(1)

การประยกตแนวคดแบบลนกบการจดการโซอปทาน: กรณศกษาโรงงานถงมอยาง The Application of Lean Thinking to Supply Chain Management:

A Case Study of Rubber Glove Factory

สคนธทพย หงสพรยะกล SUKONTHIP HONGPIRIYAKUL

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา

วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมอตสาหการและระบบ มหาวทยาลยสงขลานครนทร

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Engineering in Industrial and Systems Engineering

Prince of Songkla University 2557

ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(2)

ชอวทยานพนธ การประยกตแนวคดแบบลนกบการจดการโซอปทาน: กรณศกษาโรงงานถงมอยาง ผเขยน นางสาวสคนธทพย หงสพรยะกล สาขาวชา วศวกรรมอตสาหการและระบบ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบวทยานพนธฉบบน เปนส วนหน งของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขา วชาวศวกรรมอตสาหการและระบบ

คณะกรรมการสอบ

………………………………………….ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร. รญชนา สนธวาลย)

………………………………………………....................... (รองศาสตราจารย ดร.นกร ศรวงศไพศาล)

………………………….................................กรรมการ (ดร.กนยา อครอารย)

………………………….................................กรรมการ (ดร.ชอแกว จตรานนท)

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก

………………………………………………....................... (รองศาสตราจารย ดร.นกร ศรวงศไพศาล)

อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม

………………………………………………....................... (รองศาสตราจารย ดร.เสกสรร สธรรมานนท)

.…….……………………………..…….………….. (รองศาสตราจารย ดร.ธระพล ศรชนะ)

คณบดบณฑตวทยาลย

(3)

ขอรบรองวา ผลงานวจยนมาจากการศกษาวจยของนกศกษาเอง และไดแสดงความขอบคณบคคลทมสวนชวยเหลอแลว

ลงชอ…………………………………................ (รองศาสตราจารย ดร.นกร ศรวงศไพศาล) อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ลงชอ…………………………………................ (นางสาวสคนธทพย หงสพรยะกล) นกศกษา

(4)

ขาพเจาขอรบรองวา ผลงานวจยนไมเคยเปนสวนหนงในการอนมตปรญญาในระดบใดมากอน และไมไดถกใชในการยนขออนมตปรญญาในขณะน

ลงชอ…………………………………................ (นางสาวสคนธทพย หงสพรยะกล) นกศกษา

(5)

ชอวทยานพนธ การประยกตแนวคดแบบลนกบการจดการโซอปทาน: กรณศกษาโรงงานถงมอยาง ผเขยน นางสาวสคนธทพย หงสพรยะกล สาขาวชา วศวกรรมอตสาหการและระบบ ปการศกษา 2556

บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอด าเนนการคนหาความสญเปลาทเกดขน ตลอดทงโซ

อปทานของอตสาหกรรมถงมอยาง โดยประยกตใชแนวคดแบบลน และเสนอแนวทางการลดตนทนโดยการก าจดความสญเปลา มตวชวดในงานวจยคอเวลาน าของกระบวนการในโซอปทาน ( lead time) และตนทนโลจสตกส (logistics cost) พรอมทงน าเสนอแนวทางในการลดความสญเปลาใหกบผทเกยวของในโซอปทาน

งานวจยนเรมจากการเกบรวบรวมขอมลทเกยวของกบโซอปทานภายใตแนวคดการจดการโซอปทาน จากนนไดน าการวเคราะหสายธารคณคามาใชในการจ าแนกกจกรรม ตงแตขนตอนการกรดยางไปจนถงการขนสงไปยงทาเรอเพอการสงออก ผลจากการวเคราะหพบวา กจกรรมทกอใหเกดคณคาม 3.30 เปอรเซนต กจกรรมทไมกอใหเกดคณคา 2.34 เปอรเซนต และกจกรรมทจ าเปนแตไมกอใหเกดคณคา 94.37 เปอรเซนต เมอวเคราะหหาความสญเปลาในโซอปทานพบวาเกดความสญเปลาขนสองประเดนหลกคอ ความสญเปลาทเกดจากการเกบรกษาสนคาคงคลง และความสญเปลาทเกดจากการขนสง ซงสามารถน าเสนอแนวทางในการก าจดความสญเปลาไดโดยการหาปรมาณสนคาคงคลงทเหมาะสม รวมทงปรมาณการผลตทเหมาะสม สงผลใหสามารถลดระยะเวลาในการจดเกบสนคาคงคลงในโรงงานถงมอยางจาก 11.70 วน ลดลงเหลอ 9.54 วน คดเปนสดสวน 18.47 เปอรเซนต ส าหรบความสญเปลาทเกดจากการขนสง ท าการเสนอแนวทางในการก าจดความสญเปลาโดยการเปลยนแปลงวธการด าเนนกาใหพอคาคนกลางรายยอยไปรบซอน ายางสดจากเกษตรกร โดยสามารถลดตนทนโลจสตกสในดานการขนสงไดจาก 986,960 บาท เปน 637,280 หรอลดลง 35.43 เปอรเซนต

(6)

Thesis Title The Application of Lean Thinking to Supply Chain Management: A Case Study of Rubber Glove Factory

Author Miss Sukonthip Hongpiriyakul Major Program Industrial and Systems Engineering Academic Year 2013

ABSTRACT This research aims to examine the wastes throughout the supply chain

of the rubber glove industry by applying lean supply chain concept and to suggest the ways to reduce them. The indicators in this research are the lead time and the logistics cost.

The supply chain related data is collected under the supply chain management concept. Then the Value Stream Analysis (VSM) is applied to classify all activities, which is covered from the farmer to the seaport. The result indicates that the valued added, non-valued added, and non-value added but necessary activities is 3.30%, 2.34% and 94.37%, respectively. The inventory and transportation are two major sources of the wastes in the supply chain. To resolve the inventory concern, the appropriated level of the inventory is analyzed through the supply chain. It leads to reduce the inventory turnover time for the rubber glove factory from 11.70 to 9.54 days, or 18.47 percent. With respect to the transportation problem, the collaboration between farmers and minor collectors is introduced. This approach may decreases the logistics cost in the transportation activity from 986,960 baht to 637,280 baht, or down 35.43 % reduction.

(8)

สารบญ เนอหา หนา บทคดยอ (5) ABSTRACT (6) กตตกรรมประกาศ (7) สารบญ (8) รายการตาราง (11) รายการรปประกอบ (14) บทท 1 บทน า 1 1.1ความส าคญและทมาของปญหา 1 1.2 วตถประสงค 7 1.3 ขอบเขตงานวจย 7 1.4 ประโยชนทไดรบจากงานวจย 8 บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 9 2.1 แนวคดแบบลน และแผนผงสายธารคณคา 9

2.1.1 หลกการและแนวคดแบบลน 10 2.1.2 แผนภมสายธารคณคา (VSM) 11 2.1.3 จดออนจดแขงของแผนผงสายธารคณคา 17

2.2 การจดการโซอปทาน 18 2.3 โซอปทานแบบลน 20 2.4 ตนทนโลจสตกส 22 2.5 การจดการสนคาคงคลง 22

2.5.1 ประเภทของสนคาคงคลง 23 2.5.2 ตนทนของสนคาคงคลง 23 2.5.3 ปรมาณการสงผลตแบบประหยด 24

2.6 แบบจ าลองทางคอมพวเตอร 27 2.6.1 ระบบ 28 2.6.2 แบบจ าลอง 28 2.6.3 ขอดและขอเสยของการใชการจ าลองแบบปญหา 30

บทท 3 วธการวจย 32 3.1 การด าเนนงานวจย 32

3.1.1 ศกษาขอมลเบองตนและสภาพปญหาของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 34 3.1.2 สรางตวแบบโซอทานอตสาหกรรมถงมอยาง 34 3.1.3 สรางและวเคราะหแผนผงสายธารคณคาของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 35 3.1.4 ตนทนโลจสตกสของโซอปทานอสาหกรรมถงมอยางในสถานะปจจบน 36

(9)

สารบญ (ตอ) เนอหา หนา

3.1.5 ประยกตใชแบบจ าลองทางคอมพวเตอรในสถานะปจจบนของโซอปทาน อตสาหกรรมถงมอยาง 37

3.1.6 วเคราะหความสญเปลาของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 39 3.1.7 เปรยบเทยบผลลพธทไดจากการปรบปรง 39 3.1.8 การสรปผลการวจยและน าเสนอแนวทาง 39

บทท 4 ผลการวจย 40 4.1 ขอมลการด าเนนงานของโรงงานผผลตถงมอยาง 40

4.1.1 ลกษณะและสภาพทวไปของโซอปทานถงมอยางบรษทกรณศกษา 40 4.2 ตวแบบโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 55 4.3 แผนผงสายธารคณคาของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 59

4.3.1 ขอมลในการสรางแผนผงสายธารคณคา 59 4.3.2 การเขยนแผนผงสายธารคณคาของโรงงานถงมอยางกรณศกษาในสถานะปจจบน 65

4.4 ตนทนโลจสตกสของโซอปทานอสาหกรรมถงมอยางในสถานะปจจบน 80 4.4.1 ตนทนโลจสตกสของเกษตรกร 80 4.4.2 ตนทนโลจสตกสของพอคาคนกลางรายยอย 80 4.4.3 ตนทนโลจสตกสของพอคาคนกลางรายใหญ 82 4.4.4 ตนทนโลจสตกสของโรงงานน ายางขน 83 4.4.5 ตนทนโลจสตกสของโรงงานถงมอยาง 84

4.5 ประยกตใชแบบจ าลองทางคอมพวเตอรในสถานะปจจบนของโซอปทาน อตสาหกรรมถงมอยาง 86 4.5.1 ขอมลทใชในแบบจ าลอง 87 4.5.2 การพฒนาแบบจ าลองของระบบ 89 4.5.3 การทวนสอบและทดสอบความสมเหตสมผลของตวแบบจ าลอง 90 4.5.4 การทดสอบความสมเหตสมผลของตวแบบจ าลองคอมพวเตอร 91 4.5.5 สรปผลทไดจากแบบจ าลองทางคอมพวเตอร 91

บทท 5 การวเคราะหผลและอภปรายผล 93 5.1 การวเคราะหแผนผงสายธารคณคาของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 93

5.1.1 เวลาด าเนนกจกรรมตามแผนผงสายธารคณคา 93 5.1.2 ตนทนโลจสตกสของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา 94 5.1.3 การวเคราะหปญหาและแนวทางในการปรบปรง 94

5.2 แนวทางในการก าจดความสญเปลาทเกดขนในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา 95 5.2.1 แนวทางการก าจดความสญเปลาทเกดจากการเกบรกษาสนคาคงคลง 95 5.2.2 แนวทางการก าจดความสญเปลาทเกดจากการขนสง 107

(10)

สารบญ (ตอ) เนอหา หนา 5.3 ประยกตใชแบบจ าลองทางคอมพวเตอรในสถานะอนาคต 114 5.4 แผนผงสายธารคณคาสถานะอนาคต 117 บทท 6 สรปผลการวจย 123 6.1 สรปผลการวจย 123

6.1.1 โซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางสถานะปจจบน 123 6.1.2 แนวทางในการก าจดความสญเปลา 124 6.1.3 โซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางสถานะอนาคต 124

6.2 ขอเสนอแนะส าหรบการท างานวจยในอนาคต 125 งานวจยในอนาคต 125

บรรณานกรม 126 ภาคผนวก 129 ภาคผนวก ก 130 ภาคผนวก ข 167 ภาคผนวก ค 171 ภาคผนวก ง 175 ประวตผเขยน 192

(11)

รายการตาราง ตาราง หนา 1.1 ปรมาณการผลตยางธรรมชาตของประเทศตางๆ ป พ.ศ. 2550-2554 1 1.2 ปรมาณการสงออกยางธรรมชาตของประเทศตางๆป พ.ศ. 2550-2554 2 1.3 ผลผลตยางธรรมชาตของประเทศไทย แยกตามประเภท ป 2545-2555 2 1.4 มลคายางพาราของไทย ชวงป 2550 – 2555 4 2.1 สญลกษณและความหมายของสญลกษณตางๆ ทใชในการเขยนแผนผงสายธารคณคา 13 3.1 ตารางหวขอการค านวณตนทนโลจสตกส 36 4.1 องคประกอบในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 42 4.2 องคประกอบในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาเฉพาะในสวนทเกยวของ

กบผลตภณฑทศกษา 43 4.3 แสดงเนอทปลก เนอทเกบเกยว และผลผลตยางพารา ป 2555 จงหวดตรง 44 4.4 การหาจ านวนตวอยางเกษตรกร 45 4.5 พอคาคนกลางรายใหญทสงน ายางใหโรงงานน ายางขนกรณศกษา 49 4.6 ตวแบบโซอปทานอตสากรรมถงมอยางกรณศกษา 55 4.7 แสดงกระบวนการหลกทงหมดของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 59 4.8 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 61 4.9 ตนทนโลจสตกสรวมของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 80 4.10 ตนทนโลจสตกสของพอคาคนกลางรายใหญ 82 4.11 ตนทนโลจสตกสของโรงงานน ายางขน 83 4.12 ตนทนโลจสตกสของโรงงานถงมอยาง 84 4.13 ตนทนโลจสตกสรวมของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางในกรณศกษา 85 4.14 แสดงสดสวนตนทนโลจสตกสทเกดขนในแตละสวนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 86 4.15 การแจกแจงและพารามเตอรของขอมลน าเขาในแบบจ าลองของเกษตรกร 88 4.16 การแจกแจงและพารามเตอรของขอมลน าเขาในแบบจ าลองของพอคาคนกลางรายยอย 88 4.17 การแจกแจงและพารามเตอรของขอมลน าเขาในแบบจ าลองของพอคาคนกลางรายใหญ 88 4.18 การแจกแจงและพารามเตอรของขอมลน าเขาในแบบจ าลองของโรงงานน ายางขน 88 4.19 การแจกแจงและพารามเตอรของขอมลน าเขาในแบบจ าลองของโรงงานถงมอยาง 89 4.20 ผลลพธทไดจากแบบจ าลองทางคอมพวเตอรสถานะปจจบน 91 5.1 แสดงเวลาด าเนนการจ าแนกตามกจกรรมของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา 93 5.2 ตนทนโลจสตกสรวมของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา 94 5.3 ขอมลทเกยวของกบโรงงานถงมอยางกรณศกษา 97 5.4 แสดงปรมาณความตองการของลกคาในแตละเดอนในป 2554 97 5.5 ปรมาณสนคาคงคลงของโรงงานถงมอยางกรณศกษา 100 5.6 แสดงสดสวนความตองการสนคาของลกคาแตละราย 101

(12)

รายการตาราง (ตอ) ตาราง หนา 5.7 แสดงเวลาด าเนนการจ าแนกตามกจกรรมของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

ในสถานะอนาคต 102 5.8 แสดงความสมพนธระหวางปรมาณการผลตกบตนทนรวมทเกดขนในโรงงาน

ถงมอยางกรณศกษา 104 5.9 ความสมพนธระหวางขนาดการผลตกบตนทน 106 5.10 ตนทนโลจสตกสเมอท าการประยกตใชแนวทางการปรบปรงแนวทางท 1 109 5.11 ตนทนโลจสตกสเมอท าการประยกตใชแนวทางการปรบปรงแนวทางท 2 112 5.12 ตนทนโลจสตกสเมอท าการประยกตใชแนวทางการปรบปรงแนวทางท 3 114 5.13 ผลแบบจ าลองทางคอมพวเตอรสถานะอนาคตของโรงงานถงมอยางกรณศกษา 115 5.14 ผลแบบจ าลองทางคอมพวเตอรสถานะอนาคตของโซอปทานอตสาหกรรม

ถงมอยางกรณศกษา 115 5.15 ขอมลในแผนผงสายธารคณคาสถานะอนาคตของโรงงานถงมอยางกรณศกษา 117 5.16 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางสถานะอนาคต 118 5.17 แสดงการเปรยบเทยบเวลาน าในกจกรรมแตละประเภทของสถานะปจจบน

เทยบกบสถานะอนาคต 122 ง.1 ตวแปรทใชในแบบจ าลองของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 176 ง.2 Location ของแบบจ าลองเกษตรกร 177 ง.3 Entity ของแบบจ าลองเกษตรกร 178 ง.4 Arrival ของแบบจ าลองเกษตรกร 178 ง.5 Process and Routing ของแบบจ าลองเกษตรกร 178 ง.6 Location ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายยอย 179 ง.7 Entity ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายยอย 180 ง.8 Arrival ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายยอย 180 ง.9 Process and Routing ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายยอย 180 ง.10 Location ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายใหญ 181 ง.11 Entity ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายใหญ 181 ง.12 Arrival ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายใหญ 182 ง.13 Process and Routing ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายใหญ 182 ง.14 Location ของแบบจ าลองโรงงานน ายางขน 183 ง.15 Entity ของแบบจ าลองโรงงานน ายางขน 184 ง.16 Arrival แบบจ าลองโรงงานน ายางขน 184 ง.17 Process and Routing ของแบบจ าลองโรงงานน ายางขน 184 ง.18 Location ของแบบจ าลองโรงงานถงมอยาง 186

(13)

รายการตาราง (ตอ) ตาราง หนา ง.19 Entity ของแบบจ าลองโรงงานถงมอยาง 186 ง.20 Arrival ของแบบจ าลองโรงงานถงมอยาง 186 ง.21 Process and Routing ของแบบจ าลองโรงงานถงมอยาง 187 ง.22 location ในแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 188 ง.23 entity ในแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 189 ง.24 arrival ในแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 190 ง.25 Processes and routings ในแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 190

(14)

รายการรปประกอบ

รป หนา 1.1 ประเทศผผลตถงมอยาง 3 1.2 อตราการบรโภคถงมอยางทวโลก 5 1.3 ราคาน ายางสด ป 2544-2554 6 1.4 ราคาวตถดบส าหรบการผลตถงมอยางชนดตางๆ 6 1.5 แสดงโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางทท าการศกษา 8 2.1 ขนตอนในการสรางแผนผงสายธารคณคา 13 2.2 แบบจ าลองของโซอปทาน 19 2.3 ววฒนาการของการจดการโซอปทานแบบลน 21 3.1 แผนภาพแสดงวธการด าเนนงานวจย 35 4.1 แสดงภาพรวมโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางทเกยวของกบกรณศกษา 41 4.2 แสดงพกดทท าการเกบขอมลของงานวจย 41 4.3 กระบวนการด าเนนงานของเกษตรกร 46 4.4 กระบวนการด าเนนงานของพอคาคนกลางรายยอย 47 4.5 กระบวนการด าเนนงานของพอคาคนกลางรายใหญ 50 4.6 กระบวนการด าเนนงานของโรงงานน ายางขน 51 4.7 กระบวนการผลตถงมอยางชนดมแปง 54 4.8 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของเกษตรกรชาวสวนยาง 62 4.9 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของพอคาคนกลางรายยอย 62 4.10 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของพอคาคนกลางรายใหญ 63 4.11 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของโรงงานน ายางขน 63 4.12 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของโรงงานถงมอยาง 64 4.13 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของเกษตรกร 66 4.14 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของพอคาคนกลางรายยอย 67 4.15 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของพอคาคนกลางรายใหญ 69 4.16 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโรงงานน ายางขน 71 4.17 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโรงงานถงมอยางกรณศกษา 74 4.18 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโรงงานถงมอยางกระบวนการผลตและทดสอบ 75 4.19 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา 79 4.20 สดสวนตนทนโลจสตกสของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 85 4.21 แผนภาพขนตอนและวธการสรางแบบจ าลองทางคอมพวเตอร 87 4.22 การสรางตวแบบจ าลองแทนระบบบนโปรแกรม ProModel® ในสถานะปจจบน 90 5.1 สดสวนตนทนโลจสตกสดานการเกบรกษา 95 5.2 โครงสรางของสนคาคงคลงในโซอปทาน 96

(15)

รายการรปประกอบ (ตอ)

รป หนา 5.3 แสดงความสมพนธระหวางปรมาณการผลตกบตนทนทเกดขน 105 5.4 แสดงความสมพนธระหวางปรมาณการสงผลตกบตนทนรวมของการสงผลต 106 5.5 สดสวนตนทนโลจสตกสดานการขนสง 107 5.6 วธการด าเนนงานของเกษตรกรในสถานะปจจบน 108 5.7 วธการด าเนนงานของเกษตรกรในสถานะอนาคตตามแนวทางท 1 108 5.8 เสนทางการด าเนนงานระหวางเกษตรกรกบพอคาคนกลางรายยอยในปจจบน 110 5.9 เสนทางการด าเนนงานระหวางเกษตรกรกบพอคาคนกลางรายยอยโดยใชแนวทางท 2 110 5.10 เสนทางการด าเนนงานระหวางเกษตรกรกบพอคาคนกลางรายยอยโดยใชแนวทางท 3 113 5.11 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของโรงงานถงมอยางในสถานะอนาคต 118 5.12 แผนผงสายธารคณคาสถานะอนาคตของโรงงานถงมอยางกรณศกษา 120 5.13 แผนผงสายธารคณคาสถานะอนาคตของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา 121 ง.1 แบบจ าลองของเกษตรกร 177 ง.2 แบบจ าลองของพอคาคนกลางรายยอย 179 ง.3 แบบจ าลองของพอคาคนกลางรายใหญ 181 ง.4 แบบจ าลองของโรงงานน ายางขน 183 ง.5 แบบจ าลองของโรงงานถงมอยาง 185 ง.6 แบบจ าลองของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง 188

1

บทท 1

บทน ำ 1.1 ควำมส ำคญและทมำของปญหำ

ยำงพำรำเปนผลผลตทำงกำรเกษตรทมควำมส ำคญตอประเทศไทย ยำงพำรำปลกครงแรกในประเทศไทยในป พ.ศ. 2444 [1] หลงจำกนนไดรบกำรปลกและขยำยพนทอยำงแพรหลำยจนกลำยเปนพชเศรษฐกจทส ำคญของประเทศไทย ครองควำมเปนผน ำในกำรผลตและสงออกยำงธรรมชำตของโลกมำตงแตป พ.ศ. 2534 จนถงปจจบน ประเทศไทยเปนผผลตและสงออกยำงพำรำอนดบหนงของโลกดงแสดงในตำรำงท 1.1 และตำรำงท 1.2 [2] ตำมล ำดบ มกำรผลตมำกกวำหนงในสำมของผลผลตยำงธรรมชำตของโลก โดยในป พ.ศ. 2555 มผลผลตยำงธรรมชำตทงสน 3,778,010 ตน (แสดงในตำรำงท 1.3) ประกอบดวย ยำงแทง 1,505,651 ตน ยำงแผนรมควน 771,993 ตน น ำยำงขน 757,364 ตน ยำงผสม 693,210 ตน และอนๆ 49,792 ตน [3] ตำรำงท 1.1 ปรมำณกำรผลตยำงธรรมชำตของประเทศตำงๆ ป พ.ศ. 2550-2554

หนวย : พนตน ประเทศ 2550 2551 2552 2553 2554

1 ไทย 3,056 3,090 3,164 3,252 3,573 2 อนโดนเซย 2,755 2,751 2,440 2,736 2,886 3 มำเลเซย 1,200 1,072 856 939 1,024 4 อนเดย 811 881 820 851 885 5 เวยดนำม 606 660 711 755 776 6 จน 590 560 644 665 685 7 โกตดววร 183 194 203 227 227 8 ศรลงกำ 118 129 137 153 160 9 ไลบเรย 121 84 60 62 76

10 ฟลปปนส 101 103 98 99 101 11 อนๆ 349 604 557 662 266 รวม 9,890 10,128 9,690 10,401 10,659

ทมำ : IRSG(2011)

2 ตำรำงท 1.2 ปรมำณกำรสงออกยำงธรรมชำตของประเทศตำงๆป พ.ศ. 2550-2554 [2]

หนวย : พนตน ประเทศ 2550 2551 2552 2553 2554

1 ไทย 2,704 2,675 2,726 2,866 2,952 2 อนโดนเซย 2,407 2,296 2,001 2,369 2,543 3 มำเลเซย 1,213 1,155 1,088 1,245 1,228 4 เวยดนำม 716 658 731 782 741 5 โกตดววร 179 203 221 247 232 6 กวเตมำลำ 69 73 78 76 81 7 ไลบเรย 121 85 60 62 61 8 แคเมอรน 62 64 59 58 58 9 ศรลงกำ 49 46 54 50 41

10 พมำ 62 55 51 67 68 11 อนๆ 182 231 244 189 100 รวม 7,764 7,541 7,313 8,011 8,105

ทมำ : IRSG(2011) ตำรำงท 1.3 ผลผลตยำงธรรมชำตของประเทศไทย แยกตำมประเภท ป 2545-2555

หนวย : ตน

ป ยำงแผนรมควน

ยำงแทง น ำยำงขน ยำงผสม อนๆ รวม

2545 1,111,420 940,400 470,800 6,984 85,500 2,615,104 2546 1,225,170 1,029,600 494,675 37,100 89,460 2,876,005 2547 1,104,180 1,134,030 590,890 86,544 68,649 2,984,293 2548 1,005,700 1,240,265 585,300 36,715 69,178 2,937,158 2549 1,028,930 1,192,055 697,980 138,163 79,865 3,136,993 2550 957,337 1,218,326 663,926 151,437 64,979 3,056,005 2551 973,243 1,282,036 587,047 154,485 92,910 3,089,751 2552 837,294 1,058,892 703,817 487,160 77,216 3,164,379 2553 813,033 1,235,802 552,841 520,355 130,104 3,252,135 2554 892,249 1,455,094 713,804 428,276 79,610 3,569,033 2555 771,993 1,505,651 757,364 693,210 49,792 3,778,010

ทมำ : สถำบนวจยยำง

3

กำรสงออกยำงพำรำของประเทศไทยแบงได 3 ประเภทคอ ยำงแปรรปมำตรฐำน ยำงผสมสำรเคม และผลตภณฑยำง โดยยำงธรรมชำตทผำนกำรแปรรปขนตน ไดแก ยำงแผนรมควน ยำงแทง น ำยำงขน ผลตภณฑยำง อำทเชน ยำงยำนพำหนะ ยำงยด ถงมอยำง ถงยำงอนำมย กำรสงออกยำงแปรรปมำตรฐำน ในป พ.ศ.2555 แสดงดงตำรำงท 1.4 พบวำประเทศไทยมมลคำกำรสงออกในยำงแทงมำกทสด คดเปน 21.79% รองลงมำคอ ยำงยำนพำหนะ 17.56% ส ำหรบถงมอยำงคดเปนสดสวน 6.11% ของมลคำยำงพำรำ

กำรผลตถงมอยำงมควำมส ำคญเพมขนเปนล ำดบ เนองจำกปจจบนประเทศไทยในฐำนะผผลตและสงออกถงมอยำงสงเปนอนดบ 2 ของโลก (รองจำกประเทศมำเลเซย) แสดงดงรปท 1.1 อกทงประเทศไทยยงมควำมพรอมดำนวตถดบ (โดยพจำรณำจำกปรมำณน ำยำงทผลตได) ท ำใหไดเปรยบคแขงทส ำคญอยำงประเทศมำเลเซย ดวยเหตผลดงกลำวสงผลใหมำเลเซยมกำรยำยฐำนกำรผลตเขำมำในประเทศไทยมำกขน

ในสวนของตลำดโลกมควำมตองกำรใชถงมอยำงเพมสงขน เนองจำกปจจบนผบรโภคมควำมตนตวในกำรใหควำมส ำคญดำนสขอนำมยจงมกำรหนมำใชถงมอยำงเพมมำกขน โดยพจำรณำไดจำกอตรำกำรบรโภคถงมอยำงทวโลก (รปท 1.2) พบวำอตรำกำรบรโภคถงมอยำงมแนวโนมเพมขนโดยมสำเหตอนเนองมำจำกกำรเกดโรคระบำดขนบอยครง เชน ในป พ.ศ.2545-2546 เกดโรคซำรส ป พ.ศ.2550 เกดโรคไขหวดนก (H5N1) ป พ.ศ.2552-2553 เกดโรคไขหวดใหญสำยพนธใหม 2009 (H1N1) ป พ.ศ.2556 เกดโรคไขหวดนก (H7N9) ซงมควำมรำยแรง ท ำใหมแนวโนมในกำรใชถงมอเพมมำกขน และคำดวำถงมอยำงจะกลำยมำเปนทนยมในอนำคต สงผลใหกำรสงออกถงมอยำงของประเทศไทยมกำรขยำยตวอยำงตอเนองในชวงเวลำหลำยปทผำนมำ โดยพจำรณำจำกป พ.ศ.2555 ประเทศไทยมมลคำกำรสงออกถงมอยำง 36,456.70 ลำนบำท เพมขนรอยละ 5.69 เมอเปรยบเทยบกบป พ.ศ.2554 ซงมมลคำกำรสงออก 34,382.14 ลำนบำท ดงแสดงในตำรำงท 1.3 [3]

รปท 1.1 ประเทศผผลตถงมอยำง

ทมำ : Various rubber glove company

มำเลเซย 63%

ไทย 25%

อนโดนเซย 9%

อนๆ 3%

4

ตำรำงท 1.4 มลคำยำงพำรำของไทย ชวงป 2550 – 2555 หนวย : ลำนบำท

รำยกำร มลคำ ในป พ.ศ.

2550 2551 2552 2553 2554 2555 ยำงแปรรปมำตรฐำน (Transformed rubber) ยำงแผนรมควน (RSS) 64,022.10 69,173.38 42,995.55 67,700.47 115,400.12 68,898.07 ยำงแทง (TSR) 73,061.49 87,500.02 50,146.11 97,737.08 171,762.30 129,912.47 น ำยำงขน (Concentrated latex) 49,717.63 46,110.52 40,638.64 35,143.69 76,632.76 61,506.47 อนๆ (Others) 7,555.16 20,844.33 12,483.30 48,681.26 19,523.42 9,836.84 รวม (Total) 194,356.38 223,628.25 146,263.60 249,262.50 383,318.60 270,153.85 ยำงผสมสำรเคม (Compound rubber) 11,865.31 17,685.55 28,795.91 47,117.53 57,571.44 66,150.00 ผลตภณฑยำง (Rubber products) ยำงยำนพำหนะ (Tire for Motorcars) 53,718.31 66,591.44 68,726.08 82,285.75 111,659.04 104,650.20 ยำงยด (Elastic) 6,406.10 6,513.54 7,645.66 9,746.07 11,056.31 10,733.20 ถงมอยำง (Glove) 25,274.01 28,017.27 28,623.33 30,445.53 34,382.14 36,456.70 อนๆ (Others) 28,930.41 31,100.83 19,009.07 33,833.71 38,315.83 107,979.66 รวม (Total) 114,328.83 132,223.08 124,004.14 156,311.06 195,413.32 259,819.76 รวมทงหมด (Total) 320,550.52 373,536.88 299,063.65 452,691.09 636,303.36 596,123.61 ทมำ: สถตยำงประเทศไทย สถำบนวจยยำง 2554

4

5

รปท 1.2 อตรำกำรบรโภคถงมอยำงทวโลก

ทมำ : MREPC, Companies, AmResearch

เมอท ำกำรพจำรณำรำคำของน ำยำงสด ซงเปนวตถดบในกำรผลตน ำยำงขนเพอน ำไปผลตถงมอยำง พบวำมแนวโนนปรบตวสงขนอยำงรวดเรว จำกรปท 1.3 [4] พบวำรำคำน ำยำงสดในป พ.ศ.2544 มรำคำเฉลย 20.76 บำทตอกโลกรม ในขณะทในป พ.ศ.2554 รำคำเฉลยสงถง 122.36 บำทตอกโลกรม แตในป 2555 และ 2556 รำคำลดต ำลง แตกยงอยในเกณฑทถอวำรำคำสง

ปรมำณกำรบรโภคถงมอยำงมแนวโนมเพมมำกขน ประกอบกบรำคำน ำยำงซงเปนวตถดบหลกในกำรผลตถงมอยำงมแนวโนมสงขน รวมทงตนทนคำแรงงำนทเพมขนอยำงตอเนอง ท ำให อตสำหกรรมถงมอยำงตองรบภำระตนทนกำรผลตทส งขน สงผลใหก ำไรตอหนวยของผประกอบกำรลดลง จนผประกอบกำรบำงรำยประสบภำวะขำดทนจนตองปดกจกำรไป

54.5 60 70

80 90

100 11

2 123 129.7

140 15

0

148 16

2.8

179.1

020406080

100120140160180200

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

F

ป

อปสงค (พน

ลานชน)

6

รปท 1.3 รำคำน ำยำงสด ป 2544-2554

ทมำ : ส ำนกงำนกองทนสงเครำะหกำรท ำสวนยำง [4]

จำกปญหำดงกลำวประกอบกบภำวะกำรแขงขนทเพมมำกขน เนองจำกมสนคำทดแทนทส ำคญ คอถงมอยำงไนไตร ซงมแนวโนมของรำคำวตถดบทน ำมำผลตต ำกวำรำคำน ำยำง ดงแสดงในรปท 1.4 และมจดเดนคอกำรแกปญหำกำรแพโปรตนในน ำยำง ท ำใหมแนวโนมทผบรโภคจะหนไปใหควำมสนใจถงมอยำงไนไตรมำกขน ดงนนกำรทอตสำหกรรมจะเพมก ำไรดวยกำรเพมรำคำขำยหรอกำรเพมยอดขำยจงเปนสงทด ำเนนกำรไดยำก กำรลดตนทนจงเปนสงจ ำเปนและสำมำรถด ำเนนกำรไดในสภำวะเศรษฐกจปจจบน อกทงยงเปนกำรสรำงก ำไรระยะยำว โดยกำรทวประโยชน (synergy) รวมกน ระหวำงกำรลดตนทนและกำรเพมรำยได ซงเปนสงทอตสำหกรรมไมวำภำคสวนใด รวมทงอตสำหกรรมถงมอยำงยงคงจ ำเปนตองด ำเนนกำรเพอควำมส ำเรจในระยะยำว

รปท 1.4 รำคำวตถดบส ำหรบกำรผลตถงมอยำงชนดตำงๆ

ทมำ: Bloomberg, Company, Maybank KE [5]

20.76

26.43

37.97

43.69

52.51

67.88

68.01

75.33

55.96

101.8

9 122.3

6

89.98

73.78

020406080

100120140

2544

2545

2546

2547

2548

2549

2550

2551

2552

2553

2554

2555

2556

รำคำน ำยำงสด

รำคำ (บำท)

ป (พ.ศ.)

7

แนวควำมคดแบบลนเปนแนวคดในกระบวนกำรผลต มเปำหมำยหลกคอ ขจดควำมสญเปลำจำกกระบวนกำร เพอลดเวลำกำรผลต ลดตนทน เพมคณภำพ มงตอบสนองควำมตองกำรของลกคำเปนส ำคญ ซงถอเปนเสมอนอำวธส ำหรบกำรแขงขนทส ำคญ แตเมอพจำรณำในอตสำหกรรมถงมอยำงจำกตนน ำ (upstream) จนถงปลำยน ำ (downstream) พบวำมผเกยวของหลำยภำคสวน รวมเรยกวำ โซอปทำน กำรทจะแกปญหำหรอปรบปรงประสทธภำพนนจ ำเปนตองพจำรณำองคประกอบทมควำมสมพนธซงกนและกนทงหมดขององคกรธ รกจ ปญหำตำงๆและวธแกปญหำจะตองถกน ำมำรวมเปนภำพเดยวกน ไมสำมำรถแยกยอยปญหำโดยไมพจำรณำภำพรวมของปญหำ ทงนเพรำะวำทกๆองคประกอบของปญหำหนงๆสงผลกระทบตอปญหำอนๆ แนวคดกำรจดกำรทเหมำะกบปญหำประเภทนคอ กำรจดกำรโซอปทำน (supply chain management) เพรำะท ำกำรพจำรณำโซอปทำนเปนโครงขำยทเชอมตอกนระหวำงผสงมอบวตถดบ โรงงำนผผลต คลงสนคำ ศนยกระจำยสนคำ ไปจนถงลกคำคนสดทำย เพอจะผลตและกระจำยสนคำใหถกตองตำมปรมำณ สถำนท และเวลำ ดวยมเปำหมำยทจะสรำงควำมพงพอใจตอควำมตองกำรของลกคำดวยตนทนทต ำทสด และปจจยกำรมคแขงในตลำดถงมอยำงท ำใหกำรแขงขนในอตสำหกรรมถงมอยำงมควำมส ำคญเพมมำกขน ดงนนในโครงกำรวจยนน ำเสนอแนวคดแบบลนไปประยกตใชกบกำรจดกำรโซอปทำนของอตสำหกรรมถงมอยำง เพอคนหำควำมสญเปลำทเกดขน หำวธกำรก ำจดหรอลดควำมสญเปลำเหลำนน และน ำเสนอแนวทำงกำรพฒนำตออตสำหกรรม เพอเพมศกยภำพกำรแขงขนทยงยนในธรกจตอไป 1.2 วตถประสงค

1.2.1 เพอด ำเนนกำรคนหำควำมสญเปลำทเกดขน ตลอดทงโซอปทำนของอตสำหกรรมถงมอยำง โดยประยกตใชแนวคดแบบลน

1.2.2 เพอเสนอแนวทำงกำรลดตนทนทเกดจำกกำรก ำจดควำมสญเปลำ ใหกบอตสำหกรรมถงมอยำง

1.3 ขอบเขตงำนวจย

เปนกำรศกษำขอมลเกยวกบกำรผลตถงมอยำง และประสทธภำพของโซอปทำนของอตสำหกรรมถงมอยำงในสวนทมควำมเกยวของกบ บรษท กรณศกษำ โดยมขอบเขต กำรศกษำดงน

1.3.1 กำรศกษำและกำรเกบขอมล จะเกบเฉพำะสวนทเกยวของกบโซอปทำนของอตสำหกรรมถงมอยำงทเกยวของกบ บรษท กรณศกษำ เทำนน

1.3.2 กำรศกษำและกำรเกบขอมล จะเกบเฉพำะสวนทเกยวของกบโซอปทำนของอตสำหกรรมถงมอยำง ด งแสดงในรปท 1.5 โดยในงำนวจยท ำกำรศกษำและประเมนกำรจดกำรโซอปทำนโดยเรมตงแต ผผลตวตถดบ (ท ำกำรศกษำตงแตเกษตรกร พอคำคนกลำงรำยยอย พอคำคนกลำงรำย

8

ใหญ โรงงำนน ำยำงขน) โรงงำนแปรรป(โรงงำนถงมอยำง) จนถงขอมลขำออกจำกโรงงำนแปรรปไปยงผรบมอบสนคำรำยแรก

1.3.3 กำรเกบขอมลและศกษำโซ อปทำนของอตสำหกรรมถงมอยำง จะด ำเนนกำรภำยใตกรอบแนวคดของระบบกำรผลตแบบลน รวมกบกำรจดกำรโซอปทำน

1.3.4 ในกำรวเครำะหโซอปทำนจะท ำกำรเขยนแผนผงสำยธำรคณคำ (Value Stream Mapping: VSM) และวเครำะหโดยใชหลกกำรวเครำะหสำยธำรคณคำ (value stream analysis) และกำรจ ำลองสถำนกำรณดวยโปรแกรมทำงคอมพวเตอร

รปท 1.5 แสดงโซอปทำนอตสำหกรรมถงมอยำงทท ำกำรศกษำ

1.4 ประโยชนทไดรบจำกงำนวจย

1.4.1 ลดตนทนในโซอปทำนของอตสำหกรรมถงมอยำงผำนแนวคดแบบลนกบกำรจดกำรโซอปทำน

1.4.2 ประเมนแนวทำงกำรก ำจดควำมสญเปลำ และเสนอใหสถำนประกอบกำรน ำไปประยกตใช

1.4.3 อตสำหกรรมลกษณะเดยวกนหรออตสำหกรรม อนๆสำมำรถน ำไปประยกตใชไดตอไป

9

บทท 2

ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

ส าหรบในบทนจะกลาวถงทฤษฎตางๆทเกยวของกบงานวจย ซงประกอบดวย แนวความคดแบบลนและแผนผงสายธารคณคา การจดการโซอปทาน โซอปทานแบบลน ตนทนโลจสตกส และแบบจ าลองทางคอมพวเตอร โดยแตละประเดนขางตนมรายละเอยดดงตอไปน 2.1 แนวคดแบบลน (lean thinking) และแผนผงสายธารคณคา (Value Stream Mapping : VSM)

ปรชญาการผลตแบบลนเกดขนครงแรกใน ค.ศ.1980 โดยทมวจยของ Massachusetts Institute of Technology (MIT) ซงท าการศกษาหลกการผลตแบบโตโยตา (Toyota Production System : TPS) แนวคดแบบลนถกใชครงแรกโดย Krafcik (1988) และเปนทรจกโดย Womack และคณะในป 1990 โดยนยมใชกบอตสาหกรรมประกอบ (assembly manufacturing) [6-8]

ในป 1990 James Womack และ Daniel Roos ไดคดค าวา ระบบการผลตแบบลน ขนในหนงสอทมชอวา “The Machine that Changed the World” โดยยดตามเปาหมายพนฐานของระบบการผลตแบบโตโยตา (Toyota Production System : TPS) เปนหลก ซงใหความส าคญในการลดความสญเปลาใหเหลอนอยทสดเพอใหเกดการไหลสงสดอยางตอเนอง รองลงมาคอมงตอบสนองความตองการของลกคาเปนส าคญ (customer focused) ดวยคณภาพสงสด ตนทนต าสด แลวใชเวลานอยทสด โดยความสญเปลาตามหลกของ โตโยตาประกอบดวย ดงน

1. Defect/Rework เปนการสญเสยจากการแกไขขอบกพรอง 2. Overproduction เปนการสญเสยจากการผลตหรอใหบรการมากเกนความ

จ าเปน 3. Waiting เปนการสญเสยในการรอคอย หรอรองาน 4. Not using staff talent เปนการสญเสยเนองจากไมใชศกยภาพของบคลากร

อยางเตมท 5. Transportation เปนการสญเสยเนองจากการเคลอนยายงานจากจดหนงไปส

อกจดหนงดวยความไมจ าเปน 6. Inventory เปนความสญเสยเนองจากการเกบสนคาคงคลง 7. Motion เปนความสญเสยเนองจากการเคลอนไหวทไมจ าเปนของผปฏบตงาน 8. Excessive Processing เปนความสญเสยเนองจากมขนตอนการด าเนนงาน

ทมากเกนจ าเปน

10

2.1.1 หลกการและแนวคดแบบลนสรปไดดงน [9, 10] 1) การระบคณคา (value) เปนการนยามความตองการทแทจรงของลกคา 2) การสรางสายธารคณคาในแตละผลตภณฑ (value stream) เปนการแสดง

ขนตอน/กระบวนการทงหมด โดยเรมตงแตการรบวตถดบไปจนกระทงแปรรปเปนผลตภณฑและสงมอบใหกบลกคา ซงมการวเคราะหการไหลตลอดทงกระบวนการ เพ อระบความสญเปลาในกระบวนการหรอขนตอนทไมสรางคณคาเพม และหาแนวทางปรบปรงกระบวนการ

3) สรางใหเกดการไหลอยางตอเนอง (flow) ดวยการมงลดปจจยทสงผลตอการขดจงหวะการไหล ดงเชน การรอคอยวสด ปญหาการขดของของเครองจกร การเกดของเสย เปนตน โดยมงเนนการลดเวลาทไมสรางมลคาเพมใหกบกระบวนการและลดปญหาการเกดคอขวด (bottleneck)

4) แนวคดการผลตแบบดง (pull system) โดยมงผลตเฉพาะสงทตอบสนองความตองการของลกคาในปรมาณและเวลาทตองใชงานจรง

5) สรางใหเกดความสมบรณแบบ (perfection) เมอไดด าเนนการทง 4 ขนตอนกอนหนาจนบรรลผลแลวกจะสงผลใหเกดรปแบบการผลตแบบลนอยางสมบรณแบบ ซงมปจจยสนบสนน นนคอ ความมสวนรวมของบคลากรทกคนทมงปรบปรงอยางตอเนองเพอน าองคกรสความเปนเลศ

ปจจยและมาตรวดประสทธผลกระบวนการ ประกอบดวย 1) ชวงเวลาน าการผลต (lead time) 2) ระยะเวลาในการผลตรวม (throughput time) 3) รอบเวลาการผลต (cycle time) 4) ความเรวกระบวนการ (process velocity) 5) ประสทธภาพกระบวนการ (process efficiency) 6) ความสมพนธระหวาง Throughput Rate, Throughput Time และงาน

ระหวางผลต (WIP) (Little’s Law) เปาหมายของการผลตแบบลน (Lean Production) มงเนนทจะก าจดความสญ

เปลา 8 ประการ ( 8 Wastes) ทมกเกดขนในแตละพนท ไมวาจะเปนการบรหารลกคา การออกแบบผลตภณฑ การตดตอกบผผลต หรอ การบรหารภายในโรงงานเอง ซงการลดความสญเปลาเปนปจจยทส าคญอยางยงในการลดตนทนในการด าเนนการของธรกจใดๆ เพอสรางก าไรใหกบองคการโดยไมสงผลกระทบตอความสมพนธกบลกคา การด าเนนการเพอลดความสญเปลาน จ าเปนอยางยงทตองฝกอบรมพนกงานใหมความเขาใจอยางแทจรงวา กจกรรมใดเพมคณคาใหกบงาน (Value Added) และ กจกรรมใดไมใช กจกรรมหลกในการปรบปรงของระบบการผลตแบบลน

อตสาหกรรมตางๆไดมการประยกตใชแนวคดแบบลนในอตสาหกรรม อาทเชน Shahram Taj, 2007 [7] ไดท าการประยกตใชแนวคดแบบลนกบอตสหกรรมในประเทศจน ไดแก อตสาหกรรมอเลกทรอนกส อตสาหกรรมโทรคมนาคม อตสาหกรรมโทรศพทไรสาย อตสาหกรรมคอมพวเตอร อตสาหกรรมอาหารและเครองดม อตสาหกรรมเสอผา อตสาหกรรมเภสชกรรม อตสาหกรรมสารเคม อตสาหกรรมปโตรเลยม อตสาหกรรมการพมพ ฯลฯ โดยท าการส ารวจและ

11

ประเมน จากการส ารวจท าใหสามารถประเมนประสทธภาพและความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมในประเทศจนได โดยพบวาอตสาหกรรมปโตรเลยมมประสทธภาพและความสามารถในการแขงขนสงสด ตามมาดวยอตสาหกรรมคอมพวเตอร T. Joosten et al, 2009 [11] ท าการประยกตใชแนวคดแบบลนในดานทเกยวของกบสขภาพ (health care) เนนทการจดสง ซงพจารณาในสองสวนคอ ดานการด าเนนงาน และดานความเกยวของกบสงคม จากการประยกตใชแนวคดแบบลนแลวพบวาสามารถปรบปรงดานคณภาพ และความปลอดภย ขวญก าลงใจของพนกงาน และลดตนทน ซงสงผลกบเวลาทดขน

2.1.2 แผนภมสายธารคณคา (VSM) [12] [13] แผนผงสายธารคณคาเปนหนงในหลายๆเครองมอของแนวคดแบบลน อาทเชน การ

ผลตแบบทนเวลา (Just-in-Time (JIT)) แนวคดในการลดเวลาปรบตงเครองจกร (Single Minute Exchange of Die (SMED)) กจกรรม 5ส (5S) และคมบง (kanban) [14]

แผนภมสายธารคณคา คอ เครองมอทใชเขยนแผนภาพทแสดงถงเสนทางการไหลของขอมลและผลตภณฑ ซงแสดงบนกระดาษเพยงหนงใบ โดยการไหลของผลตภณฑจะไหลจากผผลตไปยงลกคา ในขณะทการไหลของขอมลจะไหลจากลกคาไปยงผผลต การไหลในแผนภมสายธารคณคาแสดงใหเหน รอบเวลาการผลต สนคาคงคลงระหวางกระบวนการ การใชคน การใชประโยชนทรพยากร และการไหลของขอมลในพนททก าหนดให โดยเรมตนตงแตวตถดบ (raw material) ไปจนกระทงเปนสนคาส าเรจรป (finish goods) มประโยชนส าหรบใชจ าแนกหรอระบถงขนตอนทเปนการเพมคณคาและไมเพมคณคาใหกบผลตภณฑหรอทเรยกวา ความสญเปลา แลวหาวธการเพอท าการก าจดความสญเปลานนออกไป โดยมขนตอน ในการสรางแผนผงสายธารคณคาดงน แสดงในรปท 2.1

2.1.2.1 การก าหนดความตองการของลกคา (customer requirement) เนองจาก VSM เปนเครองมอส าหรบแนวคดการผลตแบบลน ซงมงก าจด

ความสญเปลาตางๆ ในกระบวนการผลตเพอใหสนคาหรอบรการนนสามารถตอบสนองความพงพอใจของลกคา ดงนนกอนทจะเขาสขนตอนการสราง VSM สงแรกทจ าเปนตองค านงถงคอ การสามารถเขาใจถงความตองการของลกคาไดอยางแทจรงเพอจะสามารถตอบสนองความตองการนนไดอยางถกตอง

2.1.2.2 การก าหนดตระกลของผลตภณฑ (product family) เมอทราบวาผลตภณฑใดเปนผลตภณฑทลกคาตองการ และมขนตอนการ

ผลตเปนอยางไรแลว ถามเพยงชนดเดยวกสามารถขามขนตอนนไปสขนตอนท 3 ไดเลย แตถาในกรณทผลตภณฑทลกคาตองการทผานขนตอนการก าหนดคณคานนมหลายชนด หลายรน ทมขนตอนการผลตแตกตางกน จะตองท าการเลอกกลมผลตภณฑทจะน ามาท าการเขยนแผนภาพเสยกอน

12

2.1.2.3 การเขยนแผนภาพสถานการณปจจบน (current state mapping)

ซงเปนการวาดแผนภาพกระบวนการผลตทแสดงทงการไหลของวตถดบและการไหลของขอมลในกระบวนการผลตทก าลงด าเนนการอยในปจจบนของผลตภณฑหรอกลมผลตภณฑนน เพอท าใหมองเหนถงความสญเปลาตางๆทซอนอยและหาทางก าจดความสญเปลานนออกไป

2.1.2.4 การวเคราะหคณคา (value analysis) เมอไดแผนภาพของกระบวนการในสถานการณปจจบนแลว จะน าแผนภาพ

ทไดนมาท าการวเคราะหและปรบปรง โดยการวเคราะหสายธารคณคาเปนการวเคราะหทงการไหลของวตถดบและขอมลการผลต (materials flow and information flow) เพอใชเปนแนวทางในการวเคราะหคณคาของงานหรอกจกรรมทงหมดทมอยในโซอปทาน ซงท าใหสามารถจ าแนกหรอระบขนตอนทเปนการเพมคณคาผลตภณฑ (value added activity) และขนตอนทไมเพมคณคากบผลตภณฑ (non value added activity) หรอทเรยกวาความสญเปลา (waste) โดยหลกการทส าคญคอใชเปนแนวทางในการลดเวลาหรอก าจดสงทไมเพมคณคาในตวผลตภณฑและในโซอปทาน

ความสญเปลามความหมายทตรงกนขามกบค าวาคณคา (value) และโดยทวไปแลวการปฏบตการ การด าเนนงานใดๆ กจะประกอบดวยกจกรรมและการไหลทสามารถแบงได 3 ประเภท คอ

1) กจกรรมทมคณคาในการด าเนนงาน (Value Added : VA) เปนกจกรรมท เ พมคณคาและมความเกยวของกบการเปลยนแปลงกระบวนการผลต การเปลยนแปลงวตถดบหรอผลตภณฑกงส าเรจรป ตลอดจนการใชแรงงานคน ตวอยางเชน การทบขนรปวตถดบ การประกอบชนสวน

2) กจกรรมทไมเพมคณคา (Non Value Added : NVA) เปนกจกรรมทไมมความจ าเปนตองท าซงเปนความสญเปลาทควรจะท าการก าจดออก ตวอยางเชน เวลาการรอคอย มผลตภณฑกองในกระบวนการผลตทไมมการน าเขาไปสกระบวนการผลตถดไปอยางตอเนอง หรอการท ากจกรรมเดยวกนซ า ๆ ในการท างาน

3) กจกรรมทไมเพมคณคา แตจ าเปนตองมในกระบวนการผลต (Necessary but Non Value Added : NNVA) เปนกจกรรมทไมเพมคณคาแตจ าเปนตองมในกระบวนการผลต เชน การเดนในระยะไกลเพอหยบชนสวนหรอวตถดบ การเคลอนยายเครองมอและอปกรณระหวางการผลต การก าจดการท างานนจ าเปนจะตองมการเปลยนแปลงขนตอนการท างานทยงยาก

2.1.2.5 การเขยนแผนภาพสถานการณอนาคต (future state mapping) เปนขนตอนการวาดแผนภาพขนตอนการผลตใหมทถกปรบปรงโดยการ

ก าจดหรอลดความสญ-เปลาตางๆออกไปและปรบปรงกระบวนการหรอขนตอนการผลตใหมโดยใช

13

วธการหรอความรตางๆเพอใหไดแผนภาพสายธารคณคาในสถานการณอนาคต เนองจากการปรบปรงแผนภาพการผลตนยงไมไดน ามาใชในการผลตจรง ดงนนบางครงอาจใชการจ าลองสถานการณเขามาชวยเพอท าใหเหนคาตางๆทเปลยนแปลงไป

2.1.2.6 การน าไปใช (implementation) เมอสงเกตไดวาคาทแสดงถงประสทธภาพในการผลต เชน คาเวลาน า รอบเวลาการผลต ทไดจากแผนภาพสายธารคณคาของกระบวนการผลตในสถานการณอนาคตมคาทแสดงวาประสทธภาพดขนจากกระบวนการผลตแบบเดม ซงท าใหสามารถน ากระบวนการผลตใหมทปรบปรงแลวนนไปใชในการผลตจรงไดตอไป

รปท 2. 1 ขนตอนในการสรางแผนผงสายธารคณคา [15]

ในการสรางแผนผงสายธารคณคาจ าเปนทจะตองทราบสญลกษณท ใชแทนความหมายตางๆ ดงแสดงในตารางท 2.1 [16]

ตารางท 2.1 สญลกษณและความหมายของสญลกษณตางๆ ทใชในการเขยนแผนผงสายธารคณคา

สญลกษณ ชอเรยก ความหมาย Customer - ใชแสดงแทนผจดสงวตถดบ โดยเขยนอยมมดานซาย

บนของแผนผง ผจดสงวตถดบจะเปนจดเรมตนการไหลของวสด

- ใชแสดงแทนลกคา โดยเขยนอยมมบนดานขวาของแผนผงและลกคาจะเปนจดสนสดการไหลของวสด

Customer Requirement

Product Family

Current State Mapping

Value Analysis

Future State Mapping

Implementatiom

14

ตารางท 2.1 สญลกษณและความหมายของสญลกษณตางๆ ทใชในการเขยนแผนผงสายธารคณคา (ตอ)

สญลกษณ ชอเรยก ความหมาย Process - ใชแสดงถงขนตอนหรอกระบวนการผลตใดๆ ใน

สายการผลตทเกดการไหลของวสด - ใชสญลกษณน 1 ภาพแทน 1 ขนตอนการผลต

Data table - จะอยใตสญลกษณอนเพอใชบนทกขอมลตางๆของสญลกษณทอยดานบน

- ถาอยใตสญลกษณ Customer จะบนทกขอมลดานความถในการจดสงและปรมาณความตองการวตถดบตอชวงเวลา เปนตน

- ถาอยใตสญลกษณ Process จะบนทกขอมลตางๆ เชน 1. รอบเวลาการผลต (Cycle Time; CT) 2. เวลาในการเปลยนรนการผลต (Changeover Time; C/O) 3. เวลาปฏบตงานทงหมด (Total Available Time) 4. รอยละของเวลาทใชในการท างานจรง (Uptime)

Inventory - ใชแสดงจ านวนของวสดคงคลงทสะสมไวในต าแหนงตางๆ ของสายการผลต

- ใชแสดงแทนสถานททไดมการจดเกบวสดคงคลงในรปแบบของวตถดบ งานระหวางการผลต และผลตภณฑส าเรจรป

Shipment Arrow - ใชแสดงถงการไหลของวสดในรปแบบของวตถดบทรบจากผจดสงเขามาสแผนกรบวตถดบ

- ใชแสดงการไหลของผลตภณฑส าเรจรปจากแผนกขนสงไปสลกคา

Shipment Truck - ใชแสดงถงการเคลอนยาย การขนสงทงภายในและภายนอกบรษท

- ใชแสดงขอมลดานความถในการขนยาย Push - ใชแสดงการไหลแบบผลกของงานระหวางการผลต

จากขนตอนหนงไปยงอกขนตอนหนง

15

ตารางท 2.1 สญลกษณและความหมายของสญลกษณตางๆ ทใชในการเขยนแผนผงสายธารคณคา (ตอ)

สญลกษณ ชอเรยก ความหมาย Supermarket - ใชแสดงการเกบวสดคงคลงแบบ Supermarket ซง

การเกบวสดคงคลงแบบนจะขนอยกบการพยากรณความตองการของลกคา

- ถาการไหลของวสดในสายการผลตเปนแบบตอเนองหรอไหลทละชน กสามารถตดการใชสญลกษณแบบนออกไปได

- ถาการไหลของวสดในสายการผลตเปนแบบ Batch จะใชสญลกษณนวางอยระหวางขนตอนการผลต 2 ขนตอนเพอปองกนกจกรรมสญเปลาประเภทการผลตทมากเกนความจ าเปน

- สามารถใชเปนขอมลยอนกลบ เพอใหเหนความตองการของลกคา

Physical Pull - ใชแสดงการไหลของงานระหวางการผลตทถกควบคมโดยระบบการผลตแบบดง (Pull System)

- นยมใชคกบสญลกษณ Supermarket เพอแสดงถงขนตอน การผลต ท าการจดสงงานระหวางการผลตเขาส Supermarket

Manual Information

- ใชแสดงการไหลของขอมลแบบเอกสารหรอรายงานทวไป และตองมการระบความถในการไหลของขอมล

FIFO Lane - ใช เ พอแสดงใหผ จ ดส งท าการผลตและจดส งผลตภณฑมาทดแทนผลตภณฑทจดเกบใน FIFO ทไดถกใชไป

- ถาหากจ านวนทจดเกบใน FIFO เตม ผจดสงจะหยดท าการผลต ซงสามารถชวยปองกนไมใหผจดสงท าการผลตและจดสงเกน

- ในสญลกษณน มการระบปรมาณวสดคงคลงทสามารถจดเกบไดมากทสดก ากบไวดวย

16

ตารางท 2.1 สญลกษณและความหมายของสญลกษณตางๆ ทใชในการเขยนแผนผงสายธารคณคา (ตอ)

สญลกษณ ชอเรยก ความหมาย Electronic

Information - ใชแสดงการไหลของขอมลทสอสารกนดวยอปการณ

อเลกทรอนกส เชน Internet, Electronic Data Interchange (EDI), Local Area Network (LAN) หรอ Wide Area Network (WAN) เปนตน

- จะมการระบความถของการไหล ชนดอปกรณอเลกทรอนกสทใชงาน และชนดของขอมลทท าการแลกเปลยนก ากบไวดวย

Production Kanban

- เปนสญลกษณทใชเพอบอกใหขนตอนการผลตกอนหนาท าการผลตและจดสงงานระหวางการผลตไปยงขนตอนการผลตถดไป

- เปนการดหรอเครองมอบอกปรมาณทตองผลต และยงเปนสญลกษณทสงใหสามารถท าการผลตได

Withdrawal Kanban

- เปนสญลกษณทใชแทน การซอหรอการเบกของจากSupermarket ลดลงถงระดบต าสดทก าหนดไว

- เปนการดหรอเครองมอตางๆ ทสามารถบอกใหพนกงานท าการเบกของตามจ านวนทระบไวจาก Supermarket ได

Single Kanban - ใชเมอระดบคงคลงระหวางการผลตท เกบไวใน Supermarket ลดลงถงระดบต าสดทก าหนดไว

- เมอสญลกษณนสงไปถงขนตอนการผลตใดจะเปนการใหขนตอนการผลตนนมการเปลยนแปลงสภาวะเพอสามารถท าการผลตตามปรมาณทก าหนดไวในคมบงได

Sequenced Pull - ใชแสดงแทนระบบควบคมการผลตแบบดง โดยจะม ค าแนะน าใหแกขนตอนการผลต ถงชนดและปรมาณทตองท าการผลตตอหนงหนวย โดยปราศจากการใช Supermarket

Load Leveling - เปนเครองมอทใชเหมอนเปนคมบงแบบ Batch โดยจะแสดงถงระดบปรมาณการผลตและชวงเวลา

17

ตารางท 2.1 สญลกษณและความหมายของสญลกษณตางๆ ทใชในการเขยนแผนผงสายธารคณคา (ตอ)

สญลกษณ ชอเรยก ความหมาย Kaizen Burst - ใชแสดงถงสงทตองการปรบปรงและพฒนาอยาง

ตอเนองดวยวธการหรอแนวทางตางๆตามทระบไวเพอใหไดมาซงสถานะอนาคตของสายการผลตทไดท าการปรบปรงแลว

Safety Stock - ใชแสดงแทนการเกบวสดคงคลงแบบเผอไวชวคราว เพอปองกนปญหาทเกดขนกบสายการผลต เชน เกดการเปลยนแปลงระดบความตองการของลกคาอยาง กะทนหนหรอระบบการผลตเกดความขดของเปนตน

- ตองมนโยบายทชดเจนวาเมอไหรควรจะม Safety Stock และถามควรมอยทระดบจ านวนเทาใด

2.1.3 จดออนจดแขงของแผนผงสายธารคณคา

2.1.3.1 จดแขงของแผนผงสายธารคณคา 1. งายและรวดเรวในการสราง 2. ประหยด เนองจากไมไดใชอปกรณพเศษหรอโปรแกรมคอมพวเตอร ใช

เพยงคนและเวลาในการสราง 3. งายตอการเรยนรและท าความเขาใจ 4. ใชเพยงปากกาและกระดาษเปนอปกรณในการสราง 5. เปนพนฐานทดในการพจารณาและตดสนใจ 6. ท าใหสามารถเขาใจลกคามากขน โดยพจารณาจากการไหลของขอมล

และผลตภณฑ พรอมทงยงเหนความสญเสยทเกดขนดวย 7. สามารถด าเนนการโดยตรงกบผท เกยวของในระบบ ดวยความ

ชวยเหลอจากผมประสบการณดาน VSM 2.1.3.2 จดออนของแผนผงสายธารคณคา 1. แสดงใหเหนเพยงการไหลของผลตภณฑเพยงหนงผลตภณฑในการ

วเคราะหหนง VSM 2. VSM ใหเพยงภาพของสถานการณเพยงหนงขณะ 3. VSM แสดงไดเพยงภาพคราวๆของสถานการณจรง 4. เปนเรองยากในการทดสอบดวยการแนะน ากบระบบและสถานการณ

ใหม อตสาหกรรมตางๆไดมการประยกตใชแผนผงสายธารคณคาเปนเครองมอในการ

พจารณาความสญเปลาทเกดขนในอตสาหกรรม เชน D. Seth and V. Gupta, 2005) [14]

18

ประยกตใชแผนผงสายธารคณคากบอตสาหกรรรถยนตในประเทศอนเดย ท าการระบกจกรรมโดยใชแผนผงสายธารคณคาแลวลดความสญเปลาดานสนคาคงคลงโดยการลดระดบสนคาคงคลงของวตถดบจาก 3 วนเหลอเพยงครงวน และท าการประยกตใช milk-run ระหวางบรษทกบผจดสงเพอลดตนทนดานการขนสง ลดจ านวนผปฏบตงานในสายการผลตจาก 20 คน ลดลงเหลอ 15 คน และท าการปรบเปลยนการผลตเพอใหสามารถลดเวลาในการผลตใหมคานอยกวาความเรวในการผลต (takt time) ทมาจากการค านวณได ท าใหอตสาหกรรมมประสทธภาพมากขน สามารถแขงขนในตลาดทมการแขงขนสงได B. Singh et al., 2011 [15] ประยกตใชแผนผงสายธารคณคาในอตสาหกรรมลกสบในประเทศอนเดย เพอท าการลดเวลาน า เวลาในกระบวนการ สนคาคงคลงระหวางกระบวนการ และจ านวนผปฏบตงาน โดยสามารถปรบปรงในดานตางๆดงน เวลาน าลดลง 82.12% รอบเวลาการผลตในแตละสถาน ลดลง 3.75% สนคาระหวางกระบวนการ (WIP) ลดลง 80.90% ผลตภณฑส าเรจรป (Finish Goods) ลดลง 50% จ านวนผปฏบตงานลดลง 16.66% U. K. Teichgraber and M. De Bucourt, 2012 [19] ประยกตใชแผนผงสายธารคณคากบฝายจดซออปกรณขยายหลอดเลอด (endovascular stents) ในโรงพยาบาล โดยเรมจากการสรางแผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบน แลวท าการระบประเภทของกจกรรม พบวาจากกระบวนการทงหมดในฝายจดซอทมทงหมด 13 กจกรรม มเพยง 2 กระบวนการทเปนกจกรรมทกอใหเกดคณคา (VA) 5 กระบวนการเปนกจกรรมทไมกอใหเกดคณคา (NVA) ทเหลอเปนกจกรรมทไมเกดคณคาแตจ าเปนตองท า (NNVA) ส าหรบแผนผงสายธารคณคาในสถานะอนาคตไดประยกตใชหลกการดง (pull) มาใชในการแกปญหาสนคาคงคลง 2.2 การจดการโซอปทาน (supply chain management)

โซอปทาน(supply chain) ประกอบไปดวยขนตอนทกๆขนตอนทเกยวของทงทางตรงและทางออมทมผลตอการตอบสนองความตองการของลกคา ซงไมเพยงแตอยในสวนของผผลตและผจดสงวตถดบเทานน แตหมายถงทกสวนทเกยวของเรมตงแตตนน าซงเปนจดก าเนดของวตถดบไปจนถงปลายน า ซงอตสาหกรรมตางๆจะมองคประกอบของโซอปทานทแตกตางกนไป แตกมองคประกอบหลกๆ ดงแสดงในรปท 2.2

19

รปท 2. 2 แบบจ าลองของโซอปทาน [17]

แตละองคประกอบในโซอปทานตองรวมกนวางแผน ด าเนนการจดหาสนคา และ

บรการใหกบลกคา โซอปทานหนงๆจะครอบคลมการด าเนนงานทเกดขนตงแตแหลงวตถดบเรอยไปจนถงผบรโภคขนสดทาย[18] และจะขบเคลอนไดตองอาศยความสามารถของสมาชกภายในโซอปทานในการออกแบบ คดคนผลตภณฑ และบรการ การจดหาวตถดบ การผลตสนคา และบรการ การจดเกบสนคา รวมถงการสงมอบสนคา และบรการใหกบผบรโภค ทงนบรษททท าการคาขายในตลาดทกบรษทจะตองเปนสวนหนงของโซอปทานอยางนอย 1 โซ

การจดการโซอปทานเกดขนครงแรกเมอป ค.ศ. 1980 โดยเปนสาขาวชาทคอนขางใหมในทท าการรวมทฤษฎการจดการกบเครองมอและแนวคดทเรมตนพฒนาเขาดวยกน ซงมตนก าเนดมาจากการรวมสวนของการจดซอ โลจสตกส และการด าเนนงานเขาดวยกน โดยหลงจากนนไดมคนใหค าจ ากดความวาการจดการโซอปทาน เชน V. P. K. Sundram et al, 2011[18] ใหค าจ ากดความของการจดการโซอปทานไววา การจดการโซอปทานคอ การจดการการใชประโยชนใหเกดประสทธภาพสงสดโดยการรวมกนของผสงมอบ โรงงานผลต การจดสง และลกคา เพอใหเกดการปรบปรงประสทธภาพในระยะยาวของบรษทและโซอปทานโดยรวม โดยท The Council of Supply Chain Management Professionals (CSCMP) (1986) ใหค าจ ากดความการจดการโซอปทานในแงมมทมความสมพนธกบ โลจสตกสวา การจดการโซอปทานคอ การมองโลจสตกสจากภายนอกองคกร โดยรวมเอาลกคาและผสงมอบเขาไปดวย

การจดการโซอปทานไดววฒนาการและพฒนามาอยางตอเนองในระยะ 2 ทศวรรษทผานมา เปลยนจากการใหน าหนกทการบรณาการระบบโลจสตกสโดยมจดประสงคทจะลดตนทน ไปทการสงมอบสนคาใหกบลกคาและบรการลกคาทดกวา ดวยความรวดเรวและราคาถก การจดการโซอปทานจะประสบผลส าเรจไดตองอาศยความรวมมอของทกภาคสวนในโซอปทาน ตงแตตนน า ไป

20

จนถงปลายน า สงทเปนตวเชอมตอองคประกอบตางๆ ในโซอปทานคอ สายสมพนธทางธรกจตงแตตนน า ถงปลายน า ซงการมสายสมพนธทดในทางธรกจจะท าใหเกดความไววางใจ น าไปสการเปนพนธมตรทางธรกจและจะท าใหการด าเนนงานภายในโซอปทานเปนไปไดอยางราบรน ทงนการด าเนนงานภายใตโซอปทาน จะพจารณาถงผลการด าเนนงานในระยะยาวของธรกจ ทจะกอใหเกดประโยชนรวมกนของทกฝาย

วตถประสงคของการจดการโซอปทานคอการตอบสนองความตองการของลกคา โดยกลยทธในการแขงขนคอ การระบความตองการของ ลกคาตาง ๆ ซงองคกรจะตองตอบสนองความตองการนนเพอทจะท าใหเกดความพงพอใจในผลตภณฑ หรอบรการของตน

การจดการโซอปทาน (supply chain management) โดยทวไปแลวหมายถง การบรณาการของกระบวนการทางธรกจทเรมตนจากผบรโภคขนสดทายผานไปจนกระทงถงผจ าหนายขนแรกสดทท าหนาทจดหาสนคา บรการ และสารสนเทศ เพอเพมมลคาใหแกผบรโภค ขอแตกตางประการส าคญระหวางความหมายของการจดการโซอปทาน และโลจสตกสอยตรงทการจดการโซอปทาน เปนการจดการกระบวนการทางธรกจหลกทกประเภททเชอมโยงระหวางสมาชกทกหนวยทอยภายใตโซอปทาน การจดการโซอปทานจงเปนการจดการเชงกลยทธทตองมการตดตอประสานงานกนระหวางหนวยงานตางๆมความซบซอน และตองอาศยการพจารณาเปรยบเทยบขอดในการปรบกจกรรมหลายกจกรรมภายในโซอปทาน

การจดการโซอปทานถกน ามาประยกต ใชในอตสาหกรรมตางๆ อาทเชน A. Momiwand and A. Shahin, 2012 [19] ประยกตใชการจดการโซอปทานรวมกบการจดการผสงมอบกบอตสาหกรรมชนสวนประกอบ (spare parts) เพอตองการลดเวลาน า จากการประยกตใชพบวาสามารถลดเวลาน าจากเดม 10 ถง 15 วน กลายมาเปน 5 ถง 10 วน สงผลใหเพมความสามารถทางการแขงขน เนองจากใชเวลาในการตอบสนองลกคาทสนลง L. Hui, 2013 [20] ท าการประยกตใชการจดการโซอปทานกบตลาดกลางสนคาระหวางผทท าธรกจดวยกนเอง โดยใหมการแบงปนขอมลกนใหมากขนเพอใหเกดก าไรสงสด

2.3 โซอปทานแบบลน (lean supply chain)

ววฒนาการการเกดแนวคดเรองการจดการโซอปทานแบบลน เกดขนดงแสดงดงรปท 2.3[10] เรมจากยคท 1 พจารณาตงแตเรมตนจนถงป ค.ศ.1960 เปนยคทเนนดานการจดเกบและการขนสง โดยมงเนนการจดการประสทธภาพดานการด าเนนการ ในยคท 2 เกดขนในชวงป ค.ศ. 1970-1980 เปนการกระจายอ านาจการท างานโดยรวมศนยอ านาจการขบเคลอนขององคกร เนนการจดการตนทนรวมทงหมด โดยพจารณาจากตนทนการด าเนนการและการบรการลกคาทเหมาะสม ยคท 3 ชวงป ค.ศ. 1980-1990 ท าการบรณาการจดการโลจสตกส โดยเนนทการวางแผนกลยทธ และเทคนคในสวนของโลจสตกส ในยคท 4 ชวงป ค.ศ. 1990-1999 เปนยคของการจดการโซอปทาน โดยเนนทกลยทธ ชองทาง ความรวมมอ และเปาหมายของโซอปทาน ยคท 5 ชวงป ค.ศ. 2000 เปนตนมา เปนการประยกตใชแนวคดแบบลนกบการจดการโซอปทาน เนนการน าเทคโนโลยเชน

21

อนเตอรเนต e-business, e-marketing, SCM Synchronization มาชวยในการจดการโซอปทาน เพอใหเกดประโยชนสงสดกบทกองคกรในโซอปทาน

รปท 2.3 ววฒนาการของการจดการโซอปทานแบบลน [10]

โซอปทานแบบลน (lean supply chain) เปนการรวบรวมการไหลทงหมดตงแต

จากผจดสงวตถดบไปสผบรโภค จะถกพจารณาในภาพรวมทงหมดภายในทกจด (ระหวางบรษทผจดสงและลกคา) โดยจดเชอมระหวางผจดสงและลกคาทยงคงอย (เปนการด าเนนการทสรางคณคาใหกบการไหลของวตถดบและผลตภณฑ) โดยจะก าจดความสญเปลา (waste) และการเปลยนแปลงการเพมคณคาของการไหลของกจกรรมนน ๆ เชน การส ารวจตรวจสอบควรจะมความชดเจนในเรองความสญเปลา (muda) ซงความลมเหลวของระบบการผลตทนเวลาพอด จะเกดขนเมอมความสญเปลาเคลอนยายไปสอกสถานท (หรอกจกรรม) หนงของโซคณคา ดงนนจะเหนไดวาโซอปทานแบบลน คอ แนวคดของผจดสงวตถดบหรอสนคาทมมมมองความคดวาเปน “เรอล าเดยวกน” และการใหความสมพนธอยางใกลชดของการพฒนาทศทางของกระบวนการมากกวามมมองทางฟงกชนการท างาน โดยมการรกษาไวซงคณคาตลอดการสงผานระหวางกน ซงการจดการโซอปทานแบบลน คอ การวางแผน และการออกแบบ ระหวางหลาย ๆ พนธมตรของโซอปทานเพอน าสงผลตภณฑทถกตองตามการออกแบบ ถกตองตามปรมาณ ตามสถานทและเวลา

วตถประสงคของโซอปทานแบบลน[21] คอ การเพมความสามารถการผลตผานการประยกตใชแนวคดแบบลนและเครองมอของโซ อปทาน เพอก าจดความสญเปลาและเพมประสทธภาพ ประสทธผลผานการตอบสนองความตองการของลกคาในโซอปทาน

ในอตสาหกรรมไดมการประยกตใชแนวคดแบบการจดการโซอปทานแบบลน เชน F. Behrouzi et al., 2011 [21] ไดท าการตรวจสอบแนวคดโซอปทานแบบลน และพฒนาล าดบความส าคญของการวดประสทธภาพ โดยพบวาโซอปทานแบบลนไดเปนหนงในเครองมอในการวดประสทธภาพของโซอปทานเพอใหทราบถงประสทธภาพและประสทธผลของโซอปทาน โดยประยกตใชกบอตสาหกรรมยานยนตในประเทศอหราน ท าการวดประสทธภาพใน 4 หมวด คอ คณภาพ ตนทน การจดสง ความไววางใจและความยดหยน เพอท าการประเมนประสทธภาพของ

22

อตสาหกรรม H. M. Wee and S. Wu, 2009 [22] ประยกตใชแนวคดแบบลนกบการจดการโซอปทานของอตสาหกรรมกรณศกษา คอ Ford Motor Company ในประเทศใตหวน โดยใชแผนผงสายธารคณคามาชวยในการอธบายโซอปทาน เพอลดตนทน ปรบปรงประสทธภาพ และลดเวลาน า โดยประยกตใชวฏจกร PDCA เขามาชวยในการปรบปรง B. BeÅ¡kovnik and E. Twrdy, 2011 [23] ท าการประยกตใชการแนวคดแบบลนกบการจดการโซอปทานเพอปรบปรงอตสาหกรรมการขนสงดวยตคอนเทนเนอร โดยปรบปรงเรองเสนทางการจดสง การใชคนงานใหเกดประสทธภาพมากขน เพอใชในการลดตนทน และเพมความสามารถในการแขงขน 2.4 ตนทนโลจสตกส

ตนทนโลจสตกส คอ ตนทนทเกยวของกบงานดานโลจสตกส ซงเปนตวแปรส าคญในการก าหนดขดความสามารถขององคกร ในงานวจยนท าการค านวณตามคมอการค านวณตนทนโลจสตกสอยางงายทจดท าขนโดยส านกงาน SMEs (The Small and Medium Enterprise Agency) [24] อางองจาก The Japan External Trade Organization (JETRO) โดยเลอกค านวณจากกจกรรมหลกของกระบวนการโลจสตกส ซงประกอบดวย 5 หมวดหลกๆ ดงน

2.4.1 คาใชจายดานบคลากร ประกอบดวยคาใชจายดานบคลากรทเกยวของกบงานโลจสตกส อาทเชน เงนเดอนพนกงาน โดยจ าแนกตามประเภทงาน (เชน พนกงานระดบจดการ พนกงานทวไปชาย พนกงานทวไปหญง ฯลฯ) และคาแรง (รวมคาลวงเวลา) เบยเลยง โบนส เงนบ านาญ เงนสวสดการตาง ๆ โดยกรอกเปนคาใชจายตอเดอนตอคนโดยประมาณ

2.4.2 คาใชจายดานการจดสง ประกอบดวยคาขนสงจายออก คาใชจายทเกยวของกบยานพาหนะ คาบ ารงรกษายานพาหนะ

2.4.3 คาใชจ ายด านการเกบรกษา (รวมคาแปรรปเ พอการกระจายสนคา ) ประกอบดวยคาใชจายในการเกบรกษาจายออก คาใชจายในการปฏบตงานจายออก คาวสดทใชในการบรรจหบหอ คาใชจายเกยวกบคลงสนคาของบรษทเอง คาใชจายเกยวกบเครองมออปกรณในคลงสนคา ดอกเบยสนคาคงคลง

2.4.4 คาใชจายดานการจดการขอมลขาวสาร ประกอบดวยคาใชจายดานการจดการขอมลขาวสาร คาใชจายดานอปกรณขอมลขาวสาร คาวสดสนเปลอง คาใชจายดานการสอสาร

2.4.5 คาใชจายดานอนๆ ประกอบดวยคาใชจายของส านกงานธรการ 2.5 การจดการสนคาคงคลง (inventory management)

สนคาคงคลงถอเปนทรพยสนทมความจ าเปนกบอตสาหกรรมเนองจากเปนการปองกนการเสยโอกาสจากการไมมสนคาสงใหลกคาเมอลกคามความตองการ อาจสงผลใหเสยโอกาส

23

ในการขายและสงผลตอความนาเชอถอ โดยสนคาคงคลงถอเปนหน งในตนทนทส าคญในภาคอตสาหกรรม

การจดการสนคาคงคลงเปนการจดการปรมาณสนคาทถอครอง ซงเปนการตดสนใจเกยวกบปรมาณในการถอครองสนคาเพอใหสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางเพยงพอ และไมกอใหเกดตนทนการถอครองสนคาทมากเกนไป

การจดการสนคาคงคลงมวตถประสงคในการสรางความสมดลของโซอปทานดวยการท าใหมปรมาณสนคาคงคลงต าทสดโดยไมกระทบตอระดบการใหบรการ กลาวคอตองไมเกบสนคาคงคลงในปรมาณทมากเกนไป และตองไมนอยเกนไปจนไมสามารถตอบสนองความตองการของลกคา เนองจากหากลกคาตองการสนคาแตเราไมสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดจะสงผลใหเสยโอกาสในการขายและสงผลตอความนาเชอถอ แตหากถอครองสนคาคงคลงมากเกนไปกจะสงผลตอตนทนการถอครองทสง

จะเหนไดวาการบรหารสนคาคงคลงเปนสงส าคญทสงผลตอภาคอตสาหกรรมเปนอยางยง เนองจากการบรหารสนคาคงคลงทมประสทธภาพจะสงผลกระทบตอผลก าไรจากการประกอบการโดยตรง

2.5.1 ประเภทของสนคาคงคลง (type of inventory) [25] สนคาคงคลงในอตสาหกรรมประกอบไปดวย

1. วตถดบ (raw material) เปนสนคาทจดเกบไวเพอใชในการผลต 2. งานระหวางกระบวนการ (work-in-process) เปนผลตภณฑทอยระหวาง

การด าเนนงานเพอใหเปนสนคาส าเรจรป โดยเปนสนคาทยงไมผานทกกระบวนการการผลต

3. ผลตภณฑส าเรจรป (finish goods) เปนผลตภณฑทผานทกกระบวนการผลตเรยบรอยแลว พรอมสงมอบใหลกคา

2.5.2 ตนทนของสนคาคงคลง (inventory cost) ตนทนสนคาคงคลง ประกอบดวย 4 ชนด ดงน

2.5.2.1 คาใชจายในการสงซอ (ordering cost) เปนคาใชจายทตองจายเพอใหไดมาซงสนคาคลงทตองการ ซงจะแปรตาม

จ านวนครงของการสงซอ แตไมแปรตามปรมาณสนคาคงคลง เพราะสงซอของมากเทาใดกตามในแตละครง คาใชจายในการสงซอกยงคงท แตถายงสงซอบอยครงคาใชจายในการสงซอยงสงขน คาใชจายในการสงซอไดแก คาเอกสารใบสงซอ คาจางพนกงานจดซอ คาโทรศพท คาขนสงสนคา คาใชจายในการตรวจรบของและเอกสาร คาธรรมเนยมการน าของออกจากศลกากร คาใชจายในการช าระเงน เปนตน

2.5.2.2 คาใชจายในการเกบรกษา (carrying cost) เปนคาใชจายจากการมสนคาคงคลงและการรกษาสภาพใหสนคาคงคลงนนอยในรป

ทใชงานได ซงจะแปรตามปรมาณสนคาคงคลงทถอไวและระยะเวลาทเกบสนคาคงคลงนนไว

24

คาใชจายในการเกบรกษา ไดแก ตนทนเงนทนทจมอยกบสนคาคงคลงซงคอคาดอกเบย คาเสยโอกาส คาคลงสนคา คาไฟฟาเพอการรกษาอณหภม คาใชจายของสนคาทช ารดเสยหายหรอหมดอายเสอมสภาพจากการเกบนานเกนไป คาภาษและการประกนภย คาจางยามและพนกงานประจ าคลงสนคา ฯลฯ

2.5.2.3 คาใชจายเนองจากสนคาขาดแคลน (shortage cost หรอ stock out cost)

เปนคาใชจายทเกดขนจากการมสนคาคงคลงไมเพยงพอตอการผลตหรอการขาย ท าใหลกคายกเลกค าสงซอ ขาดรายไดทควรได กจการเสยชอเสยง กระบวนการผลตหยดชะงกเกดการวางงานของเครองจกรและคนงาน ฯลฯ คาใชจายนจะแปรผกผนกบปรมาณสนคาคงคลงทถอไว นนคอถาถอสนคาไวมากจะไมเกดการขาดแคลน แตถาถอสนคาคงคลงไวนอยกอาจเกดโอกาสทจะเกดการขาดแคลนไดมากกวา และมคาใชจายเนองจากสนคาขาดแคลนนขนอยกบปรมาณการขาดแคลนรวมทงระยะเวลาทเกดการขาดแคลนขนดวย คาใชจายเนองจากสนคาขาดแคลนไดแก คาสงซอของลอตพเศษทางอากาศเพอน ามาใชแบบฉกเฉน คาปรบเนองจากกางสงสนคาใหลกคาลาชา คาเสยโอกาสในการขาย คาใชจายทเกดขนจากการเสยคาความนยม ฯลฯ

2.5.2.4 คาใชจายในการตดตงเครองจกรใหม (setup cost) เปนคาใชจายทเกดขนจากการทเครองจกรตองเปลยนจากการท างานหนง

ไปท างานอกอยางหนง ซงจะเกดการวางงานชวคราว สนคาคงคลงจะถกทงใหรอกระบวนการผลตทจะตงใหม คาใชจายในการตงเครองจกใหมนจะเปนลกษณะเปนตนทนคงทตอครง ซงจะขนอยกบขนาดของลอตการผลต ถาผลตเปนลอตใหญมการตดตงเครองใหมนานครง คาใชจายในการตงเครองใหมกจะต า แตยอดสะสมของสนคาคงคลงจะสง ถาผลตเปนลอตเลกมการตดตงเครองใหมบอยครง คาใชจายในการตงเครองใหมกจะสงแตสนคาคงคลงจะมระดบต าลง และสามารถสงมอบงานใหแกลกคาไดเรวขน

2.5.3 ปรมาณการสงผลตแบบประหยด (Economic Production Quantity :EPQ)

ปรมาณการสงผลตแบบประหยดเปนรปแบบการบรหารสนคาคงคลงรปแบบหนง

อาศยวธการค านวณปรมาณทสงผลตทสงผลใหตนทนรวมต าสด โดยทปรมาณการสงผลตแบบประหยด เปนสวนขยายของการสงซอแบบประหยด (Economic Order Quantity :EOQ) มขอแตกตางกนกลาวคอ EOQ เปนการสงซอแลวไดรบสนคาพรอมกนทนท นนคอ ไมมขอจ ากดในสวนของการเตมเตมสนคา ในขณะท EPQ เปนการสงผลตแลวจงสามารถเตมเตมค าสงผลตภายใตความสามารถในการผลตทมขอจ ากด โดยมขอก าหนดดงตอไปน

- เปนระบบการวเคราะหของสนคาแยกเปนแตละรายการ (single item)

25

- ความตองการสนคามการกระจายแบบคงท (uniform) และคาดการณวาจะเกดขน (deterministic) มสญลกษณ คอ D โดยทมหนวยอาจเปนวน สปดาห เดอน หรอป กได แตตวแปรอนๆในระบบตองมหนวยเดยวกน

- ไมอนญาตใหมสนคาขาดแคลน - สนคาทงหมดทสงผลตถกผลตภายใตขอจ ากดของอตราการผลต ( finite

replenishment rate) กอนการประยกตใชแนวคดปรมาณการผลตทประหยดนตองมการวเคราะหปรมาณ

ความแปรปรวนของขอมลกอนเพอพจารณาวาสามารถใชรปแบบของ EPQ ไดหรอไม โดยอาศยเทคนค Peterson-Silver Rule โดยเทคนค Peterson-Silver Rule เปนเทคนคทจะใชวเคราะหวาปรมาณความตองการสนคาควรจะใชขนาดการสงทคงท หรอขนาดสงทไมคงท ซงคอการวเคราะหวาขอมลเปนขอมลทมคาคอนขางแนนอนหรอไม โดยสตรในการค านวณคอ

1

D

Dn

dperperioderagedemanSquareofav

erioddemandperpVarianceofV

2n

1tt

n

1t

2t

โดยท Dt เปนคาพยากรณความตองการสนคาตอหนวย ส าหรบ n ชวงเวลา คา V < 0.25 เราสามารถใช EOQ ได โดยใชคาเฉลยของความตองการในการ

ประมาณได คา V ≥ 0.25 เราตองใช Dynamic lot sizing รปแบบของ EPQ ประกอบดวยตวแปรดงตอไปน P = อตราการเตมเตม = อตราการผลต (ตองวดเปนจ านวนตอหนง

หนวยเวลา) Q* = ปรมาณหรอขนาดในการสงผลต (หนวย) K = ตนทนการสงผลต (บาท/ครง) H = ตนทนในการถอครองสนคาตอป (บาท/หนวย/ป) สมการทใชในการค านวณหาปรมาณการสงผลตอยางประหยดคอ

P

D1H

KD2*QEPQ

จากสมการ EPQ สามารถค านวณตนทนรวมของการสงผลตไดดงสมการ

26

ตนทนรวม = ตนทนการผลตสนคา + ตนทนในการสงผลต + ตนทนในการถอครองสนคา

P

D1

2

HQ

Q

DKcDTC

โดยท TC = ตนทนรวมทงสน (บาท) C = ตนทนการผลตสนคาตอหนวย (บาท/หนวย) K = ตนทนการสงผลต (บาท/ครง) D = ความตองการสนคา (หนวย/ป) Q = ขนาดในการสงผลต (หนวย) H = ตนทนในการถอครองสนคาตอป (บาท/หนวย/ป) โดยท H = iC i = ตนทนถอครองสนคาคงคลงตอป (%/ป) C = ตนทนการผลตสนคาตอหนวย (บาท/หนวย) P = อตราการผลต (หนวย/หนงหนวยเวลา) ระยะเวลาในการผลตตอรอบทท าใหเกดตนทนต าสดคอ

P

QTp โดยท TP = ระยะเวลาในการผลตตอรอบ (หนวยเวลา)

Q = ขนาดในการสงผลต (หนวย) P = อตราการผลต (หนวย/หนงหนวยเวลา)

27

2.6 แบบจ าลองทางคอมพวเตอร

การจ าลองสถานการณ (Simulation) เปนวธการหนงทใชในกระบวนการแกปญหาดานตางๆ มาแตโบราณแลวโดยเรมใชในสวนของการทหาร โลจสตกส และการผลต แตทไดรบความสนใจและตนตวในการน ามาใชแกปญหาในสาขาอาชพตางๆ เชน การดแลสขภาพ การเงน การเกษตรและการยศาสตร[14] ในปจจบนมการใชกนอยางแพรหลายเปนผลมาจากความกาวหนาทางเทคโนโลยคอมพวเตอร ในระยะแรกๆ มผใชทใหค าจ ากดความของการจ าลองแบบปญหาตามความเหนและวธการน าไปใชประโยชนมากมาย เชน [26] ชยวฒน เจรญทอง ใหค าจ ากดความ “เปนการสรางตวแบบจ าลอง (model) เพอท าการเลยนแบบกระบวนการของระบบจรง (real system) ทเกดขน โดยอาศยขอมลของการด าเนนการทผานมา ซงขอมลไดมาจากการสงเกต (observation) หรอจากการบนทกขอมลในอดต ” [27] N. L. Coppini และคณะ “เปนการด าเนนการของแนวคดของตนแบบทเปนระบบจรง หรอเปนการจ าลองสถานการณทเลยนแบบของจรง” แตค าจ ากดความทเปนทยอมรบ สามารถครอบคลมความหมายของการจ าลองแบบปญหาไดเหมาะสมทสดคอค าจ ากดความทใหโดย Shannon ซงใหค าจ ากดความวา “การจ าลองแบบปญหาคอกระบวนการออกแบบแบบจ าลองของระบบงานจรง แลวด าเนนการทดลองโดยใชแบบจ าลองนนเพอการเรยนรพฤตกรรมของระบบงานหรอเพอประเมนผลการใชกลยทธ (strategies) ตางๆ ในการด าเนนงานของระบบภายใตขอก าหนดทวางไว”

จากค าจ ากดความดงกลาวจะเหนไดวา กระบวนการของการจ าลองแบบปญหานนแบงเปนสองสวน คอ การสรางแบบจ าลองสวนหนงและการน าเอาแบบจ าลองนนไปใชงานเชงวเคราะหอกสวนหนง ดงนนจะเหนไดวา กลไกของวธการของแบบจ าลองแบบปญหานนขนอยกบแบบจ าลองและการใชแบบจ าลอง แบบจ าลองทใชในการจ าลองแบบปญหานอาจเปนหน เปนระบบ หรอเปนแนวความคดลกษณะหนงลกษณะใด โดยไมจ าเปนตองเหมอน (identical) กบระบบงานจรง แตตองสามารถชวยใหเขาใจในระบบงานจรง เพอประโยชนในการอธบายพฤตกรรมและเพอการปรบปรงการด าเนนงานของระบบงานจรง โดยทกลไกส าคญอนหน งในการจ าลองแบบปญหาอยทแบบจ าลอง การทจะสามารถสรางแบบจ าลองทน าไปใชในการจ าลองแบบปญหาได ผสรางตองมความเขาใจในระบบงานจรงเปนอยางด ความรความเขาใจในระบบงานจรงเปนหวใจส าคญของการสรางและใชงานแบบจ าลอง ผทไมมความเขาใจในระบบงานจรงจะไมสามารถสรางแบบจ าลองซงใชแทนระบบงานนนๆได

การจ าลองแบบปญหาดวยคอมพวเตอร เปนการศกษาปญหาของระบบงานดวยแบบจ าลอง ซงอยในรปของโปรแกรมคอมพวเตอร แบบจ าลองกอนทจะมาอยในรปของโปรแกรมคอมพวเตอรนอาจจะอยในรปของแบบจ าลองประเภทหนงประเภทใดกได เชน แบบจ าลองทางกายภาพ แบบจ าลองอนาลอก แบบจ าลองทางคอมพวเตอร เปนตน โดยทการจ าลองแบบปญหาดวยคอมพวเตอรนเปนทนยมใชทสดของการใชจ าลองแบบปญหา เพราะสามารถใชไดกบปญหาของระบบงานไดหลายประเภท ในปจจบนเปนเทคนคทไดรบการน าเอาไปใชอยางกวางขวาง

28

2.6.1 ระบบ (system) ในการทจะสามารถสรางแบบจ าลองเพอเรยนรหรอประเมนการท างานของระบบจรง ผสรางตองมความเขาใจในระบบจรงเปนอยางดจงจะสามารถสรางแบบจ าลองซงใชแทนระบบงานนนๆ ได

2.6.1.1 นยามระบบ ระบบ หมายถง กลมขององคประกอบ (elements) ทมความสมพนธกน

ในการศกษาระบบงานใด ๆ เพอก าหนดเปนลกษณะของระบบงานนนจะใชวธการก าหนดขอบเขตของระบบงาน (system boundaries) ประกอบดวย

1) การก าหนดองคประกอบของระบบโดยมสงทตองพจารณา ประกอบดวยลกษณะเฉพาะตว (attributes) กจกรรม (activities) และสถานภาพของระบบ (system status) ภายหลงจากการท ากจกรรม

2) การแสดงความสมพนธระหวางองคประกอบ 3) การก าหนดองคประกอบอนๆภายนอกระบบทมผลกระทบตอการ

ท างานของระบบ ซงเรยกโดยรวมวาสงแวดลอมระบบ (system environment)

2.6.1.2 ประเภทของระบบ การจ าแนกประเภทของระบบ สามารถท าไดหลายวธขนกบการน าไปใช

งาน ส าหรบการจ าลองจะจ าแนกประเภทตามลกษณะการเปลยนสถานภาพ โดยสามารถจ าแนกประเภทได 2 ลกษณะ ประกอบดวย

1) จ าแนกตามพฤตกรรมในการเปลยนสถานภาพเทยบกบเวลา ระบบตอเนอง (continuous systems) ระบบมการเปลยน

สถานภาพไปตามเวลาอยางตอเนอง ระบบไมตอเนอง (discrete systems) ระบบมการเปลยน

สถานภาพในชวงเวลาใดเวลาหนง 2) จ าแนกตามสถานภาพทเปลยนแปลงไป

ระบบชเฉพาะ (deterministic systems) ระบบซงการเปลยนแปลงสถานภาพทระดบใหมสามารถบอกไดจากสถานภาพและกจกรรมของระบบทระดบกอน

ระบบไมแนนอน (stochastic systems) ระบบซงการเปลยนสถานภาพเปนแบบสม โดยใชหลกการของความนาจะเปนในการท านายสถานภาพทระดบใหม

2.6.2 แบบจ าลอง (simulation models) ตวแทนของวตถระบบหรอแนวคดลกษณะใดลกษณะหนงโดยสามารถน าไปใชงาน

ไดหลายลกษณะ

29

1) เปนเครองชวยคด (an aid to thought) ชวยใหผสรางมองเหนขนตอนการท างานวามกจกรรมอะไรบางทจะตองท าและท าอะไรกอนอะไรหลง

2) เปนเครองสอความหมาย (an aid to communication) ชวยใหเขาใจพฤตกรรมของระบบงานและชวยใหสามารถอธบายพฤตกรรมปญหาและการแกปญหาของระบบ

3) เปนเครองชวยสอนและฝกอบรม (a tool of training & instruction) เชน แบบจ าลองเครองควบคมการบนชวยใหนกบนท าความเขาใจและความคนเคยกบระบบควบคมเครองบนกอนขนฝกบนจรง

4) เปนเครองมอส าหรบการท านาย (a tool of prediction) ชวยใหผสรางสามารถคาดคะเนหรอท านายไดว า เมอม เหตการณทมผลกระทบตอองคประกอบเกดขนจะมผลอะไรเกดขนกบระบบ

5) เปนเครองมอส าหรบการทดลอง (an aid to experimentation) ในกรณทตองการทดลองเงอนไขตาง ๆ กบระบบงานจรงแตไมสามารถท าได กจะน าเอาเงอนไขนนๆ มาทดลองกบแบบจ าลองเพอดวาจะใหผลอยางไร เพอประโยชนในการตดสนใจวาควรจะน าเงอนไขนนๆ ไปใชกบระบบงานจรงหรอไม

2.6.2.1 ประเภทของแบบจ าลอง (classification of simulation models)

ในการจ าแนกประเภทของแบบจ าลอง สามารถจ าแนกไดตามประเภทของระบบงานทแบบจ าลองเปนตวแทน หรอจ าแนกตามลกษณะพเศษ ดงน

1) แบบจ าลองทางกายภาพ (physical or iconic models) แบบจ าลองทมลกษณะเหมอนกบระบบงานจรง โดยอาจมขนาดเทากบของจรงหรอมขนาดทเลกวาหรอใหญกวา (scaled models) อาจเปนแบบจ าลองในมตใดมตหนงหรอ 3 มต ตวอยางเชน เครองยนตตนแบบ (prototype) ทสรางขนเพอทดสอบสมรรถนะกอนการผลตจรง แบบจ าลองของสวนควบคมการบนของเครองบนหรอแบบจ าลองผงโรงงาน เปนตน

2) แบบจ าลองอนาลอก (analog models) แบบจ าลองทมพฤตกรรมเหมอนระบบงานจรง แตอาจมรปลกษณะไมเหมอนกบระบบงานจรง ตวอยางเชน กราฟแสดงความสมพนธระหวางสงตาง ๆ ทวดคาได โดยใชขนาดความยาวของเสนกราฟในการแทนคาปรมาณ แผนภมการจดองคกร (organization charts) หรอแผนภมการไหลของวตถดบผานกระบวนการผลต

3) เกมการบรหาร (management games) แบบจ าลองการตดสนใจ (decision models) ในกจการตาง ๆ เชน ธรกจ การลงทน สงคราม ฯลฯ เปนแบบจ าลองทใชแสดงผลเปรยบเทยบเมอมการตดสนในแบบตาง ๆ เพอใชเปนขอมลส าหรบการตดสนใจ

4) แบบจ าลองทางคอมพวเตอร (computer simulation models) แบบจ าลองทอยในรปของโปรแกรมคอมพวเตอรโดยอาจเปนแบบจ าลองทแปลงมาจากแบบจ าลองประเภทอนๆ เชน แบบจ าลองทางคณตศาสตร (mathematical models) แบบจ าลองทใชสญลกษณและฟงกชนทางคณตศาสตรแทนองคประกอบในระบบจรง เชน X แทนคาใชจายในการ

30

ผลต Y แทนจ านวนสนคาทผลต และแทนคาลงในสตรการค านวณตาง ๆในระบบงานจรงทมความยงยากซบซอน อาจใชแบบจ าลองหลาย ๆ ประเภทรวมกน

2.6.3 ขอดและขอเสยของการใชการจ าลองแบบปญหา [26] การจ าลองแบบปญหา ไมสามารถทจะบอกค าตอบทดทสดไดเหมอนกบการ

วเคราะหแบบอนๆ แตมนเปรยบเสมอนเปนเครองมอทชวยในการวเคราะหและตดสนใจเกยวกบปญหานนๆ โดยสามารถพจารณาขอดขอเสยของแบบจ าลองปญหาได ดงน

2.6.3.1 ขอดของการจ าลองแบบปญหา - เพราะวาการทดลองกบระบบงานจรงอาจกอใหเกดความขดของในการ

ด าเนนงานตามปกต - เพราะวาการทดลองกบระบบงานจรงนน เปนการยากทจะควบคมเงอนไข

ตางๆของการทดลองใหคงท ท าใหผลการทดลองทไดแตละครงของการทดลองอาจไมใชผลทเกดขนภายใตเงอนไขกลมเดยวกน

- การทดลองกบระบบงานจรงอาจตองใชเวลาและคาใชจายจ านวนมากในการทจะไดขอมลเพยงพอส าหรบการวเคราะห

- เพราะวาการทดลองกบระบบงานจรงอาจจะเปนไปไมได ทจะท าการทดลองกบเงอนไขทกรปแบบทตองการ

2.6.3.2 ขอเสยของการจ าลองแบบปญหา

- แบบจ าลองทดนนตองใชเวลาและคาใชจายจ านวนมากรวมทงตองอาศยความสามารถอยางสงของผออกแบบจ าลองปญหา

- การทแบบจ าลองปญหาทไดนนสามารถเปนตวแทนของระบบงานนนไมใชเรองงาย

- ผสรางแบบจ าลองปญหาอาจใหความส าคญกบตวเลขมากเกนไป แทนทจะทดสอบความถกตองของแบบจ าลอง

การจ าลองสถานการณมกใชกบภาคอตสาหกรรมโดยมหลายๆอตสาหกรรมน าไป

ประยกตใช อาทเชน N. L. Coppini, 2011[27] ท าการประยกตใชซอฟตแวร Promodel@ 7.0 รวมกบแผนผงสายธารคณคาโดยประยกตใชในอตสาหกรรม gearboxes and auto parts ใชแบบจ าลองแบบ discrete event simulation (DES) ผลจากการประยกตใชคอ สามารถลดเวลาน าลงได 60% ปรบปรงประสทธภาพการท างาน 56.7% ลดขนาดของ lot size ลงเพอเพมความยดหยน โดยการประยกตใชระบบการผลตแบบดง (pull system) ปรบปรงการใชอปกรณใหเพมมากขน F. Kalaogalu and C. Saricam, 2007 [28] ท าการประยกตใชแบบจ าลองทางคอมพวเตอร Promodel@ โดยท าการศกษากบกรณศกษาอตสาหกรรมเสอผา แบบจ าลองถกประยกตใชในสวนของการคนหาปญหา การใหขอมล และการแสดงผล N. Sahay and M. Ierapetritou, 2013 [29] เปนการใชการจ าลองสถานการณมาชวยในการจดการโซอปทานในสวนของการแกปญหาดานการ

31

ด าเนนการ การพฒนาแบบจ าลองเพอแสดงใหเหนประโยชนของแบบจ าลองเพอใชในการแกปญหาและการเพมประสทธภาพเมอโซอปทานมความซบซอนมากขน

32

บทท 3

วธการวจย

ในงานวจยนใชหลกการทางดานการจดการโซอปทานแบบลนมาประยกตใชกบโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางของโรงงานกรณศกษา เพอศกษาและวเคราะหการด าเนนงานของโซอปทานพรอมทงจ าแนกกจกรรมทเกดในโซอปทานตามหลกการวเคราะหแผนผงสายธารคณคา (value stream mapping) เพอลดหรอก าจดความสญเปลาทเกดขนในโซอปทาน จากนนท าการทดสอบแนวทางในการปรบปรงโดยการจ าลองสถานการณดวยแบบจ าลองทางคอมพวเตอร เพอใหไดมาซงแนวทางในการด าเนนงานใหโซอปทานโดยรวมมประสทธภาพเพมขน โดยมดชนทใชในการวดประสทธภาพคอ เวลาน า (lead Time) ของโซอปทาน และตนทนโลจสตกสของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง (supply chain logistics cost) ซงรายละเอยดแสดงดงตอไปน 3.1 การด าเนนงานวจย แผนผงแสดงวธการด าเนนงานวจยแสดงดงรปท 3.1

กจกรรมท 1 ก าหนดกลมเปาหมายของอตสาหกรรมทจะท าการศกษา วธการ ส ารวจและศกษาสถานประกอบการทเกยวของกบอตสาหกรรมถงมอยาง

ในเขตพนทจงหวดสงขลา เกบขอมลเบองตน เชน จ านวนโรงงานถงมอยาง ก าลงการผลตของแตละโรงงาน เปนตน

กจกรรมท 2 จดประชมเพอสรางความรวมมอ วธการ ชแจงรายละเอยดของงานวจยใหกบผประกอบการของอตสาหกรรมถงมอ

ยาง โดยระบถงทมาและความส าคญของงานวจย วตถประสงค ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการเขารวมงานวจยน และแผนการด าเนนงาน เปนตน แลวท าการคดเลอกบรษทเพอเปนกรณศกษา

กจกรรมท 3 สรางตวแบบโซอปทาน วธการ ศกษาโซอปทานและเกบขอมลของโรงงานกรณศกษา เพอท าใหทราบถง

โครงสรางของโซอปทานของโรงงานถงมอยางทงหมด โดยพจารณาทกสวนทอยในโครงสรางของโซอปทานนนทมผลตอผลตภณฑทสงใหลกคา ไมวาจะเปนดานราคา เวลาน าทงหมด รวมถงคณภาพและความพงพอใจของลกคา ซงไมเพยงแตอยในสวนของโรงงานหรอผจดสงวตถดบเทานน แตรวมไปถงสวนของผขนสง คลงสนคา พอคาคนกลาง เปนตน

33

กจกรรมท 4 สรางแผนผงสายธารคณคา วธการ ศกษาความตองการของลกคา (customer requirement) การเขาถง

ความตองการของลกคา ไมวาจะเปนเรองของคณภาพของตวผลตภณฑ คณลกษณะเฉพาะทลกคาตองการ เปนตน สรางแผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบน (VSM: current state) เพอคนหาความสญเปลาทมอยในกระบวนการตางๆ

กจกรรมท 5 ประยกตใชแบบจ าลองทางคอมพวเตอร (computer simulation model) ในสถานะปจจบน

วธการ การพฒนาแบบจ าลองสถานการณเพอสะทอนการด าเนนงานในปจจบนและวดคาทแสดงถงประสทธภาพของกระบวนการ โดยใชเกณฑวดทมพนฐานมาจากแผนผงสายธารคณคา และคาตางๆทโปรแกรมสามารถหาได การท าเชนนเพอเลยนแบบโซอปทานของสถานประกอบการถงมอยางในสถานะปจจบนและท าการตรวจสอบความถกตองของแบบจ าลองทสรางขน

กจกรรมท 6 วเคราะหความสญเปลา วธการ จากผงสายธารคณคาทไดจากกจกรรมท 4 น ามาวเคราะหความสญเปลาท

เกดขน แบงไดเปน 8 ประเภทคอ การผลตของเสย การผลตมากเกนไป การรอคอย การไมใชศกยภาพของบคลากร การขนสง การเกบวสดคงคลง การเคลอนไหวทไมจ าเปน และการมขนตอนการผลตทมากเกนไป จากนนจะก าหนดเปาหมายในการลดความสญเปลาดงกลาว

กจกรรมท 7 ก าหนดแนวทางในการก าจดความสญเปลา วธการ เมอพบความสญเปลาตางๆ แลวจงท าการวเคราะหเพอหาวธการในการ

ก าจดความสญเปลาออกไปโดยใชความรและเทคนคตางๆ ทางดานวศวกรรมอตสาหการหรอศาสตรอนๆทเกยวของ

กจกรรมท 8 ประยกตใชแบบจ าลองทางคอมพวเตอร (computer simulation model) ในสถานะอนาคต วธการ เพอจ าลองสถานการณหลงจากก าจดความสญเปลาจากคาตางๆ ทไดเปลยนแปลงไปจากสถานะปจจบน การท าเชนนเพอเลยนแบบโซอปทานของสถานประกอบการถงมอยางในสถานะอนาคตและท าการตรวจสอบความถกตองของแบบจ าลองทสรางขน

กจกรรมท 9 สรางแผนผงสายธารคณคาของสถานะอนาคต วธการ ขนตอนนเปนการวาดแผนภาพกระบวนการผลตใหมทถกน าเสนอเพอการ

ปรบปรงโดยการก าจดความสญเปลาตางๆออกไป ซงจะไดแผนภาพในสถานะอนาคต การปรบปรงนจะท าใหขอมลตางๆทเกยวของ เชน เวลาน าเปลยนแปลงไปดวย รวมทงคาทแสดงถงประสทธภาพในกระบวนการผลตกจะตองเปลยนแปลงไป

34

กจกรรมท 10 สรปผลและจดประชมระดมสมอง วธการ ท าการสรปผลจากด าเนนงานวจยโดยใชหลกการก าจดความสญเปลา

ส าหรบโซอปทานของอตสาหกรรมถงมอยางของโรงงานกรณศกษาโดยพจารณาถงประสทธภาพการด าเนนการแบบใหม รวมถงความเหมาะสมในการน าผลไปประยกตใชงานจรง และรบฟงขอเสนอแนะเพอการปรบปรงตางๆ โดยน าเสนองานวจยดงกลาวและผลทไดจากการด าเนนงานใหแกผประกอบการถงมอยางรายอนทมความสนใจ เพอทจะไดแลกเปลยนขอมลและความรใหกบสถานประกอบการเพอน าไปพฒนาและปรบปรงกจการของตวเองตอไป

3.1.1 ศกษาขอมลเบองตนและสภาพปญหาของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง ในขนตอนน ท าการศกษาขอมลของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง เพอวเคราะห

สภาพปญหา โดยมขอบเขตการศกษา คอ ท าการศกษาตงแตเกษตรกร พอคาคนกลางรายยอย พอคาคนกลางรายใหญ โรงงานน ายางขน โรงงานถงมอยาง และขอมลขาออกจากโรงงานถงมอยาง เพอใหเกดความเขาใจการไหลของโซอปทานทงการไหลของขอมลและการไหลของวตถดบ โดยขอมลทไดแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1) ขอมลปฐมภม เปนขอมลท ไดจากการส ง เกต และการสมภาษณผประกอบการในองคกรทมสวนเกยวของในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางของโรงงานกรณศกษา ไดแก เกษตรกร พอคาคนกลางรายยอย พอคาคนกลางรายใหญ โรงงานน ายางขน และโรงงานถงมอยาง

2) ขอมลทตยภม เปนขอมลทไดจากการรวบรวมเอกสารตางๆ โดยน ามาใชในสวนขอมลของเกษตรกร ในสวนรายละเอยดของการจดเตรยมกอนการปลก รวมถงขอมลดานการปลก การดแลรกษาจนกวาจะสามารถกรดน ายางได รวมถงท าการใชขอมลทตยภมในสวนสนบสนนเพอใหมความสมบรณในสวนอนๆ ของโซอปทานมากยงขน

การศกษาและเกบขอมลจะน ามาสการวเคราะหสภาพปญหาตางๆทเกดขนในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง เพอประเมนประสทธภาพในการด าเนนงานของโซอปทานในขนตอนตอไป

3.1.2 สรางตวแบบโซอทานอตสาหกรรมถงมอยาง เมอท าการศกษาขอมลทไดจากการเกบรวบรวมจากทกสวนในโซอปทาน ท าการ

สรางตวแบบโซ-อปทานเพอแสดงขนตอนการด าเนนงาน และการประสานงานกนในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง ตงแต เกษตรกร พอคาคนกลางรายยอย พอคาคนกลางรายใหญ โรงงานน ายางขน โรงงานถงมอยางและลกคา เพอใหเกดความเขาใจในโซอปทานไดมากยงขน

35

� � �

�

�

� � �

รปท 3. 1 แผนภาพแสดงวธการด าเนนงานวจย

3.1.3 สรางและวเคราะหแผนผงสายธารคณคาของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอ

ยาง เมอไดขอมลจากการรวบรวมขอมลจากพนทปฏบตงานจรงและจากแบบสอบถาม

ตางๆ น าขอมลทไดมาสรางแผนผงสายธารคณคาในสถานะปจจบน โดยท าการแสดงทงการไหลของขอมลและการไหลของผลตภณฑ โดยการไหลของผลตภณฑเปนการไหลไปขางหนา กลาวคอการไหลของผลตภณฑในโซอปทานเรมตนจากเกษตรกรท าการกรดยางท าใหไดน ายางสดเพอมาเปนวตถดบใหกบการผลตถงมอยาง แลวสงตอใหพอคาคนกลางรายยอยเพอรวบรวมกอนสงตอไปรวบรวมทพอคาคนกลางรายใหญ และท าการแปรสภาพจากน ายางสดเปนน ายางขนทโรงงานน ายางขน

36 หลงจากนนสงตอใหโรงงานถงมอยางเพอผลตถงมอยางสงตอใหลกคาตอไป ซงตรงกนขามกบการไหลของขอมลซงเปนการไหลแบบยอนกลบคอเรมตนจากลกคาแลวสงตอยอนกลบไปยงตนทาง

ขนตอนนจะท าการวเคราะหแผนผงสายธารคณคาของโซอปทานโดยใชขอมลทไดจากขนตอนทผานมา ในการวเคราะหจะท าโดยวเคราะหกจกรรมแตละกจกรรมของโซอปทานเพอจ าแนกกจกรรมเหลานนออกเปนกจกรรมทมคณคาเพม (VA) กจกรรมทจ าเปนแตไมเกดคณคาเพม (NNVA) และกจกรรมทไมเกดคณคาเพม (NVA) และจดประเภทของกจกรรมออกเปนการด าเนนงาน (operation) การตรวจสอบ (inspection) การขนสง (transportation) และการจดเกบ (storage) รวมทงระบถงระยะเวลาทใชในแตละกจกรรมและระยะเวลารวมทง โซอปทานโดยเรมจากเกษตรกรจนกระทงสงไปยงทาเรอ

3.1.4 ตนทนโลจสตกสของโซอปทานอสาหกรรมถงมอยางในสถานะปจจบน การค านวณตนทนโลจสตกสในงานวจยนท าการค านวณตามคมอการค านวณ

ตนทนโลจสตกส อยางงายโดยองคการสงเสรมการคาตางประเทศของญปน The Japan External Trade Organization (JETRO) หลกการค านวณแสดงไดดงภาคผนวก ค ตารางท 3. 1 ตารางหวขอการค านวณตนทนโลจสตกส

หมวด รายการ จดจาง/ของบรษทเอง

วธการค านวณ

ฐานการค านวณ

ปรมาณ จ านวน

เงน

สดสวนตนทน

โลจสตกส

คาใช

จาย

ดานบ

คลาก

ร

(1) ระดบจดการ (2) ทวไปชาย (3) ทวไปหญง (4) ชวคราว/รายวน รวมยอย

คาใช

จาย

ดานก

ารจด

สง (5) คาขนสงจายออก

(6) Center Fee (7) คายานพาหนะ (8) คาบ ารงรกษา รวมยอย

คาใช

จายใ

นการ

เกบร

กษา

(รวมค

าแปร

รปเพ

อการ

กระจ

ายสน

คา)

(9) คาเกบรกษาจายออก (10) คาจางปฏบตงาน (11) คาวสดใชในการบรรจหบหอ (12) คาใชจายดานคลงสนคาของบรษท

(13) คาเครองมออปกรณภายในคลงสนคา

(14) ดอกเบยสนคาคงคลง (15) คาเครองมออปกรณขอมลขาวสาร

(16) คาวสดสนเปลอง (17) คาตดตอสอสาร รวม

อนๆ (18) คาส านกงานธรการ

37 ตารางท 3. 1 ตารางหวขอการค านวณตนทนโลจสตกส (ตอ)

หมวด รายการ จดจาง/ของบรษทเอง

วธการค านวณ

ฐานการค านวณ

ปรมาณ จ านวน

เงน

สดสวนตนทน

โลจสตกส รวม(ตนทนโลจสตกสรวม)

ดชนก

ารบร

หารจ

ดการ

(19) ยอดขาย มลคาสงมอบสนคา มลคาก าไรขนตน

(20) สดสวนตนทนโลจสตกส สดสวนยอดขาย สดสวนตอมลคาสงมอบสนคา สดสวนตอมลคาก าไรขนตน

3.1.5 ประยกตใชแบบจ าลองทางคอมพวเตอรในสถานะปจจบนของโซอปทาน

อตสาหกรรมถงมอยาง ขนตอนนจะเปนการจ าลองสภาพสถานะปจจบน ของกระบวนการในโซอปทาน

อตสาหกรรมถงมอยางของโรงงานแปรรปกรณศกษา ขอมลจะถกน ามาสรางเปนแบบจ าลอง (simulation model) ดวยโปรแกรม Promodel® Version 8 โดยมขอมลดานเวลาเปนขอมลปอนเขา (input) ทงนเพอตองการศกษา ระยะเวลานบตงแตออกใบสงซอจนไดสนคาในโซอปทาน (lead time) และตนทนโลจสตกสของโซอปทาน ตงแตการกรดยางไปจนกระทงถงการขนสงสนคาไปยงทาเรอเพอการสงออก

3.1.5.1 หลกในการสรางแบบจ าลอง ในการสรางแบบจ าลองสถานการณปจจบนของโซอปทานอตสาหกรรมถง

มอยางนนมหลกการหรอแนวคดในการสรางแบบจ าลองดงน 1) กระบวนการในแบบจ าลองคอกระบวนการในแผนผงสายธารคณคา

โดยการก าหนดล าดบขนตอนหรอการเชอมตอกนระหวางกระบวนการยอยตางๆ จะเปนไปตามขนตอนกระบวนการทเกดขนในโซอปทานซงจะแสดงไวในบทท 4

2) ขอมลปอนเขา (input) คอ เวลาทใชในการด าเนนงานของแตละกระบวนการทเกดขนในโซอปทาน

3) เนองจากผลลพธทสนใจจากแบบจ าลองคอเวลาทเกดขนทงหมดในโซอปทาน (lead time) ซงเกดขนตงแตกระบวนการกรดยาง ไปจนถงกระบวนการขนสงไปยงทาเรอเพอการสงออก โดยเวลาทน ามาใชในแบบจ าลองเปนเวลาทไดจากการเกบขอมลจรง รวมกบเวลาทไดจากแบบสอบถาม

4) เวลาทใชเรมนบจากการกรดยางเปนกระบวนการแรก และไปสนสดทกระบวนการขนสงไปยงทาเรอ นบเปนเวลารวมของโซอปทานโดยพจารณาในหนวยนาทตอกโลกรม (minute/kg) ตลอดทงโซอปทาน

38

3.1.5.2 ก าหนดขอมลทน ามาใชในแบบจ าลอง ขอมลทน ามาปอนเขาในแบบจ าลองไดแก ขอมลของเวลาทใชในการแตละ

กระบวนการมหนวยเปนนาท ซงเปนเวลาทรวบรวมจากการสมภาษณเกษตรกรจ านวน 750 ราย ท าการเกบขอมลจากเกษตรกรโดยใชหลกการสมตวอยางแบบใชความนาจะเปนพบวาตองเกบขอมลทงหมด 3 ราย เพอเปนตวแทนของเกษตรกรทงหมด พอคาคนกลางรายยอยจ านวน 25 ราย ท าการเกบขอมลจากพอคาคนกลางรายยอยทงหมด 3 ราย พอคาคนกลางรายใหญจ านวน 1 ราย โรงงานน ายางขนจ านวน 1 โรง โรงงานถงมอยางจ านวน 1 โรง

3.1.5.3 ตรวจสอบความถกตองของแบบจ าลองและเปรยบเทยบแบบจ าลองกบสถานการณจรง

กอนน าแบบจ าลองทสรางขนไปท าการประมวลผลเ พอว เคราะหประสทธภาพของกระบวนการตางๆ จะตองท าการตวรจสอบใหมนใจวาแบบจ าลองทสรางขนมความถกตอง โดยการตรวจสอบแบงออกเปน 2 ขนตอน คอท าการตรวจสอบความถกตองของแบบจ าลอง (verification) และการเปรยบเทยบแบบจ าลองกบสถานการณจรง (validation)

1 การตรวจสอบความถกตองของแบบจ าลอง (verification) สามารถท าไดโดยการก าหนดใหเวลาทใชในแตละกระบวนการเปนเวลาคงท (constant) ซงไดจากคาเฉลยของรปแบบการแจกแจง (distribution) ของขอมลเวลาทใชในแตละกระบวนการ จากนนท าการประมวลผลแบบจ าลอง (run model) จ านวน 1 ครง น าผลลพธทไดจากการประมวลผลมาตรวจสอบกบผลลพธจากการค านวณภายนอกแบบจ าลองวาตรงกนหรอไม ถาผลลพธทไดตรงกนแสดงวาแบบจ าลองทสรางขนมความถกตอง

2 การเปรยบเทยบแบบจ าลองกบสถานการณจรง (validation) สามารถท าไดโดยการน าคาทไดจากการประมวลผลแบบจ าลอง (run model) มาเปรยบเทยบกบขอมลท ไดจากการสงเกตหรอเกบขอมลจากสถานการณจรง กลาวคอการเปรยบเทยบแบบจ าลองกบสถานการณจรง (validation) เปนกระบวนการตรวจสอบงานทพฒนาขนใหตรงตามความตองการ (requirement) ของผใช (user)

ผลทไดจากแบบจ าลองในขนตอนนจะถกน ามาวเคราะหเพอออกแบบการทดลองเพอหาแนวทางการปรบปรงประสทธภาพตอไปในอนาคต (future state) ในขนตอนตอไป

39

3.1.6 วเคราะหความสญเปลาของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง น าผลทไดจากการเกบรวบรวมขอมลมาท าการวเคราะหเพอคนหาความสญเปลา

ตามหลกวถแหงโตโยตา เพอหาแนวทางในการลดหรอก าจดความสญเปลาทเกดขนในโซอปทาน โดยวเคราะหจากความสญเปลาทสงผลกบตนทนมากเปนสองอนดบแรก

3.1.7 เปรยบเทยบผลลพธทไดจากการปรบปรง ผลทไดจากการจ าลองสถานการณปจจบน (current state) จะถกน ามา

เปรยบเทยบกบผลจากการจ าลองสถานการณของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางทจะใหเกดขน (future state) โดยท าการเปรยบเทยบเวลาทใชไปในแตละกระบวนการ ระยะเวลารวมในโซอปทาน และตนทนโลจสตกสของโซอปทานทเปลยนแปลงไปเพอใหเหนถงประสทธภาพดานระยะเวลารวม และตนทนโลจสตกสรวมทลดลงของโซอปทาน หลงจากปรบปรงกระบวนการในโซอปทานแลว

3.1.8 การสรปผลการวจยและน าเสนอแนวทาง การสรปผลการวจย เปนการน าขอมลทไดจากการรวบรวม และน ามาวเคราะหผล

ทงหมดเพอบรรลวตถประสงคของการด าเนนงานวจยในครงนแบงเปน 1) สรปผลการประเมนและปรบปรงประสทธภาพของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอ

ยางบรษทกรณศกษาโดยมดชนชวดคอ ระยะเวลารวมในโซอปทาน (lead time) และตนทนโลจสตกสของโซอปทาน (supply chain logistics cost)

2) น าเสนอแนวทางในการด าเนนงานของโซอปทานเพอใหเกดการเชอมโยงกนขององคกรภายในโซอปทาน

3) น าเสนอแนวทางการลดตนทนแกอตสาหกรรมถงมอยาง เพอเปนแนวทางในการลดตนทนแกภาคอตสาหกรรมตอไป

4) น าเสนอแนวทางในส าหรบการท างานวจยในอนาคต

40

บทท 4

ผลการวจย

ในการด าเนนงานวจยเพอประเมนประสทธภาพของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง ไดท าการประเมนประสทธภาพของโซอปทานของบรษทกรณศกษาโรงงานผลตถงมอยาง ซงท าการประเมนโดยใชการวเคราะหแผนผงสายธารคณคา (Value Stream Analysis) เพอจ าแนกกจกรรมทเกดในโซอปทานออกเปน กจกรรมทมคณคาเพม (VA) กจกรรมทจ าเปนแตไมเกดคณคาเพม (NNVA) และกจกรรมทไมเกดคณคาเพม (NVA) และท าการเปรยบเทยบสดสวนของกจกรรม แตละประเภททเกดในโซอปทานเพอหาแนวทางในการก าจดความสญเปลาทเกดขน และท าการจ าลองสถานการณเพอเปรยบเทยบผลทไดจากการปรบปรงกระบวนการโดยมดชนชวดคอ ระยะเวลารวมของกระบวนการในโซอปทาน (lead time) และตนทนโลจสตกส (logistics cost) ผลจากการด าเนนงานวจยสามารถแบงเปนหวขอทส าคญตามขนตอนการด าเนนงานดงน 4.1 ขอมลการด าเนนงานของโรงงานผผลตถงมอยาง

4.1.1 ลกษณะและสภาพทวไปของโซอปทานถงมอยางบรษทกรณศกษา การศกษาเบองตนจากการสงเกตและการสมภาษณเพอเกบขอมลโดยใชกรอบ

แนวคดโซคณคาพบวา โซอปทานถงมอยางของบรษทกรณศกษามลกษณะดงรปท 4.1 สามารถอธบายลกษณะการด าเนนงานขององคกรตางๆภายในโซอปทานถงมอยางของโรงงานกรณศกษาตามกรอบแนวคดโซคณคาไดดงน

โซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางประกอบดวยองคประกอบ 3 สวน คอ สวนแรกเปนสวนตนน า ประกอบดวย เกษตรกร พอคาคนกลางรายยอย พอคาคนกลางรายใหญ และโรงงานน ายางขน สวนทสองเปนสวนกลางน า คอ โรงงานถงมอยาง สวนสดทายเปนสวนปลายน า ซงคอลกคา (ดงแสดงในรปท 4.1) ในสวนนจะเปนการศกษาขอมลจากสถานทปฏบตงานจรง โดยสามารถแสดงพกดส าหรบการเกบขอมลดงแสดงในรปท 4.2

41

�

รปท 4.1 แสดงภาพรวมโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางทเกยวของกบกรณศกษา

รปท 4.2 แสดงพกดทท าการเกบขอมลของงานวจย

42

รปท 4.2 แสดงพกดของโรงงานถงมอยางกรณศกษา (จด A) ตงอยในอ าเภอรตภม จงหวดสงขลา โรงงานน ายางขนทท าการศกษา (จด B) ตงอยในอ าเภอทบเทยง จงหวดตรง และทตงของพอคาคนกลางรายใหญ พอคาคนกลางรายยอย และเกษตรกรทเกยวของในโซอปทานของโรงงานถงมอยางกรณศกษาซงอยในจงหวดตรงโดยเปนพนทบรเวณใกลเคยงกบโรงงานน ายางขนทท าการศกษา

จากการเกบขอมลโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา สามารถแสดงจ านวนองคประกอบในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางไดดงตารางท 4.1 โดยแสดงก าลงการผลตของแตละองคประกอบของทงโซอปทาน และจ านวนองคประกอบในแตละสวนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง ตารางท 4.1 องคประกอบในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

เกษตรกร พอคาคนกลาง

รายยอย พอคาคนกลาง

รายใหญ โรงงาน

น ายางขน โรงงาน

ถงมอยาง ก าลงการผลต(กโลกรม/วน)

40 1,200 30,000 370,000 6,606

จ านวน(ราย) 9,250 308 8 1 1 จากตารางท 4.1 แสดงใหเหนวาโรงงานถงมอยางมก าลงการผลต 6,606 กโลกรม

ตอวน คดเปน 1,246,457 ชนตอวน หรอคดเปน 37,393,710 ชนตอเดอน เมอพจารณากลบไปยงโรงงานน ายางขนรายส าคญทจดสงน ายางขนใหโรงงานถงมอยางกรณศกษา (คดเปนสดสวน 83 เปอรเซนต) พบวามก าลงการผลต 370,000 กโลกรมตอวน ซงมจ านวน 1 ราย เมอพจารณาตอไปยงพอคาคนกลางรายใหญทจดสงน ายางสดใหโรงงานน ายางขนโดยมก าลงการผลตเฉลย 30,000 กโลกรมตอวน พอคาคนกลางรายใหญทจดสงน ายางสดในโซอปทานม 8 ราย (รายละเอยดแสดงดงตารางท 4.5) พจารณาพอคาคนกลางรายยอยพบวามก าลงการผลต 1,200 กโลกรมตอวน มจ านวนพอคาคนกลางรายยอยในโซอปทาน 308 ราย และพจารณาเกษตรกรแตละรายพบวามปรมาณการผลต 40 กโลกรมตอวน เมอพจารณาทงโซอปทานพบวามเกษตรกรทงหมด 9,250 ราย

ในงานวจยนเลอกศกษาผลตภณฑถงมอยางประเภทถงมอยางชนดมแปง เมอพจารณาเฉพาะในสวนทเกยวของกบผลตภณฑทเลอกศกษา องคประกอบในโซอปทานเฉพาะในสวนทสมพนธกบผลตภณฑทเลอกศกษาแสดงไดดงตารางท 4.2 โดยรายละเอยดการค านวณแสดงในหวขอท 4.1.1.3 และหวขอ 4.1.1.4

43 ตารางท 4.2 องคประกอบในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาเฉพาะในสวนทเกยวของกบผลตภณฑทศกษา

เกษตรกร

พอคาคนกลางรายยอย

พอคาคนกลางรายใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

ก าลงการผลต(กโลกรม/วน)

40 1,200 9,584 4,317 3,565

จ านวน (ราย)

240 8 1 1 1

ในการพจารณาจ านวนในองคประกอบของโซอปทานท าการพจารณาเรมจากปลาย

น ายอนกลบไปยงตนน า โดยพบวาประกอบไปดวย 5 สวน ดงน สวนแรกพจารณาจากโรงงานถงมอยางกรณศกษา โดยท าการพจารณาจากความตองการถงมอยางจากลกคาเปนหลก จากการเลอกกลมผลตภณฑเพอท าการศกษาพบวาในงานวจยน เลอกศกษาผลตภณฑถงมอยางประเภทมแปง (powder) ท าการผลตจ านวน 20,180,804 ชนตอเดอน หรอคดเปน 106,958 กโลกรมตอเดอน หรอคดเปน 3,565 กโลกรมตอวน สวนทสองท าการพจารณายอนกลบไปยงโรงงานน ายางขนพบวาโรงงานน ายางขนด าเนนการผลตทก าลงการผลต 5,000 ตนตอเดอน แบงออกเปนน ายางขนประเภท high ammonia (HA) 4,900 ตนตอเดอน และน ายางขนประเภท low ammonia (LA) 100 ตนตอเดอน ในการผลตถงมอยางใชน ายางขนประเภท HA โดยการจดสงในสดสวนทโรงงานถงมอยางตองการ จดสง 190 ตนตอเดอน คดเปนสดสวน 3.88 เปอรเซนตของก าลงการผลตน ายางประเภท HA ทงหมดของโรงงานน ายางขน ในการผลตถงมอยางปรมาณ 3,565 กโลกรมตอวนตองใชน ายางขน 4,317 กโลกรมตอวน สวนทสามพจารณาพอคาคนกลางรายใหญทจดสงน ายางสดใหโรงงานน ายางขน โดยในการผลตน ายางขนปรมาณ 4,317 กโลกรมตอวน ตองใชน ายางสดปรมาณ 9,584 กโลกรมตอวน ท าการศกษาจากพอคาคนกลางรายใหญจ านวน 1 ราย สวนทสพจารณาพอคาคนกลางรายยอย โดยพอคาคนกลางรายยอยมก าลงการผลต 1,200 กโลกรมตอราย ดงนนการทตองจดสงน ายางสดจ านวน 9,584 กโลกรมตอวนตองท าการรวบรวมจากพอคาคนกลางรายยอยทงหมด 8 ราย และสวนสดทายพจารณาเกษตรกรพบวาเกษตรกรมก าลงการผลต 40 กโลกรมตอราย เมอพจารณาทงโซอปทานเฉพาะสวนทเกยวของกบโรงงานถงมอยางกรณศกษาประกอบดวยเกษตรกรทงหมด 240 ราย

แตละองคประกอบของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางรายละเอยดแสดงไดดงตอไปน

4.1.1.1 เกษตรกร เกษตรกรคอผผลตทอยในสวนของตนน า ท าหนาทในการผลตน ายางสด

เพอเปนวตถดบในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง มขนตอนการด าเนนงานเรมจากการคดเลอกพนธในการปลกไปจนกระทงไดน ายางสดเพอสงขายใหแกพอคาคนกลางรายยอย

จากการศกษาพบวาสวนใหญเกษตรกรผปลกยางพารามอาชพหลกคอการท าสวนยางพาราเพยงอยางเดยว มพนทท าการเพาะปลกอยในภาคใต ส าหรบงานวจยนไดศกษาจาก

44 เกษตรกรพนทจงหวดตรง เนองจากเปนตนน าในการผลตน ายางสดเพอสงใหโรงงานน ายางขนกรณศกษา ในงานวจยนพบวาเกษตรกรชาวสวนยางทท าการศกษาสวนใหญปลกยางสายพนธ RRIM600 มพนทการปลกยางเฉลย 23.63 ไรตอราย และผลผลตตอไร 1.7 กโลกรมตอวน ขอมลแสดงดงตารางท 4.3

ตารางท 4.3 แสดงเนอทปลก เนอทเกบเกยว และผลผลตยางพารา ป 2555 จงหวดตรง

ล าดบ อ าเภอ ครวเรอน เนอทปลก

(ไร)

เนอทเกบเกยว (ไร)

ผลผลต (ตน)

ผลผลตตอไร

(กโลกรม)

เนอทปลกตอครวเรอน

(ไร/ครวเรอน)

ผลผลตตอไร

(กโลกรม/ไร)

1 เมองตรง 8,953 167,270 129,704 34,150 263 18.68 1.76 2 กนตง 8,797 151,324 133,411 31,610 237 17.20 1.58 3 ยานตาขาว 7,260 152,148 102,970 27,890 271 20.96 1.81 4 ปะเหลยน 10,048 285,326 236,300 64,850 274 28.40 1.83 5 สเกา 5,149 190,142 139,036 35,002 252 36.93 1.68 6 หวยยอด 10,662 218,043 191,497 54,720 286 20.45 1.90 7 วงวเศษ 6,490 212,091 155,404 45,890 295 32.68 1.97 8 นาโยง 4,502 85,116 67,800 15,200 224 18.91 1.49 9 รษฎา 3,742 84,275 70,889 14,950 211 22.52 1.41 10 หาดส าราญ 2,234 43,742 36,765 8,280 225 19.58 1.50 รวม 67,837 1,589,477 1,263,776 332,542 263 23.63 1.69 ทมา : ส านกงานเกษตรจงหวดตรง

การศกษานท าการศกษาเกษตรกรทมก าลงการผลต 40 กโลกรมตอวน หรอคดพนทเฉลย 23.63 ไรตอราย

ในการจดเกบขอมลของเกษตรกรท าการประเมนเพอหาจ านวนกลมตวอยาง โดยมวธการดงตอไปน

- ใชหลกการสมตวอยางแบบใชความนาจะเปนโดยแตละหนวยตวอยางมโอกาสในการถกเลอกเทากนหรอคาความนาจะเปนเทากน (simple random sampling)

- ใชคาพารามเตอรเปนคาเฉลยของตนทนของเกษตรกรชาวสวนยาง - ใชขอมลจากกลมตวอยางทไดจากการส ารวจลวงหนา (pilot survey) มาใชใน

การประมาณคาพารามเตอรของประชากร - ก าหนดใหมคาขนาดความคลาดเคลอนสมบรณ d = 150 (ความคลาดเคลอน

ของตนทน 150 บาท) ระดบความเชอมน (confidence level) ท 90% ตวอยางแสดงการค านวณแสดงดงตารางท 4.4

45 ตารางท 4.4 การหาจ านวนตวอยางเกษตรกร

วธการค านวณ 1. หาคาเฉลยตนทนเกษตรกรขาวสวนยาง

n

1i p

i

n

xx

4

33.811,874.643,858.839,823.853,8x

4

88.147,35x

97.786,8x บาท จะไดคาเฉลยตนทนเกษตรกรขาวสวนยาง = 8,787.97 บาท/เดอน 2. หาความแปรปรวนตนทนเกษตรกรขาวสวนยาง

1n

)xx(s

p

n

1i

2i

2

14

41.59383.514,2081.767,239.390,4s2

3

44.266,28s2

15.422,9s2 s = 97.07 บาท

จะไดคาความแปรปรวนตนทนเกษตรกรขาวสวนยาง (S) = 97.07 บาท

เกษตรกร ตนทน (บาท) x xi- x (xi- x )2 s2 s n

A 8,853.23 8,786.97 66.26 4,390.39 9,422.15 97.07 2.3126 B 8,839.58 52.61 2,767.81 C 8,643.74 -143.23 20,514.83 D 8,811.33 24.36 593.41

46

3. หาคาจ านวนตวอยาง n ทใชในการส ารวจจรง

n/s

d

n/s

xt

1n,2 p

d

st

n1n,

2 p

2

1n,2

d

st

np

2

150

07.9735.2n

3126.2n

ดงนน จะไดวาจะตองใชจ านวนตวอยางเทากบ 2.3126 ราย (ประมาณ 3 ราย) ในการส ารวจจรง ท าใหไดคาประมาณคาเฉลยของตนทนของเกษตรกรชาวสวนยางในแตละเดอนแตกตางจากคาจรงไมเกน 150 บาท ทระดบความเชอมน 90 เปอรเซนต

เกษตรกรท าหนาทในการผลตน ายางสดโดยการกรดตนยางเพอใหไดน ายางสดมาเปนวตถดบส าหรบเปนจดเรมตนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง ขนตอนการกรดยางโดยสวนใหญจะเกดขนในเวลากลางคน เมอกรดยางเสรจจงด าเนนการรอใหน ายางไหลออกมาจากตนยางเพอใหมารวมกนในถวยน ายาง หลงจากนนท าการจดเกบน ายางในเวลาเชาเพอน าไปสงขายตอยงพอคาคนกลางรายยอย กระบวนการด าเนนการของเกษตรกรแสดงดงรปท 4.3

�

�

รปท 4.3 กระบวนการด าเนนงานของเกษตรกร

47

วธการด าเนนการของเกษตรกร มขนตอนดงน - กรดยาง เปนการน าผลผลตน ายางสดออกมาจากตนยาง เพอเปนวตถดบในการ

ผลตน ายางขนซงเปนวตถดบหลกในการผลตถงมอยาง - รอเกบน ายาง เปนการรอใหน ายางไหลจากล าตนยางมายงถวยน ายางทรองรบ

ไว - เกบน ายาง ท าการเกบน ายางจากถวยน ายางเพอรวบรวมน ายางใสแกลลอนไป

จดสงแกพอคาคนกลางรายยอย - จดสงน ายางสดไปยงพอคาคนกลางรายยอย

4.1.1.2 พอคาคนกลางรายยอย พอคาคนกลางรายยอยท าหนาทรวบรวมน ายางสดจากเกษตรกร เพอสงตอ

ใหกบพอคาคนกลางรายใหญ โดยวธการด าเนนงานของพอคาคนกลางรายยอยจะด าเนนการใหเสรจภายในหนงวน คอรบซอเพอท าการรวบรวมและมการเตมสารเคมเพอรกษาสภาพน ายาง แลวสงตอใหกบพอคาคนกลางรายใหญ การศกษาในครงนท าการศกษาพอคาคนกลางรายยอยทมก าลงการผลต 1,200 กโลกรมตอวน โดยกระบวนการด าเนนงานของพอคาคนกลางรายยอยแสดงดงรปท 4.4

�

( � )

�

� �

�

รปท 4.4 กระบวนการด าเนนงานของพอคาคนกลางรายยอย

48

วธการด าเนนการของพอคาคนกลางรายยอย มขนตอนดงน - เมอเกษตรกรน าน ายางสดมาขาย โดยทเกษตรกรจะบรรจน ายางสดมาใน

แกลลอนเพอน ามาขายใหพอคาคนกลางรายยอย ทางพอคาคนกลางจะท าการเทน ายางจากแกลลอนลงถงของพอคาคนกลางรายยอย แลวน าไปชงน าหนก

- ท าการเกบตวอยาง เพอน ามาทดสอบหาคาปรมาณเนอยางแหง (Dry Rubber Content : DRC) เพอคดเงนใหกบเกษตรกร

- เทน ายางลงถงเกบ พรอมกบการเตมสารเคม (แอมโมเนย) ลงไป เพอรกษาสภาพน ายาง

- จดเตรยมน ายางกอนการจดสงไปยงพอคาคนกลางรายใหญตอไป จากการเกบขอมลพบวาพอคาคนกลางรายยอย 1 ราย มความสามารถในการ

รวบรวมเทากบ 1,200 กโลกรมตอวน ดงนนโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาตองมพอคาคนกลางรายยอย 8 ราย จงจะท าใหมน ายางสงใหพอคาคนกลางรายใหญได 9,584 กโลกรมตอวน

4.1.1.3 พอคาคนกลางรายใหญ พอคาคนกลางรายใหญท าหนาทรวบรวมน ายางสดจากพอคาคนกลางราย

ยอย เพอสงตอใหกบโรงงานน ายางขน โดยวธการด าเนนงานของพอคาคนกลางรายใหญจะด าเนนการใหเสรจภายในหนงวน คอรบซอเพอท าการรวบรวมและมการเตมสารเคมเพอรกษาสภาพน ายางเพอสงตอใหกบโรงงานน ายางขน

พอคาคนกลางรายใหญทท าหนาทรวบรวมน ายางสดจากพอคาคนกลางรายยอย เพอปอนวตถดบน ายางสดใหโรงงานน ายางขน จากการศกษาพบวาโรงงานน ายางขนสงผลตภณฑใหโรงงานถงมอยางกรณศกษาคดเปน 3.88 เปอรเซนตของก าลงการผลตทงหมดของโรงงานน ายางขน (แสดงในหวขอ 4.1.1.4) ดงนนการพจารณาปรมาณการจดสงน ายางสดใหโรงงานน ายางขนในงานวจยนจงเลอกศกษาตามสดสวนทสงใหโรงงานถงมอยางกรณศกษา (ศกษาเฉพาะในสวนทเกยวของกบโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา) รายละเอยดตางๆแสดงดงตารางท 4.5

49 ตารางท 4.5 พอคาคนกลางรายใหญทสงน ายางใหโรงงานน ายางขนกรณศกษา

ท าการพจารณาเฉพาะสวนท เกยวของกบโซอปทาน อตสาหกรรมถงมอยาง

กรณศกษา โดยท าการศกษาจากพอคารายคนกลางรายใหญเพยง 1 ราย เพอใหสอดคลองกบการผลตน ายางขนปรมาณ 4,317 กโลกรมตอวน โดยตองใชน ายางสดปรมาณ 9,584 กโลกรมตอวน

กระบวนการด าเนนงานของพอคาคนกลางรายใหญแสดงดงรปท 4.5

รายชอ ปรมาณทจดสง

ตน/วน สหกรณการเกษตรตรง 100 โรงงานในเครอ - นาบอน - ทงใหญ - คลองทอม - หวยนาง

100

ส านกงานกองทนสงเคราะหการท าสวนยาง (สกย.) บานนาโตะหมง 60 ส านกงานกองทนสงเคราะหการท าสวนยาง (สกย.) สเกา 30 คณประสาน 30 คณสมบต 30 คณณรงค 10 รถเลก 10 รวม 370

50

�

� �

�

รปท 4.5 กระบวนการด าเนนงานของพอคาคนกลางรายใหญ

วธการด าเนนการของพอคาคนกลางรายใหญ มขนตอนดงน - เมอพอคาคนกลางรายยอยน าน ายางสดมาขาย ท าการชงน าหนก แลวเกบ

ตวอยางเพอน าไปทดสอบคณสมบตตางๆ ไดแก คาปรมาณเนอยางแหง (DRC), NH3, คากรดไขมนระเหยได (VFA No.) โดยพอคาคนกลางรายใหญแตละรายมวธการด าเนนงานทไมเหมอนกน มการสลบวธการด าเนนการ เชน บางรายท าการเกบตวอยางกอนชงน าหนก บางรายท าการชงน าหนกกอนเกบตวอยาง

- โหลดน ายางทพอคาคนกลางรายยอยมาจดสงลงบอเกบน ายาง ท าการสมเกบตวอยางพรอมกบเตมแอมโมเนย

- เมอเสรจสนการจดซอในแตละวน ท าการโหลดน ายางไปยงรถทใชในการจดสงเพอขนสงไปยงโรงงานน ายางขน

4.1.1.4 โรงงานน ายางขน โรงงานน ายางขน เปนโรงงานทท าหนาทแปรสภาพน ายางสดใหกลายเปน

น ายางขน โดยผานกระบวนการปนแยก มการเตมสารเคมเพมเตมเพอรกษาสภาพน ายางและสงตอใหโรงงานผลตถงมอตอไป กระบวนการด าเนนงานของโรงงานถงมอยางแสดงไดดงรปท 4.6

51

�

�

� �

�

� �

�

รปท 4.6 กระบวนการด าเนนงานของโรงงานน ายางขน วธการด าเนนการของโรงงานน ายางขน มขนตอนดงน - การจดซอ กระบวนการประกอบดวย ชงน าหนกน ายาง ตรวจคณภาพน ายางสด

กอนรบเขาสโรงงาน - เคลอนยายน ายางทรบซอไปเกบทบอเกบน ายาง - เตมสารเคม เพอรกษาสภาพน ายางสดดวยสารละลายแอมโมเนย หรอรวมดวย

สารเคมประเภทอน เชน ZnO/TMTD และปรบคณสมบตตาง ๆ ของน ายางสดใหไดตามมาตรฐาน

- เกบตวอยาง เพอน ามาทดสอบคณสมบตของน ายาง - บม เปนการเตมสารเคมใหไดตรงตามคณสมบตทตองการ

52

- รอท าปฏกรยา เพอใหน ายางและสารเคมท าปฎกรยากนกอนเขาสกระบวนการปนแยกน ายาง

- ปนแยกน ายางสด โดยใชเครองปนน ายางขน (เซนตรฟวจ) การปนแยกน ายางสดจะไดน ายาง 2 สวน คอ หางน ายางและน ายางขน ในการปนแยกจะมการลางเครองทกๆ 2 ชวโมง เนองจากการอดตนของยางและกากขแปง บรเวณหวโบวล (bowl) ของเครองจกร

- จดเกบในถงเกบ โดยน ายางขนทได จะมเปอรเซนตเนอยางแหงประมาณ 60 เปอรเซนต ปรบคณสมบตตาง ๆ ของน ายางขนใหไดตามมาตรฐาน และรกษาสภาพดวยแอมโมเนย หรอ secondary preservative

- ตรวจสอบคณสมบต - ปรบคณสมบต โดยจดเกบและรกษาสภาพกอนน ายางกอนสงมอบ น ายางขนท

ไดหลงจากผานขนตอนการปนแลว จะตองใชเวลาบมประมาณ 22 วนกอนน าไปจ าหนายใหลกคาบรรจน ายางลงบรรจภณฑตามทลกคาก าหนด และสงมอบใหลกคา

- จดสงใหโรงงานถงมอยาง

ปรมาณน ายางขนทโรงงานน ายางขนสงใหโรงงานถงมอยางกรณศกษา คดเปนสดสวน 3.88 เปอรเซนตของก าลงการผลตน ายางขนทงหมด การค านวณแสดงไดดงน

ขอมลแสดงไดดงน - ปรมาณการผลตน ายางขนชนด HA ของโรงงานน ายางขนเทากบ 4,900 ตนตอ

เดอน - ปรมาณน ายางทจดสงใหโรงงานถงมอยางกรณศกษาเทากบ 190 ตนตอเดอน สามารถแสดงการค านวณสดสวนการจดสงน ายางขนใหโรงงานกรณศกษาไดดงน = [(190 ตนตอเดอน)/(4,900 ตนตอเดอน)]*100 = 3.88 เปอรเซนต

4.1.1.5 โรงงานถงมอยาง โรงงานกรณศกษา ประกอบกจการโรงงานผลตถงมอยาง ตงอยท อ าเภอ

รตภม จงหวดสงขลา จดทะเบยนกบกรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรมดวยเงนลงทน 16,000,000 บาท คนงาน 161 คน ท าการผลตถงมอยางส าหรบใชในทางการแพทย (medical glove) ประเภท examination glove โดยแบงไดเปน 2 ประเภทคอ ถงมอยางมแปง (powdered gloves) และถงมอยางไมมแปง (powder-free gloves) ท าการผลต 5 ขนาด คอ XS, S, M, L, XL มก าลงการผลตอยทประมาณ 38,000,000 ชนตอเดอน ผลตภณฑทผลตไดกวา 90 เปอรเซนตสงออกไปยงตางประเทศ ทเหลอเปนการจ าหนายในประเทศ

ในงานวจยนเลอกกลมผลตภณฑในการศกษาเปนถงมอยางประเภทมแปง เนองจากเปนผลตภณฑททางโรงงานผลตมากทสด มกระบวนการผลตแสดงในรปท 4.7 โดยเรมจาก

53 การผสมน ายางขนกบสารเคม ซงจะแตกตางกนไปขนอยกบขอก าหนด (specification) ของลกคา เมอท าการผสมแลวตองบมเพอใหน ายางและสารเคมท าปฏกรยากนเปนเวลาหนงคน แลวจงปลอยเขาสกระบวนการผลต โดยกระบวนการผลตแบงได 2 สวน คอ

1) การจมขนรป แมพมพทผานการท าความสะอาดแลวจะผานการจมน ายางทไดผสมกบสารเคมทเตรยมไว ผานการอบ ลางฟลมยางดวยน า มวนขอบ ท าการอบยางใหสกเพอใหยางคงรป แลวจงท าการลางอกครงหนงหลงการอบ จมแบบพมพลงในน าแปงทไดเตรยมไว (เปนแปงขาวโพด เพอความสะดวกในการสวมใส) ท าการอบเพอใหแปงแหง ปดขอบเพอใหงายในการถอดถงมอยางออกจากแมพมพ แลวจงท าการถอดถงมอออกจากเมอพมพโดยใชแรงดนลมเปาใหถงมอหลดออกจากแมพมพ ท าการเกบรวมรวมในตะกรา เพอรอเขาสกระบวนการอบเพอใหยางคงรปตอไป

2) การลางท าความสะอาดแมพมพ แมพมพทถอดถงมอยางออกแลว ตองผานกระบวนการท าความสะอาดกอนทจะน าเขาสกระบวนการจมเพอขนรปในรอบถดไป โดยแมพมพตองน ามาผานกระบวนการลางดวยกรด ลางดวยน า ลางดวยเบส ลางดวยน า ผานการปดท าความสะอาดขอมอดวยแปรงท าความสะอาดทงขอมอ แปรงท าความสะอาดนว ทงแปรงกลม และแปรงยาว แลวลางในอางน ารอน ผานอางน ารอนลาง หลงจากนนกท าการจมแบบพมพลงในสารละลายทชวยในการจบตว ท าการอบสารชวยจบตว เมอเสรจสนกระบวนการนแมพมพกพรอมส าหรบการจมขนรปในรอบถดไป ส าหรบโรงงานถงมอยางกรณศกษา รบน ายางขนจากโรงงานน ายางขนท

ท าการศกษา คดเปน 83 เปอรเซนตของจ านวนผสงมอบน ายางขนทงหมด

54

รปท 4.7 กระบวนการผลตถงมอยางชนดมแปง

ทมา: โรงงานถงมอยางกรณศกษา

(maturation)

latex dipping tank

(pre leach tank)

(beading)

(vulcanization)

(leaching )

(slurry tank)

(slurry oven)

(stripping)

�

� (coagulant tank)

rinsing tank

hot water tank

( )

washing tank

alkaline Tank

washing tank

acid Tank

(packing)

(inspection)

� (compound latex)

� (coagulant oven)

(latex oven)

( )

� � (latex examination)

�

Process PP

55 4.2 ตวแบบโซอปทาน (supply chain model) อตสาหกรรมถงมอยาง

จากการเกบรวบรวมขอมลของโซอปทานท าใหสามารถสรางตวแบบโซอปทานของอตสาหกรรมถงมอยางเพอใหเหนวธการด าเนนงาน การประสานงานกนของผด าเนนงานในโซอปทานทงหมดโดยน าเสนอออกมาในรปแบบของตวแบบโซอปทาน (supply chain model) ดงแสดงในตารางท 4.6 ตารางท 4.6 ตวแบบโซอปทานอตสากรรมถงมอยางกรณศกษา

เกษตรกร พอคาคนกลางราย

ยอย

พอคาคนกลางราย

ใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

บรษทขนสง ลกคา

ซอพนธยาง

ปลกยาง

ใสปย ก าจดศตรพช

กรดยาง

เกบน ายาง

ตรวจสอบราคา

ตดสนใจขาย

ขนสง

แจงราคาซอ

รบน ายาง

รบเงน จายเงน

ตรวจสอบราคา

ตดสนใจขาย

Y

N

แจงราคาซอ

Y

N

A

ตรวจสอบปรมาณ DRC

56 ตารางท 4.6 ตวแบบโซอปทานอตสากรรมถงมอยางกรณศกษา (ตอ)

เกษตรกร พอคาคนกลางราย

ยอย

พอคาคนกลางราย

ใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

บรษทขนสง ลกคา

ตรวจสอบราคา

แจงราคาซอ

รบวตถดบ

ขนสง

ตรวจสอบคณภาพ

ชงน าหนก (กอน)

โหลดน ายาง ลงบอ

ชงน าหนก (หลง)

จายเงน

เตมสารเคม

ขนสง รบน ายาง

จายเงน

ตดสนใจขาย

ขนสง

วางแผนการผลต

แจงราคาซอ

Y

ตองการถงมอ

แจงราคาซอ

วางแผนการผลต

ตรวจสอบราคา

จดเกบรอผลต

แปรรป

รบเงน

N

รบเงน

ตดสนใจรบ ค าสงซอ

N N

Y Y

A

B

ตดสนใจรบ ค าสงซอ

ตรวจสอบปรมาณ DRC

57 ตารางท 4.6 ตวแบบโซอปทานอตสากรรมถงมอยางกรณศกษา (ตอ)

เกษตรกร พอคาคนกลางราย

ยอย

พอคาคนกลางราย

ใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

บรษทขนสง ลกคา

จดเกบลงบอ

บรรจลงรถบรรทก

ผสมสารเคมในน ายางขน

จมใน latex dipping tank

อบ (latex oven)

ลางฟลมยาง ดวยน า

มวนขอบ

อบใหยางคงรป (main oven)

ลางฟลมยาง ดวยน า

จดเกบใน tank

รบวตถดบ

ตรวจสอบคณภาพ

บม

ตรวจสอบคณภาพ

Y

N

B

C

Y

N

58 ตารางท 4.6 ตวแบบโซอปทานอตสากรรมถงมอยางกรณศกษา (ตอ)

เกษตรกร พอคาคนกลางราย

ยอย

พอคาคนกลางราย

ใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

บรษทขนสง ลกคา

เขารบสนคา

จมแบบพมพในน าแปง

อบ (slurry oven)

บรรจใสกลอง

ตดตอบรษทขนสง ไดรบการตดตอ

เตรยมพาหนะ

ขนสงไปยงทาเรอ รบสนคา

สงมอบสนคา

ปดขอบ

ถอดถงมอยาง

อบเพอใหยางคงรป

C

59 4.3 แผนผงสายธารคณคาของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

วตถประสงคของการประยกตใชการเขยนแผนผงสายธารคณคาในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง เพอใชเปนเครองมอเบองตนในการชวยใหมองเหนภาพสถานะของกระบวนการปจจบน (visualize the current state) เพอเปนแนวทางระบสถานะทควรจะเปนในอนาคต (future state) และปรบปรงกระบวนการผลตใหเกดประสทธภาพมากยงขน ดงนนหลงจากทไดศกษากระบวนการผลตในระบบโซอปทานของอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาจงท าการสรางแผนภาพกระบวนการผลตจ าแนกตามกจกรรม (process activity mapping) ตงแตขนตอนการกรดยางจนถงการขนสงสนคาไปยงทาเรอเพอการสงออก จากนนจงวเคราะหแตละกจกรรมเพอจ าแนกกจกรรมเหลานนออกเปนกจกรรมทมคณคาเพม (VA) กจกรรมทจ าเปนแตไมเกดคณคาเพม (NNVA) และกจกรรมทไมเกดคณคา (NVA)

จากการน าขอมลทไดมาท าการสรางแผนผงสายธารคณคาโดยเรมตงแตเกษตรกร พอคาคนกลางรายยอย พอคาคนกลางรายใหญ โรงงานน ายางขน โรงงานถงมอยาง ไปยงลกคาของโซอปทานกรณศกษาสามารถแสดงไดดงตอไปน

4.3.1 ขอมลในการสรางแผนผงสายธารคณคา จากการเกบรวบรวมขอมลทงจากแบบสอบถามและการสมภาษณสามารถแสดง

ขอมลเพอน าไปสรางแผนผงสายธารคณคา โดยแสดงใหเหนทงการไหลของขอมลและการไหลของวตถดบ รวมถงรายละเอยดตางๆดวย เพอน าไปสการวเคราะหหาความสญเปลาทเกดขนตลอดโซอปทาน สามารถแสดงไดดงตารางท 4.7

ตารางท 4.7 แสดงกระบวนการหลกทงหมดของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

ล าดบ กระบวนการ เวลาทใช (นาท)

ประเภทของกจกรรม

ด าเนนงาน ขนสง ตรวจสอบ รอคอย จดเกบ

เกษต

รกร

1 กรดยาง 23 VA 2 รอเกบน ายาง 90

NNVA

3 เกบน ายางจากตนยาง 11 VA

4 ขนสงไปยงพอคาคนกลางรายยอย

20

NNVA

พอคา

คนกล

างรา

ยยอย

5 ชงน าหนก 3

NNVA

6 ตรวจสอบคณภาพ (ปรมาณเนอยางแหง)

5

NNVA

7 เคลอนยายน ายาง ลงถง

2

NNVA

8 เตมสารเคม 3 VA

60 ตารางท 4.7 แสดงกระบวนการหลกทงหมดของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง (ตอ)

ล าดบ กระบวนการ เวลาทใช (นาท)

ประเภทของกจกรรม

ด าเนนงาน ขนสง ตรวจสอบ รอคอย จดเกบ

9 เตรยมกอนการจดสง 10

NNVA

10 จดสงไปยงพอคา คนกลางรายใหญ

30

NNVA

พอคา

คนกล

างรา

ยให

ญ

11 ชงน าหนก 8

NNVA 12 ตรวจสอบคณภาพ 20 NNVA 13 เตมสารเคม 8 VA

14 จดสงไปยงโรงงาน น ายางขน

30

NNVA

โรงง

านน า

ยางข

น

15 รบซอน ายาง 45

NNVA

16 เคลอนยายน ายางลงบอเกบ

25

NNVA

17 เตมสารเคม 15 VA 18 เกบตวอยาง 15 NNVA 19 บม 480 VA

20 จดเกบกอนท าปฏกรยา

2,160

NNVA

21 เขาเครองปนแยก 120 VA 22 จดเกบในถงเกบ 3,600 NNVA 23 ปรบคณสมบต 43,200 VA 24 จดเกบกอนการจดสง 28,800 NNVA

25 จดสงไปยงโรงงานถงมอยาง 30 NNVA

โรงง

านถง

มอยา

ง

26 รบซอน ายางขน 75.38

NNVA 27 ตรวจสอบคณภาพ 84.17

NNVA

28 จดเกบในถงเกบ น ายาง

6,321.60

NNVA

29 ผลตและทดสอบ 2,455.41 VA 30 จดเกบใน WIP area 10,392 NNVA 31 บรรจลงบรรจภณฑ 2.40 VA 32 ตรวจสอบคณภาพ 21.47 NNVA

33 จดเกบใน Warehouse

143

NNVA

61 ตารางท 4.7 แสดงกระบวนการหลกทงหมดของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง (ตอ)

ล าดบ กระบวนการ เวลาทใช (นาท)

ประเภทของกจกรรม

ด าเนนงาน ขนสง ตรวจสอบ รอคอย จดเกบ

34 ตรวจสอบคณภาพ 90 NNVA 35 จดสงไปยงทาเรอ 240 NNVA

รวม 98,578.73 จากตารางท 4.7 พบวาเกดกจกรรมในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางทงหมด 35

กจกรรม ซงเปนการพจารณาเรมจากการกรดยาง เนองจากเมอพจารณาใหสอดคลองกบความเปนจรง พบวากจกรรมซอพนธยางและการปลกยาง เปนกระบวนการทเกดกอนกจกรรมการดแลกอนกรด ซงไมสงผลตอเวลาในการไดมาของผลตภณฑ หากน ามาพจารณาดวยอาจท าใหผลทไดไมสมเหตสมผล ดงนนจากเหตผลทกลาวมาขางตนจงไมน ากจกรรมทงสามมาวเคราะหเนองจากเปนกจกรรมกอนการกรดยาง และมสดสวนเวลาทสงมาก อาจสงผลใหเหนความสญเปลาทเกดขนไมชดเจน กลาวคอท าการพจารณากจกรรมของโซอปทานเรมจากกจกรรมการกรดยาง ไปสนสดทกจกรรมจดสงไปยงทาเรอ โดยจากกจกรรมทงหมดในโซอปทานสามารถแสดงสดสวนตามประเภทกจกรรมแสดงดงตารางท 4.8 โดยพบวาสดสวนของกจกรรมทกอใหเกดคณคาคดเปน 47 เปอรเซนต และกจกรรมทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท าคดเปน 53 เปอรเซนต

ตารางท 4.8 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

กจกรรม

เวลาการด าเนนกจกรรม (นาท) สดสวน

(%) เกษตรกร พอคาคนกลางราย

ยอย

พอคาคนกลางราย

ใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

ทงหมด

VA 34.3 3.0 8.0 43,815.00 2,457.8 46,318.1 47.0 NVA 0.0 0.0 0.0 0.00 0.0 0.0 0.0

NNVA 110.0 50.0 58.0 34,675.00 17,367.6 52,260.6 53.0 ทงหมด 144.3 53.0 66.0 78,490.00 19,825.4 98,578.7 100.0

เมอแยกพจารณาแตละสวนของโซอปทานเพอวเคาระหรายละเอยดของแตละ

องคประกอบสามารถแสดงไดดงตอไปน

4.3.1.1 เกษตรกร จากการเกบรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสอบถามจากเกษตรกรในจงหวด

ตรงทเกยวของกบโซอปทานกรณศกษาสามารถจ าแนกประเภทกจกรรมดงแสดงในตารางท 4.7 ท าการวเคราะหคณคาของกจกรรมของเกษตรกรแสดงดงรปท 4.8

62

รปท 4.8 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของเกษตรกรชาวสวนยาง

จากรปท 4.8 พบวาในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางในสวนของ

เกษตรกรเมอท าการวเคราะหกจกรรมพบวา สามารถแยกออกเปนกจกรรมเพมคณคาและกจกรรมทไมเพมคณคาแตจ าเปนตองท า คดเปนสดสวน 23.77 เปอรเซนต และ 76.23 เปอรเซนต ตามล าดบ

4.3.1.2 พอคาคนกลางรายยอย จากการเกบรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสอบถามจากพอคาคนกลางราย

ยอยในจงหวดตรงทเกยวของกบโซอปทานกรณศกษาสามารถจ าแนกประเภทกจกรรมดงแสดงในตารางท 4.7 ท าการวเคราะหคณคาของกจกรรมของพอคาคนกลางรายยอยแสดงดงรปท 4.9

รปท 4.9 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของพอคาคนกลางรายยอย

จากรปท 4.9 พบวากจกรรมในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางในสวนของ

พอคาคนกลางรายยอยเมอท าการวเคราะหกจกรรมพบวา สามารถแยกออกเปนกจกรรมเพมคณคาและกจกรรมทไมเพมคณคาแตจ าเปนตองท า คดเปนสดสวน 5.66 เปอรเซนต และ 94.34 เปอรเซนต ตามล าดบ

VA 23.77%

NNVA 76.23%

VA 5.66%

NNVA 94.34%

63

4.3.1.3 พอคาคนกลางรายใหญ จากการเกบรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสอบถามจากพอคาคนกลางราย

ใหญในจงหวดตรงทเกยวของกบโซอปทานกรณศกษาสามารถจ าแนกประเภทกจกรรมดงแสดงในตารางท 4.7 และวเคราะหคณคาของกจกรรมดงแสดงในรปท 4.10

รปท 4.10 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของพอคาคนกลางรายใหญ

จากรปท 4.10 พบวากจกรรมในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางในสวน

ของพอคาคนกลางรายใหญเมอท าการวเคราะหกจกรรมพบวา สามารถแยกออกเปนกจกรรมเพมคณคาและกจกรรมทไมเพมคณคาแตจ าเปนตองท า คดเปนสดสวน 12.12 เปอรเซนต และ 87.88 เปอรเซนต ตามล าดบ

4.3.1.4 โรงงานน ายางขน จากการเกบรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสอบถามรวมกบการสมภาษณ

จากโรงงานน ายางขนกรณศกษาในจงหวดตรงทเกยวของกบโซอปทานกรณศกษาสามารถจ าแนกประเภทกจกรรมดงแสดงในตารางท 4.7 และวเคราะหคณคาของกจกรรมดงแสดงในรปท 4.11

รปท 4.11 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของโรงงานน ายางขน

จากรปท 4.11 พบวากจกรรมในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางในสวนของโรงงานน ายางขนเมอท าการวเคราะหกจกรรมพบวา สามารถแยกออกเปนกจกรรมเพมคณคา และกจกรรมทไมเพมคณคาแตจ าเปนตองท า คดเปนสดสวน 55.82 เปอรเซนต และ 44.18 เปอรเซนต ตามล าดบ

VA 12.12%

NNVA 87.88%

VA 55.82%

NNVA 44.18%

64

4.3.1.5 โรงงานถงมอยาง จากการเกบรวบรวมขอมลโดยการเกบขอมลจรงในโรงงานถงมอยาง

กรณศกษา สามารถจ าแนกประเภทกจกรรมดงแสดงในตารางท 4.7 และวเคราะหคณคาของกจกรรมดงแสดงในรปท 4.12

รปท 4.12 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของโรงงานถงมอยาง

จากรปท 4.12 พบวากจกรรมในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางในสวน

ของโรงงานถงมอยางเมอท าการวเคราะหกจกรรมพบวา สามารถแยกออกเปนกจกรรมเพมคณคา กจกรรมทไมเพมคณคา และกจกรรมทไมเ พมคณคาแตจ าเปนตองท า คดเปนสดสวน 12.40 เปอรเซนต และ 87.60 เปอรเซนต ตามล าดบ

VA 12.40%

NNVA 87.60%

65

4.3.2 การเขยนแผนผงสายธารคณคาของโรงงานถงมอยางกรณศกษา ในสถานะปจจบน

น าขอมลทไดจากการเกบรวบรวมมาสรางแผนผงสายธารคณคาเพอใหสามารถเขาใจกระบวนการตลอดทงโซอปทาน พรอมกบวเคราะหความสญเปลาทเกดขน โดยแผนผงสายธารคณคาในสถานะปจจบนสามารถแสดงไดดงน

4.3.2.1 เกษตรกร แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของเกษตรกร แสดงดงรปท 4.13 โดย

กระบวนการประกอบดวย - การกรดยาง ใชเวลาในการกรด 23 นาท มพนกงานปฏบตงานใน

ขนตอนนทงหมด 1 คน - รอกอนการจดเกบน ายาง ใชเวลา 90 นาท - เกบน ายางใชเวลา 11.30 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนน

ทงหมด 1 คน - ขนสงไปยงพอคาคนกลางรายยอยใชเวลา 20 นาท การไหลของผลตภณฑของเกษตรกรเรมจากขนตอนการกรดยางจนกระทง

ไดน ายางสดเพอจดสงใหพอคาคนกลางรายยอย โดยท าการจดสงน ายางสด 1 ครงตอวน ดวยปรมาณ 40 กโลกรมตอวนตอราย เกษตรกรท างาน 20 วนตอเดอน คดเปนการจดสง 800 กโลกรมตอเดอนตอราย

ส าหรบการไหลของขอมลพบวาไมมการไหลของขอมลเนองจากเกษตรกรไมไดท าการตดตอลวงหนากบพอคาคนกลางรายยอยกอนการกรดยาง อกทงการกรดยางขนกบสภาพภมอากาศและเปนททราบกนโดยทวไปวาเมอกรดแลวสามารถขายน ายางได จงไมจ าเปนทจะตองมการตดตอกบพอคาคนกลางรายยอยกอนการกรดยาง ประกอบกบพฤตกรรมของเกษตรกรจะขายน ายางสดใหกบพอคาคนกลางรายยอยเจาเดม

66

รปท 4.13 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของเกษตรกร

จากแผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของเกษตรกร แสดงใหเหนวาเมอ

สนสดกระบวนการของเกษตรกรสามารถสรปเพอแสดงใหเหนใน 2 สวนคอ คอเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (Production Lead Time : PLT) และเวลาทใชในกระบวนการผลต (Processing Time : PT) โดยเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (PLT) ประกอบดวยเวลาทไมกอใหเกดคณคาและเวลาท ไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท า คอกระบวนการรอกอนการเกบน ายางและกระบวนการขนสงน ายางสดไปขายยงพอคาคนกลางรายยอย ดงนนเวลาน าในกระบวนการผลต (PLT) ของเกษตรกรเทากบ 110 นาท ส าหรบเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) หมายถงเวลาทกอใหเกดคณคา ในทนคอกระบวนการการกรดยาง และกระบวนการเกบน ายาง ดงนนเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) ของเกษตรกรเทากบ 34.30 นาท และจากการรวมกนของเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (PLT) และเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) ท าใหไดคาเวลาน า (Lead Time : LT) ของเกษตรกรเทากบ 144.30 นาท

4.3.2.2 พอคาคนกลางรายยอย แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของพอคาคนกลางรายยอย แสดงดง

รปท 4.14 โดยกระบวนการประกอบดวย - ชงน าหนกใชเวลาในการปฏบตงาน 3 นาท มพนกงานปฏบตงานใน

ขนตอนนทงหมด 1 คน

Daily Daily

Production Plan

1

CT=23 min

1

�

C/T= 11.30 min

1

C/T= 20 min

PLT = 110 min

PT = 34.30 min

Customer(Middlemans)

Total = 800 kg/month = 40 kg/day

Daily

11.30 min

90 min

23 min

20 min

1 /

67

- ตรวจสอบคณภาพ ดวยการทดสอบปรมาณเนอยางแหง (DRC) ใชเวลาในการปฏบตงาน 5 นาท

- เคลอนยายลงถงพรอมใชเวลาในการปฏบตงาน 2 นาท - เตมสารเคมเพอรกษาสภาพน ายางใชเวลาในการปฏบตงาน 3 นาท - เตรยมน ายางเพอจดสงไปยงพอคาคนกลางรายใหญใชเวลาในการ

ปฏบตงาน 10 นาท - จดสงไปยงพอคาคนกลางรายยอย ใชเวลาในการปฏบตงาน 30 นาท ม

พนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 1 คน การไหลของผลตภณฑของพอคาคนกลางรายยอยเรมจากขนตอนการชง

น าหนกจนกระทงจดสงน ายางสดใหพอคาคนกลางรายใหญ โดยท าการจดสงน ายางสด 1 ครงตอวน ดวยปรมาณ 1,200 กโลกรมตอวนตอราย พอคาคนกลางรายยอยท างาน 25 วนตอเดอน คดเปนการจดสง 30,000 กโลกรมตอเดอนตอราย

การไหลของขอมลในสวนของพอคาคนกลางรายยอยพบวามการตดตอกบพอคาคนกลางรายใหญทกวนทางโทรศพทเพอแลกเปลยนขอมลดานราคาและปรมาณการรบซอกอนการรบซอ โดยจะท าการตดตอกนในชวงเชาของทกวน

รปท 4.14 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของพอคาคนกลางรายยอย

Daily

Supplier(� )

Total = 30,000 kg/month = 1,500 kg/day

Production Control

Daily Daily

Production Plan

Telephone

DailyDaily

1

�

CT= 3 min

1

�

C/T= 2 min

1

� �

C/T= 3 min

PLT = 50 min

PT = 3 min

Customer( )

Total = 30,000 kg/month = 1,200 kg/day

Telephone

Daily

1

( DRC)

C/T= 5 min

3 min

0

1

�

C/T= 10 min

Daily

Production scheduling

1 /

1

C/T= 30 min

10 min 40 min

68

จากแผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของพอคาคนกลางรายยอยแสดงใหเหนวาเมอสนสดกระบวนการของพอคาคนกลางรายยอยสามารถสรปเพอแสดงใหเหนใน 2 สวนคอเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (Production Lead Time : PLT) และเวลาทใชในกระบวนการผลต (Processing Time : PT) โดยเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (PLT) ประกอบดวยเวลาทไมกอใหเกดคณคาและเวลาทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท า คอกระบวนการชงน าหนก กระบวนการตรวจสอบคณภาพ กระบวนการเคลอนยายน ายางลงถง กระบวนการเตรยมน ายางกอนการจดสง และกระบวนการขนสงน ายางสดไปยงพอคาคนกลางรายใหญ ดงนนเวลาน าในกระบวนการผลต (PLT) ของพอคาคนกลางรายยอยเทากบ 50 นาท ส าหรบเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) หมายถงเวลาทกอใหเกดคณคา ในทนคอกระบวนการเตมสารเคม ดงนนเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) ของพอคาคนกลางรายยอยเทากบ 3 นาท และจากการรวมกนของเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (PLT) และเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) ท าใหไดคาเวลาน า (Lead Time : LT) ของพอคาคนกลางรายยอยเทากบ 53 นาท

4.3.2.3 พอคาคนกลางรายใหญ แผนผงสายธารคณคาของพอคาคนกลางรายใหญ แสดงดงรปท 4.15 โดย

กระบวนการประกอบดวย - ชงน าหนกใชเวลาในการปฏบตงาน 8 นาท มพนกงานปฏบตงานใน

ขนตอนนทงหมด 1 คน - ตรวจสอบคณภาพ ดวยการทดสอบปรมาณเนอยางแหง (DRC) ใชเวลา

ในการปฏบตงาน 20 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 1 คน

- เคลอนยายลงถงพรอมทงเตมสารเคมเพอรกษาสภาพน ายางใชเวลาในการปฏบตงาน 8 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 1 คน

- เตรยมน ายางเพอจดสงไปยงพอคาคนกลางรายใหญใชเวลาในการปฏบตงาน 30 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 1 คน

การไหลของผลตภณฑของพอคาคนกลางรายใหญเรมจากขนตอนการชงน าหนกจนกระทงจดสงน ายางสดใหโรงงานน ายางขน โดยท าการจดสงน ายางสด 2 ครงตอวน ดวยปรมาณ 30,000 กโลกรมตอวนตอราย พอคาคนกลางรายยอยท างาน 25 วนตอเดอน คดเปนการจดสง 30,000 กโลกรมตอเดอนตอราย

การไหลของขอมลในสวนของพอคาคนกลางรายใหญพบวามการตดตอกบโรงงานน ายางขนทกวนทางโทรศพทเพอแลกเปลยนขอมลดานราคาและปรมาณการรบซอกอนการรบซอ โดยจะท าการตดตอกนในชวงเชาของทกวน

69

รปท 4.15 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของพอคาคนกลางรายใหญ

จากแผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของพอคาคนกลางรายใหญแสดง

ใหเหนวาเมอสนสดกระบวนการของพอคาคนกลางรายใหญสามารถสรปเพอแสดงใหเหนใน 2 สวนคอเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (Production Lead Time : PLT) และเวลาทใชในกระบวนการผลต (Processing Time : PT) โดยเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (PLT) ประกอบดวยเวลาทไมกอใหเกดคณคาและเวลาทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท า คอกระบวนการชงน าหนก กระบวนการตรวจสอบคณภาพ และกระบวนการขนสงน ายางสดไปยงโรงงานน ายางขน ดงนนเวลาน าในกระบวนการผลต (PLT) ของพอคาคนกลางรายใหญเทากบ 58 นาท ส าหรบเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) หมายถงเวลาทกอใหเกดคณคา ในทนคอกระบวนการเตมสารเคม ดงนนเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) ของพอคาคนกลางรายใหญเทากบ 8 นาท และจากการรวมกนของเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (PLT) และเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) ท าใหไดคาเวลาน า (Lead Time : LT) ของพอคาคนกลางรายใหญเทากบ 66 นาท

4.3.2.4 โรงงานน ายางขน แผนผงสายธารคณคาของโรงงานน ายางขน แสดงดงรปท 4.16 โดย

กระบวนการประกอบดวย

Daily

Supplier( )

Total = 30 tons/day

Production Control

Daily Daily

Production Plan

Telephone

DailyDaily

1

�

CT=8 min

1

� �

C/T= 8 min

1

C/T= 30 min

PLT = 58 min

PT = 8 min

Customer( )

Total =30 tons/day

Telephone

Daily

Production scheduling

�

1

C/T= 20 min

8 min

2 /

28 min 30 min

70

- จดซอน ายางสดใชเวลาในการปฏบตงาน 45 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 1 คน

- เคลอนยายลงถงน ายางใชเวลาในการปฏบตงาน 25 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 10 คน

- เตมสารเคมเพอปรบสภาพน ายางใชเวลาในการปฏบตงาน 15 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 3 คน

- เคลอนยายน ายางไปยงถงบมใชเวลาในการปฏบตงาน 15 นาท - บมน ายาง เพอใหน ายางท าปฏกรยากบสารเคมใช เวลาในการ

ปฏบตงาน 480 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 12 คน - น าน ายางสดเขาสกระบวนการปนเหวยงใชเวลาในการปฏบตงาน 120

นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 31 คน - จดเกบในถงจดเกบ ใชเวลาในการปฏบตงาน 3,600 นาท มพนกงาน

ปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 3 คน - ตรวจสอบคณภาพพรอมทงปรบปรงคณสมบตใหตรงตามความ

ตองการของลกคา ใชเวลาในการปฏบตงาน 43,200 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 1 คน

- เตรยมน ายางเพอจดสงไปยงโรงงานถงมอยาง ใชเวลาในการปฏบตงาน 30 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 4 คน

การไหลของผลตภณฑของโรงงานน ายางขนเรมจากขนตอนการชงน าหนกจนกระทงจดสงน ายางสดใหโรงงานถงมอยาง โรงงานน ายางขนจดสงน ายางขนใหโรงงานถงมอยางกรณศกษา 2 ครงตอสปดาห ดวยปรมาณ 30,000 กโลกรมตอครง

การไหลของขอมลในของโรงงานน ายางขน พบวามการตดตอกบลกคา (ในทนคอโรงงานถงมอยางกรณศกษา) เปนการตดตอเพอแจงความตองการน ายางขนตอเดอน โดยเปนการตดตอทางโทรศพท จดหมายอเลกทรอนกส (e-mail) และโทรสาร (fax) โดยมการแลกเปลยนขอมลดานปรมาณความตองการตอเดอน หลงจากนนทางโรงงานน ายางขนจงท าการตดตอแลกเปลยนขอมลกบผสงมอบ (ในทนคอพอคาคนกลางรายใหญ) โดยท าท าการตดตอแลกเปลยนขอมลกนทกวนทางโทรศพท

71

รปท 4.16 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโรงงานน ายางขน

Supplier( )

Total = 9,250 tons/month = 370 tons/day

1

CT=45 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

3

� �

CT=15 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime=100%

1 shift

12

CT=480 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

31

CT=120 min

C/O=60 min

Avail=468 min

Uptime=87.5%

2 shift

3

� �

CT=3,600 min

C/O=0 min

Avail=435min

Uptime=100%

1 shift

1

CT=43,200 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

4

CT=30 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime=100%

1 shift

Customer( )

Total =5000 tons/month = 200 tons/dayHA = 4900 tons/monthLA =100 tons/monthMercator= 190,000 tons/month

PLT = 34,675 min (24.08 day)

PT = 43,815 min (30.43 day)

10

�

CT=25 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

15 min 480 min

15 min

120 min

15 min

70 min 28,830 min

30,000 kg/bulk10 /�

Mercator 2 /

Production Control

Production Plan

Production scheduling

Daily Daily Daily Daily Daily Daily Daily Daily

Telephone, e-mail, Fax

MonthDaily

Telephone

25 /�

300 tons1.5 days

2,160 min

�

15 min

4,000 tons20 day

43,200 min

3,600 min

71

72

จากแผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโรงงานน ายางขนแสดงใหเหนวาเมอสนสดกระบวนการของโรงงานน ายางขนสามารถสรปเพอแสดงใหเหนใน 2 สวนคอเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (Production Lead Time : PLT) และเวลาทใชในกระบวนการผลต (Processing Time : PT) โดยเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (PLT) ประกอบดวยเวลาทไมกอใหเกดคณคาและเวลาทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท า คอกระบวนการรบซอน ายางสด กระบวนการเคลอนยายน ายางลงบอเกบ กระบวนการเกบตวอยาง กระบวนการจดเกบกอนท าปฏกรยา กระบวนการจดเกบในถงเกบ กระบวนการจดเกบกอนการจดสง และกระบวนการจดสงไปยงโรงงานถงมอยาง ดงนนเวลาน าในกระบวนการผลต (PLT) ของโรงงานน ายางขนเทากบ 34,675 นาท ส าหรบเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) หมายถงเวลาทกอใหเกดคณคา ในทนคอกระบวนการเตมสารเคม กระบวนการบม กระบวนการเขาเครองปนแยก และกระบวนการปรบคณสมบต ดงนนเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) ของโรงงานน ายางขนเทากบ 43,815 นาท และจากการรวมกนของเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (PLT) และเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) ท าใหไดคาเวลาน า (Lead Time : LT) ของโรงงานน ายางขนเทากบ 78,490 นาท

4.3.2.5 โรงงานถงมอยาง แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโรงงานถงมอยาง แสดงดงรปท

4.17 โดยกระบวนการประกอบดวย - การรบวตถดบ เปนขนตอนตงแตรถมาถงโรงงานจนกระทงไดรบ

วตถดบใชเวลาในการปฏบตงาน 75.38 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 1 คน

- การตรวจสอบ ใชเวลาในการปฏบตงาน 84.17 นาท ท าการตรวจสอบคณภาพของน ายางขนทรบเขาสโรงงาน มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 2 คน

- การผลตและทดสอบ ในกระบวนการผลตนนมรอบเวลาการผลตอยท 2,455.41 นาท โดยมเวลาทไมเพมคณคา 240.91 นาท (ดงแสดงในรป 4.18) มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 13 คน

- การบรรจใสกลอง ท าการบรรจถงมอยางใสกลองจนกระทงปดฝาลง ใชเวลาในการปฏบตงาน 2.4 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 45 คน

- การตรวจสอบคณภาพ ซงขนตอนนจะท าการตรวจสอบจากถงมอยางทบรรจลงลงเรยบรอยแลว ใชการสมตรวจสอบตามมาตรฐาน เพอใหมนใจกอนการสงมอบสนคาใหกบลกคา ใชเวลาในการปฏบตงาน 21.47 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 3 คน

- การตรวจสอบคณภาพกอนการปลอยผลตภณฑไปสกระบวนการขนสง โดยมการตรวจสอบความเรยบรอยของผลตภณฑกอนท าการล าเลยง

73

ขนต ใชเวลาในการปฏบตงาน 90 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 3 คน

- การจดสง เปนการล าเลยงผลตภณฑขนตคอนเทนเนอร เพอจดสงผลตภณฑตอไปยงทาเรอ ใชเวลาในการปฏบตงาน 240 นาท มพนกงานปฏบตงานในขนตอนนทงหมด 4 คน

การไหลของผลตภณฑของโรงงานถงมอยางเรมจากขนตอนการรบวตถดบจนกระทงจดสงผลตภณฑถงมอยางขนตคอนเทนเนอรเพอสงตอไปยงทาเรอ โดยโรงงานถงมอยางมการจดสงผลตภณฑ 3 ตตอสปดาห โดยลกคามปรมาณความตองการ 3,565 กโลกรมตอวน คดเปน 106,958 กโลกรมตอเดอน หรอ 20,180,804 ชนตอเดอน

การไหลของขอมลในสวนของโรงงานถงมอยางพบวามการตดตอกบลกคาทางโทรศพท และจดหมายอเลกทรอนกส (e-mail) เพอแลกเปลยนขอมลดานความตองการถงมอยาง เพอเปนขอมลในการวางแผนการผลตของโรงงานถงมอยาง ขณะเดยวกนทางโรงงานถ งมอยางกท าการตดตอกบโรงงานน ายางขนทางโทรศพท และจดหมายอเลกทรอนกส (e-mail) เพอแจงปรมาณความตองการน ายางขน พรอมทงเรองเวลาในการจดสงน ายางขนมายงโรงงานถงมอยาง

จากแผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโรงงานถงมอยางแสดงใหเหนวาเมอสนสดกระบวนการของโรงงานถงมอยางสามารถสรปเพอแสดงใหเหนใน 2 สวนคอเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (Production Lead Time : PLT) และเวลาทใชในกระบวนการผลต (Processing Time : PT) โดยเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (PLT) ประกอบดวยเวลาทไมกอใหเกดคณคาและเวลาทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท า คอกระบวนการรบซอน ายางขน กระบวนการตรวจสอบคณภาพ กระบวนการจดเกบในถงเกบน ายาง กระบวนการจดเกบใน WIP area กระบวนการตรวจสอบคณภาพ กระบวนการจดเกบใน warehouse กระบวนการตรวจสอบคณภาพ และกระบวนการจดสงไปยงทาเรอ ดงนนเวลาน าในกระบวนการผลต (PLT) ของโรงงานถงมอยางเทากบ 17,367.62 นาท ส าหรบเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) หมายถงเวลาทกอใหเกดคณคา ในทนคอ กระบวนการผลตและทดสอบ และกระบวนการบรรจลงบรรจภณฑ ดงนนเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) ของโรงงานถงมอยางเทากบ 2,457.81 นาท และจากการรวมกนของเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (PLT) และเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) ท าใหไดคาเวลาน า (Lead Time : LT) ของโรงงานถงมอยางเทากบ 19,825.43 นาท

74

รปท 4.17 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโรงงานถงมอยางกรณศกษา

Supplier( )

Total = 45,283,019 Pcs/month

PP = 24,226,415 Pcs/

month

1

CT=75.38 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

2

CT=84.17 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

13

CT=2455.41 min

C/O=37.24 min

Avail=468 min

Uptime =92%

3 shift

45

CT=2.40 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime=100%

1 shift

3

CT=21.47 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime

=100%

1 shift

3

CT=90 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

4

CT=240 min

C/O=

Avail=435 min

Uptime=100%

1 shift

Customer

Damand = 20,180,804 pcs/month

= 106,958 kg/month

= 3,565 kg/day

Production Control

�

30,000 kg/bulk5,660,377 Pcs/bulk

2 /

28,116 kg 388 kg

3 /

17,120 kg

2,455.41 min 2.40 min

4.39 day 143 min

6,481.15 min 494.47 min

7.21 day

10,392 min

PLT = 17,367.62 min (12.06 day)

PT = 2,457.81 min (1.71 day)

Telephone, mail Telephone, mail

DailyDailyDailyDailyDaily

Production Control

74

75

รปท 4.18 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโรงงานถงมอยางกระบวนการผลตและทดสอบ

8

�

0

0

Latex

Dipping Tank

0

(latex Dipping)

CT=120 minC/O = 0 minAvail = 468 minUptime =2 Shift

CT=3.00 minC/O =37.24 minAvail = 468 minUptime =92%3 Shift

CT= 0.17 minC/O =37.24 minAvail = 468 minUptime =92%3 Shift

CT= 1.03 minC/O =37.24 minAvail = 468 minUptime =92%3 Shift

0

CT= 2,160 minC/O = 0 minAvail = 468 minUptime =2 Shift

120 min 0.17 min2,160 min 1.03 min

3.58 min 0.10 min 0.34 min

75

76

รปท 4. 18 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโรงงานถงมอยางกระบวนการผลตและทดสอบ (ตอ)

8

0

0

0

CT=0.35 minC/O = 37.24 minAvail = 468 minUptime =92%3 Shift

CT=19.02 minC/O =37.24 minAvail = 468 minUptime =92%3 Shift

CT= 0.40 minC/O =37.24 minAvail = 468 minUptime =92%3 Shift

CT= 0.08 minC/O =37.24 minAvail = 468 minUptime =92%3 Shift

( )

0

CT= 0.03 minC/O = 37.24 minAvail = 468 minUptime =92%3 Shift

0.35 min 0.40 min0.03 min 0.08 min

3.58 min 0.10 min 0.34 min

19.02 min

76

77

รปท 4. 18 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโรงงานถงมอยางกระบวนการผลตและทดสอบ (ตอ)

0

0

CT=1.28 minC/O = 37.24 minAvail = 468 minUptime =92%3 Shift

CT=0.06 minC/O =37.24 minAvail = 468 minUptime =92%3 Shift

CT= 41.53 minC/O =37.24 minAvail = 468 minUptime =92%3 Shift

CT= 24.53 minC/O =37.24 minAvail = 435 minUptime =92%3 Shift

( )

0

CT= 0.02 minC/O = 37.24 minAvail = 468 minUptime =92%3 Shift

1.28 min 41.53 min0.02 min

0.19 min 3.58 min 24.53 min

0.06 min

0.06 min 97.14 min

PLT = 240.91 min

PT = 2,343.97 min

77

78

4.3.2.6 โซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง เมอท าการรวบรวมขอมลของทกสวนในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

จงท าการสรางแผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนทรวมทงหมดของโซอปทานตงแตตนน าไปจนถงปลายน า ท าใหเหนภาพรวมของอตสาหกรรมดงแสดงในรปท 4.19 เพอเปนแนวทางในการคนหาความสญเปลาตอไป

จากแผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาแสดงใหเหนวาเมอสนสดกระบวนการของทงโซอปทานสามารถสรปเพอแสดงใหเหนใน 2 สวนคอเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (Production Lead Time : PLT) และเวลาทใชในกระบวนการผลต (Processing Time : PT) โดยเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (PLT) ประกอบดวยเวลาทไมกอใหเกดคณคาและเวลาทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท า โดยเวลาน าในกระบวนการผลต (PLT) ของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาเทากบ 52,260.6 นาท หรอคดเปน 36.29 วน ส าหรบเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) หมายถงเวลาทกอใหเกดคณคา โดยเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) ของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาเทากบ 46,318.11 นาท หรอคดเปน 32.17 วน และจากการรวมกนของเวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (PLT) และเวลาทใชในกระบวนการผลต (PT) ท าใหไดคาเวลาน า (Lead Time : LT) ของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาเทากบ 98,578.73 นาท หรอคดเปน 68.46 วน

79

รปท 4.19 แผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา

Supplier

Total = 45,283,019

pcs/month

PP = 24,226,415 pcs/

month

1

Materials

2

Inspection

13

Production and test

45

Packing

3

Inspection

CT=21.47 min

C/O=0 min

Avail=435min

Uptime=100%

1 shift

3

Inspection

4

Shipping

Customer

Damand = 20,180,804

pcs/month

= 106,958 kg/ month

= 3,565 kg/day

30,000 kg/bulk5,660,377 Pcs/bulk

2 times/week

28,116 kg 388 kg

3 containers/week

17,120 kg

2,455.41 min 2.40 min

4.39 day 143 min

6,481.15 min 494.47 min

7.21 day

10,392 min

Production scheduling

Telephone, e-mail

MonthMonth

Telephone, e-mail

Daily Daily Daily Daily Daily Daily Daily

CT=2.40 min

C/O=0 min

Avail=435min

Uptime=100%

1 shift

CT=2455.41 min

C/O=37.24 min

Avail=468 min

Uptime =92%

3 shift

CT=75.38 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

CT=84.17 min

C/O=0 min

Avail=435min

Uptime=100%

1 shift

CT=240 min

C/O=

Avail=435min

Uptime=100%

1 shift

1

Purchasing

3

Chemical Added

12

Maturation

31

Centrifuge

3

Storage Tank

1

Adjust property

4

Shipping

10

Movement to tank

15 min 480 min

15 min

120 min 43,200 min

15 min

70 min 3,600 min

4,000 tons

30,000 kg/bulk10 times/day

Mercator 2 times/day

Daily Daily Daily Daily Daily Daily Daily Daily

20 days

28,830 min

300 tons1.5 days

2,160 min

CT=45 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

CT=15 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime=100%

1 shift

CT=480 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime=100%

1 shift

CT=120 min

C/O=60 min

Avail=468 min

Uptime=87.5%

2 shift

CT=3,600 min

C/O=0 min

Avail=435min

Uptime=100%

1 shift

CT=25 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

CT=30 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime=100%

1 shift

CT=43,200 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

CT=90 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

Daily Daily Daily

1

�

CT=8 min

c/o= 0 min

Avail=

Uptime=100%

1 Shift

1

� �

C/T= 8 min

c/o=

Avail=

Uptime=

1Shifts

1

Daily

1

C/T= 20 min

c/o=

Avail=

Uptime=

1 Shifts

8 min

C/T= 30 min

c/o=

Avail=

Uptime=

Shift

Daily Daily Daily

1

� �

CT= 3 min

c/o=

Avail=

Uptime=

Shift

1

C/T= 5min

c/o=

Avail=

Uptime=

Shifts

1

�

C/T= 3 min

c/o=

Avail=

Uptime=

Shifts

Daily

1

�

C/T= 2 min

c/o=

Avail=

Uptime=

Shifts

3 min

Daily Daily

�

1

CT=20 min

1

C/T=23 min

Daily

11.30 min

1

�

C/T= 11.30 min

23 min

90 min PLT = 52,260.62 min (36.29 day)

PT = 46,318.11 min (32.17 day)20 min

1

CT= 30 min

c/o=

Avail=

Uptime=

Shift

Daily

10 min40 min

28 min 30 min

79

80 4.4 ตนทนโลจสตกสของโซอปทานอสาหกรรมถงมอยางในสถานะปจจบน

จากการค านวณตนทนโลจสตกสตามคมอการค านวณตนทนโลจสตกสอยางงายโดยองคการสงเสรมการคาตางประเทศของญปน The Japan External Trade Organization (JETRO) สามารถสรปตนทนตามหวขอตางๆการด าเนนงาน โดยแสดงแยกเปนตนทนของแตละรายดงแสดงไดดงแสดงในตารางท 4.9 ตารางท 4.9 ตนทนโลจสตกสรวมของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

ประเภทของตนทน ตนทน (บาท/เดอน/ราย)

เกษตรกร พอคาคน

กลางรายยอย พอคาคนกลาง

รายใหญ โรงงาน

น ายางขน โรงงาน

ถงมอยาง บคลากร - 1,875 30,000 300,000 585,000 การจดสง 1,836 7,676 163,611 32,333 360,000 การเกบรกษา - - 32,800 617,727 2,070,057 การจดการขอมลขาวสาร

- 1,650 3,800 6,000 10,500

อนๆ 233 219 18,667 23,334 37,334 รวม 2,069 11,420 248,878 979,394 3,062,891

จากตารางท 4.9 สามารถอธบายส าหรบแตละองคประกอบของโซอปทานไดดงน 4.4.1 ตนทนโลจสตกสของเกษตรกร

1) ไมมตนทนดานบคลากร เนองจากบคลากรในการด าเนนงานคดเปนบคลากรในสวนของการผลต

2) ตนทนดานการจดสง มตนทน 1,836 บาทตอเดอน โดยคดจากคามอเตอรไซต คาน ามน และคาแรงในการจดสง

3) ไมมตนทนดานการเกบรกษา เนองจากไมมการจดเกบสนคาคงคลง 4) ไมมตนทนดานการจดการขอมลขาวสาร เนองจากไมมการตดสอสาร

ลวงหนาระหวางเกษตรกรกบพอคาคนกลางรายยอย 5) ตนทนดานอนๆ มตนทน 233 บาทตอเดอน

4.4.2 ตนทนโลจสตกสของพอคาคนกลางรายยอย

1) ตนทนดานบคลากร มตนทน 1,875 บาทตอเดอน คดจากการปนสดสวนคาแรงงานของพนกงาน โดยคด 25% ของคาจาง 7,500 บาทตอเดอน

81

2) ตนทนดานการจดสง มตนทน 7,676 บาทตอเดอน โดยคดจากคายานพาหนะ เครองมออปกรณทเกยวของกบการจดสง และตนทนแปรผนทเกยวของกบการจดสง และคาแรงในการจดสง

3) ตนทนดานการเกบรกษา ไมม เนองจากไมมการจดเกบสนคาคงคลง 4) ตนทนดานการจดการขอมลขาวสาร มตนทน 1,650 บาทตอเดอน

เปนคาใชจายในการตดตอสอสาร และคาเอกสารเชน คาบล 5) ตนทนดานอนๆ มตนทน 219 บาทตอเดอน

82

4.4.3 ตนทนโลจสตกสของพอคาคนกลางรายใหญ รายละเอยดของตนทนโลจสตกสของพอคาคนกลางรายใหญดงแสดงในตารางท 4.10

ตารางท 4.10 ตนทนโลจสตกสของพอคาคนกลางรายใหญ

หมวด รายการคาใชจาย จ าแนกตามการจดจาง/บรษท

ด าเนนการเอง วธการค านวณ ฐานการค านวณ ปรมาณ

จ านวนเงน (บาท)

สดสวนตนทน โลจสตกส

บคคลากร 1. พนกงานชวคราว/รายวน บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 12,000 บาท/เดอน 2.5 คน 30,000.00

12.05 รวมยอย 30,000.00

การจดการสง

2. คาขนสงจายออก บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 1,500 บาท/เทยว 50 เทยว/เดอน 75,000.00

65.74 3. คายานพาหนะ บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 6,944.431 1 คน 6,944.43 บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 21,666.650 1 คน 21,666.65 4. คาบ ารงรกษายานพาหนะ บรษทด าเนนการเอง จ านวนจรง 30,000.000 2 คน 60,000.00 รวมยอย 163,611.08

การเกบรกษา

5. คาเกบรกษาจายออก บรษทด าเนนการเอง จ านวนจรง 30,000 บาท/เดอน 1 ครง/เดอน 30,000.00 13.18 6. คาอปกรณภายในคลงสนคา บรษทด าเนนการเอง จ านวนจรง 2,800 บาท/เดอน 1 ครง/เดอน 2800

รวมยอย 32,800.00

การจดการขอมล

ขาวสาร

7. คาอปกรณขอมลขาวสาร บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 5,000.00 5,000 x 30% 1,500.00

1.53 8. คาวสดสนเปลอง บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 1,000.00 1,000 x 30% 300.00 9. คาใชจายดานการตดตอสอสาร บรษทด าเนนการเอง จ านวนจรง 2,000.00 รวมยอย 3,800.00

อนๆ 10. คาใชจายของส านกงานธรการ บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 466.67 บาท/ตร.ม. 40 ตร.ม. 18,666.80 7.50 รวม (ตนทนโลจสตกสรวม) 248,877.88

87.95

ดชนการบรหารจดการ

11. ยอดขาย บรษทด าเนนการเอง จ านวนจรง - 625 ตน/เดอน 15,472,050.00

12. สดสวนตนทนโลจสตกส 0.02

ยอดขายพจารณาในชวงป 2554 ทราคา 93.77 บาทตอกโลกรม (น ายางสดคด DRC 33 เปอรเซนต)

82

83

4.4.4 ตนทนโลจสตกสของโรงงานน ายางขน รายละเอยดของตนทนโลจสตกสของโรงงานน ายางขนดงแสดงในตารางท 4.11

ตารางท 4.11 ตนทนโลจสตกสของโรงงานน ายางขน

หมวด รายการคาใชจาย จ าแนกตามการจดจาง/บรษทด าเนนการเอง

วธการค านวณ

ฐานการค านวณ ปรมาณ จ านวนเงน

(บาท) สดสวนตนทน

โลจสตกส

บคคลากร 1. พนกงานทวไป บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 15,000.00 20 คน 300,000.00

30.63 รวมยอย

300,000.00

การจดการสง

2. คาขนสงจายออก จดจาง ประมาณการ 3,000 บาท/เทยว 8 เทยว/เดอน 24,000.00 3.30 3. คายานพานะ บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 8333 บาท/เดอน 1 คน 8,333.00

รวมยอย

32,333.00

การเกบรกษา

4. คาวสดในการบรรจหบหอ บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 500 drums 1085 บาท/drum 542,500.00

63.07 5. คาใชจายดานคลงสนคาของบรษท บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 0.06 บาท/ตร.ม 3785 ตร.ม. 227.1 6. คาอปกรณภายในคลงสนคา บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 25,000.00 3 คน 75,000.00 7. ดอกเบยสนคาคงคลง บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ ดอกเบย 7 บาทตอป - รวมยอย

617,727.10

การจดการขอมล

ขาวสาร

8. คาอปกรณขอมลขาวสาร บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 5,000.00 5,000 x 30% 1,500.00

0.61 9. คาวสดสนเปลอง บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 5,000.00 5,000 x 30% 1,500.00 10. คาใชจายดานการตดตอสอสาร บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 10,000.00 10,000 x 30% 3,000.00 รวมยอย

6,000.00

อนๆ 11. คาใชจายของส านกงานธรการ บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 466.67 บาท/ตร.ม. 50 ตร.ม. 23,333.50 2.38 รวม (ตนทนโลจสตกสรวม)

979,393.60 100.00

ดชนการบรหารจดการ

12. ยอดขาย บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 100 บาท/kg 5000 tons/month 468,850,000.00

13. สดสวนตนทนโลจสตกส 0.21

ยอดขายพจารณาในชวงป 2554 ทราคา 93.77 บาทตอกโลกรม

83

84

4.4.5 ตนทนโลจสตกสของโรงงานถงมอยาง รายละเอยดของตนทนโลจสตกสของโรงงานน ายางขนดงแสดงในตารางท 4.12

ตารางท 4.12 ตนทนโลจสตกสของโรงงานถงมอยาง

หมวด รายการคาใชจาย จ าแนกตามการจดจาง/บรษทด าเนนการเอง

วธการค านวณ

ฐานการค านวณ ปรมาณ จ านวนเงน

(บาท) สดสวนตนทน

โลจสตกส

บคคลากร 1. พนกงานชายทวไปชาย บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 15,000.00 39 คน 585,000.00

19.10 รวมยอย

585,000.00

การจดการสง

2. คาขนสงจายออก จดจาง ประมาณการ 9,000 บาท/เทยว 5 เทยว/เดอน 45,000.00 11.75 21,000 บาท/เทยว 15 เทยว/เดอน 315,000.00

รวมยอย

360,000.00

การเกบรกษา

3. คาวสดในการบรรจหบหอ บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 629,960.00 1 ครง/เดอน 629,960.00

67.59 4. คาใชจายดานคลงสนคาของบรษท บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 0.06 บาท/ตร.ม 500 ตร.ม. 30 5. คาอปกรณภายในคลงสนคา บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 25,067.00 1 คน 25,067.00 6. ดอกเบยสนคาคงคลง บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ ดอกเบย 7 บาทตอป 1,406,794 1,415,000.17 รวมยอย

2,070,057.17

การจดการขอมล

ขาวสาร

7. คาอปกรณขอมลขาวสาร บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 5,000.00 5,000 x 30% 1,500.00

0.34 8. คาวสดสนเปลอง บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 5,000.00 5,000 x 30% 1,500.00 9. คาใชจายดานการตดตอสอสาร บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 25,000.00 25,000 x 30% 7,500.00 รวมยอย

10,500.00

อนๆ 10. คาใชจายของส านกงานธรการ บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 466.67 บาท/ตร.ม. 80 ตร.ม. 37,333.60 1.22 รวม (ตนทนโลจสตกสรวม)

3,062,890.77 100.00

ดชนการบรหารจดการ

11. ยอดขาย บรษทด าเนนการเอง ประมาณการ 1 บาท/pcs. 35,000,000 pcs/เดอน 35,000,000.00

12. สดสวนตนทนโลจสตกส 0.09

ดอกเบยสนคาคงคลงเทากบมลคาของสนคาคงคลงรวมกบดอกเบยสนคาคงคลง

84

85

จากตารางท 4.9 สามารถค านวณตนทนโลจสตกสรวมของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง (องคประกอบของโซอปทานตามทไดแสดงไวในตารางท 4.2) ไดดงแสดงในตารางท 4.13และรปท 4.20 ตารางท 4.13 ตนทนโลจสตกสรวมของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางในกรณศกษา

ประเภทของตนทน

ตนทน (บาท/เดอน) สดสวน

(%) เกษตรกร พอคา

คนกลางรายยอย

พอคา คนกลางรายใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงานถงมอยาง

รวม

บคลากร - 30,000 30,000 300,000 585,000 945,000 19.59 การขนสง 368,880 62,136 163,611 32,333 360,000 986,960 20.46 การเกบรกษา

- - 32,800 617,727 2,070,057 2,720,584 56.41

การจดการขอมลขาวสาร

- 13,200 3,800 6,000 10,500 33,500 0.69

อนๆ 55,819 1,755 18,667 23,334 37,334 136,908 2.84 รวม 424,699 107,091 248,878 979,394 3,062,891 4,822,953 100.00

รปท 4.20 สดสวนตนทนโลจสตกสของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

จากสดสวนตนทนโลจสตกสทเกดขน สดสวนของแตละประเภทตนทนแสดงไดดง

ตารางท 4.14

ดานบคลากร 19.59%

ดานการขนสง 20.46%

ดานการเกบรกษา 56.41%

ดานการจดการขอมลขาวสาร

0.69%

ดานอนๆ 2.84%

86 ตารางท 4.14 แสดงสดสวนตนทนโลจสตกสทเกดขนในแตละสวนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

ประเภทของตนทน

สดสวน (%)

รวม เกษตรกร

พอคา คนกลาง รายยอย

พอคา คนกลาง รายใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

บคลากร - 3.17 3.17 31.75 61.90 100.00 การขนสง 37.38 6.30 16.58 3.28 36.48 100.00 การเกบรกษา - - 1.21 22.71 76.09 100.00 การจดการขอมลขาวสาร

- 39.40 11.34 17.91 31.34 100.00

อนๆ 40.77 1.28 13.63 17.04 27.27 100.00

จากขอมลแสดงตนทนโลจสตกสของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางดงแสดงในตารางท 4.13 และรปท 4.20 แสดงใหเหนวาตนทนทเกดขนสงทสดเกดขนจากตนทนดานการเกบรกษา คดเปนสดสวน 56.41 เปอรเซนต และเมอท าการพจารณาตารางท 4.14 พบวาตนทนดานการจดเกบเกดขนมากทสดเกดขนจากสวนของโรงงานถงมอยาง คดเปนสดสวน 76.09 เปอรเซนต รองลงมาเกดจากสวนของโรงงานน ายางขน คดเปนสดสวน 22.71 เปอรเซนต ตนทนทสงผลใหเกดตนทนโลจสตกสของโซอปทานสงเปนล าดบทสองคอตนทนดานการขนสง คดเปนสดสวน 20.46 เปอรเซนต เมอท าการพจารณาสดสวนทท าใหเกดตนทนดานการขนสงทมผลมากทสดคอสวนของเกษตรกร คดเปนสดสวน 37.38 เปอรเซนต รองลงมาคอ โรงงานถงมอยางคดเปนสดสวน 36.48 เปอรเซนต

4.5 ประยกตใชแบบจ าลองทางคอมพวเตอรในสถานะปจจบนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

การประยกตใชแบบจ าลองทางคอมพวเตอรในสถานะปจจบนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง ใชขอมลดานเวลาในแตละกจกรรมจะถกก าหนดเปนขอมลปอนเขา (Input) ทงนเพอตองการศกษาระยะเวลารวมทงหมดของกระบวนการ (lead time) ตงแตการกรดยางเพอไดน ายางสดไปขายจนกระทงถงการขนสงสนคาไปยงทาเรอสงออก โดยใชโปรแกรม ProModel®2011มาท าการจ าลองสถานการณ ผลทไดจากการจ าลองสถานการณจะน ามาวเคราะหและออกแบบการทดลองเพอหาแนวทางทางปรบปรงประสทธภาพตอไป ซงสามารถสรปวธการด าเนนงานตามแผนภาพ (flow chart) ไดดงรปท 4.21

87

รปท 4.21 แผนภาพขนตอนและวธการสรางแบบจ าลองทางคอมพวเตอร

4.5.1 ขอมลทใชในแบบจ าลอง ขอมลทใชในแบบจ าลองเปนขอมลเวลาในการด าเนนงาน โดยในงานวจยนไดขอมล

จากการเกบขอมลจากการสอบถาม และสมภาษณจากองคประกอบของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา ประกอบดวยเกษตรกร พอคาคนกลางรายยอย พอคาคนกลางรายใหญ โรงงานน ายางขน และโรงงานถงมอยาง โดยเวลาทใชในการสรางแบบจ าลองเปนคาคงท รายละเอยดแสดงในตารางท 4.15 - 4.19

� �

� � � � �

�

�

�

88 ตารางท 4.15 การแจกแจงและพารามเตอรของขอมลน าเขาในแบบจ าลองของเกษตรกร

กจกรรม เวลา หนวย 1.กรดยาง 23.00 นาท 2.รอเกบน ายาง 90.00 นาท 3.เกบน ายาง 11.30 นาท 4.ขนสงไปยงพอคาคนกลางรายยอย 20.00 นาท

รวม 144.30 นาท ตารางท 4.16 การแจกแจงและพารามเตอรของขอมลน าเขาในแบบจ าลองของพอคาคนกลางรายยอย

กจกรรม เวลา หนวย 1. ชงน าหนก 3.00 นาท 2. ตรวจสอบคณภาพ 5.00 นาท 3.เคลอนยายลงถงพก 2.00 นาท 4.เตมสารเคม 3.00 นาท 5.เตรยมจดสงน ายาง 10.00 นาท 6.ขนสงไปยงพอคาคนกลางรายใหญ 30.00 นาท

รวม 53.00 นาท ตารางท 4.17 การแจกแจงและพารามเตอรของขอมลน าเขาในแบบจ าลองของพอคาคนกลางรายใหญ

กจกรรม เวลา หนวย 1. ชงน าหนก 8.00 นาท 2. ตรวจสอบคณภาพ 20.00 นาท 3.เตมสารเคมและเคลอนยายลงถงพก 8.00 นาท 4.ขนสงไปยงโรงงานน ายางขน 30.00 นาท

รวม 66.00 นาท ตารางท 4.18 การแจกแจงและพารามเตอรของขอมลน าเขาในแบบจ าลองของโรงงานน ายางขน

กจกรรม เวลา หนวย 1. รบวตถดบ 45.00 นาท 2. เคลอนยายลงถง 25.00 นาท 3.เตมสารเคม 15.00 นาท

89 ตารางท 4.18 การแจกแจงและพารามเตอรของขอมลน าเขาในแบบจ าลองของโรงงานน ายางขน (ตอ)

กจกรรม เวลา หนวย 4.ตรวจสอบคณภาพ 15.00 นาท 5.บม 480.00 นาท 6.รอการท าปฏกรยา 2,160.00 นาท 7.ปนเหวยงน ายางขน 120.00 นาท 8.จดเกบในถงจดเกบ 3,600.00 นาท 9.ตรวจสอบคณภาพ 43,200.00 นาท 10.ปรบปรงคณสมบต 28,800.00 นาท 11.ขนสงไปยงโรงงานถงมอยาง 30.00 นาท

รวม 78,490.00 นาท ตารางท 4.19 การแจกแจงและพารามเตอรของขอมลน าเขาในแบบจ าลองของโรงงานถงมอยาง

กจกรรม เวลา หนวย 1. รบวตถดบ 75.38 นาท 2. ตรวจสอบคณภาพ 84.17 นาท 3.จดเกบลงถง 6,321.60 นาท 4.ผลตและทดสอบ 2,455.41 นาท 5.จดเกบใน WIP 10,392.00 นาท 6.บรรจลงลง 2.40 นาท 7.ตรวจสอบคณภาพ 21.47 นาท 8.จดเกบในพนทจดเกบ 143.00 นาท 9.ตรวจสอบคณภาพ 90.00 นาท 10.ขนสงไปยงลกคา 240.00 นาท

รวม 19,825.43 นาท

4.5.2 การพฒนาแบบจ าลองของระบบ หลงจากทไดศกษากระบวนการทงหมดตลอดทงโซอปทานของอตสาหกรรมถงมอ

ยาง ท าใหทราบขอมลในโซอทาน ทงกจกรรม เวลาในการด าเนนงาน ไดน ามาสรางแบบจ าลองทางคอมพวเตอรดวย ProModel®2011 ในสถานะปจจบนดงแสดงในรปท 4.22

90

รปท 4.22 การสรางตวแบบจ าลองแทนระบบบนโปรแกรม ProModel® ในสถานะปจจบน

4.5.3 การทวนสอบและทดสอบความสมเหตสมผลของตวแบบจ าลอง เมอพฒนาแบบจ าลองเรยบรอยแลว กอนจะน าตวแบบจ าลองไปใชตองมนใจไดวา

ตวแบบจ าลองทสรางขนบนโปรแกรมคอมพวเตอรมความถกตองและสอดคลองกบระบบจรง จงตองท าการทวนสอบแบบจ าลองกอน ซงในงานวจยนจะทวนสอบตวแบบจ าลองโดย

1. การสอบถามผเชยวชาญ ซงเปนวธตรวจสอบความถกตองโดยการสอบถามผเชยวชาญหรอผปฏบตงานจรง

2. การก าหนดคา โดยการก าหนดปจจยปอนเขา (input) ของแบบจ าลอง เทยบกบคาทค านวณผลทนาจะเกดขนโดยใชความเปนเหตเปนผล น าคาผล (output) ทไดจากแบบจ าลองเปรยบเทยบกบคาทไดจากการค านวณ หากคาตรงกนจะถอวาแบบจ าลองมความถกตอง

3. ทวนสอบความถกตองของผลจ าลองระหวางการจ าลองดวยโปรแกรมคอมพวเตอรโดยใชค าสง Trace ของโปรแกรม ProModel โดยใชการจ าลองแบบภาพเคลอนไหว (animation graphic) ชวยในการทวนสอบ

งานวจยนท าการตรวจสอบความถกตองของแบบจ าลองทสรางขนโดยก าหนดให

เวลาทใชในแตละกระบวนการเปนคาคงท (constant) ท าการประมวลผลแบบจ าลองทสรางขน จากนนน าผลลพธทไดจากแบบจ าลองมาเปรยบเทยบกบผลลพธทไดจากการการเกบขอมลจรงหรอจากผงสายธารคณคา ซงจะแสดงในตารางท 4.20 และเมอเปรยบเทยบเสรจพบวาเวลาทใชในแตละกระบวนการมคาเทากบเวลาทไดจากแบบจ าลอง ดงนนจงสรปไดวาแบบจ าลองทสรางขนมความถกตอง

91

4.5.4 การทดสอบความสมเหตสมผลของตวแบบจ าลองคอมพว เตอร (validation)

การทดสอบความสมเหตสมผลของตวแบบจ าลองคอมพวเตอรโดยทวไปเปนการทดสอบความสอดคลองระหวางพฤตกรรมของตวแบบทพฒนาขนกบพฤตกรรมของระบบจรง แตส าหรบงานวจยนระบบการท างานของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางทเกดขนจรงไมไดมมาตรฐานใดระบไวหรอไมมการศกษากอนหนาน เพอทจะน ามาเปรยบเทยบกบแบบจ าลองทสรางขน ดงนนจากการทวนสอบความถกตองจงตงสมมตฐานวาแบบจ าลองทสรางขนมความสมเหตสมผลเพอทจะน าไปใชในการปรบปรงแบบจ าลองขนตอไป

4.5.5 สรปผลทไดจากแบบจ าลองทางคอมพวเตอร

ตารางท 4.20 ผลลพธทไดจากแบบจ าลองทางคอมพวเตอรสถานะปจจบน

Name Total

Entries Average Time Per Enntry

(Min) VSM (Min)

Tapping 86 23.00 23.00 Waiting collect 2 90.12 90.00 Collect 2 11.30 11.30 Transport farmer 2 20.00 20.00 Weight minor 2 3.00 3.00 Inspection minor 2 5.00 5.00 Chem add load minor 2 15.00 15.00 Transport minor 2 30.00 30.00 Weight major 2 8.00 8.00 Inspect major 2 20.00 20.00 Chem add load major 2 8.00 8.00 Transport major 2 30.00 30.00 Receive Latex 2 45.00 45.00 Move to tank latex 2 25.00 25.00 Chemical add Latex 2 15.00 15.00 Storage BF maturation Latex

2 15.00 15.00

Maturation Latex 2 480.00 480.00 Storage BF Centrifuge Latex 2 2,160.00 2,160.00 Centrifuge Latex 2 120.00 120.00 Storage tank Latex 1 3,600.00 3,600.00

92 ตารางท 4.20 ผลลพธทไดจากแบบจ าลองทางคอมพวเตอรสถานะปจจบน (ตอ)

Name Total

Entries Average Time Per Enntry

(Min) VSM (Min)

Adjust property Latex 1 43,200.00 43,200.00 Storage BF Shipping Latex 1 28,800.00 28,800.00 Transport Latex 1 30.00 30.00 Receive RM Glove 1 75.38 75.38 Inspect Glove 1 84.17 84.17 Storage RM Glove 1 6,321.60 6,321.60 Production Test Glove 1 2,455.41 2,455.41 Storage WIP Glove 1 10,392.00 10,392.00 Packing Glove 1 2.40 2.40 Inspection glove 2 1 21.47 21.47 Storage FG Glove 1 143.00 143.00 Inspection glove 3 1 90.00 90.00 Transport glove 1 240.00 240.00 Total 98,578.85 98,578.73

93

บทท 5

การวเคราะหผลและอภปรายผล

ขอมลท ไดจากการเกบรวบรวมสามารถสรปและน าเสนอในรปแบบของสถานะปจจบนเพอสะทอนใหเหนสภาพการด าเนนการทเกดขนในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาในปจจบน ส าหรบในสวนนเปนการน าขอมลทไดจากสถานะปจจบนมาวเคราะหความสญเปลาทเกดขน เพอหาแนวทางในการก าจดความสญเปลาทเกดขนในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาและน าเสนอในรปแบบของสถานะอนาคต เพอเปนแนวทางส าหรบลดตนทนของสถานประกอบการณตอไป 5.1 การวเคราะหแผนผงสายธารคณคาของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

ในงานวจยนใชตวชวดคอเวลาน าในการผลต และตนทนโลจสตกสของโซอปทานโดยพจารณาทกสวนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา ส าหรบตวชวดดานเวลาน าในการผลตน าเสนอในรปแบบของการสรางแผนผงสายธารคณคาเพอแสดงใหเหนเวลาทงหมดในการด าเนนงาน เปนชใหเหนความสญเปลาทเกดขนในโซอปทาน ส าหรบตนทนโลจสตกสไดน าเสนอใหการมตนทนโลจสตกสวาเกดขนในแตละสวนอยางไร โดยรายละเอยดตางๆแสดงไดดงตอไปน

5.1.1 เวลาด าเนนกจกรรมตามแผนผงสายธารคณคา จากเวลาน าในการผลตทงหมดของโซอปทานสามารถวเคราะหคณคากจกรรมดง

แสดงในตารางท 5.1 ท าการพจารณาเพอเปนแนวทางในการคนหาความสญเปลา ตารางท 5.1 แสดงเวลาด าเนนการจ าแนกตามกจกรรมของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา

กจกรรม

เวลาการด าเนนกจกรรม (นาท) สดสวน

(%) เกษตรกร พอคา

คนกลางรายยอย

พอคา คนกลางรายใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

ทงหมด

VA 34.3 3.0 8.0 43,815.00 2,457.8 46,318.1 47.0 NVA 0.0 0.0 0.0 0.00 0.0 0.0 0.0 NNVA 110.0 50.0 58.0 34,675.00 17,367.6 52,260.6 53.0 ทงหมด 144.3 53.0 66.0 78,490.00 19,825.4 98,578.7 100.0

จากตารางท 5.1 แสดงใหเหนวากจกรรมในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

ประกอบดวยกจกรรมทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท า (NNVA) มากทสดคดเปนสดสวน 53

94 เปอรเซนต รองลงมาคอกจกรรมทมคณคาคดเปนสดสวน 47 เปอรเซนต ในงานวจยนมงก าจดกจกรรมทไมเกดคณคาเพอเพมสดสวนของกจกรรมทกอใหเกดคณคา

5.1.2 ตนทนโลจสตกสของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา ตนทนโลจสตกสของโวอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาสามารถแสดงให

เหนดงตารางท 5.2 เพอเปนแนวทางในการคนหาความสญเปลาทเกดขนในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา

ตารางท 5.2 ตนทนโลจสตกสรวมของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา

ประเภทของตนทน

ตนทน (บาท/เดอน) สดสวน

(%) เกษตรกร พอคา

คนกลางรายยอย

พอคา คนกลางรายใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงานถงมอยาง

รวม

บคลากร - 30,000 30,000 300,000 585,000 945,000 19.59 การขนสง 368,880 62,136 163,611 32,333 360,000 986,960 20.46 การเกบรกษา

- - 32,800 617,727 2,070,057 2,720,584 56.41

การจดการขอมลขาวสาร

- 13,200 3,800 6,000 10,500 33,500 0.69

อนๆ 55,819 1,755 18,667 23,334 37,334 136,908 2.84 รวม 424,699 107,091 248,878 979,394 3,062,891 4,822,953 100.00

5.1.3 การวเคราะหปญหาและแนวทางในการปรบปรง จากขอมลทน าเสนอทงเวลาน าการผลตและตนทนโลจสตกส ของโซอปทาน

อตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา ท าใหสามารถมองเหนปญหาโดยพจารณาจากตนทนโลจสตกสของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาดงแสดงในตารางท 5.2 พบวาตนทนโลจสตกสทสงผลใหเกดตนทนโลจสตกสทสงสองอนดบแรกในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา คอตนทนดานการเกบรกษา และตนทนดานการขนสง คดเปนสดสวน 56.41 เปอรเซนต และ 20.46 เปอรเซนตตามล าดบ โดยพจารณาจากตารางท 5.2 แสดงใหเหนวาตนทนทสงเปนอนดบแรกคอตนทนดานการเกบรกษา รองลงมาคอตนทนดานการขนสงโดยพจารณาจากตารางตนทนโลจสตกสควบคกบแผนผงสายธารคณคาสถานะปจจบนซงแสดงใหเหนการกองเกบสนคาคงคลงเปนจ านวนมาก โดยพบวามการกองเกบสนคาคงคลงระหวางกระบวนการ (WIP) มากทสดคดเปน 96.71 เปอรเซนต จากตารางท 4.14 แสดงใหเหนวาตนทนดานการเกบรกษาเกดขนมากสดท โรงงานถงมอยางคดเปน 76.09เปอรเซนต เมอท าการพจารณาในรายละเอยดพบวาสาเหตททางโรงงานถงมอยางมสนคาคงคลงมากเนองจากการผลตของโรงงานเปนแบบการผลตเพอเกบสตอก (make to stock) ในชวงแรก นนคอ

95 ชวงผลตจนถงกระบวนการกอนน าไปบรรจลงในบรรจภณฑ และมรปแบบการผลตแบบตามสง (make to order) ในขนตอนหลงการบรรจลงบรรจภณฑทพรอมส าหรบการสงมอบใหลกคา หรออาจกลาวไดวาโรงงานถงมอยางกรณศกษามการผลตแบบการประกอบตามสง (assembly to order) กลาวคอท าการเกบสนคาคงคลงไวในรปของงานระหวางกระบวนการเพอรอการยนยนค าสงซอของลกคากอนท าการบรรจลงบรรจภณฑ สงผลใหมสนคาคงคลงประเภทงานระหวางกระบวนการปรมาณมาก ส าหรบในสวนของตนทนดานการขนสงซงเปนตนทนทสงผลตอตนทนโลจสตกสทสงเปนอนดบสอง พบวาตนทนดานการขนสงเกดขนมากทสดในสวนของเกษตรกรคดเปนสดสวน 37.38 เปอรเซนต สาเหตทสงผลใหตนทนดานการขนสงในสวนเกษตรกรสงเมอพจารณาในรายละเอยดตนทนของเกษตรกรพบวา ตนทนทเกดขนประกอบดวยคาเสอมราคามอเตอรไซค คาน ามน และคาแรง สาเหตทสงผลใหตนทนดานการขนสงสงเนองมาจากในโซอปทานมเกษตรกรทงหมด 240 ราย ซงเมอมจ านวนเกษตรกรจ านวนมากจงสงผลใหตนทนโลจสตกสดานการขนสงของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาสงตามไปดวย ทางผวจยจงตองหาวธการในการก าจดความสญเปลาทเกดขนเพอลดตนทนทงสองสวนทเกดขน

5.2 แนวทางในการก าจดความสญเปลาทเกดขนในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา

เมอท าการพจารณาจากขอมลทไดกลาวมาขางตนพบวาความสญเปลาทเกดขนในโซ

อปทานเกดจากความสญเปลาทมาจากการเกบรกษาสนคาคงคลงทมากเกนไป และความสญเปลาทมาจากการเคลอนยายงานจากจดหนงไปสอกจดหนงดวยความไมจ าเปน โดยท าการพจารณาจากเวลาน าในการผลต และตนทนโลจสตกสของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา เพอหาแนวทางในการก าจดความสญเปลาดงตอไปน

5.2.1 แนวทางการก าจดความสญเปลาทเกดจากการเกบรกษาสนคาคงคลง จากการค านวณตนทนโลจสตกสของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

กรณศกาพบวาตนทนดานการเกบรกษาเกดขนสงสดในสวนของโรงงานถงมอยาง คดเปนสดสวน 76.09 เปอรเซนต แสดงดงรปท 5.1

รปท 5.1 สดสวนตนทนโลจสตกสดานการเกบรกษา

พอคาคนกลางรายใหญ 1.21%

โรงงานน ายางขน 22.71%

โรงงานถงมอยาง 76.09%

96

5.2.1.1 การควบคมสนคาคงคลงของโซอปทานกรณทปรมาณความตองการไมคงท (Uncertainty Demand inventory control in supply chain)

ในงานวจยนไดน าเสนอแนวทางในการลดตนทนดานการเกบรกษาโดยใชการใชการควบคมสนคาคงคลงของโซอปทานกรณทปรมาณความตองการไมคงท

สมมตฐาน : 1. ความตองการสนคามการกระจายของขอมลแบบปกต (normal distribution) 2. พจารณาเพยง 3 องคประกอบในโซอปทาน ไดแก ผสงมอบ ผผลต และผคา

ปลก

โดยในการพจารณาโซอปทาน ท าการพจารณาจากโครงสรางดงแสดงในรปท 5.2

รปท 5.2 โครงสรางของสนคาคงคลงในโซอปทาน

การจดการสนคาคงคลงของโซอปทานควรมการพจารณาตลอดโซอปทานเนองจากทกองคประกอบในโซอปทานมความสมพนธกน กลาวคอการจดการสนคาคงคลงมเปาหมายในการตอบสนองความตองการของลกคารายสดทายเปนส าคญ ดงนนการพจารณาการจดเกบสนคาแตละสวนตองมการแลกเปลยนทงขอมลและผลตภณฑเพอใหเหมาะสมกบความตองการของลกคาและสงผลใหเกดความสมดลระหวางปรมาณการจดเกบสนคาคงคลงกบความตองการของลกคา จากรปท 5.2 ท าการพจารณาเรมจากลกคา โดยลกคาจะท าการเกบสนคาคงคลงในรปสนคาส าเรจรป เพอตอบสนองความตองการของลกคาคนสดทาย โดยลกคาจะมการแลกเปลยนทงขอมลและผลตภณฑ กบโรงงานผผลต โรงงานผผลตกจะสามารถค านวณหาปรมาณการจดเกบสนคาส าเรจรปคงเหลอ ซ งปรมาณการเกบสนคาส าเรจรปกจะสงผลกบปรมาณการจดเกบงานระหวางท าคงเหลอ (WIP) และสงผลกบปรมาณวตถดบคงเหลอทควรจดเกบ เพอสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางเพยงพอ และการจดเกบของโรงงานผผลตกจะสงผลปรมาณการจดเกบสนคาคงคลงของผสงมอบทเหมาะสม

(In-transit Inventory)

(raw material inventory)

(raw material inventory)

(In-process inventory)

(product inventory)

(product inventory)

Material

Information

97

ในงานวจยนพจารณาเพอหาปรมาณของสนคาคงคลงในสวนของโรงงานผผลตตามโครงสรางของสนคาคงคลงในโซอปทาน คอโรงงานถงมอยางกรณศกษา

ขอมลทเกยวของโรงงานถงมอยางกรณศกษา แสดงในตารางท 5.3 และตารางท 5.4

ตารางท 5.3 ขอมลทเกยวของกบโรงงานถงมอยางกรณศกษา

ตวแปร ความหมาย คาตวแปร หนวย C0 ตนทนการสงซอตอครง 1,000 บาท/ครง CH ตนทนการเกบรกษา 5.83 บาท/กลอง/เดอน q จ านวน batch ทจดสง 2950 กลอง/batch LS เวลาน าการผลต (production lead time) 3 วน uL manufacturer's lead time for all retailers 1 วน R ระยะเวลาการจดเกบสนคาคงคลง 7 วน P ก าลงการผลตตอวน 130.47 กลอง/วน tp takt time 1.859 นาท/กลอง z safety factor 1.644

p standard deviation 4,478.42

กอนท าการประยกตใชการควบคมสนคาคงคลงของโซอปทานกรณทปรมาณความตองการไมคงท ขนตอนแรกท าการค านวณหาปรมาณการสงซอทประหยดทสด (economic order quantity, EOQ) ซงกอนทจะน าขอมลไปใชจะท าการทดสอบความเหมาะสมของรปแบบความตองการทจะใชสตร EOQ ดวย Peterson-Silver Rule ทใชไดเมอความตองการสนคามลกษณะคงทสม าเสมอ ซงในการวดระดบความตองการสนคาวามลกษณะคงทหรอไมนน Peterson และ Silver ไดเสนอวธการวดความแปรปรวนของระดบความตองการดวยการหาคาสมประสทธความแปรปรวน (variability coefficient, VC) ดงสมการท 5.1 โดยใชขอมลในตารางท 5.4 ตารางท 5.4 แสดงปรมาณความตองการของลกคาในแตละเดอนในป 2554

เดอน ความตองการ (กลอง/เดอน) ความตองการ2 (กลอง2/เดอน2) 1 25,757 663,423,049 2 27,082 733,434,724 3 22,062 486,709,782 4 21,947 481,648,862 5 28,442 808,947,364 6 25,434 646,888,356 7 19,064 363,436,096

98 ตารางท 5.4 แสดงปรมาณความตองการของลกคาในแตละเดอนในป 2554 (ตอ)

เดอน ความตองการ (กลอง/เดอน) ความตองการ2 (กลอง2/เดอน2) 8 19,472 379,158,784 9 23,849 568,774,801 10 12,862 165,431,044 11 6,536 42,719,296 12 23,499 552,203,001 รวม 256,005 5,892,775,160 เฉลย 21,334 491,064,597

1period per demand average of Square

period per demand of VarianceVC

1)D(

DnVC

2n

1tt

n

1t

2t

(5.1)

โดยท tD คอ ความตองการสนคาของลกคาแตละเดอน VC คอ คาสมประสทธความแปรปรวน n คอ จ านวนความตองการ

1

005,256

160,775,892,512VC

2

VC = 0.0789 โดยผลทไดจากการค านวณสามารถสรปได ดงน 1) ถาคาสมประสทธความแปรปรวน ทค านวณไดมคานอยกวา 0.25 แสดงวาระดบความตองการสนคามลกษณะคงท สามารถทจะใช EOQ ในการค านวณปรมาณการสงซอได 2) ถาคาสมประสทธความแปรปรวน ทค านวณไดมคามากกวากวา 0.25 แสดงวาระดบความตองการสนคาวามความแปรปรวน ใหใช Dynamic Lot Sizing Model ในการหาค าตอบ จากการค านวณ จะไดคา VC เทากบ 0.0789 คาค านวณไดมคานอยกวา 0.25 แสดงวาระดบความตองการสนคามลกษณะคงท สามารถทจะใช EOQ ในการค านวณปรมาณการสงซอได โดยคาคา EOQ สามารถค านวณไดดงสมการท 5.2

H

o

C

DC2EOQ (5.2)

99

หลงจากค านวณคา EOQ แลวน าไปค านวณปรมาณความตองการเฉลยของลกคา โดยใชความตองการของลกคาจากค าสงซอของโรงงานถงมอยาง โดยแทน EOQ ดวย Q* ดงสมการท 5.3

LU

*QD

Lv

(5.3)

โดยท vD คอ ความตองการเฉลยตอเดอนของลกคา (กลองตอเดอน) *Q คอ ปรมาณการสงทประหยดทสด (กลอง) LU คอ เวลาน าของกระบวนการผลต (วน) L คอ เวลาน าของลกคาตงแตสงของจนกระทงไดรบสนคา (วน)

ผลจากการค านวณคา EOQ และคา vD แสดงในตารางท 5.6 โดยแสดงตามสดสวนของลกคาแตละรายแยกตามปรมาณความตองการแตละเดอน

จากขอมลสามารถค านวณจ านวนสนคาคงคลงไดดงตอไปน a) ผลตภณฑส าเรจรป (finish goods inventory)

V

VLP D

qDPqI (5.4)

โดยท ILP = ปรมาณสนคาคงคลงของผลตภณฑส าเรจรป q = ปรมาณในการสงมอบแตละครง P = ก าลงการผลตของผผลต (manufacturer’s productivity)

VD = ความตองการเฉลยของผคาปลก

จากตารางท 5.6 แสดงคา ILP ทไดจากการค านวณตามสมการท 5.4 โดยแยกตามสดสวนของลกคาแตละราย เมอตองการหาปรมาณทงหมดสนคาคงคลงในรปแบบผลตภณฑส าเรจรปของโรงงานถงมอยางกรณศกษา ท าการหาผลรวมของสนคาคงคลงประเภทผลตภณฑส าเรจรปของลกคาทกราย แสดงไดดงน

ILP = 5,060.32 + 5,261.80 + 4,661.32 + 4,571.47 + 5,180.06 + 5,004.84 + 5,430.49 + 5,375.34 + 5,347.61+ 5,300.35 + 5,591.42 + 5,401.80

ILP = 62,186.82 กโลกรม

b) สนคาคงคลงระหวางการผลต (work in process inventory) PtI pIP (5.5)

โดยท IIP = ปรมาณสนคาคงคลงระหวางการผลต tp = setting production time required per unit or

product

100

P = ก าลงการผลตของผผลต (manufacturer’s productivity) ท าการค านวณปรมาณวตถดบคงเหลอตามสมการท 5.5 ไดดงน

)47.130)(859.1(IIP IIP = 242.55 กลอง

c) วตถดบคงเหลอ (raw materials inventory)

pSR zPLI (5.6)

42.478,4644.147.1303IR IR = 7,757.76 กลอง

จากการใชวธการนท าใหไดปรมาณสนคาคงคลงทควรจดเกบดงแสดงในตารางท 5.5

ตารางท 5.5 ปรมาณสนคาคงคลงของโรงงานถงมอยางกรณศกษา

ประเภท ปรมาณสนคาคงคลง

ปจจบน (กโลกรม/เดอน)

จากการค านวณ (กโลกรม/เดอน)

ผลตาง (กโลกรม/เดอน)

วตถดบคงเหลอ 17,129.00 4,111.62 13,017.38 สนคาคงคลงระหวางการผลต

28,116.00 128.55 27,987.45

ผลตภณฑส าเรจรป 388.00 32,959.01 -32,571.01 รวม 45,633.00 37,199.18 8,433.82

จากการค านวณพบวาปรมาณสนคาคงคลงรวมมปรมาณลดลงจาก 45,633 กโลกรม

ตอเดอน เปน 37,199.18 กโลกรมตอเดอน ลดลงคดเปนสดสวน 18.48 เปอรเซนต เมอพจารณาในแตประเภทของสนคาคงคลง พบวา วตถดบคงเหลอ ลดลงจาก 17,129 กโลกรมตอเดอน เปน 4,111.62 กโลกรมตอเดอน ลดลงคดเปนสดสวน 76 เปอรเซนต สนคาคงคลงระหวางการผลตลดลงจาก 28,116 กโลกรมตอเดอน เปน 128.55 กโลกรมตอเดอน ลดลงคดเปนสดสวน 99.54 เปอรเซนต แตในสวนของผลตภณฑส าเรจรปพบวามปรมาณเพมขน โดยเพมขนจาก 388 กโลกรมตอเดอน เปน 32,959.01 กโลกรมตอเดอน เพมขนคดเปนสดสวน 98.82 เปอรเซนต

101

ตารางท 5.6 แสดงสดสวนความตองการสนคาของลกคาแตละราย

Month Production

(carton)

Shipment Order

(carton)

Shipment Order (carton) A B C D E F G H I J K L

3.83% 6.63% 1.76% 1.53% 5.21% 3.37% 12.25% 9.81% 8.85% 7.51% 28.36% 10.88% 1 27,660.39 25,757 986 1,708 453 394 1,342 868 3,155 2,527 2,279 1,934 7,305 2,802 2 23,179.90 27,082 1,037 1,796 477 414 1,411 913 3,318 2,657 2,397 2,034 7,680 2,947 3 17,685.83 22,062 845 1,463 388 338 1,149 743 2,703 2,164 1,952 1,657 6,257 2,400 4 27,086.82 21,947 841 1,455 386 336 1,143 740 2,688 2,153 1,942 1,648 6,224 2,388 5 19,842.16 28,442 1,089 1,886 501 435 1,482 958 3,484 2,790 2,517 2,136 8,066 3,094 6 23,559.17 25,434 974 1,686 448 389 1,325 857 3,116 2,495 2,251 1,910 7,213 2,767 7 19,469.43 19,064 730 1,264 336 292 993 642 2,335 1,870 1,687 1,432 5,407 2,074 8 18,730.83 19,472 746 1,291 343 298 1,014 656 2,385 1,910 1,723 1,462 5,522 2,119 9 15,725.35 23,849 913 1,581 420 365 1,243 804 2,922 2,340 2,111 1,791 6,764 2,595 10 13,495.18 12,862 493 853 226 197 670 433 1,576 1,262 1,138 966 3,648 1,399 11 15,596.39 6,536 250 433 115 100 341 220 801 641 578 491 1,854 711 12 18,260.74 23,499 900 1,558 414 360 1,224 792 2,879 2,305 2,080 1,765 6,664 2,557

Average 20,024.35 21,334 817 1,414 375 326 1,111 719 2,613 2,093 1,888 1,602 6,050 2321 Sum 240,292.18 256,005 9,805 16,973 4,506 3,917 13,338 8,627 31,361 25,114 22,656 19,226 72,603 27,853.

EOQ (carton) 1,833 2,412 1,243 1,159 2,138 1,720 3,279 2,934 2,787 2,567 4,989 3,090

VD 458.37 603.08 310.72 289.71 534.61 429.96 819.76 733.59 696.77 641.86 1,247.30 772.56

ILP 5,060.32 5,261.80 4,661.32 4,571.47 5,180.06 5,004.84 5,430.49 5,375.34 5,347.61 5,300.35 5,591.42 5,401.80

101

102

จากการค านวณทไดมานน มขอเสนอแนะใหโรงงานเกบสนคาคงคลงเพมในรปของสนคาส าเรจรป พบวาในความเปนจรงทสอดคลองกบพฤตกรรมของอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา สนคาส าเรจรปมความเฉพาะเจาะจงกบลกคาแตละราย กลาวคอในอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาลกคาแตละรายมการระบความจ าเพาะของบรรจภณฑโดยลกคาแตละรายจะมบรรจภณฑทแตกตางกน ดงนนการจดเกบสนคาคงคลงในรปแบบผลตภณฑส าเรจรปในปรมาณมากๆมความเสยงในการสญเสยมากกวา กลาวคอหากมการเปลยนแปลงตองท าการเปลยนบรรจภณฑ ดงนนเพอความสอดคลองกบอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาจงควรจดเกบในรปของสนคาระหวางกระบวนการ ทงนเพองายตอการเปลยนแปลงและลดความเสยงในการเกดความสญเสย

เนองจากการผลตในปจจบนของโรงงานถงมอยางกรณศกษาเปนการผลตแบบการประกอบตามสง (Assembly to Order) มขอดคอเปนการเดนสายกลางระหวางความตงของระบบการผลตตามสง และความหยอนของระบบการผลตเพอเกบสตอก เพราะในระบบการประกอบตามสงลกคาไมตองเสยเวลารอนานมากนกเหมอนการผลตตามสง เนองจากไมจ าเปนตองเสยเวลาสงและรอผลตวตถดบตงแตตนน าเพราะมสตอกในรปงานระหวางกระบวนการแลว ดงนนจากการผลการค านวณการจดการสนคาคงคลงนนเปนเพยงภาพกวางๆซงใชกบอตสาหกรรมโดยทวไป จงสงผลใหคาจากการค านวณไมเหมาะสมกบโรงงานถงมอยางกรณศกษา ทางผวจยจงน าเสนอแนวทางในการลดตนทนในการผลตใหโรงงานกรณโดยการประยกตใชการหาปรมาณการผลตทเหมาะสม เพอสงผลใหโรงงานถงมอยางกรณศกษามตนทนในการผลตทต าลง

เมอท าการพจารณาเวลาทเกดขนในโซอปทานพบวาเวลาในการเกบสนคาคงคลงของโรงงานถงมอยาง ลดลงจาก 11.70 วน เหลอ 9.54 วน คดเปนสดสวน 18.47 เปอรเซนต ตารางท 5.7 แสดงเวลาด าเนนการจ าแนกตามกจกรรมของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางในสถานะอนาคต

กจกรรม

เวลาการด าเนนกจกรรม (นาท) สดสวน

(%) เกษตรกร พอคา

คนกลางรายยอย

พอคา คนกลางรายใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

ทงหมด

VA 34.30 6.00 16.00 660.00 2,533.19 3,249.49 3.40 NVA 0.00 0.00 0.00 2,160.00 12,172.83 14,332.83 15.01 NNVA 110.00 47.00 50.00 75,670.00 2,001.67 77,878.67 81.58 ทงหมด 144.30 53.00 66.00 78,490.00 16,707.70 95,461.00 100.00

จากตารางท 5.7 แสดงใหเหนสดสวนของกจกรรม แบงไดเปนกจกรรมทกอใหเกด

คณคา 3.40 เปอรเซนต กจกรรมทไมกอใหเกดคณคา 15.01 เปอรเซนต และกจกรรมทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท า 81.58 เปอรเซนต ซงเปลยนแปลงจากสถานะปจจบน (ตารางท 4.8) แยกตามประเภทกจกรรมคอ กจกรรมทกอใหเกดคณคา จากเดม 3.30 เปอรเซนต เปลยนแปลงไปโดย

103 เพมขน 3.06 เปอรเซนต กจกรรมทไมกอใหเกดคณคาจากเดม 2.34 เปอรเซนต เพมขน 84.41 เปอรเซนต และกจกรรมทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท าจากเดม 94.37 เปอรเซนต ลดลง 13.55 เปอรเซนต

5.2.1.2 ปรมาณการสงผลตแบบประหยด (Economic Production Quantity :EPQ)

ในงานวจยนเลอกใชการหาปรมาณการผลตทเหมาะสมมาเปนแนวทางในการลดตนทนสนคาคงคลง ขอมลในการค านวณแสดงดงตารางท 5.6

ในงานวจยนท าการค านวณหาปรมาณการสงผลตทเหมาะสม แสดงไดดงตอไปน

กอนการค านวณหาปรมาณการการสงผลตแบบประหยดตองท าการวเคราะหปรมาณความแปรปรวนของขอมลกอนเพอพจารณาวาสามารถใชรปแบบของ EPQ ไดหรอไม จากสมการของ Peterson-Silver Rule ดงน ดงเชนกรณการควบคมสนคาคงคลงของโซอปทานกรณทปรมาณความตองการไมคงท ตามสมการท 5.1

คา VC จากการค านวณเทากบ 0.0789 ซงนอยกวา 0.25 นนคอแสดงใหเหนวาสามารถใชแบบจ าลองของขนาดการสงผลตอยางประหยดกบสถานการณนได

ขอมลจากการเกบรวมรวมสามารถแสดงไดดงน D = ความตองการสนคา 761,920 ชน/วน K = ตนทนการสงผลต 100 บาท/ครง tp = ระยะเวลาในการผลตตอรอบ 71.74 นาท P = อตราการผลต 844,310 ชน/รอบ Q = ขนาดในการสงผลต 46,399 ชน H = ตนทนในการถอครองสนคาตอป 7 บาท/ชน/ป I = ตนทนการถอครองสนคาคลงตอป 7 เปอรเซนต/ป C = ตนทนการผลตสนคาตอหนวย 0.3224 บาท/ชน

ค านวณหาปรมาณการสงผลตแบบประหยดตามสมการท 5.7 ดงน

P

D1H

KD2EPQ

(5.7)

310,844

920,7611)7(

)920,761)(100)(2(EPQ

EPQ = 14,936 ชนตอรอบ

104

จากการค านวณผลทไดแสดงใหใหวาปรมาณการผลตแบบประหยด คอ 14,936 ชนตอรอบการผลต จะสงผลใหเกดตนทนทประหยดทสด โดยสามารถค านวณตนทนดงแสดงตอไปน

ค านวณตนทนรวมไดจากสตร

P

D1

2

HQ

Q

DKcDTC

310,844

920,7611

2

936,147

936,14

920,761)100()920,761)(3224.0(TC

TC = 245,642.89 + 5,101.24 + 5,101.24 TC = 255,845 บาท จากการค านวณแสดงใหเหนวาตนทนทงหมดทเกดขนจากการผลตตามปรมาณการ

สงผลตแบบประหยด ซงมคาเทากบ 14,936 ชนตอรอบการผลต ท าใหเกดตนทนรวมทต าทสดเทากบ 255,845 บาทตอเดอน ประกอบดวยตนทนการผลตสนคา 245,643.01 บาทตอเดอน ตนทนในการสงผลต 5,101.23 บาทตอเดอน และตนทนในการถอครองสนคาคงคลง 5,101.23 บาทตอเดอน โดยความสมพนธระหวางขนาดในการสงผลตกบตนทนของโรงงานถงมอยางกรณศกษาแสดงไดดงตารางท 5.8

ตารางท 5.8 แสดงความสมพนธระหวางปรมาณการผลตกบตนทนรวมทเกดขนในโรงงานถงมอยางกรณศกษา

ขนาดในการสงผลต (ชน/รอบ)

ตนทน (บาท) ตนทน

การผลตสนคา ตนทน

ในการตดตง ตนทนในการ ถอครองสนคา

ตนทนรวม

5,000 245,643.01 15,238.40 1,707.69 262,589.10 6,000 245,643.01 12,698.67 2,049.23 260,390.91 7,000 245,643.01 10,884.57 2,390.77 258,918.35 8,000 245,643.01 9,524.00 2,732.31 257,899.32 9,000 245,643.01 8,465.78 3,073.85 257,182.64 10,000 245,643.01 7,619.20 3,415.39 256,677.60 11,000 245,643.01 6,926.55 3,756.93 256,326.48 12,000 245,643.01 6,349.33 4,098.47 256,090.81 13,000 245,643.01 5,860.92 4,440.00 255,943.94 14,000 245,643.01 5,442.29 4,781.54 255,866.84 14,936 245,643.01 5,101.23 5,101.23 255,845.46 16,000 245,643.01 4,762.00 5,464.62 255,869.63 17,000 245,643.01 4,481.88 5,806.16 255,931.05

105 ตารางท 5.8 แสดงความสมพนธระหวางปรมาณการผลตกบตนทนรวมทเกดขนในโรงงานถงมอยางกรณศกษา (ตอ)

ขนาดในการสงผลต (ชน/รอบ)

ตนทน (บาท) ตนทน

การผลตสนคา ตนทน

ในการตดตง ตนทนในการ ถอครองสนคา

ตนทนรวม

18,000 245,643.01 4,232.89 6,147.70 256,023.60 19,000 245,643.01 4,010.11 6,489.24 256,142.35 20,000 245,643.01 3,809.60 6,830.78 256,283.38 30,000 245,643.01 2,539.73 10,246.16 258,428.91 40,000 245,643.01 1,904.80 13,661.55 261,209.36 50,000 245,643.01 1,523.84 17,076.94 264,243.79 60,000 245,643.01 1,269.87 20,492.33 267,405.20

จากตารางท 5.8 สามารถแสดงใหเหนความสมพนธระหวางขนาดการสงผลตกบ

ตนทนในการผลต โดยพบวาตนทนการผลตสนคามคาคงท แตกตางกนทตนทนการการตดตง และตนทนการถอครองสนคา ซงสามารถแสดงความสมพนธระหวางตนทนดงกลาวกบปรมาณการสงผลตทประหยดทสดดงแสดงในรปท 5.3

รปท 5.3 แสดงความสมพนธระหวางปรมาณการผลตกบตนทนทเกดขน

โดยเมอพจารณาตนทนรวมในการสงผลตสามารถแสดงดงรปท 5.4

-

5,000.00

10,000.00

15,000.00

20,000.00

25,000.00

5,00

0 7

,000

9,00

0 1

1,000

13,0

00 1

4,936

17,0

00 1

9,000

30,0

00 5

0,000

ตนทน

(บาท

/เดอน

)

ตนทนการตดตงรวมกบตนทนการถอครองสนคา

ตนทนการถอครองสนคา

ตนทนการตดตง

ปรมาณการผลต (ชน/รอบ)

106

รปท 5.4 แสดงความสมพนธระหวางปรมาณการสงผลตกบตนทนรวมของการสงผลต

เมอพจารณาตารางท 5.8 รปท 5.3 และรปท 5.4 แสดงใหเหนปรมาณการผลตทประหยดทสดคอการผลตท 14,936 ชนตอรอบการผลต และสามารถวเคราะหความสมพนธระหวางขนาดการผลตไดดงแสดงดงตารางท 5.9

ตารางท 5.9 ความสมพนธระหวางขนาดการผลตกบตนทน

ขนาดการผลต (ชน/รอบ)

14,936 18,868 31,868 ตนทนการสงผลต (บาท/รอบ)

255,845 256,125 258,918

ปรมาณการผลตตอเดอน (ชน/เดอน)

21,507,857 27,169,811 45,889,920

ตนทนสนคาคงคลง (บาท/เดอน)

1,161,697,510 38,939,964,588 163,846,186,264

ตนทนทงหมด (บาท/เดอน)

368,417,468 368,820,450 372,841,962

ตนทนรวมทงหมด (บาท/เดอน)

1,530,114,978 39,308,785,038 164,219,028,226

จากตารางท 5.9 แสดงใหเหนวาขนาดการผลตท 14,936 ชนตอรอบ สงผลใหเกด

ตนทนทต าทสด กลาวคอมตนทนอนเกดจากตนทนการสงผลตและตนทนสนคาคงคลงเทากบ 1,530,114,978 บาทตอเดอน ซงต ากวาขนาดการผลตท 18,868 ชนตอรอบ ซงมตนทนรวมเทากบ 39,308,785,038 บาทตอเดอน หรอกลาวไดวาหากเปลยนจากการผลตรอบละ 18,868 ชน มาเปนการผลตรอบละ 14,936 ชน สงผลใหตนทนลดต าลง 37,778,670,060 บาทตอเดอน คดเปน 96.11

250,000.00

255,000.00

260,000.00

265,000.00

270,000.00ตน

ทนกา

รสงผ

ลต (บ

าท/เด

อน)

ปรมาณการผลต (ชน/รอบ)

107 เปอรเซนต และเมอท าการเปรยบเทยบกบขนาดการผลต 31,868 ชนตอรอบ ซงมตนทนรวมเทากบ 164,219,028,226 บาทตอเดอน สงผลใหตนทนลดต าลง 162,688,913,248 บาทตอเดอน คดเปน 99.07 เปอรเซนต

5.2.2 แนวทางการก าจดความสญเปลาทเกดจากการขนสง

จากการค านวณตนทนโลจสตกสของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง พบวาตนทนขนสงเกดขนสงสดในสวนของเกษตรกร แสดงดงรปท 5.5

รปท 5.5 สดสวนตนทนโลจสตกสดานการขนสง

จากรปท 5.5 แสดงใหเหนวาตนทนดานการขนสงทมากทสดคอเกษตรกรคดเปนสดสวน 37.38 เปอรเซนต เนองจากมจ านวนเกษตรในโซอปทานมาก รองลงมาคอโรงงานถงมอยางคดเปนสดสวน 36.48 เปอรเซนต ดงนนทางผวจยตองท าการหาแนวทางในการลดตนทนดานการขนสง เพอเปนการลดตนทนโล จสตกสของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

โดยแนวคดในการลดตนทนดานการขนสงม 3 แนวทาง คอ 5.2.2.1 แนวทางท 1 การสรางความรวมมอของเกษตรกรกอนการจดสง

เปนการสรางความรวมอกนระหวางเกษตรกรกบพอคาคนกลางรายยอย โดยใหมการรวบรวมน ายางสดของเกษตรกรกอนน ามาจดสงใหแกพอคาคนกลางรายยอย กลาวคอ เกษตรกรสองรายน าแกลลอนของแตละรายมารวมกน เพอจดสงโดยรถมอเตอรไซตหนงคน (รถมอเตอรไซตหนงคนประกอบดวยสองแกลลอน) ดงแสดงในรปท 5.7 แทนวธการเดมทตางฝายตางจดสง (รถมอเตอรไซตหนงคนประกอบดวยหนงแกลลอน) ดงแสดงในรปท 5.6

เกษตรกร 37.38%

พอคาคนกลางรายยอย

6.30% พอคาคนกลางรายใหญ

16.58%

โรงงานน ายางขน 3.28%

โรงงานถงมอยาง 36.48%

108

รปท 5.6 วธการด าเนนงานของเกษตรกรในสถานะปจจบน

ท าการรวบรวมเพอหาแนวทางในการลดตนทน โดยตงสมมตฐานวาไดรบความ

รวมมอจากเกษตรกรทสวนใกลเคยงกนทงหมด ดงแสดงในรปท 5.7

รปท 5.7 วธการด าเนนงานของเกษตรกรในสถานะอนาคตตามแนวทางท 1

วธการด าเนนงาน 1. เกษตรกรแตละรายด าเนนการดวยวธการเดมจนกระทงไดน ายางสด 2. ท าการรวบรวมน ายางสดสองแกลลอน บรรทกโดยรถมอไซตหนงคนท าใหรถ

มอไซตหนงคนสามารถบรรทกน ายางสดสองแกลลอน 3. เกษตรกรเพยงหนงรายจากสองรายท าการขนสงน ายางสดไปขายใหพอคาคน

กลางรายยอย

2 1

2 1

109

ตนทนทเปลยนแปลง 1. ตนทนดานบคลากรของเกษตรกร จากเดมมจ านวนการขนสง 240 เทยวตอวน

เปลยนแปลงเปน 120 เทยวตอวน ท าใหตนทนดานการขนสงลดลงเหลอเพยงครงเดยวของวธการด าเนนการเดม ลดลงจาก 368,880 บาทตอเดอนเหลอ 184,440 บาทตอเดอน

จากแนวทางนท าใหเกดการเปลยนแปลงของตนทนดงแสดงในตารางท 5.10 ตารางท 5.10 ตนทนโลจสตกสเมอท าการประยกตใชแนวทางการปรบปรงแนวทางท 1

ประเภทของตนทน

ตนทน (บาท/เดอน)

เกษตรกร พอคา

คนกลางรายยอย

พอคา คนกลางรายใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

รวม

บคลากร - 30,000 30,000 300,000 585,000 945,000 การขนสง 184,440 62,136 163,611 32,333 360,000 802,520 การเกบรกษา - - 32,800 617,727 2,070,057 2,720,584 การจดการขอมลขาวสาร - 13,200 3,800 6,000 10,500 33,500

อนๆ 55,819 1,755 18,667 23,334 37,334 136,908 รวม 240,259 107,091 248,878 979,394 3,062,891 4,638,513

จากตารางท 5.10 พบวาตนทนโลจสตกสในดานการขนสงลดลงเมอเทยบกบตนทน

ทเกดขนในสถานะปจจบนดงแสดงในตารางท 5.2 จาก 986,960 บาท ลดลงเปน 802,520 บาท คดเปน 18.69 เปอรเซนต กลาวคอตนทนดานการขนสงของเกษตรกรลดลงครงหนงคอจากวธการด าเนนงานในปจจบนทแยกกนจดสงเปลยนเปนการรวมมอกนกอนจดสง ท าใหตนทนดานการขนสงของเกษตรกรเดมเทากบ 368,880 บาท ลดลงเหลอ 184,440 บาท หรอคดเปน 50 เปอรเซนต

5.2.2.2 แนวทางท 2 การรบซอและตรวจสอบถงสวนของเกษตรกร

จากเดมทเกษตรกรจ านวนทงหมด 750 รายในโซอปทาน ตองน าน ายางมาสงขายใหแกพอคาคนกลางรายยอย (ดงแสดงในรปท 5.8) กอใหเกดตนทนการขนสงทสง จงท าการเสนอแนวทางในลดตนทนคอเปลยนเปนการใหพอคาคนกลางรายยอยออกไปรบซอน ายางสดถงสวนของเกษตรกร (ดงแสดงในรปท 5.9) ท าใหไมมตนทนการขนสงของเกษตรกร แตตนทนดานการขนสงของพอคาคนกลางรายยอยจะสงขน โดยเพมขนในสวนของคาน ามน และเครองส ารองไฟฟาเพอใชเปนพลงงานใหกบไมโครเวฟในการตรวจสอบปรมาณเนอยางในขนตอนการตรวจสอบคณภาพ ตราคาใหกบเกษตรกร เมอท าการปรบปรงท าใหตนทนโลจสตกสเปลยนแปลงไป ดงแสดงใหเหนในตารางท 5.11

110

รปท 5.8 เสนทางการด าเนนงานระหวางเกษตรกรกบพอคาคนกลางรายยอยในปจจบน

วธการด าเนนงาน 1. ใหมการนดเวลาในการรบซอน ายางสดระหวางพอคาคนกลางรายยอยกบ

เกษตรกร 2. พอคาคนกลางรายยอยเดนทางไปยงสวนของเกษตรกรรายแรก ท าการรบซอน า

ยางโดยการชงน าหนกและตรวจสอบคณภาพ (ตรวจสอบปรมาณเนอยางแหง) เพอจายเงนใหกบเกษตรกร ณ สถานทรบซอน ายาง

3. พอคาคนกลางรายยอยเคลอนยายไปรบซอน ายางสดจากเกษตรกรรายตอไป และด าเนนการในการรบซอเหมอนเดม จนกระทงรบซอจากเกษตรกรครบทกราย

1

2

3

1

n

รปท 5.9 เสนทางการด าเนนงานระหวางเกษตรกรกบพอคาคนกลางรายยอยโดยใชแนวทางท 2

1

2

3

1

n

111

ตนทนทเปลยนแปลง 1. ไมมตนทนดานบคลากรในสวนของเกษตรกร เนองจากไมตองมพนกงานในการ

น าน ายางสดมาขายใหพอคาคนกลางรายยอย 2. ไมมตนทนดานการขนสงของเกษตรกร เนองจากไมตองขนสงไปขายยงพอคา

คนกลางรายยอย 3. ตนทนดานการขนสงของพอคาคนกลางรายยอยเพมขน ประกอบดวย

- คาเครองส ารองไฟฟา คดท 9,500 บาทตอราย คดทงโซอปทานเปนตนทนทงหมดเทากบ (9,500)(8) = 76,000 บาทตอเดอน

- คาน ามน โดยคดท 120 บาทตอรายตอวน คดทการท างาน 20 วนตอเดอน พอคาคนกลางรายยอยจ านวน 8 ราย (120)(20)(8)=19,200 บาทตอเดอน

รวมคาใชจายทเพมขนในสวนของพอคาคนกลางรายยอยเทากบ 95,200 บาทตอเดอน

112 ตารางท 5.11 ตนทนโลจสตกสเมอท าการประยกตใชแนวทางการปรบปรงแนวทางท 2

ประเภทของตนทน

ตนทน (บาท/เดอน)

เกษตรกร พอคา

คนกลางรายยอย

พอคาคนกลางราย

ใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

รวม

บคลากร - 30,000 30,000 300,000 585,000 945,000 การขนสง - 157,336 163,611 32,333 360,000 713,280 การเกบรกษา - - 32,800 617,727 2,070,057 2,720,584 การจดการขอมลขาวสาร

- 13,200 3,800 6,000 10,500 33,500

อนๆ 55,819 1,755 18,667 23,334 37,334 136,908 รวม 55,819 202,291 248,878 979,394 3,062,891 4,549,273

จากตารางท 5.11 พบวาตนทนโลจสตกสในดานการขนสงลดลงจาก 986,960 บาท

เปน 713,280 บาท หรอลดลง 27.73 เปอรเซนต เนองจากไมมตนทนดานการขนสงของเกษตรกร แตในสวนของพอคาคนกลางพบวามตนทนดานการขนสงเพมขนจาก 62,136 บาท เปน 157,336 บาท แตเมอพจารณาทงโซอปทานพบวาตนทนดานการขนสงลดลง

5.2.2.3 แนวทางท 3 การขนสงน ายาง เพอน ามาตรวจสอบทลานรบซอ

ของพอคาคนกลางรายยอย เปนการเพมบคลากรในสวนของพอคาคนกลางรายยอยใหมหนาทในการ

ออกไปรบซอน ายางสดจากสวนของเกษตรกร โดยน ามาทดสอบยงสถานทรวบรวมของพอคาคนกลางรายยอย

วธการด าเนนงาน

1. พนกงานของพอคาคนกลางรายยอยออกไปรบน ายางสดจากเกษตรกรโดยมการนดเวลาลวงหนากนระหวางเกษตรกรกบพอคาคนกลางรายยอย

2. พนกงานของพอคาคนกลางรายยอยท าการเคลอนยายแกลลอนของเกษตรกรรายแรกขนไปยงรถบรรทก

3. เมอเสรจสนจากเกษตรกรรายแรกกท าการเคลอนยายไปรวบรวมตอยงเกษตรกรรายตอไป

4. ด าเนนการรวบรวมน ายางไปจนกระทงเกษตรกรคนสดทายแลวเคลอนทกลบไปยงจดรวบรวมของพอคาคนกลางรายยอยเพอท าการทดสอบคณภาพน ายาง (ปรมาณเนอยางแหง)

113

5. ส าหรบการจายเงนใหเกษตรกรจะจายใหในวนถดไปทไปรบซอน ายาง

รปท 5.10 เสนทางการด าเนนงานระหวางเกษตรกรกบพอคาคนกลางรายยอยโดยใชแนวทางท 3

ตนทนทเปลยนแปลง 1. ไมมตนทนดานบคลากรในสวนของเกษตรกร เนองจากไมตองมพนกงานใน

การน าน ายางสดมาขายใหพอคาคนกลางรายยอย 2. ไมมตนทนดานการขนสงของเกษตรกร เนองจากไมตองขนสงไปขายยง

พอคาคนกลางรายยอย 3. ตนทนดานการขนสงของพอคาคนกลางรายยอยเพมขน ประกอบดวย

- คาจางพนกงาน คดท 7,500 บาทตอราย คดทงโซอปทานเปนตนทนทงหมดเทากบ (7,500)(8) = 187,500 บาทตอเดอน

- คาน ามน โดยคดท 120 บาทตอรายตอวน คดทการท างาน 20 วนตอเดอน พอคาคนกลางรายยอยจ านวน 25 ราย (120)(20)(25)=60,000 บาทตอเดอน

รวมคาใชจายทเพมขนในสวนของพอคาคนกลางรายยอยเทากบ 247,500 บาทตอเดอน

ตนทนโลจสตกสของการประยกตใชแนวทางนแสดงดงตารางท 5.12

1

2

3

A

n

1

114 ตารางท 5.12 ตนทนโลจสตกสเมอท าการประยกตใชแนวทางการปรบปรงแนวทางท 3

ประเภทของตนทน

ตนทน (บาท/เดอน)

เกษตรกร พอคา

คนกลางรายยอย

พอคา คนกลางรายใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

รวม

บคลากร - 90,000 30,000 300,000 585,000 1,005,000 การขนสง - 81,336 163,611 32,333 360,000 637,280 การเกบรกษา - - 32,800 617,727 2,070,057 2,720,584 การจดการขอมลขาวสาร

- 13,200 3,800 6,000 10,500 33,500

อนๆ 55,819 1,755 18,667 23,334 37,334 136,908 รวม 55,819 186,291 248,878 979,394 3,062,891 4,533,273

จากตารางท 5.12 แสดงใหเหนวาไมมตนทนดานการขนสงในสวนของเกษตรกร

เนองจากเกษตรกรไมตองไปสงน ายางเองท าใหไมตองมตนทนในสวนน แตตนทนจะเพมขนในสวนของตนทนดานบคลากรของพอคาคนกลาง เนองจากตองเพมบคลากร และคาน ามนในสวนของพอคาคนกลางรายยอยเพอมารบน ายางจากเกษตรกรไปตรวจยงจดรวบรวม ท าใหตนทนเปล ยนแปลงจากเดม 30,000 บาท เพมขนเปน 90,000 บาท เนองมาจากมการเพมบคลากรด าเนนงานของพอคาคนกลางต าแหนงละ 1 คน คนละ 7,500 บาท จ านวน 8 ต าแหนง ท าใหตนทนดานบคลากรของโซอปทานเพมขนจาก 945,000 บาท เปน 1,005,000 บาท คดเปนการเพมขน 5.97 เปอรเซนต แตเมอพจารณาดานการขนสงของโซอปทานพบวาตนทนลดลงจาก 986,960 บาท เปน 637,280 บาท หรอคดเปน 35.43 เปอรเซนต

5.3 ประยกตใชแบบจ าลองทางคอมพวเตอรในสถานะอนาคต

จากการด าเนนการคนหาความสญเปลาทเกดขนในสถานะปจจบน น าเสนอแนวทาง

ในการก าจดความสญเปลาทเกดขน และประยกตใชแบบจ าลองทางคอมพวเตอรในสถานะปจจบนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง สงผลใหพารามเตอรตางๆ เชน เวลาน า จ านวนสนคาคงคลง เปลยนแปลงไปจากสถานะปจจบน ดงนนกอนการสรางแผนผงสายธารคณคาสถานะอนาคตจงท าการประยกตใชแบบจ าลองทางคอมพวเตอรในสถานะอนาคต เพอเปนตวแทนของสถานการณหลงจากก าจดความสญเปลา การท าเชนนเพอเลยนแบบโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางในสถานะอนาคตและท าการตรวจสอบความถกตองของแบบจ าลองทสรางขน โดยแบบจ าลองในสถานะอนาคตจะเปนสวนหนงในการตดสนส าหรบน าแนวทางทเสนอไปปรบใชกบหนางานจรง และเพอลดความเสยงเรองของคาใชจายทอาจเกดขนจากความผดพลาดทไมสามารถคาดการณได ผลจากการสรางแบบจ าลองทางคอมพวเตอรในสถานะอนาคตพบวาไดผลถกตองตามมาตรการในการลดความสญเปลาซงตรงกบแผนผงสายธารคณคาในสถานะอนาคต จากมาตรการในการก าจดความสญเปลามผทเกยวของทมการ

115 เปลยนแปลงหลงจากปรบปรงคอ เกษตรกร และโรงงานถงมอยาง โดยแสดงผลแบบจ าลองในสถานะอนาคตของโซอปทานดงตารางท 5.14

เนองจากแนวทางในการก าจดความสญเปลาในสวนทสงผลกบเวลาน าในระบบการผลตเกยวของกบสวนของโรงงานถงมอยาง ดงนจงแสดงการเปลยนแปลงเฉพาะในสวนของโรงงานถงมอยางดงแสดงในตารางท 5.13 และสรปเปนภาพรวมของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

ตารางท 5.13 ผลแบบจ าลองทางคอมพวเตอรสถานะอนาคตของโรงงานถงมอยางกรณศกษา

Location Total Entity Average Time Per Entry (Min)

สถานะปจจบน สถานะอนาคต Receive RM 1 75.38 75.38 Inspect glove 1 84.17 84.17 Storage RM 1 6321.6 1518.55 Production Test 1 2455.41 2455.41 Storage WIP 1 10392 47.48 Packing 1 2.4 2.4 Inspection glove2 1 21.47 21.47 Storage FG 1 143 12172.83 Inspection glove3 1 90 90 Transport glove 1 240 240 รวม 19825.43 16707.69

ผลจากแบบจ าลองทางคอมพวเตอรสถานะอนาคตแสดงใหเหนเวลาน าในการผลตของโรงงานถงมอยางลดลงจาก 19,825.43 นาท เหลอ 16,707.69 นาท หรอลดลงคดเปนสดสวน 15.73 เปอรเซนต

ตารางท 5.14 ผลแบบจ าลองทางคอมพวเตอรสถานะอนาคตของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา

Location Total Entity Average Time Per Entry (Min)

สถานะปจจบน สถานะอนาคต Tapping 86 23.00 23.00 Waiting collect 2 90.12 90.12 Collect 2 11.30 11.30 Transport farmer 2 20.00 20.00 Weight minor 2 3.00 3.00

116 ตารางท 5.14 ผลแบบจ าลองทางคอมพวเตอรสถานะอนาคตของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา (ตอ)

Location Total Entity Average Time Per Entry (Min)

สถานะปจจบน สถานะอนาคต Inspection minor 2 5.00 5.00 Chem add load minor 2 15.00 15.00 Transport minor 2 30.00 30.00 Weight major 2 8.00 8.00 Inspect major 2 20.00 20.00 Chem add load major 2 8.00 8.00 Transport major 2 30.00 30.00 Receive Latex 2 45.00 45.00 Move to tank latex 2 25.00 25.00 Chemical add Latex 2 15.00 15.00 Storage BF maturation Latex

2 15.00 15.00

Maturation Latex 2 480.00 480.00 Storage BF Centrifuge Latex

2 2,160.00 2,160.00

Centrifuge Latex 2 120.00 120.00 Storage tank Latex 1 3,600.00 3,600.00 Adjust property Latex 1 43,200.00 43,200.00 Storage BF Shipping Latex 1 28,800.00 28,800.00 Transport Latex 1 30.00 30.00 Receive RM Glove 1 75.38 75.38 Inspect Glove 1 84.17 84.17 Storage RM Glove 1 6,321.60 1518.55 Production Test Glove 1 2,455.41 2,455.41 Storage WIP Glove 1 10,382.00 47.48 Packing Glove 1 2.40 2.40 Inspection glove 2 1 21.47 21.47 Storage FG Glove 1 143.00 12,172.83 Inspection glove 3 1 90.00 90.00 Transport glove 1 240.00 240.00 รวม 98,568.85 95,461.11

117

ผลจากแบบจ าลองทางคอมพวเตอรสถานะอนาคตแสดงใหเหนเวลาน าในการผลตของโรงงานถงมอยางลดลงจาก 98,568.85 นาท เหลอ 95,461.11 นาท หรอลดลงคดเปนสดสวน 3.16 เปอรเซนต 5.4 แผนผงสายธารคณคาสถานะอนาคต

เมอท าการสรางแผนผงสายธารคณคาในสถานะปจจบน หลงจากน นไดท าการ

วเคราะหหาความสญเปลา แลวน าเสนอแนวทางในการก าจดความสญเปลา หลงจากท าการสรางแผนผงสายธารคณคาของสถานะอนาคตต ซงเปนสถานะทอยากใหเกดขนหลงการปรบปรง โดยแผนผงสายธารคณคาในสถานะอนาคตมการเปลยนแปลงในสวนของโรงงานถงมอยางกรณศกษา กลาวคอ ปรมาณสนคาคงคลงทลดลงสงผลใหเวลาในแผนผงสายธารคณคาเปลยนแปลงไป การเปลยนแปลงแสดงในตารางท 5.16 และรปท 5.10 สงผลใหเวลาของแผนผงสายธารคณคาลดลงจากสถานะปจบน คอ เปลยนแปลงจาก 19,825.43 นาท หรอคดเปน 13.8 วน จ าแนกไดเปน PLT 17,367.6 นาท หรอคดเปน 12.1 วน และ PT 2,457.8 นาท หรอคดเปน 1.7 วน เปลยนแปลงเปน 16,707.70 นาท หรอคดเปน 11.6 วน โดยจ าแนกไดเปน PLT 14,249.9 นาท หรอคดเปน 9.9 วน และ PT 2,457.8 นาท หรอคดเปน 1.7 วน

เวลาของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาลดลงจาก 98,578.7 นาท หรอคดเปน 68.5 วน โดยจ าแนกเปน PLT 52,260.6 นาท หรอคดเปน 36.3 วน และ PT 46,318.1 นาท หรอคดเปน 32.2 วน ลดลงเปน 95,461.00 นาท หรอคดเปน 66.3 วน โดยจ าแนกเปน PLT 92,211.51 นาท หรอคดเปน 34.1 วน และ PT 46,318.1 นาท หรอคดเปน 32.2 วน โดยแสดงดงตารางท 5.17

ตารางท 5.15 ขอมลในแผนผงสายธารคณคาสถานะอนาคตของโรงงานถงมอยางกรณศกษา

กระบวนการ เวลาทใช ประเภทของกจกรรม

นาท วน ด าเนนการ ขนสง ตรวจสอบ รอคอย จดเกบ รบซอน ายางขน 75.38 0.05

NNVA

ตรวจสอบคณภาพ 84.17 0.06

NNVA จดเกบในถงเกบน ายาง

1,518.55 1.05 NNVA

ผลตและทดสอบ 2,455.41 1.71 VA จดเกบใน WIP area

47.48 0.03 NNVA

บรรจลงบรรจภณฑ 2.40 0.00 VA ตรวจสอบคณภาพ 21.47 0.01 NNVA จดเกบใน Warehouse

12,172.83 8.45 NNVA

118 ตารางท 5.15 ขอมลในแผนผงสายธารคณคาสถานะอนาคตของโรงงานถงมอยางกรณศกษา (ตอ)

กระบวนการ เวลาทใช ประเภทของกจกรรม

นาท วน ด าเนนการ ขนสง ตรวจสอบ รอคอย จดเกบ ตรวจสอบคณภาพ 90.00 0.06 NNVA จดสงไปยงทาเรอ 240.00 0.17 NNVA เวลารวม 16,707.69 11.60

จากตารางท 5.15 พบวากจกรรมในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา

สามารถแยกออกเปนกจกรรมเพมคณคาและกจกรรมทไมเพมคณคาแตจ าเปนตองท า คดเปนสดสวน 14.71 เปอรเซนต และ 85.29 เปอรเซนต ตามล าดบ ดงแสดงในรปท 5.11

รปท 5.11 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของโรงงานถงมอยางในสถานะอนาคต

จากการน าเสนอแนวทางในการก าจดความสญเปลาท เกดขนในโซ อปทาน

อตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา ท าใหเกดการเปลยนแปลงเวลาน าโดยสามารถแสดงเวลาน าทวเคราะหสดสวนกจกรรมในโซอปทาน แสดงดงในตารางท 5.16

ตารางท 5.16 แสดงสดสวนกจกรรมในสวนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางสถานะอนาคต

กจกรรม

เวลาการด าเนนกจกรรม (นาท) สดสวน

(%) เกษตรกร พอคาคนกลางราย

ยอย

พอคาคนกลางราย

ใหญ

โรงงาน น ายางขน

โรงงาน ถงมอยาง

ทงหมด

VA 34.3 3.0 8.0 43,815.00 2,457.8 46,318.1 47.0 NVA 0.0 0.0 0.0 0.00 0.0 0.0 0.0

NNVA 110.0 50.0 58.0 34,675.00 17,367.6 52,260.6 53.0 ทงหมด 144.3 53.0 66.0 78,490.00 19,825.4 98,578.7 100.0

VA 14.71%

NNVA 85.29%

119

แผนผงสายธารคณคาของโรงงานถงมอยางกรณศกษาสถานะอนาคตสามารถแสดงไดดงรปท 5.12 และสามารถเขยนแผนผงสายธารคณคาของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาไดดงรปท 5.13

120

รปท 5.12 แผนผงสายธารคณคาสถานะอนาคตของโรงงานถงมอยางกรณศกษา

Supplier( )

Total = 45,283,019 Pcs/month

PP = 24,226,415 Pcs/

month

1

CT=75.38 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

2

CT=84.17 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

13

CT=2455.41 min

C/O=37.24

min

Avail=468 min

Uptime =92%

3 shift

45

CT=2.40 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime=100%

1 shift

3

CT=21.47 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime

=100%

1 shift

3

CT=90 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

4

CT=240 min

C/O=

Avail=435 min

Uptime=100%

1 shift

Customer

Damand = 20,180,804 pcs/month

= 106,958 kg/month

= 3,565 kg/day

Production Control

30,000 kg/bulk5,660,377 Pcs/bulk

2 /

128.55 kg 32,959 kg

3 /

4,111.62 kg

75.38 min 2,455.41 min 2.40 min

1.05 day 8.45 day

1,602.72 min 12,524.30 min

47.48 min

47.48 min

Telephone, mail Telephone, mail

DailyDailyDailyDailyDaily

Production Control

PT = 2,533.17 min (1.7 day)

PLT = 14,174.51 min (9.9 day)

120

121

รปท 5.13 แผนผงสายธารคณคาสถานะอนาคตของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา

Supplier

Total = 45,283,019

pcs/month

PP = 24,226,415 pcs/

month

1

Materials

2

Inspection

13

Production and test

45

Packing

3

Inspection

CT=21.47 min

C/O=0 min

Avail=435min

Uptime=100%

1 shift

3

Inspection

4

Shipping

Customer

Damand = 20,180,804

pcs/month

= 106,958 kg/month

= 3,565 kg/day

30,000 kg/bulk5,660,377 Pcs/bulk

2 /

28,116 kg 32,959 kg

3 /

17,120 kg

75.38 min 2,455.41 min 2.40 min

4.39 day 143 min

1,602.72 min 12,524.30 min

7.21 day

47.48 min

Rubber Glove Industry

Production scheduling

Telephone, e-mail

MonthMonth

Telephone, e-mail

Daily Daily Daily Daily Daily Daily Daily

CT=2.40 min

C/O=0 min

Avail=435min

Uptime=100%

1 shift

CT=2455.41 min

C/O=37.24 min

Avail=468 min

Uptime =92%

3 shift

CT=75.38 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

CT=84.17 min

C/O=0 min

Avail=435min

Uptime=100%

1 shift

CT=240 min

C/O=

Avail=435min

Uptime=100%

1 shift

1

Purchasing

3

Chemical Added

12

Maturation

31

Centrifuge

3

Storage Tank

1

Adjust property

4

Shipping

10

Movement to tank

45 min 15 min 480 min

15 min

120 min 43,200 min 30 min

15 min

25 min 3,600 min

4,000 tons

30,000 kg/bulk10 times/day

Mercator 2 times/day

Latex Industry

Daily Daily Daily Daily Daily Daily Daily Daily

20 days

28,800 min

300 tons1.5 days

2,160 min

CT=45 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

CT=15 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime=100%

1 shift

CT=480 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime=100%

1 shift

CT=120 min

C/O=60 min

Avail=468 min

Uptime=87.5%

2 shift

CT=3,600 min

C/O=0 min

Avail=435min

Uptime=100%

1 shift

CT=25 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

CT=30 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime=100%

1 shift

CT=43,200 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

CT=90 min

C/O=0 min

Avail=435 min

Uptime =100%

1 shift

Daily Daily Daily

1

CT=8 min

c/o= 0 min

Avail=

Uptime=100%

1 Shift

1

C/T= 8 min

c/o=

Avail=

Uptime=

1Shifts

1

Daily

1

C/T= 20 min

c/o=

Avail=

Uptime=

1 Shifts

8 min8 min

C/T= 30 min

c/o=

Avail=

Uptime=

Shift

Daily Daily Daily

1

CT= 3 min

c/o=

Avail=

Uptime=

Shift

1

C/T= 5min

c/o=

Avail=

Uptime=

Shifts

1

C/T= 3 min

c/o=

Avail=

Uptime=

Shifts

Daily

1

C/T= 2 min

c/o=

Avail=

Uptime=

Shifts

3 min

0

10 min

Daily Daily

1

CT=20 min

1

C/T=23 min

Daily

11.30 min

1

C/T= 11.30 min

23 min

90 min PLT = 46,318 min (32.2 day)

PT = 49,142 min (34.1 day)20 min

1

CT= 30 min

c/o=

Avail=

Uptime=

Shift

Daily

7 min40 min

20 min 30 min

121

122

เมอเปรยบเทยบผลการเปลยนแปลงของเวลาน าในการผลตพบวามการเปลยนแปลงดงแสดงใหเหนในตารางท 5.17

ตารางท 5.17 แสดงการเปรยบเทยบเวลาน าในกจกรรมแตละประเภทของสถานะปจจบนเทยบกบสถานะอนาคต

กจกรรม สถานะปจจบน

(นาท) สถานะอนาคต

(นาท) การเปลยนแปลง

(นาท) VA 46,318.11 46,318.11 0.00 NVA 0.00 0.00 0.00 NNVA 52,260.62 49,142.88 3,117.74 ทงหมด 98,578.73 95,460.99 3,117.74

เมอพจารณาตารางท 5.17 พบวาเมอท าการปรบปรงโซอปทานอตสาหกรรมถงมอ

ยางกรณศกษา ท าใหเกดการเปลยนแปลงเวลาน า พบวาเกดการเปลยนแปลงในสวนของเวลาทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท า โดยลดลง 3,117.74 นาท หรอ 2.17 วน สงผลใหเวลาน าของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษาเปลยนแปลงจาก 98,578.73 นาท หรอ 68.46 วน ลดลงเปน 95,460.99 นาท หรอ 66.29 วน คดเปนสดสวน 3.16 เปอรเซนต

123

บทท 6

สรปผลการวจย 6.1 สรปผลการวจย

งานวจยนเปนการศกษาเพอประเมนประสทธภาพการด าเนนการของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง โดยใชตวชวดคอ เวลาน าของกระบวนการในโซอปทาน (lead time) และตนทนโลจสตกส (logistics cost) เพอน าเสนอแนวทางในการก าจดความสญเปลาใหกบโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

โดยไดท าการเกบรวบรวมขอมลทงขอมลปฐมภมและขอมลทตยภมเพอใหไดมาซงลกษณะการด าเนนงานของโซอปทาน ทงจากการสงเกตการปฏบตงานจากสถานทจรง การสมภาษณเกษตรกร พอคาคนกลางรายยอย พอคาคนกลางรายใหญ โรงงานน ายางขน และโรงงานถงมอยาง

ผลจากการเกบขอมลพบวาโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางของบรษทกรณศกษานเรมจากเกษตรกรท าการกรดยางเพอสงน ายางสดใหเปนวตถดบส าหรบโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง จากนนท าการสงขายน ายางใหพอคาคนกลางรายยอย พอคาคนกลางรายยอยรวบรวมน ายางเพอสงตอใหพอคาคนกลางรายใหญ แลวสงตอไปผานกระบวนการแปรรปจากน ายางสดใหกลายเปนน ายางขนทโรงงานน ายางขน ปอนเปนวตถดบส าหรบการผลตถงมอยางเพอสงตอใหลกคา ผลจากการศกษาดงตอไปน

6.1.1 โซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางสถานะปจจบน

เวลาน าของกระบวนการในโซอปทาน จากการเขยนแผนผงสายธารคณคา

แสดงใหเหนวาพบวา เวลาน าทงหมดในกระบวนการผลต (Production Lead Time : PLT) ทประกอบดวยเวลารอคอยกอนทวตถดบจะเขาสกระบวนการผลต เวลารอคอยหลงกระบวนการผลต และเวลาในการเคลอนทของผลตภณฑ หรอเวลาทไมเพมคณคาและเวลาทจ าเปนแตไมเพมคณคา มคาเทากบ 52,260.62 นาท หรอ 36.29 วน และเวลาทใชในกระบวนการผลต (Processing Time : PT) หรอเวลาทเพมคณคาใหกบกระบวนการมคาเทากบ 46,318.11 นาท หรอ 32.17 วน จากคา PLT และคา PT รวมกนจะท าใหไดคาเวลาน าหรอ LT ของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางเทากบ 98,578.73 นาท หรอ 68.46 วน เมอท าการจ าแนกกจกรรมในแผนผงสายธารคณคาจ าแนกไดเปน กจกรรมทกอใหเกดคณคา (VA) 47 เปอรเซนต และกจกรรมทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท า (NNVA) 53 เปอรเซนต

เมอพจารณาตนทนโลจสตกสของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง จ าแนกไดเปนตนทน 5 ดาน ประกอบดวยตนทนดานบคลากร 16.95 เปอรเซนต ตนทนดานการขนสง 31.96 เปอรเซนต ตนทนดานการเกบรกษา 45.70 เปอรเซนต ตนทนดานการจดการขอมลขาวสาร 1.03 เปอรเซนต และตนทนดานอนๆ 4.36 เปอรเซนต จากสดสวนตนทนตนทนโลจสตกสพบวา

124

ตนทนทสงสองอนดบแรกคอตนทนดานการเกบรกษา รองลงมาคอตนทนดานการขนสง โดยมสดสวน 45.70 เปอรเซนต และ 31.96 เปอรเซนต ตามล าดบ ส าหรบตนทนดานการเกบรกษาพบวาเกดขนมากทสดในสวนของโรงงานถงมอยาง ซงสอดคลองกบแผนผงสายธารคณคาทแสดงถงการกองเกบสนคาคงคลงจ านวนมากในสวนของสนคาระหวางกระบวนการ (WIP) ซงคดเปน 96.71 เปอรเซนต โดยสดสวนการเกบรกษาทเกดขนในสวนของโรงงานถงมอยางงคดเปนสดสวน 76.09 เปอรเซนต รองลงมาคอในสวนของโรงงานน ายางขนคดเปนสดสวน 22.71 เปอรเซนต ส าหรบตนทนดานการขนสงเกดขนมากทสดทสวนของเกษตรกรคดเปนสดสวน 60.58 เปอรเซนต รองลงมาคอสวนของโรงงานถงมอยางคดเปนสดสวน 18.92 เปอรเซนต

6.1.2 แนวทางในการก าจดความสญเปลา

จากการศกษาแยกปญหาออกเปน 2 ประเดนคอ ประเดนดานความสญเปลาทเกดจากการเกบรกษาสนคาคงคลงทมาก

เกนไป สงผลใหเกดตนทนการเกบรกษาสง ท าการเสนอแนวทางในการลดตนทนดวยการควบคมสนคาคงคลงของโซอปทานกรณทปรมาณความตองการไมคงท เพอค านวณหาปรมาณของสนคาคงคลงในแตละสวนของโรงงานถงมอยางโดยแยกเปนวตถดบคงเหลอ (raw materials inventory) สนคาคงคลงระหวางการผลต (work in process inventory) และผลตภณฑส าเรจรป (finish goods inventory) และการประยกตใชปรมาณการสงผลตแบบประหยด (Economic Production Quantity :EPQ) เพอหาปรมาณการผลตในแตละรอบทสงผลใหเกดตนทนทต าทสด

ประเดนทสองคอความความสญเปลาทมาจากการเคลอนยายงานจากจดหนงไปสอกจดหนงดวยความไมจ าเปน กลาวคอการขนสงทไมเหมาะสมสงผลใหเกดตนทนดานการขนสงทสง ท าการเสนอแนวทางในการขนสง 3 แนวทาง เพอใหเหมาะสมส าหรบพฤตกรรมของเกษตรกรและพอคาคนกลางรายยอยในโซอปทาน โดยแนวทางทน าเสนอประกอบดวย แนวทางท 1 การสรางความรวมมอของเกษตรกรกอนการจดสง แนวทางท 2 การรบซอและตรวจสอบถงสวนของเกษตรกร และแนวทางท 3 การขนสงน ายาง เพอน ามาตรวจสอบทลานรบซอของพอคาคนกลางรายยอย

ท าการน าเสนอแนวทางสามแนวทางโดยพบวาแนวทางทสามารถลดตนทนไดมากทสดคอแนวทางท 3 คอการขนสงน ายางเพอน ามาตรวจสอบทลานรบซอของพอคาคนกลางรายยอย โดยสามารถลดตนทนจาก 986,960 บาท ลดลงเปน 637,280 บาท คดเปน 35.43 เปอรเซนต

6.1.3 โซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางสถานะอนาคต

จากแนวทางในการก าจดความสญเปลา และมาตรการในการลดความสญเปลาในแตละสวนสามารถสรปไดดงน

ประเดนแรก พบวาปรมาณสนคาคงคลงทเปลยนไปสงผลใหสดสวนของกจกรรมเปลยนไปจากสถานะปจจบน โดยจากการประยกตใชแนวทางทน าเสนอพบวา สดสวนของ

125

กจกรรมตางๆแบงเปนกจกรรมทกอใหเกดคณคา 3.40 เปอรเซนต กจกรรมทไมกอใหเกดคณคา 15.01 เปอรเซนต และกจกรรมทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท า 81.58 เปอรเซนต ซงเปลยนแปลงจากสถานะปจจบน คอ กจกรรมทกอใหเกดคณคา จากเดม 3.30 เปอรเซนต เปลยนแปลงไปโดยเพมขน 3.06 เปอรเซนต กจกรรมทไมกอใหเกดคณคาจากเดม 2.34 เปอรเซนตเพมขน 84.41เปอรเซนต และกจกรรมทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนตองท าจากเดม 94.37 เปอรเซนต ลดลงเปน 13.55 เปอรเซนต

ประเดนทสองคอดานการขนสงของโซอปทาน พบวาแนวทางทสามารถลดตนทนไดมากทสดสามารถลดตนทนจาก 986,960 บาท ลดลงเปน 637,280 บาท คดเปน 35.43 เปอรเซนต

6.2 ขอเสนอแนะส าหรบการท างานวจยในอนาคต

เนองจากงานวจยนมวตถประสงคเพอคนหาความสญเปลาและเสนอแนวทางในการลดตนทนทเกดจากความสญเปลาทเกดขนในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางกรณศกษา ซงมการระบขอบเขตตามองคประกอบของโซอปทานทศกษา ซงอาจแตกตางกบโรงงานถงมอยางอน การมขอบเขตเขตการศกษาทแตกตางกนอาจสงผลใหความสญเปลาทเกดขนแตกตางกน ดงนน เพอเกดประโยชนสงสดใหแกโซอปทานของอตสาหกรรมถงมอยางควรมการศกษาทขอบเขตขององคประกอบของโซอปทานตางๆกนเพอใหเหนความสญเปลาทเกดขน และหาแนวทางในการก าจดความสญเปลาตอไป

งานวจยในอนาคต งานวจยนไดท าการเสนอแนวทางในการลดตนทนดานการขนสง โดยแนวทางการรบ

ซอและตรวจสอบถงสวนของเกษตรกร ซงควรมการน าไปศกษาตอ เพอใหสอดคลองกบสถานการณการแขงขนทเพมสงขนเรอยๆ กลาวคอเมอการรบซอน ายางสดมการแขงขนเพมสงขนพอคาคนกลางรายยอยจะตองมการไปรบซอถงสวนของเกษตรกร เพอใหสามารถรบซอน ายางสดไดในปรมาณทตองการ

126

บรรณานกรม [1] สถาบนวจยยาง, กรมวชาการเกษตร, กระทรวงเกษตรและสหกรณ, "ขอมลวชาการยางพารา

2553," 2010. [2] สถาบนวจยยาง, กรมวชาการเกษตร, กระทรวงเกษตรและสหกรณ, "ขอมลวชาการยางพารา

2555," 2012. [3] สถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร, "สถตยางไทย." 2012, 2012. [4] ส านกงานกองทนสงเคราะหการท าสวนยาง, "ความเคลอนไหวราคายางชนดตางๆ," 2554. [5] L. Y. Ling, "Rubber Gloves Still Riding On Nitrile," Maybank IB, Malaysia2013. [6] J. C. Lu, T. H. Yang, and C. Y. Wang, "A lean pull system design analysed by

value stream mapping and multiple criteria decision-making method under demand uncertainty," International Journal of Computer Integrated Manufacturing, vol. 24, pp. 211-228, 2011.

[7] S. Taj, "Lean manufacturing performance in China: Assessment of 65 manufacturing plants," Journal of Manufacturing Technology Management, vol. 19, pp. 217-234, 2008.

[8] R. Shah and P. T. Ward, "Defining and developing measures of lean production," Journal of Operations Management, vol. 25, pp. 785-805, 2007.

[9] B. R. Staats, D. J. Brunner, and D. M. Upton, "Lean principles, learning, and knowledge work: Evidence from a software services provider," Journal of Operations Management, vol. 29, pp. 376-390, Jul 2011.

[10] R. McKee and D. Ross, "From Lean Manufacturing to Lean Supply Chain: A Foundation for Change," in Intentia International 2013.

[11] T. Joosten, I. Bongers, and R. Janssen, "Application of lean thinking to health care: issues and observations," International Journal for Quality in Health Care, vol. 21, pp. 341-347, Oct 2009.

[12] D. Seth and V. Gupta, "Application of value stream mapping for lean operations and cycle time reduction: an Indian case study," Production Planning & Control, vol. 16, pp. 44-59, Jan 2005.

[13] B. Singh, S. K. Garg, and S. K. Sharma, "Value stream mapping: literature review and implications for Indian industry," International Journal of Advanced Manufacturing Technology, vol. 53, pp. 799-809, Mar 2011.

[14] P. Solding and P. Gullander, "Concepts for simulation based value stream mapping," in Proceedings - Winter Simulation Conference, 2009, pp. 2231-2237.

127

[15] H. M. Wee and S. Wu, "Lean Production and Transportation Scheduling for Dynamic Supply Chain Management," Supply Chain Management: An International Journal, vol. 14, pp. 335-341, 2009.

[16] M. Rother and J. Shook, "Learning to See value stream mapping to add value and eliminate muda," 1999.

[17] J. G. A. J. V. D. VORST, A. J. M. BEULENS, W. D. WIT, and P. V. BEEK, "Supply Chain Management in Food Chains: Improving Performance by Reducing Uncertainty," The International Journal of Translation and Interpreting Research, vol. 5, pp. 487-499, 1998.

[18] V. P. K. Sundram, A. R. Ibrahim, and V. G. R. C. Govindaraju, "Supply chain management practices in the electronics industry in Malaysia: Consequences for supply chain performance," Benchmarking, vol. 18, pp. 834-855.

[19] A. Momiwand and A. Shahin, "Lead Time Improvement by Supplier Relationship Management with a Case Study in Pompaj Company," World Applied Sciences Journal, pp. 759-768, 2012.

[20] L. Hui, "Study on manufacturer supply chain management based on B2b E-marketplace," Journal of Applied Sciences, vol. 13, pp. 4681-4687, 2013.

[21] F. Behrouzi and W. Kuan Yew, "A study on lean supply chain performance measures of SMEs in the automotive industry," in Industrial Engineering and Engineering Management (IEEM), 2011 IEEE International Conference on, 2011, pp. 237-241.

[22] H. M. Wee and S. Wu, "Lean supply chain and its effect on product cost and quality: a case study on Ford Motor Company," Supply Chain Management-an International Journal, vol. 14, pp. 335-341, 2009.

[23] B. Beškovnik and E. Twrdy, "Agile port and intermodal transport operations model to secure lean supply chains concept," Članek opisuje strateški pogled priĕakovanj gospodarstva od koncepta vitkih oskrbovalnih verig v zvezi s kontejnersko pomorsko industrijo, vol. 23, pp. 105-112, 2011.

[24] Small and Medium Enterprise Agency and Japan Small and Medium Enterprise Corporation, "Manual of Logistics Costs Calculation (Business-type Base)," 2005.

[25] S. Minner, Strategic Safety Stocks in Supply Chains: Springer, 2000. [26] ชยวฒน เจรญทอง, "การลดจ านวนชนงานระหวางกระบวนการผลตดวยแนวความคดของ

ระบบผลตแบบทนเวลาพอดและวเคราะหโดยการจ าลองแบบปญหา." . วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต: มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, 2548.

128

[27] N. L. Coppini, L. C. Bekesas, E. A. Baptista, M. Vieira Jr, and W. C. Lucato, "Value stream mapping simulation using ProModel® software," in IEEE International Conference on Industrial Engineering and Engineering Management, 2011, pp. 575-579.

[28] F. Kalaoǧlu and C. Saricam, "Analysis of modular manufacturing system in clothing industry by using simulation," Fibres and Textiles in Eastern Europe, vol. 15, pp. 93-96, 2007.

[29] N. Sahay and M. Ierapetritou, "Supply chain management using an optimization driven simulation approach," AIChE Journal, vol. 59, pp. 4612-4626, 2013.

129

ภาคผนวก

130

ภาคผนวก ก แบบสอบถามส าหรบผเกยวของในโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

131

แบบสมภาษณเกษตรกรชาวสวนยาง เรอง การวเคราะหตนทนโลจสตกสของโซอปทานถงมอยาง

วนทสมภาษณ………………………ชอผตอบแบบสมภาษณ…………………………………………………………………………………… ชอหมบาน………………………หมท…………..ต าบล……………..อ าเภอ……………………จงหวด……………… โทร.……………… ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย √ ลงในชอง ( ) และเตมขอความทตรงกบขอมลหรอความคดของทานมากทสด ตอนท 1 ขอมลทวไป 1. เพศ

( ) ชาย ( ) หญง 2. อาย ………ป 3. ระดบการศกษา

( ) ไมไดศกษา ( ) ต ากวาระดบชนประถมศกษา ( ) ชนประถมศกษา ( ) ชนมธยมศกษา ( ) สงกวาชนมธยมศกษา

4. จ านวนแรงงานในครอบครวทชวยท าสวนยางพารา……………….คน 5. ทานมพนทปลกยางพาราทงหมด………………..ไร

( ) เปนทดนของตนเอง……………….ไร ( ) เชา……………….ไร

6. ทานท าสวนยางพารามาแลว……………..ป ตอนท 2 การปฏบตของเกษตรกรเกยวกบการท าสวนยางพารา 1. พนธ 1.1 ทานปลกยางพาราพนธอะไร

( ) โปรดระบ……………….……… ( ) ระยะเวลาในการจดหาพนธยาง…………………..วน 1.2 แหลงทมาของพนธยางพารา

( ) เพาะพนธจากสวนของตวเอง ( ) ซอจากรานทขายพนธยางพารา ( ) ซอจากแปลงผลตพนธยาง ( ) อนๆ โปรดระบ……………….………

1.3 จดเกบกอนปลกนาน………………วน ตารางท 1 คาใชจายในการดแลพนธยางกอนปลก

รายการกจกรรม จ านวนคนงาน สรปคาใชจายตอไร การจดเตรยมพนธ

1.คาพนธยาง 2.คาดแลพนธกอนปลก 3.คาขนสง 4. อนๆ รวม

2. การปลก 2.1 การเตรยมพนทปลกกระท าโดย

132

( ) โคนดวยเครองจกร / เผาเศษไมและวชพช / ไถพรวนดน ( ) โคนดวยแรงคน / เผาเศษไมและวชพช / ไถพรวนดน ( ) อนๆ โปรดระบ……………….………

2.2 การปลก ( ) จ านวนตนยาง………………ตน/ไร ( ) ระยะเวลาในการปลก………………………ชวโมง/ไร

ตารางท 2 คาใชจายในการปลกยาง

รายการกจกรรม จ านวนคนงาน สรปคาใชจายตอไร การปลก 1. คาทดน 2. คาโคน 3. คาไถพรวนดน 4. คาปลก 5. อนๆ รวม

3.การดแล 3.1 การปลกซอม

( ) จ านวนตนยางทตองปลกซอม…………….ตน/ไร 3.2 สารเคมทใชในการก าจดวชพช

( ) หญาคาหรอวชพชอนๆ สารปองกน…………………………….ราคา………………….บาท/ขวด ( ) ความถในการใช…………………….เดอน/ครง

3.3 ปยทใชในการบ ารงตนยาง ( ) ปยอนทรย ………………………………….ราคา………..บาท/กระสอบ/กโลกรม ความถในการใสปย…………………….เดอน/ครง คาใชจายในการใสปย……………….บาท/ครง ( ) ปยเคม ………………………………….ราคา………..บาท/กระสอบ/กโลกรม ความถในการใสปย…………………….เดอน/ครง คาใชจายในการใสปย……………….บาท/ครง ( ) ปยชวภาพ ………………………………….ราคา………..บาท/กระสอบ/กโลกรม ความถในการใสปย…………………….เดอน/ครง คาใชจายในการใสปย……………….บาท/ครง

3.4 การใชปยคอก ( ) ไมไดใช ( ) ใช โดยใชปรมาณ รวม………………..ตน/ไร ชนดปยคอกคอ…………………ราคา………………บาท/กโลกรม ( ) บางป ระบปทใสปย.....................

3.5 การใหน าตนยาง ( ) ไมมการใหน า ( ) มการใหน า ชวงทใหน าคอ……………………… ( ) ใหน าแกตนยางดวยวธ…………………………………..

133 ตารางท 3 คาใชจายในการดแลยางระหวางการปลก

รายการกจกรรม จ านวนคนงาน สรปคาใชจายตอไร การดแล 1. คาปลกซอม 2. คาตกแตงกง 3. คาสารเคม 4. คาฉดสารเคม 5. คาตดหญา 6. คาปยบ ารง 7. คาแรงใสปย 8. คาน า 9. อนๆ รวม

4. การกรดยาง 4.1 กรณทจางคนงานกรดยางและเกบน ายาง อตราสวนคาจาง…………………… จ านวน…………….คน 4.2 กรดยางไดเมออายประมาณ………………………….ป ความถในการกรด………………ครง/สปดาห 4.3 กรณทไมกรดยางเอง อตราคาจาง………………………..บาท/ครง จ านวน………………..คน 4.4 อปกรณทใชกอนการกรด

( ) 1. มดกรดยาง ราคา……………..บาท/อน จ านวน……………………อน ( ) 2. เหลกรดตนยาง ราคา……………บาท/กโลกรม จ านวน……………………กโลกรม ( ) 3. ถวยรบน ายาง ราคา……………..บาท/ถวย จ านวน……………………ถวย ( ) 4. ลนรบน ายาง ราคา……………………บาท/กโลกรม จ านวน……………….กโลกรม ( ) 5. อนๆ……………………………

4.5 เวลาทใชในการกรด……………………..นาท/ตน จ านวน……………………ตน จ านวน………………คน 5. การเกบน ายาง 5.1 กรณทไมท าการเกบน ายางเอง อตราคาจาง………………..บาท/ครง จ านวน………………….คน 5.2 ปรมาณน ายางทได……………………..กโลกรม/วน จ านวนตนยาง……………….ตน 5.3 อปกรณทใชในการเกบน ายาง

( ) 1. ถงเกบน ายาง ราคา………………บาท/ถง จ านวน……………….ถง ( ) 2. ไมกวาดยาง ราคา……………….บาท/อน จ านวน……………..อน ( ) 3. ถงบรรจน ายาง ราคา………………บาท/ถง จ านวน……………….ถง ( ) 4. ถงบรรจน ายาง ราคา………………บาท/ถง จ านวน……………….ถง ( ) 5. แอมโมเนย ราคา………………บาท/กโลกรม จ านวน……………….กรม/ครง ( ) 6. อนๆ………………………..

134 ตารางท 4 เวลาในการเกบน ายาง

รายการกจกรรม เวลา (นาท) จ านวนคนงาน การเกบน ายาง 1.ระยะเวลากอนการเกบ 2.ระยะเวลาการเกบตอตน 3.ระยะเวลาในการเตรยมน ายางกอนขาย รวม

6. การขนสงน ายางไปขายพอคาคนกลาง 6.1 ปรมาณน ายางททานขายเฉลยตอวน

( ) 5-10 กโลกรม ( ) 11-15 กโลกรม ( ) 16-20 กโลกรม ( ) 21-25 กโลกรม ( ) 5. อน ๆ ...................

6.2 รถททานใชในการสงน ายาง ทานมรถส าหรบสง...........คนและเปนประเภทใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) รถบรรทก 4 ลอ (ปกอพ) ( ) ซาเลง ( ) มอเตอรไซค ( ) อน ๆ...............

6.3 ทานตดตอกบพอคาคนกลางเพอซอน ายางอยางไร ( ) โทรศพทมอถอ ( ) โทรศพทบาน ( ) อน ๆ ระบ............. ( ) ไมตดตอ

6.4 จ านวนครงทสงน ายาง...........ครง/วน จ านวนคนขบ……………….คน 6.5 ทานใชระยะทางและเวลาในการจดสงถงพอคาคนกลาง

( ) ระยะทางจากสวนยางถงพอคาคนกลาง นอยกวา 1-3 กม. เวลาทใชในการเดนทาง........นาท ( ) ระยะทางจากสวนยางถงพอคาคนกลาง นอยกวา 3-5 กม. เวลาทใชในการเดนทาง.................นาท ( ) ระยะทางจากสวนยางถงพอคาคนกลาง นอยกวา 5-10 กม. เวลาทใชในการเดนทาง..................นาท

6.6 เมอน าน ายางสงทพอคาคนกลางตองรอคอยกอนหรอไม ( ) ตองรอคอย ใชเวลาในการรอคอยเฉลย............นาท ความถในการรอคอย…………..ครง/เดอน ( ) ไมตองคอย

ตารางท 5 คาใชจายในการน าน ายางไปขาย รายการกจกรรม สรปคาใชจายตอครง

การขนสง 1. คาน ามนรถ 2. คาเสอม 3. คาแรงงาน 4. อนๆ รวม

135

แบบสอบถามผรวบรวมน ายางสดรายยอย เรอง การวเคราะหตนทนโลจสตกสของโซอปทานถงมอยาง

วนทสมภาษณ………………………ชอผตอบแบบสมภาษณ…………………………………………………………………………………… ชอหมบาน………………………หมท…………..ต าบล……………..อ าเภอ………………………จงหวด……………… โทร……………. ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย √ ลงในชอง ( ) และเตมขอความทตรงกบขอมลหรอความคดของทานมากทสด ตอนท 1 ขอมลทวไป 1. เพศ

( ) ชาย ( ) หญง 2. อาย ………ป 3. ระดบการศกษา

( ) ต ากวาชนประถมศกษา ( ) ชนประถมศกษา ( ) ชนมธยมศกษา ( ) อนปรญญา ( ) ปรญญาตร ( ) สงกวาปรญญาตร

4. ทานมสวนยางเพอขายน ายางเองดวย ( ) ใช ( ) ไมใช

5. ทานไดด าเนนกจการมาแลวเปนระยะเวลา…………………ป ตอนท 2 การรวบรวมและการขนสง สวนท 1 การรวบรวม 6. จ านวนเกษตรททานรบซอ............ราย 7. เกษตรกรมาจากแหลงใดบาง

เกษตรกร มาจาก ปรมาณน ายางทรบซอตอครง (กก.)

8. สถานทททานใชในการรวบรวมน ายาง ( ) บาน ( ) สหกรณ ( ) กลมชาวสวนยาง สกย. ( ) อนๆ…………………

9. ปรมาณททานรบซอเฉลยตอวน ( ) 1-2 ตน ( ) 2-4 ตน ( ) 4-5 ตน ( ) 5-6 ตน ( ) อน ๆ...................

10. รถททานใชในการรวบรวมและขนสงเปนของทานเองหรอไม ( ) ใช (ท าขอ 6) ( ) ไมใช (ท าขอ 7)

11. หากรถททานใชในการรวบรวมและขนสงเปนของทานเอง ทานมรถส าหรบการรวบรวมและขนสงดวยรถอะไรบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) รถบรรทก 4 ลอ (รถบรรทกเลก) ........คน ( ) รถบรรทก 6 ลอ ........คน ( ) รถบรรทก 10 ลอ ........คน ( ) รถบรรทก 18 ลอ ........คน ( ) อน ๆ...............

12. หากทานไมมรถในการรวบรวมและการขนสงเองทานท าอยางไรเพอการรวบรวมและการขนสง ( ) จางรถเพอขนสง คาจาง.................บาทตอเทยว

136

( ) ประเภทรถททานจาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) รถบรรทก 4 ลอ (รถบรรทกเลก) ........คน ( ) รถบรรทก 6 ลอ ........คน ( ) รถบรรทก 10 ลอ ........คน ( ) รถบรรทก 18 ลอ ........คน ( ) อน ๆ............... ( ) เชา คาเชารถ.......................บาท, คาน ามน.........ลตรตอเทยว ( ) อน ๆ..........................

13.ทานและเกษตรกรมการตดตอหรอตกลงลวงหนาในการซอขายน ายางหรอไม ( ) ม ตกลงลวงหนา..................วน/สปดาห/เดอน จ านวน........ราย ( ) ไมม

14. ทานตดตอกบเกษตรกรเพอซอน ายางอยางไร ( ) โทรศพทมอถอ ( ) โทรศพทบาน ( ) อน ๆ ระบ.............

15. จ านวนครงทตดตอ...........ครง/เทยว และคาใชจายตอครง.............บาท 16. ทานรบซอน ายางทเกษตรกรแตละรายน ามาขายทงหมดหรอไม

( ) รบทงหมด ( ) รบไมหมด เพราะอะไร...............................................................................

17. ทานมการปฏบตงานขณะรวบรวมและหลงการรวบรวมน ายางอยางไร มการใชอปกรณใดบางทใชในการรวบรวมน ายาง และราคาเทาใด

กจกรรม เวลา

(นาท/ราย) จ านวนคนงาน อปกรณทใช

ราคา (บาท/ชน)

1.ชงน ายาง 2. ตรวจสอบคณภาพน ายาง 3. เตมสารเคมเพอรกษาคณภาพ 4. เทน ายางลงรถ 5. เตรยมน ายางกอนจดสง

สวนท 2 การขนสงไปยงผรวบรวมรายใหญ 18. จ านวนผรวบรวมรายใหญททานสงน ายางใหทงหมด..............ราย

รายใหญ

ทตง ระยะทาง (กโลเมตร)

เปอรเซนต จ านวน (เทยว/วน)

ประเภทรถขนสง

เวลาในการ

ขนสง (ชวโมง)

เวลาในการรอคอย (นาท)

19. ทานมขอตกลงลวงหนากบผรวบรวมรายใหญเพอการสงน ายางหรอไม ( ) ม โดยตกลงลวงหนา....................วน/สปดาห/เดอน ตดตอ และแบงเปนดาน ( ) 1.1 คณภาพ ( ) 1.2 ปรมาณ ( ) 1.3 วนก าหนดสง ( ) 1.4 อน ๆ ระบ..................

137

( ) ไมม 20. ทานตดตอกบผรวบรวมรายใหญอยางไร

( ) โทรศพทมอถอ ( ) โทรศพทบาน ( ) อน ๆ.................... 21. จ านวนครงทตดตอ...........ครง/เทยวการขนสง และคาใชจายตอครง............... 22. ทานมการคดแยกคณภาพน ายางในการสงแตละรายใหญหรอไม

( ) ม ( ) ไมม

23. สาเหตทท าใหโรงงานไมรบซอน ายางของทาน ( ) คา VFA สงเกนไป คดเปน..............% และมวธการจดการกบของเสยทตกลบอยางไร

( ) ขายโรงงานอน โดยมวธการขายอยางไร...................................................................................................... ( ) น ากลบมาผสมสารเคมใหม ( ) อน ๆ................................

ตอนท 3 สถานการณน ายางขนในอนาคต 24. ทานคดวาอตสาหกรรมน ายางขนทผานมามลกษณะเปนอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 25. ทานคดวาแนวโนนของอตสาหกรรมน ายางขนอนาคตจะเปนอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 26. ปญหาและอปสรรคทเกดขนมอะไรบาง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 27. ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

138

แบบสอบถามผรวบรวมน ายางสดรายใหญ เรอง การวเคราะหตนทนโลจสตกสของโซอปทานถงมอยาง

วนทสมภาษณ………………………ชอผตอบแบบสมภาษณ…………………………………………………………………………………… ชอหมบาน………………………หมท…………..ต าบล……………..อ าเภอ………………………จงหวด……………… โทร……………. ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย √ ลงในชอง ( ) และเตมขอความทตรงกบขอมลหรอความคดของทานมากทสด ตอนท 1 ขอมลทวไป 1. เพศ

( ) ชาย ( ) หญง 2. อาย ………ป 3. ระดบการศกษา

( ) ต ากวาชนประถมศกษา ( ) ชนประถมศกษา ( ) ชนมธยมศกษา ( ) อนปรญญา ( ) ปรญญาตร ( ) สงกวาปรญญาตร

4. ทานมสวนยางเพอขายน ายางเองดวย ( ) ใช ( ) ไมใช

5. ทานไดด าเนนกจการมาแลวเปนระยะเวลา…………………ป ตอนท 2 การรวบรวมและการขนสง สวนท 1 การรวบรวม 6. จ านวนรายยอยททานรบซอ............ราย 7. ผรวบรวมรายยอยมาจากแหลงใดบาง

รายยอย มาจาก ปรมาณน ายางทรบซอตอครง (กก.)

8. สถานทททานใชในการรวบรวมน ายาง ( ) บาน ( ) สหกรณ ( ) กลมชาวสวนยาง สกย. ( ) อนๆ…………………

9. ปรมาณททานรบซอเฉลยตอวน ( ) 5-10 ตน ( ) 11-15 ตน ( ) 16-20 ตน ( ) 21-25 ตน ( ) อน ๆ...................

10. รถททานใชในการรวบรวมและขนสงเปนของทานเองหรอไม ( ) ใช (ท าขอ 6) ( ) ไมใช (ท าขอ 7 )

11. หากรถททานใชในการรวบรวมและขนสงเปนของทานเอง ทานมรถส าหรบการรวบรวมและขนสงดวยรถอะไรบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) รถบรรทก 4 ลอ (รถบรรทกเลก) ........คน ( ) รถบรรทก 6 ลอ ........คน ( ) รถบรรทก 10 ลอ ........คน ( ) รถบรรทก 18 ลอ ........คน ( ) อน ๆ...............

12. หากทานไมมรถในการรวบรวมและการขนสงเองทานท าอยางไรเพอการรวบรวมและการขนสง ( ) จางรถเพอขนสง คาจาง.................บาทตอเทยว

139

( ) ประเภทรถททานจาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) รถบรรทก 4 ลอ (รถบรรทกเลก) ........คน ( ) รถบรรทก 6 ลอ ........คน ( ) รถบรรทก 10 ลอ ........คน ( ) รถบรรทก 18 ลอ ........คน ( ) อน ๆ............... ( ) เชา คาเชารถ.......................บาท, คาน ามน.........ลตรตอเทยว ( ) อน ๆ..........................

13.ทานและผรวบรวมรายยอยมการตดตอหรอตกลงลวงหนาในการซอขายน ายางหรอไม ( ) ม ตกลงลวงหนา..................วน/สปดาห/เดอน จ านวน........ราย ( ) ไมม

14. ทานตดตอกบผรวบรวมรายยอยเพอซอน ายางอยางไร ( ) โทรศพทมอถอ ( ) โทรศพทบาน ( ) อน ๆ ระบ.............

15. จ านวนครงทตดตอ...........ครง/เทยว และคาใชจายตอครง.............บาท 16. ทานรบซอน ายางทผรวบรวมรายยอยแตละรายน ามาขายทงหมดหรอไม

( ) รบทงหมด ( ) รบไมหมด เพราะอะไร...............................................................................

17. ทานมการปฏบตงานขณะรวบรวมและหลงการรวบรวมน ายางอยางไร มการใชอปกรณใดบางทใชในการรวบรวมน ายาง และราคาเทาใด

สวนท 2 การขนสงสโรงงาน 18. จ านวนโรงงานททานสงน ายางใหทงหมด..............โรงงาน

โรงงาน ทตง ระยะทาง (กโลเมตร)

เปอรเซนต จ านวน

(เทยว/วน) ประเภทรถขนสง

เวลาในการ

ขนสง (ชวโมง)

เวลาในการรอคอย (นาท)

กจกรรม เวลา (นาท/ราย) จ านวนคนงาน อปกรณทใช ราคา (บาท/ชน) 1.ชงน ายาง 2. ตรวจสอบคณภาพน ายาง 3. เตมสารเคมเพอรกษาคณภาพ

4. เทน ายางลงรถ 5. เตรยมน ายางกอนจดสง

140 19. ทานมขอตกลงลวงหนากบโรงงานเพอการสงน ายางหรอไม

( ) ม โดยตกลงลวงหนา....................วน/สปดาห/เดอน ตดตอ และแบงเปนดาน ( ) 1.1 คณภาพ ( ) 1.2 ปรมาณ ( ) 1.3 วนก าหนดสง ( ) 1.4 อน ๆ ระบ.................. ( ) ไมม

20. ทานตดตอกบโรงงานอยางไร ( ) โทรศพทมอถอ ( ) โทรศพทบาน ( ) อน ๆ....................

21. จ านวนครงทตดตอ...........ครง/เทยวการขนสง และคาใชจายตอครง............... 22. ทานมการคดแยกคณภาพน ายางในการสงแตละโรงงานหรอไม

( ) ม ( ) ไมม

23. สาเหตทท าใหโรงงานไมรบซอน ายางของทาน ( ) คา VFA สงเกนไป คดเปน..............% และมวธการจดการกบของเสยทตกลบอยางไร ( ) ขายโรงงานอน โดยมวธการขายอยางไร...................................................................................................... ( ) น ากลบมาผสมสารเคมใหม ( ) อน ๆ................................

141 ตอนท 3 สถานการณน ายางขนในอนาคต 24. ทานคดวาอตสาหกรรมน ายางขนทผานมามลกษณะเปนอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 25. ทานคดวาแนวโนนของอตสาหกรรมน ายางขนอนาคตจะเปนอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 26. ปญหาและอปสรรคทเกดขนมอะไรบาง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 27. ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

142

ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

จดประสงค

เพอศกษาตนทนทางดานโลจสตกสทเกดขน ภายในโรงงานน ายางขน สวนท 1: ขอมลทวไป (Company profile) 1. ชอบรษท 2. ทอย 3. ลกษณะ/ประเภทอตสาหกรรม 4. ผลตภณฑ 5. ประเภทของวตถดบ □ น ายางสด ….……………………..% □ บรรจภณฑ ….……………………..% ไดแก □ เคมภณฑ ….………………..……% ไดแก 6. ปรมาณวตถดบทน าเขาในแตละเดอน (ตน) □ น ายางสด ….………………… □ บรรจภณฑ ….………………… □ เคมภณฑ ….…………………

แบบสอบถามเพอศกษาขอมลโลจสตกส

143 7. แหลงวตถดบหลก (เลอกไดมากกวา 1 ขอ) 7.1

ชมพร ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

ระนอง ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

สราษฎรธาน ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

พงงา ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

ภเกต ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

กระบ ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

ตรง ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

นครศรธรรมราช ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

พทลง ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

สงขลา ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

สตล ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

ปตตาน ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

ยะลา ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

นราธวาส ….…………………% มาจาก……………………………………………………………………..

อนๆ ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………….. 7.2 บรรจภณฑ □ ภายในประเทศ….…………...……………% ไดแก ……………………………………………………………………… □ ตางในประเทศ….…………..……………..% ไดแก ……………………………………………………………………… 7.3 เคมภณฑ □ ภายในประเทศ….…………………………% ไดแก ……………………………………………………………………… □ ตางในประเทศ….…………..……………..% ไดแก ……………………………………………………………………… 8. ปรมาณวตถดบส ารอง (ตน) □ ….……………………………..……………….. □ ….……………………………..……………….. □ ….……………………………..………………..

144 สวนท 2: การวนจฉยความสามารถทางโลจสตกส

1. Customer service and support จ านวนเงน

(บาท) % ตนทน

1.1 ตนทนในการใหบรการลกคา (Customer service cost) ประกอบดวย □ คาใชจายทงหมดในแผนกการตลาด โดยหกคาใชจายดาน การ

ประชาสมพนธ (คาโฆษณาตางๆ)

□ตนทนอนๆ (โปรดระบ) ……………………………………...…….………..…… ตนทนในการใหบรการลกคารวม 1.2 จ านวนค าสงซอโดยเฉลยตอเดอนของบรษทมจ านวน…...…….………..……ค าสงซอ 1.3 บรษทของทานไดสงมอบสนคาครบตามจ านวนทก าหนดใหแกลกคาเปนจ านวนเฉลย……....…..……ค าสงซอ

ตอเดอน 1.4 บรษทของทานไดสงมอบสนคาตรงตามเวลาทก าหนดใหแกลกคาเปนจ านวนเฉลย…...……...….…….ค าสงซอ

ตอเดอน 1.5 ระยะเวลาตงแตบรษทไดรบค าสงซอจากลกคาจนสามารถสงสนคาใหลกคาไดมระยะเวลาเฉลย…...….….……

ชม. หรอ…...….….………..วน

2. Purchasing and Procurement จ านวนเงน

(บาท) % ตนทน

2.1 ตนทนในการจดซอ/จดหาในป 2554 ทงหมด ประกอบดวย □ คาใชจายของพนกงานแผนกจดซอ (เชน เงนเดอน คาลวงเวลา คา

น ามน)

□ คาโสหยส าหรบการด าเนนการจดซอ คาเครองเขยน คาจดหมาย คาโทรศพท

□ ตนทนอนๆ (โปรดระบ)……………………………………...…….………..…… ตนทนในการจดซอ/จดหารวม 2.2 บรษทของทานไดสงซอวตถดบจาก Supplier หลกเปนจ านวนเฉลย…...…….……ค าสงซอตอเดอน 2.3 บรษทของทานไดรบการสงมอบวตถดบครบตามจ านวนจาก Supplier หลกเปนจ านวน…...…….……ค าสงซอ

ตอเดอน 2.4 บรษทของทานไดรบการสงมอบวตถดบตรงตามเวลาจาก Supplier หลกเปนจ านวน…....…….……ค าสงซอตอ

เดอน 2.5 ระยะเวลาตงแตบรษทออกใบสงซอใหกบ Supplier หลกจนกระทง Supplier หลกจดสงวตถดบใหกบ

บรษทมระยะเวลาโดยเฉลย…...….….……ชม. หรอ…..…….……วน

145

3. Logistics Communication and Order Processing จ านวนเงน

(บาท) % ตนทน

3.1 ตนทนการตดตอสอสารภายในองคกร ทงหมดประกอบดวย □ คาใชจายในการลงทนตดตงระบบสารสนเทศเพอใชในการสอสารใน

องคกร (Software) ซอฟตแวรตางๆ ทใชในการสอสาร

□ คาใชจายในการลงทนตดตงอปกรณตางๆ เพอใชในการสอสารภายในองคกร (Hardware) เชน Computer, Printer, Fax, โทรศพท

□ ตนทนอนๆ (โปรดระบ)……………………………………...…….………..…… ตนทนการตดตอสอสารภายในองคกรรวม 3.2 ฝายรบค าสงซอจากลกคา เชน Sales หรอ Marketing ไดออกใบสงงานไปยงแผนกอนๆ ทเกยวของเปน

จ านวนเฉลย…...…….……ใบสงงานตอเดอน 3.3 บรษทของทานพบจ านวนใบสงงานทผดพลาดดงกลาวเปนจ านวน…...…….……ครง ตอเดอน

4. Inventory Management จ านวนเงน

(บาท) % ตนทน

4.1 ตนทนในการถอครองสนคาคงคลง (สนคาส าเรจรป) เปนตนทนคาเสยโอกาส คาขนสงจากทาเรอหรอสนามบนมายงโรงงานเทานน) ทงหมด ประกอบดวย

□ มลสนคาคงคลงทเสยหาย สญหาย เสอมมลคาและตนทนเนองจากขอมลสนคาคงคลงไมตรงกบของจรง

□ คาโสหยส าหรบการถอครองสนคาคงคลง (เชน คาประกนภยสนคาคงคลง)

□ ตนทนอนๆ (โปรดระบ) …………………………………...…….………..…… ตนทนในการถอครองสนคาคงคลงรวม 4.2 มลคาสนคาคงคลงเฉลย (สนคาส าเรจรป) ในรอบ 1 ป ………………………….บาท 4.3 บรษทของทานมสนคาขาดสตอกส าหรบการจดสงใหลกคาเปนจ านวนทงหมด…...………….……ค าสงซอ 4.4 บรษทของทานมการสตอกสนคาส าเรจรป (Finished goods) เพอใหสามารถรองรบกบปรมาณความ

ตองการของลกคาไดอยางเพยงพอเปนระยะเวลาเฉลย…...…….……วน 5. Transportation (ขาเขา) □ บรษทด าเนนการเอง (ไปขอ 5.1) □ จดจาง (ไปขอ 5.2) □ ลกคาจดสงเอง (ไปขอ 5.3) 5.1 ยานพาหนะ มยานพาหนะในความดแล ………………คน แบงเปน รถเทเลอร (รถหวลาก) ……………คน มอายการใชงาน ….……………………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………………….บาทตอเดอน

146 รถบรรทก (สบลอ) ……………คน มอายการใชงาน ….……………….ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………………….บาทตอเดอน รถบรรทก (หกลอ) ………………คน มอายการใช

งาน ….……………….ป

มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………………….บาทตอเดอน รถปกอพ ……………คน มอายการใชงาน ….……………….ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………………….บาทตอเดอน รถตก ……………คน มอายการใชงาน ….……………….ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………………….บาทตอเดอน รถโฟรคลฟท ……………คน มอายการใชงาน …………………ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………………….บาทตอเดอน อนๆ

ระบ…………………………………………………………………………………………………………………………………………… พนกงาน พนกงานขบรถและดแลรถ □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ….…………….บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ….…………….บาทตอคน พนกงานขนถายสนคา □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ….…………….บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ….…………….บาทตอคน 5.2 ขนสงโดย รายชอบรษทขนสง 1. ………………………………………………………… ทอย………………………………………..……………. 2. ………………………………………………………… ทอย………………………………………..……………. 3. ………………………………………………………… ทอย………………………………………..…………….

147 □ รถเทเลอร (รถหวลาก) ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว…………….. □ รถบรรทก (สบลอ) ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว…………….. □ รถบรรทก (หกลอ) ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว…………….. □ รถปกอพ ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว…………….. □ รถตก ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว…………….. □ รถโฟรคลฟท ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว…………….. □อนๆ ระบ…………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… พนกงาน (ขนถายสนคา) □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ….…………….บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ….…………….บาทตอคน 5.3 .ใชยานพาหนะ □ รถเทเลอร (รถหวลาก) ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว…………….. บรรทกปรมาณ………….ตนตอเทยว มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….………………….……บาท □ รถบรรทก (สบลอ) ความถในการสง………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว…………….. บรรทกปรมาณ………ตนตอเทยว มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………….………บาท □ รถบรรทก (หกลอ) ความถในการสง………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว…………….. บรรทกปรมาณ…………ตนตอเทยว มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….………….…………...บาท □ รถปกอพ ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว…………….. บรรทกปรมาณ……ตนตอเทยว มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……….………………บาท ตนทนการจดการขนสงสนคารวม ….……………………..บาทตอเดอน

148 6. Transportation (ขาออก) □ บรษทด าเนนการเอง (ไปขอ 6.1) □ จดจาง (ไปขอ 6.2) 6.1 ยานพาหนะ มยานพาหนะในความดแล ………………คน แบงเปน รถเทเลอร (รถหวลาก) ………………คน มอายการใชงาน ….……………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………………….บาทตอเดอน

รถบรรทก (สบลอ) ………………คน มอายการใชงาน ….……………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………………….บาทตอเดอน รถบรรทก (หกลอ) ………………คน มอายการใชงาน ….……………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………………….บาทตอเดอน รถปกอพ ………………คน มอายการใชงาน ….……………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………………….บาทตอเดอน รถตก ………………คน มอายการใชงาน ….……………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………………….บาทตอเดอน รถโฟรคลฟท ………………คน มอายการใชงาน ….……………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………….บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………….บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………….บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……………………….บาทตอเดอน อนๆ

ระบ…………………………………………………………………………………………………………………………………………… พนกงาน พนกงานขบรถและดแลรถ □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ….………………..บาทตอคน

149 □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ….………………..บาทตอคน พนกงานขนถายสนคา □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ….………………..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ….………………..บาทตอคน 6.2 ขนสงโดย รายชอบรษทขนสง 1. ทอย 2. ทอย □ รถเทเลอร (รถหวลาก) ความถในการสง……..……เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว….............… □ รถบรรทก (สบลอ) ความถในการสง……..……เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว….............… □ รถบรรทก (หกลอ) ความถในการสง……..……เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว….............… □ รถปกอพ ความถในการสง……..……เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว….............… □ รถตก ความถในการสง……..……เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว….............… □ รถโฟรคลฟท ความถในการสง……..……เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว….............… □ อนๆ ระบ………………………………………..…………………..……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… พนกงาน (ขนถายสนคา) □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ……………คน มรายไดวนละ……….………..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ……………คน มรายไดวนละ……….………..บาทตอคน ตนทนการจดการขนสงสนคารวม ….……………………..บาท ส าหรบหนวยงานขนสงสนคา 6.3 แผนกของทานไดท าการขนสงสนคาใหแกลกคาเปนจ านวนเฉลย………………ครง ตอเดอน 6.4 แผนกของทานไดท าการจดสงสนคาใหแกลกคาทนตามเวลาทก าหนดเปนจ านวนเฉลย……………………ครง ตอเดอน

150 6.5 แผนกของทานไดท าการจดสงสนคาใหแกลกคาครบตามจ านวนทก าหนดเปนจ านวนเฉลย………… ครง ตอเดอน 6.6 ระยะเวลาทใชในการขนสงสนคาจากโรงงานไปยงสถานทของลกคา (เฉพาะลกคาหลก) ใชระยะเวลาเฉลย ………………ชม.

7. Facilities Sites selection, Warehousing and Storage จ านวนเงน

(บาท) %

ตนทน 7.1 ตนทนในการบรหารคลงสนคาทจดเกบทงวตถดบและสนคาส าเรจรป □ คาใชจายของพนกงานของแผนกคลงสนคา (เชน เงนเดอน คาแรงงานชวคราว คาลวงเวลา คาน ามน)

□ ตนทนคงทในการบรหารคลงสนคา - คาประกนภยคลงสนคาตอป - คาเสอมราคาของคลงสนคาตอป (20 ป)

□ ตนทนในการใชบรการคลงสนคาภายนอก เชน คาเชาพนท □ ตนทนอนๆ (โปรดระบ) ……………………………………...…….………..… ตนทนในการบรหารคลงสนคารวม 7.2 การบนทกจ านวนสนคา (Goods) ของบรษททานมความแมนย า…...…….……เปอรเซนต หรอ

- บรษทของทานมปรมาณสนคาทไดบนทกไวเปนจ านวน….-…ชน มมลคารวมทงสน …..…….……บาท - บรษทของทานพบวาปรมาณสนคาทนบไดจรงมจ านวน….-…ชน

7.3 บรษทของทานมระยะเวลาในการเกบสนคาโดยเฉลย…...…….……วน 8. การเกบรกษา □ จดจางบรษท……………………………………………………………คดเปน………………………………บาทตอเดอน (ไปขอ 9) □ บรษทด าเนนการเอง

8.1 Warehouse ขนาด……………………………………….ตร.ม. 8.2 ปรมาณสนคาคงคลง………………………………………ตนตอเดอน 8.3 พนกงาน

□ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน………………………………คน □ พนกงานประจ า ………………………………คน

8.4 Lead Time …………………วน………………….. (เวลาตงแตสนคาออกจากฝายผลตมาเกบท warehouse จนสนคาออกจากโรงงาน)

8.5 คาวสดในการบรรจหบหอ……………………………… บาท ตอเดอน ประกอบไปดวย 1) …………………………………………………………………….

2) ……………………………………………………………………. 3) ……………………………………………………………………. 4) …………………………………………………………………….

8.6 คาดแลเครองมอและอปกรณภายในคลงสนคาประกอบไปดวย

………………คน มอายการใชงาน ……ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ …………………..……..บาทตอเดอน 2. คาน ามน …………………..……..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ …………………..……..บาทตอเดอน

151 4. ราคารถคนละ …………………..……..บาท

8.7 คาน าเดอนละ……………………………………………………. บาท 8.8 คาไฟเดอนละ……………………………………………………. บาท 8.9 อนๆ…………………………………………………….…………………………………………………………………………………..

9. ขอใดคอสาเหตการเพมขนของตนทนการเกบรกษา (ใสเลขเรยงล าดบ) การเพมขนของสนคาในความดแล การเพมขนของการใชคลงสนคาภายนอก การเพมขนของปรมาณสนคาคงคลง การเพมขนของคาบรการของ Outsourcing/Consignment อนๆ………………………………………………………………………………………

10. Material Handling and Packaging 10.1 มลคาของสนคาทเสยหายเฉลยตอเดอนนบตงแตเสรจสนกระบวนการผลต จดเกบ จนถงการ

จดเตรยมสนคาเพอสงมอบ (เชน เงนเดอน คาแรงงานชวคราว คาลวงเวลา คาน ามน) ใหกบลกคามมลคารวมทงสน …...……..…….…บาท

10.2 บรษทของทานมสนคาเสยหายนบตงแตเสรจสนกระบวนการผลต จดเกบ จนถงการจดเตรยมสนคาเพอสงมอบกอนการจดสงเปนจ านวน…...……..…….……ค าสงซอตอป

10.3 ระยะเวลานบตงแตเสรจสนกระบวนการผลต จดเกบ จนถงการจดเตรยมสนคาเพอสงมอบของบรษท มระยะเวลาเฉลย…...……...…….……วน

11. สาเหตของการเพมขนของตนทนการขนถาย (ใสเลขเรยงล าดบ) □ การเพมขนของปรมาณงานโลจสตกส/สงของในความดแล □ การเพมขนของการจดสงฉกเฉน/จดสงในวนหยด □ การเพมขนของคาบรการของ Outsourcing/Consignment □ อนๆ……………………………………………………………………………………… 12. Reverse Logistics

12.1 มลคาของสนคาโดยเฉลยตอเดอนทถกสงคนกลบมายงบรษทเนองจากสนคาช ารดหรอไมเปนไปตามมาตรฐานมมลคารวมทงสน …...……...…….…… บาท

12.2 บรษทของทานไดรบการตกลบของสนคาทไดท าการจดสงใหแกลกคาไปแลวเปนจ านวน…...…….…...…….……ค าสงซอตอป

12.3 ระยะเวลาทใชในการรบสนคาทลกคาสงคนเนองจากสนคามปญหา เชน สนคาไมไดมาตรฐาน ช ารด กลบมายงบรษท จะใชเวลาโดยเฉลย …...……...…….…… วน โดยนบเวลาตงแตลกคาไดแจงบรษทเกยวกบความตองการในการสงคนสนคา

152 13. ก าลงการผลตตอเดอน

13.1 ก าลงการผลตในแตละเดอน (ตน) ………………………………………………………………………………………

13.2 เวลาทใชในการผลตสนคาตอวน (วน) ………ชวโมงตอวน……………………………………………… (เรมตงแตรบใบสงซอสนคาจนกระทงสนคาออกจากโรงงาน)

พนกงานรบวตถดบ □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………..……คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน พนกงานฝายผลต □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน …….……..…คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน พนกงานฝายสงออก □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน พนกงานฝายควบคมคณภาพ □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน พนกงานฝายซอมบ ารง □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ……..………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ……..………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน พนกงานฝายจดซอ □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน พนกงานฝายส านกงาน □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน □ พนกงานประจ า …….……… คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน พนกงานฝายอนๆ………………………… □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ….………..…..บาทตอคน

153 14. ลกคา □ ภายในประเทศ….…………………% □ ตางในประเทศ….……………………..% 14.1 ลกคาภายในประเทศ □ ภาคเหนอ….……………….………..% ระบ……………………………………………………………….……. □ ภาคกลาง….…………………..…….% ระบ……………………………………………………………….……. □ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ……....% ระบ……………………………………………………………….……. □ ภาคใต….………………….……...….% ระบ……………………………………………………………….……. 14.2 ลกคาตางประเทศ □ โซนอเมรกา….…………….………..% ระบ……………………………………………………………….……. □ โซนอเชย.….…………………..…….% ระบ……………………………………………………………….……. □ โชนเอเชย…………………………....% ระบ……………………………………………………………….……. □ โชนตะวนออกกลาง……....….…..% ระบ……………………………………………………………….……. □ โชนออสเตรเลย…………………....% ระบ……………………………………………………………….……. □ โชนยโรป……...………………….…..% ระบ……………………………………………………………….……. □ โชนแอฟรกา……...…………..…….% ระบ………………………………………………..…………………… □ อนๆ………………………..…...….…..% ระบ……………………………………………………………….……. 15. Demand Forecasting and Planning

15.1 ตนทนในการพยากรณความตองการของลกคา (ระบเฉพาะสนคาหลกของบรษทเทานน) - จ านวนพนกงานทเกยวของกบการจดท าการพยากรณความตองการของลกคามจ านวน…...…….……คน - ระยะเวลาทใชในการจดท าการพยากรณความตองการของลกคา….…….……วน หรอ………...…เดอน - สดสวนของการท างานทเกยวของกบการจดท าการพยากรณความตองการของลกคา…....……% จาก

100% - เงนเดอนเฉลยของพนกงานทเกยวของกบการจดท าการพยากรณความตองการของลกคา…...…….……

บาท 15.2 การพยากรณความตองการของลกคาลวงหนาของทานมความแมนย า…...……เปอรเซนต (เฉพาะสนคา

หลก) หรอ - ในปผานมาบรษทของทานไดพยากรณความตองการของลกคาลวงหนาไวเปนจ านวน….……ชน - ในปผานมาบรษทของทานไดรบค าสงซอสนคาจรงจากลกคาเปนจ านวน…...…….……ชน

16. การลดตนทนโลจสตกส (เลอกไดมากกวา 1 ขอ) ลดปรมาณสนคาคงคลง น าวธบรหารจดการงานโลจสตกสแบบ SCM มาประยกตใช เปลยนมาใชพนกงานชวคราว ลดพนกงาน จดระเบยบจ านวนรายการสนคา ทบทวนความถของการขนสง ใชบรการของ Outsourcing/Consignment อนๆ………………………………………………………………………………………

154 17. ขอเสนอแนะเพมเตม ………………………………………..………………………………….………………………………………………………………………………… ………………………………………..………………………………….………………………………………………………………………………… ………………………………………..………………………………….…………………………………………………………………………………

155

ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

จดประสงค

เพอศกษาตนทนทางดานโลจสตกสทเกดขน ภายในโรงงานถงมอยาง สวนท 1: ขอมลทวไป (Company profile) 1. ชอบรษท 2. ทอย 3. ลกษณะ/ประเภทอตสาหกรรม 4. ผลตภณฑ 5. ประเภทของวตถดบ □ น ายางขน ….……………………..% □ บรรจภณฑ ….……………………..% ไดแก □ เคมภณฑ ….………………..……% ไดแก 6. ปรมาณวตถดบทน าเขาในแตละเดอน (ตน) □ น ายางขน ….………………… □ บรรจภณฑ ….………………… □ เคมภณฑ ….…………………

แบบสอบถามเพอศกษาขอมลโลจสตกส

156 7. แหลงวตถดบหลก (เลอกไดมากกวา 1 ขอ) 7.1

ชมพร ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

ระนอง ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

สราษฎรธาน ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

พงงา ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

ภเกต ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

กระบ ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

ตรง ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

นครศรธรรมราช ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

พทลง ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

สงขลา ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

สตล ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

ปตตาน ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

ยะลา ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

นราธวาส ….…………………% มาจาก…………………………………………………………………………

อนๆ ….…………………% มาจาก………………………………………………………………………… 7.2 บรรจภณฑ □ ภายในประเทศ….……….……………% ไดแก……………………………………………………………………… □ ตางในประเทศ….……………………..% ไดแก……………………………………………………………………… 7.3 เคมภณฑ □ ภายในประเทศ….………..……………% ไดแก……………………………………………………………………… □ ตางในประเทศ….………………….…..% ไดแก……………………………………………………………………… 8. ปรมาณวตถดบส ารอง (ตน) □ ….……………………………………….……………….. □ ….……………………………………….……………….. □ ….……………………………………….………………..

157 สวนท 2: การวนจฉยความสามารถทางโลจสตกส

1. Customer service and support จ านวนเงน

(บาท) % ตนทน

1.1 ตนทนในการใหบรการลกคา (Customer service cost) ประกอบดวย □ คาใชจายทงหมดในแผนกการตลาด โดยหกคาใชจายดาน การประชาสมพนธ (คาโฆษณาตางๆ)

□ตนทนอนๆ (โปรดระบ) ……………………………………...…….………..…… ตนทนในการใหบรการลกคารวม

1.2 จ านวนค าสงซอโดยเฉลยตอเดอนของบรษทมจ านวน…...…….………..……ค าสงซอ 1.3 บรษทของทานไดสงมอบสนคาครบตามจ านวนทก าหนดใหแกลกคาเปนจ านวนเฉลย…...………ค าสงซอตอ

เดอน 1.4 บรษทของทานไดสงมอบสนคาตรงตามเวลาทก าหนดใหแกลกคาเปนจ านวนเฉลย…...…..….…….ค าสงซอตอ

เดอน 1.5 ระยะเวลาตงแตบรษทไดรบค าสงซอจากลกคาจนสามารถสงสนคาใหลกคาไดมระยะเวลาเฉลย…...….….……

ชม. หรอ…...….….………..วน

2. Purchasing and Procurement จ านวนเงน

(บาท) % ตนทน

2.1 ตนทนในการจดซอ/จดหาในป 2554 ทงหมด ประกอบดวย □ คาใชจายของพนกงานแผนกจดซอ (เชน เงนเดอน คาลวงเวลา คาน ามน) □ คาโสหยส าหรบการด าเนนการจดซอ

คาเครองเขยน คาจดหมาย คาโทรศพท

□ ตนทนอนๆ (โปรดระบ) ……………………………………...……………..…… ตนทนในการจดซอ/จดหารวม

2.2 บรษทของทานไดสงซอวตถดบจาก Supplier หลกเปนจ านวนเฉลย…...…….……ค าสงซอตอเดอน 2.3 บรษทของทานไดรบการสงมอบวตถดบครบตามจ านวนจาก Supplier หลกเปนจ านวน…...…….……ค าสงซอ

ตอเดอน 2.4 บรษทของทานไดรบการสงมอบวตถดบตรงตามเวลาจาก Supplier หลกเปนจ านวน…....…….……ค าสงซอตอ

เดอน 2.5 ระยะเวลาตงแตบรษทออกใบสงซอใหกบ Supplier หลกจนกระทง Supplier หลกจดสงวตถดบใหกบ

บรษทมระยะเวลาโดยเฉลย…...….….……ชม. หรอ…..…….……วน

158

3. Logistics Communication and Order Processing จ านวนเงน

(บาท) % ตนทน

3.1 ตนทนการตดตอสอสารภายในองคกร ทงหมดประกอบดวย □ คาใชจายในการลงทนตดตงระบบสารสนเทศเพอใชในการสอสารใน

องคกร (Software) ซอฟตแวรตางๆ ทใชในการสอสาร

□ คาใชจายในการลงทนตดตงอปกรณตางๆ เพอใชในการสอสารภายในองคกร (Hardware) เชน Computer, Printer, Fax, โทรศพท

□ ตนทนอนๆ (โปรดระบ) ……………………………………...…….………..… ตนทนการตดตอสอสารภายในองคกรรวม

3.2 ฝายรบค าสงซอจากลกคา เชน Sales หรอ Marketing ไดออกใบสงงานไปยงแผนกอนๆ ทเกยวของเปนจ านวนเฉลย…...…….……ใบสงงานตอเดอน

3.3 บรษทของทานพบจ านวนใบสงงานทผดพลาดดงกลาวเปนจ านวน…...…….……ครง ตอเดอน

4. Inventory Management จ านวนเงน

(บาท) % ตนทน

4.1 ตนทนในการถอครองสนคาคงคลง (สนคาส าเรจรป) เปนตนทนคาเสยโอกาส คาขนสงจากทาเรอหรอสนามบนมายงโรงงานเทานน) ทงหมด ประกอบดวย

□ มลสนคาคงคลงทเสยหาย สญหาย เสอมมลคาและตนทนเนองจากขอมลสนคาคงคลงไมตรงกบของจรง

□ คาโสหยส าหรบการถอครองสนคาคงคลง (เชน คาประกนภยสนคาคงคลง)

□ ตนทนอนๆ (โปรดระบ) ……………………………………...…….……..…… ตนทนในการถอครองสนคาคงคลงรวม

4.2 มลคาสนคาคงคลงเฉลย (สนคาส าเรจรป) ในรอบ 1 ป ………………………….บาท 4.3 บรษทของทานมสนคาขาดสตอกส าหรบการจดสงใหลกคาเปนจ านวนทงหมด…...…….……ค าสงซอ 4.4 บรษทของทานมการสตอกสนคาส าเรจรป (Finished goods) เพอใหสามารถรองรบกบปรมาณความ

ตองการของลกคาไดอยางเพยงพอเปนระยะเวลาเฉลย…...…….……วน 5. Transportation (ขาเขา) □ บรษทด าเนนการเอง (ไปขอ 5.1) □ จดจาง (ไปขอ 5.2) □ ลกคาจดสงเอง (ไปขอ 5.3) 5.1 ยานพาหนะ มยานพาหนะในความดแล ………………คน แบงเปน รถเทเลอร (รถหวลาก) ………………คน มอายการใชงาน ….……………….ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….………….………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….………….………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….………….………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….………….………..บาทตอเดอน

159 รถบรรทก (สบลอ) ………………คน มอายการใชงาน ….……………….ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….………….………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….………….………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….………….………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….………….………..บาทตอเดอน รถบรรทก (หกลอ) ………………คน มอายการใชงาน ….……………….ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….………….………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….………….………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….………….………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….………….………..บาทตอเดอน รถปกอพ ………………คน มอายการใชงาน ….……………….ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….………….………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….………….………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….………….………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….………….………..บาทตอเดอน รถตก ………………คน มอายการใชงาน ….……………….ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….………….………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….………….………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….………….………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….………….………..บาทตอเดอน รถโฟรคลฟท ………………คน มอายการใชงาน ……………..……ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….………….………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….………….………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….………….………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….………….………..บาทตอเดอน อนๆ ระบ…………………………………………………………………………………………………………………………………… พนกงาน พนกงานขบรถและดแลรถ □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวน.…………...………..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวน.…………...………..บาทตอคน พนกงานขนถายสนคา □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวน.…………...………..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวน.…………...………..บาทตอคน 5.2 ขนสงโดย รายชอบรษทขนสง 1. ……………………………………………………………………… ทอย…………………………………..…… 2. ……………………………………………………………………… ทอย…………………………………..…… 3. ……………………………………………………………………… ทอย…………………………………..…… □ รถเทเลอร (รถหวลาก) ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว………. □ รถบรรทก (สบลอ) ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว……….

160 □ รถบรรทก (หกลอ) ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว………. □ รถปกอพ ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว………. □ รถตก ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว………. □ รถโฟรคลฟท ความถในการสง…………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว………. □ อนๆ ระบ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… พนกงาน (ขนถายสนคา) □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนล….…..……..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดเดอนละ….…….บาทตอคน 5.3 .ใชยานพาหนะ □ รถเทเลอร (รถหวลาก) ความถในการสง………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว……………… บรรทกปรมาณ………….ตนตอเทยว มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ……………………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ……………………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ……………………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……..…..………บาท □ รถบรรทก (สบลอ) ความถในการสง………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว……………… บรรทกปรมาณ…………ตนตอเทยว มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ……………………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ……………………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ……………………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……..…..………บาท □ รถบรรทก (หกลอ) ความถในการสง………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว……………… บรรทกปรมาณ……………ตนตอเทยว มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ……………………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ……………………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ……………………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……..…..………บาท □ รถปกอพ ความถในการสง………เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว……………… บรรทกปรมาณ……ตนตอเทยว มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ……………………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ……………………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ……………………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ ….……..…..………บาท ตนทนการจดการขนสงสนคารวม ….……………………..บาทตอเดอน

161 6. Transportation (ขาออก) □ บรษทด าเนนการเอง (ไปขอ 6.1) □ จดจาง (ไปขอ 6.2) 6.1 ยานพาหนะ มยานพาหนะในความดแล ………………คน แบงเปน รถเทเลอร (รถหวลาก) ………………คน มอายการใชงาน ….…………………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ …………….…..………บาท

รถบรรทก (สบลอ) ………………คน มอายการใชงาน ….……………………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ …………….…..………บาท รถบรรทก (หกลอ) ………………คน มอายการใชงาน ….……………………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ …………….…..………บาท รถปกอพ ………………คน มอายการใชงาน ….……………………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ …………….…..………บาท รถตก ………………คน มอายการใชงาน ….……………………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ …………….…..………บาท รถโฟรคลฟท ………………คน มอายการใชงาน ….……………………..ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ ….……………………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน ….……………………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ ….……………………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ …………….…..………บาท อนๆ ระบ………………………………………………………………………………………………………………………… พนกงาน พนกงานขบรถและดแลรถ □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนล.…….………..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดเดอนละ………..บาทตอคน

162 พนกงานขนถายสนคา □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ….………..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดเดอนละ………..บาทตอคน 6.2 ขนสงโดย รายชอบรษทขนสง 1. ทอย 2. ทอย 3. ทอย □ รถเทเลอร (รถหวลาก) ความถในการสง………..…เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว………….….… □ รถบรรทก (สบลอ) ความถในการสง………..…เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว………….….… □ รถบรรทก (หกลอ) ความถในการสง………..…เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว………….….… □ รถปกอพ ความถในการสง………..…เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว………….….… □ รถตก ความถในการสง………..…เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว………….….… □ รถโฟรคลฟท ความถในการสง………..…เทยวตอเดอน คาใชจายตอเทยว………….….… □ อนๆ ระบ…………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… พนกงาน (ขนถายสนคา) □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ……………คน มรายไดวนละ…………….…บาทตอคน □ พนกงานประจ า ……………คน มรายไดเดอนละ………….บาทตอคน ตนทนการจดการขนสงสนคารวม ….……………………..บาท ส าหรบหนวยงานขนสงสนคา 6.3 แผนกของทานไดท าการขนสงสนคาใหแกลกคาเปนจ านวนเฉลย………………ครง ตอเดอน 6.4 แผนกของทานไดท าการจดสงสนคาใหแกลกคาทนตามเวลาทก าหนดเปนจ านวนเฉลย………………ครง ตอ

เดอน 6.5 แผนกของทานไดท าการจดสงสนคาใหแกลกคาครบตามจ านวนทก าหนดเปนจ านวนเฉลย………… ครง ตอ

เดอน 6.6 ระยะเวลาทใชในการขนสงสนคาจากโรงงานไปยงสถานทของลกคา (เฉพาะลกคาหลก) ใชระยะเวลาเฉลย

………………ชม.

163

7. Facilities Sites selection, Warehousing and Storage จ านวนเงน

(บาท) % ตนทน

7.1 ตนทนในการบรหารคลงสนคาทจดเกบทงวตถดบและสนคาส าเรจรป □ คาใชจายของพนกงานของแผนกคลงสนคา (เชน เงนเดอน คาแรงงาน

ชวคราว คาลวงเวลา คาน ามน)

□ ตนทนคงทในการบรหารคลงสนคา - คาประกนภยคลงสนคาตอป - คาเสอมราคาของคลงสนคาตอป (20 ป)

□ ตนทนในการใชบรการคลงสนคาภายนอก เชน คาเชาพนท □ ตนทนอนๆ (โปรดระบ) ……………………………………...…….………..…… ตนทนในการบรหารคลงสนคารวม

7.2 การบนทกจ านวนสนคา (Goods) ของบรษททานมความแมนย า…...…….……เปอรเซนต หรอ - บรษทของทานมปรมาณสนคาทไดบนทกไวเปนจ านวน...-...ชน มมลคารวมทงสน …...……บาท - บรษทของทานพบวาปรมาณสนคาทนบไดจรงมจ านวน...-…ชน

7.3 บรษทของทานมระยะเวลาในการเกบสนคาโดยเฉลย…...…….……วน 8. การเกบรกษา □ จดจางบรษท…………………………………………………………………คดเปน………………………………บาทตอเดอน (ไปขอ 9) □ บรษทด าเนนการเอง 8.1 Warehouse ขนาด……………………………………….ตร.ม. 8.2 ปรมาณสนคาคงคลง………………………………………ตนตอเดอน 8.3 พนกงาน □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน………………………………คน □ พนกงานประจ า ………………………………คน 8.4 Lead Time …………………วน………………….. (เวลาตงแตสนคาออกจากฝายผลตมาเกบท warehouse จนสนคาออกจากโรงงาน) 8.5 คาวสดในการบรรจหบหอ……………………………… บาท ตอเดอน ประกอบไปดวย 1) …………………………………………………………………….

2) ……………………………………………………………………. 3) ……………………………………………………………………. 4) …………………………………………………………………….

8.6 คาดแลเครองมอและอปกรณภายในคลงสนคาประกอบไปดวย ………………คน มอายการใชงาน ……ป มคาใชจาย ประกอบดวย 1. คาบ ารงรกษายานพาหนะ …………..บาทตอเดอน 2. คาน ามน …………..บาทตอเดอน 3. คาเสอมสภาพ …………..บาทตอเดอน 4. ราคารถคนละ …………..บาทตามล าดบ

164 8.7 คาน าเดอนละ……………………………………………………. บาท 8.8 คาไฟเดอนละ……………………………………………………. บาท 8.9 อนๆ……………………………………………….………………………………………………………………………………….. การเพมขนของสนคาในความดแล การเพมขนของการใชคลงสนคาภายนอก การเพมขนของปรมาณสนคาคงคลง การเพมขนของคาบรการของ Outsourcing/Consignment □ อนๆ……………………………………………………………………………………… 10. Material Handling and Packaging

10.1 มลคาของสนคาทเสยหายเฉลยตอเดอนนบตงแตเสรจสนกระบวนการผลต จดเกบ จนถงการจดเตรยมสนคาเพอสงมอบ (เชน เงนเดอน คาแรงงานชวคราว คาลวงเวลา คาน ามน) ใหกบลกคามมลคารวมทงสน …...……..…….…บาท

10.2บรษทของทานมสนคาเสยหายนบตงแตเสรจสนกระบวนการผลต จดเกบ จนถงการจดเตรยมสนคาเพอสงมอบกอนการจดสงเปนจ านวน…...……..…….……ค าสงซอตอป

10.3 ระยะเวลานบตงแตเสรจสนกระบวนการผลต จดเกบ จนถงการจดเตรยมสนคาเพอสงมอบของบรษท มระยะเวลาเฉลย…...……...…….……วน

11. สาเหตของการเพมขนของตนทนการขนถาย (ใสเลขเรยงล าดบ) □ การเพมขนของปรมาณงานโลจสตกส/สงของในความดแล □ การเพมขนของการจดสงฉกเฉน/จดสงในวนหยด □ การเพมขนของคาบรการของ Outsourcing/Consignment □ อนๆ……………………………………………………………………………………… 12. Reverse Logistics

12.1 มลคาของสนคาโดยเฉลยตอเดอนทถกสงคนกลบมายงบรษทเนองจากสนคาช ารดหรอไมเปนไปตามมาตรฐานมมลคารวมทงสน …...……...…….…… บาท

12.2 บรษทของทานไดรบการตกลบของสนคาทไดท าการจดสงใหแกลกคาไปแลวเปนจ านวน…...……..…….……ค าสงซอตอป

12.3 ระยะเวลาทใชในการรบสนคาทลกคาสงคนเนองจากสนคามปญหา เชน สนคาไมไดมาตรฐาน ช ารด กลบมายงบรษท จะใชเวลาโดยเฉลย …...……...…….…… วน โดยนบเวลาตงแตลกคาไดแจงบรษทเกยวกบความตองการในการสงคนสนคา

165 13. ก าลงการผลตตอเดอน 13.1 ก าลงการผลตในแตละเดอน (ตน) …………………………………………………………………………… 13.2 เวลาทใชในการผลตสนคาตอวน (วน) ………………ชวโมงตอวน…………………………………… (เรม

ตงแตรบใบสงซอสนคาจนกระทงสนคาออกจากโรงงาน) พนกงานรบวตถดบ □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………..……คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน พนกงานฝายผลต □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน …….……..…คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน พนกงานฝายสงออก □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน พนกงานฝายควบคมคณภาพ □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน พนกงานฝายซอมบ ารง □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ……..………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ……..………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน พนกงานฝายจดซอ □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน

พนกงานฝายส านกงาน

□ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน □ พนกงานประจ า …….……… คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน พนกงานฝายอนๆ………………………… □ พนกงานชวคราว/พนกงานรายวน ………………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน □ พนกงานประจ า ………………คน มรายไดวนละ…….………..……..บาทตอคน 14. ลกคา

□ ภายในประเทศ….……………% □ ตางในประเทศ….……………………..% 14.1 ลกคาภายในประเทศ □ ภาคเหนอ….……………….………..% ระบ……………………………………………………………….……. □ ภาคกลาง….…………………..…….% ระบ……………………………………………………………….……. □ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ……....% ระบ……………………………………………………………….……. □ ภาคใต….………………………...….% ระบ……………………………………………………………….…….

166 14.2 ลกคาตางประเทศ □ โซนอเมรกา….…………….………..% ระบ……………………………………………………………….……. □ โซนอเชย.….…………………..…….% ระบ……………………………………………………………….……. □ โชนเอเชย…………………………....% ระบ……………………………………………………………….……. □ โชนตะวนออกกลาง……...….…..% ระบ……………………………………………………………….……. □ โชนออสเตรเลย…………………....% ระบ……………………………………………………………….……. □ โชนยโรป……...………………...…..% ระบ……………………………………………………………….……. □ โชนแอฟรกา……...……………….% ระบ…………………………………………………………………….. □ อนๆ…………………………...….…..% ระบ……………………………………………………………….……. 15. Demand Forecasting and Planning

15.1 ตนทนในการพยากรณความตองการของลกคา (ระบเฉพาะสนคาหลกของบรษทเทานน) - จ านวนพนกงานทเกยวของกบการจดท าการพยากรณความตองการของลกคามจ านวน………คน - ระยะเวลาทใชในการจดท าการพยากรณความตองการของลกคา…..….……วน หรอ…...……เดอน - สดสวนของการท างานทเกยวของกบการจดท าการพยากรณความตองการของลกคา…...……% จาก

100% - เงนเดอนเฉลยของพนกงานทเกยวของกบการจดท าการพยากรณความตองการของลกคา…...… บาท

15.2 การพยากรณความตองการของลกคาลวงหนาของทานมความแมนย า…...…….……เปอรเซนต (เฉพาะสนคา หลก) หรอ

- ในปผานมาบรษทของทานไดพยากรณความตองการของลกคาลวงหนาไวเปนจ านวน…...……ชน - ในปผานมาบรษทของทานไดรบค าสงซอสนคาจรงจากลกคาเปนจ านวน…...…….……ชน

16. การลดตนทนโลจสตกส (เลอกไดมากกวา 1 ขอ) ลดปรมาณสนคาคงคลง น าวธบรหารจดการงานโลจสตกสแบบ SCM มาประยกตใช เปลยนมาใชพนกงานชวคราว ลดพนกงาน จดระเบยบจ านวนรายการสนคา ทบทวนความถของการขนสง ใชบรการของ Outsourcing/Consignment อนๆ……………………………………………………………………………………… 17. ขอเสนอแนะเพมเตม

…………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………

167

ภาคผนวก ข แบบฟอรมการประเมนแบบสอบถามจากผเชยวชาญ

168

แบบประเมนแบบสอบถามโดยผเชยวชาญ เรอง การวเคราะหตนทนโลจสตกสของโซอปทานน ายางขนของเกษตรกร

ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ชอผเชยวชาญ………………………………………………………..………………………….ต าแหนง………………………………………………………………………………………….... เชยวชาญทางดาน……………………………………………………………………………… ค าชแจง พจารณาแบบสอบถามทสรางขน เทยบกบเกณฑทก าหนด มความเหมาะสม ถกตอง และสอดคลองกนอยางไร โดยคดจากคะแนนเฉลยจากการประเมนของผเชยวชาญ จ านวน คน แปลความหมาย จากคะแนนการประเมน 3 ระดบ ดงน

+ 1 หมายความวา มนใจวาแบบสอบถามมความสอดคลอง 0 หมายความวา ไมมนใจวาแบบสอบถามมความสอดคลอง - 1 หมายความวา มนใจวาแบบสอบถามไมมความสอดคลอง

ตารางการหาคาดชนความสอดคลองของวตถประสงค (Index of Item Objective Congruence: IOC)

จดประสงค แบบสอบถาม

ขอท

ความคดเหนผเชยวชาญ ขอเสนอแนะ เหมาะสม

+1 ไมแนใจ

0 ไมเหมาะสม

-1 1.เพอเปนขอมลพนฐานในการวเคราะหโซอปทานน ายางขน

1 2 3 4 5 6

2.เพอเปนขอมลในการวเคราะหตนทน กระบวนการ และเวลา ในการเตรยมและดแลพนธยางกอนปลก

1.1 1.2 1.3

3.เพอเปนขอมลในการวเคราะหตนทน กระบวนการ และเวลาในการปลกยาง

2.1 2.2

4.เพอเปนขอมลในการวเคราะหตนทน กระบวนการ และเวลาในการดแลยางระหวางการปลก

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

5.เพอเปนขอมลในการวเคราะหตนทน กระบวนการ และเวลาในการกรดยาง

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

6.เพอเปนขอมลในการวเคราะหตนทน กระบวนการ และเวลาในการเกบน ายาง

5.1 5.2 5.3

7.เพอเปนขอมลในการวเคราะหตนทน กระบวนการ และเวลาในการขนสงน ายางไปขายยงพอคาคนกลาง

6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6

(ลงชอ)................................................................ผประเมน (.......................................................) ความคดเหนของผเชยวชาญ คนท............

169

แบบประเมนแบบสอบถามโดยผเชยวชาญ เรอง การวเคราะหตนทนโลจสตกสของโซอปทานน ายางขนของผรวบรวมรายยอย ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ชอผเชยวชาญ………………………………………………………..…………………………….ต าแหนง……………………………………………………………………………………………... เชยวชาญทางดาน………………………………………………………………………………… ค าชแจง พจารณาแบบสอบถามทสรางขน เทยบกบเกณฑทก าหนด มความเหมาะสม ถกตอง และสอดคลองกนอยางไร โดยคดจากคะแนนเฉลยจากการประเมนของผเชยวชาญ จ านวน คน แปลความหมาย จากคะแนนการประเมน 3 ระดบ ดงน

+ 1 หมายความวา มนใจวาแบบสอบถามมความสอดคลอง 0 หมายความวา ไมมนใจวาแบบสอบถามมความสอดคลอง - 1 หมายความวา มนใจวาแบบสอบถามไมมความสอดคลอง

ตารางการหาคาดชนความสอดคลองของวตถประสงค (Index of Item Objective Congruence: IOC)

จดประสงค แบบสอบถาม

ขอท

ความคดเหนผเชยวชาญ ขอเสนอแนะ เหมาะสม

+1 ไมแนใจ

0 ไมเหมาะสม

-1 1.เพอเปนขอมลพนฐานในการวเคราะหโซอปทานน ายางขน

1 2 3 4 5

2.เพอเปนขอมลในการวเคราะหตนทน กระบวนการ และเวลาของการรวบรวมน ายางสด

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

3.เพอเปนขอมลในการวเคราะหตนทน กระบวนการ และเวลาของการขนสงน ายางสดไปยงผรวบรวมรายใหญ

18 19 20 21 22 23

4.เพอเปนขอมลในการว เคราะหถงสถานการณโดยรวมของอตสาหกรรมน ายางขน

24 25 26 27

(ลงชอ)................................................................ผประเมน

(.......................................................) ความคดเหนของผเชยวชาญ คนท............

170

แบบประเมนแบบสอบถามโดยผเชยวชาญ เรอง การวเคราะหตนทนโลจสตกสของโซอปทานน ายางขนของผรวบรวมรายใหญ ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ชอผเชยวชาญ………………………………………………………..………………………….ต าแหนง………………………………………………………………………………………….... เชยวชาญทางดาน……………………………………………………………………………… ค าชแจง พจารณาแบบสอบถามทสรางขน เทยบกบเกณฑทก าหนด มความเหมาะสม ถกตอง และสอดคลองกนอยางไร โดยคดจากคะแนนเฉลยจากการประเมนของผเชยวชาญ จ านวน คน แปลความหมาย จากคะแนนการประเมน 3 ระดบ ดงน

+ 1 หมายความวา มนใจวาแบบสอบถามมความสอดคลอง 0 หมายความวา ไมมนใจวาแบบสอบถามมความสอดคลอง - 1 หมายความวา มนใจวาแบบสอบถามไมมความสอดคลอง

ตารางการหาคาดชนความสอดคลองของวตถประสงค (Index of Item Objective Congruence: IOC)

จดประสงค แบบสอบถาม

ขอท

ความคดเหนผเชยวชาญ ขอเสนอแนะ เหมาะสม

+1 ไมแนใจ

0 ไมเหมาะสม

-1 1.เพอเปนขอมลพนฐานในการวเคราะหโซอปทานน ายางขน

1 2 3 4 5

2.เพอเปนขอมลในการวเคราะหตนทน กระบวนการ และเวลาของการรวบรวมน ายางสด

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

3.เพอเปนขอมลในการวเคราะหตนทน กระบวนการ และเวลาของการขนสงน ายางสดไปยงโรงงาน

18 19 20 21 22 23

4.เพอเปนขอมลในการว เคราะหถงสถานการณโดยรวมของอตสาหกรรมน ายางขน

24 25 26 27

(ลงชอ)................................................................ผประเมน

(.......................................................) ความคดเหนของผเชยวชาญ คนท............

171

ภาคผนวก ค วธการค านวณตนทนโลจสตกส

172

การค านวณตนทนโลจสตกส

จดท าขนโดยส านกงาน SMEs (The Small and Medium Enterprise Agency) 1. รายละเอยดของคาใชจายตางๆ ดงตอไปน

1) คาใชจายดานบคลากร ประมาณการคาใชจายดานบคลากรตอเดอนของพนกงานทเกยวของกบงานโลจสตกส โดยจ าแนกตามประเภทงาน (เชน พนกงานระดบจดการ พนกงานทวไปชาย พนกงานทวไปหญง ฯลฯ)

2) คาใชจายดานการขนสง คาขนสงจายออก (จดจาง): กรอกคาใชจายตอเดอนของการใชบรการตาง ๆ เชน รถเชา บรการจดสงถงท บรการจดสงเรงดวน บรการจดสงช าระตนทาง ฯลฯ

3) คาใชจายในการเกบรกษา ประกอบดวยคาใชจายดงตอไปน 3.1) คาวสดทใชในการบรรจหบหอ: นอกจากวสดทใชในการบรรจหบหอแลว ยง

รวมถงฉลาก สตกเกอร ปาย ราคา ฯลฯ 3.2) คาใชจายเกยวกบเครองมออปกรณในคลงสนคา: ในกรณทเปนการเชา ให

กรอกคาใชจายตอเดอน สวนในกรณทเปนเครองจกรอปกรณททางบรษทซอเอง ใหประมาณการจากคาเชาตอเดอน

3.3) คาใชจายเกยวกบคลงสนคาของบรษทเอง: ประมาณการจากราคาประเมนจรงในละแวกใกลเคยง

3.4) ดอกเบยสนคาคงคลง: ใหกรอกจ านวนเงนทไดจากการค านวณโดยน าดอกเบยตอเดอนซงคาดคะเนจากดอกเบยตอป (1/12 ของดอกเบยตอป) คณกบมลคาสนคาคงคลง ณ สนเดอน

4) คาใชจายดานการจดการขอมลขาวสาร 4.1) คาใชจายดานอปกรณขอมลขาวสาร: ในกรณเปนการเชา ใหกรอกจ านวนเงนท

จายตอเดอน สวนในกรณซอเปนทรพยสนของบรษทใหประมาณการจากคาเชาตอเดอน

4.2) คาวสดสนเปลอง: รวมถงกระดาษส าหรบเครองพมพ แบบฟอรม หมกพมพ แผนดสก ฯลฯ โดยค านวณคาใชจายรวมของวสดเหลาน (ตอเดอน)

4.3) คาใชจายดานการสอสาร: คาโทรศพท 5) ดชนการบรการจดการ สดสวนตนทนโลจสตกส ค านวณไปโดยน า “ตนทนโลจส-

ตกสรวม” ตงและหารดวยยอดขาย และหากบรษทมขอมลเพมเตม เชน มลคาการสงมอบสนคา มลคาก าไรขนตน กสามารถท าดวยวธเดยวกน

6) อน ๆ คอ คาใชจายของส านกงานธรการ: ในกรณทเปนการเชา ใหกรอกจ านวนเงนทจายตอเดอนสวนในกรณทเปนของทางบรษทเองใหประมาณการคาเชา โดยพจารณาจากคาเชาในละแวกใกลเคยง

173 2. ขอควรระวงในการค านวณ

1) คาใชจายดานบคลากร พนกงานระดบจดการ พนกงานทวไปชาย พนกงานทวไปหญง พนกงานชวคราว/รายวนมกคน โดยใหนบเปนหนวย 0.5 คน (เกบขอมลของสดสวนพนกงานฝายทเกยวของกบงานโลจสตกส เชน พนกงานฝายการตลาดท าหนาทจดสงสนคา พนกงานฝายผลนน าสนคาทผลตเสรจมาสงคลงสนคา พนกงานขายหนารานท าหนาทรบสนคา/ตรวจเชคสนคา เปนตน) ตวอยางการกรอก: พนกงานระดบจดการ 450,000 เยน/ป 1.5 คน

พนกงานทวไปชาย 350,000 เยน/ป 19 คน พนกงานทวไปหญง 250,000 เยน/ป 7 คน พนกงานชวคราว/รายวน (ตามคาใชจายจรง) 5 คน

2) คาใชจายดานยานพาหนะ คาใชจายดานเครองมออปกรณภายในคลงสนคา คาใชจายดานอปกรณเกยวกบขอมลขาวสาร

2.1) คาใชจายดานยานพาหนะ รถบรรทก (ต ากวา 2 ตน) 2.5% ของราคาซอ รถบรรทก (2 ตนขนไป) 2% ของราคาซอ 2.2) คาใชจายดานเครองมออปกรณภายในคลงสนคา เชน รถยก ชนวาง ฯลฯ 2%

ของราคาซอ 2.3) คาใชจายดานอปกรณเกยวกบขอมลขาวสาร 2.5% ของราคาซอ

3) คาใชจายดานคลงสนคาของบรษทเอง ในกรณทประมาณการจากราคาประเมนจรงในทองตลาด ใหใชขอมลของราคาทองตลาดทต าไวกอน โดยมเงอนไขเปนการใชในระยะยาว (หมายเหต) สงทรวมอยในคาเชาอาคารสถานท

3.1) คาเสอมราคา 3.2) ภาษทรพยสนคงท 3.3) คาประกน 3.4) ดอกเบย 3.5) คาซอมบ ารง 3.6) คาไฟ/พลงงานความรอน

4) คาใชจายดานการจดการขอมลขาวสาร ในกรณทไมสามารถประมาณการอตราการใชโดยประมาณได ใหใชขอมลดานลางนประกอบการค านวณ

4.1) อตสาหกรรมการผลต: 30% 4.2) ธรกจคาสง: 50% 4.3) ธรกจคาปลก: 50%

174

5) ดอกเบยสนคาคงคลง ค านวณหาดอกเบยตอเดอน จากดอกเบยตอปของดอกเบยเงนกยม หรอดอกเบยภายในบรษท ตวอยางการค านวณ: ดอกเบยตอป 10% ดงนนดอกเบยตอเดอน 0.83% (10%/12 เดอน) นอกจากน ขอมลของมลคาสนคาคงคลง ใชขอมลจากทรพยสนรวมจากการตรวจนบสนคาคงคลงประจ าป เพอใหไดขอมลของสนคาระหวางกระบวนการผลตดวย

175

ภาคผนวก ง การสรางแบบจ าลองสถานะปจจบนของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

176

ในการสรางแบบจ าลองจ าเปนตองแทนกระบวนการตางๆในแบบจ าลองดวยตวแปรหรอชอเรยกตางๆ โดยใหงายตอการเขาใจ ส าหรบแบบจ าลองนไดใชตวแปรตางๆดงแสดงในตารางท ง.1 ตารางท ง.1 ตวแปรทใชในแบบจ าลองของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

ชอ ความหมาย Tapping กรดยาง Waiting_collect รอเกบน ายาง Collect เกบน ายาง Transport_farmer ขนสงไปยงพอคาคนกลางรายยอย Weight_minor ชงน าหนก Inspection_minor ตรวจสอบคณภาพ (ปรมาณเนอยางแหง) Chem_add_load_minor เคลอนยายน ายางลงถง และเตมสารเคม Transport_minor จดสงไปยงพอคาคนกลางรายใหญ Weight_major ชงน าหนก Inspect_major ตรวจสอบคณภาพ Chem_add_load_major เตมสารเคม Transport_major เตรยมกอนการจดสง Receive_Latex รบซอน ายาง Move_to_tank_latex เคลอนยายน ายางลงบอเกบ Chemical_add_Latex เตมสารเคม Maturation_Latex เกบตวอยาง Centrifuge_Latex บม Storage_tank_Latex จดเกบกอนท าปฏกรยา Adjust_property_Latex เขาเครองปนแยก Transport_Latex จดสงไปยงโรงงานถงมอยาง Storage_BF_maturation_Latex จดเกบการการบม Storage_BF_Centrifuge_Latex จดเกบกอนเขาเครองปนแยก Storage_BF_Shipping_Latex จดเกบกอนการจดสง Receive_RM_Glove รบซอน ายางขน Inspect_Glove ตรวจสอบคณภาพ Production_Test_Glove ผลตและทดสอบ Packing_Glove บรรจลงบรรจภณฑ Inspection_glove_2 ตรวจสอบคณภาพ Inspection_glove_3 ตรวจสอบคณภาพ

177 ตารางท ง. 1 ตวแปรทใชในแบบจ าลองของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง (ตอ)

ชอ ความหมาย Transport_glove จดสงถงมอยาง Storage_FG__Glove จดเกบใน Warehouse Storage_RM_Glove จดเกบในถงเกบน ายาง Storage_WIP_Glove จดเกบใน WIP area

ในการสรางแบบจ าลองของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง ประกอบไปดวย

แบบจ าลองขององคประกอบของโซอปทานดงน

1. เกษตรกร แบบจ าลองของเกษตรกรสามารถแสดงใหเหนในรปท ง.1

รปท ง. 1 แบบจ าลองของเกษตรกร

1.1. Location ใชแทนต าแหนงการท างานทเกดขนในแบบจ าลอง โดยท

Location ของแบบจ าลองเกษตรกรแสดงดงตารางท ง.2 ตารางท ง. 2 Location ของแบบจ าลองเกษตรกร

Icon Name Cap. Units DTs… Stats… Rules… Note

Tapping inf 1 None Time Series Oldest

Waiting_collect inf 1 None Time Series Oldest

Collect inf 1 None Time Series Oldest

Transport_farmer inf 1 None Time Series Oldest

Customer_farmer inf 1 None Time Series Oldest

178

1.2. Entity ของแบบจ าลอง เปนสงทถกสรางขนมาภายในระบบเพอใหเปนตวแทนของสงทเคลอนทในแบบจ าลอง โดย Entity ของแบบจ าลองเกษตรกรแสดงดงตารางท ง.3 ตารางท ง. 3 Entity ของแบบจ าลองเกษตรกร

Icon Name Speed(fpm) Stats Rubber_Tree 150 Time Series Fresh_Latex 150 Time Series

1.3. Arrival อตราการเขามาของ Entities ในระบบ แบบจ าลอง โดย Entity

ของแบบจ าลองเกษตรกรแสดงดงตารางท ง.4 ตารางท ง. 4 Arrival ของแบบจ าลองเกษตรกร

Entity Location Qty each First Time Occurrences Frequency Logic Disable Rubber_tree Tapping 43 0 2.22 0

1.4. Process and Routing เปนการแสดงกระบวนการทเกดขนในระบบเพอ

อธบายวาปจจยน าเขาและปจจยน าออกของแตละ location คออะไร เปนการบอกเสนทางเดนของ Entityทเกดขนทงหมดในแบบจ าลอง โดย Process and Routing ของแบบจ าลองเกษตรกรแสดงดงตารางท ง.5 ตารางท ง. 5 Process and Routing ของแบบจ าลองเกษตรกร

Process

Routing

Entity Location Operation

Blk Output Destination Rule Move Logic

Rubber_Tree Tapping WAIT 23 COMBINE 43

1 Rubber_Tree Waiting_collect FIRST 1

Rubber_Tree Waiting_collect WAIT 90 1 Fresh_Latex Collect FIRST 1

Fresh_Latex Collect WAIT 11.30 1

Fresh_Latex Transport_ farmer

FIRST 1

Fresh_Latex Transport_farmer

WAIT 20 1 Fresh_Latex

Customer_ farmer

FIRST 1

Fresh_Latex Customer_ farmer

1 Fresh_Latex EXIT FIRST 1

179 2. พอคาคนกลางรายยอย

แบบจ าลองของพอคาคนกลางรายยอยสามารถแสดงใหเหนในรปท ง.2

รปท ง. 2 แบบจ าลองของพอคาคนกลางรายยอย

2.1. Location ใชแทนต าแหนงการท างานทเกดขนในแบบจ าลอง โดยท

Location ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายยอยแสดงดงตารางท ง.6 ตารางท ง. 6 Location ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายยอย

Icon Name Cap. Units DTs… Stats… Rules… Note

Weight_Minor inf 1 None Time Series Oldest

Inspection_Minor inf 1 None Time Series Oldest

Move_to_track_Minor inf 1 None Time Series Oldest

Chem_Add_Minor inf 1 None Time Series Oldest

Pre_Transport_Minor inf 1 None Time Series Oldest

Transport_Minor inf 1 None Time Series Oldest

Customer_Minor inf 1 None Time Series Oldest

2.2. Entity ของแบบจ าลอง เปนสงทถกสรางขนมาภายในระบบเพอใหเปน

ตวแทนของสงทเคลอนทในแบบจ าลอง โดย Entity ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายยอยแสดงดงตารางท ง.7

180 ตารางท ง. 7 Entity ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายยอย

Icon Name Speed(fpm) Stats

Fresh_Latex 150 Time Series

Batch_fresh_latex_Minor 150 Time Series

2.3. Arrival อตราการเขามาของ Entities ในระบบ แบบจ าลอง โดย Entity

ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายยอยแสดงดงตารางท ง.8 ตารางท ง. 8 Arrival ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายยอย

Entity Location Qty each First Time Occurrences Frequency Logic Disable Fresh_Latex Weight_Minor 2.2 0 1 0

2.4. Process and Routing เปนการแสดงกระบวนการทเกดขนในระบบเพอ

อธบายวาปจจยน าเขาและปจจยน าออกของแตละ location คออะไร เปนการบอกเสนทางเดนของ Entityทเกดขนทงหมดในแบบจ าลอง โดย Process and Routing ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายยอยแสดงดงตารางท ง.9 ตารางท ง. 9 Process and Routing ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายยอย

Process

Routing

Entity Location Operation

Blk Output Destination Rule Move Logic

Fresh_Latex Weight_ minor

WAIT 3

1 Fresh_Latex Inspection_ Minor

FIRST 1

Fresh_Latex Inspection_Minor

WAIT 5

1

Fresh_Latex Move_to_ track_Minor

FIRST 1

Fresh_Latex Move_to_ track_Minor

WAIT 2 1 Fresh_Latex Chem_Add_ Minor

FIRST 1

Fresh_Latex Chem_Add_ Minor

WAIT 3 1 Fresh_Latex Pre_Transport_Minor

FIRST 1

Fresh_Latex Pre_Transport_Minor

WAIT 10 1 Batch_fresh_latex_Minor

Transport_ Minor

FIRST 1

Batch_fresh_latex_Minor

Transport_ Minor

WAIT 30 1 Batch_Fresh_Latex_Major

Customer_Minor

FIRST 1

Batch_Fresh_Latex_Major

Customer_ Minor

1 Batch_Fresh_Latex_Major

EXIT

181 3. พอคาคนกลางรายใหญ

แบบจ าลองของพอคาคนกลางรายใหญสามารถแสดงใหเหนในรปท ง.3

รปท ง. 3 แบบจ าลองของพอคาคนกลางรายใหญ

3.1. Location ใชแทนต าแหนงการท างานทเกดขนในแบบจ าลอง โดยท

Location ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายใหญแสดงดงตารางท ง.10 ตารางท ง. 10 Location ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายใหญ

Icon Name Cap. Units DTs… Stats… Rules… Note

Weight_Major inf 1 None Time Series Oldest

Inspection_Major inf 1 None Time Series Oldest

Chem_Add_major inf 1 None Time Series Oldest

Transport_major inf 1 None Time Series Oldest

Customer_Major inf 1 None Time Series Oldest

3.2. Entity ของแบบจ าลอง เปนสงทถกสรางขนมาภายในระบบเพอใหเปน

ตวแทนของสงทเคลอนทในแบบจ าลอง โดย Entity ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายใหญแสดงดงตารางท ง.11 ตารางท ง. 11 Entity ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายใหญ

Icon Name Speed(fpm) Stats

Fresh_Latex 150 Time Series

182

3.3. Arrival อตราการเขามาของ Entities ในระบบ แบบจ าลอง โดย Entity ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายใหญแสดงดงตารางท ง.12 ตารางท ง. 12 Arrival ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายใหญ

Entity Location Qty each First Time Occurrences Frequency Logic Disable Fresh_Latex Weight_Major 2.2 0 1 0

3.4. Process and Routing เปนการแสดงกระบวนการทเกดขนในระบบเพอ

อธบายวาปจจยน าเขาและปจจยน าออกของแตละ location คออะไร เปนการบอกเสนทางเดนของ Entityทเกดขนทงหมดในแบบจ าลอง โดย Process and Routing ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายใหญแสดงดงตารางท ง.13 ตารางท ง. 13 Process and Routing ของแบบจ าลองพอคาคนกลางรายใหญ

Process

Routing

Entity Location Operation

Blk Output Destination Rule Move Logic

Fresh_ Latex Weight_Major WAIT 8

1 Fresh_ Latex Inspection_Major

FIRST 1

Fresh_ Latex Inspection_Major WAIT 20

1

Fresh_ Latex

Chem_Add_ major

FIRST 1

Fresh_ Latex

Chem_Add_ major

WAIT 8 1 Fresh_ Latex Transport_major

FIRST 1

Fresh_ Latex Transport_major

WAIT 30 1 Fresh_ Latex Customer_Major

FIRST 1

Fresh_ Latex Customer_Major

WAIT 10 1 Fresh_ Latex

EXIT FIRST 1

183 4. โรงงานน ายางขน

แบบจ าลองของโรงงานน ายางขนสามารถแสดงใหเหนในรปท ง.4

รปท ง. 4 แบบจ าลองของโรงงานน ายางขน

4.1. Location ใชแทนต าแหนงการท างานทเกดขนในแบบจ าลอง โดยท

Location ของแบบจ าลองโรงงานน ายางขนแสดงดงตารางท ง.14 ตารางท ง. 14 Location ของแบบจ าลองโรงงานน ายางขน

Icon Name Cap. Units DTs… Stats… Rules… Note

Recive_RM_Latex inf 1 None Time Series Oldest

Move_to_tank_Latex inf 1 None Time Series Oldest

Chem_Add_Latex inf 1 None Time Series Oldest

Storage_BF_Maturation_Latex inf 2 None Time Series Oldest

Maturation_Latex inf 1 None Time Series Oldest

Storage_BF_Cantrifuge_Latex inf 1 None Time Series Oldest

Centrifuge inf 2 None Time Series Oldest

Storage_tank_Latex inf 3 None Time Series Oldest

Adjust_Property_latex inf 4 None Time Series Oldest

Transport_Latex inf 5 None Time Series Oldest

Storage_BF_Shipping inf 6 None Time Series Oldest

Customer_Latex inf 7 None Time Series Oldest

184

4.2. Entity ของแบบจ าลอง เปนสงทถกสรางขนมาภายในระบบเพอใหเปนตวแทนของสงทเคลอนทในแบบจ าลอง โดย Entity ของแบบจ าลองโรงงานน ายางขนแสดงดงตารางท ง.15 ตารางท ง. 15 Entity ของแบบจ าลองโรงงานน ายางขน

Icon Name Speed(fpm) Stats

Fresh_Latex 150 Time Series

Latex_conc 150 Time Series

4.3. Arrival อตราการเขามาของ Entities ในระบบ แบบจ าลอง โดย Entity

ของแบบจ าลองโรงงานน ายางขนแสดงดงตารางท ง.16 ตารางท ง. 16 Arrival แบบจ าลองโรงงานน ายางขน

Entity Location Qty each First Time Occurrences Frequency Logic Disable Fresh_Latex Recive_RM_Latex 2.22 0 1 0

4.4. Process and Routing เปนการแสดงกระบวนการทเกดขนในระบบเพอ

อธบายวาปจจยน าเขาและปจจยน าออกของแตละ location คออะไร เปนการบอกเสนทางเดนของ Entityทเกดขนทงหมดในแบบจ าลอง โดย Process and Routing ของแบบจ าลองโรงงานน ายางขนแสดงดงตารางท ง.17 ตารางท ง. 17 Process and Routing ของแบบจ าลองโรงงานน ายางขน

Process

Routing

Entity Location Operation

Blk Output Destination Rule Move Logic

Batch_Fresh_Latex_Major

Recive_RM_Latex WAIT 45 1 Fresh_Latex_1

Move_to_tank_ Latex

FIRST 1

Fresh_Latex_1 Move_to_tank_ Latex

WAIT 25 1 Fresh_Latex_1

Chem_Add_ Latex

FIRST 1

Fresh_Latex_1 Chem_Add_Latex WAIT 15 1 Fresh_Latex_1

Storage_BF_ Maturation_Latex

FIRST 1

Fresh_Latex_1 Storage_BF_ Maturation_Latex

WAIT 15 1 Fresh_Latex_1

Maturation_Latex FIRST 1

Fresh_Latex_1 Maturation_Latex WAIT 480 1 Fresh_Latex_1

Storage_BF_ Cantrifuge_Latex

FIRST 1

Fresh_Latex_1 Storage_BF_ Cantrifuge_Latex

WAIT 2160 1 Fresh_Latex_1

Centrifuge FIRST 1

Fresh_Latex_1 Centrifuge WAIT 120 COMBINE 2.22

1 Latex_conc

Storage_tank_ Latex

FIRST 1

Latex_conc Storage_tank_ Latex

WAIT 3600 1 Latex_conc

Adjust_Property_latex

FIRST 1

Latex_conc Adjust_Property_ latex

WAIT 43200

1 Latex_conc

Storage_BF_ Shipping

FIRST 1

185 ตารางท ง. 17 Process and Routing ของแบบจ าลองโรงงานน ายางขน (ตอ)

Process

Routing

Entity Location Operation

Blk Output Destination Rule Move Logic

Latex_conc Storage_BF_ Shipping

WAIT 28800

1 Latex_conc

Transport_Latex FIRST 1

Latex_conc Transport_Latex WAIT 30 1 Latex_conc

Customer_Latex FIRST 1

Latex_conc Customer_Latex 1 Latex_conc

EXIT FIRST 1

5. โรงงานถงมอยาง

แบบจ าลองของโรงงานน ายางขนสามารถแสดงใหเหนในรปท ง.5

รปท ง. 5 แบบจ าลองของโรงงานถงมอยาง

5.1. Location ใชแทนต าแหนงการท างานทเกดขนในแบบจ าลอง โดยท

Location ของแบบจ าลองโรงงานน ายางขนแสดงดงตารางท ง.18

186 ตารางท ง. 18 Location ของแบบจ าลองโรงงานถงมอยาง

Icon Name Cap. Units DTs… Stats… Rules… Note

Receive_RM inf 1 None Time Series Oldest

Inspect_glove inf 1 None Time Series Oldest

Storage_RM inf 1 None Time Series Oldest

Production_Test inf 1 None Time Series Oldest

Storage_WIP inf 1 None Time Series Oldest

Packing inf 1 None Time Series Oldest

Inspection_glove2 inf 1 None Time Series Oldest

Storage_FG inf 1 None Time Series Oldest

Inspection_glove3 inf 1 None Time Series Oldest

Transport_glove inf 1 None Time Series Oldest

Customer_glove inf 1 None Time Series Oldest

5.2. Entity ของแบบจ าลอง เปนสงทถกสรางขนมาภายในระบบเพอใหเปน

ตวแทนของสงทเคลอนทในแบบจ าลอง โดย Entity ของแบบจ าลองโรงงานถงมอยางแสดงดงตารางท ง.19 ตารางท ง. 19 Entity ของแบบจ าลองโรงงานถงมอยาง

Icon Name Speed(fpm) Stats

Latex_conc 150 Time Series

Glove 150 Time Series

Glove_FG 150 Time Series

5.3. Arrival อตราการเขามาของ Entities ในระบบ แบบจ าลอง โดย Entity

ของแบบจ าลองโรงงานถงมอยางแสดงดงตารางท ง.20 ตารางท ง. 20 Arrival ของแบบจ าลองโรงงานถงมอยาง

Entity Location Qty each First Time Occurrences Frequency Logic Disable Latex_Conc Receive_RM 1 0 1 0

5.4. Process and Routing เปนการแสดงกระบวนการทเกดขนในระบบเพอ

อธบายวาปจจยน าเขาและปจจยน าออกของแตละ location คออะไร เปนการบอกเสนทางเดนของ Entityทเกดขนทงหมดในแบบจ าลอง โดย Process and Routing ของแบบจ าลองโรงงานถงมอยางแสดงดงตารางท ง.21

187 ตารางท ง. 21 Process and Routing ของแบบจ าลองโรงงานถงมอยาง

Process

Routing Entity Location Operation

Blk Output Destination Rule Move Logic

Latex_conc Receive_RM WAIT 75.38 Latex_conc

Inspect_glove

Entity Location Operation

Blk Output Destination Rule Move Logic Latex_conc Inspect_glove WAIT 84.17 1 Latex_con

c Storage_RM FIRST 1

Latex_conc Storage_RM WAIT 6321.6 1 Latex_conc

Production_Test FIRST 1

Latex_conc Production_Test WAIT 245541 COMBINE 0.0053

1 Glove Storage_WIP FIRST 1

Glove Storage_WIP WAIT 10392 1 Glove Packing FIRST 1

Glove Packing WAIT 2.4 1 Glove_FG Inspection_glove2 FIRST 1

Glove_FG Inspection_glove2 WAIT 21.47 1 Glove_FG Storage_FG FIRST 1

Glove_FG Storage_FG WAIT 143 1 Glove_FG Inspection_glove3 FIRST 1

Glove_FG Inspection_glove3 WAIT 90 1 Glove_FG Transport_glove FIRST 1

Glove_FG Transport_glove WAIT 240 1 Glove_FG Customer_glove FIRST 1

Glove_FG Customer_glove 1 Glove_FG EXIT FIRST 1

188 6. โซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

แบบจ าลองของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางสามารถแสดงใหเหนในรปท ง.5

รปท ง. 6 แบบจ าลองของโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

6.1. Location ใชแทนต าแหนงการท างานทเกดขนในแบบจ าลอง โดยท

Location ของแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางแสดงดงตารางท ง.22 ตารางท ง. 22 location ในแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

Icon Name Cap. Units DTs… Stats… Rules… Tapping inf 1 None Time Series Oldest Waiting_collect inf 1 None Time Series Oldest Collect inf 1 None Time Series Oldest Transport_farmer inf 1 None Time Series Oldest Weight_minor inf 1 None Time Series Oldest Inspection_minor inf 1 None Time Series Oldest Chem_add_load_minor inf 1 None Time Series Oldest Transport_minor inf 1 None Time Series Oldest Weight_major inf 1 None Time Series Oldest Inspect_major inf 1 None Time Series Oldest Chem_add_load_major inf 1 None Time Series Oldest Transport_major inf 1 None Time Series Oldest Receive_Latex inf 1 None Time Series Oldest Move_to_tank_latex inf 1 None Time Series Oldest

189 ตารางท ง. 23 location ในแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง (ตอ)

Icon Name Cap. Units DTs… Stats… Rules… Chemical_add_Latex inf 1 None Time Series Oldest Maturation_Latex inf 1 None Time Series Oldest Centrifuge_Latex inf 1 None Time Series Oldest Storage_tank_Latex inf 1 None Time Series Oldest Adjust_property_Latex inf 1 None Time Series Oldest Transport_Latex inf 1 None Time Series Oldest Storage_BF_maturation_Latex inf 1 None Time Series Oldest Storage_BF_Centrifuge_Latex inf 1 None Time Series Oldest Storage_BF_Shipping_Latex inf 1 None Time Series Oldest Receive_RM_Glove inf 1 None Time Series Oldest Inspect_Glove inf 1 None Time Series Oldest Production_Test_Glove inf 1 None Time Series Oldest Packing_Glove inf 1 None Time Series Oldest Inspection_glove_2 inf 1 None Time Series Oldest Inspection_glove_3 inf 1 None Time Series Oldest Transport_glove inf 1 None Time Series Oldest Storage_FG__Glove inf 1 None Time Series Oldest Storage_RM_Glove inf 1 None Time Series Oldest Storage_WIP_Glove inf 1 None Time Series Oldest

6.2. Entity ของแบบจ าลอง เปนสงทถกสรางขนมาภายในระบบเพอใหเปน

ตวแทนของสงทเคลอนทในแบบจ าลอง โดย Entity ของแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางแสดงดงตารางท ง.23 ตารางท ง. 24 entity ในแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

Icon Name Speed(fpm) Stats Rubber_tree 150 Time Series Latex_conc 150 Time Series Glove 150 Time Series Glove_FG 150 Time Series Fresh_Latex 150 Time Series Batch_Fresh_Latex_Minor 150 Time Series Batch_Fresh_Latex_Major 150 Time Series Fresh_Latex_1 150 Time Series

6.3. Arrival อตราการเขามาของ Entities ในระบบ แบบจ าลอง โดย Entity

ของแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางแสดงดงตารางท ง.24

190 ตารางท ง. 25 arrival ในแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

Entity Location Qty each First Time Occurrences Frequency Logic Disable Rubber_tree

Tapping 43 0 2.22 0

6.4. Process and Routing เปนการแสดงกระบวนการทเกดขนในระบบเพอ

อธบายวาปจจยน าเขาและปจจยน าออกของแตละ location คออะไร เปนการบอกเสนทางเดนของ Entityทเกดขนทงหมดในแบบจ าลอง โดย Process and Routing ของแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยางแสดงดงตารางท ง.25 ตารางท ง. 26 Processes and routings ในแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง

Process

Routing

Entity Location Operation

Blk Output Destination Rule

Move

Logic

Rubber_tree Tapping COMBINE 43 WAIT 23

1 Rubber_tree Waiting_collect FIRST 1

Rubber_tree Waiting_collect WAIT 90

1 Fresh_Latex Collect FIRST 1

Fresh_Latex Collect WAIT 11.5

1 Fresh_Latex Transport_farmer FIRST 1 Fresh_Latex Transport_farmer WAIT 20 1 Fresh_Latex Weight_minor FIRST 1

Fresh_Latex Weight_minor WAIT 3

1 Fresh_Latex Inspection_minor FIRST 1 Fresh_Latex

Inspection_minor WAIT 5

1 Fresh_Latex Chem_add_load_

minor FIRST 1

Fresh_Latex Chem_add_load_

minor WAIT 15 1 Batch_Fresh_

Latex_Minor Transport_minor FIRST 1

Batch_Fresh_Latex_Minor

Transport_minor WAIT 30

1 Batch_Fresh_ Latex_Minor

Weight_major FIRST 1

Batch_Fresh_Latex_Minor

Weight_major WAIT 8 1 Batch_Fresh_ Latex_Major

Inspect_major FIRST 1

Batch_Fresh_Latex_Major

Inspect_major WAIT 20 1 Batch_Fresh_ Latex_Major

Chem_add_load_ major

FIRST 1

Batch_Fresh_Latex_Major

Chem_add_load_ major

WAIT 8 1 Batch_Fresh_ Latex_Major

Transport_major FIRST 1

Batch_Fresh_Latex_Major

Transport_major WAIT 30 1 Batch_Fresh_ Latex_Major

Receive_Latex FIRST 1

Batch_Fresh_Latex_Major

Receive_Latex WAIT 45 1 Fresh_Latex_1 Move_to_tank_latex

FIRST 1

Fresh_Latex_1 Move_to_tank_ latex WAIT 25

1

Fresh_Latex_1 Chemical_add_Latex

FIRST 1

Fresh_Latex_1 Chemical_add_ Latex

WAIT 15 1 Fresh_Latex_1 Storage_BF_maturation_Latex

FIRST 1

191 ตารางท ง. 25 Processes and routings ในแบบจ าลองโซอปทานอตสาหกรรมถงมอยาง (ตอ)

Process

Routing

Entity Location Operation

Blk Output Destination Rule

Move

Logic

Fresh_Latex_1 Storage_BF_ maturation_Latex

WAIT 15

1 Fresh_Latex_1 Maturation_Latex FIRST 1

Fresh_Latex_1 Maturation_Latex WAIT 480

1 Fresh_Latex_1 Storage_BF_ Centrifuge_Latex

FIRST 1

Fresh_Latex_1 Storage_BF_ Centrifuge_Latex

WAIT 2160

1 Fresh_Latex_1 Centrifuge_Latex FIRST 1

Fresh_Latex_1 Centrifuge_Latex WAIT 120 COMBINE 2.22

1 Latex_conc Storage_tank_ Latex

FIRST 1

Latex_conc Storage_tank_ Latex

WAIT 3600 1 Latex_conc Adjust_property_Latex

FIRST 1

Latex_conc Adjust_property_ Latex

WAIT 43200 1 Latex_conc Storage_BF_ Shipping_Latex

FIRST 1

Latex_conc Storage_BF_ Shipping_Latex

WAIT 28800 1 Latex_conc Transport_Latex FIRST 1

Latex_conc Transport_Latex WAIT 30

1 Latex_conc Receive_RM_ Glove

FIRST 1

Latex_conc Receive_RM_ Glove WAIT 75.38

1 Latex_conc Inspect_Glove

FIRST 1

Latex_conc Inspect_Glove WAIT 84.17 1 Latex_conc Storage_RM_ Glove

FIRST 1

Latex_conc Storage_RM_ Glove

WAIT 6321.6 1 Latex_conc Production_Test_ Glove

FIRST 1

Latex_conc Production_Test_ Glove

WAIT 2455.41 COMBINE 0.0053

1 Glove Storage_WIP_ Glove

FIRST 1

Glove Storage_WIP_ Glove

WAIT 10392.4

1 Glove Packing_Glove FIRST 1

Glove Packing_Glove WAIT 2.4

1 Glove Inspection_glove_2

FIRST 1

Glove Inspection_glove_2

WAIT 21.47

1 Glove_FG Storage_FG_ Glove

FIRST 1

Glove_FG Storage_FG_ Glove WAIT 143

1 Glove_FG Inspection_glove_3

FIRST 1

Glove_FG Inspection_glove_3 WAIT 90

1

Glove_FG Transport_glove

FIRST 1

Glove_FG Transport_glove WAIT 240

1 Glove_FG EXIT FIRST 1

192

ประวตผเขยน

ชอ สกล นางสาวสคนธทพย หงสพรยะกล รหสประจ าตวนกศกษา 5310120083 วฒการศกษา

วฒ ชอสถาบน ปทส าเรจการศกษา วศวกรรมศาสตรบณฑต

(สาขาวศวกรรมอตสาหการ) มหาวทยาลยสงขลานครนทร 2553

ทนการศกษา (ทไดรบในระหวางการศกษา) ทนบณฑตศกษาภายใตโครงการมหาวทยาลยวจยแหงชาตมหาวทยาลยสงขลานครนทรประจ าปการศกษา 2554 ทนอดหนนการท าวจยเพอวทยานพนธ ประจ าปการศกษา 2554 ไดรบจากคณะบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

การตพมพเผยแพรผลงาน

Sukonthip Hongpiriyakul, Nikorn Sirivongpaisal, Sakesun Suthummanon, Wanatchapong Kongkaew, Pallapat Penchamrat. 2013. Reduction of Cost Employing Lean Supply Chain in Rubber Glove Industry. The 1st Asia Pacific Rubber Conference (APRC 2013). Advances Material Research. Vol. 844 (2014). September 5-6, 2013. Surat Thani, Thailand. pp 421-424.

Hongpiriyakul Sukonthip, Sirivongpaisal Nikorn, Suthummanon Sakesun. 2013. The Application of Lean Thinking to Supply Chain Management: Case Study Rubber Glove Industry. 2013 IEEE Symposium on Business, Engineering and Industrial Applications. 22-25 September 2013. Kuching, Sarawak, Malaysia. pp 44-48