23-9-2013 EC

7/29/2019 23-9-2013 EC

1/97

23/09/2013

www.itinerainstitute.org

7/29/2019 23-9-2013 EC

2/97

Is the European Commission to critical

for our budget and pension policy?

7/29/2019 23-9-2013 EC

3/97

23/09/2013

Itinera Institute

Independent think-tank

Fact-based

Long Term

www.itinerainstitute.org

To show, to defend and to build roads for policy reformtowards sustained economic growth and social

protection, for Belgium and its regions.

7/29/2019 23-9-2013 EC

4/97

23/09/2013

Save the date

10/12

Country-specific recommendations toBelgium:

Competitiveness & Labour

7/29/2019 23-9-2013 EC

5/97

23/09/2013

Rules of the House

7/29/2019 23-9-2013 EC

6/97

23/09/2013

Rules of the House

7/29/2019 23-9-2013 EC

7/97

23/09/2013

Rules of the House

7/29/2019 23-9-2013 EC

8/97

23/09/2013

Rules of the House
http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=1A-zeI71ulZS1M&tbnid=ZnVvKF0A2BGNTM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.qrstuff.com/&ei=01w_UvCQEeu00wXw9oH4Ag&bvm=bv.52434380,d.d2k&psig=AFQjCNEDYxYYtmJEc6FgaHj_1WbmRtBq2w&ust=1379970430259057

7/29/2019 23-9-2013 EC

9/97

23/09/2013

Rules of the House

7/29/2019 23-9-2013 EC

10/97

23/09/2013

9h30 Steven Engels: Country-specific Recommendations to Belgium:Fiscal and pension policies

10h00 Ivan Van de Cloot: The budgetary challenges for Belgium

10h40 Break

10h50 Alexandre Simons:The 12 tasks for pension reform11h00 Marjan Maes: The affordability of the pensions

11h45 Debate moderated by Guy Tegenbos with Alexander De Croo,

Sabine Laruelle, Stijn Decock, Michel Jadot, Bernadette Adnetand Jef Maes

12h30 Lunch

Program

7/29/2019 23-9-2013 EC

11/97

Country-specificRecommendations to

Belgium:

Fiscal and pension policies

Steven Engels23/09/2013

7/29/2019 23-9-2013 EC

12/97

The European Semester

Yearly cycle of EU economic policy guidance

Stability and growth pact (SGP)Preventive arm

Focused on medium-term fiscal policy

Europe 2020

Europe's growth strategySmart, Sustainable and Inclusive Growth

Covering various policy domains

7/29/2019 23-9-2013 EC

13/97

The Legal Framework

Stability and growth pact (SGP)

Treaty base: art. 121; 126 and Protocol 12 Successive Reforms in 2005, 2011 & 2013

6-Pack : broader, tougher and more transparent

2-pack : Improved frameworks and more timely advice

Country-specific recommendations

Treaty base: art. 121 and 148

Six-pack Regulation -> Macro-economic Imbalances

7/29/2019 23-9-2013 EC

14/97

What is expected from the MS?

Respect the nominal deficit and debt

thresholds

Outline an appropriate medium-term deficit

target (MTO)

Define an appropriate adjustment path towards

this medium-term deficit target

Respect the expenditure benchmark

Make satisfactory progress towards an

acceptable debt level

7/29/2019 23-9-2013 EC

15/97

What are BE's commitments?

2012 20142013 2015 2016

2. Debt level below 100%

7/29/2019 23-9-2013 EC

16/97

Three short-term deadlines

21-09-2013: Comply with the CouncilDecision

15-10-2013: Submit a draft budget

31-12-2013: Report on coordinationarrangements

7/29/2019 23-9-2013 EC

17/97

High fiscal sustainability risks in themedium and long-term

Increase in age-related expenditure

2010 2020: +1.6% of GDP Long-term sustainability gap (S2):

7.4% of GDP

Pension expenditure: 3.9 p.p. Health-care and long-term care: 2.2 p.p.

7/29/2019 23-9-2013 EC

18/97

Council Recommendation onPensions

Step up efforts to close the gap between the effective and

statutory retirement age, including by pursuing the ongoing

reforms to reduce the early-exit possibilities. Underpin reforms of the old-age social security systems

with employment-support measures and labour-market

reforms conducive to active ageing.

Increase the effective retirement age by aligningretirement age or pension benefits to changes in life

expectancy.

Continue to improve the cost- efficiency of public

spending on long term institutional care.

7/29/2019 23-9-2013 EC

19/97

Is de Europese commissie te kritisch vooronze begroting?

Brussel 23-09-2013

Ivan Van de ClootHoofdeconoom Itinera Institute

Gastprofessor Hogeschool-Universiteit BrusselDocent Economie American Studies UGent

7/29/2019 23-9-2013 EC

20/97

23/09/2013

p.20

1. Belgi heeft een budgettair cultuurprobleem

Belgi boekte structurele tekorten in goede economische jaren

Discussie over kapotbesparen wordt gemporteerd

Er is geen algemene austeriteit in Europa wel aantalprobleemgevallen

Een zogenaamd Keynesiaans beleid

Gebonden aan aantal voorwaarden

Niet elk land kan evenveel doen

7/29/2019 23-9-2013 EC

21/97

23/09/2013

21

Niveau de la dette et dficit public en 2007 en Europe

7/29/2019 23-9-2013 EC

22/97

23/09/2013

22

Schuldgraad en overheidstekort in 2012 in Europa

7/29/2019 23-9-2013 EC

23/97

23/09/2013

23

volution des dpenses publiques nominales entre 2007 et 2012

7/29/2019 23-9-2013 EC

24/97

23/09/2013

24

Wijziging rele overheidsuitgaven tussen 2007 en 2012

7/29/2019 23-9-2013 EC

25/97

23/09/2013

25

Pas daustrit en Belgique: restructuration de dette pour la Grce

-4 -2

-3

2 4 6 8

Evolution du solde structurel

2009-2012

EE

-10

1

3

5

7

9

11

13

15

17Croissance conomique 2009-2012

SW

FNMT

LX

CY

PTES

ITSL

RO

LV

PL

LT

SK

DE

AT

DK

CZ

BG

FR

UK

IRHU

NL

un assouplissement et une

croissanc e raisonnable

un durcissement et une

croissanc e raisonnable

un assouplissement et

une croissance modre

un durcissement et

une c ontrac tion

7/29/2019 23-9-2013 EC

26/97

23/09/2013

26

Ne pas gnraliser leffet-dnominateur: conomiser mort

7/29/2019 23-9-2013 EC

27/97

23/09/2013

27

Geen kapotbesparen in Belgi

7/29/2019 23-9-2013 EC

28/97

23/09/2013

28

Paramtres conomiques en matire de capacit budgtaire

2012 Handelsbalans % BBP Structureel saldo % BBP Schuldgraad

evolutie schuldgraad

2007-2012 (wijziging

%punt)

groei BBP

per hoofd

2007-2012

Belgi -1,6 -3,0 99,6 15,6 -2,0

Duitsland 7,0 0,3 81,9 16,7 4,1

Estland -1,5 0,2 10,1 6,4 -5,1

Ierland 5,0 -7,4 117,6 92,5 -10,0

Griekenland -3,1 -1,0 156,9 49,5 - 20,7

Spanje -1,1 -5,5 84,2 47,9 -7,3

Frankrijk -2,2 -3,6 90,2 26,0 -2,1

Itali -0,7 -1,4 127,0 23,7 -9,2

Cyprus -6,5 -6,7 85,8 27,0 -11,3

Luxemburg 5,7 0,1 20,8 14,1 -9,5

Malta 0,2 -4,1 72,1 11,4 4,7

Nederland 10,1 -2,6 71,2 25,9 -3,0

Oostenrijk 1,8 -1,5 73,4 13,2 1,3

Portugal -1,5 -4,2 123,6 55,2 -6,0

Sloveni 2,3 -2,7 54,1 31,0 -6,8

Slovakije 2,3 -4,1 52,1 22,5 10,6

Finland -1,8 -0,7 53,0 17,8 -5,5

7/29/2019 23-9-2013 EC

29/97

23/09/2013

29

Rapports entre les pays en fonction des paramtres de capacit budgtaire

7/29/2019 23-9-2013 EC

30/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

31/97

23/09/2013

31

Keynesianisme vereist overschotten in goede tijden: diep disciplineprobleem

7/29/2019 23-9-2013 EC

32/97

23/09/2013

32

Relancebeleid: versterk R&D, ondernemerschap

7/29/2019 23-9-2013 EC

33/97

23/09/2013

2. Besturen is risicos beheren

Kwetsbaarheid op de financile markten

Schuldsneeuwbal is snel aan het rollen

Houding in tijden van stress

Vooral: preventief beleid

Hoge schuld maakt kwetsbaar tegenover hogere rente

Hoge schuld bemoeilijkt goed macro-economisch beleid

Hogere rentelasten=extra belastingen die groei aantasten

Gouden/ijzeren regel

7/29/2019 23-9-2013 EC

34/97

23/09/2013

34

-1

0

1

2

3

4

5

2007

2009

2011

2013

2015

2017

2019

2021

2023

2025

2027

2029

2031

2033

2035

2037

2039

2041

2043

2045

2047

2049

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Overheidsschuld (rechterschaal)

Begrotingssaldo (linkerschaal)

Primair saldo (linkerschaal)

Bronnen: HRF, NBB.

Begrotingsstrategie aan de vooravond van de bankencrisis (NBB, 2008)

7/29/2019 23-9-2013 EC

35/97

23/09/2013

35

Rente kan snel evolueren: Belgi kent extreme kwetsbaarheid

7/29/2019 23-9-2013 EC

36/97

23/09/2013

36

Une crise de confiance peut mettre le pays en danger

0%

50%

100%

150%

200%

250%

300%

350%

400%

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030

prime de risque suppl-mentaire de 5%



7/29/2019 23-9-2013 EC

37/97

23/09/2013

37

Attaque spculative: seulement le sang froid peut nous sauver

7/29/2019 23-9-2013 EC

38/97

23/09/2013

38

Plaats meer overheidsschuld binnenlands!

7/29/2019 23-9-2013 EC

39/97

23/09/2013

3. Het Europees toezicht is niet te streng

Belgi kent grote structurele component in tekort

Europa laat ons grote vrijheid om te bepalen hoe te besparen

Belgi bespaarde veel via extra belastingen

Andere landen deden veel structureel, wij hadden wind in de rug

Hoe besparen: BTW-uitzonderingen?

Belgi heeft zich niet gehouden aan beloftes

Hoe vangt Belgi schok van de vergrijzing op?

7/29/2019 23-9-2013 EC

40/97

23/09/2013

40

Belgi kent grote structurele component in begrotingstekort

7/29/2019 23-9-2013 EC

41/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

42/97

23/09/2013

Andere landen hebben veel structureel bespaard: wij meevallers

7/29/2019 23-9-2013 EC

43/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

44/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

45/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

46/97

23/09/2013

p.46

4. Enkele resultaten:

Maatregelen die ofwel:

Vermindering budget combineren met gelijke prestaties

Verhoogde prestaties met gelijk budget

Herzie structuren en processen

Samenvoegen, afslanken, afschaffen van diensten en

departementen

Bv: samenvoegen communicatie van verschillende diensten,

klachtenbehandeling, websitebeheer

Bv: samen aankopen, Fedict uitbreiden naar alle FODs, betere

omschrijving taken (dubbel)

Dus ambtenaren zelf: niet alleen efficintie ook

opportuniteitsvraag!

7/29/2019 23-9-2013 EC

47/97

23/09/2013

47

Modern personeelsbeleid

7/29/2019 23-9-2013 EC

48/97

23/09/2013

48

Duidelijk vraag naar telewerk en flexibel werken

7/29/2019 23-9-2013 EC

49/97

23/09/2013

p.49

Ambtenaren vragen:

Ambtenaren stellen wildgroei allerlei vergoedingen in vraag

Fietsvergoeding, representatiekosten

Lonen topambtenaren

Stel organisatie examens in vraag

Te veel onvoorbereide, ongepaste kandidaten

Hoger inschrijvingsbedrag

Duidelijke vraag naar uitzendarbeid

Stop wildgroei consultants

Vraag naar betere responsabilisering (resultaatsverbintenissen)

7/29/2019 23-9-2013 EC

50/97

23/09/2013

p.50

5. Alle hens aan dek voor de vergrijzing

Vergrijzing treft Belgi hard budgettair

Niet ingrijpen is onverantwoord

Belgi bespaarde veel via extra belastingen

Andere landen deden veel structureel, wij hadden wind in de rug

Hoe besparen: BTW-uitzonderingen?

Belgi heeft zich niet gehouden aan beloftes

Hoe vangt Belgi schok van de vergrijzing op?

7/29/2019 23-9-2013 EC

51/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

52/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

53/97

23/09/2013

53

Vereiste begrotingssanering vooral door vergrijzing

7/29/2019 23-9-2013 EC

54/97

23/09/2013

54

Vergrijzing samen met ongewijzigd beleid= onhoudbare schuld

7/29/2019 23-9-2013 EC

55/97

23/09/2013

De vergrijzing p.55

De vergrijzingskost als % van BBP

Tussen 2002 en 2012 is geschatte kostp ri js meer danverDRIEvoudigd

Schattingsjaar Tot 2030 Tot 20502002 3,1% -

2006 3,8% 5,5%

2008 4,7% 6,7%

2010 7,0% 9,6%

2012 >10%

7/29/2019 23-9-2013 EC

56/97

23/09/2013

De vergrijzing p.56

De virtuele realiteit van het zilverfonds

7/29/2019 23-9-2013 EC

57/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

58/97

23/09/2013

p.58

6. Besluit: een kans om

Het theoretische debat austeriteit relance te overstijgen

Oog te hebben voor verschillen tussen landen

Ons disciplineprobleem te erkennen en te remediren

Budgettair beleid vanuit risicoperspectief te voerenEuropese budgettaire cordinatie te bewerkstelligen

De vergrijzing te anticiperen

Efficinter met de schaarse middelen om te springen

7/29/2019 23-9-2013 EC

59/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

60/97

23/09/2013

Notre pension en hritage

Alexandre Simons

7/29/2019 23-9-2013 EC

61/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

62/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

63/97

23/09/2013

Title

Taux dpendance conomique (sans rforme)

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

0,70

0,80

0,90

2010 2020 2030 2040 2050

Taux de dpendance conomiques politique inchange

7/29/2019 23-9-2013 EC

64/97

23/09/2013

Title

Taux remplacement brut (sans rforme = dclin)

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

2010 2020 2030 2040 2050

Taux de remplacement

taux de cotisation=21%

7/29/2019 23-9-2013 EC

65/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

66/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

67/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

68/97

23/09/2013

p.68

La Pension mi-temps 60 ans

Pension 50% partir de 60 ans (et travail 50%)

Pension 100% partir de

66 ans en 201567 ans en 2020

68 ans en 2030

69 ans en 2040

70 ans en 2050

7/29/2019 23-9-2013 EC

69/97

23/09/2013

Ratio pensionns/travailleurs

p.690,20

0,30

0,40

0,50

0,60

0,70

0,80

0,90

2010 2020 2030 2040 2050

Taux de dpendance conomiques avant et aprs rforme

Tx de dp con situation inchange

Tx dp con aprs simulation 1

7/29/2019 23-9-2013 EC

70/97

23/09/2013

De vergrijzing p.70

Demotion: prime anciennet et emploi seniors

7/29/2019 23-9-2013 EC

71/97

23/09/2013

p.71

Formation et knowledge lift

7/29/2019 23-9-2013 EC

72/97

23/09/2013

p.72

Formation et knowledge lift

Base sur le knowledge lift sudois Les personnes actives pouvaient, sur base volontaire,

interrompre leur carr ire durant au moins un an pour

reprendre des tudes tout en percevant une indemnitquivalente lallocation de chmage.

Les employeurs devaient sengagerremplacer cespersonnes en embauchant de jeunes chmeurs.

7/29/2019 23-9-2013 EC

73/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

74/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

75/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

76/97

23/09/2013

TitleAuthor

Questions?

7/29/2019 23-9-2013 EC

77/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

78/97

Geschatte impact pensioenhervormingen 28-12-2011

7/29/2019 23-9-2013 EC

79/97

p p g(ScV (2012))

daling vergrijzingkost(=6.1%BBP) tussen 2011 en2060 met 0,3 procentpunt

Toename werkgelegenheidsgraad 20-64(55-64)

met 1.4(7.7)%punt van 2012 in 2017 Gemiddelde uitstel pensionering in maanden

mannen vrouwen

Werknemer 3 5

Zelfstandige 4 2

Ambtenaar 14 20

brugpensioen 15 17

7/29/2019 23-9-2013 EC

80/97

1) Recente hervormingen

rustpensioen

Pensioenbonus: vergiftigd geschenk

7/29/2019 23-9-2013 EC

81/97

Pensioenbonus: vergiftigd geschenk Impact op pensioenleeftijd

0.3jaar(Maes(2010)

0.1jaar (Lefbvre-Orsini(2011))

Geen(ScV(2012)

Impact op budget Kostprijs oorspronkelijke bonus: 0.3%BBP tussen 2011-2060

(ScV(2011))

Verstrenging bonus vanaf 2014: daling kost -0.1%BBP (tenopzichte -0.3%BBP van volledige hervorming 28-12-2011)(ScV(2012))

Stijging pensioenuitgaven (+ 4.7%) > stijging socialebijdragen (+3%)(Maes(2010))

Bonus vanaf pensioengerechtigde leeftijd: zeer bizarcourante praktijk: malus VOOR en bonus NAWETTELIJKE pensioenleeftijd

Actuarile aanpassing van het rustpensioen ingeval opname vr/ na de

wettelijke pensioenleeftijd (OESO (2011), Queisser-Whitehouse(2006))

7/29/2019 23-9-2013 EC

82/97

Malus Bonus

Oostenrijk 4,2% 4,2%

Denemarken nvt +/-5,8%

Finland 4.8% 7.2%

Zweden +/-4.5% +/-5.5%

Estland 4.8% 10.8%

Hongarije 4.8% 6%

Frankrijk 5% 5%Duitsland 3,6% 6%

Griekenland 6% 3%

Portugal 6% 6%

Spanje 6-7,5% 2-3%

Zwitserland 4.5% 5.2-6.5%

Korea 6% 6%

Japan 6% 8.4%

Canada 6% 6%

Verenigd Koninkrijk nvt 10,4%

7/29/2019 23-9-2013 EC

83/97

Afschaffen inkomenstest toegelaten

7/29/2019 23-9-2013 EC

84/97

Afschaffen inkomenstest toegelaten

arbeid

Perceptie bevolking Wetenschappelijke literatuur (Haider-Louchran(2008), Song-

Manchester(2007), Burtless-Moffitt(1985), Friedberg(2000), Benjamin-Baker(1999), Disney-

Smith(2002), Gustman-Steinmeier(2004), )

kleine impact arbeidsaanbod (die kleiner isnaarmate er geen actuarile neutraliteit is)

budgettaire kost (die hoger is naarmate er geenactuarile neutraliteit is)

In Belgi, afschaffen boven 65: stijginggewerkte uren week met 2.44 en dalingontvangsten sociale bijdragen 22% (Maes(2013))

7/29/2019 23-9-2013 EC

85/97

Stijging van de wettelijke pensioenleeftijd (OESO(2011))65 66 67 68

7/29/2019 23-9-2013 EC

86/97

65 66 67 68

Australi 2023

Oostenrijk X

Belgi XDenemarken 2024

Finland X

Frankrijk 2018

Duitsland 2029

Griekenland 2022

Ierland 2013 2028

Itali 2018 2026 2050

Nederland 2018 2021

Noorwegen XPortugal 2014

Spanje 2027

Zweden X

UK 2020 2028 2044

VS X 2022

7/29/2019 23-9-2013 EC

87/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

88/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

89/97

Impact de lactivation sur la sortie du chmage

7/29/2019 23-9-2013 EC

90/97

Impact de l activation sur la sortie du chmage(ONEM(2011))

La volont de travailler des prpensionns,

7/29/2019 23-9-2013 EC

91/97

p p ,

enqute 50+ Opel Anvers (Maes-Deneyer(2011))

Si vous pouviez choisir, quelle situation est-ce que vous prfriez?

Ne pas travailler 50% 4/5 Tempsplein

Total

Prpension 59% 7% 13% 21% 60%

Indemnit de

dpart

6% 9% 11% 74% 40%

Total 37% 8% 13% 42% 100%

Retraite involontaire

3) La retraite, un dpart forc? Comment?

7/29/2019 23-9-2013 EC

92/97

3) La retraite, un dpart forc ? Comment?

1e raison: Employment Protection Legislation(Hutchens(1999),Dorn-Souza-Posa(2005), OCDE(2011))

Dlais/indemnits de pravis, en combinaison avec

rigidit salariale, rend les entreprises rticentes

engager les 50+

>>>Discussion statut unique

2e raison: foss entre salaire et productivit chez

les travailleurs gs(Cataldi et al.(2011), Sels et al.(2012), Vandenbergh etal.(2010))

7/29/2019 23-9-2013 EC

93/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

94/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

95/97

7/29/2019 23-9-2013 EC

96/97

23/09/2013

7/29/2019 23-9-2013 EC

97/97

23/09/2013

www itinerainstitute org

Documents

23-9-2013 EC