Upload
danghuong
View
222
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
T.C.
-IVELÎ SEMPOZYUMU
Prof. Dr. Ali Rafet ÖZKAN
Doç. Dr. Burhan BALTACI
06-
KASTAMONU
- *111F 126
ÖZET
“ beç H z
Fahrî olarak yürüt
Anahtar Kelimeler: Tema
ABSTRACTand passed
Qur'an at a young age and worked as a voluntary imam for many years. He was a follower the Naqshbandi Sufi order. He supported his sermons with his poems, during his position as a voluntary imam. He had also humorous and repartee personality. One of the most prominent aspects of his personality was expressing a poem on a topic duringhis conversations. He used the pseudonym of HAFIZ in his works.
Divanconsists of three hundred and three pages. It was written with different syllabic meters, and the majority of it was in masnawi style.It was inscribedwith Ottoman handwritten in a small size (13.5 x 18.5 cm.) double columned book in many years.It is a one volume book. The beauty of the script attracts attention at first glance. The book has hundred eighty-eight chapters and there isan index at the end of it.
The poems can be classified under six separate sections. And the chapters about the basic issues ofSufism consistsof the basis of our work.
Keywords:
-112F127
Camii”113F128
*Yrd. Doç. Dr. Bozok Ü 127
128
edilmektedir. 45
- erir.114F129 Fahrî olarak
-
dörtlük - irticâlî olarak - ok
karne ald
115F130
-
129
-i âlimîn / Gizlenüp söz söylemezler olmak için sâlimîn Hep ulûm- - -i meram (Divan, s.1)
130
Didi kemikler bana (Divan, s.138) b.Sekizli hece vezn
Fayda yok maldan paradanAncak kalacak Yaradan
-gâyet
Gaflet ile doVilâyet Kastamonu Belde-
Akla gelür bir sigara her ne zaman yimek yisen
46
- iletler
--1931 )
“Kenzu’l- isimli eserinden
Okuyup “Bin Bir Hadis” i nazma ittim tercüme
116F131
230- -zzaman Saîd Nursî (1873-
1960) nin Mektubat isimli eserinin “Mucizât--
117F132
sevgili / sevgülü, doktor / doktur, Alman
arak vermek
131 , s.1132
Gazve-i Hayber’de Yahu
-i Nebî eyledi zahir - -i zehirden vefat eyledi
Diyince menhûseyi virdi vârise / Vârisler öldürdü hükmen hâdise -
Rivayet-i âhar “Bismillah diyin! / Andan sonra cümle etinden yiyin!”Bir gün fena bulur olsa da dehrî / Besmele- -249; Sahih-i Buhari, 2, 121;
Mektûbât, s.137) 47
- 118F133
-i Zikr / Zikrin Faziletleri”119F134
-i hafî / gizli zikir” in önemi konusunda: “Zikrin efdali - 120F135
llah kulu yolunu gözet”121F136 der. - 122F137
Zikir meclisini bulunca gidin
Murâd- -i zikir
Abdest alup zikre
“Kelime-i tevhîd”123F138 efdal-i zikir
Terfî’ derecâtla ileri gider
Kalbim uyumuyor uyuyan gözüm”
133
“Civâr- (s.16) ve “Korkutma yâ Rabbi Münker Nekir’den / Füyuzât beklerim Ebâ Bekir’den” (s.a.v) den sonra Hz.Ebû Bekir (r134 -37135
136
137 -37138 48
- Zikrin efdalini bilesin hafî
-
kma bir ân
Hüdâ “Çokça zikir eyleyin bana”124F139
hâcetin sana
Tefekkürü olsa bir kulun ihlâs Nâr-
Hamden lillâh bed’ olundu nazma “Bismillah” ile Kâriînin ömrü 125F140
ây-
Zülâl-
Kalîl amel itsen bile dininde
139 “Ey ( Ahzâp sûresi, 33/41; Cuma sûresi, 62/10; Enfâl sûresi, 8/45 )140 49
- Allah’a ibadet görür gibi yap
Görmezsen All Zikrin nuru cümle vücudun bürür
126F141
* 127F142
ey beklememe ve 128F143
ittim bu âlem neden-i beden
Âlî makâm tevekkülle kanaatKanaati olan dünyada rahat
Çekmek isteseler acizi dara
t yolu
Milyona malikler sonunda no’lu
Bir vakit gözlerim görmedi nemden
Tevekkülle halâs oldum vehimden
141
142
143 50
- ir bana
Yidim nimetini hem kana kana
Dünyada kalacak var ise nesiSana emanettir bu ten kafesi
meyyâlGeçen günlerimiz oluyor hayâl
ki cihan içre yüzümü it ak
-
*
Cemâat ilzam it dilersen cennet129F144
*Sohbet-i ehl-i dil ol nâdâna halin söyleme
130F145
144
145 51
- MUHASEBE
“Hesaba çekilmeden önce (kendinizi) hesaba çekiniz”131F146 hadis-i 132F147
Kâinattan zerreyim neyim var ki güleyim
Göz tavana dikilüp acep hâlim no’lacak? Kâinattan zerreyim neyim var ki güleyim
Gâhî gelir bir surûr gâhî de basar kederhalini acep ne yolda gider?
Kâinattan zerreyim neyim var ki güleyim
Çürüyüp cismim ve tenim bir de toprak olacak Kâinattan zerreyim neyim var ki güleyim
Kâinattan zerreyim neyim var ki güleyim
Muvakkat îcar tuttum henüz dünya evini
Kâinattan zerreyim neyim var ki güleyim n güleyim
Sermâyen sâde kefen öyle kabrin dâr iken Kâinattan zerreyim neyim var ki güleyim
146 “Hesaba çekilmeden önce (kendinizi) hesaba çekiniz.”147 -221 52
- Kâinattan zerreyim neyim var ki güleyim
Kâinattan zerreyim neyim var ki güleyim *Cenâb-
133F148
TERK-
Tasavvufî t134F149
Ârif isen ol tevâzû zerrece ucb eylemes virir dîvânesi
Sohbet-i ehl-i dil ol nâdâna halin söyleme
-celâl135F150
Hubb- -
Ânî bir gün gelecektir kabz içün rûhun melek
--
-bbinin pervânesi
Bakarak mevt-Hisseyâp olup olurlar âlemin mestânesi
*
148
149
150
(Enfâl sûresi, 8/28) 53
- Ehline terk idin mal-
Kifayet fevkinde ahz iden kimseYirindedir ana helâktir dinse
Dünya kazanmaya kâr itmez evmen
Bir gün gelüp gözler yumulur âhirDünya Hârût-Mârût136F151 fevkinde sâhir
mesiMal-
Hayattan bir gün silinür künye
--muhabbet
Ekber-i kebâir hubb-
Ekber-i kebâir irtikâb ider
Nice kavmi helâk itti mukaddem
-
Kâfire cennettir mü’mine zindan137F152
Göçersi
Veliyyullah bil ki âkile gelür
-Dâreynde o kulu idendir rahat
Hakk imtihan içün yüceltti seni
Helâl mal saliha ne güzel olurTasaddu
151 Kur’ân-152 (Müslim, Zühd, 1)54
- 138F153
139F154
Havf-
140F155 emrinden korktu Nebîmiz
-i Hûd” turKorkmayan mürtedler bil ki yehûddur
Likâ-i Rahmân’a her kim ki everO kulu da bil ki Rabbimiz sever
Cenâb-
id uhrevî iden tefekkür
Allah korkusunda kalpleri mahzûnOlarak itmeli gâhî de hüzün
Selâmete ancak oldurur çare
153
154 -79155 … “Ö (Hûd sûresi, 11/112)55
- Allah korkus
Yire döker isen bir katrecik âbYevm-
-i Hakk anlamak
am size
Bir gün olur huzuruna gelirim
Buyurunca Resul anla hâlini
ha vamaz
Sürekli olarak Allah (c.c) ile beraber ol
bulur.141F156
-lisân îman bilesin temel
156 56
- -
Hikmet ondur bil ki dokuzu uzlet
Sâim samt ve tesbîh nevmi ibâdât
Bildireyim sana acâip nükûtErfe-i derecât es-samt ve sükût
Sü
Sükût ihtiyar it budur alâmet
Dinler isen hSükûttur ahlâk-
-
olur. 142F157
Ba’de’l-îman Hakk’a efdal-i a’mâl
Ba’de’l-îÂkil sâlihlerle muhib müebbet
Salih kimselere söyleme galat
Mü’min üç olunca sohbeti açar
157 -108 57
- HeMiskinleri
Mü’min mü’min içün misal-i duvarRabt-
Allah içün itse bir kul muhabbet
Cennette yakuttan musanna’ kürsü-
Mü’min-
Muhabbeti miskinlere idesin
Olursa muhafazay-Rabbimiz o kulu sevecek elbet
Allah içün sever birbirin kulu
Kim ki buldu ise sâlih bir ihvân
ider
58
- Hadîs-
143F158
BAZI EVRÂD U EZKÂR-
144F159
Âkil gazap vakti “Lâ havle”145F160 yi dirCennet hazinesi mücevheridir
Zîrdeki hadîsi okursa bir nâsBorcu çok olsa da Hakk ider halâs
“Hasbiya’llâhu ve ni’me’l-vekîl”146F161
“Seyyidü’l- 147F162 okursa biri
“Kelimâtu’l-ferec”148F163 oku ehl-i dîlMesâibler olur ferece tebdîl
“Lâ havle velâ kuvvete illâ billâh”149F164
Doksan dokuz belâ def’ ider Allah
En hafifi hüzn ve kederi gider150F165
158
159
160
161 “Allah bana yeter. O ne güzel vekildir.” Ayetlerde.” (Tevbe sûresi,9/129) ve
“Allah bana yeter. Tevekkül edenler ancak O'na tevekkül ederler.” (Zümer sûresi, 39/38)geçmektedir.162 Seyyidü’l-
kimse) yoktur.”163 Kelimâtu’l-ferec: “Kerim ve Halîm
--
164 59
- “Bismike Rabbî veda’tu cenbî”151F166
TEVEKKÜL
Allah’a tev 152F167
Olursa o kuldan Rabbimiz r
Mü’minîn-
-
- -
Hakk’
153F168
Kurda teslim idüp zann itme yimez
165 “
166 “Rabbim!167 -67168 -60
- Erzel-
Anlar da sa’y ider dâimî ilme
154 F 169
ALLAH (c.c) KORKUSU ve HARAMLARDAN KAÇINMA
155F170
Ki ol mahbûb-
Nâs da seni sevsün her a’mâlinden
-
O kul gösterendir takvâ ve zillet
Kullar amelini
156F171
Mahlût ise bini o fazla vamaz
ersen izzetHakk’tan ittikâ ve gösteren zillet
Hakk’a mûtî’ olup müttakî olan
169 “..ve Azîz ve Rahîm olan Allah’a tevekkül et”( 170
171 buyuruyor. (Müslim, Birr, 32)61
- Allah’tan korkana dirler müttakî
Havf-
Bir anda mahv ider bütüGazab-
-
TEFEKKÜR-Tasavvuf kültürü içerisinde “ölümü tefekkür etme” özel bir yer tutar. Bu anlamda belli bir disiplin
-157F172
Ömrümün sonunu söyliyem dinle
Dökülür günahlar seherde nemleTövbekâr
humu medet
diden isyana nadimim medet
172 -135 62
- Ol zaman vücudum terler yorulur
m sana
Tövbe itmek ister söylemez dilimGösterme yâ Rabbi! Azâb-
a
Amelin ne ise ol an açarlarSakîl it sevâb-
“Rabbin kim?” diyince ürperir tüyler
Korkutma yâ Rabbi! Münker NekirdenFüyuzât beklerim Ebâ Bekir’den
Rabbim Allah dinim Muhammet medet
gezer
63
- Sakîl it sevâb-
ismin Deyyân
Cismim gider bir çukura dereye-i Hüda ile bir pencereye
na Yevm-
*Bu vücûdun yok iken mülk-i fenâda eseriVar idi Hazret-Kadere îman itmeyüp ne çekersin kederi - feri Bir gün ânî gelecektir hepimizin eceli
-i vâhit kalacak?-mevt alacak
- Bir gün olup gelecektir cümlemizin eceli
Rabt- -i kâni’ giyesin - Bir gün ânî gelecektir cümlemizin eceli
Her ne var mülk-Melekü’l-mevti görünce acep o an ni’decek - Bir gün olup gelecektir cümlemizin eceli
Emri infaza melâik bakmayacak sesine
- Bir gün ânî gelecektir hepimizin eceli
Ne k
- Bir gün ânî gelecektir hepimizin eceli64
- Var ise a’mâl-i sâlih görürsün andan nef’in - Bir gün ânî gelecektir hepimizin eceli
Hidayetin ile olur gönlüm ukbâya meyyâl - Bir gün ânî gelecektir cümlemizin eceli158F173
e görmek mümkündür.159F174
O zât-
Rezzâk-
Murat itse tutmaz ider beliniKuvvet bulup
Kullara maksûmdur ezelden para
*
160F175
*
Cenâb- eza161F176
162F177
Hâlisan Allah’a eyle ameli
Hâlis amel kulu Hakk’a döndürürsöndürür
173 -219174
175
176
177 65
- Velev ki az olsun hâlisan eyle
Halisan ibadet eyleyen kulu
TEVÂZU’ (Alçakgönüllülük)
163F178
Hüda tevâzû’ emr itti ResuleBildir
Fukarâ meclislerinde oturun-
Tevâzû iderse Allah’tan korkup
Daima nefsinle ol ki mücâhitTevâzû’ olmayan olamaz zâhit
Rabbim insan idüp yüceltti seni
B
164F179
178
179 -75 66
- -
Rü
Fayda yok dünyada maldan paradanHor gördüklerini Hüdâ yaradan
Halk müstefîd olsun senin sözünden
ülmeMü’minler gülemez var iken ölme
RIZIK
165F180
Gayr-
Hadîs-
180 67
- SONUÇ
n
ediyorum.
KAYNAKÇAKur’ân-
Kütüb- evi, Ankara, 1988Çevik, Hasan, Nursî, Said, Mektubat
68