1

A CHILD IS CAPABLE OF THINGS NO ONE CAN PREDICT Eindverslag Trendsportal | Mobility Lab Door: Martine van de Mortel en Esther Cazant Datum: 24 oktober 2017 Versie: 1.0

2

Eindverslag Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Projectachtergrond en opdracht pagina 3

Hoofdstuk 2 Mobility Lab pagina 5

Hoofdstuk 3 Nina pagina 7

Hoofdstuk 4 Lucas pagina 11

Hoofdstuk 5 Conlusie en aanbeveling pagina 17

3

Hoofdstuk 1. Projectachtergrond en opdracht 1.1 Trendsportal Trendsportal is een initiatief van acht gemeenten in Noord Limburg, die samen het Regionaal Mobiliteitsoverleg [RMO] hebben geïnitieerd. Het biedt inwoners, bedrijven, belangstellenden en overheden toegang tot prikkelende ideeën en een onverwachte kijk op verkeers- en vervoersvraagstukken in Noord Limburg. Trendsportal staat open voor iedereen die zich betrokken voelt en actief wil bijdragen aan duurzame, veilige en slimme mobiliteit voor morgen.

1.2 Jeugd betrekken bij visievorming De wereld verandert. De ene innovatieve ontwikkeling volgt de andere snel op. Het is zaak om deze ontwikkelingen op de voet te volgen en zelfs voor te blijven. Daar is visievorming voor nodig. Trendsportal brengt professionals en inwoners van de regio Noord Limburg bij elkaar door het faciliteren in ontmoetingen, werksessies en het leggen van verbindingen. Samen denken zij mee in de visievorming van slimme mobiliteit voor morgen. Eind 2017 wordt deze visie vastgesteld, maar dit is niet het eindstation. Er dient continue nagedacht te worden over de visie en bijgesteld worden waar nodig. Trendsportal heeft als doel om beleid te ontwikkelen en dit in het najaar van 2017 te hebben vertaald naar beleidsnotities voor de aangesloten gemeenten. In november 2016 hebben twee interactieve dagen plaatsgevonden waarbij 60 professionals, vanuit het onderwijs, de overheid en ondernemers, samen aan de slag zijn gegaan om te komen tot één visie op mobiliteit voor Noord Limburg. Bij de vorming van deze visie op mobiliteit zijn tot nu toe alleen volwassenen betrokken. Trendsportal wenst de input van jongeren mee te nemen in de (lokale) doorvertaling van de beleidsnotities. Zij zíjn immers de toekomst. Redenen voor jeugdparticipatie:

• Draagt bij aan de ontwikkeling van de jeugd • Holistische kijk van jeugd op de wereld kan verrassende inzichten geven

4

• Komt ten goede aan de kwaliteit van de ontwikkeling van het beleid • Participatie van jeugd in maatschappij

Niet alleen is Trendsportal op zoek naar de visie van jeugd op mobiliteit. Ook zijn zij benieuwd naar antwoorden op vragen als: voelt de jeugd zich betrokken bij mobiliteit? Willen zij graag meedenken? En hoe betrekken we ze dan?

Overkoepelend doel • 2 november 2017: resultaten delen met wethouders • Structurele inzet en doorontwikkeling van activiteiten Mobility Lab • Output genereren die als input voor de visievorming op mobiliteit gebruikt kan worden • Draagvlak onder jongeren rondom de visie op mobiliteit vergroten

Doel event

• Ideeën en visies ophalen van jongeren m.b.t. mobiliteit • Input ophalen hoe jongeren betrokken willen worden en blijven bij dergelijke trajecten

5

Hoofdstuk 2. Mobility Lab

De rode draad is dit project is het Mobility Lab. Het ‘lab’ is letterlijk mobiel, wat betekent dat er diverse events op meerdere locaties georganiseerd kan worden. ‘Mobility’ zegt iets over mobiliteit; de verplaatsbaarheid. Het Mobility Lab is de overkoepelende term en is de kapstok waar alle activiteiten waarin jeugd en overheid bij elkaar komen rondom het onderwerp mobiliteit onder kunnen vallen. Het zorgt voor eenduidige branding en herkenbaarheid. In dit verslag wordt het eerste evenement van Mobility Lab toegelicht. Datum Het eerste Mobility Lab vond plaats op 17 oktober 2017. Dit evenement viel in de herfstvakantie. Een bewuste keuze omdat er wellicht een behoefte is een activiteiten voor BSO’s en ouders die met de kinderen niet op vakantie gaan. Tevens voor de ouders die wél op vakantie gaan een mogelijkheid, gezien de locatie een bungalowpark betrof. Locatie Er is gekozen voor Droompark Maasduinen in Belfeld. Het is een locatie waar veel faciliteiten beschikbaar waren, zoals: aparte brainstorm ruimtes, een uitgebreide knutselruimte en speeltuinen. De locatie bevond zich aan de rand van een bungalow park en midden in het bos. Daardoor konden bijstanders en bezoekers ook gemakkelijk deelnemen aan het evenement. Buitenschoolse opvang (BSO’s) BSO’s uit de omgeving zijn benaderd om deel te nemen aan het evenement. Hier werd enthousiast op gereageerd. Door binnen een straal van 5 km te blijven konden de BSO’s gemakkelijk op eigen gelegenheid met de kinderen naar de locatie komen. Uiteindelijk hebben vier BSO’s deelgenomen:

• BSO t’ Kruumelke uit Reuver • BSO t’ Rovertje uit Reuver • BSO De hippe heide uit Tegelen • BSO KOM.MIJN uit Belfeld

De BSO’s zagen dit evenement als een ideale aanvulling op hun dagprogramma. Niet alleen als leuke activiteit, maar vooral ook om te zien hoe de kinderen interacteren en hoe zij zich in een dergelijke brainstorm gedragen en welke ideeën ze bedenken. Daarnaast bevatte het evenement een educatief element.

6

Doelgroep Voor dit evenement is er gekozen voor twee doelgroepen: ‘Nina’ (4 – 8 jaar) en ‘Lucas’ (8 – 12 jaar). Uiteindelijk hebben zo’n 70 kinderen het evenement bezocht. Dit is inclusief kinderen die ter plekke aansloten omdat ze op het park verbleven. Er is voor het evenement nog een groep van 32 kinderen afgewezen, gezien de vooraf gelimiteerde capaciteit. Dit toont de grote mate van interesse voor dergelijke activiteiten. Leeftijd: 4 – 8 jaar – “Nieuwsgierige Nina”

• Gaat naar basisschool - onderbouw • Nieuwsgierig • Grote fantasie • Begripsvorming wordt spelenderwijs aangeleerd • Activiteiten als klimrekken, bomen klimmen, glijbanen, fietsen, gooien, vangen,

hinkelen, balletje trappen, springen, tekenen, schilderen en kleien zijn populair • Grote behoefte aan avontuur en mogelijkheden om deze vaardigheden te oefenen

Leeftijd: 8 – 12 jaar – “Leergierige Lucas”

• Gaat naar basisschool – bovenbouw • Motorische ontwikkeling wordt steeds nauwkeuriger en willen vaardigheden leren • Start van logisch denken en het vermogen om verbanden te leggen neemt toe • Leren door te herhalen • Onderscheid kunnen maken tussen werkelijkheid en fantasie • Band met thuis is een belangrijke basis van waaruit ze zich verder ontplooien

Aankleding Om het evenement aan te kleden hebben we gekozen voor gele ballonnen met ‘Mobility Lab’, grote lolly’s, kannen met limonade, fruitspiezen, speelgoed dat met mobiliteit te maken heeft en een spandoek met ‘Mobility Lab’. In combinatie met de locatie bleek dit de ideale hoeveelheid te zijn.

Video booth Buiten de specifieke activiteiten voor elke doelgroep is er een video booth waar de kinderen de resultaten van hun activiteit konden delen. Door prikkelende vragen te stellen en een prettige situatie te creëren probeerden we de kinderen uit te vragen over mobiliteit.

7

Hoofdstuk 3. Nina

De eerste doelgroep waar we dieper op ingaan is Nina. De doelgroep is hoofdstuk twee reeds omschreven. Voor doelgroep Nina zijn er twee activiteiten georganiseerd:

• Speelgoed Door speelgoed neer te leggen dat een connectie heeft met mobiliteit, maakt de doelgroep kennis met dit onderwerp. Er waren auto’s, treinen, drones etc. voor de kinderen om mee te spelen.

• Knutselen Om de creativiteit te prikkelen en de ervaring met mobiliteit om te zetten in praktische punten, gingen alle kinderen knutselen. De volgende vragen werden gesteld: Wat is het voertuig van de toekomst? Hoe ga jij over 30 jaar naar je werk? De kinderen waren vrij om te knutselen met de vele attributen die voorhanden waren: schildersdoek, crêpepapier, klosjes, touw, glitter, stiften, stickers, etc.

Om te kunnen meten hoe ‘Nina’ tegen mobiliteit aan kijkt, zijn er van tevoren kwalitatieve en kwantitatieve parameters vastgesteld. De begeleider die bij ‘Nina’ aanwezig was is gebrieft om deze parameters in te vullen. Kwalitatieve resultaten De kwalitatieve resultaten zijn vastgesteld aan de hand van een aantal vragen die de begeleider aan het einde van de activiteit heeft ingevuld.

Begrijpen de kinderen wat een voertuig is? Ja, de kinderen reageerden goed op de vraag ‘wat is een voertuig?’ Ze reageerden snel en kwamen met veel antwoorden. Begrijpen de kinderen wat mobiliteit is? Ja, de begeleiders hadden de kinderen goed voorbereid en op de hoogte gebracht. Ze reageerden snel en met een goed antwoord. Hadden de kinderen moeite met het uitvoeren van de opdracht? Sommige kinderen vonden het moeilijk om iets te verzinnen. Zij tekenden vaak wat ze al kenden. Anderen waar juist erg creatief.

8

Wat vonden de kinderen van de opdracht? (leuk/saai/boeiend) De kinderen vonden het erg leuk, reageerden enthousiast en hadden veel creatieve ideeën en verhalen. Kwantitatieve resultaten De kwantitatieve resultaten zijn verkregen door te turven bij de verschillende onderwerpen en of deze aan bod kwamen in de werkjes of niet.

9

10

Resultaten We kunnen concluderen dat deze groep zich nog erg laat leiden door wat ze al kennen of gezien hebben. Ze maken met name voertuigen die reeds veel lijken op huidige voertuigen. Er ligt een hoge focus op voertuigen en technologie. Conclusie Uit dit evenement blijkt dat deze doelgroep nog erg jong is om concrete input op te halen m.b.t. de visie op mobiliteit. Ze zijn erg gefocust op voertuigen en vliegende objecten.

11

Hoofdstuk 4. Lucas

De tweede doelgroep waar we dieper op ingaan is Lucas. De doelgroep is hoofdstuk twee reeds omschreven. Ook voor Lucas zijn twee activiteiten georganiseerd:

• Brainstorm De activiteit startte met een aantal vragen om mobiliteit duidelijk te maken: Hoe ben je vandaag naar deze locatie gekomen? Wat kwam je onderweg allemaal tegen? Vervolgens is er uitgelegd door wie er wordt nagedacht over dit onderwerp en waarom we graag de input van ‘Lucas’ hierop willen hebben. We hebben in verschillende rondes, in totaal drie vragen behandeld. Deze worden hieronder toegelicht.

• Quadcopters Als ‘beloning’ en ontspanning na de brainstormen mocht ‘Lucas’ met een quadcopter vliegen. De kinderen reageerden hier erg enthousiast op. Er zijn ook drie quadcopters weggeven.

Elke brainstorm werd geleid door een facilitator. Deze is middels een briefing voorbereid op het vergaren van kwalitatieve en kwantitatieve resultaten. Deze resultaten gaan voornamelijk in op het proces en onderwerpen die behandeld zijn tijdens de brainstorm, en niet zozeer een antwoord op de vragen zelf.

Er waren drie rondes waarin een vraag werd voorgelegd aan de groep en elke ronde duurde 30 minuten. Elke vraag was voorzien van een aantal subvragen. Deze waren bedoeld om het onderwerp wat duidelijker te maken.

1. Hoe ga je in 2030 naar je werk? a. Moet je dan wel je huis uit? b. Gebruik je een voertuig? c. Ga je alleen of met vele samen? d. Hoe ziet de omgeving eruit?

12

2. Wat is het voertuig van de toekomst? a. Heeft het voertuig nog wielen nodig? b. Wat voor infrastructuur heeft het voertuig nodig? c. Voor hoeveel personen is het voertuig bedoeld? d. Is het voertuig van iemand zelf of in bruikleen? e. Is het voertuig schadelijk voor mens en/of milieu? Of juist bevorderend (bijvoorbeeld zuivert lucht)

3. Hoe zou de overheid kinderen en jeugd moeten betrekken bij het vormgeven van mobiliteit? a. Welke invloed zou je als jeugd willen hebben? b. Hoeveel tijd wil je daar aan besteden? c. Hoe zou de jeugd je moeten betrekken? d. Wat wil je terug voor jouw tijd en ideeën? e. Op welke manier wil je op de hoogte gehouden worden?

13

Kwantitatieve resultaten Voor elke vraag zijn een aantal subvragen geformuleerd. Of deze subvragen/onderwerpen aan bod kwamen tijdens de brainstorm werd door de facilitator met een ja/nee/n.v.t. beantwoord. Op basis daarvan zien we welke onderwerpen door de kinderen, in het kader van mobiliteit, worden aangedragen.

Uit de bovenstaande grafiek blijkt dat bij beide vragen een hoge focus ligt op technologie en natuur en duurzaamheid. Deze twee onderwerpen bleek bij bijna alle kinderen ‘top-of-mind’ te zijn en wordt bij bijna elke oplossing toegepast. Veiligheid, sociale aspecten en omgeving/infrastructuur krijgen veel kinderen aandacht, op een uitzondering na.

14

Uit bovenstaande grafiek blijkt dat kinderen graag meedenken over mobiliteit. Ze snappen waarom hun input belangrijk is en geven deze graag. Ze voelen zich erg betrokken bij het onderwerp en zijn er meer mee bezig dan verwacht. Ze hebben ook veel specifieke ideeën over wat anders en beter zou kunnen. Echter willen ze hier maar beperkt tijd voor vrij maken, het liefst willen ze hier onder schooltijd aan werken. Ze geven niet aan hier iets voor terug te willen.

15

Kwalitatieve resultaten De kwalitatieve resultaten zijn open vragen die aan het einde van elke ronde door de facilitator zijn ingevuld. Er kan verschil zitten per groep kinderen.

1. Hoe ga je in 2030 naar je werk? • Begrijpen de kinderen de opdracht goed?

Ja, over het algemeen begrepen de kinderen de vraag erg goed. Ze wisten snel antwoord te geven op de vraag waarbij de focus sterk lag op voertuigen.

• Begrijpen de kinderen wat mobiliteit is? De kinderen begrijpen van het reizen van A naar B. Vervoer is heel begrijpelijk.

• Hadden de kinderen moeite met het uitvoeren van de opdracht? Nee, ze hebben ideeën genoeg. De focus zit erg op het voertuig en in het begin blijven ze nog erg op gebaande paden. Wanneer je doorvraagt komen ze op nieuwe ideeën.

• Wat vonden de kinderen van de opdracht? (leuk/saai/boeiend) Leuk, ze waren enthousiast en de duur van de opdracht was precies lang genoeg.

2. Wat is het voertuig van de toekomst? • Begrijpen de kinderen de opdracht goed?

De opdracht wordt begrepen, ze waren echter snel afgeleid. Vooral het kleuren/tekenen was een uitdaging.

• Begrijpen de kinderen wat mobiliteit is? Ja. Ze begrepen het wel maar niet alomvattend.

• Hadden de kinderen moeite met het uitvoeren van de opdracht? Het tekenen van de voertuigen vonden ze leuk.

• Wat vonden de kinderen van de opdracht? (leuk/saai/boeiend) Leuk. Er werd zelfs een gekko-mobiel ontworpen die kan dansen en acteren. Het vervoeren van mensen werd echter vergeten. Focus was lastig bij deze groep.

3. Hoe zou de overheid kinderen en jeugd moeten betrekken bij het vormgeven van mobiliteit? • Begrijpen de kinderen de opdracht goed?

Ja, maar het begrip ‘overheid’ is moeilijk. Ook het betrekken van kinderen was lastig, dit werd in het begin overgeslagen. Ze hebben wel veel creatieve ideeën.

• Begrijpen de kinderen wat mobiliteit is? Ja, van A naar B begrijpen ze. Fietsen, lopen, auto’s… alles. Voertuigen snappen ze.

• Hadden de kinderen moeite met het uitvoeren van de opdracht? Een groep had geen moeite met de opdracht, de andere groep vond het lastig. De focus ging snel naar andere aspecten waar kinderen zich blijkbaar mee bezig houden zoals speelplaatsen en vooral rookvrije speelplaatsen. Ze gaven duidelijk aan ergens wel ideeën te willen neerleggen maar wel onder schooltijd. Ze hebben er geen tijd voor om dit buiten schooltijd te doen.

16

• Wat vonden de kinderen van de opdracht? (leuk/saai/boeiend) Leuk, ze jutten elkaar op met ideeën. De andere groep vond het matig.

Concrete ideeën Buiten de bovenstaande parameters zijn er natuurlijk ook concrete ideeën en aandachtspunten naar voren gekomen die genoemd moeten worden. De uitgetekende ideeën zijn tevens als bijlage opgenomen.

• Bredere fietspaden • Fietsers en voetgangers scheiden van auto’s • Auto’s minder stank laten veroorzaken • Kinderen voelen zich op de fiets toch niet helemaal veilig • Tunnels onder de weg voor fietsers en voetgangers • Zwevende treinen • Zonnepanelen op alle voertuigen (zonnepanelen worden door overheid geleverd) • Elektrische voertuigen • Zwevende fietsen • Zwevende wegen • Huis dichtbij werk waardoor je met de fiets/te voet kunt gaan • Kinderregering (onder schooltijd) • Zonne-auto (loopt op zonne-energie) • Schoner openbaar vervoer (minder stank) • Elektrische boot/vrachtauto/vliegtuig/auto • Wegen boven elkaar maken • Meer fietsen door activiteiten met geo-caching • Ligfiets • Snelle zwevende trein op zonne-energie, kaartje kost 1 euro • Inklapbare drone mobiel • Vliegende auto op zonne-energie • Vliegend huis (gaat mee naar je werk)

17

Hoofdstuk 5. Conclusie en aanbeveling In dit hoofdstuk staan we even kort stil bij de voornaamste aandachtspunten en conclusies van het ‘Mobility Lab’. De visie van kinderen op mobiliteit Uit het evenement kunnen we de volgende conclusies trekken:

• De focus van kinderen mbt mobiliteit ligt op het voertuig • Hierbij zijn ze erg gericht op technologie en duurzaamheid • Veiligheid en sociale aspecten vinden ze zelf erg belangrijk maar hier hebben ze

geen specifieke ideeën over. • Kinderen voelen zich niet altijd veilig op de fiets

Het betrekken en betrokken houden van kinderen Uit het evenement kunnen we de volgende conclusies trekken:

• Een evenement als deze blijkt uitermate geschikt te zijn om de input op te halen van jeugd. Het is een ideale mix tussen spelen en leren.

• Kinderen willen graag meedenken en onder schooltijd of in samenwerking met scholen is hierin een goede weg.

• De doelgroep Nina blijkt te jong te zijn om voor concrete input te kunnen vragen. Aanbeveling

• Organiseer met regelmaat een dergelijk evenement in de regio Noord Limburg • Ga steeds langs andere gemeenten en betrek de lokale BSO’s en scholen • Selecteer een specifiek thema wat binnen Trendsportal behandelt wordt en vraag de

input van kinderen • Koppel het eventueel met een voor of naprogramma op de school zelf • Leg de focus op de doelgroepen 8 tot 16 voor specifieke input. • Doelgroep 4-8 kun je waarschijnlijk niet uitsluiten omdat de BSO het liefst met de

gehele groep komt.