№48 (2645)

6

[email protected] Основана в августе 1990 г.

Вторник, 24 июня 2014 г. №48 (2645) Распространяется в г. Костанае и Костанайской области. Выходит два раза в неделю: во вторник и четверг.

Торжество с отсрочкой. Городские подробности.

3

10

5

«Қостанай – гүл қала».

7

Жазғы демалысты қайда өткізесіз?

Рамазан – кешірім айы.

АКТУАЛЬНО

Жива и невредима. Беглянка вернулась к родителям.

4

Аула клубтарының игі істері.

Все деньги на старость – в Едином накопительном. Завершена процедура передачи пенсионных активов в ЕНПФ.

Единый накопительный пенсионный фонд начал работу в августе прошлого года. Менее чем за год все специальные сбережения казахстанцев были переда-ны из других пенсионных фондов в ЕНПФ.

- Никто из вкладчиков ничего не потерял. Все со своими «остатками» пере-шли в ЕНПФ, - подчеркнул в ходе пресс-конференции директор Костанайского филиала Нацбанка Мираш Жумашев. - Именно Нацио-нальный банк осуществляет доверительное управление активами. Деньги будут инвестироваться в государ-ственные ценные бумаги, до 90% средств направят туда. Оставшуюся часть разме-

стят на депозитах банков второго уровня, а также на металлических счетах (ин-вестируют в драгметаллы – прим.авт.).

Теперь информацию о состоянии своего индиви-дуального пенсионного счета и размерах инвести-ционного дохода можно узнать в ЕНПФ. Впрочем, есть и другие способы: че-рез портал электронного правительства, ЦОНы и посредством специального

мобильного приложения ENPF для смартфонов и планшетов. И, хотя заклю-чать новый договор с Еди-ным пенсионным фондом не нужно, наведаться в бли-жайшее отделение все же стоит, если хотите изменить способ получения выписки, сверить адрес проживания и реквизиты.

- В Костанайской области работает 22 точки обслужи-вания, в том числе две точки в городе Костанае по адре-

су: пр. Аль-Фараби, 65 и пр. Аль-Фараби, 74, - рассказала директор областного филиа-ла ЕНПФ Бакытжамал Сар-сенбаева. – Имеется 15 то-чек работы с населением в районных центрах, а также в городах: Житикара, Руд-ный, Лисаковск, Аркалык и на станции «Кушмурун».

Бакытжамал Сарсенбаева считает, что об эффективно-сти работы ЕНПФ можно го-ворить уже сегодня.

(Окончание на 3-й стр.)

В одной «копилке»

КОСТАНАЙНАШСОБЫТИЯ. ФАКТЫВторник, 24 июня 2014 г.

2АГРОСЕКТОР

ТОРЖЕСТВЕННО

ВИЗИТ

ХОРОШАЯ НОВОСТЬ

Официальное сообщение

Бизнесменам рассказали о том, как будет реализован второй этап программы форсированного индустриально-инновационного развития.

Костанай с рабочим визи-том посетил председатель президиума Национальной палаты предпринимателей Тимур Кулибаев. Он по-бывал на промышленных объектах области и провел совещание с дирекцией ре-гиональной палаты и пред-ставителями бизнеса.

- Мы посетили объекты в индустриальной зоне и вид-но, что те системные меры государственной поддерж-ки - это и по линии фонда «Даму», Банка развития Казахстана, а также благо-даря поддержке областного акимата, - действительно по-могают бизнесу запустить новые предприятия. Хочу

отметить, что государством принят беспрецедентный па-кет мер поддержки: по про-ектам, которые попадают в приоритетные сектора, пре-дусматривается возмещение до 30% инвестиций за счет государственного бюджета. Наша задача - довести до предпринимателей эти меры.

Как сообщил председатель правления Национальной па-латы Аблай Мырзахметов, программа ФИИР-2 одобре-на Главой государства, ожи-дается, что в ближайшее время ее официально опу-бликуют. Вторая пятилетка индустриализации вступает в силу с января 2015 года. Новшество программы - от-бор проектов в Карту инду-стриализации - произойдет при непосредственном уча-стии Национальной палаты предпринимателей. Проекты республиканского масштаба будет «опекать» правитель-ство, регионального - мест-ная власть.

Говорили на совещании и о проблемах бизнеса в Коста-найской области. Председа-тель регионального совета палаты предпринимателей Василий Розинов подчер-кнул, что в целом бизнес-мены довольны качеством оказания государственных услуг, но есть проблемные моменты.

- Наиболее остро стоят во-просы сельского хозяйства, в частности, по реализа-ции программы «Агробиз-нес-2020». Предприниматели неоднократно жаловались на наличие барьеров при отбо-ре документации для полу-чения субсидий и покупке сельскохозяйственной тех-ники, - сообщил Розинов. - Актуальным для аграриев остается вопрос по отне-сению органических удо-брений - навоза - к отходам сельхозпроизводства. Навоз считается отходом, и за него идут платежи за эмиссию в окружающую среду. Увере-

ны, что в климатических условиях Казахстана он не наносит вреда экологии, по-этому просим посодейство-вать в пересмотре экологи-ческого кодекса.

Имеются у предпринима-телей и вопросы, которые касаются налогового и та-моженного регулирования, в частности, ввоза запасных частей для обслуживания им-портной сельскохозяйствен-ной техники. Василий Рози-нов предложил рассмотреть возможность введения пре-ференций при ввозе данной категории товаров на терри-торию Таможенного союза и Республики Казахстан. Все эти проблемы требуют ре-шения на республиканском уровне.

- Мы более 270 вопросов поставили на контроль, это системные вопросы, кото-рые требуют изменений в законодательстве, норматив-но-правовых актах, введение каких-то правил, инструк-ций. Внесли 500 предложе-ний в правительство, и уже 67% из них рассмотрено. То есть с нашей стороны работа идет, теперь главная задача - «расшевелить» предприни-мателей, чтобы они активнее участвовали в государствен-ных программах, - резюмиро-вал Тимур Кулибаев.

Жанна КАЛИЕВАФото

Максима ФРОЛОВА На снимке: В ходе визи-

та Тимур Кулибаев посетил ряд социальных и производ-ственных объектов област-ного центра.

НПП: поддержку обеспечат

В Казахстане впервые отметили День государственного служащего.

Указом Главы государства в прошлом году 23 июня ут-вержден Днем государствен-ного служащего. Сегодня в Казахстане в сфере госслуж-бы работает свыше 90 тысяч человек, в Костанайской области - порядка 5,6 тысяч, это 0,6% от всего населения региона. Средний возраст костанайского госслужаще-го - 39 лет.

В преддверии праздника в департаменте агентства по делам госслужбы присягу приняли 11 человек, а заслу-женным работникам были вручены ведомственные грамоты и грамоты акима области.

- Наша казахстанская мо-дель государственной служ-

бы является одной из пере-довых, многие зарубежные эксперты даже говорят, что она образцовая, - сообщил руководитель департамента Аскар Шоманов.

Он отметил ответственную миссию, которая возложена на служащих госсектора, и призвал коллег соблюдать корпоративную этику и без-упречно выполнять свою работу.

Кстати, впервые в исто-рии республики учрежден и нагрудный знак «Отличник государственной службы». Аким области Нуралы Са-дуакасов вручил его трем работникам госсектора: инспектору пресс-службы аппарата акима области Есенжолу Куанышпаеву, главному специалисту управ-ления сельского хозяйства Нине Бердниковой и руково-дителю аппарата акима Тара-новского района Ольге Ли.

- Я 33 года посвятила госу-дарственной службе, - рас-сказывает Нина Бердникова. – Просто делала свою работу как положено, ответственно подходила к поставленным задачам. Для меня стало

приятной неожиданностью получение нагрудного знака. Когда любишь свою работу, и за ее выполнение тебя еще так поощряют.

Айжан УТЕВОВАФото Максима ФРОЛОВА

«Государственной» работе – награды

Лидеры в отрасли

Такой статус присвоен экс-пертами костанайскому ТОО «Тазалык-2012»

В стране составлен эконо-мический рейтинг предпри-ятий. Среди субъек-тов хозяйственной деятельности ко-станайское ТОО «Тазалык-2012» признано лучшим в Казахстане в номинации «По сбору твердо-бы-товых отходов», и ему присуди-ли 2-е место в специальной категории по уплате 4 видов налогов в бюджет – НДС, налог на имуще-ство, социальный налог и эмиссия.

По итогам рейтингового исследования предприятие удо-стоено и почетного звания «Лидер отрасли-2014», а его руко-водителю Александру Кушниру вручен орден «Звезда славы. Экономика Казахстана» и национальный сертификат.

- Такой рейтинг формируется ежегодно. В нем участвуют предприятия пяти стран: Казахстана, Беларуси, Азербайд-жана, России и Украины. Выбирается какое-то одно направ-ление. В этом году рейтинг составлялся по экономическим вопросам. Мы очень рады, что заняли лидирующую позицию, обойдя в этом плане наших коллег - предприятие Астаны ТОО «Астана Тазарту» и фирму Усть-Каменогорска «Спец-коммунтранс», - рассказал директор ТОО «Тазалык-2012» Александр Кушнир.

Валентина МЕЛЕХОВАФото пресс-службы акима г.Костаная

Постановлением акимата города Костаная от 22 июля 2013 года №1475 «О закреплении коммунального иму-щества» государственному казенному коммунальному предприятию «Ясли-сад №44 акимата города Костаная отде-ла образования акимата города Коста-ная» на баланс передано здание, общей площадью 2177,3 кв.м, расположенное по адресу: г.Костанай, ул.Пушкина, 179, - в коммунальную собственность.

Впоследствии постановлением аки-мата города Костаная от 11 апреля 2014 года №787 ГККП «Ясли-сад №44 аки-мата города Костаная отдела образо-вания акимата города Костаная» было предоставлено право постоянного зем-лепользования на земельный участок площадью 0,9030 га по ул.Пушкина, 179 для обслуживания здания.

Согласно постановлению апелля-ционной судебной коллегии по граж-

данским и административным делам Костанайского областного суда от 30 декабря 2013г. вышеназванное поста-новление признано законным и обо-снованным.

Таким образом, здание закреплено на балансе ГККП «Ясли-сад №44 аки-мата города Костаная отдела образова-ния акимата города Костаная».

Пресс-служба акима города Костаная

Сена меньше, но запасов хватит

Прогнозы на урожай кормовых в этом году ниже средне-многолетних данных.

Об этом на областном аппаратном совещании сообщил аким области Нуралы Садуакасов.

- Можно констатировать, что сено хуже, чем в прошлом году, виды на урожай ниже среднемноголетнего показателя процентов на 10-20. По кормовым культурам ситуация на-пряженная, но далеко не безнадежная. Сена в любом случае наберем, порядка 700 тысяч тонн имеется переходящий за-пас. Думаю, то направление, которое взяли на омоложение кормовых культур и многолетних трав, правильное, мы смо-жем получить устойчивый средний урожай сена, - отметил глава региона.

Другая ситуация в АПК, которая вызывает опасение, – про-должительное отсутствие осадков, которые так необходимы молодой пшенице. По предварительным данным специали-стов управления сельского хозяйства, 30% посевов находится в хорошем состоянии, 50% - в удовлетворительном, 20% - в зоне риска. Осложняет ситуацию большая сорность на полях, вовремя обработать посевы аграрии не имели возможности по причине отсутствия финансовых средств.

- Гербицидами могли и не работать только потому, что ма-териальное положение сельхозтоваропроизводителей было недостаточно хорошим, - отметил Нуралы Садуакасов. – Сей-час мы уже обеспечили финансирование аграриев, направив почти 5 млрд тенге через СПК «Тобол». Считаю, что все работы, которые позволят получить урожай в полном объ-еме, сделаны.

Айжан УТЕВОВА

Жарко и… очень жарко

В течение недели в Костанайской области сохранится вы-сокая температура воздуха.

По данным синоптиков, ослабления жары в ближайшую неделю не прогнозируется. В первую половину недели тем-пература воздуха на территории Костанайского региона по-высится до 35-37 градусов, ночью ожидается 15-18 тепла. К концу станет еще жарче – до +40ОоС. Есть вероятность незначительных осадков.

- Ожидается ветер, преимущественно южного направления - 9-14 м/сек, при грозе - усиление ветра до 20 м/сек. Местами возможны небольшие осадки, гроза, - пояснила начальник отдела прогнозов погоды филиала РГП «Казгидромед» по Костанайской области Валентина Загребина.

Марина БЕРЕЖНАЯ

ПРОГНОЗ

КОСТАНАЙНАШ

ПОБЕГ длиною в месяц

15-летняя девочка, пропав-шая 24 мая в поселке Зато-больск, найдена живой и не-вредимой.

Как рассказала «НК» мама девочки Альмагуль Салыко-ва, Гульмиры не было дома почти месяц. Все это время беглянка находилась в Аста-не. Добравшись попутками до столицы, Гульмира устроилась на работу. Она продавала очки на рынке «Артём». В счет за-работной платы снимала ком-нату у хозяйки. В ходе прове-дения оперативно-розыскных мероприятий Гульмиру нашли и вернули в Костанай. День она провела в центре адаптации для несовершеннолетних. После работы с психологом девушка вернулась в родной дом.

- Я очень рада, что Гульмира нашлась, она цела и невреди-ма. Хотела бы выразить благодарность всем, кто участвовал в поисках моей дочери: и волонтерам, и сотрудникам полиции. В частности, огромное спасибо работнику Затобольского РОВД Алмазу Ермаканову. Благодаря ему, его упорству, Гульмиру нашли, - сообщила собеседница «НК».

По словам Альмагуль Салыковой, поначалу девочка вела себя замкнуто, не разговаривала, но сейчас постепенно идет на контакт и даже строит планы на будущее. В перспективе – за летние каникулы наверстать упущенное, сдать пропущен-ные из-за побега экзамены и закончить 9-ый класс.

Валентина МЕЛЕХОВА

КРИМ-ИНФО

Подозревается в растрате

Более 900 тысяч тенге ущерба нанесено бюджету в ре-зультате незаконных операций по начислению завышенной зарплаты сотрудникам отдела занятости и соцпрограмм На-урзумского района.

Как сообщает пресс-служба областного ДБЭКП, с апреля 2010 по декабрь 2012 года «главный специалист по бухгалтер-скому учету отдела занятости и соцпрограмм Наурзумского района вносила ложные сведения в расчетно-платежные ве-домости и счета на выплату заработной платы себе и несколь-ким сотрудникам ГУ. Таким образом, на счета работников за 3 года незаконно была перечислена сумма в 950 000 тенге».

В отношении предприимчивой госслужащей Департамен-том финансовой полиции по Костанайской области возбуж-дено уголовное дело.

- Расследование завершено, и в ближайшее время дело передадут в суд, - отметили в ведомстве.

Соб. инф.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫВторник, 24 июня 2014 г.

3АКЦЕНТЫ

ИНСТРУКЦИЯ «НК»

ОФИЦИАЛЬНО

После обращения в суд возникает вопрос, будет ли оно принято судьей к производству и рассмотрению?!

Как сообщили «НК» в Костанайском городском суде, теперь жители област-ного центра могут узнать об этом, не выходя из дома, - по-средством Интернета и смс-сообщений. О том, как это сделать, в инструкции «НК».

1. В отдел канцелярии суда подается исковое заявление о взыскании суммы долга, о взыскании долга по расписке и т.д. Затем сотрудник гор-суда заполняет талон о реги-страции заявления (жалобы). В течение 1-2 минут на номер мобильного телефона прихо-дит сообщение, что заявле-ние зарегистрировано. После этого вам выдают талон.

2. При принятии к произ-водству заявления в течение 5 рабочих дней вы получите на указанный номер мобиль-ного телефона (электрон-

ный адрес), указанного в заявлении, извещение о но-мере дела, логин и пароль для авторизации в рубрике «Ознакомление с судебными документами» на официаль-ном сайте www.sud.kz .

Используя логин и пароль, вы можете просмотреть, ска-чать и распечатать информа-цию о результатах рассмо-трения заявления.

3. Вы получите смс-сообщение о вызове на су-дебное разбирательство с указанием даты, времени и места. Список слушания дел можно посмотреть на офици-альном сайте в соответству-ющем разделе.

4. После вынесения реше-ния суда и его подписания в течение 5 рабочих дней при-ходит еще одно сообщение. Оригиналы судебных актов можно получить в суде, пред-варительно позвонив по те-лефону в канцелярию суда.

Валерия ВАХНЕНКОИнфографика

Сергея БИРКЛЕ

Исковое заявление – на контроле

(Окончание. Начало на 1-й стр.)

Инвестиционный доход фонда с начала года соста-вил 113 млрд тенге против 89 млрд тенге по всей на-копительной пенсионной системе в прошлом году. Уменьшилось в 2 раза и комиссионное вознаграж-дение фонда, взимаемое от суммы инвестиционного до-хода. В области вкладчика-ми ЕНПФ стали более 480 тысяч человек, пенсион-ные накопления составили почти 189 млрд тенге. На 1 июня пенсионные отчисле-ния получили 5 676 человек.

Что касается так называ-емых «бесхозных счетов», информация о которых по-

явилась во время процеду-ры передачи пенсионных активов в ЕНПФ, Сарсен-баева пояснила, что сам термин «бесхозные счета» некорректный.

- Это счета ошибочные. Дело в том, что до 2003 года ГНПФ работал в режиме «по умолчанию». То есть была создана разветвленная сеть накопительных пенси-онных фондов, и взносы тех людей, которые не сделали выбор в пользу определен-ного фонда, автоматически поступали в ГНПФ. Затем, как правило, вкладчик заво-дил индивидуальный пенси-онный счет в другом фонде, и тот счет, который имелся у него ранее, оставался

«без движения». Числится 26 тысяч таких счетов, в месяц «расчищается» по-рядка 1500. Но эти счета мертвым грузом не лежат, они принадлежат их соб-ственникам, остается счета только объединить. На эти средства начисляется инве-стиционный доход, иногда превышающий сумму нако-плений.

Специалисты ЕНПФ подчеркивают: фонд пол-ностью выполняет обяза-тельства по пенсионным выплатам. За пять месяцев этого года по республике было выплачено более 31 млрд тенге. С 1 апреля сред-ний размер годовой суммы выплат для вкладчиков,

достигших пенсионного возраста, составил 652 080 тенге. Впрочем, получить накопления можно и рань-ше, женщинам - по достиже-нии 50 лет, мужчинам – 55 лет. Основное условие – до-статочность пенсионных на-коплений, для женщин эта сумма составляет 7 637 161 тенге, для мужчин - 5 481 124 тенге. Однако случай этот довольно редкий, с на-чала года лишь одна женщи-на в Костанайской области в силу достаточности нако-плений перевела средства в аннуитетную страховую компанию.

Айжан УТЕВОВАКоллаж

Олега ЯБЛОЧКИНА

В одной «копилке»

АКТУАЛЬНО

Проблемы есть, но решаемыИтоги социально-экономического развития города за пять месяцев подведены на аппаратном совещании с участием акима Костаная Ахмедбека Ахметжанова.

Как отметил в докла-

де руководитель отдела экономики и бюджетного планирования Николай Дорошок, промышленны-ми предприятиями города произведено продукции в действующих ценах на 52 805 млн тенге, рост к анало-гичному периоду прошлого года составил 120,7%. В раз-резе отраслей увеличение отмечено в производстве машин и оборудования – 142,7%, кондитерских изде-

лий, молока и сливок, муки и макаронных изделий - 115,5%. В числе лидеров такие предприятия, как АО «Баян-Сулу» (рост на 21%), ТОО «Асалия» (на 45,6%), ТОО «Romana-Нан» (на 100%) и ТОО «СарыаркаАв-тоПром» (в 4 раза). Вместе с тем проблемной остается работа 12 предприятий го-рода, допустивших сниже-ние объемов производства. Год назад предприятий-аут-сайдеров было 10. Основ-ными причинами уменьше-ния объемов производства являются: ограниченный рынок сбыта, отсутствие заявок на выпуск продук-ции, сырья, а также органи-зационные проблемы.

- Это мое первое совеща-ние в качестве руководителя

администрации областного центра, - отметил Ахмедбек Ахметжанов. - Но тенденция настораживает. Необходимо конкретно разбираться по каждому такому предпри-ятию и оказывать необходи-мую поддержку.

Вместе с оценкой про-деланной работы обсуж-дались и основные направ-ления развития экономики города на перспективу. В этом году в соответствии с госпрограммой ФИИР в Костанае планируется сдача под ключ трех про-ектов, продукция которых ориентирована как на вну-треннее потребление, так и на экспорт. Первый из них – сборка автомобилей марки «Тойота» на ТОО «СарыаркаАвтоПром» -

был запущен в июне. Идет к завершению и строитель-ство домостроительного комбината ТОО «Костанай МБИ». А вот в ходе реали-зации проекта по производ-ству мелкосортного про-ката администрация ТОО «ТрансСфера-СП» столкну-лась с немалыми сложно-стями: при стоимости в 400 млн тенге освоено лишь 30 млн тенге. Основная причи-на – трудности в получении кредитов на строительство объекта.

Аким города дал пору-чение представителям от-делов акимата, ответствен-ных за поддержку бизнеса, оказать помощь в решении данного вопроса.

Александр КУЗЬМИЧЕВ

К СВЕДЕНИЮ

Июнь: рыбалка отменяется!

33 факта браконьерства выявлено с начала года инспек-торами ГУ «Тобол-Торгайская межобластная бассейновая инспекция рыбного хозяйства». Наиболее активизировались браконьеры во время нереста рыбы.

Так, в Мендыкаринском районе 12 июня был задержан ры-бак И., который использовал запрещенное орудие лова - сеть «китайку» (из полиамида). Сеть изъята, составлен протокол, на основании которого суд вынес решение и оштрафовал нару-шителя на 10 МРП с конфискацией орудия лова. Двумя днями позже, но уже в Костанайском районе на р.Тобол рыбинспек-торами пресечен аналогичный факт. У нарушителя изъяты две сети, выписан административный штраф в размере 3 МРП.

- Согласно постановлению Правительства РК от 7 марта 2012 года №303 «О введении ограничений и запретов на поль-зование рыбными ресурсами и другими водными животны-ми», введен запрет на применение в рыболовстве сетей, из-готовленных из синтетических, нейлоновых или пластиковых, полиамидных мононитей и моноволокна, а также электриче-ских приборов (т.н. электроудочек – прим. авт.)», - говорит руководитель отдела контрольно-инспекционной работы ГУ Булат Талтыкеев. - Кроме того, не допускается находиться на водоеме или в непосредственной близости от него с орудиями лова, применение которых не предусмотрено законодатель-ством. Однако, несмотря на эти запреты, население продол-жает их игнорировать, ссылаясь на незнание правил, что не освобождает их от ответственности.

В ведомстве напомнили, что в связи с нерестом рыбы вве-дены временные ограничения на спортивно-любительский лов рыбы на всех водоемах области вплоть по 30 июня. Так что, если не хотите платить штраф, потерпите до 1 июля!

Александр КУЗЬМИЧЕВ

КОСТАНАЙНАШНАШ ГОРОДВторник, 24 июня 2014 г.

4НА КОНТРОЛЕ

К СВЕДЕНИЮ

ГОРОДСКИЕ ПОДРОБНОСТИ

КОММУНАЛЬНЫЙ ВОПРОС

В областном центре предложено сформировать штаб по решению проблем в сфере ЖКХ.

За последнее десятилетие город заметно преобразил-ся – появились современные дома, уникальные здания. Постоянно пополняется и улучшается жилой фонд города. Даже несмотря на столь грандиозные измене-ния, комфортные условия проживания многим коста-найцам по-прежнему только снятся. На фоне грандиоз-ного градостроительного бума нерешенным остается вопрос предоставления жи-лищно-коммунальных услуг. Как отмечают эксперты, среди претензий жильцов - неудовлетворительное качество воды, состояние подъездов, чердаков и ин-женерных коммуникаций. Эти и другие вопросы на не-деле обсуждали за круглым столом в управлении по за-щите прав потребителей

представители кооперати-вов собственников квартир и коммунальных предпри-ятий.

На сегодняшний день в Костанае имеется 1050 жи-лых домов, и только 840 из них обслуживаются ПКСК. Пятая часть жилого фонда – «бесхозные» двух-, трех-этажные дома 50-х годов постройки.

- На придомовых терри-ториях, во дворах прак-тически не проводится санитарная очистка и бла-гоустройство. Не осущест-вляется и мелкосрочный ремонт кровель, входных групп, подъездов, инже-нерных коммуникаций, - от-метил руководитель отдела санитарно-гигиенического надзора РГУ «Управление по защите прав потребителей» Муратхан Рыщанов.

Впрочем, по словам представителей ведомства, немало проблем и в так на-зываемых «благополучных домах», которые находятся на балансе различных коо-перативов. В обществе по

защите прав потребителей сетуют на огромное коли-чество жалоб на качество услуг, предоставляемых ПКСК. Более 30% обраще-ний связаны с неудовлет-ворительным содержанием подвальных помещений. Люди недовольны состояни-ем инженерных коммуника-ций, несвоевременным про-ведением ремонтных работ и устранением аварий. Как следствие - затопление под-валов и сырость в кварти-рах. По всем поступающим обращениям проводятся проверки. В большинстве случаев, утверждают в ве-домстве, факты подтверж-даются.

- Довольно часто люди жалуются на нерадивых со-седей, которые выбирают различный мусор из баков и складируют у себя в квар-тирах, тем самым создавая неудобства проживания в доме. Также жильцы недо-вольны несвоевременным вывозом твердых бытовых отходов. Такие проблемы, как правило, возникают из-

за поломки техники, - уточ-нил Муратхан Рыщанов. - Учитывая опыт плотной за-стройки, остро стоит вопрос размещения контейнерных площадок. Не всегда учи-тывается возможность их размещения с соблюдением санитарных норм.

Как говорят в ведомстве, в Костанае функционируют 88 ПКСК. Замечания есть к работе каждого. Председа-тели кооперативов в боль-шинстве случаев критику в свой адрес не признают, утверждая, что предостав-ляют только те услуги, ко-торые оплачены тарифом. В основном, это подготовка сетей к подаче воды и ото-пления. Проблемные трубы и крыши ремонтируются только за счет жильцов. Все остальное: санитарные усло-вия дворов и подъездов, а также подвальных помеще-ний - дело ответственности и требует бережного отно-шения людей. Ведь как ни крути, а чисто не там, где метут, а там, где не сорят.


Житейским проблемам - профессиональный взгляд

Срок сдачи в эксплуатацию Дворца бракосочетания перенесен.

Строительство техниче-ски сложного объекта ин-дивидуальной разработки для костанайцев оказалось сопряженным с серьезными трудностями. Как рассказали «НК», подрядчики столкну-лись не только с проблемой отсутствия необходимых строительных материалов и квалифицированных кадров. Завершить строительство в установленный срок ока-залось не по силам и из-за «сложности индивидуальных разработок». Иными слова-ми, сделать чертеж оказа-лось проще, чем воплотить его в жизнь. Таких зданий не то чтобы в Костанае, во

всем Казахстане никогда не строили.

- Наружную отделку де-лают природным камнем. В регионе такого материала нет, потребовалось время на его доставку. Очень сложно было найти специалистов по укладке. Нашли в Армении. Проектом предусмотрено наличие специальной сетки для монолитных перекрытий шириной 2-3 метра, которую здесь никто не производит. Пришлось самостоятельно изготавливать, - сообщила и.о. начальника департамен-та строительства СПК «То-бол» Алефтина Михайленко.

В ходе строительства, по словам собеседницы «НК», возникли и другие техни-ческие проблемы. Планом предусмотрен огромный 11-тонный купол, который нужно было не только сва-

рить с идеальной точностью, но и найти технику для его установки.

- Из-за проблем с изготов-лением и установкой купо-ла застопорились работы по внутренней отделке зала торжеств. Под открытым небом делать ее просто бес-смысленно. Даже небольшой дождь смоет всю работу строителей, - пояснила Алеф-тина Михайленко.

Между тем рядовые го-рожане, которые далеки от проблем строительства, никак не дождутся откры-тия уникального здания. Некоторые молодожены, желающие узаконить свои отношения в новом Дворце бракосочетания, стараются отложить дату торжества.

- Молодожены ждут, спрашивают. Конечно, же-лающих много, но специ-

альную статистику мы не ведем. Подают заявления, рассчитывая на июль, но конкретно мы им ниче-го не обещаем, - отметил руководитель Управления юстиции г.Костаная Ержан Махмутов.

По официальной инфор-мации, несмотря на сры-вы сроков сдачи объекта, штрафные санкции к под-рядчику применяться не бу-дут. «Причины затягивания строительства вполне объек-тивны. Они были рассмотре-ны и приняты специальной коллегией», - уточнили собе-седники газеты. К тому же, как утверждает заказчик, новый Дворец бракосочета-ния станет одним из самых красивых зданий областного центра.

Валентина МЕЛЕХОВАФото Максима ФРОЛОВА

«По объективным причинам»

О Костанае с любовью!

Бывшие костанайцы получили возможность поздравить с юбилеем родной город.

В этом году областному центру исполняется 135 лет. У го-рожан, живущих за рубежом, появилась уникальная возмож-ность передать привет своим родным и близким, поздравить земляков с праздником.

Как сообщает пресс-служба акима Костаная, для того что-бы видеоролик увидели горожане, нужно немного: снять короткометражное видео в стране нынешнего проживания на фоне известной достопримечательности, залить на любой файлообменник и прислать ссылку на адреса электронной почты: [email protected] или на [email protected].

Все видеопоздравления будут транслироваться начиная с 1 августа на LED-экранах областного центра.

Валерия ВАХНЕНКО

Без огней и цветов

Архитектурный облик города в темное время суток портит плохая освещенность зданий либо ее отсутствие.

Привести подсветку в соответствие с правилами благо-устройства - такую задачу поставил заместитель акима го-рода Максут Калиев на аппаратном совещании. В ходе про-веденного ночного рейда по городу выяснилось, что фасады некоторых строений вообще не освещаются или освещаются слабо. Среди таких зданий - магазин «У Олеси», расположен-ный по ул.Дощанова, торговый объект по ул.Майлина, 24, а также магазины «Радуга», «Оливье», «Конфетка», «Жасмин», супермаркет «Солнечный», стоматология «СТОМЕД», раз-влекательный комплекс «Фараон». В темное время суток эти объекты «называются» совсем по-другому. Из-за вышедших из строя элементов подсветки видны лишь отдельные буквы.

- Все эти здания находятся на центральных улицах города. Это не где-то на окраине, Узкой коллее или в 4-м микрорай-оне. В этих частях города хорошая проходимость. Все мы в этом городе живем, и не должны быть темными улицы, где ходите вы, ваша семья и ваши дети, - пояснил заместитель акима г.Костаная Максут Калиев.

Также нарекания городских властей вызвала и слабая ра-бота по озеленению. Частные предприятия, за которыми закреплены определьные улицы, до сих пор не высадили цветы в клумбы.

- Время уже проходит. Мы должны были до 1 июня все высадить, а у нас клумбы на улицах Тарана, Бородина, Во-инов-Интернационалистов и даже на проспектах Абая и Аль-Фараби до сих пор пустую, - отметил Максут Калиев.

Замакима подчеркнул, что все недоработки необходимо устранить в кратчайшие сроки. Сотрудники акимата внима-тельно проследят за исполнением - организуют очередной рейд, итоги которого вновь рассмотрят в ходе специальной встречи.


Бүгінгі нөмірде:

* Уақытты мазмұнды өт-кізеді* Ер есімі - ел есінде* Жаңа электронды қыз-меттер* Бата - қазақтың қасиетті тұмары

Сейсенбі, 24 маусым 2014 жыл

«Кім кінәлі» драмасы ой

салдыТаяуда Ілияс Омаров атын-

дағы облыстық қазақ драма театрында Мар Байжиевтың «Оқиға» пьесасының желісі бойынша «Кім кінәлі» спектаклі сахналанды. Қалыптасқан дәстүр бойынша өнер шаңы-рағына қарай ағылған жұрт-шылықта шек болмады.

Бұл қойылымға бүгінгі кей-бір жастардың арасында белең алған ішімдік пен нашақорлық, жастық шақтағы махаббатта-рын аяқ асты етуі, кінәсіз сәби-лердің тастанды балаға айна-луы өзек болады.

Туындыдағы бейнелер ав-тор мен режиссердің ізденісінің жемісі.Онда бүгінгі уақыт тала-бы шынайы көрініс тапқан. Жастарға тәрбиелік мәні зор. Қо-юшы режиссері Камат Касенов.

Әрбір актер өздеріне жүк-телген рольдерді жоғары ше-берлікпен орындап шықты. Темірдің ролінТөленді Әлғожин. СағындыҚуаныш Қойшығұлов, НазардыАзамат Чукеев сомда-са, Диана РахметоваМайраш рөлін өз деңгейінде орында-ды. Қойылымнан көрермендер ұмытылмастай әсер алғанын олардың көтеріңкі көңілкүй-лерінен байқауға болады.

Амфитеатр салынуда

Қаламыздың КЖБИ шағын ауданы маңындағы жағалауда амфитеатр салынуда. Мемле-кеттік тапсырысты «Аяз» жау-апкершілігі шектеулі серіктестігінің жұмысшылары қолға алып отыр. Аталмыш жағажай былтыр ашылған ӘлФараби даңғылы маңындағы жаға-жайдан ерекшелеу болмақ. Се-бебі, жаңа жағажайдың көлемі әлдеқайда үлкен.

Онда серуендеумен қатар суға шомылуға болады. Құры-лысы басталған амфитеатрдың сахнасында мәдени ісшаралар өтетін болады. Амфитеатрдың кіре берісіне аркалар тұрғы-зылып, субұрқақ пен жүгіруге арналған жол салынбақ.

Ипотекалық компания аясында

Биылғы жылы облысымыз-да алғаш рет «Қазақстан ипо-текалық компаниясы» АҚ қоры жалға берілетін, соңынан сатып алуына болатын тұрғын үйлер-дің құрылысын бастайды.

Облыс әкімінің бірін-ші орынбасары Е.Аманның айтуынша, осы бағыттағы жалға берілетін тұрғын үйлердің ке-зегінде тұрғандардың ширегін алға жылжытады. Қостанай қа-ласында осы мақсатта Герцен көшесі мен аэропорт ауданын-да тұрғын үй кешені салынатын арнайы жер учаскелері бөлінді.

Қай қалаға бара қалсаңыз да өзіндік сәнімен ерекше-ленетінін байқайсыз. Біздің шаһарымыз көпшілікке тама-ша табиғатымен, тазалығымен танылған. Сырттан келген қо-нақтар қаламызға тамсана қа-рап, мақтағанда бір масайрап қалатынымыз анық.

Әсіресе, қала көшелерінің көркін ашып тұратын гүл-зарлар көздің жауын алады. Тұрғындар мен қонақтарымыз оның қасында суретке түсуге асығады. Жыл сайын гүлзар-лар қар ери сала тазартылады. Саябақта әрібері жүргенде

жұмысшылардың қыс кезінде де дамыл таппайтынын көру-ге болады. Яғни, гүлзарларға ылғал молаюын бақылайды.

Биыл да миллионнан аса гүлдер жазда облыс ор-талығын құлпыртады. Жыл сайын дәстүрге сай мамыр айында қаланы көгалдандыру жұмыстары басталады. Негіз-гі гүлмен әрлеу жұмыстарын, Қанар2 және Тазалық2012 жауапкершіліг і шектеулі серіктес тігі жүргізеді.

Біз облыстық әкімдіктің алдындағы және қаладағы айнала қоршалған орамды

жолдардағы гүлзарларды кө-галдандырумен айналысамыз дейді «Қанар2» ЖШС нің басшысы Ольга Краснопюр. Көшетті сызық бойынша дәлмедәл отырғызу үшін, өзінің жұмыскерлерімен бір-ге, арнайы бөлінген аумаққа күрделі өрнектер салумен айналысты. Барлық көшеттер жылыжайда өсіріледі. Олар-дың гүлзарлары бірбіріне ұқсамайды. Сондықтан қала-мызға ерекше сұлу көрініс беріп тұрады. Осы орайда ерекше айта кетер жай, Қос танай облысының 135

жылдығына орай көптеген жерлерді көгалдандырып, түрлітүсті тамаша гүлдермен жайнату үшін бәрі бір кісідей атсалысуда.

Облыстық әкімдіктің ал-дына жыл сайын раушан гүлі отырғызылады. Карбышев көшесіндегі қоршалған сақина жолға негізгі гүлдерден бөлек, түймедақ гүлі де егіледі. Тек бір ғана қоршалған сақина жолға 70 мыңнан астам гүл ке-теді. Ал егер жалпы отырғызы-латын гүлдер санын есептесек миллионға жетеді.

Гүлзарлар әсем көрінуі

үшін жыл сайын түрлі өрнек-тер мен нақыштар ойлап та-буға тырысады. Қала тұрғын-дарының жылы лебіздері гүл егуші жұмысшыларды әр-дайым қанаттандырады.

«Тазалық2012» жауапкер-шілігі шектеулі серіктес тігінің жұмысшылары да аянбай тер төгуде. Өткен көктемде облы-сымыздың орталығына, Жеңіс паркіне гүл егу жұмыстары қарқынды жүргізілді. Қаланы көгалдандыруға байланысты игі істер маусым айының ор-тасына дейін атқарылды.

Таңшолпан САМАТ

ҚОСТАНАЙ-135

«Қостанай - гүл қала»

көздің жауын алатын гүлзарлар қаламызға сән беріп тұр

Сейсенбі, 24 маусым 2014 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ6 ҚАЛА ТЫНЫСЫ

Міне, жадыраған жаз мез-гілі де келіп жетті. Бұл уақыт балалардың демалысқа шығып, алаңсыз тынығатын кезі. Осы орайда жазғы демалыс ла-герьлерінің атқаратын рөлі жоғары. Әсіресе, мектеп жа-нындағы демалыс уақыттары өте мазмұнды өтулері үшін тәрбиешілер бір кісідей атса-лысуда. Қ а л а м ы з д а ғ ы М.Хәкімжанова атындағы № 20 орта мектебінде жаз уақытын-дағы оқушылардың жазғы де-малысын, сауықтыру және бос уақытын ұйымдастыру, құқық бұзушылықтың алдын-алу, шығармашылық дамыту және өмір қауіпсіздігін сақтау мақ-сатында 5кезеңнен тұратын «Балдырған» лагері жұмысын бастады. Биылғы жылдың 1 маусымында «Балдырған» ла-гері салтанатты түрде ашылды. Мектеп директоры Ханзада Шынболатова балаларға ең ізгі тілегін білдірді. Мерекелерімен құттықтап, жазғы демалыста-рын қызықты өткізулерін тіледі. Жазғы демалыс лагерінің ашы-луына орай мерекелік концерт ұйымдастырылды. Осынау басқосу соңында ата-аналар қорынан барлық балаларға балмұздақ таратылды.

Жазғы демалыс лагері болған соң, жауапкершілік те жоғары. Сондықтан оған жау-апты мамандар, тәрбиешілер, үйірме жетекшілері тағайын-далды. Жазғы демалыс ла-герінің бірінші кезеңінде 60 оқушы болады. Олар жас ерекшеліктеріне байланысты 3 топқа бөлінді.

Мектепте балалардың жазғы демалысы қызықты әрі тиімді өту үшін барлық жағдайлар жасалған. Жаз бойы мектепте «Ағылшын тілі», «Жас суретшілер», «Би», «Информа-

тика», «Қызықты грамматика», «Шынықсаң шымыр боларсың», «Қызықты математика», «Әлем қызықтары» үйірмелері және «Дебат» клубы жұмыс істейді.

Аталмыш лагерь тәрби-ешілері Гүлсім Ахметжанқызы, Әсел Тоқышева, Динара Сейда-лина барлық күш -жігерлерін, балалардың демалыс күндері қызықты да есте қалалар-лықтай болуына жұмсауда. Со-нымен қатар тәрбиеленушілер-дің денсаулығын нығайту, шынықтыру мақсатында қа-ладағы «Лагуна» аквапаркіне

апарып тұрмақ. Қалалық «Южный» кітап-

ханасы, «Романтик» клубы, музыка және балалар шығар-машылық мектебімен тығыз байланыста. Балалар арасында жақсы қарым-қатынас орнату, бір-бірін сыйлауға, қоршаған ортамен дос болуға үйрету бағытында мектеп жанта-нушысы Сымбат Стамқұло-ва «Балдырған» сауықтыру алаңындағы оқушылармен күнделікті психологиялық тре-нингтер өткізіп отырады.

Таңшолпан Алпысқызы

Уақытты мазмұнды өткізедінемесе №20 орта мектеп жанындағы

оқушылардың лагері жайында

Көрнекті ақынның шығармашылық кеші

Қостанай облыстық Ыбырай Алтынсарин мемориалдық мұражайы және «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы бірлесіп, ақын-жазушы, ғалым, филология ғылымдарының кан-дидаты, ұстаз Серікбай Оспановтың «Ұлы ұстаз ұлағаты» атты кітабының тұсау кесерін өткізді.

Осы іс-шараға мұражай қызметкерлері және мемлекеттік тілімізде оқытатын мектептердегі қазақ тілі мен қазақ әдебиеті пәнінен сабақ беретін ұстаздар қатысты. Осы кездесуде автор өзінің жазған кітабы жайлы оқырман қауымға айтып берді.

Жүздесуде «Ұлы Ұстаз Ұлағаты» атты айтулы еңбекке алғы сөз жазған тарих ғылымдарының докторы, профессор Аманжол Күзембайұлы және кітап редакторы Қуанышбай Орманов сөз сөйлеп, өз ойларын ортаға салды.

Кеш соңында Серікбай аға өзінің сөзіне жазылған «Сағын-дым, Алматымды» әнін нәшіне келтіріп орындады.

ГАЗЕТ - ДОСЫҢ, СЫРЛАСЫҢ

Оқырмандарға берері мол басылым

Қалалық «Наш Кос танай» газетін біршама жылдан бері тұрақты оқып тұра-мын. Оның жанашыр, әрі тұрақты оқырмандарының бірімін десем де болады. Әсіресе, мемлекеттік тілдегі қазақ редакция сы журналис-терінің жазғандары менің көңілімнен шығады. Кез-кел-ген тақырыпты қозғаудағы шеберліктері жоғары.

Өзім жоғары оқу орны-ның оқытушысы болған-дықтан, білім саласындағы жетіст іктер, студент тер

жайлы жазылған мақалаларға ерекше назар аударамын. Кіш-кентай бүлдіршіндерімізге арналған «Балапан» беттерінен де керегімізді табамыз.

Дің саласы да тиісті деңгейде қамтылып келеді. Денсаулық мәселесін де назардан тыс қалдырып жатқан жоқ. Қаламыздағы түрлі өзгерістер де сіздердің басылымдарыңыз арқылы хабар-дар болып тұрамыз. Қысқасы, тақырыпты қамту ауқымы өте кең. Алдағы уақытта басылым қызметкерлері оқырмандарды сапалы да мазмұнды мақалаларымен қуанта береді деген үміттемін.

Жадыра Назарова,М.Дулатов атындағы Қостанай инженерлік экономикалық университетінің оқытушысы

Көшпелі көрме Облыстық тарихи-өлкетану мұражайында 13 автордан

құралған жастар түрлі жанрда орындалған жұмыстарын көп-шіліктің назарына ұсынды. Олардың қатарында ұлттық қол өнер сарынында жасалған дүниелер де жетерлік. Текемет, ши тоқыма-лары да бар. Жас суретшілер түрлі байқаулардың жеңімпаздары.

«Қауіпсіз аула» акциясыҚостанай қаласында «Stopқылмыс» жобасы аясында «Қа-

уіпсіз аула» республикалық акциясы басталды.«Нұр Отан» партиясы облыстық филиалы ұйымдастырған

акцияның мақсаты-қоғамдық тәртіпті сақтау, азаматтардың қа-уіпсіздігін қамтамасыз ету және қылмыстың алдын алу.

Шара барысында қалалық мәслихат депутаттары, поли-цейлер мен еріктілер қаламыздағы КСК шағын ауданының тұрғындарымен жүздесіп, аулалардағы қауіпсіздік туралы сұх-баттасты.

Т.Саматова

Қазіргі таңда аула клубтары аймақта тұратын балалар мен жасөспірімдердің бас қосатын, шығармашылық идеяларын жүзеге асыратын және бос уақыттарын тиімді өткізетін орынға айналып келеді. Олар балғындарға арнап мәдени шаралар мен бос уақыттарын өткізуді ұйымдастырып, пайда-лы жайларға баулиды. Аулалық клубтарының басты мақсаты - жасөспірімдер мен жастар-дың бос уақытын тиімді өткізу, шығармашылық қызығушы-лықтарын қолдау, салауатты өмір салтын насихаттау. Жас-тарды ұлттық өнерге құлшын-дыру.

Аулалық клубтарда бала-лардың бос уақытын дұрыс өткізу олардың тұлға ретінде қалыптасуы мен шығармашы-лық және спорттық жағынан дамуына көп септігін тигізеді.

Клубтарда: «Шебер қол-дар», вокал, сурет, шет тілдерін оқыту үйірмелері бар. Шахмат,

дойбы, үстел теннисі мен фут-бол сынды спорт түрлерінен жарыс өткізіледі. Онда үйірме-лердің жұмыстары дұрыс жолға қойылған. Өткізілетін іс-шара-лардың балаларға қызықты жаңалыққа толы болуына ба-рынша назар аударылады. Сон-да балалардың шығармашылық қабілеті артады, жан дүниесі нұрланады. Үйірмелерге келетін балалардың жасы 7 мен 18 ара-лығын қамтиды.

Аула клубтарында өткен жылы 2546 бала болса, биыл 2879-ға жеткен. Оның ішінде 2036-сы түрлі ойындар мен іс-шараларға ат салысады.

Биылғы бағдарлама «Жаз-бұл ғажап» деп аталады. Ол жасөспірімдердің денсаулығын нығайту, патриоттық сезімге тәрбиелеу, табиғатты сүюге бау-лу мақсаттары бойынша жұмыс істейді. Ал басты бағыт- «Салау-атты өмір салтын сақтау». Онда салауатты өмір салты орта-лығымен бірлесе отырып, түрлі

тренингтер де өткізіледі. «Біз өмірді таңдаймыз» атты сурет көрмесі де балғындарға тамаша көңіл-күй сыйламақ.

Балалар мен жасөспірімдер-ді аулалық клубтардағы уақы-тын мазмұнды өткізу осы жердегі тәрбиешілер пен педа-гогтардың дайындығына байла-нысты. Сондықтан балалармен

жоғары деңгейде жұмыс жүр-гізетін, педагогикалық білімі бар қызметкерлер тартылады.

Аула клубтарына бірінші ке-зекте күн көрісі төмен, көпба-лалы отбасылардың балалары алынады. Оларға қолдан келген жағдай туғызылады.

Жаз айларындағы мұнда 60 іс-шараны ұйымдастыру жос-парланған. Бұл шаралар клуб мүшелерінің әр күнін тиімді өткізу үшін жасалып отыр.

«Біз спорттың футбол, во-лейбол, тоғызқұмалақ, стол теннисі түрлеріне ерекше көңіл

бөлеміз. Осы шараларды өткізу барысында, Қостанай қаласы әкімдігінің спорт және дене шынықтыру бөлімі қолдау көр-сетеді. Оларға айтар алғысымыз шексіз», - дейді Қостанай қа-лалық білім бөлімі аула клуб-тарының директоры Зинаида Василькевич.

Әйгерім Рашитқызы

Аула клубтарының игі істері

Сейсенбі, 24 маусым 2014 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 7ИМАНДЫЛЫҚ ИІРІМДЕРІ

Әлемдердің раббысы Алла тағалаға барлық мақтаулар мен мадақтар және сүйікті Пайғамбарымыз Мұхаммед-ке (с.ғ.с) сансыз салауаттар мен сәлемдер болғай. Мұсыл-ман қауымы үшін жылдың ең керемет әрі ерекше айы – Рамазан айы. Биылғы жылы Рамазан айы маусымның 28-нен бастау алады. Жыл сайын асыға күткен қасиетті Рамазан айына жеткенімізге Алла таға-лаға сансыз шүкірлер болсын. Барша мұсылман бауырларды рамазан айының келуімен құт-тықтаймыз. Рамазан айы бар-лық айлардың сұлтаны. Басқа айлармен салыстыра қараған-да Рамазан айында мүміндер-ге ерекше мол сауап беріледі. Бұл айда ораза ұстаған адам жаны мен тәні тазаруы үшін жаман істер жасаудан тиы-лу қажет. Пайғамбарымыз да (с.ғ.с): «Рамазан келгенде жұмақтың қақпалары ашылып, тозақтың қақпалары жабыла-ды әрі шайтан атаулының бәрі кісенделеді»-деген (Имам Бу-хари). Ұлы ғұлама ғалым Хафиз ибн Раджаб: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) өзінің сүйікті сахабала-рын Рамазан айының келуімен құттықтайтын»-деген. Бұдан байқайтынымыз адамдардың өзара Рамазан айының ке-луімен құттықтасуына рұқсат етілетіндігіне негіз болып та-былады. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) тағы бір хадисінде былай де-ген: «Бұл ораза айында Алла-ның алдында бір адамдарды тозақтың азабынан босатады, ал мұндай босату – Рамазанның әрбір түнінде болып тұрады» (әт-Термизи).

Бұл ай мұсылмандарды жан-жақты ұлылыққа, Аллаға деген сенімімізді күшейтуге, сондай-ақ шариғат қағидасын жөнімен түсінуімізге шақыра-ды. Алла Тағала адам баласы-ның сенімін арттырып, еркін-дікті сезінуге, өзіне-өзі бақылау жасауына және нәпсісін тыю үшін осы Рамазан айында ора-за тұтуды парыз етті. Себебі, жөн-жосығымен ауыз бекіткен кісі өзін-өзі тәртіпке шақырып, харам істерден тыйылады. Нәтижесінде, ондай адам жиір-кенішті әрекеттерден арылып, жақсылыққа бет бұрады.

Исламның бес парызы-ның бірі – рамазан айын-да ораза тұту. Сондықтан да дінімізде оған ерекше мән беріледі. Себебі, ол сенімнің бір бөлігін құрайды. Пайғам-барымыз Мұхаммед (с.ғ.с.): «Ораза – шыдамның жарты-сы, ал шыдам - сенімнің жар-тысы»-деген. Оразаны басқа ешқандай қағидалармен са-лыстыруға болмайды. Өйткені, Алла Тағала пайғамбарымыз Мұхаммедке (с.ғ.с.): «Адамның барлық жақсы, хайырлы істерін Алла он есе, тіпті одан да жоға-ры бағалайды. Бірақ ораза не үшін тұтылған болса, сол үшін сауабын, сыйын молынан бе-ремін»-деп айтқаны белгілі. Сондықтан ораза қарсаңын-да алғаш ауыз бекіткісі ке-летін бауырларымызға тағы да Алла Тағаланың осы бір үкімін естеріне сала кеткіміз келеді.

Ең алғаш ораза парыз болатын жылы Шағбан айы-ның соңғы күндерінің бірінде пайғамбарымыз Мұхаммед ( с.ғ.с.) өз сахабаларын жинап алып, Алла Тағаладан уәхи келгенін айтады. Онда ол жа-ратушының мұсылмандарға оразаның парыз екендігін ха-бардар етіп, былай дейді: «Ей, адамдар! сендерге мүбәрак айдың, яғни Рамазанның келе жатқанын қуанышпен хабар-дар еткім келеді. Бұл айда Алла Тағала сендерге ораза тұтуды парыз етті. Осы айда жұмақтың есіктері айқара ашылып, тамұқтың есіктеріне ашылмас құлыптар салынады. Адамды азғырушы шайтандар кісенде-леді және бір ерекшелігі оның бір түні (Қадір түні) игілікте мың айдан да хайырлы».

Алла Тағала оразаны бұрын өткен Пайғамбарлардың (ғ.с.) қауымдарына парыз еткенін-дей, Мұхаммад (с.ғ.с.) үмбетіне, яғни біздерге де рамазан айын-да 30 күн ораза ұстауды парыз етті. Бұған байланысты Құран Кәрімнің Бақара сүресінде былай делінген: «Ей, иман келтіргендер! Тақауылықтан үміттерің болса, өздеріңне бұрыңғыларға ораза ұстау парыз етілгендей, сендерге де ораза ұстау парыз етіледі» (Бақара сүресі, 183 аят)

Ораза алғаш рет қай уақытта

парыз болдыПайғамбарымыз Мұхам-

медтің (с.ғ.с.) және мұсыл-мандардың Меккеден Ме-динеге көшуін «хижра» деп атайды. Осы жылдан бастап мұсылмандардың - хижра жыл санауы басталады. Сол хижра-ның екінші жылы Шағбан айы-ның соңғы күнінде Алла Тағала мұсылмандарға рамазан айын-да ораза тұтуды парыз етті. Сол уақыттан бастап барша мұсылман қауымы жыл сайын Рамазанда 30 күн ораза тұтып келеді.

Ораза тұтатын айды то-лық түсіндіру үшін оны ұстау кімдерге парыз, кімдерге па-рыз еместігін баяндаған Алла Тағаладан аят түсті: «Рамазан - адамдарға тура жол нұсқаушы, ақ пен қараны айырушы, бекем тұтынатын жолбасшы ретінде Құран түсіріле бастаған ай. Ра-мазан айы туғанын көрген адам бірден ораза ұстайтын болсын» ( Бақара сүресі, 185 аят).

Ораза ұстау кімдерге парызРамазан айындағы ораза-

ның үкімі - парыз айы (адам-ның жеке өзіне міндет болған парыз). Ораза ұстау әрбір мұ-сылман ер мен әйелге парыз. Шарттары:

1. Мұсылман болуы;2. Балиғатқа жеткен болуы;3. Ақыл-есі бүтін болуы;4. Дені сау болуы;5. Әйелдер хайыз бен ни-

фастан таза болуы керек;6. Ораза ұстауға ниет жасау;7. Оразаның тиымдарын

сақтау.

Жалпы ауру-сырқаты жа-зылмайтындар, денсаулығы ауыз бекітуді көтермейтін, жасы келген қарттар – ора-за ұстамаса да болады, бірақ олардың дәулеті жеткілікті болса, тұтпаған оразасына фидия береді. Фидияның мөл-шері Құран Кәрімде былайша анықталған: «Шамасы кел-мейтіндер (қарт кісілер, ауруға шалдыққандар) ораза ұстамаса, бір кедейдің бір күн тоятындай тамағын беріп тұруына болады.. Ал оны белгілеген мөлшерден артық беретіндері болса, өзі үшін жақсы» ( Бақара сүресі, 184 аят).

Өйткені, өмірлік жазыл-майтын ауруға душар болған кісілер және ауыз бекітуге шамасы жоқ қарттар ораза қазасын өтемейді. Егер дәулеті болмаса, фидия да төлемейді. Ханафи мазһабының негізін са-лушы Имам Ағзам Әбу Ханифа былай деген: «Оразаның абза-лы – кісінің өзіне зиян тимеуі».

Рамазан айында белгілі бір себептермен ауыз бекіте алмағандар кейінірек ораза қазасын өтеулеріне болады. Атап айтсақ, олар:

1. Ауру - сырқаты белгілі бір уақыттан кейін жазылатын кісілер;

2. Ораза уақытында сапар-да болғандар;

3. Ораза кезінде жүкті не-месе емізіп жүрген нәрестелері бар әйелдер.

Тағы бір ескере кететін нәрсе: кімде-кім белгілі бір се-бептермен ауыз ашып қойса, мысалы: 1) аштықтан, шөлден денсаулығына зиян болған соң, оразасын бұзса; 2) әйелдердің хайызы мен нифасы келіп, таза болмау себебінен аузын ашып қойса, сол күндердің қазасын кейінірек қалып қойған күн-дерін толықтыруға болады. Ал сапардағы адамға келетін бол-сақ, қиналатынын білсе ора-засын ұстамайды, қиналмаса ауызын бекітіп жүре беруіне болады. Өйткені, Алла Тағала пендесіне жеңілдікті қалайды, ауырлықты, қиындықты қала-майды. Бұған Құран Кәрімнің мына аяты дәлел: «Егер біреу-лерің ауруға шалдықса, сапар-да жүрсе, онда басқа күндерде (қазасын) өтесін. Алла сендерге жеңілдікті қалайды, ауырлықты қаламайды (Ауыздарың ашық кездің қазасын өтеп), ораза күннің санын толтырыңдар» (Бақара сүресі, 185 аят).

Ал, енді хайыз бен ниф-тастағы әйелдерге келетін болсақ, таза болмағандары үшін шариғат үкімінде оларға байланысты Құранды ұстауға немесе оқуға, мешітке кіруге намаз оқуға рұқсат етілмегені сияқты, оразаны тұтуға да рұқ-сат етілмейді. Жоғарыда айтқа-нымыздай, әйелдердің мұндай себептермен қаза жіберген күндерін кейінірек өтейді.

Ораза ұстау тәртібі

1. Тыйылу: тағамнан, су-сыннан, жыныстық қатынастан таң атқаннан күн батқанға дей-ін бойын аулақ ұстау. Алла Таға-

ла Құран Кәрімде былай деген: «Ақ жіп пен қара жіп ажыра-тылып, танылғанша ( таң атқан-ша) жеңдер де ішіңдер. Содан кеш батқанша ораза ұстаңдар» (Бақара сүресі, 187 аят).

2. Ниет: ниет екі түрлі бола-ды: 1) Күнделікті ауыз бекітер алдында сол күні ораза тұтуға ниет етеді. 2) Рамазан айының алғашқы күнінде толық бір айға деп ниет етеді. Сондықтан да пайғамбарымыз Мұхаммад (с.ғ.с): «Әрбір жақсы амал ни-етке байланысты»-деген.

Оразаның мұстахабтары

(әдептері)Мұстахаб дегеніміз істесе

сауап таптыратын, істемесе күнәсі жоқ амалдар. Олар мы-налар:

1. Сәресі. Таң қараңғысында ниет етіп, дәретін алып, сәресіге тұру. Оның уақыты: түн жары-мы ауғаннан таңсәріге дейін. Пайғамбарымыз бұл жайында:

«Сәресіге тұрыңдар! Шы-нында, сәресі ішуде көп бере-ке бар»-деген, яғни ниет етіп, сәресіге тұру мол сауапқа ке-нелтеді.

2. Ауыз ашуға асығу. Ора-за тұтқан кісіге күн батқаннан кейін немесе ақшам намазы-ның азаны айтылғаннан кейін бірден ауыз ашу сауапты іс. Бұл жөнінде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бір хадисінде былай деген: «Ораза тұтқан кісі мүмкіндігі болса, аузын құрмамен, болма-са таза сумен ашсын». Демек, құрма табылған жағдайда құр-мамен ауыз ашқан сауаптырақ болады.

3. Күнделікті ауыз ашқан кезде және ораза айы бойы тілек-дұғалар жасау. Бұған байланысты Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Әлбетте, ораза тұтқан кісінің ауыз ашқандағы дұғасы (тілегі) қайтарылмайды, яғни тоқтаусыз қабыл етіледі»-деген.

Ауыз ашар дұғасы: «Ей, Алла! Сенің разылығың үшін шын ниетіммен ораза тұттым. Сенің берген ризығыңмен ауыз аштым. Саған ғана иман келтір-дім және Өзіңе ғана тәуекел ет-тім. Тілегімді қабыл ет! Әмин!».

Оразаны бұзатын істер

1. Күндіз ораза ұстап жұр-генін біле тұра себепсіз тамақ ішіп, жеу.

2. Күндіз еркек пен әйел-дің жақындасуы. Егер кімде-кім ораза екенін біле тұра күндіз себепсіз әдейі ішіп-жеп немесе жыныстық қатынас жасайтын болса, оған айып ретінде кә-фарат төлеу немесе ораза қа-засын екі есе өтеу міндеттеледі. Кафаратты өтеу үшін бір құлды азат ету немесе алпыс міскінді тойдыру немесе екі ай бойы ораза тұту қажет.

Ал, кімде-кім ораза уақы-тында ораза екендігін ұмы-тып, білместікпен күндіз тамақ ішіп-жеп қойса, оған қазасын өтемейді және кәфаратын төле-мейді. Бұл турасында Пайғам-барымыз (с.ғ.с.) былай деген: «Кімде-кім ораза екендігін

ұмытып, ішіп-жеп қойса, Алла Тағаланың ол кісіні тамақтан-дырғаны». Ішіп-жеп қойған соң ораза екені есіне түскен кісі, оразасын одан әрі жалғасты-руы қажет.

Егер кімде-кім жүрегі ай-нып, лоқсып құсса немесе байқаусыздан аузына бір нәрсе кіріп кетсе (мысалы: дәреттің суы, шыбын-шіркей) т.б. бірақ тек үзірмен оразасын тоқтатпа-стан жалғастыра береді.

Оразаның артықшылығы1. Рамазан айы – сынақ

айы. Адам баласы бұл айда өз нәпсісін тыйып, жаман нәрсе-ден, яғни ғайбат сөйлеуден, ауыр күнә жасаудан, жала жа-будан аулақ болып, жақсы нәр-селерге, яғни өзін сабырлыққа, шыдамдылыққа, тақуалыққа тәрбиелеуі керек. Ораза адам баласы мен Ұлы жаратушы-ның арасындағы сыр. Кісінің ораза тұтып жүргені бір Аллаға ғана аян. Сондықтан Исламда иманның, сенімнің жоғары тұратындығы осыған дәлел. Әлдебіреу ораза тұтқан адам-ның көңіліне тиіп, балағаттаса, ауыр сөз айтып, қол жұмсағысы келсе, әлгі аузы берік кісі: «Мен оразамын»-деп үш мәрте айтуы керек. Пайғамбарымыз Мұхам-медке (с.ғ.с) бір кісі келіп: «Ей Алланың Елшісі (с.ғ.с.)! Маған айтыңызшы, қай амалды істе-сем, жұмаққа кіремін?»-деп сұрапты. Сонда Алланың Ел-шісі (с.ғ.с.): «Оразаң сені алып кіреді»-деп жауап береді. Әлгі кісі Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) келіп, тағы да әлгі сұрақты қойған уақытта жоғарыдағы жауабын қайталапты.

2. Рамазан – кешірім айы. Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с): «Кімде-кім ауыз бекіт-се, Алла Тағала оның істеген күнәларын кешіреді»-деген. Сондықтан да Алла Тағала бұл айдың бір түнін қасиетті де қадірлі етті. Рамазан айы-ның 26-сынан 27-сіне қараған түні Алла Тағаладан алғаш рет Құран аяттары түсті. Сол се-бепті бұл түн «Қадір түні» деп

аталады.Ол түннің игілігі мың айдан

да артық. Ол түнде Алланың әмірімен бүкіл періштелер және Жәбірейіл періштенің өзі де жерге түседі. Ораза тұтып, Жаратушы Жаббар Иесін еске алғандардың барлығының тілектерін Алла Тағала қабыл етіп, сол түні таң атқанша Ал-ланың пенделеріне сыйлаған сәлемі, бибітшілігі, тыныштығы жалғасады. Бұл жайт Құран Кәрімнің Қадір сүресінде кеңінен баяндалған.

Олай болса, қадірменді мұхтарам жамағат Алла Тағала алдымызда келе жатқан Мүба-рак Рамазан айын және ұлық Қадір түнін баршамызға құтты қылып, осы айды Алла разы-лығы үшін тағат-ғибадатпен өткізуді шын жүрегімізден ын-таландырсын. Еліміз көркейіп, дініміз марқая берсін!

Оқырмандар назарына

28-маусым Қасиетті Рама-зан айының 1-ші жұлдызы

1. Сәресі ішу таң намазына 10 минут қалғанда тоқтатыла-ды.

2. Шілденің 23-нен 24-не қараған түн (26-27 Рамазан) қасиетті – Қадір түні.

3. Ауызды ақшам намазы-ның уақыты кіргенде құрмамен немесе сумен және т.б.тағам-мен ашу керек.

4. Тарауих намазы 27-мау-сымнан бастап, жасиқ намазы-нан кейін оқылады, одан кейін үтір уәжіб намазы жамағатпен оқылады.

5. Пітір садақаны Рамазан айының бірінші күнінен ба-стап, айт күніне дейін беруге болады. Бірақ бірінші он күн-дігінде берген сауапты. Биылғы жылы Қазақстан Республикасы бойынша пітір садақасының бидәймен есептегендегі құны – 200 теңге.

6. 28-шілде дүйсенбі күні – Ораза айт мейрамы басталады.

Асылхан қажы Мұханбетжанұлы,

ҚМДБ-ның Қостанай облы-сы бойынша өкіл имамы

Рамазан - кешірім айы

Сейсенбі, 24 маусым 2014 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ8 ӘРІПТЕС ЖАЙЛЫ ӘҢГІМЕ

Ұстаздар отбасында

тәрбиелендіБаяғыда менің бір аса

сыйлайтын атам: «Қарағым, өмір сүрген сайын қаншама асыл адамдармен кездесесің. Олардан көп жайды үйренесің. Кейін өзіңнен де басқалар үлгі алады» дейтін. Қайран ақ-сақал-ай десеңізші. Өзім жа-сым алпысқа жақындағанда өткен күндерге кішкене шолу жасасам, оның айтқандары айна-қатесіз келіп тұр.

Қостанайда ғұмыр кешіп келе жатқан ұзақ жылдарда қаншама өзге ұлттың өкілдері-мен араластым. Тіпті, олардың кейбіреулері туған ағала-рымдай болып кетті. Солардың қатарында украин жігіті Анато-лий Владимирович Тарасенко да бар.

Оны мен Қостанай қала-лық партия комитетінде бөлім меңгерушісі болып жүрген кез-ден білемін. Сол шақтың өзін-де кез келген адаммен өз туы-сындай сөйлесетін бауырмал

жан-ды. Әлі күнге дейін сол қалпында. Жүзінен тек қана нұр шашып тұрады.

Шындығы керек, ол кез-де біз қызмет бабымен ғана араластық. Кейбір газетке қажетті мәліметтерді өзінен алып тұратынбыз. Сол уақытта мен еңбек жолымды бастаған облыстық «Коммунизм таңы» (қазіргі «Қостанай таңы») га-зеті облыстық және қалалық партия комитетінің органы болатын.

Демек, біз облысты былай қоғанда, Қостанай шаһарының күнделікті тыныс-тіршілігін де қамтып отыратын едік. Еліміз Тәуелсіздік алды. Көп жайлар өзгерді. Ол кісі де 1992 жылы баспагерлік жұмысты қолға алып, қазіргі өзі жетекшілік ететін «Қостанай баспа үйін» ашты.

Оны көптеген басқосулар-да жиі көріп тұрамын. Баяғы күндер еске түсіп, арасында әңгімелесіп те қоямыз. Ең бас-тысы, ол қашан да өзінің қыз-метінің тығыздығына қарамас-тан бізді қарсы алуға дайын.

Осы жуырда ғана онымен ал-дын ала телефонмен хабарла-сып, жұмыс орнында жүздестік.

Сол кезде ол көптеген өзіме бұрын беймәлім жайлар-ды айтты. Оның азаматтық қа-сиеттеріне тағы да көзім жете түскендей болды. Осы кезде-суде көңілге түйгендерімді оқырмандарға баяндап бер-генді жөн санадым.

Анатолий Владимирович Тарасенко 1942 жылы қыр-күйек айында Украинаның Запорожской облысының Гу-ляйпольский ауданына қарас-ты Варваров елді-мекенінде ұстаздардың отбасында дүни-еге келді. Оның ардақты әкесі Владимир Антонович Ұлы Отан соғысында қанды майданда бо-лып, ерлікпен көзге түскен жан.

Майданнан оралған соң ұзақ жылдар бойы мектеп-те оқушыларға математика пәнінен дәріс берді. Оның алдынан өткен шәкірттері кейін үлкен азамат болып, өз елінің мақтанышына айналды. Сабырлы да салмақты, артық сөзге жоқ әкесі шын мәнінде өзі ғұмыр кешкен ортаға сый-лы еді.

Ал Тарасенколар әулетінің бақытын шалқытқан апамыз Галина Федоровна білім ор-дасында балаларды тіл мен әдебиеттен оқытты. Рухани-ятқа жаны жақын еді. Негізгі қызметінен қолы бос кездер-дің бәрін көркем әдебиеттер оқуға, жан сарайын байытуға арнайтын.

Аналарының осы асыл қа-сиеттері бұған да жастайынан жұқты. Сондықтан болар, мек-тепте жүргенде де, одан кейін де сөз өнерін қастер тұтып, жылдар өте жоғарыда баян-дағанымыздай, ақын-жазушы-лардың кітабын шығаратын баспаны басқарып, аты көпке танылды.

Тарасенколардың шаңы-рағында үш ағайынды жігіттер өсті. Анатолий Владимирович үйдің тұңғышы ретінде өзінің соңынан ерген қос інісіне кіш-кентайларынан қамқоршы бо-лып, ағалық, үлкендік көмегін көрсетіп, өмірден өз орында-

рын табуына бір кісідей ықпа-лын тигізді.

Міне, осындай елді-мекен-дегі зиялы жанұяда өскен боз-бала өсе келе ата-анасының абыройын асқақтатар, еліне пайдасын тигізер мамандықты игеруге ұмтылды. Сол білімге деген құштарлық пен ерекше ұмтылыс бұны тек қана алға жетеледі.

Қостанай оның өмірінде

Ол Украинада туып өскен-мен өмірінің ең бір ұмытыл-мас шақтары Қазақстанның солтүстігінде жатқан Қостанай шаһарында және ауданда-рында өтті. Алдымен Қостанай мемлекеттік педагогикалық институтын аяқтады.

Өңірдегі бұл байырғы оқу орны жас жігіттің бой-ындағы дарынын жарқырата көрсетуіне мүмкіндік ашты. Қызмет барысында іскер жан-дардан тағылым алды. Өзі де болашағынан үміт күттерер жастарға тәлімгер атанды. Үлкенге ізетті, кішіге қамқор бола білген азамат қайда да айрықша беделге ие болады.

Осы арада оның осындай биікке көтерілу жолдарында Орджоникидзе (қазір Денисов) ауданындағы Орджоникидзе кеңшарында кәдімгі қатардағы токарь, спорт жөнінде нұсқау-шы болып жұмыс істегенін де айтып өткеніміз орынды болыр. Бұл жұмыстар әрине оған өмірді тануға, жұмысшы адамның көңіл-күйін сезіну-ге белгілі дәрежеде ықпалын тигізгендігі де даусыз.

Жан-жақты білімді, ұй-ымдастырушылық қабілеті өзгелер үлгі алардай білікті маман қайда да көзге түспей қоймайды. Бұл да өзге тұстас-тары секілді комсомол са-ласында әбден шыңдалып, жастарды жасампаздыққа бау-лыды. Олардың бойындағы да-рындарын ашуға барын салды.

Жоғарыда аталған аудан-да аудандық комсомол коми-тетінің екінші және бірінші хатшысы болған жылдар мұ-

ның өмірінде ерекше орын алады. Осы кезеңде Анатолий Владимирович көп тәжірибе жинақтады. Соның да арқасы шығар, әлгі әңгімеге арқау болған аудандық партия коми-тетінің бөлім меңгерушісі қыз-метіне де тағайындалды.

Осы жұмысты 1980 жылға дейін мінсіз атқарды. Мұның іскерлік, халықпен тіл табыса білу секілді қабілеттерін жоға-ры бағалаған басшылар Қоста-найға қызметке шақырды. Сөй-тіп, Қостанай облыстық партия комитетінің жанындағы Саяси ағарту үйінің консультанты қызметіне бекітілді. Бұл қыз-меттің де жауапкершілік жүгі ауыр еді.

Әсіресе, коммунистердің саяси білімін тереңдету мақ-сатында тынбай жұмыс істеу-ге тура келді. Әрине, оларға бағыт сілтеп, бағдар беру үшін де өзің де қай жағынан болсын үлгі болуың керек қой. Сол се-бептен де бұл бос уақытының бәрінде өз бетінше ізденуге арнады.

Мұнда да біраз уақыт жұмыс істеген соң, әңгімеміздің басында айтылғандай, Қоста-най қалалық партия коми-тетінің бөлім меңгерушісі секілді жауапты қызмет сеніп тапсырылды. Міне, осы кезде азаматтың қайраткерлік тұлға-сы айқындалды. Шаһардағы барлық бұқаралық ақпараттық құралдармен тығыз байланыс-та жұмыс істеуге тура келді.

Қалалық партия комитетін-де өзін көрсете білген азамат көп өтпей Қостанай облыстық партия комитетінің идеоло-гия бөліміне жоғарылатылды. Осындағы бөлім меңгерушісі ретінде өзіне жүктелген жұмысқа барынша жауапкер-шілікпен қарап, жерлестерінің алдында мәртебесі өсті.

1992 жылы қазіргі қыз-мет атқарып жатқан «Қоста-най баспа үйін» мықтап қолға алды. Бұл еліміздің экономика-лық жағынан ауыр кезеңі еді. Соған қарамастан белді бекем буып, баспа саласын өркенде-туге барын салды. Уақыт нет-кен жылдам. Содан бері қарап

отырса 22 жыл қалай сырғып өте шыққанын білмей де қал-ды.

Соңғы 15 жылдың ішінде бұлардың баспасы 700 атау-лы кітапты шығарып үлгерді. Әрине, оның ішінде қазақ және орыс тілдеріндегі туындылар аз болған жоқ. Ең бастысы, мұндағы барша қызметкерлер сапаға ерекше назар аудара-ды. Сондықтан да болар, олар шынайы алғыстарын білдіріп, уақыт өте қайта тапсырыс беріп жатады.

Бұл күндері оның қара-мығнда 30 адам жұмыс істейді. Бәрі де өз саласының шебер-лері. Мұндағылар негізінен кітап басумен қатар, басқа да күнделікті жұртшылыққа аса қажетті полиграфиялық өнімдерін шығарады. Қазір де бұлар тың ізденіс үстінде.

Анатолий Владимирович қоғамдық жұмыстарға да бел-сене араласады. Ол бұл күндері Украинаның Қазақстандағы Қостанай және Ақтөбе облыс-тарындағы Құрметті консулы. Қазақстан Халқы Ассамблеясы-ның мүшесі.

Туыстас украин және қазақ халқының арасындағы ынты-мақты нығайтуға барынша қо-мақты үлес қосып келеді. Ол әңгіме арасында Украинаның Харьков облысында «Бірлік» деп аталатын қазақтардың қа-уымдастығы да жұмыс істейтін-дігін айтты. Ондағы қандаста-рымыздың тұрмыстары жақсы.

Кейіпкерім отбасында да бақытты. Сүйікті жары Татья-на Юрьевна екеуі 1967 жылы шаңырақ көтерді. Бұл күндері Яна және Галина есімді қызда-рынан Григорий, Татьяна және Дария есімді немере сүйді.

Оның белгісіз қырларына келетін болсақ, осы уақытқа дейін 15 кітап жазды. Украи-наның ұлы ақыны Тараз Шев-ченконың өмірін зерттеуде көп іс тындырды. Бұрынғы кездері спорттың футбол түрімен айналысты. Сонау бір жылда-ры облыстық футбол федера-циясын басқарды. Сондай-ақ қазіргі таңда Украин халқының әлемдегі кеңесінің мүшесі.

Қазақстан екінші Отанына айналды«Қостанай баспа үйі» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің директоры,

Украинаның Қазақстандағы құрметті консулы Анатолий Тарасенко жайлы толғаныс

Қазақстан мұсыл-мандары діни басқармасы-ның төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы хазреттің қасиетті Ра-мазан айына байланысты халыққа

ҮНДЕУІҚұрметті бауырлар! Мұ-

сылман қауымы үшін аса ұлық қасиетті Рамазан айы мүбәрәк болғай! Оразаға аман-есен жеткізген Алла тағалаға сан-сыз шүкірлер мен мадақтар болсын!

Жаратушы Иеміздің жер бетіндегі барша адам баласын

әртүрлі ұлттарға бөліп, жаратуы – Оның шексіз даналығы. Қаси-етті Құранда: «...Бір-бірлеріңді танып-білулерің үшін сендерді ұлттар мен ұлыстар етіп жарат-тық» («Хұжурат» сүресі, 13-аят), – деп баяндалған.

Бәрімізге жер, мекен, ға-ламшар, Отан ортақ. Бізді біріктіретін ортақ мақсаттар көп. Баршамыз Жаратқан-нан деніміздің саулығын, болашағымыздың жарқын, өміріміздің тыныш болғанын тілейміз. Осынау игіліктердің орындалуы бірлікке байланыс-ты екені белгілі. Ынтымағы ыдырап, бірлігінен береке кеткен елдің болашағы да

бұлыңғыр болмақ. Қаншама жұрттың жер бетінен жоғалып, тегі мен тұтастығынан айыры-луының негізгі себебі – бауыр-малдықтың болмауы. Мекке мен Мәдина халқын татулас-тырып, бір-біріне бауырмал еткен Алла Елшісі (с.ғ.с.) мұсыл-мандықтың іргесін бірлікпен бекемдеген.

Халқымызда: «Байлық – байлық емес, бірлік – байлық», – деген нақыл бар. Құдайға шүкір, сайын даланы мекенде-ген сан алуан ұлт пен ұлыстың тату-тәтті ғұмыр кешуі – бұл халқымызға Алланың берген сыйы, өлшеусіз рақымы. Ұлт өкілдерін бірлікке бастаған

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев дін қайраткерлерін де ынтымақ пен ымыраға үндеп, татулық пен тұрақталыққа шақырды. Астана бейбітшіліктің алтын бесігіне айналды. Бұл – бей-біт жолды басты бағдар еткен отандастарымыздың достығы мен татулығының арқасында нәсіп болған басты байлығы-мыз. Халқымыздың кең пейілі, қонақжай, бауырмал, дархан мінезі кең-байтақ даламызда достық пен бірліктің ұрпақтан ұрпаққа жалғасуына негіз бол-ды.

Қадірлі ағайын! Діннің мақсаты – ізгілік, береке мен бірлік. Ислам діні мемлекетте,

қоғамда тыныштық, әділдік бо-луын көздейді. Адамды соған тәрбиелейді.

Асыл дінімізде әрбір қайырлы амал – садақа. Адасқанға жол көрсету де – садақа, жабыққанды жұбатып, жылы сөз айту да – сауапты амал. Рамазан айында осындай ізгі істерге ден қойғанымыз аб-зал, ағайын!

Қымбатты отандастар! Иман бұлағынан сусындаған адам арына дақ түсірмейді. Өй-ткені, Ислам адамгершілік құн-дылықтарды қастерлеуге үн-дейді. Осы орайда баршаңыз ды қасиетті Рамазан айын мұқтаж жандарға көмектесумен, жетім

мен жесірге, қарттар мен мүге-дектерге мейірім көрсетіп, сау-апты амалдармен, ізгі істермен өткізуге шақырамын. Алла таға-ла қасиетті Құранда: «Жақсы-лықта, тақуалықта бір-біріңе көмектесіңдер», – деп бұй-ырған («Мәида» сүресі, 2-аят).

Жарылқаушы айда жа-саған амалдарыңыз бен ізгі ниеттеріңіз басқа да айларда жалғаса бергей! Алла таға-ла баршамыздың екі дүни-еде де жүзімізді жарық, әр қадамымыз ды берекелі еткей! Тілегіміз қабыл, мұратымыз асыл болғай! Байлығымыз – иманымыз бен бірлігімізге бе-кем болайық!

Иманымыз бен бірлігімізге бекем болайық!

Сейсенбі, 24 маусым 2014 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 9БІЗДІҢ ДАҢҚТЫ ЖЕРЛЕСТЕРІМІЗ

Өткен ғасырдың 70-жыл-дарының екінші жартысында Шығыс Қазақстан облысының Зайсан ауданының атқару комитетінің төрағасы қызметін атқарып жүрген кезім.

Зайсан – Қытай Халық Республикасымен шекара-лас Зайсан көліне Қара Ертіс өзенінің құятын сағасындағы кең жазыққа орналасқан, батыс жағын Сауыр – Сайқан таулары көмкеріп тұратын, бас-аяғы жи-нақы аудан.

Орталығы Зайсан, 1820 жылдан бастап қала мәрте-бесін иемденген, көшелері түзу, асфальтталған, күйдірген қызыл кірпіштен қаланған бір-шама тарихи ғимараттар орна-ласқан әдемі қала.

Бүкіл кеңшарлар, шару-ашылықтар Қара Ертістің бойындағы жазыққа орна-ласқан, аудан орталығынан таяқ тастам жерде. Көктемде су тасқыны бүкіл шабындыққа жазылып, жем-шөп дайындауға толық мүмкіндік туғызады. Ол заманда мал басы да баршы-лық, ауданда 230 мың қой, 30 мыңдай қара мал, осы мөлшер-де жылқы өсіріледі.

Сол жылдары еліміздің солтүстік өңірінде қуаңшылық болып шөп шықпай қалды да, біздің ауданға Ақтөбе облы-сына сабанмен көмек көр-сетіңдер деген нұсқау түсті. Көп кешікпей ауданымызға Ақтөбе облысының өкілі де келді.

Келген азамат «айран сұрай» келсе де, паңдау адам екен, кеңшар басшыларымен тіл табыса алмады, бізге де онша ұнай қоймады. Бірақ, жоғарыдан келген шешім бар, сондықтан әр шаруашылыққа тапсырма беріліп, сабан ала-тын болып аттанды.

Біршама уақыт өтті. Облыс-тан тағы да хабар түсті. Бұл жолы Ақтөбе облыстық атқа-ру комитетінің төрағасы, Со-циалистік Еңбек Ері Оразалы Әбілұлы Қозыбаевтың өзі ке-летін болыпты.

Бұрын сыртынан ғана республикалық мәжілістерде көріп жүретін, елге танымал азамат ағамызды қарсы алуға аудан шетіне жолға шықтық. Себебі Орекең өз көлігімен ке-леді деп хабарланған. Түс ауа облыс орталығымен жалғасты-ратын Өскемен – Майқапшағай тас жолымен суық жүріп келе жатқан «Волга» көзге шалынды.

Жол шетіне келіп тоқтаған машинадан зор денелі, қалың

жирен шашты, ақсары ел аға-сы шығып, бізбен ақжарқын амандасты, өзімізді таныс-тырып жатырмыз. Орекең ел-жұрттың амандығын сұрап, аудан тіршілігі жайында ақпа-рат бере бастадық.

Жол-жөнекей Орекең айна-ласына ойлана көз тастап, қа-зақ жерінің кеңдігін тілге тиек етіп, осынша өлкені сақтап қалған бабалар ерлігін айта келе жаугершілік заманда осы Тарбағай өңіріндегі қазақ-қал-мақ шайқасына бір бабасының қатысқанын ойына алып, жа-раланып елге оралғаны туралы айтып өтті. Байқаймын, ағамыз-дың ел тарихынан хабары мол екен.

Әңгімемен аудан орта-лығына жеткенімізді білмей де қалдық. Орекеңді бірден «Айнабұлақ» кеңшарының ди-ректоры Өмірхан Жәйкенов-тың үйіне әкеліп түсірдік.

Алдын-ала хабардар бо-лып, дайындалып отырған Өме-кең сыйлы қонақты құшақ жая қарсы алды. Оразалы Әбілұлы әңгімешіл екен. Бізді де сөзге тартып, өзі де тереңнен толғап, ел тарихынан біз ести қоймаған көптеген соны деректерді алға тартып, қызықты оқиғаларды тарата айтып отырды. Абылай заманын да бір шолып өтті, бұл ойды Шоқанның өмірбаянына шебер қиыстырып жіберді.

Ел ағасының толғанысын тыңдай отырып, қазағымыз дербес отау тігер заман болар ма? деген ойдың ұшқыны да ойыма келе берді...

Орекеңе ауданды аралат-тық, барлық шаруашылықтар-ды көрсеттік. Атқарылып жатқан істерге ағамыздың көңілі толғандай болды. Зай-сан ауданы облыс орталығы Өскеменнен 650 шақырым қашықтықта. Сол себепті қиын-шылықтар да аз емес. Мұны Орекең тәжірибелі көзімен бірден аңғарды.

Қытаймен арадағы шека-раны қорғайтын полк Зайсан қаласында орналасқан, қа-рамағында 10 шақты шекара бар, олардың көпшілігі тау жақта. Аудан орталығынан 60 шақырым жерде Майқапшағай заставасы мен комендатурасы салынған.

Екі елдің шекарашылары осы жерде кездесіп, қорда-ланған мәселелерін шешіп тұрады. Майқапшағайда ар жақты күндіз-түні бақылауда ұстайтын темір мұнара тұрғы-

зылған, басында сақшы, күндіз де, түнде де бірдей көрсететін үлкен бинокль бар.

Орекеңді Майқапшағайға апардық. Көптеген қонақтар-дың жоғарыға өрмелеуге батылы бармайтын. Ал Ора-залы ағамыз бөгелмей мұна-раның басына көтеріліп, қарсы жақтың тіршілігін өз көзімен көрді.

Заставаның мәдени шара-лар өткізетін үлкен бөлмесіне әскери борыштарын өтеп жүрген жастарды жинап, кез-десу өткіздік. Ұлы Отан соғы-сының ардагері ағамыз өзінің қан майданда басынан өткен қаһарлы күндерін баяндап, соғыстың сұсты сипатын шебер көрсете білді. Соңынан өзінің ауылда өткен балалық дәу-реніне оралып, ол замандағы қызықты асық ойынын әлі ұмытпағанын, бір дорба боял-ған асық жинағанын да есіне алды.

Орекең асықпай ауданды араласа да, келген бұйымтайы туралы сөз қозғамай, істің шешілу тетігін шебер түрде біздің өзімізге аудара білді. Бұл да ағамыздың даналығы екенін біздер айтпаса да түсін-дік, үлкен адамның сынап жүр-генін де сезіндік.

Орекеңді шығарып салар-дағы мол дастарқан үстінде, ағамызға ризашылығымызды айтып, сабан емес, көк шөп бе-ретін болып шешкенімізді айт-тық. Орекең қарқылдай күліп

алды да, сынақтан сүрінбей өттіңдер деп, ризашылығын білдіріп еді.

Оразалы Әбілұлымен бір-ге өткен азғантай күнде алған әсер ұшан-теңіз. Өзімнің түй-генім ел болашағын ойлаймын, қызмет жасаймын десең, өткен-ге көз сал, ата-баба мұрасын меңгер, ізден, оқы, ой-санаға зерделе. Содан бері иісі түркі халықтарының тарихына көңіл қойып, біршама кітапхана жи-нақтадым, оның ішінде сирек кездесетін дереккөздер де бар.

Уақыт өте біз де қызмет ба-бымен біршама баспалдақтан өтіп, 1987 жылы Оразалы ағамыздың туып-өскен ме-кені Қостанай-Торғай өңірінің табалдырығын аттадық, ша-ма-шарқымызша еңбек жаса-дық. Әлі де қызмет етіп келеміз.

Өмірінің соңғы күніне дейін Орекеңмен қарым-қа-тынасымыз үзілмей, аға-інілік сыйластықта болдық.

Бүгінде Орекеңнің ұлы, белгілі кәсіпкер Ғұмар да сый-лы азамат, ұлдарын үйлендіріп, немере сүйіп отыр.

Оразалы Әбілұлы Қозы-баев халқымыздың біртуар перзенті, текті атадан шыққан тұлға.

Қостанай жұртшылығы асыл азаматты ұмытқан жоқ, атында көше бар, тұрған үйін-де ескерткіш тақта қойылған.

Кенжебек Укин, Қостанай облыстық ар-

дагерлер кеңесінің төрағасы

Ер есімі – ел есіндеСоциалистік Еңбек Ері Оразалы Қозыбаев жөнінде

ЗАҢ ЖӘНЕ ЗАМАН

Жаңа электронды қызметтер

Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев тың «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауының басты басымдығының бірі - сот төрелігінің ашықтығы мен қол жетімділігі.

Елбасы барлық мемлекеттік органдарда жаңа ақпараттық тех-нологияларды енгізу мен пайдалануға айрықша назар аударуда.

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты жанындағы Соттардың қызметін қамтамасыз ету департаменті 2014 жылғы 9 маусымнан сот жүйесінің ашықтығы мен қол-жетімділігін қамтамасыз ететін әрі бюджет қаражатын үнемдеуге әсерін тигізетін халыққа қызмет көрсететін жаңа «Сот құжаттарымен танысу», «Соттық кабинет» электронды ақпараттық қызметтерді енгізуде.

Электронды қызметтер тұрғындар үшін ыңғайлы етіп жа-салған, өз үйлерінен шықпай-ақ интернет арқылы сот құжаттары-мен таныса алады. Сондай-ақ оларды енгізу азаматтардың уақыты пен қаржысын, бюждет қаражатын үнемдейді.

Ол қызметті пайдалану үшін ҚР Жоғарғы Сотының сайтына тиісті баннерлеріне басу қажет.

«Сот құжаттарымен танысу» сервисі логин, пароль, ЖСН-ді енгізу арқылы электронды сот құжаттарын көруге арналған. Логин мен парольді сот процесіне қатысушы азамат өзінің ұялы теле-фонына немесе электронды поштасына келіп түскен электронды хабарлама (SMS-хабарлама) арқылы біле алады. Жолдаған өтініші тіркелгеннен кейін азаматтар оның тіркелгені туралы талон мен электронды хабарламалар туралы келісімге ие болады. Сот про-цесіне қатысушы өзге тараптарға да сот тыңдалымы туралы талон жолданады. Жедел ақпараттандыру мақсатында сот процесіне қатысушыларға судьяның электронды-цифрлық қолтаңбасы қой-ылған, сот актілерінің шыққаны туралы SMS жіберіледі.Сервистегі электронды сот құжаттарын көруге, сақтауға және жүктеп алуға болады. Бұған қоса, сервис сот кеңселері қызметкерлеріне пошта-лық хабарландырудан бас тартқан барлық электронды хабарла-маларды шолып отыруға мүмкіндік береді.

«Сот кабинеті» сервисі электронды өзара іс-қимыл арқылы сот өндірісін жеңілдетуге, сондай-ақ, сот жүйесінің жеделдігін, қолжетімділігі мен ашықтығын қамтамасыз етуге бағытталған.

«Сот кабинеті» арқылы өтініш, арыз, шағым және электрон-дық түрдегі өтінімдерді әзірлеп, беруге, мемлекеттік алымдарды онлайн түрінде төлеуге, деректерді сақтау мен біріктірудің қауіп-сіздігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Қостанай облыстық сотының баспасөз қызметі

Курстың жұмысы жандандыОблыстық Марал ишан мешітінде жылдағы қалыптасқан

дәстүр бойынша діни сауат ашу курсына демалысқа шыққан оқушылар діни білім алуға кірісті.

Мұнда олар жаз айында діни сауаттарын көтереді. Жат ағымдардың зияндылығы жөнінде мағлұмат алады.

Шын ықылас танытқандардың арасында 3-8 сыныптағы қыз-дар да бар.

Оларға мешіттегі ұстаздар ерекше көңіл бөлуде.

Оқушылар білім алуда Маусым айынан бастап Арқалық қалалық мешіті жанынан

жазғы сауат ашу курсы өз жұмысын бастады. Ол туралы жергілікті «Арқа дидары» телеарнасы арқылы халыққа хабарланды.

Жазғы сауат ашу курсында мешіт ұстаздары имандылық тәлім-тәрбие, құран оқып үйрену дәрістерін үйретіп, үлкендерді, ата-ананы құрметтеу, әдептілік насихаттарын жүргізуде.

Арнайы дайындалған бағдарлама бойынша таңертеңнен кеш-ке дейін балалар мұндағы ұстаздарының қадағалауында болады. Екі мезгіл тамақтанып, сабақтан тыс уақытта бойларын жазып, түрлі спорттық ойындарға қатысады. Қаладағы өлкетану мұра-жайларында болып, балалар ойын-сауық кешенінде болмақ.

Сонымен қатар мешіт дәрісханасында орналасқан үлкен экранды теледидардан балаларға арналған діни мультфильмдер де көрсетіледі.

Кішкентайыңда кім болып ойнасаң, өскенде сол боласың дегендей, мен бала кезімнен актер немесе журналист бо-луды армандадым. Бұл ісімді анам да қолдай отырып, қолы-ма қалам ұстатып, шағын өлең шумақтарын жазуды сұра-ды. Мектепте оқып жүргенде әсіресе әдебиет сабақтарын

қатты ұнатып оқитынмын. Дәріс берген Жұмаш апай да мені үнемі қолдап, әртүрлі жа-рыстарға, қатыстырып отырды. Әдебиетке деген қызығушы-лық оянды. Үш жыл қатарынан ғылыми жұмыстарым үшін жүлделі орындар да алдым. Қазылар алқасының мүшесі де маған мақтау қағазын ұсынып

тұрып, «дауысың сондай ашық екен, жолың болсын» деген уақытта, мен өзімді алдымнан үлкен бақыт күтіп тұрғандай сезіндім.

Атам Еренғайып Әбдіха-лықты білмейтін адамдар жоқ. Оны танитын кісілер қадамың орынды, журналист болып, атаңнның жолын жалғастыр„

деп жатады. Мен туғанда атам атымды өзі қойыпты. Содан кейін тербетіп әсем әндерді айтып ұйықтатады екен. Сон-дықтан руханиятқа құштар болып өстім. Ол кісі қазір өмірден өтсе де артында қал-дырып кеткен жазбалары да бар. Ардақты облысқа кеңінен танымал қаламгер еді. Оның

2004 жылы жарық көрген «Ізгілер іздері» атты кітабын оқып шығып, атамның қандай журналист болғанын білдім.

Журналист болу үшін көп оқып, көп іздену қажет, өмір ағымынан қалмай жүру қажет деп есептеймін. Алдымыздағы журналист аға-апаларымыз-дың атқарып жатқан еңбектері

зор. Оны газет-журнал бет-терінен оқып, теледидардан көріп те жүрміз.

Өзім барша қаламгерлерді алда келе жатқан журналистер мерекесімен шын жүректен құттықтай отырып, мықты денсаулық тілеймін. Адал ең-бектеріңіз жана берсін.

Ибраһим Еренғайып

ТҮЛЕК СӨЗІ

Журналист болғым келеді

Сейсенбі, 24 маусым 2014 ж. БІЗДІҢ10 ТАНЫМДЫҚ БЕТ ҚОСТАНАЙ

Міне, жадыраған жаз да келді. Жұртшылық жылдағы қалыптасқан дәстүр бойынша өз-дерінің жазғы демалы-старын алып, осы кезге дейін көздеген орында-рында өткізе бастайды.

Газетіміздің арнаулы тілшісі жуырда облыс орталығының бірқатар тұрғындарына арнайы жолығып, олардың ой-пікірлерін жазып алған еді. Соны көпшілік на-зарына ұсынғанды жөн көрдік.

Бекқұл Садықов - желаяқ, Қостанай қаласының құрмет-ті азаматы:

- Мен жетпістің үстіндегі азаматпын. Ұзақ жылдар бойы басшылық қызмет атқардым. Қазір зейнеткер болсам да бос уақытымды мазмұнды, пайда-лы өткізгім келеді.

Үстіміздегі жылы жаз айы құбылмалы болып тұр. Соған қарамастан жұртшылық шет елдерде, өзіміздің кең байтақ Қазақстанымызда демалғысы келетіндігі даусыз.

Өз басым, шет елден гөрі республикамызда болғанды ұнатамын. Мен киелі Тараз өңірінің тумасымын. Бұрын көбіне осы облыстағы қалың қарағайдың арасында орна-ласқан «Сосновый бор» ши-пажайында болатынмын.

Жаныма бәйбішем мен қы-зымды ертіп алушы едім. Түсін-ген адамға бұл шипажайдың берері мол. Өйткені, айналасы тұнған орман, ауасы кәусар. Ондағы дәрігерлер де білік-ті. Бәрі де қаншама жылдан бері жұмыс істеп келе жатқан тәжірибелі мамандар.

Алайда, соңғы жылдары Оңтүстік өңірде жиі бола-мын. Себебі, жаз кездерінде жеміс-жидек уылжып пісіп тұрады. Оның ағзаға қанша-лықты пайдалы екендігі көп-шілікке белгілі болса керек.

Осы арада бір тоқтала кетер жай, жалпы еліміз тәу-елсіздік алғалы бері мем-лекетімізде туризм ерекше

дамып келеді. Әрине, оның жоғары деңгейде болуы үшін әлі де біраз уақыт керек екен-дігі сөзсіз. Өйткені, шет елдегі туризм де бірден қазіргідей биікке көтерілген емес.

Елбасы да бұл маңыз-ды мәселеге айрықша көңіл бөлуде. Қазір кішкене ойланып отырсақ, қазақ елінде де жаз айларында жақсы демалып, денсаулықты түзейтін шипа-жайлар, курорттар жеткілікті. Осы арада бос сөзге салынбас үшін нақты мысал келтіре ке-тейін.

Қостанаймен іргелес жатқан жер шоқтығы Көкшетау-ды кім білмейді. Осы Ақмола облысындағы Бурабайда қан-шама әлгіндей емдеу, сауықты-ру орындары бар. Өзім биыл сол өңірде он күндей болып, жоғары көңіл күймен оралдым.

Жалпы демалысты дұрыс өткізгенге не жетсін. Адам ба-ласы да өзінің денсаулығына көп көңіл бөлмесе болмайды. Сондықтан кезекті демалыс алған кезде оны барынша тиімді өткізгенге ештеңе де жетпейді.

Шет елде демалатындарға ешқандай менің қарсылығым жоқ. Әркімнің мүмкіндігі, жағдайы шешеді. Өз басым, де-маламын деген адамға респуб-ликамызда да ондай орындар жетеді деп айтар едім.

Роза Қуанова - облыстық Ыбырай

Алтынсарин мемо-риалдық мұражайы-ның қызметкері:

- Бүгінгі қозғалып отырған тақырып өте маңызды деп есептеймін. Себебі, жылда бір келетін демалысты көңіл-дегідей өткізу керек деп ой-лаймын. Әрине, жағдай болса, өзге елдерде де болып, жер көргенге не жетсін.

Сол басқа мемлекеттерге баруға уақыт жағы жете бер-мейді. Сондықтан мен биылғы демалысымды өзімнің бала-лық балғын шағым өткен Ал-тынсарин ауданындағы Қызы-лағаш деп аталатын ауылда өткіздім. Шіркін, ауылдың орны қашан да бөлек қой.

Ауасы қандай таза де-сеңізші. Күнделікті жаңадан сауылған сүт пен ұйытылған айранды ішудің өзі бір ғанибет емес пе? Оның үстіне ондағы ағайын-туысқандармен дидар-ласып, сырласып, аунап-қунап қайтқанның өзі қандай тама-ша.

Бұрынғылар «Туған жер-дің түтіні де ыстық» деп бос-қа айтпаған. Ауылда болған кездерімде рухани түлеп, кешегі ардақты ата-анамның ізі қалған жерлерді көріп, бір сергіп қалдым. «Ауылым алтын бесігім» деген сөздің де өмір-ден ойып алынғандығына да осы жолы көзім әбден жетті.

Қазақстан әлемдегі ең табиғаты бай, нулы-орманды,

сынсыған көлдері көп мемле-кет. Өзім Алматы қаласында жоғары партия мектебінде оқып, білім алған қазақ қызда-рының бірімін. Өткен жылдары осы Алатаудың баурайындағы көркем шаһарда болып, ерек-ше бір демалып оралатынмын.

Демаламын деген адамға сол қаланың айналасында да қаншама шипажай бар емес пе? Олардың қай-қайсысы болсын жұртшылыққа бүгінгі уақыт талаптарына сай қыз-мет көрсетеді. Осы орындарда болғанда денсаулықтарын да түзеуге толық мүмкіндік бар.

Қысқасы, мен өз елімізде де курорттар саны жеткілікті дер едім. Тек сондағы барлық қызметтер мен демалушылар үшін жасалатын жағдайлар жылдан жылға жақсара түссе дер едім.

Данагүл Бексұлта-нова, киоскер:

- Өзім облыстағы Сарыкөл ауданына қарасты Күнтимес деп аталатын елді-мекенде туып, өстім. Бұл ауылдың қа-зақ тарихында қаншалықты орын алатындығын зиялы қа-уым жақсы түсінеді деген үміт-темін. Өйткені, аталмыш ауыл еске алынса, ойыма қазақтың біртуар перзенті Шоқан Уәли-ханов оралады.

Жастайымыздан осын-дай қарбаласқа толы ауыл-да өскендіктен бе, демалыс

берісімен сол жаққа қарай асығамыз. Өйткені, бізді қан-шама туған-туыс, бірге өскен қатар құрбылар күтіп отырады десеңізші. Оның үстіне осын-дай жаз айларында елді-мекен мүлдем адам танымастай құл-пырып кетеді.

Отағасы Ұзынкөл ауданы Абай ауылының жігіті. Бұл да киелі жер. Өйткені, онда қан-шама қазақтың ғылымы мен мәдениетінде өзіндік орны бар азаматтар шықты. Олардың ба-сым көпшілігі кезінде Алматы қаласында тұрып, еліміздің барлық салаларда өркендеуіне барынша көп үлес қосты.

Осы Абай деген ауылдың жанында Итсары деп атала-тын көл бар. Өзімізбен бірге балаларымызды алып бара-мыз. Олар жаз бойы осы көл-де шомылып, жазғы каникулда-рын мүмкіндігінше мазмұнды, тиімді етіп өткізуге талпынады.

Әсіресе, енем ерекше қу-анады. Ол 73 жаста болса да әлі ширақ, мейірбан жан. Ба-лалары мен немерелерін көріп, бір жасап қалады. Өзім де осы үйге келін болып түстім емес пе? Бір жағы үлкен кісінің азын аулақ жұмыстарын бітіріп, ең-бекпен де шұғылданамыз.

Шет елде демалу әр адам-ның құқы. Бірақ туған респуб-ликамызда болғанға ештеңе жетпейтін секілді. Бір жағы жолдамаға кететін қаржы да өз елімізде қалады. Сондықтан бауырларымыз бұл жөнінде де

ойланғандары дұрыс секілді.

Шангерей - студент:- Бүгін шынында да өзекті

тақырып әңгімеге арқау болып отыр. Мен бәлкім жастығымнан ба, әлі шет елге пәлендей қы-зыға қоймаймын. Өзім үшін туған Қазақстаннан артық жер жәннаты жоқ секілді көрінеді. Себебі, мұнда да өзгелерге ауыз толтырып айтарлықтай демалыс орындары бар.

Мәселен, Көкшедегі «Бура-бай», Оңтүстік Қазақстандағы «Сарыағаш», Қостанайдағы «Сосновый бор», Талдықорған-дағы бірқатар шипажайлар еш жерден кем емес. Еліміз тәу-елсіздік алған соң туризмге де жеткілікті назар аударылып келеді.

Қазақ жігіттерінің арасы-нан да білгір әрі істің көзін білетін азаматтар өсіп шықты. Олар шет елдерде болып, бай тәжірибе жинақтады. Қазір соны іс жүзінде асырып жа-тыр. Өзіміз студент болған соң ғаламторды жиі қараймыз. Сонда туған жерімізде қанша-ма шипажайлардың бар екенін көргенде шынымды айтайын, көкірегімді мақтаныш сезімі кернейді.

Қостанай да өте сұлу қала. Бұл шаһар өзімнің жоғары білім алған қасиетті жерім ретінде мәңгілік жүрегімде сақталары хақ. Бірақ сонау Са-рыағашта тұратын ата-анамды ерекше сағынамын. Солардың қасында болған екі-үш айдың ішінде қаншама күш-қайрат жинап қайтамын.

Сондағы өзен-көлдердегі суға түсіп, ата-анама көмек беремін. Осылайша, алдағы уақытта да туған өлкемізде демалып, Отанымыздың тірегі болар маманы атануға бой-ымдағы барлық күш-қайра-тымды жұмсай бермекпін. Жалпы, адамның денсаулығы жақсы, көңіл-күйі жоғары бо-луы үшін жыл да келетін де-малысты барынша мазмұнды өткізу қажет деп түсінемін.

Осы жастар жағына айтар назым, олар Еуропаға көп елік-тейді. Өзгелерге еліктегенше туған еліміздің жанашыры бол-сақ екен деген ізгі тілек қашан да көңілімді мазалайды.

САУАЛНАМА

Жазғы демалысты қайда өткізесіз?

Халқымызда «Жауынменен жер көгерер, батаменен ер көге-рер» - деген сөз бар. Бата беру – адал ниет, жақсы тілек білдірудің ұлттық дәстүрі. Ол жақсылыққа жол ашады. Зерттеушілер тілек айту, бата беру – Алла-тағалаға жол іздеудің, онымен байла-нысудың ғаламдық күш-құра-лы, дүниетанымымыздың ұлт-тық бір жүйесі дейді. Оны қол жайылып айтылатын дұға десек те болады. Ал осы «дұғаның» мынадай түрлері бар:

- Ақ бата. Ол шын жүректен

шыққан ізгі тілек, ұрпақтан-ұр-паққа жалғасып келе жатқан өсиетнама. Алла-тағаладан мейірім-шапағат сұрау. Ақ батаның негізгі мақсаты – ағайынның бір-біріне деген мейірім-шапағатын, сүйіспен-шілігін білдіру, бірін-бірі ын-тымақ-ырысқа, береке-бірлікке шақыру, үлкен-кішінің жолын ашу, келешекте жүзеге асырыла-тын мақсат-мүдделерді белгілеу. Соған сәйкес ақ бата көбіне мы-надай жағдайларға байланысты беріледі: жаңа туған нәрестеге,

өмір жолын жаңа бастаған ұл-қызға, жас отауға, алыс жолға шығатын жолаушыға, үлкен бір істі қолға алушыларға, жо-рық-шеруге аттанушы сарбазға, түрлі жақсылықтарға арнап жасалған тойларға, әруақтарға арналған асқа, жауын тілеген тасаттыққа, жиналған егінге, са-дақа, құрбандыққа, қонақасыға, соғымға, сойылған малға, мүшел жасқа, дастарханға беріледі. Онда соған сай тілектер айты-луы тиіс.

- Бата беру. Бата көбіне

жастарға беріледі. Оны әдетте көпті көрген құрметті ақсақал-дар мен кемеңгерлер, дуалы ауызды билер, атақты адамдар, өз ісінің хас шеберлері береді. Қазақ халқында бата берудің өзіндік орны мен жолы, жөні бар. Батаны халық арасында (қонақтар ішінде) үлкен адам болмаса, көптің рұқсатымен, жас болса да бас боларлық жолы, жөні бар адам береді. Ерлер отырғанда әйел бата бермейді. Батаның өз қисыны бар. Оның айтылатын да, айтылмайтын да

жерлері болады. Және де қуа-ныш пен тойдың ретіне қарай, соған лайықты бата беріледі. Мысалы, ұлы үйленгенде атасы, ол болмаса, сол әулеттің үл-кені, әкесі бата беруге тиіс. Той иелерінің қалауымен екі жасқа бата беруді басқа да үлкен кісілерден сұрауға болады.

- Ризашылық. Батаның тағы бір түрі – ас-дәмге ризашы-лығын білдіріп, рахметін айту. Әрбір қонақ өзіне арналып сойылатын қойға, өзіне арнап жайылған дастарханға батасын

беріп, астан кейін үй иесіне рахметін білдіріп отыруы ке-рек. Әдетте батаны қонақтардың ішіндегі ең жасы үлкені береді және ол көбіне өлең түрінде бо-лып келеді.

Бата берілген кезде жи-налған жұрт та қолдарын жайып, іштерінен «Әумин!», - деп айтып, тыныштық сақтауға, бір-бірі-мен сөйлеспеуге, ыржалақтап күлмеу ге, ас-су ішпеуге, басқа шаруамен айналыспауға тиісті. Жақсылық пен қуанышта оқы-латын бата көп болғай.

БІЛГЕНГЕ - МАРЖАН

Бата – қазақтың қасиетті тұмары

Адрес редакции: 110000 г. Костанай, пр. Аль-Фараби, 90. Телефон приемной редактора 54-27-53, факс 54-27-53

ТОО «Газета «Наш Костанай»Регистрационное свидетельство № 12842-Г выдано 18.06.2012 г. Министерством

культуры и информации Республики Казахстан. Собственник: ТОО «Газета «Наш Костанай». Издается с августа 1990 г. при поддержке аки-

ма города.Территория распространения: г. Костанай и Костанайская область.Директор - гл. редактор: Елена НИКИТЕНКО.

Заместитель главного редактора: Оразалы Жаксанов. Тел. (54-62-46).

Шеф-редактор: Наталья Королева. Тел. (54-37-58).

Ответсекретарь: Ирина Востротина. Тел. (54-37-58).

Корреспонденты: Сергей Биркле (54-64-85), Валерия Вахненко (54-62-75), Александр Кузь-мичев (54-62-46), Зульфия Набиева (54-62-75), Зарина Утенова (54-05-75), Айжан Утевова (54-05-75).

Фотокорреспонденты: Олег Яблочкин, Мак-сим Фролов (54-64-85).

Рекламный отдел: тел. 54-03-01.Дежурный редактор: Валерия Вахненко.Газета набрана и сверстана в компьютерном

центре «НК»: Валентина Михальцова, Индира Ка-зиханова.

Корректоры: Ирина Ранцева, Виктория Бог-дан. Тел. 54-69-71.

Печать офсетная. Газета отпечатана в ТОО «Костанайский Дом печати», г. Коста-

най, ул. Майлина, 2/3. Объем - 2,5 печатных листа.Тираж номера - 3055. Подписной индекс: К-315. Заказ №999.При перепечатке ссылка на «НК» обязательна.

Мнение авторов публикаций может не совпадать с точкой зрения редакции.

® - материал публикуется на правах рекламы. Ответственность за содержание рекламы и объяв-лений несет рекламодатель.

[email protected]

РАЗМЕЩЕНИЕ РЕКЛАМЫ Адрес: пр. Аль-Фараби, 90

(1 этаж, левое крыло - рекламный отдел).

Тел. 8 (7142) 54-03-01

ПОДПИСКАТел. 8 (7142) 53-39-13

ОФИЦИАЛЬНЫЙ ОТДЕЛВторник, 24 июня 2014 г.

КОСТАНАЙНАШ 11

Информация в статье «У водолазов «жаркая» пора», размещенная в № 47 от 19 июня 2014 г. не соответствует действительности.

Гера САЙФУТДИНОВ, главный водолазный специалист

ГУ «Водно-спасательная служба Департамента по ЧС Костанайской области МЧС РК»

Мемлекеттік қызметші күніҚР Президенті - Елбасы Н .Ә. Назарбаевтың

«Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауын-да халыққа және мемлекетке қызмет етуді барлығынан жоғары қоятын кәсіпқой мемлекеттік аппарат қалыптастыру міндеті тұрғанын атап өтті. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері

агенттігі мемлекеттік қызмет саласында бiрыңғай мемлекеттiк саясатты iске асыруды жүзеге асыратын мемлекеттiк орган ретінде 1998 жылы Мемлекет басшы-сы Н.Ә. Назарбаевтың Жарлығымен құрылды. Агенттік осы уақыт аралығында мемлекеттік қызмет институтын құрып қана қоймай, оны уақыт талабына сай жетілдіруде. Мемлекеттік қызметте жұмыс істеу әр азамат үшін

зор мәртебе. Сонымен қатар жауапкершілігі мол, жүгі ауыр міндет. Ең бастысы, қандай лауазымды иеленсе де, мемлекеттік қызметші ел игілігі үшін жұмыс жасап, қоғам артқан сенімді ақтауы тиіс. Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев: «Біз өзімізді

халықтың қызметшісі екенімізді ұмытпайық. Мансапқорлық көрсетпей, халыққа жақын, әр істе әділ болып, қолдан кел-генше түсініп, дұрыс жауап беріп, шығарып салу - біздің парызымыз» - деген болатын. Осыған орай, Мемлекет басшысы Н.Ә. Назарбаев 2013

жылғы 20 желтоқсандағы №716 Жарлығымен мемлекеттік қызметшілердің мотивациялау жүйесін жетілдіру мақсатында 23 маусым – «Мемлекеттік қызметші күні» деп белгіледі. Биыл 23 маусымда елімізде мемлекеттік қызметшілер

күні алғаш атап өтілмек. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Қостанай облысы бойынша департаменті мереке қарсаңында мемлекеттік қызмет ардагерлерінің, облыстық департаменттер мен басқармалар басшыларының, үкіметтік емес ұйымдар мен БАҚ өкілдерінің қатысуымен салтанатты жиналыс, мемлекеттік қызметке жаңа қабылданған жас мамандардың ант қабылдау рәсімін, мини-футболдан турнир және би-льярд жарыстарын өткізеді.

Сонымен қатар, бұл күндері, мемлекеттік қызмет саласындағы мінсіз қызметі үшін «Үздік мемлекеттік қызметші» төс белгісімен, Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің алғыс хатымен, сондай-ақ облыс әкімінің және департамент басшысының грамоталарымен үздік мемлекеттік қызметшiлер марапатталады.Аталған іс-шараларды жылда өткізуді дәстүрге айнал-

дыру жоспарлануда. А.Е. ЕМБЕРГЕНОВ,

ҚР Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Қостанай облысы бойынша департаментінің Мемлекеттік қызмет

персоналын басқару бөлімінің консультанты

Городской Совет ветеранов выражает искреннее собо-лезнование семье, родным и близким по поводу кончины участника ВОВ

СЛАЩЕВА Владимира Павловича

НАШЕ ЗДОРОВЬЕ

Ежегодно по г.Костанаю регистрируется заболеваемость сальмонеллезом, в том числе и среди детей.

Факторами, способству-ющими развитию заболевания, в основном являются продук-ты животного происхождения: домашнее яйцо, продукты до-машнего приготовления с на-рушением условий хранения и мясные продукты своего при-готовления.

Сальмонеллез - кишечная инфекция, характеризующаяся расстройством желудочно-ки-шечного тракта и выраженной интоксикацией организма.

Вызывается многочислен-ными возбудителями рода сальмонелл, которые доволь-но устойчивы к высушиванию, замораживанию, копчению, со-лению, активно размножаются в теплой и влажной среде, в воде могут жить до 5 месяцев, в мясе - до 6 месяцев, в моло-ке - до 20 дней, в сырах - до 1 года, но быстро разрушаются и погибают при кипячении. В некоторых продуктах (молоко, мясные изделия) сальмонеллы способны не только сохранять-ся, но и размножаться, не из-меняя внешнего вида и вкуса продуктов. В первые часы за-болевания преобладают призна-ки интоксикации: повышение температуры тела, головная боль, озноб, ломота в теле. В дальнейшем появляются боли в животе, тошнота, рвота, жид-кий стул. В желудке человека под воздействием кислотной среды сальмонеллы чаще все-го погибают, но при недостатке желудочного сока могут прони-кать в кишечник и начать ак-тивно размножаться. Больше всех этому заболеванию под-вержены больные и ослаблен-

ные люди, дети и люди пожи-лого возраста. В легкой форме болезнь сопровождается тош-нотой и диареей, а в тяжелой может развиться сепсис. Быва-ют и случаи летального исхода.

Поставить диагноз может только врач после изучения результатов анализов и лабо-раторных исследований, по-тому что многие кишечные инфекции могут начинаться одинаково.

Сальмонеллы вызывают желудочно-кишечные заболе-вания у животных, птиц, рыб, в связи с чем источником саль-монеллеза являются продукты животного происхождения: яйцо, мясо птицы и свинина, рыба, молочная продукция и др. Микробы попадают в продукты при недостаточной кулинарной обработке. Пути заражения этой болезнью многообразны: наиболее частый – пищевой: при употреблении мяса живот-ных и птиц, а также яиц (полу-сырые бифштексы, яйца сырые и всмятку, яичница глазунья). Кроме этого, микробы могут попасть в готовые блюда при их хранении вместе с сырыми продуктами; при обработке ва-реных и сырых продуктов одно-го и того же кухонного инвента-ря - разделочные доски, ножи; при нарушении элементарных правил личной гигиены. За-разиться можно и от больного человека, и бактерионосителя.

В основном источником за-ражения являются сырые яйца и продукты, приготовленные с их использованием – соусы, майонез, пудинги, картофель-ное пюре.

Наиболее благоприятная сре-да для сальмонелл - молочные продукты, студни, заливные блюда, кремы, мясной фарш, салаты. Особенно интенсивно размножаются эти микробы в

готовых блюдах при комнатной температуре и в тепле. Опас-ность заражения увеличивается еще и от того, что, размножаясь в готовом блюде, сальмонеллы не изменяют ни его внешнего вида, ни вкуса, ни запаха. Раз-множаются при температуре выше 20 градусов.

Чтобы обезопасить себя, не-обходимо относиться ко всем перечисленным продуктам не иначе, как к источникам заражения. Нужно взять за правило не употреблять мясо, не прошедшее ветеринарного контроля. Продукты животно-го происхождения должны хра-ниться отдельно от остальных, сразу после доставки домой их следует убирать в холодильник. Следите за тем, чтобы и в холо-дильнике сырое мясо, птица не хранились в непосредственной близости с готовыми блюдами. Менее опасны свежие яйца, в которых действует природный защитный механизм, сдержива-ющий рост бактерий в течение первых 15-20 дней при условии правильного хранения. Поку-пайте яйца в установленных местах торговли – магазины, рынки, при наличии ветери-нарной экспертизы; обращай-те внимание на дату фасовки и срок годности. Куриные и ути-ные яйца ни в коем случае не употребляйте сырыми, перед использованием тщательно промойте скорлупу. Во время приготовления любого блюда хозяйка должна мыть руки по-сле того, как она дотрагивалась до яйца, так как со скорлупы сальмонеллы могут попасть на руки, а с них - в пищу. Если готовите блюда с добавлением сырых яиц сами, то употреблять их следует сразу. Исключение составляют холодные соусы, которые можно хранить в хо-лодильнике не более суток.

Размораживать мясо и птицу следует в холодильнике, а при приготовлении обязательно до-водить до полной готовности. После его разделки нужно тщательно вымыть руки и всю посуду. Недопустимо хранить при комнатной температуре заливное, студень, салат, крем, желе, винегрет и др. Мясо и птицу следует хорошо прова-ривать или прожаривать.

Если кто-то из семьи забо-лел, не старайтесь сами по-ставить диагноз, а тем более лечить - немедленно вызывайте врача. Сальмонеллез - далеко не безобидное заболевание даже в тех случаях, когда оно протекает легко. Дело в том, что микробы могут в течение длительного времени сохранять жизнеспособность в организме недолеченного больного, и он становится бактерионосите-лем.

Нужно всегда быть бдитель-ным: не покупать продукты в сомнительных ларьках и на ули-це, где при его приготовлении, хранении и реализации наруша-ются санитарные требования. И, конечно, не надо забывать, что мытье рук наиболее про-стой и самый действенный способ профилактики сальмо-неллеза.

ТУЛЕБАЕВА А.С., главный специалистРГУ «Управление по

защите прав потребителей г.Костанай

Департамента по защите прав потребителей

Костанайской области Агентства РК по защите

прав потребителей»КУРЫШОВА О.Т.,

врач высшей категории заведующая инфекционным

отделениемКГП «Костанайская городская больница»

Профилактика заболеваемости населения сальмонеллезом

Холера - острое инфекци-онное заболевание, харак-теризующееся поражением пищеварительной системы, со-провождающееся нарушением водно-солевого обмена, раз-личной степенью обезвожи-вания из-за потери жидкости с водянистыми испражнения-ми и рвотными массами. От-носится к числу карантинных инфекций. Возбудитель - хо-лерный вибрион. Источником является больной или бацилло-носитель. Вибрионы выделя-ются во внешнюю среду с фе-калиями, рвотными массами. Наиболее тяжело протекает у лиц с пониженной секрецией желудочного сока и другими заболеваниями желудочно-кишечного тракта. Особенно опасна для маленьких детей. Инкубационный период длит-ся от нескольких часов до 5 суток.

Холера периодически рас-пространялась во многих странах мира и целых конти-нентах, унося миллионы чело-веческих жизней. Последняя, седьмая, пандемия болезни началась в 1961г. Эпидеми-ческая ситуация по холере в мире остается сложной. Еже-годно заболевает до несколь-ких тысяч человек. В странах Южной и Юго-Восточной Азии и в ряде стран Африки суще-ствуют эндемические очаги

холеры и периодически воз-никают эпидемии.

Ухудшение ситуации по за-болеванию в мире связано с природными и техногенными катастрофами. Продолжается крупная вспышка холеры на пострадавшей от землетрясе-ния территории Гаити, по дан-ным Всемирной организации здравоохранения количество заболевших – 3850 человек. Сохраняется высокий риск заражения туристов при вы-езде на отдых в страны Юго-Восточной Азии, Африки, Америки. Наибольший риск представляют территории стран: Доминиканская Респу-блика, Конго, Ангола, Замбия, Сомали, Мозамбик, Камерун, Зимбабве, Нигерия, Уганда, Судан, Кения, Папуа-Новая Гвинея, Таиланд, Лаос, Вьет-нам, Индия, Пакистан, Куба.

В странах Европы, Северной Америки, Австралии и Океа-нии регистрируются завозные случаи из неблагополучных районов.

Холерой можно заразиться через пищу или напитки, в ко-торые попала бактерия - пище-вой путь. Заболевание может очень быстро распространять-ся, особенно в районах, где нет чистого водоснабжения и адекватных систем канализа-ции – водный путь. Нередко передается от одного человека

к другому – контактно-быто-вой путь передачи инфекции.

Симптомы весьма разно-образны - от бессимптомного носительства до тяжелейших состояний с резким обезвожи-ванием и летальным исходом.

В некоторых случаях при холере не отмечают никаких симптомов заболевания, а около 90% пациентов все же ощущают легкий или умерен-но выраженный дискомфорт. К основным симптомам отно-сится жидкий стул (диарея), который чаще всего возникает внезапно. К ним также можно отнести рвоту, боли в животе и судороги в ногах. Так как из-за диареи человек теряет много жидкости, может быть чувство жажды, усталости и голово-кружения. Примерно один из 20 больных страдает тяжелой формой, которая отличается острой степенью диареи, что приводит к обезвоживанию ор-ганизма и шоку. Такая форма холеры без соответствующе-го лечения может привести к летальному исходу в течение нескольких часов.

При подозрении на забо-левание необходимо срочно обратиться за медицинской помощью в месте пребывания и сразу по возвращении из по-ездки.

Для того чтобы избежать заболевания холерой необхо-

димо:- соблюдать личную гигиену:

мыть руки с мылом перед при-емом пищи, после купания, по-сещения общественных мест, транспорта, а также исполь-зовать влажные салфетки и кожные антисептики;

- употреблять только бути-лированную или кипяченую воду, кипяченое молоко, лёд, приготовленный из воды га-рантированного качества;

- мыть фрукты и овощи перед употреблением только безопасной водой;

- приобретать продукты и готовую пищу только в тех местах, где качество ее гаран-тировано; употреблять све-жие и хорошо проваренные, прожаренные, пропеченные продукты;

- купаться только в разре-шенных местах - на оборудо-ванных пляжах;

- перед поездкой сформиро-вать аптечку, предварительно проконсультировавшись с ле-чащим врачом.

Меры профилактики холе-ры и других кишечных инфек-ций важны как для сохранения собственного здоровья, так и для предупреждения завоза их в свою страну.

А.ЕСИМОВА,главный специалист

Управления по защите прав потребителей г.Костаная

Профилактика холеры

Купоны АВТО, ДОМ, РАБОТА, «НАША ГАЗЕТА» либо меняю их на «ШАНС» 1:4 или «Наш Костанай», «Костанай-ские новости», «Курьер». Тел. 8-777-406-88-44.

Алоэ (цветет!), каланхоэ лечебный, герань разная, кактус, денежное дерево. Все в горшках и отростками. Недорого. Тел. 8-777-406-88-44.

ПРОДАЮ

КОСТАНАЙНАШЗДРАВСТВУЙТЕ!Вторник, 24 июня 2014 г.

12

НА ЗАМЕТКУ

ПО ПОВОДУ

Полоса подготовлена по заказу Костанайского областного центра проблем формирования здорового образа жизни

Жизнь на острие иглы Профилактика – защита организма В Казахстане

насчитывается около 300 тысяч наркозависимых.

Однако, как утвержда-ют специалисты, реальные цифры гораздо страшнее. С учетом незарегистрирован-ных лиц их число выше, как минимум, в 3-4 раза.

По мнению медиков, в ближайшие годы республи-ку может захлестнуть нар-котический шквал. Средне-статистический зависимый «помолодел» на 6-8 лет. Если раньше принимать психоак-тивные вещества начинали в 18-30 лет, то в последние годы пробуют «фальшивую радость» уже и дети 10-12 лет. Продолжительность жизни человека при употре-блении наркотиков сокраща-ется на 20-30 лет, а с момента приема приблизительно он проживает 7-10 лет. В плане попадания в организм преоб-ладает инъекционный путь – 87%.

В ежегодном всемирном докладе Международного комитета ООН по контролю над наркотиками было от-мечено, что в то время как использование героина и кокаина снижается, в неко-торых странах растет приме-нение новых психоактивных веществ, а лекарства, отпу-скаемые по рецепту врача, все чаще используются нар-козависимыми. Последние наносят непоправимый вред здоровью и наравне с извест-ными наркотиками способ-ны вызывать эйфорию, пси-хическую или физическую зависимость. При приеме психотропных препаратов поведение человека в обще-стве становится криминоген-ным, преступным и зачастую опасным для окружающих. Наркомания подобна инфек-ционной болезни, с той лишь разницей, что заболевают ею в большей мере доброволь-но. Чаще всего страдает мо-лодое поколение. К группе риска относятся прежде всего подростки – именно

в этот период отмечается готовность к сомнительным экспериментам. Ее опреде-ляют следующие факторы: влияние социальной среды вне семьи и учебного заведе-ния: двор, улица, дискотеки, клубы; низкая устойчивость к психическим перегрузкам – стрессам, сложным си-туациям, непереносимость конфликтов, невысокая приспособляемость к новой среде, поиск чувственных впечатлений, стремление к получению удовольствия, новых ощущений, приятных и не очень, как можно бы-стрее и разными способами. А также жажда приобрете-ния исключительности и из-вестности любым путем. По данным проведенных иссле-дований, у 68% опрошенных подростков поводом впер-вые принять наркотик стало любопытство.

Ребенок в подростковом

возрасте, учитывая физи-ческие, эмоциональные, психологические особенно-сти, требует к себе особого внимания. Главным аспек-том в сохранении здоровья является своевременное информирование о поведен-ческих факторах риска, об их негативном влиянии на здоровье, развитие заболе-ваний, ухудшающих каче-ство жизни в дальнейшем. А также воспитание устойчи-вой мотивации к отказу от употребления психоактив-ных веществ. Необходимо способствовать повышению статуса семьи в обществе, объединить усилия по обе-спечению психологической поддержки со стороны ро-дителей, родных, школьно-го сообщества, сверстников по принципу «равный - рав-ному». Кажется, сегодня в нашей стране не осталось родителей, которые не были

бы обеспокоены проблемой наркомании. И потому лю-бые меры профилактики встречают безоговорочную поддержку общества. Спе-циалисты считают, что этой проблемой должны зани-маться не только медики, но и педагоги, ведь именно в образовательной системе можно обеспечить наиболь-ший охват детей и дать им нужные установки.

Ежегодно от приема пси-хоактивных препаратов в мире умирают до 211 тыс. человек, а потребление нар-котиков находится на ше-стом месте в списке самых распространенных причин смерти среди лиц в возрасте от 15 до 49 лет.

Анастасия ХУСАИНОВА,

психолог

Коллаж Олега ЯБЛОЧКИНА

Дизентерия, сальмонеллез, диарея. Защититься от них просто, если соблюдать несколько правил.

Профилактика острых кишечных инфекций за-ключается в 10 основных правилах. Среди них - вы-бор безопасных пищевых продуктов, тщательная те-пловая обработка пищи, употребление только све-жей еды, хранение про-дуктов с соблюдением всех необходимых усло-вий и защита от насеко-мых, грызунов и т.д. Необ-ходимо часто мыть руки, содержать кухню в идеаль-ной чистоте, а также стоит избегать контактов между сырыми и готовыми про-дуктами, использовать чи-стую воду.

Потенциально опасные источники инфекции всюду: на овощах, фрук-тах, предметах обихода и даже человеческой коже. Особенно вредоносные микроорганизмы опасны летом, благодаря жаре им обеспечена оптимальная температура для размно-жения. Эти заболевания характеризуются появле-нием общего недомогания, подъемом температуры, снижением аппетита. Да-лее появляются боли в жи-воте, рвота, частый жид-кий стул. При поражении тонкого кишечника кал становится водянистым, наступает обез-вожива-ние, что приводит чело-века к утяжелению состо-яния. Заостряются черты лица, усиливается жажда, слабость. Особенно опасна такая инфекция для ново-рожденных. Заражение вирусными кишечными инфекциями в основном происходит при купании

в грязных водоемах и там, где идет коммунально-бы-товой сток. Клинически болезнь проявляется под прикрытием конъюнкти-вита, ринита, диареи. Но-ворожденные заражаются при прохождении по ро-довым путям, с помощью заглатывания слизи, ин-фицированных околоплод-ных вод от матери.

Основными элементами ухода за больными являют-ся рациональное питание, борьба с обезвоженно-стью, противовоспалитель-ная и патогенетическая терапия, направленная на возбудителя. В наше время при организации санитарно-эпидемиологи-ческих правил тяжелые случаи встречаются реже. Диетотерапия позволяет нормализовать стул - пи-тание должно быть дроб-ным, малыми порциями, необходимо отменить грубую, жесткую пищу, употреблять каши, кисели, кисломолочные продукты с бифидо-лактобактерия-ми, ферменты для лучше-го усвоения пищи.

Важным условием ле-чения является строгое соблюдение санитарно-противоэпидемических правил. При легких фор-мах заболевания острыми кишечными инфекциями можно лечиться дома, под контролем врача, тяжелые формы госпитализируют-ся в стационар специаль-ного назначения с целью изоляции от окружающих и проведения интенсив-ной, комплексной тера-пии, направленной на вос-становление здоровья.

Марина ЖЕЛЕЗНОВА, врач структурного

подразделения, Ирина РУДЕНКО,

медсестра структурно-го подразделения

ВАШЕ ЗДОРОВЬЕ

Отдых БЕЗ ОПАСНОСТИКостанайские санврачи рекомендуют отказаться от предстоящего паломничества в Саудовскую Аравию в связи с масштабным распространением неизученной инфекции.

Лето. Горячая пора от-пусков. Многие уже на-чинают паковать свои че-моданы. Кто-то планирует отправиться на золотистые пляжи, кому-то по душе по-знавательные туры с экс-курсиями по историческим местам и достопримеча-тельностям… Проводить свой отпуск, к примеру, в деревне – нынче не в моде. Современный турист очень

избалован, ему экзотику подавай. Сегодня туристи-ческие агентства готовы предложить свои услуги на любой вкус и кошелек. Однако предоставить без-опасный отдых могут да-леко не все страны. ВОЗ предупреждает – в мире осложняется эпидемиоло-гическая ситуация. Самую серьезную обеспокоен-ность вызывают страны Ближнего Востока. Здесь велика вероятность зараз-иться смертельно-опасным заболеванием. Впервые коронавирусная инфекция была зафиксирована в 2012 году в Саудовской Аравии, сегодня это заболевание регистрируется уже в 17 странах мира.

- Источником зараже-ния является человек и животные, как дикие, так и домашние. Наибольшую опасность представляют верблюды. Проявляется этот вирус как обычный грипп: в течение первых 3-х дней у больного наблю-дается насморк, кашель, по-вышенная температура, за-трудненное дыхание. Потом начинаются осложнения – почечная недостаточность, пневмония, от которых че-ловек может умереть, - рас-сказала руководитель от-дела эпидемиологического надзора за карантинными и особо опасными инфекция-ми департамента по защите прав потребителей Наталья Леонова.

По официальным дан-ным, за 5 месяцев текущего года зарегистрировано 688 случаев инфицирования, 267 человек погибли. При этом, как отмечают сани-тарные врачи, механизм передачи заболевания не достаточно изучен. Особое внимание данному вопросу эксперты советуют уделить лицам, которые намерева-ются совершить хадж в Са-удовскую Аравию.

- Лучше воздержаться от паломничества. Особен-но людям с ослабленным иммунитетом, - отмечают представители ведомства.

Кроме того, наблюдается ухудшение ситуации в мире с еще одним опасным забо-леванием – холерой. Эта ки-

шечная инфекция наиболее распространена в странах Африки, Южной Америки и Юго-Восточной Азии. Только в 2014 году холерой заболели 8 745 человек, 119 погибли.

- Обострение ситуации связано с войнами и тех-ногенными катастрофами. Болезнь передается контак-тно-бытовым путем, через пищу и воду. В странах, где регистрируется это за-болевание, как правило, пьют воду из загрязненных водоемов. Сейчас ухудша-ется эпидситуация на Укра-ине… Мы настоятельно рекомендуем соблюдать правила личной гигиены, тщательно мыть овощи и фрукты. В том числе бана-

ны и цитрусовые, - пояснила руководитель отдела эпи-демиологического надзора управления по защите прав потребителей г.Костаная Анара Есимова.

В связи с неблагополуч-ной эпидемиологической ситуацией в мире врачи советуют быть предельно осторожными. К тому же против многих инфекций существует специфиче-ское средство – вакцина-ция. И если уж вы решили провести свой отпуск в эк-зотических странах, лучше сделать прививку, иначе отдых превратится в голов-ную боль или еще того хуже – приведет к летальному ис-ходу.

Валентина МЕЛЕХОВА

Documents

№48 (2645)