1 · Web view1.5.1 TARİHSEL GELİŞİM 10 1.5.2 KENT MAKROFORMU 15 1.5.3 TARİHSEL ÇEVRE 15 1.5.4 KENT KİMLİĞİ, ESTETİĞİ VE KENTSEL İMAJ 16 1.6 DOĞAL YAPI 18 1.7 İKLİM

TEKİRDAĞ 1/5000 NAZIM İMAR PLANI

VE 1/1000 UYGULAMA İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

İÇİNDEKİLER1 TEKİRDAĞ İLİ SOSYO-

EKONOMİK VE FİZİKSEL YAPI ÇÖZÜMLEMESİ 21.1 KENTİN GENEL TANIMI VE YERİ 21.1.1 KENTİN ÜLKE VE BÖLGE İÇİNDEKİ YERİ VE KONUMU............................21.1.2 KENTİN İDARİ KONUMU VE İDARİ BÖLÜNÜŞÜ..........................................31.2 KENTİN EKONOMİK YAPISI, KENTSEL KADEMELENME VE ETKİ ALANLARI 41.2.1 EKONOMİK YAPI...........................................................................................41.2.2 KENTSEL KADEMELENME...........................................................................41.3 BÖLGESEL VE KENTSEL SOSYO-EKONOMİK YAPI 61.3.1 DEMOGRAFİK YAPI......................................................................................61.3.1.1 NÜFUS GELİŞİMİ......................................................................................61.3.1.2 KENTSEL NÜFUS ENDEKSLERİ..............................................................71.3.2 NÜFUS ARTIŞ HIZLARI.................................................................................81.4 KENTİN ULAŞIM AĞINDAKİ YERİ 81.5 KENTİN MEKANSAL OLUŞUMU101.5.1 TARİHSEL GELİŞİM.....................................................................................101.5.2 KENT MAKROFORMU.................................................................................151.5.3 TARİHSEL ÇEVRE.......................................................................................151.5.4 KENT KİMLİĞİ, ESTETİĞİ VE KENTSEL İMAJ...........................................161.6 DOĞAL YAPI 181.7 İKLİM 211.8 BİTKİ ÖRTÜSÜ 211.9 JEOLOJİ 211.9.1 DEPREM......................................................................................................231.9.2 TOPRAK SINIFLARI.....................................................................................231.10 NÜFUSUN DEMOGRAFİK YAPISI 251.10.1 NÜFUS GELİŞİMİ.......................................................................................251.10.2 KENTLEŞME ORANLARI...........................................................................261.10.3 NÜFUSUN YAPISI, YAŞ GRUPLARI VE CİNSİYET DAĞILIMI.................261.10.4 EĞİTİM.......................................................................................................261.10.5 HANE HALKI BÜYÜKLÜĞÜ.......................................................................271.10.6 NÜFUS YOĞUNLUĞU...............................................................................271.11 EKONOMİK YAPI 271.11.1 İŞGÜCÜ......................................................................................................271.12 TARIM 291.13 SANAYİ 301.14 HİZMETLER 301.15 KENTSEL ALAN KULLANIMI 311.15.1 KONUT ALANLARI.....................................................................................311.15.1.1 KONUT DOKULARI...............................................................................321.15.2 TİCARET ALANLARI..................................................................................331.15.3 SANAYİ ALANLARI....................................................................................331.15.4 TURİZM ALANLARI....................................................................................331.15.5 EĞİTİM TESİSLERİ....................................................................................331.15.6 SAĞLIK TESİSİ ALANLARI........................................................................331.15.7 SOSYO-KÜLTÜREL TESİS ALANLARI.....................................................341.15.8 SPOR TESİSLERİ......................................................................................34

1



1.15.9 DİNİ TESİSLER..........................................................................................341.15.10 MEZARLIKLAR.........................................................................................341.15.11 YEŞİL ALANLAR......................................................................................341.15.12 RESMİ KURUMLAR.................................................................................341.15.13 ASKERİ ALANLAR...................................................................................351.15.14 TEKNİK ALTYAPI ALANLARI...................................................................351.15.15 SİT ALANLARI..........................................................................................351.16 ULAŞIM VE TEKNİK ALTYAPI 351.16.1 ULAŞIM......................................................................................................351.16.2 TEKNİK ALTYAPI.......................................................................................35

2 TEKİRDAĞ 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI VE 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI İLKE VE KARARLARI 38

2.1 PLANLAMA ALANININ BÖLGE İÇİNDEKİ KONUMU 382.2 PLANLAMA ALANININ DOĞAL YAPISI 382.2.1 EŞYÜKSELTİ ANALİZİ.................................................................................382.2.2 EĞİM ANALİZİ..............................................................................................392.2.3 YÖNELİŞ ANALİZİ.......................................................................................392.2.4 JEOLOJİK DURUM......................................................................................392.2.5 TOPRAK SINIFLARI :...................................................................................412.3 NÜFUS VE YOĞUNLUK 422.4 PLANLAMA ALANINI ETKİLEYEN DOĞAL EŞİKLER422.5 PLANLAMA ALANINI ETKİLEYEN YAPAY EŞİKLER 442.6 FİZİKİ PLAN KARARLARI 452.6.1 KONUT ALANLARI.......................................................................................462.6.2 TİCARET ALANLARI....................................................................................482.6.3 RESMİ KURUM ALANLARI..........................................................................492.6.4 EĞİTİM TESİSİ ALANLARI...........................................................................492.6.5 SANAYİ ALANLARI......................................................................................502.6.6 SAĞLIK TESİSİ ALANLARI..........................................................................512.6.7 SOSYAL VE KÜLTÜREL TESİS ALANLARI................................................512.6.8 DİNİ TESİS ALANLARI.................................................................................512.6.9 YEŞİL ALANLAR..........................................................................................522.6.10 SPOR ALANLARI.......................................................................................522.6.11 FUAR ALANI..............................................................................................522.6.12 GÜNÜBİRLİK TESİS ALANLARI................................................................532.6.13 DEPOLAMA ALANLARI.............................................................................532.6.14 BELEDİYE HİZMET ALANI........................................................................532.6.15 ASKERİ ALANLAR.....................................................................................532.6.16 TARIM ALANLARI......................................................................................532.6.17 SİT ALANLARI............................................................................................542.6.18 ULAŞIM KARARLARI.................................................................................54

TABLO DİZİNİ

TABLO 1 TÜRKİYE, MARMARA BÖLGESİ, TEKİRDAĞ VE MERKEZ İLÇENİN YILLARA GÖRE KIR-KENT VE TOPLAM NÜFUS GELİŞİMİ.................................6TABLO 2 TÜRKİYE, MARMARA BÖLGESİ, TEKİRDAĞ VE MERKEZ İLÇENİN YILLARA GÖRE KENTSEL NÜFUS GELİŞİMİ.......................................................6

2



TABLO 3 TÜRKİYE, MARMARA BÖLGESİ, TEKİRDAĞ VE MERKEZ İLÇENİN YILLARA GÖRE ENDEKSLER ENDEKSLERİ........................................................7TABLO 4 TÜRKİYE, MARMARA BÖLGESİ, TEKİRDAĞ İLİ VE MERKEZ İLÇENİN YILLIK KENTSEL NÜFUS ARTIŞ HIZLARI..............................................8TABLO 5 YILLARA GÖRE MERKEZ İLÇE VE DİĞER İLÇELERİN KENTSEL NÜFUS GELİŞİMLERİ...........................................................................................26TABLO 6 TEKİRDAĞ MERKEZ İLÇE ORMAN ALANLARI..................................29TABLO 7 ARAZİ KULLANMA ŞEKİLLERİNİN DAĞILIMI.....................................42TABLO 8 ARAZİ KULLANIM KABİLİYETİNE GÖRE DAĞILIMI...........................42TABLO 9 ARAZİ KULLANIŞ HESABI...................................................................56

ŞEKİL DİZİNİ

ŞEKİL 1 TEKİRDAĞ İLİ’ NİN TÜRKİYE VE MARMARA BÖLGESİ İÇİNDEKİ KONUMU.................................................................................................................3ŞEKİL 2 TEKİRDAĞ İLİ İDARİ BÖLÜNÜŞÜ VE İLÇELER.....................................3ŞEKİL 3 KENTSEL KADEMELENME DE TEKİRDAĞ VE ETKİ ALANI.................5ŞEKİL 4 DOĞU TRAKYA ULAŞIM AĞI VE TEKİRDAĞ'IN KONUMU....................9ŞEKİL 5 TEKİRDAĞ İLİ TOPOGRAFYA HARİTASI..............................................19ŞEKİL 6 TEKİRDAĞ İLİ MORFOLOJİ HARİTASI.................................................20ŞEKİL 7 TEKİRDAĞİLİ JEOLOJİ HARİTASI........................................................22ŞEKİL 8 MARMARA DENİZİ FAY HATLARI........................................................23

GRAFİK DİZİNİ

GRAFİK 1: YILLARA GÖRE MERKEZ İLÇE VE DİĞER İLÇELERİN KENTSEL NÜFUS GELİŞİMLERİ.............................................................................................7GRAFİK 2 İŞGÜCÜNÜN SEKTÖREL DAĞILIMI..................................................28

3



BÖLÜM 1TEKİRDAĞ İLİ SOSYO-EKONOMİK VE

FİZİKSEL YAPI ÇÖZÜMLEMESİ

4



1. TEKİRDAĞ İLİ SOSYO-EKONOMİK VE FİZİKSEL ÇÖZÜMLEMESİ

1.1 KENTİN GENEL TANIMI VE YERİ

1.1.1 KENTİN ÜLKE VE BÖLGE İÇİNDEKİ YERİ VE KONUMU

Tekirdağ ili Türkiye’nin kuzey batısında Avrupa kıtası topraklarında 400 36’ ve 410

31’ kuzey enlemleri ile 260 43’ ve 280 08’ doğu boylamlarında yer almaktadır.

Türkiye'nin kuzey batısındaki Marmara Bölgesi’nin Trakya toprakları üzerinde

bulunmaktadır. Yüz ölçümü 6.218 km2'dir ve Türkiye topraklarının %0,8'ini

kaplamaktadır. Merkez ilçe yüzölçümü ise 1.033 km2' dir. İdari olarak doğusunda

İstanbul, kuzeyinde Kırklareli, batısında ise Edirne ve Çanakkale İlleri

bulunmaktadır. Güneyinde de Marmara Denizi ile çevrelenmiştir. Tekirdağ ilinin

kuzeydoğusunda Karadeniz'e de küçük bir kıyısı bulunmaktadır.

Tekirdağ İli, İstanbul'a 136 km., Çanakkale'ye 202 km., Edirne'ye 137 km. ve

Kırklareli'ne 119 km. uzaklıktadır. İlin güney sınırı boyunca uzanan Marmara

Denizi'ne 133 km., kuzey doğusundan Karadeniz'e 2,5 km. uzunlukta kıyısı

bulunmaktadır.

Tekirdağ ili toprakları az engebeli, alçak tepeli, geniş düzlükler görünümünde bir

yapıya sahiptir. İlin %75,2'si platolarla kaplıdır. İlin güneyinde Ganos Dağları,

kuzey doğusunda da Istranca Dağları'nın doğu uzantıları yer almaktadır.

5



ŞEKİL 1 TEKİRDAĞ İLİ’ NİN TÜRKİYE VE MARMARA BÖLGESİ İÇİNDEKİ KONUMU

1.1.2 KENTİN İDARİ KONUMU VE İDARİ BÖLÜNÜŞÜ

Tekirdağ İli Marmara Bölgesi içinde yer almaktadır. Doğusunda İstanbul ili Silivri

ve Çatalca ilçeleri, kuzeyinde Kırklareli, batısında Edirne ve Çanakkale ili ile

sınırlıdır.

Tekirdağ ilinde Merkez ilçe dahil olmak üzere 9 İlçe ve 268 köy bulunmaktadır. İl

sınırları içinde Merkez İlçe Belediyesi dahil 23 adet belediye hizmet vermektedir.

ŞEKİL 2 TEKİRDAĞ İLİ İDARİ BÖLÜNÜŞÜ VE İLÇELER

6



1.2 KENTİN EKONOMİK YAPISI, KENTSEL KADEMELENME VE ETKİ ALANLARI

1.2.1 EKONOMİK YAPI

Tekirdağ İlinin 1990 nüfus sayımı sonuçları incelendiğinde çalışanların sektörlere

göre dağılımında ilk sırayı tarım sektörünün aldığı görülmektedir. Hizmet

sektörünün ikinci sırayı aldığı kentte ekonomik yapıyı iki farklı türde incelenebilir.

Bölgede ilçeler kırsal ve kentsel ekonomik yapılarına göre farklılaşmaktadır.

Kentsel nüfus ağırlıklı olan ilçeler olan merkez ilçe, Çerkezköy, Çorlu ve Muratlı

İlçeleri’nin ekonomik yapıları turizm ve sanayi sektörlerine dayalıdır. Hayrabolu,

Malkara, Marmara Ereğlisi, Saray ve Şarköy ilçelerinde kırsal nüfus ağırlıklı olup,

ekonomik yapıları tarım sektörüne dayalıdır.

Kentin yerleşim eğilimi İstanbul İlinin devamı olma niteliğindedir. Tekirdağ ili doğal

güzellikleri, coğrafi konum olarak İstanbul’a olan yakınlığıyla İstanbul nüfusunun

yaz aylarında ikinci konut talebini karşılayan çekim merkezi olmasını sağlanmıştır.

Kentin turizm gelirini oluşturan gelirlerin büyük bir payı İstanbul nüfusunun

Tekirdağ’ı tercih etmesi sonucunda elde edilmektedir.

7



1.2.2 KENTSEL KADEMELENME

Tekirdağ İli Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı tarafından 4. kademe merkez

olarak belirlenmiş olup , yine DPT tarafından 7. kademe merkez olarak belirlenen

merkez olan İstanbul'un etkisi altındadır.

ŞEKİL 3 KENTSEL KADEMELENME DE TEKİRDAĞ VE ETKİ ALANI

Tekirdağ İli 4. kademe merkez olarak kendi sınırları içinde sadece Çorlu İlçesini

İstanbul ile paylaşmaktadır. Bununla beraber sınırları içindeki tüm ilçeler, Edirne İli

Keşan İlçesi ve Kırklareli İlinin neredeyse tüm ilçelerini etkisi altına almış

durumdadır.

8



Tekirdağ İlinin etki alanı 6.152 km2'dir. Bu doğrultuda merkez nüfusunun altı katı

nüfus büyüklüğünü doğrudan etkilemektedir. Tekirdağ İli içinde yer alan dokuz

İlçeden Merkez İlçe 4. kademe merkez iken Çerkezköy, Çorlu, Hayrabolu ve

Malkara 3. derece kademe merkezi olarak göze çarpmaktadırlar.

Özellikle Çerkezköy ve Çorlu İlçelerinin son yıllarda İstanbul iline olan yakınlıkları

nedeni ile büyük bir sanayileşme eğiliminde olmaları bu ilçelerin göç almasına ve

büyümelerine neden olmuştur.

4. Kademe merkezlerin en büyük özelliği Merkez nüfus arttıkça sınırları içindeki 3.

kademe etki alanları da büyümektedir. Tekirdağ ili bu açıdan tipik bir 4. derece

kademe merkezidir.

1.3 BÖLGESEL VE KENTSEL SOSYO-EKONOMİK YAPI

1.3.1 DEMOGRAFİK YAPI

1.3.1.1 NÜFUS GELİŞİMİ

Türkiye 1997 nüfus sayımı sonuçlarına göre ilin toplam nüfusu 62.865.574 kişiye

ulaşmıştır. 1990-1997 yılları arasındaki yıllık nüfus artış hızı ise % 15,44 olarak

gerçekleşmiştir.

TABLO 1 TÜRKİYE, MARMARA BÖLGESİ, TEKİRDAĞ VE MERKEZ İLÇENİN YILLARA GÖRE KIR-KENT VE TOPLAM

NÜFUS GELİŞİMİ

TÜRKİYE MARMARA BÖLGESİ TEKİRDAĞ İL MERKEZ İLÇETOPLAM KENT KIR TOPLAM KENT KIR TOPLAM KENT KIR TOPLAM KENT KIR

1960 27.754.820 8.859.731 18.895.089 5.181.850 2.544.049 2.637.801 274.806 84.896 189.91 56.499 23.987 32.512

1965 31.391.421 10.805.817 20.585.604 5.835.624 3.021.972 2.813.652 287.381 96.897 190.484 60.6 27.069 33.531

1970 35.605.176 13.691.101 21.914.075 6.837.167 3.692.903 3.144.264 302.946 117.351 185.595 67.006 35.387 31.619

1975 40.347.719 16.869.068 23.478.651 8.064.490 5.415.183 2.649.307 319.987 137.332 182.655 73.288 41.257 32.031

1980 44.736.957 19.645.007 25.091.950 9.435.210 5.026.867 4.408.343 360.742 167.27 193.472 85.257 52.093 33.164

1985 50.664.458 26.865.757 23.798.701 11.097.514 8.186.826 2.910.688 402.721 205.678 197.043 99.133 63.215 35.918

1990 56.473.035 33.326.351 23.146.684 13.295.607 10.138.605 3.157.002 468.842 258.94 209.902 117.455 80.442 37.013

1997 62.865.574 40.882.357 21.983.217 16.186.673 12.674.940 3.511.733 567.396 358.878 208.518 134.834 100.56 34.277

1997 Genel Nüfus sayımı sonuçlarına göre Türkiye kentsel nüfusu 40.882.357,

Marmara Bölgesi kentsel nüfusu 12.674.940 kişi olarak belirlenmiştir.

9



TABLO 2 TÜRKİYE, MARMARA BÖLGESİ, TEKİRDAĞ VE MERKEZ İLÇENİN YILLARA GÖRE KENTSEL NÜFUS

GELİŞİMİ

1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997TÜRKİYE 8.859.731 10.805.817 13.691.101 16.869.068 19.645.007 26.865.757 33.326.351 40.882.357

MARMARA B. 2.544.049 3.021.972 3.692.903 5.415.183 5.026.867 8.186.826 10.138.605 12.674.940

TEKİRDAĞ 84.896 96.897 117.351 137.332 167.27 205.678 258.94 358.878

MERKEZ 23.987 27.069 35.387 41.257 52.093 63.215 80.442 100.557

Tablodan çıkan sonuçlara göre Merkez İlçe 100.557 kişi ile Tekirdağ İlinin %23,8'i

nüfusunu barındırmaktadır.

GRAFİK 1 YILLARA GÖRE MERKEZ İLÇE VE DİĞER İLÇELERİN KENTSEL NÜFUS GELİŞİMLERİ

Tablo incelendiğinde Marmara Bölgesi kentsel nüfusunun 1980’ler sonrası

diğerlerine oranla daha büyük bir gelişim göstererek birinci sıraya yerleştiği

görülmektedir. İkinci olarak Türkiye geneli kentsel nüfus gelişimi onu izlemektedir.

Tekirdağ İli ve Tekirdağ Merkez İlçeye bakıldığında ise 1990’lara değin Merkez

İlçe kentsel nüfus gelişiminin il geneline oranla daha büyük olduğu, 1990 yılı

sonrasında merkez ilçe kentsel nüfus gelişimi il toplamının altında kalmaktadır. Bu

değişimin nedeni incelendiğinde, sanıldığı gibi Tekirdağ Merkez İlçede nüfus kaybı

10



görülmemekte ancak Çorlu ve Çerkezköy gibi diğer İlçelerde önemli nüfus

artışlarının gerçekleşmesi sonucunda İl ortalamasının Merkez İlçe değerlerinin

üstüne çıktığı anlaşılmaktadır.

1.3.1.2 KENTSEL NÜFUS ENDEKSLERİTABLO 3 TÜRKİYE, MARMARA BÖLGESİ, TEKİRDAĞ VE MERKEZ İLÇENİN YILLARA GÖRE ENDEKSLER

ENDEKSLERİ

1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997

TÜRKİYE 100 122 155 190 222 303 376 461

MARMARA BÖL. 100 119 145 213 198 322 399 498

TEKİRDAĞ İLİ 100 114 138 162 197 242 305 423

MERKEZ İLÇE 100 113 148 172 217 264 335 419

Kentsel nüfus endeksleri açısından bakıldığında Merkez İlçe nüfus endekslerinin

Türkiye, Marmara Bölgesi ve Tekirdağ İl geneli nüfus endekslerinden düşük

olduğu görülmektedir. Bunun en önemli nedenlerinden biri Tekirdağ iline bağlı olan

diğer ilçelerin gelişiminin yüksek olmasıdır. Sanayileşme sürecinde olan özellikle

Çorlu ve Çerkezköy gibi ilçeler Tekirdağ’ın çekim gücünün büyük bir kısmını elde

etmiş durumdadırlar. Bu süreç doğrultusunda Merkez İlçe kentsel nüfus

endekslerinin azalan bir ivme ile arttığı gözlenmektedir.

1.3.2 NÜFUS ARTIŞ HIZLARITABLO 4 TÜRKİYE, MARMARA BÖLGESİ, TEKİRDAĞ İLİ VE MERKEZ İLÇENİN YILLIK KENTSEL NÜFUS ARTIŞ

HIZLARI

YILLIK ARTIŞ HIZLARI (‰)1960-65 1965-70 1970-75 1975-80 1980-85 1985-90 1990-97

TÜRKİYE 40,51 48,47 42,63 30,94 64,61 44,04 29,62

MARMARA BÖL. 35,03 40,92 79,57 -14,77 102,46 43,69 32,41

TEKİRDAĞ 26,80 39,05 31,95 40,23 42,21 47,13 47,73

MERKEZ 24,47 55,05 31,17 47,75 39,46 49,38 32,4

Tekirdağ İli nüfus büyüklüğü açısından Türkiye'nin 37. İlidir. Türkiye nüfusunun

%0,8'ini oluşturan kent Marmara Bölgesinin beşinci büyük ilidir.

Tekirdağ İli 1997 nüfus sayımı sonuçlarına göre, nüfusunun %63,3'ü kentsel nüfus,

%36,7'si ise kırsal nüfus olarak belirlenmiştir.

11



Tekirdağ İlinin kentsel nüfusu 358.878 olarak belirlenmiştir, 90-97 tarihleri arasında

yıllık kentsel nüfus artışı ise ‰ 47,73 olarak gerçekleşmiştir.

Tekirdağ Merkez İlçesinin kentsel nüfusu incelendiğinde ise 1997 Genel Nüfus

Sayımı sonuçlarına göre 100.557 olarak açıklandığı görülmektedir. 90-97 yılları

arasındaki yıllık kentsel nüfus artış hızı ise ‰32,4 olarak gerçekleşmiştir.

1.4 KENTİN ULAŞIM AĞINDAKİ YERİ

Tekirdağ ilinin kara, deniz ve demiryolu ulaşımı açısından önemli bir konumu

bulunmaktadır. Karayolu ulaşımı açısından İstanbul’un ve Türkiye’nin batıya

ulaşım bağları olan E-5, D-100 ve D-110 karayolları il sınırları içerisinden

geçmektedir.

Kentin demiryolu ulaşımı açısından İstanbul ili ile bağları geliştirilmiştir. Özellikle

Çerkezköy ve Çorlu İlçeleri banliyö hatlar ile İstanbul iline bağlanmışlardır.

Denizyolu ulaşımı açısından Tekirdağ Limanı sürekli olarak geliştirilmekte ve

İstanbul’daki limanlara alternatif liman olma özelliği taşımaktadır.Karayolu,

denizyolu ve demiryolu sistemlerinin Türkiye ve İstanbul ile ulaşımı kolaylaştırmış

olması, ilin erişilebilirliğinin yüksek olmasını sağlamaktadır. Diğer yandan İstanbul

metropolüne komşu olması bu ulaşılabilirlik ile birleştiğinde metropolün turistik,

rekreasyon ve çalışma alanı ihtiyaçlarının bu bölgeye kaymasında belirleyici

olmuştur.

ŞEKİL 4 DOĞU TRAKYA ULAŞIM AĞI VE TEKİRDAĞ'IN KONUMU

12



1.5 KENTİN MEKANSAL OLUŞUMU

1.5.1 TARİHSEL GELİŞİM

Tekirdağ ilinin en eski adı ilk çağdan itibaren kullanılan Rodosto' dur. Rodosto adı

Ortaçağ'da da kullanılmıştır. Osmanlılar tarafından XIV.yy.da ele geçirildikten

sonra Rodosto adı Rodosçuk olarak değiştirilerek kullanılmıştır. XVIII. yy.a kadar

kullanılan Rodosçuk adı sonraları Tekfurdağı adıyla anılmaya başlamıştır.

Cumhuriyetten sonra 1927 yılında il ünvanı kazandığı zaman ismi Tekirdağ olarak

değiştirilmiştir.

Bölge yazılı dönem öncesi dönemlerden başlayarak Anadolu ve Balkanlar, daha

geniş bir açıyla bakıldığında ise Ortadoğu ve Avrupa kültürleri arasında birleştirici

yada ayırıcı bir geçiş öğesi olarak dikkat çekmektedir. Bölgede öneminin

büyüklüğüne karşın, araştırma ve kazı çalışmaları az ve yetersiz olarak

gerçekleşmektedir.

13



Anadolu kültürlerinin Trakya'ya etkisi ilk Tunç çağı dönemleridir. Bu dönemde

Tekirdağ kıyıları yoğun yerleşmelere sahne olmuştur.

Tekirdağ ili içerisinde bulunan en eski yerleşmeler; Toptepe yakınlarında ilk Tunç

çağından kalma, Trakya kültürü taşıyan Şerefli Çiftlik yerleşmesi, İl merkezi

doğusundaki Menekşe Çatağı yerleşmesi ve Hayrabolu-Malkara arasında bulunan

iki düz yerleşmedir. Ayrıca Marmara Ereğlisi Umurca Çiftlik yöresinde bulunan

madeni bir orağın tarih öncesi devirlerden kaldığı sanılmaktadır.

Bu dönemlerde kıyı yerleşmelerinin kuzey-batı Anadolu kültürleri ile ilişkisi

gözlenirken, içerde kalan eski yerleşmelerin Balkan kültürü etkisi altında olduğu

gözlenmektedir.

Orta Tunç ve Son Tunç çağı dönemlerinde ise Trakya kıyılarında yerleşme

sayılarında ve Ege kültürlerine kapalı olan yerleşmeler, bu çağlar ile benzer

özellikler taşımaya başlamışladır.

Pers İmparatoru I. Dareios tarafından topraklarına katılmışlardır. Baskı altında

yaşayan Trak beyliklerinden Odrisler sonraları başkaldırarak zamanla bütün

Trakya'yı ele geçirmişlerdir. Odrislerin bu üstünlüğü ise Makedonyalı İskender'in

Persleri istilası sonucu sona ermiştir. Bölge Büyük İskender tarafından ele

geçirilmiştir. Büyük İskender'in ölümünden (İÖ III.yy) sonra Trakya'nın

egemenliğini zaman zaman Trak beylikleri zaman zaman da Makedonya eline

geçirmiştir. Daha sonra Anadolu'dan gelen Galat akıncıları egemenliğine geçen

Trakya'da Galatlar tarafından Tilis Krallığı adıyla bir devlet kurulmuştur. İÖ 277'de

Makedonya akınları sonucu Tilis Krallığı çökünce bölge tekrar Makedonlara geçti.

İÖ 190'larda Selökid Krallığı egemenliğine geçen bölge İÖ 168'de Makedonya

Krallığı Romalılarca yıkılınca Roma egemenliğine geçmiştir.

Romalılar önceleri Trakya'yı doğrudan işgal etmişler; İÖ 30'larda Tuna kıyılarından

gelen Bastarna oymaklarına karşın Trakyalı prenslerden Kotislerden yardım

isteyerek karşılığında Roma uydusu olan bir Trak devleti kurulmasına izin

vermiştir. Sonraları ikiye bölünen devlet bir süre daha Roma'ya bağlılığını

14



sürdürmüş ancak bölgede yaşanan huzursuzluklar nedeni ile İS 19'da tekrar Roma

himayesine girmiştir.

235'te Trakya'daki Roma askerleri tarafından Trakya kökenli köylü bir komutan

Roma İmparatoru ilan edilmiş ve asker Roma imparatorluğu dönemi başlamıştır.

286'da Trakya kuzeyden Gotların istilasına uğramışlar ancak III. yy sonlarında

Gotlar tarafından kovalanan Bastarnalar Roma İmparatorluğu'nca Trakya'ya

yerleştirilmişlerdir.

286-305 yılları arasında Roma imparatorluğu, sivilleştirme çalışmaları nedeni ile

12 bölgeye ayrılmıştır. Bu 12 bölgeden biri de Trakya'dır. 322'de tekrar istilaya

kalkışan Gotlar Trakya'yı tümüyle ele geçirmişlerdir. 379'da Roma Gotlara karşı

bölgede bir kez daha üstünlük sağlamıştır. Bu dönemde Roma imparatorluğu

Doğu ve Batı Roma İmparatorlukları olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

IV.yy.da İzavra (Isparta) yöresi halkı imparatorlukça Tekirdağ ve çevresine

yerleştirilmişlerdir. VII.yy. başlarında bölge, Avar ve Slav akıncılarınca istila

edilmişlerdir.

Tekirdağ, Emeviler döneminde iki kere Arap ordularınca istila edilmiştir. 661 ve

680 yılları arasında Tekirdağ ve Ereğli Emevilerce yağmalanmıştır. Ancak

İstanbul'u alma girişimleri başarısızlıkla sonuçlanmıştır.

Emevilerin ikinci İstanbul seferi 715-717 yılları arasında olmuştur. Tekirdağ ve

Ereğli'yi üs edinen Arap donanmaları bu ikinci denemelerinde de başarılı

olamamışlardır.

VIII.yy. başlarında Bulgarlar İstanbul'u istila için bölgeye gelmişlerdir. Tekirdağ ve

çevresini yağmalamışlar ancak İstanbul'u istila edememişlerdir. IX.yy.da tasvir

kırıcılık yanlısı Pavlikionlar Tekirdağ ve çevresine yerleştirilmişlerdir.

15



XII.yy.da Tuna'yı geçerek Makedonya ve Trakya'yı alan Peçenkler Bizans

ordularını her yerde yenilgiye uğratmışlardır. Sonradan Peçenklerin Bizans

ordusuna dahil edilmeleri ile tehlike ortadan kaldırılmıştır (1122).

1204'te Venedikliler Bizans başkentini ele geçirmişlerdir. Haçlılarla bir anlaşma

yaparak başkentin 3/8'i, Kallipolis(Gelibolu), Rhaidastos(Tekirdağ) ve Heraklia

(M.Ereğlisi)'ya sahip olmuşlardır. Venedikliler daha Romalılar döneminden beri bir

tahıl ambarı durumundaki Tekirdağ'a büyük önem vermişlerdir. Böylece başkentin

ekonomik yaşamını denetim altında tutmayı amaçlamışlardır.

Uzunca bir dönem taht kavgaları ile geçen zamanda, tahtı ele geçirmek isteyen

Kantakuzenos başta Aydınoğulları sonrada Osmanlılardan yardım alarak tahta

geçmiştir.

Osmanlılar 1346'da Kantakuzenos ile Edirne'yi almışlar ancak sonradan karşı

saflarda yer almışlardır. Kantakuzenos Osmanlılara karşı haçlı seferi düzenlemede

çalışmalarına başlamıştır. Zaman zaman karşı saflarda olmalarına rağmen zaman

zamanda dayanışma içerisinde bulunmuşlardır. Bunun sonucu olarak 1352'de

Gelibolu Osmanlılara teslim edilmiştir.

Trakya'ya yerleşen Osmanlılar dikkatleri üzerlerine çektikleri için çok kısa bir

sürede Trakya topraklarını genişletmek amacıyla Tekirdağ ve çevresini ele

geçirmişlerdir.

Bizans merkezindeki karışıklıktan yararlanmak isteyen Osmanlılar, önce Malkara

ve Keşan'ı, 1357'de Burgaz ve Çorlu'yu ele geçirmişlerdir.

Dönemin Osmanlı padişahı Orhan Bey'in yaşlılığı nedeniyle barış arayışlarına

girmesi sonucu Çorlu ve Tekirdağ tekrar Bizanslılara bırakılmıştır. Orhan Bey'den

sonra padişah olan Şehzade Murat Trakya topraklarının elden gideceğini

sezinleyerek toprakları korumaya başlamış ve saldırılar gerçekleştirmiştir. Bu

saldırılar sonucu 1359'da Çorlu tekrardan Osmanlıların eline geçmiştir. Çorlu'dan

sonra Edirne'yi elde etmek için Misini, Lüleburgaz, Babaeski ele geçirilmişlerdir.

16



Ardından Malkara, İpsala ve Dimetoka alındıktan sonra 1361'de Edirne ele

geçirilmiştir.

Uzunca bir dönem barış içinde yaşayan Tekirdağ, zor durumda kalan Macarların

Osmanlılara sığınması ile Macarlara Tekirdağ ve çevresinde yerleşme imkanı

sağlanmıştır.

Uzunca bir süre Osmanlı himayesinde kalan Tekfurdağı Sancağı XIX.yy.da Rus

işgaline uğramıştır. İlk işgalde Tekfurdağı'nda büyük hasarlar oluşmuştur. 1847'de

Edirne eyaleti merkez livaları içinde Tekfurdağı bulunmaktaydı. 1867'de Edirne

vilayeti beş sancağından biri Tekfurdağı idi. Bu tarihte Tekfurdağı'nın yedi kazası

ise Ereğli, Çorlu, Lüleburgaz, Saray, Vize, Midye ve Silivri idi. 1892'de Edirne

vilayeti Tekfurdağı sancağının kazaları Merkez, Malkara, Çorlu ve Hayrabolu idi.

1916'da ise Tekfurdağı sancağı kazaları Merkez, Saray, Malkara, Çorlu ve

Hayrabolu idi.

XX.yy. başlarında Trakya ve Tekirdağ, Cumhuriyet dönemine kadar yoğun bir

mücadele süreci geçirdi. Bu sürecin başlangıcı 1912'deki Balkan savaşları ile

başlamıştır. 1912 yılında Osmanlıların gücünü yitirmesini fırsat bilen Balkan ulus

ve toplulukları bir Balkan Birliği kurdular. Dışarıdan Rusya, İngiltere ve Fransa’dan

destek gören birlik 30 Eylül 1912’de seferberlik ilan ettiler. Seferberliğin ardından

Ekim ayında Bulgar birlikleri saldırıya geçtiler. 1913 başlarında Bulgar birlikleri

Çatalca’ya kadar tüm Doğu Trakya’yı ele geçirdiler. 30 Mayıs 1913’te Balkan

Birliği ile Osmanlılar arasında yapılan anlaşma gereği Girit, diğer bütün Ege

adaları ve Edirne yitirildi. Balkan Birliğinin elde ettikleri toprakları kendi aralarında

paylaşamayarak başlayan iç savaşlardan faydalanan Osmanlılar saldırıya geçerek

13 Temmuz'da M. Ereğlisi, Tekirdağ kıyılarını tekrar ele geçirmişlerdir.

30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesi sırasında Edirne vilayetine bağlı Tekfurdağı

sancağının Merkez, Saray, Malkara, Çorlu ve Hayrabolu olmak üzere beş kazası

bulunmakta idi. Bu dönemde Merkez kazanın nüfusu 35.000 dolaylarında idi.

Mondros Mütarekesi ile İtilaf devletleri Trakya’yı adım adım ele geçirmeye

başladılar. İtilaf devletleri de Trakya topraklarının paylaşımında anlaşmazlıklar

17



yaşamaya başlayınca Milli mücadele hareketi Trakya’da çok rahat kuruldu ve

gelişti.

İtilaf devletleri arasındaki anlaşmazlıktan yararlanan İzmir yakınındaki Yunan

birlikleri saldırıya geçerek Marmara Denizi güney kıyılarına dek ilerlediler.

Yunanlıların 20 Temmuz 1920’de Marmara Ereğlisi’ ne çıkarma yaparak

başlattıkları saldırı sonucunda Lüleburgaz, Hayrabolu, Muratlı Yunanlıların eline

geçmiştir. 10 Ağustos 1920’de Yunanlılarla yapılan anlaşma sonucunda Doğu

Trakya yitirilmiştir.

30 Ağustos 1922’deki Büyük Taarruzun ardından 11 Ekim 1922’de yapılan

anlaşma sonucu Yunanlılar Doğu Trakya’yı terk ettiler. Saray ve Çerkezköy 30

Ekim’de, Çorlu 1 Kasım’da, Muratlı 2 Kasım’da, Tekirdağ 13 Kasım’da, Malkara

ve Hayrabolu 14 Kasım’da, Şarköy’de 17 Kasım’da Türk egemenliğine geçmiştir.

1927 yılında Tekirdağ il statüsünü kazanmıştır.

1931’de Tekirdağ’da Tekel fabrikası açılmıştır.

1957’de Muratlı ilçe statüsü kazanmıştır.

1958’de Çerkezköy ilçe statüsü kazanmıştır.

1973’de Tekirdağ Limanının ilk ünitesi olan Tekirdağ İskelesi hizmete girmiştir.

1987’de Marmara Ereğlisi ilçe statüsü kazanmıştır.

1.5.2 KENT MAKROFORMU

Tekirdağ Merkez yerleşimi Marmara Denizi kıyısında bulunan bir yerleşimdir. Kent

diğer bir çok kıyı yerleşimi gibi kıyı boyunca lineer bir yapıda gelişmektedir.

Yerleşimin kıyı boyunca yaklaşık genişliği 27,5 km olup kara içine doğru en geniş

yeri 9 km dir.

Tarihsel gelişimin kent merkezinin Yavuz, Ertuğrul, Eskicami ve Ortacami

mahalleri çevresinde gelişmeye başladığı bilinmektedir. Bu gelişimin önceleri liman

çevresi ve gitgide kıyıdan derinlemesine bir şekilde oluştuğu, özellikle 1980

sonrası ikinci konut alanlarının gelişimi ile kentin İstanbul yönünde kıyı alanlarında

lineer olarak genişlediği görülmektedir.

18



1.5.3 TARİHSEL ÇEVRE

RÜSTEM PAŞA KÜLLİYESİ: 1553 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın damadı

Rüstem Paşa tarafından yaptırılmıştır. Günümüzde cami, hamam, bedesten,

medrese ve kitaplığı ayaktadır. Geçmişte kervansaray ve imaret bölümlerinin

olduğu kayıtlarda bildirilmektedir. Külliyenin cami, bedesten ve kitaplığı

günümüzde de işlevlerini sürdürmektedir. Külliye Tekirdağ merkez ilçe Ertuğrul

mahallesinde bulunmaktadır.

ORTA CAMİ: Kapısı üzerinde bulunan kitabede 1854-55 tarihinde Kürkçü Sinan

Ağa tarafından eski caminin yerine yaptırıldığı bildirilmektedir.

ESKİ CAMİ: 1830 yılında Tekirdağ’lı Zahire nazırı Ahmet Ağa tarafından yaptırılan

caminin mimarı bilinmemektedir.

HAMAMİ MEHMET PAŞA TÜRBESİ: 1675 yılında yaptırılmıştır. Evliya Çelebi’yi

Tekirdağ ziyareti sırasında misafir eden kişi olarak bilinmektedir.

KIRKLAR VE SAÇLI BABA TÜRBESİ: Rumeli’ye Süleyman Paşa ile birlikte salla

geçen kırk kişiden biridir. Burada şehit olmuştur.

YALI HAMAMI: Yaptıranı ve yapım tarihi bilinmemektedir. Çiftlikönü

mahallesindedir.

1944 yılında belediye tarafından satın alınarak tamir ettirilmiş ve kullanıma

açılmıştır.

İNECİK HAMAMI: İnecik köyünde bulunmaktadır. Yapım tarihi hakkında kesin

veriler bulunmamaktadır. Geçmişte yapılan onarım çalışmaları nedeni ile bir çok

özelliğini yitirmiştir. Halen kullanılır durumdadır.

RAKOCZİ MÜZESİ: Macar prensi II. Frenc Rakoczi’ nin 1720’de gelip 1735 yılında

ölümüne dek ikamet ettiği evdir. 17.yy.a ait bir Türk evidir. 1932 yılında Macar

19



hükümeti mülkiyetine geçen yapı müzeye çevrilmiş, Rakoczi’ nin ve aile fertlerinin

kullandığı eşyaların sergilenmesi amacıyla günümüzde kullanılmaktadır.

1.5.4 KENT KİMLİĞİ, ESTETİĞİ VE KENTSEL İMAJ

Tekirdağ ili coğrafi konumu itibariyle İstanbul’un komşularından biri oluşu, doğal ve

tarihi özellikleri, fazla sanayileşmemesi ve 133 km uzunluğundaki Marmara Denizi

sahili nedeni ile İstanbul halkının sayfiye yeri olarak kullanılmaktadır. Ayrıca

İstanbul ilinin batıdan ulaşım yollarının Tekirdağ ili sınırları içerisinden geçmesi ve

Trakya ile Anadolu’nun aralarındaki bağlantı yolları üzerinde olması nedeni ile

bölgenin en önemli durak yerlerinden biri konumundadır.

Tarih boyunca, topografyasının az engebeli oluşu, zengin doğal özellikleri ve

İstanbul’a yakınlığı nedeni ile bir çok ulusun ve milletin öncelikle elde etmek

istediği alanlar arasında olmuştur. Tarih boyunca bir liman kenti olarak kullanılan

kent sınırları içinde bulunan tüm ilçe merkezleri tarihi yerleşme dokusuna veya

kalıntılarına sahiptir.

Tekirdağ ili genelinde ve Merkez ilçede geleneksel mimari doku Osmanlı-Türk

kültürü özelliklerini taşısa da Batı Trakya kültürü izlerine de rastlanmaktadır.

Geleneksel mimari yapılar, Türk evlerine benzer planlara sahiptirler. Bu yapılar iki

yada üç katlı ahşap karkas yapılardır. Orta katları cumbalı, iç sofalı planlara sahip

bu yapıların giriş katları genellikle taşlık, depo veya ahır işlevi gören mekanlar

olarak kullanılmaktadırlar. Tarihi dokudan günümüze kalan değerler günümüzde

kentsel sit alanı kapsamına alınarak korunmaktadır.

Merkez ilçe az engebeli topografyası, verimli toprakları ve tarıma elverişli iklimi

nedeni ile yapılan tarım hizmetlerinden dolayı yeşil bir görünüme sahiptir. Özellikle

Doğu Trakya’nın karasal manzaralarında önemli bir yeri olan ayçiçeği, Tekirdağ

Merkez ilçe yerleşik sınırı ve çevresinde de doğal bir güzellik olarak dikkat

çekmektedir.

Merkez ilçede yerleşik alanları iki kategoride incelemek gerekmektedir. Merkezin

çekirdeğini oluşturan kısımda daimi ikamet etmekte olan halk bulunmaktadır. Diğer

20



yerleşik alanlar ise Marmara Denizi boyunca sahil şeridine kurulmuş olan, büyük

çoğunluğu İkinci Konut tarzında olan yapılarla doludur. Bu alanlarda ise Tekirdağ’ı

sayfiye amaçlı kullanan, daimi ikamet etmeyen halk bulunmakta olup büyük bir

çoğunluğunu İstanbul’da daimi ikamet etmektedir.

Tekirdağ iline genel olarak bakıldığında belirli bir fonksiyonun öne çıkıp kent

kimliğini oluşturmadığını, çeşitli bütünleyici fonksiyonların birarada bulunduğu

görülmektedir. Kent tarih boyu liman kenti olarak faaliyet göstermiş

bulunduğundan dolayı ticaret yapısı merkezde oluşmuştur. Bununla birlikte kent

içinde bulunan üniversite alanı, sanayi alanları kentin sosyo-kültürel kimliğini

oluşturan ögelerdir. Üniversitenin açılması sosyo-kültürel bakımdan gelişmiş genç

nüfusu şehre çekmiştir.

Merkez ilçe verimli tarım toprakları ile Türkiye ekonomisinde önemli konumlara

sahiptir. Trakya’nın özdeşleşmiş bitkisi ayçiçeği, bölgenin en önemli tarım

mahsullerinden biridir. Bağcılıkta ise geçmiş yıllara göre azalma görülse de önde

gelen kaynaklarımızdan biri konumundadır. Türkiye’deki ilk “Milli Koleksiyon Bağı”

Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü tarafından kurulmuş olup 1000’e yakın

üzüm çeşidi ile zengin kaynaklarımız arasında bulunmaktadır.

Merkez ilçe sınırları içerisinde, 1931 yılında kullanıma açılan Tekel İçki ve Şarap

Fabrikası, kendi ürünleri olan Tekirdağ şarabı ve özellikle Tekirdağ rakısının ününü

global ölçeklere taşıyarak kentsel imaj değerlerinden biri haline getirmiştir.

Tekirdağ ili ekonomik yapısının diğer bir özelliği olan İkinci Konut olgusu ile

güçlenen turizme dayalı ekonomik yapıdır. Özellikle merkezde turizm sektörünün

ağırlığı hissedilmektedir. Turizm sektörünün en büyük geliri ise gıda sektöründen

sağlanmaktadır. Özellikle ünü global boyutlara ulaşmış olan Tekirdağ köftesi

kentin kentsel imaj değerleri içerisinde yer almaktadır.

1.6 DOĞAL YAPI

Tekirdağ, genel olarak fazla engebeli bir yapıya sahip değildir. Tekirdağ'da en

önemli yükseltiyi Kumbağ yöresinden başlayarak Marmara Denizi’ne paralele

21



olarak uzanan Tekir Dağları oluşturur. Bu dağların en büyük yükseltisi, yüksekliği

945 m olan Ganos dağıdır. Bu dağ aynı zamanda Tekirdağ İlinin de en yüksek

tepesidir. Kıyıya çok yakın yükselen bu kütlenin hemen önünde, Marmara

Denizi'nin en derin yeri olan Batı Çukuru vardır. Çukurun derinliği 1000 m den

fazladır. Şehrin doğu kesiminde yükselti daha düşük olup burada geniş düzlükler

vardır.

ŞEKİL 5 TEKİRDAĞ İLİ TOPOGRAFYA HARİTASI

Tekirdağ yerleşmesi topraklarının büyük bir bölümü geniş düzlükler ve alçak

tepelerden oluşur. Yine toprakların bir bölümü Trakya-Kocaeli penepleniyle

22



(yarıova) kaplıdır. Bunlar bir aşınma yüzeyi özelliği taşır. IV. zaman

başlangıcında çeşitli jeolojik hareketlerle gençleşmiş olan bu yarıovanın

ortalama yüksekliği 150-200 metredir. Merkez İlçenin ovaları Yeniçiftlik-Karaevli

arasında Şerefli, Karaevli-Köseilyas arasında Değirmenaltı, Barbaros-Kumbağ

arasında Naip'tir. İç kesimlerde de akarsuların geniş vadilerini kaplayan verimli

ovalar vardır.

ŞEKİL 6 TEKİRDAĞ İLİ MORFOLOJİ HARİTASI

Tekirdağ yerleşmesi, topografik açıdan incelendiğinde kıyı yerleşmesi olması

nedeniyle yükseklik 0 metreden başlamaktadır ve 250 m’ ye kadar yükselmektedir.

Yerleşmenin topografyası eşyükselti analizi çerçevesinde incelendiğinde alanın

yaklaşık % 50’lik bölümünün 0-50 m yükseltiler arasında olduğu görülmektedir.

23



Bölgenin eğim durumuna bakıldığında genelde düzlük bir alana sahip olduğu

görülmektedir. Arazinin % 30’a yakını %0-%5 eğim arasındadır ve % 40’a yakını

ise %5-%10 eğime sahip alanlardır.

Tekirdağ yerleşmesinin yön analizi incelendiğinde ise yönelişin doğu ve güney

ağırlıklı olduğu yöneliş analizi bakımından olumsuz yön kabul edilen kuzey yönüne

çok fazla yöneliş olmadığı görülmektedir.

1.7 İKLİM

Tekirdağ yerleşmesinin iklimi yarı nemli iklim tipidir. Marmara kıyılarında Akdeniz

iklimi egemendir. Kıyı şeridinde yazlar sıcak, kışlar ılıktır. Bununla birlikte Akdeniz

Bölgesi kıyılarından farklı olarak kışın kar yağar. Bölgede zaman zaman esen

soğuk rüzgarlar ısının düşmesine neden olur. Yılın en sıcak ayları temmuz-

ağustos, en soğuk ayları ise ocak-şubattır. Yıllık ortalama sıcaklık 13,8 derecedir.

Bölgede yıllık yağış miktarı 590,5 mm.’ dir. Yağışın en fazla görüldüğü ay aralık

ayı, en az görüldüğü ay ağustos ayıdır. Yıllık yağışın % 38.2’si kış, % 27.9’u ise

sonbahar aylarında düşerler. İlkbahar aylarındaki yağışlar yıllık yağışların %

22.8’ini, yaz yağışları ise yıllık yağışın yalnızca % 11.1’ini oluşturur.

1.8 BİTKİ ÖRTÜSÜ

Tekirdağ'ın sahip olduğu toprakların büyük bir kısmı tarıma elverişlidir. Orman

örtüsü, Tekir ve Ganos dağlarının yüzeylerinde yer yer meşelik şeklindedir. Ayrıca

bazı kesimlerde az miktarda Kızılağaç, Karaağaç türlerine de rastlanmaktadır.

Kumbağ-Barbaros sırtlarında 500 dekar orman ekimi yapılarak Atatürk Ormanı

adı verilmiştir. Bu alan bugün toplam 2000 dekara ulaşmıştır.

24



1.9 JEOLOJİ

Jeolojik yönüyle Trakya topraklarının bütünlüğü içinde incelenen Tekirdağ İli

oldukça gençtir. Bölgenin hemen hemen tümüyle ikinci ve üçüncü zamanda

oluştuğu görülür. Eski denizlerin dibinde oluşan kayalar, üçüncü zamandaki büyük

kıvrılma olaylarından sonra kara haline dönüşmüştür. Üçüncü zamanın ilk

yarısında Tekir Dağları oluşmuştur. Ganos, Gölcük ve Korudağ'ın kuzeyinde

uzanan platodaki greve marnlar bu devirde birikmiştir.

Yine bu zamanda oluşan bazaltlara Muratlı Deregündüzlü Köyü çevresinde, trakite

ise Yağcı köyü çevresinde rastlanmaktadır. Oluşum dördüncü zamanda

tamamlanmıştır. Bu zaman (kuarterner) kil, kum ve çakıldan oluşan alüvyonlarla

temsil edilir. Yörede geniş bir yayılım gösteren Pliosen ve Pliostosenin elemanları

kırmızımtırak kahverengi çakıl ve kumtaşı ile kirli beyaz renkli kireçtaşlarıdır.

Bunların altında yer alan miosen beyaz sarımsı kumlarla kolayca ayırt edilebilir. Bu

yaş grubu Saray, Çorlu, Çavuşlu, Çerkezköy dolaylarında görülmektedir.

Oligosen sarımsı kahverengi kumtaşları ile temsil edilir. Kömür ihtiva eden kumtaşı

marn serisinin tabanını teşkil eder. Bu marnların içinde kumtaşı ve konglomeralara

rastlanabilir. Oligosen yaşlı fosiyenin içinde linyit kömürüne rastlanmaktadır

(Malkara, Saray). Bol fosilli eosen beyaz gri renkli kumlu kireç taşı marn ve

kireçtaşı ile Saray Güngörmez civarında sınırlı bir dağılım gösterir. Tekirdağ İlinde

kuarternende oluşmuş Marmara çukurları ile Ganos Körfezi arasında, Muratlı ve

Çorlu'dan başlayarak güneybatıya paralel uzanan üç kırık fay hattı bulunmaktadır.

Bu nedenle Tekirdağ Türkiye'nin depreme duyarlı bölgelerindendir.ŞEKİL 7 TEKİRDAĞİLİ JEOLOJİ HARİTASI

25



1.9.1 DEPREM

Tekirdağ il sınırları içerisinde depreme neden olabilecek faylar; Saros-Gaziköy

Fayı ile Marmara Denizi'nde bulunan çukurlukların kenarlarında yer alan fay

parçaları (segment) dır. Bilindiği üzere 1200 km uzunluğunda olan Kuzey Anadolu

Fayının batı uzantısı Marmara Denizi'ni kat ederek Saros Körfezi'ne ulaşmaktadır.

Saros-Gaziköy Fayı çeşitli araştırmacılar tarafından incelenmiş ve haritalanmıştır.

Saros-Gaziköy Fayı; yaklaşık 50 km boyunda sağ yönlü doğrultu atılımlı fay olup

Kavak, Yeniköy, Gölcük, Yayaköy, Güzelköy ve Gaziköy gibi yerleşim yerlerinden

geçmektedir. Tarihi devirlerde pek çok depreme neden olan fay son olarak da

9.8.1912 tarihinde 7.3 büyüklüğünde (magnitüd) depreme neden olmuştur.ŞEKİL 8 MARMARA DENİZİ FAY HATLARI

26



1.9.2 TOPRAK SINIFLARI

Tekirdağ İlinde iklim, topografya, ana madde farklılıkları nedeniyle çeşitli büyük

toprak grupları oluşmuştur. Bölgede bulunan büyük toprak grupları şunlardır:

Alüvyal topraklar: Tekirdağ İlinde daha çok Ergene Nehri ve Hayrabolu Deresi

boyunca uzanmaktadır. Toplam alanları 50.222 hektardır. Bunun 43.402 hektarı I.

sınıf, 6.820 hektarı II. sınıftır. Bu toprak sınıfı, bulundukları iklime uyabilen her türlü

kültür bitkisinin yetiştirilmesine elverişli ve üretken topraklardır.

Hidromorfik alüvyal topraklar: Bu tür topraklar Çorlu'nun güneyinde

Değirmenderenin denize döküldüğü kesimlerinde bulunmaktadır. Toplam alanları

218 hektar olup arazi kullanma kabiliyet sınıfları V' dir. Doğal bitki örtüleri çayır ve

mera otları ile saz, kamış veya suyu seven diğer bazı bitkilerden oluşmaktadır.

Alüvyal sahil bataklıkları: Göl ve deniz kıyılarında yer alan göllerin denizlerin ve

yüzey akışların etkisiyle devamlı veya yılın büyük bölümünde yaş yada bataklık

durumunda olan topraklardır. Bu topraklar Şarköy İlçesinin batı kesiminde yer

almaktadır. Toplam alanları 16 hektar olan bu toprak türünün arazi kullanma

kabiliyeti sınıfları VII'dir.

27



Tuzlu sodik çorak topraklar: Bu grup topraklara Çorlu İlçesinin güneyinde

Değirmendere’nin denize döküldüğü kesimde rastlanmaktadır. Tamamı 150 hektar

olup arazi kullanma kabiliyeti sınıfları VI' dır.

Kahverengi orman toprakları: Bu topraklar genellikle geniş yapraklı orman

örtüsü altında oluşur. Çoğunlukla orman ve otlak olarak kullanılırlar. İlde bu

topraklara yaygın olarak Merkez İlçe çevresinde Malkara İlçesinin doğusunda

rastlanmaktadır. Toplam alanları 104.523 hektardır. Arazi kullanma kabiliyet

sınıfları genellikle II, III, IV tür.

Kireçsiz kahverengi orman toprakları: Genellikle yaprağını döken orman örtüsü

altında oluşur. Yaygın olarak Malkara ve Hayrabolu İlçesinin batı kesimlerinde

Çerkezköy İlçesinin doğu kesimlerinde rastlanmaktadır. 140.457 hektardır. Tüm

arazi sınıflarına dağılmış olmakla beraber genellikle II. ve III. sınıf arazilerdir.

Kireçsiz kahverengi topraklar: Genelde Hayrabolu, Çerkezköy ve Çorlu

İlçelerinde yaygın olarak yer almaktadırlar. Toplam alanları 200.937 hektardır.

Arazi kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III, IV tür. Genellikle kuru tarım alanları olup

ikinci büyük kullanma alanı meradır.

Vertisol topraklar: Bu topraklar Tekirdağ İlinde genellikle Çorlu İlçesinin

kuzeyinde ve batısında yer almaktadırlar. Toplam alanları 120.965 hektar olup il

topraklarının %19,45'ini oluştururlar. Arazi kullanma kabiliyet sınıfları genellikle II,

III tür. Büyük bir kısmın kuru tarım altında olup ikinci büyük kullanım alanı meradır.

Sahil Kumullar: Tekirdağ İlinde sahil kumulları toplum olarak 110 hektardır. İl

yüzölçümünün %0,01'idir.

Irmak taşkın yatakları: Tekirdağ İlinde bu arazilerin toplam alanları 170 hektar

olup il genel yüzölçümünün %0,02' sini oluşturur.

Arazi Sınıfları ve Kullanma Durumu: Kullanma kabiliyet sınıflamasında en geniş

kategoriyi oluşturan kabiliyet sınırları sekiz adet olup toprak zarar ve

28



sınırlandırmaları, I. sınıftan VIII. sınıfa doğru artmaktadır. İlk dört sınıftaki arazi iyi

bir toprak idaresi altında yöreye adapte olmuş tarla bitkileri ile, orman, mera ve

çayır bitkilerini iyi bir şekilde yetiştirme yeteneğine sahiptir.

V., VI. ve VII. sınıflar bulundukları yöreye adapte olmuş yerli bitkilerin yetişmesine

elverişlidir. Bunlardan V. ve VI. sınıflarda, toprak ve su koruma önlemleri alınması

koşulu ile bazı özel bitkiler yetiştirilebilir.

1.10 NÜFUSUN DEMOGRAFİK YAPISI

1.10.1 NÜFUS GELİŞİMİ

Tekirdağ İli Merkez İlçe kent nüfusu DİE verilerine göre 1997 Genel Nüfus Sayımı

sonuçlarında 100.557 kişiye ulaşmıştır. 1990-1997 yılları arasındaki yılık nüfus

artışı ‰ 32.40 olarak , 1960-1997 yılları arasındaki ortalama yıllık nüfus artışı ise

‰ 39.95 olarak gerçekleşmiştir. Merkez İlçe kent nüfusu, nüfus endekslerinde ise

1960 yılı nüfusu ile 1997 yılı nüfusu arasında 4.18 kat büyümüştür.

TABLO 5 YILLARA GÖRE MERKEZ İLÇE VE DİĞER İLÇELERİN KENTSEL NÜFUS GELİŞİMLERİ

1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997MERKEZ İLÇE 23,987 27,069 35,387 41,257 52,093 63,215 80,442 100,557

ÇERKEZKÖY 5,466 5,355 6,682 8,428 12,908 17,902 23,102 38,708ÇORLU 21,983 27,187 32,018 40,134 47,086 59,107 74,681 123,266HAYRABOLU 8,628 9,444 11,487 12,331 13,938 16,300 16,923 18,097MALKARA 9,364 10,763 13,108 14,399 15,425 18,795 20,180 24,850M.EREĞLİSİ 5,957 7,587MURATLI 6,234 6,597 6,555 7,167 8,819 10,054 13,192 15,707SARAY 5,309 6,183 7,526 8,220 10,101 11,831 13,038 16,216ŞARKÖY 3,925 4,299 4,588 5,396 6,900 8,474 11,425 13,890

29



1.10.2 KENTLEŞME ORANLARI

DİE’den elde edilen veriler doğrultusunda 1997 Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına

göre kentleşme oranı Merkez İlçe toplam nüfusunun % 74.58’ine ulaşmıştır.

Türkiye kentleşme oranı % 59.21, Marmara Bölgesi kentleşme oranı % 78.3 ve

Tekirdağ İli kentleşme oranı % 63.25 olarak gerçekleşirken, Merkez ilçede

kentleşme oranı % 74.58 olarak görülmüştür. Bu sonuçlar doğrultusunda Merkez

içe kentleşme oranları bakımından Marmara Bölgesi ile benzerlik gösterirken,

Türkiye geneli ve Tekirdağ İli kentleşme oranlarından daha yüksek olduğu

gözlenmektedir.

1.10.3 NÜFUSUN YAPISI, YAŞ GRUPLARI VE CİNSİYET DAĞILIMI

1990 yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre Merkez İlçe kentsel nüfusu 80.442

iken erkek nüfus % 52.74 ve kadın nüfusu % 47.26 olarak oluşmuştur. 1997

yılında yapılan anket çalışmaları sonuçlarına göre nüfusun % 51.76’sı erkek nüfus,

% 48.21’i de kadın nüfus olarak değişmiştir.

1.10.4 EĞİTİM

Yapılan anket sonuçlarına göre nüfusun % 98.86’sı okuma yazma bilmektedir.

Toplam nüfusun % 23.60’ı öğrenci, geri kalanı ise okuma yazma bilen ve okul

bitiren nüfustur.

1990 Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 6 yaş ve üzerindeki okullaşma oranı

ülke genelinde % 80.46 iken Tekirdağ İli genelinde % 78.71, Merkez İlçe de ise %

89.47 olarak gerçekleşmiştir. Bu sonuçlara göre Merkez İlçe okur yazarlık oranı,

Türkiye ve Tekirdağ İl geneli oranlarına kıyasla yüksek olmasına rağmen yıllar

içerisinde gittikçe artan bir oran sergilemektedir.

1.10.5 HANE HALKI BÜYÜKLÜĞÜ

Yapılan anket çalışmaları sonucunda ortalama hane halkı büyüklüğü 3.41 kişi

olarak belirlenmiştir.. Hane halkı büyüklükleri açısından Türkiye’nin 5.05, Marmara

30



Bölgesi 4.04 ve Tekirdağ İlinin 4.57 olarak oluşmuş hane halkı büyüklükleri,

Merkez İlçenin 3.41 kişilik ortalamasından yüksek bir değer sergilemektedir.

Merkez İlçe bu değer ile klasik “çekirdek aile” yapısından daha düşük bir değer

ortaya koymaktadır. Bu düşük rakamın oluşmasının nedeni Tekirdağ Merkez İlçe

nüfusunun az çocuk sahibi olmasından kaynaklanmaktadır.

1.10.6 NÜFUS YOĞUNLUĞU

Tekirdağ Merkez İlçe yerleşik alanı 2367 ha’dır. Alanda yaşayan nüfus 100.557

kişidir. Bu veriler doğrultusunda brüt nüfus yoğunluğu 42.48 k/ha olarak

oluşmaktadır.

1.11 EKONOMİK YAPI

1.11.1 İŞGÜCÜ

1990 DİE verilerine göre Tekirdağ Merkez ilçe kent yerleşmesindeki potansiyel

işgücü (15-64 yaş nüfusu) 54.952’dir. Buna karşın yerleşmedeki faal işgücü

29.757 kişidir. 1990'da Tekirdağ Merkez ilçe toplam nüfusu 80.442 kişidir.

Potansiyel İşgücü/Toplam Nüfus=54952/80442=%68.31

Faal İşgücü/Toplam Nüfus=29757/80442=%36.99

Faal İşgücü/Potansiyel İşgücü=29757/54952=%54.15

Buradan da görüldüğü gibi 1990 yılında Tekirdağ Merkez de yaşayan potansiyel

işgücünün %54’ü istihdam edilmektedir.

1990 verilerine göre ;

Bağımlılık oranı=(0-14+65+yaş nüfus)/(15-64yaş nüfus)=25.490/54952=% 46.38

1999 yılında yapılan hanehalkı anketleri sonuçlarına göre Tekirdağ Merkezdeki

potansiyel işgücü (15-64 yaşnüfus) 1.052 dir. Buna karşın yerleşmedeki faal

işgücü 318 kişidir. 1999 yılında yapılan hanehalkı sonuçlarına göre ortaya çıkan

toplam nüfusu 1.425 kişidir.

Potansiyel İşgücü/Toplam Nüfus=1052/1425=%73.82

Faal İşgücü/Toplam Nüfus=318/1425=%22.31

31



Faal İşgücü/Potansiyel İşgücü=318/1052=%30.22

Bağımlılık oranı=(0-14 + 65+ yaş nüfus)/(15-64 yaş nüfus)=373/1052=

%35.45

ÇALIŞANLARIN EKONOMİK FAALİYET KOLLARINA GÖRE DAĞILIMI:

1999 Yılında yapılan hanehalkı anketleri değerlendirmelerinden çıkan sonuçlara göre

Tekirdağ Merkezdeki sektörel dağılım aşağıdaki gibi çıkmaktadır.

GRAFİK 2 İŞGÜCÜNÜN SEKTÖREL DAĞILIMI

Grafikten anlaşıldığı üzere Tekirdağ merkezinin ekonomik yapısı hizmet sektörüne

dayanmaktadır. II.konut alanlarına sahip olması, merkez olma özelliği taşıması,

limanlara sahip olmasından dolayı hizmet sektörünün % 83.1’lik oranla bölgede

etkin olduğunu görülmektedir. Tekel Şarap ve Rakı Fabrikası gibi tesislere sahip

olan merkezde sanayi işgücü % 13.4’ tür. Merkez olma özelliği taşıması nedeniyle

tarıma sektörü payı düşük olup % 3.5 değerine sahiptir.

1.12 TARIM

Tekirdağ yalnızca bölgenin değil Türkiye'nin önde gelen tarımsal üretim merkezleri

arasında yer almaktadır. Tarımda özellikle buğday, ayçiçeği ekimi yaygın olup

ayrıca karpuz ve soğan ekimi çok yaygındır. Sulama sınırlı olduğundan meyvecilik

ve sebzecilik gelişmemiştir. Ayrıca Tekirdağ bağcılığı, sofralık ve kalite şaraplık

üzüm üretimi yönünden büyük önem taşır.

32



Tekirdağ'da 1994 yılı verilerine göre iktisaden faal tarımsal nüfusun toplam nüfusa

oranı %46’dır. Tarımsal kesimde iktisaden faal nüfusun da %99’u tarla ziraatı ve

hayvancılıkla uğraşmaktadır. Geri kalan %1’lik kesim de ormancılık ve

tomrukçulukla, balıkçılık ve süngercilikle uğraşmaktadır.

Tekirdağ merkez ilçede başta sığır yetiştiriciliği olmak üzere hayvancılık önemli bir

yere sahiptir. Balıkçılk ta bölgenin diğer bir ekonomik gelir kaynağıdır. Bölgede iki

adet balıkçı barınağı bulunmaktadır ve 193 aile balıkçılıkla geçinmektedir.

Ormancılık merkez ilçede önemli bir yer tutan diğer bir ekonomik faaliyettir.

Tekirdağ ilinin orman varlılığın % 16’sı merkez ilçede yer almaktadır. İlçede 3468.5

ka ağaçlandırma sahası, 17 ha orman içi alan ve 22 ha orman içi ağaçlandırma

sahası bulunmaktadır.

TABLO 6 TEKİRDAĞ MERKEZ İLÇE ORMAN ALANLARI

ORMAN ALANI (HA)

TOPLAM 16510VERİMLİ (NORMAL) ORMAN 7232

BOZUK ORMAN 9278

KORU ORMANI (HA)TOPLAM 3157,5VERİMLİ KORU 894,5BOZUK KORU 2263

BATAKLIK ORMAN SERVETİ TOPLAM 13352,5KORU ORMAN SERVETİ TOPLAM 45982 m3

BATAKLIK ORMAN SERVETİ TOPLAM 485705 STER

1.13 SANAYİ

Tekirdağ merkez ilçesi sanayi açısından gelişmiş bir bölgede yer almaktadır ve

sanayinin sektörel dağılımdaki payı % 13.4’tür. Yerleşmede 1994 itibariyle toplam

sanayi tesisi 29’dur. Bu tesislerin 16 adedi toprak, 6 adedi gıda, 2 adedi metal

sanayine aittir. Bunun dışında plastik, giyim, içki, tarım, mobilye sanayiyle ilgili

tesisler bulunmaktadır. Merkezdeki tek içki fabrikası Tekel Fabrikası olmakla

beraber tüm sanayide çalışanların % 20’sini barındırmaktadır.

Tekirdağ yerleşmesinde 2 adet sanayi sitesi bulunmaktadır. Birincisi 1945’te 2.12

ha üzerine kurulan, 147 işyeri sayısına sahip tesistir. İkinci küçük sanayi tesisi

1982’de 2.3 ha üzerine kurulan tesis olup 1050 çalışanı bulunmaktadır.

33



1.14 HİZMETLER

Hizmet sektöründe çalışanların dağılımına bakıldığında resmi kurumlar, ticaret,

sağlık, inşaat, ulaştırma ve turizmde faaliyet gösterdikleri görülmektedir. Tekirdağ

ticaret bakımıdan gelişmiş olmakla beraber, daha çok alt ve ve orta gelir grubuna

hitap eden ticaret yapısı bulunmaktadır ve hizmetler sektöründeki payı % 47’dir.

Çalışan sayıları bakımından ticaretin yapısı incelendiğinde en önemli payları

perakende ve toptan ticaretle, toplum hizmetleri ve büro faaliyetlerinin aldığı

görülmektedir.

Hizmet sektöründe çalışanların % 20’lik bir bölümü resmi kurumlarda, % 9’u sağlık

sektöründe çalışmaktadır. Deniz ve kara ulaşımının yoğun olduğu kent olan

Tekirdağ’da hizmet sektöründe çalışanlar % 5.8’lik bir bölüm ulaştırma sektöründe

çalışmaktadır. Ulaştırma kapsamında şehir içi ve şehir dışı ulaşımın yanında

nakliyeciliğinde önemi bulunmaktadır.

Alan bütününde gelişmiş olan diğer bir faaliyet kolu inşaat sektörüdür.Hizmetler

içinde % 11’lik bir payı kapsamaktadır. Kentin doğusuna sahil boyunca uzanan

II.Konut inşaatları ve kooperatiflerin sayısının artması bu iş kolunda çalışanların

artmasına neden olmuştur.

Kent İstanbul’a olan yakınlığı, önemli karayollarını içinde barındırması, sınır

kapılarından giriş yapan turistlerin mola verdiği merkez olması, kıyı kenti olması

gibi etkenlerden dolayı turizmde hareketlilik yaratmaktadır ve hizmet sektörünün %

2’lik bir bölümünü oluşturmaktadır.

1.15 KENTSEL ALAN KULLANIMI

1.15.1 KONUT ALANLARI

Merkez ilçede yerleşik alan içinde % 36’lık bir bölüm konut alanı olarak ayrılmıştır.

Konut alanları ilçe merkezinde sürekli ikamet eden daimi konut, merkezden

doğuya doğru sahil boyunca ise II.konut şeklinde biçimlenmiştir. Kent merkezinde

34



konut alanları ticaret ile bütünleşmiş olarak bulunmaktadır. Konut potansiyelinin

dolmuş olduğu merkezden gelişme alanlarına doğru gidildikçe Yüzüncüyıl ve

Altınova Mahalleleri’nde yüksek katlı blokların, Çınarlı Mahallesi’nde ise

gecekondu alanlarının oluştuğu görülmektedir.

Konut alanları brüt yoğunluk bakımından incelendiğinde merkezden gelişme

alanlarına doğru azalan bir yapı göstermektedir. Turgut ve Yavuz mahalleleri en

yoğun alanlar olup 250-300 kişi/ha arasında değişen değerlere sahiptir. Bu

mahalleler kentin tarihi çekirdeği içinde bulunan alanlardır. Aydoğdu ve Ortacami

Mahalleleri de bu çekirdeğin yakın çevresini oluşturmaktadırlar ve yoğunlukları

200-250 kişi/ha arasındadır.

Gündoğdu Mahallesi’nde yoğunluk 200 kişi/ha, merkezin kuzeyinde yer alan

Çınarlı, Zafer ve Eskicami Mahalleri’nde ise 100-150 kişi/ha’dır.Merkezden

uzaklaştıkça batıya doğru yeni konut alanları, doğuya doğru II.konut alanları

bulunmaktadır ve yoğunlukları 50-100 kişi/ha arasındadır.

Taks ve Kaks değerleri yoğunluk değerleri ile paralellik göstermektedir. Merkezde

TAKS değeri 0.50-0.90 iken, KAKS değeri 1.50-4.00 arasında değişmektedir.

Merkezi saran mahallelerde TAKS değerleri 0.30-0.50, KAKS değerleri ise 1.00-

2.00 arasında, II.konut alanlarında ve alanın kuzeyinin kaplayan alanlarda TAKS

değeri 0.20’den düşük, KAKS değeri 1.00’den düşük olmaktadır.

Konutların tamamında elektrik, şebeke suyu ve kanalizasyon bulunmaktadır.

Konut yapım süreçleri incelendiğinde en eski yapılaşmanın Zafer, Turgut, Ertuğrul

ve Hürriyet Mahallelerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Konut tiplerine göre

sınıflandırma yapıldığında % 79’unun apartman tipi, % 21’i müstakil ev tipinde

olduğu görülmektedir.

1.15.2 KONUT DOKULARI

Merkezdeki konut dokusu incelendiğinde genelde konut ve ticaretin birarada

bulunduğu, alt katların ticaret, üst katların konut olarak kullanıldığı alanlar olarak

35



görülmektedir. Taban alanı kullanımının yüksek olduğu bu dokuda parsel

büyüklüğü düşük olup kat adetleri 3-4 arasında değişmektedir.

Merkezin yakın çevresini oluşturan alanlarda ise dokular benzerlik göstermekle

birlikte organik yapının bulunması ve ticaretin bulunmaması gibi farklılıklara

rastlanmaktadır. Taban alanı kullanımı, ortalama kat yüksekliği ve parsel özellikleri

bakımından ise merkezle benzerlik göstermektedir.

Aydoğdu ve Zafer Mahallelerinin birleştiği bölgede çöküntü alanları bulunmaktadır.

Bölge genelinde tek katlı, parsel büyüklüğü çok düşük, bitişik düzende konut

dokusu görülmektedir. Yüzüncü Yıl ve Çınarlı Mahalleri’nde yeni gelişen konutlar

ise yüksek katlı apartman şeklinde olup ayrık düzende oluşturulmuştur.

Tekirdağ-İstanbul Karayolu’nun güneyini oluşturan II.konut dokusu iki katlı ayrık

düzende müstakil yapılar şeklindedir.

Kent içinde kırsal yapılara kentin kuzeyinde Karadeniz Mahallesi’nde, Hayrabolu

ve Muratlı yolları üzerinde rastlanmaktadır. Tarlalarla birlikte konumlanan bu

yapılarda tarımsal faaliyet devam etmektedir.

1.15.3 BİNA NİTELİKLERİ

Kentteki yapılar incelendiğinde % 86.87’sinin iyi, % 7.22’sinin orta, % 3.32’sinin

kötü, % 2.57’sinin çok kötü durumda olduğu görülmektedir. Binaların yapım

cinslerine göre mekansal dağılımı incelendiğinde betonarme binaların daha yoğun

olduğu alanlar olan Yüzüncüyıl, Altınova, Hürriyet, Çınarlı, Değirmenaltı ve

Karadeniz mahalleleri ile II.konut bölgelerinde olduğu görülmektedir. Kentin tarihi

merkezi çevresindeki Karadeniz, Aydoğdu, Gündoğdu, Ortacami, Zafer

Mahalleleri’nde yığma yapılar göze çarpmaktadır. Ahşap ve kagir binalar ise tarihi

çekirdeğin bulunduğu Ertuğrul Mahallesi’nde rastlanmaktadır.

1.15.4 TİCARET ALANLARI

Ticaret merkezi olarak nitelenen alan, İstanbul-Hayrabolu ana aksı üzerinde

Hükümet Caddesi, Namık Kemal Caddesi ve Mimar Sinan Caddesinin tümü ile

Peştamalcı, Muratlı ve Hüseyin Pehlivan Caddeleri’nin bir bölümü ile

36



sınırlandırılmıştır. Hayrabolu Yolu üzerinde yaklaşık 1.4 km boyunca lineer

gelişme gösteren ticaret alanları Peştamalcı, Muratlı ve Hüseyin Pehlivan

Caddeleri üzerinden içeriler doğru inmektedir. Muratlı Caddesi’nin başladığı

Direkaltı Mevkii’nden Belediye Binası’na kadar olan anayol ticaretin en yoğun

olduğu bölge olarak dikkat çekmektedir.

1.15.5 SANAYİ ALANLARI

Tekirdağ sanayi açısından önemli sayılabilecek bir kenttir. Özellikle Tekel Şarap

ve Rakı Fabrikası, kentte sanayi adına önemli kuruluşlardır. Sanayi alanlarının

toplamı 30 ha olup, kent içinde % 1.7’lik bir paya sahiptir ve Yüzüncü Yıl, Yavuz ve

Çınarlı Mahalleleri’nde görülmektedir.Küçük sanayi alanlarının kent içindeki payı

ise % 2.3 olup Yüzüncü Yıl Mahallesi’nde bulunmaktadır.

1.15.6 TURİZM ALANLARI

Tekirdağ’ın kıyı kesiminde olması turizm potansiyelini arttırmaktadır. Özellikle

sahil kesiminde otel, pansiyon, plaj ve turizm tesisleri görülmektedir. Bu alanlar

toplamda 2 ha’ lık bir alan kaplamakla beraber tüm alanın % 0.1’lik bir bölümünü

oluşturmaktadır.

1.15.7 EĞİTİM TESİSLERİ

Eğitim tesisleri toplamda % 51.4’lük bir alanı kaplamaktadır ve % 3’lük bir paya

sahiptir. Eğitim alanları içinde ilköğretim alanları 9.8 ha, ortaöğretim alanları 5.5

ha, mesleki eğitim alanları 9.1 ha, yüksek öğretim alanları 2.7 ha’ lık bir alana

sahiptir.

1.15.8 SAĞLIK TESİSİ ALANLARI

Tekirdağ’da sağlık tesislerinin yerleşik alan içindeki payı % 0.85 olup 15.5 ha’lık

alana sahiptir. Alan genelinde bulunan sağlık kuruluşları Tekirdağ Sigorta

Hastanesi, Tekirdağ Devlet Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Hastanesi, Türk Böbrek

Vakfı Tekirdağ Böbrek Hastanesi, Hayvan Hastanesi ve sağlık ocaklarıdır.

1.15.9 SOSYO-KÜLTÜREL TESİS ALANLARI

Toplam alan içinde % 0.6’lık bir orana sahip olan sosyo-kültürel tesis alanları 1.8

ha’lık alana sahiptir.Alan genelinde müzeler Etnoğrafya Müzesi, Rokockyz Müzesi

37



ve Tekirdağ Müzesi’dir. Sosyal tesis olarak da bölge içinde huzurevi, yetiştirme

yurdu, ve Zihinsel Özürlüler Rehabilitasyon Merkezi bulunmaktadır.

1.15.10 SPOR TESİSLERİ

Tekirdağ’daki spor tesisleri 750 seyirci kapasiteli kapalı spor salonu, 4500 seyirci

kapasiteli Namık Kemal Stadı, Merkez Spor Tesisleri’dir. Mekansal dağılım olarak

bu tesisler incelendiğinde 29.6 ha’lık bir alana ve % 1.65’lik bir paya sahiptir.

1.15.11 DİNİ TESİSLER

Dini tesislerin mekansal dağılımı incelendiğinde toplam alan içinde homojen olarak

dağılım gösterdiği ve toplam alanın 0.25’lik bir bölümünü kapladığı görülmektedir.

1.15.12 MEZARLIKLAR

Kentteki toplam mezarlık alanları 21.4 ha olup % 1.2’lik bir paya sahiptir.

Mezarlıklar iki adet olup yenisi Hayrabolu üzerinde eskisi ise İstanbul Karayolu

üzerinde bulunmaktadır.

1.15.13 YEŞİL ALANLAR

Tekirdağ’da aktif yeşil alanlar yetersiz sayılabilecek boyuttadır.Toplam alan içinde

% 0.5’lik paya sahip olup 9.3 ha’lık bir alana yayılmıştır. Bu alanların tamamı

merkezde ve kıyı bölgesinde yer almaktadır.

1.15.14 RESMİ KURUMLAR

Tekirdağ’da resmi kurumlar 36.5 ha’lık alanda konumlanmaktadır ve yerleşik alan

içindeki payları % 0.2’dir.

1.15.15 ASKERİ ALANLAR

Tekirdağ’da iki önemli askeri birlik bulunmaktadır ve toplamda 85 ha’lık alan

kaplamaktadır. Bu alanlar Yüzüncüyıl ve Zafer Mahallelerinde yer almaktadır.

38



1.15.16 TEKNİK ALTYAPI ALANLARI

Teknik alt yapı alanları kent içinde 4.5 ha’lık bir alan kaplamaktadır ve toplam

içindeki payı % 0.2’yi geçmemektedir.

1.15.17 SİT ALANLARI

Bölge genelinde kentsel sit alanı ve I. ve II.derece arkeolojik sit alanı

bulunmaktadır. Arkeolojik sit alanları toplamı 102 ha, kentsel sit alanları toplamı

15.2 ha olarak belirlenmiştir

1.16 ULAŞIM VE TEKNİK ALTYAPI

1.16.1 ULAŞIM

Tekirdağ kentinde önemli ulaşım yolları denizyolu ve karayoludur. Kentteki önemli

karayolları doğuda İstanbul-Tekirdağ, kuzeyde Muratlı-Tekirdağ, kuzeybatıda

Hayrabolu-Tekirdağ, güneybatıda Çanakkale-Tekirdağ karayollarıdır. Sahil yolu

olarak kullanılan İstanbul-Çanakkkale Karayolu şehirler arası ana ulaşım aksını

oluşturmakta olup iki gidiş, iki dönüş olmak üzere dört şeritten oluşmaktadır.

İl yük taşımacılığının yoğun olduğu bölgedir. Deniz yoluyla gelen yükler limandan

alınıp başta Trakya ve Marmara olmak üzere ülkenin çeşitli bölgelerine

yayılmaktadır.

1.16.2 TEKNİK ALTYAPI

Kentin içme suyu ihtiyacı Çorlu’da İller Bankası ve DSİ tarafından 1969-1991 yılları

arasında açılmış bulunan derin kuyulardan karşılanmaktadır. Kentte son içme

suyu şebeke projesi İller Bankası tarafından 1973 tarihinde onaylanmış ve inşaatı

gerçekleşmiştir.

Bu tarihten sonra gelişme ile gelen yeni ihtiyaca karşılık vermek için belediye

tarafından eldeki mevcut borular ile şebeke tevsi edilmiştir fakat yeterli

olamamıştır.

Yerleşmenin bir bölümünde kanalizasyon sistemi mevcutken diğer bir bölümde

eski sistem kullanılıp denize dökülmektedir. Değirmenaltı-Salat Fabrikası ve

39



Hürriyet Mahallesi’nin bir kısmında foseptik kullanılmaktadır. Yağmur suları için

halen eskiden yapılmış sistem kullanılarak ızgaralar vasıtasıyla sular denize

atılmaktadır.

Günde 30-32 ton çöp toplanan kentte belediye çöplüğü 4 km uzaklıkta olup geri

dönüşüm için herhangi bir tesis bulunmamaktadır.

40



BÖLÜM 2TEKİRDAĞ 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI VE 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI İLKE VE KARARLARI

2. TEKİRDAĞ 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI VE 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI İLKE VE KARARLARI

2.1 PLANLAMA ALANININ BÖLGE İÇİNDEKİ KONUMU

Planlama alanı Tekirdağ merkezini içine alan, kıyı aksı boyunca devam edip

doğuda II. Konut alanlarını ve batıda yeni gelişme alanlarını kapsayan 5029

hektarlık bir alanı kapsamaktadır.

41



Altınova Mahallesi, 100.Yıl Mahallesi, Karadeniz Mahallesi, Çınarlı Mahallesi,

Aydoğdu Mahallesi, Yavuz Mahallesi, Ertuğrul Mahallesi, Zafer Mahallesi,

Eskicami Mahallesi, Gündoğdu Mahallesi, Ortacami Mahallesi, Turgut Mahallesi,

Hürriyet Mahallesi, Değirmenaltı Mahallesi ve II.konut alanlarını içine almaktadır.

Planlama alanı içinden kıyı aksları boyunca D-110 Karayolu geçmektedir ve

şehirlerarası ana ulaşım aksını oluşturmaktadır. Kent içi önemli karayolları doğuda

İstanbul-Tekirdağ, kuzeyde Muratlı-Tekirdağ, güneybatısında Çanakkale-Tekirdağ,

Tekirdağ-Hayrabolu yollarıdır.

2.2 PLANLAMA ALANININ DOĞAL YAPISI

2.2.1 EŞYÜKSELTİ ANALİZİ

Planlama alanı kıyı boyunca 0 kotundan başlayıp kuzeye doğru yükselen bir

yapıya sahiptir ve yükseklik 250 metreye kadar ulaşmaktadır . Alan bütününü

incelediğimiz zaman % 50 ‘lik bir bölümünün 0-50 metre yükseltiler arasındadır. 50

metreden sonraki yükseltilerde % 30’luk bir bölüm 50-100 m arası ve % 20’lik bir

bölümü 100 metreden sonraki yükseklikleri oluşturmaktadır. Yerleşmenin

doğusundaki alanlarda yükseklik 75 metreye, kuzey ve kuzeybatıda 250 metreye

ulaşmaktadır.

2.2.2 EĞİM ANALİZİ

Planlama alanı geneline bakıldığında bölgenin düzlük bir yapıya sahip olduğu

görülmektedir. Alanın % 40’a yakın bölümünde eğim derecesi % 5 ve %10

arasındadır. Su toplama aksları boyunca bu değer %20 ve %25 ‘lere ulaşmaktadır.

Alanın % 20’lik bir bölümünde ise eğim %10 ve %15 değerleri arasındadır.

Bölgenin yüksek eğim derecesine sahip alanları %15 ve %40 arasındaki yerler

olup %10’luk bir paya sahiptir. Fakat bu alanlar yerleşmede çok önemli yere sahip

değildirler. Bu tür alanlar yerleşmenin doğusu dışında diğer her bölgede dağınık

şeklide bulunmaktadır ve yerleşme açısından hiçbir eşik teşkil etmemektedir.

2.2.3 YÖNELİŞ ANALİZİ

Alanın yöneliş durumu incelendiğinde bölgenin yönlenmesinin doğu ve güney

ağırlıklı olduğunu görülmektedir.Yön analizi bakımından olumsuz yön kabul edilen

kuzeye yönlenen alanlar % 4’lük bir paya sahiptir. Arazinin %15’i batıya, %18’i

42



doğuya, % 12’si güneye, %51’i güneybatıya, %18’i güneydoğuya, % 6’sı

kuzeybatıya, % 9’u kuzeydoğuya yönlenmektedir. % 3’lük bir alan ise düzdür.

2.2.4 JEOLOJİK DURUM

Planlama alanına genel olarak bakılacak olursa bölge genelinde oligosen-miosen

yapısının hakim olduğu görülmektedir. Altınova , Çınarlı, Karadeniz ve 100.Yıl

Mahalleleri alüvyon ve oligosen, Gündoğdu, Eskicami, Ortacami, Turgut, Aydoğdu,

Yavuz, Ertuğrul Mahalleleri oligosen jeolojik yapıları görülmektedir. Hürriyet

Mahallesinde kıyı şeridi boyunca sakıncalı zemin bulunmakta ve kuzeye doğru bir

hat boyunca yükselen alüvyon yapısı, kuzey sınırında ise jeolojik yönden

sakıncalı alanlar görülmektedir. Ayrıca üzerinde yerleşme olan alanlarda jeolojik

yönden sakıncalı alanlara rastlanmaktadır. II. Konut Alanları oligosen ve alüvyon

zeminler üzerinde yerleşmişlerdir.

Planlama alanında jeolojik sakıncalı alanlar II. Konut alanları, Hürriyet Mahallesi,

Altınova Mahallesi ve 100.Yıl Mahalleleri’nde görülmektedir. Gelişme alanlarında

yapılan jeolojik incelemeler sonucunda 2980 ha yerleşime uygun alan tespit

edilmiştir, bu alanlarda yamaç eğimi %0 ile % 15 arasındadır.Genelde Danişmen

Formasyonu’nun kiltaşı seviyesi, silttaşı seviyesi ve Ergene Formasyonu’nun

yüzeylediği sahalardır. Danişmen Formasyonu’nun örtülü olduğu kesimlerde sıkı-

çok sıkı tutturulmuş olup, sondaj, arazi deneyleri, jeofizik etüt ve laboratuar

bulguları ile sağlam, sert kaya özelliği sunmasına karşı, yol yarması, temel kazısı

gibi nedenlerle yüzeylendiğinde dış etmenlerden çabuk etkilenmekte, özellikle

kilttaşları bünyesine su alarak hacimce genişlemekte ve kolaylıkla bozuşarak

ayrışmaktadır. Yerleşime uygun olarak gösterilen bu alanlarda kat adedi 4-5 kat

olarak planlanmıştır.

Önlemli alanlar zeminin ve topoğrafyanın oluşturduğu sorunlara göre az riskli ve

riskli olarak olmak üzere iki grupta incelenmiştir. Az riskli alanlar 510 hektar ve

riskli alanlar 640 hektarlık bir alanı kaplamaktadır.

AR1 olarak gösterilen az riskli alanlar genellikle eğimli topoğrafyada yer almaktadır

ve yamaç eğimi % 15 ve %20 arasında değişmektedir. Yamaç eğimi ile

43



tabakalanma farklı yönlerde olduğu için heyelan yapma potansiyeli çok azdır. Bu

alanlarda plan dahilinde yapılaşma 2-3 kat ile sınırlandırılmıştır.

AR2 olarak gösterilen alanlar hidrojeolojik etüt şartı gerektirmektedir. Bu alanlar 8-

10 m kalınlıktaki alüvyon sahaları olup ayrıntılı jeoteknik hidrojeolojik etüt

yapılarak DSİ ’nin de olumlu görüşü alınarak yapılaşmaya gidilmesi koşulu ile iki

katlı yapılaşmaya önerilmiştir.

R1 olarak gösterilen alanlar jeoteknik etüt şartı getirilmiş alanlar olup yamaç eğimi

%20 ve % 35 arasında değişmektedir. Bu alanların az da olsa toprak akması ve

heyelan gibi sorunlar oluşturma potansiyeli bulunmaktadır. Bölgenin deprem

bölgesinde olması koşulu göz önüne alınarak yapılaşma 1-2 katlı olarak

planlanmıştır.

R2 olarak adlandırılan dere ıslahı yapılacak alanlar suya dolgun kalın (10-20

metre) alüvyon sahalardır. Bu alanlar aynı zamanda ender sellenme görülebilecek

ve sel baskınına uğrayabilecek taşkın alanlarıdır. Bu koşullar göz önüne alınarak

dere ıslah projeleri hazırlanıp DSİ’ ce onaylanma koşulu ile yapılaşma tek kat

olacak şekilde planlanmıştır.

ÇR olarak gösterilen çok riskli alanlar 310 hektarlık bir alanı kaplamaktadır. Çok

riskli alanlar, heyelan, eski heyelan, potansiyel heyelan sahaları, %35’den fazla

olan fazla olan kesimleri ve sıvılaşma potansiyeli taşıyan kalın kumlu-siltli

alüvyonları kapsamaktadır.

2.2.5 TOPRAK SINIFLARI :

Planlama alanı içinde kireçsiz kahverengi orman toprakları ve alüviyal topraklar

bulunmaktadır. Kireçsiz kahverengi orman toprakları orta derinlikte olup 60-90

cm’lik toprak profiline sahiptir. Üst toprak bünyeleri killi tındır. Alt toprak bünyeleri

genellikle kildir. Geçirgenlikleri yavaş, drenajları iyidir. Hafif (%3-6) ve orta (%7-11)

meyilli olup orta derecede erozyon etkisi altındadır. Bu topraklar hafif ve orta

meyilli olup orta derecede erozyon etkisi yaratmaktadır.

44



Planlama alanı içinde görülen diğer bir toprak türü alüviyal toprak olup 100-130

cm toprak profiline sahiptir. Üst ve alt toprak bünyeleri siltli killi tındır ve

geçirgenlikleri orta yavaştır. Drenajları genelde iyi olmakla beraber alanın 80

dekarlık bölümünde kifayetsiz drenaj problemi mevcuttur. %1-2 meyile sahip olup

hafif erozyon etkisi altındadır.. Bununla beraber 21.795 dekarlık bir alanda yoğun

yerleşim alanı mevcuttur.

Yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve II. Sınıf arazi ile mera kullanımlı II.sınıf

araziler tarımda kullanılması zorunlu arazilerden oluşması nedeniyle tarım dışı

amacıyla kullanılması önerilmiştir. Yağışa bağlı tarımda kullanılan III.sınıf arazi ile

orman kullanımlı III.sınıf arazinin tarım dışı kullanılması uygun görülmüştür. TABLO 7 ARAZİ KULLANMA ŞEKİLLERİNİN DAĞILIMI

ARAZİ KULLANMA ŞEKLİ ALAN (Dekar)KURU TARIM 52.105ORMAN 320MERA 80YOĞUN YERLEŞİM 21.975TOPLAM 74.3

TABLO 8 ARAZİ KULLANIM KABİLİYETİNE GÖRE DAĞILIMI

ARAZİ KULLANIM ŞEKLİ

ARAZİ KULLANMA KAB. SINIFLARI SINIFSIZ TOPLAM(DEKAR)1 2 3

KURU TARIM 3.35 9.655 39.1 52.105ORMAN 320 320MERA 80 80YOĞUN YERLEŞİM 21.975 21.975TOPLAM 3.35 9.735 39.42 21.975 74.3

2.3 NÜFUS VE YOĞUNLUK

1997 yılı Genel Nüfus Sayım Sonuçlarına göre Tekirdağ merkez ilçe toplam

nüfusu 100.577 olup, kentleşme oranı % 74.58’dir. Nüfus artış doğal artış

hızından daha fazla olması kentin bir çekim gücü olduğunu göstermektedir.

II.konut alanlarına sahip olması,üniversite alanı ve sanayi alanları ve limanlara

sahip olması gibi nedenlerden dolayı çalışma ve eğitim potansiyeli taşıyan kesim

için dikkat çekmektedir. Jeolojik yapı, toprak sınıfları gibi doğal eşikler, doğal ve

arkeolojik sit kararları göz önüne alınarak yapılan değerlendirmeye göre alan

içinde farklı yoğunluklarda yapılaşma düzeni getirilmiştir. Yoğun yapılaşmanın

45



görüldüğü merkezde genel sit kararları ve doğal sınırlandırmalar göz önüne

alınarak yoğunluğu düşürülmüş, yeni gelişme alanlarına yine bu sınırlandırmalar

dahilinde yeni yoğunluklar verilmiştir.

2.4 PLANLAMA ALANINI ETKİLEYEN DOĞAL EŞİKLER

Planlama alanın etkileyen faktörleri doğal ve yapay olmak üzere iki sınıfta

inceleyebiliriz. Bölge içinde planlamayı yoğun biçimde etkileyen doğal eşikler

jeolojik durum, dere taşkın sahaları ve toprak sınıflarıdır ve topoğrafyadır.

AR1 olarak gösterilen Az Riskli Alanlarda yamaç eğimi ve tabakalanma farklı

yönlerde olduğu için heyelan yapma olasılığı az olmakla beraber bölgenin jeolojik

özellikleri göz önüne alınıp yapılaşmanın 2-3 kat olarak planlanması

öngörülmüştür. AR2 olarak gösterilen jeoteknik-hidrojeolojik şartlı olan alanlar DSİ’

nin olumlu görüşü alınarak 2 katlı yapılaşmaya gidilmesi kararlaştırılmıştır.

R1 olarak gösterilen jeoteknik etüt şartlı olan alanlarda az da olsa toprak kayması

ve heyelan yapma olasılığı bulunmaktadır ve etüt koşulu ile 1-2 katlı yapılaşmaya

gidilmiştir. R2 olarak gösterilen dere ıslahı yapılacak alanlarda projenin DSİ’ ce

onaylanmasından sonra yapılaşma koşulu ile tek katlı olarak planlanmıştır.

Planlama alanı içinde çok riskli alanlar olarak belirtilen bölgeler içinde gerekli yeşil

alanlar bırakıldıktan sonra kalan konut alanları için bir yapılaşma koşulu

getirilmemiş olup, parsel bazında yapılacak jeolojik etütler göz önüne alınarak

uygulama yapılma kararı alınmıştır. Ayrıca jeolojik etütleri bulunmayan alanlarda

jeolojik ve jeoteknik raporların hazırlanmasından etüt doğrultusunda uygulama

yapılması kararı alınmıştır. Jeolojik etütler yapılmadan önce hazırlanan plan

kararları ile yapılaşma verilmiş alanlar jeolojik etütler neticesinde öngörülen yeni

koşullar doğrultusunda yeniden planlanmıştır.

Çalışma alanı içinde planlamayı etkileyen diğer bir doğal eşik dere taşkın

sahalarıdır. Dere taşkın sahaları alan bütününde yerleşmeye açılmayıp taşkın

alanı olarak bırakılmıştır. Küçük ölçekteki dere taşkın sahaları parsel bazında

çözülüp, parselden uygun sınırlardan alınan alanlar park olarak düzenlenmiş, geri

46



kalan alanlar konut alanı olarak düzenlenmiştir. Bu şekilde düzenlenen parklar

sahile inen bantlar halinde oluşturulan yaya akslarıdır.

Planlama alanının batısını oluşturan daha büyük ölçekteki dere taşkın sahaları

yeşil alan veya tarım alanı olarak bırakılmış fakat sonradan yapılacak etütler

sonucunda yapılaşmaya açılması öngörülmüştür.

Planlama alanı içinde I., II. ve III. Sınıf tarım toprakları bulunmaktadır. Dere taşkın

sahaları ile birlikte I. Sınıf Tarım toprakları plan dahilinde tarım alanı olarak

bırakılmış olup her parsele yol şartı verilmiştir. Tarım alanlarında konut yapılması

durumunda KAKS: 0.05 maxH: 6.50 m, konut dışı tarımsal faaliyet yapıları

yapılması durumunda KAKS: 0.30 ve hmax: 6.50 olarak belirlenmiştir. Yağışa

bağlı tarımda kullanılan I. ve II. Sınıf arazi ile mera kullanımlı II.sınıf araziler

tarımda kullanılması zorunlu arazilerden oluşması nedeniyle tarım dışı amacıyla

kullanılması önerilmiştir. Yağışa bağlı tarımda kullanılan III.sınıf arazi ile orman

kullanımlı III.sınıf arazinin tarım dışı kullanılması uygun görülmüştür.

Topoğrafya ile ilgili eşik değerleri alt ölçeklerde irdelenmiş ve yerleşime uygunluk

açısından değerlendirilmiştir. Ulaşım aksları topografyaya uygun olarak geçirilmiş,

yerleşime topoğrafya bakımından uygun olmayan alanlar olarak belirlenip yeşil

alan olması kararlaştırılmıştır.

2.5 PLANLAMA ALANINI ETKİLEYEN YAPAY EŞİKLER

Planlama alanında doğal yapı dışında yapılaşmış çevre, önceki plan kararları, sit

kararları, kurum kararları ile eşik oluşturacak değerler de bulunmaktadır.

Tekirdağ merkezi Kültür Bakanlığı Edirne Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma

Kurulu Kararı ile Kentsel Sit ilan edilmiş ve merkezde ve gelişme alanlarında

Arkeolojik Sit kararı alınmış alanlar bulunmaktadır. Sit alanlarını dört bölümde

incelenebilir. Bunlar şehir merkezinin tarihi çekirdeğini oluşturan Ertuğrul ve Turgut

47



Mahalleleri, parçacıl olarak Hürriyet ve Değirmenaltı Mahalleleri’nde dağılmış

arkeolojik sitler, planlama alanının doğusunda II.konut alanlarının içindeki

arkeolojik sit alanları ve tümülüslerdir. Kentsel Sit ilan edilmiş olan merkezde

önceden yapılmış olan Koruma Amaçlı İmar Planı genel hükümlerine uyulmuştur.

Plan dahilinde yapılacak uygulamalar Edirne Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma

Kurulu kararları doğrultusunda yapılmaktadır.

Planlamayı etkileyen diğer bir eşik T.C. Karayolları Müdürlüğü’nün projelendirdiği

yeni yol hattıdır. Yeni proje yolu planlama alanının kuzeyini oluşturan 18.madde

alanı ile sınır oluşturmaktadır ve yerleşmeyi ring halinde sarmaktadır. 50 m olarak

giden güzergah kavşakla planlama alanının içine girmektedir, kavşaktan sonra yol

100 metre olarak devam etmekte ve yine bir kavşakla sonlanmakta ve Çanakkale

yolu olarak 50 metre Genişliğinde devam etmektedir. Karayolları Müdürlüğü’nün

projelendirdiği yeni yol aksına uyularak, bu yolun devamı niteliğinde olan

Çanakkale-Malkara yolu 50 metre genişliğinde kararlaştırılmıştır. Yeni yol

bağlantıları ve gelişme yönleri proje yolu göz önüne alınarak kararlaştırılmış ve

kavşaklarla bağlantıları yapılmıştır.

Planlamaya eşik oluşturacak diğer bir değer çalışma alanı içinden geçen enerji

nakil hattı olmaktadır. Nakil hattının geçtiği hat boyunca kurum görüşleri göz

önünde bulundurularak belirtilen salınım mesafeleri doğrultusunda 25 metrelik

yeşil bant oluşturulmuştur.

Plan genelinde daha önceden yapılmış olan merkezde ıslah imar planları ve

gelişme alanlarında mevzi imar planları ana kararlarına uyulmuştur. Daha önceden

onaylanmış olan liman projeleri plana aktarılmıştır.

2.6 FİZİKİ PLAN KARARLARI

Planlama alanı genel olarak incelendiğinde yeşil alan ve sosyal donatı bakımından

yetersiz, dere taşkın sahaları, jeolojik sakıncalı alanlar gibi doğal eşikleri bulunan,

sit alanları, mevcut plan ve proje kararları gibi yapay eşiklere sahip olan alan

olarak belirlenmektedir.

48



İmar planı genelinde önceki plan kararları dikkate alınarak planlama yapılması

kararı ile yola çıkılmıştır. Yerleşim alanı için en önemli eşiği oluşturan jeolojik

değerler göz önüne alınarak konut alanları için yapılaşma düzenleri

oluşturulmuştur. Bununla beraber mevcut konut dokuları incelenerek farklı

yoğunluk ve niteliklerde konut alanları önerilmiştir.

Alan geneline % 20’lık bir bölüm 18.madde alanı olarak belirlenmiş ve planlamanın

etaplar halinde yapılması öngörülmüştür. 18.madde alanları merkezin alt birimleri

olarak çözülmüş ve donatıları içlerinde çözülmüştür.

18.Madde alanı kapsamına sanayi alanları da alınmış, depolama alanı ve küçük

sanayi alanları ile bütünleşmiş bir birim yaratılmıştır. Sanayi ve depolama

alanlarına ulaşılabilirlik sağlamak amacı ile denizyolu ve bu alanları bağlayan

doğrultuda demiryolu aksı oluşturulmuştur. Sanayi alanları yakınında bulunan

düzensiz konut alanları Gecekondu Önleme Bölgesi olarak düzenlenip şehre

kazandırılmaları amaçlandırılmıştır.

II.konut alanları bant boyunca düşük yoğunluklu konut alanı olarak belirlenmiş ve

bu karar doğrultusunda yapılaşma hükümleri getirilmiştir. Ayrıca plan genelinde

sosyal donatı ve yeşil alan olarak yetersiz olan alanda gerekli donatıların

sağlanması amacıyla konut alanları ve yoğunluklar yeniden düzenlenmiştir.

Karayollarının projelendirdiği yol ile sınırlanan merkezi alan Özel Proje Alanı

olarak belirlenmiş ve detayda mimari çözümlerinin yapılması kararlaştırılmıştır.

Donatı alanları yürüyüş mesafelerinde çözülmüş ve yeterli sayı ve nitelikte olmaları

sağlanmıştır.

Mevcut sit alanları önceden yapılmış Koruma Amaçlı İmar Planına göre

şekillenmiştir. Genel olarak tüm sit alanları ve doğal değerler korumacı yaklaşımla

çözülmüştür. Plan genelinde yeşil alan ihtiyacı standartları karşılayacak, donatı

alanlarının sürekliliğini sağlayacak şekilde oluşturulmuş ve yaya bantlarıyla

birbirine bağlanmıştır.

49



Ulaşım bakımından önemli bir yere sahip merkez yeni yol bağlantıları ile öneminin

artması sağlanmıştır. Yerleşme içindeki yollar ise bu bağlantı yollarına kademeli

olarak bağlanmıştır.

2.6.1 KONUT ALANLARI

Toplam 5029 hektarlık alan üzerinde yapılan planlama çalışmasında 1912,85

hektarlık alan konut alanı olarak ayrılmış olup tüm proje alanı içinde % 38.03’lük

bir paya sahiptir.

Konut alanları daha önce belirtilen doğal ve yapay eşiklere göre farklı yoğunluk ve

özelliklerde oluşturulmuştur. Konut alanları merkez ve gelişme alanları olarak farklı

etaplarda oluşturulmak üzere planlanmıştır. Planlama alanının % 20’lik bölümü

18.Madde alanı olarak planlanmış ve alt merkezler oluşturulmuştur ve kalan konut

alanları parsel bazında çözümlenme kararı alınmıştır.

Planlama alanının güneybatısında Altınova Mahallesi’nde konut adaları 1.50

emsalle ayrık düzende 5 katlı olarak önerilmiştir. Aynı mahalle sınırları içinde sahil

kesiminde zemin zayıflığı nedeniyle yapılaşma jeolojik etütlerin sınırladığı ölçüde

bitişik düzende 3 katlı olarak önerilmiştir. Bölgede jeolojik yönden sakıncalı alanlar

üzerinde belirli bir yapılaşma koşulu getirilmemiş olup yapılacak jeolojik ve

jeoteknik etütlere göre karar alınması öngörülmüştür.

Merkezin batısında kalan 100.Yıl Mahallesindeki konut alanları için jeolojik

etütlerin yapılaşma koşulları göz önüne alınarak ayrık düzende 5 kata kadar

yapılaşma hakkı verilmiş olup yeni yol bağlantısıyla ve depolama alanlarıyla

yerleşme sınırlandırılmıştır.

Merkezi oluşturan Turgut ve Yavuz Mahalleri’nde %95’inde yapılaşma bulunmakta

olup alınan kararlarda mevcut ıslah ve imar planlarına uyularak oluşturulmuştur.

Mevcut yapı dokusunu oluşturan bitişik düzen korunmuş 4, 5 katları önerilmiştir.

Kentsel Sit’e giren alanlarda mevcut Koruma Amaçlı İmar Planı’na uyularak

yapılaşma düzeni getirilmiştir.

50



Merkeze bitişik ve yolun kuzeyinde olan sanayi ve depolama alanları ile

sınırlandırılan bölgede emsal 1.40 olarak verilmiş olup ayrık düzende 4 katlı

yapılaşma önerilmiştir. Bölge içinde kendi idari ve ticari donatıları çözülmüştür.

Bölgenin batısı yeşil alan ve tarım alanlarıyla, doğusu ise 18. Madde alanı ile

sınırlandırılmıştır.

Sanayi alanları ve dere taşkın alanının oluşturduğu park ve tarım alanlarıyla

ayrılan planlama alanının kuzeybatısındaki Karadeniz Mahallesi az yoğun konut

bölgesi olarak planlanmıştır. Ayrık düzende iki katlı yapılaşma öngörülen alanda

emsal 0.40 olarak belirlenmiştir ve parsel bazında uygulama yapılması kararı

alınmıştır. Gelişme alanındaki bu konut dokusunda donatı alanları kendi içinde

çözülmüştür.

Hürriyet Mahallesinde merkezle bağlantılı olan yapı adalarında 1.40 emsalle ayrık

düzende 5 kat ve 1.50 emsalle ayrık düzende 4 katlı yapı yapılması şartı

getirilmiştir. Bu alanlarda da donatı ihtiyacı yürüme mesafesinde çözülerek

yeşillerle yaya akslarının devamlılığı sağlanıp II. konut alanları ile bağlantı

kurulmuştur. Mevcutta yüksek yapılaşma hakkı tanınan bu alanlarda yapılaşma

koşulları sınırlandırılıp jeolojik özelliklerinin izin verdiği ölçüde yapılaşmaya

gidilmiştir.

II.Konut alanlarında iki katlı ayrık düzende yapılaşma öngörülmüştür. Sahil şeridi

boyunca 0.40 emsalle iki katlı ve üst kısımda 0.30 emsalle 2 kat verilmesi kararı

alınmıştır.

Bölge içinde 18. Madde alanları % 20’lik orana sahiptir. Karadeniz Mahallesi’nin

güneyini oluşturan 18.Madde alanında 0.30 emsal verilmiş olup 2 katlı ayrık

düzende yapılaşma önerilmiştir. Yaklaşık 63 hektarlık alan donatıları kendi içinde

çözülmüş ve tarım alanlarıyla diğer bölgelerden ayrılmıştır.

Bu bölgenin güneyini oluşturan yaklaşık 181 hektar büyüklüğünde diğer 18.madde

alanı 0.60 emsalle 3 katlı ayrık düzen olarak önerilmiştir. Alan içinde birimin tüm

donatıları çözülmüştür ve alan yine tarım alanlarıyla sınır oluşturmaktadır.

51



Bölgenin güneybatısını oluşturan Malkara yolu ile sınırlandırılmış olan bölgenin

toplam büyüklüğü yaklaşık 103 hektardır. Birim içinde emsal 0.30 olarak

belirlenmiş ve düşük yoğunlukta 2 katlı ayrık düzende yapılaşmanın olması

öngörülmüştür.

Altınova Mahallesinde planlama sınırını oluşturan 18. madde alanı 0.30 emsalle 2

katlı ayrık düzende yapılaşması öngörülmüştür ve toplamda 72 hektarlık bir alan

kaplamaktadır.

Merkezdeki çeşitli donatıların taşındığı yeni merkez özelliği gösteren yeni karayolu

ile sınırlanan 18.madde alanının büyüklüğü ise yaklaşık 380 hektardır. Donatı

bakımından zengin olan yeni merkez özelliği taşıyacak olan bölgenin % 53’ünü

konut alanları oluşturmaktadır ve 202 hektar alan üzerindedir. Konut alanları 0.60

emsalle ayrık düzende 3 kat olarak önerilmiştir.

Bu alan ile bitişik olarak planlanan 195 hektarlık alan 0.60 emsalle 3 katlı ayrık

düzende planlanmıştır.

Sanayi alanları 18.madde kapsamına alınarak konut alanları ile birlikte

planlanmıştır. Yeni proje yolu ile güneyinde sınır oluşturan bu alan doğusundaki

diğer konut alanları ile ayrılması için yeşil bantlar oluşturulmuştur. Şu an çarpık

düzenlemenin olduğu alanlarda Gecekondu Önleme Bölgeleri oluşturulmuştur.

1.40 emsalle dört katlı ayrık düzende olması önerilmiştir. Bölge içinde donatı

alanları kendi içinde çözülmüştür.

Genel olarak konut alanları incelendiğinde merkezde bitişik düzenin korunup, yeni

konut alanlarında ayrık düzen konut dokusunun oluşturulduğu görülmektedir.

Mevcut konut dokusu içindeki kat sayıları doğal eşik sınırlandırmaları göz önüne

alınarak maksimum 5 kat olarak belirlenmiştir. Konut alanlarının donatı ihtiyaçları

kendi içinde çözülmüş olup yürüme mesafesine göre yerleştirme yapılmıştır.

52



2.6.2 TİCARET ALANLARI

Ticaret alanları için planda 120,96 hektarlık alan ayrılmıştır ve toplam alan içinde

% 2.41’lik bir paya sahiptir. Plan dahilinde merkezdeki mevcut ticaret alanları

geliştirilmiş ve yeni gelişme alanlarında alt merkezler oluşturulup günlük

ihtiyaçların yürüme mesafesinde çözülmesi sağlanmıştır. Mevcut merkezin dışında

yol bağlantılarıyla güçlendirilmiş, mevcut merkezle bütünleşen, her türlü donatının

sağlandığı yeni bir merkez tasarlanmıştır. Hükümet binası ve belediye gibi idari

fonksiyonların gelecekte buraya taşınması düşünülerek bu fonksiyonlarla

bütünleşen ticari fonksiyonlar getirilmesi kararı alınmıştır.

Gelişme alanları ve II.Konut alanlarında ticaret adaları oluşturulmuş, yaya aksları

boyunca süreklilik sağlanmıştır. Merkezde planlanan ticaret alanları ticaret adaları

şeklinde çözülmüş, ayrıca yeni açılan bağlantı yolları üzerinde yol aksı boyunca

konut+ticaret birimleri oluşturulmuştur. Merkezde yük limanları, daha önceden

projelendirilen yat limanı, ve dolgu alanı içindeki rekreasyon alanlarıyla

bütünleştirilen ticaret alanları tüm planlama alanı için hizmet verecek nitelikte

oluşturulmuştur.

18.madde alanları içinde ticaret alanları günlük ihtiyacı karşılayan merkezin alt

birimlerini oluşturacak şekilde planlanmıştır. Bu alanlar içinde yaklaşık 31 hektarlık

alan ticaret alanı olarak ayrılmıştır ve toplam ticaret alanları içindeki payı % 30

‘dur.

Planlama alanı içinde 3 adet Pazar Alanı düzenlenmiştir. Toplam 6,87 hektarlık

alan ayrılmıştır ve % 0.14’lük bir paya sahiptir. Pazar alanları günlük ihtiyaçlara

cevap verecek nitelikte ticaret alanları ve konut alanları ile bütünleşik ve park gibi

donatılarla birlikte kullanılabilecek şekilde tasarlanmıştır.

2.6.3 RESMİ KURUM ALANLARI

Planlama alanı içindeki resmi kurum alanları % 2.44 paya sahip olup toplam

122,71 hektarlık alan üzerinde düzenlenmiştir. Resmi kurum alanları içinde

belediyenin daha iyi hizmet edebileceği yeterli bağlantı yollarının bulunduğu yeni

merkeze taşınma kararı alınmıştır. Merkezde Korunacak Yapı olarak tescil edilen

53



binaların resmi kurum olarak kullanılması kararlaştırılmıştır. Merkezde

ulaşılabilirliğin en kolay olduğu alanda tüm alana hizmet edecek resmi kuruluşlar

düzenlenmiştir, alt merkezlerde de bölgesel ihtiyaçlar için birimler oluşturulmuştur.

Resmi kurumlara ulaşılabilirliğin kolay olması bakımından yaya aksları ile birbirine

bağlanan yollar üzerinde planlanmıştır. 18.madde alanları içinde resmi kurum

alanları yaklaşık 15 hektarlık alana yayılmıştır ve % 8.82’lik paya sahiptir.

2.6.4 EĞİTİM TESİSLERİ ALANI

Yapılan planlama çalışmasında donatı yetersizliği sorunun çözülerek her komşuluk

birimi içinde yürüme mesafesindeki alanlara yaya akslarıyla birbirine bağlanan

eğitim tesisleri önerilmiştir. Eğitim alanları için toplam 102,93 hektar alan ayrılmış

olup toplamda % 4,03 ’lik paya sahiptir. Bu alan dahilinde 47,36 hektar ilköğretim,

0,89 hektar kreş, 46,61 hektar ortaöğretim, 102,1 hektar üniversite ve 3.59 hektar

büyüklüğünde Özürlüler Okulu yer almaktadır. 18.Madde alanları içindeki eğitim

tesisleri ilköğretim alanları yaklaşık 18 hektar ve ortaöğretim tesis alanları ise

yaklaşık 14 hektar olacak şekilde çözülmüştür.

Her bir ilköğretim, ortaöğretim ve kreş park ve kültürel tesis gibi bütünleyici

fonksiyonlarla beraber düşünülmüştür. İlköğretim alanlarının toplam planlama alanı

içindeki payı % 0.94, ortaöğretim tesisleri % 0.93, kreşler % 0.02 olarak

düzenlenmiş olup sayı, büyüklük ve ulaşılabilirlik açısından yeterli derecededir.

Ayrıca plan bütününde % 0.07’lik bir paya sahip olan Özürlüler Okulu

bulunmaktadır.

Kentin sosyo-kültürel gelişmesini sağlanmasında büyük rol oynayan üniversite

alanı plan dahilinde büyütülmüştür. Böylece üniversite için imkanların ve planlama

alanı için çekim merkezi olma potansiyelinin artması sağlanmıştır. Toplam alan

içinde % 2.03’ lük bir paya sahip olan üniversite alanı spor tesis ve yeşil alan gibi

fonksiyonlarla desteklenmiştir.

2.6.5 SANAYİ ALANLARI

Plan dahilinde 124,26 hektarlık alan sanayi alanı için ayrılmıştır. Ulaşım

bağlantıları güçlü olan, demiryolu bağlantısının geliştirildiği, denizyolu potansiyeli

54



olmasının avantajlarını kullanan merkez için sanayi olumlu bir fonksiyon olarak

düşünülmüş ve geliştirme kararı alınmıştır. Sanayi alanı olarak tanımlanan

alanların niteliği dumansız bacasız olarak tanımlanan yeni teknolojik imkanlarla

oluşturulan alanlardır. Sanayi alanı olarak ayrılan alanın güneyinden karayollarının

projelendirdiği 100 metrelik yol geçmektedir. Alan üzerinden geçen enerji nakil

hatları üzerinden sağ ve sollu toplam 25 metre olacak şekilde yeşil bantlar

oluşturulmuştur. Sanayi alanı için 18.madde alanı oluşturulmuş, donatı ihtiyacı

karşılanan komşuluk birimi olarak planlanmış ve yeşil bantlarla diğer konut

alanlarından ayrılmıştır. Tekirdağ’ın kuzeyinden Çorlu İstanbul hattı oluşturacak

şekilde kararlaştırılan demiryolu için sanayi alanlarına yakın mesafede istasyon

yapma kararı alınmıştır. Bununla beraber sanayi alanlarıyla bütünlük gösteren

depolama alanları da plan geneline alınmıştır.

Sanayi alanlarının yanı sıra 12,24 hektarlık küçük sanayi alanı oluşturulmuştur.

Ticaret alanları ile bütünleşmiş küçük sanayi alanları yeni yollarla bağlantısı

sağlanmıştır.

2.6.6 SAĞLIK TESİSLERİ ALANI

Planlama alanı içinde sağlık tesisleri 43,21 hektarlık bir alan kaplamaktadır ve

toplam alan içindeki payı % 0.86’dır. Toplam alan içerisinde 18.Madde alanları

içindeki sağlık tesisi alanları yaklaşık 15 hektar büyüklüğünde bir alana yayılmıştır.

Sağlık tesisleri gelişme alanı ve merkezde farklı nitelik ve büyüklüklerde hizmet

vermek üzere düzenlenmiştir. Merkeze ve gelişme alanlarına hastaneler uygun

erişilirliklerde oluşturulmuş ve yine komşuluk birimlerinde daha küçük ölçekli sağlık

ocakları ve sağlık tesisleri olması kararlaştırılmıştır. Hastanelerin taşıt trafiği

bakımından rahat ulaşılabilir alanlarda olması kararlaştırılmış ve ayrıca yaya

aksları ile desteklenerek ulaşılabilirliğinin artması sağlanmıştır. Hastanelerin ve

sağlık tesislerinin etrafı yeşil alan ve park alanları olarak düzenlenmiştir.

2.6.7 SOSYO-KÜLTÜREL TESİS ALANLARI

Üniversite gibi eğitim tesisine sahip olması, II.Konut olarak çekim merkezi olması,

fuar alanı gibi hizmet alanları varolması gibi nedenlerden dolayı sosyo-kültürel

tesisler bakımından zengin olması gereken planlama alanı içinde 0.2 hektar sosyal

tesis ve 26 hektarlık kültür alanı ayrılmıştır. Kültürel tesisler bir kent nüfusunun

55



gelişmesini sağlaması ve kenti çekici kılacak özellikleri barındırması nedeniyle

önemli oldukları yolundan çıkılarak merkezde ve alt merkezlerde yeterli sayıda ve

büyüklükte olması kararlaştırılmıştır.

2.6.8 DİNİ TESİS ALANLARI

Plan dahilinde dini tesis alanları toplamı 12,35 hektar olup toplamda % 0.25’lik bir

paya sahiptir. Dini tesisleri alan içinde dengeli olarak yürüme mesafelerinde olacak

şekilde planlanmıştır. Merkezde ve diğer alt birimlerde farklı büyüklüklerde

oluşturulup park ve yeşil alan gibi donatılarla desteklenmiştir. 18.madde alanları

içinde yaklaşık 3.9 hektar büyüklüğünde bir alan dini tesis alanı olarak ayrılmıştır.

2.6.9 YEŞİL ALANLAR

Planlama alanı içinde eğim derecesi yüksek olan alanlar, dere taşkın alanlarının

bir bölümü ve sahil kesimindeki jeolojik yönden sakıncalı alanlar yeşil alan olarak

kullanılması kararlaştırılmıştır. Plan üzerinde yeşil sistemler oluşturularak tüm

donatı alanlarının birbirine bağlanması, sürekliliğin sağlanması amaçlanmıştır.

Merkezde sahil şeridinde yat limanları ile bütünleşmiş dolgu alanlarında rekreatif

amaçlı alanlar oluşturulup alanın kentsel imaj yönünden zenginleştirilmesi

sağlanmıştır. Sanayi alanlarını konutlardan ayırmak için yeşil bantlar

oluşturulmuştur. Üniversite alanı ve II.konut alanları arasında mesire yeri

yapılması kararlaştırılmış ve 29,88 hektarlık bir alan ayrılmıştır. Yeşil alanlar

merkezde küçük parklar, çocuk bahçeleri, konut birimlerini birbirinden ayıran daha

büyük ölçekli kent parklarıdır. Yeşil alan için toplam 519,36 hektarlık bir alan

ayrılmıştır ve toplam planlama alanı içerisinde % 2.48’lik bir paya sahiptir. Plan

dahilinde kişi başına düşmesi gereken standartlara uyulmuştur.

2.6.10 SPOR ALANLARI

Planlama alanı içinde spor alanları için 75,44 hektarlık alan ayrılmış olup % 1.50’lik

paya sahiptir. Bu alanların yaklaşık 7.3 hektarı 18.madde alanlarında olacak

şekilde planlanmıştır. Spor alanları merkezde ve alt merkezlerde farklı özelliklerde

ve büyüklüklerde düzenlenmiştir. Komşuluk birimlerinde küçük ölçekli, merkezde

ve yeşil bantlar içinde daha büyük ölçekli olarak planlanan spor alanları ihtiyaçları

karşılayacak şekildedir.

56



2.6.11 FUAR ALANI

Planlama alanı içinde mevcut askeri alanın kaldırılması durumunda

gerçekleşebilecek 40,41 hektarlık bir alan ayrılmıştır. Yat ve yük limanları ile

bütünleşmiş fuar alanı planlama alanının olumlu yönde gelişmesini ve kültürel ve

ticari yönden çekim merkezi olmasını sağlayabilecek bir fonksiyon olarak

düşünülmüştür. Yapılması planlanan yeni demiryolu hattının bu alanla bütünleşen

istasyonu olması kararı alınmıştır.Fuar alanın toplam planlama alanı içerisindeki

oranı ise % 0,80’ dir.

2.6.12 GÜNÜBİRLİK TESİS ALANLARI

Çalışma alanı coğrafi özelliklerinden dolayı günübirlik tesisler için elverişli bir

yapıya sahiptir. Kıyı yerleşmesi olması, II.konut alanlarına sahip olması, önemli

karayollarına sahip olması gibi nedenlerden dolayı günübirlik tesisler merkez için

uygun bir fonksiyon oluşturmaktadır. Sahil şeridi boyunca düzenlenen günübirlik

tesis alanlarının toplam büyüklüğü yaklaşık 1.76 hektar olup, planlama alanı

bütününde % 0,03 sahiptir.

2.6.13 DEPOLAMA ALANLARI

Plan dahilinde 19,08 hektarlık alan depolama alanı olarak belirlenmiştir ve sanayi

ve küçük sanayi alanlarına hizmet etmektedir. Ayrıca denizyolu ulaşımının yoğun

olduğu merkezde depolama alanları bütünleyici fonksiyon oluşturmaktadır.

Demiryolu istasyonu ile bütünleşik olarak düşünülen depolama alanı ulaşım

açısından rahatlık yaratmaktadır.

2.6.14 BELEDİYE HİZMET ALANI

Toplam alan içinde 27,68 hektarlık bir alan ayrılmış olup, planlama alanı genelinde

% 0.55’lik bir paya sahiptir. 18.Madde Uygulama alanında ise, B.H.A olarak

tanımlanan alan otogar olarak planlanacaktır. Diğer farklı büyüklüklerde

tanımlanmış alanlar çeşitli fonksiyonlar almak üzere düzenlenmiştir.

2.6.15 ASKERİ ALANLAR

Plan dahilinde askeri alan adı altında toplam 2.38 hektarlık alan bulunmaktadır ve

toplam planlama alanı içinde % 0.05 ‘lik bir paya sahiptir. Gelecekte iki adet askeri

57



alanın kaldırılması halinde bu alanların fuar alanı ve park olarak ayrılması kararı

alınmıştır.

2.6.16 SİT ALANLARI

Tekirdağ merkezi Kültür Bakanlığı Edirne Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma

Kurulu Kararı ile Kentsel Sit ilan edilmiş ve merkezde ve gelişme alanlarında

Arkeolojik Sit kararı alınmış alanlar bulunmaktadır. Sit alanlarını dört bölümde

incelenebilir. Bunlar şehir merkezinin tarihi çekirdeğini oluşturan Ertuğrul ve Turgut

Mahalleleri, parçacıl olarak Hürriyet ve Değirmenaltı Mahalleleri’nde dağılmış

arkeolojik sitler, planlama alanının doğusunda II.konut alanlarının içindeki

arkeolojik sit alanları ve tümülüslerdir.

Merkezde kentsel sit alanı içindeki sit alanı 15 hektar, sit koruma alanı ise 25.9

hektar olarak belirlenmiştir. Kentsel Sit ilan edilmiş olan merkezde önceden

yapılmış olan Koruma Amaçlı İmar Planı genel hükümlerine uyulmuştur. Kentsel

sit içindeki alanlarda tescilli binalara göre uygulama yapılmaya karar verilmiş, h

max. değerleri tescilli binalarına göre verilmiştir. Tescilli binaların resmi kurum ve

ilköğretim tesisi gibi kamu kuruluşlarına verilmesi öngörülmüştür. Diğer arkeolojik

sit alanları park ve ekili alan olarak oluşturulması sağlanmıştır.

Plan dahilinde yapılacak uygulamalar Edirne Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma

Kurulu kararları doğrultusunda yapılmaktadır. Sit alanlarında her türlü hafriyat ve

kazı işleri Tekirdağ Müze Müdürlüğü denetiminde yapılması kararı alınmıştır.

2.6.17 ULAŞIM KARARLARI

Karayolu olarak planlama alanı içerisinden geçen en önemli bağlantı yolu D-110

yoludur ve yerleşmeyi ikiye ayırmaktadır. Yerleşme boyunca devam eden karayolu

yük limanlarına hizmet edecek şekilde Kumbağı Mevkiine doğru giden 20 metrelik

bir yolla ayrılmaktadır.

Mevcut Karayolunun ihtiyaca cevap verememesi durumuna hizmet edebilecek 20

metre ve 25 metre genişliğinde besleyici yollar düzenlenmiştir.

58



Karayollarının planlama alanının kuzeyinden geçen çevre yolu projesi

bulunmaktadır. Proje halindeki 50 metre genişliğindeki yol kavşakla, mevcutta var

olan ve 100 metre olarak planlanan yola bağlanmıştır.

Tarım alanları içinden geçen 50 metrelik yol ise D-110 yoluna saplanmakta ve

sağda konut ve küçük sanayi alanlarına, solda ise tarım alanlarına hizmet

etmektedir. Plan dahilinde oluşturulan kavşakla Çanakkale yolu geliştirilmesi

kararlaştırılmıştır. Bu ana ulaşım arterlerine bağlanan bağlantı yolları konut,

ticaret ve sanayi alanlarını besleyen yollar olarak hizmet vermektedir. Kuzeyde

100 metre olarak planlanacak yola saplanan 25 metrelik bağlantı yolu Karadeniz

Mahallesine hizmet etmektedir. Kavşağa bakan 25 metrelik ring yolu ise tarım,

sanayi ve Gecekondu Önleme Bölgesi alanlarına ulaşmaktadır.

Planlama alanı deniz kıyısında olmasından dolayı deniz yolu ulaşımının da çekici

hale geldiği bir alandır. Plan genelinde 6,17 hektar büyüklüğünde bir alan limanlar

için ayrılmıştır ve liman alanının toplam içerisinde % 0.12’ lik paya sahiptir.

Projelendirilmiş iki adet yat limanları bulunmakta ve rekreatif amaçlı kullanılacak

dolgu alanları ile bütünleştirilip kentsel imaj yönünden zengin alanlar

oluşturulmuştur.

Bölge içinde dikkat çeken diğer bir ulaşım türü demiryolu ulaşımıdır. Yük limanları,

sanayi tesisleri, fuar alanı , küçük sanayi tesisleri ve depolama alanlarına hizmet

edecek şekilde düşünülmüş, demiryolu hattı kuzeye devam edip Çorlu İstanbul

hattı olacak şekilde tasarlanmıştır. Planlama alanı içinde iki adet istasyon

bulunmaktadır. Bunlardan ilki sahilde fuar alanı ile bütünleşmiş, ikincisi ise

kuzeyde depolama alanları ile bütünleştirilmiş istasyonlar olup 7.2 hektar

büyüklüğünde bir alan kaplamaktadır.

D-110 Karayolu’nun merkezden geçmesi, demiryolu ağı oluşturulması,

denizyolunun geliştirilmesi bölgeyi sosyo-ekonomik yönden ilerletecek ana ulaşım

kararlarıdır.

2.7. İMAR PLANINDAKİ ARAZİ KULLANIM MİKTAR VE DAĞILIMLARI

59



Tekirdağ 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ile 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı

toplam yaklaşık 5000 hektar büyüklüğünde bir alan kapsamakta olup, 1/5000

ölçekli Nazım İmar Planındaki kullanım miktar ve yüzdeleri aşağıda sunulmuş olan

Tablo 9’da belirtilmiştir.

TABLO 9 İMAR PLANINDAKİ KULLANIM MİKTAR VE YÜZDELERİ

FONKSİYON ALANI ALAN (ha) ORAN (%)KONUT ALANI 1912,85 38,03GÜNÜBİRLİK TESİS ALANI 1,76 0,03TURİZM+II KONUT ALANI 3,35 0,07TİCARET ALANI 120,96 2,41KÜÇÜK SANAYİ ALANI 12,24 0,24SANAYİ ALANI 124,26 2,47SANAYİ+DEPOLAMA ALANI 19,08 0,38PAZARLAMA ALANI 6,87 0,14İLKÖĞRETİM TESİS ALANI 47,36 0,94KREŞ ALANI 0,89 0,02ORTAÖĞRETİM TESİS ALANI 46,61 0,93MESLEKİ VE TEKNİK ÖĞRETİM TESİS ALANI 2,38 0,05ÖZÜRLÜLER EĞİTİM ALANI 3,59 0,07ÜNİVERSİTE ALANI 102,10 2,03RESMİ KURUM ALANI 122,71 2,44SAĞLIK TESİS ALANI 43,21 0,86

60



DİNİ TESİS ALANI 12,35 0,25BELEDİYE HİZMET ALANI 27,68 0,55KÜLTÜREL TESİS ALANI 26,66 0,53PARK ALANI 519,36 10,33SPOR ALANI 75,44 1,50MESİRE ALANI 29,88 0,59AĞAÇLANDIRILACAK ALAN 25,71 0,51MEZARLIK ALANI 19,77 0,39TARIM ALANI 326,02 6,48

FUAR ALANI 40,41 0,80ASKERİ ALAN 2,38 0,05AKARYAKIT İSTASYONU 2,15 0,04JEOLOJİK ALANLAR 55,49 1,10DEMİRYOLU İSTASYONU 6,71 0,13LİMAN 6,17 0,12TEKNİK ALTYAPI ALANI 6,89 0,14TRAFO ALANI 1,92 0,04YOLLAR 1274,21 25,34TOPLAM ALAN 5029,42 100,00

61

Documents

1 · Web view1.5.1 TARİHSEL GELİŞİM 10 1.5.2 KENT MAKROFORMU 15 1.5.3 TARİHSEL ÇEVRE 15 1.5.4 KENT KİMLİĞİ, ESTETİĞİ VE KENTSEL İMAJ 16 1.6 DOĞAL YAPI 18 1.7 İKLİM