ตัวแปรชุดและตัวแปรกลุ่มอิสระ

บทท 5 ตวแปรชดและตวแปรกลมอสระ

-ประสทธภาพการเกบขอมลแบบตวแปรชด

-ประสทธภาพการเกบขอมลแบบตวแปรกลมอกขระ

-กรณศกษาการใชตวแปรชด

-กรณศกษาการใชตวแปรกลมอกขระ

1. ประสทธภาพการเกบขอมลแบบตวแปรชด

ตวแปรชดหรอเรยกวา ตวแปรแบบอารเรย ( Array Variable) มลกษณะเปนขอมลโครงสรางชนดหนง ประกอบไปดวยขอมลชนดพนฐานหลายๆตวรวม กลมกน ขอมลแตละตวนนเรยกวา อลเมนต(Element) และทกอลเมนตนน ตองเปนขอมลชนดเดยวกน

1.1 ค าสงก าหนดลกษณะตวแปรชดการก าหนดลกษณะของตวแปรชด หมายถง การก าหนดวธการจดเกบ

ขอมล โดยใชตารางขอมล ทเรยกวามต ( Dimension ) แบงตามลกษณะการท างานได 3รปแบบ คอ แบบ 1 มต แบบ 2 มต และแบบ 3 มต

1) ค าสงก าหนดตวแปรชดแบบ 1 มต

รปแบบ type array_name [ r ] ;


รปแบบ type array_name [ r ] [ c ] ;


รปแบบ type array_name [ n ] [ r ] [ c ] ;

อธบายtype คอชนดขอมลพนฐาน เชน int, float, chararray_name คอชอตวแปรชด[ n ] คอจ านวนตารางขอมล[ r ] คอจ านวนแถวของตารางขอมล[ c ] คอจ านวนคอลมนของตารางขอมล

1.1 ค าสงก าหนดลกษณะตวแปรชด (ตอ)

1.2 ลกษณะตารางขอมลในหนวยความจ าตวแปรชดตารางขอมลเปนพนททระบบจองพนทใชงานดานจดเกบขอมลของ

ตวแปรชด โดยเลยนแบบการด าเนนงานแบบตารางเมตรกทางคณตศาสตร อธบายลกษณะตารางจดเกบขอมลแตละมต ดงน

1) ลกษณะตารางขอมลตวแปรชดแบบ 1 มตตวอยางค าสง จองพนท เกบขอมลเลขจ านวนเตม 5 พนท ใหตวแปร

ชดชอ a ตารางขอมลแบบ 1 มต int a [ 5 ] ;

แสดงลกษณะตารางขอมลในตวแปรชด 1 มต

a [ 0 ]ขอมล ...

a [ 1 ]ขอมล ...

a [ 2 ]ขอมล ...

a [ 3 ]ขอมล ...

a [ 4 ]ขอมล ...

2) ลกษณะตารางขอมลตวแปรชดแบบ 2 มต

1.2 ลกษณะตารางขอมลในหนวยความจ าตวแปรชด (ตอ)

ตวอยางค าสง จองพนทเกบขอมลเลขจ านวนเตม ใหตวแปรชดชอ a ตารางขอมลขนาดพนท 2 แถว 4 คอลมน

int a [ 2 ] [ 4 ] ;

a [ 0 ] [ 0 ] ขอมล ...

a [ 0 ] [1 ]ขอมล ...

a [ 0 ] [2 ]ขอมล ...

a [ 0 ] [3 ]ขอมล ...

a [ 1 ] [ 0 ] ขอมล ...

a [ 1 ] [1 ]ขอมล ...

a [ 1 ] [2 ]ขอมล ...

a [ 1 ] [3 ]ขอมล ...

แสดงลกษณะตารางขอมลในตวแปรชด 2 มต ขนาด 2 แถว 4 คอลมนคอลมน 0 คอลมน 1 คอลมน 2 คอลมน 3

แถว 0

แถว 1

มตท 1

มตท 2

int a [ 2 ] [ 2 ] [ 2] ;

3) ลกษณะตารางขอมลตวแปรชดแบบ 3 มตตวอยางค าสง จองพนทเกบขอมลเลขจ านวนเตม ใหตวแปรชดชอ a

ตารางขอมลขนาดพนท 2 แถว 2 คอลมน 2 ตารางขอมล

แสดงลกษณะตารางขอมลในตวแปรชด 3 มต ขนาด 2 แถว 2 คอลมน 2 ตาราง

1.2 ลกษณะตารางขอมลในหนวยความจ าตวแปรชด (ตอ)

คอลมน 0 คอลมน 1 คอลมน 0 คอลมน 1 ตารางขอมลท 0 (มต 3)

a [ 0 ] [ 0 ] [ 0 ] ขอมล ...

a [ 0 ][0 ] [1 ]ขอมล ...

a [ 1 ] [ 0 ] [ 0 ] ขอมล ...

a [ 1 ][0 ] [1 ]ขอมล ...

ตารางขอมลท 1 (มต 3) a [ 0 ] [ 1 ] [ 0 ] ขอมล ...

a [ 0 ][1 ] [1 ]ขอมล ...

a [ 1 ] [ 1 ] [ 0 ] ขอมล ...

a [ 1 ][1 ] [1 ]ขอมล ...

1.3 การอางองพนทหนวยความจ าของตวแปรชดการอางองพนทหนวยความจ าของตวแปรชดหมายถง การน าขอมลลง

ตารางขอมล การอานคาขอมลจากตารางขอมล การก าหนดคาขอมลลงตาราง ขอมล การประมวลผลโดยใชขอมลจากตวแปรชดพนททตองการ

1) การปอนขอมลลงพนทหนวยความจ าตวแปรชด

การปอนขอมลจดเกบลงพนทหนวยความจ าตวแปรชด ตองอางองชอตวแปร ตามดวยหมายเลขพนท เพอความสะดวกรวดเรวในการควบคมน าเขาขอมลลงพนทหนวยความจ า จงใชค าสงควบคมวนซ าชวยด าเนนงาน ในทนยกตวยาง การวนซ าควบคมการน าขอมลลงพนทตวแปรชดดวยค าสง for ดงน

ตวอยางค าสง วนซ าเพอรบขอมลลงพนทหนวยความจ าตวแปรชดแบบ 1 มต จ านวน 5 พนท

1.3 การอางองพนทหนวยความจ าของตวแปรชด(ตอ)

for (n = 1 ; n <= 5 ; n++){printf ( “ Score = “ ) ;scanf ( “ %d “ , &score [ n ] ) ;

}

อธบาย 1. ควบคมใหวนซ า 5 รอบ เพอรบขอมลคะแนน จดเกบในหนวยความจ าตวแปรชด ชอ score จ านวน 5 พนท จากค าสง scanf 2. ส าหรบ n คาแรก คอ คา 1 และเพมคาทละ 1 แตไมเกน 5

1.3 การอางองพนทหนวยความจ าของตวแปรชด(ตอ)2) การก าหนดขอมลลงพนทหนวยความจ าตวแปรชด

กรณตองการก าหนดคาในตารางขอมล พนทหนวยความจ าของตวแปรชด เขยนค าสงไดดงน

1. ค ำสงก ำหนดคำใหตวแปรชดแบบ 1 มตรปแบบ type array_name [ size] = { value list } ;

2. ค าสงก าหนดคาใหตวแปรชดแบบ 2 มตรปแบบ type array_name [ r ] [ c ] = { value list } ;

3. ค าสงก าหนดคาใหตวแปชดแบบ 3 มตรปแบบ type array_name [ n ] [ r ] [ c ] = { value list } ;

**Size คอขนาดพนทเกบขอมลvalue list คอขอมลทก าหนดใหตวแปรชด หากมหลายคา ใหใช , คน

1.3 การอางองพนทหนวยความจ าของตวแปรชด(ตอ)3) การอานขอมลจากหนวยความจ าตวแปรชด

การอานคาขอมลจากพนทหนวยความจ าของตวแปรชดมาแสดงผล ตองอางองชอตวแปร ตามดวยหมายเลขพนทเชนกน เพอความสะดวกรวดเรวในการควบคมอานคาขอมลจากหนวยความจ าทกพนทในตารางขอมล จงใชวธเดยวกนกบการน าเสนอขอมลลงในพนทหนวยความจ าตวแปรชด ดวยการใชค าสงควบคมวนซ า

ตวอยางค าสง อานขอมลจากหนวยความจ าตวแปรชด

for (n = 1 ; n <= 5 ; n++){printf ( “ Score = %d

\n” , score [ n ] ) ; }

1.3 การอางองพนทหนวยความจ าของตวแปรชด(ตอ)

อธบาย 1. วนซ าดวยขอมลคะแนนจากหนวยความจ าตวแปรชดชอ score จ านวน 5 พนท จากค าสง printf ( “ Score = %d \n” , score [ n ] ) ;

2. ส าหรบ n คาแรก คอคา 1 และเพมคาทละ 1 แตไมเกน 5

2. ประสทธภาพการเกบขอมลแบบกลมอกขระ ตวแปรแบบกลมอกขระ หรอเรยกวา ตวแปรแบบสตรง (String Variable) เปนขอมลตวแปรชดประเภทหนงทมลกษณะเปนขอมลประเภทขอความ ประกอบดวยอกขระมากกวา 1 ตว ใชเนอท 1อกขระตอ 1 ไบต การสนสดกลมขอมลประเภทขอความดวยการกดแปน Enter ระบบจะแทนคาในหนวยความจ า ดวยสญลกษณ “ \0 ” ดงนน การก าหนดขนาดพนทใหขอความ ตองค านวณพนทบวก 1 คาไวเสมอ

2.1 ค าสงก าหนดลกษณะตวแปรแบบกลมอกขระ การก าหนดลกษณะของตวแปรกลมอกขระ เปนการจองพนทขนาดตารางขอมลเพอใชในการจดเกบกลมขอมลเฉพาะอกขระเทานน ยกตวอยางตวแปรแบบ 1 มต และ 2 มต ดงน

1) ค าสงก าหนดตวแปรกลมอกขระแบบ 1 มต รปแบบ char array_name [r] ;

char array_name [r] [ c ] ;

2) ค าสงก าหนดตวแปรกลมอกขระแบบ 2 มตรปแบบ

อธบาย array_name คอชอตวแปรแบบกลมอกขระ[ r ] คอจ านวนแถวของตารางขอมล

[ c ] คอจ านวนคอลมนของตารางขอมล

2.2 ค าสงก าหนดคาใหตวแปรชดแบบกลมอกขระ การเขยนค าสงในโปรแกรมใหจดเกบคาขอมลเฉพาะกลมอกขระ ในตารางขอมลทจองพนทไวโดยไมตองปอนขอมลนนๆ ผานทางแปนพมพ เขยนค าสงดงน

1) ค าสงก าหนดคาตวแปรแบบกลมอกขระ 1 มตรปแบบ char array_name [size] = “ string constant “ ;

ตวอยางค าสง ก าหนดขอมลตวอกษร “ X Y Z “ ใหจดเกบในตวแปรชดชอ b char b [4] = “ X Y Z “ ;

แสดงลกษณะการเกบขอมลในตารางขอมลตวแปรชดประเภทกลมอกขระแบบ 1 มต

a [ 0 ]ขอมล X

a [ 1 ]ขอมล Y

a [ 2 ]ขอมล Z

a [ 3 ]ขอมล \0

\0 คอ คา null character

2) ค าสงก าหนดคาตวแปรแบบกลมอกขระ 2 มตรปแบบ

2.2 ค าสงก าหนดคาใหตวแปรชดแบบกลมอกขระ(ตอ)

char array_name [ r ] [ c ] = { “ string constant list “ } ;อธบาย

array_name คอชอตวแปรแบบกลมอกขระstring constant list คอขอมลชนดอกขระ หากมหลายรายการใหใช , คน[ r ] คอจ านวนแถวของตารางขอมล

[ c ] คอจ านวนคอลมนของตารางขอมล Size คอขนาดพนทเกบขอมล

ตวอยางค าสง ก าหนดใหจดเกบขอมล “ABC” , “DEF” ลงหนวยความจ าตวแปรชด

2.2 ค าสงก าหนดคาใหตวแปรชดแบบกลมอกขระ(ตอ)

char a [ 2 ] [ 4 ] = { “ ABC “ ,“DEF “ } ;

แสดงลกษณะการเกบขอมลในตารางตวแปรชดประเภทกลมอกขระแบบ 2 มต

a [ 0 ] [ 0 ] ขอมล A

a [ 0 ] [1 ]ขอมล B

a [ 0 ] [2 ]ขอมล C

a [ 0 ] [3 ]ขอมล \0

a [ 1 ] [ 0 ] ขอมล D

a [ 1 ] [1 ]ขอมล E

a [ 1 ] [2 ]ขอมล F

a [ 1 ] [3 ]ขอมล \0

คอลมน 0 คอลมน 1 คอลมน 2 คอลมน 3

มตท 2

มตท 1

แถว 0

แถว 1

2.3 การอางองขอมลในตารางขอมลตวแปรชดกลมอกขระ ตวแปรชดกลมอกขระ ใชวธการอางองหนวยความจ าเชนเดยวกบตวแปรชดแบบอนๆ และใชค าสง for ควบคมการวนซ าด าเนนงานกบขอมล ดงน

1) การก าหนดขอมลใหตวแปรกลมอกขระ และอานคามาใชงาน ตวอยางค าสง ก าหนดขอมลจดเกบลงหนวยความจ าตวแปรชดกลมอกขระ 2 มต

char name [ 5 ] [ 20 ] = { “Panya, Pawat, Pattraporn, Patcharawarai, Pilin “ } ;

for (i = 0 ; i < 4 ; i++){printf ( “ %d ” , i+1 ) ;printf ( “ %P \n ” ,

name [ i ] ) ; }

ตวอยางค าสง ควบคมใหวนซ าอานคาขอมลจากหนวยความจ าตวแปรชดกลมอกขระ 2 มต

2.3 การอางองขอมลในตารางขอมลตวแปรชดกลมอกขระ(ตอ)

2.3 การอางองขอมลในตารางขอมลตวแปรชดกลมอกขระ(ตอ)2) การปอนคาและอานคาจากหนวยความจ าตวแปรชดกลมอกขระ

ตวอยางค าสง จองพนทหนวยความจ าใหตวแปรชดกลมอกขระลกษณะ 2 มต

char name [ 5 ] [ 20 ] ;

ตวอยางค าสง วนซ ารบคาจากแปนพมพ เพอจดเกบลงพนทหนวยความจ าตวแปรชดกลมอกขระ

for (i = 0 ; i < 4 ; i++){printf ( “ name = > ” ) ;gets ( name [ i ] ) ;

}

ตวอยางค าสง วนซ าอานคาจากพนทหนวยความจ าตวแปรชดกลมอกขระมาแสดงผล

2.3 การอางองขอมลในตารางขอมลตวแปรชดกลมอกขระ(ตอ)

for (i = 0 ; i < 4 ; i++){printf ( “ %d ” , i+1 ) ;printf ( “ %P \n ” , name [ i ] ) ;

}

3.กรณศกษาการใชตวแปรชด3.1 กรณศกษาการอางองขอมลประเภทตวแปรในหนวย

ความจ าตวแปรชดแบบ 1 มต

โจทย : จงเขยนโปรแกรมระบบงานเพอน าขอมลคะแนนนกเรยน 5 ราย จดเกบ ลงหนวยความจ าตวแปรชด แลวอานคาขอมลคะแนนนกเรยนทง 5 ราย จากหนวยความจ าตวแปรชดมาแสดงทจอภาพ

3.1 กรณศกษาการอางองขอมลประเภทตวแปรในหนวยความจ าตวแปรชดแบบ 1 มต(ตอ)

รปผงงานท 5.1 ผงงานจากโปรแกรมตวอยางท 5.1


ตวอยางโปรแกรมท 5.1 กรณศกษาโปรแกรมระบบงาน ปอนและอานขอมล จากตารางพนทตวแปรชด 1 มต


อธบาย โปรแกรมนควบคมการท างานเปนคาคงทในโปรแกรม คอ 5 รอบ

3.2 กรณศกษา การอางองขอมลประเภทคาคงทในหนวยความจ าตวแปรชดแบบ 1 มตโจทย : จงเขยนโปรแกรมระบบงานเพอก าหนดคาคะแนนนกเรยน 5 รายในตว โปรแกรม ดงน 15.5, 19.5, 10.0, 12.5, 19.7 แลวอานขอมลทน าไปจดเกบ ในตารางขอมลนนมาแสดงผลทจอภาพ

ตวอยางโปรแกรมท 5.2 กรณศกษาโปรแกรมระบบงาน ก าหนดขอมลและอานคาจากหนวยความจ าตวแปรชด 1 มต

อธบาย ระบบวนซ าอานคาขอมล คะแนนนกเรยนจ านวน 5 ราย จากหนวยความจ าตวแปรชดจากทเขยน ค าสงก าหนดขอมลไวในโปรแกรม

3.3 กรณศกษาการอางองขอมลประเภทตวแปรในหนวยความจ าตวแปรชดแบบ 2 มตโจทย : จงเขยนโปรแกรมระบบงานเพอปอนขอมลคะแนนนกเรยน 2 ราย แตละ รายตองปอนคะแนนจ านวน 3 วชา บนทกลงหนวยความจ าแบบตวแปรชด แลวอานคาจากหนวยความจ าตวแปรชดแสดงผลทจอภาพ วเคราะหตารางขอมลจากโจทยตองใชตวแปรชดขนาด 2 มต ขนาด 2 แถว x 3 คอลมน ไดตารางขอมลขนาด 6 หองคอ

รปผงงานท 5.2 ผงงานโปรแกรมตวอยางท 5.3

3.4 กรณศกษาการอางองขอมลประเภทตวแปรในหนวยความจ าตวแปรชดแบบ 1 มตก าหนดรอบวนซ าโดยผใชระบบงานโปรแกรม

โจทย : จงเขยนขนตอนการสรางงานโปรแกรม เพอปอนขอมลชอรายการวตถดบ และราคาของวตถดบทใช ด าเนนงานตามจ านวนทผใชระบบระบจ านวนรายการ แลวใหพมพสรปขอมลทบนทกทงหมดพรอมพมพผลรวมจ านวนเงนวตถดบทงหมดทจดซอในครงน การแสดงผลทางจอภาพใหออกแบบตามความเหมาะสมของงาน ก าหนดคณสมบตตวแปร

ขอมล ชอหนวยความจ า ชนดขอมลจ านวนรายการวตถดบ n ตวเลขจ านวนเตม

ล าดบวตถดบ I ตวเลขจ านวนเตมชอวตถดบ Material ตวแปรชด 1 มต กลมอกขระ

ราคาตนทนวตถดบ Price ตวแปรชด 1 มต จ านวนเตมผลรวมตนทน Sum ตวเลขจ านวนเตม

รปผงงานท 5.3 ผงงานกรณศกษาจากโปรแกรมตวอยางท 5.4

ตวอยางโปรแกรมท 5.4 กรณศกษาโปรแกรมระบบงานปอนรายการและราคาวตถดบลงตวแปรชดแลวอานคาสรปรายงานพรอมพมพผลรวมราคาวตถดบทงหมด

ตวอยางโปรแกรมท 5.4 (ตอ)

อธบาย 1. ค าสงนพจน n = atoi ( gets (numstr ) );หมายถงใชฟงกชนมาตรฐาน แปลงคาอกขระในหนวยความจ าตวแปร

เปนตวเลขแลวเกบคาทไดในหนวยความจ า n 2. การหาคาผลรวม ซงเปนคาสะสมในหนวยความจ าคาใดนน ตองเขยน ค าสงใหอยในชวงการวนซ าดวย

3.5 กรณศกษาการอางองขอมลประเภทตวแปรในหนวยความจ าตวแปรชดแบบ 3 มตโจทย : จงเขยนโปรแกรมระบบงาน เพอปอนคะแนนทไดจากการทดสอบนกเรยนกลมตวอยางจ านวน 2 กลมกลมละ 3 คน พรอมค านวณหาผลรวมคะแนนนกเรยนแตละรายดวยตวอยางลกษณะขอมลในตารางขอมล

ตวอยางโปรแกรมท 5.5 กรณศกษาโปรแกรมระบบงานปอนและอานขอมล จากหนวยความจ าตวแปรชด 3 มต


อธบาย การเขยนค าสง snum = 0 ; เพอลางคาเดมทง กอนหาคาสะสมคาอน

4.กรณศกษาการใชตวแปรกลมอกขระ4.1 กรณศกษาการอางองขอมลประเภทคาคงทในหนวย

ความจ าตวแปรชดแบบกลมอกขระ

โจทย : จงเขยนงานเพอก าหนดชอนกเรยน 5 รายคอ {“Somsri”, “Somjai”, “Somnuk”, “Somjit”, “Somkit”} เขาไปเกบในหนวยความจ าตวแปรชด แลวแสดงผลขอมลทจอภาพ

ตวอยางโปรแกรมท 5.6 กรณศกษาโปรแกรมระบบงานก าหนดขอมลลงตวแปรชด แลวน ามาแสดงผล

4.2 กรณศกษาการอางองขอมลประเภทตวแปรในหนวยความจ าตวแปรชดแบบกลมอกขระโจทย : จงเขยนงานโปรแกรมปอนขอมลชอนกเรยนจ านวน 5 ราย เขาไปเกบในหนวยความจ าตวแปรชดแลวอานขอมลทจดเกบนนพมพสรปทจอภาพ

ก าหนดคณสมบตตวแปร

ขอมล ชอหนวยความจ า ชนดขอมลจ านวนนกเรยน n ตวเลขจ านวนเตม

ล าดบ I ตวเลขจ านวนเตมชอนกเรยน name ตวแปรชด 1 มต กลมอกขระ

รปผงงานท 5.4 ผงงานกรณศกษาจากโปรแกรมตวอยางท 5.7

ตวอยางโปรแกรมท 5.7 กรณศกษาโปรแกรมระบบงานรบขอมล จดเกบลงหนวยความจ าตวแปรชด แลวอานคาเพอแสดงผล


อธบาย ค าสงนพจน n = atoi (gets (numstr) ) ;คอรบคาขอมลประเภทอกขระ ลงหนวยความจ าตวแปร numstr

แลวน าคานน มาแปลงเปนตวเลขดวยฟงกชน atoi ( )

จดท าโดย1. นางสาวสวภทร รมสายหยด เลขท 282. นางสาวเมทน เผากาญจนา เลขท 333. นางสาวชอผกา ออนเบา เลขท 344. นางสาวผาณตร ถาวรพานช เลขท 355. นางสาวพมพฤด เพมทอง เลขท 366. นางสาวอญชล จ าเรญรกษา เลขท 37

ชนมธยมศกษาปท 6/1

Documents

ตัวแปรชุดและตัวแปรกลุ่มอิสระ