2014 Healthy You

8/12/2019 2014 Healthy You

1/418 HEALTHY YOU

ALL ABOUT ME SOCIAL MEDIA

Verslaafdaan je

smartphoneBeheersen social mediaons leven?

Tekst: Rianne van Vulpen

8/12/2019 2014 Healthy You

2/4


D

oe dat ding nou eens

weg! Hoe vaak heeft je

moeder, vriend of vrien-

din die zin niet tegen je

geroepen als je weer eens volledig opging

in al het interessants dat zich afspeelde

op je smartphone? Waarschijnlijk was je

reactie een gerriteerde blik, hooguit legdeje je telefoon eventjes opzij, om m na een

paar minuten weer tevoorschijn te halen.

Toch had je moeder, vriend of vriendin

misschien wel gelijk. Zo langzamerhand is

de smartphone ons leven gaan beheersen

en bij velen ligt een verslaving op de loer. Is

het tijd om meer afstand te doen van onze

mobiele telefoons?

BELLEN IS PASSUit cijfers van onderzoeksbureau GfK blijkt

dat inmiddels zon 8,6 miljoen mensen in

Nederland een smartphone bezitten. Datis 67 procent van de bevolking. Even ter

vergelijking: een jaar geleden hadden nog

maar 7 miljoen mensen een smartphone.

Het aantal smartphonebezitters groeit dus

snel. Waar gebruiken we die smartphone

zoal voor? Bellen is niet meer van deze tijd,

blijkt uit dezelfde cijfers; daarvoor wordt

de smartphone nog maar zelden gebruikt.

Maar voor Whatsappen, mailen en internet-

ten des te meer. We steken er behoorlijk

wat tijd in. Uit onderzoek van TNS NIPO

blijkt dat de gemiddelde smartphone-

gebruiker per week zon 25 uur bezig is met

het ding. Dat is meer dan n etmaal perweek. Dat kan toch niet gezond zijn?

SLAPEN MET JESMARTPHONEHerm Kisjes, verslavingsdeskundige en

auteur van het boek Socialbesitas, noemt

de invloed van social media inderdaad

best zorgelijk. Overmatig gebruik van

social media kan veel gevolgen hebben,

zegt Kisjes. Het heeft bijvoorbeeld invloed

op je slaapgedrag: veel mensen nemenhun telefoon mee naar bed en gaan tot

s avonds laat door met Whatsappen,

Facebooken of Twitteren. Maar ook al komt

je telefoon de slaapkamer niet in, dan

hebben al die prikkels die je de hele dag

door via je smartphone krijgt toch invloed

op je slaapgedrag. Je wordt er rusteloos

van. Daarnaast heeft het invloed op je

concentratie. Als jij geconcentreerd bezig

bent met het doornemen van moeilijke

materie, dan kun je er door n berichtje

volledig uit zijn. Het duurt gemiddeld zon

4 tot 10 minuten voordat je weer in diediepe informatie zit. Je kunt je telefoon

op zon moment beter aan de kant leggen

en pauzes inlassen waarop je je berichtjes

bekijkt en beantwoordt.

DUIZEND NIEUWEBERICHTENHerm Kisjes interviewde vijfhonderd

jongeren en honderd ouders over hun

gebruik van social media. Van sommige

verhalen schrok ik wel. Er zijn jongeren die

per dag zon duizend whatsapp-berichtjes

binnenkrijgen. Dan word je echt volledig

geleid door de berichtjes die je gedurendede dag ontvangt.

Social media:de cijfers

Facebook 9 miljoen Neder-

landers hebben

een Facebook-

account.

Dat is maar liefst 72 procent vande bevolking.

Gemiddeld brengen Nederlanders

24 keer per week een bezoekje aan

Facebook.

Twitter 27 procent van

de Nederlanders

heeft een Twitter-

account.

Gemiddeld bren-

gen we 13 keer per week een bezoek

aan Twitter. In 2013 was het gemiddelde aantal

tweets per week 3,5 per account.

Een jaar daarvoor was dat aantal

nog bijna het dubbele, met gemid-

deld 8 tweets per week.

Instagram Ongeveer 10

procent van de

Nederlanders

maakt hiervan

gebruik.

De actieve gebruikers bestaan

vooral uit jongeren tussen 13 en17 jaar.

HEALTHY YOU 19

8/12/2019 2014 Healthy You

3/4


20 HEALTHY YOU

echt denken dat hun mobieltje trilt, terwijl

dat niet zo is. Dat noemen we het Phantom

Vibration Syndrome.

KICK VAN DE AANDACHTPatty Golsteijn, eigenaar van het bedrijf

Minimal Switch dat ZZPers leert te focus-

sen zonder onnodige afleidingen zoals

social media, herkent dit. Ze was jarenlang

actief op alle denkbare sociale platformsen checkte die dagelijks. Ik kan me haast

geen sociaal medium bedenken waarop ik

Ja, ok, duizend berichtjes per dag ont-

vangen, is misschien niet meer helemaal

gezond. Maar waar ligt de grens? Wanneer

ben je gewoon veel met je telefoon in

de weer en wanneer is het gebruik ervan

overmatig, problematisch of misschien

zelfs verslavend te noemen? Dat is moeilijk

te zeggen, erkent Kisjes. Dat mensen

overmatig bezig zijn met hun smartphoneis natuurlijk een redelijk nieuw fenomeen.

Smartphoneverslaving is dan ook nog

niet officieel erkend als verslaving. In

mijn praktijk merk ik wel dat mensen

die overmatig gebruik maken van social

media vaak een onderliggend probleem

hebben. Mensen voelen zich ongelukkig

of onzeker en proberen zich dan op social

media juist te profileren als een groot ego.

Toch noemt Kisjes in zijn boek wel een

aantal symptomen die kunnen wijzen op

problematisch gebruik van social media

[zie kader Symptomen, red.]. Sommigemensen zijn bijvoorbeeld zo gewend aan

het ontvangen van berichtjes dat ze soms

Mensen voelenzich ongelukkig

of onzeker en pro-beren zich op social

media te profilerenals een groot ego

SymptomenVolgens Herm Kisjes kunnen de

volgende symptomen wijzen op een

iets te enthousiast gebruik van je

smartphone:

Phantom Vibration Syndrome:

je mobieltje voelen trillen, terwijl

dat niet zo is.

Fear of missing out (Fomo):de

angst iets te missen op sociale

media.

Body Dismorphic Disorder:jesteeds lelijker voelen omdat ieder-

een zich online zo mooi en gelukkig

presenteert.

No Mobile Phobia (nomophobia):

de angst je smartphone niet te kun-

nen raadplegen.

8/12/2019 2014 Healthy You

4/4HEALTHY YOU 21

Binnen de perkenMoet jouw smartphonegebruik een

beetje ingeperkt worden? Aan de

slag:

1 Reserveer speciale sociale-mediamomenten op de dag,zodat je tijdens ingewikkelde, be-

langrijke of sociale bezigheden niet

gestoord wordt door je smartphone.

2Plan eventueel van tevorenberichten in. Er bestaan genoegsites om van tevoren tweets of

status-updates in te plannen.

3 Accepteer dat je niet alle berich-ten kunt lezen. Lees bijvoorbeeldalleen de laatste paar berichten op

Facebook en de laatste tien tweets

op Twitter. Het is geen ramp om iets

te missen.


niet actief ben geweest. Van MySpace tot

LiveJournal tot MSN: ik vrees dat ik alles

obsessief gebruikt heb. Ze was constant

bezig met updates posten, haar profielbekijken en reacties checken. Allemaal

om telkens weer een kick te krijgen van de

aandacht.

De symptomen die Kisjes beschrijft,

komen dan ook bekend voor. Nog steeds

denk ik regelmatig een nieuw bericht te

zien op mijn telefoon, terwijl het dan net

het zonlicht is dat door het schermpje

wordt weerspiegeld. Maar het ergst was

de angst om iets te missen. Die angst uitte

zich bij mij niet alleen op sociale media; ik

was ook in het echte leven bang om iets te

missen. Ik wilde veral zijn.

Ongeveer een jaar geleden kwam het

moment waarop ik dacht: Dit is niet meer

normaal, vertelt Golsteijn. Ik besloot vier

dagen lang alle social media te negeren.

De dagen daarna durfde ik Twitter en

Facebook niet te checken, bang voor de

vele prikkels. Dat was het moment waarop

ik dacht: dit ga ik helemaal anders doen.

Sindsdien heb ik Twitter, Facebook en

alle games van mijn telefoon verwijderd.

Heerlijk rustig.

TERUG NAAR DE NOKIA

3310Is dat de oplossing? Moeten we Facebook,Twitter, Instagram en Whatsapp massaal

van onze telefoons verwijderen? Terug naar

de tijd van de Nokia 3310? Dat hoeft niet

per se, zegt Golsteijn. Er zijn ook handige

tools beschikbaar die je kunnen helpen je

socialmediagebruik in de hand te houden.

Op mijn laptop maak ik bijvoorbeeldgebruik van StayFocusd. Ik heb daarmee

een tijd van 45 minuten per dag ingesteld

die ik aan social media mag besteden. Na

die tijd verschijnt er een bericht op mijn

scherm: Shouldnt you be working? Werkt

als een trein!

Kisjes denkt ook niet dat een socialmedia-

ban de oplossing is. Social media kunnen

ook voordelen hebben. Je kunt via social

media snel contact hebben, dat is handig.

Bovendien kun je van een medium als Twit-

ter ook veel leren: als jij veel deskundigenvolgt, dan geloof ik dat je daar iets van

kunt opsteken. En ook voor internationale

contacten is het handig. Als je een fami-

lielid in het buitenland hebt zitten, dan

begrijp ik best dat je blij bent dat er zoiets

als Facebook of Skype bestaat. En dat niet

alleen. Laten we eerlijk zijn, soms is een

smartphone gewoon een uitkomst, eenveilige toevlucht, een redmiddel. Als je op

een feestje staat, helemaal alleen in een

hoekje en even niemand hebt om tegen te

praten, dan ben je toch blij dat ie er altijd

voor je is: je beste vriend Smartphone.

Maar h, wel voor even. Daarna gewoon

weer lekker verder babbelen in real life.

Ik heb Twitter,Facebook en alle

gamesvan mijntelefoon verwijderd.Heerlijk rustig

Documents

2014 Healthy You