1

รายงานพนธกจดานการปฏรปการศกษา ผานหลกสตรและการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ

(A Commission Report on Education Reform through Competency-Based Curriculum & Instruction)

คณะกรรมการอสระเพอการปฏรปการศกษา โดย

คณะท างานวางแผนจดท ากรอบสมรรถนะหลกผเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน ในคณะอนกรรมการการจดการเรยนการสอน

2

บทสรปส าหรบผบรหาร

สาระของรายงานพนธกจดานการปฏรปการศกษาผานหลกสตรและการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ มประเดนส าคญดงตอไปน

๑. ท าไมการปฏรปการศกษาจงจ าเปนตองปฏรปหลกสตรและการเรยนการสอน เนองจากผเรยนยงไมมคณภาพตามทพงประสงค ผเรยนมผลลพธการเรยนรทตกต าทงจากผล การทดสอบระดบชาต (O – NET) และนานาชาต (PISA) รวมทงยงขาดคณลกษณะอนพงประสงคหลายประการ เชน มความรแตไมสามารถประยกตใชความรในการด าเนนชวต เรยนรโดยจดจ าความร จงเขาใจในระดบผวเผน ไมรลกไมรจรง ไมรจกตนเอง ไมรศกยภาพและความถนดของตน ไมเหนคณคาของการเรยน และการเรยนไมมความหมายตอตนเองและชวตของตน จากการศกษาขอมล หลกฐานและงานวจยตาง ๆ พบวา ปญหาดงกลาวมสาเหตส าคญมาจาก การสอนและการวดประเมนผลของคร ซงเปนผลตอเนองมาจากกรอบหลกสตรทไดก าหนดมาตรฐาน การเรยนรและตวชวดจ านวนมากทองเนอหา รวมทงการก าหนดใหครตองสอบตามตวชวดทกตว ท าใหครมงสอนเนอหาเปนส าคญและตองเรงสอนเพอใหสามารถสอบผเรยนไดตามทหลกสตรก าหนด รวมทงการจด การเรยนการสอนทยงไมมประสทธภาพเพยงพอ สงผลใหการเรยนรขาดประสทธภาพ ผเรยนมความร แตขาดสมรรถนะในการใชความร ไมสามารถน าความรไปใชประโยชนในชวตได เนองจากหลกสตรเปนกรอบใน การสอนของคร จงมความจ าเปนทจะตองมการปรบหลกสตรใหไปในทศทางทน าสคณภาพของผเรยนตามทตองการ หากตองการผเรยนทมสมรรถนะสง สามารถน าความรไปใชประโยชนไดจรง การปรบหลกสตรใหมเปาหมายมงสการพฒนาสมรรถนะจงเปนความจ าเปน อกทงหลกสตรปจจบนมการใชมาประมาณ ๑๐ ป แลว ถงเวลาทตองมการปรบเปลยนเพอใหทนตอการเปลยนแปลงของสงคมและโลก โดยเฉพาะอยางยงโลกแหงศตวรรษท ๒๑ ทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวอนเปนผลมาจากความกาวหนาทางเทคโนโลย จงเปนความจ าเปนทหลกสตรจะตองปรบใหสามารถพฒนาผเรยนใหพรอมรบและมสมรรถนะทจ าเปนตอการด ารงชวตในโลกแหงศตวรรษ ท ๒๑ อยางมคณภาพ

๒. อะไรคอแนวคด แนวทางทมศกยภาพในการแกปญหาและพฒนาคณภาพผเรยน ๒.๑ การศกษาขอมลในระดบนานาชาต จากการศกษาขอมลพบวา ในระดบนานาชาตมหลายประเทศประสบปญหาทคลายคลงกบประเทศไทย เชน สาธารณรฐเคนยา (Kenya) มปญหาเรองหลกสตรขาดความยดหยน และขาดแนวทางทเ ออใหผเรยนไดเรยนตามความถนดและความสามารถ สาธารณรฐรวนดา (Rwanda) หลกสตรเนนความรมากกวาทกษะการน าความรไปใช ผเรยนขาดทกษะทเปนความสามารถทตลาดแรงงานตองการ รฐนวยอรก (New York) ประเทศสหรฐอเมรกา ยงไมประสบความส าเรจในการพฒนาทกษะทจ าเปนของผเรยน รฐคเวต (Kuwait) มงเตรยมพลเมองของชาตสโลกกวาง สหรฐเมกซโก (Mexico) มงแสวงหาแนวทางการสอนทชวยสงเสรมสมรรถนะของผเรยน มากกวาใหเรยนรโดยการทองจ า สาธารณรฐโปรตเกส (Portugal) พยายามลดเนอหาสาระการเรยนรโดยการก าหนด Essential Learning สาธารณรฐเอสโทเนย (Estonia) มการปฏรปการสอน การประเมนและการจดการเรยนร ใหมงสการบรณาการความรและการปฏบต จะเหนไดวาประเทศตาง ๆ ดงกลาวมปญหาคลายคลงกบประเทศไทยมาก และประเทศเหลานน ไดพจารณาเลอกการปรบหลกสตรใหมงสหลกสตรฐานสมรรถนะ นอกจากนนประเทศตาง ๆ ทวโลกตางกยอมรบความส าคญของการพฒนาทกษะแหงศตวรรษท ๒๑ วาเปน

3

สาระส าคญของการจดการศกษา โดยแตละประเทศตางกก าหนดทกษะ/ สมรรถนะส าคญทเหมาะสมกบบรบทของตนไวในหลกสตร จากการศกษาความพยายามในการแกปญหาของการศกษาและความกาวหนาในการพฒนาการศกษาของประเทศตาง ๆ พบวา ประเทศจ านวนมากหนมาใหความส าคญกบการจดหลกสตรฐานสมรรถนะ (Competency-Based Curriculum) ซงสอดคลองกบรายงานของ PISA ทเสนอวา “จากการประเมนความรและทกษะของผเรยนพบวา ความส าเรจในชวตของผเรยนขนอยกบระดบสมรรถนะของผเรยน ...ในโลกยคใหม สมรรถนะของบคคลจะมความซบซอนขน มใชเปนเพยงทกษะทก าหนดไวแตเดม” ๒.๒ การวจยเพอศกษาหาแนวทางและความเปนไปไดของการจดหลกสตรและการเรยน การสอนฐานสมรรถนะในประเทศไทย การจดการศกษาฐานสมรรถนะ (Competency-Based Education) ซงประกอบดวย การจดหลกสตรฐานสมรรถนะ (Competency-Based Curriculum: CBC) การจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ (Competency-Based Instruction: CBI) และการวดและประเมนฐานสมรรถนะ (Competency-Based Assessment: CBA) เปนแนวทางทมศกยภาพของหลายประเทศ แตจะเปนแนวทางทมความเปนไปไดส าหรบประเทศไทยหรอไม เพอตอบค าถามน คณะกรรมการอสระเพอการปฏรปการศกษา จงไดสนบสนนใหมการด าเนนงาน โครงการวจยและพฒนากรอบสมรรถนะผเรยนระดบประถมศกษาตอนตน ส าหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐานขน โดยมวตถประสงคส าคญ ๔ ขอ คอ ๑) เพอพฒนากรอบสมรรถนะผเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน (จบการศกษาระดบมธยมศกษาปท ๖) ๒) เพอพฒนากรอบสมรรถนะผเรยนระดบประถมศกษาตอนตน (ประถมศกษาปท ๑ - ๓) ๓) เพอพฒนาแนวทางการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ และ ๔) เพอทดลองใชกรอบสมรรถนะผเรยนระดบประถมศกษาตอนตนในโรงเรยนสงกด ตาง ๆ ผลการวจยพบวา ๑) กรอบสมรรถนะผเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย ๑๐ สมรรถนะหลก ไดแก (๑.๑) ภาษาไทยเพอการสอสาร (๑.๒) คณตศาสตรในชวตประจ าวน (๑.๓) การสบสอบทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร (๑.๔) ภาษาองกฤษเพอการสอสาร (๑.๕) ทกษะชวตและความเจรญแหงตน (๑.๖) ทกษะอาชพและการเปนผประกอบการ (๑.๗) ทกษะการคดขนสงและนวตกรรม (๑.๘) การรเทาทนสอ สารสนเทศ และดจทล (๑.๙) การท างานแบบรวมพลง เปนทม และมภาวะผน า และ (๑.๑๐) การเปนพลเมองตนรทมส านกสากล กรอบสมรรถนะ ๑๐ ประการ ดงกลาวมคณสมบตทสอดคลองกบหลกการ ๖ ประการ กลาวคอ มความสอดคลองกบ (๑) นโยบายและความตองการของประเทศ (๒) ทกษะแหงศตวรรษท ๒๑ (๓) ศาสตรพระราชาและพระราโชบาย (๔) เอกลกษณความเปนไทย (๕) พฒนาการตามวยและความแตกตางของผเรยน และ (๖) มาตรฐานสากล โดยกรอบสมรรถนะดงกลาวไดผานการตรวจสอบและไดรบการยอมรบจากกลมผเชยวชาญ และผทรงคณวฒ

๒.๓ กรอบสมรรถนะผเรยนระดบประถมศกษาตอนตน ประกอบดวยสมรรถนะ ๑๐ ประการทมระดบเหมาะสมกบวย ทงนไดมการตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลโครงสรางองคประกอบสมรรถนะผ เรยนระดบประถมศกษาตอนตนกบขอมลเชงประจกษ โดยใชวธสงเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis) ดวยโปรแกรมลสเรล และพบวา โมเดลนมความสอดคลองกบขอมล เชงประจกษ สามารถน าไปใชอธบายสมรรถนะของผเรยน และน าไปทดลองใชในระดบประถมศกษาตอนตนได

4

๒.๔ แนวทางการจดการเรยนการสอนทสงเสรมสมรรถนะ คณะวจยน าเสนอรวมกบทคนพบจากการทดลองม ๖ แนวทาง ไดแก (๑) ใชงานเดมเสรมสมรรถนะ (๒) ใชงานเดมตอเตมสมรรถนะ (๓) ใชรปแบบการเรยนรสการพฒนาสมรรถนะ (๔) สมรรถนะเปนฐานผสานตวชวด (๕) บรณาการผสานหลายสมรรถนะ และ (๖) สมรรถนะชวตในกจวตรประจ าวน ผลการทดลองใชกรอบสมรรถนะในการพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๑ - ๓ ในโรงเรยนสงกดตาง ๆ พบวา (๑) ครสามารถพฒนาไดหากไดรบการชวยเหลออยางเหมาะสม (๒) สมรรถนะทง ๑๐ ประการ ชวยใหครจดการเรยนรเชงรกและเชงลกไดมากขน (๓) คร สวนใหญมากกวารอยละ ๘๓ เหนดวยกบการปรบหลกสตรใหเปนหลกสตรฐานสมรรถนะ (๔) แนวทาง การจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ ๖ แนวทาง สามารถใชไดดในการพฒนาสมรรถนะ (๕) ปจจยทชวยใหครท างานไดด คอ ความเขาใจในสมรรถนะ การไดรบการสนบสนนจากผบรหาร และกระบวนการชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพ (Professional Learning Community: PLC)

๓.ขอเสนอแนะเชงนโยบายและพนธกจในการน าขอเสนอแนะสการปฏบต เพอใหเกดความส าเรจอยางเปนรปธรรม

จากสภาพปญหาการเปลยนแปลงของสงคมและโลก การศกษาหาแนวคดแนวทางทมศกยภาพในการพฒนาผเรยน รวมทงผลการวจยเกยวกบความเปนไดของหลกสตรและการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ ในโรงเรยนสงกดตาง ๆ ทงหมดน ามาสขอเสนอแนะใหมการด าเนนการพฒนาหลกสตรการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ เพราะเปนแนวทางทสามารถปรบทศทางการเรยนการสอนสการพฒนาทใหความส าคญกบทกษะและสมรรถนะทจ าเปนส าหรบผเรยน ซงพนธกจในการน าขอเสนอแนะดงกลาวสการปฏบตเพอใหเกดผลส าเรจอยางเปนรปธรรม มขอบเขตทกวางและครอบคลมผมสวนเกยวของหลายฝาย โดยมขอเสนอ ๒ ชด ซงมสาระส าคญอยางสงเขป ดงน

ขอเสนอชดท ๑ เปนขอเสนอเพอการปรบปรงหลกสตรปจจบนในระดบประถมศกษาตอนตนในชวงเปลยนผาน (ระหวางการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ) ใหมงเนนการพฒนาสมรรถนะ และเหมาะสมกบพฒนาการของผเรยนในชวงรอยเชอมตอระหวางปฐมวยกบประถมศกษาเพอชวยลดปญหา/แกปญหา การเรยนรของเดกทเกดจากการจดการเรยนการสอนและการวดประเมนผลทเรงรด ท าใหเดกจ านวนมาก ไมประสบความส าเรจในการเรยน โดยเฉพาะเดกทไมไดใชภาษาไทยเปนภาษาแม ในรายงานพนธกจ ฯ ไดน าเสนอหลกการปฏรปหลกสตร การเรยนการสอน และการวดประเมนผลในระดบประถมศกษาตอนตน รวมทงไดใหขอเสนอทสามารถปฏบตไดภายใตกรอบหลกสตรปจจบน โดยไดน าเสนอโมเดลการปรบโครงสรางเวลาเรยน และกลมสาระการเรยนรใหยดหยน เพอชวยใหผเรยนปรบตวในชวงรอยเชอมตอไดอยางราบรน (รายละเอยดโมเดลเสนอแนะการปรบโครงสรางเวลาเรยน และสาระการเรยนรส าหรบหลกสตรชนประถมศกษาปท ๑ ในภาคผนวก ข. หนา ๖๘) โดยใชหลกบรณาการในลกษณะหลอมรวมมาตรฐาน การเรยนรและตวชวดใหสอดคลองกบสมรรถนะหลกตามจดประสงคทก าหนด และใชการประเมนตามสภาพจรงดวยวธการหลากหลาย เพอรายงานพฒนาการของผเรยนตอผบรหาร และผปกครอง โดยขอปลดลอกใหไมมการใชขอสอบกลางหรอการทดสอบเดกชนประถมศกษาปท ๑ และ ๒ เพอตดสนผลการเรยน เพอใหเดกสามารถปรบตวและพฒนาตามความพรอมของตน ทงนเมอจบการศกษาชนประถมศกษาปท ๒ ใหมการคดกรองเดกเพอดความสามารถดานการอานเขยน ภาษาไทย ภาษาองกฤษ และคณตศาสตร รวมทงความตองการจ าเปนพเศษของเดก เพอใหความชวยเหลอตามความเหมาะสม

ขอเสนอชดท ๒ เปนขอเสนอในการด าเนนการเพอพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ โดยไดน าเสนอหลกในการพฒนาหลกสตร การเรยนการสอน และการประวดและประเมนผลฐานสมรรถนะในแตละชวงชน รวมทงเสนอแนะกระบวนการส าคญเพอความส าเรจในการด าเนนงานไวดงน

5

ขนท ๑ การจดตงองคกรและคณะกรรมการเพอด าเนนงานตออยางเปนระบบ

๑.๑ ใหมการจดต งสถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต ให เปนองคกรหลกใน การด าเนนงาน ดานหลกสตรและการเรยนการสอนส าหรบผเรยนในทกระดบการศกษา เนองจากงานพฒนาและการใชหลกสตรเปนงานวชาการทตองมผร ผเชยวชาญทสามารถด าเนนการอยางเปนระบบและตอเนอง จงจะเกดผลลพธทตองการได

๑.๒ ใหมการจดตงคณะกรรมการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ เพอศกษาขอมล วางแผน จดระบบ ประสานงานผมสวนเกยวของจากภาคสวนตาง ๆ และด าเนนการพฒนาหลกสตรอยางเปนขนตอน

ขนท ๒ การสรางความเขาใจ เตรยมความพรอม และการศกษาน ารอง เนองจากสมรรถนะเปนมโนทศน/แนวคดใหม ทคนในสงคมอาจยงไมเขาใจหรอยงเขาใจไมตรงกน การประชาสมพนธสรางความเขาใจในแนวคดนใหแกผเกยวของทกกลมไดเขาใจ จงเปนเรองส าคญทองคกรทรบผดชอบจะตองด าเนนการ เชน กลมผปกครอง และประชาชนทวไป กลมผบรหารสถานศกษาและบรหารการศกษา กลมบคลากร ทางการศกษา โดยเฉพาะกลมคร สถาบนผลตคร และสถาบนทจดการศกษาทกประเภทและทกระดบ นอกจากนนควรสงเสรมใหโรงเรยนน าแนวทางการจดการเรยนการสอนเนนสมรรถนะไปใช เพอเรยนรและฝกทกษะการพฒนาสมรรถนะผเรยน โดยสรางภาคเครอขายโรงเรยนทมประสบการณและความรใหสามารถชวยเหลอโรงเรยนอน ๆ ได

ขนท ๓ การด าเนนการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ พนธกจในการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะมกระบวนทส าคญ ดงน

๓.๑ ศกษาขอมลพนฐานจากงานวจย เอกสาร ผร ผมประสบการณ ผเชยวชาญทงไทยและตางประเทศ รวมทงการพฒนาหลกสตรในแตละชวงวย

๓.๒ ก าหนดกรอบสมรรถนะหลก (Core Competencies) ของผเรยนระดบการศกษา ขนพนฐาน โดยพจารณาทบทวนสมรรถนะทโครงการวจยและพฒนากรอบสมรรถนะฯ ไดเสนอไว น าไปประชาพจารณ รวมทงตรวจสอบตามหลกการวจยใหเกดความมนใจ

๓.๓ จดท าสมรรถนะยอยในทกสมรรถนะหลกใหครบทกชวงชน ซงในแตละชวงชน อาจมการเนนสมรรถนะบางสมรรถนะ แตกตางกนตามความเหมาะสมกบชวงวย

๓.๔ จดท ารายละเอยดหลกสตรฐานสมรรถนะใหครบทกองคประกอบ ทส าคญคอ ๓.๔.๑ จดท ามาตรฐานสมรรถนะ (Competency Standards) ใหเหมาะสมกบแตละ

ชวงวย ๓.๔.๒ ก าหนดสาระการเรยนรขนต าทจ าเปนตอการเรยนรสมรรถนะ ทงดานความร

ทกษะ เจตคต และคณลกษณะ โดยมพนทใหสถานศกษาสามารถพฒนาผเรยนไดตามความตองการทแตกตางกนของผเรยน บรบท และภมสงคม ในสดสวนทเหมาะสมกบแตละชวงชน

๓.๔.๓ จดระดบสาระการเรยนรในลกษณะของการไตระดบเพอการเรยนรตามความสามารถ

๓.๔.๔ จดท าจดประสงคการเรยนรเชงสมรรถนะ (Learning Competencies) ๓.๕ เสนอแนะแนวทางในการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ ใหเชอมโยงกบชวตจรงเนนปฏบต สงเสรมการบรณาการขามศาสตรและผ เรยนสามารถกาวหนาไปตามล าดบขนไดเรว -ชา ตามความสามารถ โดยใชขอมลปอนกลบของครในการพฒนาการเรยนรของตน

6

๓.๖ เสนอแนะวธการวดและประเมนผลฐานสมรรถนะ ซงเปนการวดและประเมนจากพฤตกรรมการปฏบต (Performance Assessment) ตามเกณฑการปฏบตทก าหนด (Performance Criteria) ผเรยนไดรบการประเมนไปตามล าดบขนของสมรรถนะทก าหนด หากไมผานจะตองไดรบการซอมเสรมจนกระทงผาน จงจะกาวไปสล าดบขนตอไป ทงนจ าเปนตองด าเนนการประสานงานกบสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน) (สทศ.) ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) และส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.) เพอใหการวดและประเมนผเรยนในชวงรอยตอของการศกษาในแตละระดบเปนไปอยางสอดคลองกน ๓.๗ เสนอแนวทางการบรหารจดการหลกสตรฐานสมรรถนะ รวมทงการพฒนาผบรหารใหสงเสรมการท างานของครไดอยางเหมาะสม ๓.๘ ผลตคมอ เอกสาร และสอประกอบหลกสตรฐานสมรรถนะ เพอใหครสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ขนท ๔ การน ารองและการใชหลกสตรฐานสมรรถนะ โดยมการน ารองการทดลองใชหลกสตรฐานสมรรถนะในโรงเรยนตนแบบในบรบททแตกตางกน และน าผลไปใชในการปรบปรงหลกสตร ขนท ๕ ประกาศใชหลกสตรฐานสมรรถนะ นเทศ ตดตาม การใชหลกสตร การจดการเรยนการสอน รวมทงเกบรวบรวมขอมล ประเมนผล และปรบปรงหลกสตรเปนระยะ ๆ

ขนท ๖ การรวบรวม การผลต และสงเสรมการผลตเอกสาร สอ และทรพยากรเพอการเรยนรของนกเรยน และการสอนของคร อกทงรวบรวมและเผยแพรแนวปฏบตทด (Best Practices) และสงเสรม การแลกเปลยนเรยนรผาน Digital Learning Platform

งานการพฒนาหลกสตรเปนงานใหญทจ าเปนตองมองคคณะบคคลทมความรความสามารถ เพอด าเนนงานอยางเปนระบบโดยการมสวนรวมของผเกยวของจ านวนมาก จงจ าเปนทจะตองมสถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาตเปนองคกรหลกทจะรบผดชอบด าเนนการตามพนธกจทกล าวขางตน ใหประสบความส าเรจอยางเปนรปธรรม

7

สารบญ หนา

WHY? ท าไมตองปฏรปหลกสตรและการจดการเรยนการสอน

๑. การเปลยนแปลงของโลกและสงคม -------------------------------------------------------- ๒

๒. การเกดปญหาส าคญทรนแรง --------------------------------------------------------------- ๔ ๒.๑ ปญหาคณภาพของผเรยนโดยรวม ---------------------------------------------------- ๔ ๒.๒ คณลกษณะของผเรยนอนเปนผลจากการศกษา ------------------------------------ ๕ ๓. อะไรคอสาเหตของปญหา --------------------------------------------------------------------- ๖ ๔. ความสมพนธระหวางหลกสตร การสอน การวดประเมนผลการเรยนรของผเรยน และคณภาพของผเรยน ----------------------------------------------------------------------- ๘

WHAT? แนวคด แนวทาง วธการอะไรทจะชวย ๑. กลมประเทศทด าเนนการปรบปรงหลกสตรใหเปนหลกสตรฐานสมรรถนะ ----------- ๑๒ ๒. กลมประเทศทใหความส าคญกบการพฒนาทกษะและสมรรถนะส าคญของผเรยน -- ๑๔ ๓. การศกษาฐานสมรรถนะคออะไร ----------------------------------------------------------- ๑๘ ๓.๑ สมรรถนะคออะไร --------------------------------------------------------------------- ๑๘ ๓.๒ การศกษาฐานสมรรถนะ -------------------------------------------------------------- ๑๙ ๓.๓ หลกสตรฐานสมรรถนะ --------------------------------------------------------------- ๑๙ ๓.๔ การจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ --------------------------------------------- ๒๐ ๓.๕ การวดและประเมนผลฐานสมรรถนะ ----------------------------------------------- ๒๑ ๓.๖ จดแขงของหลกสตรฐานสมรรถนะ -------------------------------------------------- ๒๑ ๓.๗ จดออนของหลกสตรฐานสมรรถนะ-------------------------------------------------- ๒๑ ๓.๘ ระบบการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ -------------------------------------------- ๒๒ ๓.๙ การศกษาความเปนไปไดของการใชการศกษาฐานสมรรถนะในประเทศไทย --- ๒๓ ๓.๙.๑ กระบวนการและผลการวจย ๑ : การพฒนากรอบสมรรถนะ หลกผเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน และระดบประถมศกษาตอนตน และแนวทางการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ -------------------- ๒๔ ๓.๙.๒ กระบวนการและผลการวจย ๒ : การทดลองน ากรอบสมรรถนะ และแนวทางการพฒนาสมรรถนะสการพฒนาผเรยนในโรงเรยน ------ ๓๑

8

สารบญ (ตอ)

หนา

HOW? เราจะท าอะไร อยางไร ขอเสนอชดท ๑ การปรบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานระดบประถมศกษา ตอนตน (ป.๑-๓) ในชวงเปลยนผาน ใหมงเนนการพฒนาสมรรถนะและเหมาะสมกบพฒนาการ ของผเรยนในชวงรอยเชอมตอระหวางปฐมวยกบประถมศกษา

๑. ท าไมตองเรงปรบหลกสตรระดบประถมศกษาตอนตน----------------------------------- ๓๓ ๒. เราตองท าอะไร ------------------------------------------------------------------------------- ๓๕

๒.๑ ขอเสนอการจดโครงสรางเวลาเรยน กลมสาระการเรยนร และ การวดผลประเมนผลฐานสมรรถนะระดบประถมศกษาตอนตน ----------------- ๓๖ ๒.๒ ขอเสนอการจดสาระการเรยนรและกจกรรมการเรยนร --------------------------- ๓๗ ขอเสนอชดท ๒ การด าเนนการเพอใหหลกสตร (Curriculum) การเรยนการสอน (Instruction) การวดผลประเมนผล (Assessment)

๑. หลกการเพอการปฏรปหลกสตร การเรยนการสอน และการวดประเมนผล ---------- ๔๐ ๑.๑ หลกการทวไป --------------------------------------------------------------------------- ๔๐ ๑.๒ หลกการปฏรป CIA ในระดบประถมศกษาตอนตน (ป.๑-๓) --------------------- ๔๑ ๑.๒ หลกการปฏรป CIA ในระดบประถมศกษาตอนปลาย (ป.๔-๖) ------------------ ๔๑ ๑.๒ หลกการปฏรป CIA ในระดบมธยมศกษาตอนตน (ม.๑-๓) ----------------------- ๔๒ ๑.๒ หลกการปฏรป CIA ในระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ม.๔-๖) -------------------- ๔๓

๒. กระบวนการพฒนาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานฐานสมรรถนะ ----------- ๔๔

ขนท ๑ มการจดตงองคกรและคณะกรรมการเพอด าเนนงานอยางเปนระบบ ------- ๔๕ ขนท ๒ สรางความเขาใจ เตรยมความพรอมและศกษาน ารอง ------------------------ ๔๕ ขนท ๓ การด าเนนการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ ---------------------------------- ๔๖ ขนท ๔ การน ารองและการใชหลกสตรฐานสมรรถนะ ----------------------------------- ๔๗ ขนท ๕ การพฒนาศกยภาพครในการน าหลกสตรฐานสมรรถนะไปใชใน การพฒนาผเรยน ------------------------------------------------------------------- ๔๘ ขนท ๖ การรวบรวม การผลต และการสงเสรมการผตเอกสาร สอ และทรพยากร การเรยนร --------------------------------------------------------------------------- ๔๙

9

สารบญ (ตอ)

หนา

เอกสารอางอง ------------------------------------------------------------------------------------------------- ๕๕ภาคผนวก

ภาคผนวก ก. รายการเอกสารและผลผลตของคณะท างานจดท ากรอบ สมรรถนะหลกผเรยนระดบการศกษาขนพนฐานในคณะอนกรรมการ จดการเรยนการสอนคณะกรรมการอสระเพอการปฏรปการศกษา -------------------------- ๖๕ ภาคผนวก ข. โมเดลเสนอแนะการปรบโครงสรางเวลาเรยน และสาระการเรยนร ส าหรบหลกสตรชนประถมศกษาปท ๑ -------------------------------------------------------- ๖๘

10

รายงานพนธกจดานการปฏรปการศกษา

ผานหลกสตรและการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ

(A Commission Report on Education Reform

through

Competency-Based Curriculum & Instruction)

วตถประสงค รายงานฉบบน เปนบทสรปของการศกษาและวจยเพอเสนอแนะแนวคดและแนวทางในการปฏรปหลกสตรและการจดการเรยนการสอน ใหมงเนนการพฒนาสมรรถนะทจ าเปนของผเรยนซงเปนผลลพธท พงปรารถนา รวมทงการใหขอเสนอแนะเชงนโยบายและพนธกจส าคญเพอการด าเนนงานการปฏรปหลกสตรและการเรยนการสอนใหประสบความส าเรจ รายงานฉบบน ประกอบดวยสาระส าคญ ๓ สวน คอ

๑. WHY? ท าไมจงตองปฏรปหลกสตรและการเรยนการสอน ๒. WHAT? อะไรคอค าตอบ อะไรคอสงทตองท า ๓. HOW? เราจะท าอะไร อยางไร RECCOMMENDATIONS ขอเสนอแนะและพนธกจส าคญในการด าเนนงานปฏรปหลกสตรและ

การเรยนการสอน

11

๑๒

ท าไมตองปฏรปหลกสตร

และการจดการเรยนการ

สอน เมอพจารณาระบบการจดการศกษาโดยรวม และพจารณาทผลผลตส าคญในการการจดการศกษาคอ

ตวผเรยนนน พบวาผลผลตของระบบการจดการศกษาทผานมา คอ คณภาพของผเรยน มคณภาพในระดบต า โดยเฉพาะ การดอยความสามารถเชงสมรรถนะ คอ ไมสามารถน าความร ทกษะ และคณลกษณะทมไปใชประโยชนในชวตประจ าวนได

หวใจของการปฏรป เนองจากหวใจส าคญของการศกษาคอ “การเรยนรของผเรยน” การปฏรปการศกษาจงจ าเปนตอง “ปฏรปการเรยนร” ของผเรยน ซงมองคประกอบทเกยวของสมพนธกนอกหลายประการ ไดแก ๑) ครผสอน ๒) หลกสตร ๓) การเรยนการสอน และ ๔) การวดและประเมนผล องคประกอบทง ๔ ประการดงกลาวจะสนบสนน และเออใหผเรยนเกดการเรยนรทมคณภาพ และเกดสมรรถนะส าคญ ทสามารถใชไดในชวตจรง

ในการปฏรปการเรยนรนน มเรองส าคญทเปนบรบท และขอมลส าคญ ทควรพจารณา ๒ ประการ คอ การเปลยนแปลงของโลกและสงคม และปญหาคณภาพของผเรยน ดงน

๑. การเปลยนแปลงของโลกและสงคม ในยคปจจบน และในอนาคต โลกจะเปลยนแปลง เตบโต และเคลอนไหวอยางรวดเรวในทกมต และ เปนไปในทศทางทหลายคนอาจคาดไมถง ซงเกดจากหลายเหตผล โดยเฉพาะเนองจากความกาวหนาทางเทคโนโลย ความเปลยนแปลงทเกดขน สงผลกระทบทงตอวถชวต เศรษฐกจ สงคม การเมอง วฒนธรรม และทส าคญคอการจดการศกษาซงตองเปนไปเพอการพฒนาบคคลใหอยในสงคมไดอยางมคณภาพชวตทด

การเปลยนแปลงทเกดขนและสงผลกระทบตอการศกษา และการเรยนรมหลายดาน เชน ความกาวหนาทางเทคโนโลย บคคล/ผเรยนสามารถเขาถงเนอหาและขอมลไดอยางสะดวกและรวดเรว การเรยนรเนอหาจากครมความจ าเปนนอยลง แตสงทผเรยนตองการมากขนคอการพฒนา “ทกษะกระบวนการ” ทจะตองใชในการจดกระท ากบขอมลมหาศาลใหมความหมาย และไปใชประโยชนแกชวตของตนเองได

เมอเทคโนโลยกาวหนา การเดนทางตดตอไปมาหาสกน และการเชอมโยงผานโลกออนไลนจงเกดขนอยางมากมาย หลากหลายชองทาง คณลกษณะใหมทจ าเปนตองพฒนาผเรยนคอ ความเปนพลเมองโลก ทกษะขามวฒนธรรม (Cross cultural understanding) การเปนพลเมองดจทล (Digital citizen)

WHY?

๑๓

การมขอมล สารสนเทศ และ ความรใหม ๆ เกดขนมาก สงส าคญจ าเปนอกประการหนงทบคคล/ผเรยนตองมคอเรองของการรเทาทนสอ สารสนเทศ และดจทล ในอนาคตจะเกดการเปลยนแปลงเกยวกบอาชพมากมาย เนองจากความตองการของผบรโภคเปลยนไป อาชพเกา ๆ หลายอาชพจะหายไป และจะมอาชพใหมๆ ทเราไมรจกเกดขน ทส าคญคอ เปนอาชพทเกดเรว และเปลยนแปลงเรว จงตองเตรยมคนในเรองทกษะการเปนผประกอบการ และทกษะการเรยนรอยางตอเนอง

ในยคทมการแสดงความคดความเหนอยางเสร และรวดเรว ผานสอตาง ๆ จงมกมแนวคดหลากหลาย และหลายแนวคดเปนประเดนถกเถยง (Controversial issue) ไมอาจลงขอสรปได จงจ าเปนตองพฒนาทกษะการคดวจารณญาณ การวพากษ และวฒนธรรมแหงการตงค าถาม (Questioning culture) ตลอดจนการท าใหผเรยนไดเรยนรปรชญา (Philosophy for Children: P4C) ในการด ารงชวต

ในศตวรรษท ๒๑ ผเรยนตองมทกษะส าคญทจ าเปนในการใชชวต แมหลายทกษะจะเปนทกษะเดม แตตองเพมความเขมขนและความสามารถในการน าไปใชในสถานการณทซบซอน อกสวนหนงเปนทกษะใหมทตองบมเพาะและพฒนาใหเกดแกผเรยน อาท ความรอบรดานการเงน การเปนผประกอบการ ความรอบรดานพลเมอง ทกษะการสรางสรรคและการผลตนวตกรรม การคดเชงวพากษ การรวมมอรวมพลงความเปนผน า และความสามารถในการปรบตว

Alwin Toffer (1970) กลาวไวในหนงสอ Future shock วา

“ผไมรในศตวรรษท ๒๑ ไมใช

คนทอานไมออกเขยนไมไดอก

ต อ ไปแล ว แต เ ป นคนท ไ ม

สามารถเรยนรใหม (Learn) ละ

ท งความรชด เดม (Unlearn)

และเรยนรเรองเดมแบบใหม (Relearn)” การจด การเรยนรจง

ตองเปลยนกระบวนทศนใหม และเปาหมายแบบใหม เพอใหผเรยนเกดคณภาพแบบใหม

๑๔

๒. การเกดปญหาส าคญทรนแรง

๒.๑ ปญหาคณภาพของผเรยนในภาพรวม ปญหาทแสดงถงความดอยคณภาพของการศกษาและระบบการเรยนรของผเรยน คอ ความดอยคณภาพของผเรยนทงในระดบชาตและนานาชาตทมคณภาพต าลงจนนาวตก รวมทงขดความสามารถใน การแขงขนทอยในระดบต า ไมไดมาตรฐานสากล แสดงใหเหนอยางชดเจน จากขอมลตอไปน

๒.๑.๑ ผลการทดสอบO-NET ของผเรยนต ามาก O-NET (Ordinary National Education Test) คอ การทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐานทจดขนโดยสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต หรอ สทศ. ซงเปนการจดสอบส าหรบนกเรยนชน ป.๖ ม.๓ และ ม.๖ เพอวดคณภาพและมาตรฐานทางการศกษาของนกเรยนและโรงเรยน โดยใชมาตรฐานการเรยนรตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ เปนกรอบในการออกแบบทดสอบ พบวาคณภาพของผเรยนต ามาก ต ากวาคาเฉลยในทกสาระการเรยนร และมแนวโนมต าลงทกป

๒.๑.๒ ผลการสอบ PISA ต ามาก อยางตอเนองตลอดเวลา ๑๕ ป ไมไดมาตรฐานสากล PISA เ ป น ช อ ย อ ข อ ง Programme for International Student Assessment ซ ง เปนผลงานของ OECD (Organization for the Economic Cooperation and Development) เปนองคกรของประเทศทพฒนาแลวทางเศรษฐกจ ๓๔ ประเทศ ประเทศสมาชกของ OECD เหลานใช PISA เพอ

๑๕

ประเมนเดกอาย ๑๕ ปทวโลก วามความพรอมทจะอยรวมในสงคมเพยงใด โดยมงทดสอบวานกเรยนสามารถน าสงทไดเรยนในหองเรยนไปประยกตใชเพอแกปญหาในชวต หรอสถานการณจรงไดหรอไม ผลการประเมนพบวาเดกไทยมคณภาพต ากวาคาเฉลย ทงในวชาคณตศาสตร วทยาศาสตร และดานการอาน แสดงใหเหนวาคณภาพของผเรยนไทยยงไมไดมาตรฐานสากล และคะแนนต ากวาคาเฉลยอยางตอเนอง

๒.๑.๓ ระดบความสามารถของนกเรยนไทยเมอเทยบกบชาตตาง ๆ อยในระดบต ามาก เมอ

เทยบกบชาตอน ๆ พบวา มนกเรยนถงรอยละ ๔๖.๗๕ ทมผลการศกษาต า และมเพยงรอยละ ๐.๔๖ เทานน ทมผลการศกษาในระดบสง

๒.๒ คณลกษณะของผเรยนอนเปนผลจากการศกษา

๑๖

ผลจากการจดการศกษาทงในดานหลกสตร การเรยนการสอน และการวดประเมนผล มขอคนพบวาแมจะมผเรยนจ านวนหนงประสบความส าเรจ มคณลกษณะเปนทพอใจ แตเมอพจารณาโดยรวมแลวพบวาผเรยนมคณลกษณะ ดงน

ความรทวมหว เอาตวไมรอด คอ ไดเรยนรเนอหาสาระจ านวนมาก แตไมสามารถประยกตใชความรใหเปนประโยชนในการด ารงชวต

หวโต ตวลบ คอ มการเรยนรทขาดความสมดล เนนทางดานสตปญญา ความร แตขาด การพฒนาในดานอน ๆ เชน การลงมอปฏบต การพฒนาลกษณะนสย

รธรรมะ แตไมมธรรมะ คอ มความร แตปฏบตตามทรไมได เพราะขาดการฝกฝนอยางเพยงพอ รวมทงขาดประสบการณทชวยใหซาบซงในคณคาและความหมายของสงทเรยน

นกแกวนกขนทอง คอ สามารถเรยนรโดยจดจ าความร เขาใจในระดบผวเผน ไมรลก ไมรจรง ท าใหไมสามารถน าความรไปประยกตใชในการท างานและการแกปญหาตาง ๆ

เกงแบบเปด คอ ไมเกง ไมเชยวชาญอะไรสกอยาง ไมรจกตนเอง ไมรศกยภาพและความถนดของตน ไมมเปาหมายในชวต ไมมเอกลกษณของตนเอง ขาดความภาคภมใจในตนเอง

เรยนเพอสอบ คอ เรยนเพอใหไดเกรดหรอใหสอบผานๆ ไป ไมไดเรยนเพอใหเกดการเรยนรและการน าไปใชประโยชนในชวต

เรยนแบบตวใครตวมน คอ ตางคนตางเรยน ไมเกยวของกบคนอน ไมสนใจวาจะเรยนรไปชวยเหลอสงคม หรอสรางความเปลยนแปลงอะไรได

ไมแคร ไมสน ทจะเรยนรในระบบ เพราะไมเหนคณคาของการเรยน การเรยนไมมความหมายตอตนเอง ตอชวตของตน

ปญหาผลลพธคณภาพของผเรยนโดยรวม และคณลกษณะของผเรยนทน าเสนอขางตน เปนเพยงสวนหนงของปญหาอกจ านวนมาก ทน ามาสค าถามส าคญวาอะไรเปนสาเหต และจะแกไขอยางไร เพอใหสภาพปญหานนหมดไป และเกดสภาพใหมทพงประสงค

๓. อะไรคอสาเหตของปญหา?

อะไรคอสาเหตทท าใหเดกไทยดอยคณภาพ? ผทตกเปนจ าเลยทถกกลาวหามากทสด กคอ คร! และ คงเปนการยากทจะบอกวาค าตอบนถกหรอผด

ค าตอบนถก กเพราะครเปนบคคลทใกลชดกบผเรยนมากทสด การเรยนรทงหลายทเดกไดรบ กมา

๑๗

จากครเปนสวนใหญ การทเดกจะเรยนรไดดหรอไมพยงใด กขนกบความสามารถของคร ทงตวครและการสอนของคร ตางกมอทธพลตอเดกในทก ๆ ดาน ดงนน ความดอยคณภาพของเดก กนาจะมาจากครและการสอนของครเปนส าคญ

แตในอกค าตอบหนง จะกลาววา ความดอยคณภาพของนกเรยนเปนความรบผดชอบของครเพยงฝายเดยวกไมได เพราะมตวแปรอน ๆ อก เปนจ านวนมากทมอทธพลสงผลกระทบตอทงครและผเรยน ผบรหารและนโยบาย การบรหารจดการทงดานกายภาพ งบประมาณ บคลากร สงอ านวยความสะดวก และสวสดการ อกทงผปกครอง ชมชน และนโยบายและการบรหารการศกษาระดบทองถน ตางกสงผลตอ การปฏบตงานของคร และไกลออกไปจากครและโรงเรยน สงคม ชมชน กคอ รฐและนโยบายระดบชาต ซงเปนระบบใหญ ทดเหมอนหางไกลจากตวครและนกเรยน แตผลกระทบจากระบบใหญ กสงผลโดยตรงตอครและนกเรยนเชนเดยวกน

ดงนน ความดอยคณภาพของนกเรยน จงมผลมาจากความสมพนธเชอมโยงกนระหวางบรบทตาง ๆ ทอยแวดลอม ปญหาจงไมไดอยทตวครเพยงคนเดยว แตอยทสงทมาสมพนธกบตวครทงหมด

ขอมลทจะน าเสนอในตารางตอไปน เปนการวเคราะหใหเหนความสมพนธและผลกระทบทมตอกนของตวแปรทส าคญ ๔ ประการ คอ หลกสตร การสอนและการวดประเมนผล กระบวนการเรยนรของผเรยน และคณภาพผเรยน เปนขอมลทไดจากแหลงขอมลตาง ๆ ดงน การศกษาขอมล งานวจย เอกสาร บทความทเกยวของ ความคดเหนของผทรงคณวฒ ผเชยวชาญ คร คณาจารย ผบรหาร และบคลากรทางการศกษา (ประมวลไวในรายงานวจย โครงการวจยและพฒนากรอบสมรรถนะผเรยนระดบประถมศกษาตอนตน)

รายงานวจยฉบบสมบรณ โครงการวจยและพฒนากรอบสมรรถนะผเรยนระดบประถมศกษาตอนตนส าหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

การรบฟงความคดเหนผานชองทาง Line กอปศ. และการจดประชมระดมความคดเหน ซงไดเกบรวบรวมมาอยางตอเนองตงแตเดอนสงหาคม ๒๕๖๐ ถงเดอนกนยายน ๒๕๖๑ โดยไดสกดสวนทเกยวของโดยตรงกบเรองหลกสตรและการเรยนการสอนและประมวลไวในเอกสารประกอบล าดบท ๑

เอกสารล าดบท ๑ ประมวลความคดเหนเกยวกบหลกสตรและการจดการเรยนการสอนจาก กลมผเกยวของผานทางไลน กอปศ. และการประชมรบฟงความคดเหน

๑๘

ความสมพนธระหวางหลกสตร การสอน และการวดประเมนผล

การเรยนรของผเรยน และคณภาพผเรยน

หลกสตร การสอนและการวดและ

ประเมนผล การเรยนรของผเรยน คณภาพผเรยน

ดานโครงสรางเนอหาและเวลาเรยน หลกสตรองมาตรฐานมตวชวดจ านวนมาก และตวชวดองเนอหา จดประสงค การเรยนรก าหนดแยกเปนความร ทกษะ และเจตคต

สอนเนอหาความรจ านวนมากเกนความจ าเปน เนอหาไกลตวผเรยน ใชเวลาสอนเนอหามาก มเวลาฝกทกษะและพฒนาคณลกษณะนอย เนอหามาก เวลานอย ท าใหไมสามารถสอนไดลกซง สอนแยกตามตวชวด รายตว และจดประสงค รายขอ สอนแยกสวน โดยไป ไมถงการน าความรไปประยกตใชในสถานการณตาง ๆ

เรยนเรองยาก ยง เยอะ ทไมเกยวของกบชวตของตนเอง ไกลตว ไมมความหมายหรอมประโยชนแกตวเอง ไมไดฝกทกษะและฝกปฏบตอยางเพยงพอ เรยนรแบบผวเผน (surface learning) ไมไดศกษาแบบวเคราะหเจาะลก เรยนรเปนสวนๆ ไมเกดการเรยนรทเปนองครวม ไมมประสบการณในการฝกใชความรในสถานการณตาง ๆ

เบอการเรยน ไมใฝเรยนรไมเหนคณคาของการเรยนร ขาดทกษะและทจ าเปน ท าไมเปน มความเขาใจ ผวเผน ท าใหใชความรไมได แกปญหาไมเปน ขาดสมรรถนะความสามารถใน การเชอมโยงสง ทเรยนไปใชใน การด าเนนชวตประจ าวน ขาดสมรรถนะความสามารถใน การน าความรไปใช

๑๙

หลกสตร การสอนและการวด

ประเมนผล การเรยนรของผเรยน คณภาพผเรยน

ดานการเรยนการสอน ก าหนดใหยดผเรยนเปนศนยกลาง สงเสรมใหจดการเรยนร เชงรก (Active learning) ก าหนดใหใชรปแบบ/วธการเรยนรทหลากหลาย ก าหนดใหมการจดการเรยนร

สอนเนนเนอหาตามกรอบหลกสตร ไมสามารถออกแบบการสอนใหผเรยนเปนศนยกลาง เวลานอย แตเนอหามาก จงเนนสอนปอนความร (spoon feeding) ครขาดความรความเขาใจ และทกษะการสอนดวยวธการหลากหลาย จงสอนตามความถนด ความสะดวก หรอความเคยชน

เรยนรแบบจดจ า ไมเขาใจ ขาดโอกาสไดคด ลงมอปฏบต และประยกตใชความร เรยนดวยรปแบบและวธการเดยวกนทงหมด ทง ๆ ทม style การเรยนร ความถนดและ

ขาดความเขาใจทลกซง จงน าไปใชประโยชนไมไดมาก เปนผเรยนท เฉยชา(Passive learner) ขาดความ สามารถในการคด การท างานและ การน าความรไปใช ผเรยนจ านวนมากไมเกด การเรยนร/ผลสมฤทธตามเปาหมาย

๒๐

ทตอบสนองความแตกตางตามความตองการของผเรยนและบรบท เสนอแนะใหครใชสอและเทคโนโลยในการสอน

ครยงสอนแบบ whole class ยงขาดความรและทกษะในการจดการเรยนการสอนทตอบสนองความแตกตาง ครยงใชสอและเทคโนโลยในการสอนนอย เพราะขาดทกษะ และเวลาในการเตรยมการสอน

ความสามารถทแตกตางกน เดกใชเทคโนโลยในการเรยนรเกงกวาคร แตไมคอยไดใช เพราะครยงสอนแบบเดม ไมไดเรยนรและไดรบการฝกและพฒนาใหเกงขน

ศกยภาพใน การใชเทคโนโลย ไมเพมขน

หลกสตร การสอนและการวด

ประเมนผล การเรยนรของผเรยน คณภาพผเรยน

ก าหนดใหครพฒนาสมรรถนะ ๕ ประการใหแกผเรยน

ครไมเขาใจ ขาดทงความรและทกษะในการพฒนาสมรรถนะของผเรยน

ไมไดเรยนรผลไมไดรบการฝกน าความร ความเขาใจ ทกษะตางๆ ไปใชในการปฏบตงานใหเกดสมรรถนะ

ไมเกดสมรรถนะตามทก าหนด

ดานการวดและประเมนผล ก าหนดใหวดและประเมนตามตวชวดทกตว

สอบทกตวชวดใชเวลามาก เรงสอนเพอใหไดสอบตามตวชวด ไมไดประเมนองครวมของความรความเขาใจ สอบแยกตามตวชวดแตละตว

เครยด เพราะตองสอบบอย ใชเวลาไปกบการทองจ าเพอน าไปสอบ แทนทจะไดใชเพอ การเรยนรทลกซงขน เรยนรแบบแยกสวน ไมเหนความสมพนธระหวางสงทเรยน

ขาดทกษะการคดไตรตรอง มองยอนและสะทอนผล เรยนเพอใหสอบผาน ไมเหนผลลพธทเปนองครวมของผเรยน

๒๑

ละเลยการประเมนทกษะ เจตคต และคณลกษณะ เพราะขาดเครอมอวด

ไมใหความสนใจกบการพฒนาคณลกษณะ คานยม หรอเจตคต

ใสใจเฉพาะเรองทจะสอบแลวไดคะแนน

จากขอมลดงกลาวขางตน จะเหนไดวา

เนองจากหลกสตร การสอนและการวดประเมนผล แบบเดม ยงไมสามารถสงผลกระทบตอ

กระบวนการเรยนร และคณภาพผเรยน ตามทพงปรารถนา จงจ าเปนตองทจะตองแสวงหาแนวคด แนวทาง และวธการอนทจะสามารถชวยใหไดผลลพธตามทตองการ

๒๒

แนวคด แนวทาง วธการ

อะไร

ทจะชวยได จากความจ าเปนทตองปรบหลกสตรและการจดการเรยนรใหทนตอการเปลยนแปลงของโลก และใหสามารถปรบเปลยนสภาพทเปนอยไปสสภาพทพงปรารถนาไดนน

ค าถามส าคญกคอ อะไรทชวยใหสภาพทพงปรารถนานนเกดขนได? มแนวคด แนวทาง หรอวธการอะไรทจะน าไปสเปาหมายนนได?

WHAT?

“

การศกษาทเนนย าการเรยนร

เนอหา ไมเพยงพออก

ตอไปแลวในการด ารงชวต

และการท างานในโลกศตวรรษ

ใหม ภายใตความทา

ทายใหมๆ

“

๒๓

ในระดบนานาชาต หลายประเทศประสบปญหาเรองคณภาพของผเรยน จงไดใหความสนใจใน การปฏรปหลกสตร โดยใหความส าคญกบหลกสตรฐานสมรรถนะและการก าหนดเปาหมายคณภาพของผเรยนทชดเจน โดยการก าหนดเปนทกษะและสมรรถนะส าคญส าหรบการด าเนนชวตในโลกยคใหม รายละเอยด มดงน

๑. กลมประเทศทด าเนนการปรบหลกสตรใหเปนหลกสตรฐาน

สมรรถนะ

กระทรวงการศกษา ของประเทศแคนาดา (Ministry of Education, Ontario, 2016) ไดศกษาการด าเนนการเรองหลกสตรของประเทศตาง ๆ พบวาหลายประเทศตางประสบปญหาเกยวกบหลกสตร การเรยนรและคณภาพของผเรยน ซงคลายคลงกบประเทศไทย ดงน

สาธารณรฐเคนยา หลกสตรเดมมความเขมงวดมากเกนไป มแนวทาง ไมหลากหลายทจะชวยใหผเรยนไดเรยนตามความความสนใจ ความถนด และความสามารถ

The major challenge of the current curriculum is that it is too rigid and has limited opportunities to align basic education with children’s career interests, aptitude, and abilities.

สาธารณรฐรวนดา หลกสตรเนนไปทความรมากกวาทกษะทจะน าความรไปใชปฏบตได เชน การแกปญหา การคดอยางมวจารณญาณ ซงเปนความสามารถทตลาดแรงงานตองการ อยางมาก

There was emphasis on knowledge acquisition rather than transferable skills, such as problem solving, critical thinking essential to the appropriate attitude and essential to productive employment.

รฐ Alberta ประเทศแคนาดา มงจดการศกษาเพอการท างานในอนาคตได ตองมหลกสตรระดบจงหวด ทจดการศกษาใหนกเรยนไดเรมตนชวตทดทสด และพฒนาผเรยนใหสามารถด ารงชวตในศตวรรษท ๒๑ ได โดยประสบความส าเรจ หลกสตรจงตองสนองความตองการจ าเปนของผเรยน เปนหลกสตรทมความหมายส าหรบผเรยน และเออตอผเรยนเปนรายบคคล

๒๔

Looking ahead to the future and working to ensure that provincial curriculum continues to give all students the best possible start in life and meet the demands of living in the 21st century. To ensure students success, we need our curriculum to be relevant, meaningful and engaging for all children.

รฐ New York ประเทศสหรฐอเมรกา หลกสตรเดมจดการศกษาใหเดกเลอนจากชนหนงสอกชนหนงได แตไมประสบความส าเรจในการพฒนาทกษะทจ าเปนของผเรยน

The design of the traditional system-with students advancing from grade without successfully building the necessary skills-is getting in their way.

รฐคเวต มงยกระดบการศกษาใหตอบสนองความตองการจ าเปนของผเรยน และมงเตรยมพลเมองของชาตใหไปสโลกกวางไดตงแตชวงตนศตวรรษท ๒๑

The focus has shifted to a need for preparing its citizens for greater involvement in globalization development in globalization developments underlying the beginning of the 21st Century.

สหรฐเมกซโก มงมนทจะพฒนาความชดเจนระหวางจดประสงคการเรยนรและเนอหาในการศกษาขนพนฐานและมธยมศกษาตอนปลาย โดยการแสวงหาแนวทางการการสอนทชวยสงเสรมสมรรถนะของผเรยน มากกวาใหเรยนรดวยการทองจ า

Efforts to develop a more explicit articulation between learning objectives and the content of education in basic and upper secondary education, while implementing pedagogical methods that focus on developing students’ competences rather than rote learning.

สาธารณรฐโปตเกส เผชญความทาทายทจะลดภาระเกยวกบเนอหา โดยการนยามใหมเรอง “การเรยนรทส าคญจ าเปน” โดยเนนขอเทจจรงและสมรรถนะส าคญทจะชวยพฒนาผเรยนใหเปนนกคด

๒๕

Portugal faces the challenge of showing that reducing the burden of content within the curriculum by defining “essential learning” (facts and competences that are essential to the formation of students as thinkers.

สาธารณรฐเอสโตเนย ปรบการทดสอบและการประเมนทจะชวยใหเกดความมนใจวาสะทอนเปาหมายในหลกสตรระดบชาต ไดแก การบรณาการความรและการปฏบต รวมทง การเรยนรเชงรก

Refining the initial assessment and testing instruments to ensure that they reflect the goals of national curricula such as integration of knowledge and practice and active learning.

๒. กลมประเทศทใหความส าคญกบการพฒนาทกษะและสมรรถนะ

ส าคญของผเรยน

นอกจากนยงพบวา มประเทศอกจ านวนมากทใหความส าคญกบการพฒนาสมรรถนะทส าคญและจ าเปนตอการด ารงชวตในโลกแหงศตวรรษท ๒๑ เชน

๒.๑ ประเทศในทวปเอเชยตะวนออก

เขตบรหารพเศษฮองกงแหงสาธารณรฐประชาชนจน

• ความสามารถในการใชภาษา 2-3 ภาษา (Trilingual and bilingual competency) • ความสามารถในการน าความรไปใชในบรบทตางๆ (T-shaped knowledge) • ความรในการควบคมเทคโนโลย (knowledge to master and go beyond technologies) • ความรดานภมศาสตรเศรษฐกจประวตศาสตรและวฒนธรรมของสงคมประเทศชาตและโลก (knowledge of the geography, economy, history, and culture of society, the nation, and the world)

สาธารณรฐสงคโปร • การตระหนกรตนเอง (Self-awareness) • การจดการตนเอง (Self-management) • การตระหนกรทางสงคม (Social awareness) • การจดการดานความสมพนธ (Relationship management) • การตดสนใจทมความรบผดชอบ (Responsible decision-making)

ประเทศญปน • การรขนพนฐาน (Basic literacy) • ความสามารถในการคด (Thinking ability) • ความสามารถเชงปฏบตในการกระท าเพอโลก (Practical ability to act for the world)

๒๖

สาธารณรฐเกาหลใต

• ความสามารถในการจดการตนเอง (Self-management competency) • ความสามารถในการประมวลความรและขอมลสารสนเทศ (Knowledge/information processing competency) • ความสามารถในการคดสรางสรรค (Creative thinking competency) • ความสามารถดานสนทรยศาสตรทางอารมณ (Aesthetic-emotional competency) • ความสามารถในการสอสาร (Communication skills) • ความสามารถในการเปนพลเมอง (Civic competency)

๒.๒ ประเทศตางๆ ในทวปยโรป อเมรกาเหนอ ออสเตรเลย และแอฟรกาใต

สหราชอาณาจกร บรเตนใหญและไอรแลนดเหนอ

• ทกษะการสอสาร (Communication) • ทกษะดานตนเองและความสมพนธระหวางบคคล (Personal and interpersonal skills) • ทกษะการจดการขอมลสารสนเทศ (Managing information)

สกอตแลนด • ผเรยนทประสบความส าเรจ (Successful learners) • ความมนใจสวนตน (Confident individuals) • พลเมองทรบผดชอบ (Responsible citizens) • จตสารธารณะ (Effective contributors) • การมสขภาวะทด (Health and wellbeing) • ทกษะในการเรยน,ทกษะชวตและการท างาน (Skills for learning, life and work) • การรหนงสอ (Literacy) • การรเรองจ านวน (Numeracy)

สาธารณรฐฟนแลนด

• การคดและการเรยนรทจะเรยน (Thinking and Learning to Learn) • สมรรถนะทางวฒนธรรม การปฏสมพนธ และการแสดงออกถงการเปนตวเอง (Cultural Competence, Interaction, and Self-Expression) • การดแลตนเองและการจดการกบชวตประจ าวน (Taking Care of Oneself and Managing Daily Life) • ขอมลสารสนเทศและเทคโนโลยการสอสาร (Information and Communication Technology (ICT) Competence) • ชวตการท างานและการเปนเจาของกจการ (Working Life Competence and Entrepreneurship) • การมสวนรวมและการสรางอนาคตทยงยน (Participation, Involvement, and Building a Sustainable Future)

ราชอาณาจกรนอรเวย

• การสอสาร (Being able to express oneself) • การเขยน (Being able to express oneself in writing) • การใชเครองมอดจทล (Being able to use digital tools) • การอาน (Being able to read) • การรเรองจ านวน (Being able to develop numeracy)

๒๗

แคนาดา • การคดอยางมวจารณญาณ (Critical thinking) • การคดแกปญหา (Problem solving) • การจดการขอมลสารสนเทศ (Managing information) • การคดสรางสรรคและนวตกรรม (Creativity and innovation) • การสอสาร (Communication) • การรวมมอ (Collaboration) • สมรรถนะทางวฒนธรรมและการเปนพลโลก (Cultural and global citizenship) • การเจรญเตบโตสวนบคคลและมความเปนอยทด (Personal growth and well-being)

เครอรฐออสเตรเลย • การรหนงสอ (Literacy) • ทกษะการคด (Thinking skills) • ความคดสรางสรรค (Creativity) • การจดการตนเอง (Self-management) • การท างานเปนทม (Teamwork) • ความเขาใจระหวางวฒนธรรม (Intercultural understanding) • คณธรรม จรยธรรมและความสามารถทางสงคม (Ethical behavior and social competence) • การรเรองจ านวน (Numeracy) • เทคโนโลยสารสนเทศ (ICT) • ความคดสรางสรรค(Creativity)

นวซแลนด • การใชภาษา สญลกษณและขอความ (Using language, symbols and text) • การจดการตนเอง (Managing- self) • ความสมพนธกบผอน (Relating to others) • การมสวนรวมและจตสาธารณะ(Participating and contributing) • การคด (Thinking)

สาธารณรฐแอฟรกาใต

• การระบและแกปญหา (Identify and solve problems) • การท างานรวมกบผอน (Work effectively with others) • การรวบรวม วเคราะห จดระบบและประเมนขอมลสารสนเทศอยางมวจารณญาณ (Collect, analyze, organize and critically evaluate information) • การสอสารอยางมประสทธภาพ (Communicate effectively) • การใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางมประสทธภาพ (Use science and technology effectively) • การแสดงใหเหนถงความเขาใจเกยวกบโลกในฐานะเปนชดของระบบทเกยวของกน (Demonstrate understanding of the world as a set of related systems)

๒๘

• พฒนาเปนมนษยทสมบรณ (การไตรตรองและ หากลยทธในการเรยนทมประสทธภาพ เปนพลเมองทมความรบผดชอบ รกษาวฒนธรรมและมจรยธรรม การศกษาเพออาชพและโอกาสในการเปนเจาของธรกจ) (Full personal development (reflecting on and exploring strategies to learn more effectively, responsible citizens, cultural and aesthetical sensitiveness, education for career and entrepreneurial opportunities)

จากขอมลความพยายามในการแกปญหาการศกษา และความกาวหนาในการพฒนาการศกษาของประเทศตาง ๆ ดงกลาวขางตน จะเหนไดวาประเทศตาง ๆ จ านวนมาก ลวนหนมาใหความส าคญกบ การพฒนาทกษะและสมรรถนะทจ าเปนตอชวตในโลกยคใหม หลกสตรฐานสมรรถนะ หรอ Competency-Based Curriculum จงเปนค าตอบของประเทศเหลานน ซงสอดคลองกบรายงานของ PISA ทมขอเสนอวา

จากการประเมนความรและทกษะของผเรยนในเรองการอาน คณตศาสตร วทยาศาสตร และการแกปญหา พบวา ความส าเรจในชวตของนกเรยนขนอยกบระดบของสมรรถนะของผเรยน (students’ success in life depend on a much wider range of competencies) ในโลกยคใหมทมความซบซอนมากขน มความทาทายมากขน ในสภาพการณเชนนสมรรถนะของบคคลทจะพฒนาไปสเปาหมายทตองการกจะมความซบซอนมากขน มใชเปนเพยงทกษะทเคยก าหนดไวแตเดม

จากการศกษาสภาพปญหาของการศกษาไทย และแนวคด

แนวทางของการจดการศกษาฐานสมรรถนะ คอ Competency-

Based Education (CBE) พบวา มระบบการจดหลกสตร การ

เรยน การสอน และการวดและประเมนผล ทมศกยภาพทจะตอบ

ปญหาของไทยได

“

“

๒๙

การศกษาฐานสมรรถนะคอ อะไร? (Competency –

Based Education : CBE)

๑. สมรรถนะ (Competencies) คออะไร

ปกตแลวคนทกคนมศกยภาพ (potential) ภายในซงเปนความสามารถทแฝงอยในตวบคคล แตละคนมศกยภาพในดานใดดานหนงหรอหลายดานแฝงอยแลว แตอาจยงไมไดแสดงออกใหเหน จนกวาจะไดรบ การกระตนหรอไดรบการศกษาหรอเรยนรทเหมาะสมกบภาวะแฝงนน และเมอศกยภาพนนปรากฏออกมาหากไดรบการสงเสรมตอไป กจะท าใหบคคลนนมความสามารถในดานนนสงขน ดงนนการไดเรยนรสาระความร (Knowledge) และไดรบการฝกทกษะ (Skills) ตาง ๆ รวมทงการไดรบการพฒนาคณลกษณะ (Attributes) ทพงประสงคเหลานน สามารถชวยพฒนาบคคลใหมความสามารถเพมสงขนได อยางไรกตามความร ทกษะ และคณลกษณะตาง ๆ ทบคคลไดเรยนรอาจไมชวยใหบคคลประสบความส าเรจในการท างาน หากบคคลนนขาดความสามารถในการประยกตใชความร ทกษะ และคณลกษณะตาง ๆ ทตนมในการปฏบตงาน หรออกนยหนงกคอ การขาดความสามารถเชงสมรรถนะ ดงนน ความร ทกษะ เจตคต และคณลกษณะตาง ๆ ทบคคลไดเรยนรนนจะยงไมใชสมรรถนะ จนกวาบคคลนนจะไดแสดงพฤตกรรมแสดงออกถงความสามารถในการน าความร ทกษะ เจคต และคณลกษณะตาง ๆ ทมในการท างานหรอ การแกปญหาในสถานการณตาง ๆ จนประสบความส าเรจในระดบใดระดบหนง

๓๐

สรปไดวา สมรรถนะเปนความสามารถของบคคลใน

การใชความร ทกษะ เจตคต

และคณลกษณะตาง ๆ ทตนม

ใน การท างานหรอ

การแกปญหาตาง ๆ จน

ประสบความส าเรจในระดบ

ใด ร ะด บหน ง สมร รถนะ

แสดงออกทางพฤตกรรม

การปฏบตทสามารถวดและ

ประเมนผลได สมรรถนะจง

เปนผลรวมของความร ทกษะ เจตคต คณลกษณะ และความสามารถอน

ๆ ทชวยใหบคคลหรอกลมบคคลประสบความส าเรจในการท างาน

สมรรถนะเปนตวชวดความส าเรจของ

ก า รท า ง านท ด ก ว า เ ช า วน ปญญา

(Intelligence) ทจะเหนไดวาผ เรยนท

เรยนเกงอาจไมประสบความส าเรจใน

การท างานเสมอไป แตผทท างานเกงมก

ประสบความส าเรจสงในการท างาน

เนองจากสามารถประยกตใชหลกการ

วธการ ทกษะ และคณลกษณะตาง ๆ ท

ตนมอยใหเกดประโยชนในงานทท า” - David C. McClelland แหงมหาวทยาลยฮารวารด -

“

“

๓๑

๒. ก า ร ศ ก ษ า ฐ านสม ร ร ถน ะ (Competency – Based

Education : CBE)

การศกษาฐานสมรรถนะ คอ การจดการศกษาดวยระบบหลกสตรฐานสมรรถนะ (Competency – Based Curriculum : CBC) การจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ (Competency – Based Instruction : CBI) และการวดและประเมนผลฐานสมรรถนะ (competency – Based Assessment : CBA) ซ งเปนการศกษาทยดผเรยนเปนศนยกลาง (Learner Centric) เปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรตามความสนใจ ความถนด และกาวหนาไปตามความสามารถของตน โดยมเปาหมายใหผเรยนเกดสมรรถนะหลกทจ าเปนส าหรบ การท างาน การแกปญหา และการด ารงชวต โดยมลกษณะส าคญ ดงน ๒.๑ มงใหผเรยนแสดงความสามารถทเชยวชาญ เนนการน าความรไปใชจรง ๒.๒ ก าหนดความคาดหวงไวสง และคาดหวงกบผเรยนทกคน ๒.๓ ผเรยนรบผดชอบตอตวเองใหถงเปาหมาย สามารถออกแบบการเรยนของตนเองได สามารถเรยนไดในสถานทและเวลาทแตกตางกน โดยการชวยเหลอ สนบสนนอยางยดหยน ตามลกษณะเฉพาะของผเรยน ๒.๔ ผเรยนจะไดรบการประเมนเมอพรอม และเปนการประเมนความกาวหนาตามอตราของตนเอง เนนประเมนททาทาย เนนการปฏบตดวยเครองมอวดทเขาถงความเชยวชาญของผเรยน

๓. ห ล ก ส ต ร ฐ า น ส ม ร ร ถ น ะ ( Competency – Based

Curriculum : CBC)

ลกษณะส าคญของหลกสตรฐานสมรรถนะ มดงน ๓.๑ เปนหลกสตรทมงเนนการพฒนาผเรยนใหเกดสมรรถนะทจ าเปนตองใชในการด ารงชวต โดยม การก าหนดสมรรถนะหลกทเหมาะสมแตละชวงชน ใหครผสอนน าไปใชเปนหลกในการก าหนดจดประสงค และสาระการเรยนร การจดการเรยนการสอน และการวดและประเมนผล ๓.๒ เปนหลกสตรทใหความส าคญกบพฤตกรรม การกระท า การปฏบตของผเรยน มใชทการรหรอมความรเพยงเทานน แตผเรยนตองสามารถประยกตใชความร ทกษะ เจตคต คานยม และคณลกษณะตางๆ ในการแกปญหาสถานการณตางๆ ในชวตประจ าวน ๓.๓ เปนหลกสตรทใชผลลพธ (สมรรถนะ) น าสจดมงหมายการเรยนร มใชหลกสตร (เนอหาสาระ) น าสผลลพธ (สมรรถนะ) ๓.๔ เปนหลกสตรทใหผเรยนเปนศนยกลางและสามารถปรบเปลยนไดตามความตองการของผเรยน คร และสงคม

หลกสตรฐานสมรรถนะยดความสามารถของ

ผเรยนเปนหลกการออกแบบหลกสตรตาม“

๓๒

แ น ว ค ด น จ ะ ม ก า ร ก า ห น ด เ ก ณ ฑ

ความสามารถทผเรยน พงปฏบตได หลกสตร

ทเรยกวาหลกสตรเกณฑความสามารถ จดท า

ขนเพอประกนวาผทจบการศกษาระดบหนง

ๆ จะมทกษะและความสามารถในดานตาง ๆ

ตามทตองการ เปนหลกสตรทไมไดมงเรอง

ค ว าม ร ห ร อ เ น อ ห า ว ช า ท อ า จม ค ว า ม

เปลยนแปลงไดตามกาลเวลา แตจะมงพฒนา

ในดานทกษะ ความสามารถ เจตคตและ

คานยม อนจะมประโยชนตอชวตประจ าวน

และอนาคตของผเรยนในอนาคต หลกสตรน

มโครงสรางใหเหนถงเกณฑความสามารถใน

ดานตาง ๆ ทตองการใหผเรยนปฏบตในแต

ละระดบการศกษา และในแตละระดบชน

ทกษะและความสามารถจะถกก าหนดใหม

ค ว า มต อ เ น อ ง ก น โ ด ย ใช ท กษ ะ แ ล ะ

ความสามารถทมในแตละระดบเปนฐาน

ส าหรบเพมพนทกษะและความสามารถใน

ระดบตอไป

-ศาสตราจารย ดร.ธ ารง

บวศร: ๒๕๓๕-

๔. การจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ (Competency –

Based Instruction : CBI)

ลกษณะส าคญของการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ มดงน

๓๓

๔.๑ การเรยนการสอนทมจดประสงคการเรยนรฐานสมรรถนะเปนเปาหมาย คอ มงเนนการพฒนาความสามารถในการประยกตใชความร ทกษะ เจตคต และคณลกษณะตาง ๆ อยางเปนองครวมใน การปฏบตงาน การแกปญหา และการใชชวต ๔.๒ การเรยนการสอนทเชอมโยงกบชวตจรง เรยนรเพอใหสามารถใชการไดจรงในสถานการณตาง ๆ ในชวตจรง เปนการเรยนเพอใชประโยชนไมใชการเรยนเพอรเทานน

๔.๓ การเรยนการสอนเนน “ การปฏบต” โดยมชดของเนอหาความร ทกษะ เจตคต และคณลกษณะทจ าเปนตอการน าไปสสมรรถนะทตองการ จงท าใหสามารถลดเวลาเรยนเนอหาจ านวนมากทไมจ าเปน เออใหผเรยนมเวลาในการเรยนรเนอหาทจ าเปนในระดบทลกซงขน และมโอกาสไดฝกฝนการใชความรในสถานการณตาง ๆ ทจะชวยใหผเรยนเกดสมรรถนะในระดบช านาญหรอเชยวชาญ ๔.๔ การเรยนการสอนทมการบรณาการความรขามศาสตร ความรในศาสตรตาง ๆ ทเกยวของกบ การปฏบตงานใดงานหนง จะไดรบการน าไปใชเพอความส าเรจของการปฏบตงาน การเรยนการสอนเปน การบรณาการมากขน ๔.๕ ผเรยนสามารถใชเวลาในการเรยนร และมความกาวหนาในการเรยนรไปตามความถนดและความสามารถของตน สามารถไปไดเรว – ชาแตกตางกนได ๔.๖ การใหขอมลปอนกลบแกผเรยนเพอการปรบปรงพฒนา เปนปจจยส าคญทชวยใหเกดการเรยนรฐานสมรรถนะประสบความส าเรจ

๕. การวดและประเมนผลฐานสมรรถนะ (Competency –

Based Assessment : CBA)

ลกษณะส าคญของการวดและประเมนผลฐานสมรรถนะ มดงน ๕.๑ มงวดสมรรถนะอนเปนองครวมของความร ทกษะ เจตคต และคณลกษณะตาง ๆ ไมใชเวลามากกบการสอบวดตามตวชวดจ านวนมาก ๕.๒ วดจากพฤตกรรม /การกระท า/ การปฏบต ทแสดงออกถงความสามารถในการใชความร ทกษะ เจตคต และคณลกษณะตาง ๆ ตามเกณฑการปฏบต (Performance Criteria) ทก าหนดเปนการวดองเกณฑ มใชองกลมและมหลกฐานการปฏบต (Evidence) ใชตรวจสอบได ๕.๓ ใชการประเมนตามสภาพจรง (Authentic Assessment) จากสงทผเรยนไดปฏบตจรง และความกาวหนาในการปฏบตงาน เชน การประเมนจากการปฏบต (Performance assessment) หรอ การประเมนโดยใชแฟมสะสมผลงาน (Portfolio Assessment) รวมถงการประเมนตนเอง (Student Self-assessment) และการประเมนโดยเพอน (Peer Assessment) ๕.๔ ใชสถานการณเปนฐาน เพอใหบรบทการวดและประเมนเปนสภาพจรงมากขน เชน อาจเตรยมบรบทเปนขอความ รปภาพ ภาพเคลอนไหว สถานการณจ าลอง หรอสถานการณเสมอนจรงในคอมพวเตอร ซงสามารถประเมนไดหลายประเดนในสถานการณเดยวกน

๕.๕ ผเรยนไดรบการประเมนไปตามล าดบขนของสมรรถนะทก าหนด หากไมผานจะตองไดรบ การซอมเสรมจนกระทงผานจงจะกาวไปสล าดบขนตอไป

๓๔

๕.๖ การรายงานผล เปนการใหขอมลพฒนาการและความสามารถของผเรยนตามล าดบขนทผเรยนท าไดตามเกณฑทก าหนด

๖. จดแขงของหลกสตรฐานสมรรถนะ

๖.๑ ชวยใหผเรยนไดรบการพฒนาสมรรถนะหลกทส าคญตอการใชชวต การท างาน และการเรยนร ซงจ าเปนตอการด ารงชวตอยางมคณภาพในโลกแหงศตวรรษท ๒๑ ทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ๖.๒ ชวยใหการจดการเรยนร มงเปาหมายไปทการพฒนาผเรยนใหเกดสมรรถนะทตองการ มใชมงเปาไปทการสอนเนอหาความรจ านวนมาก ซงไมจ าเปนหรอเปนประโยชนแกผเรยน ๖.๓ ชวยลดสาระการเรยนรทไมจ าเปน อนสงผลใหสถานศกษามพนทในการจดการเรยนรอนทเปนความตองการทแตกตางกนของผเรยน วถชวต วฒนธรรม ชาตพนธ และบรบทไดมากขน

๖.๔ ชวยลดภาระและเวลาในการสอบตามตวชวดจ านวนมาก การสอบวดสมรรถนะหลกของผเรยน ชวยใหเหนความสามารถของผเรยน ชวยใหเหนความสามารถทเปนองครวมของผเรยน ๖.๕ กรอบสมรรถนะหลกของหลกสตรฐานสมรรถนะ ซงเปนสมรรถนะขนต าทจ าเปนส าหรบผเรยนทกคน จะเปนสมรรถนะกลางทเออใหสถานศกษาทมศกยภาพ สามารถออกแบบหลกสตรทเหมาะสมกบความตองการและบรบทของตนได โดยยดสมรรถนะกลางเปนเกณฑเทยบเคยง เปนการสงเสรมใหเกดรปแบบหลกสตรทหลากหลาย

๗. จดออนของหลกสตรฐานสมรรถนะ

๗.๑ ผเรยนไดรบเนอหาสาระนอยลง ๗.๒ ผสอนจ าเปนตองมความร ความเขาใจและทกษะทเกยวของกบสมรรถนะหลกทตองการพฒนาใหแกผเรยน จงจะสามารถจดการเรยนการสอนไดด ๗.๓ ผสอนจ าเปนตองปรบตวและจดระบบการสอนจากแบบ “One Size Fits All” มาเปนระบบ การสอนทตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล (Differentiated Instruction) ๗.๔ หากระบบการวดและประเมนสมรรถนะไมมประสทธภาพ จะท าใหขาดขอมลระดบสมรรถนะของผเรยน ทจะเปนฐานในการออกแบบการเรยนรเพอพฒนาผเรยนได ตลอดจนขาดขอมลทจะชวยใหครวนจฉยเพอการสงเสรมหรอชวยเหลอผเรยนได ๗.๕ เนอหาสาระ และสอการเรยนการสอน จ าเปนตองมการพฒนาใหทนสมยและทนเหตการณอยเสมอจงจะชวยใหผเรยนไดประยกตใชความรไดอยางมคณภาพ

๘. ระบบการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ การจดการศกษาฐานสมรรถนะจ าเปนตองมการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ เพอเปนกรอบใน การด าเนนงานการพฒนาผเรยน กระบวนการในการพฒนาหลกสตรระดบชาตเปนกระบวนการทตองใชเวลา งบประมาณ บคลากรหลายฝายจ านวนมาก และทรพยากรทจ าเปนตอการด าเนนงาน ดงนนจงจ าเปนทจะตองมการวางแผน เตรยมการอยางเปนระบบ

๓๕

โดยทวไปหลกสตรระดบชาตมการปรบเปลยน (ใหญ) ทกระยะ ๑๐ ป เพอใหตอบสนองตอ การเปลยนแปลงของสงคมและโลก การพฒนาหลกสตรชวงชนใชเวลาประมาณ ๑ - ๓ ป การพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะกจ าเปนตองด าเนนการตามระบบการพฒนาหลกสตร โดยจะประกอบดวยระบบยอย ๓ ระบบ คอ ระบบการสรางหลกสตรฐานสมรรถนะ ระบบการน าหลกสตรฐานสมรรถนะไปใช และระบบประเมนฐานสมรรถนะ ดงแสดงในแผนภาพ

จะเหนไดวา งานพฒนาหลกสตรเปนเรองทใหญและยาก

จงควรมการศกษาน ารองเพอใหไดขอมลและแนวทางทจะชวย

ใหเหนถงความเปนไปไดในการด าเนนการอยางเตมรปแบบ

๙. การศกษาความเปนไปไดของการจดการศกษาฐานสมรรถนะ

(CBE) ในประเทศไทย

เนองจาการพฒนาหลกสตรเปนงานใหญ เพอความมนใจในความเปนไปไดของการน าแนวคดฐานสมรรถนะมาใชในการพฒนาหลกสตร คณะกรรมการอสระเพอการปฏรปการศกษา จงไดตงคณะท างานขนชดหนง เพอศกษาน ารองใหไดแนวทางและขอมลส าคญทจะเปนประโยชนตอการพฒนาหลกสตร ซงจะชวยให การด าเนนงาน การพฒนาหลกสตรเปนไปไดอยางรวดเรว โครงการวจยและพฒนากรอบสมรรถนะของผเรยนระดบประถมศกษาตอนตน ส าหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน จงเกดขน โครงการวจยและพฒนากรอบสมรรถนะของผเรยนระดบประถมศกษาตอนตน ส าหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

๓๖

วตถประสงค ๑. เพอพฒนากรอบสมรรถนะหลกของผเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน (จบมธยมศกษาปท ๖) ซงเปนผลปลายทาง เพอเปนฐานในการพฒนากรอบสมรรถนะหลกของผเรยนระดบประถมศกษาตอนตน (ประถมศกษาปท ๑ – ๓) ๒. เพอพฒนาสมรรถนะหลกของผเรยนระดบประถมศกษาตอนตน (ประถมศกษาปท ๑ – ๓) ๓. เพอพฒนาแนวทางการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ ๔. เพอทดลองใชกรอบสมรรถนะหลกของผเรยนระดบประถมศกษาตอนตน และแนวทางการจดการเรยนการสอนในโรงเรยนสงกดตาง ๆ ๕. เพอจดท าขอเสนอแนะเชงนโยบายดานการจดหลกสตร การเรยนการสอน และการวดและประเมนผลฐานสมรรถนะ เนองจากโครงการวจยน เปนโครงการเรงดวนระยะสน เพอตอบโจทยในเรองความเปนไปไดของหลกสตรฐานสมรรถนะ จงมขอจ ากดในเรองเวลาทใชในการทดลอง ซงสงผลใหยงไมสามารถวดและประเมนสมรรถนะอนเปนผลลพธปลายทางไดอยางสมบรณ

๙.๑ กระบวนการและผลวจย ๑ : การพฒนากรอบสมรรถนะ

หลกผเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน และระดบประถมศกษา

ตอนตน และแนวทางการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ

กระบวนการและผลการวจย ตามวตถประสงคการวจย ขอ ๑, ๒ และ ๓ แสดงไวในแผนภาพตอไปน

๓๗

๓๘

๓๙

ผลการว เคราะหองคประกอบเชงย น ย น ( Confirmatory factor Analysis) ดวยโปรแกรมลสเรล พบวาโมเดลนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ สามารถน าไปใชอธบายส ม ร ร ถ น ะ ข อ ง ผ เ ร ย น ร ะ ด บประถมศกษาตอนตนได

ภาพเดกไทยทตองการ ๑. คนไทยฉลาดร (Literate Thais) ๒. คนไทยอยดมสข (Happy Thais) ๓. คนไทยสามารถสง (Smart Thais) ๔. พลเมองทใสใจสงคม (Active Thai Citizens)

ผล ล พ ธ ท พ ง ป ร ะ ส ง ค ข อ ง

การศกษา คนไทยฉลาดร : ใชภาษาสอความคดอยางสรางสรรค ผกพนและภาคภมใจในความเปนไทย ตดตอสมพนธไทย-สากล ใชตรรกะคณตวทย พชตปญหา คนไทยอยดมสข: รจกตน พงพาตน เปนคนมความ ใฝความด มสนทรย มวนย ใสใจเรยนร อยอยางพอเพยงและสมดล มทกษะการท างาน สรางพนฐานอาชพตามถนด สามารถบรหารจดการ ประกอบการอยาง สรางสรรคและใสใจสงคม

คนไทยสามารถสง: คดรอบคอบ พจารณารอบดาน สการ แกปญหา พฒนานวตกรรม รเทาทนตนเอง เทาทนสอ เทาทนสงคม

พลเมองทใสใจสงคม: รวม พลงท างาน รวมกจการ สาธารณะ มภาวะผน า ม ความสมพนธอนด เคารพ ศกดศรและความแตกตาง สราง ความเปนธรรม

สมรรถนะหลกผเรยน

ระดบการศกษาขนพนฐาน

(จบ ม.๖ และ ป.๑-๓) ๑. ดานภาษาไทยเพอการสอสาร ๒. ดานคณตศาสตรในชวตประจ าวน ๓. ดานการสบสอบวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ๔. ดานภาษาองกฤษเพอการสอสาร ๕. ดานทกษะชวตและความเจรญแหงตน ๖. ดานทกษะอาชพและการเปนผประกอบการ ๗. ดานทกษะการคดขนสงและนวตกรรม ๘. ดานการรเทาทนสอ สารสนเทศ และดจทล ๙. ดานการท างานแบบรวมพลง เปนทม และ

ภาวะผน า ๑๐. ดานการเปนพลเมองตนรทมส านกสากล

แนวทางการจดการเรยน

การสอนฐานสมรรถนะ

แนวทางท๑ ใชงานเดมเสรมสมรรถนะ แนวทางท ๒ ใชงานเดมตอเตมสมรรถนะ แนวทางท ๓ ใชรปแบบการเรยนรสการพฒนา

สมรรถนะ แนวทางท ๔ สมรรถนะเปนฐานผสานตวชวด แนวทางท ๕ บรณาการผสานหลายสมรรถนะ แนวทางท ๖ สมรรถนะชวตในกจวตรประจ าวน

ผลทไดจาก

การวจย

๔๐

ผลการว เคราะหองคประกอบเชงย น ย น ( Confirmatory factor Analysis) ดวยโปรแกรมลสเรล พบวาโมเดลนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ สามารถน าไปใชอธบายส ม ร ร ถ น ะ ข อ ง ผ เ ร ย น ร ะ ด บประถมศกษาตอนตนได

จดท าขนบนฐานของ

การศกษา วเคราะห สงเคราะห

เอกสาร และมความสอดคลอง

กบหลกการ ๖ ประการ คอ

สามารถตอบสนองตอ ๑. นโยบายและความตองการระดบชาต ๒. ทกษะแหงศตวรรษท ๒๑

๓. ศาสตรพระราชา พระราโชบาย พระราชด าร ๔. เอกลกษณความ เปนไทย ๕. พฒนาการตาม วยและความ แตกตางของ ผเรยน ๖. มาตรฐาน สากล

ผานการตรวจสอบโดยกลม

ผเชยวชาญเฉพาะสมรรถนะ

และกลมผทรงคณวฒพจารณา

ภาพรวมและไดรบการยอมรบ

โมเดลโครงสรางสมรรถนะของ

ผเรยนทสอดคลองกบขอมลเชง

ประจกษ

ผานการตรวจสอบความ

สอดคลองของโมเดล

โครงสรางองคประกอบ

สมรรถนะหลกของผเรยน

ระดบประถมศกษาตอนตนกบ

ขอมลเชงประจกษ โดยใช

วธการวเคราะหองคประกอบ

เชงยนยน (Confirmatory

Factor Analysis) ดวย

โปรแกรมลสเรล และพบวา

โมเดลนมความสอดคลองกบ

ขอมลเชงประจกษ สามารถ

น าไปใชอธบายสมรรถนะของ

ผเรยนระดบประถมศกษา

ตอนตนได

การตรวจสอบกรอบสมรรถนะหลกผเรยนทพฒนาขน

๔๑

ศกษารายละเอยดไดในเอกสารประกอบเลมท ๕ รายงานวจยฉบบสมบรณ โครงการวจยและพฒนา กรอบสมรรถนะผเรยนระดบประถมศกษาตอนตนส าหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

ผลการว เคราะหองคประกอบเชงย น ย น ( Confirmatory factor Analysis) ดวยโปรแกรมลสเรล พบวาโมเดลนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ สามารถน าไปใชอธบายส ม ร ร ถ น ะ ข อ ง ผ เ ร ย น ร ะ ด บประถมศกษาตอนตนได

แนวทางการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ

แนวทางท๑ ใชงานเดมเสรมสมรรถนะ แนวทางท ๔ สมรรถนะเปนฐานผสานตวชวด แนวทางท ๒ ใชงานเดมตอเตมสมรรถนะ แนวทางท ๕ บรณาการผสานหลายสมรรถนะ แนวทางท ๓ ใชรปแบบการเรยนรสการพฒนาสมรรถนะ แนวทางท ๖ สมรรถนะชวตในกจวตรประจ าวน

ผลการทดลอง ๑. ครสามารถพฒนาไดหากไดรบความ

ชวยเหลออยางเหมาะสม ๒. สมรรถนะทง ๑๐ ประการชวยใหการ

จดการเรยนการสอนดขน จดการเรยนรเชงรกและเชงลกไดมากขน

๓. ครสวนใหญมากกวารอยละ ๘๓ เหนดวยกบการปรบหลกสตรใหเปนหลกสตรฐานสมรรถนะ และเหนวาการสอนแบบเนนสมรรถนะชวยใหการเรยนรมประสทธภาพมากขน

ผลการทดลอง

๔. ปจจยเออการท างานของคร คอ ๔.๑ ความเขาใจสมรรถนะทง ๑๐ ประการ ๔.๒ การสนบสนนใหก าลงใจและความร เชงวชาการจากผบรหารและนกวชาการ ๔.๓ การสรางชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพ (Professional Learning Community: PLC)

๕. แนวทางการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ ๖ แนวทาง สามารถน าไปใชไดดในการพฒนาผเรยนใหเกดสมรรถนะทง ๑๐ สมรรถนะ

๔๒

สรป จากผลการวจย สามารถสรปภาพของเดกไทย สมรรถนะของเดกไทยและแนวทางพฒนา

เดกไทยใหมสมรรถนะทพงประสงค ไดดงน ๑. ภาพของเดกไทยทชาตตองการม ๔ ลกษณะคอ ๑.๑ คนไทยฉลาดร (Literate Thais)

๑.๒ คนไทยอยดมสข (Happy Thais) ๑.๓ คนไทยสามารถสง (Smart Thais)

๑.๔ พลเมองไทย ใสใจสงคม (Active Thai Citizens) ๒. คณลกษณะทง ๔ ประการ สามารถพฒนาใหเกดขนแกผเรยนผานสมรรถนะทง ๑๐ ดานดงน ๒.๑ คนไทยฉลาดร (Literate Thais)

๑) ภาษาไทยเพอการสอสาร (Thai Language for Communication) ๒) คณตศาสตรในชวตประจ าวน (Mathematics in Everyday Life) ๓) การสบสอบทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร (Scientific Inquiry and Scientific Mind) ๔) ภาษาองกฤษเพอการสอสาร (English for Communication) ๒.๒ คนไทยอยด มสข( Happy Thais) ๕) ทกษะชวตและความเจรญแหงตน (Life Skills and Personal Growth) ๖) ทกษะอาชพและการเปนผประกอบการ (Career Skills and Entrepreneurship) ๒.๓ คนไทยสามารถสง ( Smart Thais) ๗) ทกษะการคดขนสงและนวตกรรม (Higher Order Thinking Skills and Innovation) ๘) การรเทาทนสอ สารสนเทศ และดจทล (Media, Information and Digital Literacy : MIDL ) ๒.๔ พลเมองไทย ใสใจสงคม ( Active Thai Citizens) ๙) การท างานแบบรวมพลง เปนทม และมภาวะผน า (Collaboration Teamwork and Leadership) ๑๐) การเปนพลเมองตนรทมส านกสากล (Active Citizens with Global Mindedness)

สมรรถนะหลกทง ๑๐ ดานทกลาวมา สามารถพฒนาใหแกผเรยนไดโดยผานทางสาระวชาหรอสาขาวชาตางๆ ผานประสบการณและกจกรรมทงในหลกสตรและนอกหลกสตร และผานเหตการณปจจบนและประเดนส าคญของชมชน สงคม ประเทศและโลก รวมทงบรบททหลากหลาย โดยครสามารถเลอกใชแนวทางทน าเสนอไวเบองตน ๖ แนวทาง ตามความเหมาะสมกบความถนดและความสามารถของตน

การรวมกนพฒนาผเรยนใหบรรลสมรรถนะหลกทง ๑๐ ดานดงกลาว ยอมสงผลรวมใหผเรยนเปนคนไทยทมคณลกษณะอนเปนองครวมทพงประสงค โดยเฉพาะอยางยง สมรรถนะดานภาษาไทยเพอการสอสาร และสมรรถนะดานคณตศาสตรในชวตประจ าวน เปนสมรรถนะหลกของความฉลาดรภาษา (Language Literacy) และความฉลาดรคณตศาสตร (Mathematics Literacy) ซงเปนความฉลาดร พนฐาน (Basic Literacy)

๔๓

สมรรถนะหลกทง ๑๐ ดาน ตางเกอหนนกนและกนและสงผลรวมกนท าใหผเรยนเปนคนไทยทมคณลกษณะทพงประสงค โดยเฉพาะอยางยงสมรรถนะดานภาษาไทยเพอการสอสาร และคณตศาสตรในชวตประจ าวน เปนความรพนฐาน (Basic Literacy) ทไดรบการยอมรบวามความส าคญจ าเปนมาตงแตอดต แตในโลกแหงศตวรรษท ๒๑ ทมความกาวหนาสงทางเทคโนโลยและมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ประเทศไทยตองการบคลากรทมความรทางวทยาศาสตรมาชวยเปนพลงในการพฒนาประเทศ สมรรถนะการสบสอบทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ซงเปนทกษะกระบวนการส าคญของความฉลาดรวทยาศาสตร (Scientific Literacy) จงเปนสมรรถนะทตองสงเสรมใหมมากยงขน ควบคไปกบสมรรถนะดานภาษาองกฤษเพอการสอสารทยงทวความส าคญ เนองจากเปนเครองมอทจ าเปนในการเรยนรและการตดตอสมพนธกบโลกไรพรมแดน สมรรถนะทง ๔ ดาน ซงเปนสมรรถนะส าคญของความฉลาดรทง ๔ เรอง จงเปนสมรรถนะพนฐานทจะท าใหคนไทยเปนคนไทยทฉลาดร (Literate Thais) เมอผเรยนมเครองมอพนฐาน (Basic Tools) ทง ๔ ดาน ทจ าเปนตองใชในการเรยนร การสบสอบหาความรและการสอสารตดตอกบผอนแลว กจะสามารถใชเครองมอเหลานนในการใชชวตใหอยดมสข มอาชพตามความถนด สามารถเลยงชวตใหมความเจรญกาวหนาไปสเปาหมายชวตของตน สมรรถนะดานทกษะชวตและความเจรญแหงตน และสมรรถนะดานอาชพและการเปนผประกอบการจงเปนสมรรถนะทสงผลใหคนไทยเปน คนไทยทอยดมสข (Happy Thais) พรอมทจะพฒนาตนเองใหมความสามารถทสงขน เพอการสรางสรรคผลงานทเปนประโยชนแกตน สงคม และประเทศ พรอมทงพฒนาชวตใหกาวหนาตอไป สวนสมรรถนะดานทกษะการคดขนสงและนวตกรรม และการรเท าทนสอ สารสนเทศ และดจทล นนเปนเครองมอส าคญทจะชวยใหผเรยนทมความเปนคนไทยสามารถสง (Smart Thais) สามารถใชศกยภาพของตนรวมสรางสรรคสงทดงามใหแกสวนรวมสงคม ประเทศชาตและโลก เพอ การอยรวมกนอยางสนตสข และพฒนาความกาวหนาไปดวยกนอยางยงยน ซงเปนคณสมบตของพลเมองไทยทใสใจสงคม (Active Thai Citizens) ทงในระดบประเทศและระดบโลก และสมรรถนะทจะชวยพฒนาคณลกษณะของพลเมองแบบนไดคอ สมรรถนะดานการท างานแบบรวมพลง เปนทม และภาวะผน า และสมรรถนะดานการเปนพลเมองตนรทมมส านกสากล

จากผลการวจย สามารถสรปภาพของเดกไทย สมรรถนะของเดกไทย และแนวทางการพฒนาเดกไทยใหม

สมรรถนะทพงประสงค ดงแสดงไวขางตน เพอใหมใหเกดความ

เขาใจทคลาดเคลอน พงเขาใจตรงกนวา สมรรถนะทก าหนด

ยงมใชหลกสตร และไมใชสาระวชาหรอรายวชาหรอกลม

สาระการเรยนร แตเปนองคประกอบหนงของหลกสตร ทม

ความส าคญมาก คอ เปนเปาหมายส าคญของหลกสตร ซง

จะตองม การก าหนดใหชดเจนเพอเปนหลกในการพฒนา

หลกสตร ซงในระบบของการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ

๔๔

จะตองมการก าหนดกรอบสมรรถนะเปนเปาหมาย เปนขนตอน

แรก ๆ ของกระบวนการพฒนา การด าเนนการพฒนาหลกสตรให

สมบรณ จะตองพจารณาก าหนดเนอหาสาระ รายวชา หรอกลม

สาระการเรยนรทผเรยนจ าเปนตองรตอไป

๙.๒ กระบวนการและผลการวจย ๒ : การทดลองน ากรอบ

สมรรถนะและแนวทางการพฒนาสมรรถนะสการพฒนาผเรยน

ในโรงเรยน

๑) กระบวนการ

๑.๑) จดท าคมอ สอตนแบบและรวบรวมทรพยากรการเรยนรเพอพฒนาผเรยน ๑.๒) จดท าตวอยางแผนการสอน ๑.๓) คดเลอกโรงเรยนกลมตวอยาง สงกด กรงเทพมหานคร (กทม.) ส านกงานคณะกรรมการ การอดมศกษา (สกอ.) ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) องคการปกครองสวนทองถน (อปท.) และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) ไดโรงเรยน ๖ โรงเรยน คร ๓๖ คน และผบรหาร ๘ คน ๑.๔) พฒนาเครองมอเกบขอมล จ านวน ๖ รายการ ๑.๕) ประชมปฏบตการสรางความเขาใจครและผบรหาร ๑.๖) ครทดลองใชกรอบสมรรถนะหลก ๑.๗) คณะวจย นเทศ ตดตาม หนนเสรมใหค าแนะน า ๑.๘) จดการประชมสนทนากลม แลกเปลยนประสบการณ ถอดบทเรยนและสอบถามความคดเหน ๑.๙) สรปผล

๒) ผลการทดลองใชกรอบสมรรถนะของผเรยนระดบประถมศกษา

ตอนตน

๑. ครสวนใหญ รอยละ ๙๑ ประเมนตนเองกอนการทดลองวามความรความเขาใจเกยวกบสมรรถนะอยในระดบนอย และคอนขางนอย แตหลงจากการอบรมชแจง ใหความรและ การชวยเหลอ ครสวนใหญรอยละ ๖๔ ประเมนตนเองวามความเขาใจในระดบมากและมากทสด แสดงใหเหนวา ครสามารถพฒนาไดหากไดรบความชวยเหลออยางเหมาะสม ๒. ครสวนใหญประมาณ รอยละ ๖๕ เหนวา สมรรถนะทง ๑๐ ประการและ การก าหนดจดประสงคการเรยนรฐานสมรรถนะสามารถชวยใหการจดการเรยนการสอนดขน

๔๕

จดการเรยนรเชงรกไดมากขน ทงครและผเรยนประมาณ รอยละ ๘๕ ชอบและพอใจในระดบมากถงมากทสด ๓. ครมากกวา รอยละ ๘๐ เหนประโยชนจากการนเทศ และมความตองการทจะเรยนรและพฒนาการสอนของตน ๔. ครมากกวา รอยละ ๘๓ เหนดวยในระดบมากถงมากทสดกบการปรบหลกสตรใหเปนหลกสตรฐานสมรรถนะ และเหนวาการสอนแบบเนนสมรรถนะชวยใหการเรยนร มประสทธภาพมากขน ๕. ครทรวมทดลองสวนใหญยงคงน าแนวทางการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะไปใชอยางตอเนอง แมการทดลองจะจบลง เนองจากเหนความเปลยนแปลงในหองเรยนและผเรยน ๖. ปจจยส าคญทเออตอการท างานของคร เพอพฒนาสมรรถนะของผเรยนม ๓ ประการ การสรางความเขาใจสมรรถนะและแนวทางการพฒนาสมรรถนะแกครผสอนทชดเจนในลกษณะการเรยนรเชงรกทเชอมโยง สอดคลองกบบรบทการท างาน และมการด าเนนการอยางตอเนอง การสนบสนนทางวชาการของผบรหารและนกวชาการทงจากภายในและภายนอก โดยเฉพาะการใหค าแนะน าเกยวกบการออกแบบกจกรรมการเรยนร การจดการเรยนร การเลอก/การใชสอ และการวดและประเมนผล การเรยนรรวมกนของครผานชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพ (Professional Learning Communication : PLC ) ๗. แนวทางการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ ๖ แนวทาง สามารถน าไปใชไดดใน การพฒนาผเรยนใหเกดสมรรถนะทง ๑๐ สมรรถนะ โดยพบวา ครสวนใหญใชแนวทางท ๑ - ๓ แนวทางทง ๖ แนวทางชวยใหครออกแบบกจกรรมการเรยนรทท าใหผเรยนสนใจการเรยนรอยาง ไดลงมอปฏบตผานสถานการณทมความหมาย สงผลใหการเรยนรทมประสทธภาพมากขน แนวทางท ๕ และ ๖ ชวยใหครบรณาการสาระการเรยนร ผเรยนไดเรยนรอยางเปนองครวมและพฒนาสมรรถนะไดด

ข อ เ ส น อ แ น ะ จ า ก ผ ล ก า ร ว จ ย

(Recommendations)

สภาพปญหา แนวคด แนวทางในการแกปญหา และผลจากการวจยดงกลาวขางตน น ามาสขอเสนอแนะ ใหมการพฒนาหลกสตร การเรยนการสอน และการวดประเมนผลฐานสมรรถนะ โดยมการด าเนนการในเรองตาง ๆ ตอไปน ๑. น ากรอบสมรรถนะหลกของผเรยนระดบการศกษาขนพนฐานไปเปนฐานในการจดท าหลกสตรฐานสมรรถนะและพฒนาใหสมบรณในทกระดบชน ๒. น ากรอบสมรรถนะหลกของผเรยนในระดบประถมศกษาตอนตน ซงไดรบการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmation Factor Analysis ) แลววามความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ สามารถน าไปใชอธบายสมรรถนะ

๔๖

หลกของผเรยนระดบประถมศกษาตอนตนไดไปใชใน การปรบปรง/ พฒนาหลกสตรระดบประถมศกษาตอนตนใหมงเนนสมรรถนะ ๓. น าแนวทางการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ ๖ แนวทางไปเผยแพร แนะน าใหความร แกโรงเรยนและคร เพอเปนการเตรยมครสหลกสตรฐานสมรรถนะ ๔. จดท าเอกสารและสอประชาสมพนธแกโรงเรยนและครเกยวกบหลกสตร การเรยนการสอน และการวดและประเมนผลฐานสมรรถนะ เพอสรางความเขาใจและกระตนการมสวนรวม ๕. แสวงหา รวบรวมแหลงเรยนร โดยเฉพาะอยางยง โรงเรยนทมประสบการณการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ เพอสรางเครอขายชวยเหลอโรงเรยนอน ๆ ทสนใจและมความพรอมทจะปรบเปลยน ๖. เรงพฒนาศกษานเทศก ผบรหารใหสามารถนเทศและใหความชวยเหลอแกครได ๗. สงเสรมโรงเรยนทสนใจน ารองการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะและจดใหมโอกาสแลกเปลยนเรยนรจากกนและกน ๘. สงเสรมใหครมการเรยนรรวมกนผานชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพ (PLC) ๙. สรางความเขาใจใหความรผบรหารสถานศกษาในการปรบหลกสตร และการจดการเรยนสอนสฐานสมรรถนะ รวมทงใหการหนนเสรม นเทศ และการชวยเหลอครอยางเหมาะสม

เราจะท าอะไร อยางไร

จากการวเคราะหปญหาเกยวกบคณภาพผเรยน อนเปนผลมาจากหลกสตร การเรยนการสอนและการจดและประเมนผล และการศกษาแนวทางการแกปญหาและยกระดบคณภาพการศกษาผานการปฏรปหลกสตรและการจดการเรยนการสอนสฐานสมรรถนะ (Competency-Based Curriculum and Instruction) เพอใหการปฏรปหลกสตรและการเรยนการสอนดงกลาวเกดผลอยางเปนรปธรรม จ าเปนตองมการด าเนนการตามพนธกจ ซงประกอบดวยขอเสนอ ๒ ชด กลาวคอ ชดท ๑ เปนขอเสนอการปรบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานระดบประถมศกษาตอนตน (ป.๑-๓) ในชวงเปลยนผาน ใหมงเนนการพฒนาสมรรถนะและเหมาะสมกบพฒนาการของผเรยนในชวงรอยเชอมตอระหวางปฐมวยกบประถมศกษา และ ชดท ๒ เปนกระบวนการการปรบและพฒนาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานสหลกสตรฐานสมรรถนะ รายละเอยดของขอเสนอ มดงน

ขอเสนอ ชดท ๑

การปรบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานระดบประถมศกษา

ตอนตน (ป.๑-๓) ในชวงเปลยนผาน ใหมงเนนการพฒนาสมรรถนะและ

เหมาะสมกบพฒนาการของผเรยนในชวงรอยเชอมตอระหวางปฐมวย

กบประถมศกษา

……………………………………………………………………………………………………

HOW?

๔๗

ขอเสนอการปรบหลกสตรระดบประถมศกษาตอนตนน มทมาจากขอมลส าคญ ๒ ชด คอ สภาพปญหาเรงดวนปจจบนและผลการวจยจาก โครงการวจยและพฒนากรอบสมรรถนะผเรยนระดบประถมศกษาตอนตนส าหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

ท าไมตองเรงปรบหลกสตรระดบประถมศกษาตอนตน

๑. สภาพปญหาการเรยนการสอนทส าคญในระดบประถมศกษาตอนตน

จากการศกษาขอมล ผลงานวจย บทความ ความคดเหนจากผเกยวของทงจากคร นกเรยน ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา ศกษานเทศก ผปกครอง และผสนใจอนๆผานทางสอ สงพมพ การประชมรบฟงความคดเหน และสอสงคมออนไลน พบปญหาหลก ๓ ประการทส าคญ ดงน

๑) ดานหลกสตร พบวา หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ไดก าหนดใหเดกระดบชนประถมศกษาปท ๑-๓ ตองเรยน ๘ กลมสาระการเรยนรโดยมตวชวดจ านวนมาก ท าใหเกดปญหาแกครและเดก ครจ าเปนตองเรงสอน จงท าใหผเรยนไมประสบความส าเรจในการเรยน ไมมความสขในการเรยนและเกดผลกระทบอนๆตามมา ครจ านวนมากเหนวา ควรลดสาระการเรยนร ใหนอยลงและใหเวลากบการพฒนาการอานออกเขยนได คดเลขเปน เพราะเปนฐานทส าคญของการเรยนร ในเรองอนๆ นอกจากนน ตามหลกพฒนาการเดก เดกระดบประถมศกษาตอนตน (อาย ๖ – ๙ ป) นนอยในชวง รอยเชอมตอระหวางเดกปฐมวย (๐ - ๘ ป) และประถมศกษา ซงเปนชวงทเดก อยในระหวางการปรบตว จงควรมการปรบหลกสตรและการเรยนการสอนใหมความยดหยนสง เพอชวยใหครสามารถพฒนาเดกทมความพรอมแตกตางกนมากในชวงวยนไดพฒนาไปตามล าดบขน โดยเฉพาะเดกในเขตพนทหางไกลทมความแตกตางกนหลากหลายทางดานภมสงคมและบรบท

๒) ดานการเรยนการสอน พบวา ครยงจดการเรยนการสอนทเนนการใหเนอหาความรเปนหลก การสอนของครยงไปไมถงการชวยใหผเรยนเกดความเขาใจในเรองทเรยนร และเกดสมรรถนะทตองการ ผเรยนยงไมสามารถน าความรไปใชใหเกดประโยชนในชวตประจ าวน

๓) ดานการวดและประเมนผล พบวา การวดและประเมนผลตามตวชวดจ านวนมาก และผเรยนตองผานการประเมน ท าใหครตองเรงสอน ซงมผเรยนจ านวนไมนอยทไมประสบความส าเรจใน การเรยนและขาดความสขในการเรยน รวมทงการประเมนโรงเรยนโดยใชเครองมอและมาตรฐานเดยวกน ท าใหเกดความไมเปนธรรมโดยเฉพาะกบโรงเรยนทมบรบทและปจจยสนบสนนทไมเออตอการพฒนา

๒. ผลการวจยจากโครงการวจย

โครงการวจยและพฒนากรอบสมรรถนะผเรยนระดบประถมศกษาตอนตนส าหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน มขอคนพบทส าคญโดยสรป ดงน

๒.๑ ผลการตรวจสอบกรอบสมรรถนะหลก ๑๐ สมรรถนะ โดยการวเคราะหองคประกอบสมรรถนะหลกเชงยนยนดวยโปรแกรมลสเรล พบวา โมเดลโครงสรางองคประกอบสมรรถนะหลกมความ

๔๘

สอดคลองหรอกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ สามารถน าไปใชอธบายสมรรถนะของผเรยนระดบประถมศกษาตอนตนได

๒.๒ ผลการเปลยนแปลงส าคญทเกดขนกบครและผเรยน

๒.๑.๑ การก าหนดสมรรถนะใหเปนจดประสงคการเรยนร ชวยใหครครสวนใหญปรบการเรยนการสอนใหเนนการปฏบตจรง เชอมโยงสมรรถนะและสถานการณตางๆ ในชวตประจ าวน ท างานและเรยนรรวมกบเพอนครผานชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพ (Professional Learning Community: PLC) ปรบบทบาทตนเองใหเปนผแนะน าและอ านวยความสะดวก มปฏสมพนธทดกบผเรยนมากขน

๒.๑.๒ ผเรยนสวนใหญเกดความกระตอรอรนในการเรยน จากการทไดลงมอท างานรวมกนกบเพอนคร ไดคดแกปญหา ชวยเหลอกน รบทบาท สนกสนาน กลาคด กลาแสดงออก ไดฝกทกษะการสอสารและน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได ผกพนกบครมากขนและมความสขในการเรยนร

ขอมลสภาพปญหาและผลการวจยดงกลาว ชใหเหนวา ครไทยสามารถปรบบทบาทของตนและจดการเรยนการสอนใหมงเนนสมรรถนะได การปรบหลกสตร การเรยนการสอน และการวดและประเมนผลใหเปนฐานสมรรถนะตามแนวคดและแนวทางทน าเสนอไวในสวนตนของรายงานฉบบน จงเปนเรองทควรสนบสนนใหเกดขน แตเนองจากการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะเปนงานทมกระบวนการในการด าเนนงานหลายขนตอนและมผเกยวของจ านวนมาก ซงตองใชเวลายาวนาน โดยทวไปการพฒนาหลกสตรระดบชาตใชเวลาประมาณ ๑-๕ ป ขนอยกบขอบเขต (Scope) ของการด าเนนงาน การเตรยมความพรอมของบคลากร และทรพยากรจ าเปนทใชในการด าเนนการ การทจะตองรอใหมหลกสตรทสมบรณพรอมจงจะปรบเปลยนอาจสงผลใหปญหาทมในปจจบนใหญขนจนยากจะแกไข โดยเฉพาะอยางยง ปญหาทสงผลตอตวเดกและอนาคตของเดก ตลอดจนปญหาการเรยนรและการพฒนาคณลกษณะพนฐานของเดกวยนจะสงผลตอเจตคต ทกษะ และคณลกษณะของเดกในระยะตอไป จงเปนความจ าเปนอยางยงทตองเรงปรบหลกสตรระดบประถมศกษาตอนตน ในชวงเปลยนผาน (ระหวางการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ) ใหชวยลดปญหาและเออตอครในการพฒนาสมรรถนะของเดก

ดงนน ขอเสนอทจะน าเสนอในสวนน จงเปนขอเสนอทยงตงอยบนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ และมาตรฐานการเรยนรและตวชวด ฉบบปรบปรง พทธศกราช ๒๕๖๐ กลาวคอ ยงใชมาตรฐานและตวชวดของหลกสตรฉบบปจจบน แตเสนอแนะการจดโครงสรางกลมสาระการเรยนร เวลาเรยน รายวชาพนฐาน รายวชาเพมเตม และวธการหลอมตวชวด สาระการเรยนร และวธการจดการเรยนการสอน ใหสามารถพฒนาสมรรถนะไดมากขน โดยมขอเสนอการปลดลอกในเรองการวดผลและประเมนคณภาพผเรยนในระดบประถมศกษาโดยใชขอสอบกลาง เพอชวยลดปญหา การพฒนาเดกในชวงนใหเปนไปตามพฒนาการทเหมาะสมกบวย และชวยใหครพรอมทจะรองรบหลกสตรฐานสมรรถนะไดด เมอหลกสตรฐานสมรรถนะเสรจสมบรณและม การประกาศใช

๔๙

เราตองท าอะไร

การปรบหลกสตร ปจจบนในระดบประถมศกษาตอนตน ในชวงเปลยนผาน ใหมความเหมาะสมกบพฒนาการของเดกในชวงรอยเชอมตอระหวางชนอนบาลและชนประถมศกษาปท ๑ และใหมงสการพฒนาสมรรถนะตอเนองจากสมรรถนะในระดบปฐมวย ควรยดหลกการส าคญดงตอไปน ๑. จดโครงสรางเวลาเรยนและสาระการเรยนรใหมความยดหยน ใหสถานศกษาและครสามารถตอบสนองความตองการทแตกตางกนของผเรยนและบรบท ๒. จดสภาพแวดลอม กจกรรม ประสบการณและแหลงเรยนรใกลตวทหลากหลาย ใหเออตอ การปรบตวของผเรยนในชวงรอยตอระหวางการศกษาปฐมวยกบการศกษาระดบประถมศกษา โดยจดใหมชวงเวลาในการเตรยมความพรอมในชวงเปดภาคเรยนท ๑ (ประมาณ ๔-๖ สปดาห) เพอชวยใหผเรยนไดรบการพฒนาอยางราบรนตอเนอง ๓. ใหความส าคญกบการวางพนฐานทางดานภาษา คณตศาสตร และวทยาศาสตร ๔. ใหมงพฒนาสมรรถนะหลกทส าคญอยางสอดคลองตอเนองกนกบสมรรถนะของเดกปฐมวย ๕. ใหมการหลอมรวมตวชวดกบสมรรถนะหลก และจดการเรยนการสอนในลกษณะบรณาการอยางเปนองครวม โดยเนนการจดการเรยนการสอนเชงรกทเนนการปฏบตจรง (Active Learning) ในชวตประจ าวน ๖. ใหความส าคญกบการพฒนาลกษณะนสยอนดงาม การเปนคนด มวนย และมความรบผดชอบ ๗. ใชการวดผลประเมนผลเพอพฒนาการเรยนร (Formative Assessment) ทเนนการประเมนความสามารถมากกวาการวดความร โดยหลอมรวมตวชวดทสอดคลองกนกบสมรรถนะ เพอการวดผลประเมนผลเปนองครวม เพอลดภาระการประเมนตวชวดเปนรายยอยๆ ๘. ไมใหมการทดสอบในลกษณะทเปนการตดสนผเรยนในชนประถมศกษาปท ๑-๒ เพอใหครสามารถพฒนาเดกตามความพรอมของเดก

ขอเสนอการจดโครงสรางเวลาเรยน กลมสาระการเรยนร และการ

วดผลประเมนผลในระดบประถมศกษาตอนตน

การก าหนดแนวทางการจดโครงสรางเวลาเรยนระดบประถมศกษาตอนตนไดก าหนดตามประกาศกระทรวงศกษาธการ ลงวนท ๑๑ กรกฎาคม ๒๕๖๑ และค าสง สพฐ. ลงวนท ๘ มกราคม ๒๕๖๑ โดยสถานศกษาสามารถบรหารจดการเวลาเรยนไดตามทสถานศกษาก าหนด โดยก าหนดรายวชาพนฐานไมเกน ๘๔๐ ชวโมง/ป และก าหนดเวลาเรยนทงหมด ไมนอยกวา ๑,๐๐๐ ชวโมง/ป

๕๐

จากประกาศกระทรวงศกษาธการดงกลาว สถานศกษาสามารถบรหารจดการหลกสตร ใหสามารถลด-เพม เวลาเรยนในรายวชาพนฐานใหเหมาะสมกบความตองการของผเรยนได ดงตวอยางตอไปน

ชน

รายวชาพนฐาน รวม รายวชา พนฐาน

ราย วชาเพม เตม

กจกรรมพฒนาผเรยน

รวมเวลาเรยน

ทงหมด

เวลาเรยนรายวชาพนฐานหลก เวลาเรยนรายวชาพนฐาน ภาษาไทย คณตศาสตร ภาษา

องกฤษ วทยาศาสตร สงคม

ศกษา ประวต ศาสตร

ศลปะ

สขศกษา พลศกษา

การงาน อาชพ

ป.๑ เตรยมความพรอม ๕-๖ สปดาห โดยเนนการเชอมตอกบหลกสตรปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐ ไมเกน ๘๔๐ ชม./ป

ไมเกน

๘๐ ชม./ป

๑๒๐ ชม./ป

ไมนอยกวา

๑,๐๐๐ ชม/ป

ไมนอยกวา ๒๐๐

ชวโมง/ป

ไมนอยกวา ๒๐๐

ชวโมง/ป

๑๒๐-๒๐๐ ชวโมง/ป

บรณาการ ๖ กลมสาระการเรยนร

ป.๒ ไมนอยกวา ๒๐๐

ชวโมง/ป

ไมนอยกวา ๒๐๐

ชวโมง/ป

๑๒๐-๒๐๐ ชวโมง/ป

ไมนอยกวา ๘๐

ชวโมง/ป

บรณาการ ๕ กลมสาระการเรยนร

ไมเกน ๘๔๐ ชม./ป

ไมเกน

๘๐ ชม./ป

๑๒๐ ชม./ป

ป.๓ ไมนอยกวา ๒๐๐

ชวโมง/ป

ไมนอยกวา ๒๐๐

ชวโมง/ป

๑๒๐-๒๐๐ ชวโมง/ป

ไมนอยกวา ๘๐

ชวโมง/ป

บรณาการ ๕ กลมสาระการเรยนร

ไมเกน ๘๔๐ ชม./ป

ไมเกน

๘๐ ชม./ป

๑๒๐ ชม./ป

ขอเสนอการจดสาระการเรยนรและกจกรรมการเรยนร

๑. ชนประถมศกษาปท ๑ ๑.๑ จดกจกรรมเตรยมความพรอม ประมาณ ๕-๖ สปดาห เนนการเชอมตอกบหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ซงเปนการจดกจกรรมสงเสรมพฒนาการ ๔ ดาน และจดกจกรรมสงเสรมพฒนาการดานภาษา ดานทกษะกระบวนการทางคณตศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรโดยผานกจกรรม การเลนและการปฏบตจรง (Active Learning) และนวตกรรมทางการสอนอนๆ รวมทงการจดประสบการณดวยกจกรรมหลก ๖ กจกรรม ตามแนวทางการจดประสบการณการเรยนรในระดบปฐมวย สถานศกษาควรมการประชมวางแผนรวมกนในการน าสมรรถนะทจ าเปนมาวางแผนจดกจกรรมในชวงเตรยมความพรอมใหกบผเรยนในชวงเวลาน เพอใหการออกแบบการจดกจกรรมนเปนชวงเวลาทผเรยนไดพฒนาสมรรถนะทจ าเป นตอการเรยนรเชอมตอกบหลกสตรในระดบชนประถมศกษา ปท ๑ ไดอยางสอดคลองกลมกลนกน เพอสงเสรมสมรรถนะทจ าเปนและเหมาะสมกบพฒนาการใหกบผเรยน อาท สมรรถนะดานทกษะชวตและความเจรญแหงตน สมรรถนะดานการท างานแบบรวมพลงเปนทมและภาวะผน า

๑.๒ จดการเรยนการสอนรายวชาพนฐาน ๓ รายวชา โดยใหความส าคญในการวางพนฐานเพอสงเสรมสมรรถนะหลกทสถานศกษาสามารถจดเวลาเรยนรายวชาพนฐานทยดหยนมากขน แตไมเกน ๘๔๐ ชวโมง/ป ประกอบดวยรายวชาพนฐานหลก ๓ รายวชา ดงน

๕๑

๑) รายวชาภาษาไทย เนนสมรรถนะหลกดานภาษาไทยเพอการสอสาร และบรณาการสมรรถนะหลกอนๆ ทสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของกลมสาระการเรยนร

๒) รายวชาคณตศาสตร เนนสมรรถนะหลกดานคณตศาสตรในชวตประจ าวนและ บรณาการสมรรถนะหลกอนๆ ทสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของกลมสาระการเรยนร

๓) รายวชาภาษาองกฤษ เนนสมรรถนะหลกดานภาษาองกฤษเพอการสอสารและ บรณาการสมรรถนะหลกอนๆ ทสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของกลมสาระการเรยนร

๔) รายวชาอนๆ ประกอบดวย วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ประวตศาสตร ศลปะ สขศกษาและพลศกษา การงานอาชพและเทคโนโลย จดการเรยนการสอนแบบบรณาการ และเนนการน าสมรรถนะ ๑๐ สมรรถนะมาใชเปนฐานในการออกแบบการจดกจกรรมการเรยน การสอนแบบบรณาการทสอดคลองกบมาตรฐานและตวชวดของกลมสาระการเรยนร

ทงนในการปรบโครงสรางเวลาเรยน และสาระการเรยนรตามขอเสนอขางตน สามารถศกษารายละเอยดไดจากภาคผนวก ข. เรอง โมเดลเสนอแนะการปรบโครงสรางเวลาเรยน และสาระการเรยนร ส าหรบหลกสตรชนประถมศกษาปท ๑

๒. ชนประถมศกษาปท ๒-๓ จดการเรยนการสอนรายวชาพนฐาน ๔ รายวชา โดยใหความส าคญในการวางพนฐานเพอสงเสรมสมรรถนะหลกตอเนองจากชนประถมศกษาปท ๑ ซงสถานศกษาสามารถจดเวลาเรยนรายวชาพนฐานทยดหยนมากขน แตไมเกน ๘๔๐ ชวโมง/ป ประกอบดวยรายวชาพนฐานหลก ๔ รายวชา ดงน

๑) รายวชาภาษาไทย เนนสมรรถนะหลกดานภาษาไทยเพอการสอสาร และบรณาการสมรรถนะหลกอนๆ ทสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของกลมสาระการเรยนร

๒) รายวชาคณตศาสตร เนนสมรรถนะหลกดานคณตศาสตรในชวตประจ าวน และบรณาการสมรรถนะหลกอนๆ ทสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของกลมสาระการเรยนร

๓) รายวชาภาษาองกฤษ เนนสมรรถนะหลกดานภาษาองกฤษเพอการสอสาร และบรณาการสมรรถนะหลกอนๆ ทสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของกลมสาระการเรยนร

๔) รายวชาวทยาศาสตร เนนสมรรถนะหลกดานการสบสอบทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร และบรณาการสมรรถนะหลกอนๆทสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของกลมสาระการเรยนร

๕) รายวชาพนฐานอนๆ ประกอบดวย สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ประวตศาสตร ศลปะ สขศกษาและพลศกษา การงานอาชพและเทคโนโลย จดการเรยนการสอนแบบบรณาการ และเนนการน าสมรรถนะ ๑๐ สมรรถนะมาใชเปนฐานในการออกแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอนทสอดคลองกบมาตรฐานและตวชวดของกลมสาระการเรยนรทก าหนดผานการจดหนวยการเรยนรตลอดปการศกษา

๕๒

ทงน ปจจยส าคญทควรมการด าเนนการเกยวกบแนวทางการวดผลประเมนผลผเรยนระดบประถมศกษาตอนตน คอ แนวทางการวดผลประเมนผลทเนนสมรรถนะ เพอตรวจสอบทบทวนวาผเรยนระดบประถมศกษาตอนตนไดรบการพฒนาความร ทกษะ และความสามารถได ตามเปาหมายของหลกสตรหรอไม ดวยขอเสนอดงตอไปน

การวดผลประเมนผลผเรยนในระดบสถานศกษา ซงครผสอนเปนผด าเนนการใน ชนเรยน ใหเนน สมรรถนะหลก ๑๐ สมรรถนะ ทใชหลกการบรณาการในลกษณะการหลอมรวมมาตรฐานและตวชวดทสอดคลองกบสมรรถนะหลกตามจดประสงคการเรยนรทก าหนด และใชการประเมนตามสภาพจรง อาท การสงเกต การสนทนา การสมภาษณ การประเมนการปฏบตงาน ผลงาน ชนงาน ภาระงาน การใชแฟมสะสมงาน ซงครผสอนจะด าเนนการวดผลผเรยนในชวงเวลากอนเรยน ระหวางเรยน และเมอสนสดการเรยนแตละหนวยการเรยนร และน าผลไปใชเพอการจดกจกรรมสงเสรมพฒนาผเรยนไดเตมศกยภาพและเพอรายงานผลตอผบรหารสถานศกษาและผปกครองตอไป

การ “ปลดลอก” การวดผลประเมนผลผเรยนในระดบชาต โดยพจารณาทบทวนหลกการประเมนคณภาพผเรยนในชนประถมศกษาตอนตน ดงน ๑. ปลดลอกการใชขอสอบกลางทเปนการตดสนผเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 1 และ 2 ใหเปนเพยงการคดกรองผเรยนดวยวธการและในเวลาทเหมาะสม เพอการดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยน ทงนเพราะผเรยนในระดบชนนควรไดรบการวางพนฐานเบองตนเพอพฒนาความสามารถดานภาษาไทย คณตศาสตร และภาษาองกฤษ ซงเปนพนฐานส าคญในการเรยนรและการน าไปใชในชวตประจ าวน เพอใหสถานศกษามชวงเวลาส าคญมากพอทจะพฒนาผเรยนใหมความร ทกษะ และความสามารถทเปนสมรรถนะส าคญๆตอการด ารงชวตของผเรยนไดอยางเกดประสทธผล ๒ . การประเ มนคณภาพผ เ ร ยนระดบชาต (National Test : NT) ระดบ ชนประถมศกษาปท ๓ ซ ง เปนการประเมนดานความสามารถดานภาษา (Literacy) ความสามารถดานค านวณ (Numeracy) และความสามารถดานเหตผล (Reasoning Ability) ซงเปนการประเมนคณภาพผเรยนดงกลาวมความทสอดคลองกบสมรรถนะหลก จงควร

๕๓

ด าเนนการตอไป เพราะเปนขอมลส าคญในการตรวจสอบคณภาพผเรยนของสถานศกษาทกแหงเมอเรยนจบในระดบประถมศกษาตอนตนตามเปาหมายทก าหนดไว

ขอเสนอ ชดท ๒

การด าเนนการเพอใหพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ (Competency-

Based Curriculum)

……………………………………………………………………………………………………

๕๔

แนวคด หลกการ เหตผล ปญหา สถานการณ ขอมล รวมทงผลการวจยดงกลาว น ามาสขอเสนอใน การปรบเปลยนหลกสตร การเรยนการสอน และการวดผลประเมนผล ไปสฐานสมรรถนะ ซงจ าเปนตองมการด าเนนการอยางเปนระบบ โดยมหลกการ กระบวนการ และผด าเนนการ ดงน

๒.๑ หลกการเพอการปฏรป หลกสตร (Curriculum) การ

เรยนการสอน (Instruction) และการวดผลประเมนผล (Assessment):

CIA

หลกการทวไปในการจดหลกสตร การเรยนการสอน และการวด

ประเมนผล

ในการพฒนาหลกสตร การเรยนการสอน และการวดประเมนผล โดยใชสมรรถนะเปนฐานหลกมหลกการส าคญทพงพจารณา ดงน ๑ . ใหหลกสตรมความยดหยน เ ออใหสถานศกษาและครสามารถตอบสนองตอปญหาและ ความตองการของผเรยนและบรบททมความแตกตางหลากหลาย ๒. ใหหลกสตรก าหนดสมรรถนะหลกทจ าเปนส าหรบผเรยนแตละชวงชน รวมทงก าหนดสาระความรและทกษะทเปนเกณฑขนต าซงผเรยนทกคนควรจะไดรบ โดยม พนทและเวลาเหลอใหสถานศกษาสามารถน าไปใชในการพฒนาผเรยนไดตามความตองการของผเรยนและบรบททแตกตางกน และมสดสวนทเหมาะสมกบความตองการของผเรยนตามชวงวย ๓. ใหหลกสตรสงเสรมผเรยนใหไดเรยนรตามความสนใจ ความถนด ความสามารถ และไดมโอกาสพฒนาตนเองสความเชยวชาญตามความถนดของตน ๔. ใหหลกสตรจดใหผเรยนไดพฒนาตนเองในดานตางๆ อยางสมดล ๕. ใหหลกสตรเตรยมผเรยนใหมความพรอมส าหรบการประกอบอาชพ ๖. ใหหลกสตรจดสาระและประสบการณเรยนรทมความหมายตอผเรยน ๗. ใหหลกสตรมการจดรายวชาและกจกรรมทเออตอผเรยนในชวงรอยเชอมตอเมอจบการศกษาแตละระดบและชวงวย เพอใหผเรยนสามารถปรบตว มความพรอมในการศกษาตอไดตามความสนใจเฉพาะสาขา และการประกอบอาชพในอนาคต

๘. ใหมการจดการเรยนการสอนเชงรก ทสงเสรมใหผเรยนไดคด ไดลงมอท า สะทอนคด ปรบปรงและพฒนาตนเองอยเสมอ ไดเรยนรจากการลงมอท า การท างานรวมกบผอน การคดสรางสรรค สามารถผลตชนงาน สงประดษฐ กระบวนการ วธการและนวตกรรมตามความเหมาะสมกบวยและความสามารถ ๙. ใหมการจดการเรยนการสอนทมงเนนการพฒนาสมรรถนะหลกในระดบทเหมาะสมกบชวงวย ใหผเรยนมโอกาสไดใชความร ทกษะ เจตคต และคณลกษณะตางๆ ในการปฏบตงานใหไดผลลพธในระดบทตองการ

๕๕

๑๐. ใหมการจดการเรยนการสอนทตอบสนองความแตกตางทหลากหลายของผเรยน บรบท ภมสงคมและวฒนธรรม โดยค านงถงความเสมอภาคและการใหโอกาสทเทาเทยมกน ๑๑. มการสอบในลกษณะของการสอบเพอตดสนและการแขงขนใหนอยทสด และสงเสรม การประเมนเพอการเรยนร (Assessment for Learning) ทใชผลการประเมนเพอพฒนาการเรยนรของผเรยนเปนส าคญ สงเสรมใหผเรยนประเมนการเรยนรของตน (Assessment as Learning) เพอการพฒนาปรบปรงและวางแผนการเรยนรของตน ๑๒. การประเมนผลการเรยนรระดบชาตทง NT และ O-NET ใหเปนการประเมนสมรรถนะความสามารถในการประยกตใชความร ทกษะ และคณลกษณะตางๆ ในการปฏบตงานและแกปญหาในสถานการณตางๆ ใหประสบความส าเรจ

หลกการในการปฏรป CIA ในระดบประถมศกษาตอนตน (ชน

ประถมศกษาปท ๑-๓)

ในการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะในระดบประถมศกษาตอนตน มหลกการส าคญทพงน ามาพจารณาด าเนนการ ดงน ๑. จดโครงสรางเวลาเรยนและสาระการเรยนรใหมความยดหยน ใหสถานศกษาและครสามารถตอบสนองความตองการทแตกตางกนของผเรยนและบรบท ๒. จดสภาพแวดลอม กจกรรม ประสบการณและแหลงเรยนร ใกลตวทหลากหลาย ใหเออตอ การปรบตวของผเรยนในชวงรอยตอระหวางการศกษาปฐมวยกบการศกษาระดบประถมศกษา โดยจดใหมชวงเวลาในการเตรยมความพรอมในชวงเปดภาคเรยนท ๑ (ประมาณ ๔-๖ สปดาห) เพอชวยใหผเรยนไดรบการพฒนาอยางราบรนตอเนอง ๓. ใหความส าคญกบการวางพนฐานทางดานภาษา คณตศาสตร และวทยาศาสตร ๔. ใหมงพฒนาสมรรถนะหลกทส าคญอยางสอดคลองตอเนองกนกบสมรรถนะของเดกปฐมวย ๕. สงเสรมการจดการเรยนการสอนเชงรกทเนนการปฏบตจรง (Active Learning) ในชวตประจ าวน และการจดการเรยนการสอนทตอบสนองความแตกตางของผเรยน (Differentiate Instruction) ๖. ใหความส าคญกบการพฒนาลกษณะนสยอนดงาม การเปนคนด มวนย และมความรบผดชอบ ๗. ใชการวดผลประเมนผลเพอพฒนาการเรยนร (Formative Assessment) ทเนนการประเมนสมรรถนะและความสามารถอยางเปนองครวม ๘. ไมควรใหมการทดสอบในลกษณะทเปนการตดสนผเรยนในชนประถมศกษาปท ๑-๒ ซงสงผลกระทบทางลบตอครและเดก แตสามารถคดกรองเดกดวยวธการและในเวลาทเหมาะสม เพอใหความชวยเหลอเดกตามความตองการจ าเปน

หลกการในการปฏรป CIA ในระดบประถมศกษาตอนปลาย (ชน

ประถมศกษาปท ๔-๖)

๕๖

หลกการในการปฏรป CIA ในระดบประถมศกษาตอนปลาย เปนการก าหนดหลกสตรเชอมตอกบระดบประถมศกษาตอนตนทเปนการจดการเรยนรทเตมความเขมขนในรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตมมากขน และเพอเปนการสรางรอยเชอมตอทกลมกลนในการเรยนตอระดบมธยมศกษาตอนตน ดงน ๑. เพมความเขมขนในรายวชาพนฐานและลดความซ าซอนของเนอหาสาระ ๒. พฒนาสมรรถนะหลกใหหลากหลายเพมขนจากระดบประถมศกษาตอนตนในลกษณะองครวมทเนนสงเสรมการบรณาการสมรรถนะหลก ๑๐ สมรรถนะ ทสงเสรมใหผเรยนมการพฒนาศกยภาพทสอดคลองกบความสามารถและความสนใจ ๓. จดสภาพแวดลอม กจกรรม ประสบการณและแหลงเรยนรทหลากหลายมากขน ๔. ใหความส าคญกบการวางพนฐานทเขมขนขนทางดานภาษาไทย ภาษาองกฤษ คณตศาสตร และวทยาศาสตร

๕. มงพฒนาสมรรถนะหลกทส าคญอยางสอดคลองตอเนองกนกบสมรรถนะระดบประถมศกษาตอนตน ๖. จดการเรยนการสอนใหมงพฒนาสมรรถนะหลกอยางเปนองครวม โดยเนนการจดการเรยน การสอนเชงรกทเนนการปฏบตจรง (Active Learning) และการจดการเรยนการสอนตอบสนองความแตกตางของผเรยน (Differentiate Instruction) ๗. ใหความส าคญกบการพฒนาลกษณะนสยอนดงาม การเปนคนด มวนย มความรบผดชอบ มจตสาธารณะและมความใสใจตอวถชวตชมชน และภมสงคมทตนอาศยอย ๘. ใชการวดผลประเมนผลเพอพฒนาการเรยนร (Formative Assessment) ทเนนการประเมนสมรรถนะความสามารถเปนองครวม ๙. สงเสรมการแสวงหาความรดวยตนเองในสงทสนใจโดยใชสอ สารสนเทศ และดจทลเพอการเรยนรอยางเทาทน ๑๐. จดกจกรรมสงเสรมความถนดและความสนใจ เพอการวางพนฐานเรยนตอตามความถนดและการประกอบอาชพทใฝฝนในอนาคต

หลกการในการปฏรป CIA ในระดบมธยมศกษาตอนตน (ชน

มธยมศกษาปท ๑-๓)

หลกการในการปฏรป CIA ในระดบมธยมศกษาตอนตน เปนการก าหนดหลกสตรเชอมตอกบระดบประถมศกษาตอนปลายทเปนการจดการเรยนรทใชเวลาตามโครงสรางเวลาเรยนทเขมขนในรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตมมากขน และเพอการวางพนฐานในการเรยนตอระดบมธยมศกษาตอนปลาย หร อ การเรยนตอสายอาชวศกษา หรอการประกอบอาชพ หลกการในการปฏรป CIA มดงน ๑. เพมความเขมขนในรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตม ทเปนทางเลอกใหกบผเรยนไดอยางหลากหลายตามความถนดและความสนใจมากขน ลดความซ าซอนของเนอหาสาระ ๒. พฒนาสมรรถนะหลกใหหลากหลายเพมขนจากระดบประถมศกษาตอนตนในลกษณะองครวม เนนการบรณาการสมรรถนะหลก ๑๐ สมรรถนะ เนนการปฏบตจรงและสงเสรมความสามารถและศกยภาพผเรยนทสอดคลองกบความถนดและความสนใจ

๕๗

๓. จดหลกสตรทตอบสนองตอความสามารถพเศษและความสนใจของผเรยนทมความแตกตางกนใหมากขน โดยค านงถงการจดรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตมทสอดคลองกบความตองการ ความสนใจทางอาชพและการเรยนตอไวในแผนการเรยนเฉพาะทเปนทางเลอกตามความตองการของผเรยน ๔. จดสภาพแวดลอม กจกรรม และประสบการณทเนนการพฒนาสมรรถนะหลก โดยการปฏบตจรง จากสถานประกอบการใกลเคยงและภมปญญาทองถน และพฒนาแหลงเรยนรทหลากหลายมากขน ๕. ใหความส าคญกบการวางพนฐานทเขมขนขนทางดานวชาการและวชาชพ โดยมงพฒนา สมรรถนะหลกทส าคญเปนการเฉพาะ ๖. จดการเรยนการสอนเชงรกทเนนการปฏบตจรง (Active Learning) ๗. ใหความส าคญกบการพฒนาลกษณะนสยอนดงาม การเปนคนด มวนย มความรบผดชอบ มจตสาธารณะและมความใสใจตอวถชวตชมชนและภมสงคมทตนอาศยอย เปนสมาชกทดของสงคมไทยและสงคมโลก ๘. ใชการวดผลประเมนผลเพอพฒนาการเรยนร (Formative Assessment) ทเนนการประเมนสมรรถนะความสามารถอยางเปนองครวม เนนการคดสรางสรรคสงใหมๆ และทเปนประโยชนตอชมชน สงคมไทยและสงคมโลก ๙. สงเสรมการแสวงหาความรดวยตนเองในสงทสนใจโดยใชสอ สารสนเทศ และดจทล เพอ การเรยนรอยางเทาทน สามารถน ามาใชในเรยนรและการด ารงชวตประจ าวน ๑๐. จดกจกรรมสงเสรมความถนดและความสนใจ เพอการเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนปลาย การอาชวศกษา หรอการประกอบอาชพทใฝฝนในอนาคต

หลกการในการปฏรป CIA ในระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ชน

มธยมศกษาปท ๔-๖)

หลกการในการปฏรป CIA ในระดบมธยมศกษาตอนปลาย เปนการก าหนดหลกสตรเชอมตอกบระดบมธยมศกษาตอนตนทเปนการจดการเรยนรทใชเวลาตามโครงสรางเวลาเรยนทเขมขนในรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตมมากขน และเพอการวางพนฐานในการเรยนตอในระดบทสงขน หลกการในการปฏรป CIA มดงน ๑. เพมความเขมขนในรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตม ทเปนการสรางทางเลอกใหกบผเรยนไดอยางหลากหลายตามความถนดและความสนใจมากขน ลดความซ าซอนของเนอหาสาระ ๒. พฒนาสมรรถนะหลกใหเขมขนขน เพมความซบซอนในการประยกตใชความร ทกษะ และคณลกษณะ ๓. จดหลกสตรทตอบสนองตอความสามารถพเศษและความสนใจของผเรยนทมความแตกตางกนใหมากขน โดยค านงถงการจดรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตมทสอดคลองกบความตองการ ความสนใจทางอาชพและการเรยนตอไวในแผนการเรยนเฉพาะทเปนทางเลอกตามความตองการของผเรยน ๔. จดสภาพแวดลอม กจกรรม และประสบการณทเนนการพฒนาสมรรถนะหลก โดยการปฏบตจรงจากสถานประกอบการใกลเคยงและภมปญญาทองถน และพฒนาแหลงเรยนรทหลากหลายมากขน

๕๘

๕. ใหความส าคญกบการวางพนฐานทเขมขนขนทางดานวชาการและวชาชพ โดยมงพฒนาสมรรถนะหลกทส าคญเปนการเฉพาะ ๖. จดการเรยนการสอนเชงรกทเนนการปฏบตจรง (Active Learning) ๗. ใหความส าคญกบการพฒนาลกษณะนสยอนดงาม การเปนคนด มวนย มความรบผดชอบ มจตสาธารณะและมความใสใจตอวถชวตชมชนและภมสงคมทตนอาศยอย เปนสมาชกทดของสงคมโลก ๘. ใชการวดผลประเมนผลเพอพฒนาการเรยนร (Formative Assessment) ทเนนการประเมน สมรรถนะความสามารถอยางเปนองครวม ทเนนการคดสรางสรรคสงใหมๆ และนวตกรรมทเปนประโยชนตอชมชนและสงคม ๙. สงเสรมการแสวงหาความรดวยตนเองในสงทสนใจโดยใชสอ สารสนเทศ และดจทล เพอ การเรยนรอยางเทาทน สามารถน ามาใชในเรยนรและการด ารงชวตประจ าวน ๑๐. จดกจกรรมสงเสรมความถนดและความสนใจ โดยเฉพาะกจกรรมแนะแนวและกจกรรมชมนมทสงเสรมความสนใจเฉพาะใหผเรยนไดเลอกเรยนตามความสนใจเฉพาะอยางแทจรง เพอการเรยนตอในระดบอดมศกษา หรอการประกอบอาชพทใฝฝนในอนาคต ๑๑. จดกจกรรมการแนะแนวเพอการศกษาตอและการประกอบอาชพ โดยการเปดโอกาสใหผเรยนไดวางแผนเลอกตดสนใจตงแตเรมการเรยนระดบชนมธยมศกษาปท ๔ เพอใหมชวงเวลาการฝกทกษะและความช านาญพฒนาสมรรถนะหลกทจ าเปนตอการน าไปใชในชวตประจ าวน

๑๒. แสวงหาความรวมมอกบสถาบนอดมศกษาและสถานประกอบการทผเรยนสนใจในการประกอบอาชพในอนาคต เพอการเปดโอกาสใหผเรยนไดฝกสมรรถนะทจ าเปนและส าคญตอการเรยนตอและ การประกอบอาชพ ซงเปนการเรยนรทผเรยนสามารถน าไปใชไดในชวตจรง ทงน การน าหลกสตรฐานสมรรถนะมาใชระดบการศกษาขนพนฐาน โดยเรมทดลองใชน ารองในระดบประถมศกษาตอนตนกอน จะท าใหสถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาตซงมหนาทรบผดชอบ การจดท าหลกสตรฐานสมรรถนะ มชวงเวลาในการยกรางหลกสตรฐานสมรรถนะในระดบชนอนๆ และเตรยมการดานเอกสาร/คมอประกอบหลกสตร คมอการจดเรยนการสอน และเอกสารการวดผลประเมนผลทเนนสมรรถนะในระดบประถมศกษาตอนปลาย ระดบมธยมศกษาตอนตน และระดบมธยมศกษาตอนปลายไดอยางมคณภาพ นอกจากนนขอมลสารสนเทศและขอคนพบส าคญ จากผลการน ามาใชทดลองน ารองในระดบประถมศกษาตอนตนจะเปนประโยชนตอการจดท าหลกสตรฐานสมรรถนะในระดบชนอนๆ ตอไป

๒.๒ กระบวนการพฒนาหลกสตรแกนกลางการศกษาขน

พนฐานฐานสมรรถนะ ภารกจส าคญในการด าเนนการปฏรปหลกสตรและการจดการเรยนการสอนสฐานสมรรถนะ (Competency-Based Curriculum and Instruction) ประกอบดวย ขนท ๑ มการจดตงองคกรและคณะกรรมการเพอด าเนนงานอยางเปนระบบ

ขนท ๒ สรางความเขาใจ เตรยมความพรอมและศกษาน ารอง

๕๙

ขนท ๓ การด าเนนการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ ขนท ๔ การน ารองและการใชหลกสตรฐานสมรรถนะ ขนท ๕ การพฒนาศกยภาพครในการน าหลกสตรฐานสมรรถนะไปใชในการพฒนาผเรยน ขนท ๖ การรวบรวม การผลตและการสงเสรมการผลต เอกสาร สอ และทรพยากรการเรยนร รายละเอยดของแตละขน ประกอบดวยภารกจส าคญ หลกการ/เหตผล/อางอง ของภารกจดงกลาว

และผรบผดชอบทจะเปนผด าเนนการตามภารกจดงกลาว มรายละเอยด ดงน

ขนท ๑ การจดตงองคกรและคณะกรรมการเพอด าเนนงานอยางเปนระบบ

ภารกจส าคญ หลกการ/เหตผล/อางอง ผด าเนนการ ๑.๑ จดตงสถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต (ป ๒๕๖๒)

มองคกรหลกในการพฒนาหลกสตร วธการจดการเรยนร การวดประเมนผล เพอวางกรอบทศทาง สงเสรมสนบสนนการน าหลกสตรไปใชในทกระดบการศกษาใหมประสทธภาพและประสทธผล

คณะรฐมนตร

๑ .๒ จดตงคณะกรรมการพฒนาห ล ก ส ต ร ฐ า น ส ม ร ร ถ น ะ (ป ๒๕๖๒-๒๕๖๔) ศกษาขอมลพนฐาน ผลจาก การวจยน ารองและงานวจยอนๆทเกยวของ เพอการพฒนาหลกสตรฐ านสมร รถนะท ส อดคล อ ง ก บเปาหมายการปฏรปการศกษาตามทพระราชบญญตการศกษาก าหนด

การพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะทมประสทธภาพ ควรมการศกษาขอมลรอบดานเพอเปนฐานของการพฒนา และควรมการด าเนนงานขบเคลอน หนนเสรม ก ากบตดตาม โดยองคคณะบคคลทมความร ความสามารถและมประสบการณ ใน การปฏบตงานดานการจดการศกษาจากผ แ ทนท กหน ว ย ง านการศ กษ าท ง ในสวนกลางและสวนภมภาค

สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต

ขนท ๒ การสรางความเขาใจ เตรยมความพรอมและศกษาน ารอง

ภารกจส าคญ หลกการ/เหตผล/อางอง ผด าเนนการ ๒.๑ ประชาสมพนธสรางความเขาใจ ใหผวางนโยบาย ผบรหาร คร บคลากรทางการศกษา ผปกครอง ผเกยวของและประชาชนทวไปใหคนเคยกบแนวคดส าคญ อาท สมรรถนะ หลกสตรสมรรถนะ

สมรรถนะเปนมโนทศนใหม ทคนในสงคมยงเขาใจไมตรงกน จงจ าเปนตองมการสอสารใหเขาใจตรงกนกอนเพอการยอมรบ และเตรยมความพรอมสการปฏบต

สถาบนหลกสตรฯ และภาคเครอขายรวมกบองคกรสอมวลชน

๖๐

ภารกจส าคญ หลกการ/เหตผล/อางอง ผด าเนนการ การเรยนการสอนเนนสมรรถนะ

๒.๒ ประชาสมพนธเชงลก ใหกบนกการศกษา สถาบนผลตคร หนวยงานตนสงกด สถาบนการ ศกษาในระดบตางๆ องคกรพฒนาวชาชพคร เพอแลกเปลยนเรยนรรวมกนเกยวกบการจดการเรยนการสอนโดยเนนสมรรถนะและการวดและประเมนผลโดยเนนสมรรถนะ

นกการศกษา สถาบนผลตคร หนวยงานตนสงกด สถาบนการศกษา รวมทงองคกรพฒนาวชาชพคร มบทบาทส าคญในการเตรยมการ การขบเคลอนการน าหลกสตรฐานสมรรถนะไปใชในสถานศกษา จงควรมการแลกเปลยนเรยนรรวมกนเพอสรางความเขาใจเชงลกและประสานความรวมมอกนทกฝาย

สถาบนหลกสตรฯ และภาคเครอขายรวมกบหนวยงานตนสงกด

๒.๓ สรางภาคเครอขาย ใน การจดการเรยนการสอนโดยเนนสมรรถนะและการวดผลประเมนผลโดยเนนสมรรถนะ

การจดการศกษาจะประสบความส าเรจไดอยางแทจรงทกฝายทเกยวของตองมความรสกเปนเจาของซงน าไปสการใหความรวมมอ การรวมคด รวมท า รวมรบผดชอบ

- สมชชา/สภาการศกษาระดบจงหวด

๒ .๔ ส ง เ ส ร ม ให โ ร ง เ ร ย น จ ดกจกรรมการเรยนการสอนเนนสมรรถนะ โดยใหความร ความเขาใจ และแนวทาง การจ ดการ เ ร ยน การสอน รวมทงการนเทศใหความชวยเหลออยางเพยงพอแกคร และผบรหารสถานศกษา

สงเสรมใหโรงเรยนจดการเรยนการสอนเนนสมรรถนะ จะชวยเตรยมความพรอมใหแกคร และผบรหารสถานศกษาในการรองรบหลกสตรฐานสมรรถนะ เมอหลกสตรเสรจและประกาศใช

สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต กระทรวงศกษาธการและหนวยงานตนสงกด

- สถานศกษา

ขนท ๓ การด าเนนการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ

ภารกจส าคญ หลกการ/เหตผล/อางอง ผด าเนนการ ๓. การด าเนนการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะระดบชาต (ฉบบราง) ๓.๑ ศกษาขอมลพนฐาน ผลจาการวจยน ารองและงานวจยอนๆ ทเกยวของ รวมถงศกษาขอมลจากผเชยวชาญดานการพฒนาหลกสตรทงไทยและตางประเทศ

เนองจากประเทศไทยยงมประสบการณนอยในการจดหลกสตรฐานสมรรถนะ จงจ าเปนตองเรยนรจากผเชยวชาญตางประเทศและรวมพลงผเชยวชาญไทยทมประสบการณในเรองน ( เชน จากผท าหลกสตรอาชวศกษาและโรงเรยนทมประสบการณในการใชแนวคดน) รวมทงขอมลจากโครงการวจยและพฒนาสมรรถนะหลกผเรยนระดบ

- สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต

- คณะกรรมการพฒนาหลกสตร

๖๑

ภารกจส าคญ หลกการ/เหตผล/อางอง ผด าเนนการ ประถมศกษาตอนตน สามารถน ามาใชประโยชนได

๓.๒ ก าหนดกรอบสมรรถนะหลกของผเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน โดยพจารณาทบทวนกรอบสมรรถนะทโครงการวจยและพฒนากรอบสมรรถนะฯ ไดเสนอไว น าไปด าเนนการประชาพจารณ รวมทงตรวจสอบตามหลกการวจยใหเกดความมนใจ

เนองจากหลกสตรฐานสมรรถนะจ าเปนตองมกรอบสมรรถนะเปนฐาน การก าหนดกรอบสมรรถนะจงเปนงานส าคญ ซงโครงการวจยและพฒนากรอบสมรรถนะผเรยนไดศกษาน ารองใหแลว โดยกรอบสมรรถนะไดผ าน การตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางแลว จงอาจน าไปพจารณาใชและด าเนนการใหเกดความเชอมนเ พมขน จะชวยลดเวลาใน การพฒนาหลกสตรไดระดบหนง

- สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต

- คณะกรรมการพฒนาหลกสตรรวมกบผทรงคณวฒและผเชยวชาญ คร อาจารย ผบรหารสถานศกษา

๓.๓ จดท าสมรรถนะหลกและสมรรถนะยอย ในทกสมรรถนะใหครบทกชวงชน ซงในแตละชวงชน อาจมการเนนสมรรถนะบางสมรรถนะแตกตางกนตามความเหมาะสมกบชวงวย

เปนงานทจ าเปนส าหรบหลกสตรฐานสมรรถนะ

- สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต

- คณะกรรมการพฒนาหลกสตรและผเชยวชาญแตละสมรรถนะ

๓.๔ จดท ารายละเอยดของหลกสตรฐานสมรรถนะใหครบทกองคประกอบ ทส าคญคอ ๑) จดท าหลกสตรฐานสมรรถนะ (Competency-Based Curriculum) ๒) ก าหนดสาระการเรยนรขนต าทจ าเปนตอการเรยนร ทงดานความร ทกษะ เจตคต และคณลกษณะ โดยมพนทใหสถานศกษาสามารถพฒนาผเรยนไดตามความตองการทแตกตางกนของผเรยนและบรบท ในสดสวนทเหมาะสมกบแตละชวงชน ๓) จดระดบสาระการเรยนรในลกษณะของการไตระดบเพอการเรยนรตามความสามารถ

การจดท าหลกสตรใหสมบรณจะตองมองคประกอบครบถวน

- สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต และผมสวนรวมทกฝาย

-

๖๒

ภารกจส าคญ หลกการ/เหตผล/อางอง ผด าเนนการ ๔) จดท าจดประสงคการเรยนรเชงสมรรถนะ (Learning Competencies)

๓.๕ เสนอแนะแนวการสอนและวธการสอนทเนนการพฒนาสมรรถนะ รวมทงการซอมเสรมสมรรถนะ

แนวทางการสอนเปนสงทจ าเปนมากส าหรบคร หากไมมแนวทางทชดเจนพอและครไมเขาใจ การสอนจะไมประสบความส าเรจ จงจ าเปนตองมแนวทางหลากหลายใหครเลอกตามความเหมาะสม

- สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต

๓.๖ เสนอแนะวธการวดผลประเมนผลฐานสมรรถนะ รวมทงเครองมอ คมอการประเมน เชน ๑) การวดและประเมนผลตามสภาพจรง การวดและการประเมนพฤตกรรมการปฏบต (Performance Assessment) ๒) การวดและประเมนผลโดยใชแฟมสะสมงานแสดงใหเหนถงผลสมฤทธ ความพยายามและความกาวหนา (effort and achieve) ในการท างาน ๓) ด าเนนการประสานงานกบ สทศ. สมศ. และ สกอ. เพอใหการสงตอผเรยนและการประเมนมความสอดคลองกน

ครสวนใหญจะวตกกงวลในเรองน เพราะตองรายงานผลตอผบรหารสถานศกษา นกเรยนและผปกครองซงมผลกระทบตอตน จงจ าเปนตองสรางความเขาใจใหแกคร

- สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาตรวมกบผเชยวชาญและนกวชาการดาน การวดผลประเมนผล

๓.๗ เสนอแนะแนวทางการบรหารจดการหลกสตรฐานสมรรถนะ

ผบรหารสถานศกษาเปนตวแปรส าคญทมอทธพลสงตอการท างานของคร ผบรหารจ าเปนตองมความเขาใจทงทางดานวชาการและการบรหารจดการทสงเสรมการท างานของคร

- สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต

๓.๘ ผลตคมอ เอกสาร และสอประกอบหลกสตรฐานสมรรถนะ

คมอ เอกสาร และสอประกอบ เปนประโยชนตอครมาก ชวยใหครมความเขาใจและมแนวทางการน าหลกสตรไปสการปฏบตไดอยางมประสทธภาพตามหลกการ

- สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาตรวมกบผทรงคณวฒ ผเชยวชาญและนกวชาการ

๖๓

ภารกจส าคญ หลกการ/เหตผล/อางอง ผด าเนนการ ๓.๙ ตรวจสอบและประเมนหลกสตรกอนน าไปใช

เพอความรอบคอบและมนใจกอนน าหลกสตรสมรรถนะไปใช

- สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต

ขนท ๔ การน ารองและการใชหลกสตรฐานสมรรถนะ

ภารกจส าคญ หลกการ/เหตผล/อางอง ผด าเนนการ ๔.๑ น ารองการใชหลกสตรฐานสมรรถนะในโรงเรยนตนแบบในบรบททแตกตางกน เปนเวลา ๑ ป และน าผลมาปรบปรงกอนการประกาศใชหลกสตรฐานสมรรถนะ

การน าหลกสตรฐานสมรรถนะทพฒนาขนไปทดลองใชในสถานศกษาทมบรบททแตกตางกน จะท าใหไดขอมลส าคญทสะทอนใหเหนกระบวนการน าหลกสตรไปใชในสถานศกษา ซงขอมลดงกลาวเปนขอมลเบองตนทเกดจากสภาพการด าเนนการจรงจงเปนขอมลส าคญในการน ามาปรบปรงรางหลกสตรฐานสมรรถนะใหสมบรณยงขน นอกจากนการด าเนนการใชหลกสตรฐานสมรรถนะของโรงเรยนตนแบบตางๆ จะท าใหไดเหนตวอยางการใชหลกสตรฐานสมรรถนะทเปนรปธรรม ซงจะชวยสรางความมนใจใหผปกครองและสถานศกษาอน ๆในการน าหลกสตรฐานสมรรถนะไปใชรวมถงมโรงเรยนตนแบบทจะชวยขยายเครอขาย พรอมมสอตนแบบใหกบสถานศกษาอน ๆ

กระทรวงศกษาธการและหนวยงานตนสงกด สถานศกษาน ารอง

๔.๒ ประกาศใชหลกสตรฐานสมรรถนะ

เพอใหสถานศกษาและครทวประเทศน าหลกสตรไปใชอยางมนใจ

กระทรวงศกษาธการ

๔.๓ ใชหลกสตรฐานสมรรถนะ - ประชาสมพนธ - ใหความรและพฒนาคร - เตรยมความพรอมใหโรงเรยน - จดตงภาคเครอขาย

ผลการวจยการน าหลกสตรไปใช พบวา มปญหาดานการสรางความเขาใจทชดเจนใหกบสถานศกษาและค ร จ ง ใ ช ห ล ก ส ต ร ไ ม ต ร ง ก บ เ ป า ห ม า ย แ ละวตถประสงค ในการน าหลกสตรฐานสมรรถนะไปใชจงตองมการประชาสมพนธและสรางความเขาใจอยางเขมขน

กระทรวงศกษาธการและหนวยงานตนสงกด

๔.๔ ก ากบ ตดตาม การใชหลกสตร

เพอใหการใชหลกสตรฐานสมรรถนะเกดประสทธภาพ จ าเปนตองมการก ากบ ตดตาม การใชหลกสตร โดย หนวยงานตนสงกด และศกษานเทศกตองใหการชวยเหลอ ตดตาม สนบสนน และสงเสรมสถานศกษาและคร ในการใชหลกสตรฐานสมรรถนะใหตรงตามเป าหมายและวตถประสงคของหลก ส ตรฐานสมรรถนะ จงจะสงผลใหเกดประสทธผลในการใชหลกสตรฐานสมรรถนะ

กระทรวงศกษาธการและหนวยงานตนสงกด สถานศกษาน ารอง

๖๔

ขนท ๕ การพฒนาศกยภาพครในการน าหลกสตรฐานสมรรถนะไปใชในการพฒนาผเรยน

ภารกจส าคญ หลกการ/เหตผล/อางอง ผด าเนนการ ๕.๑ พฒนาคร โดยสรางความร ความเขาใจในการออกแบบหนวยการเรยนรและการวดผลประเมนผล เพอใหเกดสมรรถนะ

จากการศกษาวจย พบวา ครมปญหาดาน การออกแบบการเรยนการสอนและการวดผลประเมนผลมาก จงจ าเปนตองมการพฒนาในเรองดงกลาว เพอเพมคณภาพในการจดการเรยนร

สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต กระทรวงศกษาธการ สพฐ. /หนวยงานตนสงกด

๕.๒ จดท าคมอคร เอกสารความร และสอส าหรบคร

เปนสงจ าเปนทครใชในการปฏบตงาน จากการวจยครใหขอมลวา สงทชวยครไดมากทสด คอ คมอคร

สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต กระทรวงศกษาธการ

๕.๓ สรางระบบหนนเสรมและตดตาม ๕.๓.๑ สรางระบบเครอขาย การเรยนรรวมกนของคร ในระหวางกลมโรงเรยน/เขตพนท/หนวยงานทสงกด

เพอขบเคลอนการท างานและพฒนาวชาชพครทยงยน กระตนใหเกดการตนตวในการการน าสมรรถนะไปสการพฒนาผเรยนในสถานศกษาและพฒนาวชาชพอยเสมอ รวมทงท าใหครไดเรยนรจากกนและกน

กระทรวงศกษาธการ สพฐ. /เขตพนท ทองถน/เอกชน

๕.๓.๒ หนวยงานตนสงกดของสถานศกษาเขาเยยมโรงเรยน ใหค าแนะน า ชวยเหลอ สนบสนน ทงดานองคความรและทรพยากรตางๆ รวมทงนเทศ ก ากบ ตดตาม ในการน าสมรรถนะไปสการพฒนาผเรยนในสถานศกษา โดยโรงเรยนตนแบบ และศกษานเทศกจากตนสงกด

การตดตามใหความชวยเหลอคร ชวยใหครสามารถปฏบตงานกาวหนาไปไดอยางตอเนอง รวมทงเปนขวญก าลงใจใหครดวย

กระทรวงศกษาธการ สพฐ. /เขตพนท ทองถน/เอกชน

๕.๓.๓ ผบรหารสรางระบบการท างานทเออใหครเกดการแลกเปลยนเรยนรรวมกน โดยมการวางแผนเรองการเวลา ภาระงาน หนนเสรม ใหก าลงใจ ใหค าแนะน า และสนบสนนทรพยากร

ผบรหารสถานศกษาเปนตวชวดความส าเรจทส าคญในการจดการศกษาของโรงเรยน ผบรหารทเอาใจใสชวยเหลอคร เปนพลงหนนเสรมใหครปฏบตงานไดดและมประสทธภาพ

ผบรหารสถานศกษา

๕.๓.๔ คร ใชกจกรรม PLC เพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรรวมกน

กระบวนการ PLC ทมคณภาพเปนเครองมอส าคญทชวยใหครมการเรยนรอยางตอเนอง สงผลตอการพฒนาผเรยน

ครแกนน า

ขนท ๖ การรวบรวม การผลต และสงเสรมการผลต เอกสาร สอ และทรพยากรการเรยนร

๖๕

ภารกจส าคญ หลกการ/เหตผล/อางอง ผด าเนนการ ๖.๑ ผลตและสงเสรมการผลตเอกสารทางวชาการ หนงสอเรยน หนงสออานประกอบ แบบฝกหด คมอ วดทศน คลปรายการ เกมการศกษา รายการวทย/โทรทศน ทมคณภาพและมประโยชนส าหรบนกเรยนและคร

สอ สงพมพ สอดจทลทงหลาย เปนสอทมอทธพลสงตอการเรยนร จ าเปนตองมการสงเสรมการผลตและการดแลเรองคณภาพ เพอประโยชนในการเรยนรของครและนกเรยน

สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต กระทรวงศกษาธการ

๖.๒ ปรบปรงการตรวจพจารณาหนงสอเรยนใหเขมขน โดยใหความส าคญในการปรบปรงเนอหาทสอดคลองกบการพฒนาสมรรถนะผเรยน

เพอใหไดหนงสอเรยนทมคณภาพอยางแทจรง เนองจากการน าสมรรถนะหลกมาใชเปนฐานในการเรยนร จ าเปนตองมการปรบเนอหาสงเสรมการเรยนรใหสอดคลองกบการพฒนาผเรยน ทเออตอการน าไปใชในชวตจรงตามบรบทและวฒนธรรมในทองถนทผเรยนอาศยอย

กระทรวงศกษาธการ

๖.๓ ปรบระเบยบขอก าหนดของกระทรวงศกษาธการใหมความยดหยนทสถานศกษา คร รวมกบคณะกรรมการสถานศกษา สามารถพจารณาเลอกหนงสอเรยนและสอทเหมาะสมกบผเรยนและบรบทโรงเรยนไดเอง

เนองจากผเรยนและโรงเรยนมบรบททแตกตางกนหลากหลาย หนงสอเรยนควรควรสงเสรมการเรยนรทเหมาะสมกบบรบทของตน

กระทรวงศกษาธการ สถานศกษา

๖.๔ พฒนาคร และสงเสรมใหครใชเทคโนโลยในการเรยนการสอน

จากผลการวจยพบวาครยงใชสอเทคโนโลยนอย เนองจากขาดทกษะการใชงาน ประกอบกบการมภาระงานมาก จงควรม การพฒนาครทางดานนอยางจรงจง

หนวยงานพฒนาครและบคลากร สถานศกษา

๖.๕ รวบรวมและเผยแพรทรพยากรการเรยนรแบบปฏบตทเปนเลศ (Best Practices) ผลงานวจย ความรทกกลมสาระการเรยนร ความรส าหรบคร สอสงพมพ สอดจทล สงประดษฐ และนวตกรรมตางๆ ทเปนประโยชนตอนกเรยน คร และบคลากรทางการศกษา

ประเทศไทยมของดมากมายกระจายอยทวไป ซงควรไดรบการน ามาใชใหเปนประโยชนในวงกวางการส ารวจรวบรวมผลงาน จดกลม จดประเภท และวเคราะห จดแขง จดออน ของผลงานตามหลกวชา คดเลอกและเผยแพรแกสถานศกษาและครใหเปนทางเลอกในการเรยนการสอน จะเปนประโยชนอยางยงแกนกเรยน

สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต กระทรวงศกษาธการ เขตพนทการศกษา สถานศกษา

๖.๖ สงเสรมการจดตงและการด าเนนการของ National Digital Learning Platform ทงทางดานแหลงทรพยากรการเรยนร และการแลกเปลยนเรยนร การมสวนรวมของคร ผบรหารสถานศกษา และนกเรยน

หากประเทศไทยม National Digital Learning Platform ทเออประโยชนใหการเรยนรเปนไปอยาง Active ตอเนอง จะพลกโฉมประเทศและคนไทยใหเปนสงคมแหงการเรยนร และบคคลแหงการเรยนรทพงปรารถนายง

สถาบนหลกสตรและการเรยนรแหงชาต กระทรวงศกษาธการ หนวยงานทรบผดชอบดานสอและเทคโนโลย

๖๖

เอกสารอางอง กระทรวงศกษาธการ. (๒๕๕๒). หลกสตรแกนกลางกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑.

กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณแหงประเทศไทย จ ากด. จรส สวรรณเวลา. (๒๕๖๑). กอบกวกฤตการศกษาไทยความหวงการสรางชาตทยงยน. [PowerPoint]. การประชมวชาการประจ าป ครงท ๑๐, ชมรมพฒนาการและพฤตกรรมเดกแหงประเทศไทย ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๖๑. คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, ส านกงาน. (๒๕๔๒). การประเมนตามสภาพทแทจรง. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. คณะกรรมการปฏรปหลกสตรแหงชาต กระทรวงศกษาธการ. (๒๕๕๗). รางหลกสตรการศกษาขนพนฐาน ภาคบงคบ ประถมศกษาปท ๑ - มธยมศกษาปท ๒ พทธศกราช ๒๕๔๗. ถายเอกสาร. คณะอนกรรมการดานการเรยนการสอนในคณะกรรมการอสระเพอการปฏรปการศกษา. (๒๕๖๑). คมอครการน ากรอบสมรรถนะหลกของผเรยนระดบชนประถมศกษาปท ๑-๓ ไปใชในการพฒนา

๖๗

ผเรยน. อดส าเนา. ทศนา แขมมณ. (๒๕๔๗). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. (พมพครงท ๓). กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ________ . (๒๕๔๙). ปฏรปการเรยนรทงโรงเรยน: เรองยากทท าไดจรง. กรงเทพฯ: เกรท เอดดเคชน

จ ากด. มาเรยม นลพนธ และคณะ. (๒๕๕๖). การประเมนผลหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ในโรงเรยนตนแบบการใชหลกสตร. นครปฐม: คณะศกษาศาสตร. มหาวทยาลยศลปากร. ยศวร สายฟา. (๒๕๕๗). รอยเชอมตอการเรยนรระหวางชนเรยนอนบาลและประถมศกษา: กาวยางทส าคญ

ของเดกประถมศกษา. วารสารครศาสตร. ๔๒ (กรกฎาคม-กนยายน): หนา ๑๔๓-๑๕๙. วจารณ พานช. (๒๕๕๘). เรยนรสการเปลยนแปลง. กรงเทพฯ: บรษทเอส.อาร. พรนตง แมสโปรดกส

จ ากด. ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา. (2556). หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช ๒๕๕๖.

กรงเทพฯ : สอศ. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (๒๕๖๑). ยทธศาสตรชาต ๒๕๖๑-๒๕๘๐. ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ. (๒๕๖๐). รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๖๐. __________. (๒๕๖๐). แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๖๐-๒๕๗๙. __________. (๒๕๖๑). มาตรฐานการศกษาของชาต พ.ศ. ๒๕๖๑. __________. (๒๕๖๑). รายงานผลวจยและพฒนากรอบสมรรถนะผเรยนระดบประถมศกษาตอนตน

ส าหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: ถายเอกสาร. สธระ ประเสรฐสรรค. (๒๕๕๕๗. โครงงานฐานวจย: กระบวนการเรยนรใหมของการศกษาไทย. กรงเทพฯ:

ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

สธระ ประเสรฐสรรค และ คงวฒ นรนตสข. (๒๕๖๑). เพาะพนธปญญาดวย PLC. หนงสอในโครงการ เพาะพนธปญญา ล าดบท ๒๔. สงขลา: บรษทน าศลปโฆษณาจ ากด.

Alvin Toffler. (1970). Future Shock. Bantam Book: New York. Ananiadou, K. and Claro, M. (2009). 21st Century Skills and Competence for New

Millennium Learner in OECD Countries. OECD Education. Working Press. No.41. Paris OECD Publishing Press.

Bristow, S.F. and Patrick, S. (2014). An Introduction Study in Competency Education: Postcard from Abroad. Vienna: INACOL Competency Works.

Collaboration for Academic, Social and Emotional Learning (CASAL). (2012). 2013 CASEL Guide: Effective Social and Emotional Learning Programs. Pre-school and Elementary School Editions.

Gov. UK. A Brief Guide to Competencies. [Website]. Retrieved from https://www.gov.uk/ guidance/a-brief-guide-to-competencies

๖๘

Kenya Institute and Curriculum Development, Republic of Kenya. (2017). Basic Education Curriculum Framework.

Ministry of Education. (2016). Towards Defining 21st Century for Ontario: 21st Century Competencies. Canada: Ontario.

Ministry of Education, Republic of Rwanda. (2015). Competency-Based Curriculum: Summary of Curriculum Framework Pre-Primary to Upper Secondary 2015. Worldcore Communication Limited.

Ministry of Education, New Zealand. (2001). The New Zealand Curriculum: Reading and Writing Standard for Year 1-8. Wellington, New Zealand, Learning Media Limited.

New Zealand Council for Educational Research (NZCER). (2017). Weaving a Coherent Curriculum. Wellington: NZCER.

OECD. (2018). Curriculum Flexibility and Autonomy in Portugal. OECD. (2018). Education Policy Outlook: Mexico. Outi Kallioinen (ed.). (2007). Competency-Based Curriculum at Laurea . Laurea University

of Applied Science. Edita Prima Oy, Helsinki: Laurea Publications. Queensland Studies Authority. (2015). Year1 Mathematics Australian Curriculum in

Queensland. (March 2013 amended April 2015). Australian Curriculum Assessment and Reporting Authority (ACARA), Australia.

UNESCO. Glossary of Curriculum Terminology. [Website]. Retrieved from http://www.ibe.unesco.org/en/glossary-curriculum-terminology

UNESCO International Bureau of Education (IBE UNESCO). (2017). The Why, What and How of Competency-Based Curriculum Reforms: The Kenya Experience.

Urie Bronfenbrenner. (1979). The Ecology of Human Development: Experiment by Nature and Design. The president and Follows of Harvard College: The United States of America.

๖๙

ภาคผนวก ภาคผนวก ก. รายการเอกสารและผลผลตของคณะท างานจดท ากรอบสมรรถนะหลกผเรยนระดบ

การศกษาขนพนฐานในคณะอนกรรมการจดการเรยนการสอน คณะกรรมการอสระเพอ การปฏรปการศกษา

ภาคผนวก ข. โมเดลเสนอแนะการปรบโครงสรางเวลาเรยน และสาระการเรยนรส าหรบหลกสตร ชนประถมศกษาปท ๑

๗๐

ภาคผนวก ก.

รายการเอกสารและผลผลต

ของคณะท างานจดท ากรอบสมรรถนะหลกผเรยนระดบ

การศกษาขนพนฐาน

ในคณะอนกรรมการจดการเรยนการสอน คณะกรรมการอสระ

เพอการปฏรปการศกษา

๗๑

รายงานผลการวจยและพฒนากรอบสมรรถนะผเรยนระดบประถมศกษาตอนตนส าหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

เลมท ๑ ประมวลความคดเหนเกยวกบหลกสตรและการจดการเรยนการสอนจากกลมผเกยวของผานทางไลน กอปศ. และการประชมรบฟงความคดเหน

เลมท ๒ กระบวนการก าหนดสมรรถนะหลกของผเรยนระดบการศกษาขนพนฐานและระดบประถมศกษาตอนตน (ป.๑-ป.๓) และวรรณคดเกยวของกบสมรรถนะ

เลมท ๓ การวเคราะหความสอดคลองของสมรรถนะหลกผเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน กบหลกการส าคญ ๖ ประการ

เลมท ๔ กรอบสมรรถนะผเรยนระดบการศกษาขนพนฐานและระดบประถมศกษาตอนตน (ป.๑-ป.๓)

๗๒

เลมท ๕ แนวทางการพฒนาสมรรถนะผเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน

เลมท ๖ คมอ การน ากรอบสมรรถนะหลกของผเรยนระดบประถมศกษาตอนตน (ป.๑-ป.๓) ไปใชในการพฒนาผเรยน

เลมท ๗ ทรพยากรการเรยนรเพอพฒนาสมรรถนะของผเรยนยคใหม

เลมท ๘ สอ สงพมพ ประชาสมพนธโครงการ

เลมท ๙ รายงานแนวคด แนวทาง ขอเสนอแนะเชงนโยบาย และพนธกจส าคญในการปฏรปการศกษา ผานหลกสตรและการจดการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ (Competency-Based Curriculum and Instruction)

๗๓

เลมท ๑๐ บทสรปส าหรบผบรหารรายงานพนธกจดาน การปฏรปการศกษา ผานหลกสตรการเรยนการสอนฐานสมรรถนะ (A Commission Report on Education Reform through Competency-Based Curriculum & Instruction)

เลมท ๑๑ เขาใจสมรรถนะอยางงายๆ ฉบบประชาชน และเขาใจสมรรถนะอยางงายๆ ฉบบคร ผบรหารสถานศกษา และบคลากรทางการศกษา

ภาคผนวก ข. โมเดลเสนอแนะการปรบโครงสรางเวลาเรยน และสาระการเรยนรส าหรบหลกสตรชนประถมศกษาปท ๑

เนองจากการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะส าหรบการจดการศกษาขนพนฐาน เปนงานทตองใชเวลาด าเนนการประมาณ ๑-๓ ป ในระยะเวลาซงเปนชวงเปลยนผานน จงไดมขอเสนอแนะใหมการปรบหลกสตรระดบประถมศกษาตอนตน (ป.๑ - ๓) ฉบบปจจบน ใหสงเสรมการพฒนาสมรรถนะของผเรยน และมความเหมาะสมกบพฒนาการของผเรยนในชวงรอยเชอมตอระหวางชนอนบาลกบชนประถมศกษาปท ๑ เพอชวย

๗๔

ลด/แกปญหาเดกจ านวนมากทไมประสบความส าเรจในการเรยน อนเนองมาจากการเรงสอนและเรงสอบของคร เอกสารฉบบน น าเสนอโมเดลในการปรบโครงสรางเวลาเรยนและสาระการเรยนรของหลกสตรฉบบปจจบน ใหเปนไปตามขอเสนอแนะขางตน โดยยงคงใชมาตรฐานการเรยนรและตวชวดของหลกสตรเดม เพอ มใหเกดความยงยากแกครมากเกนไป แตสามารถชวยใหเดกพฒนาการเรยนรของตนไปไดอยางราบรน และตอเนองจากกระดบปฐมวย รายละเอยดเปนดงน

โครงสรางเวลาเรยน ชนประถมศกษาปท ๑ ภาคเรยนท ๑

๑. สปดาหท ๑-๖ วตถประสงค

๑. เพอใหนกเรยนไดปรบตวในชวงเวลาของการเชอมตอระหวางชนอนบาลและชนประถมศกษาปท ๑

๒. เพอใหครไดท าความรจกกบนกเรยน วเคราะหนกเรยนกอนจดกจกรรมการเรยนการสอนในสปดาหท ๗ ตอไป

๓. เพอเสรมสมรรถนะของนกเรยนตอยอดจากชนอนบาล สาระส าคญ ม ๕ หวขอ ดงน

๑. การปฐมนเทศ ๒. กจวตรประจ าวน ๓. การรจกเดก ๔. วเคราะหความตองการของนกเรยน ๕. การเสรมสมรรถนะของนกเรยนตอยอดจากชนอนบาล (จากงานวจยของ รศ.ดร.ทศนา)

๕.๑ การสรางหรอพฒนาการคด ๕.๒ การคดดานคณตศาสตร ๕.๓ ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๕.๔ ความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๕.๕ การอาน ๕.๖ การเขยน

รายละเอยดของโครงสรางเวลาเรยนดงตารางท ๑ ตารางท ๑ โครงสรางเวลาเรยนชนประถมศกษาปท ๑ ภาคเรยนท ๑ สปดาหท ๑-๖

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระการเรยนร ๑ ตอนรบสชน ป.๑ ๑. การปฐมนเทศ

๑.๑ ท าความรจกนกเรยน ๑.๑.๑ ครรจกนกเรยน นกเรยนรจกครและเพอน

๑.๒ ท าความรจกหองเรยน

๗๕

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระการเรยนร ๑.๒.๑ โตะ-เกาอของตนเอง รจกวธการนงทถกตอง วธการเกบของใชในโตะ ท าปายชอบนโตะ ๑.๒.๒ มมตาง ๆ ในหองเรยน รจกชอมม วธการเขาใชมม และขอก าหนดตาง ๆ การเกบกระเปา รองเทา ๑.๒.๓ การก าหนดผดแลหองเรยนประจ าวน ๑.๓ ขอตกลงในหองเรยน รวมกนสรางขอตกลงในหองเรยนเพอเปนแนวทางในการปฏบตตน

๑.๔ ท าความรจกสถานทส าคญในโรงเรยน ๑.๔.๑ หองน า วธการใชหองน า การแตงตวหลงจากใชหองน า

๑.๔.๒ หองสมด วธการใชหองสมด การหาหนงสอ การหยบและการเปดหนงสอ ๑.๔.๓ หองพยาบาล ๑.๔.๔ หองเรยนตาง ๆ เชน หองลกเสอ หองศลปะ หองคอมพวเตอร หองคหกรรม หองดนตร-นาฏศลป ๒. กจวตรประจ าวน

๒.๑ เมอพบคณครหนาโรงเรยน ๒.๒ เดนเขาหองเรยน ๒.๓ เกบรองเทา กระเปา ของใช ๒.๔ กจกรรมหนาเสาธง ๒.๕ กจกรรมในหองเรยน ๒.๖ พกดมนม ๒.๗ พกรบประทานอาหารกลางวน ๒.๘ กจกรรมกอนเลกเรยน

๒ ตอนรบสชน ป.๑ (ตอ)

๒. กจวตรประจ าวน (ตอ) ๒.๙ การเกบอปกรณหนงสอออกจากกระเปา และใสกระเปา ๒.๑๐ การเกบของใชสวนตวในมมตาง ๆ เชน แกวน า รองเทา ๒.๑๑ การผกเชอกรองเทา การสวมใสรองเทา ๒.๑๒ การสวมใสชดนกเรยน ชดพลศกษา ชดลกเสอ ๓. ครท าความรจกนกเรยน

๓.๑ หนเปนใคร ๓.๒ หนชอบอะไร หนไมชอบอะไร ๓.๓ หนเกงอะไร ๓.๔ การวนจฉยความสามารถทางภาษาและคณตศาสตรของนกเรยน

๗๖

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระการเรยนร ๔. วเคราะหความตองการของนกเรยน ๔.๑ หนชอบเรยนวชาอะไร ๔.๒ โตขนหนอยากเปนอะไร

๓ เสรมสมรรถนะ

ตอยอดจากชนอนบาล

๕. การเสรมสมรรถนะของนกเรยนตอยอดจากชนอนบาล ๕.๑ ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๕.๑.๑ หนนงกลมเดยวกบใคร ๕.๑.๒ เมอหนอยในกลม หนควรท าอยางไร ๕.๑.๓ หนเปลยนทนงไปนงกลมอนไดไหม ๕.๑.๔ เมอหนอยในหองเรยน หนควรท าอยางไร ๕.๑.๕ หองเรยนขาง ๆ ของหนคอหองอะไร หนรจกใครบาง ๕.๑.๖ เมอหนอยในโรงเรยน หนควรท าอยางไร ๕.๑.๗ เมอเกดเหตการณตาง ๆ หนจะขอความชวยเหลอจากใคร ๕.๒ ความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๕.๒.๑ นคออะไร-ค าศพทเกยวกบรางกายของเรา ๕.๒.๒ นคออะไร-ค าศพทเกยวกบสงของในหองเรยน ๕.๒.๓ นคออะไร-ค าศพทเกยวกบสถานทในโรงเรยน

๔ เสรมสมรรถนะ

ตอยอดจากชนอนบาล (ตอ)

๕. การเสรมสมรรถนะของนกเรยนตอยอดจากชนอนบาล (ตอ) ๕.๒ ความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท (ตอ) ๕.๒.๔ นคออะไร-ค าศพทเกยวกบอาหาร เครองดม

๕.๒.๕ นคออะไร-ค าศพทเกยวกบผก-ผลไม ๕.๒.๖ นคออะไร-ค าศพทเกยวกบสตวตาง ๆ

๕.๓ การสรางหรอพฒนาการคด ๕.๓.๑ นคออะไร (บอกลกษณะเบองตนของสงของตาง ๆ )

๕.๓.๒ ซาย-ขวา ฮาเฮ ๕.๓.๓ เมอวาน - วนน – พรงน ๕.๓.๔ ชวงเวลาในแตละวน ๕.๓.๕ เสนทางจากบานมาโรงเรยน บอกเลา-วาดแผนทงาย ๆ

๕.๔ การเขยน ๕.๔.๑ ฝกลลามอ เสนลากลง เสนลากขน

๕ เสรมสมรรถนะ ตอยอดจากชนอนบาล (ตอ)

๕. การเสรมสมรรถนะของนกเรยนตอยอดจากชนอนบาล (ตอ) ๕.๕ การคดดานคณตศาสตร ๕.๕.๑ การนบจ านวนสงของตาง ๆ ในหองเรยนทไมเกน ๑๐ ๕.๕.๒ การส ารวจและนบจ านวนสงตาง ๆ นอกหองเรยน ๕.๕.๓ การรวมสงของหรอนบนวรวมกน ๕.๕.๔ การนบเพม

๗๗

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระการเรยนร ๕.๕.๕ การนบลด ๕.๕.๖ การหกลบโดยนบนวหรอเอาสงของออกไป ๕.๔ การเขยน (ตอ) ๕.๔.๑ ฝกลลามอ เสนแนวนอนไปทางซาย เสนแนวนอนไปทางขวา เสนเฉยงลงจากซาย เสนเฉยงลงจากขวา

๖ เสรมสมรรถนะ ตอยอดจากชนอนบาล (ตอ)

๕. การเสรมสมรรถนะของนกเรยนตอยอดจากชนอนบาล (ตอ) ๕.๔ การเขยน (ตอ) ๕.๔.๑ ฝกลลามอ เสนเฉยงขนไปทางซาย เสนเฉยงขนไปทางขวา เสนโคงจากซายไปขวา เสนโคงจากขวาไปซาย ๕.๔.๒ เขยนชอของตนเองหรอชอเลน ๕.๕ การอาน (อานเปนค า ไมสะกดค า) ๕.๕.๑ การอานชอ-นามสกลของตนเอง ๕.๕.๒ การอานชอวนทงเจด ๕.๕.๓ การอานชอมมตาง ๆ ในหองเรยน ๕.๕.๔ การอานชอปกหนงสอนทานทชอบ และหนงสอเรยนวชา ตาง ๆ

๒. สปดาหท ๗-๒๐

วตถประสงค ๑. เพอใหนกเรยนไดพฒนาสมรรถนะตอยอดจากชนอนบาล ๒. เพอใหนกเรยนไดเรยนเนอหาตามตวชวดและฝกทกษะดานภาษาไทย คณตศาสตร

วทยาศาสตร และสงคม ผานการท ากจกรรม ๖ กจกรรมตามรปแบบชนอนบาล ไดแก กจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมสรางสรรค กจกรรมเสร กจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมกลางแจง กจกรรมเกมการศกษา

สาระส าคญ การเสรมสมรรถนะของนกเรยนตอยอดจากชนอนบาล ม ๖ หวขอ ดงน

๑. การสรางหรอพฒนาการคด ๒. การคดดานคณตศาสตร ๓. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๔. ความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๕. การอาน ๖. การเขยน

๗๘

การออกแบบการเรยนการสอนเปนหนวยการเรยนรผานการท ากจกรรม ๖ กจกรรมตามรปแบบชนอนบาล ไดบรณาการเนอหาและทกษะจากหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ทสอดคลองกบการเสรมสมรรถนะของนกเรยน ดงน

๑. ภาษาไทย ๑.๑ การอาน ๑.๒ การเขยน

๑.๓ การฟง การด และการพด ๑.๔ หลกและการใชภาษาไทย ๑.๕ วรรณคดและวรรณกรรม ๒. คณตศาสตร ๒.๑ จ านวนและการด าเนนการ ๒.๒ การวดและเรขาคณต ๓. วทยาศาสตร ๓.๑ เขาใจความหลากหลายของระบบนเวศ ๓.๒ เขาใจสมบตของสงมชวต ๓.๓ เขาใจและใชแนวคดเชงค านวณในการแกปญหา ๔. สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ๔.๑ หนาทพลเมอง ๔.๒ เศรษฐศาสตร ๔.๓ ประวตศาสตร ๔.๔ ภมศาสตร มรายละเอยดดงตารางท ๒ ตารางท ๒ การเสรมสมรรถนะของนกเรยนตอยอดจากชนอนบาลและการบรณาการกลมสาระการเรยนร

หวขอ การเสรมสมรรถนะของนกเรยน

ตอยอดจากชนอนบาล การบรณาการกลมสาระการเรยนร

ในชนประถมศกษาปท ๑ ๑ การสรางหรอพฒนาการคด

๑.๑ บอกลกษณะหรอคณลกษณะเบองตนของสงของ ๑.๒ บอกไดวา สงของทวางอยนนอยดานซายหรอดานขวาของผทพดดวย ๑.๓ บอกได และใชค าวา “เมอวานน” “วนน” “พรงน” อยางถกตอง ๑.๔ วาดแผนทจากบานมาโรงเรยนหรอวาดแผนผง ๑.๕ บอกหรอใชชวงเวลาของวนไดถกตอง ๑.๖ บอกไดวาสงของทวางอยนนอยดานซายหรอดานขวาของเดก

วทยาศาสตร ว ๑.๑ ป.๑/๑ ระบชอพชและสตวทอาศยอยในบรเวณตาง ๆ จากขอมลทรวบรวมได ว ๑.๑ ป.๑/๒ บอกสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบการด ารงชวตของสตวในบรเวณทอาศยอย ว ๓.๒ ป.๑/๑ อธบายลกษณะภายนอกของหน จากลกษณะเฉพาะตวทสงเกตได ว ๔.๒ ป.๑/๑ แกปญหาอยางงายโดยใชการลองผดลองถก การเปรยบเทยบ ว ๔.๒ ป.๑/๒ แสดงล าดบขนตอนการท างาน หรอการแกปญหาอยางงายโดยใชภาพ สญลกษณ หรอขอความ

๗๙

หวขอ การเสรมสมรรถนะของนกเรยน

ตอยอดจากชนอนบาล การบรณาการกลมสาระการเรยนร

ในชนประถมศกษาปท ๑ ๑.๗ บอกหรอเรยกชอประเภทคน สตว สงของ พช

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม: -ประวตศาสตร ส ๔.๑ ป.๑/๑ บอกวน เดอน ป และการนบชวงเวลาตามปฏทนทใชในชวตประจ าวน ส ๔.๑ ป.๑/๒ เรยงล าดบเหตการณในชวตประจ าวน ตามวนเวลาทเกดขน -ภมศาสตร ส ๕.๑ ป.๑/๒ ระบความสมพนธของต าแหนง ระยะ ทศ ของสงตาง ๆ ส ๕.๑ ป.๑/๓ ใชแผนผงแสดงต าแหนงของสงตาง ๆ ในหองเรยน

๒ การคดดานคณตศาสตร ๒.๑ นบถอยหลง เรยงล าดบจาก ๑๐ ไป ๑ ๒.๒ รวมสงของหรอนบนวรวมกน โดยใชจ านวน ๑-๑๐ ไดหก ๒.๓ บวกเลข ๑ หลก หรอ ๒ หลกไดโดยไมตองทด ๒.๔ เขยนตวเลขอารบก ๑-๑๐ ได ๒.๕ เขยนตวเลขไทย ๑-๑๐ ได ๒.๖ จดสงของเปนจ านวนค จ านวนค ภายในจ านวน ๑๐ ได ๒.๗ บอกตวเลขทเปนเลขคและเลขค ภายในจ านวน ๑๐ ได ๒.๘ บอกความคงทของเลข ๑ หลก ทเปนผลรวมของเลข ๒ จ านวนไดหลายแบบ (๒+๓ หรอ ๓+๒ เทากบ ๕ หรอ ๔+๑ เทากบ ๓+๒) ๒.๙ หยบของตามจ านวน ๖-๑๐ ได และบอกจ านวนไดอยางถกตอง ๒.๑๐ เรยงล าดบตวเลขอารบกจาก ๑ ถง ๑๐ ได ๒.๑๑ หกลบโดยนบนวหรอสงของออกจากจ านวนไมเกน ๑๐ ได

คณตศาสตร ค ๑.๑ ป.๑/๑ บอกจ านวนของสงตาง ๆ แสดงสงตาง ๆ ตามจ านวนทก าหนด อานและเขยนตวเลขฮนดอารบก ตวเลขไทย แสดงจ านวนนบไมเกน ๑๐๐ และ ๐ ค ๑.๑ ป.๑/๒ เปรยบเทยบจ านวนนบไมเกน ๑๐๐ และ ๐ โดยใชเครองหมาย = ≠ > < ค ๑.๑ ป.๑/๓ เรยงล าดบจ านวนนบไมเกน ๑๐๐ และ ๐ ตงแต ๓ ถง ๕ จ านวน ค ๑.๑ ป.๑/๔ หาคาของตวไมทราบคาในประโยคสญลกษณแสดงการบวกและประโยคสญลกษณแสดงการลบ

๓ ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตว สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม:

๘๐

หวขอ การเสรมสมรรถนะของนกเรยน

ตอยอดจากชนอนบาล การบรณาการกลมสาระการเรยนร

ในชนประถมศกษาปท ๑ ดานชมชนและสงคม ๓.๑ บอกไดวาสงใดเปนของตน ครอบครวตน และสงใดเปนของผอน ๓.๒ บอกไดวาคน ๑ คนสามารถมไดหลายบทบาท หลายหนาท หรอเปนสมาชกของหลายกลมได ๓.๓ บอกวนส าคญของชาตอยางนอย ๒ วน ๓.๔ บอกวนส าคญทางศาสนาของตนเอยางนอย ๑ วน ๓.๕ บอกไดวาเครองแตงกายแบบใดเปนของชาตใด ทองถนใด ๓.๖ บอกไดวาในชมชนมสถานทส าคญอะไรบาง ๓.๗ บอกไดวาตนเปนคนไทย พดภาษาไทย หรอภาษาทองถน ๓.๘ บอกบทบาทและการงานอาชพของบคคลตาง ๆ ในชมชน ๓.๙ บอกไดวาใครมความสามารถในดานใดบาง ๓.๑๐ บอกไดวาภาษาพดทไดยนเปนภาษาของตนหรอภาษาอน

-หนาทพลเมอง ส ๒.๑ ป.๑/๑ บอกประโยชนและปฏบตตนเปนสมาชกทดของครอบครวและโรงเรยน ส ๒.๑ ป.๑/๒ ยกตวอยางความสามารถและความดของผอนและบอกผลจากการกระท านน ส ๒.๒ ป.๑/๑ บอกโครงสราง บทบาท และหนาทของสมาชกในครอบครวและโรงเรยน ส ๒.๒ ป.๑/๒ ระบบทบาท สทธ และหนาทของตนเองในครอบครวและโรงเรยน ส ๒.๒ ป.๑/๓ มสวนรวมในการตดสนใจและท ากจกรรมในครอบครวและโรงเรยนตามกระบวนการประชาธปไตย -เศรษฐศาสตร ส ๓.๒ ป.๑/๑ บอกเหตผลความจ าเปนทคนตองท างานอยางสจรต -ประวตศาสตร ส ๔.๓ ป.๑/๑ อธบายความหมายและความส าคญของสญลกษณส าคญของชาตไทยและปฏบตตนไดถกตอง ส ๔.๓ ป.๑/๒ บอกสถานทส าคญซงเปนแหลงวฒนธรรมในชมชน ส ๔.๓ ป.๑/๓ ระบสงทตนรกและภาคภมใจในทองถน

๔ ความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๔.๑ บอกค าทมความหมายเหมอนกน ๔.๒ อธบายค างาย ๆ ได เชน แมวเปน... ๔.๓ เลอกใชค าศพทตาง ๆ ไดอยางถกตองตามความหมายทตองการ โดยเฉพาะค าทใชในกจวตร ๔.๔ ใชค าแสดงต าแหนง แหลงท ๔.๕ บอกไดวาสงใดหนกกวา เมอยกของ ๒ สงเปรยบเทยบกน ๔.๖ บอกไดวาสงใดอยใกล สงใดอยไกล เมอเปรยบเทยบของ ๒ สงทอยระยะตางกน ๔.๗ ถามความหมายของค าทตนไมรหรอไมแนใจ

ภาษาไทย -การฟง ด พด ท ๓.๑ ป.๑/๔ พดสอสารไดตามวตถประสงค ท ๓.๑ ป.๑/๕ มมารยาทในการฟง ด พด วทยาศาสตร ว ๑.๑ ป.๑/๑ ระบชอพชและสตวทอาศยอยในบรเวณตาง ๆ จากขอมลทรวบรวมได ว ๑.๑ ป.๑/๒ บอกสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบการด ารงชวตของสตวในบรเวณทอาศยอย ว ๑.๒ ป.๑/๑ ระบชอ บรรยายลกษณะและบอกหนาทของสวนตาง ๆ ของรางกายมนษย สตว และพช รวมทงบรรยายการท าหนาทรวมกนของสวนตาง

๘๑

หวขอ การเสรมสมรรถนะของนกเรยน

ตอยอดจากชนอนบาล การบรณาการกลมสาระการเรยนร

ในชนประถมศกษาปท ๑ ๔.๘ ใชค าแสดงคณลกษณะเพออธบายรายละเอยดเพมเตม

ๆ ของรางกายมนษย ในการท ากจกรรมตาง ๆ จากขอมลทรวบรวมได ว ๑.๒ ป.๑/๒ ตระหนกถงความส าคญของการดแลสวนตาง ๆ ของรางกายตนเอง โดยการดแลสวน ตาง ๆ อยางถกตอง ใหปลอดภย และรกษาความสะอาดอยเสมอ ว ๓.๒ ป.๑/๑ อธบายลกษณะภายนอกของหน จากลกษณะเฉพาะตวทสงเกตได คณตศาสตร ค ๒.๑ ป.๑/๒ วดและเปรยบเทยบน าหนกเปนกโลกรม ขด สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม: -ภมศาสตร ส ๕.๑ ป.๑/๒ ระบความสมพนธของต าแหนง ระยะ ทศ ของสงตาง ๆ

๕ การอาน ๕.๑ อานค างาย ๆ หรอชอตนเองได ๕.๒ บอกชอหนงสอทตนชอบไดอยางนอย ๒ เรอง ๕.๓ อานหนงสอทมภาพอยางตอเนองจนจบ และเลาไดวาเปนเรองอะไร ๕.๔ อานค าหรอชอบนสงของทใชในชวตประจ าวน ๕.๕ ชตวพยญชนะได ๕ ตว ๕.๖ อานออกเสยงพยญชนะได ๕ ตว ๕.๗ อานออกเสยงพยญชนะไดถกตองเปนสวนใหญ ๕.๘ ชบอกพยญชนะทจ าไดในค าตาง ๆ อยางนอย ๑๐ ตว ๕.๙ อานทละบรรทดจากบนลงลาง โดยไมเนนการอานถกตอง ๕.๑๐ ชชอหรอชอเลนของคนทเปนตวพมพ/ตวเขยนบรรจงได

ภาษาไทย -การอาน ท ๑.๑ ป.๑/๑ อานออกเสยงค า ค าคลองจอง และขอความสน ๆ ท ๑.๑ ป.๑/๒ บอกความหมายของค าและขอความทอาน ท ๑.๑ ป.๑/๓ ตอบค าถามเกยวกบเรองทอาน ท ๑.๑ ป.๑/๔ เลาเรองยอจากเรองทอาน ท ๑.๑ ป.๑/๖ อานหนงสอตามความสนใจอยางสม าเสมอและน าเสนอเรองทอาน ท ๑.๑ ป.๑/๘ มมารยาทในการอาน -วรรณคดและวรรณกรรม ท ๕.๑ ป.๑/๑ บอกขอคดทไดจากการอานหรอการฟงวรรณกรรมรอยแกวและรอยกรองส าหรบเดก

๘๒

หวขอ การเสรมสมรรถนะของนกเรยน

ตอยอดจากชนอนบาล การบรณาการกลมสาระการเรยนร

ในชนประถมศกษาปท ๑ ๕.๑๑ ถามเกยวกบเนอหาสาระของขอความทพมพหรอเขยน ๕.๑๒ บอกประเภทสงพมพตาง ๆ ทพบเหนอยางนอย ๒ ประเภท ๕.๑๓ พดใหความเหนเกยวกบเรองราวในหนงสอทมภาพประกอบทตนอานวาชอบ ไมชอบหรอสนใจสวนใดของเรอง

๖ การเขยน ๖.๑ เขยนค างาย ๆ ตามตนแบบ ๖.๒ เขยนชอของตนเองหรอชอเลน ๖.๓ เขยนชอพอแมหรอชอเพอน ๖.๔ เขยนตวอกษรงาย ๆ บางตวไดตามค าบอก อยางนอย ๕ ตว ๖.๕ เขยนประโยคงาย ๆ ทมประธาน กรยา ๖.๖ วาดรปเรยงค าทเหมาะสม ๖.๗ เขยนอธบายสงทตนวาดหรอเขยนใหผอนเขาใจได ๖.๘ ขอใหผใหญเขยนค าทตองการใหด ๖.๙ ขดเขยนเสนลกษณะตาง ๆ ตามตนแบบทเหนดวยตนเอง ๖.๑๐ บอกความแตกตางของชดพยญชนะทคลายกน

ภาษาไทย - การเขยน ท ๒.๑ ป.๑/๑ คดลายมอตวบรรจงเตมบรรทด ท ๒.๑ ป.๑/๒ เขยนสอสารดวยค าและประโยค งาย ๆ ท ๒.๑ ป.๑/๓ มมารยาทในการเขยน - หลกและการใชภาษาไทย ท ๔.๑ ป.๑/๑ บอกและเขยนพยญชนะ สระ วรรณยกต และเลขไทย ท ๔.๑ ป.๑/๒ เขยนสะกดค าและบอกความหมายของค า ท ๔.๑ ป.๑/๓ เรยบเรยงค าเปนประโยคงาย ๆ

รายละเอยดโครงสรางเวลาเรยน ดงตารางท ๓

ตารางท ๓ โครงสรางเวลาเรยน ชนประถมศกษาปท ๑ ภาคเรยนท ๑ สปดาหท ๗-๒๐ สปดาหท หนวยการเรยนร สาระส าคญ

๗ ฉนและเธอ ๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม 1.1 แนะน าตนเอง และบอกชอเพอนในกลม

๑.๒ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๑.๓ บอกสงของของตนเอง และสงของของเพอนในกลม

๘๓

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระส าคญ ๑.๔ ทบทวนขอตกลงในหองเรยน รวมกนสรางขอตกลงในหองเรยนใหมเพอเปนแนวทางในการปฏบตตน ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลม และบอกจ านวนทนบได ๒.๒ การนบจ านวนสงของของตนเอง และสงของของเพอนในกลม

๒.๓ การรวมจ านวนเพอน ๒ กลม และบอกผลรวมทได ๒.๔ การรวมจ านวนสงของของตนเอง และบอกผลรวมทได ๓. การเขยน ๓.๑ ฝกลลามอ เสนลากลง เสนลากขน เสนแนวนอนไปทางซาย เสนแนวนอนไปทางขวา

๘ ธรรมชาต รอบ ๆ ตวเรา

๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๑.๑ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวน ทนบได ๒.๒ การนบจ านวนสงตาง ๆ ทส ารวจพบ

๒.๓ การรวมจ านวนสงตาง ๆ ทส ารวจพบ และบอกผลรวมทได ๒.๔ การวาดรปแสดงจ านวนสงตาง ๆ ทส ารวจพบ และเปรยบเทยบโดยบอกวาสงใด มากกวา นอยกวา หรอเทากน ๒.๕ การเลอกสงทส ารวจพบ เชน ใบไม กอนหน มาเปรยบเทยบน าหนก ความยาว แลวบอกวาสงใดหนกกวาหรอเบากวา ยาวกวาหรอสนกวากน ๓. การสรางหรอพฒนาการคด และความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๓.๑ บอกชอของสงตาง ๆ ทส ารวจพบ และอธบายลกษณะของสงนน ๓.๒ ถามค าถามเกยวกบความหมายของสงตาง ๆ ทส ารวจพบ ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๓.๓ บอกต าแหนงของสงทพบ วาอยทางซายหรอขวาของเพอนหรอของตนเอง ๔. การเขยน ๔.๑ ฝกลลามอ เสนเฉยงลงจากซายไปขวา เสนเฉยงลงจากขวาไปซาย เสนเฉยงขนจากซายไปขวา เสนเฉยงขนจากขวาไปซาย

๙ ฤดกาลตาง ๆ ๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๑.๑ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวนท นบได ๒.๒ การนบจ านวนฤดกาลในประเทศไทย

๘๔

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระส าคญ ๓. การสรางหรอพฒนาการคด และความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๓.๑ บอกชอของฤดกาลตาง ๆ ในประเทศไทย และอธบายลกษณะของฤดนน ๆ ๓.๒ บอกชอของเครองแตงกายและของใชตาง ๆ ทเหมาะสมกบฤดกาลในประเทศไทย ๓.๓ ถามค าถามเกยวกบฤดกาลในประเทศไทย ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๔. การอาน ๔.๑ อานชอฤดกาลตาง ๆ ในประเทศไทย โดยการอานเปนค า ๔.๒ อานชอเครองแตงกายและของใชตาง ๆ โดยการอานเปนค า ๕. การเขยน ๕.๑ ฝกลลามอ เสนโคงขนขางบนจากซายไปขวา เสนโคงขนขางบนจากขวาไปซาย เสนโคงลงขางลางจากซายไปขวา เสนโคงลงขางลางจากขวาไปซาย

๑๐ รอบรวโรงเรยน ๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๑.๑ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๑.๒ บอกบทบาทของบคคลทพบในโรงเรยนและสถานทส าคญรอบ ๆ โรงเรยน ๑.๓ บอกขอควรปฏบตในโรงเรยนและในสถานทส าคญรอบ ๆ โรงเรยน ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวนท นบได ๒.๒ การนบจ านวนสถานท อาคารเรยนของโรงเรยน และสถานทส าคญรอบ ๆ โรงเรยน ๓. การสรางหรอพฒนาการคด และความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๓.๑ บอกชอของโรงเรยน ชอสถานทส าคญรอบ ๆ โรงเรยน และอธบายลกษณะของสถานทส าคญนน ๆ ๓.๒ ถามค าถามเกยวกบโรงเรยนและสถานทส าคญรอบ ๆ โรงเรยน ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๓.๓ บอกต าแหนงของสถานทตาง ๆ ทพบ วาอยทางซายหรอขวาของเพอนหรอของตนเอง ๔. การอาน ๔.๑ อานชอโรงเรยน โดยการอานเปนค า ๔.๒ อานชอสถานทส าคญรอบ ๆ โรงเรยน โดยการอานเปนค า ๕. การเขยน

๘๕

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระส าคญ ๕.๑ ฝกลลามอ วงกลมจากจดเรมตนไปทางขวา วงกลมจากจดเรมตนไปทางซาย วงรจากจดเรมตนไปทางขวา วงรจากจดเรมตนไปทางซาย

๑๑ ชมชนของฉน ๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๑.๑ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๑.๒ บอกบทบาทของบคคลทพบในชมชน ๑.๓ บอกขอควรปฏบตในชมชนและในสถานทส าคญในชมชน ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวนท นบได ๒.๒ การนบจ านวนสถานทส าคญในชมชน ๓. การสรางหรอพฒนาการคด และความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๓.๑ บอกชอของสถานทส าคญในชมชน และอธบายลกษณะของสถานทส าคญนน ๆ ๓.๒ ถามค าถามเกยวกบชมชน และสถานทส าคญในชมชน ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๓.๓ บอกต าแหนงของสถานทตาง ๆ ทพบ วาอยทางซายหรอขวาของเพอนหรอของตนเอง ๔. การอาน ๔.๑ อานชอชมชน โดยการอานเปนค า ๔.๒ อานชอสถานทส าคญในชมชน โดยการอานเปนค า ๕. การเขยน ๕.๑ ฝกการเขยนพยญชนะไทย ธ และตวเลขอารบก ๑ ตวเลขไทย ๑ พรอมทงวาดภาพตอเตมเปนเรองราว

๑๒ วนส าคญ (วนส าคญของชาต และวนส าคญทางศาสนา เชนอาสาฬหบชา วนเขาพรรษา)

๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๑.๑ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๑.๒ บอกวนส าคญของชาต และวนส าคญทางศาสนาของตนอยางนอย ๑ วน และอธบายเกยวกบวนส าคญนน ๑.๓ บอกขอควรปฏบตในวนส าคญของชาตและวนส าคญทางศาสนา ของตน ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวนท นบได ๒.๒ การนบจ านวนวนส าคญของชาตและวนส าคญทางศาสนาของตน ๓. ความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท

๘๖

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระส าคญ ๓.๑ บอกชอของวนส าคญของชาตและวนส าคญทางศาสนาของตน และอธบายเกยวกบวนส าคญนน ๓.๒ ถามค าถามเกยวกบวนส าคญของชาต และวนส าคญทางศาสนาของตน ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๔. การอาน ๔.๑ อานชอวนส าคญของชาต และวนส าคญทางศาสนาของตน โดยการอานเปนค า ๕. การเขยน ๕.๑ ฝกการเขยนพยญชนะไทย ก ถ ภ พรอมทงอธบายความแตกตางของการเขยนพยญชนะชดน และฝกเขยนตวเลขอารบก ๒ ตวเลขไทย ๒ พรอมทงวาดภาพตอเตมเปนเรองราว

๑๓ เมอเราจะเดนทาง (การคมนาคม)

๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๑.๑ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๑.๒ บอกบทบาทและความส าคญของการคมนาคม และบคคลตาง ๆ ทประกอบอาชพเกยวกบการคมนาคม ๑.๓ บอกขอควรปฏบตในในการเดนทางทถกตองและปลอดภย ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวนท นบได ๒.๒ การนบจ านวนวธการเดนทาง ยานพาหนะ และอาชพตาง ๆ ทเกยวของกบการคมนาคม ๓. การสรางหรอพฒนาการคด และความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๓.๑ บอกชอวธการคมนาคม ชอยานพาหนะ อาชพทเกยวของ และอธบายลกษณะทส าคญของชอนน ๆ ได ๓.๒ ถามค าถามเกยวกบการคมนาคม ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๓.๓ บอกต าแหนงของสถานทตาง ๆ ในการเดนทาง วาจดหมายอยทางซายหรอขวาของเพอนหรอของตนเอง ๓.๔ วาดแผนทจากบานมาโรงเรยนหรอวาดแผนผง พรอมทงบอกวธการเดนทางมาโรงเรยน ๔. การอาน ๔.๑ อานชอยานพาหนะ โดยการอานเปนค า ๔.๒ อานปายขอควรปฏบตเมอโดยสารยานพาหนะตาง ๆ ๕. การเขยน

๘๗

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระส าคญ ๕.๑ ฝกการเขยนพยญชนะไทย ง บ ป ษ พรอมทงอธบายความแตกตางของการเขยนพยญชนะชดน และฝกเขยนตวเลขอารบก ๓ ตวเลขไทย ๓ พรอมทงวาดภาพตอเตมเปนเรองราว

๑๔ วนแมแหงชาต (๑๒ สงหาคม)

๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๑.๑ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๑.๒ บอกพระราชกรณยกจของพระบรมราชนนาถในรชกาลท ๙ และกจกรรมในวนแมแหงชาต ๑.๓ บอกบทบาทและความส าคญของคณแมตอตนเองและครอบครว ๑.๔ บอกขอควรปฏบตตอคณแม ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวนท นบได ๓. การสรางหรอพฒนาการคด และความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๓.๑ อธบายลกษณะทส าคญของวนแมแหงชาต ๓.๒ ถามค าถามเกยวกบวนแมแหงชาต ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๓.๓ ออกแบบการดหรอสงของทระลกทจะมอบใหคณแม ๔. การอาน ๔.๑ อานชอวนแมแหงชาต และดอกมะล สญลกษณวนแมแหงชาต โดยการอานเปนค า ๕. การเขยน ๕.๑ ฝกการเขยนพยญชนะไทย พ ฟ ผ ฝ พรอมทงอธบายความแตกตางของการเขยนพยญชนะชดน และฝกเขยนตวเลขอารบก ๔ ตวเลขไทย ๔ พรอมทงวาดภาพตอเตมเปนเรองราว ๕.๒ ฝกเขยนชอคณแมและเขยนขอความแสดงความรกและความขอบคณแดคณแม

๑๕ วทยาศาสตร สนกคด (วนวทยาศาสตร)

๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๑.๑ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๑.๒ บอกบทบาทและความส าคญของบคคลตาง ๆ ทประกอบอาชพเกยวกบวทยาศาสตร ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวนท นบได ๒.๒ การนบจ านวนอปกรณตาง ๆ ในกจกรรมการทดลอง ๒.๓ รวมผลคะแนนจากการท ากจกรรม

๘๘

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระส าคญ ๓. การสรางหรอพฒนาการคด และความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๓.๑ บอกชอวนวทยาศาสตร อาชพทเกยวของ และอธบายความส าคญของวทยาศาสตรได ๓.๒ ถามค าถามเกยวกบวทยาศาสตร ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๓.๓ รวมกจกรรม แกปญหาจากกจกรรมและการทดลองและอธบายวธการแกปญหา ๔. การอาน ๔.๑ อานชอวนวทยาศาสตร และอปกรณทใชในการทดลอง โดยการอานเปนค า ๕. การเขยน ๕.๑ ฝกการเขยนพยญชนะไทย ท น ม พรอมทงอธบายความแตกตางของการเขยนพยญชนะชดน และฝกเขยนตวเลขอารบก ๕ ตวเลขไทย ๕ พรอมทงวาดภาพตอเตมเปนเรองราว

๑๖ เมองไทยของเรา ๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๑.๑ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๑.๒ บอกเอกลกษณทแสดงถงความเปนไทย ไดแก ภาษา เครองแตงกาย อาหาร ๑.๒ บอกบทบาทและความส าคญของบคคลส าคญในเมองไทยทนกเรยนรจก ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวนท นบได ๒.๒ การนบจ านวนจงหวดในประเทศไทย จงหวดทนกเรยนรจก ภาษา เครองแตงกาย และอาหาร ๓. การสรางหรอพฒนาการคด และความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๓.๑ อธบายลกษณะทส าคญของเมองไทยของเรา ๓.๒ ถามค าถามเกยวกบเมองไทยของเรา ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๓.๓ วาดภาพและบรรยายเกยวกบเมองไทยของเรา ๔. การอาน ๔.๑ อาน ประเทศไทย ภาษาไทย ชดไทย อาหารไทย โดยการอานเปนค า ๔.๒ อานขอความสนๆ เกยวกบเมองไทยของเราจากสอตาง ๆ ๕. การเขยน

๘๙

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระส าคญ ๕.๑ ฝกการเขยนพยญชนะไทย ข ช ซ ฆ ฑ พรอมทงอธบายความแตกตางของการเขยนพยญชนะชดน และฝกเขยนตวเลขอารบก ๕ ตวเลขไทย ๕ พรอมทงวาดภาพตอเตมเปนเรองราว

๑๗ อาชพตาง ๆ ๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๑.๑ การบอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๑.๒ บทบาทและความส าคญของอาชพตาง ๆ ๑.๓ ความส าคญของการประกอบอาชพทสจรต ถกกฎหมาย และผลทเกดขน ๑.๔ ขอควรปฏบตตอคนทประกอบอาชพตาง ๆ ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวนท นบได ๒.๒ การนบจ านวนอาชพตาง ๆ ทนกเรยนรจก ๓. การสรางหรอพฒนาการคด และความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๓.๑ การอธบายลกษณะของอาชพตาง ๆ ๓.๒ การถามค าถามเกยวกบอาชพตาง ๆ ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๓.๓ การแสดงบทบาทสมมตอาชพตาง ๆ ทสนใจ ๔. การอาน ๔.๑ การอานชออาชพตาง ๆ โดยการอานเปนค า ๕. การเขยน ๕.๑ ฝกการเขยนพยญชนะไทย ด ค ต ฒ ณ พรอมทงอธบายความแตกตางของการเขยนพยญชนะชดน และฝกเขยนตวเลขอารบก ๖ ตวเลขไทย ๖ พรอมทงวาดภาพตอเตมเปนเรองราว ๕.๒ เขยนชออาชพทนกเรยนสนใจ ๑ อาชพ

๑๘ เปดตลาดกนเถอะ ๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๑.๑ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๑.๒ บทบาทและความส าคญของตลาด และคนทประกอบอาชพตาง ๆ ในตลาด ๑.๓ บอกขอควรปฏบตในการไปตลาด และการประกอบอาชพในตลาด ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวนท นบได ๒.๒ นบจ านวนอาชพทท างานในตลาด จ านวนรานคาในตลาด จ านวนสนคาทน ามาขาย อปกรณทตองใช ๓. การสรางหรอพฒนาการคด และความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท

๙๐

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระส าคญ ๓.๑ อธบายลกษณะทส าคญของตลาด ๓.๒ ถามค าถามเกยวกบตลาด ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๓.๓ ออกแบบแผนผงตลาด และอธบายแผนผงตลาดทออกแบบไว ๓.๔ แสดงบทบาทสมมตการซอขายในตลาด ๔. การอาน ๔.๑ อานชอตลาด ชอสนคาตาง ๆ โดยการอานเปนค า ๔.๒ อานปายชอรานคา และปายโฆษณาในตลาด ๕. การเขยน ๕.๑ ฝกการเขยนพยญชนะไทย ญ ฐ ฎ ฏ พรอมทงอธบายความแตกตางของการเขยนพยญชนะชดน และฝกเขยนตวเลขอารบก ๗ ตวเลขไทย ๗ พรอมทงวาดภาพตอเตมเปนเรองราว ๕.๒ ฝกการเขยนปายชอรานคาของตนเองในตลาด

๑๙ หนงสอเพอนรก ๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม ๑.๑ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๑.๒ บทบาทและความส าคญของหนงสอ และการอาน ๑.๓ บอกขอควรปฏบตในการอานหนงสอ การใชหองสมด ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวนท นบได ๒.๒ นบจ านวนหนงสอนทานทชอบอาน ๓. การสรางหรอพฒนาการคด และความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๓.๑ อธบายลกษณะทส าคญของหนงสอ ๓.๒ ถามค าถามเกยวกบหนงสอ ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๔. การอาน ๔.๑ อานชอหนงสอนทาน โดยการอานเปนค า ๔.๒ อานนทานประกอบภาพ แลวเลาเรองจากการอาน ๕. การเขยน ๕.๑ ฝกการเขยนพยญชนะไทย ส ศ ฉ ฮ ฬ พรอมทงอธบายความแตกตางของการเขยนพยญชนะชดน และฝกเขยนตวเลขอารบก ๘ ตวเลขไทย ๘ พรอมทงวาดภาพตอเตมเปนเรองราว ๕.๒ เขยนชอหนงสอนทานทชอบอาน และเขยนประโยคสน ๆ วาชอบอานเพราะอะไร

๒๐ หนพรอมเรยนเทอมตอไป

๑. ความเขาใจเกยวกบสงคมรอบตวดานชมชนและสงคม

๙๑

สปดาหท หนวยการเรยนร สาระส าคญ ๑.๑ บอกบทบาทของตนเองและเพอนในกลม และเปลยนกลมได ๑.๒ บทบาทและความส าคญของบคคลตาง ๆ ในครอบครว โรงเรยน และชมชน ๑.๓ บอกขอควรปฏบตในการอยรวมกนกบผอน ๒. การคดดานคณตศาสตร

๒.๑ การนบจ านวนเพอนในกลมทท ากจกรรมรวมกน และบอกจ านวนท นบได ๒.๒ นบจ านวนอาชพตาง ๆ ในชมชน ๒.๓ นบจ านวนพยญชนะทฝกเขยน นบและเขยนตวเลขไทยและตวเลข อารบก ๒.๔ คณตคดเรว บวกและลบจ านวนไมเกน ๑๐ ๓. การสรางหรอพฒนาการคด และความเขาใจและการใชภาษาดานค าศพท ๓.๑ อธบายลกษณะทส าคญของสงตาง ๆ รอบตวทนกเรยนสนใจ อาชพทสนใจ หนงสอทชอบอาน ๓.๒ ถามค าถามเกยวกบสงตาง ๆ รอบตว ทตนเองไมรจกหรอไมแนใจ ๔. การอาน ๔.๑ อานชอโรงเรยน ชอตนเอง ชอคร ชอเพอนทนงขาง ๆ กน ๔.๒ อานปายชอมมตาง ๆ ในหองเรยน ขอตกลงในหองเรยน ๔.๓ อานชอวน ชอเดอน ๕. การเขยน ๕.๑ ฝกเขยนตวเลขอารบก ๙ ตวเลขไทย ๙ พรอมทงวาดภาพตอเตมเปนเรองราว ๕.๒ ฝกเขยนพยญชนะไทยตามค าบอก ๕.๓ เขยนชอตนเอง ชอวน ชอเดอน ชอโรงเรยน