรรม ความคด รวมถงการแสดงออกทางอารมณทตอบสนองตอสงเราตางๆ โดยเปนตวก าหนดลกษณะการปรบตวของบคคลทเปนเอกลกษณเฉพาะตว ซงแตกตางกนไปในแตละบคคล จากการศกษาของ กนกพร วรยะโพธชย (2556, หนา 107-109) พบวา บคลกภาพหาองคประกอบมความสมพนธกบความสขในการท างาน โดยบคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ กทเทยเรซและคณะ (Gutierrez et al., 2005, pp.1563-1564) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เพมทนทางสงคม (Social Capital) ชวยใหการด าเนนงานขององคการดขน และเพมประสทธภาพขององคการ ตามแนวคดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ ออรแกน (Organ, 1991) ทพบวา การกระท าของพนกงานระดบปฏบตการทปฏบตดวยความสมครใจ โดยไมมการบงคบหรอรองขอ ซงนอกเหนอจากบทบาทหนาททองคการไดก าหนดไว หรอไมไดระบไวในรายละเอยดของงาน และไมเกยวของกบระบบการใหรางวล หรอการลงโทษขององคการ และเปนการกระท าทเปนประโยชนตอองคการ ซงสงผลใหประสทธภาพการท างานเพมมากขน จากการศกษาของ สกญญา อนตะโดด (2550, หนา 64) พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ คาลสนและคณะ (Calson et al., 2013, p. 103) นอกจากนยงพบวา ปจจยทเปนเหตใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการอยางมาก ม 3 ประเภท ไดแก (1) บคลกภาพหรอลกษณะนสย (Personality or Trait) (2) ทศนคต(Attitudinal) และ (3) ผน าหรอกลม (Leadership or Group) (Zhang, 2011, p. 6)

ปจจยดานบคลกภาพ จากการศกษาพบวา บคลกภาพหาองคประกอบ (The Big Five) 4 แบบ คอ บคลกภาพแบบหวนไหว บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Zhang, 2011, p. 6) ซงสอดคลองกบงานวจยของ อลาเนยน (Elanian, 2007, p. 38) ทพบวา บคลกภาพแบบหวนไหว บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบประนประนอม บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ และบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และงานวจยของ สมร พลศกด (2550, หนา 77) ทพบวา บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ บคลกภาพแบบแสดงตว

5

บคลกภาพแบบประนประนอม บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ และบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ปจจยดานทศนคตทท านายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ คอ ความพงพอใจในงาน (Job Satisfaction) ความยดมนของพนกงาน (Employee Engagement) ความผกพนตอองคการ (Organizational Commitment) แรงจงใจ (Motivation) และระดบความเชอถอระหวางพนกงานกบเพอนรวมงานและระหวางพนกงานกบหวหนางาน (Level of trust between an employee and co-worker and supervisor) ซงมความเกยวของกบการสรางขวญและก าลงใจ (Morale) ความพงพอใจในงาน (Job Satisfaction) การรบรความยตธรรม (Perceive Fairness) ความผกพนตอองคการดานจตใจ (Affective Commitment) และความเหนอกเหนใจของผน า (Leader Consideration) จากการศกษาพบวา การสรางขวญและก าลงใจ ความพงพอใจในงาน ความผกพนตอองคการดานจตใจ และความเหนอกเหนใจของผน า มความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Zhang, 2011, p. 6) ซงสอดคลองกบงานวจยของ ซาหรดดนและคณะ (Sjahruddin et al., 2013, p. 98) ทพบวา ความผกพนตอองคการสงผลทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และงานวจยของ นฤเบศร สายพรม (2548, หนา 84) ทพบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดวยความส าคญของความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ ผวจยจงสนใจทจะศกษาความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ และความสขในการท างานของพยาบาล โดยมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ: กรณศกษาโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง โดยศกษาความผกพนตอองคการตามแนวคดของ อลเลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1990) บคลกภาพหาองคประกอบตามแนวคดของ คอสตาและแมคเคร(Costa & McCRae, 1992) ความสขในการท างานตามแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการตามแนวคดของ ออรแกน (Organ, 1991) ทงนเพอน าผลทไดจากงานวจยไปใชในการปรบปรง และพฒนาองคการตอไป 1.2 วตถประสงคของการวจย 1.2.1 เพอศกษาระดบความผกพนตอองคการ ระดบบคลกภาพหาองคประกอบ ระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และระดบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 1.2.2 เพอศกษาความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง

6

1.2.3 เพอศกษาความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง

1.2.4 เพอศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 1.2.5 เพอศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในฐานะตวแปรสอของความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 1.2.6 เพอศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในฐานะตวแปรสอของความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 1.3 สมมตฐานการวจย 1.3.1 สมมตฐานการวจยท 1 ความผกพนตอองคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.1.1 สมมตฐานการวจยท 1.1 ความผกพนตอองคการดานจตใจ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.1.2 สมมตฐานการวจยท 1.2 ความผกพนตอองคการดานการคงอย มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.1.3 สมมตฐานการวจยท 1.3 ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.2 สมมตฐานการวจยท 2 บคลกภาพหาองคประกอบ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.2.1 สมมตฐานการวจยท 2.1 บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.2.2 สมมตฐานการวจยท 2.2 บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.2.3 สมมตฐานการวจยท 2.3 บคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

7

1.3.2.4 สมมตฐานการวจยท 2.4 บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.2.5 สมมตฐานการวจยท 2.5 บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.3 สมมตฐานการวจยท 3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.3.1 สมมตฐานการวจยท 3.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.3.2 สมมตฐานการวจยท 3.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการค านงถงผอน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.3.3 สมมตฐานการวจยท 3.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการอดทนอดกลน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.3.4 สมมตฐานการวจยท 3.4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.3.5 สมมตฐานการวจยท 3.5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการส านกในหนาท มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.4 สมมตฐานการวจยท 4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการโดยรวมกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.4.1 สมมตฐานการวจยท 4.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.4.2 สมมตฐานการวจยท 4.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานการคงอยกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.4.3 สมมตฐานการวจยท 4.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานกบความสขในการท างานโดยรวม

8

1.3.5 สมมตฐานการวจยท 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.5.1 สมมตฐานการวจยท 5.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.5.2 สมมตฐานการวจยท 5.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.5.3 สมมตฐานการวจยท 5.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.5.4 สมมตฐานการวจยท 5.4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมกบความสขในการท างานโดยรวม 1.3.5.5 สมมตฐานการวจยท 5.5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างานโดยรวม 1.4 ขอบเขตการวจย 1.4.1 ประชากรทใชในการศกษา งานวจยนศกษากบพยาบาลระดบปฏบตการ สงกดฝายการพยาบาล 11 หนวยงาน ทปฏบตงานในโรงพยาบาลของมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง มจ านวนประชากรทงหมด 3002 คน (ขอมล ณ วนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2557) ดงตารางท 3.1 ในการวจยครงน ผวจยท าการเกบขอมลในชวงเดอนธนวาคม พ.ศ. 2558-เดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2559 1.4.2 ตวแปรทใชในการศกษา 1.4.2.1 ความผกพนตอองคการ (Organization Commitment) ตามแนวคดของ อลเลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1990) ซงสามารถวดไดจาก 3 องคประกอบ ไดแก ความ

9

ผกพนดานจตใจ (Affective Commitment) ความผกพนดานการคงอย (Continuance Commitment) และความผกพนดานบรรทดฐาน (Normative Commitment) 1.4.2.2 บคลกภาพหาองคประกอบ (Big Five Personality) ตามแนวคดของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1992) ซงสามารถวดไดจาก 5 องคประกอบ ไดแกบคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion) บคลกภาพแบบเ ป ด ร บ ป ร ะ ส บ ก า ร ณ ( Openness to Experience) บ ค ล ก ภ า พ แ บ บ ป ร ะ น ป ร ะ น อ ม (Agreeableness) และบคลกภาพแบบมจตส านก (Conscientiousness) 1.4.2.3 ความสขในการท างาน (Joy at Work) ตามแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003) ซงสามารถวดไดจาก 4 องคประกอบ ไดแก ดานการตดตอสมพนธ (Connections) ดานความรกในงาน (Love of the Work) ดานความส าเรจในงาน (Work Achievement) และดานการเปนทยอมรบ (Recognition) 1.4 .2 .4 พฤตกรรมการเปนสมาชกท ดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ตามแนวคดของ ออรแกน (Organ, 1991) ซงสามารถวดไดจาก 5 องคประกอบ ไดแก พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) พฤตกรรมการค านงถงผ อน (Courtesy) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) 1.4.3 แบบสอบถาม 1.4.3.1 แบบสอบถามความผกพนธตอองคการ ผวจยใชแบบสอบถามของ นภส จตตธรภาพ (2554) ตามแนวคดของ อลเลนและเมเยอร (Allen & Mayer, 1990) มองคประกอบ 3ดาน ไดแก ความผกพนดานจตใจ ความผกพนดานการคงอย และความผกพนดานบรรทดฐาน 1.4.3.2 แบบสอบถามบคลกภาพหาองคประกอบ ผวจยใชแบบสอบถามของ กฤตกา หลอวฒนวงศ (2547) ซงแปลมาจากแบบทดสอบบคลกภาพหาองคประกอบทเรยกวา NEO Five-Factor Inventor (NEO-FFI) ของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1992) มองคประกอบ 5 ดาน ไดแก บคลกภาพแบบหวนไหว บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านก 1.4.3.3 แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ผวจยใชแบบสอบถามของ ปนปทมา ครฑพนธ (2550) ตามแนวคดของ ออรแกน (Organ, 1991) มองคประกอบ 5 ดาน ไดแก พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ พฤตกรรมการค านงถงผอน พฤตกรรมการอดทนอดกลน พฤตกรรมการใหความรวมมอ และพฤตกรรมการส านกในหนาท

10

1.4.3.4 แบบสอบถามความสขในการท างาน ผวจยใชแบบสอบถามของ พรรณภา สบสข (2548) ตามแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003) มองคประกอบ 4 ดาน ไดแก ดานการตดตอสมพนธ ดานความรกในงาน ดานความส าเรจในงาน และดานการเปนทยอมรบ 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบในการวจย 1.5.1 ผลทไดจากการศกษาวจยท าใหทราบถงระดบความผกพนตอองคการ ระดบบคลกภาพหาองคประกอบ ระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และระดบความสขใน การท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 1.5.2 ผลทไดจากการศกษาวจยท าใหทราบถงความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 1.5.3 ผลทไดจากการศกษาวจยท าใหทราบถงความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 1.5.4 ผลทไดจากการศกษาวจยท าใหทราบถงความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 1.5.5 ผลทไดจากการศกษาวจยท าใหทราบถงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการสามารถเปนตวแปรสอของความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 1.5.6 ผลทไดจากการศกษาวจยท าใหทราบถงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการสามารถเปนตวแปรสอของความสมพนธระหวางบคลกภาพหาประกอบกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 1.5.7 น าผลทไดจากการศกษาวจยไปวางแผนเพอพฒนาการบรหารทรพยากรบคคลในองคการ ใหมความผกพนตอองคการ มพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ แลวสงเสรมใหมความสขในการท างาน 1.5.8 น าผลทไดจากการศกษาวจยไปวางแผนเพอพฒนาองคการ และสรางโปรแกรมสงเสรมความสขในการท างานตอไป

11

1.6 ค านยามศพททใชในการวจย

1.6.1 มหาวทยาลยในก ากบของรฐ หมายถง มหาวทยาลยทเปนหนวยงานของรฐทไม เปนส วนราชการและไม เปนรฐวสาหกจ โดยอย ใตการก ากบดแลของรฐมนตรว าการกระทรวงศกษาธการ ซงไดรบการจดสรรงบประมาณแผนดนตามพระราชบญญต แตมหาวทยาลยจะมความคลองตวในการบรหารและจดการทงเรองการจดการทางการเงน การงบประมาณ และการบรหารงานบคคล รวมถงมกฎระเบยบทก าหนดโดยสถาบนเพอใชบรหารจดการภายใน 1.6.2 พยาบาล หมายถง วชาชพทท าหนาทใหการพยาบาล ดแลผปวยทงรางกายและจตใจ โดยวางแผนการใหบรการพยาบาล และท าหนาทชวยแพทยในโรงพยาบาลเพอรกษา ปองกน สงเสรม และฟนฟสขภาพ ซงตองมใบประกอบวชาชพจากสภาการพยาบาลจงจะปฏบตงานการพยาบาลไดอยางสมบรณตามมาตรฐาน ในการศกษาครงนกลาวถง พยาบาลวชาชพระดบปฏบตการทปฏบตงานในฝายการพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง

1.6.3 อาย หมายถง ระยะเวลาของพยาบาลตงแตปทเกดจนถงปทตอบแบบสอบถาม

1.6.4 อายงาน หมายถง ระยะเวลาตงแตพยาบาลเรมปฏบตงานอยในองคการ จนถงวนทตอบแบบสอบถาม

1.6.5 ระดบการศกษา หมายถง คณวฒทางการศกษาขนสงสดทพยาบาลส าเรจ การศกษาแลวในปจจบน

1.6.6 ระดบรายได หมายถง คาตอบแทนทพยาบาลไดรบจากองคการเปนรายเดอน 1.6.7 สถานภาพสมรส หมายถง ลกษณะในการครองเรอนของพยาบาล ซงระบเปน

โสด สมรส และหยา/หมาย

1.6.8 ความผกพนตอองคการ หมายถง สภาวะทางจตใจของบคคลทมตอองคการของตน มอทธพลส าคญตอการตดสนใจทจะคงไวซงสมาชกขององคการ และการมจตส านกในการด ารงอยเปนสมาชกขององคการตอไป ตามแนวคดของ อลเลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1990) มองคประกอบ 3 ดาน ดงน 1.6.8.1 ความผกพนดานจตใจ (Affective Commitment) หมายถง อารมณความรสกผกพนตอองคการ โดยทพนกงานรสกถงความเปนสมาชกในองคการ รสกยดมนกบองคการ เปนอนหนงอนเดยวกบองคการ และการเขาไปมสวนรวมกบองคการ 1.6.8.2 ความผกพนดานการคงอย (Continuance Commitment) หมายถง ความผกพนตอองคการทเกดจากการจายคาตอบแทน เพอแลกเปลยนกบการคงอยกบองคการของบคคลแตละคน เปนการรบรของบคคลถงผลประโยชนทเสยไปถาเขาตองออกจากองคการ ซงมอทธพลตอการเลอกทจะอยกบองคการตอไป

12

1.6.8.3 ความผกพนดานบรรทดฐาน (Normative Commitment) หมายถง จตส านกในการด ารงอยเปนสมาชกขององคการ รสกวาเมอเขาเปนสมาชกขององคการแลว ตองมความผกพน และความจงรกภกดตอองคการ ซงเปนสงทถกตองและสมควรท า ถอเปนพนธะผกพนทตองมตอการปฏบตหนาทในองคการ 1.6.9 บคลกภาพหาองคประกอบ หมายถง คณลกษณะเฉพาะตวของบคคล ซงประกอบดวย 5 ลกษณะ คอ บคลกภาพแบบหวนไหว บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านก ตามแนวคดของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCRae, 1992) โดยมตทง 5 ในบคลกภาพหาองคประกอบ อธบายไดดงน 1.6.9.1 บคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) หมายถง ระดบความรนแรงของอารมณ และอารมณทไมมนคง แบงเปนรายดานดงน ความวตกกงวล (Worry) ความโกรธ (Angry Hostility) ความทอแท(Discouragement) การค านงถงแตตนเอง (Self-Consciousness) การถกกระตน (Impulsiveness) และความเปราะบาง (Vulnerability) 1.6.9.2 บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion) หมายถง ปรมาณและความเขมทสงเสรมความสมพนธระหวางบคคล ระดบกจกรรม ความตองการการกระตน ความยนดในความสามารถ แบงเปนรายดานดงน ความอบอน (Warmth) การชอบอยรวมกบผอน (Gregariousness) การกลาแสดงออก (Assertiveness) การชอบท ากจกรรม (Activity) การแสวงหาความตนเตน (Excitement Seeking) และการมอารมณเชงบวก (Positive Emotions) 1.6.9.3 บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (Openness to Experience) หมายถงความเกยวของกบการเขาใจและการแสวงหาประสบการณ แบงเปนรายดานดงน ชางฝน (Fantasy) การมอารมณสนทรยภาพ (Aesthetics) การเปดเผยความรสก (Feelings) การปฏบต (Actions) การมความคด (Ideas) และการยอมรบคานยม (Values) 1.6.9.4 บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness) หมายถง รปแบบความสมพนธของบคคลอยางมโครงสรางจากความเหนอกเหนใจ ตลอดจนถงความเปนอรกน แบงเปนรายดานดงน การเชอใจผอน (Trust) ความตรงไปตรงมา (Straightforwardness) ความเออเฟอ (Altruism) การคลอยตามผอน (Compliance) ความสภาพ (Modesty) และการมจตใจออนไหว (Tender-mindedness) 1.6.9.5 บคลกภาพแบบมจตส านก (Conscientiousness) หมายถง การยดมนกบองคการ อตสาหะ มมาตรฐาน มแรงจงใจทจะแสดงพฤตกรรมเพอไปใหถงเปาหมาย แบงเปนรายดานดงน การมความสามารถ (Competence) การมระเบยบ (Order) การมความรบผดชอบตอ

13

หนาท (Dutifulness) การมความตองการสมฤทธผล (Achievement Striving) การมวนยในตนเอง (Self-discipline) และการมความสขมรอบคอบ (Deliberation) 1.6.10 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง ทกสงทพนกงานเลอกทจะปฏบตดวยตนเอง โดยความตงใจของตนทนอกเหนอจากความผกพนโดยสญญาพเศษหรอการบงคบ โดยปฏบตตามทเหนสมควร ไมไดขนอยกบการไดรบค าสง หรอรางวลจากบรษทผานเงนเดอนทเพมขน หรอการเลอนขน สะทอนใหเหนวา เปนการอ านวยความสะดวกส าหรบพนกงานและผรวมงานในการใหคะแนน หรอสนบสนนใหมการประเมนผลการปฏบตงานทด ซงชวยใหเปนประโยชนในการเพมรางวลโดยตรง สนบสนนใหเกดการด าเนนการทมประสทธภาพขององคการ ตามแนวคดของ ออรแกน (Organ, 1991) ซงไดจ าแนกองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ องคการออกเปน 5 รปแบบ คอ 1.6.10.1 พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) คอ การแสดงพฤตกรรมการชวยเหลอผอนแกปญหาในเรองงานดวยความสมครใจ เชน การแนะน าพนกงานใหมเกยวกบวธใชเครองมอ การชวยเหลอเพอนรวมงานในการจดการกบงานทคางอย และการจดหาปจจยทจ าเปนส าหรบผรวมงาน ในสงทเขาไมสามารถจดหาเองได เปนตน 1.6.10.2 พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) คอ การแสดงพฤตกรรมเพอหาแนวทางชวยผอนปองกนปญหาทอาจจะเกดขนในการท างาน เชน การท าความเขาใจถงพนฐานของบคคลกอนทจะมอบหมายหรอกระท าอะไรทมผลกระทบตอผนน และการแจงตารางงานลวงหนาใหกบบคคลทเกยวของทราบ เปนตน 1.6.10.3 พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) คอ การแสดงพฤตกรรมการอดทนตอสภาพความไมสะดวกสบาย และขอก าหนดเรองงานทไมสามารถหลกเลยงได โดยไมรองเรยนหรอแสดงความไมพอใจเมอถกลงโทษจากการท างาน เชน การแสดงความอดทนอดกลนของเจาหนาทเทคนคทตองมาปฏบตงานในวนหยดโดยไมทราบลวงหนา หรอโปรแกรมเมอรทตองอดทนปฏบตงานตามตารางเวลาทอดแนนเปนบางครงบางคราวโดยไมคาดคด เปนตน 1.6.10.4 พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) คอ การแสดงออกถงการมสวนรวมอยางสรางสรรค การใหความรวมมอในกระบวนการตามนโยบายขององคการ เชน การเขารวมประชม การรบฟงความคดเหนของผอน รวมไปถงการมความรบผดชอบและการรกษาความลบขององคการ 1.6.10.5 พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) คอ การแสดงพฤตกรรมการท างานทด ซงอยเหนอระดบความตองการต าทสดทองคการตองการ ไดแก การเขารวมท างาน การตรงตอเวลา การดแลรกษาความสะอาด การรกษาทรพยากรขององคการ และเรองอนๆ เกยวกบการบ ารงรกษาภายในองคการ

14

1.6.11 ความสขในการท างาน หมายถง ผลทเกดจากการเรยนรจากการกระท า การสรางสรรคของตนเอง การแสดงออกโดยการยม หวเราะ มความปลาบปลม น าไปสการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ เปนอารมณทางบวกทเกดจากพฤตกรรมทเกยวของกบการปฏบตงาน เชน การใหความรวมมอและชวยเหลอซงกนและกน การมความคดสรางสรรคในการท างานเพมมากขน การรวมแสดงความคดดวยเหตและผล มการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพมากขน และผลจากการประสบความส าเรจในการท างาน ท าใหแสดงอารมณในทางบวก เชน ความสข สนกสนาน ท าใหทท างานเปนทนารนรมยและสภาพแวดลอมการท างานทด บคคลปฏบตงานรวมกนดวยความสขสนกสนาน ท าใหเกดสมพนธภาพทดในทท างาน มความรสกทดตองานทไดรบมอบหมาย มความผกพนในงาน และท าใหคงอยในองคการตอไป ตามแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003) โดยองคประกอบของความสขม 4 ดาน ดงน 1.6.11.1 การตดตอสมพนธ (Connections) หมายถง การรบรพนฐานทท าใหเกดความสมพนธของบคลากรในสถานทท างาน โดยทบคลากรมารวมกนท างานเกดสงคมการท างานขน เกดสมพนธภาพทดกบบคลากรทตนปฏบตงานดวย ใหความรวมมอ ชวยเหลอซงกนและกน การสนทนาพดคยอยางเปนมตร ใหการชวยเหลอและไดรบการชวยเหลอจากผรวมงาน เกดมตรภาพระหวางปฏบตงานกบบคลกรตางๆและความรสกเปนสข ตลอดจนไดรบรวาไดอยทามกลางเพอนรวมงานทมความรกและความปรารถนาดตอกน 1.6.11.2 ความรกในงาน (Love of the work) หมายถง การรบรถงความรสกรกและผกพนอยางแนนเหนยวกบงาน รบรวาตนมพนธกจในการปฏบตงานใหส าเรจ มความยนดในสงทเปนองคประกอบของงาน กระตอรอรน ตนเตน ดใจ เพลดเพลนในการทจะปฏบ ตงาน และปรารถนาทจะปฏบตงานดวยความเตมใจ รสกเปนสขเมอไดปฏบตงาน มความภมใจทตนมหนาทรบผดชอบในงาน 1.6.11.3 ความส าเรจในงาน (Work Achievement) หมายถง การรบรวาตนปฏบตงานไดบรรลเปาหมายทก าหนดไว โดยไดรบความส าเรจในการท างาน ไดรบมอบหมายใหท างานททาทายใหส าเรจ มอสระในการท างาน เกดผลลพธการท างานไปในทางบวก ท าใหรสกมคณคาในชวต เกดความภาคภมใจในการพฒนาและเปลยนแปลงสงตางๆเพอปฏบตงานใหส าเรจ มความกาวหนา และท าใหองคการเกดการพฒนา

1.6.11.4 การเปนทยอมรบ (Recognition) หมายถง การรบรวาตนเองไดรบการยอมรบและความเชอถอจากผรวมงาน ผบงคบบญชาในการปฏบตงาน ไดรบความคาดหวงทดในการปฏบตงานและความไววางใจจากผรวมงาน รวมแลกเปลยนประสบการณกบผรวมงานตลอดจนไดใชความรอยางตอเนอง

15

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

การศกษา “ความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ และความสขในการท างาน โดยมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ” ครงน ผวจยไดท าการคนควาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ มรายละเอยดตามหวขอดงน 2.1 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความผกพนตอองคการ 2.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบบคลกภาพหาองคประกอบ 2.3 แนวคดและทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 2.4 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความสขในการท างาน 2.5 งานวจยทเกยวของ 2.6 เหตผลในการตงสมมตฐานการวจย 2.7 กรอบแนวคดในการวจย 2.1 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความผกพนตอองคการ 2.1.1 ความหมายของความผกพนตอองคการ จากผลการศกษาทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบความผกพนตอองคการ(Organizational Commitment) ผวจยพบวา มผวจยใหความหมายของความผกพนตอองคการดงน เบคเกอร (Becker, 1960, p. 35) ไดนยามความหมายความผกพนตอองคการไววา ความผกพนตอองคการ หมายถง แนวโนมทบคคลจะคงไวซงการแสดงพฤตกรรมอยางสม าเสมอ เปนการรบรถงผลประโยชนของการลงทนทตองสญเสยไปหากตองออกจากองคการ เปนสภาวะทางจตวทยาทสะทอนถงความสมพนธของพนกงานกบองคการ เชลดอน (Sheldon, 1971, p. 143) ไดนยามความหมายความผกพนตอองคการไววา ความผกพนตอองคการ หมายถง ทศนคตของบคคลทมตอองคการและเปาหมายขององคการในทางบวก โดยบคคลทมความผกพนตอองคการจะตงใจท างานเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ

16

บชานน (Buchanan, 1974, p. 533) ไดนยามความหมายความผกพนตอองคการไววา ความผกพนตอองคการ หมายถง ความรสกเปนพวกเดยวกนกบองคการ เปนความรสกผกพนทางใจทมตอเปาหมายและคานยมขององคการ รวมถงการปฏบตบทบาทตามหนาทของตนทมความเกยวของกบองคการ โดยค านงถงประโยชนขององคการ ความผกพนตอองคการ ม 3 องคประกอบ คอ ความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบองคการ การมสวนรวมกบองคการ และความจงรกภกดตอองคการ พอรเตอรและคณะ (Porter et al., 1974, p. 603) ไดนยามความหมายความผกพนตอองคการไววา ความผกพนตอองคการ หมายถง ความรสกผกพนตอองคการในลกษณะของความสมพนธระหวางสมาชกทมตอองคการ ซงสามารถแสดงออกได 3 รปแบบ คอ การมความเชอถอและยอมรบคานยมและเปาหมายขององคการ ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอชวยใหองคการประสบความส าเรจและบรรลเปาหมาย และความปรารถนาทจะคงไวซงความเปนสมาชกขององคการ เม า ว เ ดย และคณะ ( Mowday et al., 1979, p. 244) ไ ด น ย ามความหมายความผกพนตอองคการไววา ความผกพนตอองคการ หมายถง ความรส กเปนสวนหนงขององคการ และการมสวนรวมในองคการมระดบการแสดงออกมากกวาความจงรกภกดตอองคการ เนองจากเปนความสมพนธทแนบแนน และผลกดนใหบคคลแตละคนมความเตมใจทจะอทศตน เพอความเจรญกาวหนาขององคการใหดยงขน อล เลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1990, pp.1-18) ไดนยามความหมายความผกพนตอองคการไววา ความผกพนตอองคการ หมายถง สภาวะทางจตใจของบคคลทมตอองคการของตน มอทธพลส าคญตอการตดสนใจทจะคงไวซงสมาชกขององคการ และการมจตส านกในการด ารงอยเปนสมาชกขององคการตอไป จนดา หลวงตา (2553, หนา 21) สรปความหมายของความผกพนตอองคการวา ความผกพนตอองคการ หมายถง ความรสกของคนหรอกลมคนทเปนสมาชกขององคการ ทตองท างานอยกบองคการ เสมอนหนงเปนบานของตนเอง ดวยความเตมใจและจงรกภกด โดยมปจจยบางอยางหรอหลายอยางเปนเครองยดเหนยวใหพนกงานคงอยกบองคการ และขบเคลอนไปพรอมกบองคการ ในขณะทสรางผลการปฏบตงานทดไปพรอมๆกนดวย นภส จตตธรภาพ (2554, หนา 14-15) สรปความหมายของความผกพนตอองคการวา ความผกพนตอองคการ หมายถง ทศนคตความรสกนกคด ความรสกส านก และพฤตกรรมของบคคลทแสดงตอองคการในลกษณะทรสกวา เปนสวนหนงขององคการ มความเตมใจทจะทมเทความพยายามในการท างาน เพอความส าเรจขององคการ แสดงออกถงความจงรกภกดทมตอองคการทตนเองอย และตองการทจะท างานกบองคการตอไป

17

อสระ เทพอารกษ (2554, หนา 34) สรปความหมายของความผกพนตอองคการวา ความผกพนตอองคการ หมายถง การทพนกงานในองคการมทศนคตทดตอองคการ โดยใหความเชอมนและยอมรบในเปาหมาย ภมใจทไดเปนสวนหนงขององคการ รวมถงความเตมใจทจะใชความสามารถอยางเตมทเพอประโยชนขององคการ และมความตองการทจะคงไวซงสมาชกขององคการ นารรตน เอยมตงพาณชย (2555, หนา 39) สรปความหมายของความผกพนตอองคการวา ความผกพนตอองคการ หมายถง ความรสกทพนกงานรสกวาตนเปนสวนหนงขององคการ มความเตมใจทจะทมเทก าลงกายก าลงใจทจะปฏบตงานเพอองคการ มความปรารถนาทจะท างานอยกบองคการตอไป ศรต กาญจนหรญ (2555, หนา 32-33) สรปความหมายของความผกพนตอองคการวา ความผกพนตอองคการ หมายถง ความรสกทพนกงานมตอองคการโดยเปนสงยดเหนยวรง (Golden Handcuff) ใหพนกงานยงคงอยในองคการ และมการแสดงออกพฤตกรรมในทางบวก จากความหมายของความผกพนตอองคการขางตน ผวจยสามารถสรปความหมายของความผกพนตอองคการ เพอใชในการวจยครงนไดวา ความผกพนตอองคการ หมายถง ลกษณะความสมพนธทบคคลมตอองคการของตน โดยแสดงถงความรสกผกพนทางจตใจทมตอคานยมและเปาหมายขององคการ มความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากในการท างานเพอความส าเรจขององคการ มความจงรกภกดตอองคการ และมความตงใจทจะท างานกบองคการ รวมถงการคงไวซงความเปนสมาชกขององคการตอไป ในการศกษาครงนไดใชความผกพนตอองคการตามความหมายของ อลเลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1990)

2.1.2 แนวคดและทฤษฎของความผกพนตอองคการ แนวคดความผกพนตอองคการไดรบความนยม และพฒนาจากผลการคนควาวจยดานจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ (Cohen, 2003) การเรมตนศกษาเรองความผกพนตอองคการ มองวา แนวคดมมตเดยว โดยมพนฐานจากมมมองดานทศนคต

พอรเตอรและคณะ (Porter et al., 1974, p. 604) ไดกลาวไววา มมมองดานทศนคต หมายถง ความรสกผกพนทางจตใจ หรอ รปแบบความผกพนดานจตใจทพนกงานมตอองคการ โดยมความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบองคการ และมสวนรวมกบองคการ รวมถงมความเชอถอในองคการของตน ซงไดอธบายเพมเตมไววา ความผกพนตอองคการ คอ ลกษณะความรสกผกพนตอองคการ โดยมความตงใจทจะคงอยกบองคการ มคานยมกบเปาหมายเดยวกนกบองคการ และมความเตมใจทจะทมเทความพยายามเปนพเศษเพอท าประโยชนใหกบองคการ เปนแนวคดของ

18

บคคลทเกยวของกบคานยมและเปาหมายทมความสมพนธกบองคการ ซงเปนสวนหนงของความผกพนตอองคการ และเปนแนวคดทเชอมโยงระหวางพนกงานแตละบคคลกบองคการ เบคเกอร (Becker, 1960, pp. 38-39) ไดกลาวไววา มมมองอนเกยวกบความผกพนตอองคการ คอ ทฤษฎการแลกเปลยน (exchange-based definition theory) หรอทฤษฎการลงทน (side-bet theory) โดยไดอธบายไววา บคคลจะรกษาความผกพนตอองคการ เทากบ การรกษาต าแหนง โดยไมค านงถงสภาพความตงเครยดทประสบอย อยางไรกตามเมอพวกเขาไดรบทางเลอกทมผลประโยชน พวกเขาจะเตมใจลาออกจากองคการ เมาวเดยและคณะ (Mowday et al., 1982, p. 26) ไดสนบสนน ทฤษฎการลงทน (side-bet theory) โดยไดอธบายไววา ความผกพนตอองคการ คอ พฤตกรรมทมความสมพนธตอกระบวนการทบคคลมความเชอมโยงกบองคการอยางแนบแนน พฤตกรรมความผกพนตอองคการแบงเปน 2 ดาน คอ ความผกพนตอองคการดานการคดค านวณ (Calculative Commitment) และความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (Normative Commitment) เฮรบเนยกและอลตโต (Hrebiniak & Alutto, 1972 as cited in Allen & Meyer, 1984, p. 38) ไดอธบายไววา ความผกพนตอองคการดานการคดค านวณ (Calculative Commitment) และความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (Normative Commitment) หมายถง ความผกพนของพนกงานทจะท างานใหกบองคการตอไป บนพนฐานความคดเหนทเกยวกบความส าคญของการลงทนและผลประโยชนทไดรบเมอลาออกจากองคการ ไวเนอรและวารด (Wiener & Vardi, 1980, as cited in Allen & Meyer, 1984, p. 38) ไดอธบายไววา ความผกพนตอองคการ คอ พฤตกรรมความตงใจและการตอบสนอง ซงก าหนดโดย การรบรของบคคลเกยวกบ ความกดดนดานบรรทดฐาน

อลเลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1984, p. 375) ในระยะเรมตนมองวา ความผกพนตอองคการม 2 มต คอ ความผกพนตอองคการดานจตใจและความผกพนตอองคการดานการคงอย ซงไดนยามมตท 1 ไววา ความผกพนตอองคการดานจตใจ (Affective Commitment) คอ ความรสกทางบวกตอองคการ ความเปนอนหนงอนเดยวกนกบองคการ ความรสกผกพนตอองคการและการมสวนรวมในงานขององคการ และนยามมตท 2 ไววา ความผกพนตอองคการดานการคงอย (Continuance Commitment) คอ ระดบความรสกทพนกงานมความผกพนตอองคการ จากคาตอบแทนทเปนธรรม ทท าใหพนกงานรสกวามความเชอมโยงกบการลาออก หลงจากนน งานวจยของ อลเลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1990, p. 6) ไดเพมมตท 3 คอ ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (Normative Commitment) ซงไดนยามไววา ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (Normative Commitment) คอ ความรสกของพนกงานเกยวกบความจ าเปนทจะคงอยกบองคการ อลเลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1991) ไดกลาวไววา ผลทสด แนวคดความผกพนตอ

19

องคการ ไดอธบายโดยใชแนวคด 3 มต ตามลกษณะของความผกพนตอองคการ คอ ความผกพนตอองคการดานจตใจ ความผกพนตอองคการดานการคงอย และความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน อลเลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1997) ไดกลาวไววา แนวคด 3 มต เรองความผกพนตอองคการ เปนทรจกด เปนมมมองเรองความผกพนตอองคการซงเปนสภาพทางจตวทยา ทแสดงลกษณะความสมพนธของสมาชกในองคการกบองคการ และมความเกยวของกบการตดสนใจทจะเปนสมาชกขององคการตอไปหรอไมเปนสมาชกขององคการตอไป 2.1.2.1 ทฤษฎการลงทนทเกยวกบความผกพนตอองคการตามแนวคดของ เบคเกอร (Becker, 1960) เบคเกอร (Becker, 1960, pp. 38-39) ไดกลาวไววา ทฤษฎการลงทน (Side-Bet Theory) หมายถง ทฤษฎทว าดวยการเ พมการลงทนดานการเงน ความร และประสบการณของบคคล ซงบคคลจะเกดการสญเสยเมอเขาลาออกจากองคการ ซงไดอธบายเพมเตมไววา เมอสนสดระยะเวลา ตนทนเพมขนแนนอน ซงท าใหยากทบคคลจะถอนตวจากความมนคงในเสนทางการท างาน กลาวคอ การรกษาความเปนสมาชกขององคการ มการคกคามทท าใหเกดการสญเสยไดตลอดการลงทน จะเกยวของกบการรบรเรองการไมมทางเลอกมาแทนท หรอ การสญเสยโครงสรางสญญาของบคคลทมตอองคการและไดอภปรายไววา บคคลทไมเตมใจจะหางานใหม อาจจะยบยงโดยการลงทนทซบซอน คอ การลงทนทางการเงนทเกยวของกบกองทนบ านาญ เขาจะสญเสยเมอเขาโอนยาย โดยสญเสยความอาวโส และสญเสยความสมพนธทมนคงในปจจบน ถายงคงอยเขาจะไดรบสญญาทบอกถงความส าเรจ และมความกาวหนาเรว ถาเขาโอนยายจะสญเสยความสะดวกสบายในการท างาน และสญเสยความส าเรจในการปรบตวไดดกบสถานการณพเศษในงานปจจบน การสญเสยมอทธพลส าคญในการด ารงชวตเมอมการโอนยายทอย 2.1.2.2 ทฤษฎความผกพนตอองคการตามแนวคดของพอรเตอรและคณะ (Porter et al., 1974) พอรเตอรและคณะ (Porter et al., 1974, p. 603) ไดนยามความหมาย ความผกพนตอองคการไววา ความผกพนตอองคการ หมายถง ความรสกผกพนตอองคการในลกษณะของความสมพนธระหวางสมาชกทมตอองคการ ซงสามารถแสดงออกได 3 รปแบบ คอ การมความเชอถอและยอมรบคานยมและเปาหมายขององคการ ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอชวยใหองคการประสบความส าเรจและบรรลเปาหมาย และความปรารถนาทจะคงไวซงความเปน

20

สมาชกขององคการ พอรเตอรและคณะ (Porter et al., 1974, p. 603) ไดกลาวไววา ความผกพนตอองคการมองคประกอบ 3 ดาน ดงน (1) ความเชอมนอยางแรงกลาพรอมทจะยอมรบเปาหมาย และคานยมขององคการ หมายถง การทบคคลมทศนคตทางบวกตอองคการ โดยมความเชอวาองคการเปนสถานททด และเหมาะสมกบตนมากทสด รวมถงความรสกการเปนเจาของ และเปนอนหนงอนเดยวกบองคการ ตลอดจนการมคานยมทกลมกลนกบสมาชกคนอนๆในองคการ (2) ความเตมใจทจะทมเทความพยายามเพอความส าเรจขององคการ หมายถง การทบคคลพรอมทจะทมเทก าลงกายและก าลงใจ เพอปฏบตงานอยางเตมความสามารถ เพอใหบรรลเปาหมายขององคการ (3) ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงรกษาความเปนสมาชกขององคการ หมายถง การทบคคลมความจงรกภกดตอองคการ ภาคภมใจในความเปนสมาชก และถงแมจะมงานลกษณะเดยวกนทเสนอใหผลตอบแทนทสงกวา บคคลกไมตองการทจะโยกยายออกจากองคการเพอไปท างานใหม 2.1.2.3 ทฤษฎความผกพนตอองคการตามแนวคดของเมาวเดยและคณะ (Mowday et al., 1979) เมาวเดยและคณะ (Mowday et al., 1979, p. 244) ไดนยามความหมายความผกพนตอองคการไววา ความผกพนตอองคการ หมายถง ความรสกเปนสวนหนงขององคการ และการมสวนรวมในองคการ มระดบการแสดงออกมากกวาความจงรกภกดตอองคการ เนองจากเปนความสมพนธทแนบแนน และผลกดนใหบคคลแตละคนมความเตมใจทจะอทศตนเพอความเจรญกาวหนาขององคการใหดยงขน เมาวเดยและคณะ (Mowday et al., 1979, p. 244) ไดกลาวไววา ความผกพนตอองคการมองคประกอบ 2 ดาน ดงน (1) ความผกพนตอองคการดานพฤตกรรม (Behavior Commitment) หมายถง การแสดงออกของบคคลในรปแบบความตอเนอง และความสม าเสมอของพฤตกรรม คอ เมอบคคลเกดความผกพนตอองคการ จะมความพยายามในการท างาน มสวนรวมในการท างาน โดยไมมความคดทจะโยกยายหรอเปลยนทท างาน เนองจากบคคลกลววาถาละทงความเปนสมาชกขององคการแลวจะสญเสยผลประโยชนทไดรบจากองคการ (2) ความผกพนตอองคการดานทศนคต (Attitudinal Commitment) หมายถง การทบคคลมความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบองคการ โดยมลกษณะ 3 ดาน ดงน

21

2.1 มความเชอมนและยอมรบในเปาหมาย และคานยมขององคการ คอ บคคลมความเชอวาองคการนเปนองคการทดทสดทจะท างานดวย มความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบองคการ มคานยมทกลมกลนกบสมาชกคนอนๆในองคการ และมความรสกเปนเจาขององคการ 2.2 มความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากทงทางกาย และทางใจ เพอผลประโยชนขององคการ ปฏบตงานใหกบองคการอยางเตมทในฐานะตวแทนขององคการ เพอใหองคการบรรลเปาหมาย มความรสกถงความสอดคลองกนระหวางเปาหมายขององคการกบเปาหมายของตน ท าใหบคคลยอมรบเปาหมายขององคการ และมทศนคตทางบวกตอองคการ 2.3 มความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาไวซงความเปนสมาชกขององคการ และมความจงรกภกดตอองคการ 2.1.2.4 ทฤษฎความผกพนตอองคการตามแนวคดของอลเลนและเมเยอร(Allen & Meyer, 1990) อลเลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1990, pp. 1-18) ไดนยามความหมายความผกพนตอองคการไววา ความผกพนตอองคการ หมายถง สภาวะทางจตใจของบคคลทมตอองคการของตน มอทธพลส าคญตอการตดสนใจทจะคงไวซงสมาชกขององคการ และการมจตส านกในการด ารงอยเปนสมาชกขององคการตอไป อลเลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1990, pp. 1-18) ไดกลาวไววา ความผกพนตอองคการมองคประกอบ 3 ดาน ดงน (1) ความผกพนดานจตใจ (Affective Commitment) หมายถง อารมณความรสกผกพนตอองคการ โดยทพนกงานรสกถงความเปนสมาชกในองคการ รสกยดมนกบองคการ เปนอนหนงอนเดยวกบองคการ และการเขาไปมสวนรวมกบองคการ (2) ความผกพนดานการคงอย (Continuance Commitment) หมายถง ความผกพนตอองคการทเกดจากการจายคาตอบแทนเพอแลกเปลยนกบการคงอยกบองคการของบคคลแตละคน เปนการรบรของบคคลถงผลประโยชนทเสยไปถาเขาตองออกจากองคการ ซงมอทธพลตอการเลอกทจะอยกบองคการตอไป (3) ความผกพนดานบรรทดฐาน (Normative Commitment) หมายถง จตส านกในการด ารงอยเปนสมาชกขององคการ รสกวาเมอเขาเปนสมาชกขององคการแลว ตองมความผกพน และความจงรกภกดตอองคการ ซงเปนสงทถกตองและสมควรท า ถอเปนพนธะผกพนทตองมตอการปฏบตหนาทในองคการ

22

กลาวโดยสรป การศกษาวจยในครงน ผวจยใชความผกพนตอองคการตามแนวคดของ อลเลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1990) ซงมองคประกอบ 3 ดาน คอ ความผกพนตอองคการดานจตใจ ดานการคงอย และดานบรรทดฐาน 2.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบบคลกภาพหาองคประกอบ

2.2.1 ความหมายของบคลกภาพ ค าวา “บคลกภาพ” ตรงกบค าในภาษาองกฤษวา “Personality” ซงมรากศพทมาจากค าวา “Persona” ในภาษาลาตน ทหมายถง หนากากทใชสวมใสในการแสดงละครของกรกโบราณ (Karim, 2001 as cited in Gandomi et al., 2012, p. 42) นกจตวทยาและนกวชาการหลายทานใหความสนใจศกษาเรองบคลกภาพ ผวจยไดท าการรวบรวมการใหค านยามของบคลกภาพตามทฤษฎทมการศกษาดงน อลพอรต (Allport, 1961, p. 347) ไดนยามไววา บคลกภาพเปนการรวบรวมลกษณะนสยทวไปทเปนตวแทนของบคคล และเปนรปแบบการแสดงความประพฤตของบคคลแตละบคคล ลธานส (Luthans, 2005 as cited in Gandomi et al., 2012, p. 42) ไดนยามไววา บคลกภาพ หมายถง ลกษณะภายนอกและลกษณะภายในของบคคลทสามารถวดได และการปฏสมพนธกบบคคลทมความแตกตาง ในสถานการณทแตกตาง แมคอดมสและโอลซน (McAdams & Olson, 2010, pp. 536-537) ไดนยามไววา บคลกภาพเปนการจดกลมลกษณะนสย เปนการปรบบคลกลกษณะ และเปนการประสานชวงชวต กบสถานการณขณะนน และวฒนธรรม มลลกา คณานรกษ (2547, หนา 91) ไดใหความหมายไววา บคลกภาพ หมายถง บคลกภาพภายนอก สามารถมองเหนไดเปนรปธรรม ไดแก รปราง หนาตา น าหนก สผม สผว ทาทาง กรยามารยาท บคลกภาพภายใน ซงมองไมเหนเปนรปธรรม ตองใชเวลานานพอสมควรจงจะรได ไดแก นสย อารมณ ความนกคด สตปญญา การตดสนใจ และอนๆทสงสมมาจากการอบรมเลยงดของครอบครวและสงแวดลอม ศรเรอน แกวกงวาล (2551, หนา 7-8) ไดใหความหมายไววา บคลกภาพ หมายถง ลกษณะเฉพาะตวของบคคลในดานตางๆ ทงสวนภายนอกและสวนภายใน สวนภายนอก คอ สวนทมองเหนชดเจน เชน รปราง หนาตา กรยามารยาท วธการพด การยน และอนๆ สวนภายใน คอ

23

สวนทมองเหนไดยาก แตอาจทราบไดโดยการอนมาน เชน สตปญญา ความถนด ลกษณะอารมณ ประจ าตว ความฝนปรารถนา ปรชญาชวต คานยม ความสนใจ และอนๆ สรอร วชชาวธ (2553, หนา 45) ไดใหความหมายไววา บคลกภาพ หมายถง ลกษณะการแสดงออกของบคคลทงในดานสรระ และพฤตกรรมทสามารถสงเกตเหนได หรอลกษณะการแสดงออกทางพฤตกรรม และการแตงกายทเปนเอกลกษณของบคคลหนง หรอทาทางอากปกรยาในการแสดงออกของบคคล ชลลดา ทวคณ (2556, หนา 7) ไดใหความหมายไววา บคลกภาพ หมายถง ลกษณะโดยสวนรวมของบคคลทประกอบดวยลกษณะทปรากฏภายนอกและภายในของบคคล มลกษณะเปนเอกลกษณเฉพาะบคคลทท าใหแตละคนแตกตางกนไป ลกษณะของบคคลทปรากฏภายนอกทงหมดประกอบไปดวย รปราง หนาตา ผวพรรณ ลกษณะ กรยาทาทางตางๆ และลกษณะทปรากฏภายใน ไดแก เจตคต ความคด ความเชอ คานยม ความมคณธรรมจรยธรรม ความสามารถ อารมณ แรงจงใจ การรบร การเรยนร และอนๆ จากความหมายของบคลกภาพขางตน สรปไดวา บคลกภาพ หมายถง คณลกษณะเฉพาะตวทแตกตางกนของแตละบคคล ซงประกอบดวยลกษณะภายนอกทสามารถสงเกตเหนไดอยางชดเจน เชน รปรางหนาตา ผวพรรณน าเสยง การพด และการแสดงกรยาทาทางตางๆ เปนตน และลกษณะภายใน เชน เจตคต ความเชอ คานยม ความสนใจ และอารมณความรสก เปนตน 2.2.2 แนวคดและทฤษฎของบคลกภาพ การศกษาบคลกภาพ คอ การศกษาความคงท ความซบซอน ความหลากหลาย และความเปนเอกลกษณเฉพาะตวของบคคล การศกษาบคลกภาพทงในศาสตรจตวทยา และศาสตรอนๆมความเปนมายาวนาน (ศรเรอน แกวกงวาล, 2550, หนา 322) ดงน โดยในยคแรกๆ วชาบคลกภาพเปนการศกษาผสมผสานระหวางศาสตรตางๆ เชน วรรณกรรม พยากรณศาสตร การละคร ศาสนา และปรชญา นบตงแตปลายศตวรรษท 19 เปนตนมา (ประมาณป ค.ศ. 1987) จนถงปจจบน วทยาการดานบคลกภาพไดมการศกษาอยางเปนวทยาศาสตร และใชวทยาการในสายศลปศาสตรอนๆรวมในการศกษา เชน แพทยศาสตร วรรณคด ศาสนา ปรชญา เศรษฐศาสตร และมานษยวทยา เปนตน (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 9-10) การศกษาเกยวกบบคลกภาพท าใหเกดทฤษฎบคลกภาพหลากหลายแนวคด ซงทฤษฎบคลกภาพแตละทฤษฎมมมในการอธบายบคลกภาพทแตกตางกน มจดเนนไมเหมอนกน โดยทอาจจะมความคลายคลงกนบางในบางสวนของบางกลมทฤษฎ ซงแตละทฤษฎมความสนใจเฉพาะดาน

24

เชน ทฤษฎจตวเคราะหของฟรอยด เนนพลงจตใตส านก ทฤษฎพฤตกรรมนยม เนนการเรยนรแบบมเงอนไข ทฤษฎมนษยนยม เนนการพฒนาบคลกภาพ เปนตน (ศรเรอน แกวกงวาล, 2550,หนา 336) ศรเรอน แกวกงวาล ไดแบงทฤษฎบคลกภาพออกเปน 5 กลม ดงน (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 10-11) กลมท 1 ทฤษฎจตวเคราะห (Psychoanalysis Theory) แนวคดจตวเคราะหเปนแนวคดทศกษาจตวทยาบคลกภาพอยางเปนวทยาศาสตร แนวคดนไดรบการยอมรบวาเปนเหมอนเสาหลกเสาแรกทท าใหการศกษาทางดานบคลกภาพแตกแขนง ขยายแนวคดออกไปหลายทศทาง และมอทธพลตอแนวคดในศาสตรสาขาอน เชน สงคมศาสตร วรรณคด ศลปกรรม และศาสนา นกทฤษฎในกลมนไดมพนฐานแนวคดรวมกน คอ (1) การอธบายถงประสบการณในอดตทมผลตอบคลกภาพและพฤตกรรมในปจจบนและอนาคตอยางไร โดยใหความส าคญตออทธพลของประสบการณในวยเดก เชน สมพนธภาพในครอบครว และสภาพแวดลอม และอนๆ (2) การเนนบคลกภาพเชงพฒนา โดยมความเชอวาบคลกภาพของมนษยมการพฒนาอยางเปนล าดบขนตอน ไมมการพฒนาขามขน ซงการพฒนาบางประเภทตองพฒนาในชวงทควรพฒนา เรยกวา ชวงเวลาวกฤต เพราะหากผานชวงนนมาแลวแตไมมการพฒนาหรอพฒนาไมสมบรณ อาจไมมการพฒนายอนหลง หรอพฒนายอนหลงไดอยางไมเตมท (3) การอธบายพฤตกรรมไรเหตผลหรอพฤตกรรมเบยงเบนจากปกตคอนขางชดเจนมากกวาแนวคดอนๆ (4) การศกษาไดขอมลสวนใหญจากบคคลทมปญหาทางอารมณและบคลกภาพ ซงมคาตอการฉายบคลกภาพปกตให เหนชดเจนยงขน (5) หลายแนวคดใหความส าคญกบจตใตส านก (6) หลายแนวคดจะกลาวถงโครงสรางของบคลกภาพ ความหวาดกงวล และกลไกการปองกนตว (Defense Mechanism) และ (7) บางทฤษฎใหความส าคญกบสมพนธภาพเชงสงคม รปแบบของสงคม วฒนธรรม รวมทงพนธกรรม ในการหลอมบคลกภาพของบคคล (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 13-14) ซงมแนวคดของนกทฤษฎกลมจตวเคราะห ดงน ซกมนด ฟรอยด (Sigmund Freud)(1856-1939) ผรเรมศกษาพฤตกรรมและบคลกภาพของมนษยดวยวธการทางวทยาศาสตร คอ มการสงเกตและบนทกพฤตกรรมโดยละเอยด ขอมลของเขา คอ คนไขโรคจต โรคประสาทในคลนก เขาเอาขอมลจากการสงเกตนนมาศกษาวเคราะห ตความ แลวจงตงเปนกฎเกณฑและทฤษฎขนเปนทฤษฎจตวเคราะห เรยกวา Freudian Psychoanalysis (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 16) แนวคดทส าคญ คอ ฟรอยด มความเหนวา พฤตกรรมสวนมากของมนษยถกกระตนมาจากสญชาตญาณอนมมาแตก าเนด โดยเฉพาะแรงกระตนทางเพศและความกาวราว (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 47)

คารล กสตาฟ จง (Carl Gustav Jung)(1875-1961) เปนนกทฤษฎจตวเคราะหทท าการศกษาใหเขาใจพฤตกรรมมนษยไดกระจางแจงและล าลก เขาเชอวามนษยไมจ าเปนตองถกลขตชวตดวยประสบการณอดตเสมอไป มนษยสามารถก าหนดโชคชะตาอนาคตของตน

25

ได บคลกภาพบางสวนของมนษยเปนผลสบเนองมาจากววฒนาการของมนษย จากชวอายหนงไปยงอกชวอายหนง (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 33-35) แนวคดทส าคญ คอ จงมความเหนวา สงทสะสมในจตใตส านกก ากบพฤตกรรม (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 47) อลเฟรด แอดเลอร (Alfred Adler)(1870-1937) เปนผบกเบกแนวทางศกษาพฤตกรรมและบคลกภาพของมนษยทเนนอทธพลของสมพนธภาพระหวางเพอนมนษยหรอพฤตกรรมสงคม (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 45-46) แนวคดทส าคญ คอ แอดเลอรมความเหนวา พฤตกรรมและบคลกภาพของมนษยไดรบการเรงเราจากลกษณะสมพนธภาพกบเพอนมนษยดวยกน หรอพฤตกรรมสงคม (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 47) แอรค เอช. แอรคสน (Erik H. Erikson)(1902-1994) เปนผไดรบการยกยองวาเปนผน าทฤษฎของฟรอยดมาขยายความและศกษาตอเนองอยางลกซงและกวางขวาง เหนอนกจตวเคราะหกลมฟรอยดทานอนๆ โดยเขาท าใหทฤษฎจตวเคราะหของฟรอยด มสสนทนสมยสมจรง และเปนจรงเขากบชวตของผคนในสงคมปจจบน จนท าใหแนวคดจตวเคราะหมความนาเชอถอและไดประโยชนจรง (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 54) แนวคดทส าคญ คอ แอรคสน เนนวา ลกษณะสมพนธภาพทบคคลมกบกลมบคคลตางๆ เชน พอแม เพอน สาม -ภรรยา และขอขดแยงทางสงคมจตใจ (Psychosocial Crises) เปนจดกระตนใหบคคลมพฤตกรรมและพฒนาบคลกภาพในรปแบบตางๆ ตามล าดบ ตงแตเกดจนถงวยสงอาย (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 57) แฮร สแตค ซลลแวน (Harry Stack Sullivan)(1892-1949) เปนจตแพทยซงใชวธการบ าบดรกษาคนไขโดยวธจตวเคราะห แตตอมาเขาไดเปลยนวธการโดยเนนความสมพนธระหวางบคคล เปนแกนท าการบ าบดรกษา แนวคดการรกษาคนไขแบบน มชอในภาษาองกฤษวา Interpersonal Theory of Psychiatry (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 75) แนวคดทส าคญ คอ ซลลแวน เชอวา ความมวฒภาวะ ความเปนผใหญ ความเจรญงอกงามของบคลกภาพมนษยไมมวนจบสน แตความงอกงามของบคลกภาพน จะเกดขนเมอบคคลสามารถสรางเยอใยไมตรกบบคคลอนๆอยางสนทสนม ความสามารถดงกลาวน นอกจากจะพฒนาบคลกภาพใหมนคงแลวยงสามารถแกไขความบกพรองของบคลกภาพ ซงเกดขนในชวงวยเดกได (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 85-86)

คาเรน ฮอรนาย (Karen Horney)(1885-1952) เปนนกทฤษฎผหนงซงมองปญหาของมนษยอยางมความหวง และเชอวามนษยเปนนายในการจดการแกปญหาตางๆในชวตของตน มใชเปนทาสของปญหา (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 93) แนวคดทส าคญ คอ ฮอรนาย ชใหเหนความส าคญและอทธพลของวฒนธรรมทมตอกระสวนพฤตกรรม และการหลอหลอมบคลกภาพของมนษยทงปกตและผดปกต ทงในแงบวกและแงลบ เขาเนนความส าคญของอทธพล

26

ประสบการณวยเดก และสภาพแวดลอมการเรยนรในครอบครว โดยผสมอทธพลของวฒนธรรมและประเพณรวมดวย (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 98) แอรค ฟรอมม (Erich Fromm)(1900-1980) เปนนกทฤษฎบคลกภาพทมพนฐานการศกษาทางสงคมวทยาและจตวทยา แลวกท างานเปนอาจารย จากพนฐานการศกษาอยางกวางขวางทางประวตศาสตร สงคมวทยา วรรณคด และปรชญา เขาทมเทความสนใจเพออธบายแนวคดทวา โครงสรางของสงคมใดๆยอมกลอมเกลาบคลกภาพสมาชกในสงคมใหกลมกลนกบคานยมสวนรวมของสงคมนนๆ (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 101-102) แนวคดทส าคญ คอ ฟรอมม กลาวไววา บคลกภาพแบบผลตผลเปนอดมการณของมนษย เกดขนจากสมพนธภาพแบบถอยทถอยอาศยกน มการรวมทกขรวมสข มใชวาใหอกฝายหนงแบกภาระ แตอกฝายหนงไมรบผดชอบ สมพนธภาพแบบรวมทกขรวมสขจะมขนไดกเนองจาก ความรกอนบรสทธใจ (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 109-110) กลมท 2 ทฤษฎมนษยนยม (Humanistic Theory) แนวคดมนษยนยมมฐานแนวคดเกยวกบเรองบคลกภาพรวมกน คอ (1) นกทฤษฎกลมนไมไดมองบคลกภาพเพยงหนวยเดยว จะมองบคลกภาพอยางเปนองครวมของหนวยตางๆ ทประกอบกนเปนมนษย (2) บคลกภาพของมนษย คอ การเลอนไหลเปลยนแปลงไปสสภาวะทดกวาอยตลอดเวลา โดยมจดหมายสงสดของการเปลยนแปลงอยทความดงามของบคลกภาพคอ “ภาวะเตมเปยมแหงศกยภาพของบคคล” (Self-actualization) (3) พฤตกรรมหรอบคลกภาพของบคคล เปนผลมาจากการทบคคลรบรสงแวดลอมรอบตวเขาอยางไร ไมวาการรบรนนจะเปนไปตามขอเทจจรงหรอไม เชน เดกทรบรวาแมไมรกตน จะมแนวคดทางลบตอแม และตอตานแม ทงทตามความเปนจรงแลวแมรกตนมาก เปนตน (4) เนนการเขาใจธรรมชาตของมนษย ซงการชวยเหลอบคคลทมปญหาดานบคลกภาพ ตองเขาใจธรรมชาตทเปนตวตนของบคคล (5) เนนความเปนปจเจกบคคล และความดงามของมนษยอยางเปนฐานรากของชวต (6) บคคลจะดหรอเลวขนอยกบปจจยทางสงแวดลอมมากกวาปจจยทางพนธกรรมหรอระบบประสาท (7) มแนวคดเรองมนษยกบแนวคดเรองศาสนาและปรชญา บางแนวคดไดรบอทธพลจากปรชญากลมอตถภาวนยม (Existentialism) ทเนนการมอสระของแตละบคคล (8) มนษยมธรรมชาตใฝด สรางสรรคความด ปรารถนาความเจรญวฒนาแหงตนและบคลกภาพของตน รคณคาในตนเอง รจกผดชอบชวด มความรบผดชอบในชวตและการกระท าของตน สข ทกข ชว ด เกดจากการเลอกของตนเและ (9) มนษยทกคนมความปรารถนาทจะรจกตนเองและความสามารถเฉพาะตวของตน เพอใชพลงความรความสามารถของตนเองอยางเตมทดทสด เมอมนษยอยในสงแวดลอมทเออตอความเจรญวฒนแลว มนษยจะพฒนาไปสความมงด มความเจรญของบคลกภาพ และวฒภาวะเสมอ (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 113-114) ซงมแนวคดของนกทฤษฎกลมมนษยนยม ดงน

27

อบราฮม มาสโลว (Abraham Maslow)(1908-1970) เปนนกจตวทยาทไดรบการยกยองวาเปนผน าแนวคดกลมมนษยนยม ฐานแนวคดของเขาปนกบแนวคดเชงศาสนาและปรชญาตะวนตก มมมมองในแงธรรมชาตทดงามของมนษย ความใฝดและความตองการพฒนาบคลกภาพของตนไปสสภาวะทดกวาตลอดเวลา (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 115-116) แนวคดทส าคญ คอ มาสโลว เชอวา พยาธสภาพทางกายและจตของมนษยมสาเหตจากสงแวดลอมอนเลวรายในสงคมมากกวาสาเหตจากธรรมชาตเลวรายของมนษย (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 130) คารล โรเจอร (Carl Rogers)(1902-1987) เขาเปนผคดคนการท าจตบ าบดแบบผรบการบ าบดเปนศนยกลาง Client Centered Therapy หรอ Non-directive Therapy ซงไมมการชแนะจากผท าการบ าบด ผรบการบ าบดเปนผเหนปญหา และแนวทางแกไขปญหาของตนดวยตนเอง ค าอธบายเกยวกบบคลกภาพตามแนวคดของเขาผสมปนเปกบปรชญา ทฤษฎ และเทคนคการท าจตบ าบด (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 135-136) แนวคดทส าคญ คอ โรเจอร เชอวา มนษยมอสระเสรภาพ มธรรมชาตใฝด มความปรารถนาจะประจกษรจกตน มความรบผดชอบตอชวตและการกระท าของตนเอง มความสามารถในการแกไขปญหาชวตของตนเอง ทกๆคนมความแตกตางกนเปนเอกตตบคคล (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 153) เขามนใจวา ทกขรอนและความกลมกงวลของมนษยมหนทางแกไขเสมอ (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 155) กลมท 3 ทฤษฎพฤตกรรมนยม (Behavioral Theory) แนวคดพฤตกรรมนยมมแนวคดส าคญรวมกน คอ (1) กลมนไมคอยใหความเชอถอ แรงจงใจภายในของบคคลวาเปนปจจยส าคญในการก าหนดลกษณะพฤตกรรมและบคลกภาพ แตใหความสนใจกบสงเราภายนอก (2) ใหความส าคญกบการเสรมแรง โดยเนนวาบคคลจะมบคลกภาพเชนไรนนขนอยกบวา เขาไดรบการเสรมแรงจากบคคลหรอสงคมอยางไร เชน คนทมนสยกาวราวอาจเกดจากการทเขากาวราวแลวไดรบการชนชม และถกลงโทษเมอไมกาวราว เปนตน (3) กลมนเชอวาพฤตกรรมหรอบคลกภาพของบคคลเกดจากการสงเกตตวแบบ แลวมการเลยนแบบเกดขน (4) บคลกภาพของมนษยมความยดหยนอยใตอทธพลของสงแวดลอมทางชวภาพ และสงคม มนษยจะมบคลกลกษณะอยางไ รนน ขนอยกบสงแวดลอมรอบตวเขา (5) กลมนไดรบขอมลในการอธบายพฤตกรรมของมนษยจากผลการทดลองจากมนษยหรอสตว (6) บคลกภาพเกดจากการเรยนร โดยใหความส าคญกบการเรยนรเหมอนกบทกลมจตวเคราะหใหความส าคญกบจตใตส านก (7) ไดอธบายพฤตกรรมของบคคลอยางผวเผนโดยไมไดค านงถงพลงขบดานใน เชน ดานความร ความคด ซงเปนพลงขบทส าคญในการก าหนดลกษณะพฤตกรรมและบคลกภาพของบคคล (8) สนใจพฤตกรรมทสามารถสงเกตเหนไดชดและท าการวดไดอยางชดเจน (9) หลกคดของนกคดในกลมนไดมการน าไปใชจรงในการแกไขพฤตกรรมทเบไปจากปกต เชน เดกพเศษหลายกลม เปนตน (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 157-158) ซงมแนวคดของนกทฤษฎกลมพฤตกรรมนยม ดงน

28

บ. เอฟ. สกนเนอร (Burrhus Frederic Skinner)(1904-1990) เปนนกจตวทยากลมพฤตกรรมนยม ซงผลงานการทดลองของเขา และหลกเกณฑทเกยวของกบพฤตกรรมของมนษย และสตวทไดมาจากการทดลองนน สามารถน ามาใช ปรากฏผลดมประโยชนตอชวตประจ าวน และตองานอาชพหลายแขนงวชา เชน วงการศกษา แพทยศาสตร วงการทหาร วงการโครงการอวกาศ และวงการธรกจอตสาหกรรม (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 159-160) แนวคดทส าคญ คอ สกนเนอร มความเชอวา มนษยเกดมาพรอมดวยศกยภาพทจะเรยนรถาสงแวดลอมอ านวย ดงนน ภายใตเงอนไขอยางใดอยางหนง และภายใตกฎเกณฑแหงการเสรมแรง มนษยสามารถเรยนรอะไรๆได เปลยนพฤตกรรมใดๆได ดงทตวเราและผอนประสงค แตเขากยอมรบขอบเขตแหงความเปนไปไดซงถกวางก าหนดโดยกรรมพนธ และเขาเชอวาพฤตกรรมบางอยางเรยนรงายกวาพฤตกรรมอนอกบางอยาง (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 165) กลมท 4 ทฤษฎลกษณะนสย (Trait Theory) แนวคดลกษณะนสยมหลกการเบองตนวา เราอาจจ าแนกบคคลตามแนวโนมลกษณะนสย ลกษณะเดนของทฤษฎน คอ (1) ความคงท (Consistency) คอ แตละบคคลจะมคณลกษณะโดดเดนหลายๆอยางภายในตว และจะแสดงคณลกษณะนนออกมาในสถานการณตางๆ กน หากเรารจกเทรทของคนใดคนหนง เรากสามารถท านายพฤตกรรมของเขาในสถานการณตางๆ กนดงนน เราสามารถใชพฤตกรรมในอดตและปจจบนท านายพฤตกรรมทจะเกดขนในอนาคตได (2) เนนความแตกตางระหวางบคคล ( Individual Differences) คอ แตละคนประกอบดวยกลมลกษณะนสยหลายอยาง ซงเปนลกษณะเฉพาะตวโดยทไมมใครเหมอน (3) ทฤษฎเทรทมหลายกลม และทกๆกลมกมแนวคดรวมกน คอ คนหาและอธบาย เทรทพนฐานของบคคลใดบคคลหนง เพออธบายบคลกภาพของบคคลนน ซงท าใหบคคลแตละคนแตกตางกน (4) เนนการท านาย คอ กลมทฤษฎนเนนการวดบคลกภาพดวยแบบทดสอบ โดยน าผลการวดดงกลาวไปใชในชวตประจ าวนในดานตางๆ อาท ในคลนกในการเลอกอาชพ การมอบหมายงานใหท าใหเหมาะสมกบนสย การปรบตวในองคการ การศกษาและการพฒนาตน การท านายผลการปฏบตงาน เปนตน (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 177-178) ซงมแนวคดของนกทฤษฎกลมลกษณะนสย ดงน

เฮนร เอ. เมอรเรย (Henry A. Murray)(1893-1967) เปนผไดรบการยกยองวาเปนบคคลชนแนวหนาดานแนวคดจตวทยาสมยใหม ทฤษฎบคลกภาพของเขาเปนการมองมนษยอยางผสมผสานศาสตร ทงฝายศลปศาสตรและวทยาศาสตร ท าใหผศกษาเขาใจมนษยทงสวนทมองเหนไดชดเจน และสวนทยากจะอธบายไดดวยตรรกะทางวทยาศาสตรรปธรรม เนองจากเขามทศนคตตอธรรมชาตของมนษยวา มความผสมผสานสลบซบซอนของตวแปรหลายประการ จงตงชอทฤษฎวา Personology บคลกภาพวทยา เขามทศนะวา บคลกภาพถกก าหนดดวยตวแปร 3 ประการทมความส าคญทดเทยมกน คอ ประสบการณทงอดตและปจจบน พนฐานทางสรรวทยา

29

โดยเฉพาะสมอง และสงแวดลอม ทฤษฎนเนนความเปนปจเจกชน เนนการศกษามนษยอยางเปนหนวยประสานสมพนธกนภายใน และสมพนธกนกบสงแวดลอมตางๆ เขาย าวาการใหขอสรปหรอตดสนพฤตกรรมของคน ตองมองปจจยแวดลอมประกอบเสมอ จงจะถกตองแมนย า (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 180) แนวคดทส าคญ คอ เมอรเรย ไดอธบายวา ในกระแสการพฒนาการของบคคล เราถกพฒนาโดยมปมตางๆ ปมใดปมหนงหรอหลายปม เปนลกษณะเดนของพฤตกรรมและบคลกภาพของเรา ซงมอทธพลเปนรากฐานของโครงสรางบคลกภาพของเราอนลกซง จนตลอดชพ (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 200) ทฤษฎบคลกภาพของเขา เนนความส าคญแหงกระบวนการประสานความสมพนธของ Needs ตางๆทงกายและจต วาเปนพลงกระตนพฤตกรรมตางๆและลกษณะบคลกภาพรปแบบตางๆ การจดกลม Needs เปนหมวดหม และค าอธบายพฤตกรรมตางๆตาม Needs แตละหมวดหมนน นบเปนผลงานทเปนความคดรเรม แสดงถงศกยภาพทางภาษา ความสามารถในการจดหมวดหม และการเขาใจบคลกภาพของมนษยนานารปแบบอยางลกซง และท าใหบคลกภาพในสวนทเปนนามธรรม มความเปนรปธรรมชดเจนขน (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 204) กอรดอน เอม. อลลพอรท (Gordon M. Allport)(1897-1967) ทฤษฎบคลกภาพของเขา คอ Psychology of the individual จตวทยาแหงเอกตตบคคล เขาเหนคณคาของการมองและการเขาใจมนษยอยางเปนสวนรวมของปจจยตางๆ การเคารพนบถอความเปนเอกตตบคคล การไมเชอวธคดแบบวทยาศาสตร 100 เปอรเซนต การไมเนนประสบการณอดตมากนก การเชอมนวาพนธกรรมเปนตวแปรส าคญในการก าหนดลกษณะบคลกภาพและพฤตกรรม (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 208) แนวคดทส าคญ คอ อลลพอรท เชอวา บคลกภาพของบคคลถกก าหนดจากเทรท เทรทเปนลกษณะนสยและความเคยชน เทรทมมากมายหลายประการ ไมมเทรทใดตายตวในแตละบคคล บคคลจะแสดงลกษณะเทรทใดๆโดดเดนออกมานน ขนอยกบสงแวดลอมทางกายภาพ และพลงกดดนทางสงคม เทรทของแตละคน ไมมเพยง 1 ลกษณะเทรทเดน แตมหลายเทรทประสานสมพนธกน เปนเหตสบเนองกนและกน เทรทใดๆของบคคล ตงอยบนพนฐานทางจตประสาทของบคคลผนน (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 210)

เรยมอนด บ. แคทเทลล (Raymond B. Cattell)(1905-1998) เปนนกจตวทยาบคลกภาพ ผพยายามศกษาบคลกภาพอยางมระบบระเบยบดวยวธการทางสถต ครอบคลมบคลกภาพปจเจกชน และบคลกภาพประจ าสงคมวฒนธรรมตางๆ (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 225) แนวคดทส าคญ คอ แคทเทลล เชอวา ถาเรารลกษณะเทรทหลกๆของคนใดคนหนงแลว เรากสามารถเขาใจหรอท านายลกษณะนสยใจคอของบคคลนนไดอยางคอนขางแมนย า เทรทของบคคลมสวนทเปนเทรทรวมและเทรททโดดเดนเฉพาะตวบคคล การศกษาเทรทตองท าการวดพฤตกรรมภายนอกทสามารถสงเกตเหนได ผลของการวดเปนแนวทางทท าใหเราเขาใจลกษณะ

30

บคลกภาพดานตางๆ รวมทงบคลกภาพดานภายในดวย เขาเชอวา ผลสรปของทฤษฎและ/หรอขอคดใดๆ เกยวกบบคลกภาพ ตองไดมาจากการท าวจยทมกระบวนการรดกม มเครองมอวดทเทยงตรง ใชกระบวนการทางสถตทซบซอน ส าหรบวเคราะหขอมล แลววธการทางสถต ส าหรบวเคราะหบคลกภาพทแมนย า คอ Multivariate Statistic และการวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 226) ฮนส เจ.ไอแซงค (Hans J. Eysenck)(1916-1997) เปนนกทฤษฎบคลกภาพ ทฤษฎของเขาเปนการผสมผสานหลกการทางชววทยา ทฤษฎการเรยนร ประวตความเปนมาเรอง Type ของบคคล และการวเคราะหบคลกภาพโดยใชสถต Factor Analysis (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา.251) แนวคดทส าคญ คอ ไอแซงค กลาวไววา การวเคราะหบคลกภาพและพฤตกรรม โดยกระบวนการทางสถต เปนวธขนตนทน าไปสการศกษาเพมเตมในหองปฏบตการ และการท าวจยเชงทดลอง โดยใหความส าคญกบกระบวนการทางชวภาพ และความสมพนธระหวางบคคล ซงปจจยทางชวภาพครอบง าพฤตกรรมทงปกต และเบไปจากปกตของมนษย และปจจยทางชวภาพเปนตวก าหนดลกษณะบคลกภาพของบคคลมากกวาปจจยสงแวดลอม (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 252,259) กลมท 5 ทฤษฎปญญานยม (Cognitive Theory) แนวคดปญญานยม ซงนกคดในกลมนเปนกลมจตวทยาสมยใหม ทมรากฐานมาจากแนวคดจตวทยาในอดต ไดแก กลม Gestalt Psychology, Structuralism (สวนประกอบจต) และ Functionalism (การท างานตามหนาทของจต) แนวคดในกลมนเนนเรองกระบวนการส านกร มแนวคดวาพฤตกรรมใดๆของบคคลเปนผลพวงจากความร ทศนคต ความคาดหวง และความเชอ เปนตน ซงกระบวนการทางสตปญญาของมนษยไมจ าเปนตองอยภายใตอทธพลของสงแวดลอมและประสบการณในอดตเสมอไป แนวคดน ใหความส าคญกบกระบวนการทางสมองและระบบประสาท ทมเหนอความรคด ความจ า และพฤตกรรมอนๆ ของมนษย (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 261-262) ซงมแนวคดของนกทฤษฎกลมปญญานยม ดงน

จอรจ เคลล (George Kelly)(1905-1967) เปนนกจตวทยากลมปญญานยม เขาอธบายเรองโครงสราง Personal Construct ซงมเนอหาหลากหลายมตทางจตวทยา (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 263) แนวคดทส าคญ คอ เคลล เนนวา พฤตกรรมใดๆของบคคลมไดเกดจากอทธพลของสงแวดลอมและพนธกรรมเทานน แตเกดจากทศนคต ความคาดหวง และความเชอ ซงมอทธพลยงกวา 2 ประการแรก (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 263)

อลเบรต แอลลส (Albert Allis)(1913-ปจจบน) ความโดดเดนของเขามาจากแนวคดและวธท าจตบ าบดแบบ Rational Emotive Therapy ซงค าอธบายเรองบคลกภาพของเขาไดมาจากแนวคดการบ าบดดงกลาว (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 281) แนวคดทส าคญ คอ

31

แอลลส มหลกคดวา มนษยเปลยนแปลงได มนษยมมตของความคด เหตผล อารมณทเกยวพนกน จนยากจะแยกแยะออกจากกนไดโดยเดดขาด (ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 281-282) 2.2.3 แนวคดของบคลกภาพหาองคประกอบ

2.2.3.1 ความเปนมาของแนวคดบคลกภาพหาองคประกอบ

แนวคดเรองลกษณะนสย

การเรมตนของแนวคดเรองลกษณะนสยอาจจะโบราณ แตแสดงใหเหนชดเจนวามบทบาทส าคญส าหรบแนวคดใหมเกยวกบบคลกภาพ ซงเกยวของกบแนวคดเรองลกษณะนสย โดยแบงองคประกอบของพฤตกรรมเปน 2 แบบ (1) บ ค ล กภ าพม ล กษณะ โ ค ร งส ร า งท แ น น อนและค งท (Consistency) หมายถง บคลกภาพของบคคลทประกอบดวยลกษณะนสยทมพฤตกรรมทแนนอน มแนวโนมทจะตอบสนองแบบเดม แมสถานการณจะเปลยนไป เมอเราทราบลกษณะนสยของบคคลเราอาจจะสามารถท านายพฤตกรรมของเขาในสถานการณทแตกตาง ดงนน เมอเราทราบวาบคคลเรยบรอย ขอาย หรอกาวราว ตามลกษณะนสย ซงสามารถอธบายไดวา พฤตกรรมเขาเปนอยางไรในอดต และคาดการณวาเขาจะมพฤตกรรมอยางไรในอนาคต (2) บคลกภาพมความเปนเอกลกษณของบคคล ( Individual difference) หมายถง ความแตกตางระหวางบคคลสะทอนความจรงเรองบคคลมเอกลกษณเกยวกบลกษณะนสย ตางคนมแบบของตนเองคนละแบบ (Goldstein, 1994, p. 606) กอรดอน เอม. อลลพอรท (Gordon M. Allport, 1961) มงศกษา จตวทยาแหงเอกตตบคคล (Psychology of Individual) อธบายถงบคคลในนยามเกยวกบ ลกษณะนสย 3 แบบ ดงน

บคคลทมลกษณะนสยหลก (Cardinal traits) คอ ลกษณะนสยหนงทส าคญ และเดนชดในบคลกภาพ ซงบางคนเราจ าไดดวยลกษณะนสย 1 แบบ เชน ดอน จวน (Don Juan) ในเรองความรกใคร (Amorousness) และแมชเทเรซา (Teresa) ในเรองการใหความชวยเหลอ (Altruism) แตมหลายคนทมพฤตกรรม โดยไมสามารถอธบายดวยลกษณะนสยหลกแบบเดยว โดยสวนมากตองอธบายดวยลกษณะนสยรวม (Central traits) คอ เปนลกษณะนสยประจ าตว เชน ความซอสตย ความคดรเรมสรางสรรค หรอความตรงตอเวลา ซงสงเกตไดงายในชวตประจ าวนของบคคล และลกษณะนสยรอง (Secondary traits) คอ ลกษณะนสยประจ าตวทปรากฏไมบอย

32

และปรากฏในสถานการณเฉพาะ เชน คณสมบตดานดนตร ซงเปนลกษณะนสยประจ าตวของแมร (Mary) ผเปนนกรองโอเปรา แตเปนลกษณะนสยรองของซซาน (Susan) ผชอบรองเพลงโชวแบบไมมขดจ ากด แนวคดของ อลลพอรท เรยกวา การแสดงความคดหรอความหมายเชงสญลกษณ (Ideographic) ซงมความสมพนธกบบคคล และค านงถงเอกลกษณของแตละบคคล โดยไมมคน 2 คนทมลกษณะประจ าตวทเหมอนกนแนนอน เมอคน 2 คน มลกษณะนสยทเหมอนกน จะแสดงใหเหนชดเจนวา มความแตกตางของลกษณะนสยของแตละคน เชน จอหน ( John) และ แซม (Sam) ทง 2 คนกาวราว อาจมการแสดงออกถงความกาวราวของพวกเขาแตกตางกน จอหนกาวราวโดยทางวาจา แซมกาวราวโดยทางกาย สวนทอาจเหมอนกนของพวกเขาในเรองความกาวราว คอ ความรสกภายใน เปนความรสกทสงเกตไมได ซงมความเกยวของกบความกาวราวของพวกเขาอยางแตกตาง อลลพอรท เหนวา การกระท าและแนวคดทเดนชด แบงแยกแตละคน โดยมพนฐานของแตละบคคล เราจะก าหนดลกษณะเอกตตบคคลอยางไร? อลลพอรท ท าโดยวเคราะหจากเอกสารสวนบคคล เชน จดหมาย และสมดบนทก จดหมายของเจนน (Jenny) เขาวเคราะหเนอหาจากจดหมาย 301 ฉบบ ทเขยนโดยผหญงมากกวา 1 ป ผลคอ รายละเอยดทอธบายลกษณะประจ าตวของเจนน นาสนใจ มการยกตวอยางภาพประกอบในแนวคดของการแสดงความคดหรอความหมายเชงสญลกษณ ผวจยเกยวกบบคลกภาพสวนมาก รสกวา การแสดงความคดหรอความหมายเชงสญลกษณ เปนวธทกวางส าหรบการศกษาบคลกภาพ พวกเขาเหนดวยวาแตละบคคลมเอกลกษณเฉพาะตว พวกเขาเชอวาเปนประโยชนทจะคนพบหลกการประยกตใชส าหรบบคคลทวไป มงานวจยมากมายใชกระบวนการทเรยกวา การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ในการคนหาเพอก าหนดพนฐานลกษณะนสย ซงสามารถใชในการอธบายบคลกภาพของบคคลทกคน (Goldstein, 1994, pp. 606-607)

เรยมอนด บ. แคทเทลล (Raymond B. Cattell, 1965) ผประยกตการวเคราะหองคประกอบไปสลกษณะนสย เขาเรมคนหาลกษณะนสยพนฐาน มทงหมด 18,000 ลกษณะนสย พฒนาโดย อลลพอรท และ เอช.เอส.ออดเบรต (Allport & H.S.Odbert, 1936) เขาเปนคนแรกทลดรายการทมากของลกษณะนสย โดยรายงานทงหมด 5% ของค าในภาษาองกฤษม 171 ลกษณะนสย โดยก าจดค าทไมเกยวของ และค าทมความหมายเหมอนกนออกไป ตอมาใชวธการ การวเคราะหองคประกอบ เขาลดลงเหลอ 16 ลกษณะนสยพนฐานของบคลกภาพ เขาท าโดยใชแบบทดสอบหลายแบบกบคนจ านวนมาก และก าหนดความสมพนธระหวางแตละขอค าถามในแบบทดสอบ กลมค าถามทมความสมพนธสงกบค าถามอน ก าหนดเปนองคประกอบ เชน

33

ค าถามทมความนาจะเปนวาคนจะตอบถกสง ในขอค าถามทวา “ฉนมกกลวเมอเดนคนเดยวเวลากลางคน” จะตอบถก ในขอค าถามทวา “บางครงฉนรสกวาคนออกหางไปจากฉน” ความสมพนธระหวาง 2 ขอค าถาม จะสง อาจจะก าหนดไดวา เปนความกลวมาก (Fearfulness) แคทเทลล 16 องคประกอบ แสดงในตารางท 2.1 เรยกวา ลกษณะนสยทเปนเอกลกษณ (Source traits) คอ ลกษณะนสยทเปนโครงสรางพนฐานของบคลกภาพ ซงท าใหเกด ลกษณะนสยทวไป (Surface traits) คอ ลกษณะพฤตกรรมทหลากหลาย สงเกตไดวาบคคลมความแตกตาง ตารางท 2.1 แสดง 16 องคประกอบลกษณะนสยทเปนโครงสรางพนฐานของบคลกภาพ

Reserved – สงวนทาท outgoing – เปดเผย Less intelligent–สตปญญาดอย more intelligent – สตปญญาฉลาดมาก Stable, strong ego –มนใจในตนเอง emotional, neurotic – อารมณหวนไหว Humble – ถอมตน assertive – จรงจง มนใจ เดดขาด Sober – สงบเสงยม happy-go-lucky –ตามสบาย Expedient – สขมรอบคอบ conscientious – ส านกในหนาท Shy – ขอาย venturesome – กลาเสยง Tough-minded – ใจแขง tender-minded – จตใจออนไหว Trusting –ไววางใจ suspicious – ขสงสย Practical –ชอบปฏบตมากกวาพด imaginative – ชอบจนตนาการ Forthright – เปดเผยตรงไปตรงมา shrewd – ฉลาดหลกแหลม Placid – ใจเยน สงบ apprehensive – หวนเกรง วตกกงวล Conservative – ไมชอบการเปลยนแปลง experimenting – การทดลอง Group-dependent –ขนอยกบกลม self – sufficient – พงพาตนเองได Undisciplined – ไมมระเบยบวนย controlled – ควบคมอารมณ Relaxed – ไมเขมงวด ตามสบาย tense – ตงเครยด

ทมา: (Cattell, 1965 as cited in Goldstein, 1994, p.607)

16 องคประกอบลกษณะนสยทเปนเอกลกษณ ไดประยกตใชกบทกคน ซงไดรบการเสนอใหมในแนวคดกฎบญญต (Nomothetic) ซงเปนหนงในการแสดงความแตกตางจาก การแสดงความคดหรอความหมายเชงสญลกษณ ( Ideographic) โดยเหนวากฎบญญตเพยงพอทจะประยกตใชกบทกคน

34

แนวคดนไดถกใชโดยนกวจยบคลกภาพแนวใหม โดยสนนษฐานวา ทกคนมลกษณะนสยเหมอนกน แตแตกตางทความไมเทาเทยมกน เหมอนกบวาทกคนคดและรายงานดวยวธการเดยวกน แตมความหลากหลายของสวนประกอบ นกทฤษฎทไดยนยนในแนวคดกฎบญญต คอ ฮนส ไอแซงค (Hans Eysenck) (Goldstein, 1994, p. 607)

ฮนส ไอแซงค (Hans Eysenck, 1952) ศกษามตพนฐานของบคลกภาพ เขาใช การวเคราะหองคประกอบ ในการก าหนดกลมลกษณะนสย ทสามารถอธบายบคลกภาพสวนบคคลได เขาเสนอ 2 มตบคลกภาพ คอ introversion (เกบตว) extraversion (แสดงตว) และ neuroticism (เจาอารมณ) stability (อารมณมนคง) แตละมตประกอบดวยลกษณะนสย

บคคลทมบคลกภาพแบบแสดงตว จะเปดเผย ชอบไปโนนมานและไมยบยง มเพอนมากและชอบรวมงานสงสรรค ในทางตรงกนขาม บคคลทมบคลกภาพแบบเกบตว จะเงยบ ขอาย สนโดษ และสงบเสงยม ไวตวและชอบอานหนงสอมาก โดยอยในกลมคนกลมใหญ บคคลทมบคลกภาพแบบเจาอารมณสง มแนวโนมทอารมณจะพงและกลบไปกลบมาจากปกต เมอมปญหาจะระเบดอารมณ ในทางตรงกนขามบคคลทมบคลกภาพแบบอารมณมนคง จะมอารมณคงท อารมณสมดล เงยบสงบ นาเชอถอ นาไววางใจ

35

ภาพท 2.1 แสดง 2 มตบคลกภาพของไอแซงค

ทมา: (Eysenck, 1952 as cited in Goldstein, 1994, p.608)

นอกจากเรอง 2 มต ในภาพท 2.1 ไอแซงค เสนอมตท 3 คอ ความวกลจรต (Psychoticism) บคคลทมบคลกภาพแบบวกลจรตสง มแนวโนมยดตนเปนหลก กาวราว เยนชา เฉยเมย และปญญาทบ ซงมผลกระทบกบผอน

การแยกประเภทโครงสรางของ ไอแซงค คอ เหมอนกบระบบลกษณะนสย เชน ระดบพฤตกรรมทวเคราะหเพออธบายพฤตกรรม แมวาเขาจะมแนวคดลกษณะนสยจากทางชวภาพ ตรงขามกบนกทฤษฎลกษณะนสยคนอน ทเหนวา สงแวดลอมมผลตอบคคล ในการแสดงบทบาททส าคญ ในการก าหนดลกษณะนสย สวนเขาเชอวา ลกษณะนสยเปนผลจากการ

ขโมโห Moody กระวนกระวาย Anxious ยดมนถอมน Rigid เครงครด Sober มองโลกในแงราย Pessimistic ไวตว Reserved ไมชอบสงสรรค Unsociable เงยบ Quiet

Touchy ออนไหว, ถกกระตนงาย Restless ไมผอนคลาย Aggressive กาวราว Excitable ตนเตน Changeable เปลยนแปลง Impulsive ไมหยดไมหยอน Optimistic มองโลกในแงด Active กระฉบกระเฉง

เงยบเฉย Passive ระมดระวง Careful ใชความคด Thoughtful สงบ Peaceful ควบคมตนเองได Controlled เชอถอได Reliable อารมณไมขนลง Even-Temperedเยอกเยน Calm

Sociable ชอบสงสรรคกบคน Outgoing ชอบไปนนมาน Talkative ชางพด Responsive ตอบโต Easygoing งาย ๆ เปนกนเอง Lively มชวตชวา Carefree ไมทกขรอน Leadership เปนผน า

UNSTABLE (Neurotic)

STABLE

INTROVERTED

EXTRAVERTED

36

ก าหนดทางชวภาพ เชน เขาแสดงใหเหนความแตกตางระหวาง บคลกภาพแบบแสดงตวและแบบเกบตว มการท างานของระบบประสาทแตกตางกน การรายงานของเขา คอ ระบบประสาทของบคคลทมบคลกภาพแบบเกบตว จะแสวงหากจกรรมทเงยบ ไมเปดเผย ซงลดโอกาสทจะเกดการกระตนระบบประสาททท าใหตนเตนมากเกนไป ระบบประสาทของบคคลทมบคลกภาพแบบแสดงตว ตรงกนขาม ถกกระตนงายมาก ซงพวกเขาแสวงหาการกระตนเพอหลกเลยงความเบอหนาย

สมมตฐานของไอแซงค ไดรบการสนบสนนโดยงานวจยทแสดงใหเหนวา เมอบคลกภาพแบบเกบตวและแบบแสดงตวมทางเลอกเรองความเขมของเสยง ซงพวกเขาจะฟงดวยหฟงขณะเรยนรงาน บคลกภาพแบบแสดงตวเลอกความเขมของเสยงสง นอกจากน เมอแสดงความเขมของท านอง บคลกภาพแบบเกบตวมระดบการเตนของชพจรสงกวาบคลกภาพแบบแสดงตว ซงเปนเพยงการท านายของไอแซงค

เมอเรวๆนงานวจยแสดงใหเหนวา คลนสมองทตอบสนองตอเสยงจะกวางและเรวในบคลกภาพแบบเกบตวมากกวาแบบแสดงตว (Goldstein, 1994, pp. 608-609)

บคลกภาพหาองคประกอบ (The Five Factor Model : The Big Five Personality Dimensions)

แนวคดของไอแซงคและแคทเทลล ทงสองแนวคดใชแนวคดการวเคราะหองคประกอบ ซงมความแตกตางทส าคญของบทสรปของทงสองแนวคด แคทเทลล เสนอแนวคด 16 องคประกอบของบคลกภาพ ในขณะทไอแซงค เสนอเพยง 3 องคประกอบ ในป 1980 มนกวจยทใชผลการศกษาแบบการวเคราะหองคประกอบ ไดสรปวา มเพยง 5 องคประกอบพนฐานทสามารถอธบายบคลกภาพ องคประกอบนเรยกวา บคลกภาพหาองคประกอบ ซงมรายละเอยดดงตารางท 2.2 2 องคประกอบจาก 5 องคประกอบ extraversion และ emotionality คลาย 2 องคประกอบใน 2 องคประกอบของไอแซงค และไดเพมองคประกอบในบคลกภาพหาองคประกอบ เพออธบายบคลกภาพของบคคล (Goldstein, 1994, p. 609)

37

ตารางท 2.2 แสดงบคลกภาพหาองคประกอบ

องคประกอบ ลกษณะนสยทแสดงออก บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion)

Assertive – เดดขาด จรงจง ความมนใจทยนยน ความคดของตน Open to expressing impulses-เปดรบ การแสดงออกทเปนแรงกระตน Energetic-ทรงพลง องอาจหาวหาญ

บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness)

Nurturing – การเอาใจใส Altruistic – อยางไมเหนแกตว, เปนหวงเปนใย คนอน Giving emotional support – แสดงความรสก ใหก าลงใจ Likeable – นาพอใจ, นารก, นาชนชม

บคลกภาพแบบมจตส านก (Conscientiousness)

Planning – การวางแผน Striving toward goals – พยายามใหถงเปาหมาย Having the will to achieve –มความพยายาม ใหประสบความส าเรจ

บคลกภาพแบบแสดงออกตามอารมณความรสก (Emotionality)

Anxious – วตกกงวล/ โดยไมมเหตผล Neurotic – วตกจรต โรคจตประสาท

บคลกภาพแบบเชาวนปญญา (Intelligence) Perceptive – ชางสงเกต เขาใจเรว Curious – อยากรอยากเหน Impatient – ใจรอน รอไมได ไมอดทน Open to new ideas – เปดรบความคดใหม Verbal –การพดจา

ทมา: (Goldstein, 1994, p. 609)

38

บคลกภาพหาองคประกอบ (The Five Factor Model of Personality)

หลายปมาแลว นกจตวทยามการออกแบบระบบและแนวทางในการสรางแนวคด และการวดบคลกภาพทเปนทรจก คอ รปแบบโครงสรางบคลกภาพ ซงมการแบงรปแบบโครงสรางของบคลกภาพออกเปนหลายแบบ แมวาจะมความแตกตางในรปแบบของค าศพท ทวามความสอดคลองกนระหวางโครงสรางและการน าไปใชงาน โครงสรางหลกของรปแบบบคลกภาพ ประกอบดวย การวดบคลกภาพแบบหวนไหวหรอบคลกภาพปกตทมแนวโนมเปนอารมณทางลบ บคลกภาพแบบแสดงตวหรออารมณทางบวก ซงขนอยกบบคคล บางครงโครงสรางสมพนธกบการแสวงหาความรสก การแสวงหาแบบใหม แรงขบ และพฤตกรรมตามความตองการ (Vaughn et al., 2014, p.131) รปแบบหนงทมอทธพล และเปนรปแบบบคลกภาพทมการทดสอบเชงประสบการณ คอ รปแบบบคลกภาพหาองคประกอบ (Five Factor Model of Personality) ทแสดงดงภาพท 2.2

ภาพท 2.2 The Five Factor Model of Personality ทมา: (Costa & McCrae, 1992 as cited in Vaughn et al., 2014, p. 131)

The Five Factor

Model of

Personality

Conscientiousness

Extraversion Agreeableness

Openness to

Experience Neuroticism

39

รปแบบบคลกภาพหาองคประกอบ (The Five Factor Model) คอ รปแบบโครงสรางบคลกภาพทประกอบดวย 5 มต คอ บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (Openness to Experience) บคลกภาพแบบมจตส านก (Conscientiousness) บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion) บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness) บคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) มชอยอวา OCEAN 5 มตน เรยกวา The Big Five

เรมตนในป 1930 มงานวจยทอธบายลกษณะบคลกภาพ ซงนกจตวทยาหลายทานไดมสวนรวมในการพฒนารปแบบบคลกภาพหาองคประกอบ แลวไดมรปแบบทส าคญของโครงสรางในป 1980 และลาสดในป 1990 แมวาจะมการใชเครองมอหลายแบบในการวดโครงสรางบคลกภาพหาองคประกอบ แตทใชกนแพรหลาย คอ NEO-PI (Costa & McCrae, 1985) และแบบใหม คอ NEO-PI-R (Costa & McCrae, 1992) ซงมการระบระดบคะแนนสง กลาง และต าของมตทง 5 ในบคลกภาพหาองคประกอบ ดงน

(1) บคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) หมายถง ระดบความรนแรงของอารมณ และอารมณทไมมนคง แบงเปนรายดานดงน ความวตกกงวล (Worry) ความโกรธ (Angry Hostility) ความทอแท (Discouragement) การค านงถงแตตนเอง (Self-Consciousness) การถกกระตน (Impulsiveness) และความเปราะบาง (Vulnerability) โดยผทมบคลกภาพแบบหวนไหวระดบสง มแนวโนมทจะมปญหาทางดานจตใจ คอ ผทซมเศรา เจาอารมณ ออนไหวงาย โศกเศรางาย ผทมบคลกภาพแบบหวนไหวระดบปานกลาง คอ ผทเคยประสบกบสถานการณทท าใหเกดอารมณทางลบ แตสามารถปรบตวใหอยกบความเครยดได ผทมบคลกภาพแบบหวนไหวระดบต า คอ ผทสงบ สบาย เยอกเยนเมอไดรบแรงกดดน และพบกบความโศกเศรานอยมาก (2) บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion) หมายถง ปรมาณและความเขมทสงเสรมความสมพนธระหวางบคคล ระดบกจกรรม ความตองการการกระตนความยนดในความสามารถแบ ง เปนรายด านด งน คว ามอบ อน (Warmth) การชอบอย ร วมกบผ อ น (Gregariousness) การกลาแสดงออก (Assertiveness) การชอบท ากจกรรม (Activity) การแสวงหาความตนเตน (Excitement Seeking) และการมอารมณเชงบวก (Positive Emotions) โดยผทมบคลกภาพแบบแสดงตวระดบสง คอ ผทเปดเผย (Extraverts) ชอบสงคม เปนมตร ทรงพลง มอ านาจ สนกสนานเพลดเพลนเมออยรอบขางบคคลอน ผทมบคลกภาพแบบแสดงตวระดบปานกลาง คอ ผทมบคลกภาพอยระหวางผทเปดเผยและผทเกบตว (Ambiverts) จะท ากจกรรมและมความกระตอรอรนในระดบปานกลาง มความสมดลในเรองสวนตวและเรองเพอน ผทมบคลกภาพแบบแสดงตวระดบต า คอ ผทชอบเกบตว (Introverts) ปกตจะสงวนทาท จรงจง และชอบอยคนเดยวและอยกบเพอนสนทเทานน

40

(3) บ คล กภ าพแบบ เป ด ร บประสบการณ (Openness to Experience) หมายถงความเกยวของกบการเขาใจและการแสวงหาประสบการณ แบงเปนรายดานดงน ชางฝน (Fantasy) การมอารมณสนทรยภาพ (Aesthetics) การเปดเผยความรสก (Feelings) การปฏบต (Actions) การมความคด ( Ideas) และการยอมรบคานยม (Values) โดยผทเปดรบประสบการณ ในแตละบคคลจะแสดงลกษณะ คอ ผทอยากรอยากเหน มจนตนาการ พรอมรบประสบการณใหม และเปดรบประสบการณกบความหลากหลายของอารมณ ผทเปดรบประสบการณปานกลาง คอ ผทชอบปฏบตมากกวาพด พจารณาไตรตรองทศนะและความคดทงเกาและใหม ผทปดรบประสบการณ คอ ผทท าตามกฎระเบยบ อนรกษนยม ไมชอบการเปลยนแปลง เชอมนในตนเองวาเปนไปตามกฎเกณฑ เทยงตรง และมพฤตกรรมตามธรรมเนยมของพวกเขา

(4) บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness) หมายถง รปแบบความสมพนธของบคคลอยางมโครงสรางจากความเหนอกเหนใจตลอดจนถงความเปนอรก น แบงเปนรายดานดงน การเชอใจผอน (Trust) ความตรงไปตรงมา (Straightforwardness) ความเออเฟอ (Altruism) การคลอยตามผอน (Compliance) ความสภาพ (Modesty) และการมจตใจออนไหว (Tender-mindedness) โดยผทมบคลกภาพแบบประนประนอมระดบสง คอ ผทมนสยด นาเชอถอ มความไววางใจผอน ใจออน ใหความชวยเหลอ ไมเหนแกตว เปนหวงเปนใยผอน ผทมบคลกภาพแบบประนประนอมระดบปานกลาง คอ ผทมความอบอนปกต เขากนไดดและเปนมตรกบผอน แตสามารถแขงขน และดอดงเปนบางครง ผทมบคลกภาพแบบประนประนอมระดบต า คอ ผทเยยหยนถากถาง ไมสภาพ หยาบคาย ไมมมารยาท ไมใหความรวมมอ โกรธงาย และใชเลหเหลยมในการพลกแพลงสถานการณใหเปนประโยชนแกตน (5) บคลกภาพแบบมจตส านก (Conscientiousness) หมายถง การยดมนกบองคการ อตสาหะ มมาตรฐาน มแรงจงใจทจะแสดงพฤตกรรมเพอไปใหถงเปาหมาย แบงเปนรายดานดงน การมความสามารถ (Competence) การมระเบยบ (Order) การมความรบผดชอบตอหนาท (Dutifulness) การมความตองการสมฤทธผล (Achievement Striving) การมวนยในตนเอง (Self-discipline) และการมความสขมรอบคอบ (Deliberation) โดยผทมบคลกภาพแบบมจตส านกระดบสง คอ ผทมการจดการอยางเปนระบบ ไววางใจได นาเชอถอ ท างานหนก มงมาดปรารถนา ก าหนดทศทางของตน ทะเยอทะยาน วรยะอตสาหะ ผทมบคลกภาพแบบมจตส านกระดบปานกลาง คอ ผทเชอถอได ไวใจได การจดระบบเปนปกต แตไมทะเยอทะยาน ไมมแรงบนดาลใจ ผทมบคลกภาพแบบมจตส านกระดบต า คอ ผทปราศจากเปาหมาย ไมนาไวใจ ไมนาเชอถอ ขเกยจ ไมเอาใจใส เฉยเมย แสวงหาความสขกอนอน (Vaughn et al., 2014, p. 131-132)

41

2.2.3.2 บคลกภาพหาองคประกอบตามแนวคดของคอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1992) แนวคดบคลกภาพหาองคประกอบ (The Big Five) โดยองคประกอบแตละดานของบคลกภาพหาองคประกอบเปรยบเสมอนตะกราทบรรจกลมของลกษณะนสยของบคคลทมกเกดรวมกน การใหค านยามขององคประกอบทงหา แสดงถงความพยายามทจะอธบายองคประกอบทพบบอยในกลมลกษณะนสยทอยในแตละตะกรา ซงการใหค านยามทไดรบการยอมรบมากทสดถกพฒนาขนโดย คอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) มรายละเอยดดงตอไปน (1) บคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) ประกอบดวยลกษณะยอย 6 ด า น ด ง น ค ว า ม ว ต ก ก ง ว ล ( Worry) ค ว า ม โ ก ร ธ ( Angry Hostility) ค ว า ม ท อ แ ท ( Discouragement) ก า ร ค า น ง ถ ง แ ต ต น เ อ ง ( Self-Consciousness) ก า ร ถ ก ก ร ะ ต น (Impulsiveness) และความเปราะบาง (Vulnerability) โดยลกษณะของผทมบคลกภาพแบบหวนไหวต าและลกษณะของผทมบคลกภาพแบบหวนไหวสง ดงแสดงในตารางท 2.3 ตารางท 2.3 แสดงลกษณะองคประกอบของบคลกภาพแบบหวนไหว

บคลกภาพแบบหวนไหว 6 ลกษณะ

ลกษณะของผทมบคลกภาพแบบหวนไหวต า

ลกษณะของผทมบคลกภาพแบบหวนไหวสง

ความวตกกงวล (Worry)

ผอนคลาย สงบ ไมผอนคลาย วตกกงวล

ความโกรธ (Angry Hostility)

สขม โกรธยาก โกรธงาย

ความทอแท (Discouragement)

ทอแทสนหวงยาก ทอแทสนหวงงาย

การค านงถงแตตนเอง (Self-Consciousness)

ไมคอยรสกอดอดใจ รสกอดอดใจงาย

การถกกระตน (Impulsiveness)

ทนตอแรงกระตนไดด ถกยวยงาย

ความเปราะบาง (Vulnerability)

จดการกบความเครยดไดด ไมสามารถจดการกบความเครยดได

ทมา: (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004)

42

ผทมคะแนนบคลกภาพแบบหวนไหวอยในระดบสงมกจะเปนผทมอารมณทางลบมากกวาผคนโดยทวไป และมความรสกพงพอใจในชวตต ากวาผอน ในทางกลบกน ผทมคะแนนบคลกภาพแบบหวนไหวอยในระดบต ามกจะเปนผทมเหตผลในการใชชวตมากกวาผคนโดยทวไป และมความมนคง ไมหวนไหวกบสงรอบขาง และส าหรบผทมคะแนนบคลกภาพแบบหวนไหวอยในระดบปานกลางจะเปนผทมคณลกษณะรวมกนระหวางบคลกภาพแบบหวนไหวในระดบสงและต า กลาวคอ ผนนจะสามารถควบคมการแสดงพฤตกรรมใหเปนไปแบบผทมบคลกภาพแบบหวนไหวในระดบสงหรอต ากไดเพอใหเหมาะสมกบสถานการณ (2) บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion) ประกอบดวยลกษณะยอย 6 ดาน ดงน ความอบอน (Warmth) การชอบอยรวมกบผอน (Gregariousness) การกลาแสดงออก (Assertiveness) การชอบท ากจกรรม (Activity) การแสวงหาความตนเตน (Excitement Seeking) และการมอารมณเชงบวก (Positive Emotions) โดยลกษณะของผทมบคลกภาพแบบแสดงตวต าและลกษณะของผทมบคลกภาพแบบแสดงตวสง ดงแสดงในตารางท 2.4

ตารางท 2.4 แสดงลกษณะองคประกอบของบคลกภาพแบบแสดงตว

บคลกภาพแบบแสดงตว 6 ลกษณะ

ลกษณะของผทมบคลกภาพแบบแสดงตวต า

ลกษณะของผทมบคลกภาพแบบแสดงตวสง

ความอบอน (Warmth) ถอตว มความเปนพธการ เปนทรก มความเปนมตร สภาพ

การชอบอยรวมกบผอน (Gregariousness)

ไมชอบเขาสงคม ชอบเขาสงคม

การกลาแสดงออก (Assertiveness)

ชอบอยเบองหลง ชอบแสดงออก ชอบพด เปนผน า

การชอบท ากจกรรม (Activity)

ไมเรงรบในการท ากจกรรม ท ากจกรรมอยางกระฉบกระเฉง

การแสวงหาความตนเตน (Excitement Seeking)

ไมตองการความตนเตน กระหายความตนเตน

การมอารมณเชงบวก (Positive Emotions)

ไมราเรง ไมยงเกยวกบใคร ชางสงสย พดออกมาโดย ไมค านงถงผลทจะตามมา

ราเรง มองโลกในแงด เปนทนาเชอถอ ไววางใจ เลอกค าพดทถกตอง

ทมา: (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004)

43

ผทมคะแนนบคลกภาพแบบแสดงตวอยในระดบสงมกจะเปนผทพยายามแสดงภาวะผน า มความคลองแคลว เปนมตรกบผอน และมความสามารถในการเขาสงคมมากกวาผคนโดยทวไป ในทางกลบกน ผทมคะแนนบคลกภาพแบบแสดงตวอยในระดบต ามกจะเปนผทไมคอยยงกบผอน ไวตว เดดเดยว และรสกสบายใจเมอไดอยคนเดยวมากกวาผคนโดยทวไป และส าหรบผทมคะแนนบคลกภาพแบบแสดงตวอยในระดบปานกลางจะเปนผทสามารถปรบเปลยนตนเองใหท างานเปนกลมหรอท างานคนเดยวไดอยางงาย

(3) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (Openness to Experience)ประกอบดวยลกษณะยอย 6 ดาน ดงน ชางฝน (Fantasy) การมอารมณสนทรยภาพ (Aesthetics) การเปดเผยความรสก (Feelings) การปฏบต (Actions) การมความคด (Ideas) และการยอมรบคานยม (Values) โดยลกษณะของผทมบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณต าและลกษณะของผทมบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณสง ดงแสดงในตารางท 2.5

ตารางท 2.5 แสดงลกษณะองคประกอบของบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ 6 ลกษณะ

ลกษณะของผทมบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณต า

ลกษณะของผทมบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณสง

ชางฝน (Fantasy)

ใหความส าคญกบปจจบน มจนตนาการ ชอบฝนกลางวน

การมอารมณสนทรยภาพ (Aesthetics)

ไมสนใจในศลปะ มความซาบซงในงานศลปะ และความสวยงาม

การเปดเผยความรสก (Feelings)

เพกเฉย ไมสนใจความรสก เหนคณคาของอารมณตางๆ

การปฏบต (Actions)

ชอบท าในสงทเคยชน ชอบความหลากหลาย ชอบลองของใหม

การมความคด (Ideas)

เนนทความคดแคบๆ มความคดหลากหลาย

การยอมรบคานยม (Values)

ยดกบกฎเกณฑเดม เปนแบบอนรกษนยม ชอบความเรยบงาย สนใจในรายละเอยด

พรอมรบคานยมใหม คนหาความยงยากซบซอน มทศนะทเปดกวาง

ทมา: (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004)

ผทมคะแนนบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณอยใน

44

ระดบสงมกจะเปนผทใหความสนใจในเรองตางๆ อยางกวางขวาง ชอบความแปลกใหมและนวตกรรมใหมๆ ไตรตรองและทบทวนความคดหรอความรสกของตนเอง และเปดกวางส าหรบการพจารณาวธการหรอแนวทางใหมๆ มกถกมองวาเปนพวกเสรนยม ในทางตรงกนขาม ผทมคะแนนบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณอยในระดบต ามกจะเปนผทไมคอยมความสนใจเรองใด รบรเรองตางๆ ตามแบบแผน และรสกสบายกบความเคยชนเดมๆ มากกวา ซงมกถกมองวาเปนพวกอนรกษนยม และส าหรบผทมคะแนนบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณอยในระดบปานกลางจะเปนผทใหความสนใจกบสงหรอเรองใหมๆ เมอมความจ าเปน แตจะไมทมความสนใจจนมากเกนไป และใหความสนใจกบความเคยชนหรอเรองเดมๆ เพราะตองการพฒนาใหเกดความแปลกใหม (4) บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness) ประกอบดวยลกษณะยอย 6 ดาน ดงน การเชอใจผอน (Trust) ความตรงไปตรงมา (Straightforwardness) ความเออเฟอ (Altruism) การคลอยตามผอน (Compliance) ความสภาพ (Modesty) และการมจตใจออนไหว (Tender-mindedness) โดยลกษณะของผทมบคลกภาพแบบประนประนอมต าและลกษณะของผทมบคลกภาพแบบประนประนอมสง ดงแสดงในตารางท 2.6 ตารางท 2.6 แสดงลกษณะองคประกอบของบคลกภาพแบบประนประนอม

บคลกภาพแบบประนประนอม 6 ลกษณะ

ลกษณะของผทมบคลกภาพแบบประนประนอมต า

ลกษณะของผทมบคลกภาพแบบประนประนอมสง

การเชอใจผอน (Trust)

ชอบเยาะเยยถากถาง ชางระแวง

เหนวาผอนซอสตย และมเจตนาด

ความตรงไปตรงมา (Straightforwardness)

ระแวดระวง พดเกนความจรง

ตรงไปตรงมา เปดเผย

ความเออเฟอ (Altruism)

ไมเตมใจทจะชวยเหลอผอน เตมใจทจะชวยเหลอผอน

การคลอยตามผอน (Compliance)

กาวราว ชอบแขงขน ประนประนอม คลอยตาม

ความสภาพ (Modesty)

รสกวาตนเหนอกวาผอน ขอาย ถอมตว

การมจตใจออนไหว (Tender-mindedness)

หวแขง ยดเหตผล แสดงความคดเหนออกมา ชอบการเปนผน า

มจตใจออนโยน พรอมทจะเปลยนแปลง เกบความเหนของตนเองไว ชอบอยเบองหลง

ทมา: (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004)

45

ผทมคะแนนบคลกภาพแบบประนประนอมอย ในระดบสงมแนวโนมจะเปนผทยอมละความตองการสวนตวเพอกลม และยอมรบบรรทดฐานของกลมมากกวาทจะยนยนบรรทดฐานของตนเอง เพราะบคคลกลมนมองวาความสามคคเปนเรองส าคญมาก ในทางกลบกน ผทมคะแนนบคลกภาพแบบประนประนอมอยในระดบต ามกจะเปนผทใหความส าคญกบบรรทดฐานและความตองการของตนเองมากกวาของกลม และส าหรบผทมคะแนนบคลกภาพแบบประนประนอมอยในระดบปานกลางจะเปนผทสามารถเปลยนจากผน าไปเปนผตามไดตามความเหมาะสมของแตละสถานการณ

(5) บคลกภาพแบบมจตส านก (Conscientiousness) ประกอบดวยลกษณะยอย 6 ดาน ดงน การมความสามารถ (Competence) การมระเบยบ (Order) การมความรบผดชอบตอหนาท (Dutifulness) การมความตองการสมฤทธผล (Achievement Striving) การมวนยในตนเอง (Self-discipline) และการมความสขมรอบคอบ (Deliberation) โดยลกษณะของผทมบคลกภาพแบบมจตส านกต าและลกษณะของผทมบคลกภาพแบบมจตส านกสง ดงแสดงในตารางท 2.7

ตารางท 2.7 แสดงลกษณะองคประกอบของบคลกภาพแบบมจตส านก

บคลกภาพแบบมจตส านก 6 ลกษณะ

ลกษณะของผทมบคลกภาพแบบมจตส านกต า

ลกษณะของผทมบคลกภาพแบบมจตส านกสง

การมความสามารถ (Competence)

รสกวาตนเองไมมความพรอม รสกวาตนเองมความสามารถ มประสทธภาพ

การมระเบยบ (Order)

ไมมความเปนระเบยบ ไมมระบบ

มความเปนระเบยบเรยบรอย สะอาด

การมความรบผดชอบตอหนาท (Dutifulness)

ไมเอาใจใสหนาท มความส านกในหนาท มความไววางใจได

การมความตองการสมฤทธผล (Achievement Striving)

มความตองการประสบความส าเรจในระดบต า

มความพยายามเพอให ประสบความส าเรจ

การมวนยในตนเอง (Self-discipline)

ผลดวนประกนพรง วอกแวก มงการปฏบตใหส าเรจ

การมความสขมรอบคอบ (Deliberation)

ตดสนใจอยางเรงรบ คดอยางรอบคอบกอนทจะปฏบต

ทมา: (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004 )

46

ผทมคะแนนบคลกภาพแบบมจตส านกอยในระดบสงแสดงใหเหนถงความสามารถในการควบคมตนเอง ซงสงผลใหเกดการมงไปสเปาหมายสวนบคคลและในการประกอบอาชพ แตถามบคลกภาพดานนมากจนเกนไปจะท าใหบคคลมภาวะของโรคตดงาน (Workaholism) หรอกลายเปนคนบางานนนเอง ในทางกลบกน ผทมคะแนนบคลกภาพแบบมจตส านกอยในระดบต าจะเปนผทมจตใจทวอกแวกงายมาก ไมคอยใหความสนใจกบเปาหมาย เปนคนเจาส าราญ และมกหละหลวมในการเอาใจใสเปาหมาย และส าหรบผทมคะแนนบคลกภาพแบบมจตส านกอยในระดบปานกลาง จากผลการวจยพบวา เปนเรองงายทบคคลกลมนจะเปลยนจากการใหความส าคญกบเปาหมายไปสการปลอยปละละเลย กลาวโดยสรป การศกษาวจยในครงน ผวจยเลอกใชบคลกภาพหาองคประกอบ (The Big Five Personality) ตามแนวคดของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1992) โดยผวจยไดใหความหมาย “บคลกภาพหาองคประกอบ” วาหมายถง คณลกษณะเฉพาะตวของบคคล ซงประกอบดวย 5 ลกษณะ คอ (1) บคลกภาพแบบหวนไหว (2) บคลกภาพแบบแสดงตว (3) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (4) บคลกภาพแบบประนประนอม และ (5) บคลกภาพแบบมจตส านก 2.3 แนวคดและทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 2.3.1 ความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) พบวา มผสนใจศกษาและใหความหมายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไวหลายคนดงน คาทซและคาหน (Katz & Kahn, 1978) ไดนยามความหมายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไวว า พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ( Organizational Citizenship Behavior) หมายถง พฤตกรรมทไมเปนทางการในการใหความรวมมอ ใหความชวยเหลอ และความเปนมตร ซงปรากฏอยในการปฏบตงานในทตางๆ ไมวาจะเปนในโรงงาน ในหนวยงานรฐบาล ในคณะตาง ๆ ของมหาวทยาลย แตไมไดเปนทสงเกต และถกระบไวในหนาททตองปฏบต แตพฤตกรรมเหลานเปนสงจ าเปนส าหรบการด าเนนงานในองคการ เนองจากหากขาดพฤตกรรมเหลานไปแลวระบบตาง ๆ ในองคการจะไมสามารถด าเนนตอไปได ออรแกน (Organ, 1988, p. 4) ไดนยามความหมายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational

47

Citizenship Behavior) หมายถง ทกสงทพนกงานเลอกทจะปฏบตดวยตนเอง โดยความตงใจของตนทนอกเหนอจากความผกพนโดยสญญาพเศษหรอการบงคบ โดยปฏบตตามทเหนสมควร ไมไดขนอยกบการไดรบค าสง หรอรางวลจากบรษทผานเงนเดอนทเพมขน หรอการเลอนขน สะทอนใหเหนวา เปนการอ านวยความสะดวกส าหรบพนกงานและผรวมงานในการใหคะแนน หรอสนบสนนใหมการประเมนผลการปฏบตงานทด ซงชวยใหเปนประโยชนในการเพมรางวลโดยตรง สนบสนนใหเกดการด าเนนการทมประสทธภาพขององคการ เวอรเนอร (Werner, 1994, pp. 98-107) ไดนยามความหมายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) หมายถง แนวทางการท างานทพเศษ หรอมากกวา และนอกเหนอจากหนาท การชวยเหลอผอนในทท างาน ซงเปนความคดของบคคลเรองการชวยเหลอผอนทสนทสนมคนเคยกน และความคดนมความตอเนองและเปนทนยม ตามแนวคดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เชน การเสนอทจะชวยเหลอผทไมมประสบการณ ทสนทสนมคนเคยกบตน ในทท างาน การชวยเหลอผรวมงานทตงใจท างานใหทนก าหนดเวลา อาสาทจะแลกเปลยนเวรท างาน รวมถงลกษณะการท างานในองคการ เชน ท างานลวงเวลาโดยไมมคาตอบแทน อาสาสมครทจะปฏบตทกหนาทในองคการ เชก (Schake, 1991 as cited in Spector, 1996, p. 257) ไดนยามความหมายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไววาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) หมายถง พฤตกรรมทนอกเหนอจากงานในหนาท และเปนพฤตกรรมทมประโยชนตอองคการ เชน การท างานตรงเวลา การชวยเหลอผอน การอาสาสมครท างานโดยไมไดรบการขอรอง การใหค าแนะน าเพอปรบปรงสภาพการท างาน ไมใชเวลาในทท างานไปกบเรองสวนตว ดบน (Dubin, 2000, p. 352 as cited in Poohongthong, 2014, p. 17) ไดนยามความหมายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) หมายถง พฤตกรรมการท างานดวยความเตมใจของพนกงาน แมปราศจากค าสญญาวาจะใหรางวล ซงจะสงผลดตอองคการ ผลจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ คอ ท าใหหนวยงานในองคการมประสทธภาพมากขน สงเสรมปรมาณและคณภาพของผลผลตใหสงขน กรกช ภดวง (2549, หนา 31) สรปความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ คอ พฤตกรรมในทางบวกของพนกงานทนอกเหนอจากหนาททองคการก าหนดไว โดยเกดจากความเตมใจของพนกงานทจะปฏบตเพอองคการ ซงพฤตกรรมเหลานมสวนชวยท าใหการด าเนนงานขององคการเปนไปอยางด และเปนประโยชนตอองคการ

48

ศศวมล อปนนไชย (2551, หนา 41) สรปความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง พฤตกรรมทพนกงานใหความรวมมอกบองคการ และเตมใจปฏบตเพอผลประโยชนขององคการ โดยพฤตกรรมเหลานนเปนพฤตกรรมทเกดขนจากตวพนกงานเอง เปนพฤตกรรมทนอกเหนอจากบทบาททองคการก าหนด ซงพฤตกรรมนจะชวยสงเสรมใหการด าเนนงานองคการเปนไปอยางมประสทธผล กตดาพร กาลานสนธ (2554, หนา 14) สรปความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง พฤตกรรมของพนกงานทปฏบตดวยความเตมใจ ซงนอกเหนอจากทองคการไดก าหนด โดยเปนพฤตกรรมสนบสนนและมความจ าเปนตอการด าเนนการขององคการ เพอใหเกดประสทธผลตอองคการโดยรวม ชตมา ชตชวานนท (2554, หนา 10) สรปความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง พฤตกรรมของพนกงานทปฏบตดวยความเตมใจ มไดถกก าหนดไวในงานหรอหนาททตองปฏบต เปนคานยมทท าใหเกดประโยชนตอองคการและสวนรวม อคมยสร ลยาชย (2555, หนา 26) สรปความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ คอ พฤตกรรมของบคลากรในองคการทเกดจากการตดสนใจดวยตนเอง เปนการกระท าและแสดงออกมาดวยความเตมใจ โดยไมมผลตอความดความชอบอยางเปนทางการ ไมไดก าหนดไวในหนาทการงานทตองปฏบต ไมไดขนอยกบระบบการใหรางวลหรอลงโทษ เปนพฤตกรรมทสนบสนนและเปนประโยชนทดตอการด าเนนงานขององคการ จากความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ขางตน ผวจยสามารถสรปความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เพอใชในการวจยครงนไดวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง พฤตกรรมของพนกงานทปฏบตทกสงทพนกงานเลอกทจะปฏบตดวยตนเอง โดยความตงใจของตนทนอกเหนอจากความผกพนโดยสญญาพเศษ ไมไดขนอยกบรางวลจากองคการซงสงทปฏบตเปนประโยชนตอองคการ และสนบสนนใหเกดการด าเนนการทมประสทธภาพขององคการ ในการศกษาครงนไดใชพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ตามความหมายของ ออรแกน (Organ, 1991)

49

2.3.2 แนวคดและทฤษฎของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

พฤตกรรมการใหความรวมมอของบคคลทเปนการชวยเหลอบคคลอน กลมผท างาน หรอองคการ ซงเปนบรบทเชงทฤษฎ และเชงประจกษในการศกษาเรองพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดงน บารนารด (Barnard, 1938/1968, pp. 94-95) ไดเสนอทฤษฎองคการไววา องคการราชการ คอ ระบบทไมเกยวของกบเรองสวนบคคล โดยเปนเรองความพยายามใหบคคลมความรวมมอกน ซงเปนวตถประสงคของความรวมมอ และหลกการท าใหเปนเอกภาพ และไดอธบายไววา องคการเอกชน คอ ระบบทมการปฏสมพนธในกลม ซงสรางเครอขายคานยม การรบร และความคาดหวง ทถายทอดถงสมาชกกลม ในรปแบบของพฤตกรรมการคาดหวงผานหนาท ตวอยางเชน เมโย (Mayo, 1933) เสนอการทดลองฮอวทอรน (Howthorne Studies) ซงเปนการศกษาเกยวกบวธทจะท าใหพนกงานท างานอยางมประสทธภาพ โดยศกษากบพนกงานโรงงานฮอวทอรน ซงเปนบรษทผลตอปกรณไฟฟา (Western Electric Company) ประเทศสหรฐอเมรกา จากการศกษาพฤตกรรมกลมทมผลตอผลผลตในการท างาน พบวา (สรอร วชชาวธ, 2553, หนา 316) ปจจยทท าใหผลผลตเพมขน นอกจากสภาพแวดลอมทดแลว ลกษณะของกลมผรวมงาน ทศนคตของคนงานตองาน ทศนคตของคนงานตอผควบคมงาน และความรสกของคนงานวามเสรภาพในการท างาน มอทธพลตอปรมาณของผลผลตทเพมขน ชวารทแมน (Schwartzman, 1993) ไดกลาวไววา แนวคดจากการศกษาการทดลองฮอวทอรน ไดน ามาพฒนาเรองอารมณความรสกทางจตใจของพนกงานจาก คานยม ความเชอ และทศนคต โดยผลทตามมา คอ ชวยใหนยาม และเขาใจการด าเนนงานขององคการราชการได บารนารด (Barnard, 1938/1968, p. 40) ไดก าหนดปจจยทางสงคม 5 ประการ ทอธบายลกษณะการใหความรวมมอในองคการ ดงน 1. การปฏสมพนธระหวางบคคล 2. การปฏสมพนธระหวางบคคลและกลม 3. บคคลทมอทธพลตอจดมงหมายของพฤตกรรมการใหความ

รวมมอ 4. วตถประสงคทางสงคม และประสทธผลของการใหความรวมมอ 5. แรงจงใจของบคคล และประสทธภาพของการใหความรวมมอ บลว (Blau, 1964, p. 93) ไดสนบสนนทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคม (Social exchange theory) ซงเสนอสถานการณทแนนอนวา บคคลจะแลกเปลยนผลประโยชนกบพฤตกรรมการชวยเหลอ และทรพยากรจากผใหผลประโยชนพวกเขา

50

คาทซ (Katz, 1964, p. 32) ไดอธบายไววา พฤตกรรมองคการ 3 ประเภท ทมความจ าเปนส าหรบการด าเนนงานทมประสทธภาพขององคการ คอ (1) พนกงานตองไดรบการจงใจใหคงอยกบองคการ (2) มขอก าหนดเรองหนาททมความเฉพาะเจาะจงอยางสมบรณ เปนรปแบบทเชอถอได (3) นวตกรรมและกจกรรมทเสนอตองปรากฏภายหลงการก าหนดหนาท คาทซ (Katz, 1964, p. 32) ไดกลาวไววา พฤตกรรมนอกเหนอหนาทมความส าคญ คาทซและคาหน (Katz & Kahn, 1966) ไดอธบายไววา มความแตกตางของแรงจงใจทมผลตอพฤตกรรม รปแบบระบบ และการน าไปใชเรองการบรหารคาตอบแทนและรางวล โดยองคการใหรางวลเฉพาะบคคลทเปนสมาชกขององคการ และใหเฉพาะการกระท าในหนาท ซงองคการใหคาตอบแทนและรางวลเฉพาะบคคลทมพฤตกรรมการท างานในหนาท บางทพฤตกรรมการท างานนอกเหนอหนาทมความจ าเปน มแนวโนมท าใหองคการประสบความส าเรจได คาทซและคาหน (Katz & Kahn, 1966) ไดอธบายไววา การเสนอระบบการบรหารคาตอบแทนทเปนเงนหรอรางวลเพมพเศษ อาจจะไมเพมพฤตกรรมการท างานในหนาท การสรางสภาพทคานกน โดยรปแบบระบบรางวลสามารถเพมใหเกดพฤตกรรมการใหความรวมมอระหวางสมาชกขององคการ ถาทงหมดสามารถสรางผลประโยชนจากการบรรลผลของการใหความรวมมอ ออรแกน (Organ, 1977) เปนผรเรมแนวคดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยพยายามท าความเขาใจเกยวกบหลกฐานทมนกวจยไดคนพบความสมพนธระหวางความพงพอใจในงานของบคคลและผลการปฏบตงาน ออรแกนและแบทแมน (Organ & Bateman, 1983, p. 588) ไดกลาวไววา พฤตกรรมทไมตองการในการท างาน แตบางทกมความส าคญ เปนพฤตกรรมทประกอบดวย การแสดงการหลอหลอมสงคมในองคการ แตไมเปนไปโดยตรง โดยพนกงานทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ มพฤตกรรม ดงน พฤตกรรมทนอกเหนอจากค าบรรยายลกษณะงานทเปนทางการ พฤตกรรมทไมไดขนอยกบรางวลจากระบบการบรหารคาตอบแทน พฤตกรรมการชวยเหลอใหเกดประสทธภาพในการผลตของบคคล กลมและองคการโดยรวม สมท ออรแกนและเนยร (Smith, Organ & Near, 1983, pp. 653-654) ไดกลาวไววาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความส าคญ เพราะชวยหลอลนสงคมในองคการใหเปนไปตามกลไกขององคการ และจดการกบการเปลยนแปลงทจ าเปนตอการท างานผานเหตการณทคาดไมถง มการมอบอ านาจใหผมสวนรวมไดจดการกบสถานการณนน โดยพงพาอาศยซงกนและกน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ไมงายทจะควบคมดวยรปแบบแรงจงใจของบคคล เพราะพฤตกรรมมความละเอยดออน ยากทจะวด พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการอาจชวยใหผอนมผลการปฏบตงานทดมากวาตนเอง และการเสยสละมผลโดยตรงตอผลงานของบคคล โดยแบง

51

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการได 2 ประเภท ดงน พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ(Altruism) และพฤตกรรมการใหความรวมมอ (Generalize Compliance) ออรแกน (Organ, 1988, p. 4) ไดนยามไววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ คอ บคคลมอสระในการคดทจะกระท า ซงเปนการแสดงออกทไมไดขนอยกบรางวล แตสงเสรมการบรรลผลส าเรจตามเปาหมายขององคการ โดยแบงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการได 5 ประเภท ดงน พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) พฤตกรรมการส านกในหนาท(Conscientiousness) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) และพฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) ออรแกนและโคนอวสก (Organ & Konovsky, 1989, pp. 157-164 as cited in Spector, 1996, p. 258) ไดพฒนาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยแบงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการได 2 ประเภท ดงน พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) และพฤตกรรมใหความรวมมอ (Compliance) วลเลยมและแอนเดอรสน (Williams and Anderson, 1991) ไดพฒนาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยแบงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการได 2 ประเภท ด งน พฤตกรรมการเปนสมาชกท ดขององคการท เกยว เน องโดยตรงตอบคคล(Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individuals-OCB-I) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทเกยวเนองโดยตรงตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization-OCB-O) เกรแฮม (Graham, 1991) ไดพฒนาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยแบงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการได 3 ประเภท ดงน พฤตกรรมความภกดตอองคการ (Organizational loyalty) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Organizational Obedience) และพฤตกรรมการมสวนรวม (Organizational Participation) 2.3.2.1 ทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการตามแนวคดของบลว (Blau, 1964)

บลว (Blau, 1964, p. 93) ไดกลาวไววา ทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคม (Social Exchange Theory) หมายถง ความสมพนธเชงการแลกเปลยนทางสงคม เกยวของกบบญคณทไมไดระบไวในหนาท เปนความชวยเหลอทสรางบญคณไวเพออนาคต ไมไดระบความถกตอง และลกษณะการตอบแทนกลบมา ไมมขอตกลง แตเปนสงทออกมาจากดลยพนจทดของบคคลทสราง ขนมา กลมคนมการแลกเปลยนกนในความหมายหลายนย โดยมการแลกเปลยนทรพยากร เชน เงน

52

การแลกเปลยนทเกยวของกบเรองสวนบคคล หรออารมณ และสงคม เชน การดแล ความเคารพ และความจงรกภกด บลว (Blau, 1964, p. 94) ไดอธบายไววา การแลกเปลยนแมเปนเพยงสวนหนงของ การแลกเปลยนทรพยากร ซงมแนวโนมกอใหเกดความรสกถงบญคณของบคคล ความกตญญ และความเชอถอ เฟาและเฟา (Foa & Foa, 1975, อางถงใน นพมาศ องพระ (ธรเวคน), 2555, หนา 187) ไดกลาวไววา มนษยเราไมไดแลกเปลยนแตวตถ สนคา และเงนเทานน แตเราแลกเปลยนสนคาทางสงคม (Social goods) เชน ความรก การบรการ ขอมล สถานะ ในการแลกเปลยนนนเราใชกลยทธ Minimax คอ ลดความสญเสยใหนอยทสด (Minimize costs) และเพมผลใหไดมากทสด(Maximize rewards)

กดเนอร (Gouldner, 1960 as cited in Wickhamn & Hall, 2012, p.57) ไดกลาวไววา ความสมพนธเชงการแลกเปลยนทางสงคม (Social Exchange Relationship) ขนอยกบบรรทดฐานการแลกเปลยนสทธประโยชน (Reciprocation)

คอยล ชารปโรและชอร (Coyle-Shapiro & Shore, 2007 as cited in Wickhamn & Hall, 2012, p.57) ไดกลาวไววา การแลกเปลยนเรมโดย บคคลกลมหนงใหผลประโยชนกบบคคลอกกลมหนง ถาผรบตอบแทน และเกดการแลกเปลยนผลประโยชนตามมา ความรสกของทงสองฝายเรองบญคณระหวางกลมถกสรางขนมา ไดมการขยายความคดเรองการแลกเปลยนสทธประโยชนรวมความรสกเรองบญคณตางตอบแทน (Reciprocity) ตอการกระท าทมความกรณา ไอเซนเบอเกอรและคณะ (Eisenberger et al., 2001, p. 42) ไดกลาวไววา ความรสกเรองบญคณ คอ การตดสนทางศลธรรมและความเชอ ซงมองวา บคคลควรดแลความเปนอยทดขององคการ และควรชวยใหองคการบรรลเปาหมายขององคการ เอซเลกและไอเซนเบอเกอร (Aselage & Eisenberger, 2003 as cited in Wickhamn & Hall, 2012, p. 57) ไดกลาวไววา การแลกเปลยนหรอการแลกเปลยนสทธประโยชน ในเรองความสมพนธทางสงคมจะเปนเรองทมพลงอ านาจ เมอผรวมมอมความเตมใจทจดหาทรพยากรทมคณคาส าหรบอกฝาย ในขณะทองคการใหคณคาการกระท าทมผลประโยชนตอพนกงาน ท าใหพนกงานมความจงรกภกด และการอทศตนท างานอยางทมเทเพอองคการ นพมาศ องพระ (ธรเวคน) ( 2555, หนา 187) ไดอธบายไววา การตอบสนองหรอการตางตอบแทนบญคณ (Reciprocity) หมายถง ถาคณดแลฉน ฉนจะดแลคณ สงนเปนรากฐานของวฒนธรรม วฒนธรรมทกวฒนธรรมเขาใจเรองการตอบสนองหรอการตางตอบแทนบญคณ และคาดหวงใหคนท าตามปทสถานน การรสกเปนบญคณเปนความรสกโดยธรรมชาตของมนษย สญญาณอนหนง คอบคคลจะรสกผดถามคนมาท าความดแลวตนไมสามารถตอบแทนบญคณ

53

ความรสกดงกลาวเปนรากฐานส าคญของพฤตกรรมทมศลธรรม และการท าความดตอบแทนผอน แตปญหา คอมนเปนสงทคนคดโกงใชเอาเปรยบผอน โดยการไดประโยชนแลวกท าเฉย ท าเปนไมรเรอง เอาเปรยบ ไมตอบแทน

2.3.2.2 ทฤษฎพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการตามแนวคดของสมทและคณะ (Smith et. al., 1983)

สมทและคณะ (Smith et. al., 1983, pp. 653-662) ไดศกษาและจ าแนกองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการออกเปน 2 รปแบบ คอ (1) พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) เปนพฤตกรรมทมจดมงหมาย และความตงใจชวยเหลอบคคลในสถานการณทท างานรวมกน เชน ชวยแนะน างานใหเพอนใหมชวยเหลอเพอนทตองท างานหนก

(2) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Generalized Compliance) เปนพฤตกรรมทเกยวของกบการปฏบตตามบรรทดฐานขององคการ ซงสนบสนนระบบการท างานในองคการ เชน การสรางนวตกรรมใหมเพอปรบปรงงานในแผนก การไมใชเวลาท างานพดในสงทไมมประโยชน

2.3.2.3 ทฤษฎพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการตามแนวคดของออรแกนและโคนอวสก (Organ and Konovsky, 1989)

ออรแกนและโคนอวสก (Organ & Konovsky, 1989 as cited in Spector, 1996, p. 258) ไดศกษาและจ าแนกองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปน 2 รปแบบ คอ

(1) พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) เปนพฤตกรรมการชวยเหลอเพอนรวมงานในการแกปญหา เปนการชวยเหลอเพอนรวมงานทไมมาท างาน หรอใหค าแนะน าเพอปรบปรงสภาพการท างาน

(2) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (compliance) เปนการปฏบตในสงทจ าเปนทองคการตองการและปฏบตตามกฎระเบยบ เชน การมาท างานตรงเวลา และไมท าใหเกดการเสยเวลาท างาน

54

2.3.2.4 ทฤษฎพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการตามแนวคดของ ออรแกน (Organ, 1991)

ออรแกน (Organ, 1988, p. 4) ไดนยามความหมายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไวว า พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ( Organizational Citizenship Behavior) หมายถง ทกสงทพนกงานเลอกทจะปฏบตดวยตนเอง โดยความตงใจของตนทนอกเหนอจากความผกพนโดยสญญาพเศษหรอการบงคบ โดยปฏบตตามทเหนสมควร ไมไดขนอยกบการไดรบค าสง หรอรางวลจากบรษทผานเงนเดอนทเพมขน หรอการเลอนขน สะทอนใหเหนวา เปนการอ านวยความสะดวกส าหรบพนกงานและผรวมงานในการใหคะแนน หรอสนบสนนใหมการประเมนผลการปฏบตงานทด ซงชวยใหเปนประโยชนในการเพมรางวลโดยตรง สนบสนนใหเกดการด าเนนการทมประสทธภาพขององคการ ออรแกน (Organ, 1991, pp. 109-110) ไดศกษาและจ าแนกองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการออกเปน 5 รปแบบคอ (1) พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) คอ การแสดงพฤตกรรมการชวยเหลอผอนแกปญหาในเรองงานดวยความสมครใจ เชน การแนะน าพนกงานใหมเกยวกบวธใชเครองมอ การชวยเหลอเพอนรวมงานในการจดการกบงานทคางอย และการจดหาปจจยทจ าเปนส าหรบผรวมงาน ในสงทเขาไมสามารถจดหาเองได เปนตน

(2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) คอ การแสดงพฤตกรรมเพอหาแนวทางชวยผอนปองกนปญหาทอาจจะเกดขนในการท างาน เชน การท าความเขาใจถงพนฐานของบคคลกอนทจะมอบหมายหรอกระท าอะไรทมผลกระทบตอผนน และการแจงตารางงานลวงหนาใหกบบคคลทเกยวของทราบ เปนตน (3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) คอ การแสดงพฤตกรรมการอดทนตอสภาพความไมสะดวกสบาย และขอก าหนดเรองงานทไมสามารถหลกเลยงได โดยไมรองเรยนหรอแสดงความไมพอใจเมอถกลงโทษจากการท างาน เชน การแสดงความอดทนอดกลนของเจาหนาทเทคนคทตองมาปฏบตงานในวนหยดโดยไมทราบลวงหนา หรอโปรแกรมเมอรทตองอดทนปฏบตงานตามตารางเวลาทอดแนนเปนบางครงบางคราวโดยไมคาดคด เปนตน (4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) คอ การแสดงออกถงการมสวนรวมอยางสรางสรรค การใหความรวมมอในกระบวนการตามนโยบายขององคการ เชน การเขารวมประชม การรบฟงความคดเหนของผอน รวมไปถงการมความรบผดชอบและการรกษาความลบขององคการ (5) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) คอ การแสดงพฤตกรรมการท างานทด ซงอยเหนอระดบความตองการต าทสดทองคการตองการ ไดแก การเขารวม

55

ท างาน การตรงตอเวลา การดแลรกษาความสะอาด การรกษาทรพยากรขององคการ และเรองอนๆ เกยวกบการบ ารงรกษาภายในองคการ 2.3.2.5 ทฤษฎพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการตามแนวคดของ วลเลยมและแอนเดอรสน (Williams and Anderson, 1991) วลเลยมและแอนเดอรสน (Williams and Anderson, 1991, pp. 601-602) ไดศกษาและจ าแนกองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการออกเปน 2 รปแบบ คอ (1) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทเกยวเนองโดยตรงตอบคคล(Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individuals-OCB-I) เปนพฤตกรรมทเปนประโยชนตอบคคลโดยทนท และเปนประโยชนตอองคการทางออมโดยผานการมสวนรวม เชนการชวยเหลอผอนในเรองทเกยวกบงานหรอปญหาในงาน การชวยเหลอผทลางาน และการใหความใสใจพนกงานคนอน เปนตน (2) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทเกยวเนองโดยตรงตอองคการ(Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization-OCB-O) เปนพฤตกรรมทเปนประโยชนตอองคการโดยทวไป เชน การลางานลวงหนาเมอไมสามารถมาท างานได และการปฏบตตามกฎระเบยบขององคการเพอรกษาความสงบเรยบรอย เปนตน 2.3.2.6 ทฤษฎพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการตามแนวคดของ เกรแฮม (Graham, 1991)

เกรแฮม (Graham, 1991) ไดศกษาและจ าแนกองคประกอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปน 3 รปแบบ คอ (1) พฤตกรรมความภกดตอองคการ (Organizational Loyalty) เปน

การระบถงความจงรกภกดตอผน าขององคการและตอองคการ รวมทงพฤตกรรมทชวยปกปอง

องคการจากการถกคกคามซงชวยใหองคการมชอเสยง และรวมมอกบพนกงานคนอนๆ ทจะชวย

สนบสนนการลงทนขององคการ

(2) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Organizational Obedience) ให

ความส าคญทโครงสรางขององคการ และนโยบายของฝายบคคลทบนทกในค าบรรยายลกษณะงาน

56

และยอมรบความตองการ และสงทปรารถนาตามกฎเกณฑ ขอปฏบตเชงโครงสรางอยางมเหตผล การ

ยอมอยภายใตกฎเกณฑ (Obedience อาจหมายถง การเคารพตอกฎ และค าสงในเรองความตรงตอเวลาการท างานใหส าเรจ และชวยดแลรกษาทรพยากรขององคการ) (3) พฤตกรรมการมสวนรวม (Organizational Participation) เปน

ความสนใจในเหตการณขององคการ เสนอแนวคดพนฐานเกยวกบมาตรฐานพฤตกรรมทมความ

ถกตอง โดยอธบายผานความรสกรบผดชอบในระบบการจดการในองคการ รวมทงใหความสนใจใน

การประชมทไมมก าหนดการ การแบงปนขอมลดานความคดเหน และแนวความคดใหม ๆ กบผอน

กลาวโดยสรป การศกษาวจยในครงน ผวจยเลอกใชพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ตามแนวคดของ ออรแกน (Organ, 1991) ซงเปนแนวคดทมการแบงองคประกอบ 5 รปแบบ คอ (1) พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (4) พฤตกรรมการส านกในหนาท และ (5) พฤตกรรมการใหความรวมมอ 2.4 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความสขในการท างาน

2.4.1 ความหมายของความสข ซมเนอร (Sumner, 2000 as cited in Ott, 2012, p. 347) ไดนยามความ หมายความสขไววา ความสข คอ การรบรเชงบวก อารมณเชงบวกทตอบสนองตอปจจยทเปนเหต โดยขนอยกบสภาพแวดลอมหรอสถานการณของชวต เลยยารด (Layard, 2005 as cited in Ott, 2012, p. 347) ไดนยามความ หมายความสขไววา ความสข คอ ความรสกทด ความพอใจในชวต และความตองการทจะรกษาไวซงความรสกน คานท (Kant, 1785 as cited in Ott, 2012, p. 347) ไดนยามความหมายความสขไววา ความสข คอ เหตผลของการมชวตอยอยางมสต ดวยความพอใจในชวต โดยไมมสงขดขวางในการด ารงชวตโดยรวม ไรอนและเดซ (Ryan & Deci, 2001 as cited in Fisher, 2010, p. 388) ไดนยามความหมายความสขไววา ความสข (hedonic) สขนยม คอ ความรสกพงพอใจ และทศนคตทดในการตดสนใจ และความสข (eudaimonic) ทฤษฎวาดวยความสข คอ การกระท าทมคณธรรม ถกตองตามหลกจรยธรรม มความซอสตยตอบคคล มความหมาย และ/หรอการเพมผลผลต

57

มายเออรสและไดเนอร (Myers & Diener, 1995 as cited in Andrew, 2009, p. 377) ไดนยามความหมายความสขไววา ความสข คอ การมประสบการณจากอารมณเชงบวกบอยครงมประสบการณจากอารมณเชงลบไมบอย และมความพงพอใจในชวตโดยภาพรวม กอดดารดและไวซบกกา (Goddard & Wierzbicka, 2014, p. 114) ไดนยามความหมายความสขไววา ความสข (Happiness) คอ ความรสกมความสขสบายเปนพเศษ หรอความพอใจทางดานจตใจ ซงเปนผลมาจากความพงพอใจตอสถานการณหนง หรอสภาพทเกดขนและความสข (Happiness) คอ สภาพความพอใจทางดานจตใจ ทเปนผลมาจากความส าเรจ หรอการไดรบการยกยองในทางทดในเรองผลทไดจากความส าเรจ จากความหมายของความสข ขางตน ผวจยสามารถสรปความหมายของความสข เพอใชในการวจยครงนไดวา ไดวา ความสข หมายถง ความรสกสขสบายทางกาย และความรสกสขสบายทางใจ ในการด าเนนชวตของบคคล 2.4.2 แนวคดเกยวกบความสข 2.4.2.1 แนวคดเกยวกบความสขของพระธรรมปฎก (2550) ความสขทางพระพทธศาสนา ตามแนวคดของ พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต)(2550, หนา 141) คอ ความสขทเนนการฝกจตและปฏบตธรรม ท าความด โดยไมเบยดเบยนผอน แบงความสขเปน 5 ขน คอ ขนท 1 ความสขทเกดจากการได คอ การไดเสพวตถ สงของภายนอกมาปรนเปรอตนเอง และมความตองการมากขนตามล าดบ ขนท 2 ความสขทเกดจากการให คอ การมเมตตากรณาแกคนอน การใหทานแกคนอนจะท าใหเกดความสขใจ ขนท 3 ความสขทเกดการด าเนนชวตทถกตอง สอดคลองกบธรรมชาต ตามหลกเกณฑกฎระเบยบของสงคมอยกบความเปนจรงของชวต ขนท 4 ความสขเกดจากความสามารถในการปรงแตง คอ การคดแตดานด ท าจตใจใหผองใส เบกบานอารมณด มสมาธ และสต รคดตลอดเวลา เปนการมองโลกในแงด ขนท 5 ความสขทเหนอการปรงแตง คอ ความสขทเกดจากปญญา การรเทาทนความจรงของชวต และโลกปจจบน เรยกวา จตอเบกขา เปนความสขทอยภายใน ไมตองหาจากภายนอก เปนผทพรอมท าเพอผอน มความเกอกลไมหวงความสขของตนเอง และไมมอะไรทตองท าเพอตนเอง

58

2.4.2.2 แนวคดเกยวกบความสขของแมนหเฟรด แมกซนฟ (Manhfred Max-Neef, 1995)

เศรษฐศาสตรว าดวยความสข (Economics of Happiness) จาก

เศรษฐศาสตร ในชวตจร ง (Real-life Economics) ตามแนวคดของ แมนห เฟรด แมกซนฟ (Manhfred Max-Neef, 1995, อางถงใน นภาภรณ พพฒน, 2550, หนา 70-75) มหลกคดดงน ซงจ าแนกความตองการพนฐานของมนษยเปน 2 มต คอ (1) คณคาพนฐานทมนษยตองการ (Axiological Human Needs) ม 9 ประการ ดงน การยงชพ การคมครอง ความรก ความเขาใจ การมสวนรวม การผอนคลาย การสรางสรรค การภมใจในอตลกษณของตน และอสรภาพ (2) กระบวนการหรอสภาวการณการเกดขนของคณคาพนฐานทตองการ ซงจ าแนกออกเปน 4 ลกษณะ ดงน 2.1 การมหรอการไดรบ (Having) หมายถง คณคาพนฐานหรอความสขทไดรบจากการบรโภค 2.2 การเปนอย (Being) หมายถง คณคาพนฐานหรอความสขทเปนอย โดยไมจ าเปนตองมการบรโภค

2.3 การลงมอท าหรอการปฏบตการ (Doing) หมายถง คณคา พนฐานหรอความสขทไดมาจากการลงมอท าอยางแขงขน โดยไมจ าเปนตองมการบรโภค 2.4 ความสมพนธหรอการปฏสมพนธ (Relating or Interacting) หมายถง คณคาพนฐานหรอความสขทไดมาจากความสมพนธกบคนอนๆในครอบครว ชมชน องคการ และสงคม แมนหเฟรด แมกซนฟ (Manhfred Max-Neef, 1995, อางถงใน นภาภรณ พพฒน, 2550, หนา 75 ) ไดกลาวไววาวา เศรษฐศาสตรวาดวยความสขสการเรยนรจากความเปนจรงในสงคม การพฒนาระบบ และกระบวนการทางเศรษฐกจในสงคมทเออใหมนษยสามารถมความสขได ทงจากการไดรบสนคาและบรการทจ าเปน มความสขจากการลงมอท าในสงทตนเองรก มความสขจากการเปนอยทมศกดศร ทสขสงบ และมความมนคง และมความสขจากความสมพนธทมความสมานฉนทในสงคม ซงทงหมดนเทากบเปนการขยายหรอการเปดสะพานแหงความสขใหกวางขน โดยไมตองตกอยในกรอบหรอวงวนของการบรโภคนยมอกตอไป

59

2.4.2.3 แนวคดเกยวกบความสขของส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) ความสขตามแนวคดของ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554)(หนา 47-59) คอ ความสขของคนไทย ทเกดขนจากความสามารถในการเพมทนทางเศรษฐกจ ทนทางสงคม และทนทางทรพยากรธรรมชาต เนนคนเปนศนยกลางของการพฒนา เพราะคนเปนผสรางทนเหลาน หากคนมทนเหลานอยในตว เชน คนมจตส านกทด ครอบครวมความอบอน มรายไดเพยงพอกบการยงชพ สงผลใหชมชนมความสข จากชมชนกจะขยายผลไปยงสถาบนตางๆ และไปถงระดบประเทศในทสด โดยใชหลกการพฒนาเขาสสงคมทมความสขทยงยน สภาพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต มแนวคดความอยดมสขของคน ไทยในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 ดงน (1) สขภาพอนามย หมายถง ภาวะทปราศจากโรคภยไขเจบ มภาวะโภชนาการทด รจกปองกนดแลสขภาพ และสามารถเขาถงบรการสาธารณสข ซงท าใหคนมอายยนยาว สามารถด ารงชวตไดอยางปกตสข เครองชวดผลกระทบสดทาย ไดแก อายขยเฉลยของคน สวนเครองชวดการเปลยนแปลงทน าไปสผลกระทบสดทาย คอ การเจบปวยดวยโรคทสามารถปองกนไดมนอยลง รวมทงการจดใหมหลกประกนสขภาพแกประชาชนอยางทวถง

(2) ความร ชวยเสรมสรางสมรรถภาพของคนใหมทกษะความสามารถในการปรบตวอยางรทนเทาสงคม การศกษาเปนเครองมอส าคญในการพฒนาสตปญญาและกระบวนการเรยนรของคนใหสามารถคดเปน ท าเปน พงตนเองและด ารงชวตในสงคมได ดชนชวดผลการศกษา ไดแก จ านวนปเฉลยทไดรบการศกษาของประชากร อตราการเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนตนและปลาย และผลสมฤทธของการเรยน (3) ชวตการท างาน การมงานท าเปนทมาของรายไดในการเลยงชพทงของตนเองและครอบครว น าไปสการสรางความส าเรจและมคณภาพชวตทดขน ตวชวดการท างานไดแก อตราการวางงาน หากอยในระดบต ากนาจะแสดงวาคนมความอยดมสข นอกจากนความมนคงในการท างานเปนอกปจจยหนงทเสรมสรางใหคนด ารงชวตไดอยางมความสข เพราะมสวสดการรองรบยามเจบปวยหรอเมอถงวยหลดพนจากการท างาน (4) รายไดและการกระจายรายได ความส าเรจของการพฒนาทแทจรงนน ประชาชนตองมฐานะความเปนอยทดขน มการด ารงชวตทไดมาตรฐาน มการกระจายผลการพฒนาไปสกลมตางๆในสงคมอยางเทาเทยม ตวชวดประกอบดวยผลสมฤทธของการแกปญหา

60

ความยากจน วดจากสดสวนจ านวนคนจนทอยเหนอเสนความยากจน ส าหรบการกระจายรายไดจะวดจากสมประสทธการกระจายรายได (5) ชวตครอบครว เปนสถาบนพนฐานทางสงคมทมความส าคญในการด ารงชวตครอบครวอยดมสข คอ ครอบครวทมความรกความอบอน มสมพนธภาพทดตอกน ลดปจจยเสยงของครอบครว สามารถพงตนเองได และมการเกอกลสงคมอยางมคณธรรม ตวชวดทแสดงถงชวตครอบครว จะพจารณาจากสมพนธภาพทอบอนในครอบครว การพงตนเองทางเศรษฐกจและปจจยเสยงของครอบครว (6) สภาพแวดลอมในการด ารงชวต สภาพแวดลอมทดยอมสงผลตอสขภาพรางกายและจตใจทด ครอบคลมการมทอยอาศยทมนคง วดจากสดสวนครวเรอนทมบานและทดนเปนของตนเอง การไดรบบรการสาธารณปโภคทเพยงพอ วดจากสดสวนครวเรอนทมน าประปาบรโภค และความปลอดภยในชวตและทรพยสน การเกดคดอาชญากรรมและคดยาเสพตด รวมทงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม วดจากความสกปรกของแมน า ปรมาณขยะและพนทปาไม (7) การบรหารจดการทดของภาครฐ รฐจะตองดแลคนในสงคมใหมสทธและเสรภาพในการด ารงชวต มสวนรวมในการพฒนา และตรวจสอบการท างานของภาครฐ ไดรบการปฏบตทเทาเทยมกนตามกฎหมาย รฐกบประชาชนมความสมพนธทดตอกน กรอบการบรหารจดการทดประกอบดวยหลก 6 ประการ ไดแก หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกการมสวนรวม หลกส านกรบผดชอบ หลกความคมคาและหลกความโปรงใส ตวชวดทส าคญ เชน สดสวนขาราชการทถกลงโทษทางวนย สดสวนผใชสทธเลอกตง ดชนชวดการคอรรปชนขององคการ เปนตน 2.4.3 ความหมายของความสขในการท างาน

ไดเนอร (Diener, 2003, p. 36) ไดนยามความหมายความสขในการท างานไววา ความสขในการท างาน (Subjective Well-Being) หมายถง การรบรของบคคลถงอารมณและความรสกทางบวก อนเปนผลมาจากการท างาน โดยเชอมโยงความสขในชวตกบความสขในการท างานเขาดวยกน เปนการรบรและความเขาใจของบคคลจากขอมลทแตละบคคลเกบสะสมมาจากประสบการณการท างานในอดตทผานมาอนเปนผลจากการท างาน ซงเปนการตอบสนองความตองการของตนเอง ท าใหรสกชวตมคณคา ไดท างานท เปนประโยชน เกดความสมหวงในประสบการณทไดรบ และมชวตทมความสข ประกอบดวย 4 ดาน คอ ความพงพอใจในชวต ความพงพอใจในงาน อารมณทางบวก และอารมณทางลบ มาเนยน (Manion, 2003, p. 655) ไดนยามความหมายความสขในการท างานไววา ความสขในการท างาน (Joy at Work) หมายถง ผลทเกดจากการเรยนรจากการกระท า และ

61

ความคดสรางสรรค มความรสกยนด ซงน าไปสการปฏบตงานทมประสทธภาพ พรอมทงค านงถงการรบรและการกระท าทเกยวของกบการท างาน สามารถการปฏบตงานดวยความสข ความสนกสนาน บคคลมความผกพนตอกน และมความพงพอใจทไดปฏบตงานรวมกนจนเกดสมพนธภาพระหวางกน เตมใจทจะมาท างาน มความผกพนในงานและปรารถนาทจะปฏบตงานในองคการตอไป ประกอบดวย 4 ดาน คอ การตดตอสมพนธ ความรกในงาน ความส าเรจในงาน และการเปนทยอมรบ วาร (Warr, 2007, p. 34) ไดนยามความหมายความสขในการท างานไววา ความสขในการท างาน (Happiness) หมายถง ความรสกทเกดขนภายในจตใจของบคคลทตอบสนองตอเหตการณทเกดขนในการท างาน หรอประสบการณของบคคลในการท างาน ประกอบดวย 3 ดาน คอ ความรนรมยในงาน ความพงพอใจในงาน และความกระตอรอรนในการท างาน ฟชเชอร (Fisher, 2010, p. 389) ไดนยามความหมายความสขในการท างานไววา ความสขในการท างาน (Workplace Happiness) (ในรปแบบของความสข หรอ ประสบการณอารมณทางบวกในทท างาน) หมายถง ความพงพอใจในการตดสนใจ (ทศนคตทางบวก) หรอ ประสบการณความพงพอใจ (ความรสกทางบวก อารมณ อารมณความรสกในการด าเนนสถานการณอยางราบรน) ในการท างาน

แอนดรว (Andrew, 2009, p. 377) ไดนยามความหมายความสขในการท างานไววา ความสขในการท างาน (Workplace Happiness) คอ ความเกยวของกบการค านงถง การใชทรพยากรทมอยอยางดทสด การผานพนสงททาทายทเผชญอย การด าเนนงานดวยความสขสงสด และจดการกบความสขต าสดทชวยเพมผลการปฏบตงานอยางมากทสด แลวประสบความส าเรจโดย ศกยภาพแหงตน และไมเพยงสรางความสขของตน แตเปนการสรางความสขของผอนดวย โดยเปนผทไดรบผลกระทบหรอพลงจากสงทคณท า สรกล ลเรอง (2553, หนา 29) สรปความหมายของความสขในการท างานวา ความสขในการท างาน หมายถง การรบรของบคคล ทมตอสภาพแวดลอมในการท างาน อนไดแก ความสมพนธกบผรวมงาน งานทตนเองตองรบผดชอบ มความคาดหวงถงความส าเรจในการท างาน และการไดเปนทยอมรบนบถอจากผรวมงาน ซงกอใหเกดความพงพอใจ ความสนก ความรนเรง ความตงใจในการท างาน ความภมใจในงานทตนเองตองดแลรบผดชอบ นภส จตตธรภาพ (2554, หนา 8) สรปความหมายของความสขในการท างานวา ความสขในการท างาน หมายถง การมความสขจากการท างาน แบงเปนความสขทางดานรางกายและความสขทางดานจตใจ กลาวคอ ความสขทางดานรางกาย คอ การมรางกายทแขงแรง ไมเกดความเจบปวยแกรางกายอนมเหตมาจากการท างาน เชน ความเครยดจากการท างานท าใหปวดศรษะหรอปวดทอง การท างานมากเกนไปท าใหพกผอนไมเตมท สงผลใหรางกายเกดอาการเจบปวย เปนตน รวมถงมสภาพแวดลอมการท างานทปลอดภย สวนความสขทางดานจตใจเกดจาก การทบคคลได

62

กระท าในสงทตนเองรก รสกสนกสนาน รบรถงความสามารถของตนเอง รสกวาตนเองมคณคา ท าใหเกดความภาคภมใจ ศรทธาในงานทท า มความพงพอใจในการปฏบตงาน ผกพนในงานทตนท า และการมสมพนธภาพทดกบเพอนรวมงาน หวหนา ลกคา เปนตน วมลรตน พลหนาย (2555, หนา 34) สรปความหมายของความสขในการท างานวา ความสขในการท างาน หมายถง การรบรถงอารมณ ความรสกทมตองานในทางบวก มความรกและศรทธาในงานทตนเองท า มความรสกสนกสนาน ผกพน และมความพงพอใจในงาน ไดรบการยอมรบจากผรวมงาน และมความสมพนธทดตอกน รวมถงมความภาคภมใจกบความส าเรจในการท างาน ท าใหเกดแรงผลกดนในการพฒนาตนเองและองคการ ซงน าไปสการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ เอกลกษณ ตงสงขะรมย (2555, หนา 24-25) สรปความหมายของความสขในการท างานวา ความสขในการท างาน หมายถง การรบรของบคคลทมตอสภาพแวดลอมในการท างาน ซงกอใหเกดความรสกวาตนมความสข ความสนกสนาน ความรนเรง ความพอใจ ความดใจทไดท างาน และความภมใจของบคคล ทมตอการท างานใน 4 ดาน ดานความสมพนธกบเพ อนรวมงาน (Connections) คอ ความรสกวาตนมความสข ความสนกสนาน ความรนเรง ความพอใจ ความดใจและความภมใจทไดท างาน ไดชวยเหลอ ไดสนทนาอยางเปนมตร ใหความรวมมอซงกนและกน มความปารถนาดตอกน และไดพบปะสงสรรคกบเพอนรวมงาน ดานความรกในงาน (Love of the Work) คอ ความรสกวาตนมความสข ความสนกสนาน ความรนเรง ความพอใจ ความดใจทไดท างาน เตมใจและความภมใจในงานทตนรบผดชอบ ดานความส าเรจในงาน (Achievement) คอ ความรสกวาตนมความสขทไดปฏบตงานไดส าเรจตามเปาหมายทก าหนดไว ความสนกสนาน ความรนเรง ความพอใจ ความดใจ และความภมใจทตนสามารถท างานไดส าเรจ และดานการเปนทยอมรบ (Recognition) คอ ความรสกวาตนมความสข ความสนกสนาน ความรนเรง ความพอใจ ความดใจทไดท างาน และความภมใจทตนไดรบความเชอถอ เปนทยอมรบ ไดรบความหวงดและความไววางใจจากผรวมงาน และผบงคบบญชา รวมทงไดรวมแลกเปลยนประสบการณกบผรวมงาน และใชความรอยางตอเนอง อโนทย รงเรองเกยรต (2556, หนา 26-27) สรปความหมายของความสขในการท างานวา ความสขในการท างาน หมายถง ความรสกทางบวกของพนกงานตอการท างาน ไดแก รสกสนกสนานในการท างาน รสกอยากมาท างาน รสกรกในงาน อนเนองมาจากการไดท างานทตนเองรกและศรทธา รสกวาตนเองมสมพนธภาพทดเปนทยอมรบ ไดรบความไวเนอเชอใจในกลมผรวมงาน และปลาบปลมยนดและภมใจกบความส าเรจในการท างาน ท าใหเกดแรงผลกดนในการสรางสรรคสงดๆใหตนเองและองคการ

63

จากความหมายของความสขในการท างานขางตน ผวจยสามารถสรปความหมายของความสขในการท างานเพอใชในการวจยครงนไดวา ความสขในการท างาน หมายถง การรบรของบคคลเรองการท างาน มความรสกทดทไดท างานรวมกบผอน มความเตมใจทจะท างานทตนรบผดชอบ รสกเปนสขทท างานไดส าเรจตามเปาหมาย รวมทงมความภมใจทตนเปนทยอมรบของผรวมงานและผบงคบบญชา ในการศกษาครงนไดใชความสขในการท างานตามความหมายของ มาเนยน (Manion, 2003) 2.4.4 แนวคดและทฤษฎของความสขในการท างาน พนฐานการศกษาเรองความสข (Happiness) ไดคนพบเมอเซลกแมน (Seligman) ไดรเรมเรองจตวทยาเชงบวก (Positive Psychology)(Manka, 2011, p. 65 as cited in Suojanen, 2012, p. 10) จตวทยาเชงบวกเปนพนฐานเรองจตวทยาดานศกยภาพของบคคล (Potts, 2011, p.4 as cited in Suojanen, 2012, p. 10) ซงเปนหลกในการเปลยนจดสนใจการศกษาเรองการคกคามชวตไปสการศกษาดานการด ารงชวตอยางคมคา (Seligman, 2003, p.266 as cited in Suojanen, 2012, p. 10) การเกดขนของจตวทยาเชงบวกมผลตอการศกษาเรองความสขอยางมาก มารตน เซลกแมน (Seligman, 2003 as cited in Suojanen, 2012, p. 11) ไดคนพบเรองจตวทยาเชงบวก (Positive Psychology) ไดกลาวไววา ความสข (Happiness) ใน ปจจบน คอ การรวมกนของความพงพอใจในอดต และการมองโลกในแงดในอนาคต เขารวมถงความรสกเชงบวก และกจกรรมเชงบวก ซงเขาไดอธบายไววา ความสข (Happiness) หมายถง กจกรรมทกอย างท ไม ไดปราศจากความร ส ก เชน การรบ ( Absorption) และการสญญา(Engagement)(Seligman, 2003, p.261 as cited in Suojanen, 2012, p. 11) เบนทม (Bentham, 1789 as cited in Suojanen, 2012, p. 11) ไดกลาวไววา ความสข (Happiness) คอ ประสบการณทางดานจตใจ ซงเปนผลรวมของความพอใจ และความเศราโศก ฟรอยด (Freud, 1929 as cited in Suojanen, 2012, p. 11) ไดกลาวไววา ความสข (Happiness) คอ การเรมกระตนกระทงไดรบประสบการณทถงจดสดยอด ไดเนอร (Diener, 1997 as cited in Suojanen, 2012, p. 11) ไดกลาวไววา ความสข (Happiness) คอ ความพงพอใจในชวตเมอมความรสกทด ซมเนอร (Sumner, 1996 as cited in Suojanen, 2012, p. 11) ไดกลาวไววา ความสข (Happiness) คอ ทศนคตทางบวกตอชวต

64

วนโฮเวน (Veenhoven, 2010 as cited in Suojanen, 2012, p. 11 ) ไดกลาวไววา ความสข คอ การผสมผสานความรสกสขสบาย (Hedonic) และความพอใจ (Contentment) ซง Hedonic หมายถง ความหลากหลายทางอารมณสะทอนถงอารมณความรสกหนง Contentment หมายถง การไดพบกบแรงบนดาลใจในชวต เขาเรยกวา ความเพลดเพลนสนกสนานทงหมดของชวต โอจาเนน (Ojanen, 2009, p.172 as cited in Suojanen, 2012, p. 40) ไดกลาวไววา การท างานเปนดานหนงของความสข เราใชเวลาครงหนงในการท างาน การท างานใหรายได และเอกลกษณเรา แมนกา (Manka, 2011, p.77 as cited in Suojanen, 2012, p. 40) ไดกลาวไววา ความสขในการท างาน (Happiness at work) คอ ความรสกของบคคล และสงคม มนเกดขนจากการท างาน เมอนกถงการพบกบต าแหนงทเหมาะสม และค าสงทถกตอง จากประสบการณสวนบคคล ซงเปนประสบการณของบคคลอยางแทจรง แมนกา (Manka, 2011, p.77 as cited in Suojanen, 2012, p. 40) ไดอธบายไววา ความสขในการท างาน (Happiness at work) มองคประกอบทเกยวของ 5 ดาน คอ องคการ (Organization) ผน า (Leadership) สงคม (Community) การท างาน (Work) และบคคล(Individual) หรอพนกงาน (Employee) 2.4.4.1 ทฤษฎสองปจจยทเกยวของกบความสขในการท างานตามแนวคดของเฮอรซเบรก (Herzberg, 1973) เฮอรซเบรกศกษาปจจยทท าใหบคคลเกดความพงพอใจในงาน และความไมพงพอใจในงาน เพอหาแนวทางในการสรางความพงพอใจในงาน พบวาปจจยทท าใหบคคลรสกมความพงพอใจในงาน และมความไมพงพอใจในงานเปนปจจยทแยกออกจากกนอยางเปนอสระ จ าแนกเปน 2 ปจจยดงน (1) ปจจยสขอนามย (Hygiene Factor) เปนปจจยภายนอกทเกยวของกบสงแวดลอมในการท างาน สงเสรมใหมแรงจงใจในการท างานของบคคลอยตลอดเวลา ถาปจจยดานนไมไดรบการตอบสนอง จะท าใหเกดความไมพงพอใจหรอไมมความสขในการท างาน ไดแก ความมนคงในงาน เงนเดอน สภาพการท างาน สถานภาพ นโยบายและการบรหารงานขององคการ ความสมพนธกบผใตบงคบบญชา ความสมพนธกบกลมเพอน ผบงคบบญชา เปนตน (2 ) ปจจยจ ง ใจ (Motivation Factor) เปนป จจ ยภายในบคคลทกอใหเกดแรงจงใจในการท างาน ซงเกยวของกบงานและความส าเรจของงานโดยตรง ถามปจจยดานนจะเปนสงสนบสนนจงใจใหบคคลปฏบตงานอยางมประสทธภาพมากขน เกดความชอบและรกงานท

65

ปฏบต หรอเกดความพงพอใจในงานทปฏบตอยางมาก ไดแก ความเจรญเตบโต ความกาวหนาในการท างาน ลกษณะงาน ความรบผดชอบ การไดรบการยอมรบ และความส าเรจในการท างาน เปนตน ทฤษฎสองปจจยทกลาวถงปจจยทท าใหเกดแรงจงใจในการท างาน คอ ปจจยจงใจทท าใหเกดความพงพอใจในงาน ปจจยสขอนามยชวยปองกนไมใหเกดความไมพงพอใจในงาน ซงเปนปจจยส าคญทสามารถอธบายถงปจจยทท าใหบคคลในองคการเกดความพงพอใจในงานและความไมพงพอใจในงาน สงผลใหอธบายถงความสขในการท างานไดอยางครอบคลม 2.4.4.2 ทฤษฎความสขในการท างานตามแนวคดของไดเนอร (Diener, 2003)

ความสขในการท างาน (Subjective well-being) ตามแนวคดของ ไดเนอร (Diener, 2003, p. 36) หมายถง การรบรของบคคลถงอารมณชนชอบหรอเปนสขกบภารกจหลก อนเปนผลมาจากการท างาน สภาพแวดลอมทเกยวของกบการท างาน ซงเปนการตอบสนองความตองการของตนเอง ใหชวตมคณคา ไดท างานทเกดประโยชน เกดความสมหวงในประสบการณทไดรบโดยองคประกอบของความสขม 4 ดาน ดงน (1) ความพงพอใจในชวต (Life satisfaction) หมายถง การทบคคลมความพอใจในสงทตนเองเปนอยและท าอย มความสมหวงกบเปาหมายของชวต ซงสอดคลองกบความเปนจรง สามารถท าไดตามความตงใจ สมเหตสมผล และยอมรบสงทเกดขนโดยไมตองปรบตว (2) ความพงพอใจในงาน (Work satisfaction) หมายถง การทบคคลไดท าในสงทตนรกและชอบ พอใจกบสภาพแวดลอมทเกยวของกบการท างาน มความสขเมองานทท าส าเรจลลวงตามเปาหมาย ตลอดจนงานทท ามคณประโยชนตอตนเองและสงคม (3) อารมณทางบวก (Positive affect) หมายถง การทบคคลมอารมณความรสกเปนสขกบสงทด รนรมยหรรษา สนกสนานกบการท างาน ยมแยมแจมใสเบกบานไดเสมอขณะท างาน เลอมใสศรทธาในสงทตนท า รบรถงความดงาม และคณประโยชนของงานทท า (4) อารมณทางลบ (Negative affect) หมายถง การทบคคลมอารมณความรสกทเปนทกขกบสงทไมดทเกดขนในการท างาน เชน คบของใจ เบอหนาย เศราหมอง ไมสบายใจเมอเหนการกระท าทไมซอสตย หรอไมถกตอง อยากปรบปรงแกไขใหดขน เพอสนองความตองการของตนใหมความสข ไดเนอร (Diener, 2003, p. 36) ไดกลาวไววา องคประกอบของความสข ไดแก ความพงพอใจในชวต ความพงพอใจในเปาหมายหลกของชวต ตลอดจนประสบการณในชวต

66

เปนอารมณความรสกทางลบต า บคคลมความสขเกดขนไดจากปจจยหลายอยางทแตกตางกน โดยสงผลตอความตองการของบคคลซงน ามาซงความสข 2.4.4.3 ทฤษฎความสขในการท างานตามแนวคดของมาเนยน (Manion, 2003) ความสขในการท างาน (Joy at Work) ตามแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003, pp. 652-659) หมายถง ผลทเกดจากการเรยนรจากการกระท า การสรางสรรคของตนเอง การแสดงออกโดยการยม หวเราะ มความปลาบปลม น าไปสการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ เปนอารมณทางบวกทเกดจากพฤตกรรมทเกยวของกบการปฏบตงาน เชน การใหความรวมมอและชวยเหลอซงกนและกน การมความคดสรางสรรคในการท างานเพมมากขน การรวมแสดงความคดดวยเหตและผล มการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพมากขน และผลจากการประสบความส าเรจในการท างาน ท าใหแสดงอารมณในทางบวก เชน ความสข สนกสนาน ท าใหทท างานเปนทนารนรมยและสภาพแวดลอมการท างานทด บคคลปฏบตงานรวมกนดวยความสข สนกสนาน ท าใหเกดสมพนธภาพทดในทท างาน มความรสกทดตองานทไดรบมอบหมาย มความผกพนในงาน และท าใหคงอยในองคการตอไป โดยองคประกอบของความสขม 4 ดาน ดงน (1) การตดตอสมพนธ (Connections) หมายถง การรบรพนฐานทท าใหเกดความสมพนธของบคลากรในสถานทท างาน โดยทบคลากรมารวมกนท างาน เกดสงคมการท างานขน เกดสมพนธภาพทดกบบคลากรทตนปฏบตงานดวย ใหความรวมมอ ชวยเหลอซงกนและกน การสนทนาพดคยอยางเปนมตร ใหการชวยเหลอและไดรบการชวยเหลอจากผรวมงาน เกดมตรภาพระหวางปฏบตงานกบบคลกรตางๆและความรสกเปนสข ตลอดจนไดรบรวาไดอยทามกลางเพอนรวมงานทมความรกและความปรารถนาดตอกน (2) ความรกในงาน (Love of the work) หมายถง การรบรถงความรสกรกและผกพนอยางแนนเหนยวกบงาน รบรวาตนมพนธกจในการปฏบตงานใหส าเรจ มความยนดในสงทเปนองคประกอบของงาน กระตอรอรน ตนเตน ดใจ เพลดเพลนในการทจะปฏบตงาน และปรารถนาทจะปฏบตงานดวยความเตมใจ รสกเปนสขเมอไดปฏบตงาน มความภมใจทตนมหนาทรบผดชอบในงาน (3) ความส าเรจในงาน (Work Achievement) หมายถง การรบรวาตนปฏบตงานไดบรรลเปาหมายทก าหนดไวโดยไดรบความส าเรจในการท างาน ไดรบมอบหมายใหท างานททาทายใหส าเรจ มอสระในการท างาน เกดผลลพธการท างานไปในทางบวก ท าใหรสกมคณคาใน

67

ชวต เกดความภาคภมใจในการพฒนาและเปลยนแปลงสงตางๆ เพอปฏบตงานใหส าเรจ มความกาวหนา และท าใหองคการเกดการพฒนา (4) การเปนทยอมรบ (Recognition) หมายถง การรบรวาตนเองไดรบการยอมรบและความเชอถอจากผรวมงาน ผบงคบบญชาในการปฏบตงาน ไดรบความคาดหวงทดในการปฏบตงานและความไววางใจจากผรวมงาน รวมแลกเปลยนประสบการณกบผรวมงานตลอดจนไดใชความรอยางตอเนอง

มาเนยน (Manion, 2003, pp. 652-659) ไดกลาวไววา ความสขในการท างานมสวนชวยใหผบรหารสามารถน าไปพจารณาในการปรบเปลยนรปแบบการบรหารงานทสงเสรมใหบคลากรเกดความรสกอยากท างาน จดสภาพแวดลอมใหจงใจอยากทจะท างาน ซงมผลใหบคลากรเกดความยนดในงานทท า มสวนรวมในงาน และเกดความสขในการท างาน จงไดอธบายเพมเตมไววา ความสขเปนพลงของอารมณในทางบวก ความรสกสดชนมชวตชวา ประสบการณความสข ความสนกสนานในการท างานเปนสวนส าคญในการท างาน ผลทตามมาของความสขในการท างาน คอ ผลงานบรรลตามเปาหมายทวางไว เกดการคงอยในงาน มความตงใจปฏบตงานใหมคณภาพและประสทธภาพตอไป

2.4.4.4 ทฤษฎความสขในการท างานตามแนวคดของวาร (Warr, 2007)

ความสขในการท างาน (Happiness) ตามแนวคดของ วาร (Warr, 2007, pp. 34-49) หมายถง ความรสกทเกดขนภายในจตใจของบคคลทตอบสนองตอเหตการณทเกดขนในการท างาน หรอประสบการณของบคคลในการท างาน โดยองคประกอบของความสขม 3 ดาน ดงน

(1) ความรนรมยในงาน เปนความรสกของบคคลทเกดขนในขณะท างาน โดยเกดความรสกสนกกบการท างาน และไมมความรสกวตกกงวลในการท างาน

(2) ความพงพอใจในงาน เปนความรสกของบคคลทเกดขนในขณะท างาน โดยเกดความรสกเพลดเพลน ชอบใจ พอใจ เตมใจ สนใจ มความถกใจ และยนดในการปฏบตงานของตน

(3) ความกระตอรอรนในการท างาน เปนความรสกของบคคลทเกดขนในขณะท างานโดยเกดความรสกวาอยากท างาน มความตนตว ท างานไดอยางคลองแคลว รวดเรว กระฉบกระเฉง มชวตชวาในการท างาน

68

วาร (Warr, 2007, p. 34) ไดกลาวไววา ทกษะทใชในการท างาน ท าใหเกดความรนรมยในงาน และความกระตอรอรนในการท างาน สวนภาระงานนนท าใหความพงพอใจในงานลดลง กลาวโดยสรป การศกษาวจยในครงน ผวจยเลอกใชความสขในการท างาน (Joy at Work) ตามแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003) ซงเปนแนวคดทมองคประกอบ 4 รปแบบ คอ การตดตอสมพนธ ความรกในงาน ความส าเรจในงาน และการเปนทยอมรบ 2.5 งานวจยทเกยวของ 2.5.1 ความผกพนตอองคการและความสขในการท างาน

2.5.1.1 งานวจยของตางประเทศ

ฟลดและบทเทนแดช (Field & Buittendach, 2011) ศกษาความสข ความยดมนผกพนในงาน และความผกพนตอองคการของพนกงานสายสนบสนน ในสถาบนการศกษาระดบตตยภมของแอฟรกาใต โดยศกษากบพนกงานสายสนบสนนทท างานในมหาวทยาลยควาซล-เน ทอล ในแอฟรกาใต จ านวน 123 คน พบวา ความผกพนตอองคการดานจตใจ มความสมพนธทางบวกกบความสขดานความเปนอยทด (well being) (r = .331, p < .01) และดานความพงพอใจในชวต (satisfaction with life) (r = .224, p < .05) เดฮาก (Dehaghi, 2012) ศกษาความสขซงเปนปจจยทมประสทธภาพตอความผกพนตอองคการของผจดการ โดยศกษากบผจดการในมหาวทยาลยอาซาดอสลาม ประเทศอหราน จ านวน 259 คน พบวา ความผกพนตอองคการโดยรวมของผจดการมความสมพนธทางบวกกบความสข (r = .13, p < .05) เมหแดดและอรานเพอร (Mehdad & Iranpour, 2014) ศกษาความสมพนธระหวางความเชอทางศาสนา ความสขในการท างาน และความผกพนธตอองคการ โดยศกษากบพนกงานโรงพยาบาลโมบารก โมฮมเมด ราซดลาห เมองอสฟาฮาน ประเทศอหราน จ านวน 161 คน พบวาความผกพนตอองคการดานจตใจ มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .37, p < .05) ความผกพนตอองคการดานการคงอย (r = -.19, p < .05) และความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (r = -.26, p < .05) มความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน

69

2.5.1.2 งานวจยในประเทศ

ลกษม สดด (2550) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางแรงจงใจในการ ท างานการสนบสนนทางสงคม ความยดมนผกพนตอองคการ กบความสขในการท างานของพยาบาลประจ าการ โรงพยาบาลทวไป เขตภาคกลาง โดยศกษากบประชากรทเปนพยาบาลประจ าการ โรงพยาบาลทวไป เขตภาคกลาง จ านวน 6,928 คน พบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบความสขในการท างานของพยาบาลประจ าการโรงพยาบาลทวไป เขตภาคกลาง (r = .647, p < .05 ) ความยดมนผกพนตอองคการ สามารถพยากรณความสขในการท างานของพยาบาลประจ าการได รอยละ 45.4 พรรณพนช ไตรรตนนกล (2554) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางความสขในการท างานกบความผกพนตอองคการ ของพนกงานในบรษทไอ. โอ. เทคนค จ ากด โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานในบรษทไอ. โอ. เทคนค จ ากด จ านวน 120 คน พบวา ความผกพนตอองคการโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานความพงพอใจในชวต (r = .414, p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา ความผกพนตอองคการดานการมความเชอมนในเปาหมายและยอมรบคานยมขององคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานความพงพอใจในชวต (r = .401, p < .01) ความผกพนตอองคการดานการมความเตมใจทจะทมเทความ พยายามอยางมากทจะปฏบตงานเพอองคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานความพงพอใจในชวต (r = .295, p < .01) ความผกพนตอองคการดานการมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานความพงพอใจในชวต (r = .207, p < .01) ความผกพนตอองคการโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานความพงพอใจในงาน (r = .537, p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา ความผกพนตอองคการดานการมความเชอมนในเปาหมายและยอมรบคานยมขององคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานความพงพอใจในงาน (r = .452, p < .01) ความผกพนตอองคการดานการมความเตมใจทจะทมเทพยายามอยางมากทจะปฏบตงานเพอองคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานความพงพอใจในงาน (r = .433, p < .01) ความผกพนตอองคการดานการมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานความพงพอใจในงาน (r =.289, p < .01) ความผกพนตอองคการโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานอารมณทางบวก (r = .419, p < .01) ความผกพนตอองคการดานการมความเชอมน

70

ในเปาหมายและยอมรบคานยมขององคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานความอารมณทางบวก (r = .394, p < .01) ความผกพนตอองคการดานการมความเตมใจทจะทมเทพยายามอยางมากทจะปฏบตงานเพอองคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานอารมณทางบวก (r = .431, p < .01) ความผกพนตอองคการดานการมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานอารมณทางบวก (r = .248, p < .01) ความผกพนตอองคการโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานอารมณทางลบ (r = .284, p < .01) ความผกพนตอองคการดานการมความเชอมนในเปาหมายและยอมรบคานยมขององคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานความอารมณทางลบ (r = .180, p < .01) ความผกพนตอองคการดานการมความเตมใจทจะทมเทพยายามอยางมากทจะปฏบตงานเพอองคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานอารมณทางลบ (r = .151, p < .01) ความผกพนตอองคการดานการมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานอารมณทางลบ (r = .303, p < .01) จนดา หลวงตา (2553) ไดศกษาความสขในการปฏบตงานและความผกพนตอองคการของพนกงานในธรกจโรงแรม กรณศกษา: โรงแรมในเครอบรษทแหงหนง เขตเมอง พทยา จงหวดชลบร โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานทปฏบตงานในธรกจโรงแรมในเครอบรษทแหงหนง เขตเมองพทยา จงหวดชลบร จ านวน 260 คน พบวา ความสขในการท างานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ (r = .70, p < .01) เมอพจารณารายดานพบวา ความสขในการท างานดานความสม าเสมอในงาน (r = .55, p < .01) ดานการมองสายอาชพเชงบวก (r = .59, p < .01) ดานความภาคภมใจในความส าเรจ (r = .54, p < .01) ดานความเชอถอศรทธา (r = .55, p < .01) มความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ ความสขในการท างานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการดานจตใจ (r = .68, p < .01) ดานการคงอยในงาน (r = .63, p < .01) และดานบรรทดฐาน (r = .55, p < .01) เมอพจารณารายดานพบวา (1) ความสขในการท างานดานความสม าเสมอในงานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการดานจตใจ (r = .49, p < .01) ดานการคงอยในงาน(r = .56, p < .01) และดานบรรทดฐาน (r = .39, p < .01) (2) ความสขในการท างานดานการมองสายอาชพเชงบวกมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการดานจตใจ (r = .55, p < .01) ดานการคงอยในงาน (r = .56, p < .01) และดานบรรทดฐาน (r = .44, p < .01) (3) ความสขในการท างานดานความภาคภมใจในความส าเรจมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการดานจตใจ(r = .55, p < .01) ดานการคงอยในงาน (r = .46, p < .01) และดานบรรทดฐาน (r = .42, p < .01)

71

(4) ความสขในการท างานดานความเชอถอศรทธามความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการดานจตใจ (r = .57, p < .01) ดานการคงอยในงาน (r = .43, p < .01) และดานบรรทดฐาน (r = .48, p < .01) นภส จตธรภาพ (2554) ไดศกษาปจจยสวนบคคล ความสขในการท างาน และความผกพนตอองคการของพนกงาน: กรณศกษาโรงงานอตสาหกรรมผลตอาหารแหงหนงโดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานโรงงานอตสาหกรรมผลตอาหารแหงหนง จ านวน 197 คน พบวา ความสขในการท างานโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ (r = .357, p < .01) เมอพจารณารายดานพบวา ความสขในการท างานดานน าใจงาม (r = .150, p < .01) ดานสงคมด (r = .388, p < .01) ดานผอนคลาย (r = .235, p < .01) ดานหาความร (r = .345, p < .01) ดานใจสงบ (r = .191, p < .01) ดานปลอดหน (r = .220, p < .01) มความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ 2.5.2 บคลกภาพหาองคประกอบและความสขในการท างาน

2.5.2.1 งานวจยของตางประเทศ กทเทยเรซ จเมเนซ ฮานานเดซ และพวนเต (Gutierrez, Jimenez, Hernandez & Puente, 2005) ศกษาบคลกภาพและความสขเชงอตวสย: ความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบและปจจยสวนบคคล โดยศกษากบพยาบาลช านาญการทท างานในโรงพยาบาล กรงแมดรด ประเทศสเปน จ านวน 236 คน พบวา (1) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสข ดาน

อารมณทางบวก (r = -.21, p .01) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางบวกกบความสข

ดานอารมณทางลบ (r = .44, p .01) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสข

ดานอารมณสมดล (r = -.41, p .01) (2) บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบความสข ดาน

อารมณทางบวก (r = .37, p .01) บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางลบกบความสข ดาน

อารมณทางลบ (r = -.18, p .01) บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบความสข

ดานอารมณสมดล (r = .36, p .01) (3) บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสข ดาน

อารมณทางบวก (r = .19, p .01) บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางลบกบความสข

72

ดานอารมณทางลบ (r = -.14, p .05) บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบ

ความสข ดานอารมณสมดล (r = .21, p .01) (4) บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบความสข

ดานอารมณทางบวก (r = .16, p .05) บคลกภาพแบบประนประนอมไมมความสมพนธกบความสขดานอารมณทางลบ บคลกภาพแบบประนประนอมไมมความสมพนธกบความสขดานอารมณสมดล (5) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกกบ

ความสขดานอารมณทางบวก (r = .33, p .01) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไมม ความสมพนธกบความสขดานอารมณทางลบ บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธ

ทางบวกกบความสขดานอารมณสมดล (r = .23, p .01) พรมซค เบนเนตต และเฟอนแฮม (Premuzic, Bennett & Furnham, 2007) ศกษาบคลกภาพ ความสข: บทบาทตวแปรสอของความฉลาดทางอารมณ โดยศกษากบนกศกษา มหาวทยาลยลอนดอน กรงลอนดอนประเทศองกฤษ จ านวน 112 คน พบวา (1)

บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางบวกกบความสข (r = .31, p .01) (2) บคลกภาพแบบ

แสดงตวมความสมพนธทางบวกกบความสข ( r= .21, p .05) (3) บคลกภาพแบบมจตส านกม

ความสมพนธทางบวกกบความสข (r = .44, p .01) (4) บคลกภาพแบบประนประนอมม

ความสมพนธทางบวกกบความสข (r = .32, p .01) (5) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไมมความสมพนธกบความสข กานโดม มาตน ซาเรย จานดาก และอะเลยสการ (Gandomi, Matin, Zarea, Jandaghi & Aliasgari, 2012) ศกษาความสมพนธระหวางลกษณะบคลกภาพและความสขในการท างาน: กรณศกษาพนกงานธนาคาร คว โอ เอม โดยศกษากบพนกงานธนาคาร คว โอ เอม กรงเตหราน ประเทศอหราน จ านวน 139 คน พบวา ลกษณะบคลกภาพมความสมพนธ

ทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .427, p .05) (1) บคลกภาพแบบประนประนอมม

ความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .320, p .01) (2) บคลกภาพแบบเปดรบ

ประสบการณมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .380, p .01) (3) บคลกภาพแบบหวนไหวไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน (4) บคลกภาพแบบแสดงตวไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน (5) บคลกภาพแบบมจตส านกไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน

73

2.5.2.2 งานวจยในประเทศ

พมพกาญจน สมภพกลเวช (2553) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวาง บคลกภาพหาองคประกอบ ความขดแยงระหวางงานและชวตครอบครว และความผาสกทางจตใจของเภสชกร ทท างานในโรงพยาบาล โดยศกษากบประชากรทเปนบคคลทจบการศกษาเภสชศาสตรบณฑต ทท างานในโรงพยาบาลทงภาครฐและภาคเอกชน จ านวน 7,940 คน พบวา (1) บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบความผาสกทางใจโดยรวม (r = .433 , p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบความผาสกทางใจรายดาน ดานอารมณ (r = .397, p < .01) ดานการแสดงพฤตกรรม (r= .362, p < .01) ดานสถานภาพ (r = .316, p < .01) ดานความสขสบาย (r = .257, p < .01) ดานความตนตว (r = .391, p < .01) (2) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกกบความผาสกทางใจโดยรวม (r = .363 , p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกกบความผาสกทางใจรายดาน ดานอารมณ (r = .269, p < .01) ดานการแสดงพฤตกรรม (r = .356, p < .01) ดานสถานภาพ (r = .280, p < .01) ดานความสขสบาย (r = .198 , p < .01) ดานความตนตว (r = .346, p < .01 ) (3) บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความผาสกทางใจโดยรวม (r = .316, p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความผาสกทางใจรายดาน ดานอารมณ (r = .165, p < .01) ดานการแสดงพฤตกรรม (r = .341, p < .01) ดานสถานภาพ (r = .283, p < .01) ดานความสขสบาย (r = .176, p < .01) ดานความตนตว (r = .298, p < .01 ) (4) บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบความผาสกทางใจโดยรวม (r = .406, p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบความผาสกทางใจรายดาน ดานอารมณ (r = .380, p < .01) ดานการแสดงพฤตกรรม ( r= .419, p < .01) ดานสถานภาพ (r = .229, p < .01) ดานความสขสบาย (r = .246 , p < .01) ดานความตนตว (r = .341, p < .01) (5) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความผาสกทางใจโดยรวม (r = -.370, p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความผาสกทางใจรายดาน ดานอารมณ (r = -.271, p < .01) ดานการแสดงพฤตกรรม (r = -.232, p < .01) ดานสถานภาพ (r = -.178, p < .01) ดานความสขสบาย (r = -.444, p < .01)ดานความตนตว (r = -.297, p < .01)

74

ศรพนธ สอนสทธ (2552) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล บคลกภาพ คณคาในตน กบความสขในการท างานของพยาบาลประจ าการ หนวยอภบาลผปวยหนก โรงพยาบาลรฐ ในกรงเทพมหานคร โดยศกษากบประชากรทเปนพยาบาลประจ าการ หนวยอภบาลผปวยหนก จ านวน 1,282 คน พบวา (1) บคลกภาพควบคมตนเองมความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบความสขในการท างาน (r = .47, p < .05) (2) บคลกภาพอารมณมนคงมความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบความสขในการท างาน (r = .46, p < .05) (3) บคลกภาพประนประนอมมความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบความสขในการท างาน ( r = .34, p < .05) (4) บคลกภาพเปดเผยมความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบความสขในการท างาน (r = .32, p < .05) (5) บคลกภาพเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบความสขในการท างาน (r = .30, p < .01) วรรณสร สจรต (2553) ไดศกษาเรองบคลกภาพหาองคประกอบ อทธบาท 4 การสนบสนนทางสงคม และพฤตกรรมความสขในการท างาน โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานผลตเครองหนงแหงหนง จ านวน 350 คน พบวา (1) บคลกภาพดานการแสดงตวมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมความสขในการท างาน (r = .338, p < .01) (2) บคลกภาพดานการเปดรบประสบการณมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมความสขในการท างาน (r = .163, p < .01) (3) บคลกภาพดานการประนประนอมมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมความสขในการท างาน (r = .387, p < .01) (4) บคลกภาพดานการมมโนส านกตอหนาทการงานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมความสขในการท างาน (r = .364, p < .01) (5) บคลกภาพดานความหวนไหวทางอารมณมความสมพนธเชงลบกบพฤตกรรมความสขในการท างาน (r = -.253, p < .01) การสนบสนนทางสงคม อทธบาท 4 ในการท างาน บคลกภาพดานประนประนอม สามารถรวมพยากรณ ความสขในการท างานของพนกงานได รอยละ 46.5 สรกล ลเรอง ( 2553 ) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางลกษณะ บคลกภาพหาองคประกอบ การรบรการใชอ านาจของผบงคบบญชา และความสขในการท างานของพนกงานโดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานโรงแรมแหงหนง ในกรงเทพมหานคร จ านวน 201 คน พบวา (1) บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .457, p < .05) เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ดานความสมพนธ (r = .333, p < .05) ดานความรกในงาน (r = .322, p < .05) ดานความส าเรจในงาน (r = .342, p < .05) ดานการเปนทยอมรบ (r = .324, p < .05)บคลกภาพแบบแสดงตวสามารถพยากรณ ความสขในการท างานของพนกงานได รอยละ 20.9

75

(2) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไมมความสมพนธกบความสขในการท างานในแตละดาน (3) บคลกภาพแบบประนประนอมไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานดานความสมพนธ (r = .205, p < .05) (4) บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .348, p < .05) เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ดานความสมพนธ ( r = .409, p < .05) ดานความรกในงาน (r = .247 , p < .05) ดานความส าเรจในงาน (r = .221, p < .05) (5) บคลกภาพแบบหวนไหวไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบหวนไหวไมมความสมพนธกบความสขในการท างานในแตละดาน พณณวด พวพนธ (2555) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางบคลกภาพ ความสขในการท างาน และผลการปฏบตงานของพนกงาน กรณศกษาโรงงานอตสาหกรรมการผลตและสงออกเครองใชในครวแหงหนง โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมแหงหนงทด าเนนธรกจการผลตและสงออกเครองใชในครวทท าจากไม จ านวน 170 คน พบวา (1) บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม (r = .548, p < .05) เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ดานการมอสรภาพ (r = .477, p < .05) ดานการมความร (r = .526, p < .05) ดานการมคณธรรม (r = .389, p < .05) (2) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างานโดยรวม (r = -.414, p < .05) เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน ดานการมความร (r = -.440 , p < .05) ดานการม คณธรรม (r = -.428, p < .05) (3) บคลกภาพแบบเปนมตรมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม (r = .559, p < .05 ) เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบเปนมตรมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ดานการมอสรภาพ (r = .265, p < .05) ดานการมความร (r = .550, p < .05) ดานการมคณธรรม (r = .559, p < .05) (4) บคลกภาพแบบรผดชอบชวดมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม (r = .680, p < .05 ) เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบรผดชอบชวดม

76

ความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ดานการมอสรภาพ (r = .351, p < .05) ดานการมความร (r = .670, p < .05) ดานการมคณธรรม (r = .659, p < .05) (5) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม (r = .538, p < .05 ) เมอพจารณารายดาน พบวา บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ดานการมอสรภาพ ( r = .352, p < .05) ดานการมความร (r = .546, p < .05) ดานการมคณธรรม (r = .419, p < .05)

ปยาภสร อภชาตรตนชย (2555) ไดศกษาเรองบคลกภาพหา องคประกอบปจจยในการท างาน และความสขในการท างานของบคลากรฝายการพยาบาล ในโรงพยาบาลในก ากบของรฐแหงหนง โดยศกษากบประชากรทเปนบคลากรฝายการพยาบาล ในโรงพยาบาลในก ากบของรฐแหงหนง จ านวน 129 คน พบวา (1) บคลกภาพแบบหวนไหวไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน (2) บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .408, p < .01) (3) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน (4) บคลกภาพแบบประนประนอมไมมความสมพนธก บความสขในการท างาน (5) บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .488, p < .01) กนกพร วรยะโพธชย (2556) ไดศกษาเรองบคลกภาพหาองคประกอบ การรบรบรรยากาศองคการ และความสขในการท างาน: กรณศกษาพนกงานขายรถยนตของบรษทจ าหนายรถยนตแหงหนง โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานขายรถยนตของบรษทจ าหนายรถยนตแหงหนง จ านวน 160 คน พบวา (1) ลกษณะบคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .418 , p < .01) (2) ลกษณะบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .192, p < .05) (3) ลกษณะบคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน (r = .475, p < .01) (4) ลกษณะบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน(r = .511, p < .01) (5) ลกษณะบคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน (r = -.485, p < .01)

77

2.5.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและความสขในการท างาน

2.5.3.1 งานวจยของตางประเทศ

คาลสน แคคมาร กรวาซ เทปเปอร และวทเทน (Calson, Kacmar, Grzywacz, Tepper & Whitten, 2013) ศกษาความสมดลของคณภาพชวตในการท างาน คณภาพชวตครอบครวและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดจากการรายงานของหวหนางาน : ทมความเกยวของกบอารมณทางบวก (ความสข) โดยศกษากบพนกงานในมหาวทยาลยการบรหาร ประเทศสหรฐอเมรกา จ านวน 205 คน พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอบคคลในองคการ(Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual, OCB-I) (r = .30, p < .01) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization, OCB-O) (r = .33, p < .01) มความสมพนธทางบวกตออารมณทางบวกจากหวหนางาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอบคคลในองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual, OCB-I) (r = .55, p < .01) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization, OCB-O) (r = .49, p < .01) มความสมพนธทางบวกตออารมณทางบวกจากพนกงาน 2.5.3.2 งานวจยในประเทศ

สกญญา อนตะโดด (2550) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ความตองการมสวนรวมในองคการ และความสขในการท างาน:กรณศกษาอตสาหกรรมสงทอในเขตภาคเหนอตอนบน โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานโรงงานอตสาหกรรมสงทอในเขตภาคเหนอตอนบน พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธทางบวกในระดบต ากบความสขในการท างานของพนกงานสงทอในเขตภาคเหนอตอนบน (r = .296, p < .01) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธทางบวกในระดบต ากบความสขในการท างานทางจตวญญาณ (r = .281, p < .01) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธทางบวกในระดบต ากบความสขในการท างานทางสมรรถภาพจต ( r = .350, p < .01) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธทางบวกในระดบต ากบความสขในการท างานทางสขภาพจต (r = .158, p < .01)

78

พรวภา มานะตอ (2551) ไดศกษาเรองภาวะความสขกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ของพนกงานธนาคารพาณชย (ส านกงานใหญ) แหงหนง โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานของธนาคารพาณชย (ส านกงานใหญ) แหงหนง จ านวน 1,829 คน พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความรวมมอมความสมพนธกบภาวะความสขโดยรวมในระดบปานกลาง (r = .461, p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความรวมมอมความสมพนธกบภาวะความสขดานความมเมตตากรณา (r = .504, p < .01) ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย (r = .389, p < .01) ดานการนบถอตนเอง (r = .368, p < .01) ดานสมพนธภาพระหวางบคคล (r = .363, p < .01) ดานการสนบสนนทางสงคม (r = .354, p < .01) ดานความมนใจในการเผชญปญหา (r = .331, p < .01) ดานความรสกในทางด (r = .305, p < .01) ดานความปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต (r = .298, p < .01) ดานความคดสรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต (r = .296, p < .01) ดานการควบคมจตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ (r = .229, p < .01) ดานความรสกในทางไมด (r = .213, p < .01) และดานการสนบสนนจากครอบครว (r = .190, p < .01) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาท มความสมพนธกบภาวะความสขโดยรวมในระดบปานกลาง (r = .444, p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาทมความสมพนธกบภาวะความสขดานความมเมตตากรณา (r = .525, p < .01) ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย (r = .350, p < .01) ดานการนบถอตนเอง (r = .390, p < .01) ดานสมพนธภาพระหวางบคคล (r = .330, p < .01) ดานการสนบสนนทางสงคม (r = .303, p < .01) ดานความมนใจในการเผชญปญหา (r = .284, p < .01) ดานความรสกในทางด (r = .254, p < .01) ดานความปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต (r = .309, p < .01) ดานความคดสรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต (r = .258, p < .01) ดานการควบคมจตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ (r = .199, p < .01) ดานความรสกในทางไมด (r = .267, p < .01) และดานการสนบสนนจากครอบครว (r = .185, p < .01) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการอดทนอดกลนมความสมพนธกบภาวะความสขโดยรวมในระดบปานกลาง (r = .436, p < .01) เมอพจารณารายดานพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาทมความสมพนธกบภาวะความสขดานความมเมตตากรณา (r = .432, p < .01) ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย (r = .277, p < .01) ดานการนบถอตนเอง (r = .338, p < .01) ดานสมพนธภาพระหวางบคคล (r = .305, p < .01) ดานการสนบสนนทางสงคม (r = .359, p < .01) ดานความมนใจในการเผชญปญหา (r = .328, p < .01) ดานความรสกในทางด (r = .312, p < .01) ดาน

79

ความปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต (r = .265, p < .01) ดานความคดสรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต (r = .296, p < .01) ดานการควบคมจตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ (r = .226, p < .01) ดานความรสกในทางไมด (r = .265, p < .01) และดานการสนบสนนจากครอบครว (r = .199, p < .01) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความชวยเหลอมความสมพนธกบภาวะความสขโดยรวมในระดบปานกลาง (r = .404, p < .01) เมอพจารณารายดานพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาทมความสมพนธกบภาวะความสขดานความมเมตตากรณา (r = .480, p < .01) ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย (r = .257, p < .01) ดานการนบถอตนเอง (r = .330, p < .01) ดานสมพนธภาพระหวางบคคล (r = .362, p < .01) ดานการสนบสนนทางสงคม (r = .305, p < .01) ดานความมนใจในการเผชญปญหา (r = .264, p < .01) ดานความรสกในทางด (r = .227, p < .01) ดานความปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต (r = .164, p < .01) ดานความคดสรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต (r = .302, p < .01) ดานการควบคมจตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ (r = .232, p < .01) ดานความรสกในทางไมด (r = .247, p < .01) และดานการสนบสนนจากครอบครว (r = .138, p < .01) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการค านงถงผ อนมความสมพนธกบภาวะความสขโดยรวมในระดบปานกลาง (r = .371, p < .01) เมอพจารณารายดานพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาทมความสมพนธกบภาวะความสขดานความมเมตตากรณา (r = .432, p < .01) ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย (r = .266, p < .01) ดานการนบถอตนเอง (r = .336, p < .01) ดานสมพนธภาพระหวางบคคล (r = .301, p < .01) ดานการสนบสนนทางสงคม (r = .297, p < .01) ดานความมนใจในการเผชญปญหา (r = .263, p < .01) ดานความรสกในทางด (r = .241, p < .01) ดานความปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต (r = .239, p < .01) ดานความคดสรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต (r = .258, p < .01) ดานการควบคมจตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ (r = .142, p < .01) ดานความรสกในทางไมด (r = .210, p < .01) และดานการสนบสนนจากครอบครว (r = .120, p < .01) ภาวะความสขโดยรวมของพนกงานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (r = .489, p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา ภาวะความสขดานความมเมตตากรณา (r = .549, p < .01) ดานการนบถอตนเอง (r = .408, p < .01) ดานสมพนธภาพระหวางบคคล (r = .381, p < .01) ดานการสนบสนนทางสงคม (r = .372, p < .01) ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย (r = .356, p < .01) ดานความ

80

มนใจในการเผชญปญหา (r = .339, p < .01) ดานความคดสรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต (r = .324, p < .01) ดานความปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต (r = .298, p < .01) ดานความรสกในทางด (r = .309, p < .01) ดานความรสกในทางไมด (r = .280, p < .01) ดานการควบคมจตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ (r = .237, p < .01) และดานการสนบสนนจากครอบครว (r = .195, p < .01) มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม อญชล ศภวทยานนท (2552) ไดศกษาความสมพนธระหวางเชาวดานจตวญญาณ ความสข และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ: กรณศกษาโรงพยาบาลเอกชนแหงหนงในจงหวดนครปฐม โดยศกษากบประชากรทเปนพยาบาลทปฏบตงานในโรงพยาบาลเอกชนแหงหนงในจงหวดนครปฐม จ านวน 160 คน พบวา ความสขมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (r = .433, p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา ความสขมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความชวยเหลอ (r = .400, p < .01) ดานการค านงถงผอน (r = .297, p < .01) ดานความอดทนอดกลน (r = .260, p < .01) ดานการใหความรวมมอ (r = .359, p < .01) และดานความส านกในหนาท (r = .284, p < .01) 2.5.4 ความผกพนตอองคการและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

2.5.4.1 งานวจยของตางประเทศ

หลวและโคเฮน (Liu & Cohen, 2010) ศกษา คานยมความผกพนและ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในพนกงานชาวจน โดยศกษากบพนกงานทท างานในองคการของรฐ ในภาคเหนอของจน จ านวน 166 คน พบวา ความผกพนตอองคการดานการคงอย ม ความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลออยางมนยส าคญ (r = .30, p < .01) ชน ชน ชอย และคม (Chun, Shin, Choi & Kim, 2011) ศกษา จรยธรรมในองคการ ทมสวนเกยวของกบการด าเนนงานทางการเงนขององคการ โดยมความผกพนตอองคการ และ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ โดยศกษากบพนกงานบรษทชาวเกาหล จ านวน 3 ,821 คน พบวา ความผกพนตอองคการโดยรวมของพนกงานสงผลทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 2 รปแบบ คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอบคคลในองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual, OCB-I) ( = .72, p < .001) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการท

81

ส ง ผ ล โ ด ย ต ร ง ต อ อ ง ค ก า ร ( Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization, OCB-O) (β = .77, p < .001) ซาหรดดน อารมาน ซดโร และนอรมจาต (Sjahruddin, Armanu, Sudiro & Normijati, 2013) ศกษาบคลกภาพทสงผลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ความเชอถอในผจดการ และความผกพนตอองคการในฐานะตวแปรสอ ในความสมพนธระหวาง การรบรความยตธรรมขององคการ และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยศกษากบพยาบาล ทท างานในโรงพยาบาล เมองมากาสซาร ประเทศอนโดนเซย จ านวน 134 คน พบวาความผกพนตอองคการสงผลทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ( = .456, p < .05) ยนอล (Unal, 2013) ศกษาความสมพนธระหวาง ความพงพอใจในงาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยมความผกพนตอองคการเปนตวแปรสอ โดยศกษากบพนกงานบรษท เมองอสตนบล ประเทศตรก จ านวน 800 คน พบวา ความผกพนตอองคการดานจตใจสามารถพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ รอยละ 8 และพฤตกรรมการใหความรวมมอ รอยละ 17.7 ความผกพนตอองคการดานการคงอย สามารถพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการค านงถงผอน รอยละ 2 และพฤตกรรมความอดทนอดกลน รอยละ 8.6 หวง (Wang, 2014) ศกษาความสมพนธระหวาง การรบรการสนบสนนจากหวหนางาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยมความผกพนตอองคการเปนตวแปรสอ ความสมพนธระหวางการรบรการสนบสนนจากหวหนางาน และความผกพนตอองคการ โดยมต าแหนงงานเปนตวแปรก ากบ โดยศกษากบพนกงานบรษท ชาวจน จ านวน 238 คน พบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมชกทดขององคการ (r = .68, p < .01) 2.5.4.2 งานวจยในประเทศ

นฤเบศร สายพรม (2548) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการรบร ความยตธรรมในองคการ ความผกพนตอองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงานในมหาวทยาลยเอกชนแหงหนง โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานทมต าแหนงเปนเจาหนาทในมหาวทยาลยเอกชนแหงหนง จ านวน 521 คน พบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r =.351, p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา ความผกพนตอองคการดานความรสกมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .381, p < .01) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r =

82

.320, p < .01) ความผกพนตอองคการดานผลประโยชนมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .162, p < .05) กษมา ทองขลบ (2550) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการท างาน ความผกพนตอองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของครโรงเรยนราชนบน โดยศกษากบประชากรทเปนครโรงเรยนราชนบน จ านวน 260 คน พบวา ความผกพนตอองคการโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานความอดทนอดกลน (r = .182, p < .05) ดานความส านกในหนาท (r = .188, p < .05) เมอพจารณารายดาน พบวา (1) ความผกพนตอองคการดานความรสกมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานความส านกในหนาท (r = .208, p < .01) (2) ความผกพนตอองคการดานความตอเนองมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการมสวนรวมในองคการ (r = -.239, p < .01) (3) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานทางสงคมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (r = .375, p < .01) ดานการใหความชวยเหลอ (r = .370, p < .01) ดานการค านงถงผอน (r = .207, p < .01) ดานความอดทนอดกลน (r = .222, p < .01) ดานการมสวนรวมในองคการ (r = .284, p < .01) ดานความส านกในหนาท (r = .306, p < .01) พนดา ศรโพธทอง (2550) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ คณภาพชวตในการท างานกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ: กรณศกษาการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานในสายงานปฏบตการกลมระบบสงของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย จ านวน 2,368 คน พบวา ความผกพนตอองคการในภาพรวมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ( r = .507, p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา (1) ความผกพนตอองคการดานความรสกมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .505, p < .01) (2) ความผกพนตอองคการดานความตอเนองมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .328, p < .01) (3) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .458, p < .01) รชฎ ชยสดมภ (2550) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการรบรการสนบสนนจากองคการ พฤตกรรมการเปนพนกงานทดขององคการ และความผกพนตอองคการ: กรณศกษาโรงงานผลตชนสวนอเลกทรอนกสแหงหนง โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานระดบปฏบตการ ในฝายผลตของโรงงานผลตชนสวนอเลกทรอนกสแหงหนง จ านวน 2 ,534 คน พบวา

83

ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .208, p < .01) สร รตน พงษสงวน (2550) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางคณลกษณะของงาน ความผกพนตอองคการ ความเชอในปจจยควบคม และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยศกษากบประชากรทเปนบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลเอกชน ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม จ านวน 2,313 คน พบวาความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .553, p < .01) วรวรรณ บญลอม (2551) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการท างาน ความผกพนตอองคการ และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ของขาราชการครวทยาลยเทคนค ในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต โดยศกษากบประชากรทเปนขาราชการครวทยาลยเทคนคในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต จ านวน 246 คน พบวา ความผกพนตอองคการโดยรวมมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .455, p < .01) เมอพจารณารายดานพบวา (1) ความผกพนตอองคการดานจตใจมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .347, p < .01) (2) ความผกพนตอองคการดานการคงอยกบองคการมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทด ขององคการ (r = .357 , p < .01) (3) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานของสงคมมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .377, p < .01) สายณห พรทวคณ (2553) ไดศกษาเรองการรบรวฒนธรรมองคการกบความผกพนตอองคการ ทมผลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงานระดบหวหนางาน ในโรงงานผลตชนสวนอเลกทรอนกสแหงหนง โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานระดบหวหนางาน จ านวน 219 คน พบวา (1) ความผกพนตอองคการดานจตใจมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (r = .362, p < .01) (2) ความผกพนตอองคการดานการคงอยกบองคการมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (r = .337, p < .01) (3) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานของสงคมมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (r = .491, p < .01) ปารว ซอวาจา (2554) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงานบรษทรบเหมากอสรางแหงหนง โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงาน จ านวน 378 คน พบวา ความผกพนตอองคการโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (r = .449, p < .001) ความผกพนตอองคการโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

84

ดานการใหความชวยเหลอ (r = .347, p < .001) ดานการค านงถงผอน (r = .387, p < .001) ดานการใหความรวมมอ (r = .494, p < .001) ดานความส านกในหนาท (r = .156, p< .05) ดานความอดทนอดกลน เมอพจารณารายดาน พบวา (1) ความผกพนตอองคการดานจตใจมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (r = .276, p < .001) ความผกพนตอองคการดานจตใจมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการค านงถงผอน (r = .256, p < .001) ดานการใหความรวมมอ (r = .358, p < .001) ดานการใหความชวยเหลอ (r = .186, p < .01) ความผกพนตอองคการดานจตใจไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานความส านกในหนาท และดานความอดทนอดกลน (2) ความผกพนตอองคการดานการคงอยกบองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (r = .266, p < .001) ความผกพนตอองคการดานการคงอยกบองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความรวมมอ (r = .292, p < .001) ดานการใหความชวยเหลอ (r = .208, p < .01) ดานการส านกในหนาท (r = .190, p < .01) ดานการค านงถงผอน (r = .192, p < .01) ความผกพนตอองคการดานการคงอยกบองคการไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานความอดทนอดกลน (3) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (r = .568, p < .001) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความรวมมอ (r = .505, p < .001) ดานการใหความชวยเหลอ (r= .492, p < .01) ดานความอดทนอดกลน (r = .304, p < .01) ดานการค านงถงผอน (r = .504, p < .01) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการส านกในหนาท สรนาถ ตามวงษวาน (2554) ไดศกษาเรองอทธพลของพลงขบเคลอนในการท างาน การรบรความยตธรรมในองคการ และความผกพนตอองคการ ทสงผลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยศกษากบประชากรทเปนบคลากรระดบปฏบตการ ของบรษทแหงหนง ในจงหวดปราจนบร จ านวน 865 คน พบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .507, p < .01) สวรรณา คาประเสรฐ (2555) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางเจตคตในการท างาน ความผกพนตอองคการ และการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงาน บรษท ธนาคารกสกรไทย จ ากด (มหาชน) เขต 51 โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานระดบปฏบตการ

85

จ านวน 137 คน พบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .298, p < .01) อรณรตน เหลองปญญากล (2555) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของคร ในอ าเภอบอทอง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 2 โดยศกษากบประชากรทเปนคร ในอ าเภอ บอทอง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 2 ปการศกษา 2554 จ านวน 246 คน พบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมในระดบปานกลาง (r = .306, p < .01) เมอพจารณารายดาน พบวา (1) ความผกพนตอองคการดานความรสก มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในระดบปานกลาง (r = .339, p < .01) (2) ความผกพนตอองคการดานการคงอยกบองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในระดบต า (r = .201, p < .01) (3) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในระดบต า (r = .237, p < .01) อรญญา ไชยศร (2556) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางบคลกภาพ บรรยากาศองคการ ความผกพนตอองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ของครโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน ในจงหวดนครศรธรรมราช โดยศกษากบประชากรทเปนคร ในโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน ในจงหวดนครศรธรรมราช ปการศกษา 2554 จ านวน 250 คน พบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ( r =.35, p < .01) เพลนพศ สรสมบรณ (2547) ไดศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบความผกพนตอองคการของพนกงานระดบปฏบตการ บรษทอตสาหกรรมสงทอ โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานระดบปฏบตการ บรษทอตสาหกรรมสงทอ จ านวน 902 คน พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ (r = .33, p < .05) เมอพจารณารายดาน พบวา (1) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความชวยเหลอมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ (r = .25, p < .05) (2) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการมสวนรวมในองคการมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ (r = .27, p < .05) (3) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานความส านกในหนาทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ (r = .13, p < .05)

86

ชนวฒน ศกดพชยมงคล (2554) ไดศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและความผกพนตอองคการ กรณศกษา: พนกงานระดบปฏบตการ บรษท ซวา โลจสตกส (อสเทรน ซบอรด) โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานระดบปฏบตการ บรษท ซวา โลจสตกส (อสเทรน ซบอรด) จ านวน 320 คน พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ (r = .35, p < .01) ปานคมและจนดารตน (Pankom & Jindarat, 2013) ไดศกษาปจจยดานบคคล ปจจยดานองคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และผลการปฏบต งานของผบรหารธนาคาร พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ (ปจจยดานบคคล) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธกบปจจยดานองคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธทางบวกกบผลการปฏบตงาน ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบผลการปฏบตงาน 2.5.5 บคลกภาพหาองคประกอบและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

2.5.5.1 งานวจยของตางประเทศ

อลาเนน (Elanain, 2007) ศกษาความสมพนธระหวางบคลกภาพและ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยศกษากบพนกงานแผนกบรการ ในประเทศดไบ จ านวน 164 คน พบวา (1) บคลกภาพแบบแสดงตว (r = .27, p < .01) (2) บคลกภาพแบบมจตส านก (r = .42, p < .01) (3) บคลกภาพแบบหวนไหว (r = .24, p < .01) (4) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (r = .47, p < .01) และ (5) บคลกภาพแบบประนประนอม (r = .36, p < .01) มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงหและซงห (Singh & Singh, 2009) บคลกภาพพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในผจดการฝายบคคล โดยศกษากบผจดการฝายบคคลชายในองคการรฐและเอกชน ในประเทศอนเดย จ านวน 188 คน พบวา (1) บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (r = .37, p < .01) ดานพฤตกรรมการค านงถงผอน (r = .48, p < .01) ดานพฤตกรรมความอดทนอดกลน (r = .41, p < .01) ดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ (r = .25, p < .01) ดานพฤตกรรมการส านกในหนาท (r = .37, p < .01)

87

(2) บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (r = .36, p < .01) ดานพฤตกรรมการค านงถงผอน ( r= .37, p < .01) ดานพฤตกรรมความอดทนอดกลน (r = .26, p < .01) ดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ (r = .28, p < .01) ดานพฤตกรรมการส านกในหนาท (r = .33, p < .01) (3) บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (r = .46, p < .01) ดานพฤตกรรมการค านงถงผอน (r = .43, p < .01) ดานพฤตกรรมความอดทนอดกลน (r = .44, p < .01) ดานพฤตกรรมการส านกในหนาท (r = .26, p < .01) บคลกภาพแบบประนประนอมไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ (4) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (r = -.16, p < .05) ดานพฤตกรรมการค านงถงผอน (r = -.18, p < .05) ดานพฤตกรรมความอดทนอดกลน (r = -.24, p < .01) บคลกภาพสามารถพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ รอยละ 18 ดานพฤตกรรมการค านงถงผอน รอยละ 16 ดานพฤตกรรมความอดทนอดกลน รอยละ 9 ดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ รอยละ 13 ดานพฤตกรรมการส านกในหนาท รอยละ 12 ไอล ส ฟล เมอร สปทซม ล เลอร และจอหนสน ( Ilies, Fulmer, Spitzmuller & Johnson, 2009) ศกษาบคลกภาพและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยมความพงพอใจในงานเปนตวแปรสอ ศกษาโดยการวเคราะหแบบพหวธ พบวา (1) บคลกภาพแบบมจตส านก ( = .24, p < .01) (2) บคลกภาพแบบประนประนอม ( = .18, p < .01) มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (1) บคลกภาพแบบมจตส านก (

= .31, p < .01) (2) บคลกภาพแบบประนประนอม ( = .21, p < .01) มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอบคคลในองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual, OCB-I) (1) บคลกภาพแบบมจตส านก ( = .18, p < .01) (2) บคลกภาพแบบประนประนอม ( = .15, p < .01) มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization, OCB-O) คปเปอร คนอทส แมคคอรด และจอหนสน (Cooper, Knotts, McCord & Johnson, 2012) ศกษาบคลกภาพทส าคญ: บคลกภาพหาองคประกอบ และการบรหารภาครฐ โดยศกษากบผจดการในหนวยงานภาครฐ ในรฐคาโรไลนา และรฐเวอรจเนย ประเทศสหรฐอเมรกา

88

จ านวน 822 คน พบวา (1) บคลกภาพแบบแสดงตว (r = .22, p < .01) (2) บคลกภาพแบบมจตส านก (r = .33, p < .01) (3) บคลกภาพแบบหวนไหว (r = .15, p < .01) มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทส งผลโดยตรงตอบคคลในองคการ(Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual, OCB-I) (4) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ และ (5) บคลกภาพแบบประนประนอมไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอบคคลในองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual, OCB-I) (1) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (r = .10, p < .05) และ (2) บคลกภาพแบบมจตส านก (r = .23, p < .01) มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization, OCB-O) (3) บคลกภาพแบบแสดงตว (4) บคลกภาพแบบหวนไหว และ (5) บคลกภาพแบบประนประนอมไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization, OCB-O) ซาหรดดน อารมาน ซดโร และนอรมจาต (Sjahruddin, Armanu, Sudiro & Normijati, 2013) ศกษาบคลกภาพทสงผลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ความเชอถอในผจดการ และความผกพนตอองคการ ในฐานะตวแปรสอ ในความสมพนธระหวาง การรบรความยตธรรมขององคการ และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยศกษากบพยาบาล ทท างานในโรงพยาบาล เมองมากาสซาร ประเทศอนโดนเซย จ านวน 134 คน พบวาบคลกภาพหาองคประกอบสงผลทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ( = .325, p < .05) โกลาฟชานและราหโร (Golafshani & Rahro, 2013) ศกษาการระบลกษณะบคลกภาพทมผลกระทบในการพฒนาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยศกษากบพนกงานบรษท ฮามการาน กรงเตหราน ประเทศอหราน จ านวน 90 คน พบวา (1) บคลกภาพแบบแสดงตว (β = .362, p < .01) และ (2) บคลกภาพแบบประนประนอม (β = .481, p < .01) สงผลทางตรงตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (3) บคลกภาพแบบหวนไหว (4) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ และ (5) บคลกภาพแบบมจตส านกไมมผลกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

89

2.5.5.2 งานวจยในประเทศ กรกช ภดวง (2549) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางบคลกภาพหา องคประกอบ และความเกยวพนในการท างานกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ:กรณศกษา บรษท เอคโค (ประเทศไทย) จ ากด โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงาน บรษท เอคโค (ประเทศไทย) จ ากด ฝายการผลต จ านวน 2,000 คน พบวา (1) บคลกภาพดานความมนคงทางอารมณของพนกงานบรษท เอคโค (ประเทศไทย) จ ากด ไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (2) บคลกภาพดานการแสดงออกของพนกงานบรษท เอคโค (ประเทศไทย) จ ากด มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .252, p < .01) (3) บคลกภาพดานความเปดกวางของพนกงานบรษท เอคโค (ประเทศไทย) จ ากด มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .149, p < .01) (4) บคลกภาพดานการเหนพองกบผ อนของพนกงานบรษท เอคโค (ประเทศไทย) จ ากด มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .408, p < .01) (4) บคลกภาพดานการมสตของพนกงานบรษท เอคโค (ประเทศไทย) จ ากด มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .340, p < .01) สมร พลศกด (2550) ไดศกษาเรองบคลกภาพ วฒนธรรมองคการและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงานโรงงานอเลกทรอนกสแหงหนง โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานโรงงานอเลกทรอนกสแหงหนง จ านวน 9,693 คน พบวา (1) บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธในทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .345, p < .01) (2) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธในทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .334, p < .01) (3) บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธในทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .468, p < .01) (4) บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธในทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .417, p < .01) (5) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธในทางลบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = -.407, p < .01) สจตรา เกษสวรรณ (2550) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางลกษณะบคลกภาพ ความพงพอใจในงาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ: กรณศกษาบรษทแอดวานซ อนโฟร เซอรวส จ ากด (มหาชน) โดยศกษากบประชากรทเปนพนกงานระดบปฏบตการสวนงานภมภาค จ านวน 319 คน พบวา (1) บคลกภาพดานความไมมนคงทางอารมณมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = -.24, p < .01) (2) บคลกภาพดานการเปดเผยตนเองมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .48, p <

90

.01) (3) บคลกภาพดานการเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .32, p < .01) (4) บคลกภาพดานการเขาใจผอนมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .25, p < .01) (5) บคลกภาพดานความรบผดชอบมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .50, p < .01) ศศวมล อปนนไชย (2551) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบ ความสามารถในการเผชญและฟนฝาอปสรรค และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ: กรณศกษาในส านกอธการบดของมหาวทยาลยแหงหนง โดยศกษากบประชากรทเปนเจาหนาทฝายสนบสนนวชาการระดบปฏบตการทปฏบตงาน ในส านกอธการบดของมหาวทยาลยแหงหนง โดยมสถานภาพเปนขาราชการ หรอพนกงานมหาวทยาลย จ านวน 353 คน พบวา (1) บคลกภาพแบบแสดงตวไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความชวยเหลอ (r = .168, p < .05 ) และดานการใหความรวมมอ (r = .129, p < .05) (2) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความรวมมอ (r = .140, p < .05) (3) บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (r = .130, p < .05) การค านงถงผอน (r = .151, p < .05) และความอดทนอดกลน (r= .207, p < .01) (4) บคลกภาพแบบมจตส านกไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทงโดยรวมและรายดาน

(5) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (r = -.161, p < .05) ดานการใหความชวยเหลอ (r = -.154, p < .05) ดานการใหความรวมมอ (r = -.158, p < .05) ดานความอดทนอดกลน (r = -.207, p < .01 ) อรญญา ไชยสร (2556) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางบคลกภาพ บรรยากาศองคการ ความผกพนตอองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของครโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน ในจงหวดนครศรธรรมราช โดยศกษากบประชากรทเปนครในโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน ในจงหวดนครศรธรรมราช ปการศกษา 2554 จ านวน 250 คน พบวา บคลกภาพในภาพรวมมความสมพนธในระดบปานกลางกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .52, p

91

< .01) บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ (r = .42, p <.01) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (r = .35, p < .01) 2.6 เหตผลในการตงสมมตฐานการวจย 2.6.1 ความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างาน ความผกพนตอองคการ หมายถง สภาวะทางจตใจของบคคลทมตอองคการของตน มอทธพลส าคญตอการตดสนใจทจะคงไวซงสมาชกขององคการ และการมจตส านกในการด ารงอยเปนสมาชกขององคการตอไป ตามแนวคดของ อลเลนและเมเยอร (Allen & Meyer, 1990) มองคประกอบ 3 ดาน ดงน ความผกพนดานจตใจ (Affective Commitment) ความผกพนดานการคงอย (Continuance Commitment) และความผกพนดานบรรทดฐาน (Normative Commitment) ความสขในการท างาน หมายถง ผลทเกดจากการเรยนรจากการกระท า การสรางสรรคของตนเอง การแสดงออกโดยการยม หวเราะ มความปลาบปลม น าไปสการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ เปนอารมณทางบวกทเกดจากพฤตกรรมทเกยวของกบการปฏบตงาน เชน การใหความรวมมอและชวยเหลอซงกนและกน การมความคดสรางสรรคในการท างานเพมมากขน การรวมแสดงความคดดวยเหตและผล มการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพมากขน และผลจากการประสบความส าเรจในการท างาน ท าใหแสดงอารมณในทางบวก เชน ความสข สนกสนาน ท าใหทท างานเปนทนารนรมยและสภาพแวดลอมการท างานทด บคคลปฏบตงานรวมกนดวยความสขสนกสนาน ท าใหเกดสมพนธภาพทดในทท างาน มความรสกทดตองานทไดรบมอบหมาย มความ ผกพนในงาน และท าใหคงอยในองคการตอไป ตามแนวคดของมาเนยน (Manion, 2003) โดย องคประกอบของความสขม 4 ดาน ดงน การตดตอสมพนธ (Connections) ความรกในงาน (Love of the work) ความส า เ ร จ ใน งาน (Work Achievement) และการ เป นท ย อมร บ (Recognition) ผวจยไดศกษางานวจยตางๆทเกยวของกบตวแปรความผกพนตอองคการกบความสขในการท างานดงตอไปน ลกษม สดด (2550, หนา 8) ไดกลาวไววา ความยดมนผกพนตอองคการ เปนการรบรลกษณะโดยรวมของบคคล ทมความสมพนธอยางแนนแฟนตอการเขารวมกจกรรมขององคการ บคคลทม เจตคตทด ในการปฏบตงานในองคการ พรอมทจะปฏบตงานอยางเตมความสามารถ มความไววางใจตอองคการ แสดงออกในลกษณะการยอมรบเปาหมายและคานยมของ

92

องคการ และมความเลอมใสตอเปาหมายทก าหนด จะมความเตมใจและมความสขทจะพฒนางานเพอใหบรรลเปาหมายขององคการนน ความยดมนผกพนตอองคการ เปนคณลกษณะทส าคญของ สมาชกในองคการทจ าเปนตองพฒนาใหเกดขน ซงเมอบคลากรมความยดมนผกพนตอองคการ กจะสามารถปฏบตงานไดอยางเตมทและมความสข โดยเฉพาะองคการทมหนาทเกยวกบการใหบรการ หากสมาชกขาดความยดมนผกพนตอองคการแลว ยอมน ามาซงบรการทไมด สอดคลองกบการศกษาของ พรรณพนช ไตรรตนนกล (2554, หนา 47) ทไดแสดงใหเหนวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน เมอพนกงานมความผกพนตอองคการในระดบสงขน จะท าใหมความสขในการท างานมากขนไปดวย ซงตรงกบงานวจยของตางประเทศ ไดแก

งานวจยของ เดฮาก (Dehaghi, 2012, p. 9464, 9466 ) แสดงใหเหนวา ความผกพนตอองคการโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน สามารถกลาวไดวา ความผกพนตอองคการมความส าคญตอความสขในการท างาน โดยความส าคญของความผกพนตอองคการ คอ ท าใหเพมประสทธภาพในการผลต ซงมความสมพนธกบความสขในการท างานแนนอน งานวจยของ เมหแดดแและอรานเพอร (Mehdad & Iranpour, 2014, p. 566) แสดงใหเหนวา ความผกพนตอองคการดานจตใจมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน สามารถกลาวไดวา บคคลทมความผกพนตอองคการดานจตใจในระดบสง และสนกกบการท างานในองคการ โดยเมอพนกงานสนกกบการท างานกจะมความสข และมความพงพอใจ งานวจยของ ฟลดและบยเทนแดช (Field & Buitendach, 2011, p. 10) แสดงใหเหนวา ความผกพนตอองคการดานจตใจมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน สามารถกลาวไดวา ความสมพนธดงกลาวมประโยชนกบทกกลมในองคการ สามารถชวยใหเกดการพฒนาผลลพธขององคการได จากการคนควางานวจยขางตน ดงนน ผวจยสนใจทจ ะศกษาความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างาน จงสรปเปนสมมตฐานการวจยท 1 ไดดงน สมมตฐานการวจยท 1 ความผกพนตอองคการโดยรวม มความสมพนธกบความสข ในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 1.1 ความผกพนตอองคการดานจตใจ มความสมพนธกบความสขใน

การท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 1.2 ความผกพนตอองคการดานการคงอย มความสมพนธกบความสข

ในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 1.3 ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน มความสมพนธกบ

93

ความสขในการท างานโดยรวม

2.6.2 ความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างาน บคลกภาพหาองคประกอบ หมายถง คณลกษณะเฉพาะตวของบคคล ซงประกอบดวย 5 ลกษณะ คอ บคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) บคลกภาพแบบแสดงตว(Extraversion) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (Openness to Experience) บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness) และ บคลกภาพแบบมจตส านก (Conscientiousness) ตามแนวคดของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCRae, 1992) ความสขในการท างาน หมายถง ผลทเกดจากการเรยนรจากการกระท า การสรางสรรคของตนเอง การแสดงออกโดยการยม หวเราะ มความปลาบปลม น าไปสการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ เปนอารมณทางบวกทเกดจากพฤตกรรมทเกยวของกบการปฏบตงาน เชน การใหความรวมมอและชวยเหลอซงกนและกน การมความคดสรางสรรคในการท างานเพมมากขน การรวมแสดงความคดดวยเหตและผล มการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพมากขน และผลจากการประสบความส าเรจในการท างาน ท าใหแสดงอารมณในทางบวก เชน ความสข สนกสนาน ท าใหทท างานเปนทนารนรมยและสภาพแวดลอมการท างานทด บคคลปฏบตงานรวมกนดวยความสขสนกสนาน ท าใหเกดสมพนธภาพทดในทท างาน มความรสกทดตองานทไดรบมอบหมาย มความผกพนในงาน และท าใหคงอยในองคการตอไป ตามแนวคดของมาเนยน (Manion, 2003) โดยองคประกอบของความสขม 4 ดาน ดงน การตดตอสมพนธ (Connections) ความรกในงาน (Love of the work) ความส า เ ร จ ใน งาน (Work Achievement) และการ เป นท ย อมร บ (Recognition) ผวจยไดศกษางานวจยตางๆทเกยวของกบตวแปรบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานดงตอไปน วรรณสร สจรต (2553, หนา 3) ไดกลาวไววา บคลกภาพเปนปจจยหนงทใชเปนตวท านายพฤตกรรมการแสดงออก ความส าเรจหรอความลมเหลวในการท างานของบคคลยอมขนอยกบบคลกภาพของบคคลนนเปนส าคญ ซงถาบคคลมบคลกภาพทเหมาะสมกจะประสบความส าเรจในอาชพการงาน และจะท าใหมความสขในการท างานได ซงรปแบบบคลกภาพทนกจตวทยาใหความสนใจศกษา คอ บคลกภาพหาองคประกอบ จากการศกษาผลงานวจยทเกยวของกบความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างาน พบวา มงานวจยทแสดงใหเหนวา บคลกภาพหาองคประกอบทกองคประกอบมความสมพนธกบความสขในการท างาน ไดแก

94

งานวจยของ พมพกาญจน สมภพกลเวช (2553) และพณณวด พวพนธ (2555) พบวา บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน โดยรวมและรายดาน สวนบคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน โดยรวมและรายดาน งานวจยของ วรรณสร สจรต (2553) และกนกพร วรยะโพธชย (2556) พบวา บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน สวนบคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน บางงานวจยแสดงใหเหนวามบคลกภาพหาองคประกอบบางองคประกอบไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน ไดแก

งานวจยของ สรกล ลเรอง (2553) พบวา บคลกภาพแบบแสดงตว และบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน โดยรวมและรายดาน บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ และบคลกภาพแบบหวนไหวไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน โดยรวมและรายดาน สวนบคลกภาพแบบประนประนอมไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม แตมความสมพนธกบความสขในการท างาน ดานความสมพนธ งานวจยของ ปยาภสร อภชาตรตนชย (2555) พบวา บคลกภาพแบบแสดงตว และบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน สวนบคลกภาพแบบประนประนอม บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ และบคลกภาพแบบหวนไหวไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน สอดคลองกบงานวจยในตางประเทศ คอ งานวจยของ กทเทยเรซ จเมเนซ เฮอรนานเดซ และพวนเต (Gutierrez, Jimenez, Hernandez & Puente, 2005) พบวา บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบประนประนอม บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ และบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ดานอารมณทางบวก สวนบคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน ดานอารมณทางบวก บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน ดานอารมณทางลบ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน ดานอารมณทางลบ บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ดานอารมณทางลบ บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบมจตส านกและบคลกภาพแบบเปดร บประสบการณมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ดานอารมณสมดล บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสข

95

ในการท างาน ดานอารมณสมดล บคลกภาพแบบประนประนอมไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน ดานอารมณสมดล งานวจยของ พรมซค เบนเนตต และเฟอนแฮม (Premuzic, Bennett & Furnham, 2007) พบวา บคลกภาพแบบประนประนอม บคลกภาพแบบหวนไหว บคลกภาพแบบแสดงตว และบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน งานวจยของ กานโดม มาตน ซาเรย จานดาก และอะเลยสการ (Gandomi, Matin, Zarea, Jandaghi & Aliasgari, 2012) พบวา บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน บคลกภาพแบบหวนไหว บคลกภาพแบบแสดงตว และบคลกภาพแบบมจตส านกไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน จากการคนควางานวจยขางตน ดงนน ผวจยสนใจทจะศกษาความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างาน จงสรปเปนสมมตฐานการวจยท 2 ไดดงน สมมตฐานการวจยท 2 บคลกภาพหาองคประกอบ มความสมพนธกบความสขในการท างาน โดยรวม สมมตฐานการวจยท 2.1 บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว มความสมพนธกบความสข ในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 2.2 บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว มความสมพนธกบความสข ในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 2.3 บคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ มความสมพนธกบ ความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 2.4 บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม มความสมพนธกบความสข ในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 2.5 บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก มความสมพนธกบความสขใน การท างานโดยรวม

96

2.6.3 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบ ความสขในการท างาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง ทกสงทพนกงานเลอกทจะปฏบตดวยตนเอง โดยความตงใจของตนทนอกเหนอจากความผกพนโดยสญญาพเศษหรอการบงคบ โดยปฏบตตามทเหนสมควร ไมไดขนอยกบการไดรบค าสง หรอรางวลจากบรษทผานเงนเดอนทเพมขน หรอการเลอนขน สะทอนใหเหนวา เปนการอ านวยความสะดวกส าหรบพนกงานและผรวมงานในการใหคะแนน หรอสนบสนนใหมการประเมนผลการปฏบตงานทด ซงชว ยใหเปนประโยชนในการเพมรางวลโดยตรง สนบสนนใหเกดการด าเนนการทมประสทธภาพขององคการ ตามแนวคดของออรแกน (Organ, 1991) ซงไดจ าแนกองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการออกเปน 5 รปแบบ คอ พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) ความสขในการท างาน หมายถง ผลทเกดจากการเรยนรจากการกระท า การสรางสรรคของตนเอง การแสดงออกโดยการยม หวเราะ มความปลาบปลม น าไปสการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ เปนอารมณทางบวกทเกดจากพฤตกรรมทเกยวของกบการปฏบตงาน เชน การใหความรวมมอและชวยเหลอซงกนและกน การมความคดสรางสรรคในการท างานเพมมากขน การรวมแสดงความคดดวยเหตและผล มการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพมากขน และผลจากการประสบความส าเรจในการท างาน ท าใหแสดงอารมณในทางบวก เชน ความสข สนกสนาน ท าใหทท างานเปนทนารนรมยและสภาพแวดลอมการท างานทด บคคลปฏบตงานรวมกนดวยความสขสนกสนาน ท าใหเกดสมพนธภาพทดในทท างาน มความรสกทดตองานทไดรบมอบหมาย มความผกพนในงาน และท าใหคงอยในองคการตอไป ตามแนวคดของมาเนยน (Manion, 2003) โดยองคประกอบของความสขม 4 ดาน ดงนการตดตอสมพนธ (Connections) ความรกในงาน (Love of the work) ความส า เ ร จ ใน งาน (Work Achievement) และการ เป นท ย อมร บ (Recognition) ผวจยไดศกษางานวจยตางๆทเกยวของกบตวแปรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบความสขในการท างานดงตอไปน สกญญา อนตะโดด (2550, หนา 4) ไดกลาวไววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการถอเปนพฤตกรรมทพนกงานเตมใจกระท านอกเหนอจากหนาท จากการไตรตรองอยางรอบคอบ โดยทไมไดหวงผลรางวลตามนโยบายทองคการก าหนดไว จงสมพนธกบความสขสวนบคคลสอดคลองกบงานวจยในตางประเทศ คอ

97

งานวจยของ คาลสน แคคมาร กรวาซ เทปเปอร และวทเทน (Calson, Kacmar, Grzywacz, Tepper & Whitten, 2013) พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอบคคลในองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual, OCB-I) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอองคการ( Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization, OCB-O) มความสมพนธทางบวกตออารมณทางบวก (ความสข) จากหวหนางาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอบคคลในองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual, OCB-I) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization, OCB-O) มความสมพนธทางบวกตออารมณทางบวก (ความสข) จากพนกงาน งานวจยในประเทศ ไดแก งานวจยของ สกญญา อนตะโดด (2550) พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน และงานวจยของ พรวภา มานะตอ(2551) พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความรวมมอมความสมพนธกบภาวะความสขโดยรวม ภาวะความสขดานความมเมตตากรณา ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย ดานการนบถอ ดานสมพนธภาพระหวางบคคล ดานการสนบสนนทางสงคม ดานความมนใจในการเผชญปญหา ดานความรสกในทางด ดานความปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต ดานความคดสรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต ดานการควบคมจตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ ดานความรสกในทางไมด และดานการสนบสนนจากครอบครว จากการคนควางานวจยขางตน ดงนน ผวจยสนใจทจะศกษาความสมพนธ ระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบความสขในการท างาน ซงสรปเปนสมมตฐานการวจยท 3 ไดดงน สมมตฐานการวจยท 3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม มความสมพนธ

กบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 3.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความชวยเหลอ ม ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 3.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการค านงถงผอน ม ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 3.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานความอดทนอดกลน ม ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

98

สมมตฐานการวจยท 3.4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความรวมมอ ม ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 3.5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานความส านกในหนาท ม ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

2.6.4 ความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและความสขในการท างาน ผวจยไดศกษางานวจยตางๆทเกยวของกบตวแปรความผกพนตอองคการพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และความสขในการท างานดงตอไปน พอดซาคอฟฟและคณะ (Podsakoff et al., 2000) ไดกลาวไววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความส าคญตอการด าเนนงานขององคการอยางมประสทธภาพ มขอมลเชงประจกษวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมผลอยางมากตอการประเมนผลการปฏบตงานในหนาท สเปคเตอร (Spector, 1997) ไดกลาวไววา ในทางจตวทยาความเปนอยทด(ความสข) มความสมพนธกบผลงานขององคการ เชน เพมผลการปฏบตงานดขน ความพงพอใจในงาน ความเกยวของในงาน เพมผลก าไรและสามารถตอสกบคแขงขององคการได ลดการลาออกโอนยายของพนกงานและพบวา ความสขสงเสรมและพฒนาความผกพนตอองคการของพนกงาน กราวทช ทราเรส และโคเลอร (Grawitch, Trares & Kohler, 2007) ไดกลาวไววา ความเปนอยทด (ความสข) ระดบสงน าไปสการเพมความผกพนตอองคการของพนกงาน และในทางจตวทยาพบความสมพนธเรองความเปนอยทด (ความสข) ของพนกงานกบผลการปฏบตงาน และผลงานขององคการ นอกจากนความเปนอยทด (ความสข) ท าใหผลการปฏบตงานสง และความผกพนตอองคการสง บางงานวจยพบวา ผลการปฏบตงานทดและความผกพนตอองคการน าไปสความเปนอยทด (ความสข) (Meyer & Allen, 1997) ซงทงสองรปแบบมความสมพนธซงกน และกน จากการทบทวนงานวจยทเกยวของพบวา มงานวจยทสนบสนนความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และความสขในการท างาน ไดแก งานวจยของ ฮาสเนนและคณะ (Hasnain et al., 2013) ไดศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ความสข แรงจงใจในการท างาน และความผกพนตอองคการของผจดการธนาคาร พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการความสข และแรงจงใจในการท างานสามารถรวมกนท านายความผกพนตอองคการได รอยละ 10 สวนพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการสามารถท านายความผกพนตอองคการได รอยละ 34

99

แซง (Zhang, 2011, p. 6) ไดกลาวไววา ปจจยดานทศนคตทท านายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ คอ ความพงพอใจในงาน (Job Satisfaction) ความยดมนข อ ง พ น ก ง า น ( Employee Engagement) ค ว า ม ผ ก พ น ต อ อ ง ค ก า ร ( Organizational Commitment) แรงจงใจ (Motivation) และระดบความเชอถอระหวางพนกงานกบเพอนรวมงาน และระหวางพนกงานกบหวหนางาน (Level of trust between an employee and co-worker and supervisor) ซงมความเกยวของกบการสรางขวญและก าลงใจ (Morale) ความพงพอใจในงาน (Job Satisfaction) การรบรความยตธรรม (Perceive Fairness) ความผกพนตอองคการดานจตใจ(Affective Commitment) และความเหนอกเหนใจของผน า (Leader Consideration) จากการศกษาพบวา การสรางขวญและก าลงใจ ความพงพอใจในงาน ความผกพนตอองคการดานจตใจ และความเหนอกเหนใจของผน า มความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ผวจยไดศกษางานวจยตางๆทเกยวของกบตวแปรความผกพนตอองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดงตอไปน อรญญา ไชยศร (2556, หนา 62) ไดกลาวไววา ในการทจะพฒนาองคการใหประสบความส าเรจ และเปนผน าทางธรกจไดนน องคการจ าเปนตองมบคลากรทด และมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดวย ซงไดมผเชยวชาญหลายทานไดพยายามศกษาปจจยทท าใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการขน และพบวา ความผกพนตอองคการเปนปจจยทส าคญ ทชวยท าใหองคการมประสทธผล และกอใหเกดแรงผลกดนใหพนกงานมผลการปฏบตงานทดขน นอกจากนน ความผกพนตอองคการยงเปนตวเชอมความตองการของบคคลใหสอดคลองกบเปาหมายขององคการ ซงในการทบคคลผกพนกบองคการนน สามารถสงผลใหสมาชกทมเทการท างานใหกบองคการเพมมากขน โดยไมตองรองขอ จากการทบทวนงานวจยทเกยวของพบวา มหลายงานวจยทสนบสนนความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไดแก งานวจยของตางประเทศ เชน งานวจยของ หลวและโคเฮน (Lui & Cohen, 2010) พบวา ความผกพนตอองคการดานการคงอย มความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ งานวจยของ หวง (Wang, 2014) พบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ งานวจยของ ชน ชน ชอย และคม (Chun, Shin, Choi & Kim, 2011) พบวา ความผกพนตอองคการโดยรวมของพนกงานสงผลทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกท ดขององคการ 2 รปแบบ คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอบคคลในองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual, OCB-I) และ

100

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization, OCB-O) งานวจยของ ซาหรดดน อารมาน ซดโรและนอรมจาต (Sjahruddin, Armanu, Sudiro & Normijati, 2013) พบวาความผกพนตอองคการสงผลทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ งานวจยของ ยนอล (Unal, 2013) พบวา ความผกพนตอองคการดาน จตใจสามารถพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ และดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ ความผกพนตอองคการดานการคงอย สามารถพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการค านงถงผ อน และดานพฤตกรรมความอดทนอดกลน สอดคลองกบงานวจยในประเทศ ไดแก งานวจยของ รชฎ ชยสดมภ (2550) สรรตน พงษสงวน (2550) สรนาถ ตามวงษวาน (2554) สวรรณา คาประเสรฐ (2555) และอรญญา ไชยศร (2556) พบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ งานวจยของ นฤเบศร สายพรหม (2548) พนดา ศรโพธทอง (2550) วรวรรณ บญลอม (2551) สายณห พรทวคณ (2553) และอรณรตน เหลองปญญากล (2555) พบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ความผกพนตอองคการดานจตใจ ความผกพนตอองคการดานการคงอย ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ งานวจยของ กษมา ทองขลบ (2550) พบวา ความผกพนตอองคการโดยรวม มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานความอดทนอดกลน ดานความส านกในหนาท (1) ความผกพนตอองคการดานความจตใจ มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานความส านกในหนาท (2) ความผกพนตอองคการดานการคงอยมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการมสวนรวมในองคการ (3) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ดานการใหความชวยเหลอ ดานการค านงถงผอน ดานความอดทนอดกลน ดานการมสวนรวมในองคการ และดานความส านกในหนาท งานวจยของ ปารว ซอวาจา (2554) พบวา ความผกพนตอองคการโดยรวม มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ดานการใหความชวยเหลอ ดานการค านงถงผอน ดานการใหความรวมมอ ดานความส านกในหนาท ความผกพนตอองคการโดยรวม ไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานความอดทนอดกลน (1) ความผกพนตอองคการดานจตใจมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทด

101

ขององคการโดยรวม ดานการค านงถงผอน ดานการใหความรวมมอ ดานการใหความชวยเหลอ ความผกพนตอองคการดานจตใจไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานความ ส านกในหนาท และดานความอดทนอดกลน (2) ความผกพนตอองคการดานการคงอยกบองคการม ความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ดานการใหความรวมมอ ดานการใหความชวยเหลอ ดานการส านกในหนาท ดานการค านงถงผอน ความผกพนตอองคการดาน การคงอยกบองคการไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานความอดทน อดกลน (3) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปน สมาชกทดขององคการโดยรวม ดานการใหความรวมมอ ดานการใหความชวยเหลอ ดานความอดทน อดกลน ดานการค านงถงผอน ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานไมมความสมพนธกบพฤตกรรม การเปนสมาชกทดขององคการ ดานการส านกในหนาท ผวจยไดศกษางานวจยตางๆทเกยวของกบตวแปรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบความผกพนตอองคการดงตอไปน ชนวฒน ศกดพชยมงคล (2554, หนา 2) ไดกลาวไววา หากพนกงานทท างานอยภายในองคการมการแสดงออกทางพฤตกรรมทเปนประโยชนตอองคการ (พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ) มความรกและความผกพนตอองคการแลวนน กยอมจะชวยสงเสรม และ สนบสนนใหองคการสามารถเผชญกบปญหาตางๆทเขามากระทบ ทงทางตรงและทางออมไดอยางไม ยาก อาจมผลโดยตรงตอความส าเรจขององคการในดานตางๆ เชน ตนทนการผลตทต าลง ปรมาณ ของเสยทลดลง ผลก าไรทเพมขน จากการทบทวนงานวจยทเกยวของ พบวา มงานวจยทสนบสนน ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบความผกพนตอองคการ ไดแก งานวจยของ เพลนพศ สรสมบรณ (2547) พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ (1) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความชวยเหลอมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ (2) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการมสวนรวมในองคการมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ (3) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานความส านกในหนาทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ งานวจยของ ชนวฒน ศกดพชยมงคล (2554) พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ งานวจยของ ปานคมและจนดารตน (Pankom & Jindarat, 2013) ไดศกษาปจจยดานบคคล ปจจยดานองคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และผลการปฏบตงานของผบรหารธนาคาร พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ (ปจจยดานบคคล) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธ

102

กบปจจยดานองคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธทางบวกกบผลการปฏบตงาน ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบผลการปฏบตงาน ผวจยไดศกษางานวจยตางๆทเกยวของกบตวแปรความสขในการท างานกบความผกพนตอองคการดงตอไปน งานวจยของ จนดา หลวงตา (2553) พบวา ความสขในการท างานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ เมอพจารณารายดาน พบวา ความสขในการท างานดานความสม าเสมอในงาน ดานการมองสายอาชพเชงบวก ดานความภาคภมใจในความส าเรจ ดานความเชอถอศรทธา มความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ ความสขในการท างานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการดานจตใจ ดานการคงอยในงาน และดานบรรทดฐาน เมอพจารณารายดาน พบวา (1) ความสขในการท างานดานความสม าเสมอในงานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ ดานจตใจ ดานการคงอยในงาน และดานบรรทดฐาน (2) ความสขในการท างานดานการมองสายอาชพเชงบวกมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ ดานจตใจ ดานการคงอยในงาน และดานบรรทดฐาน (3) ความสขในการท างานดานความภาคภมใจในความส าเรจมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ ดานจตใจ ดานการคงอยในงาน และดานบรรทดฐาน (4) ความสขในการท างานดานความเชอถอศรทธามความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ ดานจตใจ ดานการคงอยในงาน และดานบรรทดฐาน งานวจยของ นภส จตธรภาพ (2554) พบวา ความสขในการท างานโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ เมอพจารณารายดาน พบวา ความสขในการท างานดานน าใจงาม ดานสงคมด ดานผอนคลาย ดานหาความร ดานใจสงบ ดานปลอดหน มความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ จากการคนควางานวจย เนองจากยงไมมผศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการและความสขในการท างาน จงหางานวจยทสนบสนนเรองนไมได แตพบวามผศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทเปนตวแปรส อ ไดแก งานวจยของ เบอรเนอรและคณะ (Boerner et al., 2007) พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอบางสวน (partial mediator) ระหวางผน าแบบเปลยนแปลงและผลการปฏบตงาน งานวจยของ เกษมศานต โชตชาครพนธและคณะ (2008) พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสออยางสมบรณ (complete mediator)

103

ระหวางการรบรความยตธรรมขององคการดานกระบวนการและผลการปฏบตงานตามหนาท และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสออยางสมบรณ (complete mediator) ระหวางการรบรการสนบสนนจากองคการและผลการปฏบตงานตามหนาท จากการคนควางานวจยขางตน ความผกพนตอองคการมความสมพนธกบความสขในการท างาน ความผกพนตอองคการมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธกบความสขในการท างาน และความสขในการท างานมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ ดงนน ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาความสามารถในการเปนตวแปรสอของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ระหวางความผกพนตอองคการและความสขในการท างาน ซงสรปเปนสมมตฐานท 4 ไดดงน สมมตฐานการวจยท 4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวาง ความผกพนกบองคการกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 4.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวาง

ความผกพนตอองคการดานจตใจกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 4.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวาง

ความผกพนตอองคการดานการคงอยกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 4.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวาง

ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานกบความสขในการท างานโดยรวม 2.6.5 ความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และความสขในการท างาน

แซง (Zhang, 2011, p.6) ไดกลาวไววา ปจจยทเปนเหตใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการอยางมาก ม 3 ประเภท ไดแก บคลกภาพหรอลกษณะนสย (Personality or Trait) ทศนคต (Attitudinal) และผน าหรอกลม (Leadership or Group) ในสวนปจจยดานบคลกภาพ จากการศกษา พบวา บคลกภาพหาองคประกอบ (The Big Five) 4 แบบ คอ บคลกภาพ แบบหวนไหว บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านก มความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

104

ผวจยไดศกษางานวจยตางๆทเกยวของกบตวแปรบคลกภาพหาองคประกอบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดงตอไปน อรญญา ไชยศร (2556, หนา 61) ไดกลาวไววา พนกงานทมบคลกภาพ สงเสรมการเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ จะน าไปสการบรรลเปาหมายขององคการ จากการทบทวนงานวจยทเกยวของ พบวา มหลายงานวจยทสนบสนนความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ไดแก งานวจยของ อลาเนน (Elanain, 2007) พบวา (1) บคลกภาพแบบแสดงตว (2) บคลกภาพแบบมจตส านก (3) บคลกภาพแบบหวนไหว (4) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ และ (5) บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ งานวจยของ ซงหและซงห (Singh & Singh, 2009) พบวา (1) บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ ดานพฤตกรรมการค านงถงผอน ดานพฤตกรรมความอดทนอดกลน ดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ ดานพฤตกรรมการส านกในหนาท (2) บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ ดานพฤตกรรมการค านงถงผอน ดานพฤตกรรมความอดทนอดกลน ดานพฤตกรรมการให ความรวมมอ ดานพฤตกรรมการส านกในหนาท (3) บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ ดานพฤตกรรมการค านงถงผอน ดานพฤตกรรมความอดทนอดกลน ดานพฤตกรรมการส านกในหนาทบคลกภาพแบบประนประนอมไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ (4) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ ดานพฤตกรรมการค านงถงผอน ดานพฤตกรรมความอดทนอดกลน บคลกภาพสามารถพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ ดานพฤตกรรมการค านงถงผอน ดานพฤตกรรมความอดทนอดกลน ดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ ดานพฤตกรรมการส านกในหนาท งานวจยของ ไอลส ฟลเมอร สปทซมลเลอร และจอหนสน ( Ilies, Fulmer, Spitzmuller & Johnson, 2009) พบวา (1) บคลกภาพแบบมจตส านก (2) บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (1) บคลกภาพแบบมจตส านก (2) บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอบคคลในองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual, OCB-I) (1) บคลกภาพแบบมจตส านก (2) บคลกภาพ

105

แบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization, OCB-O) งานวจยของ คเปอร คนอทส แมคคอรด และจอหนสน (Cooper, Knotts, McCord & Johnson, 2012) พบวา (1) บคลกภาพแบบแสดงตว (2) บคลกภาพแบบมจตส านก (3) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอบคคลในองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual, OCB-I) (4) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ และ (5) บคลกภาพแบบประนประนอมไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอบคคลในองคการ(Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual, OCB-I) (1) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ และ (2) บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization, OCB-O) (3) บคลกภาพแบบแสดงตว (4) บคลกภาพแบบหวนไหว และ (5) บคลกภาพแบบประนประนอมไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลโดยตรงตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization, OCB-O) งานวจยของ ซาหรดดน อารมาน ซดโร และนอรมจาต (Sjahruddin, Armanu, Sudiro & Normijati, 2013) พบวา บคลกภาพหาองคประกอบสงผลทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ งานวจยของ โมจตาบา และมาหดยาร (Golafshani & Rahro, 2013) พบวา(1) บคลกภาพแบบแสดงตว และ (2) บคลกภาพแบบประนประนอมสงผลทางตรงตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (3) บคลกภาพแบบหวนไหว (4) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ และ (5) บคลกภาพแบบมจตส านกไมมผลกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงสอดคลองกบงานวจยในประเทศ ไดแก งานวจยของ กรกช ภดวง (2549) พบวา (1) บคลกภาพดานความหวนไหว ไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (2) บคลกภาพดานการแสดงออก (3) บคลกภาพดานการเปดรบประสบการณ (4) บคลกภาพดานการประนประนอม (5) บคลกภาพดานการมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ งานวจยของ สมร พลศกด (2550) และสจตรา เกษสวรรณ (2550) พบวา (1) บคลกภาพแบบแสดงตว (2) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (3) บคลกภาพแบบประนประนอม (4) บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทด

106

ขององคการ (5) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธในทางลบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ งานวจยของ ศศวมล อปนนไชย (2551) พบวา (1) บคลกภาพแบบแสดงตวไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความชวยเหลอและดานการใหความรวมมอ (2) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความรวมมอ (3) บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ดานการค านงถงผอน และความอดทนอดกลน (4) บคลกภาพแบบมจตส านกไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทงโดยรวมและรายดาน (5) บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ดานการใหความชวยเหลอ ดานการใหความรวมมอ ดานความอดทนอดกลน งานวจยของ อรญญา ไชยศร (2556) พบวา บคลกภาพในภาพรวมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ บคลกภาพแบบแสดงตว และบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ผวจยไดศกษางานวจยตางๆท เกยวของกบตวแปรความสขในการท างานกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดงตอไปน งานวจยของ พรวภา มานะตอ (2551) พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความรวมมอมความสมพนธกบภาวะความสขโดยรวม และรายดาน คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความรวมมอมความสมพนธกบภาวะความสขดานความมเมตตากรณา ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย ดานการนบถอตนเอง ดานสมพนธภาพระหวางบคคล ดานการสนบสนนทางสงคม ดานความมนใจในการเผชญปญหา ดานความรสกในทางด ดานความปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต ดานความคดสรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต ดานการควบคมจตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ ดานความรสกในทางไมด และดานการสนบสนนจากครอบครว พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาท มความสมพนธกบภาวะความสขโดยรวม และรายดาน คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาทมความสมพนธกบภาวะความสขดานความมเมตตากรณา ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย ดานการนบถอตนเอง ดานสมพนธภาพระหวางบคคล ดานการสนบสนนทางสงคม ดานความมนใจในการเผชญปญหา ดานความรสกในทางด ดานความ

107

ปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต ดานความคดสรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต ดานการควบคมจตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ ดานความรสกในทางไมด และดานการสนบสนนจากครอบครว พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการอดทนอดกลนมความสมพนธกบภาวะความสขโดยรวม และรายดาน คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาทมความสมพนธกบภาวะความสขดานความมเมตตากรณา ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย ดานการนบถอตนเอง ดานสมพนธภาพระหวางบคคล ดานการสนบสนนทางสงคม ดานความมนใจในการเผชญปญหา ดานความรสกในทางด ดานความปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต ดานความคดสรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต ดานการควบคมจตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ ดานความรสกในทางไมด และดานการสนบสนนจากครอบครว พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความชวยเหลอมความสมพนธกบภาวะความสขโดยรวม และรายดาน คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาทมความสมพนธกบภาวะความสขดานความมเมตตากรณา ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย ดานการนบถอตนเอง ดานสมพนธภาพระหวางบคคล ดานการสนบสนนทางสงคม ดานความมนใจในการเผชญปญหา ดานความรสกในทางด ดานความปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต ดานความคดสรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต ดานการควบคมจตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ ดานความรสกในทางไมด และดานการสนบสนนจากครอบครว พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการค านงถงผ อนมความสมพนธกบภาวะความสขโดยรวม และรายดาน คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาทมความสมพนธกบภาวะความสขดานความมเมตตากรณา ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย ดานการนบถอตนเอง ดานสมพนธภาพระหวางบคคลดานการสนบสนนทางสงคม ดานความมนใจในการเผชญปญหา ดานความรสกในทางด ดานความปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต ดานความคดสรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต ดานการควบคมจตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ ดานความรสกในทางไมด และดานการสนบสนนจากครอบครว ภาวะความสขโดยรวมของพนกงานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เมอพจารณารายดาน พบวา ภาวะความสขดานความมเมตตา ดานการนบถอตนเอง ดานสมพนธภาพระหวางบคคล ดานการสนบสนนทางสงคม ดานความสามารถทจะบรรลความส าเรจตามความคาดหมาย ดานความมนใจในการเผชญปญหา ดานความคด

108

สรางสรรคและความกระตอรอรนในการด าเนนชวต ดานความปลอดภยทางรางกายและความมนคงในชวต ดานความรสกในทางด ดานความรสกในทางไมด ดานการควบคมจ ตใจตนเองอยางไมมประสทธภาพ และดานการสนบสนนจากครอบครว มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม งานวจยของ อญชล ศภวทยานนท (2552) พบว า ความสขมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เมอพจารณารายดาน พบวา ความสขมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความชวยเหลอ ดานการค านงถงผอน ดานความอดทนอดกลน ดานการใหความรวมมอ และดานความส านกในหนาท จากการคนควางานวจย เนองจากยงไมมผศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการและความสขในการท างาน จงหางานวจยทสนบสนนเรองนไมได แตพบวามผศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทเปนตวแปรสอ ไดแก งานวจยของ เบอรเนอรและคณะ (Boerner et al., 2007) พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอบางสวน (partial mediator) ระหวางผน าแบบเปลยนแปลงและผลการปฏบตงาน งานวจยของ เกษมศานต โชตชาครพนธและคณะ (2008) พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสออยางสมบรณ (complete mediator) ระหวางการรบรความยตธรรมขององคการดานกระบวนการและผลการปฏบตงานตามหนาท และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสออยางสมบรณ (complete mediator) ระหวางการรบรการสนบสนนจากองคการและผลการปฏบตงานตามหนาท จากการคนคว างานว จยข า งตน บคลกภาพหาองคประกอบมความสมพนธกบความสขในการท างาน บคลกภาพหาองคประกอบมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธกบความสขในการท างาน และความสขในการท างานมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดงนน ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาความสามารถในการเปนตวแปรสอของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ระหวางบคลกภาพหาองคประกอบและความสขในการท างาน ซงสรปเปนสมมตฐานการวจยท 5 ไดดงน

109

สมมตฐานการวจยท 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 5.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวาง

บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 5.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวาง

บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 5.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวาง

บคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการ ท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 5.4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวาง

บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมกบความสขในการท างาน โดยรวม

สมมตฐานการวจยท 5.5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างาน โดยรวม

110

2.7 กรอบแนวคดในการวจย

หมายถง ความสมพนธระหวางตวแปรตนกบตวแปรตาม

หมายถง การสงผลจากตวแปรตนไปสตวแปรตาม โดยผานตวแปรสอ

ความผกพนกบองคการ (Allen & Meyer, 1990) 1. ความผกพนดานจตใจ 2. ความผกพนดานการคงอย 3. ความผกพนดานบรรทดฐาน

บคลกภาพหาองคประกอบ (Costa & McCrae, 1992) 1. บคลกภาพแบบหวนไหว 2. บคลกภาพแบบแสดงตว 3. บคลกภาพแบบเปดรบ ประสบการณ 4. บคลกภาพแบบประนประนอม 5. บคลกภาพแบบมจตส านก

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (Organ, 1991) 1. พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ 2. พฤตกรรมการค านงถงผอน 3. พฤตกรรมการอดทนอดกลน 4. พฤตกรรมการใหความรวมมอ 5. พฤตกรรมการส านกในหนาท

ความสขในการท างานโดยรวม (Manion, 2003) 1. ดานการตดตอสมพนธ 2. ดานความรกในงาน 3. ดานความส าเรจในงาน 4. ดานการเปนทยอมรบ

111

บทท 3 วธการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงส ารวจเพอศกษาความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ และความสขในการท างานของพยาบาล โดยมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ: กรณศกษาโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง ซงใชแบบสอบถาม (Questionnaires) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลส าหรบการวจยโดยมขนตอนในการศกษาวจยดงน

3.1 ประชากรและกลมตวอยางในการวจย 3.2 ตวแปรทใชในการวจย 3.3 เครองมอทใชในการวจย 3.4 การสรางและพฒนาแบบสอบถาม 3.5 การเกบรวบรวมขอมล 3.6 การวเคราะหขอมล 3.1 ประชากรและกลมตวอยางในการวจย

3.1.1 ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ พยาบาลระดบปฏบตการ สงกดฝายการพยาบาล 11 หนวยงาน ทปฏบตงานในโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง มจ านวนประชากรทงหมด 3002 คน (ขอมล ณ วนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2557) ดงตารางท 3.1

3.1.2 กลมตวอยาง

3.1.2.1 ขนาดของกลมตวอยาง ก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยค านวณจากสตรการหาขนาดกลมตวอยางของ ยามาเน (Yamane, 1967) ดงน

112

n

e

เมอ n = ขนาดของกลมตวอยาง N = ขนาดประชากรทงหมด e = ความคลาดเคลอนของการสม (เทากบ .05)

คาความเชอมนในการวจยครงน เทากบ รอยละ 95 และคาความคลาดเคลอนทสามารถยอมรบได เทากบ .05 ซงจากสตรขางตน สามารถค านวณหาขนาดตวอยาง ไดดงน

n

.

ผลจากการค านวณไดขนาดตวอยาง จ านวน 353 คน ในการวจยครงน ผวจยใชขนาดตวอยาง จ านวน 360 คน 3.1.2.2 การสมกลมตวอยาง ใชวธการสมกลมตวอยางแบบแบงชนภม (Stratified Random Sampling) (ธานนทร ศลปจาร, 2553, หนา 59) โดยมขนตอนดงน ขนท 1 การเลอกตวอยางแบบแบงชนภม (Stratified Sampling) โดย ใชเกณฑการแบงชนภม (หนวยงาน) ตามการแบงหนวยงานของฝายการพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง ซงแบงจ านวนพยาบาลทงหมดออกเปน 11 หนวยงาน โดยมจ านวนพยาบาลในแตละหนวยงาน ดงตารางท 3.1

ขนท 2 การแบงแบบสดสวน (Proportion) การไดขนาดตวอยางพยาบาลในแตละชนภม (หนวยงาน) ใหเปนสดสวนกบจ านวนพยาบาลในหนวยงานนนๆ ไดจ านวนพยาบาลตวอยางในแตละหนวยงาน ดงตารางท 3.1 ขนท 3 การเลอกตวอยางแบบสมอยางงาย (Simple Random Sampling) การไดพยาบาลคนใด ถกเลอกเปนตวอยางในแตละชนภม (หนวยงาน) ใชวธการจบฉลาก

113

ตารางท 3.1 แสดงรายชอหนวยงาน ประชากร และขนาดตวอยางในการวจย

ชนภม (หนวยงาน) จ านวนพยาบาลทงหมด(คน)

จ านวนพยาบาลตวอยาง(คน)

1.งานการพยาบาลกมารเวชศาสตร 349 42 2.งานการพยาบาลจกษ โสตและลารงสวทยา 91 11 3.งานการพยาบาลผปวยนอก 260 31 4.งานการพยาบาลผาตด 333 40 5.งานการพยาบาลผปวยพเศษ 282 34 6.งานการพยาบาลรงสวทยา 102 12 7.งานการพยาบาลศลยศาสตรและศลยศาสตรออรโธปดกส 574 69 8.งานการพยาบาลสตศาสตรนรเวชวทยา 341 41 9.งานการพยาบาลอายรศาสตรและจตเวช 529 63 10.งานการพยาบาลปฐมภม 20 2 11.งานการพยาบาลระบบหวใจ และหลอดเลอด 121 15

รวม 3002 360 ทมา: (ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง, 2557)

3.2 ตวแปรทใชในการวจย สมมตฐานการวจยท 1 ความผกพนตอองคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 3.2.1 ตวแปร คอ (1) ความผกพนตอองคการ (Organization Commitment) ตามแนวคดของ อลเลนและเมเยอร (Allen and Meyer, 1990) ซงแบงองคประกอบออกเปน 3 ดาน ไดแก (1.1) ความผกพนดานจตใจ (Affective commitment) (1.2) ความผกพนดานการคงอย (Continuance commitment) (1.3) ความผกพนดานบรรทดฐาน (Normative commitment) (2) ความสขในการท างาน (Joy at Work) ตามแนวคดของ มาเนยน(Manion, 2003) ซงแบงองคประกอบออกเปน 4 ดาน ไดแก

114

(2.1) ดานการตดตอสมพนธ (Connections) (2.2) ดานความรกในงาน (Love of the work) (2.3) ดานความส าเรจในงาน (Work achievement) (2.4) ดานการเปนทยอมรบ (Recognition) สมมตฐานการวจยท 2 บคลกภาพหาองคประกอบ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 3.2.2 ตวแปร คอ (1) บคลกภาพหาองคประกอบ (Big Five Personality) ตามแนวคดของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1992) ซงม 5 องคประกอบ ไดแก (1.1) บคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) (1.2) บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion) (1.3) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (Openness to

Experience) (1.4) บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness) (1.5) บคลกภาพแบบมจตส านก (Conscientiousness) (2) ความสขในการท างาน (Joy at Work) ตามแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003) ซงแบงองคประกอบออกเปน 4 ดาน ไดแก (2.1) ดานการตดตอสมพนธ (Connections) (2.2) ดานความรกในงาน (Love of the work) (2.3) ดานความส าเรจในงาน (Work achievement) (2.4) ดานการเปนทยอมรบ (Recognition) สมมตฐานการวจยท 3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม 3.2.3 ตวแปร คอ (1) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ตามแนวคดของ ออรแกน (Organ, 1991) ซงแบงองคประกอบออกเปน 5 ดาน ไดแก (1.1) พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) (1.2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy)

115

(1.3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) (1.4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) (1.5) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) (2) ความสขในการท างาน (Joy at Work) ตามแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003) ซงแบงองคประกอบออกเปน 4 ดาน ไดแก (2.1) ดานการตดตอสมพนธ (Connections) (2.2) ดานความรกในงาน (Love of the work) (2.3) ดานความส าเรจในงาน (Work achievement) (2.4) ดานการเปนทยอมรบ (Recognition) สมมตฐานการวจยท 4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างานโดยรวม 3.2.4 ตวแปร คอ 3.2.4.1 ตวแปรอสระ (Independent Variable) ไดแก (1) ความผกพนตอองคการ (Organization Commitment) ตามแนวคดของ อลเลนและเมเยอร (Allen and Meyer, 1990) ซงแบงองคประกอบออกเปน 3 ดาน ไดแก (1.1) ความผกพนดานจตใจ (Affective commitment) (1.2) ความผกพนดานการคงอย (Continuance commitment) (1.3) ความผกพนดานบรรทดฐาน (Normative commitment) 3.2.4.2 ตวแปรตาม (Dependent Variable) ไดแก (1) ความสขในการท างาน (Joy at Work) ตามแนวคดของ มาเนยน(Manion, 2003) ซงแบงองคประกอบออกเปน 4 ดาน ไดแก (1.1) ดานการตดตอสมพนธ (Connections) (1.2) ดานความรกในงาน (Love of the work) (1.3) ดานความส าเรจในงาน (Work achievement) (1.4) ดานการเปนทยอมรบ (Recognition)

116

3.2.4.3 ตวแปรสอ (Mediating Variable) ไดแก (1) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ตามแนวคดของ ออรแกน (Organ, 1991) ซงแบงองคประกอบออกเปน 5 ดาน ไดแก (1.1) พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) (1.2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) (1.3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) (1.4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) (1.5) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) สมมตฐานการวจยท 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานโดยรวม 3.2.5 ตวแปร คอ 3.2.5.1 ตวแปรอสระ (Independent Variable) ไดแก (1) บคลกภาพหาองคประกอบ (Big Five Personality) ตามแนวคดของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1992) ซงม 5 องคประกอบ ไดแก (1.1) บคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) (1.2) บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion) (1.3) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (Openness to Experience) (1.4) บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness) (1.5) บคลกภาพแบบมจตส านก (Conscientiousness) 3.2.5.2 ตวแปรตาม (Dependent Variable) ไดแก (1) ความสขในการท างาน (Joy at Work) ตามแนวคดของ มาเนยน(Manion, 2003) ซงแบงองคประกอบออกเปน 4 ดาน ไดแก (1.1) ดานการตดตอสมพนธ (Connections) (1.2) ดานความรกในงาน (Love of the work) (1.3) ดานความส าเรจในงาน (Work achievement) (1.4) ดานการเปนทยอมรบ (Recognition)

117

3.2.5.3 ตวแปรสอ (Mediating Variable) ไดแก (1) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ตามแนวคดของ ออรแกน (Organ, 1991) ซงแบงองคประกอบออกเปน 5 ดาน ไดแก (1.1) พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) (1.2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) (1.3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) (1.4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) (1.5) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) 3.3 เครองมอทใชในการวจย การวจยครงนใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ซงแบงออกเปน 5 สวน ดงน สวนท 1 แบบสอบถามลกษณะสวนบคคล ไดแก อาย อายงาน ระดบการศกษา ระดบรายได และสถานภาพสมรส ซงเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนเอง สวนท 2 แบบสอบถามความผกพนตอองคการ ผวจยใชแบบสอบถามของ นภส จตตธรภาพ (2554) ตามแนวคดของ อลเลนและเมเยอร (Allen & Mayer, 1990) มองคประกอบ 3 ดาน ไดแก ความผกพนดานจตใจ ความผกพนดานการคงอย และความผกพนดานบรรทดฐาน สวนท 3 แบบสอบถามบคลกภาพหาองคประกอบ ผวจยใชแบบสอบถามของ กฤตกา หลอวฒนวงศ (2547) ซงแปลมาจากแบบทดสอบบคลกภาพหาองคประกอบทเรยกวา NEO Five-Factor Inventor (NEO-FFI) ของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1992) มองคประกอบ 5 ดาน ไดแก บคลกภาพแบบหวนไหว บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านก สวนท 4 แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ผวจยใชแบบสอบถามของ ปนปทมา ครฑพนธ (2550) ตามแนวคดของ ออรแกน (Organ, 1991) มองคประกอบ 5 ดาน ไดแก พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ พฤตกรรมการค านงถงผอน พฤตกรรมการอดทนอดกลน พฤตกรรมการใหความรวมมอ และพฤตกรรมการส านกในหนาท สวนท 5 แบบสอบถามความสขในการท างาน ผวจยใชแบบสอบถามของ พรรณภา สบสข (2548) ตามแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003) มองคประกอบ 4 ดาน ไดแก ดานการตดตอสมพนธ ดานความรกในงาน ดานความส าเรจในงาน และดานการเปนทยอมรบ

118

3.4 การสรางและพฒนาแบบสอบถาม

3.4.1 แบบสอบถามความผกพนตอองคการ

3.4.1.1 ผวจยพฒนาและปรบปรงขอค าถามวดความผกพนตอองคการของ

นภส จตตธรภาพ (2554) ตามแนวคดของ อลเลนและเมเยอร (Allen & Mayer, 1990) ซงประกอบดวยขอค าถามทงหมด 24 ขอ เปนขอค าถามเชงบวก 16 ขอ และขอค าถามเชงลบ 8 ขอ ตามตารางท 3.2

ตารางท 3.2 แสดงจ านวนขอค าถามเชงบวกและเชงลบของแบบสอบถามความผกพนตอองคการ

โดยก าหนดลกษณะของแบบสอบถามเปนมาตรวดการประมาณคาแบบลเครต (Likert Scale) แบงเปน 5 ระดบ ใหผตอบแบบสอบถามเลอกตอบตามความเหน ดงตารางท 3.3

ความผกพนตอองคการ จ านวน (ขอ)

ขอค าถาม เชงบวก เชงลบ

1. ความผกพนดานจตใจ 8 1, 2, 3, 7 4, 5, 6, 8 2. ความผกพนดานการคงอย 8 10, 11, 12, 13, 14,

15, 16 9

3. ความผกพนดานบรรทดฐาน 8 17, 20, 22, 23, 24, 18, 19, 21,

119

ตารางท 3.3

แสดงระดบความคดเหนและระดบคะแนนของแบบสอบถามความผกพนตอองคการ

การแปลผลคะแนนความผกพนตอองคการ ท าไดโดยการหาคาเฉลยของคะแนนรวมจากค าถามทกขอ ซงแบงความผกพนตอองคการ ออกเปน 3 ระดบ ตามความกวางของ อนตรภาคชน จากสตร

อนตรภาคชน พสย

จ านวนชน

คะแนนสงสด — คะแนนต าสด

จ านวนชน

. ซงสามารถแบงระดบคะแนนเฉลย ไดดงตารางท 3.4

ระดบความคดเหน ระดบคะแนน

ขอค าถามเชงบวก ขอค าถามเชงลบ เหนดวยมากทสด 5 1 เหนดวยมาก 4 2 เหนดวยปานกลาง 3 3 เหนดวยนอย 2 4 เหนดวยนอยทสด 1 5

120

ตารางท 3.4 แสดงการแปลผลของระดบคะแนนเฉลยของแบบสอบถามความผกพนตอองคการ

คะแนนเฉลย ความผกพนตอองคการ 4.21 – 5.00

ระดบสง 3.41 – 4.20 2.61 – 3.40 ระดบปานกลาง 1.81 – 2.60

ระดบต า 1.00 – 1.80

จากหลกเกณฑขางตนในการศกษาครงนสามารถแบงความผกพนตอองคการ เปน 3 ระดบ ดงน - คาเฉลย 3.41 – 5.00 คะแนน หมายถง ผตอบแบบสอบถามม

ความผกพนตอองคการ ในระดบสง

- คาเฉลย 2.61 – 3.40 คะแนน หมายถง ผตอบแบบสอบถามม

ความผกพนตอองคการ ในระดบปานกลาง

- คาเฉลย 1.00 – 2.60 คะแนน หมายถง ผตอบแบบสอบถามม

ความผกพนตอองคการ ในระดบต า

น าคะแนนเฉลยของผตอบแบบสอบถามแตละกลมมาเปรยบเทยบชวงคาเฉลยเพออธบายวา กลมตวอยางดงกลาวมความผกพนตอองคการ อยในระดบสง ปานกลาง หรอต า 3.4.1.2 น าขอค าถามความผกพนตอองคการ ไปทดสอบความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) ตามสตรของ ลอวช (Lawshe, 1975, pp. 563-575) โดยใหผเชยวชาญพจารณาความสอดคลองระหวางขอค าถามกบจดมงหมายทตองการวด จ านวน 8 คน และใชวธการค านวณคาดชนความสอดคลอง (Indexes of Item-Objective Congruence; IOC) ในการพจารณาขอค าถามทผานเกณฑ คอ ขอค าถามนนจะตองมคาดชนความสอดคลองไมต ากวา .78 (บญใจ ศรสถตยนรากร, 2555, หนา 122) 3.4.1.3 น าแบบสอบถามไปทดลองกอนใชจรง (Pretest) กบพยาบาลทใกลเคยงกบกลมตวอยาง จ านวน 60 คน แลวน ามาตรวจสอบคณภาพโดย (1) วเคราะหรายขอ (Item Analysis) หาคาอ านาจจ าแนก โดยจดกลมผลการตอบแบบสอบถามเปนกลมสง (25%) และกลมต า (25%) และน าผลทไดของทงสองกลมมาหา

121

คาอ านาจจ าแนก โดยใชวธการทดสอบทางสถต (t-test) แลวคดเลอกเฉพาะขอค าถามทมคาอ านาจจ าแนกมากกวาหรอเทากบ 1.75 เพราะถอเปนขอค าถามทมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (2) น าแบบแบบสอบถามทมคาอ านาจจ าแนกผานเกณฑมาหาคาความเชอมน (Reliability) ดวยการวดคาคงทภายใน (Internal Consistency) โดยใชคาสมประสทธอลฟา (Coefficient Alpha) ซงแบบสอบถามทยอมรบไดควรมคาความเชอมนไมนอยกวา .75 (ธานนทร ศลปจาร, 2553, หนา 211) 3.4.1.4 แบบสอบถามความผกพนตอองคการ มทงหมด 24 ขอ มคาความเชอมน (Reliability) เทากบ .932 พบวา คาความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) คาอ านาจจ าแนก (Discrimination Power) และคาความเชอมน (Reliability) ของค าถามทกขอผานเกณฑทก าหนด (ดภาคผนวก ง หนา 246) 3.4.2 แบบสอบถามบคลกภาพหาองคประกอบ

3.4.2.1 เนองจากในงานวจยครงน ผวจยใชแบบสอบวดบคลกภาพห าองคประกอบทไดรบการแปลโดย กฤตกา หลอวฒนวงศ (2547) ของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1992) จ านวน 60 ขอ ซงไดทดสอบคณภาพของแบบสอบวดแลว พบวา มคาความเชอมนทสง โดยคาความเชอมนทสามารถยอมรบไดตองมคาไมต ากวา .65 ดงตารางท 3.5

ตารางท 3.5

แสดงคาความเชอมนของแบบสอบถามบคลกภาพหาองคประกอบ

บคลกภาพหาองคประกอบ คาความเชอมน ครงท 1 คาความเชอมน ครงท 2 บคลกภาพแบบหวนไหว .75 .80 บคลกภาพแบบแสดงตว .82 .82 บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ .54 .62 บคลกภาพแบบประนประนอม .79 .76 บคลกภาพแบบมจตส านก .82 .89

รวมทกดาน .89 .92

122

ดงนน ผวจยจงน าแบบทดสอบบคลกภาพหาองคประกอบของ กฤตกา หลอวฒนวงศ มาใชในการวจยครงน โดยไมท าการทดสอบใหมอกครง เพราะถอวาแบบสอบวดดงกลาวเปนเครองมอทมมาตรฐานแลว ซงประกอบดวยขอค าถามจ านวน 60 ขอ โดยแบงเปนขอค าถามเชงบวก จ านวน 33 ขอ และขอค าถามเชงลบ จ านวน 27 ขอ ดงตารางท 3.6

ตารางท 3.6

แสดงจ านวนขอค าถามเชงบวกและเชงลบของแบบสอบถามบคลกภาพหาองคประกอบ

โดยก าหนดลกษณะของแบบสอบถามเปนมาตรวดการประมาณคาแบบลเครต (Likert Scale) แบงเปน 5 ระดบ ใหผตอบแบบสอบถามเลอกตอบตามความเหน ดงตารางท 3.7

บคลกภาพหาองคประกอบ จ านวน (ขอ)

ขอค าถาม เชงบวก เชงลบ

1. บคลกภาพแบบหวนไหว 12 2, 3, 5, 6, 8, 9, 11, 12 1, 4, 7, 10 2. บคลกภาพแบบแสดงตว 12 13, 14, 16, 17, 19,

20, 22, 23 15, 18, 21, 24

3. บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ 12 27, 30, 33, 35, 36 25, 26, 28, 29, 31, 32, 34

4. บคลกภาพแบบประนประนอม 12 37, 40, 43, 46 38, 39, 41, 42, 44, 45, 47, 48

5. บคลกภาพแบบมจตส านก 12 49, 50, 52, 53, 55, 56, 58, 60

51, 54, 57, 59

123

ตารางท 3.7

แสดงระดบความคดเหนและระดบคะแนนของแบบสอบถามบคลกภาพหาองคประกอบ

การแปลผลคะแนนองคประกอบบคลกภาพ ท าไดโดยการหาคาเฉลยของคะแนนรวมจากค าถามทกขอ ซงแบงองคประกอบบคลกภาพ ออกเปน 3 ระดบ ตามความกวางของอนตรภาคชน จากสตร

อนตรภาคชน พสย

จ านวนชน

คะแนนสงสด — คะแนนต าสด

จ านวนชน

. ซงสามารถแบงระดบคะแนนเฉลย ไดดงตารางท 3.8

ระดบความคดเหน ระดบคะแนน

ขอค าถามเชงบวก ขอค าถามเชงลบ เหนดวยมากทสด 5 1 เหนดวยมาก 4 2 เหนดวยปานกลาง 3 3 เหนดวยนอย 2 4 เหนดวยนอยทสด 1 5

124

ตารางท 3.8 แสดงการแปลผลของระดบคะแนนเฉลยของแบบสอบถามบคลกภาพหาองคประกอบ

คะแนนเฉลย องคประกอบบคลกภาพ 4.21 – 5.00

ระดบสง 3.41 – 4.20 2.61 – 3.40 ระดบปานกลาง 1.81 – 2.60

ระดบต า 1.00 – 1.80

จากหลกเกณฑขางตนในการศกษาครงนสามารถแบงองคประกอบบคลกภาพ เปน 3 ระดบ ดงน - คาเฉลย 3.41 – 5.00 คะแนน หมายถง ผตอบแบบสอบถามม

องคประกอบบคลกภาพในระดบสง - คาเฉลย 2.61 – 3.40 คะแนน หมายถง ผตอบแบบสอบถามม

องคประกอบบคลกภาพในระดบปานกลาง - คาเฉลย 1.00 – 2.60 คะแนน หมายถง ผตอบแบบสอบถามม

องคประกอบบคลกภาพในระดบต า

น าคะแนนเฉลยของผตอบแบบสอบถามแตละกลมมาเปรยบเทยบชวงคาเฉลยเพออธบายวา กลมตวอยางดงกลาวมองคประกอบบคลกภาพอยในระดบสง ปานกลาง หรอต า

3.4.3 แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

3.4.3.1 ผวจยพฒนาและปรบปรงขอค าถามวดพฤตกรรมการเปนสมาชกท

ดขององคการ ผวจยใชแบบสอบถามของ ปนปทมา ครฑพนธ (2550) ตามแนวคดของ ออรแกน (Organ, 1991) ซงประกอบดวยขอค าถามจ านวน 38 ขอ โดยแบงเปนขอค าถามเชงบวก จ านวน 23 ขอ และขอค าถามเชงลบ จ านวน 15 ขอ ดงตารางท 3.9

125

ตารางท 3.9 แสดงจ านวนขอค าถามเชงบวกและเชงลบของแบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ จ านวน (ขอ)

ขอค าถาม เชงบวก เชงลบ

1. พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ 8 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8 6 2. พฤตกรรมการค านงถงผอน 8 9, 10, 12 11, 13, 14, 15, 16 3. พฤตกรรมการอดทนอดกลน 7 17, 18, 21 19, 20, 22, 23 4. พฤตกรรมการส านกในหนาท 8 24, 26, 27, 29, 30, 31 25, 28 5. พฤตกรรมการใหความรวมมอ 7 32, 33, 35, 38 34, 36, 37

โดยก าหนดลกษณะของแบบสอบถามเปนมาตรวดการประมาณคาแบบลเครต (Likert Scale) แบงเปน 5 ระดบ ใหผตอบแบบสอบถามเลอกตอบตามความเหน ดงตารางท 3.10 ตารางท 3.10 แสดงระดบความคดเหนและระดบคะแนนของแบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

การแปลผลคะแนนพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ท าไดโดยการหาคาเฉลยของคะแนนรวมจากค าถามทกขอ ซงแบงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ออกเปน 3 ระดบ ตามความกวางของอนตรภาคชน จากสตร

ระดบความคดเหน ระดบคะแนน

ขอค าถามเชงบวก ขอค าถามเชงลบ เหนดวยมากทสด 5 1 เหนดวยมาก 4 2 เหนดวยปานกลาง 3 3 เหนดวยนอย 2 4 เหนดวยนอยทสด 1 5

126

อนตรภาคชน พสย

จ านวนชน

คะแนนสงสด — คะแนนต าสด

จ านวนชน

. ซงสามารถแบงระดบคะแนนเฉลย ไดดงตารางท 3.11 ตารางท 3.11 แสดงการแปลผลของระดบคะแนนเฉลยของแบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

คะแนนเฉลย พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 4.21 – 5.00

ระดบสง 3.41 – 4.20 2.61 – 3.40 ระดบปานกลาง 1.81 – 2.60

ระดบต า 1.00 – 1.80

จากหลกเกณฑขางตนในการศกษาครงนสามารถแบงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เปน 3 ระดบ ดงน - คาเฉลย 3.41 – 5.00 คะแนน หมายถง ผตอบแบบสอบถามม

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ในระดบสง - คาเฉลย 2.61 – 3.40 คะแนน หมายถง ผตอบแบบสอบถามม

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ในระดบปานกลาง - คาเฉลย 1.00 – 2.60 คะแนน หมายถง ผตอบแบบสอบถามม

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ในระดบต า

127

น าคะแนนเฉลยของผตอบแบบสอบถามแตละกลมมาเปรยบเทยบชวงคาเฉลยเพออธบายวา กลมตวอยางดงกลาวมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ อยในระดบสง ปานกลาง หรอต า 3.4.3.2 น าขอค าถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ไปทดสอบความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) ตามสตรของ ลอวช (Lawshe, 1975, pp. 563-575) โดยใหผเชยวชาญพจารณาความสอดคลองระหวางขอค าถามกบจดมงหมายทตองการวด จ านวน 8 คน และใชวธการค านวณคาดชนความสอดคลอง ( Indexes of Item-Objective Congruence; IOC) ในการพจารณาขอค าถามทผานเกณฑ คอขอค าถามนนจะตองมคาดชนความสอดคลองไมต ากวา .78 (บญใจ ศรสถตยนรากร, 2555, หนา 122) 3.4.3.3 น าแบบสอบถามไปทดลองกอนใชจรง (Pretest) กบพยาบาลทใกลเคยงกบกลมตวอยาง จ านวน 60 คน แลวน ามาตรวจสอบคณภาพโดย

(1) วเคราะหรายขอ (Item Analysis) หาคาอ านาจจ าแนก โดยจดกลมผลการตอบแบบสอบถามเปนกลมสง (25%) และกลมต า (25%) และน าผลทไดของทงสองกลมมาหาคาอ านาจจ าแนก โดยใชวธการทดสอบทางสถต (t-test) แลวคดเลอกเฉพาะขอค าถามทมคาอ านาจจ าแนกมากกวาหรอเทากบ 1.75 เพราะถอเปนขอค าถามทมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

(2) น าแบบแบบสอบถามทมคาอ านาจจ าแนกผานเกณฑมาหา คาความเชอมน (Reliability) ดวยการวดคาคงทภายใน (Internal Consistency) โดยใชคาสมประสทธอลฟา (Coefficient Alpha) ซงแบบสอบถามทยอมรบไดควรมคาความเชอมนไมนอยกวา .75 (ธานนทร ศลปจาร, 2553, หนา 211) 3.4.3.4 แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ มทงหมด 38 ขอ มคาความเชอมน (Reliability) เทากบ .933 พบวา คาความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) คาอ านาจจ าแนก (Discrimination Power) และคาความเชอมน (Reliability) ของค าถามทกขอผานเกณฑทก าหนด (ดภาคผนวก ง หนา 249)

3.4.4 แบบสอบถามความสขในการท างาน

3.4.4.1 ผวจยพฒนาและปรบปรงขอค าถามวดความสขในการท างานจากแบบสอบถามของ พรรณภา สบสข (2548) ตามแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003) ซงประกอบดวยขอค าถาม จ านวน 40 ขอ โดยแบงเปนขอค าถามเชงบวก จ านวน 35 ขอ และขอค าถาม

128

เชงลบ จ านวน 5 ขอ ดงตารางท 3.12

ตารางท 3.12 แสดงจ านวนขอค าถามเชงบวกและเชงลบของแบบสอบถามความสขในการท างาน

ความสขในการท างาน จ านวน (ขอ)

ขอค าถาม เชงบวก เชงลบ

1. ดานการตดตอสมพนธ 10 1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 10 6, 8 2. ดานความรกในงาน 10 11, 12, 14, 15, 16,

17, 18, 20 13, 19

3. ดานความส าเรจในงาน 10 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 29, 30,

28

4. ดานการเปนทยอมรบ 10 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40

-

โดยก าหนดลกษณะของแบบสอบถามเปนมาตรวดการประมาณคาแบบลเครต (Likert Scale) แบงเปน 5 ระดบ ใหผตอบแบบสอบถามเลอกตอบตามความเหน ดงตารางท 3.13

ตารางท 3.13 แสดงระดบความคดเหนและระดบคะแนนของแบบสอบถามความสขในการท างาน

ระดบความคดเหน ระดบคะแนน

ขอค าถามเชงบวก ขอค าถามเชงลบ เหนดวยมากทสด 5 1 เหนดวยมาก 4 2 เหนดวยปานกลาง 3 3 เหนดวยนอย 2 4 เหนดวยนอยทสด 1 5

การแปลผลคะแนนความสขในการท างาน ท าไดโดยการหาคาเฉลยของคะแนนรวมจากค าถามทกขอ ซงแบงความสขในการท างานออกเปน 3 ระดบ ตามความกวางของอนตรภาคชน จากสตร

129

อนตรภาคชน พสย

จ านวนชน

คะแนนสงสด — คะแนนต าสด

จ านวนชน

. ซงสามารถแบงระดบคะแนนเฉลย ไดดงตารางท 3.14 ตารางท 3.14 แสดงการแปลผลของระดบคะแนนเฉลยของแบบสอบถามความสขในการท างาน

จากหลกเกณฑขางตนในการศกษาครงนสามารถแบงความสขในการท างานเปน 3 ระดบ ดงน - คาเฉลย 3.41 – 5.00 คะแนน หมายถง ผตอบแบบสอบถามม

ความสขในการท างาน ในระดบสง

- คาเฉลย 2.61 – 3.40 คะแนน หมายถง ผตอบแบบสอบถามม

ความสขในการท างาน ในระดบปานกลาง

- คาเฉลย 1.00 – 2.60 คะแนน หมายถง ผตอบแบบสอบถามม

ความสขในการท างาน ในระดบต า

คะแนนเฉลย พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 4.21 – 5.00

ระดบสง 3.41 – 4.20 2.61 – 3.40 ระดบปานกลาง 1.81 – 2.60

ระดบต า 1.00 – 1.80

130

น าคะแนนเฉลยของผตอบแบบสอบถามแตละกลมมาเปรยบเทยบชวงคาเฉลยเพออธบายวา กลมตวอยางดงกลาวมความสขในการท างานอยในระดบสง ปานกลาง หรอต า 3.4.4.2 น าขอค าถามความสขในการท างานไปทดสอบความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) ตามสตรของ ลอวช (Lawshe, 1975, pp. 563-575) โดยใหผเชยวชาญพจารณาความสอดคลองระหวางขอค าถามกบจดมงหมายทตองการวด จ านวน 5 คน และใชวธการค านวณคาดชนความสอดคลอง (Indexes of Item-Objective Congruence; IOC) ในการพจารณาขอค าถามทผานเกณฑ คอขอค าถามนนจะตองมคาดชนความสอดคลองไมต ากวา .78 (บญใจ ศรสถตยนรากร, 2555, หนา 122) 3.4.4.3 น าแบบสอบถามไปทดลองกอนใชจรง (Pretest) กบพยาบาลทใกลเคยงกบกลมตวอยาง จ านวน 60 คน แลวน ามาตรวจสอบคณภาพโดย (1) วเคราะหรายขอ (Item Analysis) หาคาอ านาจจ าแนก โดยจดกลมผลการตอบแบบสอบถามเปนกลมสง (25%) และกลมต า (25%) และน าผลทไดของทงสองกลมมาหาคาอ านาจจ าแนก โดยใชวธการทดสอบทางสถต (t-test) แลวคดเลอกเฉพาะขอค าถามทมคาอ านาจจ าแนกมากกวาหรอเทากบ 1.75 เพราะถอเปนขอค าถามทมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (2) น าแบบแบบสอบถามทมคาอ านาจจ าแนกผานเกณฑมาหาคาความเชอมน (Reliability)ดวยการวดคาคงทภายใน (Internal Consistency) โดยใชคาสมประสทธอลฟา (Coefficient Alpha) ซงแบบสอบถามทยอมรบไดควรมคาความเชอมนไมนอยกวา .75 (ธานนทร ศลปจาร, 2553, หนา 211) 3.4.4.4 แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ มทงหมด 40 ขอ มคาความเชอมน (Reliability) เทากบ .952 พบวา คาความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) คาอ านาจจ าแนก (Discrimination Power) และคาความเชอมน (Reliability) ของค าถามทกขอผานเกณฑทก าหนด (ดภาคผนวก ง หนา 254) เพอเปนการปองกนไมใหผตอบแบบสอบถามเกดความล าเอยง (Bias) ในการตอบค าถาม ผวจยจงน าขอค าถามของแบบสอบถามแตละสวน มาเรยงสลบขอค าถามโดยไมระบหวขอ หรอประเดนทตองการวด

131

3.5 การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดท าการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอน ดงน (1) สงจดหมายขออนญาตผอ านวยการโรงพยาบาล หวหนาฝายการพยาบาล

เพอขออนญาตเขาเกบขอมลกบกลมตวอยางทไดรบการสม จากหนวยงาน จ านวน 11 หนวยงาน

(2) สงแบบสอบถามไปยงหนวยงานจ านวน 11 หนวยงาน เพอใหชวย

ด าเนนการแจกแบบสอบถามใหกบกลมตวอยาง และผวจยไปรบแบบสอบถามคนดวยตนเอง

(3) ผ วจยตรวจสอบความเรยบรอยของแบบสอบถามท ไดกลบคนมา แบบสอบถามทสมบรณจะน าไปตรวจตามเกณฑทก าหนดไว เพอท าการวเคราะหขอมลตอไป 3.6 การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลในการวจยครงนเปนการวเคราะหโดยใชโปรแกรมส าเรจรปส าหรบการวจยทางสงคมศาสตร ซงสถตทผวจยใชในการวเคราะหขอมลมดงน (1) วเคราะหขอมลสวนบคคล โดยใชคาความถ (Frequency) และรอยละ (Percent) (2) วเคราะหขอมลความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และความสขในการท างาน โดยใชคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

(3) ทดสอบสมมตฐานการวจยท 1 – 3 โดยใชคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient โดยใช t-test (4) ทดสอบสมมตฐานการวจยท 4 – 5 ตามขนตอนดงน (4 . 1 ) ว เ คราะห การถดถอย ( Regression Analysis) และหาค าสมประสทธการถดถอย (Regression Coefficient) จากสมการการถดถอย 3 สมการ ไดแก

สมการท 1: M = aX + e1 สมการท 2: Y = cX + e2

สมการท 3 : Y = c X + bM + e3 เมอ X คอ (ตวแปรตน) ไดแก ในสมมตฐานท 4 คอ ความผกพนกบองคการ ในสมมตฐานท 5 คอ บคลกภาพหาองคประกอบ

132

M คอ (ตวแปรสอ) คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ Y คอ (ตวแปรตาม) คอ ความสขในการท างาน a คอ คาสมประสทธการถดถอยของตวแปรตน (X) จากการ

วเคราะหระหวางตวแปรตน (X) ไปสตวแปรสอ (M) b คอ คาสมประสทธการถดถอยของตวแปรสอ (M) จากการ

วเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางตวแปรตน (X) และตวแปรสอ (M) ไปสตวแปรตาม (Y)

c คอ คาสมประสทธการถดถอยของตวแปรตน (X) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางตวแปรตน (X) ไปสตวแปรตาม (Y)

c คอ คาสมประสทธการถดถอยของตวแปรตน (X) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางตวแปรตน (X) และตวแปรสอ (M) ไปสตวแปรตาม (Y)

e1 คอ คาคงทของตวแปรสอ (M) เมอตวแปรตน (X) มคาเปนศนย e2 คอ คาคงทของตวแปรตาม (Y) เมอตวแปรตน (X) มคาเปนศนย e3 คอ คาคงทของตวแปรตาม (Y) เมอตวแปรตน (X) และตวแปรสอ

(M) มคาเปนศนย (4.2) ทดสอบตวแปรสอตามแนวคดของ บารอน และเคนน (Baron & Kenny, 1986) ดวย 4 ขนตอน ไดแก

ขนท 1 ตรวจสอบการสงผลโดยรวม (Total Effect) โดยการหาคา c ดวยสมการถดถอย โดยใหตวแปรตาม (Y) เปนตวแปรเกณฑ และใหตวแปรตน (X) เปนตวแปรท านาย

ขนท 2 หาคา a ดวยสมการถดถอย โดยใหตวแปรสอ (M) เปนตวแปรเกณฑ และใหตวแปรตน (X) เปนตวแปรท านาย

ขนท 3 หาคา b โดยการทดสอบการสงผลของตวแปรสอ (M) ไปยงตวแปรตาม (Y) ดวยสมการถดถอย โดยใหตวแปรตาม (Y) เปนตวแปรเกณฑ ใหตวแปรตน (X) และตวแปรสอ (M) เปนตวแปรท านาย โดยการควบคมตวแปรตน (X) เพอแสดงผลทตวสอ (M) มตอตวแปรตาม (Y)

ขนท 4 หาคา c (Direct Effect) โดยการทดสอบวา ตวแปรสอ (M) เปนตวแปรสอระหวางตวแปรตน (X) กบตวแปรตาม (Y) เมอควบคมตวแปรสอ (M) หากตวแปรสอ (M) สงผลสอดแทรกตอตวแปรตาม (Y) อยางสมบรณ จะท าใหเสนทางระหวางตวแปรตน (X)

ไปสตวแปรตาม (Y) มคาเปน 0 (c = 0)

133

การทดสอบตวแปรสอตามแนวคดของ บารอน และเคนน (Baron & Kenny, 1986) โดยตวแปร M ททดสอบจะเปนตวแปรสอของตวแปรตน X ไปสตวแปรตาม Y เมอ (4.2.1) คาสมประสทธการถดถอย a, b และ c ตองมคา p-value นอยกวาคาระดบนยส าคญ .05 โดย - a ตองมคา p-value นอยกวาคาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .05 หมายถง ตองมการสงผลระหวางตวแปรตน X ไปสตวแปร M (ดงแสดงในภาพท 3.2) ถาคา p-valueของ a มากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตวแปร M ททดสอบจะไมเปนตวแปรสอ - b ตองมคา p-value นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .05 หมายถง ตองมการสงผลระหวางตวแปร M ไปสตวแปรตาม Y เมอควบคมตวแปรตน X (ดงแสดงในภาพท 3.2) ถาคาp-value ของ b มากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตวแปร M ททดสอบจะไมเปนตวแปรสอ - c ตองมคา p-value นอยกวาระดบนยส าคญ .05 หมายถง ตองมการสงผลระหวางตวแปรตน X ไปสตวแปรตาม Y (ดงแสดงในภาพท 3.1) ถาคา p-value ของ c มากกวาคาระดบนยส าคญ .05 ตวแปร M ททดสอบจะไมเปนตวแปรสอ

ภาพท 3.1 ภาพท 3.1 แสดงการสงผลโดยรวมระหวางตวแปรตน X ไปสตวแปรตาม Y (Total Effect หรอ c)

X

c Y

134

ภาพท 3.2 แสดงการสงผลทางตรงระหวางตวแปรตน X ไปสตวแปรตาม Y (Direct Effect หรอ c ) และการสงผลทางออมของตวแปรตน X ผานตวแปรสอ M ไปสตวแปรตาม Y (Indirect Effect หรอ a*b) จากภาพท 3.1 แสดงการสงผลโดยรวมระหวางตวแปรตน (X) ไปสตวแปรตาม (Y) (คา c) และภาพท 3.2 แสดงการสงผลทางตรงระหวางตวแปรตน (X) ไปสตวแปรตาม

(Y) (คา c ) และการสงผลทางออมของตวแปรตน (X) ผานตวแปรสอ (M) ไปสตวแปรตาม (Y) (คา a*b) ซงผลโดยรวมมคาเทากบผลทางตรงรวมกบผลทางออม ดงแสดงในสมการ

ผลโดยรวม (c) = ผลทางตรง (c ) + ผลทางออม (a*b)

จากภาพท 3.1 และ 3.2 เพอทราบวาตวแปร M เปนตวแปรสอหรอไม สามารถอธบายผลการวจยจากคานยส าคญทางสถตของ a, b และ c ได 5 กรณ ดงน

กรณท 1 กรณท a มนยส าคญทางสถต แต b และ c ไมมนยส าคญทางสถต แสดงวาตวแปรตน X มความสมพนธกบตวแปร M ททดสอบการเปนสอ แตไมสงผลผานตวแปร M ไปสตวแปรตาม Y และตวแปรตน X ไมสงผลไปสตวแปรตาม Y ดงนน ตวแปร M จงไมใชตวแปรสอ กรณท 2 กรณทคา a และ c มนยส าคญทางสถต แต b ไมมนยส าคญทางสถต แสดงวาตวแปรตน X มความสมพนธกบตวแปร 2 ตว คอ ตวแปร M และตวแปร Y แตไมสงผลผานตวแปร M ททดสอบการเปนสอไปสตวแปรตาม Y ดงนน ตวแปร M จงไมใชตวแปรสอ

M

c′

a b

X Y

135

กรณท 3 กรณท b มนยส าคญทางสถต แต a และ c ไมมนยส าคญทางสถต แสดงวาตวแปรตน X ไมมความสมพนธกบตวแปร M และไมมความสมพนธกบตวแปรตาม Y มเพยงตวแปร M ทมความสมพนธกบตวแปรตาม Y ดงนน ตวแปร M จงไมใชตวแปรสอ

กรณท 4 กรณท b และ c มนยส าคญทางสถต แต a ไมมนยส าคญทางสถต แสดงวาตวแปรตน X และตวแปร M ททดสอบ มความสมพนธกบตวแปรตาม Y แตตวแปรตน X ไมมผลสงผลตวแปร M ไปสตวแปร Y ดงนน ตวแปร M จงไมใชตวแปรสอ กรณท 5 กรณท c มนยส าคญทางสถต แต a และ b ไมมนยส าคญ

ทางสถต จากสมการ c = c + a*b แสดงวาตวแปรตน X สงผลโดยตรงตอตวแปรตาม Y โดยไมผานตวแปร M จงไมใชตวแปรสอ (4.2.2) เมอพบวา a, b และ c มนยส าคญทางสถต ใหทดสอบ

การเปนตวแปรสอสมบรณหรอตวแปรสอบางสวน จากคาสมประสทธการถดถอย c ดงน

- ถาคาสมประสทธการถดถอย c ไมมนยส าคญทางสถต (c ≈ a*b) แสดงวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอสมบรณ คอ ตวแปรตน X ตองสงผลทางออมผานตวแปรสอ M ไปสตวแปรตาม Y ทงหมด โดยมการสงผลโดยตรงระหวางตวแปรตน X ไปสตวแปรตาม Y

- ถาคาสมประสทธการถดถอย c มนยส าคญทางสถต (c = c + a*b) แสดงวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอบางสวน คอ ตวแปรตน X สงผลทางออมผานตวแปรสอ M ไปสตวแปรตาม Y บางสวน ในขณะทบางสวนสงผลโดยตรงจากตวแปรตน X ไปสตวแปรตาม Y (4.2.3) ทดสอบตวแปรสอ โดยใชสถตทดสอบ Z (Z-test) ตามวธการทดสอบของ โซเบล (Sobel, 1982) จากสตร

a

)sas(b2

b

22

a

2

โดย a และ b จากสมการท 1 และ 3 ตามล าดบ sa คอ คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของ a sb คอ คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของ b

136

โดยตวแปร M ททดสอบจะเปนตวแปรสอของตวแปรตน X ไปสตวแปรตาม Y เมอคา Z ทได มคา p-value นอยกวาคาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตวแปร M ททดสอบเปนตวแปรสอ การทดสอบสมมตฐานการวจยท 4.1 วเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) และคาสมประสทธการถดถอย (Regression Coefficient) จากสมการถดถอย 3 สมการ ไดแก สมการท 4: OCB = a1 (ACOM) + e1 สมการท 5: JAW = c1 (ACOM) + e2

สมการท 6: JAW = ć1(ACOM) + b1 (OCB) + e3

เมอ ACOM (ตวแปรตน) คอ ความผกพนตอองคการดานจตใจ (Affective Commitment)

OCB (ตวแปรสอ) คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) JAW (ตวแปรตาม) คอ ความสขในการท างาน

(Joy at Work) การทดสอบสมมตฐานการวจยท 4.2

วเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) และคาสมประสทธการถดถอย (Regression Coefficient) จากสมการถดถอย 3 สมการ ไดแก สมการท 7: OCB = a1 (CCOM) + e1 สมการท 8: JAW = c1 (CCOM) + e2 สมการท 9: JAW = ć1 (CCOM) + b1 (OCB) + e3

เมอ CCOM (ตวแปรตน) คอ ความผกพนตอองคการดานการคงอย (Continuance Commitment) OCB (ตวแปรสอ) คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) JAW (ตวแปรตาม) คอ ความสขในการท างาน (Joy at Work)

137

การทดสอบสมมตฐานการวจยท 4.3

วเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) และคาสมประสทธการถดถอย (Regression Coefficient) จากสมการถดถอย 3 สมการ ไดแก สมการท 10: OCB = a1 (NCOM) + e1 สมการท 11: JAW = c1 (NCOM) + e2 สมการท 12: JAW = ć1 (NCOM) + b1 (OCB) + e3

เมอ NCOM (ตวแปรตน) คอ ความผกพนตอองคการ (Normative Commitment)

OCB (ตวแปรสอ) คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) JAW (ตวแปรตาม) คอ ความสขในการท างาน (Joy at Work)

การทดสอบสมมตฐานการวจยท 5.1

วเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) และคาสมประสทธการถดถอย (Regression Coefficient) จากสมการถดถอย 3 สมการ ไดแก

สมการท 13: OCB = a1 (N) + e1 สมการท 14: JAW = c1 (N) + e2 สมการท 15: JAW = ć1 (N) + b1 (OCB) + e3

เมอ N (ตวแปรตน) คอ บคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) OCB (ตวแปรสอ) คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

(Organizational Citizenship Behavior) JAW (ตวแปรตาม) คอ ความสขในการท างาน

(Joy at Work)

138

การทดสอบสมมตฐานการวจยท 5.2

วเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) และคาสมประสทธการถดถอย (Regression Coefficient) จากสมการถดถอย 3 สมการ ไดแก

สมการท 16: OCB = a1 (E) + e1 สมการท 17: JAW = c1 (E) + e2 สมการท 18: JAW = ć1 (E) + b1 (OCB) + e3

เมอ E (ตวแปรตน) คอ บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion)

OCB (ตวแปรสอ) คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) JAW (ตวแปรตาม) คอ ความสขในการท างาน (Joy at Work) การทดสอบสมมตฐานการวจยท 5.3 วเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) และคาสมประสทธการถดถอย (Regression Coefficient) จากสมการถดถอย 3 สมการ ไดแก สมการท 19: OCB = a1 (O) + e1 สมการท 20: JAW = c1 (O) + e2 สมการท 21: JAW = ć1 (O) + b1 (OCB) + e3

เมอ O (ตวแปรตน) คอ บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (Openness to Experience) OCB (ตวแปรสอ) คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

(Organizational Citizenship Behavior) JAW (ตวแปรตาม) คอ ความสขในการท างาน

(Joy at Work)

139

การทดสอบสมมตฐานการวจยท 5.4 วเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) และคาสมประสทธการถดถอย (Regression Coefficient) จากสมการถดถอย 3 สมการ ไดแก สมการท 22: OCB = a1 (A) + e1

สมการท 23: JAW = c1 (A) + e2 สมการท 24: JAW = ć1 (A) + b1 (OCB) + e3

เมอ A (ตวแปรตน) คอ บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness)

OCB (ตวแปรสอ) คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior)

JAW (ตวแปรตาม) คอ ความสขในการท างาน (Joy at Work) การทดสอบสมมตฐานการวจยท 5.5 วเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) และคาสมประสทธการถดถอย (Regression Coefficient) จากสมการถดถอย 3 สมการ ไดแก

สมการท 25: OCB = a1 (C) + e1 สมการท 26: JAW = c1 (C) + e2 สมการท 27: JAW = ć1 (C) + b1 (OCB) + e3

เมอ C (ตวแปรตน) คอ บคลกภาพแบบมจตส านก (Conscientiousness) OCB (ตวแปรสอ) คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

(Organizational Citizenship Behavior) JAW (ตวแปรตาม) คอ ความสขในการท างาน

(Joy at Work)

140

ตารางท 3.15 แสดงการสรปสมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ

สมมตฐาน สถตทใชในการทดสอบ สมมตฐานการวจยท 1 ความผกพนตอองคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : ความผกพนตอองคการโดยรวม ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : ความผกพนตอองคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient) สมมตฐานการวจยท 1.1 ความผกพนตอองคการดานจตใจ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : ความผกพนตอองคการดานจตใจ ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : ความผกพนตอองคการดานจตใจ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient) สมมตฐานการวจยท 1.2 ความผกพนตอองคการดานการคงอย มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : ความผกพนตอองคการดานการคงอย ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : ความผกพนตอองคการดานการคงอย มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient)

141

ตารางท 3.15 (ตอ) แสดงการสรปสมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ

สมมตฐาน สถตทใชในการทดสอบ สมมตฐานการวจยท 1.3 ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient) สมมตฐานการวจยท 2 บคลกภาพหาองคประกอบ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 2.1 บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient) สมมตฐานการวจยท 2.2 บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient)

142

ตารางท 3.15 (ตอ) แสดงการสรปสมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ

สมมตฐาน สถตทใชในการทดสอบ สมมตฐานการวจยท 2.3 บคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : บคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : บคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient) สมมตฐานการวจยท 2.4 บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient) สมมตฐานการวจยท 2.5 บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient)

143

ตารางท 3.15 (ตอ) แสดงการสรปสมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ

สมมตฐาน สถตทใชในการทดสอบ สมมตฐานการวจยท 3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient) สมมตฐานการวจยท 3.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient) สมมตฐานการวจยท 3.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการค านงถงผอนมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการค านงถงผอน ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการค านงถงผอนมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient)

144

ตารางท 3.15 (ตอ) แสดงการสรปสมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ

สมมตฐาน สถตทใชในการทดสอบ สมมตฐานการวจยท 3.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมความอดทนอดกลนมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมความอดทนอดกลน ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมความอดทนอดกลนมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient) สมมตฐานการวจยท 3.4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความรวมมอมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความรวมมอมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient) สมมตฐานการวจยท 3.5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมส านกในหนาทมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมส านกในหนาท ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมส านกในหนาทมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

t-test (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient)

145

ตารางท 3.15 (ตอ) แสดงการสรปสมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ

สมมตฐาน สถตทใชในการทดสอบ สมมตฐานการวจยท 4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 4.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจกบความสขในการท างานโดยรวม

Regression Coefficient และ Z-test

สมมตฐานการวจยท 4.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานการคงอยกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานการคงอยกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานการคงอยกบความสขในการท างานโดยรวม

Regression Coefficient และ Z-test

146

ตารางท 3.15 (ตอ) แสดงการสรปสมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ

สมมตฐาน สถตทใชในการทดสอบ สมมตฐานการวจยท 4.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการกบดานบรรทดฐานความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานกบความสขในการท างานโดยรวม

Regression Coefficient และ Z-test

สมมตฐานการวจยท 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 5.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม

Regression Coefficient และ Z-test

147

ตารางท 3.15 (ตอ) แสดงการสรปสมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ

สมมตฐาน สถตทใชในการทดสอบ สมมตฐานการวจยท 5.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม

Regression Coefficient และ Z-test

สมมตฐานการวจยท 5.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างานโดยรวม

Regression Coefficient

และ Z-test

148

ตารางท 3.15 (ตอ) แสดงการสรปสมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ

สมมตฐาน สถตทใชในการทดสอบ สมมตฐานการวจยท 5.4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมกบความสขในการท างานโดยรวม

Regression Coefficient และ Z-test

สมมตฐานการวจยท 5.5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถตดงน สมมตฐานทางสถต H0 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างานโดยรวม H1 : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างานโดยรวม

Regression Coefficient

และ Z-test

149

บทท 4 ผลการวจย

การวจยเรอง “ความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ และความสขในการท างานของพยาบาล โดยมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ : กรณศกษาโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง” ศกษากบกลมตวอยางทงหมด 360 คน โดยมผลการวจยแบงออกเปน 3 สวน ดงน

4.1 ขอมลลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง 4.2 สถตเชงพรรณนาของตวแปร 4.3 การทดสอบสมมตฐานการวจย

4.1 ขอมลลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง

ขอมลลกษณะสวนบคคลทไดศกษาในการวจยครงน ไดแก อาย อายงาน ระดบการศกษา ระดบรายได และสถานภาพสมรส โดยขอมลลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยางไดแสดงตามตารางท 4.1 ดงน

ตารางท 4.1 แสดงคาจ านวนและรอยละของขอมลลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง

กลมตวอยาง จ านวน (คน) รอยละ 1. อาย

- 21 – 30 ป - 31 – 40 ป - 41 – 50 ป - 51 ปขนไป

184 93 45 38

51.1 25.8 12.5 10.6

รวม 360 100

150

ตารางท 4.1 (ตอ) แสดงคาจ านวนและรอยละของขอมลลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง(ตอ)

กลมตวอยาง จ านวน (คน) รอยละ

2. อายงาน - นอยกวา 5 ป - 5 – 10 ป - 11 – 15 ป - 16 – 20 ป - 21 ปขนไป

141 60 48 45 66

39.2 16.7 13.3 12.5 18.3

รวม 360 100

3. ระดบการศกษา - ปรญญาตร - ปรญญาโท - ปรญญาเอก

288 70 2

80.0 19.4 0.6

รวม 360 100

4. ระดบรายได - 20,000 - 25,000 บาทตอเดอน - 25,001 - 30,000 บาทตอเดอน - 30,001 - 35,000 บาทตอเดอน - 35,001 บาทขนไปตอเดอน

113 107 50 90

31.4 29.7 13.9 25.0

รวม 360 100

5. สถานภาพสมรส - โสด - สมรส - หยา/หมาย

259 93 8

72.0 25.8 2.2

รวม 360 100

151

จากตารางท 4.1 พบวา กลมตวอยาง มอาย 21-30 ป สงสด คดเปนรอยละ 51.1รองลงมา คอ มอาย 31-40 ป คดเปนรอยละ 25.8 มอาย 41-50 ป คดเปนรอยละ 12.5 และมอายมากกวา 50 ป คดเปนรอยละ 10.6 ตามล าดบ ในดานอายงาน มอายงานนอยกวา 5 ป สงสด คดเปนรอยละ 39.2 รองลงมา คอ มอายงาน 21 ปขนไป คดเปนรอยละ 18.3 มอายงาน 5-10 ป คดเปนรอยละ 16.7 มอายงาน 11-15 ป คดเปนรอยละ 13.3 และมอายงาน 16-20 ป คดเปนรอยละ 12.5ตามล าดบ สวนระดบการศกษา กลมตวอยางมการศกษาระดบปรญญาตร สงสด คดเปนรอยละ 80 รองลงมา คอ การศกษาระดบปรญญาโท คดเปนรอยละ 19.4 และการศกษาระดบปรญญาเอก คดเปนรอยละ 0.6 ตามล าดบ ระดบรายไดของกลมตวอยาง สวนใหญมระดบรายได 20,000-25,000 บาทตอเดอน คดเปนรอยละ 31.4 รองลงมา คอ มระดบรายได 25,001-30,000 บาทตอเดอน คดเปนรอยละ 29.7 มระดบรายได 35,001 บาทขนไปตอเดอน คดเปนรอยละ 25 และมระดบรายได30,001-35,000 บาทตอเดอน คดเปนรอยละ 13.9 ตามล าดบ กลมตวอยางมสถานภาพโสดเปนสวนใหญ คดเปนรอยละ 72 รองลงมา คอ สถานภาพสมรส คดเปนรอยละ 25.8 และสถานภาพหยา/หมาย คดเปนรอยละ 2.2 ตามล าดบ

4.2 สถตเชงพรรณนาของตวแปร จากขอมลการตอบแบบสอบถามของกลมตวอยาง จ านวน 360 คน สามารถสรปคาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐานของตวแปร ไดแก ความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และความสขในการท างาน ดงแสดงในตารางท 4.2 ดงน

ตารางท 4.2 แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของตวแปร (n = 360)

ตวแปร คาเฉลย (Mean)

คาเบยงเบนมาตรฐาน

(SD)

ระดบ

1. ความผกพนตอองคการ - ความผกพนดานจตใจ - ความผกพนดานการคงอย - ความผกพนดานบรรทดฐาน

3.77 3.88 3.66 3.78

0.398 0.440 0.545 0.450

สง สง สง สง

152

ตารางท 4.2 (ตอ) แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของตวแปร (n = 360)

ตวแปร คาเฉลย (Mean)

คาเบยงเบนมาตรฐาน

(SD)

ระดบ

2. บคลกภาพหาองคประกอบ - บคลกภาพแบบหวนไหว - บคลกภาพแบบแสดงตว - บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ - บคลกภาพแบบประนประนอม - บคลกภาพแบบมจตส านก

2.53 3.36 3.09 3.78 3.58

0.584 0.457 0.371 0.449 0.433

ต า

ปานกลาง ปานกลาง

สง สง

3.พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ - พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ - พฤตกรรมการค านงถงผอน - พฤตกรรมการอดทนอดกลน - พฤตกรรมการใหความรวมมอ - พฤตกรรมการส านกในหนาท

3.99 3.90 4.17 4.07 3.77 4.08

0.340 0.412 0.424 0.408 0.457 0.429

สง สง สง สง สง สง

4.ความสขในการท างาน - การตดตอสมพนธ - ความรกในงาน - ความส าเรจในงาน - การเปนทยอมรบ

3.89 4.12 3.91 3.82 3.73

0.383 0.423 0.452 0.432 0.495

สง สง สง สง สง

จากตารางท 4.2 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของตวแปร พบวา 4.2.1 ความผกพนตอองคการ มคาเฉลยในระดบสง คอ 3.77 เมอวเคราะหรายดานพบวา ความผกพนดานจตใจ มคาเฉลยสงสดและอยในระดบสง คอ 3.88 รองลงมา ไดแก ความผกพนดานบรรทดฐาน มคาเฉลยในระดบสง คอ 3.78 และความผกพนดานการคงอย มคาเฉลยอยในระดบสง คอ 3.66 ตามล าดบ 4.2.2 บคลกภาพหาองคประกอบ เมอวเคราะหรายดาน พบวา บคลกภาพแบบประนประนอม มคาเฉลยสงสดและอยในระดบสง คอ 3.78 รองลงมา ไดแก บคลกภาพแบบมจตส านก มคาเฉลยในระดบสง คอ 3.58 บคลกภาพแบบแสดงตว มคาเฉลยในระดบปานกลาง คอ

153

3.36 บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ มคาเฉลยในระดบปานกลาง คอ 3.09 และบคลกภาพแบบหวนไหว มคาเฉลยอยในระดบต า คอ 2.53 ตามล าดบ 4.2.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ มคาเฉลยในระดบสง คอ 3.99 เมอวเคราะหรายดาน พบวา ดานพฤตกรรมการค านงถงผอน มคาเฉลยสงสดและอยในระดบสง คอ 4.17 รองลงมา ไดแก ดานพฤตกรรมการส านกในหนาท มคาเฉลยในระดบสง คอ 4.08 ดานพฤตกรรมการอดทนอดกลน มคาเฉลยในระดบสง คอ 4.07 ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ มคาเฉลยในระดบสง คอ 3.90 และดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ มคาเฉลยในระดบสงคอ 3.77 ตามล าดบ

4.2.4 ความสขในการท างาน มคาเฉลยในระดบสง คอ 3.89 เมอวเคราะหรายดานพบวา ดานการตดตอสมพนธ มคาเฉลยสงสดและอยในระดบสง คอ 4.12 รองลงมา ไดแก ดานความรกในงาน มคาเฉลยในระดบสง คอ 3.91 ดานความส าเรจในงาน มคาเฉลยในระดบสง คอ 3.82 และดานการเปนทยอมรบ มคาเฉลยในระดบสง คอ 3.73 ตามล าดบ

4.3 การทดสอบสมมตฐานการวจย การทดสอบสมมตฐานการวจยก าหนดระดบการมนยส าคญทางสถต เทากบ .01 และ .05 โดยสามารถสรปผลการทดสอบสมมตฐานการวจย แสดงดงตอไปน

4.3.1 สมมตฐานการวจยท 1 ความผกพนตอองคการโดยรวม มความสมพนธกบ

ความสขในการท างานโดยรวม

โดยมสมมตฐานทางสถต H0: ความผกพนตอองคการโดยรวม ไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน โดยรวม H1: ความผกพนตอองคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 1.1 ความผกพนตอองคการดานจตใจ มความสมพนธกบความสขในการท างาน โดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: ความผกพนตอองคการดานจตใจ ไมมความสมพนธกบความสขในการท างาน

โดยรวม

154

H1: ความผกพนตอองคการดานจตใจ มความสมพนธกบความสขในการท างาน โดยรวม

สมมตฐานการวจยท 1.2 ความผกพนตอองคการดานการคงอย มความสมพนธกบความสขในการ ท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: ความผกพนตอองคการดานการคงอย ไมมความสมพนธกบความสขในการ

ท างานโดยรวม H1: ความผกพนตอองคการดานการคงอย มความสมพนธกบความสขในการท างาน

โดยรวม สมมตฐานการวจยท 1.3 ความผกพนตอองคการดานดานบรรทดฐาน มความสมพนธกบความสขใน การท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: ความผกพนตอองคการดานดานบรรทดฐาน ไมมความสมพนธกบความสขในการ

ท างานโดยรวม H1: ความผกพนตอองคการดานดานบรรทดฐาน มความสมพนธกบความสขในการ

ท างานโดยรวม จากผลการวจยสามารถเสนอผลการทดสอบสมมตฐาน ดงแสดงในตารางท 4.3 ตารางท 4.3

แสดงคาสมประสทธสหสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างาน ตวแปร ความสขในการท างานโดยรวม p-value

ความผกพนตอองคการโดยรวม

- ความผกพนดานจตใจ

- ความผกพนดานการคงอย

- ความผกพนดานบรรทดฐาน

ขนาดตวอยาง 360 คน

.598

.514

.445

.544

.000**

.000**

.000**

.000**

หมายเหต : p-value คอ Sig (2 – tailed), ** p < .01

155

จากตารางท 4.4 เปนการวเคราะหเพอทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนระหวางความผกพนตอองคการโดยรวมกบความสขในการท างานโดยรวม พบวา ความผกพนตอองคการโดยรวมกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .598 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 1 หมายความวา ความผกพนตอองคการโดยรวมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวมอยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคาความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พยาบาลทมความผกพนตอองคการสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย เมอพจารณารายดาน พบวา

ความผกพนตอองคการดานจตใจกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .514 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 1.1 หมายความวา ความผกพนตอองคการดานจตใจมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคาความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พยาบาลทมความผกพนตอองคการดานจตใจสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย ความผกพนตอองคการดานการคงอยกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .445 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 1.2 หมายความวา ความผกพนตอองคการดานการคงอยมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคาความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พยาบาลทมความผกพนตอองคการดานการคงอยสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .544 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 1.3 หมายความวา ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคาความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พยาบาลทมความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย

156

4.3.2 สมมตฐานการวจยท 2 บคลกภาพหาองคประกอบ มความสมพนธกบ

ความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 2.1 บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว มความสมพนธกบความสขในการ ท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว ไมมความสมพนธกบความสขในการ

ท างานโดยรวม H1: บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว มความสมพนธกบความสขในการ

ท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 2.2 บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว มความสมพนธกบความสขในการ ท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว ไมมความสมพนธกบความสขในการ

ท างานโดยรวม H1: บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว มความสมพนธกบความสขในการ

ท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 2.3 บคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ มความสมพนธกบ ความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: บคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ ไมมความสมพนธกบ

ความสขในการท างานโดยรวม H1: บคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ มความสมพนธกบความสข

ในการท างานโดยรวม

157

สมมตฐานการวจยท 2.4 บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม มความสมพนธกบความสข ในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม ไมมความสมพนธกบความสขใน

การท างานโดยรวม H1: บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม มความสมพนธกบความสขใน

การท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 2.5 บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก มความสมพนธกบความสขใน การท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก ไมมความสมพนธกบความสขในการ

ท างานโดยรวม H1: บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก มความสมพนธกบความสขในการ

ท างานโดยรวม จากผลการวจยสามารถเสนอผลการทดสอบสมมตฐาน ดงแสดงในตารางท 4.4 ตารางท 4.4 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างาน

ตวแปร ความสขในการท างานโดยรวม p-value บคลกภาพหาองคประกอบ

– บคลกภาพแบบหวนไหว – บคลกภาพแบบแสดงตว – บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ – บคลกภาพแบบประนประนอม – บคลกภาพแบบมจตส านก

ขนาดตวอยาง 360 คน

-.291 .485 .138 .395 .482

.000** .000** .000** .000** .000**

หมายเหต : p-value คอ Sig (2 – tailed), ** p < .01

158

จากตารางท 4.4 เปนการวเคราะหเพอทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานโดยรวม พบวา บคลกภาพแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ -.291 และ ม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 2.1 หมายความวา บคลกภาพแบบหวนไหวม ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคาความสมพนธดงกลาวมคาเปนลบ กลาวคอ พยาบาลทมบคลกภาพแบบหวนไหวต า จะมความสขในการท างานสง บคลกภาพแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .485 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 2.2 หมายความวา บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคาความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พยาบาลทมบคลกภาพแบบแสดงตวสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย

บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .138 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 2.3 หมายความวา บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคาความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พยาบาลทมบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย

บคลกภาพแบบประนประนอมกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .395 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 2.4 หมายความวา บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคาความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พยาบาลทมบคลกภาพแบบประนประนอมสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย

บคลกภาพแบบมจตส านกกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .482 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 2.5 หมายความวา บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคาความสมพนธ

159

ดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พยาบาลทมบคลกภาพแบบมจตส านกสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย

4.3.3 สมมตฐานการวจยท 3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ไมมความสมพนธกบความสข ในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขใน

การท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 3.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความ ชวยเหลอมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ

ไมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ ม

ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 3.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการค านงถงผอนม ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการค านงถงผอน ไมม

ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการค านงถงผอน ม

ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

160

สมมตฐานการวจยท 3.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการอดทนอดกลนม ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการอดทนอดกลน ไมม

ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการอดทนอดกลน ม

ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 3.4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ ไมม

ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ ม

ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 3.5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการส านกในหนาท มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการส านกในหนาท ไม

มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการส านกในหนาท ม

ความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม จากผลการวจยสามารถเสนอผลการทดสอบสมมตฐาน ดงแสดงในตารางท 4.5

161

ตารางท 4.5 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบความสขในการท างาน

ตวแปร ความสขในการท างานโดยรวม p-value พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม

- พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ - พฤตกรรมการค านงถงผอน - พฤตกรรมการอดทนอดกลน - พฤตกรรมการใหความรวมมอ

- พฤตกรรมการส านกในหนาท ขนาดตวอยาง 360 คน

.748 .673

.452

.598

.694

.552

.000** .000**

.000**

.000**

.000**

.000**

หมายเหต : p-value คอ Sig (2 – tailed), ** p < .01

จากตารางท 4.6 เปนการวเคราะหเพอทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบความสขในการท างาน พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .748 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 3 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยรวมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจากค าความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พยาบาลทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมสง จะมความสขในการท างานโดยรวมสงตามไปดวย

เมอพจารณารายดาน พบวา

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .673 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 3.1 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจาก

162

คาความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พยาบาลทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการค านงถงผอนกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .452 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 3.2 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการค านงถงผ อนมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคาความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พยาบาลทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการค านงถงผอนสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมความอดทนอดกลนกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .598 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 3.3 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมความอดทนอดกลนมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคา ความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พนกงานทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานพฤตกรรมความอดทนอดกลนสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความรวมมอกบความสขในการท างานโดยรวม มคาเทากบ .694 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 3.4 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความรวมมอมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวมอยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคาความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พนกงานทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความรวมมอสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการส านกในหนาทกบความสขในการท างานโดยรวมมคาเทากบ .552 และม p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 3.5 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการส านกในหนาทมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เนองจากคาความสมพนธดงกลาวมคาเปนบวก กลาวคอ พนกงานทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการส านกในหนาทสง จะมความสขในการท างานสงตามไปดวย

163

4.3.4 สมมตฐานการวจยท 4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม

เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการโดยรวมกบความสขในการท างานโดยรวม

โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ไมเปนตวแปรสอระหวาง

ความผกพนตอองคการโดยรวมกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความ

ผกพนตอองคการโดยรวมกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 4 เปนการศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมในการเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างานโดยรวม โดยแบงความผกพนตอองคการออกเปน 3 ดาน คอ ความผกพนตอองคการดานจตใจ ความผกพนตอองคการดานการคงอย และความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน แสดงดงตารางท 4.6 ตารางท 4.6 แสดงคาสมประสทธการถดถอย และคาสถต จากการทดสอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในการเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างาน ตวแปร a b c c คาสถต z

p-value ความผกพนตอองคการโดยรวม .480

(.000)** .679 (.000)**

.576 (.000)**

.250 (.000)**

9.837 (.000)**

– ความผกพนตอองคการ ดานจตใจ

.389 (.000)**

.739 (.000)**

.446 (.003)**

.159 (.000)**

9.204 (.000)**

– ความผกพนตอองคการ ดานการคงอย

.240 (.000)**

.763 (.000)**

.313 (.000)**

.130 (.000)**

7.349 (.000)**

– ความผกพนตอองคการ ดานบรรทดฐาน

.400 (.000)**

.721 (.000)**

.463 (.000)**

.175 (.000)**

9.482 (.000)**

หมายเหต : p-value คอ Sig ** p < .01

a คอ คาสมประสทธการถดถอยของความผกพนตอองคการโดยรวม (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางความผกพนตอองคการโดยรวม (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ)

164

b คอ คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม(ตวแปรสอ) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางความผกพนตอองคการโดยรวม (ตวแปรตน) และการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) c คอ คาสมประสทธการถดถอยของความผกพนตอองคการโดยรวม (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางความผกพนตอองคการโดยรวม (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

c คอ คาสมประสทธการถดถอยของความผกพนตอองคการโดยรวม (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางความผกพนตอองคการโดยรวม (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) จากตารางท 4.6 พบวา คา z ของความผกพนตอองคการโดยรวม มคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 4 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการโดยรวมกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต

โดยพบวา

คา a ของความผกพนตอองคการโดยรวมมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากความผกพนตอองคการโดยรวม (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) คา b ของความผกพนตอองคการโดยรวมมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) คา c ของความผกพนตอองคการโดยรวมมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากความผกพนตอองคการโดยรวม (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

นอกจากนยงพบวา คา c ของความผกพนตอองคการโดยรวมมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอบางสวนของความผกพนตอองคการโดยรวมไปสความสขในการท างานโดยรวมอยางมนยส าคญทางสถต

165

สมมตฐานการวจยท 4.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวาง ความผกพนตอองคการดานจตใจกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ไมเปนตวแปรสอระหวาง

ความผกพนตอองคการดานจตใจกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความ

ผกพนตอองคการดานจตใจกบความสขในการท างานโดยรวม

a คอ คาสมประสทธการถดถอยของความผกพนตอองคการดานจตใจ (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจ (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) b คอ คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจ (ตวแปรตน) และการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) c คอ คาสมประสทธการถดถอยของความผกพนตอองคการดานจตใจ (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจ (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

c คอ คาสมประสทธการถดถอยของความผกพนตอองคการดานจตใจ (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจ (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) จากตารางท 4.6 พบวา คา z ของความผกพนตอองคการดานจตใจ มคา p-value

เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และ

ยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 4.1 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม

เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจกบความสขในการท างานโดยรวม อยางม

นยส าคญทางสถต

โดยพบวา

166

คา a ของความผกพนตอองคการดานจตใจมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากความผกพนตอองคการดานจตใจ (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) คา b ของความผกพนตอองคการดานจตใจมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) คา c ของความผกพนตอองคการดานจตใจมคา p-value เทากบ .003 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากความผกพนตอองคการดานจตใจ (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

นอกจากนยงพบวา คา c ของความผกพนตอองคการดานจตใจมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอบางสวนของความผกพนตอองคการดานจตใจไปสความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต สมมตฐานการวจยท 4.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวาง ความผกพนตอองคการดานการคงอยกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ไมเปนตวแปรสอระหวาง

ความผกพนตอองคการดานการคงอยกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความ

ผกพนตอองคการดานการคงอยกบความสขในการท างานโดยรวม

a คอ คาสมประสทธการถดถอยของความผกพนตอองคการดานการคงอย (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางความผกพนตอองคการดานการคงอย (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) b คอ คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางความผกพนตอองคการดานการคงอย (ตวแปรตน) และการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

167

c คอ คาสมประสทธการถดถอยของความผกพนตอองคการดานการคงอย (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางความผกพนตอองคการดานการคงอย (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

c คอ คาสมประสทธการถดถอยของความผกพนตอองคการดานการคงอย (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางความผกพนตอองคการดานการคงอย (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) จากตารางท 4.6 พบวา คา z ของความผกพนตอองคการดานการคงอย มคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 4.2 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานการคงอยกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต

โดยพบวา

คา a ของความผกพนตอองคการดานการคงอยมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากความผกพนตอองคการดานการคงอย (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) คา b ของความผกพนตอองคการดานการคงอยมคา p-value เทากบ.000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) คา c ของความผกพนตอองคการดานการคงอยมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากความผกพนตอองคการดานการคงอย (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

นอกจากนยงพบวา คา c ของความผกพนตอองคการดานการคงอยมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอบางสวนของความผกพนตอองคการดานการคงอยไปสความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต

168

สมมตฐานการวจยท 4.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวาง ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ไมเปนตวแปรสอระหวาง

ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความ

ผกพนตอองคการดานบรรทดฐานกบความสขในการท างานโดยรวม

a คอ คาสมประสทธการถดถอยของความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) b คอ คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (ตวแปรตน) และการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) c คอ คาสมประสทธการถดถอยของความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

c คอ คาสมประสทธการถดถอยของความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) จากตารางท 4.6 พบวา คา z ของความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน มคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 4.3 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต

โดยพบวา

169

คา a ของความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) คา b ของความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) คา c ของความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

นอกจากนยงพบวา คา c ของความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอบางสวนของความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานไปสความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต เมอพจารณารายดาน พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอบางสวนระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจ ความผกพนตอองคการดานการคงอย และความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน ไปสความสขในการท างานโดยรวม

4.3.5 สมมตฐานการวจยท 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม

เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 5.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ไมเปนตวแปรสอระหวาง

บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวาง

บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 5.1 เปนการศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมในการเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม แสดงดงตารางท 4.7

170

ตารางท 4.7 แสดงคาสมประสทธการถดถอย และคาสถต จากการทดสอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในการเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างาน ตวแปร a b c c คาสถต z

p-value บคลกภาพแบบหวนไหว -.159

(.000)** .814 (.000)**

-.191 (.000)**

-.061 (.010)*

-5.120 (.000)**

หมายเหต : p-value คอ Sig * p < .05, ** p < .01

a คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) b คอ คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว (ตว แปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการ ท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) c คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

c คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) จากตารางท 4.7 พบวา คา z ของบคลกหาองคประกอบแบบหวนไหว มคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 5.1 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต

โดยพบวา

171

คา a ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากการบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (ตวแปรสอ) คา b ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างาน (ตวแปรตาม) คา c ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากการบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างาน (ตวแปรตาม)

นอกจากนยงพบวา คา c ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวมคา p-value เทากบ .010 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .05 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอบางสวนของบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวไปสความสขในการท างานอยางมนยส าคญทางสถต สมมตฐานการวจยท 5.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ไมเปนตวแปรสอระหวาง

บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 5.2 เปนการศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมในการเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม แสดงดงตารางท 4.8

172

ตารางท 4.8 แสดงคาสมประสทธการถดถอย และคาสถต จากการทดสอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในการเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างาน ตวแปร a b c c คาสถต z

p-value บคลกภาพแบบแสดงตว .308

(.000)** .744 (.000)**

.407 (.000)**

.177 (.000)**

7.707 (.000)**

หมายเหต : p-value คอ Sig ** p < .01

a คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) b คอ คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) c คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

c คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) จากตารางท 4.8 พบวา คา z ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว มคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 5.2 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต

โดยพบวา

173

คา a ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากการบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) คา b ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) คา c ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากการบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

นอกจากนยงพบวา คา c ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอบางสวนของบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวไปสความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต สมมตฐานการวจยท 5.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการ ท างานโดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ไมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพ

หาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างาน H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพแบบ

หาองคประกอบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างาน สมมตฐานการวจยท 5.3 เปนการศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมในการเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างานโดยรวม แสดงดงตารางท 4.9

174

ตารางท 4.9 แสดงคาสมประสทธการถดถอย และคาสถต จากการทดสอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในการเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างาน ตวแปร a b c c คาสถต z

p-value บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ .155

(.001)** .841 (.000)**

.142 (.009)**

.011 (.757)

3.191 (.001)**

หมายเหต : p-value คอ Sig ** p < .01

a คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) b คอ คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) c คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

c คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) จากตารางท 4.10 พบวา คา z ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ มคา p-value เทากบ .001 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 5.3 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต

โดยพบวา

175

คา a ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณมคา p-value เทากบ .001 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากการบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) คา b ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) คา c ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากการบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

นอกจากนยงพบวา คา c ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณมคา p-value เทากบ .757 มากกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .05 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอสมบรณของบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณไปสความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต

สมมตฐานการวจยท 5.4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมกบความสขในการท างาน โดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ไมเปนตวแปรสอระหวาง

บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวาง

บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 5.4 เปนการศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ในการเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมกบความสขในการท างานโดยรวม แสดงดงตารางท 4.10

176

ตารางท 4.10 แสดงคาสมประสทธการถดถอย และคาสถต จากการทดสอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในการเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมกบความสขในการท างาน ตวแปร a b c c คาสถต z

p-value บคลกภาพแบบประนประนอม .389

(.000)** .834 (.000)**

.337 (.000)**

.013 (.711)

9.675 (.000)**

หมายเหต : p-value คอ Sig ** p < .01

a คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) b คอ คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) จากการว เคราะหการถดถอยเชงพหระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) c คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

c คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม (ตวแปรตน) จากการว เคราะหการถดถอยเชงพหระหวางบคลกภาพ หาองคประกอบแบบประนประนอม (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) จากตารางท 4.10 พบวา คา z ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม มคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 5.4 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต

โดยพบวา

177

คา a ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากการบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) คา b ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมมคา p-value เทากบ .000นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) คา c ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมมคา p-value เทากบ .000นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากการบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

นอกจากนยงพบวา คา c ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม มคา p-value เทากบ .711 มากกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .05 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอสมบรณของบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมไปสความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต สมมตฐานการวจยท 5.5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวาง บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างาน โดยรวม โดยมสมมตฐานทางสถต H0: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ไมเปนตวแปรสอระหวาง

บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างานโดยรวม H1: พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหา

องคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 5.5 เปนการศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมในการเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างานโดยรวม แสดงดงตารางท 4.11

178

ตารางท 4.11 แสดงคาสมประสทธการถดถอย และคาสถต จากการทดสอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ในการเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างาน

ตวแปร a b c c คาสถต z p-value

บคลกภาพแบบมจตส านก .460 (.000)**

.800 (.000)**

.426 (.000)**

.057 (.134)

10.417 (.000)**

หมายเหต : p-value คอ Sig** p < .01

a คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) b คอ คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) c คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

c คอ คาสมประสทธการถดถอยของบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก (ตวแปรตน) จากการวเคราะหการถดถอยเชงพหระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก (ตวแปรตน) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) จากตารางท 4.11 พบวา คา z ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก มคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จงปฏเสธสมมตฐานทางสถตวาง (H0) และยอมรบสมมตฐานทางการวจยท 5.5 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต

โดยพบวา

179

คา a ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากการบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก (ตวแปรตน) ไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) คา b ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (ตวแปรสอ) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม) คา c ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกมคา p-value เทากบ .000 นอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หมายความวา มการสงผลจากการบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก (ตวแปรตน) ไปสความสขในการท างานโดยรวม (ตวแปรตาม)

นอกจากนยงพบวา คา c ของบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกมคา p-value เทากบ .134 มากกวาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .05 หมายความวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอสมบรณของบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกไปสความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถต

180

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง “ความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ และความสขในการท างานของพยาบาลโดยมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ : กรณศกษาโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง” โดยมวตถประสงคดงน

1. เพอศกษาระดบความผกพนตอองคการ ระดบบคลกภาพหาองคประกอบ ระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ระดบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 2. เพอศกษาความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 3. เพอศกษาความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 4. เพอศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 5. เพอศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในฐานะตวแปรสอ ของความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง 6. เพอศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในฐานะต วแปรสอ ของความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานของพยาบาล โรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง

ประชากรทใชในการศกษา คอ พยาบาลระดบปฏบตการโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง จ านวน 360 คน

เครองมอทใชในการวจย ม 5 สวน คอ (1) แบบสอบถามลกษณะสวนบคคล ผวจยสรางขนเอง จ านวน 5 ขอ (2) แบบสอบถามความผกพนตอองคการ ผวจยใชแบบสอบถามของ นภส จตตธรภาพ (2554) ตามแนวคดของ อลเลนและเมเยอร (Allen & Mayer, 1990) จ านวน 24 ขอ (3) แบบสอบถามบคลกภาพหาองคประกอบ ผวจยใชแบบสอบถามของ กฤตกา หลอวฒนวงศ (2547)

181

ซงแปลมาจากแบบทดสอบบคลกภาพหาองคประกอบทเรยกวา NEO Five-Factor Inventor (NEO-FFI) ของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1992) จ านวน 60 ขอ (4) แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ผวจยใชแบบสอบถามของ ปนปทมา ครฑพนธ (2550) ตามแนวคดของ ออรแกน (Organ, 1991) จ านวน 38 ขอ และ (5) แบบสอบถามความสขในการท างานผวจยใชแบบสอบถามของ พรรณภา สบสข (2548) ตามแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003) จ านวน 40 ขอ

การวเคราะหขอมลใชเครองคอมพวเตอรประมวลผลดวยโปรแกรมส าเรจรปส าหรบการวจยทางสงคมศาสตรเพอ (1) วเคราะหขอมลลกษณะสวนบคคล โดยใชคาความถ (Frequency) และรอยละ (Percentage) (2) วเคราะหขอมลความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และความสขในการท างาน โดยใชคาเฉลย (Mean) รอยละ (Percentage) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) (3) ทดสอบสมมตฐานการวจยท 1-3 โดยใชคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Person’s Product Moment Correlation Coefficient) และ (4) ทดสอบสมมตฐานการวจยท 4-5 โดยวเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) และทดสอบตวแปรสอ ตามแนวคดของ บารอนและเคนน (Baron & Kenny, 1986, pp. 1176-1180) จดดและเคนน (Judd & Kenny, 1981 as cited in Kenny, 2014) และ เจมสและเบรท (James & Brett, 1984 as cited in Kenny, 2014) โดยสรปผลการทดสอบสมมตฐานการวจยดงแสดงในตารางท 5.1

182

ตารางท 5.1 แสดงการสรปผลการทดสอบสมมตฐานการวจย สมมตฐานการวจย ผลการทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานการวจยท 1 ความผกพนตอองคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 1.1 ความผกพนตอองคการดานจตใจ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 1.2 ความผกพนตอองคการดานการคงอย มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 1.3 ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .598, p < .01) ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .514, p < .01) ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .445, p < .01) ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .544, p < .01)

สมมตฐานการวจยท 2 บคลกภาพหาองคประกอบ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .598, p < .01)

สมมตฐานการวจยท 2.1 บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .514, p < .01)

สมมตฐานการวจยท 2.2 บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .445, p < .01)

สมมตฐานการวจยท 2.3 บคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .544, p < .01)

สมมตฐานการวจยท 2.4 บคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 2.5 บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .138, p < .01) ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .395, p < .01)

183

ตารางท 5.1 (ตอ) แสดงการสรปผลการทดสอบสมมตฐานการวจย สมมตฐานการวจย ผลการทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานการวจยท 3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 3.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 3.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการค านงถงผอน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 3.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการอดทนอดกลน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 3.4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 3.5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมการส านกในหนาท มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .748, p < .01) ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .673, p < .01) ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .452, p < .01) ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .598, p < .01) ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .694, p < .01) ยอมรบสมมตฐานการวจย (r = .552, p < .01)

สมมตฐานการวจยท 4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการโดยรวมกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 4.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 4.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานการคงอยกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 4.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (z = 9.837, p < .01) ยอมรบสมมตฐานการวจย (z = 9.204, p < .01) ยอมรบสมมตฐานการวจย (z = 7.349, p < .01) ยอมรบสมมตฐานการวจย (z = 9.482, p < .01)

184

ตารางท 5.1 (ตอ) แสดงการสรปผลการทดสอบสมมตฐานการวจย สมมตฐานการวจย ผลการทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานการวจยท 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 5.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (z = -5.120, p < .01)

สมมตฐานการวจยท 5.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (z = 7.704, p < .01)

สมมตฐานการวจยท 5.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (z = 3.191, p < .05)

สมมตฐานการวจยท 5.4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบประนประนอมกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (z = 9.675, p < .01)

สมมตฐานการวจยท 5.5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างานโดยรวม

ยอมรบสมมตฐานการวจย (z = 10.417, p < .01)

185

5.1 สรปและอภปรายผลการวจย

จากผลการวจยเรอง “ความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ และความสขในการท างานของพยาบาลโดยมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ : กรณศกษาโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง” สามารถสรปและอภปรายผลการวจยไดดงน

5.1.1 วเคราะหความผกพนตอองคการ

จากการศกษาความผกพนตอองคการ พบวา พยาบาลมความผกพนตอองคการโดยรวมในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.77 เมอพจารณารายดาน พบวา ความผกพนตอองคการดานจตใจ มคาเฉลยสงสดและอยในระดบสง เทากบ 3.88 รองลงมา คอ ดานบรรทดฐาน มคาเฉลยอยในระดบสง เทากบ 3.78 และดานการคงอย มคาเฉลยอยในระดบสง เทากบ 3.66 ตามล าดบ การศกษาแสดงใหเหนวาความผกพนตอองคการโดยรวมและรายดาน มคาเฉลยในระดบสงทงหมด โดยความผกพนตอองคการดานจตใจมคาเฉลยสงสด ชใหเหนวาพยาบาลใหความส าคญกบอารมณความรสกผกพนตอองคการ โดยทพยาบาลรสกทางบวกตอองคการ รสกถงความเปนสมาชกในองคการ รสกยดมนกบองคการ เปนอนหนงอนเดยวกบองคการ และการเขาไปมสวนรวมกบองคการ (Allen & Mayer, 1990) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานมคาเฉลยในระดบสงอนดบสอง ซงแสดงใหเหนวา พยาบาลมจตส านกในการด ารงอยเปนสมาชกขององคการ รสกวาเมอเขาเปนสมาชกขององคการแลว ตองมความผกพนและความจงรกภกดตอองคการ ซงเปนสงทถกตองและสมควรท า ถอเปนพนธะผกพนทตองมตอการปฏบตหนาทในองคการ (Allen & Mayer, 1990) และความผกพนตอองคการดานการคงอย มคาเฉลยในระดบสงอนดบสาม ซงสะทอนใหเหนถง ความผกพนตอองคการทเกดจากการจายคาตอบแทน เพอแลกเปลยนกบการคงอยกบองคการของพยาบาลแตละคน เปนการรบรของพยาบาลถงผลประโยชนทเสยไปถาตองออกจากองคการ ซงมอทธพลตอการเลอกทจะอยกบองคการตอไป (Allen & Mayer, 1990) ดงนน เมอพจารณาความผกพนตอองคการจะเหนไดวาพยาบาลลวนมความผกพนตอองคการแตละดานในระดบทสง จงเปนปจจยทสงเสรมใหความผกพนตอองคการโดยรวมของพยาบาลอยในระดบสงดวยเชนกน ผวจยมความเหนวา การทพยาบาลมความผกพนตอองคการดานจตใจในระดบสง เปนเพราะองคการมยทธศาสตรหลก เพอขบเคลอนองคการมงสความเปนเลศระดบสากล คอ เปนองคการทบคลากรมความผกพน และมประสทธภาพสง ซงมกลยทธยกระดบบคลากรใหมประสทธภาพสง เพอยกระดบสการเปนองคการทมประสทธภาพสง และสรางองคการแหงการเรยนร โดยองคการก าหนดความส าคญ ในการบรหารทรพยากรบคคลเชงกลยทย เพอสนบสนนยทธศาสตร

186

มงสความเปนเลศในระดบสากล โดยเรมจากการวเคราะหและก าหนดอตราก าลง ขดความสามารถของบคลากรทเหมาะสม เชน หนวยงานท าการวเคราะหงาน เขยนค าบรรยายลกษณะงาน รวมถงหนาทความรบผดชอบ และเวลาทใชในการปฏบตงาน แลวจงน ามาค านวณอตราก าลงท เหมาะสม เพอจดพยาบาลใหเพยงพอตอการใหบรการผปวยในหนวยงาน การเสรมสรางบคลากรใหมประสทธภาพสงในการท างาน เนนการท างานเพอสวนรวม เชน หนวยงานไดจดการใหความรแกพยาบาล ซงมรนพทเปนผอาวโสกวาเปนผนเทศงานรนนอง เพอใหการท างานมประสทธภาพ ไดมาตรฐานวชาชพ ไมเกดความผดพลาด และค านงถงความปลอดภยของผปวยเปนส าคญ การปลกฝงวฒนธรรมองคการ เชน การยกยองพยาบาลตวอยางทมพฤตกรรมสอดคลองกบวฒนธรรมองคการ การประกวดภาพถายทเกยวกบวฒนธรรมองคการ และการจดนทรรศการแสดงความภาคภมใจของหนวยงานทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการในวนวฒนธรรมองคการ การสรางบรรยากาศในการท างานทสมดลใหเกดความสข และสรางความผกพนตอองคการ เชน การท าหนาทรกษาพยาบาลของพยาบาลโดยยดผปวยเปนศนยกลาง เกดความรวมมอระหวางวชาชพพยาบาล มการประสานงานระหวางพยาบาลกบทมสขภาพ รวมถงการรวมกนดแลผปวยระหวางพยาบาล ญาต และบคลากรฝายสนบสนน ท าใหผปวยมความพงพอใจ ไมมขอรองเรยน พยาบาลมความสขในการท างาน และเกดความผกพนตอองคการ ดานผลงานมการพฒนาความสามารถของบคลากร และระบบการประเมนผลระดบหนวยงาน เชน การสงเสรมใหพยาบาลไดศกษาอบรม เพอน าความรมาพฒนางาน สงเสรมการวจยและนวตกรรม เพอน ามาใชในการปฏบตงาน สงเสรมใหมความกาวหนาดานต าแหนง มการจดท าแผนการสบทอดต าแหนง และผสบทอดต าแหนง การพฒนาระบบบรหารบคลากรในดานคาตอบแทน สวสดการ และสทธประโยชนตามผลงานหรอความสามารถ และธ ารงรกษาบคลากรทมขดความสามารถสง เพอเสรมสรางองคการใหเปนองคการแหงการเรยนรสความเปนเลศ โดยมการพฒนาปรบปรง และสรางนวตกรรมในการท างานอยางตอเนอง ซงแสดงใหเหนวา พยาบาลใหความส าคญของการน ายทธศาสตรองคการมาเปนแนวทางในการปฏบตงาน โดยสงเกตไดจากการทพยาบาลมความผกพนตอองคการดานจตใจในระดบสงสด และพยาบาลมความผกพนตอองคการโดยรวมและรายดานในระดบสง พยาบาลทมความผกพนตอองคการดานจตใจ แสดงใหเหนวา พยาบาลมความรสกทางบวกตอองคการมความเปนอนหนงอนเดยวกบองคการ มความรสกผกพนตอองคการ และมสวนรวมในงานขององคการ เชน พยาบาลปฏบตหนาทในการดแลรกษาพยาบาลผปวย แสดงถงความรบผดชอบตอตนเอง ผปวยและองคการ โดยลกษณะความผกพนตอองคการนท าใหพยาบาลม

187

ความตงใจทจะคงอยกบองคการ มคานยมเปาหมายเดยวกนกบองคการ และมความเตมใจทจะทมเทความพยายามเปนพเศษเพอท าประโยชนใหกบองคการ เพอใหองคการบรรลเปาหมาย พยาบาลทมความผกพนตอองคการดานการคงอย แสดงใหเหนวา พยาบาลมความรสกผกพนตอองคการ จากคาตอบแทนทเปนธรรม ซงมความเชอมโยงกบการลาออก เมอพยาบาลไดรบคาตอบแทน สวสดการและสทธประโยชนทเหมาะสม เชน พยาบาลไดรบเงนเดอน และคาเวรทเหมาะสม พยาบาลจะคงไวซงสมาชกขององคการตอไป พยาบาลทมความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน แสดงใหเหนวา พยาบาลมความรสกผกพนตอองคการ มความรสกถงความจ าเปนทจะคงอยกบองคการ เชน พยาบาลค านงถงงานทเปนวชาชพยาบาลไดท าหนาทดแลรกษาผปวยในโรงพยาบาล ซงไดรบคาวชาชพ คาประสบการณ รวมทงเงนชดเชยเมอลาออกหรอเกษยณตามอายงาน เพราะเหนความส าคญของการลงทน ในรปแบบการลงทนทางการเงน ความร และประสบการณ รวมถงผลประโยชนทไดรบเมอลาออกจากองคการ ความผกพนตอองคการทมากขนมผลท าใหเกดความสขในการท างาน ซงตรงกบการศกษาของ เดฮาก (Dehaghi, 2012) ทอธบายไววา ความผกพนตอองคการโดยรวมของผจดการมความสมพนธทางบวกกบความสข ซงสอดคลองกบงานวจยของ ลกษม สดด (2550) ทพบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบความสขในการท างานของพยาบาลประจ าการ โรงพยาบาลทวไป เขตภาคกลาง 5.1.2 วเคราะหบคลกภาพหาองคประกอบ

จากการศกษาบคลกภาพหาองคประกอบ พบวา พยาบาลมบคลกภาพแบบประนประนอม มคาเฉลยสงสดและอยในระดบสง เทากบ 3.78 รองลงมา คอ บคลกภาพแบบมจตส านก มคาเฉลยอยในระดบสง เทากบ 3.58 บคลกภาพแบบแสดงตว มคาเฉลยอยในระดบปานกลาง เทากบ 3.36 บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมคาเฉลยอยในระดบปานกลาง เทากบ 3.09 และบคลกภาพแบบหวนไหว มคาเฉลยอยในระดบต า เทากบ 2.53 ตามล าดบ การศกษาแสดงใหเหนวา พยาบาลมบคลกภาพแบบประนประนอม เปนบคลกภาพทมคาเฉลยสงสด โดยพยาบาลทมบคลกภาพแบบนสง มแนวโนมจะเปนผทละความตองการสวนตวเพอกลม และยอมรบบรรทดฐานของกลมมากกวาทจะยนยนบรรทดฐานของตนเอง เพราะบคคลกลมนมองวาความสามคคเปนเรองส าคญมาก (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) บคลกภาพแบบมจตส านกมคาเฉลยอนดบสอง แตยงคงมคาเฉลยอยในระดบสงเชนกน ซงพนกงานทมบคลกภาพแบบนแสดงใหเหนถงความสามารถในการควบคมตนเอง

188

ซงสงผลใหเกดการมงไปสเปาหมายสวนบคคล และเปาหมายในการประกอบอาชพ (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) จะเหนไดวา ลกษณะบคลกภาพเหลาน ลวนเปนพฤตกรรมเชงบวกทสงเสรมใหเกดความสขในการท างาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงสอดคลองกบงานวจยของ กทเทยเรซ จเมเนซ เฮอรนานเดซ และพวนเต (Gutierrez, Jimenez, Hernandez & Puente, 2005) ทพบวา บคลกภาพแบบประนประนอมและบคลกภาพแบบมจตส านกของพยาบาลช านาญการมความสมพนธทางบวกกบความสขดานอารมณ รวมทงผลการศกษาของ วรรณสร สจรต (2553) พณณวด พวพนธ (2555) กนกพร วรยะโพธชย (2556) ทพบวา บคลกภาพแบบประนประนอมและบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน และในงานวจยของ อลาเนน (Elanain, 2007) พบวา บคลกภาพแบบประนประนอมและบคลกภาพแบบมจตส านกของพนกงานแผนกบรการ มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงสอดคลองกบงานวจยของ กรกช ภดวง (2549) สมร พลศกด (2550) สจตรา เกษสวรรณ (2550) ทพบวา บคลกภาพแบบประนประนอมและบคลกภาพแบบมจตส านก มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ผวจยเหนวา การทพนกงานมบคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกอยในระดบสงนน เนองจากองคการมสมรรถนะหลก ในการสรางบคลากรทางการแพทยทมความเชยวชาญดานวชาชพ และเหนแกประโยชนผปวยและสวนรวมเปนทตง และมยทธศาสตรหลก คอ เปนองคการทมการสอสารอยางมประสทธภาพ และรบผดชอบตอสงคม โดยมกลยทธเสรมสรางภาพลกษณและการสอสารองคการ และสรางเสรมความรบผดชอบตอสงคม ซงน าความชวยเหลอจากภายนอกองคการเพอรวมกจกรรมขององคการ เชน ศษยเกามารวมกจกรรมสงเสรมความรดานสขภาพกบองคการ เปนตน ภายในองคการเนนการพฒนาความรวมมอของหนวยงานภายในองคการ ผานโครงการขององคการ เพอเชอมโยงการสอสารผานชองทางขององคการตอบคลากรทกระดบ รวมทงการปลกฝงความรบผดชอบตอสงคมในกระบวนการท างาน โดยด าเนนโครงการทเปนแบบอยางดานนโยบายสาธารณะหรอชน าสงคม ซงองคการเปนแกนหลกระดมความรวมมอจากภาคเครอขายภาคสวนตางๆ และชมชนโดยรอบ เพอเผยแพรวทยาการดานการศกษา วจย และวชาการ การบรการสขภาพสสงคมใหเปนทประจกษ เชน โครงการดแลผปวยสงอายและวยอนๆ นอกจากนองคการมวฒนธรรมองคการในดานความรบผดชอบ มประสทธภาพ ตรงตอเวลา ค านงถงประโยชนของผอนและสวนรวมเปนทตง รวมถงคานยมองคการ ทสงเสรมความซอสตย ถกตอง เชอถอได คดสรางสรรค บรณาการ จากสงคมในการท างานขององคการ ชใหเหนความสอดคลองกบพยาบาลทมบคลกภาพแบบประนประนอมระดบสง คอ ผทมนสยดนาเชอถอ มความเหนอกเหนใจ มความเออเฟอ มความไววางใจผอน ใจออน ใหความชวยเหลอ ไมเหนแกตว เปนหวงเปนใยผอน และพยาบาลทมบคลกภาพแบบมจตส านกระดบสง คอ ผทมการจดการอยางเปนระบบ การยดมนกบ

189

องคการ มมาตรฐาน มแรงจงใจทจะแสดงพฤตกรรมเพอใหถงเปาหมาย ไววางใจได นาเชอถอ ท างานหนก มงมาดปรารถนา ก าหนดทศทางของตน วรยะ อตสาหะ (Costa & McRae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) ดงนน เมอพยาบาลมบคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านก และไดรบการสงเสรมจากองคการเรองสมรรถนะหลก ยทธศาสตร คานยม และวฒนธรรมองคการ ซงอาจจะท าใหพยาบาลมบคลกภาพดงกลาวในระดบทสง ซงสอดคลองกบแนวคดของ แอรค ฟรอมม (Erich Fromm)(1900-1980) ไดอธบายแนวคดไววา โครงสรางของสงคมใดๆ ยอมกลอมเกลาบคลกภาพสมาชกในสงคมใหกลมกลนกบคานยมสวนรวมของสงคมนนๆ โดยมแนวคดทส าคญ คอ บคลกภาพแบบผลตผลเปนอดมการณของมนษย เกดขนจากสมพนธภาพแบบถอยทถอยอาศย มการรวมทกขรวมสข มใชวาใหอกฝายหนงแบกภาระ แตอกฝายหนงไมรบผดชอบ สมพนธภาพแบบรวมทกขรวมสขจะมขนไดกเนองจาก ความรกอนบรสทธใจ (ศรเรอน แกวกงวาล , 2551, หนา 109-110) พยาบาลมบคลกภาพแบบแสดงตว เปนบคลกภาพทมคาเฉลยอยในระดบปานกลาง โดยพยาบาลทมบคลกภาพแบบนจะเปนผทสามารถปรบเปลยนตนเองใหท างานเปนกลมหรอท างานคนเดยวไดอยางงาย (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) อธบายไดวา พยาบาลสามารถใหการดแลรกษาพยาบาลผปวยตามลกษณะงานของวชาชพไดตามล าพง เชน การเกบสงสงตรวจทางหองปฏบตการ การบรหารยา เปนตน และพยาบาลสามารถรวมงานกบทมสขภาพได เชน การรวมชวยฟนคนชพ การเคลอนยายผปวย เปนตน พยาบาลมบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ เปนบคลกภาพทมคาเฉลยอยในระดบปานกลาง โดยพยาบาลทมบคลกภาพแบบน จะเปนผทใหความสนใจกบสงหรอเรองใหมๆ เมอมความจ าเปน แตจะไมทมความสนใจจนมากเกนไป และใหความสนใจกบความเคยชนหรอเรองเดมๆ เพราะตองการพฒนาใหเกดความแปลกใหม (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) อธบายไดวา พยาบาลเปนวชาชพทมกระบวนการท างานตามกรอบวชาชพ และมจรรยาบรรณ เพอชวยใหผปวยหายจากอาการเจบปวย และมสขภาพด พยาบาลจงตองปฏบตงานตามระเบยบวธปฏบตทางการพยาบาล เชน การเชดตวลดไข การใหสารน าทางหลอดเลอดด า เปนตน แตในบางสถานการณพยาบาลตองศกษาหาความรใหมเพอใหบรการพยาบาลททนสมย เชน การใหการพยาบาลผปวยทเปนไขหวดใหญสายพนธใหม เปนตน พยาบาลมบคลกภาพแบบหวนไหว เปนบคลกภาพทมคาเฉลยอยในระดบต า โดยพยาบาลทมบคลกภาพแบบน มกจะเปนผทมเหตผลในการใชชวตมากกวาผคนโดยทวไป และมความมนคงไมหวนไหวกบสงรอบขาง (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) พยาบาลตองมอารมณทมนคง ไมหวนไหว ท างานอยางมสต เพราะพยาบาลท าหนาทชวยชวต

190

ผปวย รวมถงชวยเหลอญาตผปวยดวย เชน การใหการพยาบาลผปวยทมอาการชก การชวยใหญาตมความสงบลงเมอผปวยถงแกกรรม เปนตน

5.1.3 วเคราะหพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

จากการศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ พบวา พยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.99 เมอพจารณารายดาน พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการค านงถงผอน มคาเฉลยสงสดและอยในระดบสง เทากบ 4.17 รองลงมา คอ ดานการส านกในหนาท มคาเฉลยอยในระดบสง เทากบ 4.08 ดานความอดทนอดกลน มคาเฉลยอยในระดบสง เทากบ 4.07 ดานการใหความชวยเหลอ มคาเฉลยอยในระดบสง เทากบ 3.90 และดานการใหความรวมมอ มคาเฉลยอยในระดบสง เทากบ 3.77 ตามล าดบ การศกษาแสดงใหเหนวา พยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมและรายดาน มคาเฉลยอยในระดบสงทงหมด โดยพฤตกรรมดานการค านงถงผอน มคาเฉลยสงสด ชใหเหนถงการแสดงพฤตกรรมของพยาบาลเพอหาแนวทางชวยผอนปองกนปญหาทอาจจะเกดขนในการท างาน เชน กรณกบผรวมงานพยายามท าความเขาใจถงพนฐานของผรวมงานกอนทจะมอบหมายหรอกระท าอะไรทมผลกระทบตอผนน และการแจงตารางงานลวงหนาใหกบผรวมงานทเกยวของทราบ (Organ, 1991) และใหการดแลรกษาพยาบาล ใหค าแนะน าผปวยเปนอยางด สดความสามารถ ไมละเวนหรอเพกเฉยในการดแลรกษาพยาบาล พฤตกรรมดานการส านกในหนาท มคาเฉลยอยในระดบสงอนดบสอง ชใหเหนถงการแสดงพฤตกรรมการท างานทดของพยาบาล เชน การเขารวมท างานตรงตอเวลา การดแลรกษาความสะอาด การรกษาทรพยากรขององคการ และเรองเกยวกบการบ ารงรกษาภายในองคการ (Organ, 1991) รวมถงการรกษาสทธผปวย โดยแนะน าเรองการใชสทธการรกษาทผปวยมอยางละเอยด พฤตกรรมดานความอดทนอดกลน มคาเฉลยอยในระดบสงอนดบสาม ชใหเหนถงการแสดงพฤตกรรมการอดทนของพยาบาลตอสภาพความไมสะดวกสบาย ในการดแลรกษาพยาบาลผปวย การท างานรวมกบผรวมงานในระดบตางๆ หรออดทนตอขอก าหนดเรองงานทไมสามารถหลกเลยงได เชน การแสดงความอดทนอดกลนทตองมาปฏบตงานในวนหยด โดยไมทราบลวงหนา หรอตองอดทนปฏบตงานตามตารางเวลาทอดแนนเปนบางครงบางคราว โดยไมคาดคด (Organ, 1991) รวมถงการท างานเปนชวงเวลาเชา บาย และดก เมอมผรวมงานปวยและลาจะอาสาอยเวรได

191

พฤตกรรมดานการใหความชวยเหลอ มคาเฉลยอยในระดบสงอนดบส ชใหเหนถงการแสดงพฤตกรรมของพยาบาล ในการชวยเหลอผอนแกปญหาในเรองงานดวยความสมครใจ เชน การแนะน าพยาบาลใหมเกยวกบวธใชเครองมอ การชวยเหลอเพอนรวมงานในการจดการกบงานทคางอย และการจดหาปจจยทจ าเปนส าหรบผรวมงาน ในสงทไมเขาสามารถจดหาเองได (Organ, 1991) รวมทงใหการชวยเหลอผปวยและญาตดวยความจรงใจ เชน การดแลความสะอาดรางกาย และการดแลใหไดรบอาหาร เปนตน พฤตกรรมดานการใหความรวมมอ มคาเฉลยอยในระดบสงอนดบหา ชใหเหนถงการแสดงออกของพยาบาลถงการรวมมอในการท างานเปนทมอยางสรางสรรค เพราะการดแลรกษาพยาบาล เปนการรวมมอกบบคลากรดานสขภาพหลายฝาย เชน การเขารวมประชม การรบฟงความคดเหนของผอน การรวมมอในการดแลรกษาพยาบาลผปวย และการใชอปกรณทางการแพทยโดยค านงถงผรวมงาน (Organ, 1991) ดงนน เมอพจารณาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการจะเหนไดวา พยาบาลลวนมพฤตกรรมแตละดานในระดบทสง จงเปนปจจยทสงเสรมใหพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมของพยาบาลอยในระดบสงดวย ผวจยมความเหนวา การทพยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการอยในระดบสง เนองจากพยาบาลมความผกพนตอองคการของตนในระดบสง สงผลใหองคการมประสทธผล ท าใหพยาบาลมผลการปฏบตงานทดขน และเปนตวเชอมความตองการของพยาบาลใหสอดคลองกบเปาหมายขององคการ ซงการทพยาบาลมความผกพนตอองคการในระดบสงนน ยงท าใหพยาบาลทมเทในการท างานใหกบองคการโดยไมตองรองขอ ซงสอดคลองกบแนวคดของ แซง (Zhang, 2011, p.6) ทกลาวไววา ปจจยดานทศนคตทท านายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ คอ ความพงพอใจในงาน (Job Satisfaction) ความยดมนของพนกงาน (Employee Engagement) ความผกพนตอองคการ (Organizational Commitment) แรงจงใจ (Motivation) และระดบความเชอถอระหวางพนกงานกบเพอนรวมงาน และระหวางพนกงานกบหวหนางาน (Level of trust between an employee and co-worker and supervisor) ซงมความเกยวของกบการสรางขวญและก าลงใจ (Morale) ความพงพอใจในงาน (Job Satisfaction) การรบรความยตธรรม (Percieve Fairness) ความผกพนตอองคการดานจตใจ (Affective Commitment) และความเหนอกเหนใจของผน า (Leader Consideration) ผวจยยงมความเหนวา การทพยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการอยในระดบสง เนองจากพยาบาลมบคลกภาพทเปนเหตใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการสงผลใหพยาบาลมผลการปฏบตงานทด น าไปสการบรรลเปาหมายขององคการ ซงสอดคลองกบแนวคดของ แซง (Zhang, 2011, p.6) ทกลาวไววา ปจจยทเปนเหตใหเกดพฤตกรรม

192

การเปนสมาชกทดขององคการอยางมากม 3 ประเภท ไดแก บคลกภาพหรอลกษณะนสย (Personality or Trait) ทศนคต (Attitude) และผน าหรอกลม (Leadership or Group) 5.1.4 วเคราะหความสขในการท างาน

จากการศกษาความสขในการท างาน พบวา พยาบาลโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง มความสขในการท างานโดยรวมในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.89 เมอพจารณารายดาน พบวา ความสขในการท างาน ดานการตดตอสมพนธ มคาเฉลยสงสดและอยในระดบสง เทากบ 4.12 รองลงมา คอ ความสขในการท างาน ดานความรกในงาน มคาเฉลยอยในระดบสง เทากบ 3.91 ความสขในการท างาน ดานความส าเรจในงาน มคาเฉลยอยในระดบสง เทากบ 3.82 และความสขในการท างาน ดานการเปนทยอมรบ มคาเฉลยอยในระดบสง เทากบ 3.73ตามล าดบ การศกษาแสดงใหเหนวา พยาบาลมความสขในการท างานโดยรวมและรายดาน มคาเฉลยอยในระดบสงทงหมด โดยความสขในการท างาน ดานการตดตอสมพนธมคาเฉลยสงสด ชใหเหนถง การรบรพนฐานทท าใหเกดความสมพนธของบคลากรในสถานทท างาน โดยทบคลากรมารวมกนท างาน เกดสงคมการท างานขน เกดสมพนธภาพทดกบบคลากรทตนท างานดวย ใหความรวมมอ ชวยเหลอซงกนและกน การสนทนาพดคยอยางเปนมตร ใหการชวยเหลอและไดรบการชวยเหลอจากผรวมงาน เกดมตรภาพระหวางปฏบตงานกบบคลากร และความรสกเปนสข ตลอดจนไดรบรวาไดอยทามกลางเพอนรวมงานทมความรกและความปรารถนาดตอกน (Manion, 2003) ดานความรกในงานมคาเฉลยอยในระดบสงอนดบสอง ชใหเหนถง การรบรถงความรสกรกและผกพนอยางแนนเหนยวกบงาน รบรวาตนมพนธกจในการปฏบตงานใหส าเรจ มความยนดในสงทเปนองคประกอบของงาน กระตอรอรน ตนเตน ดใจ เพลดเพลนทจะปฏบตงาน และปรารถนาทจะปฏบตงานดวยความเตมใจ รสกเปนสขเมอไดปฏบตงาน มความภมใจทตนมหนาทรบผดชอบในงาน (Manion, 2003) ดานความส าเรจในงาน มคาเฉลยอยในระดบสงอนดบสาม ชใหเหนถง การรบรวาตนปฏบตงานไดบรรลเปาหมายทก าหนดไว โดยไดรบความส าเรจในการท างาน ไดรบมอบหมายใหท างานททาทายใหส าเรจ มอสระในการท างาน เกดผลลพธการท างานไปในทางบวก ท าให รสกมคณคาในชวต เกดความภาคภมใจในการพฒนาและเปลยนแปลงสงตางๆ เพอปฏบตงานใหส าเรจ มความกาวหนา และท าใหองคการเกดการพฒนา (Manion, 2003) ดานการเปนทยอมรบ มคาเฉลยอยในระดบสงอนดบส ชใหเหนถง การรบรวาตนเองไดรบการยอมรบ และความเชอถอจากผรวมงาน ผบงคบบญชาในการปฏบตงาน ไดรบความ

193

คาดหวงทดในการปฏบตงาน และความไววางใจจากผรวมงาน รวมแลกเปลยนประสบการณกบผรวมงาน (Manion, 2003) ไดรบความไววางใจจากผปวยและญาตผปวย ซงการยอมรบมผลตอ ความรสกภมใจ เปนความตองการสมพนธกนของบคคล ตามแนวคดของมาสโลว (Maslow, 1908-1970 อางถงใน ศรเรอน แกวกงวาล, 2551, หนา 126) ตลอดจนไดใชความรอยางตอเนอง ผวจยมความเหนวา การทพยาบาลมความสขในการท างานอยในระดบสง เนองจากพยาบาลมความผกพนตอองคการ ซงความผกพนตอองคการท าใหพยาบาลสามารถท างานไดอยางเตมท ความผกพนตอองคการมความส าคญ ในการเพมประสทธภาพในการท างาน ชวยใหองคการเกดการพฒนาผลลพธขององคการ สงผลใหพยาบาลมความสนกกบการท างาน เกดความพงพอใจ และความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบแนวคดของ กราวทช ทราเรส และโคเลอร (Grawitch, Trares & Kohler, 2007) ทกลาวไววา ความผกพนตอองคการน าไปสความเปนอยทด (ความสข) ผวจยยงมความเหนวา การทพยาบาลมความสขในการท างานอยในระดบสง เนองจากบคลกภาพของพยาบาลทเปนกลมตวอยางเหมาะสมกบการปฏบตงานพยาบาล ท าใหรสกวาประสบความส าเรจในอาชพการงาน และท าใหพยาบาลมความสขในการท างาน โดยในงานวจยนกลาวถง บคลกภาพหาองคประกอบ ทพบวา บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกของพยาบาล มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน สวนบคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ กทเทยเรซ จเมเนซ เฮอรนานเดซ และพวนเต (Gutierrez, Jimenez, Hernandez & Puente, 2005) ทพบวา บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกของพยาบาล มความสมพนธทางบวกกบความสขดานอารมณ สวนบคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขดานอารมณ 5.2 อภปรายสมมตฐาน

5.2.1 สมมตฐานการวจยท 1 ความผกพนตอองคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 1.1 ความผกพนตอองคการดานจตใจ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

194

สมมตฐานการวจยท 1.2 ความผกพนตอองคการดานการคงอย มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 1.3 ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

5.2.1.1 สรปผลการวจย

จากผลการวจยพบวา ความผกพนตอองคการโดยรวมมความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r = .598) แสดงวา ถาพยาบาลมความผกพนตอองคการโดยรวมสง ความสขในการท างานโดยรวมของพยาบาลจะสงตามไปดวย โดยความผกพนตอองคการดานจตใจ ความผกพนตอองคการดานการคงอย และความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r = .514, r = .445 และ r = .544 ตามล าดบ)

5.2.1.2 อภปรายผลการวจย

จากผลการวจยจะเหนไดวา การทดสอบสมมตฐานยอมรบสมมตฐานการวจยท 1 รวมทงสมมตฐานการวจยท 1.1, 1.2 และ 1.3 กลาวคอ ความผกพนตอองคการโดยรวม

ความผกพนตอองคการดานจตใจ ความผกพนตอองคการดานการคงอย และความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม โดยความสมพนธมคาเปนบวก ซงผลการวจยสอดคลองกบการวจยของ ลกษม สดด (2550) พรรณพนช ไตรรตนนกล (2554) และเดฮาก (Dehaghi, 2012) ทพบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน กลาวคอ พยาบาลมความผกพนตอวชาชพ ชวยใหเกดการปฏบตงานทมงประโยชนของสวนรวมเปนส าคญ โดยมงประโยชนสขของผรบบรการมากกวาเศรษฐกจสวนตว ความผกพนจะท าใหพยาบาลยนหยดอยในวชาชพไดนาน ไมออกจากวชาชพ และไมท าลายวชาชพของตน ซงสอดคลองกบแนวคดของ เทยเลอร (Talor, 1968, p. 34, อางถงใน ฟารดา อราฮม, 2554, หนา 1) ทไดกลาวไววา เมอพยาบาลมความผกพนตอวชาชพ ท าใหพยาบาลมความผกพนตอองคการ แสดงออกในลกษณะความสมพนธทพยาบาลมตอองคการของตน โดยแสดงถงความรสกผกพนทางจตใจทมตอคานยมและเปาหมายขององคการ มความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากในการท างานเพอความส าเรจขององคการ มความจงรกภกดตอองคการ และมความตงใจทจะท างานกบองคการ รวมถง

195

การคงไวซงความเปนสมาชกขององคการตอไป ซงสอดคลองกบนโยบายขององคการดานการบรหารทนมนษย คอ การมนโยบายใหคนในองคการสขภาพด มความสข ปรบตวตอการเปลยนแปลงได ท างานไดอยางมประสทธภาพ และทส าคญ คอ รกองคการ มความรสกเปนเจาของ ภาคภมใจ และพงพอใจทจะใชชวตอยในองคการ และเมอเวลาผานไปกเกดความผกพนมากขน จนเปนบคคลทมความสขในการท างานในหนาท เพอเปาหมายขององคการ และไมอยากลาออก (ประชด ศราธพนธและคณะ, 2552) ดงนน พยาบาลทมความความผกพนตอองคการ สงผลใหมความสขในการท างานเพมขนได ดานจตใจ ผลการวจยพบวา ความผกพนตอองคการดานจตใจมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน แสดงวา ถาความผกพนตอองคการดานจตใจสง ความสขในการท างานของพยาบาลจะสงตามไปดวย เนองจากพยาบาลทเปนกลมตวอยางมคณสมบตของวชาชพ คอ ความเตมใจในการท างานอยางเตมความสามารถ อทศเวลา เปนผใหมากกวาผรบ สงผลใหพยาบาลมความสขในการท างาน สอดคลองกบผลการวจยของ ฟลดและบยเทนแดช (Field & Buitendach, 2011) และเมแดดและอรานเพอร (Mehdad & Iranpour, 2014) ทพบวา ความผกพนตอองคการดานจตใจมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ดานการคงอย ผลการวจยพบวา ความผกพนตอองคการดานการคงอยมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน แสดงวา ถาความผกพนตอองคการดานการคงอยสง ความสขในการท างานของพนกงานจะสงตามไปดวย เนองจากวชาชพพยาบาล เปนวชาชพอสระ หางานท าไดงาย การด ารงชวตในวชาชพการพยาบาลจงสามารถสรางความเปนปกแผน และความมนคงทางเศรษฐกจได เมอพยาบาลไดรบคาตอบแทนทเหมาะสม มการสงเสรมสวสดการ และสทธประโยชนทควรจะไดรบ สงผลใหพยาบาลมความเปนอยทด (ความสข) มผลใหพยาบาลคงอยกบองคการ ไมลาออก ซงสอดคลองกบแนวคดของ เบคเกอร (Becker, 1960, p. 38-39) ทไดอธบายไววา บคคลจะรกษาความผกพนตอองคการเทากบการรกษาต าแหนง เปนการรบรถงผลประโยชนของการลงทนทตองสญเสยหากตองออกจากองคการ ดานบรรทดฐาน ผลการวจยพบวา ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน แสดงวา ถาความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานสง ความสขในการท างานจะสงตามไปดวย เนองจาก วชาชพพยาบาลมแบบแผนในการก าหนดเปาหมายในการท างานของตนเองอยางชดเจน เปนระบบระเบยบ เพอใหสอดคลองกบลกษณะงาน เมองานมความส าเรจ มผลตผลใหกบองคการ ซงแสดงถงจตส านกทตองมในการปฏบตงานในองคการ สงผลใหพยาบาลมความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบแนวคดของเชลดอน (Sheldon, 1971, p. 143) ทไดกลาวไววา บคคลทมความผกพนตอองคการจะตงใจท างานเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ

196

5.2.2 สมมตฐานการวจยท 2 บคลกภาพหาองคประกอบ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 2.1 บคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหว มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 2.2 บคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตว มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 2.3 บคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 2.4 บคล กภาพห าองคประกอบแบบประนประนอม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 2.5 บคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านก มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

5.2.2.1 สรปผลการวจย

จากผลการวจยพบวาบคลกภาพแบบหวนไหว บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านก มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r = -.291, r = .485,r = .138, r = .395 และ r = .482 ตามล าดบ) โดยบคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างานโดยรวม

5.2.2.2 อภปรายผลการวจย จากผลการวจยจะเหนไดวา การทดสอบสมมตฐานยอมรบสมมตฐานการวจยท 2.1, 2.2, 2.3, 2.4 และ 2.5 กลาวคอ บคลกภาพแบบหวนไหวความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน บคลกภาพแบบแสดงตว แบบเปดรบประสบการณ แบบประนประนอม และแบบมจตส านก มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน

197

บคลกภาพแบบหวนไหว ผลการวจยพบวา บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ พมพกาญจน สมภพกลเวช (2553) วรรณสร สจรต (2553) พณณวด พวพนธ (2555) กนกพร วรยะโพธชย (2556) และกทเทยเรซ จเมเนซ เฮอรนานเดซ และพวนเต (Gutierrez, Jimenez, Hernandez & Puente, 2005) กลาววา บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน เนองจากพยาบาลตองท างานในสภาพแวดลอมทมผปวย ญาต บคลากรทางการแพทย และบคลากรสนบสนน ซงการดแลผปวยตองดแลแบบองครวม คอ การดแลดานรางกาย จตใจ จตวญญาณและสงแวดลอม เพอใหการพยาบาลตามมาตรฐาน โดยการดแลรกษาโรค การปองกนภาวะแทรกซอน การสงเสรมสขภาพ และการฟนฟสขภาพ เปนตน การใหค าแนะน าญาตผปวยเพอการเตรยมการดแลผปวย การรวมท างานกบทมสหสาขาวชาชพ (Multidisciplinary) และบคลากรสนบสนนเพอดแลรกษาผปวยตามมาตรฐาน เพอใหผปวยไดรบการรกษาใหดขนและมความปลอดภย การท างานในบรบทดงกลาวท าใหพยาบาลตองพบกบบคคลหลายระดบ เชน การท างานรวมกบแพทย เภสชกร นกกายภาพบ าบด เปนตน และพบกบปญหาหลายเรอง เชน การสอสารกบบคลากรทางการแพทยเรองแผนการรกษา การวางแผนการใหการพยาบาลระหวางทมพยาบาลในหนวยงาน เปนตน พยาบาลจงตองเปนผทมเหตผล มสตในการท างาน ซงสอดคลองกบแนวคดของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) ทไดกลาวไววา ผทมคะแนนบคลกภาพแบบหวนไหวอยในระดบต า คอ ผทมความผอนคลาย สงบ สขม โกรธยาก ทอแทสนหวงยาก ไมคอยรสกอดอดใจ ทนตอแรงกระตนไดด และจดการกบความเครยดไดด มกจะเปนผทมเหตผลในการใชชวตมากกวาผคนโดยทวไป มความมนคง ไมหวนไหวกบสงรอบขาง ดงนน ผลการวจยจงพบวา บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน กลาวคอ เมอพยาบาลมความหวนไหวต ากจะมความสขในการท างานสง

บคลกภาพแบบแสดงตว ผลการวจยพบวา บคลกภาพแบบแสดงตว มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน แสดงวา ถาพยาบาลมบคลกภาพแบบแสดงตวสง ความสขในการท างานของพยาบาลจะสงตามไปดวย เนองจาก พยาบาลเปนผใหบรการสขภาพแกสงคม เพอยกระดบดานสขภาพใหแกบคคล ครอบครว และชมชน ดวยการปฏบตบทบาททสอดคลองกบทมสขภาพ คอ การใหการปองกน สงเสรม ดแล รกษา และฟนฟสขภาพกาย จต สงคม จตวญญาณ และสภาพแวดลอม พยาบาลมการแสดงบทบาทในการสรางสมพนธภาพระหวางบคคล โดยเปนผประสานงานระหวางผรวมงาน ระหวางผปวยและญาต นอกจากนพยาบาลยงแสดงบทบาทการบรหารจดการ โดยแสดงการตดสนใจอยางเหมาะสมกบสถานการณ เพอความคลองตวในการท างานจงสงผลใหพยาบาลมบคลกภาพแบบแสดงตวอยในระดบสง ชใหเหนวา พยาบาลเปนผทมการแสดงออกซงความสามารถในการปฏบตงานทมคณภาพ เพอใหเกดผลดตอผรบบรการและทมสขภาพ

198

สงผลใหพยาบาลมความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ พมพกาญจน สมภพกลเวช (2553) วรรณสร สจรต (2553) สรกล ลเรอง (2553) ปยาภสร อภชาตรตนชย (2555) พณณวด พวพนธ (2555) กนกพร วรยะโพธชย (2556) กทเทยเรซ จเมเนซ เฮอรนานเดซ และพวนเต (Gutierrez, Jimenez, Hernandez & Puente, 2005) และ พรมซค เบนเนตต และเฟอนแฮม (Premuzic, Bennett & Furnham, 2007) ทพบวา บคลกภาพแบบแสดงตวมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน

บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ ผลการวจยพบวา บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน แสดงวา ถาพยาบาลมบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณสง ความสขในการท างานของพยาบาลจะสงตามไปดวย เนองจากพยาบาลเปนวชาชพทตองมความช านาญ และประสบการณในการท างาน พยาบาลตองมโอกาสในการเขารบการอบรม เพอรบรขอมลในการรกษาพยาบาลใหมๆ และเพอใหมความรความช านาญในงาน มโอกาสศกษาตอเพอฟนฟทกษะดานเทคโนโลย มการพฒนาทกษะเพอการวจย เพราะสงคมมการเปลยนแปลง ท าใหพยาบาลตองบรหารจดการตนเอง เพอการใหบรการทมคณภาพและทนสมย นอกจากน ชใหเหนวา การมความช านาญและประสบการณทดสงเสรมใหพยาบาลมความกาวหนาในหนาทการงาน และมความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ศรพนธ สอนสทธ (2552) พมพกาญจน สมภพกลเวช (2553) วรรณสร สจรต (2553) สรกล ลเรอง (2553) พณณวด พวพนธ (2555) กนกพร วรยะโพธชย (2556) กทเทยเรซ จเมเนซ เฮอรนานเดซ และพวนเต (Gutierrez, Jimenez, Hernandez & Puente, 2005) และกานโดม มาตน ซาเรย จานดาก และอะเลยสการ (Gandomi, Matin, Zarea, Jandaghi & Aliasgari, 2012) ทพบวา บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน

บคลกภาพแบบประนประนอม ผลการวจยพบวา บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน แสดงวา ถาพยาบาลมบคลกภาพแบบประนประนอมสง ความสขในการท างานของพยาบาลจะสงตามไปดวย เนองจากการพยาบาลเปนศาสตรทแสดงถงความเอออาทร และการเสยสละ และลกษณะงานตองท างานเปนทมกบบคลากรทางการแพทย เ พอการรกษาพยาบาลในหลากหลายบรบท พยาบาลท มบคลกภาพแบบประนประนอมอยในระดบสง จะท าใหการท างานราบรน และมประสทธภาพ สงผลใหเกดความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ศรพนธ สอนสทธ (2552) พมพกาญจน สมภพกลเวช (2553) วรรณสร สจรต (2553) พณณวด พวพนธ (2555) กนกพร วรยะโพธชย (2556) กทเทยเรซ จเมเนซ เฮอรนานเดซ และพวนเต (Gutierrez, Jimenez, Hernandez & Puente, 2005) พรมซค เบนเนตต และเฟอนแฮม (Premuzic, Bennett & Furnham, 2007) และกานโดม มาตน ซาเรย

199

จานดาก และอะเลยสการ (Gandomi, Matin, Zarea, Jandaghi & Aliasgari, 2012) ทพบวา บคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน บคลกภาพแบบมจตส านก ผลการวจยพบวา บคลกภาพแบบมจตส านก มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน แสดงวา ถาพยาบาลมบคลกภาพแบบมจตส านกสง ความสขในการท างานของพยาบาลจะสงตามไปดวย เนองจากพยาบาลมคะแนนบคลกภาพแบบมจตส านกอยในระดบสง ชใหเหนวา พยาบาลเปนวชาชพทมความรบผดชอบสง มการตดสนใจทจะปฏบตงานใหเกดประโยชนสงสด และมโอกาสในการท างานใหประสบความส าเรจ โดยท างานเตมศกยภาพ เมอพยาบาลรสกถงความส าเรจในวชาชพ จงสงผลใหพยาบาลมความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ พมพกาญจน สมภพกลเวช (2553) วรรณสร สจรต (2553) สรกล ลเรอง(2553) พณณวด พวพนธ (2555) กนกพร วรยะโพธชย (2556) กทเทยเรซ จเมเนซ เฮอรนานเดซ และพวนเต (Gutierrez, Jimenez, Hernandez & Puente, 2005) และพรมซค เบนเนตต และเฟอนแฮม (Premuzic, Bennett & Furnham, 2007) ทพบวา บคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน

5.2.3 สมมตฐานการวจยท 3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 3.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความชวยเหลอ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 3.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการค านงถงผอน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 3.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานความอดทนอดกลน มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 3.4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความรวมมอ มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 3.5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการมส านกในหนาท มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม

200

5.2.3.1 สรปผลการวจย

จากผลการวจยพบวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r = .748) แสดงวา ถาพยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมสง ความสขในการท างานโดยรวมจะสงตามไปดวย โดยพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความชวยเหลอ ดานการค านงถงผอน ดานความอดทนอดกลน ดานการใหความรวมมอ และดานการมส านกในหนาท มความสมพนธกบความสขในการท างานโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r = .673, r = .452, r = .598, r = .694 และ r = .552 ตามล าดบ)

5.2.3.2 อภปรายผลการวจย

จากผลการวจยจะเหนไดวา การทดสอบสมมตฐานยอมรบสมมตฐานการวจยท 3 กลาวคอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ซงผลการวจยสอดคลองกบการวจยของ สกญญา อนตะโดด (2550) และคาลสน แคคมาร กรวาซ เทปเปอร และวทเทน (Calson, Kacmar, Grzywacz, Tepper & Whitten, 2013) ทพบวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างานซงตรงกบแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003) ทพบวา ปจจยทสงเสรมใหเกดความสขในการท างานม 4 ปจจย คอ ปจจยดานตวงานหรอลกษณะงาน ปจจยดานบคคล ปจจยดานสมพนธภาพ และปจจยดานสงแวดลอมหรอบรรยากาศองคการ ซงผลการวจยพบวา ปจจยดานบคคล คอ ความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธกบความสขในการท างาน การทดสอบสมมตฐานรายดาน พบวา ยอมรบสมมตฐานการวจยท 3.1, 3.2, 3.3, 3.4 และ 3.5 กลาวคอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความชวยเหลอ ดานการค านงถงผอน ดานการอดทนอดกลน ดานการใหความรวมมอ และดานการส านกในหนาท มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ดานการใหความชวยเหลอ ผลการวจย พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความชวยเหลอ มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน แสดงวา ถาพยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความชวยเหลอสง พยาบาลจะมความสขในการท างานสงตามไปดวย ซงสอดคลองกบลกษณะงานทเนนการชวยเหลอผปวยทงทางตรงและทางออม สอดคลองกบการศกษาของ สตเฟน จ. โพส (Stephen G. Post, 2005, p. 66) ทพบวา ผทมอารมณและพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ มความสมพนธกบความเปนอยทด (ความสข) การมสขภาพทด และการมอายยน จงยนยนไดวา พยาบาลเปนวชาชพทมหนาทใหความ

201

ชวยเหลอผปวยใหไดรบการรกษาพยาบาลตามมาตรฐานวชาชพ นอกจากนยงใหความชวยเหลอผรวมงานโดยท าหนาทประสานงานระหวางทมสขภาพกบผปวยและญาต รวมทงใหความชวยเหลอโดยการนเทศและอ านวยความสะดวกผมาศกษาอบรมในโรงพยาบาล เมอพยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความชวยเหลอมาก สงผลใหพยาบาลมความสขในการท างานเพมมากขน ดานการค านงถงผอน ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการค านงถงผอนมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน แสดงวา ถาพยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการค านงถงผอนสง พยาบาลจะมความสขในการท างานสงตามไปดวย ซงสอดคลองกบพนธกจของอาชพพยาบาล ผลการวจยตรงกบการศกษาของ พอดซาคอฟฟ (Podsakoff et al., 2000 as cited in Sukhada & Dr. Meera, 2014, p. 70) ทพบวา พนกงานทแสดงออกพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการค านงถงผอน ยอมจะชวยลดความขดแยงระหวางกลม ชวยลดเวลาในการด าเนนการบรหารความขดแยงได แสดงวา พยาบาลแสดงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการค านงถงผอน เชน มการจดตารางเวร ซงจะแจงใหทราบลวงหนา และเมอมการประชมหรอธระเรงดวน พยาบาลสามารถแลกเวรไดตามความเหมาะสม ซงผรบแลกเวรแสดงความเสยสละตอผแลกเวร และการแลกเวรเปนไปดวยความสมครใจ จงไมมความขดแยงเกดขน แสดงถงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการค านงถงผอนไดอยางชดเจน ท าใหการปฏบตงานเปนไปอยางราบรน อตราก าลงเหมาะสม และจะสงผลใหพยาบาลมความสขในการท างาน ดานการอดทนอดกลน ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการอดทนอดกลนมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน แสดงวา ถาพยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการอดทนอดกลนสง พยาบาลจะมความสขในการท างานสงตามไปดวย ทงนเพราะอาชพพยาบาลตองท างานกบเพอนรวมงานหลายหนวยงาน และตองแกปญหาเกยวกบการรกษาพยาบาลทหลากหลาย ซงมความรนแรงแตกตางกน ถาพยาบาลมความอดทนสงกจะมความสขในการท างานสงดวย ซงสอดคลองกบการศกษาของ พอดซาคอฟฟและแมคเคนซ (Podsakoff & MacKenzie, 1997 as cited in Sukhada & Dr. Meera, 2014, p. 70) ทพบวา พนกงานทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการอดทนอดกลนสง จะเพมขวญและก าลงใจในการท างาน ลดการลาออกและโอนยายของพนกงาน ทงนโรงพยาบาลมกลยทธในการเพมขดความสามารถในการอดทนอดกลน เชน การสรางแนวคดใหมในการปรบเปลยนงานตามความเหมาะสม เมอพยาบาลพบปญหาในการท างาน เพราะลกษณะงานมความหลากหลาย พยาบาลจะมแบบแผนในการแกปญหาอยางเปนระบบตามล าดบความส าคญของปญหา และแกไขปญหาเบองตน

202

กอน แลวรายงานตามระบบการบงคบบญชา เมอมการบรหารจดการปญหาทด สามารถแกไขปญหาได ท าใหเกดความพงพอใจ จงสงผลใหเกดความสขในการท างานของพยาบาล ดานการใหความรวมมอ ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความรวมมอ มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน แสดงวา ถาพยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการใหความรวมมอสง พยาบาลจะมความสขในการท างานสงตามไปดวย ซงสอดคลองกบการศกษาของพอดซาคอฟฟ (Podsakoff et al., 1990 as cited in Sukhada & Dr. Meera, 2014, p. 70) ทพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความรวมมอแสดงใหเหนการขยายระดบความผกพนตอองคการ แสดงวาพยาบาลทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความรวมมอ จะท างานเพอประโยชนของโรงพยาบาล และสงคมเปนหลก ทงนพฤตกรรมดานนมความส าคญตอการท างานในหนาทการพยาบาล เนองจากการพยาบาลตองท างานรวมกบหลายหนวยงาน การรวมมอจงเปนพฤตกรรมทส าคญ ทงดานการบรการพยาบาล โดยใหบรการดแลรกษาพยาบาลผปวยตามมาตรฐานวชาชพ ดานการศกษา โดยศกษาหาความรความสามารถทงดานพนฐานการพยาบาล การพยาบาลเฉพาะทาง และการฝกฝนทกษะทางการพยาบาล รวมทงการศกษาทางดานเทคโนโลยทางการแพทย และดานการบรหารการพยาบาล โดยบรหารบคคลและสภาพแวดลอมในการท างาน เพอความทนสมยในการจดพยาบาลทเหมาะสมกบงาน ทนตอเหตการณ และพฒนาคณภาพการพยาบาลตามนโยบายทางดานสขภาพขององคการ แสดงใหเหนวา เมอพยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการใหความรวมมอ เพราะมบทบาททเหมาะสมในความเปนวชาชพ พยาบาลจะมความผกพนตอองคการ จะสงผลใหพยาบาลมความสขในการท างาน ดานการส านกในหนาท ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานการส านกในหนาท มความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน แสดงวา ถาพยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาทสง พยาบาลจะมความสขในการท างานสงตามไปดวย ซงสอดคลองกบการศกษาของ พอดซาคอฟฟและแมคเคนซ (Podsakoff & MacKenzie, 1997 as cited in Sukhada & Dr. Meera, 2014, p. 70) ทพบวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาทเปนตนแบบของการท างานทด ทงนเพราะพยาบาลตองใหบรการดแลรกษาพยาบาลผทมความเจบปวย ซงเกยวกบความเปนความตายของผปวย จงแสดงออกถงการมความรบผดชอบตองาน แสดงวา พยาบาลทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานการส านกในหนาท จะมความรบผดชอบสงในดานตางๆ เชน มความรบผดชอบตอตนเอง โดยการพฒนาตนเองใหมความร มจรรยาบรรณ มสมพนธภาพทดตอบคคล และการใหบรการทมคณภาพตามมาตรฐาน มความรบผดชอบตอผปวย โดยใหบรการดวยความเคารพในสทธมนษยชน และสทธของผปวย และความรบผดชอบตอวชาชพ โดยใหบรการแกผปวยดวยความรความช านาญ

203

ค านงถงความปลอดภยของผปวยเปนส าคญ ท าใหพยาบาลประสบความส าเรจในการท างาน จงสงผลใหพยาบาลมความสขในการท างาน 5.2.4 สมมตฐานการวจยท 4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการโดยรวมกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 4.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 4.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานการคงอยกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 4.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานกบความสขในการท างานโดยรวม

5.2.4.1 สรปผลการวจย

(1) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอบางสวนระหวางความผกพนตอองคการโดยรวมไปสความสขในการท างานโดยรวม แสดงวา ความผกพนตอองคการโดยรวมสงผลตอความสขในการท างานโดยรวมโดยตรง และสงผลผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไปสความสขในการท างานโดยรวม ดงแสดงในภาพ 5.1 และ 5.2

ภาพท 5.1 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากความผกพนตอองคการโดยรวมไปสความสขในการ

ท างานโดยรวม (c)

ความผกพนตอองคการโดยรวม c

ความสขในการท างานโดยรวม

204

ภาพท 5.2 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากความผกพนตอองคการโดยรวมไปสความสขในการ

ท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b)

(2) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอบางสวนระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจไปสความสขในการท างานโดยรวม แสดงวา ความผกพนตอองคการดานจตใจสงผลตอความสขในการท างานโดยรวมโดยตรง และสงผลผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไปสความสขในการท างานโดยรวม ดงแสดงในภาพ 5.3 และ 5.4

ภาพท 5.3 แสดงผลโดยรวมของการสงผลความผกพนตอองคการดานจตใจไปสความสขในการท างาน โดยรวม (c)

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการโดยรวม

ความผกพนตอองคการโดยรวม

ความสขในการท างานโดยรวม

ความผกพนตอองคการดานจตใจ c

ความสขในการท างานโดยรวม

a = .480**

b = .679**

c' = .250**

c = .446**

205

ภาพท 5.4 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากความผกพนตอองคการดานจตใจไปสความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b)

(3) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอบางสวนระหวางความผกพนตอองคการดานการคงอยไปสความสขในการท างานโดยรวม แสดงวาความผกพนตอองคการดานการคงอยสงผลตอความสขในการท างานโดยรวมโดยตรง และสงผลผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไปสความสขในการท างานโดยรวม ดงแสดงในภาพ 5.5 และ 5.6

ภาพท 5.5 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากความผกพนตอองคการดานการคงอยไปสความสขใน

การท างานโดยรวม (c)

a

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการโดยรวม ba

ความผกพนตอองคการดานจตใจ ความสขในการท างานโดยรวม

c' = 159**

a = .389** b = .739**

c' = 159**

ความผกพนตอองคการ

ดานการคงอย

ความสขในการท างานโดยรวม c = .313**

206

ภาพท 5.6 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากความผกพนตอองคการดานการคงอยไปสความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b)

(4) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอบางสวนระหวางความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานไปสความสขในการท างานโดยรวม แสดงวาความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานสงผลตอความสขในการท างานโดยรวมโดยตรง และสงผลผานความพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไปสความสขในการท างานโดยรวม ดงแสดงในภาพ 5.7 และ 5.8

ภาพท 5.7 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานไปสความสขใน

การท างานโดยรวม (c)

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการโดยรวม

ความผกพนตอองคการ

ดานการคงอย

ความสขในการท างานโดยรวม

' = .130**

a = .240** b = .763**

c' = .130**

ความผกพนตอองคการ

ดานบรรทดฐาน

ความสขในการท างานโดยรวม c = .463**

207

ภาพท 5.8 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากความผกพนตอองคการดานบรรทดฐานไปสความสขใน

การท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b)

5.2.4.2 อภปรายผลการวจย

จากผลการวจยยอมรบสมมตฐานท 4 คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางความผกพนตอองคการกบความสขในการท างานของพยาบาลโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง ซงสามารถอธบายไดดงน

(1) การสงผลจากความผกพนตอองคการไปสความสขในการท างาน

โดยรวม

จากผลการวจยพบวา ความผกพนตอองคการสงผลโดยรวมไปสความสขในการท างาน ซงเมอพจารณารายดานพบวา ความผกพนตอองคการดานจตใจ ดานการคงอย และดานบรรทดฐานสงผลไปสความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบแนวคดของ เมเยอรและเฮอรสโควทช (Meyer & Herscovitch, 2001 as cited in Vandenberghe et al., 2014, p. 3) ทไดเสนอไววา พนกงานทมความผกพนตอองคการอยางมากจะพยายามท างานอยางหนก เพอสงเสรมความเปนอยทด (ความสข) สอดคลองกบงานวจยของทงในและตางประเทศ ไดแก งานวจยของ ลกษม สดด (2550) พรรณพนช ไตรรตนานกล (2554) เดฮาก (Dehaghi, 2012) เมหแดดและอรานเพอร (Mehdad & Iranpour, 2014) ฟลดและบยเทนแดช (Field & Buitendach, 2011) ทพบวาพนกงานทมความผกพนตอองคการอยในระดบสง จะมความสขในการท างานสงขนดวย จะเหนไดวา ความผกพนตอองคการมอทธพลตอความสขในการท างานของพยาบาลในองคการ เนองจากพยาบาล

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการโดยรวม

ความผกพนตอองคการ

ดานบรรทดฐาน

ความสขในการท างานโดยรวม

a = .400** b = .721**

c' = .175**

208

ทมความผกพนตอองคการ จะสามารถปฏบตงานใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมายได ท าใหเพมประสทธภาพในการท างาน ท าใหองคการเกดการพฒนา รวมทงพยาบาลมความสนกและความพงพอใจในการท างาน อนจะสงผลใหพยาบาลมความสขในการท างาน ดงนน ความผกพนตอองคการจงเปนปจจยทมอทธพลกบทงระดบบคคลและระดบองคการ

(2) การสงผลจากความผกพนตอองคการไปสพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการ

จากผลการวจยพบวาความผกพนตอองคการสงผลไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงเมอพจารณารายดานพบวา ความผกพนตอองคการดานจตใจ ดานการคงอย และดานบรรทดฐาน สงผลไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงสอดคลองกบการศกษาแบบพหของ คเปอร-อาคมและวสเวสวาราน, แมททวและซาแจค, เมเยอร, รเกทตา (Cooper-Hakim & Viswesvaran, 2005; Mathieu & Zajac, 1990; Meyar et al., 2002; Riketta, 2002 as cited in by Lapointe et al., 2014, p. 1610) ซงไดเสนออยางสอดคลองกนไววา ความผกพนตอองคการมความสมพนธอยางมากกบผลทเกดขนกบองคการ เชน การลาออกโอนยาย ผลการปฏบตงาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงสอดคลองกบงานวจยของ นฤเบศร สายพรม (2548) กษมา ทองขลบ, พนดา ศรโพธทอง, รชฎ ชยสดมภ และสรรตน พงษสงวน (2550) วรวรรณ บญลอม (2551) สายณห พรทวคณ (2553) ปารว ซอวาจา (2554) สวรรณา คาประเสรฐ และอรณรตน เหลองปญญากล (2555) อรญญา ไชยศร (2556) รวมทง หลวและโคเฮน (Lui & Cohen, 2010) หวง (wang, 2014) ทพบวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ นอกจากน ยงมอกหลายงานวจยทสนบสนนความเปนไปไดของสมมตฐานน ไดแก งานวจยของ ชน ชน ชอย และคม (Chun, Shin, Choi & Kim, 2011) ซาหรดดน อารมาน ซดโร และนอรมจาต (Sjahruddin, Armanu, Sudiro & Normijati, 2013) ทพบวา ความผกพนตอองคการสงผลทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ รวมถงงานวจยของ ยนอล (Unal, 2013) พบวา ความผกพนตอองคการสามารถท านายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงแสดงใหเหนวา เมอพยาบาลมความผกพนตอองคการ จะท าใหพยาบาลทมเทในการปฏบตงานเพอองคการดวยความเตมใจ ทงงานในหนาทวชาชพพยาบาล และงานทสงเสรมการด าเนนการขององคการใหเปนไปตามเปาหมายขององคการ แสดงถงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเพอประสทธภาพขององคการ และสงผลใหพยาบาลมผลการปฏบตงานทด มความพงพอใจในงาน และน าไปสความสขในการท างานของพยาบาล

209

(3) การสงผลของความผกพนตอองคการผานพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการไปสความสขในการท างาน (ผลทางออม)

จากผลการวจยพบวา มการสงผลของความผกพนตอองคการผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไปสความสขในการท างาน กลาวคอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอบางสวนของความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการโดยรวมกบความสขในการท างาน แสดงวา ความผกพนตอองคการสงผลโดยตรงตอการเกดความสขในการท างาน และสงผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไปสความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบแนวคดของ เมเยอรและอลเลน (Meyer & Allen, 1997) ทไดกลาวไววา ผลการปฏบตงานทด และความผกพนตอองคการ น าไปสความเปนอยทด (ความสข) นอกจากนยงมงานวจยของ ศรบญลอและปมณ (Sriboonlue & Peemanee, 2013) ทพบวา ความผกพนตอองคการ มความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบผลการปฏบตงาน จากแนวคดและผลการวจยแสดงใหเหนวา พยาบาลทมความผกพนตอองคการจะมผลท าใหพยาบาลแสดงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการแลวจะสงผลใหพยาบาลมความสขในการท างานเพมสงขน แสดงวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการสามารถเปนตวแปรสอระหวางผลของความผกพนตอองคการทมตอความสขในการท างาน

เมอพจารณารายดานพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอบางสวนของความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการดานจตใจ ดานการคงอย และดานบรรทดฐานกบความสขในการท างาน แสดงวา เมอพยาบาลมความผกพนตอองคการดานจตใจ ดานการคงอย และดานบรรทดฐาน จะท าใหพยาบาลแสดงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และสงผลใหพยาบาลมความสขในการท างานเพมขน โดยความผกพนตอองคการทง 3 ดานสงผลใหพยาบาลมความสขในการท างานดวยตวของมนเอง และสงผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และสงผลตอไปยงการมความสขในการท างานของพยาบาล

5.2.5 สมมตฐานการวจยท 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานโดยรวม

สมมตฐานการวจยท 5.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบหวนไหวกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 5.2 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบแสดงตวกบความสขในการท างานโดยรวม

210

สมมตฐานการวจยท 5.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบเปดรบประสบการณกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 5.4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพแบบประนประนอมกบความสขในการท างานโดยรวม สมมตฐานการวจยท 5.5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม เปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบแบบมจตส านกกบความสขในการท างานโดยรวม

5.2.5.1 สรปผลการวจย

(1) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอบางสวนระหวางบคลกภาพแบบหวนไหวไปสความสขในการท างานโดยรวม แสดงวา บคลกภาพแบบหวนไหวสงผลตอความสขในการท างานโดยรวมโดยตรง และสงผลผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไปสความสขในการท างานโดยรวมดวย ดงแสดงในภาพ 5.9 และ 5.10

ภาพท 5.9 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากบคลกภาพแบบหวนไหวไปสความสขในการท างาน โดยรวม (c)

บคลกภาพแบบหวนไหว ความสขในการท างานโดยรวม c = -.191**

211

ภาพท 5.10 แสดงผลทางตรงของการสงผลจาก

ภาพท 5.10 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากบคลกภาพแบบหวนไหวไปสความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b)

(2) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอบางสวนระหวางบคลกภาพแบบแสดงตวไปสความสขในการท างานโดยรวม แสดงวาบคลกภาพแบบแสดงตวสงผลตอความสขในการท างานโดยรวมโดยตรง และสงผลผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไปสความสขในการท างานโดยรวมดวย ดงแสดงในภาพ 5.11 และ 5.12

ภาพท 5.11 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากบคลกภาพแบบแสดงตวไปสความสขในการท างานโดยรวม (c)

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการ a

บคลกภาพแบบหวนไหว ความสขในการท างานโดยรวม

บคลกภาพแบบแสดงตว

ความสขในการท างานโดยรวม

b = .814** a = -.195**

c' = -.061**

c = .407**

212

ภาพท 5.12 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากบคลกภาพแบบแสดงตวไปสความสขในการท างาน โดยรวม (c') และผลทางออมผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b)

(3) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอสมบรณระหวางบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไปสความสขในการท างานโดยรวม แสดงวาบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไมสงผลตอความสขในการท างานโดยรวมโดยตรง แตสงผลผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไปสความสขในการท างานโดยรวม ดงแสดงในภาพ 5.13 และ 5.14

ภาพท 5.13 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไปสความสขใน

การท างานโดยรวม (c)

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการโดยรวม

a

บคลกภาพแบบแสดงตว ความสขในการท างานโดยรวม

a = .308** b = .744**

c' = .177**

บคลกภาพแบบเปดรบ

ประสบการณ cความสขในการท างานโดยรวม c = .142**

213

ภาพท 5.14 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณไปสความสขใน การท างานโดยรวม (c’ และผลทางออมผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b)

(4) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอสมบรณระหวางบคลกภาพแบบประนประนอมไปสความสขในการท างานโดยรวม แสดงวาบคลกภาพแบบประนประนอมไมสงผลตอความสขในการท างานโดยรวมโดยตรง แตสงผลผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม ไปสความสขในการท างานโดยรวม ดงแสดงในภาพ 5.15 และ 5.16

ภาพท 5.15 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากบคลกภาพแบบประนประนอมไปสความสขในการ

ท างานโดยรวม (c)

บคลกภาพแบบประนประนอม ความสขในการท างานโดยรวม

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการ a

บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ

ความสขในการท างานโดยรวม

b = .841** a = .155**

c' = .011

c = .337**

214

ภาพท 5.16 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากบคลกภาพแบบประนประนอมไปสความสขในการท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b)

(5) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมเปนตวแปรสอสมบรณระหวางบคลกภาพแบบมจตส านกไปสความสขในการท างานโดยรวม แสดงวาบคลกภาพแบบมจตส านกไมสงผลตอความสขในการท างานโดยรวมโดยตรง แตสงผลผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวมไปสความสขในการท างานโดยรวมดงแสดงในภาพ 5.17 และ 5.18

ภาพท 5.17 แสดงผลโดยรวมของการสงผลจากบคลกภาพแบบมจตส านกไปสความสขในการท างาน โดยรวม (c)

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการโดยรวม a

บคลกภาพแบบประนประนอม ความสขในการท างานโดยรวม

c

บคลกภาพแบบมจตส านก ความสขในการท างานโดยตรง

b = .834** a = .389**

c' = .013

c = .426**

215

ภาพท 5.18 แสดงผลทางตรงของการสงผลจากบคลกภาพแบบมจตส านกไปสความสขในการ ท างานโดยรวม (c') และผลทางออมผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดยรวม (a*b)

5.2.5.2 อภปรายผลการวจย

จากผลการวจยยอมรบสมมตฐานท 5 คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทด

ขององคการเปนตวแปรสอระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างานของพยาบาลโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง ซงสามารถอธบายไดดงน

(1) การสงผลจากบคลกภาพหาองคประกอบไปสความสขในการท างานโดยรวม จากผลการวจย พบวา บคลกภาพแบบหวนไหวสงผลทางลบไปสความสขในการท างาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ พมพกาญจน สมภพกลเวช , วรรณสร สจรต (2553) พณณวด พวพนธ (2555) กนกพร วรยะโพธชย (2556) กทเทยเรซ จเมเนซ เฮอรนานเดซ และพวนเต (Gutierrez, Jimenez, Hernandez & Puente, 2005) พบวา บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน

บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกสงผลทางบวกไปส ความสขในการท างานซงสอดคลองกบผลการวจยในของ พมพกาญจน สมภพกลเวช, วรรณสร สจรต (2553) พณณวด พวพนธ (2555) กนกพร วรยะโพธชย (2556) กทเทยเรซ จเมเนซ เฮอรนานเดซ และพวนเต (Gutierrez, Jimenez, Hernandez & Puente, 2005) และพรมซค เบนเนตต และเฟอนแฮม

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการโดยรวม a

บคลกภาพแบบมจตส านก ความสขในการท างานโดยรวม

b = .800**

a = .460**

c' = .057

216

(Premuzic, Bennett & Furnham, 2007) ทพบวา บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบความสขในการท างาน ผลการวจยครงนแสดงใหเหนวา บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบความสขในการท างาน และพยาบาลมบคลกภาพแบบหวนไหวในระดบต า ซงเปนเพราะพยาบาลเปนวชาชพทมบทบาทในการชวยเหลอชวตผอน พยาบาลจงตองมบคลกภาพทไมหวนไหว ไมกลว ไมกงวล มความมนคง โดยใชสตในการตดสนใจ เพอปฏบตงานตามล าดบความส าคญอยางเหมาะสมกบสถานการณทแตกตางกน จงท าใหพยาบาลเปนผทมเหตผลในการใชชวตมากกวาบคคลโดยทวไป มความมนคง ไมหวนไหวกบสงรอบขาง (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004)

บคลกภาพแบบแสดงตวสงผลทางบวกไปสความสขในการท างาน และพยาบาลมบคลกภาพแบบแสดงตวอยในระดบปานกลาง ชใหเหนวา พยาบาลเปนวชาชพทตองรวมงานกบทมสขภาพ ในลกษณะสหสาขาวชาชพ และในบางสถานการณพยาบาลจะตองใหการพยาบาลผปวยตามทกษะวชาชพ ซงตองปฏบตงานเพยงล าพง จงท าใหพยาบาลเปนผทสามารถปรบเปลยนตนเองใหท างานเปนกลมหรอท างานคนเดยวไดอยางงายดาย (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004)

บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณสงผลทางบวกไปสความสขในการท างานและพยาบาลมบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณอยในระดบปานกลาง แสดงใหเหนวา พยาบาลเปนวชาชพทมบทบาทในการใหการรกษาพยาบาลผปวยตามมาตรฐานวชาชพ ซงตองมความร ความความช านาญในบรบทของลกษณะงาน และตองมการศกษาอบรมเพอเพมความรทางดานเทคโนโลย และโรคทเปลยนแปลงตามกาลเวลา จงท าใหพยาบาลเปนผทใหความสนใจกบสงหรอเรองใหมๆ เมอมความจ าเปน แตจะไมทมเทความสนใจจนมากเกนไป และใหความสนใจกบความเคยชนหรอเรองเดมๆ เพราะตองการพฒนาใหเกดความแปลกใหม (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004)

บคลกภาพแบบประนประนอมสงผลทางบวกไปสความสขในการท างานและพยาบาลมบคลกภาพแบบประนประนอมในระดบสง กลาวคอ พยาบาลเปนวชาชพทมความเสยสละใหกบสงคม โดยท างานเพอประโยชนของผปวยสงเสรมใหทกคนในสงคมมสขภาพทด จงท าใหพยาบาลเปนผทยอมละความตองการสวนตวเพอกลม และยอมรบบรรทดฐานของกลมมากกวาทจะยนยนบรรทดฐานของตนเอง เพราะบคคลกลมนมองวาความสามคคเปนเรองส าคญมาก (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004)

217

บคลกภาพแบบมจตส านกสงผลทางบวกไปสความสขในการท างาน และพยาบาลมบคลกภาพแบบมจตส านกในระดบสง กลาวไดวา พยาบาลเปนวชาชพทมความ

รบผดชอบและเปาหมายเพอใหบรการดานสขภาพทดตามมาตรฐานวชาชพ มพนฐานความรความช านาญในวชาชพ และจรรยบรรณวชาชพ มงท างานใหส าเรจเพอประโยชนสงสดของสวนรวม จงท าใหพยาบาลเปนผทมความสามารถในการควบคมตนเอง ซงสงผลใหเกดการมงไปสเปาหมายสวนบคคล และในการประกอบอาชพ (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) ซงสอดคลองกบแนวคดของ คอสตาและแมคเคร (Costa & McCrae, 1997 as cited in M. Strobel et al., 2011) ทไดเสนอไววา หนงในรปแบบบคลกภาพทมความสมบรณทสด คอ บคลกภาพหาองคประกอบ (บคลกภาพแบบหวนไหว บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม บคลกภาพแบบมจตส านก) มความสมพนธกบความเปนอยทด (ความสข) อยางเหนไดชด

(2) การสงผลจากบคลกภาพหาองคประกอบไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

จากผลการวจย พบวา มการสงผลทางลบของบคลกภาพแบบหวนไหวไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงสอดคลองกบงานวจยในของ สมร พลศกดและสจตรา เกษสวรรณ (2550) ศศวมล อปนนไชย (2551) ซงหและซงห (Singh & Singh, 2009) ทพบวา บคลกภาพแบบหวนไหวมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกมการสงผลทางบวกไปสพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงสอดคลองกบงานวจยของ กรกช ภดวง (2549) สมร พลศกด และสจตรา เกษสวรรณ (2550) อลาเนน (Elanain, 2007) ทพบวา บคลกภาพแบบแสดงตว แบบเปดรบประสบการณ แบบประนประนอม และแบบมจตส านกมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ กลาวคอ พนกงานทมบคลกภาพแบบแสดงตวจะเปนผทเปนมตรและชอบเขาสงคม (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณจะเปนผทมเหตผล และเปดกวางส าหรบรบประสบการณใหม (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) บคลกภาพแบบประนประนอมจะเปนผทมความเสยสละ และยอมรบบรรทดฐานขององคการมากกวาการยดตดอยกบบรรทดฐานของตนเอง (Costa & McCrae, 1992 as cited in Howard & Howard, 2004) และบคลกภาพแบบมจตส านกจะเปนผทมความรบผดชอบตอหนาท และมงเนนการปฏบตงานใหส าเรจตามเปาหมาย (Costa & McCrae, 1992 as cited in

218

Howard & Howard, 2004) จะเหนไดวา เมอพยาบาลมบคลกภาพทเหมาะสม คอ บคลกภาพหาองคประกอบ จะแสดงพฤตกรรมทด คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงสอดคลองกบแนวคดของ แซง (Zhang, 2011, p. 6) ทไดกลาวไววา ปจจยทเปนเหตใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการอยางมากม 3 ประเภท ไดแก บคลกภาพหรอลกษณะนสย ทศนคต และผน าหรอกลม ในสวนปจจยดานบคลกภาพ จากการศกษาพบวา บคลกภาพหาองคประกอบ 4 แบบ คอ บคลกภาพแบบหวนไหว แบบแสดงตว แบบประนประนอม และแบบมจตส านกมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ชใหเหนวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ จะท าใหพยาบาลท างานไดอยางมประสทธภาพ เกดผลการปฏบตงานทด จงท างานไดส าเร จตามเปาหมาย และสงผลใหองคการเกดการพฒนา ซงสอดคลองกบแนวคดของ พอดซาคอฟฟ (Podsakoff et al., 2000) ทไดกลาวไววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความส าคญตอการด าเนนงานขององคการอยางมประสทธภาพ

(3) การสงผลของบคลกภาพหาองคประกอบผานพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการไปสความสขในการท างาน (ผลทางออม)

จากผลการวจยพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอบางสวนของความสมพนธระหวางบคลกภาพแบบหวนไหว และบคลกภาพแบบแสดงตวกบความสขในการท างาน แสดงวา บคลกภาพแบบหวนไหว และบคลกภาพแบบแสดงตวสงผลถงความสขในการท างานโดยตรง และสงผลผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไปสความสขในการท างาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอสมบรณของความสมพนธระหวางบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกกบความสขในการท างาน แสดงวา บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกไมสงผลถงความสขในการท างานโดยตรง แตสงผลผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไปสความสขในการท างาน กลาวคอ เมอพยาบาลมบคลกภาพหาองคประกอบสงผลใหพยาบาลมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงสอดคลองกบแนวคดของ เฮลเลอรและคณะ (Heller et al., 2002 as cited in Cooper et al., 2012, p.409) ทไดกลาวไววา บคลกภาพทเหมาะสมกบงาน กอใหเกดความพงพอใจในงาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ แสดงใหเหนวา เมอพยาบาลมบคลกภาพหาองคประกอบสงผลใหพยาบาลมความสขในการท างาน สอดคลองกบแนวคด

219

ของ ไดเนอร (Diener, 2003) ทไดกลาวไววา บคลกภาพแสดงบทบาททส าคญของความสขในการท างาน จากผลการว จ ยคร งน พบว า พยาบาลมบคล กภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านก ในระดบสง ทงสององคประกอบมความสมพนธกบความสขในการท างาน แสดงวา เมอพยาบาลมความสขในการท างาน พยาบาลจะแสดงออกดานประสบการณทางบวกในการท างาน คอ พยาบาลมการรบรพนฐานทท าใหเกดความสมพนธกบบคลากรในสถานทท างาน โดยทบคลากรมารวมกนท างานเกดสงคมการท างานขน เกดสมพนธภาพทดกบบคลากรทตนปฏบตงานดวย ใหความรวมมอ ชวยเหลอซงกนและกน การสนทนาพดคยอยางเปนมตร ใหการชวยเหลอและไดรบการชวยเหลอจากผรวมงาน เกดมตรภาพระหวางปฏบตงานกบบคลกรตางๆและมความรสกเปนสข ตลอดจนไดรบรวาไดอยทามกลางเพอนรวมงานทมความรกและความปรารถนาดตอกน มการรบรวาตนเองไดรบการยอมรบและความเชอถอจากผรวมงาน ผบงคบบญชาในการปฏบตงาน ไดรบความคาดหวงทดในการปฏบตงานและความไววางใจจากผรวมงาน รวมแลกเปลยนประสบการณกบผรวมงานตลอดจนไดใชความรอยางตอเนอง และแสดงออกดานความรบผดชอบในการท างานเพอความส าเรจ คอ พยาบาลมการรบรถงความรสกรกและผกพนอยางแนนเหนยวกบงาน รบรวาตนมพนธกจในการปฏบตงานใหส าเรจ มความยนดในสงทเปนองคประกอบของงาน กระตอรอรน เพลดเพลนในการทจะปฏบตงาน และปรารถนาทจะปฏบตงานดวยความเตมใจ รสกเปนสขเมอไดปฏบตงาน มความภมใจทตนมหนาทรบผดชอบในงาน และมการรบรวาตนปฏบตงานไดบรรลเปาหมายทก าหนดไว โดยไดรบความส าเรจในการท างาน ไดรบมอบหมายใหท างานททาทายใหส าเรจ มอสระในการท างาน เกดผลลพธการท างานไปในทางบวก ท าใหรสกมคณคาในชวต เกดความภาคภมใจในการพฒนา และเปลยนแปลงสงตางๆเพอปฏบตงานใหส าเรจ มความกาวหนา และท าใหองคการเกดการพฒนา ซงสอดคลองกบแนวคดของ มาเนยน (Manion, 2003) 5.3 ขอเสนอแนะ 5.3.1 ขอเสนอแนะตอองคการ

5.3.1.1 โรงพยาบาลควรใหความส าคญกบการสงเสรมความผกพนตอองคการ

เพราะเมอพยาบาลมความผกพนตอองคการ จะมผลใหเกดความสขในการท างาน ท าใหประสทธผลในการท างานดขน และสงผลใหการรกษาพยาบาลมประสทธภาพ

220

5.3.1.2 โรงพยาบาลควรใหความส าคญกบการคดเลอกพยาบาล โดยน าเอาบคลกภาพหาองคประกอบ เปนแบบทดสอบหนงในการคดเลอกผสมครเขาท างานกบโรงพยาบาล 5.3.1.3 โรงพยาบาลควรใหความส าคญกบการสงเสรมและการพฒนาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเพราะเมอพนกงานมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เปนการเพมทนทางสงคม ชวยใหการด าเนนงานของโรงพยาบาลดขน และเพมประสทธภาพงานของโรงพยาบาล

5.3.2 ขอเสนอแนะส าหรบการท าวจยในอนาคต

5.3.2.1 การศกษาความสขในการท างานในครงน ผวจยใชแบบสอบถามเพอใหไดขอมลวจยเชงปรมาณ ดงนน ในการวจยครงตอไปอาจใชการสมภาษณรวมดวยเพอใหไดขอมลวจยเชงคณภาพทถกตองและตรงกบความเปนจรงมากขน

5.3.2.2 ศกษากบประชากรจากวชาชพอนๆ เพมขน เชน แพทย เภสชกร เปนตนเพราะทกวชาชพยอมปรารถนาความสขในการท างาน ดงนน หากสามารถหาปจจยอนๆนอกเหนอจากการศกษาในครงน ทท าใหพนกงานมความสขในการท างานได ซงการศกษาจะท าใหทราบถงปจจยทสงเสรมความสขในการท างาน

5.3.2.3 จากผลการวจยเปนการศกษาปจจยดานบคคลทสงเสรมใหเกดความสขในการท างาน โดยศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ในฐานะตวแปรสอระหวางตวแปรความผกพนตอองคการ และบคลกภาพหาองคประกอบกบความสขในการท างาน ดงนน จงมความนาสนใจในการศกษาตวแปรอนๆ ทสามารถสงผลผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ไปสความสขในการท างานเพอใหไดผลการศกษาทกวางขนและสามารถน าไปใชในการพฒนาองคการไดมากขน เชน การศกษาปจจยดานสงแวดลอมทสงเสรมใหเกดความสขในการท างาน

221

รายการอางอง

หนงสอและบทความในหนงสอ

จราภา เตงไตรรตน และคณะ. (2552). จตวทยาทวไป.พมพครงท4,กรงเทพฯ: ส านกพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ชลลดา ทวคณ. (2556). เทคนคการพฒนาบคลกภาพ, กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ธานนทร ศลปจาร. (2553). การวจยและวเคราะหขอมลทางสถตดวยSPSS. พมพครงท11 , กรงเทพฯ: บสซเนสอารแอนดด. นภาภรณ พพฒน. (2550). เปดโลกความสข GNH. พมพครงท1, กรงเทพฯ:มตชน. นพมาศ องพระ (ธรเวคน). (2555). จตวทยาสงคม.พมพครงท1, กรงเทพฯ:ส านกพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. บญใจ ศรสถตยนรากร. (2555). ระเบยบวธวจยทางการพยาบาล, กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ประชด ศราธพนธ.(2552). สาระส าคญทดงดดใจใหพยาบาลคงปฏบตงานอยในไอ ซ ย.พมพครงท1, กรงเทพฯ:พ.เอ.ลฟวง. พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต). (2550). คมอชวต. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: บรษท พมพสวย จ ากด. ฟารดา อบราฮม. (2554). สาระทางการพยาบาล เพอความภมใจในวชาชพ.พมพครงท 1, นนทบร: บรษท ธนาเพรส จ ากด. มลลกา คณานรกษ. (2547). จตวทยาการสอสารของมนษย, กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. รตนา ศรพานช. (2533). หลกการสรางแบบสอบวดทางจตวทยาและทางการศกษา. กรงเทพฯ: เจรญ วทยการพมพ. ศรเรอน แกวกงวาล. (2551). ทฤษฎจตวทยาบคลกภาพ (รเขา รเรา).พมพครงท15, กรงเทพฯ: หมอ ชาวบาน. สรอร วชชาวธ. (2553). จตวทยาอตสาหกรรมและองคการเบองตน.พมพครงท 3, ส านกพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

บทความวารสาร

เกษมศานต โชตชาครพนธ, นภาพร จนทะรง และจตรงค วงศชยกตตพร.(ตลาคม 2551). พฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการของขาราชการต ารวจ ในฐานะตวแปรกลาง ระหวางการรบร

222

ความยตธรรมขององคกร ดานกระบวนการและการรบรการสนบสนนจากองคกร กบ ผล การปฏบตงานตามหนาท. วารสารมหาวทยาลยนเรศวร. 16(3). วทยานพนธ กรกช ภดวง.(2549).ความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบและความเกยวพนในการ ท างานกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ : กรณศกษาบรษทเอคโค (ประเทศไทย)จ ากด. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรม. กษมา ทองขลบ.(2550).ความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการท างาน ความผกพนตอองคการ

กบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของครโรงเรยนราชนบน. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ.

กฤตกา หลอวฒนวงศ. (2547). การศกษาเปรยบเทยบบคลกภาพหาองคประกอบ เชาวนอารมณตามแนวคดโกลแมน และความพงพอใจในลกษณะงาน ของผปฏบตงานฝายขายของโรงแรมในกรงเทพมหานคร. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ.

จนดา หลวงตา.(2553). ความสขในการปฏบตงานและความผกพนตอองคการของพนกงานในธรกจ โรงแรม : กรศกษาโรงแรมในเครอบรษทแหงหนง เขตเมองพทยา จงหวดชลบร. (งานนพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยบรพา, คณะการจดการและการทองเทยว, สาขาวชาการจดการทรพยากรมนษย. ชนวฒน ศกดพชยมงคล. (2554). พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและความผกพนตอ องคกร กรณศกษา: พนกงานระดบปฏบตการ บรษท ซวา โลจสตกส(อสเทรน ซบอรด). (งานนพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยบรพา, คณะการจดการและการทองเทยว, สาขาวชาการจดการทรพยากรมนษย. นฤเบศร สายพรหม.(2548). ความสมพนธระหวางการรบรความยตธรรมในองคการ ความผกพนตอ องคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ของพนกงานในมหาวทยาลย เอกชนแหงหนง. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. พนดา ศรโพธทอง.(2550).ความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ คณภาพชวตในการท างาน กบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงาน: กรณศกษาการไฟฟาฝายผลต

223

แหงประเทศไทย. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. พรรณภา สบสข.(2548). ความสมพนธระหวางการรบรลกษณะงาน ภาวะผน าการเปลยนแปลงของ

หวหนาหอผปวย กบความสขในการท างานของพยาบาลประจ าการ โรงพยาบาลมหาวทยาลยของรฐ. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, คณะพยาบาลศาสตร, สาขาวชาการบรหารพยาบาล.

พรวภา มานะตอ.(2551). ภาวะความสขกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ของพนกงาน ธนาคารพาณชย(ส านกงานใหญ)แหงหนง. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. พณณวด พวพนธ.(2555). ความสมพนธระหวางบคลกภาพ ความสขในการท างาน และผลการ ปฏบตงานของพนกงาน กรณศกษาโรงงานอสาหกรรมการผลตและสงออกเครองใชใน ครวเรอนแหงหนง. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. เพลนพศ ศรสมบรณ.(2547). ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบ ความผกพนตอองคการของพนกงานระดบปฏบตการ บรษทอตสาหกรรมสงทอ. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. พมพกาญจน สมภพกลเวช.(2553).ความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบ ความขดแยง

ระหวางงานและชวตครอบครว และความผาสกใจของเภสชกร ทท างานในโรงพยาบาล. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ.

ลกษม สดด.(2550).ความสมพนธระหวางแรงจงใจในการท างาน การสนบสนนทางสงคม ความยดมนผกพนตอองคการกบความสขในการท างานของพยาบาลประจ าการ โรงพยาบาลทวไป เขตภาคกลาง. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, คณะพยาบาลศาสตร, สาขาวชาการบรหารการพยาบาล. วรรณสร สจรต.(2553). บคลกหาองคประกอบ อทธบาท 4 การสนบสนนทางสงคม และพฤตกรรม ความสขในการท างาน. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยรามค าแหง, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. ศรพนธ สอนสทธ.(2552).ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล บคลกภาพ คณคาในตนกบ ความสขในการท างานของพยาบาลประจ าการ หนวยอภบาลผปวยหนก โรงพยาบาลรฐในกรงเทพมหานคร. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต).

224

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, คณะพยาบาลศาสตร, สาขาวชาการบรหารการพยาบาล. สมร พลศกด.(2550).บคลกภาพ วฒนธรรมองคการ และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการ ของพนกงานโรงงานอเลกทรอนกสแหงหนง. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต).มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ

สรนาถ ตามวงษวาน.(2554) .อทธพลของพลงขบเคลอนในการท างาน การรบรความยตธรรมใน องคการ และความผกพนตอองคการ ทสงผลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ องคการ. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยศลปากร, คณะศลปศาสตร, สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน. สกญญา อนตะโดด.(2550).ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ความ ตองการมสวนรวมในองคการ และความสขในการท างาน: กรณศกษาอตสาหกรรมสงทอ ในเขตภาคเหนอตอนบน. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยรามค าแหง, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. อรญญา ไชยศร.(2556). ความสมพนธระหวางบคลกภาพ บรรยากาศองคการ ความผกพนตอ องคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ของครโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน ในจงหวดนครศรธรรมราช. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). วทยาลยเทคโนโลยภาคใต, คณะบรหารธรกจ, สาขาวชาบรหารธรกจ. อรณรตน เหลองปญญากล.(2555). ความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบพฤตกรรมการ เปนสมาชกทดตอองคการ ของครในอ าเภอบอทอง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษาชลบร เขต 2. (งานนพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยบรพา, คณะศกษาศาสตร, สาขาวชาการบรหารการศกษา งานวจยสวนบคคล กนกพร วรยะโพธชย. (2556).บคลกภาพหาองคประกอบ การรบรบรรยากาศองคการ และ ความสขในการท างาน:กรณศกษาพนกงานขายรถยนตของบรษทจ าหนายรถยนตแหงหนง (งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. กตดาพร กาลานสนธ.(2554).พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ(Organizational

Citizenship Behavior)และคานยมขององคการ ตอวฒนธรรมองคการแหงการเรยนร(Learning Organization) :กรณศกษา บรษท ปตท. จ ากด มหาชน.

225

(งานวจยปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะพาณชศาสตรและการบญช,สาขาบรหารธรกจ เนนการบรหารทรพยากรมนษยและองคการ.

ชตมา ชตชวานนท.(2554).พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ(Organizational Citizenship Behavior)ทมผลตอองคการแหงการเรยนร(Learning Organization) :กรณศกษากลมธรกจผใหบรการโทรศพยเคลอนท. (งานวจยปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะพาณชศาสตรและการบญช, สาขาบรหารธรกจ เนน การบรหารทรพยากรมนษยและองคการ. นภส จตตธรภาพ.(2554). ปจจยสวนบคคล ความสขในการท างาน และความผกพนตอองคการ ของพนกงาน : กรณศกษาโรงงานอตสาหกรรมผลตอาหารแหงหนง. (งานวจยสวน บคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. นารรตน เอยมตงพาณชย.(2555).ทนทางจตวทยาเชงบวก ความผกพนตอองคการ และความ ตงใจทจะลาออกของบคลากรส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง. (งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. ปารว ซอวาจา.(2554).ความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกท ดขององคการ ของพนกงานบรษทรบเหมากอสรางแหงหนง. (การคนควาอสระปรญญา

มหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะวทยาศาสตร,สาขาจตวทยาอตสาหกรรม และองคการ.

ปนปทมา ครฑภณฑ.(2550). ความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการท างาน ความผกพนตอองคการ กบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ: กรณศกษาของกลมบรษทเคมแหงหนงใน ประเทศไทย. (งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต., มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยา อตสาหกรรมและองคการ. ปยาภสร อภชาตรตนชย. (2555).บคลกภาพหาองคประกอบ ปจจยในการท างาน และความสขใน การท างานของบคลากรฝายการพยาบาลในโรงพยาบาลในก ากบของรฐแหงหนง. (งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร,คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. พรรณพนช ไตรรตนนกล.(2554).ความสมพนธระหวางความสขในการท างานกบความผกพนตอ องคการ ของพนกงานในบรษทไอ.โอ.เทคนค จ ากด. (การคนควาอสระปรญญา มหาบณฑต). มหาวทยาลยศลปากร, คณะบรหารธรกจ, สาขาวชาการประกอบการ. รชฎ ชยสดมภ.(2550). ความสมพนธระหวางการรบรการสนบสนนจากองคการ พฤตกรรมการเปน

226

พนกงานทดขององคการ และความผกพนตอองคการ: กรณศกษาโรงงานอตสาหกรรมผลตชนสวนอเลกทรอนกสแหงหนง. (งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร,คณะศลปศาสตร,สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ.

วรวรรณ บญลอม.(2551). ความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการท างาน ความผกพนตอองคการ และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ของขาราชการครวทยาลยเทคนค ใน พนทสามจงหวดชายแดนภาคใต. (การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเชยงใหม, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. วมลรตน พลหนาย.(2555). บคลกภาพเชงรก การรบรคณลกษณะงาน และความสขในการ ท างานของครในส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 39. (งานวจยสวน บคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. ศรต กาญจนหรญ.(2555). ความสมพนธระหวางภาวะผน าการเปลยนแปลง คณภาพชวตในการ ท างาน กบความผกพนตอองคการ : กรณศกษาพนกงานรฐวสาหกจแหงหนงใน ประเทศไทย. (งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. ศศวมล อปนนไชย.(2551).ความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบ ความสามารถในการ ฟนฝาอปสรรค และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ : กรณศกษาใน

ส านกงานอธการบดของมหาวทยาลยแหงหนง. (งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ.

สายณห พรทวคณ.(2553).การรบรวฒนธรรมองคการกบความผกพนตอองคการทมผลตอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงานระดบหวหนางานในโรงงานผลตชนสวนอเลกทรอนกสแหงหนง. (การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต).มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะวทยาศาสตร,สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ.

สรรตน พงษสงวน.(2550).ความสมพนธระหวางคณลกษณะของงาน ความผกพนตอองคการ ความเชอในปจจยควบคม และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ. (การคนควา

อสระปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเชยงใหม, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยา อตสาหกรรมและองคการ. สจตรา เกษสวรรณ.(2550).ความสมพนธระหวางลกษณะบคลกภาพ ความพงพอใจในงานและ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ : กรณศกษา บรษทแอดวานซ อนโฟร เซอรวส จ ากด (มหาชน). (การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเชยงใหม, คณะวทยาศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ.

227

สรกล ลเรอง. (2553). ความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบ การรบรการใชอ านาจของ ผบงคบบญชา และความสขในการท างานของพนกงาน : กรณศกษาพนกงานโรงแรม แหงหนงในกรงเทพมหานคร. (งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. สวรรณา คาประเสรฐ.(2555).ความสมพนธระหวางเจตคตในการท างาน ความผกพนตอองคการ

และการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงาน บรษท ธนาคารกสกรไทย จ ากด (มหาชน)เขต51. (การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยศลปากร,

คณะบรหารธรกจ, สาขาวชาการประกอบการ. อคมยสร ลยาชย.(2555). บคลกภาพหาองคประกอบ ความฉลาดทางอารมณ และพฤตกรรมการ เปนสมาชกทดขององคการ : กรณศกษาพนกงานบรษทคอมพวเตอรแหงหนงใน กรงเทพมหานคร. (งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. อโนทย รงเรองเกยรต.(2556). การรบรบรรยากาศองคการ การรบรการใชอ านาจของ ผบงคบบญชาและความสขในการท างานของพนกงาน : กรณศกษาพนกงานบรษทท ปรกษาทางดานการพฒนาบคลากร และองคการแหงหนงในกรงเทพมหานคร. (งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. อญชล ศภวทยานนท.(2552). ความสมพนธระหวางเชาวดานจตวญญาณ ความสข และพฤตกรรม การเปนสมาชกทดขององคการ: กรณศกษาโรงพยาบาลเอกชนแหงหนงในจงหวดนครปฐม. (งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขา จตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. อสระ เทพอารกษ.(2554).ความสมพนธระหวางความฉลาดทางจรยธรรม ความพงพอใจในงาน

และความผกพนตอองคการ : กรณศกษาพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลเอกชนแหงหนง. (งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ.

เอกลกษณ ตงสงขะรมย.(2555). ความสมพนธระหวางความหวงในการท างาน ความสขในการ ท างานกบรปแบบความคดสรางสรรคของพนกงานบรษทผผลตอาหารและเครองดมแหงหนง.(งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร,คณะศลปศาสตร, สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ.

228

สออเลกทรอนกส

กรงเทพธรกจ.(2558).องคความรประชาคมอาเซยน(ASEAN Economic Community : AEC).เรยกใชเมอ 25 ม.ค. 2558 จากกรงเทพธรกจ:http://www.thai-aec.com/

กระทรวงมหาดไทย.(2540).หลกเกณฑเกยวกบพยาบาลประจ าสถานประกอบการ. เรยกใชเมอ 25 ม.ค. 2558 จากมหาวทยาลยรามค าแหง: http://www.e-book.ram.edu

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2550-2554). แผนพฒนาเศรษฐกจและ สงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ.2550-2554). เรยกใชเมอ 25 ม.ค. 2558 จากส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต: http://www.nesdb.go.th/download/article/article_20160323112418.pdf

Books and Book Articles Blau, P. (1964). Power and exchange in social life. New York: John Wiley

& Sons Ltd. Goddard, G. and Wierzbicka, A, (2014).Words & Meanings Lexical Semantics across Domains, Languages, and Cultures. United Kingdom: Oxford University. Goldstein, E.B., (1994). Psychology.California: Brooks/ Cole Publishing Company Pacific Grove. Herzberg, F., (1973).The motivation to work. New York: John Wiley & Sons Ltd. Katz, D. and Kahn, R.L. (1978).The Social Psychology of Organizations. New York: John Wiley & Sons Ltd. Organ, D.W. (1991). The Applied Psychology of Work Behavior. USA: R.R. Donnelly & Sons Company. Organ, D.W. (1998).Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome.USA: D.C.Health and Company. Spector, P.E. (1996). Industrial And Organizational Psychology Research And Practice.USA: John Wiley & Sons Ltd.

229

Vaughn, M.G., Delisi, M. and Matto, H.C. (2014).Human Behavior: A cell to society approach. New Jersey: John Wiley & Sons Ltd. War, P. (2007). Work, Happiness, and Unhappiness. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers. Yamane, T. (1967). Statistic: An Introduction Analysis. New York: Harper & Row.

Articles

Allen, N.J. and Meyer, J.P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective,

Continuance, and Normative Commitment to the Organization. The Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.

Andrew, S.S. (2009). The Servant Shepherd: A New Leadership Paradigm for Job Satisfaction and Happiness at Workplace. In S.S. Sengupta (Ed.), Integrating Spirituality and Organizational Leadership, Macmillan Publisher,377-391.

Baron, R.M., & Kenny, D.A. (1986). The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 1173-1182. Becker, H.S. (1960). Notes on the concept of Commitment.American Journal of Sociology,66, 32-40. Buchanan, B.II. (1974). Building organizational commitment : The socialization of manager in work organizations. Administrative Science Quaterly, 19, 533-546. Calson, D.S., Kacmar, K.M., Grzywacz, J.G., Tepper, B., and Whitten, D. (2013). Work Family Balance and Supervisor Apprised Citizenship Behavior: The Link of Positive Affect. Institute of Behavioral and Applied Management, 87-106. Chun, J.S., Shin, Y., Choi, J.N., and Kim, M.S. (2011). How Does Corporate Ethics

Contribute to Firm Financial Performance? The Mediating Role of Collective Organizational Commitment and Organizational Citizenship Behavior.Journal of Management, 39(4), 853-877.

230

Cohen, A. and Lowenberg, G. (1990). A Re-examination of the Side-Bet Theory as Applied to Organizational Commitment: A Meta-Analysis. Human Relations, 43(10), 1015-1050.

Cooper, C.A., Knotts, H.G., McCord, D.M., and Johnson, A. (2012). Taking Personality Seriously: The Five-Factor Model and Public Management.The American Review of Public Administration, 43(3), 397-415.

Dehaghi, M.R. (2012). Happiness as an effective factor in organizational commitment of managers. African Journal of Business Management, 6(3), 9460-9468. Elanian, H.A. (2007). Relationship between Personality and Organizational Citizenship

Behavior: Does Personality Influence Employee Citizenship? International Review of Business Research Papers, 3(4), 31-43.

Field, L.K. and Buitendach, J.H. (2011). Happiness, work engagement and organizational commitment of support staff at tertiary education institution in South Africa. SA Journal of Industrial Psychology, 37(1), 1-10.

Fisher, C.D. (2010). Happiness at work.International journal of management reviews, 12(4), 384-412. Gandomi, A., Matin, H.Z., Zarea, H., Jandaghi, G., and Aliasgari, M. (2012). An

Investigation into the Relation between Personality Traits and Happiness at Work.A Case Study of Qom Province Post Bank.International of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 2(2), 2225-8329.

Golafshani, M.R. and Rahro, M. (2013). Identification of Personality Traits Affecting on Development of Organizational Citizenship Behavior.Middle-East Journal of Scientific Research, 16(2),274-281.

Gutierrez, J.L.G., Jimenez, M., Hernandez, E.G., and Puente, C.P. (2005). Personality and Subjective well-being: big five correlates and demographic variable. Personality and Individual Differences, 38, 1561-1569.

Hasnain, N., Khan, O., and Hasan, Z. (2013). Organization Citizenship Behavior, Happiness and Work Motivation as Correlate of Organization Commitment of Manager of Public And Private Banks. The International Journal of Humanities & Social Studies, 1(3), 2321-9203.

231

Ilies, R., Fulmer, I.S., Spitzmuller, M., and Johnson, M.D. (2009). Personality and Citizenship Behavior: The Mediating Role of Job Satisfaction. Journal of Applied Psychology, 94(4), 945-959.

Lapointe, E., Vandenberg, C. and Panaccio, A. (2011). Organizational commitment, organizational-base self-esteem, emotional exhaustion and turnover: a conservation of resources perspective. Human Relations, 64(12), 1609-1631.

Liu, Y. and Cohen, A. (2010).Value, Commitment, and OCB among Chinese employee. International Journal of Intercultural Relations, 34, 493-506. Manion, J. (2003). Joy at Work: Creating a positive workplace. Journal of Nursing Administration, 33(12),652-655. Mehdad, A. and Iranpour, M. (2014). Relationship between religious beliefs, workplace happiness and organizational commitment. International Journal of Scientific Management and Development, 2(10), 562-568. Mowday,R.T.,Steers, R.M., and Porter, L.M. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14, 224-247. Ott, J. (2010).Science and Morality: Mind the Gap, Use Happiness as a Safe Bridge. Book Review, 14, 345-351. Poohongthong, C., Surat, P., and Sutipan, P. (2014). A Study on the Relationships

between Ethical Leadership, Work-life balance, Organizational Socialization, and Organizational Citizenship Behavior of teacher in Northern Thailand. InternationalJournal of Behavioral Science, 9(2), 17-28.

Porter, L.W., Steers, R.M., Mowday, R.T., and Boulian, P.V. (1974). Organizational commitment, job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians. Journal of Applied Psychology, 59, 603-609.

Premuzic, T.C., Bennett, E., and Furnham, A. (2007). The happy personality: Mediational roleof trait emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 42, 1633-1639.

Sheldon, M. (1971). Investments and involvements as mechanisms producing commitment to the organization. Administrative Science Quarterly. 16, 143-150.

232

Sjahruddin, H., Armanu, and Normijati, A.S.(2013). Personality Effect on Organizational Citizenship Behavior (OCB): Trust Manager and Organizational Commitment Mediator of Organizational Justice in Makassar City Hospitals (Indonesia).European Journal of Business and Management, 5(9), 95-104.

Singh, A.K. and Singh, A.P. (2009). Does Personality Predict Organizational Citizenship Behavior among Managerial Personnel.Journal of Indian Academy of Applied Psychology, 35(2), 29-298.

Smith, A. C., Organ, D. W., & Near, J. P. (1983). Organizational Citizenship Behavior: Its Nature and Antecedents. Journal of Applied Psychology, 68(4), 653-663.

Sriboonlue, P., and Peemanee, J. (2013). Personal-Organizational Factors, OCB, and Job Performance: The Governance Bank Employees. Proceeding of Annual Paris Business and Social Science Research Conference.

Stephen, G. Post. (2005). Altruism, Happiness, and Health: It is Good to be Good.International Journal of Behavioral Medicine, 12(2), 66-77.

Strobel, M., tumasjan, A. & Sporrle, M. (2011). Be Yourself, believe in yourself, and be happy: self-efficacy as a mediator between personality factors and subjective well-being. Scandinavian Journal of Psychology 52, 43-48.

Suojanen, I.(2012). Work for your happiness-Theoretical and empirical study defining and measuring happiness at work.1-139. Tambe, S. & Shanker, M. (2014). A Study of Organizational Citizenship Behavior (OCB) and It is Dimensions: A Literature Review. International Research Journal of Business and Management 1, 67-73. Unal, O.F. (2013). Relationship between the facets of Job Satisfaction and

Organizational Citizenship Behavior: Mediating Role of Organizational Commitment. Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 18(1), 243-269.

Vandenberg, C., Mignonac, K. and Manville, C. (2014). When normative commitment leads to lower well-being and reduce performance. Human Relations, 1-28. Wang, Z. (2014). Perceived Supervisor Support and Organizational Citizenship

Behavior: The Role of Organizational commitment.International Journal of Business and Social Science, 5(1), 210-214.

233

Werner, J.M. (1994). Dimensions that make a difference: Examining the impact of in- role andextrarole behaviors on supervisory ratings. Journal of Applied Psychology, 79(1), 98-107.

Wikhamn, W. and Hall, A.T. (2012).Social Exchange in a Swedish Work Environment. International Journal of Business and Social Science, 3(23), 56-64. Williams, L. J., & Anderson, S. E. (1991). Job Satisfaction and Organizational

Commitment as Predictors of Organization Citizenship and In-role Behaviors. Journal of Management, 17(3), 601-617.

Zhang, D. (2011). Organizational Citizenship Behavior. White Paper, 1-14.

Electronic Media

Diener, E., 2003. Recent finding on subjective well-being. Retrieved Jan. 25, 2015,

From: http://google.com. Howard, P. J., & Howard, J. M. (2004). The Big Five Quickstart: An Introduction to the

Five-Factor Model of Personality for Human Resource Professionals(Revised), Charlotte, North Carolina: Contacts. Retrieved Jan. 25, 2015, from ERIC: http://eric.ed.gov/?id=ED384754

Kenny , D. A. (2014). Mediation. Retrieved Jan. 25, 2015, from David A. Kenny's Homepage: http://davidakenny.net/cm/mediate.htm

Sobel, M. E. (1982). Sobel Test . Retrieved Jan. 25, 2015, From: http://google.com.

ภาคผนวก

234

ภาคผนวก ก

เครองมอทใชในการวจย

235

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง ความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ และความสขในการท างานของพยาบาล โดยมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ: กรณศกษาโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง ค าชแจง แบบสอบถามชดนมวตถประสงค เพอ (1) ศกษาระดบความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และความสขในการท างานของพยาบาล (2) ศกษาความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ กบความสขในการท างานของพยาบาล (3) ศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในฐานะตวแปรสอของความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ และบคลกภาพหาองคประกอบ กบความสขในการท างานของพยาบาล ซงแบบสอบถามแบงออกเปน 5 ตอน คอ ตอนท 1 ลกษณะสวนบคคล ตอนท 2 ความผกพนตอองคการ ตอนท 3 บคลกภาพหาองคประกอบ ตอนท 4 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ตอนท 5 ความสขในการท างาน ขอความกรณาจากทานตอบแบบสอบถามตามความเปนจรงมากทสด ขอมลทไดจะถอเปนความลบ และการวเคราะหขอมลจะเปนไปในภาพรวมเทานน ซงไมมผลกระทบหรอเกดความเสยหายตอทานหรอผอนทงทางตรงและทางออมแตประการใด นางอารญา เฮงทวทรพยสร นกศกษาหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อารญา เฮงทวทรพยสร โทร.092-8180463

236

ตอนท 1 แบบสอบถามลกษณะสวนบคคล

ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย / ลงในชอง ( ) ทตรงกบความจรงของทาน

1. อาย

( ) 21-30 ป ( ) 31-40 ป

( ) 41-50 ป ( ) 51 ปขนไป

2. อายงาน

( ) นอยกวา 5 ป ( ) 5-10 ป

( ) 11-15 ป ( ) 16-20 ป

( ) 21ปขนไป

3. ระดบการศกษา

( ) ปรญญาตร ( ) ปรญญาโท

( ) ปรญญาเอก

4. ระดบรายได

( ) 20,000-25,000 บาทตอเดอน ( ) 25,001-30,000 บาทตอเดอน

( ) 30,001-35,000 บาทตอเดอน ( ) 35,001 บาทขนไปตอเดอน

5. สถานภาพสมรส

( ) โสด ( ) สมรส

( ) หยา/หมาย

237

ตอนท 2 แบบสอบถามความผกพนตอองคการ

ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย / ลงในชอง ( ) ทตรงกบความจรงของทาน

ขอท

ขอความ

เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

1 ฉนจะมความสขมากถาไดปฏบตงานกบองคการนจนเกษยณ

2 ฉนชอบพดถงองคการทฉนปฏบตงานอยในดานทด กบบคคลอนทไมไดอยในองคการน

3 ฉนรสกวาปญหาขององคการเปนปญหาของฉนเอง

4 ฉนคดวาฉนสามารถผกพนกบองคการอนไดงายเหมอนกบองคการทฉนปฏบตงานอยในปจจบน

5 ฉนไมรสกวาเปนสวนหนงขององคการน

6 ฉนไมรสกผกพนทางใจกบองคการน

7 องคการนมความหมายตอฉน

8 ฉนไมรสกถงความเปนเจาขององคการแหงน

9 ฉนไมกลววาอะไรจะเกดขนถาฉนลาออกจากองคการนโดยไมมงานอนรองรบ

10 การทฉนมการด ารงชวตทนาพอใจในปจจบนเปนเพราะรายไดจากองคการทปฏบตงานอย

11 ฉนจะล าบากมากหากวาลาออกจากองคการนทนท

12 ฉนจะพบกบความยงเหยงในชวตหากฉนตดสนใจลาออกจากองคการนทนท

13 การปฏบตงานอยกบองคการ ณ ขณะน เปนเรองของความจ าเปน

14 ฉนเหนวาการลาออกจากองคการนทนทจะท าใหฉนมภาระมากขน

15 หนงในผลกระทบรายแรงทจะตามมาจากการลาออกจากองคการน คอ ทางเลอกทมอยอยางจ ากด

16 สาเหตหลกทฉนยงปฏบตงานในองคการนเพราะองคการอนอาจจะไมใหผลประโยชนเทาเทยมกบทฉนไดรบในปจจบน

238

ขอท

ขอความ

เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

17 ฉนคดวาการยายงานจากองคการหนงไปอกองคการหนงบอยเกนไปเปนสงทไมสมควร

18 ฉนคดวาคนเราไมจ าเปนจะตองจงรกภกดกบองคการเสมอไป

19 การเปลยนงานจากองคการหนงไปยงอกองคการหนง ฉนคดวาไมผดจรยธรรม

20 เหตผลหลกทฉนยงปฏบตงานอยกบองคการน เนองจากฉนเชอวาความจงรกภกดเปนสงส าคญ ดงนนจงรสกวาการคงอยกบองคการนเปนสงทถกตอง

21 ถาฉนไดรบการเสนองานทดกวา ฉนคดวาการตองออกจากองคการนเปนสงทถกตอง

22 ฉนคดวาความจงรกภกดตอองคการเปนสงทสมควรกระท า

23 การทคนอยในองคการใดองคการหนงเปนระยะเวลานานจะเปนการสงเสรมใหมอนาคตทด

24 ฉนคดวาการเปนคนขององคการทปฏบตงานอยมความหมายส าหรบฉน

239

ตอนท 3 แบบสอบถามบคลกภาพหาองคประกอบ

ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย / ลงในชอง ( ) ทตรงกบความจรงของทาน

ขอท

ขอความ

เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

1 ฉนไมใชคนชางวตกกงวล

2 บอยครงทฉนรสกวาตวเองดอยกวาผอน

3 เมอฉนตกอยในภายใตความกดดนมากๆบางครงฉนรสกเหมอนตวเองจะแตกเปนเสยงๆ

4 ฉนไมคอยรสกเหงา หรอซมเศรา

5 บอยครงทฉนรสกเครยด และกระวนกระวายใจ

6 บางครงฉนรสกวาตวเองไมมคณคาเลย

7 ฉนไมคอยรสกหวาดกลว หรอวตกกงวล

8 บอยครงทฉนรสกโกรธจากการกระท าของคนอนทแสดงตอฉน

9 บอยครงเมอเกดความผดพลาดขนฉนมกรสกทอแทและยอมแพมน

10 ฉนไมคอยรสกโศกเศรา หรอหดหใจ

11 บอยครงทฉนรสกออนแอ และตองการใหคนอนมาชวยแกปญหาตางๆแทน

12 ในบางครงฉนรสกอบอายมากจนอยากจะหลบหนาจากคนอน

13 ฉนชอบใหมคนอยรอบๆขาง

14 ฉนเปนคนหวเราะงาย

15 ฉนไมคดวาตวเองเปนคนราเรง

16 ฉนชอบพบปะพดคยกบคนอน

17 ฉนชอบเขารวมในการท ากจกรรมตางๆ

18 ปกตแลวฉนชอบทจะท าอะไรตามล าพง

19 บอยครงทฉนรสกวาตนเองเตมไปดวยพลงมากจนอยากแสดงออกมา

20 ฉนมกเปนคนราเรงแจมใส และมขวญก าลงใจสง

240

ขอท

ขอความ

เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

21 ฉนไมใชคนมองโลกในแงดมความสข

22 ชวตของฉนเตมไปดวยกจกรรม

23 ฉนเปนคนกระฉบกระเฉงอยางมาก

24 ฉนชอบทจะท าอะไรตามวธของฉนเองมากกวาการเปนผน าคนอน

25 ฉนไมชอบเสยเวลาไปกบการคดเพอฝน

26 เมอฉนพบวาวธใดเปนวธการทถกตองในการท าสงตางๆใหเสรจ ฉนกมกจะใชวธนนอยเปนประจ า

27 ฉนมกมวธการแกปญหาดวยวธทฉนพบจากศลปะ หรอธรรมชาต

28 การเชอวาการปลอยใหเดกฟงคนเถยงกนจะมแตท าใหเดกเกดความสบสน และเหนตวอยางผดๆ

29 บทกวสงผลตอความรสกของฉนนอยมาก หรอไมมผลเลย

30 บอยครงทฉนชอบลองชมอาหารใหมๆ และอาหารตางชาต

31 ฉนไมคอยสงเกตเหนอารมณ หรอความรสกทเกดขนในสถานการณตางๆ

32 ฉนเชอวาเราควรยดค าสงสอนทางศาสนา เพอใชในการตดสนเรองศลธรรมจรรยา

33 บางครงเมอฉนอานบทกว หรอดงานศลปะ ฉนจะรสกสนสะทานหรอเกดคลนแหงความเรารอน

34 ฉนมความสนใจเกยวกบการคาดเดาถงปรากฏการณทางธรรมชาต หรอความรสกของคนนอยมาก

35 ฉนมความสนใจใครรเกยวกบเรองทประเทองปญญา

36 บอยครงทฉนสนกกบเรองทตองพสจน หรอความคดทเปนนามธรรม

37 ฉนพยายามสภาพกบทกคนทฉนพบ

38 บอยครงทฉนมเรองโตเถยง หรอขดแยงกบคนในครอบครว หรอเพอนรวมงาน

39 บางคนคดวาฉนเปนคนเหนแกตว และถอตวเองเปนใหญ

40 ฉนชอบการรวมมอกนท างานมากกวาการแขงขนกนท างาน

241

ขอท

ขอความ

เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

41 ฉนคอนขางทจะดถก หรอสงสยในเจตนาของคนอน

42 ฉนเชอวาคนสวนใหญจะเอาเปรยบคนอน เมอพวกเขามโอกาส

43 คนสวนใหญทฉนรจกชอบฉน

44 บางคนคดวาฉนเปนคนเยนชา และมงแตประโยชนสวนตน

45 ฉนมกจะเปนคนหวแขง และยดตดกบทศนคตของตวเอง

46 ปกตฉนจะเปนคนคดพจารณาสงตางๆอยางละเอยดรอบคอบ

47 ถาฉนไมชอบใครแลวฉนมกจะแสดงใหเขาร

48 ถาจ าเปนฉนกเตมใจทจะบงการใหคนอนท าตามความตองการของตวเอง

49 ฉนเกบสงของตางๆใหสะอาดเรยบรอยอยเสมอ

50 ฉนสามารถบงคบตวเองใหท าสงตางๆใหเสรจภายในเวลาทก าหนดไดเสมอ

51 ฉนไมใชคนทท าอะไรเปนระบบแบบแผน

52 ฉนพยายามท างานทไดรบมอบหมายดวยความตงใจสง

53 ฉนจะตงเปาหมายการท างานอยางชดเจน และมการปฏบตเพอมงสเปาหมายอยางเปนขนตอน

54 ฉนมกเสยเวลานานกบการบงคบใหตวเองเรมลงมอท างานอยางจรงจง

55 ฉนพยายามท างานหนก เพอท าใหส าเรจตามเปาหมายทตงไว

56 เมอฉนตงใจจะท าอะไรแลว ฉนจะพยายามท ามนใหส าเรจลลวงไปไดดวยด

57 บางครงฉนไมใชคนทผอนพงพา หรอไวใจไดอยางทควรจะเปน

58 ฉนเปนคนมผลงานทสามารถท าใหงานตางๆส าเรจเสมอ

59 ฉนไมมความสามารถในการจดการสงตางๆใหเปนระบบระเบยบ

60 ฉนกระหายถงความเปนเลศในทกสงทฉนท า

242

ตอนท 4 แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย / ลงในชอง ( ) ทตรงกบความจรงของทาน

ขอท

ขอความ

เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

1 ฉนปฏบตงานแทนเพอนรวมงานทไมมาท างาน

2 ฉนใหค าแนะน าชวยเหลอแกพนกงานใหม โดยพวกเขาไมตองรองขอ แมวาจะไมใชหนาทของฉน

3 ฉนชวยเหลอเพอนรวมงานทปฏบตงานไมทน หรอมงานลนมอ

4 ฉนอาสาปฏบตงานโดยหวหนาไมตองรองขอ

5 ฉนชวยเหลอเพอนรวมงานในการปฏบตงานดวยความปรารถนาดและเตมใจ

6 ฉนพยายามท าใหเหมอนดมงานยง เพอหลกเลยงทจะรบงานเพม

7 ฉนเปนผไกลเกลยเมอเกดปญหาระหวางเพอนรวมงาน

8 ฉนใหค าแนะน าแกเพอนรวมงานทประสบปญหาในการปฏบตงาน

9 ฉนพยายามปฏบตงานอยางเปนระบบ เพอไมใหเกดปญหากบผอน

10 ฉนค านงถงการกระท าของตนเองทอาจเกดผลกระทบกบเพอนรวมงาน

11 ฉนต าหน หรอวจารณเพอนรวมงานทปฏบตงานผดพลาด

12 ฉนรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงานเสมอ

13 ฉนชอบสงเสยงดงในสถานทปฏบตงานรบกวนผอน

14 เมอมการนดหมายปฏบตงานรวมกน ฉนมกจะมาชากวาเวลาทนดหมายไว

15 ฉนมกเปนผเรมหาเรองโตเถยงกบผอน

16 ฉนชอบพดจาโดยไมยงคด ซงค าพดนนอาจท าใหผอนเดอดรอน

17 เมอถกต าหนเกยวกบผลการปฏบตงานแลวฉนพยายามน ามาพจารณาแกไขปรบปรงโดยไมแสดงอาการทอแท

18 ฉนอดทนตอขอจ ากด และความไมสะดวกตางๆ ทเกดขนในหนวยงาน

19 ฉนชอบท าเรองเลกใหเปนเรองใหญ

20 ฉนมกพดวาอยากจะลาออกจากงาน

243

ขอท

ขอความ

เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

21 ฉนมความตงใจในการทจะปรบปรงการปฏบตงานอยางสม าเสมอ

22 ฉนชอบรองเรยนในเรองไรสาระ ไมเปนประโยชนตอการปฏบตงาน

23 ฉนเปนคนทจตใจไมมนคง

24 ฉนใหค าแนะน าทสรางสรรคเกยวกบวธการเพมประสทธภาพในการปฏบตงานใหกบเพอนรวมงาน

25 เมอมประชมฉนมกจะเขาประชมชาหรอขาดการประชม

26 ฉนใหความรวมมอในการจดหรอเขารวมกจกรรมของหนวยงาน

27 ฉนตดตามขาวสารความเคลอนไหวตางๆในหนวยงาน

28 เมอมการเปดโอกาสใหเสนอความคดเหน ฉนมกจะเปนผฟงมากกวาทจะแสดงความคดเหน

29 ฉนอาสาชวยกจกรรมทจะสรางภาพพจนใหแกหนวยงาน โดยไมตองขอรอง

30 ฉนสามารถรกษาความลบของหนวยงานไดด

31 เมอมปญหาในหนวยงาน ฉนจะท าการเสนอแนวทางแกไข แมวาเสยงตอการทคนอนไมเหนดวยกตาม

32 ฉนเปนคนตรงตอเวลาในการมาปฏบตงาน

33 ฉนปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบของหนวยงานอยางเครงครด

34 ฉนคยโทรศพทสวนตวในเวลาปฏบตงานนาน

35 ฉนใชอปกรณส านกงาน ทรพยสนของหนวยงานอยางระมดระวง ประหยดและคมคา

36 ฉนมกคยเรองสวนตวกบเพอนรวมงานในเวลาปฏบตงาน

37 ฉนรสกไมพอใจเวลาไดรบค าสงหรอมอบหมายงานใหท า

38 หากปฏบตงานไมส าเรจ ฉนมกจะปฏบตงานจนเลยเวลาพก หรอหลงเวลาเลกงาน และน างานกลบไปท าตอทบานเพอใหงานนนเสรจ

244

ตอนท 5 แบบสอบถามความสขในการท างาน

ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย / ลงในชอง ( ) ทตรงกบความจรงของทาน

ขอท

ขอความ

เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

1 ฉนมความสขทไดชวยเหลอเพอนรวมงาน

2 ฉนมความสขทไดพดคยกบเพอนรวมงานอยางเปนมตร

3 ฉนมความสขทเพอนรวมงานชวยเหลอฉน

4 ฉนมความสขทเหนเพอนรวมงานไดรบเกยรตหรอรางวลจากการปฏบตงาน

5 ฉนมความสขทไดปฏบตงานรวมกบเพอนรวมงาน

6 ฉนมความรสกวาเพอนรวมงานเปนคนเกยจคราน

7 ฉนชอบไปสงสรรคกบเพอนรวมงานในเวลาหลงเลกงาน

8 ฉนรสกเบอหนายเพอนรวมงานของฉน

9 ฉนมความสขทเหนเพอนรวมงานมความรกใครกลมเกลยวกน

10 ฉนมความสขทเหนเพอนรวมงานมผลการปฏบตงานทโดดเดน

11 ฉนมความกระตอรอรนทจะปฏบตงาน

12 ฉนไมอายทจะบอกวาฉนปฏบตงานอาชพอะไร

13 ฉนรสกเบอหนายทตองปฏบตงาน

14 ฉนยนดทจะมาปฏบตงานในวนหยด

15 ฉนดใจทไดปฏบตงานทตนเองรก

16 ฉนรสกรกและผกพนกบงานทปฏบตอย

17 ฉนสนกกบงานจนรสกวาเวลาชางผานไปอยางรวดเรว

18 ฉนตงใจในการปฏบตงานทกครง

19 งานของฉนมแตความยากล าบาก

20 ฉนมความมงมนทจะปฏบตงานใหส าเรจ

245

ขอท

ขอความ

เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

21 ฉนคดวาฉนสามารถปฏบตงานใหส าเรจลลวงไปได

22 ฉนมความสขทไดปฏบตงานทมความทาทาย

23 ฉนมความรสกวางานทฉนปฏบตมคณคาส าหรบฉนและองคการ

24 ฉนมอสระในการปฏบตงาน

25 ฉนชอบทจะเปลยนแปลงหรอพฒนาระบบงานใหดขน

26 ฉนมความกาวหนาในหนาทการงาน

27 ฉนภมใจในงานทปฏบตอยในปจจบน

28 ฉนวตกกงวลถงผลลพธการปฏบตงานในทางลบอยบอยๆ

29 ผลตอบแทนทฉนไดรบนนคมคากบผลการปฏบตงานทส าเรจ

30 ฉนสามารถแกปญหาเฉพาะหนาไดเปนอยางด

31 เพอนรวมงานยอมรบในความสามารถในการปฏบตงานของฉน

32 ผบงคบบญชายอมรบในความสามารถในการปฏบตงานของฉน

33 ฉนมการแลกเปลยนความรและประสบการณในระหวางการปฏบตงานอยเสมอ

34 ฉนมความสขทไดรบมอบหมายใหปฏบตงานในโครงการพเศษตางๆของหนวยงาน

35 ฉนมความสขทไดรบมอบหมายใหรบผดชอบงานเพมขนเนองจากผบงคบบญชาเหนความสามารถของฉน

36 บคคลภายนอกองคการ ไดแก ลกคา ใหการยอมรบในความสามารถในการปฏบตงานของฉน

37 เพอนรวมงานรบรถงความพยายามของฉน

38 ฉนไดรบค าชม เมอฉนปฏบตงานส าเรจ

39 ความคดเหนของฉนไดรบการยอมรบจากหนวยงาน

40 ฉนสามารถปฏบตงานแทนเพอนรวมงานได เมอเกดเหตสดวสย

246

ภาคผนวก ข

รายชอผทรงคณวฒ

รายชอผทรงคณวฒในการตรวจสอบมาตรวดความผกพนตอองคการ บคลกภาพหาองคประกอบ และความสขในการท างานของพยาบาล : กรณศกษาโรงพยาบาลมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงหนง โดยมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรสอ มดงน

(1) ศาสตราจารย ดร. ศรเรอน แกวกงวาล อาจารยภาควชาจตวทยา คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

(2) อาจารย ดร. สดารตน เพยรชอบ อาจารยภาควชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวช คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

(3) อาจารย สาธกา พมพรณ อาจารยภาควชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวช คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

(4) ผชวยศาสตราจารย อรณรตน เทพนา อาจารยภาควชาการพยาบาลรากฐาน คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

(5) นางสาวประคอง ชนวฒนา พยาบาลช านาญการ หนวยเวชศาสตรมารดาและทารกในครรภ ภาควชาสตศาสตร-นรเวชวทยา คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

(6) นางสาวเปรมจตร คลายเพชร พยาบาลช านาญการพเศษ งานพฒนาคณภาพการพยาบาล ฝายการพยาบาล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

(7) นางสาวประทมทพย เกตแกว พยาบาลช านาญการ หนวยผาตดและตรวจพเศษระบบปสสาวะ งานการพยาบาลผาตด ฝายการพยาบาล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

(8) นางสดารตน ตานพพฒน บคลากรช านาญการ ฝายทรพยากรบคคล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

247

ภาคผนวก ค การหาคาอตราสวนความเทยงตรงตามเนอหา

1. สตรการหาคาอตราสวนความเทยงตรงตามเนอหา

การหาคาอตราสวนความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity Ratio; CVR) โดยใช

สตรของ ลอวช (Lawshe, 1975, p. 567)ดงน

C

2

2N

Nne

โดย CVR = อตราสวนความเทยงตรงตามเนอหา ne = จ านวนผประเมนทเหนวาขอค าถามมความส าคญ N = จ านวนผประเมนทงหมด 2. ตารางแสดงคาต าสดของอตราสวนความเทยงตรงตามเนอหาและจ านวนผประเมน

ลอวช (Lawshe, 1975, p. 568) ไดก าหนดอตราสวนความเทยงตรงตามเนอหา (CVR)

และไดจดท าตารางแสดงคาต าสดของอตราสวนความเทยงตรงตามเนอหาทมนยส าคญทางสถตท

ระดบ .05 ตามจ านวนผประเมน (Number of Panelists) ดงน

จ านวนผประเมน (คน) คาต าสด 5 .99 6 .99 7 .99 8 .78 9 .75 10 .62

248

จ านวนผประเมน (คน) คาต าสด 12 .56 13 .54 14 .51 15 .49 20 .42 25 .37 30 .33 35 .31 40 .29

249

ภาคผนวก ง

คาอตราสวนความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity Ratio; CVR)คาอ านาจจ าแนก (Discrimination Power)และคาความเชอมน (Reliability) ของ

แบบสอบถาม

1. แบบสอบถามความผกพนตอองคการ

ขอค าถาม CVR Discrimination

Power (t-test)

Reliability Corrected Item-Total Correlation

Alpha if Item

Deleted แบบสอบถามความผกพนตอองคการ คาความเชอมน 24 ขอ = .932 องคประกอบท 1 ความผกพนดานจตใจ คาความเชอมน 8 ขอ = .771 1. ฉนจะมความสขมากถาไดปฏบตงานกบองคการนจนเกษยณ (+)

1.00 8.340 .604 .722

2. ฉนชอบพดถงองคการทฉนปฏบตงานอยในดานทด กบบคคลอนทไมไดอยในองคการน (+)

0.80 6.432 .500 .742

3. ฉนรสกวาปญหาขององคการเปนปญหาของฉนเอง (+)

1.00 7.653 .468 .748

4. ฉนคดวาฉนสามารถผกพนกบองคการอนไดงายเหมอนกบองคการทฉนปฏบตงานอยในปจจบน (-)

1.00 4.417 .253 .794

5. ฉนไมรสกวาเปนสวนหนงขององคการ น (-)

1.00 7.461 .495 .742

6. ฉนไมรสกผกพนทางใจกบองคการน (-)

1.00 6.827 .543 .737

7. องคการนมความหมายตอฉน (+) 0.80 4.581 .481 .751 8. ฉนไมรสกถงความเปนเจาขององคการแหงน (-)

0.80 7.712 .544 .733

250

ขอค าถาม CVR Discrimination Power (t-test)

Reliability Corrected Item-Total Correlation

Alpha if Item

Deleted องคประกอบท 2 ความผกพนดานการคงอย คาความเชอมน 8 ขอ = .925 9. ฉนไมกลววาอะไรจะเกดขนถาฉนลาออกจากองคการนโดยไมมงานอนรองรบ (-)

1.00 7.471 .554 .928

10. การทฉนมการด ารงชวตทนาพอใจในปจจบนเปนเพราะรายไดจากองคการทปฏบตงานอย (+)

0.80 7.513 .657 .921

11. ฉนจะล าบากมากหากวาลาออกจากองคการนทนท (+)

1.00 14.190 .863 .905

12. ฉนจะพบกบความยงเหยงในชวตหากฉนตดสนใจลาออกจากองคการนทนท(+)

1.00 14.346 .867 .904

13. การปฏบตงานอยกบองคการ ณ ขณะน เปนเรองของความจ าเปน (+)

0.80 12.158 .683 .921

14. ฉนเหนวาการลาออกจากองคการน ทนทจะท าใหฉนมภาระมากขน (+)

1.00 13.121 .828 .908

15. หนงในผลกระทบรายแรงทจะตามมาจากการลาออกจากองคการน คอ ทางเลอกทมอยอยางจ ากด (+)

0.80 11.588 .758 .914

16. สาเหตหลกทฉนยงปฏบตงานในองคการนเพราะองคการอนอาจจะไมใหผลประโยชนเทาเทยมกบทฉนไดรบในปจจบน (+)

1.00 14.593 .764 .913

251

ขอค าถาม CVR Discrimination Power (t-test)

Reliability Corrected Item-Total Correlation

Alpha if Item

Deleted องคประกอบท 3 ความผกพนดานบรรทดฐาน คาความเชอมน 8 ขอ = .810

17. ฉนคดวาการยายงานจากองคการหนง ไปอกองคการหนงบอยเกนไปเปนสงทไม สมควร (+)

1.00 5.604 .436 .800

18. ฉนคดวาคนเราไมจ าเปนจะตองจงรกภกดกบองคการเสมอไป (-)

1.00 5.998 .456 .798

19. การเปลยนงานจากองคการหนงไปยงอกองคการหนง ฉนคดวาไมผดจรยธรรม (-)

0.80 7.830 .495 .798

20. เหตผลหลกทฉนยงปฏบตงานอยกบองคการน เนองจากฉนเชอวาความจงรกภกดเปนสงส าคญ ดงนน จงรสกวาการคงอยกบองคการนเปนสงทถกตอง (+)

0.80 10.337 .662 .768

21. ถาฉนไดรบการเสนองานทดกวา ฉนคดวาการตองออกจากองคการนเปนสงทถกตอง (-)

1.00 12.935 .671 .764

22. ฉนคดวาความจงรกภกดตอองคการเปนสงทสมควรกระท า (+)

1.00 7.314 .610 .777

23. การทคนอยในองคการใดองคการหนงเปนระยะเวลานานจะเปนการสงเสรมใหมอนาคตทด (+)

0.80 8.872 .633 .773

24. ฉนคดวาการเปนคนขององคการทปฏบตงานอยมความหมายส าหรบฉน (+)

0.80 3.352 .291 .818

252

2. แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ขอค าถาม CVR Discrimination

Power (t-test)

Reliability Corrected Item-Total Correlation

Alpha if Item

Deleted แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ คาความเชอมน 38 ขอ = .933 องคประกอบท 1 พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ คาความเชอมน 8 ขอ = .891 1. ฉนปฏบตงานแทนเพอนรวมงานทไมมาท างาน (+)

1.00 6.744 .658 .897

2. ฉนใหค าแนะน า ชวยเหลอแกพนกงานใหม โดยพวกเขาไมตองรองขอ แมวาจะไมใชหนาทของฉน (+)

1.00 7.092 .675 .877

3. ฉนชวยเหลอเพอนรวมงานทปฏบตงานไมทนหรอมงานลนมอ (+)

1.00 8.133 .739 .871

4. ฉนอาสาปฏบตงานโดยหวหนาไม ตองรองขอ (+)

1.00 9.351 .717 .873

5. ฉนชวยเหลอเพอนรวมงานในการปฏบตงานดวยความปรารถนาดและเตมใจ (+)

0.80 7.299 .736 .871

6. ฉนพยายามท าใหเหมอนดมงานยง เพอหลกเลยงทจะรบงานเพม (-)

0.80 6.887 .436 .897

7. ฉนเปนผไกลเกลยเมอเกดปญหาระหวางเพอนรวมงาน (+)

0.80 8.299 .638 .882

8. ฉนใหค าแนะน าแกเพอนรวมงานทประสบปญหาในการปฏบตงาน (+)

1.00 8.248 .754 .869

253

ขอค าถาม CVR Discrimination Power (t-test)

Reliability Corrected Item-Total Correlation

Alpha if Item

Deleted องคประกอบท 2 พฤตกรรมการค านงถงผอน คาความเชอมน 8 ขอ = .781 9. ฉนพยายามปฏบตงานอยางเปนระบบ เพอไมใหเกดปญหากบผอน (+)

1.00 6.824 .523 .752

10. ฉนค านงถงการกระท าของตนเองทอาจเกดผลกระทบกบเพอนรวมงาน (+)

1.00 7.145 .658 .729

11. ฉนต าหน หรอวจารณเพอนรวมงานทปฏบตงานผดพลาด (-)

0.80 6.125 .410 .769

12. ฉนรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงานเสมอ (+)

0.80 6.824 .606 .739

13. ฉนชอบสงเสยงดงในสถานท ปฏบตงานรบกวนผอน (-)

0.80 6.863 .521 .752

14. เมอมการนดหมายปฏบตงานรวมกน ฉนมกจะมาชากวาเวลาทนดหมายไว (-)

1.00 6.358 .327 .791

15. ฉนมกเปนผเรมหาเรองโตเถยง กบผอน (-)

0.80 6.050 .494 .756

16. ฉนชอบพดจาโดยไมยงคด ซง ค าพดนนอาจท าใหผอนเดอดรอน (-)

0.80 7.662 .433 .767

254

ขอค าถาม CVR Discrimination Power (t-test)

Reliability Corrected Item-Total Correlation

Alpha if Item

Deleted องคประกอบท 3 พฤตกรรมการอดทนอดกลน คาความเชอมน 7 ขอ = .708 17. เมอถกต าหนเกยวกบผลการปฏบตงานแลวฉนพยายามน ามาพจารณาแกไขปรบปรงโดยไมแสดงอาการทอแท (+)

0.80 6.492 .454 .666

18. ฉนอดทนตอขอจ ากด และความ ไมสะดวกตางๆ ทเกดขนในหนวยงาน (+)

1.00 4.914 .434 .670

19. ฉนชอบท าเรองเลกใหเปนเรองใหญ (-)

0.80 4.584 .337 .693

20. ฉนมกพดวาอยากจะลาออกจากงาน (-)

0.80 7.498 .409 .685

21. ฉนมความตงใจในการทจะปรบปรงการปฏบตงานอยางสม าเสมอ (+)

0.80 7.616 .606 .630

22. ฉนชอบรองเรยนในเรองไรสาระ ไมเปนประโยชนตอการปฏบตงาน (-)

0.80 4.749 .374 .686

23. ฉนเปนคนทจตใจไมมนคง (-) 0.80 6.381 .373 .689

255

ขอค าถาม CVR Discrimination Power (t-test)

Reliability Corrected Item-Total Correlation

Alpha if Item

Deleted องคประกอบท 4 พฤตกรรมการใหความรวมมอ คาความเชอมน 8 ขอ = .832 24. ฉนใหค าแนะน าทสรางสรรคเกยวกบวธการเพมประสทธภาพในการปฏบตงานใหกบเพอนรวมงาน (+)

1.00 9.757 .698 .795

25. เมอมประชมฉนมกจะเขาประชม ชาหรอขาดการประชม (-)

0.80 3.111 .255 .843

26. ฉนใหความรวมมอในการจดหรอเขารวมกจกรรมของหนวยงาน (+)

1.00 9.298 .706 .794

27. ฉนตดตามขาวสารความเคลอนไหวตางๆในหนวยงาน (+)

1.00 9.893 .727 .790

28. เมอมการเปดโอกาสใหเสนอ ความคดเหน ฉนมกจะเปนผฟงมากกวาทจะแสดงความคดเหน (-)

0.80 6.667 .338 .860

29. ฉนอาสาชวยกจกรรมทจะสรางภาพพจนใหแกหนวยงาน โดยไมตองขอรอง (+)

1.00 12.239 .757 .783

30. ฉนสามารถรกษาความลบของ หนวยงานไดด (+)

0.80 7.262 .607 .807

31. เมอมปญหาในหนวยงาน ฉนจะท าการเสนอแนวทางแกไข แมวาเสยงตอการทคนอนไมเหนดวยกตาม (+)

1.00 5.342 .507 .819

256

ขอค าถาม CVR Discrimination Power (t-test)

Reliability Corrected Item-Total Correlation

Alpha if Item

Deleted องคประกอบท 5 พฤตกรรมการส านกในหนาท คาความเชอมน 7 ขอ = .730 32. ฉนเปนคนตรงตอเวลาในการมาปฏบตงาน (+)

1.00 5.292 .468 .693

33. ฉนปฏบตตามกฎระเบยบ ขอบงคบของหนวยงานอยางเครงครด (+)

1.00 7.163 .485 .689

34. ฉนคยโทรศพทสวนตวในเวลา ปฏบตงานนาน (-)

1.00 5.330 .347 .720

35. ฉนใชอปกรณส านกงานทรพยสน ของหนวยงานอยางระมดระวง ประหยดและคมคา (+)

1.00 5.238 .370 .715

36. ฉนมกคยเรองสวนตวกบเพอน รวมงานในเวลาปฏบตงาน (-)

0.80 8.167 .531 .676

37. ฉนรสกไมพอใจเวลาไดรบค าสง หรอมอบหมายงานใหท า (-)

1.00 8.199 .474 .691

38. หากปฏบตงานไมส าเรจ ฉนมกจะปฏบตงานจนเลยเวลาพก หรอหลงเวลาเลกงาน และน างานกลบไปท าตอทบานเพอใหงานนนเสรจ (+)

1.00 7.375 .420 .704

257

3. แบบสอบถามความสขในการท างาน

ขอค าถาม CVR Discrimination

Power (t-test)

Reliability Corrected Item-Total Correlation

Alpha if Item

Deleted แบบสอบถามความสขในการท างาน คาความเชอมน 40 ขอ = .952 องคประกอบท 1 ดานการตดตอสมพนธ คาความเชอมน 10 ขอ = .856 1. ฉนมความสขทไดชวยเหลอเพอน รวมงาน (+)

1.00 11.371 .745 .828

2. ฉนมความสขทไดพดคยกบเพอน

รวมงานอยางเปนมตร (+)

1.00 14.807 .763 .825

3. ฉนมความสขทเพอนรวมงาน ชวยเหลอฉน (+)

1.00 17.671 .794 .823

4. ฉนมความสขทเหนเพอนรวมงาน ไดรบเกยรตหรอรางวลจากการปฏบตงาน(+)

1.00 16.885 .775 .824

5. ฉนมความสขทไดปฏบตงานรวมกบเพอนรวมงาน (+)

1.00 12.639 .667 .834

6. ฉนมความรสกวาเพอนรวมงาน เปนคนเกยจคราน (-)

0.80 4.385 .247 .872

7. ฉนชอบไปสงสรรคกบเพอนรวมงานในเวลาหลงเลกงาน (+)

0.80 3.285 .234 .869

8. ฉนรสกเบอหนายเพอนรวมงานของฉน (-)

0.80 4.603 .241 .868

9. ฉนมความสขทเหนเพอนรวมงาน มความรกใครกลมเกลยวกน (+)

1.00 13.963 .621 .838

10. ฉนมความสขทเหนเพอนรวมงาน มผลการปฏบตงานทโดดเดน (+)

0.80 8.929 .627 .837

258

ขอค าถาม CVR Discrimination Power (t-test)

Reliability Corrected Item-Total Correlation

Alpha if Item

Deleted องคประกอบท 2 ดานความรกในงาน คาความเชอมน 10 ขอ = .856 11. ฉนมความกระตอรอรนทจะปฏบตงาน (+)

1.00 12.459 .619 .837

12. ฉนไมอายทจะบอกวาฉนปฏบตงานอาชพอะไร (+)

1.00 8.124 .509 .847

13. ฉนรสกเบอหนายทตองปฏบตงาน (-) 1.00 6.747 .477 .849 14. ฉนยนดทจะมาปฏบตงานในวนหยด(+)

1.00 3.008 .323 .860

15. ฉนดใจทไดปฏบตงานทตนเองรก (+) 1.00 9.877 .748 .824 16. ฉนรสกรกและผกพนกบงานทปฏบตอย (+)

1.00 12.823 .717 .829

17. ฉนสนกกบงานจนรสกวาเวลาชางผานไปอยางรวดเรว (+)

1.00 7.628 .678 .832

18. ฉนตงใจในการปฏบตงานทกครง (+) 1.00 13.844 .616 .838 19. งานของฉนมแตความยากล าบาก (-) 0.80 6.886 .390 .857 20. ฉนมความมงมนทจะปฏบตงาน ใหส าเรจ (+)

1.00 10.712 .528 .845

259

ขอค าถาม CVR Discrimination Power (t-test)

Reliability Corrected Item-Total Correlation

Alpha if Item

Deleted องคประกอบท 3 ดานความส าเรจในงาน คาความเชอมน 10 ขอ = .854 21. ฉนคดวาฉนสามารถปฏบตงานใหส าเรจลลวงไปได (+)

1.00 9.548 .684 .830

22. ฉนมความสขทไดปฏบตงานทม ความทาทาย (+)

0.80 7.667 .615 .835

23. ฉนมความรสกวางานทฉนปฏบต มคณคาส าหรบฉนและองคการ (+)

0.80 9.651 .617 .835

24. ฉนมอสระในการปฏบตงาน (+) 0.80 7.486 .706 .827

25. ฉนชอบทจะเปลยนแปลงหรอ พฒนาระบบงานใหดขน (+)

1.00 4.874 .477 .847

26. ฉนมความกาวหนาในหนาทการงาน(+)

1.00 6.051 .648 .832

27. ฉนภมใจในงานทปฏบตอยในปจจบน(+)

0.80 10.799 .633 .834

28. ฉนวตกกงวลถงผลลพธการปฏบตงานในทางลบอยบอยๆ (-)

0.80 5.314 .340 .859

29. ผลตอบแทนทฉนไดรบนนคมคากบผลการปฏบตงานทส าเรจ (+)

0.80 4.588 .412 .853

30. ฉนสามารถแกปญหาเฉพาะหนา ไดเปนอยางด (+)

0.80 6.338 .483 .847

260

ขอค าถาม CVR Discrimination Power (t-test)

Reliability Corrected Item-Total Correlation

Alpha if Item

Deleted องคประกอบท 4 ดานการเปนทยอมรบ คาความเชอมน 10 ขอ = .904 31. เพอนรวมงานยอมรบในความสามารถในการปฏบตงานของฉน (+)

1.00 6.159 .695 .892

32. ผบงคบบญชายอมรบในความสามารถในการปฏบตงานของฉน (+)

1.00 6.044 .742 .889

33. ฉนมการแลกเปลยนความรและประสบการณในระหวางการปฏบตงานอยเสมอ (+)

1.00 3.614 .349 .911

34. ฉนมความสขทไดรบมอบหมายใหปฏบตงานในโครงการพเศษตางๆของหนวยงาน (+)

1.00 6.422 .660 .894

35. ฉนมความสขทไดรบมอบหมายใหรบผดชอบงานเพมขนเนองจากผบงคบบญชาเหนความสามารถของฉน (+)

1.00 6.533 .642 .895

36. บคคลภายนอกองคการ ไดแก ลกคา ใหการยอมรบในความสามารถในการปฏบตงานของฉน (+)

0.80 6.630 .751 .888

37. เพอนรวมงานรบรถงความพยายามของฉน (+)

0.80 5.699 .728 .890

38. ฉนไดรบค าชม เมอฉนปฏบตงานส าเรจ (+)

1.00 6.533 .719 .890

39. ความคดเหนของฉนไดรบการยอมรบจากหนวยงาน (+)

1.00 6.182 .683 .893

40. ฉนสามารถปฏบตงานแทนเพอนรวมงานได เมอเกดเหตสดวสย (+)

0.80 8.383 .615 .897

261

ภาคผนวก จ

เกณฑการแปลผลคาสมประสทธสหสมพนธ

ในการศกษาครงน มเกณฑการแปลผลคาสมประสทธสหสมพนธ ดงน

สมประสทธสหสมพนธ ระดบความสมพนธ

0 - .29 มความสมพนธกนในระดบต า .30 - .70 มความสมพนธกนในระดบปานกลาง

.71 – 1.00 มความสมพนธกนในระดบสง

262

ประวตผเขยน

ชอ นางอารญา เฮงทวทรพยสร

วนเดอนปเกด 20 พฤศจกายน พ.ศ. 2520

วฒการศกษา

พยาบาลศาสตรบณฑต

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

ต าแหนง พยาบาลวชาชพ

หนวยตรวจคลนเสยงความถสงทางนรเวชวทยา

ภาควชาสตศาสตร-นรเวชวทยา

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

มหาวทยาลยมหดล