24

GEOLOGIE

Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken.

Bacheloropleiding

Bachelor in de geologie (180 sp.)

1e bachelor 2e bachelor 3e bachelor

Minor onderzoek: - keuzemodule leven - keuzemodule milieu - keuzemodule ruimte

Minor Business & Innovation

25GEOLOGIE

Geodynamics and Georesources

Surface Processes and Paleoenvironments

Masteropleidingen

Master in de geologie (E) (120 sp.) p. 54

(E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

Educatieve master in de wetenschappen en technologie (120 sp.) p. 56

Naast deze opleidingen kun je ook instromen in andere masteropleidingen p. 53.

BEGINPROFIEL

Is geologie iets voor jou? • Je hebt interesse in wetenschappen en wilt ook zelf

onderzoeken en begrijpen hoe alles in elkaar zit (Wetenschapper of ingenieur: wat is het verschil? p. 61).

• Je bent geboeid door onze planeet aarde in al haar aspecten. Je bent graag op het terrein bezig en kunt je flexibel aanpassen aan de omstandigheden daar.

• Je hebt een brede wetenschappelijke belangstelling en bent geboeid door zowel fundamenteel als toegepast onderzoek.

• Een driedimensionaal voorstellingsvermogen en nauw - gezetheid zijn kwaliteiten eigen aan een geoloog.

• Je voorstellingsvermogen kan ook een vierde dimensie aan. Een geoloog bestudeert immers de evolutie van de aarde over miljoenen en zelfs miljarden jaren, wat je een unieke kijk geeft op het concept duurzaamheid.

• Voor laboratoriumwerk en verschillende oefeningen beschik je over enige technische handigheid.

Geologie of geografie? p. 7 Aardwetenschappen of bio-ingenieur? p. 7

<

BEGIN VOORBEREID

Wil je weten of je voldoende voorkennis, wiskundige vaardigheden en inzichten bezit om te starten in deze bacheloropleiding, neem dan deel aan de ijkingstoets. Daarnaast biedt KU Leuven verschillende mogelijkheden om je goed voor te bereiden op je studie.

Planeet aarde blijft ons elke dag weer verbazen. Als een volleerde koorddanseres balanceert Moeder Aarde op het dunne touw van leefbaarheid in het onvoorspelbare kosmische circus.

In dit heelal, waarin we steeds meer (exo) planeten ontdekken, is en blijft onze planeet een unieke uitzondering, een planeet waarop zo’n 4 miljard jaar geleden een levensexperiment op gang kwam, en waarop deze biosfeer sindsdien in een kluwen van complexe terug -koppelingen met de atmosfeer, hydrosfeer en geosfeer, deze planeet leefbaar heeft gehouden.

Het is het voorrecht van de aardweten schapper om dit kluwen beetje bij beetje te ontwarren. Dat we nooit alles zullen begrijpen, kan heel wat frustratie oproepen en ontmoedigen om te blijven zoeken. Maar niet voor de aardweten -schapper. Die wordt telkens opnieuw uitgedaagd om zijn nieuwsgierigheid verder aan te scherpen. Wat houdt je tegen om ons te vervoegen in deze zoektocht zonder einde?

(Professor Manuel Sintubin)

26

27GEOLOGIE

BACHELOROPLEIDING

De geologie bestudeert het ‘systeem aarde’. Onze levende planeet heeft haar unieke karakter te danken aan de interacties tussen geosfeer (de vaste aarde), hydrosfeer, atmosfeer en biosfeer. De dynamiek van de geosfeer heeft daarbij een enorme impact op de evoluties binnen de andere sferen, zowel in het geologische verleden en heden als in de geologische toekomst. De geoloog is de expert van de ondergrond en van de processen die zich daarin afspelen. Het zijn geologen die op zoek gaan naar drinkwater en instaan voor het beheer en de bescherming ervan. Geologen gaan daarnaast ook op zoek naar nuttige ertsen, fossiele brandstoffen (olie, gas en steenkool) en andere grondstoffen (klei, zand, kalksteen) voor onze industrie, en zien toe op de duurzame ontginning ervan. Bij grote en kleine infrastructuurwerken, van de aanleg van tunnels en bruggen tot de bouw van je eigen huis, verstrekken geologen de nodige informatie over de ondergrond. Geologen bakenen ook de gebieden af waar de ondergrond niet geschikt is voor bebouwing, bijvoorbeeld vanwege het risico op aardbevingen of -verschuivingen. Ook milieu en klimaat zijn een zorg van de geoloog. Bij de opsporing en sanering van bodem- en grondwaterverontreinigingen en bij het inrichten van stortplaatsen zijn geologen betrokken. Tegelijk leveren geologen met hun inzicht in klimaatveranderingen in het geologische verleden belangrijke bijdragen tot het huidige debat rond global warming. Geologen zijn dus wetenschappers die van allerlei markten thuis zijn.

28

Mijn onderzoek concentreert zich op de seismiciteit in het Brabants Massief. Zo vonden er in Waals-Brabant tussen 2008 en 2011 een aantal kleine aardbevingen plaats. Aan de hand van geofysische meet -technieken bepalen we waar de breuk verantwoor delijk voor deze aard bevingen, zich bevindt.

(Koen Van Noten, wetenschappelijk onderzoeker, Koninklijke Sterrenwacht van België)

Na je bachelor geologie kun je kiezen voor de educatieve masteropleiding in de wetenschappen en technologie (120 sp.) (p. 56). Je wordt opgeleid tot leraar in twee vakken: uiteraard tot leraar aardrijkskunde, maar je kiest ook voor een tweede vak dat je interesseert en waar je inhoudelijk op voorbereid wordt. Je combineert dus vakinhoudelijke kennis met een stevige en onderzoeks gebaseerde vakdidactische vorming. Je gaat op stage en maakt een masterproef waarin je onderwijsrelevant onderzoek uitvoert. Volg je eerst een andere masteropleiding, dan kun je nadien het verkorte traject van de educatieve master (60 sp.) volgen (p. 59).

Geologie en de educatieve masteropleiding

Opbouw • Door de grote flexibiliteit over de studierichtingen heen geniet je als bachelor -

student in de geologie een sterk interdisciplinaire opleiding. De eerste bachelor is gemeenschappelijk voor alle studenten geologie en biedt een algemeen wetenschappelijke vorming aan. Vanaf de tweede bachelor krijg je de kans om je interesse voor een van de andere natuurwetenschappen te ontwikkelen.

• Je hebt de keuze uit twee minors.

- De minor onderzoek richt zich op kennisverbreding in andere domeinen van de natuurwetenschappen. Deze minor wordt onderverdeeld in de keuze -modules leven, milieu en ruimte, waarvan je er een kiest.

- De minor Business & Innovation leert je de basisbegrippen van de economie, en hoe je innoverende kennis kunt omzetten naar de bedrijfspraktijk.

• In het programma gaat veel aandacht naar het waarnemingsgebaseerde werk

van een geoloog, o.a. het identificeren van gesteenten, mineralen, fossielen en het intensieve geologische terreinwerk. Daarbij maak je gebruik van microscopie en laboratoriumopstellingen. Je leert niet alleen geologisch redeneren in tijd en ruimte, maar ook kaarten lezen, opstellen en op het terrein gebruiken.

29GEOLOGIE

<

Bekijk in de reeks online voorbeeldlessen hoe een les geologie verloopt:

www.kuleuven.be/voorbeeldlessen

30

Studieprogramma Meer info over de opleidingsonderdelen vind je vanaf p. 38. Je krijgt er een omschrijving van alle opleidings -onderdelen van de eerste bachelor in de geologie. Voor een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen van de volledige bacheloropleiding en voor het uurrooster:

www.kuleuven.be/ba/bgeoll > ‘Je studieprogramma’

Eerste bachelor 60 studiepunten

Geologie (6) Grondslagen van de chemie (9) Wiskunde I (6)

Celbiologie en

biochemie (3/9)

Algemene natuur -kunde I (3/9)

Statistiek en data-

analyse (3)

n aardwetenschappen n ondersteuning n algemene vorming n minor

* GAS: Geologische analyse en synthese

1e semester 30 sp.

Mineralogie (6) Cartografie (3)

GAS* I (3) Wiskunde II (6) Algemene natuurkunde I

(6/9)

Celbiologie en

biochemie (3/6)

Wijsbe-geerte (3)

2e semester 30 sp.

Tweede bachelor ± 60 studiepunten

Hydrogeologie (6) Topografie (3)

Optische mineralogie

(3)

Milieuchemie (4)

WCOM** (3)

Minor (±8)

1e semester ± 30 sp.

Paleontologie (6) GAS* II (6) Sedimentologie en sedimentpetrologie (6) Minor (±3)

2e semester ± 30 sp.

Algemene natuurkunde II (6)

Fysische geografie (6)

* GAS: Geologische analyse en synthese ** WCOM: Wetenschapscommunicatie

31GEOLOGIE

Derde bachelor ± 60 studiepunten

Geographic Information Systems (6)

Igneous and Metamorphic Petrology (6)

Analytische geochemie

(3)

Geologie van België

(3)

Bachelor-proef (3/6)

Bachelor-proef (3/6)

ISO** (3)

1e semester ± 30 sp.

Geofysica (6) GAS* III (5)

2e semester ± 30 sp.

<

OPLEIDINGSONDERDEEL

Officiële term voor ‘vak’ STUDIEPUNT (SP.)

Drukt de omvang van een opleiding (bv. 180 sp.) of een opleidings -onderdeel (bv. 5 sp.) uit. Het aantal studiepunten staat voor de totale studietijd die een gemiddelde student aan dat opleidings onderdeel moet besteden om het grondig te verwerken: les volgen, voorbereidingen maken, studeren, opzoekwerk ...

Eén studiepunt komt overeen met 25 à 30 uur studietijd. Een pakket van 60 studiepunten komt overeen met één jaar voltijds studeren.

* GAS: Geologische analyse en synthese ** ISO: Isotope Geology and Geochronology *** RZL: Religie, zingeving en levensbeschouwing

Mogelijke minors: onderzoek, Business & Innovation

Minor (±9)

Minor (±10)RZL*** (3)

3232

Week van een student geologie Deze fictieve agenda geeft je een idee hoe je week er kan uitzien. Je studie omvat niet enkel lessen volgen, maar ook achteraf je notities overlopen, naar de bibliotheek gaan, zelfstudie ... Zo zit je al snel aan een 40 à 50 urenweek. Daarnaast is er natuurlijk ook ruimte voor ontspanning. Een overzicht van het academiejaar 2020-2021 vind je op p. 66.

MAANDAG

9-10.30 u. Wiskunde I (oefeningen) 11-13 u. Oefeningen herhalen @ CBA 13-14 u. Broodje @ De Moete 14-16 u. Algemene natuurkunde I (hoorcollege) 16-18 u. Sessie studiebegeleiding 19 u. Frisbeeen in het stadspark

DINSDAG

9-10.30 u. Geologie (hoorcollege) 10.30-12 u. Wiskunde I (oefeningen) 12.30-13.30 u. Practicum natuurkunde voorbereiden 14-16 u. Algemene natuurkunde I

(oefeningen & practica) 16-18 u. Statistiek & data-analyse (hoorcollege)

WOENSDAG

8.30-10.30 u. Celbiologie en biochemie (hoorcollege) 10.30-12.30 u. Geologie (oefeningen) 13.30-15 u. Grondslagen van de chemie (hoorcollege) 16-18 u. Statistiek & data-analyse (oefeningen) 20 u. Cinema Z ed

DONDERDAG

8-11 u. Grondslagen van de chemie (practicum) 11-13 u. Wiskunde I (oefeningen) 14-18 u. Oefeningen wiskunde en grondslagen

van de chemie 21 u. Kotfeestje bij Pieter en Tine

VRIJDAG

8.30-10.30 u. Grondslagen van de chemie (oefeningen) 10.45-12.45 u. Grondslagen van de chemie (hoorcollege) 14-16 u. Geologie (hoorcollege)

ZATERDAG

10-13 u. Natuurkunde studeren 14-18 u. Oefeningen statistiek & data-analyse

ZONDAG

10-12 u. Geologie studeren 14-17 u. Scouts

..

33GEOLOGIE

34

35GEOLOGIE

Als afgestudeerde master (een overzicht van de masteropleidingen vind je op p. 53) heb je heel wat kennis en competenties verworven, waardoor je een hele waaier aan loopbaanmogelijkheden hebt.

Kennis en competenties • Je hebt een brede wetenschappelijke vorming en de kennis en

vaardigheden om als wetenschapper een actieve rol in de maatschappij op te nemen.

• Je hebt grondig inzicht in de subdisciplines van de geologie, ondersteund door een sterke basiskennis van chemie, fysica, wiskunde, statistiek, biologie en fysische geografie.

• Je hebt een wetenschappelijke houding ontwikkeld om geologische problemen te formuleren en zelfstandig op te lossen.

• Je hebt inzicht in de regionale geologische geschiedenis en je bent daardoor in staat om lokale en gedetailleerde geologische informatie in een algemeen geologisch kader in te passen.

• Je kunt basistechnieken (geologische kartering, profielopname, macroscopische, microscopische en chemische analyses) toepassen om een geologische vraagstelling op te lossen.

• Je kunt in teamverband werken en je standpunten beargumenteren. • Je kunt de resultaten van eigen waarnemingen, hun onderlinge

verbanden en eenvoudige hypotheses verwerken, neerschrijven in een verslag en ze presenteren en verdedigen met de gepaste communicatietechnieken.

• Je hebt een sterk ruimtelijk inzicht, zeker wat betreft structuren in de ondergrond, en kunt redeneren op lange, geologische tijdschalen.

LOOPBAAN

36

Loopbaan Dankzij hun brede en interdisciplinaire wetenschappelijke opleiding vind je geologen terug in de meest diverse beroepen. Niettemin werkt 80 % van de Leuvense geologen nog steeds in een functie waarbij ze hun geologische kennis dagelijks gebruiken. Ze zijn tewerkgesteld in de industrie, studiebureaus, overheids- en internationale instellingen, het secundair en hoger onderwijs, wetenschappelijke instellingen, de informaticasector en soms zelfs in het bank- en verzekeringswezen. Geologen vervullen zowel onderzoeks-, leidinggevende als management - functies. • In studiebureaus houden geologen zich met diverse aspecten van

de ondergrond bezig, zoals milieugeologie, hydrogeologie en prospectie van de bodem voor openbare werken, inclusief wegen- en waterwerken. De disciplines hydro- en milieugeologie worden ook toegepast in de ontginning van water.

• Overheids- en internationale instellingen werven geologen aan voor de inventarisatie en de exploitatie van de ondergrond en voor de opvolging van diverse milieuaspecten. Zij zorgen ervoor dat de exploitatie van onze natuurlijke grondstoffen duurzaam verloopt.

• De meest relevante industrietakken zijn o.a. de energiesector, zoals de olie- en gasindustrie, maar ook de berging van nucleair afval, en de ontginnings- en verwerkingssector van ertsen en industriële mineralen (zoals voor de aanmaak van bakstenen, glas, cement, tegels, betonproducten, metalen). Daarnaast komt een beperkt aantal geologen in de chemische sector terecht.

• In het secundair onderwijs onderwijzen geologen vakken als aardrijkskunde, chemie en fysica. In het universitair onderwijs doceren zij niet alleen in de studierichting geologie, maar ook in de opleidingen geografie, chemie, bio-ingenieurs wetenschappen, burgerlijk ingenieur en milieuwetenschappen.

<

Meer weten over de loopbaanmogelijkheden? wet.kuleuven.be/wetenschappers-op-de-werkvloer

De opleiding geologie met zijn brede onder -steuning in alle takken van de wetenschap, is nog steeds de basis voor mijn dagelijkse werk. De kennis van mineralogie, geochemie, geofysica, structurele geologie en geomorfologie helpt mij elke dag om sensordata te begrijpen en modellen te verbeteren.

(Maarten Haest, Principal Research Geologist bij Broken Hill Proprietary Limited)

37GEOLOGIE

• Een deel van de afgestudeerden blijft voor enkele jaren aan de universiteit verbonden in het kader van een doctoraat en/of van onderzoeks -projecten voor de overheid of de industrie. Tijdens deze periode verwerven ze ook praktische ervaring die in het beroepsleven zeer nuttig blijkt.

• Ten slotte komen geologen ook terecht in domeinen waar een algemeen universitair diploma vereist is, zoals in de financiële sector. Geologen brengen in die sectoren vaak specifieke kennis aan.

• Controle en beheer van grondwater • Bodemsaneringen en ander milieuonderzoek • Energie, grondstoffen & materialen: exploratie van

ertsen, groevebeheer (zand, klei), olie en gas • Bouwkunde & geotechniek: stabiliteit van de

ondergrond, baggerwerken • Onderzoek naar geschikte afvalbergingsplaatsen

Bedrijfsleven & overheid

• Leerkracht aardrijkskunde en natuurwetenschappen • Onderzoek aan de universiteit en in (Inter)nationale

onderzoeksinstellingen (KBIN, VITO, SCK, KMMA ...)

Onderwijs, onderzoek en internationale instellingen

<

Wil je tijdens je studie graag een centje bijverdienen en al eens proeven van het échte werkleven? Je kunt je interesses al doende ontdekken in een studentenjob, al dan niet aansluitend bij je opleiding. Vrijwilligerswerk of een vrijwillige studiestage helpen om je talenten te ontplooien. Je vindt een uitgebreid jobaanbod in de databanken van het Student Career Center.

Het Student Career Center coacht je graag op weg naar je eerste werkervaring tijdens je studie. Ook bij de zoektocht naar een boeiende startersfunctie en bij je sollicitaties staan de adviseurs je bij. Het team staat klaar met tal van tips, geeft workshops, begeleidt je op maat en organiseert events.

Studenten met ondernemingszin zijn welkom bij Lcie, de KU Leuven-community waar innovatieve ideeën een boost krijgen.

www.kuleuven.be/ studentcareercenter

www.lcie.be/nl

studentcareercenterkuleuven