2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317) ~ ИРГЭН БАЯН БОЛ УЛС БАЯН ~

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ

Шинэ 20 мянган төгрөгийн нууцлалтай танилц

Хоёр эвслийн эсрэг хоёр том нам “зодоглох” нь

Загварын ертөнцийн залуухан “согоо” Тэлмүүнээ

Хойд эцгийн гар харуулахгүйн тулд хүүхдээ өөрөө өсгөнө

9

2

17

13

0 1 3 1 7

Өнөөдөр Маргааш

-9°C -3°C

-20°C -18°C

АН саналаа хуваахгүйн тулд Н.Алтанхуягийн шинэ намтай эвсэх магадлалтай

2762.71 394.75 41.16 2.28

АМ.ДОЛЛАР РУБЛЬТӨМРИЙН ХҮДЭР

600.007.69%

АЛТ

1,610.30 2.78%

ЮАНЬ ВОНЗЭС

5,635.000.34%

НЕФТЬ

52.0816.34%

ХУРАЛДАЙ БОНД

108.18

САМУРАЙ БОНД

103.39

ЧИНГИС БОНД

102.56

ГЭРЭГЭ БОНД

102.38

Энэ дугаарт

ЦАГ ҮЕ ZGM DAILY

Хан-Уул дүүргийнхэн халдварт өртөх эрсдэл өндөр гарчээ

FULL ENGLISH PAGE INSIDE

6

20-21

ХУВЬ ХҮНИЙ ХӨГЖИЛ

Шинэ үеийн дижитал иргэдийн бэлтгэл нь онлайн, теле хичээл

12

ТЕХНОЛОГИ

15

Халдварын тархалттай технологиор тэмцэх нь

7

Очихгүй ч гэсэн онлайнаар засал хийлгэж, сүсэглэх боломжтой

Бизнесмэн хүн хэтэрхий

их хийрхвэл алддаг. Ямагт энгийн бөгөөд

тайвнаар урагшилсаар

бай.

#129 $12.1 тэрбум

Сун Хонбин, Sunac-ийн захирал, Хятадын тэрбумтан

ЗГМ: СУРВАЛЖИЛГА

7

Мань хүнийг ийм мундаг мэдрэмжтэй гэж яг үнэндээ бодож байсангүй. Энэ удаа бол үнэхээр МОНГОЛ ЯЛЛАА.

Дусал ус мэт ачлал үзүүлбээс дундаршгүй булаг мэт хариу барьюу

4

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ02 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317)

П.Батбөх, ЗГМ сонин

СОНГУУЛЬ-2020

МАХН-ЫН УДИРДЛАГАД АЖИЛЛАЖ БАЙСАН Д.ТЭРБИШДАГВА, Ч.УЛААН, Ж.СҮХБААТАР ТЭРГҮҮТЭЙ УЛСТӨРЧИД ЭРГЭЭД НАМДАА НЭГДСЭН УЧИР МАН-ЫН САНАЛАА АЛДАХ ЗОВЛОН ЭРС БАГАССАН ГЭСЭН ҮГ.

УЛС ТӨР

Хоёр эвслийн эсрэг хоёр том нам “зодоглох” нь

УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулиар ирэх сарын 24-нөөс өмнө намууд СЕХ-нд дангаараа болон эвсэл болж оролцох эсэхээ илэрхийлж, бүртгүүлнэ. УИХ-ын сонгууль хаяанд ирсэн энэ өдрүүдэд улс төрийн намууд сонгуульд эвсэх эсэх нь олон нийтийн сонирхлыг зүй ёсоор татаж байна.

Эрх баригч МАН-ын хувьд өм-нөх сонгуулийн амжилтаа дав тах магадлал бараг байхгүй ч олонх болох горьдлого тээж бай гаа. Ингэхийн тулд сонгогчдын сана-лаас нь хамгийн их “зулгаадаг” МАХН-тай эвсэж чадвал энэ хү-сэл нь биелэх магадлал өндөр. Гэвч энэ хоёр нам эвсэхгүй байх магадлал түүнээс илүү бодитой юм. Өнгөрсөн сонгуулиар эвсэл байгуулж оролцох оролдлого хийж бүтэлгүйтсэнээс хойш хамт рах талаар огт уулзаагүй нь ч үүний илэрхийлэл.

2016 оны сонгуулийн өмнө яг өдийд МАН, МАХН-тай хамт-рахаар эх орончдын өдрөө хамт тэмдэглэж, сүрийг үзүүлэн Сүх жанжны хө шөөнд цэцэг өргөсөн. Тухайн үед МАН 51, МАХН 25 мандатад нэр дэвшүүлэх, тэгш харьцаатай бай гуулах хам-тар сан удирдах зөв лөлийг Н.Энх баяр толгойлох, Ерөн-хий сайд, УИХ-ын даргын сууд-лыг сөөлжүүлэн томилох зэ рэг нарийн тохиролцоонд хү рээд байв. МАН-ынхан Бага хур лаа завсарлуулан, МАХН-ынхныг дахин ятгаж байсныг улс төрийн хүрээнийхэн мартаагүй. Гэвч МАХН-ын даварсан санал то хи-роо гоо толхилцоогоор сольчих-сон юм. Түүнээс хойш МАН МАХН-

ЭШЛЭЛ

СЕХ, Үндэсний аудитын газраас нэг нам сонгуульд 5.9 тэрбум төгрөг зарцуулахаар тогтоосон нь эрх барьж буй намуудад дундаас нь мөнгө зувчуулах арга гэж бодож байна. Намууд сонгуульд тийм их мөнгө зарцуулж яах гээд байгаа юм бэ. Нам гэдэг сайн дурын үндсэн дээр байгуулсан олон нийтийн байгууллага. Сайн дураараа сурталчилгаа хийх бүрэн боломжтой. Мэдээллийн энэ их боломжтой эринд шилжээд байхад ичихгүй ийм их мөнгө зарах гэж байгаа нь 60 тэрбумын хэрэг шиг авлига, луйвраа үргэлжлүүлэх гэж байна гэсэн үг. Тиймээс ийм шийдвэр гаргасан СЕХ, ҮАГ-ын удирдлагад сонгуульд ийм их хэмжээний мөнгө зарцуулах ямар үндэслэл байгаа вэ гэдэг асуудлаар хариуцлага тооцох хэрэгтэй. Нийтээрээ face-book, twitter ашиглаж сурсан энэ цагт цахим мэдээллийн хэрэгслийг ашиглах хэрэгтэй. Үүнээс илүү хямд сурталчилгаа гэж байхгүй. Технологийн энэ ололт амжилтыг суртал чил-гаандаа түлхүү ашиглахыг ч улстөрчдөдөө уриалж байна.

БНН-ын дарга Б.Жаргалсайхан

АН саналаа хуваахгүйн тулд Н.Алтанхуягийн шинэ намтай эвсэх магадлалтай

ын тохироог зөвшөө рөөгүйд талархан дөрвөн жил залбирсан нь лавтай.

Өнөө жил эл хоёр нам эвсэх-гүй байх бас нэг шалтгаан буй. Энэ нь МАН дөрвөн жи лийн өмнөх шиг МАХН-ыг “ца райч -лах” шаардлагагүй бол сон той холбоотой. МАХН-ын удирдлагад ажиллаж байсан Д.Тэрбишдагва, Ч.Улаан, Ж.Сүхбаатар тэргүүтэй улстөрчид эргээд намдаа нэгдсэн учраас тэндээс ирэх улс төрийн дайралт, санал хуваах шаанс бараг үгүй болсон гэсэн үг. Тийм ч учраас МАН санал хуваахын шаналангүй сонгуулийн бэлтгэлдээ шамджээ. Мөн МАХН өөр намуудтай хамтарч ажиллахаар болсон нь угшил нэгтнүүд улс төрд энэ удаа “хөтлөлцөхгүйг” баталж байна.

МАХН өнгөрсөн жилийн төгсгөлд гуравдагч хүчний орон зайг нөхөх зорилгоор улс төрийн 27 жижиг намтай “Эв нэгдлийн төлөө” чуулганыг хийсэн. Тэдгээр 28 нам нэгдсэн зорилгоо “2020 оны сонгуульд УИХ-д суудалтай намуудын эсрэг бусад намууд гэсэн сонголтыг бий болгох” гэж тодорхойлсон. Мөн түүндээ хүрэхийн тулд “Эв нэгдлийн

төлөө” улс төрийн намуудын уриалга, тунхаг бичгийг ч гаргаад байсан юм. Энэ үйл явц үндсэндээ УИХ-д суудалгүй намууд сонгуульд хамтарч оролцох эхлэлийг тавьсан ч БНН, МҮАН, Үнэн ба зөв нам зэрэг 10 гаруй нам тохирооноосоо буцан, салж оджээ. Үлдсэн жижиг намууд МАХН-ыг “бараадаж” сонгуульд оролцох сураг дуулдаж байна. МАХН эл эвслийн тактикийг боловсруулж, “тугийг барих” нь тодорхой биз.

Харин АН-ын хувьд санал ху-ваах хоёр ч “дайсантай” бол жээ. Парламентын бүлгээс төрсөн ШИНЭ намтай зэрэгцээд АН-ын даргаар ажиллаж бай сан Н.Алтанхуяг шинэ нам бай гуул-сан нь тэдэнд дарамт учруулж эхэллээ. Битүүний өм нөх өдөр Улсын дээд шүүх Ардчилал ши-нэч лэлийн намыг (АШН) улсын бүртгэлд бүрт гүүлж, 36 дахь улс төрийн хүчнийг төрүүл-сэн. Н.Алтанхуяг 2018 онд байгуулсан “Нэгдмэл монгол” хө-дөл гөөнөө нам болгон өргөжүүлсэн нь АН-ыг хуваах эрсдэл дагуулж буй. Улс төрийн хү рээ-нийхэн энэ намыг АН-аас нэр дэвших эрхгүй болсон улстөрчдөд боломж олгох далд зорилго агуулж байгаа хэмээн таа маглаж буй юм. Өөрөөр хэл бэл, ЕТГ-ын дарга З.Энхболд, зөв лөх Г.Уянга зэрэг улстөрчдөд мандат олдохгүй бол АШН бо-ломж олгоно гэж харж байгаа хэрэг. Цаашилбал УИХ-д суудал авч, Ерөнхийлөгчийн сонгуульд оролцох эрх олох төлөвлөгөөтэй хэмээн тодорхойлж байна. Тэр төлөвлөгөөний гол эзэн мэдээж Н.Алтанхуягаас зөвлөгөө авч, нэг

тал болон зогсож буй өнөөгийн ерөнхийлөгч. АН 2021 оны Ерөн-хийлөгчийн сонгуульд нэр дэвших эрхийг түүнд олгохгүй бол нөөц төлөвлөгөө заавал хэрэг тэй. Хэрэв АШН дангаараа сон-гуульд оролцвол АН-ын хагарал гүнзгийрэх, сонгуулиас өмнө хүчийг нь сулруулах тал тай. Тий мээс АН шинэ гэж голол гүй, жижиг гэж басалгүй Ардчилал ши-нэч лэлийн намтай эвсэх болом-жийг эрэлхийлж магадгүй нь ээ. Хэ рэв АШН-тай эвсэхгүй гэвэл олон тойрогт санал хуваагдаж, сон гуульд ялах боломж тэр хэрээр багасна.

Харин Шударга иргэдийн нэгдсэн эвсэл намын хувьд АН-ын өнөөгийн удирдлагатай нэгэнт “тангараг тасарсан” учраас эвсэх яриа гаргахгүй. Тэгээд ч ШИНЭ нам, БНН, МҮАН, Үнэн ба зөв нам зэрэг есөн намтай эвсэл байгуулахаар “тохируулгаа” тааруулж буй. Улмаар УИХ-ын

сонгуулиар АН-ын саналыг ху ваах, цаашлаад пар-ламентад бү лэг байгуулах хэм-жээний суудал авах зорилго тавьж буй. Мөн ард түмний

сонголт тэнцэх магадлал өндөр энэ нөхцөлд аль нэг намтай хамтарч засаг байгуулахыг эрмэлзэхийг ч үгүйсгэхгүй.

2020 оны УИХ-ын сонгуульд хоёр эвслийн эсрэг хоёр том нам “зодоглохоороо” онцлог болох нь. Мөн МАХН-тай саналаа хуваадаг МАН-ын зовлон энэ удаад АН-д то хиож байна. Гэвч “улс төрд мөн -хийн эрх ашиг, үүрдийн дай сан үгүй” гэх үг үе үе биеллээ ол догийг сануулахад илүүдэхгүй. █

ЗГМ: ТОВЧХОН ПАРЛАМЕНТ

УИХ дахь ШИНЭ нам коронавирусээс үүдэлтэйгээр эдийн засагт үүссэн хүндрэлийг давах, улсын төсөвт учирсан нэг тэрбум төгрөгийн алдагдлыг шийдвэрлэхээр УИХ-ын ээлжит бус чуулганыг зарлан хуралдуулахыг шаардав. Мөн тус нам БНН, МҮАН тэргүүтэй 10 гаруй намтай нэгдэж СЕХ, ҮАГ-аас баталсан сонгуулийн зардлын хэмжээг эсэргүүцэж буйгаа мэдэгдэв.

ЗАСГИЙН ГАЗАРСангийн яамнаас 2020 онд улсын төсвийн хөрөнгөөр санхүүжүүлэх хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээ, барилга байгууламжийн мөнгийг яамдын дансанд шилжүүлж эхэлжээ. Энэ оны эхний сарын байдлаар 52.6 тэрбум төгрөгийг шилжих болон шинээр хэрэгжих төсөл арга хэмжээнд зориулан төсвийн ерөнхийлөн захирагчдад олгосон байна.

ХАРИЛЦААШвейцарын Женев хотноо болж буй НҮБ-ын Хүний эрхийн зөвлөлийн 43 дугаар чуулганы үеэр НҮБ-ын Хүний эрхийн Дээд комиссар Мишель Бачелет “Монгол Улсын парламент өнгөрсөн сард Хүний эрхийн үндэсний комиссын тухай хууль баталж, иргэдийг эрүүдэн шүүхээс урьдчилан сэргийлэх механизм бий болгох эрх зүйн орчин бүрдүүлсэн” хэмээн сайшаажээ.

МАХН-тай саналаа хуваадаг МАН-ын зовлон энэ удаад АН-д тохиож байна.

Гэрэл зургийг С.Батсайхан

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 03 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317)НИЙГМИЙН СОНИН

Огноо: 2020.03.03

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Зорчигчийн үйлчилгээний эргэлтийн сав хэрэглэл нийлүүлэх ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: МИАТ/202002011 МИАТ ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Зорчигчийн үйлчилгээний эргэлтийн сав хэрэглэл

нийлүүлэх тухай 5 багц бүхий цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Тендерийн баримт бичгийг эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр иж бүрдлээр нь 50000 төгрөг, эсхүл түүнтэй

тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: Борлуулалтын хэмжээ: Тухайн багцад санал болгож буй үнийн дүнгийн 70 хувиас багагүй байна Түргэн

хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тухайн багцад санал болгож буй үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байна.

Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: Сүүлийн 2 жил /2018,2019 он/ Тендерийн хамт: Багц 1-т 1,924,000 төгрөг, Багц 2-т 6,127,003 төгрөг, Багц 3-т 5,156,000 төгрөг, Багц 4-т 2,027,000 төгрөг, Багц 5-т 8,862,000 төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ. Тендерийг 2020 оны 4 дүгээр

сарын 3-ны өдрийн 10:00 цагаас өмнө цахим худалдан авах ажиллагааны систем tender.gov.mn хаягаар PDF өргөтгөлийн 5-аас илүүгүй файл болгон цахимаар ирүүлэх ба тендерийг 2019 оны 4 дүгээр сарын 3-ны өдрийн 10:10 цагт нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэхийг хориглохгүй. Дотоодын давуу эрх тооцно.

МИАТ ТӨХК, ХАНГАМЖ, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ХЭЛТЭС ХАРИЛЦАХ УТАС: 70049860

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА

ОХУ-ын Эрхүү хотод бэнди буюу бөмбөгтэй хоккейн ДАШТ ид үргэлжилж байна.

Уг тэмцээнд Монгол Улсын бөмбөгтэй хоккейн шигшээ оролцож байгаа бөгөөд “В” ангиллын “В” хэсэгт Япон, Латви, Словак, Сомалийн багтай таарсан билээ. Тэмцээний эхний өдөр Сомалийг 10:0, Словакийг 4:0-ээр ялсан манай залуус өчигдөр Японы хүчирхэг багтай хэсгээ тэргүүлэх эсэхээ шийдэх чухал тоглолт хийв. Сонирхогчид

болон мэргэжилтнүүдийн анхаарлын төвд монголчууд байсан ба хэсгийнхээ хамгийн хүчтэй өрсөлдөгчийг 2:1-ээр буулган авлаа.

Уг тоглолтын 23 дахь минутад манай довтолгоог япончууд дүрэм зөрчин тасалсан тул шүүгч торгуулийн цохилт заажээ. Улмаар багийн ахлагч Г.Тамир өөрт оногдсон үүргээ амжилттай биелүүлснээр тоглолтыг хошуучилж эхэлсэн. Гэвч эхний үеийн төгсгөлд арлын орны баг хариу цохилт хийснээр тооны харьцаа тэнцэв. Тэгвэл хоёрдугаар үед манай багийн ахлагчийн шийдсэн довтолгоо

тоглолтын хувь заяаг шийдсэнээр Монголын бэндичид Японы шигшээг хожлоо. Тэмцээний шилдэг тоглогчоор хоёр гоол оруулж, багаа ялалтад хөтөлсөн Г.Тамир шалгарсан байна. Манай залуус өнөөдөр Латвийн шигшээтэй тоглох хуваарьтай. Харин маргааш хасагдах шатны тоглолт эхэлнэ. Тоглолтын дараах хэвлэлийн хурлын үеэр Монголын шигшээ багийн дасгалжуулагч Б.Жаргал “Багаараа бахархаж байна. Бид “В” ангиллыг тэргүүлэхийн төлөө тоглоно” гэжээ. Монголын бэндичид 2017 оны ДАШТ-ээс хүрэл медаль авч байв.

“Ачит-Ихт” компани 100 сая төгрөг хандивлав

Дэлхий нийтийг түгшээж, олон хүний амь насыг авч одсон шинэ коро -навирусээс хүн ардаа хамгаалах, урьдчилан сэр-гийлэх зорилгоор дайч-лагдан ажиллаж байгаа төрийн албан хаагчид болон мэргэжлийн хүмүүсийн амь нас, эрүүл мэндийг хамгаалахад шаардлагатай хувцас, багаж хэрэгсэл, бусад зүйлийг авахад зориулж “Ачит Ихт” ком-паниас 100 сая төгрөг хандивласнаа Улсын онцгой комисст гардуулав.

Улсын онцгой комиссын дарга Ө.Энхтүвшин энэ үеэр “Ачит Ихт” компани нийгмийн хариуц лагын хүрээнд өмнө нь ойн түймэртэй тэмцэхэд зориулж, хандив өргөж байсныг онцлон тэмдэглээд, “сайн үйлсийн буухиаг үргэлж лүүлж, тусламж үзүүлж байгаад гүн талархал илэрхийлье” гэжээ. Мөн тус компани Орхон аймагт шинэ коронавирусээс урьдчилан сэргийлэхэд шаардлагатай тоног төхөөрөмж, багаж хэрэгсэл авахад зориулж 10 сая төгрөг хандивлажээ.

Их аваргатай зургаа авахуулж байсан хүү 12 жилийн дараа шавь нь болжээ

Эмэгтэйчүүдийн баяраар анх удаа онлайн тоглолт болно

Японы Осака хотод мэргэжлийн сүмогийн шинэ бөхийн шалгалт боллоо. Энэ жил 45 шинэ бөх шалгалтад орсны дунд 18 настай, хоёр метр өндөр, 158 кг жинтэй Э.Даваанинж олны анхаарлыг ихээр татсан байна. Тэрбээр зургаан настай байхдаа БНСУ-ын нисэх буудал дээр их аварга Хакүхотой тааралдаж, хамт зураг авахуулж байсан бөгөөд 12 жилийн дараа их

аваргын шавь болов. Түүний хувьд Японы Хоккайдод сүмо барилдаж эхлэн, Хакүхогийн зөвлөснөөр олон сайн сүмоч төрүүлсэн “Тоттори Жёохокү” сургуульд суралц-жээ. Э.Даваанинж сэт-гүүлчдэд ярихдаа “Дунд сургуульд байхдаа 190 см өндөр болсон. Тэр үед өдөрт нэг литр сүү уудаг байлаа. Одоо харин өсөх биш жингээ нэмэх бодолтой байна” гэжээ.

Шинэ коронавирусийн улмаас гуравдугаар сарыг дуустал улсын хэмжээнд олныг хамарсан арга хэмжээ зохион байгуулахыг хориглосон. Гуравдугаар сард Наурыз, Эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдөр, Монгол цэргийн өдөр гэх мэт олныг хамарсан арга хэмжээ болдог хэд хэдэн тэмдэглэлт өдөр таарч буй. Тэгвэл “Хурд” хамтлагийнхан Монголд анх удаа онлайн тоглолт зохион байгуулах гэнэ. Жил бүрийн гуравдугаар сарын 8-нд уламжлал болгон зохион байгуулдаг тоглолтоо тэд энэ удаа “Буцааж нэхэхгүй хайр” дууныхаа

нэрээр нэрлэжээ. Харин уг тоглолтыг “HD Mongol” телевиз шууд дамжуулах гэнэ. Тэд уг тоглолтын үеэр хандивын аян зохион байгуулж, цугларсан мөнгийг Улсын онцгой комисст өгөх аж. “Хурд” хамтлагийн ахлагч Д.Ганбаяр тоглолтын талаар ярихдаа “Хөл хориотой байгаа ч бид уламжлалт тоглолтоо таслахыг хүсээгүй. Тиймээс онлайн тоглолт хийхээр шийдсэн юм. Монголчууд бид нэг нэгнээ хайрлаж, хүндэлсэн цагт энэ айхтар өвчнийг даван гарч чадна. Тиймээс иргэд маань гэртээ суугаад “Хурд” хамтлагийн тоглолтыг үзэх боломжтой” гэв. Монголын бэндичид

гурав дараалсан ялалт байгууллааБ.Мөнхзул, ЗГМ сонин

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ04 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317) ЗГМ: СУРВАЛЖИЛГА

РЕДАКЦ ЗАР СУРТАЛЧИЛГАА ХАЯГ ДУГААРЫН УДИРДАГЧ

ЦАХИМ ХУВИЛБАР

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын Дуламхорлоо

ЗөвлөхШатарбалын Даваадорж

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын Сугармаа Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.ЭнхжаргалУтас: 99901621

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаЭдитор Б.БаяртогтохУтас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.БаярсайханУтас: 99903574

Утас: 99903581

99903578

99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг,

I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоот

Улсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131,

Факс: 70106065

Г.Баярсайхан

zgm.mn

ubinfo.mn

ТОДРУУЛГА & ЗАЛРУУЛГА Уншигч та манай сонины мэдээ,

нийтлэл, сурвалжилгатай холбоотой тодруулж, залруулах шаардлагатай санал,

хүсэлт байвал› INFO@ZASAG.CO

Утас: 99903584 хаягаар бидэнтэй холбогдоно уу.

Сар шинийн баярын дараа шинийн 8, 15-ны билэгт сайн өдөр засал хийлгэх, тухайн жилийн ажил

үйлс, хийморь сүлдээ бур хан шашиндаа даатгахаар Ган дан-тэгчэнлин хийдийг зорих сүсэгтэн олны цуваа тасардаггүй. Зөвхөн билэгт сайн өдөр гэлт гүй шинийн 15-ны дотор зас лаа хийлгэх гэсэн олны хөл ган дан, хийдийг дардаг. Харин коронавирусийн халдвараас сэр гийлэх зорилгоор сүм, хий дүү дийн үйл ажиллагааг түр зог соосон эл өдрүүдэд иргэд за сал номоо хэрхэн хийлгэж, сү сэг лэх бо ломжтой талаар сурвалжиллаа.

Юуны түрүүнд бурхан шашны төв болсон Гандантэгчэнлин хийдийг зорив. Тус хийд сүсэгт-нүүдийн заслыг цахимаар хийж буй бөгөөд my.gandan.mn сайт руу нэвтэрч, цахим айлтгал авч буй. Сайтынхаа талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг гандангийн хаалган дээр томоор хэвлэж, хадсан нь нүдэнд тусч байв. Ердийн үеийг бодвол хүн цөөн үзэгдэх бөгөөд

Очихгүй ч гэсэн онлайнаарсүсэглэх Сүсэгтэн олон my.gandan.

mn сайт, Dashichoiling апп зэрэг технологийн дэвшлийг

ашиглан цахим айлтгал илгээж байна

ШАР ОРДОН ХИЙД СҮСЭГТНҮҮДИЙН ЗУРХАЙГ УРЬДЧИЛАН ХЭВЛЭЖ, И-МЭЙЛ ХАЯГААР ХОЛБОГДОХ МЭДЭЭЛЛЭЭ ИЛГЭЭН ЗАСАЛ ХИЙЛГЭЖ БОЛНО ГЭСЭН БОЛ БАДМА ЁГА ДАЦАН МӨН Л ОНЛАЙНААР ДАМЖУУЛАН ЗАСАЛ ХИЙЖ БАЙВ. ХАРИН ТҮВДЭНПЭЛЖЭЭЛИН ХИЙДИЙГ ЗОРИГСОД УТСААР ХОЛБОГДОН НОМ БИЧҮҮЛЭХ БОЛОМЖТОЙ АЖ.

Т.Намуунболор, ЗГМ сонин

хийдийн төв хаалган дээр ахимаг насны эмэгтэйчүүд болон хэдэн залуу “ажиллахгүй гэнэ” хэмээн зогсож байлаа. Төв хийдийн гадна эргүүл зогсох агаад ганц, хоёр ч биш бүр цагдаагийн албан хаагч зогсож байгаа нь сүсэгтэн олны цуваа тасрахгүй байгааг илтгэнэ. Тэд битүүний өдрөөс хойш эргүүл хийж буй аж. “Ном уншуулахаар ирэх хүн олон байна. Битүүнээс эхлээд хүний хөл тасраагүй. Гэхдээ айхтар олон биш. Гандан руу иргэдийг нэвтрүүлэхийг хориглосон. Ном, заслаа цахимаар захиалж уншуулах боломжтой учраас иргэдэд хэлж, ойлгуулаад буцааж байна. Зарим нь дотогш орох арга саам хайх нь төвөгтэй юм” хэмээн эргүүлүүд учирлаж байв.

Биднийг ирснээс хойш хаалга сахин зогсох ахимаг насны нэгэн эмэгтэйгээс “Та, засал хийлгэх гэж явна уу” гэхэд учиргүй сан-дарч, толгой сэгсэрсэн атлаа өөрийнх нь танил бололтой тус хийдийн ажилтныг хаалга нээл-гэн орох мөчид, “Хүүе, хэн ээ чи эгчийгээ оруулаадхаач. За-сал хийлгэх гэсэн юм” хэмээн гуйж байв. Хийдийн лам нар бо лон эргүүлүүд дүрэм журмаа сай тар баримталж, хэнийг ч до-тогш нэвтрүүлэхгүй байсан нь сайшаалтай.

DASHICHOILING АПП-ААР ДАМЖУУЛЖ, ХУРАЛ

НОМ ДАГАН БАЯСАХ БОЛОМЖТОЙ

Харин Зүүн Хүрээ Дашчойлин

хийдийн орчимд засал ном хийлгэх зорилготой хүн үзэгд сэнгүй. Бүх хаалга нь цоожтой байх бөгөөд хаалган

дээрээ онлайнаар хэрхэн ном захиалж, засал хийлгэх талаар дэлгэрэнгүй тайлбар байршуулжээ. Сүсэгтнүүд

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 05 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317)ЗГМ: СУРВАЛЖИЛГА

Цахим айлтгал, заслын талаар Түвдэнпэлжээлин хийдийн тэргүүн, хамба лам Ж.Гончигсүрэнгээс тодруулга авлаа.

- К о р о н а в и р у с и й н халд варын улмаас сүм, хийдүүдийн үйл ажилла-гааг түр хугацаанд зогсоо-гоод байна. Үүнтэй хол-боо тойгоор сүм хийдүүд цахи маар ном хурж бай-на. Цахимаар ном хурах, өөрийн биеэр очиж сүсэг-лэх хоёрт ялгаа бий юу?

-Сүсэглэж чадвал цахи-маар уншуулж бололгүй яах вэ. Зулаа өргөж, өөрөө л итгэн үнэмших нь чухал. Гэхдээ зарим сүсэгтнүүдийн сэтгэлд хүрдэггүй бололтой. Дадаагүй болоод тэр юм уу, заавал гэртээ аваачиж, ном уншуулахыг эрмэлзэж байна. Энэ айхтар өвчний үед хүн бүр хичээх нь чухал. Бурхны шашин нүдэнд үзэгдэж, гарт баригдахгүй муу муу-хай зүйлсийн хорлолыг

зайлуулахын тухайд ном уншиж байна.

-Танай хийд цахим айлт-гал хүлээн авч байна уу?

-Манайд цахим үйлчилгээ байхгүй. Сүсэгтнүүд утсаар холбогдож байна. Төв Гандан цахимаар үйлчилж байгаа.

-Өөрийн биеэр байж, идээ барьж, сүү, сэржим өргөдөг заслуудыг хэрхэн хийлгэх вэ?

-Энэ төрлийн засал номыг хөл хорио тавигдсаны дараа хийлгэхэд болно.

-Заавал шинийн 15-ны дотор багтаж, засал хийл-гэх ёстой юу?

-Тийм зүйл байхгүй. Хөл хорио тавигдсаны дараа ч засал хийлгэж болно.

-Өөр хүндрэл бэрхшээл учирч байна уу?

-Ертөнцөд үхэх, төрөх, өвдөх нь үнэн. Алтан хайр-цаг нээлгэж, хойчийн буян заяаг нь даатгахаар ирж буй сүсэгтнүүдийг ч бид буцааж байна. Энэ асуудлыг шийдвэрлэж өгөөч гэж ал-бан бичиг илгээсэн. Тэр хү-мүүсийг оруулах хэцүү, оруу-лахгүй байх хэцүү. Үйлчлэх нь бидний үүрэг. Мөн иргэд гэрээр аваачих сонирхолтой байгаа нь хүндрэл үүсгэж байна. Хэрвээ айлуудаар явбал илүү их эрсдэлтэй. █

Dashichoiling апп-аар дамжуулж, номоо бичүүлэн засал хийлгэх, хурал ном даган баясахаас гадна өдөр, сар, улирал, жилийн хурал номын мэдээ болон хийдээс зохион байгуулж байгаа соён гэгээрүүлэх, хүмүүнлэг, байгаль хамгааллын бусад үйл ажиллагааны мэдээлэлтэй танилцах боломжтой аж. Тус апп-ыг хэрэглэхдээ Дашчойлин хийдийн ойр орчимд байх үедээ Zuun Khuree гэсэн Wi-Fi сүлжээнд үнэ төлбөргүй нэвтэрч, номоо захиалах бөгөөд хэрэв зайнаас захиалах бол апп-аас ном

захиалгын программ руу нэвтрэх эрхийн купоныг худалдан авч, номоо захиалах юм. Төлбөрөө аль ч банкны карт ашиглан төлж болох аж.

Бусад жижиг хийдүүд, Гандантэгчэнлин хийдийн харьяа дацангууд ч мөн адил хаалгаа барьж, үүдэнд нь ганц нэг хүн ү з э г д э н э . Тухайлбал, Шар ордон хийд сүсэгт-нүүдийн зурхайг

урьдчилан хэвлэж, и-мэйл хаягаар холбогдох мэдээллээ илгээн засал хийлгэж болно гэсэн бол Бадма Ёга дацан мөн л онлайнаар дамжуулан засал хийж байв. Харин Түвдэнпэлжээлин хийдийг зоригсод утсаар холбогдон ном

бичүүлэх боломжтой аж. Баянгол дүүргийн наймдугаар хорооны иргэн Г.Хажид “ Өвчин зовлон гарсан үед олноороо цуглаад юу хийх вэ. Төр засгаас гаргасан шийдвэрээ хүндлэх хэрэгтэй. Эгч нь номоо бичүүлээд гарч явна.

У н ш с а н ы дараа мессеж ирэх юм г э с э н .

Сүсэглэж л байвал

ялгаагүй шүү

дээ” гэж ярив. “Цахимаар уншуулна гэж юу байдаг юм. Дэмийрэх гэж. Таньдаг лам руугаа утасдана” хэмээн дотогш орохоор мэрийх ганц нэг хүнийг эс тооцвол хаалга мөргөөд буцаж буй иргэдийн дийлэнх нь “Цахимаар заслаа хийлгэнэ. Хөл хорио тавигдсаны дараа болъё доо” гэлцэж байлаа. █

ЗГМ: ТОДРУУЛГА

Сүсэглэж чадвал заавал өөрийн биеэр очих

шаардлагагүй

Гэрэл зургийг С.Батсайхан

засал хийлгэж,боломжтой

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ06 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317) ЦАГ ҮЕ

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

Хан-Уул дүүргийнхэн халдварт өртөх эрсдэл өндөр гарчээТандалт судалгаагаар эрчүүд халдварт өртөх эрсдэл өндөр байна

Нийслэлийн засаг даргын тамгын газар олон улсын байгууллагатай хамтран хоёр-

дугаар сарын 27-ны 08:00 цагаас 29-ний 24:00 цаг хүртэл хот дотор хөдөлгөөнд оролцсон болон хөдөө орон нутаг руу явсан, нийслэл рүү орж ирсэн гээд нийт 25217 хүнийг олон улсад туршигдсан DTM урсгал цэг ашиглан хянах судалгаанд хамруулжээ. Эдгээр хүмүүсийн 7760 нь нийслэл рүү орсон бол 14188 нь хот дотор явсан, 3269 нь хөдөө гарсан байна. Энэхүү урсгалыг хянаснаар өвчин гарсан тохиолдолд хэн рүү, хотын аль хэсэг рүү хандаж ажиллах вэ гэдэг зураглал харагдлаа гэж

гэлээ хамгийн их хөдөлгөөнтэй байсан” хэмээв. Өнөөдөр хот хоорондын хөдөлгөөнийг нээсний дараа хөдөөнөөс ирж буй иргэдээр асуумж бөглүүлэх юм байна. Хүн бүрээр асуумж бөглүүлэхээр дараалал үүсэж болзошгүй учир иргэдийг хүлээцтэй хандахыг хүслээ. Нас, хүйс, хаана очих, хэр хугацаанд очсон газраа амьдрах вэ гэсэн асуултад хариулах юм байна.

Уг тандалт судалгааг хийхэд

хамтарч ажилласан Олон улсын шилжилт хөдөлгөөний байгууллагын Монгол дахь хөтөлбөрийн менежер Виктор Лутенко “Манай байгууллагын хийсэн тандалт судалгааны арга нь олон улсад туршигдсан. Олон удаа улс орнуудад туршиж үр дүнтэй нь нотлогдсон хэдий ч Монгол анх удаа Cov-id-19 халдвараас урьдчилан сэргийлэхэд хэрэглэсэн орон болж байна. Хамгийн сүүлд

2019 онд Өмнөд Суданд эбола вирусийн тархалтын үед хэрэглэсэн. Тэр үед маш сайн үр дүнтэй байсан. Судалгаа авсны дараа аль аймгийн ямар сумаас эхлэлтэй болох, аль дүүрэгт илүү их хөдөлгөөн байна гэдгийг нарийн гаргаж чадна. Ингэснээр хаана илүү анхаарлаа хандуулах хэрэгтэй вэ гэдэг нь харагдана. Хэрэв сэжиг илэрлээ гэхэд уулзсан хүмүүсийг нь богино хугацаанд

илрүүлж, эмчилгээ үйлчилгээ шуурхай үзүүлж чадах юм. Улаанбаатар хотод орж ирж байгаа иргэд бидэнтэй хамтарч өөрсдийнхөө талаарх мэдээллийг үнэн зөв өгөх шаардлагатай байна. Энэ нь таны болон гэр бүлийнхний чинь эрүүл мэндийг хамгаалахад чухал ач холбогдолтой шүү гэдгийг хэлье” хэмээв.

Дэлхий дахинд тархалт нь хурдтай нэмэгдэж буй коронавирусийн талаар ЭМЯ ээлжит мэдээллээ хүргэлээ. Гуравдугаар сарын 2-ны байдлаар covid-19 халдварын 88436 тохиолдол бүртгэгдэж, 3041 хүн нас барж, 44843 хүн эмчлэгджээ. Шинээр Азербайжан, Эквадор, Мона-ко, Ирланд, Катар улсад халдвар бүртгэгджээ. Өмнөд Солонгос улс өдөрт дунджаар 11 мянган хүнд шинжилгээ хийж буй бөгөөд 60 мянган хүний шинжилгээний хариу сөрөг буюу халдваргүй гарсан. Манай улсын хувьд сэжигтэй таван тохиолдлоос гадна 335 хүнийг ажиглалтад байлгаж байна. Мөн Москва-УБ, Берлин-УБ, Нурсултан-УБ-ын нислэгээр ирсэн 76 иргэнийг тусгаарласныг мэдээлэв.

Б.Гандолгор, ЗГМ сонин

ХҮН АМЫН ХӨДӨЛГӨӨН

(ХУВЬ ХҮН)

ХҮН АМ ЗҮЙ(ХҮЙСЭЭР)

Улаанбаатарт нэвтэрсэн

Улаанбаатараас гарч явсан7,760

15,199 7,109 1,523 1,386

60% 28% 6% 5%3,269

Улаанбаатар доторх зорчилт14,188

нийслэлийн Засаг даргын орлогч Ш.Анхмаа хэллээ. Тэрбээр “Судалгаанаас харахад зорчиж байгаа хүмүүсийн 60 хувь нь буюу 15199 нь эрэгтэй, 28 хувь буюу 7189 нь эмэгтэй, 11 хувь нь хүүхэд байлаа. Тэгэхээр Covid-19 халдварт эрчүүд илүү өртөх эрсдэлтэй байна. Дүүргүүдээс хамгийн эрсдэл өндөртэй нь Хан-Уул болоод байна. Хэдийгээр хүн ам олонтой дүүрэг биш ч

ЖДҮ эрхлэгчид түрээсээ төлж чадахаа больжээ

Хятадын хойд мужуудын үйлдвэрээс угаар мэдрэгч нийлүүлэх боломжтой

Халдварт өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх хүрээнд хөл хорио тогтоосноос болж жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд бэрхшээл тулгараад байна. Зах зээл зогсонги байдалд орж, иргэдийн худалдан авалт буурсан тул үйлдвэрлэл эрхлэгчид орлогогүй болжээ. Ялангуяа түрээсийн байранд үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгжийн хувьд алдагдал хүлээж байна гэж Түрээслэгчдийн эрхийг хамгаалах зөвлөлийнхөн хэллээ. Улаанбаатар хотод бүртгэлтэй 50 мянга гаруй жижиг, дунд бизнес эрхлэгч байдаг аж. Мөн бүртгэлгүй хувиараа аж ахуй

эрхэлдэг 60 орчим мянга гаруй иргэн болон ар гэрийнхэн гээд олон хүний орлого тасалдаж, бэрхшээл учирчээ. Түрээсээ төлж чадахгүйд хүрсэн байгуул-лагыг түрээслэгчид нь гарахыг шаардаж буй тухай “Супер Рубин” ХХК-ийн захирал, энтер-пренер Э.Халиун хэлж байв.

Mонголын өмгөөлөгчдийн холбооны хуульч, өмгөөлөгч T.Хонгорын хэлснээр бол МҮХАҮТ-ын Форс мажор буюу гэнэтийн буюу давагдашгүй хүчин зүйлийг гэрчлэх журам гэж бий аж. Энэхүү журмаар асуудлыг шийдвэрлэх боломжтой юм байна.

Н О Б Г - ы н Г а м ш г а а с у р ь д ч и л а н с э р г и й л э х хэлтсийн дарга Г.Нэргүй, Агаарын бохирдолтой тэмцэх газрын ахлах мэргэ жилтэн Г.Даваажаргал нар өчигдөр цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өглөө. Тэдний хэлж буйгаар PM10 тоосонцор өнгөрсөн оны мөн энэ үетэй харьцуулахад 40 хувиар, PM 2.5 тоосонцор 55 хувиар буурчээ. “Тавантолгой түлш” компанийн сайжруулсан түл шинд өнгөрсөн саруудад лабо раторийн шинжилгээ хийхэд стандартын шаардлагыг хан гаж байгаа үзүүлэлт гарсан. Сүүлийн үед шахмал түлш-ний барьцалдуулагч бодис

хомсдолд орсон гэх ташаа мэдээ лэл цацагдсан. Өнөөд-рийн байдлаар 2200 тонн барьцалдуулагч бодисын нөөц бий” гэлээ.

Гэр хорооллын зарим цэгт сайжруулсан түлш нийлүүлж чадахгүй байна гэсэн гомдлыг иргэд гаргасан ч албаныхан сайжруулсан түлш хангалттай байгаа гэсэн тайлбар өгөв.

Бид хэвлэлийн хуралд орол-цогчдоос дараах асуултад хариулт авлаа.

-Угаарын хий мэдрэгч ний-лүүлэх ажил зогссон. Иргэд хэр удаан хүлээх вэ?

-Коронавирусийн халдвар тархсанаас болж БНХАУ-д

хорио цээрийн дэглэм тогтоож үйлдвэрүүдийг түр хугацаагаар зогсоосон. Үүнээс болоод угаар мэдрэгч нийлүүлэх ажил тасалдсан. Бидэнд ирсэн мэдээллээр өнгөрсөн долоо хоногоос хойд мужуудын үйлдвэрүүд нь ажиллаж эхэлсэн юм билээ. Үйлдвэрээс гарсан тохиолдолд тээвэр-лэлтэд долоо хоног зар-цуулна гэж үзэж байгаа. Нөхцөл байдал намжвал угаар мэдрэгчийг саадгүй нийлүүлэх боломжтой. Хэрэв халдвар хүчээ авч, хөл хорио чангатгахаар болбол бид захиалсан бараагаа авах боломжгүй болох байх.

ХОТОД ОРЖ ИРСЭН ХҮН БҮРЭЭР АСУУМЖ БӨГЛҮҮЛЭХЭЭР ДАРААЛАЛ ҮҮСЭЖ БОЛЗОШГҮЙ УЧИР ИРГЭДИЙГ ХҮЛЭЭЦТЭЙ ХАНДАХЫГ ХҮСЛЭЭ.

Эрэгтэй Эмэгтэй Хүү Охин

өдгөө Япон улсаас яаж ирэх болсныг заавал энд нурших хэрэг алга. Монгол хүн бүр тэр цагаас хойш манай хоёр улсын харилцаа хэрхэн зузаарсныг мэдэх хойно илүүц хэрэг болох буюу.

Өөр нэг түүх. 2001 оны есдүгээр сарын 11-нд АНУ террорист халдлагад өртсөн билээ. Дэлхийн худалдааны ихэр хоёр цамхаг дайралтад өртөж, түмний нүдэн дээр нуран уналаа. Мөнхүү Пентагон дайралтад өртлөө.

Үнэхээр дэлхий тэр чигээрээ цочирдож, яах учраа олохоо байсан үед Монголын Засгийн газраас АНУ-тай эв санаа нэгтэй байгаагаа илэрхийлж, олон улсын терроризмын эсрэг тэмцэлд нэгдэж байна гэдгээ чанга дуугаар мэдэгдсэн билээ. Тухайн үед эл мэдэгдлийг буруушаах хүмүүс бидэн дунд мэр сэр байсан уу гэвэл байсан юм шүү. Харин энэ бүхний дараа монгол цэрэг эрсийг олон улсын энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд оролцуулах болсон нь түүхэн үнэн. Түүнээс гадна АНУ-аас манай улсад маш олон чиглэлээр тусламж, туслалцаагаа эрс нэмэгдүүлсэн юмдаг. Жишээ татахад л өнөөдөр Мянганы сорилын сангаас хэрэгжүүлдэг

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 07 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317)

Күнзийн энэхүү сургаал үгийг Хятадын удирдагч ноён Ши Жиньпин Монгол Улсын

Ерөнхийлөгч Х.Баттулгатай уулзахдаа зориуд онцлон, эш татаж хэлжээ. Яг үнэндээ энэ үгийг тэрбээр Монголын ард түмэнд хандаж хэлсэн гэвэл илүү зөв тодорхойлолт болох дог. Мөн тэрбээр “Зовох цагт нөхрийн чанар танигддаг” хэмээх Монголын зүйр үгээр давхар тодотгон баярлаж талархсан сэтгэлээ илэрхийлжээ. Өөрөөр хэлбэл энэ нь Хятадын ард түмнээс бидэнд талархсан талархал юм. Юун баяр талархлын тухай бичээд унав аа гэж үү! Тийм ээ, халдварт тахал коронавирусээс болж Хятад улс, хятад хүнээс дэлхийн ихэнх улс орнууд зай барих болов. Хятадын иргэдээс машид сэжиглэн болгоом жилж, зарим улс тэднийг хил хязгаар-таа ч нэвтрүүлэхээ болиод байна. Тухайлбал, Тайландын ресторанууд үүдэндээ “Хятад хүнд үйлчлэхгүй” гэсэн бичиг хадсан байх жишээтэй. Энэ мэтээр Хятад гэсэн бүхэн тодорхой хэмжээгээр гадуурхагдан, хорио, цээр, хол бай, зай барь гэсэн утга илэрхийлж, улс орнууд зэнзийрхэж буй энэ цаг үед харин Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Бээжинд жишим ч үгүй айлчлаад ирлээ дээ. Манайхны зарим нэг нь түүнийг эргүү, балай нөхөр, улс орондоо халдвар авчрах гээ юү...гэх мэтээр нэлээд хатуухан гөвж байна. Тэгвэл миний хувьд тэс ангид, харин ч Х.Баттулга Ерөнхийлөгч маш ухаалаг алхам хийлээ гэж хэлэх байна.

Мань хүнийг ийм мундаг мэдрэмжтэй гэж яг үнэндээ бодож байсангүй. Энэ удаа бол үнэхээр МОНГОЛ ЯЛЛАА. Бодвол түүний энэ удаагийн айлчлал гадаад бодлогын дагуу төлөвлөсөн айлчлал лавтайяа биш байсан байх аа! Яагаад гэвэл өнгөрсөн оны дөрөвдүгээр сард тэрбээр БНХАУ-д төрийн айлчлал хийчихсэн шүү дээ. Тэгэхээр энэ удаад хоёр улсын Элчин сайдын яамны идэвхтэй оролцоо, зуучлалаар гялс зохицуулж, өмнөд хөршөөрөө орж дөрөө мултлаад ирсэн байх хэмээн таамаглаж байна. Шуудхан хэлэхэд манай Гадаад хэргийн яам сайн ажиллаж.

Х.Баттулга Ерөнхийлөгчийн энэхүү гэнэтийн айлчлалын талаар өгүүлэхээсээ өмнө манай Монгол

Дусал ус мэт ачлал үзүүлбээс дундаршгүй булаг мэт хариу барьюу

Айлчлалын дараа Монгол яллаа

Ш.Даваадорж, ЗГМ сонин

Улсын маш оновчтой дипломат бодлогуудын зарим нэг жишээ, баримтыг уншигч авхай нарт сануулах нь зөв байх гэж бодлоо.

1990 оны намар Саддам Хусей-ны тушаалаар Иракийн танкууд Кувейт руу цөмрөн орсноор Персийн булангийн дайн дэгдсэн билээ. Энэ үед дэлхийн 200 гаруй улс орнууд таг чиг болчихсон юмдаг. Ганцхан АНУ Кувейтыг өмгөөлөхөө мэдэгдэхтэй зэрэгцэн Монгол Улс Кувейттэй эв санаа нэг байна гэдгээ дэлхийд зарлан тунхагласан хоёр дахь улс болсон юм. Тухайн үед Зөвлөлт Оросын нөлөөнөөс гараагүй байсан Монголыг ингэнэ гэж хэн бодож чадах билээ. Оросууд хүртэл Монгол Улс ингэж чанга дуугаар байр сууриа илэрхийлэн мэдэгдсэний дараа хэсэгтээ “пааникт” орж байсан гэдэг. Ингэж бие даасан зоримог гадаад бодлого хэрэгжүүлснийхээ үр шимийг өдгөө ч бид хүртсээр л байгаа шүү дээ. Арабын баян орнууд гагц энэ үеэс эхлэн Монголыг анхаарч, маньд тусалж

эхэлсэн байдаг нь үнэн түүх болой.Тэгвэл Ханшин-Аважигийн их

газар хөдлөлт гэж нэрлэдэг хүн төрөлхтөнд тохиолдсон хамгийн аймшигт газар хөдлөлтийн нэг 1995 оны нэгдүгээр сарын 17-ны өдөр Японд болсон юм.

Японы томоохон хотын нэг Кобе бүрэн сүйрснийг манайхан санаж байгаа байх. 7000 хүн амиа алдаж, 40 мянган хүн гэмтэж, 640 мянган байшин нурж, 370 мянган хүн орон гэргүй болоод байлаа. Энэ хэцүү үед картын бараа, үйлчилгээнээсээ дөнгөж салаад байсан ядуу, дорой Монгол Улс маань юу байна, түүгээрээ тусалъя хэмээн 100 мянган ширхэг ноолууран хөнжил онгоцонд ачаад Кобег зорьсон байдаг юм. Бидний энэ тусыг япончууд одоо хэр мартдаггүй болохыг миний бие хамгийн сайн мэдэх хүний нэг. Ташрамд дурдахад тухайн үед Японд тусламж хүргэж очсон гаднын бусад улсын төлөөлөгчид ёс юм шиг дайлуулж, цайлуулж, хариу бэлэг аваад буцаж байхад, цор ганцхан Монгол Улсын тусламжийн багийг ахалж очсон тухайн үеийн Шадар сайд Ч.Пүрэвдорж гуай “үгүй дээ, энэ хэцүү, хүнд үед дайлуулж цайлуулна гэдэг хүний ёсон биш” гээд ачаагаа буулгаад, буцаад шууд ниссэн гэдэг. Энэ түүхийг япон хүн огт мартдаггүй болохыг өөрийн чихээр олонтаа сонсож, тэрхүү цөлх ухаант төрийн хүнээр асар бахархаж явдаг болсон доо, би гэдэг хүн.

Ноолууран хөнжлийн хариу

төслүүд эл оновчтой дипломат бодлогын шууд тусгал болсон байдаг.

Ийнхүү хэд хэдэн жишээнээс харахад, хэрэв цагаа олсон зөв гадаад бодлого явуулбал ямар их үр ашиг болон эргэж ирдгийг та бидэнд сануулсаар бус уу.

Эргээд Х.Баттулга Ерөнхий-лөгчийн айлчлал руу оръё. Эрхмийг асар мэдрэмжтэй болохыг дээр дурдсан шүү дээ. БНХАУ-д коронавирусийн халдвар гарснаас хойш ямар нэгэн гадаад улсаас тус улсад төрийн тэргүүний хэмжээнд нэг ч айлчлалыг хийгээгүй байж. Хэд хэдэн улсын төрийн тэргүүний Хятадад хийх айлчлал цуцлагдсан байлаа. Гэтэл манай Ерөнхийлөгч л явж очлоо. Очоод хэлжээ. “Тэвдэж явахад тэвнийн тус ч тус”, “ Зовох цагт нөхрийн чанар танигддаг” гэж хэлээд, 30 мянган хониор Монголын ард түмэн тусалж байгаагаа дуулгасанд Хятадын ард түмний сэтгэлийн чавхдас хөндөгдөв бололтой. Эл нийтлэлийг бичиж ахуйд Хятадын хамгийн том мэдээллийн сайт WEI-BO-д гэхэд л 72 сая хүн Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн айлчлал, 30 мянган хонины тухай мэдээг уншсан байх аж. Сэтгэгдлүүдийг харвал монголчуудын энэхүү тусламж, сайхан сэтгэлд асар баярлаж талархан, Монгол Улс, монгол түмэнд эрүүл энх, элбэг баян байхыг ерөөсөн ерөөлөөр тэр чигээрээ дүүрчээ. Ерөнхийлөгч маань ийм л зүйлийг хийсэн байна шүү дээ. “Дусал ус мэт ачлал үзүүлбээс дундаршгүй булаг мэт хариу барьюу” хэмээн Ши Жиньпин дарга зүгээр ч нэг хэлээгүй буй за. Ердөө энэ айлчлалын дараагаас Монголын нүүрсийг авах асуудал цэгцэрч, энэ сарын 15-наас эхлэн Гашуунсухайтын боомтоор манайх нүүрсээ гаргаж эхлэхээр боллоо. Тэтгэврийн зээлийг тэглэн, нүүрсний экспорт буурч, манай улсын эдийн засаг нэлээд хүнд байдалд орчихоод байхад үүн шиг таатай мэдээ, дэмжлэг гэж байх уу!

Удахгүй бидний цагаа олсон 30 мянган хонины тусламжийн хариу болж Монголын нутаг дэвсгэр дээгүүр хийн хоолой дамжуулан барих болно гэдэгт би хувьдаа өчүүхэн ч эргэлзэхгүй байна. Ши даргын хэлсэнчлэн “дундаршгүй булаг” болон бидэнд өөр юу ирэхийг таашгүй. Браво! Ноён Ерөнхийлөгч өө! Бэрх цагт цөлх ухаан сийрнэ гэдэг дээ. Эцсийн эцэст таны айлчлалын дараа МОНГОЛ ЯЛЛАА. █

МАНЬ ХҮНИЙГ ИЙМ МУНДАГ МЭДРЭМЖТЭЙ ГЭЖ ЯГ ҮНЭНДЭЭ БОДОЖ БАЙСАНГҮЙ. ЭНЭ УДАА БОЛ ҮНЭХЭЭР МОНГОЛ ЯЛЛАА.

ЕРДӨӨ ЭНЭ АЙЛЧЛАЛЫН ДАРААГААС МОНГОЛЫН НҮҮРСИЙГ АВАХ АСУУДАЛ ЦЭГЦЭРЧ, ЭНЭ САРЫН 15-НААС ЭХЛЭН ГАШУУНСУХАЙТЫН БООМТООР МАНАЙХ НҮҮРСЭЭ ГАРГАЖ ЭХЛЭХЭЭР БОЛЛОО.

НИЙТЛЭЛЧИЙН БУЛАН

Гэрэл зургийг С.Батсайхан

Б.Баяртогтох, ЗГМ сонин

Б.Мөнх-Эрдэнэ, ЗГМ сонин

ЗГМ: ТОВЧХОН

АРИЛЖААМонголын хөрөнгийн бирж даваа гарагийн үнэт цаасны арилжаагаар 39 компанийн 242,109 ширхэг хувьцаа арилжлаа. Энэ өдөр 12 компанийн хувьцааны ханш өсөж, 19 компанийнх буурав.

ИНДЕКС

0.08 Хувь. ТОП 20 индекс 0.08 хувиар өсөж, зах зээлийн үнэлгээ 2.7 их наяд төгрөг боллоо.

ЭРЧИМ ХҮЧ

28 Хувь. 2018 оны байдлаар дэлхийн нийт эрчим хүчний үйлдвэрлэлд эзлэх сэргээгдэх эрчим хүчний хувь хэмжээ 28 хувьд хүрснийг Олон улсын эрчим хүчний агентлаг мэдээллээ.

ХӨРШ

35.7Хувь. БНХАУ-ын статистикийн байгууллагаас тооцон гаргадаг аж үйлдвэрлэлийн салбарын индекс энэ оны эхний сард 50 хувьд хүрч байсан бол өнгөрсөн сард 35.7 хувьд хүрсэн нь түүхэн дэх хамгийн доод үзүүлэлтэд тооцогдож байна.

БИЗНЕС

83Тэрбум. Олон нийтийг түгшээх болсон шинэ төрлийн вирусийн улмаас дэлхийн нөлөө бүхий 10 тэрбумтны хөрөнгө 83 тэрбум ам.доллараар буурсныг Forbes мэдээллээ. Үүнд Билл Гейтс, Элон Маск, Уоррен Баффет, Марк Закерберг тэргүүтэй тэрбумтнууд багтжээ.

АЛТ ТУШААЛТ

4.3 Тонн. Монголбанк энэ оны эхний хоёр сарын байдлаар нийт 4.3 тонн алт худалдан авчээ. Энэ нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 856 кг-аар өссөн үзүүлэлттэй байна. Төв банкны нэг грамм алт худалдан авах дундаж үнэ тайлант сард 140,292.94 төгрөг байлаа.

Компаниудын дийлэнх нь цэвэр ашгийнхаа 40 хүртэлх хувийг ногдол ашиг болгон тараах нь

Мо н г о л ы н х ө р ө н г и й н б и р ж и д б ү р т г э л т э й компаниудаас

29 нь 2019 оны цэвэр ашгаасаа хувьцаа эзэмшигчдэдээ ногдол ашиг тараах болсноо мэдэгдлээ. Мэдээллээ ирүүлсэн компани дотроос нэгж хувьцаанд хамгийн өндөр дүнтэй ногдол ашгийг “Гутал” компани хуваарилахаар байна. Тус компанийн нэг ширхэг хувьцаанд 1520 төгрөг оногдож байгаа юм. Ингэснээр “Гутал” компанийн хувьд нийт 2.4 тэрбум төгрөг ногдол ашигт зарцуулах нь.

Тус компани өөрийн байраа түрээслүүлэх замаар орлогоо нэмэгдүүлсэн нь өндөр дүнтэй ногдол ашиг хуваарилах үндэс болжээ. Компанийн цэвэр ашиг 2.4 тэрбум төгрөг бөгөөд үүнийгээ 100 хувь ногдол ашиг болгож тараахаар Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь шийдвэрлэжээ. Харин олгох ногдол ашгийн нийт дүнгээрээ АПУ тэргүүлсэн хэвээр бөгөөд 75.4 тэрбум төгрөг хувьцаа эзэмшигчдэдээ ногдол ашиг хэлбэрээр тараахаа албан ёсоор зарласан.

Тус компанийн нэгж хувьцаанд 71 төгрөг ногдож буй. 2018 онтой харьцуулахад АПУ компанийн

ОПЕК ээлжит уулзалтаа энэ долоо хоногт хийх гэж байна. Үүгээр газрын тосны гарцаа бууруулах талаар ярилцах юм.

Газрын тосны зах зээл ганхаж эхэллээ. Цар тахлын тархалтын улмаас дэлхийн эдийн засаг ээлжит хүндхэн сорилттой тулгараад байгаа нь энэ. Олон улсын транзит нислэгүүд цуцлагдаж, тээвэр, үйлчилгээний салбарын үйл

ногдол ашиг хоёр дахин нэмэгдсэн билээ. 2019 онд тус компани 74.4 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажилласан байна.

Биржид бүртгэлтэй 198 компаниас 129 нь одоогийн байдлаар жилийн эцсийн

ажиллагаа хумигдах болсноор газрын тосны эрэлт хэрэгцээ огцом буурч байна. Тэр тусмаа вирусийн дэгдэлтээс урьдчилан сэргийлэх үүднээс улс орнууд хөл хорио тогтоож эхэлсэн нь газрын тосны бүтээгдэхүүний хэрэглээ уруудахад шууд нөлөөлж эхэллээ. Тодруулбал, Brent маркийн газрын тосны ханш 2017 оны есдүгээр сараас хойш анх удаа баррель нь 50 ам.доллараас доош оров.

Газрын тос экспортлогч орнууд нийлүүлэлтээ дахин танаж, төсвийн орлогоо эргэж

тайлангаа ирүүлжээ. Эдгээр компаниудаас 78 нь ашигтай ажилласан бол 48 нь алдагдал хүлээсэн байна. Харин долоон компани тайлант хугацаанд үйл ажиллагаа явуулаагүй аж. Хөрөнгийн зах зээлд хожуу хөл

харахад хүрэв. Энэ долоо хоногт Вена хотод газрын тос олборлогч орнуудын гишүүн байгууллага болох ОПЕК ээлжит уулзалтаа хийх гэж байна. Үүгээр газрын тосны гарцаа бууруулах талаар ярилцах юм. Томоохон нийлүүлэгч болох Саудын Араб гэхэд энэ оны хоёрдугаар улирлаас эхлэн олборлолтоо өдөр тутамд нэг сая баррелиар танах саналтай байгааг Reuters агентлаг мэдээллээ.

Олон улсын зах зээлд эрсдэл нүүрлэж, дэлхийн

тавьсан “Мандал даатгал” компани өнгөрсөн онд 5.8 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажилласан бөгөөд үүнийхээ 2.4 тэрбумыг ногдол ашиг болгон тараахаар байна.

“Лэнд МН ББСБ” 4.9 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажиллаж, үүнийхээ 1.2 тэрбум төгрөгийг хувьцаа эзэмшигчдэдээ олгохоо мэдэгдсэн. Хөрөнгийн зах зээлд шинэ тоглогч болох “Монос хүнс” компани 2019 оны нийт цэвэр ашгийнхаа 40 гаруй хувийг ногдол ашигт өгөхөөр байна. Компаниудын санхүүгийн мэдээллийг харвал, 2017 оноос хойш биржид бүртгэлтэй болсон компаниуд нийт цэвэр ашгийнхаа 20-40 хүртэлх хувийг ногдол ашигт зарцуулахаа мэдэгджээ. Олон нийтээс хөрөнгө татан төвлөрүүлж, улмаар өөрсдийн үйл ажиллагаагаа тэтгэсэн шинэ компаниуд ногдол ашиг олгож, хөрөнгийн зээлийн урьдын чиг хандлагыг өөрчилж байна. Ногдол ашиг тараах мэдээллийг нарийвчилж үзвэл, дийлэнх нь сүүлийн дөрвөн жилийн хугацаанд хөрөнгийн зах зээлд нэвтэрсэн компани байна. Тухайлбал, “Мандал даатгал”, “Ард Кредит”, “ЛэндМН”, “Түмэн шувуут”, “Ард даатгал”, “Монос хүнс”, “Ард сан хүүгийн нэгдэл”, “Монгол базальт” гээд 29 компанийн найм нь 2016 оноос хойш IPO гаргажээ. █

эдийн засгийн өсөлт удааширч эхэлсэн нь газрын тосны ханш улам уруудах дохио болов. Тэрчлэн их гүрнүүдийн эрх ашиг, АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн сонгууль, ОХУ-ын шинээр бүрдсэн Засгийн газрын үйл ажиллагаанаас мөн “хар алт”-ны төлөв хамаарахаар байна. Иран, АНУ-ын хурцадмал байдал намжсан төдийгүй Ойрх Дорнодод явуулж байсан дайны бодлогоо тэргүүлэгч гүрэн зогсоож байгаа нь газрын тосны ханш сулрах нэг үндэслэл болоод байна. █

Хөрөнгийн зах зээлд шинээр хөл тавьсан компаниуд ногдол ашиг

илүү их тарааж байна

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ08 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317)

ЭДИЙН ЗАСАГ 9 11

11

Шинэ 20 мянган төгрөгийн нууцлалтай танилц

С.Даваасүрэн: Хөдөлмөрийн зах зээл эргэж сэргэхдээ удаан тул хамгаалах бодлого хэрэгтэй

94 настай Махатир тэмцэлгүйгээр бууж өгөхийг хүссэнгүй

Вирусийн дуулианаар хувьцаа унаж, бондын өгөөж уруудав

10

Газрын тосны зах зээл тогтворгүй хэвээр

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 09 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317)ЭДИЙН ЗАСАГ

Шинэ 20 мянган төгрөгийн

нууцлалтай танилц

Монголбанк 50, 20,000 төгрөгийн дэвсгэртэд хамгаа-лалтын шинэ элементүүдийг оруулан шинэчлэн сайжруулж, гүйлгээнд гаргасан.Шинэчилсэн хамгаалалтын элементүүдийг иргэд энгийн нүдээр хараад хуурамч дэвсгэртээс төвөггүй ялгаж, таних боломжтой. Тэрчлэн гурван хэмжээст, микро оптик, хөдөлгөөнт гадаргуутай тууз болон гурван хэмжээст өнгө нь хувирагч элемент, харааны бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан товгор таних тэмдэг зэргийг оруулж өгчээ.

Шинэ 20,000 төгрөгийн дэвсгэрт нь түүхэн болон үндэсний уламжлалт хэв маягийг хамгийн сүүлийн үеийн технологитой хослуулснаараа онцлог.

Төв банкны ерөнхийлөгчийн тушаалаар 2006 онд үйлдвэрлэсэн 20,000 төгрөгийн дэвсгэртүүдийг энэ сарын 1-ний

өдрөөс эхлэн гүйлгээнээс татахаар болсон.

2006 оны энэхүү дэвсгэрт нь олон нийтэд зориулсан хамгаалалтын элемент х а н г а л т г ү й б а й д г а а с хуурамчаар үйлдэх нь олширчээ. Иймээс уг дэвсгэртээр төлбөр тооцоо хийхийг зогсоосон бөгөөд иргэд уг дэвсгэртийг 2022 оны гуравдугаар сарын 1-ний өдөр хүртэл хоёр жилийн хугацаанд арилжааны банк болон төв банкинд хандан шинэ дэвсгэртээр чөлөөтэй солиулж болох юм. 2006 оны 20,000 төгрөгийн дэвсгэрт нь ямар нэгэн цонхгүй, туузгүй, ар талын зүүн доод буланд 2006 гэсэн тоотой бөгөөд хуурамч бус ийм тэмдэгт эзэмшиж буй иргэн, аж ахуйн нэгж 2022 оны гуравдугаар сарын 1-ний өдөр хүртэлх хугацаанд солиулж авах эрхтэй. █

Усан хээ: Гэрлийн эсрэг барихад

тод харагдах Чингис хааны хөрөг болон Монголбанк гэсэн үсэгтэй усан хээг

сайжруулсан.

Өнгө хувиргагч элемент: Дэвсгэртийн нүүрэн талд

байх дөрвөн морьтон баатрын дүрс нь гурван

хэмжээстэй бөгөөд дээш, доош, баруун, зүүн тийш

хөдөлгөхөд цаад гүн хэсэгт алтлаг шар болон ногоон

өнгийн цагаригнууд ээлжлэн солигдоно.

Гурван хэмжээст хөдөлгөөнт гадаргуутай тууз:

Соёмбо, өлзий хээ, арга билэг, алхан хээ, Монголбанк гэсэн бичил текстүүд бүхий ногоон өнгийн туузтай. Тууз нь гурван хэмжээст бөгөөд дэвсгэртийг дээш, доош, баруун, зүүн тийш налуу хөдөлгөхөд эдгээр дүрсүүд хөдөлж, зарим нь цаана гүн хэсэгт харагдана.

Гялгар судлал: Дээш, доош

налуу хөдөлгөхөд алтлаг шаргал

өнгөөр гялалзах өлзий хээ харагдана.

Товгор элемент: Соёмбо, Монгол Улс гэсэн

эвхмэл монгол бичиг, Чингис хааны хөрөг болон

хөрөгний ар талын фон, 20,000 төгрөгийн араб

болон уйгаржин тоо, товгор байдлаар хийжээ.

Харааны бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан

элемент: Баруун, зүүн ирмэг дэх найман ширхэг ташуу

товгор зураас нь 20,000 төгрөгийн дэвсгэртийг

илэрхийлэх бөгөөд хурууны үзүүрт

мэдрэгдэнэ.

Давхцаж харагдах дүрс:

Дэвсгэртийн нүүр болон ард талд байрлах Чингис

хааны Гэрэгэ дэх дугуй дүрсүүд

зөрүүгүй давхацна.

▼

▼

▼

▼

▼

▼

▼ ▼

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ10 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317) ЭДИЙН ЗАСАГ

Дэлхий даяар тархаж буй халдварт өвчний улмаас хүчирхэг эдийн засгуудад өөрчлөлт орж байгаа энэ үед Монгол Улс нэн тэргүүнд ямар арга хэмжээ авах шаардлагатай талаар эдийн засагчдын байр суурийг хүргэж байгаа билээ. Энэ удаад эдийн засгийн ухааны доктор С.Даваасүрэнтэй ярилцлаа. Тэрбээр “гал алдахгүй”-н тулд уян хатан, зөөлөн бодлого чухалчилж, эрсдлийн үед хэрэгжүүлэх үндэсний стратегитай болохыг чухалчиллаа.

-Шинэ төрлийн корона-вирусийн нөлөөгөөр дэлхийн эдийн засаг савлаж, улс орнуудын өмнө сорилт тулгарч байна. Та эдийн засаг чийн хувьд энэ нөлөөл лийг хэрхэн харж байна вэ?

-1968 онд Хонконгоос эхтэй тахал хэлбэрийн ханиад гарч байснаас хойш харьцангуй намжмал байснаа гучаад жилийн дараа буюу 1997 онд шувууны ханиад бүртгэгдсэн. Үүнээс хойш хориод жил олон төрлийн халдварт өвчин тасралтгүй дэгдсээр ирсэн. Давтамж нь ойрхон гарах эдгээр халдварт өвчнүүд эдийн засагт багагүй нөлөөлсөөр байна. Тиймээс дэлхийн улс орнууд эрсдлээс сэргийлэх үндэсний стратегитай болж байна. Тухайлбал Англи 2006 онд ийм төрлийн голомтот өвчнийг даван туулах стратегиа боловсруулж, түүнийг мөрдөж ажиллаж ирсэн.

-Ингэж газар авсан халдварт өвчний үед хамгийн ихээр нэрвэгддэг салбар нь юу вэ?

-Эдийн засагт нөлөөлөх хамгийн эмзэг салбар нь хөдөлмөрийн зах зээл байдаг. Томоохон хямралтай адил хэмжээгээр хөдөлмөрийн зах зээлд нөлөөлдөг. Аж ахуйн нэгжүүд орон тоогоо цомхотгох, ажлын байр хомсдох зэргээр нэгэнт алдаж эхэлсэн зах зээл эргэж сэргэхдээ удаан байдаг. Энэ нь цусны эргэлттэй адил эдийн засгийн бусад салбартаа ч даамжирч нөлөөлнө. Банкнаас авсан зээлээ төлөх чадвар суларч,

Rio Tinto цаашдаа литийн бизнест илүү ихээр анхаарал хандуулах сонирхолтой байгааг тус компанийн Эрчим хүч,

эрдсийн группийн захирал Б.Болд хэллээ. Сүүлийн гурван жилийн хугацаанд шинэ бизнес худалдан авах 200 гаруй боломжийг судалсны дотор литийн төслүүд түлхүү багтсан

байна. Rio Tinto одоогоор АНУ-д Бороны уурхайд литийг дайвар бүтээгдэхүүн байдлаар олборлож байна. Мөн Сербийн газар нутагт лити олборлох Jadar төслийг хэрэгжүүлж байгаа юм.

Тус компани ирээдүйд тээврийн хэрэгслийг электронжуулах үйлдвэрлэлд шаардагдаж байгаа металлуудыг олборлох чиглэлээр ажиллах илүү сонирхолтой байгаа, үүнд

литээс гадна зэс, мөн сайн чанарын никель зэрэг түүхий эд багтаж байгаа гэдгийг Rio Tinto-ийн Эрчим хүч, эрдсийн группийн захирал Б.Болд тодотголоо.

УУЛ УУРХАЙ

Rio Tinto литийн бизнест илүү ихээр анхаарал хандуулах сонирхолтой байнаМ.Золбоо, Шинжээч

С.Даваасүрэн: Хөдөлмөрийн зах зээл эргэж сэргэхдээ удаан тул

хамгаалах бодлого хэрэгтэй

Э.Батцэцэг, ЗГМ сонин

алданги, төлбөрийн хэмжээ ихсэж, аж ахуйн нэгжүүдийн үйл ажиллагаа доголдоод ирэхээр том эдийн засагтаа шууд нөлөөлөх зэргээр үр дагаврууд ар араасаа хөвөрдөг.

-Энэ үед улс орнууд ямар арга хэмжээ авдаг вэ?

-Ийм нөхцөл байдалд уян хатан, зөөлөн бодлого хэрэглэдэг. Манай Засгийн газар ч ийм арга хэмжээ авч байна. Нийгмийн даатгалын алданги, торгуулийг чөлөөлөх, түрээсийн төлбөрөө бууруулсан аж ахуйн нэгжүүдэд татварын хөнгөлөлт үзүүлэх зэрэг алхам хийхээ зарлалаа. Үүний зэрэгцээ иргэдийн зээлийн нөхцлийг зөөллөх, гэрээг шинэчлэх, хүүг бууруулах, барьцаа хөрөнгийн шаардлагыг сулруулах зэрэг арга замыг

хэрэглэдэг. Түүнчлэн банкны системд чанаргүй активууд гарахад түүнийг нь худалдаж авдаг бүтцийг бий болгох ажлыг үе шаттай хэрэгжүүлдэг. Хамгийн чухал нь гал алдчихгүй байх, эргээд босох нөхцөлийг бүхэлд нь харах явдал.

-COVID 19 дэгдсэн БНХАУ-аас эдийн засаг шууд хамааралтай Монгол Улсын хувьд илүү эрсдэл амсах магадлалтай. Та үүнийг ямар хэмжээний хохирлоор төсөөлж байна?

-Манай улсад коронавирусийн эрсдэл бодит байна. Урд хөрш нөхцөл байдлын эсрэг ямар арга хэмжээ авах нь манайд хүндээр тусна. Хятадын эдийн засаг 2002 оноос хойш дөрөв дахин өссөн, дэлхийн ДНБ-ий 17 хувийг, нийт үйлдвэрлэлийн 33 хувийг дангаараа бүрдүүлдэг. Энэ том эдийн засагтай улстай Монгол Улс нийт экспортынхоо 94 хувь, импортын 42 хувийг хийдэг. Аж ахуйн нэгжүүд ч түүхий эдээ Хятадаас л авдаг. Өнөөдрийн байдлаар 1.5-2 сарын нөөцтэй байгаа нь үйл ажиллагаа нь доголдоход ойрхон байгааг харуулж байна. Хилийн хориг манай валютын нөөцөд нөлөөлж байна. Энэ мэт эрсдэл ойрын хугацаанд гурав дахь удаагаа тохиолоо. Энэ үед төрийн байгууллагуудын хамтын

ажиллагаа, нэгдмэл зохицуулалт зайлшгүй хэрэгтэй. Манай Засгийн газар, УИХ энэ тал дээр сайн ажиллаж байна.

-Эдийн засгийн нөлөөг V хэлбэрээр огцом сэргэнэ гэж таамаглах нэгэн байхад урт хугацаандаа сэргэхгүй гэж үзэх шинжээч ч бий. Таны хувьд эргэж сэргэх хугацааг хэрхэн тооцоолж байна?

-Судалгааны байгууллагуудын мэдээллээс харахад урьдчилан таамаглах боломжгүй нөхцөл үүсэхийг үгүйсгэхгүй байна. Тухайлбал Goldman Sachs-аас 2020 онд Хятадын эдийн засгийн өсөлт нь нэг орчим хувиар буурна гэж үзсэн. Тэгэхээр Хятад дотооддоо эдийн засгийн бүтцийн өөрчлөлтөө хийж болзошгүй. Аж үйлдвэрлэлээс үйлчилгээний салбар руу, дэд бүтцийн өөр салбарт хөрөнгө оруулах шийдвэр гаргаж болзошгүй. Энэ бүхэн нь эргэн тойрондоо маш хүчтэй нөлөөлнө. Гэхдээ аливаа бэрхшээл сорилт нөгөө талдаа боломж бий болгодог. Тухайлбал, даатгалын салбарт цоо шинэ бүтээгдэхүүн гарах боломж гарч ирж болно. Цар тахлын үеийн даатгал урд өмнө хаана ч байгаагүй. Хувийн даатгалын компаниуд үүн дээр ажиллаж болно. Мөн цахим технологид суурилсан бараа, бүтээгдэхүүний

эзлэх орон зай тэлэх хандлага илэрч байна.

-Эдийн засаг эргэж сэргэхэд иргэд, аж ахуйн нэгжүүдэд зээл авах шаардлага тулгарах байх. Зээлийн үйлчилгээнд ББСБ-уудын оролцоо ямар байх вэ?

-Шинээр зээл авахаас илүүтэй зээлтэй байгаа иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийн төлөлт, алданги, хүүний хэмжээнд уян хатан бодлого явуулах нь чухал. ББСБ-уудаас авсан зээл 1.8 их наяд төгрөгт хүрсэн. Чанаргүй зээлийн хувь хэмжээг бага байлгах нь эхний стратеги юм.

-Хөрөнгийн зах зээлд ямар өөрчлөлт харагдаж байна?

-Хөрөнгийн зах зээлд сонирхолтой судалгаа гарсан байна. Өнгөрсөн нэгдүгээр сард АНУ болон Европын орнуудын хөрөнгийн зах зээлийн индекс хэвээр байсан бол Азийн орнуудын индекс буурсан байв. Тэр дундаа Хятадын CSI индекс сүүлийн арваад жилийн хугацаанд анх удаагаа буурсан үзүүлэлттэй. Манай “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК Хонконгийн хөрөнгийн бирж дээр IPO гаргахаар тооцоолж байгаа энэ үед ийм төрлийн чичиргээ нөлөөлөхийг үгүйсгэхгүй. COVID 19 бол зөвхөн вирус биш. Түүний эдийн засагт үзүүлэх нөлөөлөл нь асар том гэдэг нь харагдаж байна.

Гэхдээ аливаа бэрхшээл сорилт нөгөө талдаа боломж бий болгодог. Тухайлбал, даатгалын салбарт цоо шинэ бүтээгдэхүүн гарах боломж гарч ирж болно. Цар тахлын үеийн даатгал урд өмнө хаана ч байгаагүй. Хувийн даатгалын компаниуд үүн дээр ажиллаж болно.

Гэрэл зургийг С.Батсайхан

БАНКНЫ СИСТЕМД ЧАНАРГҮЙ АКТИВУУД ГАРАХАД ТҮҮНИЙГ НЬ ХУДАЛДАЖ АВДАГ БҮТЦИЙГ БИЙ БОЛГОХ АЖЛЫГ ҮЕ ШАТТАЙ ХЭРЭГЖҮҮЛДЭГ.

ТЭРБЭЭР ДАВАА ГАРАГТ ЗАСГИЙН ГАЗАР БАЙГУУЛАХ АСУУДЛААР ДАХИН САНАЛ ХУРААХЫГ САНАЛ БОЛГОСОН АВЧ ПАРЛАМЕНТАД ДЭМЖЛЭГ АВСАНГҮЙ.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 11 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317)ЭДИЙН ЗАСАГ

Энэ долоо хоногт дэлхийн хөрөнгийн биржүүдэд хувьцааны үнэ үргэлжлэн унаж, Засгийн газрын бондууд эрэлттэй байхыг зах зээлийн шинжээчид таамаглав. Японд даваа гарагт хөрөнгийн бирж нээгдэхэд хувьцааны үнэ 1.3 хувиар доошилсон бол S&P 500 фьючерсийн ханш нэг нэгжээр уруудсан байна. АНУ-ын Холбооны

Өнгөрсөн долоо хоногт вирусийн улмаас хувьцаанаас эхлээд таваарын үнэ бүгд унасан бол даваа гарагийн байдлаар алт жаахан сэргэж, хүнд цаг үеийн найдвартай хөрөнгө оруулалт болохоо баталлаа.

Амралтын өдрүүдийн таагүй үйл явдлуудын дараа хөрөнгө оруулагчид үнэт металлын үнийг дээш түлхэж эхэллээ. Алтан гулдмай хямралын цагт авралын таваар гэдэг урт хугацааны нэр хүндтэй. Гэвч байдал маш хүндэрсэн үед хөрөнгө оруулагчид алтаа

зарах боломж бий. 2008 оны хямралын үед ийм байдал ажиглагдсан бол өнгөрсөн даваа гарагт мөн алтны худалдаа эрчимжжээ. RBC Capital Markets фирмийн мэдээнд “Хөрөнгө оруулагчид бусад зах зээл дэх алдагдлаа нөхөхийн тулд алтаа зарж байгаа бололтой. Гэхдээ энэ нь аюулгүй таваарын хувьд алтанд итгэл алдарсан хэрэг биш. Алтанд хандах үндсэн хандлага өөрчлөгдөөгүй” хэмээн бичжээ. Баасан гарагт Сингапурын биржийн арилжаан дээр алтны үнэ таван хувь буугаад байсан юм. █

Хямралын үеийн аюулгүй валютын хувьд АНУ-ын мөнгөн тэмдэгт ганцаар тэргүүлэх шинжтэй боллоо. Хоёрдугаар сард ам.доллар ба иен хамгийн найдвартайд тооцогдож байсан боловч коронавирус тус хоёр улсын эдийн засагт хүндрэл учруулсан явдал түгшүүр үүсгэсэн. Сарын сүүлийн долоо хоногт иен сэргэсэн авч ам.доллар суларсаар байв. Гэвч үндсэн үзүүлэлтүүдээс харахад коронавирус бүх нийтийн үймээн сандралд хүргэвэл ногоон дэвсгэрт ганцаар байр сууриа хадгалж үлдэх болно гэж шинжээчид таамаглав.

Харин иенийн хувьд зах

Махатир Мохамад засаглалаас түр зуур холдсон б о л о в ч 9 4 настай удирдагч

тэмцэлгүйгээр байр сууриа тавьж өгөх бодолгүй байна. Бямба гарагийн өглөө тэрбээр танхим байгуулахад хангалттай олонхын дэмжлэг авсан хэмээн мэдэгдсэн. Гэвч үдээс хойш Малайзын хаан түүний баруун гар байсан Мухияддин Яссинийг Ерөнхий сайдаар зарлав. Махатир ням гарагт “Тэр зөв Ерөнхий сайд биш. Би ялах ёстой байсан” хэмээн мэдэгджээ.

Махатир Мохамад эх орондоо төдийгүй дэлхийд нэртэй улстөрч бөгөөд Малайзыг 20 гаруй жил

94 настай Махатир тэмцэлгүйгээр бууж өгөхийг

хүссэнгүйМахатир бол Махатир. Тэр Мухияддин, Нажиб хоёрт сүүлийн

инээдийг үлдээхгүй байх” гэжээ

Вирусийн дуулианаар хувьцаа унаж, бондын өгөөж уруудав

Аюулгүй хөрөнгө оруулалт гэгддэг алт сэргэж байна

Хямралын үед $ торойж үлдэх бололтой

жилийн турш Ерөнхий сайдын албыг хашихдаа Малайзын нэрийг дэлхийн тавцанд гаргаж

удирдсан хүн. Огцорсон үедээ ч улс төрөөс холдоогүй агаад 2018 онд авлигад идэгдсэн гэгддэг Нажиб Разакийг унагахад гол үүрэг гүйцэтгэсэн юм. Малайзын улс төрийн шинжээч Жэймс Чин “Тоглоом хараахан дуусаагүй байна. Түүнийг жагсаалаас гаргахад арай эрт байна. Махатир бол Махатир. Тэр Мухияддин, Нажиб хоёрт сүүлийн инээдийг үлдээхгүй байх” гэжээ.

Тэрбээр Малайн хойг Британийн захиргаанд байх үед буюу 1925 онд төрсөн бөгөөд их сургууль төгсөөд эмчээр ажиллажээ. Дэлхийн хоёрдугаар дайны үед Японы цэргүүд Малайзыг эзлэхэд улс төрд идэвхийлэн оролцож, улмаар 1981 онд 56 насандаа анх Ерөнхий сайд болсон. 22

Адам Хэй

Жек Ллойд-Смит

Масаки Кондо

Филип Хейжманс

чадсан хүн.Түүнийг төр барих хугацаанд

дэлхийн хамгийн өндөр барилга, хамгийн том далан, Зүүн Өмнөд Азид тэргүүлэх нисэх буудал зэрэг алдартай байгууламжууд боссон юм. Махатир сонгуулийн үед амласныхаа дагуу эрх мэдлийг намын бусад удирдагчдад шилжүүлэхээс удтал түдгэлзсэн тул өнгөрсөн долоо хоногт түүний эвслийн танхим задарсан байна. Тэрбээр даваа гарагт Засгийн газар байгуулах асуудлаар дахин санал хураахыг санал болгосон

авч парламентад дэмжлэг авсангүй.

Гэвч Махатир оролдлогоо зогсоосонгүй, нэг үе сөргөлдөж байсан өөрийн эвслийн нэг удирдагч Анвар Ибрахимыг талдаа татаж парламентад олонх болсноо зарлав. Гэсэн хэдий ч хаан Мухияддиныг дэмжиж буйгаа зарласан байна. Малайзын улс төр судлаач Иохан Сараванамутту “Тэр одоо 94 настай. Түүний өмнө улс төрийн урт удаан зам байхгүй гэж бодож байна. Гэхдээ л Махатирыг хэн ч бүрэн мэдэхгүй” гэв. █

нөөцийн банк зөөлөн бодлогоо үргэлжлүүлэхээ мэдэгдсэн нь зах зээлд бага зэрэг тайвшрал өгөв бололтой.

Гэвч Австрали, Шинэ Зеландын 10 жилийн бондын өгөөж улам доошилсоор 1.11 хувь урууджээ. Амралтын өдрүүдэд шинэ коронавирусийн тохиолдол АНУ, Итали, Өмнөд Солонгост нэмэгдсэн нь хөрөнгийн зах зээлийн хөдөлгөөнд нөлөө

үзүүлжээ. Түүнчлэн АНУ, Тайланд, Австралид халдвараар хүмүүс нас барлаа. Даваа гарагаас Японд сургуулиуд түр хаалгаа барьж байна. Гэрээсээ ажлаа хийхийг хүссэн хүмүүсийн тоо өсжээ. Goldman Sacks-ын эдийн засагчид вирусийн улмаас дэлхийн эдийн засагт сөрөг нөлөө үүссэн нөхцөлд АНУ-ын холбооны нөөц бодлогын хүүгээ буулгахаас өөр аргагүйд хүрч байна хэмээн дүгнэв.█

зээлийн хэлбэлзлээс ихээхэн хамааралтай учир дагаж хөдлөх магадлал бий. Дэлхийн нөөцийн менежерүүдийн гадаад валютын хандлагаас харахад ам.долларын байр суурь тодорхой харагддаг. Тухайлбал,

дэлхийн валютын нөөцийн 62 хувь нь ам.доллараар, 20 хувь нь еврогоор хадгалагддаг бол иенийн хувь хэмжээ ердөө зургаан хувьтай байгааг Олон улсын валютын сангийн тайланд дурджээ. █

Дэлхийн валютын арилжаанд гол валютуудын эзлэх хувь хэмжээ

Эх сурвалж: ОУВС

USD EUR JPY GBP AUD CAD CHF CNY

0

50

100%

ДЭЛХИЙ

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ12 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317) ХУВЬ ХҮНИЙ ХӨГЖИЛ

Шинэ үеийн дижитал иргэдийн бэлтгэл нь онлайн, теле хичээл

Боловсрол чухал. Гэхдээ үүнийг хэрхэн , хаана эзэмших нь хүүхдийн с о н г о л т о о р

шийдэгдэх нь маш ховор. Чиглүүлэгч нь эцэг, эх, багш. Товчхондоо ирээдүйн иргэнийг хэн болохыг бид сонгосоор иржээ. Харин шинэ эринд дижитал иргэдийг бойжуулахаар бэлтгэж байгаа энэ үед COVID 19 дэгдэж, хөл хорионд гэрээсээ теле хичээл үзэн, онлайнаар багштайгаа холбогдож байгаа нь нэг төрлийн “бэлтгэл анги” аж.

Монголчууд танхимын с у р г а л т а а р х ү ү х д э д э э боловсрол олгосон нь зуу хүрэхгүй жилийн түүхтэй. Харин түүнээс өмнө олон зуун жил гэр сургалтаар “хүн” бэлддэг байсан. Тиймээс эртний уламжлалаа шинэчлэлээр баяжуулан хорио цээрийн эдгээр хоногуудад хүүхдэдээ зайн сургалтаар суралцах суурь тавьж өгөх нь ирээдүйд нь оруулж буй үнэ цэнтэй хувь нэмэр юм.

Танай гэрт тохиолдож байгаа “шинэ үзэгдэл”-д хэрхэн хандах талаар Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтын судлаач, албаны хүмүүсээс зөвлөмж авлаа. Бага ангийнхан үзсэн хичээлийн даалгавраа онлайнаар шалгуулахад 60 хувийн гүйцэтгэлтэй, харин анги өгсөх тусам 30-40 хувь хүртэл буурч байгаа урьдчилсан судалгаа бий. Тиймээс эцэг, эхчүүд та бүхэн энэ хэсэгхэн хугацаанд анхаарлаа хандуулаад дараах зөвлөмжийг хэрэгжүүлээд үзээрэй.

АНГИДАА БАЙГАА МЭТ ОРЧИНГ БҮРДҮҮЛ

Сар гаруй, түүнээс ч удаан үргэлжилж болзошгүй теле хичээлийн зайн сургалт хүүхдэд

Д.Хулан, ЗГМ сонин

чинь хөтөлбөрийн дагуу мэдлэг олгож чадаж байна уу. Хэрэв та “үгүй” гэж үзэж байгаа бол өөртөө “муу” дүн тавиарай. Учир нь гэрийн нөхцөлд шинэ багшийн хичээл үзэж байгаа хүүхдэд сэтгэл зүйн бэлтгэл, орчин хамгаас чухал аж. Ням гарагийн орой хичээлийн хувцсыг нь бэлдэж, цүнхэнд нь дэвтэр номыг нь зэхдэгтэйгээ яг адил аль сувгаар ямар хичээл гарах хуваарийг өмнө нь сануулж, хичээлдээ “суух”

бэлтгэлийг нь хангах хэрэгтэй. Харин хичээл орж байхад эцэг эх нь утсаа оролдож, эсвэл хоол хийж, тоос соруулж байвал хүүхэд төвлөрөхгүй. Түүний оронд хамтдаа хичээлээ үзэж, харилцан ярилцахыг хичээ. Хэрэв таныг ажилтай үед хүүхэд хичээлээ үздэг бол ах эгч, эмээ өвөөд нь даатгаж, хариуцуулж болно. Харин ганцаараа үлддэг хүүхэдтэйгээ оройд үзсэн хичээлийг нь шалгаж, ярилцах цаг заавал гаргаарай.

Зайн сургалтаар суралцах суурь тавьж өгөхийг чухалчлаарай

ЗАЙНААС СУРАЛЦАХ СЭТГЭЛ ЗҮЙГ БЭЛТГЭХЭД АНХААРАХ ГУРВАН ЗҮЙЛТеле хичээлийн үед “танихгүй

багш” эхний бэрхшээл болдог. Заах арга барил, хоолойн өнгө, харьцаа нь өөр багшаар хичээл заалгахад хүүхэд хүлээж авахад хүнд байдаг аж. Тиймээс багшийнхаа талаар таагүй үг унагавал өлгөж авах биш, тоохгүй орхих нь зүйтэй. “Үзсэн хичээл орж байна” гэвэл “бататгаад ав”, “ойлгохгүй байна”

Гэрэл зургийг С.Батсайхан

гэвэл багшаас нь асуух зүйлээ ярилцах зэргээр тусла. Хүүхдийн суралцах үеийн сэтгэл зүйг дэмжиж урамшуулах, хайрлуулах хэрэгцээг нь хангах, айдасгүй харилцаа үүсгэх гурван зүйлээр үргэлж дэмж. Урамшуулж, магтах нь цаашид хичээллэх хүслийг өдөөдөг бол хайрлуулж, энхрийлүүлснээр сэтгэл тайван, анхаарал төвлөрдөг байна. Эцэст нь хичээлтэй холбоотой зүйлээ зоригтойгоор асуух, ойлгоогүйгээ хэлж чадах харилцаа үүсгэх нь суралцахад хамгийн том тээг болдог мэдэхгүйгээсээ ичих мэдрэмжийг бууруулдаг.

ШҮҮМЖЛЭХЭЭС ТАТГАЛЗБагшийг, хичээлийг, хүүхдээ огт

шүүмжилж болохгүй. Цаашлаад төр засгийн шийдвэр, хөл хорионы нөхцөл, халдварт өвчний тархалт зэргээр нийгмийн үзэгдлүүдийг ч хүүхдийнхээ дэргэд шүүмжлэхээс зайлсхий. Хичээлээ гүйцэхгүй хоцорсон, бичиж амжаагүй бол сурах бичгээс нь хараад өөрөө зааж болно. Хүүхдэдээ номыг нь өгөөд ойлгосныг нь яриулж болно. Хүүхэд түлхүүр үгүүдийг харангуутаа санаа аван ярьж чадаж байвал ойлгосны шинж, харин дуржигнатал уншиж эхэлбэл эсрэгээрээ гэдэг нь ойлгомжтой. Энэ тохиолдолд мөн шүүмжлэхээ урьтал болголгүй, багштай нь холбогдож заавар авч болно. Байгалийн шинжлэх ухааны хичээлүүдийг хамтдаа нөхөн үзэж, эсвэл онлайнаар судалж, мэдэхгүй зүйлээ мөн багшаас нь асуу. Багш нар гэртээ байгаа ч ажлын найман цагаар бус, сэрүүн байгаа бүх цагтаа ажилласаар байгааг онцолъё.

Эцэст нь та энэ богино хугацаанд хүүхдэдээ цаг гарган, зайны сургалт авах чадвар эзэмшүүлж чадвал ирээдүйд аль ч улсын сургуулийн хичээлийг онлайнаар үзэж, дэргэд чинь дэлхийн хэмжээний боловсролтой нэгэн төрөн гарах боломжтой юм шүү.

НӨХРИЙН БУРУУ БАЙТАЛ УУЧЛАЛ ГУЙХГҮЙ

БАЙНА

-Нөхөр маань залуухан охидтой фэйсбүүкээр байнга чаталдаг. Саяхан нэг эмэгтэйтэй их удаан утсаар ярьж байгааг нь мэдээд залгатал “Танай нөхөр л залгадаг. Би эхнэр хүүхэдтэй байж боль гэж хэлсэн” гээд өөдөөс уурлав. Тэгэхээр нь нөхрөө хөөгөөд явуулчихсан. Гэтэл надаас уучлал гуйгаагүй хэрнээ өөрийгөө өмөөрөөд байх юм.

-Ийм тохиолдолд эхнэр хүний харилцаа хандлагаас их зүйл шалтгаалдаг. Яагаад гэвэл эр хүнийг залах, засах, зөөллөх ухаан эмэгтэйчүүдийн харилцаа хандлагаас маш их хамаарна. Тий мээс нөхрөө хэт их барьж, хардаж сэрдэх тусам таныг гэх хандлага улам цаашаа болж хувирдаг. Танд нөхөртөө хайр халамж үзүүлэх цаг зав хомс байгаа ч харилцах хандлагаа засаж, өөр хүнтэй утсаар ярих байдлыг нь учирлан бага багаар

Тиймээс эхнэртэйгээ ярилцаж энэхүү асуудлыг хүүхдийнхээ төлөө гэдгийг ойлгуулан зөвөөр шийдэх хэрэгтэй.

НӨХРИЙНХӨӨ УТСЫГ ОРОЛДОХ НЬ

БУРУУ ГЭЖ ҮҮ

-Би нөхөртэйгөө гэрлээд удаагүй байгаа. Үерхдэг байхдаа утсыг нь “ухдаггүй” байсан юм. Тусдаа гарч, гэр бүл болсон хойно утсыг нь оролдтол уурлаад бөөн хэрүүл болсон. Би буруу зүйл хийсэн гэж үү?

-Нөхөр тань танд итгэдэггүй байж болох талтай. Гэхдээ хүн бүрт хувийн нууц гэж байдаг шүү дээ. Магадгүй энэ асуудлаас болоод нөхрийн тань сэтгэл зүй хямарсан учир өөрийн мэдэлгүй уурласан байх. Одоохондоо танд хэлж болохгүй, ямар нэгэн шалтгаанаар нуух зүйл байж

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | СЭТГЭЛ ЗҮЙ 13 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317)

Г.Санжааханд, ЗГМ сонин

Хойд эцгийн гар харуулахгүйн тулд хүүхдээ өөрөө өсгөнө

“Засгийн газрын мэдээ” сонин мэргэжлийн сэтгэлзүйчтэй хамтран бэлтгэдэг ээлжит зөвлөгөөгөө хүргэж байна. Энэ удаа “Улаанбаатар Эрдэм” их сургуулийн сэтгэл судлалын багш,

сэтгэлзүйч Б.Батцэцэг уншигчдын асуултад

хариуллаа. Хэрэв танд сэтгэл зүйн тулгамдсан асуудал байвал манай сонинд хаяглан ирүүлээрэй.

болох учраас шууд утсыг нь авч оролдох гэхээсээ илүүтэй сайхан харилцаатай үедээ асууж, асуудлаа шийдэх хэрэгтэй.

БЭР МААНЬ НАДТАЙ ХАМТ АМЬДРАХ ДУРГҮЙ

-Би 60 настай эрэгтэй. Хүү маань саяхан эхнэртэй болсон юм. Тэр нь их ааштай. Надтай хамт амьдрах дургүй гэнэ. Намайг байхгүй бол нөхөр хүүхэдтэйгээ сайхан амьдрах юм байх. Би өөр түших хүнгүй болохоор хаашаа ч явж чадахгүй байна. Яавал дээр вэ?

-Таны удам залгах ганц хүү болохоор бэрээсээ илүү хүүтэйгээ сайн ярилцаж, учраа олох хэрэгтэй. Мөн энэ байдлыг эерэг болгон өөрчлөхийн тулд

хүүгээрээ дамжуулан бага багаар нөлөөлж, ойлгуулан бэрдээ илүү сайн хандаад үзээрэй. Ингээд болохгүй бол та бэртэйгээ ярилцаж ойлголцохыг хичээхийг зөвлөж байна. Ямар ч үед хүн бүр

үрээ түшиж, нэг нэгнээ хайрлан амьдрах ёстой байдаг.

ЭГЧ НАМАЙГ БАЙНГА ЗАГНАХ БОЛЛОО

-Би 12 настай. Эгч маань надтай их сайхан харьцдаг байсан. Гэтэл хүүхэдтэй болсноосоо хойш хүүхдээ л анхаарч, намайг тоохоо болиод, загнадаг болчихсон. Энэ асуудлыг яаж шийдэх вэ?

-Эгчийн тань анхны хүүхэд учраас өмнө нь дүүдээ гаргадаг байсан цаг нь багасаж, эх хүний үүргээ гүйцэтгэх зайлшгүй шаардлага гарч байгаа учраас энэ нь тийм ч ноцтой асуудал биш. Хэсэгхэн хугацааны дараа хүүхэд нь том болоод ирэхээр дүүгээ урьдынхаасаа илүү хайрлах болно. Тиймээс энэхүү байдлыг зөвөөр ойлгон, эгчдээ туслан, тэвчээртэй харилцахад асуудал амархан шийдэгдэнэ. █

ойлгуулж, эелдэг дотно ярилцаж, итгэл өгөх ёстой. Ингэс нээр маш амархан засагдах болно.

ЭХНЭРЭЭСЭЭ САЛСАН Ч ХҮҮГЭЭ ӨӨРӨӨ ӨСГӨНӨ -Эхнэртэйгээ хамт амьдраад

10 жил болсон ч салахаас өөр аргагүй болсон юм. Эхнэр маань гадаад хүн дагаад явчихсан. Бидний дундаас гарсан ганц хүү маань одоо есөн настай. Би хүүгээ хойд эцгийн гар харуулахгүй гээд өөр дээрээ авахаар шийдсэн. Энэ нь зөв шийдвэр биз дээ?

-Хосууд бие биеэ хүндэлж, чин сэтгэлээсээ хайрлаагүй зэрэг сөрөг хандлагаас болж гэр бүлийн ийм маргаантай асуудал үүсдэг. Нэгэнт ийм байдалд хүрсэн тохиолдолд та хүүгээ авч үлдсэн нь зөв гэж бодож байна. Гэхдээ хэдий эхнэрийн тань

буруу байсан ч хүүгээ ээжтэй нь хааяа уулзуулж, эхийн хайрыг тодорхой хэмжээгээр мэдрүүлж өсгөх нь хүүхдийн тань ирээдүйн хөгжилд сайн нөлөөтэй байдаг.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ14 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317) СУДЛААЧИЙН ҮГ

ГЯЯ-ны нэгдүгээр ор-логч сайдаар 20 жил, мөн Японд Элчин сайдаар ажилласан Дарамын Ёндон гуай

Монгол-Японы харилцааны түүхэн торгон агшинг хэрхэн томъёолсон бэ? Дотоод гадаад-гүй их бага саад тээг, хардлага, хорлол давхцаж явсан, түүнийг ах нар маань гардан хийж байсан тухай өмнөх нийтлэлд өгүүлснээ үргэлжлүүлье.

Д.Ёндон нар 1979 оныхоо зун Японд айлчилжээ. Төлөө лөгч-дийг Токио дахь манай ЭСЯ-нд Зөвлөлтийн Элчин сайд, урьд нь СССР-ийн Сайд нарын Зөвлөлийн нэгдүгээр орлогч дарга байсан Д.С.Полянский улс төрийн зөвлөх Г.Комаровскийн хамт очиж уулзжээ.

Тэр тухай дурссан нь: Элчин сайд бидний ирсэн зорилго, явж үзсэн газрын тухай лавлаж сонсоод, Япон улстай харилцаагаа хөгжүүлэхийн чухлыг цохон тэмдэглэж, элдвээр ятгаж гарав. Тэрбээр хэлэхдээ: “Япон улстай харилцаа хөгжүүлэхэд танай улс Азийн орны хувьд их үүрэг гүйцэтгэх учиртай. Ялангуяа эдийн засгийн хамтын ажиллагаа хөгжүүлэхийн тулд санаачилга гаргаж, идэвхтэй ажиллах шаардлагатай байна. Та нарын очиж үзсэн Осака, Киото зэрэг газар бол аж үйлдвэр сайн хөгжсөн чухал төвүүд. Тиймээс тэдгээр төвтэй худалдаа, эдийн засгийн харилцаатай байхыг эрмэлзэх хэрэгтэй. Ер нь япончуудыг өөртөө татах гэж оролдож байгаа улс бий. Бид ч гэсэн тэднээс хоцрохгүйгээр Японыг өөртөө татаж ойртож ажиллах ёстой” гэх мэтчилэн дахин дахин нотлон тайлбарлаж ярив.

Элчин сайд Д.С.Полянскийн ярьж буйг сонсож суухад “Энэ хүн яах аргагүй зөв л юм хэлээд байна. Гэхдээ биднийг ямар үүрэг даалгавартай явааг даанч мэдэхгүй байгаа нь харамсалтай. Монголд суугаа Элчин сайд нь Японтой эдийн засгийн харилцаа хөгжүүлэхийг боож хааж байхад энд суугаа Элчин сайд нь тийм харилцаа хөгжүүлэхийг шахаж шаардаж суудаг нь сонин санагдана. Бодвол энэ Элчин сайд төвөөсөө чиг захирамж авч амжаагүй байх нь” гэсэн бодол төрж байв.

Үнэхээр ч удсангүй, хоёр хоно гийн дараа Элчин сайд Д.С.Полянский надтай яаралтай уулзах хойшлуулшгүй чухал шаардлагатай гэсээр манай ЭСЯ-нд ирж уулзав аа. Тэрбээр яарч мэгдсэн шинжгүй мэт

боловч ямар нэг буруу ташаа юм хийсэндээ гэмшсэн байртай сэтгэл нь нэг л тайван бус байх шиг санагдав. Элчин сайд биднийг Японы албаны хүмүүстэй уулзаж, ямар асуудал ярилцсан зэргийг сонирхоод “Та нар эдийн засгийн харилцааны асуудал хөндөж ярьсан уу? Ерөөсөө яриагүй юу? Японы тал ямар нэг тодорхой санал хэлэхгүй байна уу?” хэмээн лавлаж байв.

Бид Японы албаны хүмүүстэй уулзаж, ГЯЯ-ны сайд С.Сонодаг Монголд айлчлахыг урьж байгааг уламжлах зэрэг хоёр талын улс төрийн харилцааны зарим асуудлаар санал солилцсон. Харин эдийн засгийн хамтын ажиллагааны асуудлыг хөндөж ярилцаагүй тул түүнийгээ хэлж, Элчин сайд Д.С.Полянскийг тайвшруулахыг хичээв. Тэрбээр хоёрхон хоногийн өмнө биднийг ятган өгүүлж байснаасаа ухарч татгалзах гэсэн байртай “Түрүүн та нарт миний ярьсан зүйлийг заавал одоо хэрэгжүүлэх зорилт гэж үзэж болохгүй. Тэр бол бидний алс хэтийн зорилго байх учиртай. Ер нь Японтой эдийн засгийн салбарт харилцахад маш болгоомжтой хандах хэрэгтэй” гэхчлэн аргадах, учирлахын завсар мушилзан өгүүлсээр явсан билээ.

Миний тайлбар. Эндээс ямар дүгнэлт хийх вэ гэвэл Монгол-Японыг ойртуулахгүй, нөхөрлүүлэхгүй гэсэн Москва-гийн зөрчилтэй байр суурь

харагдана. Бас дагуул вассаль орондоо эзэн хүн шиг хандаж байгаа нь харагдана. Ам өчиг, тайланг нь авах гэсэн санаа ч цухалзжээ.

Д.Ёндон гуай цааш нь: Дип-ломатч хүний амьдралд гэнэтийн тохиол, санамсаргүй өөрчлөлт гардгийг алийг тэр гэх вэ! У л а а н б а а т а р т суугаа Зөвлөлтийн ЭСЯ-наас төвдөө мэдээлж, тэндээс Токиод суугаа ЭСЯ-ндаа илгээсэн чиг захирамж нь даруй тав хоногоор х о ж и м д о ж , Элчин сайд нь эвгүй байдалд орсон паянг бид ойлгож байв. Наймдугаар сар гарав. Ю.Цэдэнбал дарга Зөвлөлтөд амрахаар явсан тул түүнийг орлож үлдсэн нэгэн даргаас “Танай яамны орлогч сайд саявтар Японд явж ирээд тэнд ярьсан хэлэлцсэнээ Зөвлөлтийн ЭСЯ-ны нөхдөд мэдээлээгүй байна. Эдийн засгийн талаар том, том төсөл ярилцаад түүнийгээ хэлэхгүй нуусан гэж байна. Зөвлөлтийн нөхдөөс юугаа нуусан юм. Тэд гомдолтой байна” гэх мэтээр ГЯЯ-ны сайдад нэлээд зэмлэнгүй ярьсныг дуулав. Тэр үгсийг сонсоод ёстой

тоосонгүй. Учир нь бид Японоос Хятадаар дамжин галт тэргээр явж наадам эхлэх өдөр нутагтаа буцаж ирсэн бөгөөд наадам дөнгөж өнгөрөнгүүт Зөвлөлтийн ЭСЯ-ны Элчин зөвлөх (бидний хуучин танил, бидэнтэй “чи, би” гэж ярилцдаг хүн) ирж бидний Японд айлчилсан дүнгийн тухай нэгд нэгэнгүй яриулж авсан юм. ЭСЯ-ны бусад зиндааны ажилтнууд надтай хамт явсан хүмүүстэй тус бүрчлэн уулзаж, мөн л мэдээлэл авсан байсан. Бас сүүлд МАХН-ын Төв Хорооны Гадаад харилцааны хэлтэст

Олхонуд Баярхүү, Профессор

Японы эдийн засгийн “цөмрөлт”

одоо танай нэгдүгээр даргыг орлож байгаа хүнтэй уулзахдаа ГЯЯ-ны орлогч сайд бидэнд ийм зүйл яриагүй гээд хэлчихэж. Гэтэл лавлаж үзсэн чинь шинэ зүйл огт биш, хуучин ярилцаж байсан жижиг төсөл байж. Одоо яах вэ. Та нараас албан ёсоор уучлал гуйх уу гэв. Би хариу өчихдөө: –Учрыг ойлголоо. Биднээс уучлал гуйх хэрэггүй дээ. Тэр том дарга ташаа мэдээ сонсоод манай сайдыг зэмлэсэн бололтой байна билээ. Тиймээс ташаа мэдээ сонордуулж төөрөгдүүлсэн тэр даргаасаа уучлал хүсвэл хэн хэн дээ дээр биз дээ гэсэнд Элчин зөвлөх “Нээрээ ч тэр нь дээр юм уу даа” гэсээр явж билээ.

Миний тайлбар. Эндээс ганц дүгнэлт-Монгол, Япон хоёр ойр тож эхэллээ, хориг саадыг хүлээн авсангүй гэдэгт Зөв-лөлт нөхөд машид эмзэглэж бүр хямарч, бас заналхийлж байсан бололтой зураглал бууж байна. Үүнийг Д.Ёндон сайдын дараагийн мөрүүд гэрчилнэ.

Тэрбээр: Хэдэн сарын дараа Зөвлөлтийн ЭСЯ-ны Элчин зөвлөх утасдан Баянгол дахь тэдний амралт сувиллын газарт ирж уулзахыг урив. Тэрбээр товлосон цагтаа ирж “Чиний тэргэнд бус, миний тэргэнд сууж явъя” гэсний дагуу түүний “Волга” машинд сууж хөдлөв. “Өөр хүний сонорт хүргэхээргүй л юм ярих нь дээ” гэж бодлогоширч явав. Элчин зөвлөх нөөцөөсөө идэх уух юм гаргаж машин дотроо идэж уух завсар их л итгэмжилсэн байдлаар ийн ярив: –Одоо Япон улс эдийн засгийн талаар танайд нэвтрэх алхам хийж байна. Хамгийн гол нь танай хүмүүс, тэдний дотор нэртэй, нөлөө тэй нөхөд Японтой эдийн засгийн харил цаа, хамтын ажиллагаа хөг жүүлэх сонирхол-той байна. Энэ бол бидний нийтлэг үзэл санаа, зарчимтай үл нийцэх зүйл гэдгийг чи ойлгож байгаа байх!

-Үгүй, бид чинь Японоос үйлд-вэр, тоног төхөөрөмж авах-даа дайны төл бөрт, бас үнэ төлбөргүй авч байгаа. Энэ чинь манайд ашигтай байна шүү дээ гэж миний өчихөд,

-Тийм нь ч тийм. Гэхдээ хуруу гаа сарвайлгаад гараа тас хазуулах явдал байдаг. Япон улс эдийн засгийн талаар танайд нэвтрэхийн үр дагавар, хор холбогдлыг сайтар цэгнэж үзэх хэрэгтэй. Бид чинь хоёр өөр тогтолцоотой байгаагаа мартаж болохгүй. Япон улс одоо танайд нэвтрэхийн зөвхөн эхлэл болж байна. Магадгүй хэдхэн жилийн дараа тэдний эдийн засгийн цөмрөлт болбол яах вэ гэхчлэн үзэл суртал, улс төрийн үндэслэл бүхий зүйл ярив. Хүн надад санаа бодлоо тулгаж хэлээд байвал би дуугаа хурааж, хэлэх үгийг нь сонсдог заншлаараа Элчин зөвлөхийн цааш ярихыг дуугүй сонсож суулаа гэжээ.

Үргэлжлэл бий.

Япон улс эдийн засгийн талаар танайд нэвтрэхийн үр дагавар, хор холбогдлыг сайтар цэгнэж үзэх хэрэгтэй. Бид чинь хоёр өөр тогтолцоотой байгаагаа мартаж болохгүй гэж байв.

“Японтой эдийн засгийн салбарт харилцахад маш болгоомжтой хандах хэрэгтэй” гэхчлэн аргадах, учирлахын завсар мушилзан өгүүлсээр явсан билээ

бидний бичиж хүргүүлсэн (ГЯЯ-ны удирдлагын хэлэлцсэн) илтгэх хуудасны дагуу лавлаж, давхар мэдээлэл авсан байлаа.

Энэ бүгд Зөвлөлтийн ЭСЯ-ны ажлын “өвөрмөц” арга барил мөн боловч бидний хэлсэнд итгэхгүй байгаа буюу эсвэл хүн бүрийн ярьсныг харьцуулж, дундаас

нь өөтэй, зөрүүтэй юм эрж хайсан мэт эвгүй сэтгэгдэл төрүүлдэг байсныг нуухын хэрэг алга. Харин тэдэнд бид ний ярьсан, мэдээл сэн зүйлд бус даас нууж хаасан юм үнэндээ юу ч байгаагүй.

Түүнээс хойш нэлээд хоног өнгөртөл Элчин зөвлөх маань өөр нэг асуудлаар надтай уулзаж ярилцах дашрамд их л элэгсэг дотно байдлаар

өгүүлрүүн: – Нэг эвгүй юм болчихлоо. Та нарыг Японд айлчлах үеэр эдийн засгийн томоохон төсөл ярилцаж, зарим бүтээгдэхүүний загварыг авчирсан гэж Хөнгөн, хүнсний үйлдвэрийн яамны нэг ажилтан тэнд суугаа манай суурин төлөөлөгчид сайрхан хэлснийг манай төлөөлөгч шалгаж лавлахгүйгээр Элчин сайдад мэдээлжээ. Элчин сайд маань

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ТЕХНОЛОГИ 15 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317)

Халдварын тархалттай технологиор тэмцэх нь

О.Мишээл, ЗГМ сонин

Коронавирусийн халдварыг тогтоон барьж, аюулт өвч-нөөс урьдчилан сэр гийлэх вакцин

бүтээж, халдвартай өвчтөнийг эмчлэх вирусийн эсрэг эм бэлдмэл хөгжүүлэхэд улс орны технологийн салбар хүчээ дайчлахыг БНХАУ-ын Шинжлэх ухаан, технологийн яам уриаллаа. Эрүүл мэндийн байдлыг тодорхойлж, халуун хэмжих чадвартай робот, жолоочгүй машинууд хүмүүс хоорондын контактыг үнэмлэхүй бууруулж чадна хэмээн тус улсын эрх баригчид найдаж байна.

Шинэ вакцин, эм бүтээх эрдэмт-дийн хөдөлмөрийг хөнгөвчлөх зорилгоор Tencent Holdings Ltd тооцоолох хүчин чадлаар ердийн персонал компьютерээс олон дахин илүү тусгай компьютер нийлүүлж эхэллээ. Өвчтөнүүдийн өгөгдлийн анализ, онлайн заг-варчлал, эм хэрэгслийн логистик хариуцсан эмнэлгийн байгууллага, ажилтнуудад туслахын тулд Хятадын Didi Chuxing Technology Co их өгөгдлийн серверүүдээ үнэ төлбөргүй ашиглуулж байна.

Хүнс хүргэлтийн Мeituan Di-anping компани хоолны газар, ресторануудаас захиалагчдад хоол хүргэж, ашигласан сав

суулгыг буцааж зөөх үүрэгтэй робот гаргав. Хятадын цахим х у д а л д а а н ы аварга JD.com алсын удирд-лагатай робот, жижиг ов рын ж о л о о ч г ү й м а ш и н у у д ы г корона вирусийн голомт Ухань хот дахь эмнэл гийн ажилтнуудад шаард лагатай эм хэрэгсэл, бараа бүтээгдэхүүн хүргэхэд ашиглаж байна.

Шанхайн TMIRob компаниас нийлүүлсэн тусгай роботуудад Уханийн эмнэлгүүдийн тусгаарлах, эр чимт эмчилгээ, мэс заслын тас гууд дотор халд варгүй жүүлэх бо дис цацах, шүр ших ажил даал-гажээ.

Хүн олноор цугласан газ руу дыг агаараас илрүүлж, эмнэл гийн тус-ламж шаард лагатай, халдвартай хү мүүсийг тодорхойлох чадвартай 100 ширхэг дроныг Шэньжэнийн MicroMulitCopter компани удир-даж ажиллуулах 200 гаруй опе-раторынх нь хамт Хятадын өнцөг булан бүрт илгээв.

Коронавирусийн халдварын тархалтыг хянахад зориулсан QR код бүхий тусгай программ хангамжийг БНХАУ-ын засгийн газар Alibaba Group Holding Ltd, Tencent Holdings Ltd-ийн дэмжлэгтэйгээр гаргаж, халдвар тархсан Ханжоу хотод ашиглаж эхэллээ.

Ханжоу хотын иргэд тусгай анкетыг онлайнаар бөглөж, биеийн байдал, ханиалга, халуун зэрэг өвчний шинж тэмдэг, зорчсон газартай холбоотой мэдээлэл оруулахад мэдээллийн дагуу холбогдох QR кодыг ухаалаг утсанд нь илгээдэг ажээ.

Улаан өнгөтэй QR код авсан иргэн 11 хоног хөл хорионд хам рагдаж, чат аппликэйшнаар байнга шалгуулах ёстой. Шар кодтой хэрэглэгч гэртээ долоо хоног тусгаар байх бол ногоон код бүхий хэрэглэгч хязгаарлалтгүй, чөлөөтэй зорчих эрхтэй.

Нисэх онгоцны буудал, төмөр замын өртөө, шалган нэвтрүүлэх цэг, орон сууцны хороолол, дэлгүүр, супер маркет зэрэгт нэвтрэхдээ хэрэглэгч QR кодоо шалгуулж байх юм. Ханжоуд ашиглаж буй уг системийг цаашид улс даяар нэвтрүүлэхээр төлөвлөж байна. █

Ухань дахь эмнэлэгт ажиллаж буй Шанхайн TMIRob компанийн робот

ШАР КОДТОЙ ХЭРЭГЛЭГЧ ГЭРТЭЭ ДОЛОО ХОНОГ ТУСГААР БАЙХ БОЛ НОГООН КОД БҮХИЙ ХЭРЭГЛЭГЧ ХЯЗГААРЛАЛТГҮЙ, ЧӨЛӨӨТЭЙ ЗОРЧИХ ЭРХТЭЙ.

АНУ-ын арми хүний эд эрхтэн хэвлэж сурна

Samsung компани хувцас цэвэрлэгээний

шүүгээ бүтээв

АНУ-ын Вест Пойнтын цэргийн академийн сонсогчид үүдэл эс ашиглан судас, мөгөөрс зэрэг хүний бие махбодын тодорхой эд, эрхтнийг биопринтерээр хэвлэх ашиглах аргад идэвхтэй суралцаж байна.

Өдгөө Вест Пойнтын цэргийн академийн 26 сонсогч тусдаа гурван төсөл дээр зургаан баг болон ажиллаж байгаа юм. Эхний хоёр баг түлэнхий, шарх боох биобоолт боловсруулж хөгжүүлнэ. Шархадсан цэргийн эсээс үүсгэх ийм биобоолтыг армийн эмнэлгийн бригад хэвлэгч төхөөрөмжөөр хэвлэж гаргана. Дараа нь биобоолтыг үүдэл эс бүхий гурван хэмжээст хиймэл арьсанд нэгтгэснээр шарх маш хурдан аньж эдгэрдэг боолт бэлэн болно.

Дараагийн хоёр баг цусны судас хэвлэж бүтээх технологи

хөгжүүлж байна. Судас хэвлэх технологи нь хэтдээ цус нөхөн төлжүүлэх эд эрхтэн хэвлэх технологи хөгжүүлэх завсрын шат болж гөх юм. Үлдсэн баг хүний өвдгөн дэх мениск хэмээх өвөрмөц бүтэцтэй том мөгөөрсийг хиймэл аргаар хэвлэх арга боловсруулах ёстой. Сүүлийн зургаа дахь баг хамгийн ноцтой төсөл болох элэг хэвлэх технологи хөгжүүлж байна.

Биопринтер нь хүний бие махбод үүдэл эсээс ялгаруулдаг тусгай уураг-коллагенийг “бэх” болгож ашигладаг.

Вест Пойнтын төсөл цэрэг армид төдийгүй ердийн иргэний салбарт ч тустай. Одоогоор дөнгөж судалгааны түвшинд яваа төсөл хэрэгжсэнээр биопринтер цэргийн эмнэлгийн чухал төхөөрөмж болж хувирах юм. █

Өмнөд Солонгосын Sam-sung компаниас хэрэглэгчдэд нийлүүлэх гэж буй AirDress хэ-мээх гэр ахуйн зориулалттай хув цас цэвэрлэгээний шүүгээ нь хими цэвэрлэгээний үйлчил гээг айл гэр дотор оруулж өглөө.

AirDress шүүгээ нь хувцсанд тогтсон тоос шороог уураар цэ вэрлэж бактери устгах, хув цасны үрчлээ арилгах, уураар индүүдэх, ноос, ноо-луур болон эмзэг нимгэн бөс даавуун хувцсыг агших, сунах-

гүйгээр нам температурт ха таах, хувцсанд шингэсэн үнэр арилгах зэрэг олон “авьяас”-тай. Айл гэрийн хими цэвэрлэгээний үүрэг гүйцэтгэж чадах уг шүүгээ нь Samsung-ийн SmartThings хэмээх “ухаалаг” гэрийн цахим хэрэгслийн бүрдэлд багтдаг тул гар утасны аппликэйшнаар удирдан ажиллуулж болно.

Хими цэвэрлэгээний шүү-гээний жижиглэн худалдааны үнэ 1400 ам.доллар. █

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ16 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317) СУРТАЛЧИЛГАА

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 17 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317) ГОО САЙХАН

● Биеийн жин: 54 кг● Биеийн өндөр: 175 см● Биеийн харьцаа: 92:61:90● Биеийн дуртай хэсэг: Бэлхүүс, мөр ● Төрсөн он, сар, өдөр:

2000.11.27● Орд: Нум● Үсний өнгө: Хар ● Нүдний өнгө: Хүрэн ● Төгссөн сургууль: Хүний

нөөцийн менежер мэргэжлээр суралцдаг

● Ажил: Загвар өмсөгч● Мэргэжил: Хүний нөөцийн менежер ● Идэх дуртай хоол: Солонгос хоолонд дуртай● Дуртай өнгө: Саарал, цагаан● Хобби: Аялах , бүжиглэх● Зорилго: Загварын ертөнцөд

амжилт гаргах● Баримталдаг зарчим: Үзэл бодолдоо үнэнч байх ● Үзэх дуртай кино: Инээдмийн, романтик● Хэлэх дуртай үг: Бусдад сайхан үг хэлж, энерги

бэлэглэх дуртай● Багын хоч: Майга гэж дууддаг

байсан. Учир нь багадаа их майга охин байлаа. Харин одоо тэгш, сайхан хөлтэй

● Өглөөг хэрхэн эхлүүлдэг вэ: Өглөө босоод хамгийн түрүүнд нэг аяга ус уудаг

● Instagram: Telmvvnee_

Загварын ертөнцийн залуухан “согоо”

О.Даваасүрэн, ЗГМ сонин

Andra Model агентлагийн загвар өмсөгч О.Тэлмүүнийг энэ удаагийн “Гоо сайхан” буландаа онцолж байна. Харц татам танхил бүсгүй хүүхэд насныхаа хүсэл мөрөөдлийг биелүүлэхээр загварын ертөнцөд хөл тавиад есөн сар болж байгаа аж. Тэрбээр энэ хугацаанд “Алтжин”, Evseg cashmer зэрэг дотоодын томоохон брэндүүдийн нүүр царайгаар ажиллах болжээ. Цаашдаа өөрийгөө хөгжүүлэн, загварын салбарт амжилт үзүүлэх зорилго өвөртөлж байгаагаа тэр хэлсэн юм.

ТЭЛМҮҮНЭЭ

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ18 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317) СУРТАЛЧИЛГАА

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Улаанбаатар хотын Сүхбаатар дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Улсын Нэгдүгээр төв эмнэлгийн хашаанд “Кар сити давхар зогсоол байгуулах”ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: НАЗХГ-19-А1274-01

Нийслэлийн Авто замын хөгжлийн газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Улаанбаатар хотын Сүхбаатар дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Улсын Нэгдүгээр төв эмнэлгийн хашаанд “Кар сити давхар зогсоол байгуулах” тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү барааны тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүй татаж авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50,000 /Тавин мянга/ төгрөгийн хураамжийг цахим систем ашиглан төлсөн байна. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жил буюу 2018, 2019 онуудын борлуулалтын дундаж орлого нь төсөвт өртгийн 30%-иас багагүй байх;

Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Төсөвт өргийн 30%-иас багагүй байна.

Ижил төстэй ажлын өртөг: Сүүлийн 2 жил буюу 2018, 2019 онуудын аль нэг онд төсөвт өргийн 30%-иас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй ажлын үндсэн гүйцэтгэгчээр ажилласан байх.

Уг гэрээг гүйцэтгэхэд тусгай зөвшөөрөл зайлшгүй шаардлагатай эсэх: Үгүй

Тендерийн баталгааний үнийн дүн: 6 570 000 /зургаан сая таван зуун далан мянга/ төгрөг

Тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 03-ны өдрийн 14 цаг 00 минутаас өмнө доорх хаягаар ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 03-ны өдрийн 14 цаг 30 минутад нээнэ.

Гадаадын этгээд оролцох эрхтэй эсэх: Эрхтэй. Дотоодын давуу эрх: тооцноСонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг

доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, Хангарди ордон, Нийслэлийн Авто замын хөгжлийн газар, 5 давхарт, 501 тоотХолбоо барих утасны дугаар: 70111183, 325385 факс: 324498Цахим хаяг: www.tender.gov.mnwww.road.ub.gov.mn

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА Огноо: 2020.03.03

Bid name: “Car City Construction of double car park” in the courtyard of the First Central state Hospital on the territory of the 1st khoroo of the Sukhbaatar district of Ulaanbaatar

Bid reference number: NAZKHG/19-A1274-01

The Procurement agency of Capital City would like to invite the eligible bidders to submit their electronic bids “Car City Construction of double car park” in the courtyard of the First Central state Hospital on the territory of the 1st khoroo of the Sukhbaatar district of Ulaanbaatar

This bid of goods is being advertised through e-procurement system, thus the detailed information and electronic bidding document may be obtained from www.tender.gov.mn for free.

50.000 (fifty thousand) tugriks should be paid by the interested eligible bidders through e-banking system prior to submission of their bids.

The bid shall be valid for 30 days from the date of the bid opening.Interested bidders should meet with the following financial and work

experience requirements: Sales revenue: Average sales revenue of the last 2 years (2018 and 2019)

package should not be less than 30 percent of the approved budget. The amount of easily convertible assets and the available loan: It

should not be less than 30 percent of the approved budget.Number of years to provide information on experience of similar work

performed: Bidder should have experience of supplying similar goods which has value of not less than 30 percent of the approved budget for any one year for last 2 years (2018 and 2019).

Performance on experience of similar work will be applied for each package. Submission of special license if necessary: Not necessaryThe amount of Bid security: 6 570 000 /six million five hundred seventy

thousand / tugrugBids must be delivered to the following address before 2:00 pm on April

03, 2020 and will be publicly opened in the presence of interested bidders’ designated representatives, at 2:30 pm on April 03, 2020.

Foreign bidder is eligible for the bid.Margin of domestic preference shall be applied.Interested eligible bidders may obtain further information from the fol-

lowing address:

The Road development agency of the Capital City,#501, 5th floor, The Khangardi palace, Chingeltei district, Ulaanbaatar, MongoliaPhone: 70111183, 325385 fax:324498www.tender.gov.mn, www.road.ub.gov.mn

INVITATION FOR BID Date: March 03, 2020

Шуудан

● Монгол шуудан Утас: 1800 1613 ● Түгээмэл шуудан Утас: 7011 5015

Редакц

● Утас: 7010 3131 ● www.zgm.mn

Та QR кодыг уншуулан гүйлгээний утга хэсэгт и-мэйл хаяг, утасны дугаараа бүртгүүлэн “Засгийн газрын мэдээ” сониныг өөрийн хүссэн хэлбэрээрээ захиалаарай.

ЗГМ сониныг хэвлэмэл хэлбэрээр гэртээ захиалж өглөө бүрийг шинэхэн мэдээлэлтэйгээр угтаарай

Хэвлэмэл сонин захиалах

Б.Гантиг, ЗГМ сонин

С Сарьсан багваахайг к о р о н а в и р у с тарааж, аюул тарьсан хорлон с ү й т г э г ч г э ж

хардаж буй ч энэ мэдээлэл эцсийн байдлаар нотлогдоогүй байгаа юм. Францын судлаач эрдэмтэн коронавирус тараасан хэмээн гүтгүүлээд буй сарьсан багваахайг өмөөрсөн удаатай. Олон төрлийн вирус тээгч хэмээн ад үзэгдээд буй сарьсан багваахай чухам ямар амьтан бэ гэдэг талаар сонирхлоо. Байгалийн тэнцвэрт байдлыг хадгалахад түүний оролцоо чухал гэдгийг эрдэмтэд хэлдэг. Ингээд сарьсан багваахайн талаарх мэдээллийг хүргэе. Сарьсан багваахай нь Chirop-tera буюу гар далавчтаны багт хамаарагддаг шөнийн идэвхтэй хөхтөн амьтан юм. Сарьсан багваахайн сонсголын эрхтэн маш сайн хөгжсөн байдаг тул шөнийн харанхуйд зүг чигээ алдалгүй нисч, идэш тэжээлээ төвөггүй олдог. Тэр өөрөөсөө хэт нам дуу авиа гаргаж, түүгээрээ баримжаалан тухайн орчны мэдээлэл, идэш тэжээл болон дайснаа ялгадаг. Сарьсан багваахай нь сүрэглэн амьдарч янз бүрийн орчинд тархдаг ба зуны улиралд эм сарьсан багваахайнууд зулзгаа төрүүлэх газраа олноор цуглардаг бол өвлийн улиралд ичээлэх газраа бүгд цуглардаг.

Үржил нь тун өвөрмөц. Намар орой ороо нийллэгт орно. Энэ үед эр сарьсан багваахайн өндгөн эс эмийнхээ бэлгийн эстэй нийлж үр тогтдог ч тэр нь эмэгчнийхээ биед өвөл, хаврын турш хадгалагддаг байна. Ингээд дараа жилийнх нь зун зургаа, долдугаар сарын үед эмэгчин сарьсан багваахай төллөж, нэгээс хоёр амьд зулзага гаргадаг. Зулзага нь үс хөрсгүй улаан нялзрай байдаг ч гурван долоо хоногийн дотор бүрэн бойжиж, нисэх чадвартай болдог. Ийм хурдан торнидгийн нууц нь эхийнхээ сүүг хөхдөгт байж ч мэднэ гэж судлаачид таамагладаг.

Гар далавчитны багт ганцаараа багтдаг энэ амьтан хуурай газрын хамгийн өвөрмөц хөхтөнд зүй ёсоор тооцогддог. Үржлийн бүдүүлэг гэмээр хэлбэр, бусдаас ялгарах онцлог сэлт нь энэхүү амьтныг нэлээд эрт цагт үүссэний илрэл гэж эрдэмтэд үздэг. Сарьсан багваахай гарал үүслээрээ хүнээс даруй 60 гаруй сая жилээр ах. Судлаачид энэ амьтныг кайнозойн эриний палеоцений галавт, өөрөөр хэлбэл 70 сая жилийн өмнө үүссэн гэж тогтоосон байдаг. Царай муут дунджаар 15-20 орчим жил насалдаг. Манай зарим эрдэмтэн Хар ус нуурын орчимд сарьсан багваахайд

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 19 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317)ЭКОЛОГИ

1. Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам нь “Зочлох үйлчилгээний төрөлжсөн сургалтыг Монгол улсын бүсийн хэмжээнд зохион байгуулах” багц тус бүрээр

Багц 1. Улаанбаатарын бүсэд зочлох үйлчилгээний төрөлжсөн сургалтыг зохион байгуулах;Багц 2. Баруун бүсэд зочлох үйлчилгээний төрөлжсөн сургалтыг зохион байгуулах;Багц 3. Хангайн бүсэд зочлох үйлчилгээний төрөлжсөн сургалтыг зохион байгуулах;Багц 4. Говийн бүсэд зочлох үйлчилгээний төрөлжсөн сургалтыг зохион байгуулах;Багц 5. Төвийн бүсэд зочлох үйлчилгээний төрөлжсөн сургалтыг зохион байгуулах;Багц 6. Зүүн бүсэд зочлох үйлчилгээний төрөлжсөн сургалтыг зохион байгуулах ажлыг

гүйцэтгэх хуулийн этгээдийг сонгох зорилгоор Зөвлөхийн дэлгэрэнгүй жагсаалт гаргах гэж байгаа тул Зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх хүсэлтэй этгээдийг мэдүүлгээ ирүүлэхийг урьж байна.2. Мэдүүлгээ ирүүлж буй зөвлөх нь уг үйлчилгээг гүйцэтгэх чадвартайг нотлох дараах мэдээллийг ирүүлнэ. Үүнд:

• Улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар;• Аж ахуйн нэгж байгууллагын товч танилцуулга;• Ажиллах боловсон хүчний чадвар, туршлагын талаарх мэдээлэл; /ажилчдын ур чадварын

мэдээлэл, туршлага, мэргэжлийн дипломын хуулбар, нийгмийн даатгалын дэвтрийн хуулбар, гэрээгээр ажилладаг бол гэрээний хуулбар/ ирүүлэх

• Татвар, нийгмийн даатгалд өр төлбөргүйг нотлох баримт; /2018, 2019 он/• Санхүүгийн тайлан, аудитын дүгнэлтийн хамт /2018, 2019 он/• Сүүлийн 3 жилийн борлуулалтын орлогын дүн нь санал болгож буй гэрээт ажлын үнийн

дүнгийн 30 хувиас багагүй байх/ • Сүүлийн 3 хүртэлх жилийн хугацаанд гүйцэтгэсэн ажлын жагсаалт;• Сүүлийн 3 хүртэлх жилийн хугацаанд 50 сая төгрөгнөөс доошгүй үнийн дүнтэй, ижил төстэй

ажлын өртөг, хугацаа, байршил, бүрэн гүйцэтгэсэн болохыг тодорхойлсон гэрээ дүгнэсэн акт;3. Ажлыг богино хугацаанд чанартай гүйцэтгэх зорилгоор зөвлөхүүд түншлэлийн хэлбэрээр оролцож болно. /Байгууллага хооронд хамтран ажиллах гэрээ хийж, эх хувийг хавсаргана/.4. Зөвлөхийн санал болгох багт шаардагдах туршлагын доод түвшин:

• Аялал жуулчлал, зочлох үйлчилгээний салбарт тасралтгүй 3-оос доошгүй жил ажилласан;• Аялал жуулчлалын салбарын хууль эрх зүй, бодлого шийдвэр талаар мэдлэг ойлголттой;• Багшлах эрхийн гэрчилгээтэй сургагч багшаар бэлтгэсэн байх;• Өмнө ижил төрлийн сургалт зохион байгуулж байсан туршлагатай байх;• Аялал жуулчлал, зочлох үйлчилгээний салбарын сургалт зохион байгуулах эрхтэй, эрх бүхий

байгууллага байх;• Батлагдсан стандарт, хөтөлбөрийн дагуу сургалтыг зохион байгуулах, боловсон хүчний

нөөцтэй байх.5. Зөвлөх нь “Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хууль”-ийн 14-16 дугаар зүйлд дурьдсан шаардлагыг хангасан байна.6. Сонирхсон этгээд нэмэлт мэдээллийг 2020 оны 03 дугаар сарын 09-ны өдрийн 11.00 цаг хүртэл Улаанбаатар хот 15160, Чингэлтэй дүүрэг, Нэгдсэн үндэстний гудамж 5/2, Засгийн газрын II байр, Утас: (976-51) 267010 хаягаар авч болно. 7. Уг тендер нь цахим тендер шалгаруулалтын журмаар зохион байгуулагдаж байгаа тул тендерт оролцогч нь Цахим худалдан авах ажиллагааны систем (www.tender.gov.mn)-д өөрийн аж ахуйн нэгжийн цахим гарын үсэг (PKI)-ээр нэвтрэн орж мэдүүлгээ цахим хэлбэрээр 2020 оны 03 дугаар сарын 10-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө ирүүлнэ үү.

БАЙГАЛЬ ОРЧИН, АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛЫН ЯАМ

ЗӨВЛӨХ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТУХАЙ ЗАРЛАЛ Огноо : 2020-03-03

Чихэндээ итгэдэг царай муут

Монгол Улсын улаан номонд хоёр удаа орсон хязгаарлагдмал тархацтай ховор амьтан юм

бөгж зүүн судалгаа хийхэд хамгийн удаан амьдарсан нь 20 насалсан байжээ. Харин Сибириэс 49 насалсан сарьсан багваахай олдож байсан гэдэг. Сарьсан багваахай тогтсон үүр сууц бариад байдаггүй учраас агуй, модны хөндий юмуу зарим шувуу, хэрэмний зассан үүр эсвэл хүний бүтээн байгуулсан элдэв төрлийн барилга байгууламжид орогнодог. Тухайн орогнох газарт ямар нэгэн өвс ургамал, ноохой гэх мэт зүйл байдаггүй бөгөөд хүйтэн сэрүүн уур амьсгалтай манай орны сарьсан багваахайн ихэх нь дулаан орон руу нүүж цөөнх нь өвлийн улиралд ичээлж үлдэнэ.

Сарьсан багваахай нь байгаль дээр шөнөөр нисдэг шумуул, хүр эрвээхэй зэрэг шавжны тоо толгойг зохицуулахад гол үүрэг гүйцэтгэдэг. Сарьсан багваахай нэг цагийн дотор 1000 ширхэг шумуулын хэрийн биетэй шавжийг барьж иддэг. Нүдэндээ бус чихэндээ итгэдэг царай муут манай улсын хувьд нэн ховор амьтны тоонд багтдаг. Монгол Улсын улаан номонд хоёр удаа орсон хязгаарлагдмал тархацтай ховор амьтан юм. Тоо толгой нь цөөрвөл манай орны хувьд буцаад сэргэх боломжгүй гэж амьтан судлаачид тэмдэглэсэн байдаг ажээ. █

Дорнод аймгийн зарим суманд зэрлэг амьтдыг идэш тэжээлийн хомсдлоос аврах аян өрнүүлсэн байна.

Байгаль орчны мэргэжилтнүүд, байгаль хамгаалагчид сумдын өвөлжилтийн байдлын судалгааг гаргаснаар ийнхүү зэрлэг амьтдын байршил нутгийг тодорхой болгожээ. Тухайлбал, Баян-Уул сумын Бардан уул, Хээр морьтын даваа, Уст ганга, Баяндун сумын Үлийн ар, Дун

уул, Тэмээт уул, Их газар зэрэг нутагт гурван тонн хужир, 250 боодол өвс тавьжээ. Дээрх газарт халиу буга, зэрлэг гахай, бор гөрөөс голдуу нутагладаг аж. Түүнчлэн ойн шувуудын үндсэн байршил нутаг гэж хэлж болно.

Одоогоор Баян-Уул сумын нутагт 20-25 см орчим, Баяндун суманд 10-15 см зузаан хатуурсан цасан бүрхүүл тогтжээ. █

ОХУ, Монгол Улс болон БНХАУ-ын эрдэмтэд тогоруу судлах, хамгаалах чиглэлээр хамтран ажиллахаар болсон билээ. Тогоруу хамгаалах олон улсын сан болон Евразийн ажлын хэсгээс 2020 оныг тогоруу хамгаалах жил болгон зарласан юм. ОХУ-ын Амар мөрний сав газар нь дэлхийн хамгийн

олон тогоруутай бүс нутаг бөгөөд манай гараг дээрх 15 зүйлийн тогорууны зургаа нь энд амьдардаг аж. Тогоруу хамгаалах жилийн хүрээнд түү ний амьдрах орчныг сайж-руулах, хүүхдүүдэд экологийн боловсрол олгох та лаар анхаарч ажиллахаа “Тогоруу” сан олон улсын байгуул лага мэдээлсэн байна. █

Зэрлэг амьтдын бэлчээрт өвс, хужир тавьжээ 2020 он тогоруу хамгаалах жил

The Bank of Mongolia (BoM)’s Monetary Poli-cy Committee is sched-uled to meet earlier this month to discuss

whether to cut or leave the policy rate untouched at 11 percent as it did consecutively in the last two years. The inflation rate, which plays an im-portant role in the monetary decision, stood at 5.6 percent in Mongolia, nearing around BoM’s target level.

Central banks around the world have been introducing their intention to implement loose monetary policy since the lethal virus COVID-19 out-break spread. A loose monetary poli-cy occurs to decrease unemployment and spur economic growth when it slows.

ZGM DAILY| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ20 2020.03.03, TUESDAY~№038 (1317)

BoM may cut interest rate

Image by Batsaikhan.S

MNT/USD rate MNT/CNY rate MNT/RUB rate

2760

2755

394

393

43

42

Feb 4 Feb 2 Feb 2Feb 12 Feb 12 Feb 12Feb 20 Feb 20 Feb 20Mar 2 Mar 2 Mar 2

III/2 2762.71 III/2 394.75 III/2 41.16 Source: BoM

FX MARKET

THE 2020 BUDGET DEFICIT OF MONGOLIA EQUALS 5 PERCENT OF THE GDP OR MNT TWO TRILLION.

Mineral resource products to be exported to China from March 15Coal and crude oil will be exported through the southern border of Mongolia beginning on March 15, 2020, in compliance with ban.

Gold purchase totals 4.3 tons in two monthsThe Bank of Mongolia (BoM) purchased 4.3 tons of gold in the first two months of 2020. In February, it purchased 952 kg of precious metals.

Policy interest rate stands at 11% as the inflation reaches 5.6% nationwide

In 2016, the central bank of Mon-golia increased the policy rate to 15 percent, in an effort of halting the devaluation of tugrik at the time. It has been decreasing the rate since then to the current level.

“Encouraging the economy through fiscal policy to at least de-crease budget deficit is more efficient than focusing on the monetary policy. There is no guarantee that the cut policy rate will benefit entities. On the contrary, it may raise consumer loans, triggering the debt amount to increase further,” said Economist Dulguun Batbold.

The 2020 Budget deficit of Mon-golia equals 5 percent of the GDP or MNT two trillion. According to the economist, decreasing the policy interest rate rises the loan sources. Therefore, the amount of money the central bank spent in securities may be reduced and the money gets into circulation to stimulate the business environment. █

Aminaa.U, ZGM Daily

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ZGM DAILY 21 2020.03.03, TUESDAY~№038 (1317)

ZGM: HIGHLIGHTS POLITICS

Following the Parliament’s decision to ban public gathering until March 31 to prevent coronavirus outbreak, parties and coalitions that are taking part in the election to hold an online press conference, meeting as well as program discussions.

ECONOMYPresident of Mongolian National Chamber of Commerce and Industry (MNCCI) Amartuvshin Otgondavaa meets with Deputy Chairman of Belarusian Chamber of Commerce and Industry (BelCCI) Sergei Nabeshko in Minsk, Belarus.

Top 20 index rises 0.08 percent, to 19,106.67 points. MSE A index decreases 0.16 percent, to 9,361.3 points. MSE B index drops 1.09 percent, to 7,727.46 points. Market cap stands at MNT 2.75 trillion.

SOCIETYThe WHO Advisory Team to work in Mongolia for intensive care, emergency services, prevention and control of COVID-19 infections between March 2-11. The team will work at the National Center for Communicable Diseases, Central Military Hospital and Central Hospital and health care center of Chingeltei district as well as Selenge and Umnugobi provinces.

Огноо: 2020 оны 03 дугаар сарын 02

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Кофе, цай, сүү, элсэн чихэр, жигнэмэг нийлүүлэхТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: МИАТ/202002010

МИАТ ТӨХК эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Кофе, цай, сүү, элсэн чихэр, жигнэмэг нийлүүлэх 6 багц бүхий цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тендерийн баримт бичгийг эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр иж бүрдэлээр нь 50,000 төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн буюу 2018, 2019 оны нийт борлуулалт тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байх,Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байх,Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: 2 жил /2018, 2019/,Сүүлийн хоёр жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх,

Тендерийн хамт багц 1-т 6,620,000 төгрөгийн, багц 2-т 4,215,000 төгрөгийн, багц 3-т 2,178,000 төгрөгийн, багц 4-т 1,136,000 төгрөгийн, багц 5-т 7,500,000 төгрөгийн, багц 6-т 1,205,000 дүнтэй тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.Цахим тендерт оролцогч цахим баталгаа гаргах эрх бүхий арилжааны банкаар тендерийн нэг

баталгаа гаргаж болох бөгөөд багц тус бүрийн баталгааны дүнг тодорхой бичсэн байх шаардлагатай.Тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 10.00 цаг-аас өмнө цахим худалдан авах

ажиллагааны систем /www.tender.gov.mn /-д өөрийн аж ахуйн нэгжийн цахим гарын үсэг /PKI/-ээр нэвтрэн орж PDF 5-аас илүүгүй файлаар цахим хэлбэрт шилжүүлэн ирүүлэх ба тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 10.20 цаг -т нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэхийг зөвшөөрнө.Дотоодны давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

МИАТ ТӨХКХан-Уул дүүрэг, 10-р хороо, Буянт-Ухаа 45, МИАТ ТӨХК-ийн төв байр

Хангамж, үйлчилгээний хэлтэс 103 тоотУтас: 70049860, факс: 70049919

Огноо: 2020 оны 03 дугаар сарын 02

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Хийжүүлсэн ундаа, цэвэр ус, жүүс нийлүүлэхТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: МИАТ/202002009

МИАТ ТӨХК эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Хийжүүлсэн ундаа, цэвэр ус, жүүс нийлүүлэх 5 багц бүхий цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тендерийн баримт бичгийг эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр иж бүрдэлээр нь 50,000 төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн буюу 2018, 2019 оны нийт борлуулалт тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байх,Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байх,Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: 2 /2018, 2019 он/,Ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх,

Тендерийн хамт багц 1-т 4,742,800 төгрөгийн, багц 2-т 1,987,000 төгрөгийн, багц 3-т 2,728,000 төгрөгийн, багц 4-т 12,510,000 төгрөгийн, багц 5-д 350,000 төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.Цахим тендерт оролцогч цахим баталгаа гаргах эрх бүхий арилжааны банкаар тендерийн

нэг баталгаа гаргаж болох бөгөөд багц тус бүрийн баталгааны дүнг тодорхой бичсэн байх шаардлагатай.

Тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 10.00 цаг-аас өмнө цахим худалдан авах ажиллагааны систем /www.tender.gov.mn /-д өөрийн аж ахуйн нэгжийн цахим гарын үсэг /PKI/-ээр нэвтрэн орж PDF 5-аас илүүгүй файлаар цахим хэлбэрт шилжүүлэн ирүүлэх ба тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 10.30 цаг -т нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэхийг зөвшөөрнө.Дотоодны давуу эрх тооцох: Тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

МИАТ ТӨХКХан-Уул дүүрэг, 10-р хороо, Буянт-Ухаа 45, МИАТ ТӨХК-ийн төв байр

Хангамж, үйлчилгээний хэлтэс 103 тоотУтас: 70049860, факс: 70049919

ЦАХИМ ТЕНДЕРИЙН УРИЛГАЦАХИМ ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА

Parliament decided to resume coal export to China to encourage eco-nomic growth policy in order to re-cover the economy breakdown from Covid-2019. On this subject, coal and crude oil will be exported through the southern border of Mongolia be-ginning on March 15, 2020, in com-pliance with ban and hygiene rules.

Specifically, freight truck drivers re-quired to have sanitizing conditions, protective garments, and outbound trucks will be scheduled to return on the day of the border crossing.

According to the Minister of Fi-nance, Khurelbaatar Chimed, Oyu Tolgoi (OT) is producing coal con-centrate regularly. They are working under the suspend and sterilizing reg-ulations. Additionally, the outbound

truck export will continue, following the rules. If entities could not pay social insurance during the time of emergency, the undue loss will not be added. Budget revenue has been decreased by MNT 210 billion during the quarantine. Also, The Minister of Finance said it is estimated that budget loss will be recovered by lat-er this year so the budget amend-ment will not be stated. Moreover,

he emphasized, “We studied how the coronavirus outbreak is affect-ing the economy and we made a decision based on international study. The study showed that the economic impacts were V-shaped. That means the economy will be plunged off and restore back. Chi-na informed that they have been arranged to import coal from Mon-golia a few days ago.” █

Fitch ratings reported that ex-posure to economic disruption from the COVID-19 virus outbreak is highest in Hong Kong and Mon-golia. Additionally, Mongolia’s commodity-driven economy is immensely dependent on China.

If the restriction to exports ex-tends for several months, Mon-golia’s external position and mac-roeconomic stability can still be adversely affected. Mongolia has improved economic performance in recent years has permitted

the country to build a stronger financial cushion. Fitch believes these are sufficient for a short-term shock.

Moreover, the Government of Mongolia (GoM) faces no ex-ternal bond maturities until ear-

ly 2021. The chance of a sharp loosening of fiscal policy ahead of parliamentary elections, most likely in June, could also increase if the authorities become more concerned about the economic impact of the virus said, Fitch. █

MSE listed APU JSC reported a net income of MNT 468 billion in 2019. This is an increase of 8 per-cent compared with the same peri-od of the previous year. During the reporting period, the company has benefited MNT 74.4 billion, the rise of 54.3 percent from a year earlier. The chief board of directors of APU stated that the company decided to distribute dividends worth MNT 75.4 billion or MNT 71 per share.

The company leads by a number of dividends to distribute in 2019 among other MSE listed entities. APU JSC had been allocated MNT 48.9 billion or 84 percent dividends from its net profit In 2018. According to the MSE, the name list will be re-vealed after the shareholders’ meet-ing. Dividends will be deposited in shareholders’ accounts through the Central Securities Depository within August 31, 2020. █

The Bank of Mongolia (BoM) purchased 4.3 tons of gold in the first two months of 2020. In February, it purchased 952 kg of precious metals. This is an increase of 856 kg from the purchase of 96 kg in the same period of last year.

In February 2020, BoM’s branch in Darkhan-Uul province pur-chased 16 kg of precious

metal and the branch in Bayankhongor province 18 kg. The average price of the gold stands at MNT 140,292.94 as of February 2020. █

Mineral resource products to be exported to China from March 15

Fitch Ratings: Mongolia exposed to COVID-19 economic fallout

APU JSC's net income eaches MNT 74.4 billion in 2019

Gold purchase totals 4.3 tons in two months

Bayartsetseg.D, ZGM Daily

LEGISLATION

FINANCE

STOCK MARKET

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ22 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317) ЗГМ ЗӨВЛӨЖ БАЙНА

Ажилтнууд ажил үүр-гээ гүйцэтгэх явцад ажил лах нөхцөл, аж лын ачаалал, хамт олны уур

амьс гал, харилцаанаас тэдний сэт гэл санаа, бие организмд үүссэн дарамт, түүнийг даван туулах, дасан зохицох гэсэн хүч энерги бүхий хариу үйлдлийг ажлын байрны стресс гэж үздэг. Гадаадын статистикаас харахад ажил эрхэлж буй хүмүүсийн 64 хувь нь стресст өртөж, 56 хувь нь нойрондоо муу болж, 26 хувь нь ажлын байрны стрессээс болж өвчинд нэрвэгдэж, 28 хувь нь ажлын ширээний ард сууж байхдаа уур бухимдалд автаж хамт ажиллагсадтайгаа тун таа-гүй харилцаатай байдаг хэмээн дүгнэсэн байв. Тиймээс ажлын ачаалал архагших нь бие махбод болон сэтгэл санааны эрүүл мэндэд хор хөнөөл учруулдаг аж.

Харамсалтай нь ийм урт ху га-цааны стресс нь нийтлэг ажиг-лагддаг байна. АНУ-д жил тутамд явуулдаг стрессийн судалгаагаар америкчуудын стрессийн эх сурвалж нь ажлын ачааллаас үүдэлтэй гэжээ. Стресстэй ажлын орчин нь толгой болон ходоод өвдөх, нойргүйдэх, төвлөрөхөд

Дасгал хөдөлгөөн хийж ажлын стрессээс ангижир

Стресстэй тэмцэхийн тулд түргэн хоол идэж, согтууруулах ундаа хэрэглэхийн оронд эрүүл сонголт хийгээрэй

Г.Санжааханд, ЗГМ сонин

хүнд рэл учруулахаас гадна түр-гэн уурлах гэх мэт эрүүл мэндэд сөрөг үр дагавартай. Харин архаг стресс нь түгшүүр, нойргүйдэл, цусны даралт ихсэх, дархлааны тогтолцоог сулруулдаг аж. Мөн сэтгэлийн хямрал, таргалалт, зүрхний өвчин зэрэгт нөлөөлж болно. Зарим хүн уг асуудлыг эрүүл бус хооллолт, тамхи татах, согтууруулах ундаа хэрэглэх зэрэг эрүүл бус аргаар зохицуулдаг. Ажлын байранд тохиолдож болох хурцадмал байдлаас зайлсхийх боломжгүй ч ийм төрлийн стрес-сийг удирдах хэд хэдэн алхам байна. Тиймээс дараах алхмуудыг хэрэгжүүлж үзэхийг санал болгоё.

СТРЕССИЙГ ТАНИХЯмар нөхцөл байдлаас хамгийн

их стресс үүсэж байгааг ажиглан тэмдэглэл хөтлөх хэрэгтэй. Мөн ямар хариу үйлдэл хийсэн талаараа бич. Стресстсэн үедээ

хэн нэгэн рүү дуугаа өндөрсгөсөн, эсвэл гарч алхсан гэх мэтчилэн.

ЭРҮҮЛ ХАРИУ ҮЙЛДЭЛ ХИЙХ Стресстэй тэмцэхийн тулд

түр гэн хоол идэх, согтууруулах ун даа хэрэглэхийн оронд эрүүл сонголт хийхийг эрмэлзээрэй. Дас гал хөдөлгөөн нь стрессээс ангижрахад тустай. Иог нь маш сайн сонголт байж болох ч биеийн хөдөлгөөн шаардсан аль ч хэлбэрийн спортоор хичээллэж болно. Мөн сонирхол, хоббигоо хөгжүүлэн, гэр бүл, найзуудтайгаа цагийг өнгөрөөж болох юм. Өдөр бүр хэрэглэдэг кофены хэмжээг бууруулан, гар утас, компьютер зэргийн хэрэглээгээ зогсоон тогтмол цагаар унтах хэрэгтэй.

ХЯЗГААР ТОГТООХАжил, амьдралаа тусад нь

байлга. Техник технологи хөгжсөн одоо үед гар утаснаасаа ажлын и-мэйлийг гэртээ шалгахгүй байх, мөн хоолны цагаар утсанд хариулахгүй байх зэрэг алхмыг хэрэгжүүлэх боломжтой. Ингэс-нээр ажлын стрессийг гэртээ үр-гэлжлүүлэхээс зайлс хийж чадна.

ӨӨРИЙГӨӨ ЦЭНЭГЛЭХ ЦАГ ГАРГАХ

Та өөрийгөө стрессээс холдуулахын тулд эрч хүчээ олж

авах цагийг өөртөө олгоорой. Боломжтой бол амралтаа авч, дуртай зүйлээ хийж түр хугацаанд ажлаасаа холдсоноор танд эрч хүчээ олж аван, ухаан бодлоо цэгцлэх боломж олгоно.

ТАРХИА АМРААЖ СУРАХ Бясалгал хийх, гүнзгий амьс-

га лах техник сурах, мөн өөрийн бодол санааг төвлөрүүлж сурах нь стрессийг зайлуулахад ту-сал на. Энгийн техникүүдийг өдөр тутамдаа хийж эхэлснээр анхаарлаа төвлөрүүлэхэд сурал-

цах боломжтой.

ДАРГАТАЙГАА ЯРИЛЦАХГомдоллох биш ажлаа үр

дүнтэй хийхэд ямар алхам хийвэл бүтээмжээ дээшлүүлж болох, мөн стрессийг бууруулах боломжтой талаар ярилцаарай.

МЭРГЭЖЛИЙН ХҮНЭЭС ТУСЛАЛЦАА АВАХ

Тулгамдаж буй асуудлаа гэр бүлийнхээ гишүүдийн хэн нэгэнтэй ярил цах, эсвэл мэргэжлийн сэтгэлзүйчид хандах хэрэгтэй. █

Ажлын байрны стресст өртсөн тохиолдолд илрэх шинж тэмдгүүд

АНУ-Д ЖИЛ ТУТАМД ЯВУУЛДАГ СТРЕССИЙН СУДАЛГААГААР АМЕРИКЧУУДЫН СТРЕССИЙН ЭХ СУРВАЛЖ НЬ АЖЛЫН АЧААЛЛААС ҮҮДЭЛТЭЙ ГЭЖЭЭ.

Ажилдаа сэтгэл хангалуун бус байх Нойр хулжих Огцом ууртай болох Ходоод хямрах Толгойн өвчин Гэр бүлийнхэн

болон найз нөхөдтэйгээ таатай бус харьцаа өрнүүлэх

Ёс суртахууны түвшин доройтох Мансууруулах болон согтууруулах бодисын хэрэглээ нэмэгдэх Ажилдаа дур сонирхолгүй болно Ажлаа маргааш гэж хойш тавих нь ихэснэ Хамт олонтойгоо эв найрамдалгүй болж, тэдэнд үл итгэнэ Өглөө ажилдаа явахаас дургүй хүрч, орой гэр рүүгээ яарна.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ӨДРИЙН ХЭМНЭЛ 23 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317)

ЗГМ: ҮГИЙН СҮЛЖЭЭ

ЭНЭ ӨДРИЙН ЗУРХАЙ ДОРНЫН ЗУРХАЙ

ЗГМ: СҮДОКҮ

281593467

1574

568942713

8

9

1

659874231

9

124736985

7

2

347261859

459

6

793185642

6

8

3

876319524

5

617

932458176

2418

415627398

3

Өмнөх дугаарын хариу

Хамтатгахын ордынхон ямар ч ажил барьж авсан саадгүй бүтнэ

Үс засуулбал: Нас уртасна.Наран ургах, шингэх: 07:29-18:38 цагБарилдлага: Хотол чуулганШүтэн барилдлага: СансарСуудал: Шороо

Аргын тооллын гуравдугаар сарын 3, Ангараг гараг. Билгийн тооллын давхарласан 8, гөрөөсөн толгой одтой, хөхөгчин могой өдөр.

Өдрийн наран 07:29 цагт мандан, 18:39 цагт жаргана. Тухайн өдөр үхэр жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бич, тахиа жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр буян номын үйл эхлэх, дээдсээс халамж хүсэх, лам хувраг болох, багш шавьд барилдах, номын абшиг авах, шинэ гэр ба байр авах, сүм дуганыг сэргээх, газар лусын зан үйл хийх, өр барагдуулах, буг дарах, газрын ам бооход сайн. Ургаа мод таслах, газрын ам нээх, гөлөг тэжээх, байшингийн суурь тавих, угаал үйлдэхэд муу. Өдрийн сайн цаг нь үхэр, луу, морь, хонь, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод баруун зүгт мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал нас уртасна.

Үс засуулбал нас уртасна

Хонь /III.21-IV.19/ Мэлхий /VI.22-VII.22/ Жинлүүр /IX.23-X.22/ Матар /XII.22-I.19/

Үхэр /IV.20-V.20/ Арслан /VII.23-VIII.22/ Хилэнц /X.23-XI.22/ Хумх /I.20-II.18/

Хамтатгах /V.21-VI.21/ Охин /VIII.23-IX.22/ Нум /XI.22-XII.21/ Загас /II.19-III.20/Өнөөдөр хөнгөн шингэн, хийж

бүтээх урам зориг ихтэй, ямар ч ажлыг барьж авсан саадгүй, хурдан шаламгай бүтэж, танд урьд өмнө байгаагүй сэтгэгдлийг төрүүлэх болно. Энэ өдөр та хүч, чадал гэхээсээ илүүтэй ухаан, ур чадвар зарцуулж, ажлынхаа ард гарах болно. Бүх зүйлийн учрыг олох гэж хичээх, хөөцөлдөх хэрэг гүй. Найз тань таны оролцоогүйгээр таны асуудлыг шийдвэрлэж өгнө.

Өнөөдөр хамт ажиллагсдын ажлын идэвх тааруу, уур амьсгал хүйтэн хөндий, ажлын явц удаашралтай тааруу өдрийн нэг. Атаа хорсол, хов жив бүхий л зүйлд саад тотгор бий болгож ажлыг үнэгүйдүүлж, хэрэгжих боломжийг хаана. Эрчүүдийн өөдрөг үзэл, энэрэнгүй сэтгэл энэ өдрийн өнгийг нэмнэ. Хэн нэгэнд тусламж дэмжлэг үзүүлэх зайлшгүй шаардлага тулгарна. Үүнд та хэзээний бэлэн байх болно.

Энэ өдөр ямар нэгэн төсөлд хөрөнгө оруулах, эрсдэлтэй зүйлд хүч чадал, оюун ухааны зориулан аз сорьж хэрэггүй гэж одод сануулж байна. Зарим нэг ажил хэргийн хэтийн төлөв тодорхой байгаа тул өнөөдөр эхлүүлэхээр яарах хэрэггүй. Дараа тохиромжтой үе ирнэ гэдэгт итгээрэй. Хувийн амьд-рал, хувь хүн талаасаа шийдвэр-лэх ямар нэгэн асуудал байгаа бол дотнын найзуудын зөвлөмжийг ав.

Ойрын хамаатан зочлон ирсэнээр таны ажлын горимд өөрчлөлт ороход хүргэнэ. Та төлөвлөгөөний дагуу биш ч хийхээр зорьсон ажлуудаа зэрэг амжуулж чадна. Нийтийн тээвэр, замын хөдөлгөөнд болгоомжтой оролцохыг анхааруулж байна. Гэнэтийн бэртэл гэмтэлд өртөж болзошгүй. Эрүүл мэндтэй холбоотой хүндрэл үүсэх ч энэ нь өөрөөс чинь шууд хамааралтай байх болно.

Санаанд орсон болгоноо, хүссэн бүхнээ авахыг хүссэн охидын шунал өнөөдөр дээд цэгтээ хүрнэ. Тэд бага ч биш томоохон хэмжээний зүйл худалдан авахыг хүснэ. Өнөөдрийн хийх ёстой үүрэгт ажлаас гадуур хувийн ажилдаа анхаарал хандуулснаар таны сэтгэл хоёрдоно. Таны ажил хэрэгч, хичээнгүй бай дал тань эсрэг хүйсний хүмүүст таалаг-даж, багахан сээтэгнэлд өртөнө.

Амьдрал бодсон шиг тань хялбар биш гэдгийг өнөөдөр та ойлгох болно. Таны сэдсэн бүхэн бүтэлгүйтэлтэй тулгарч, итгэл найдвараа алдаж эхэлнэ. Үүссэн асуудал бүрт сөхрөөд байвал өндийхөд бэрх болно гэдгийг танд сануулж байна. Сэтгэл санаагаа тайван байлга. Таны амьдралд нөлөөлж болохуйц нэгэнтэй уулзаж дотоод ертөнцөө дэлгэ.

Таны бүтээл олны хүртээл болж, ашиг орлого дагуулах болно. Тохиож болох эрсдэлээс айж байсан ч хүссэн үр дүндээ хүрч чадсандаа ихэд баярлах болно. Хэн нэгний гутаан доромжлол, таагүй хэллэгийг тоохгүй өнгөрөөж сур. Магадгүй өнөөдөр танд дараагийн шинэ санаа, шинэ төслийн эхлэл орж ирнэ. Урам зориг, эрч хүчээ нэгтгэн ямар ч саад бэрхшээлийг үл тоон тэмүүлнэ.

Та эртнээс бодож төлөвлөсөн бүтээлээ өнөөдрөөс хийж эхэлнэ. Таны хийх зүйл ганцхан танаас биш, олон хүнээс шалтгаалах учир бүх хүнд эртнээс үүрэг даалгавраа өгч, ажлын явцаа түргэсгэхгүй бол цаг их алдах магадлалтай. Хамтрагчид болон өндөр албан тушаалтантай зөв боловсон харилц. Танд тал засаж, нэр олж авах гэсэн хүмүүсийн хуурмаг зөвлөгөөг битгий тоо.

Алсын томилолт, замд гарах, ая-лалд явах зэрэг нь энэ өдрийн хувьд тохиромжгүй. Ажлаа сайтар төлөв-лөөгүйгээс болж таны овоорсон их ажлынхаа ард гарч чадахгүй дарагдана. Эргэн тойронд болж буй зүйлд өөрийнхөө хүч хөдөл мөрийг зориулах сэтгэл байвч хийх цаг зав гарахгүйгээс болж бухимдахад хүрнэ. Аливаа сөрөг муу нөлөөнд автахгүй байхыг анхааруулж байна.

Та ижил чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллага дээр очиж турш-лага судлах, хамтран ажиллах санал тавих гээд ажил их байна. Шинээр хүнтэй танилцах бөгөөд энэ харилцаа нь таны нөхөрлөлийн хүрээг зузаатгана. Бүсгүйчүүд сэт гэлийн зовуурь эсвэл айдас түгшүүр бодит амьдралаас хол хийсвэр төсөө лөл, сэтгэл зүйтэй холбоотой тул өөрий гөө барьж хүлэлгүй зоригтойгоор урагш тэмүүл.

БОСООГООР:

ХӨНДЛӨНГӨӨР:

Таны ажилдаа хандах хандлага эрч хүч, урам зоригийг бусдад бэлэглэх болно. Зарим хүний сэргэлэн овсгоотой зан санаандгүй алдаа гаргахад хүргэж болзошгүй. Энэ нь ирээдүйд ихээхэн балаг дагуулах томоохон асуудлын үүсвэр болж мэднэ. Санхүүгийн тогтвортой байдлаа ханган ажиллахыг од эрхэс зөвлөж байна. Мөн тайлан тооцоогоо нягталж орлого зарлагаа тооц.

Зарим нэг шийдвэрлэж чадалгүй удсан асуудлаа амжилттай дуусгаж чадна. Хэн хүний хийж барахааргүй хүндхэн ажил нуруун дээр чинь буух болно. Энэ ажлын үр дүнгээс таны хэр хэмжээ, төвшин шалтгаалах тул та яаж гүйцэлдүүлэх, хэнээс тусламж авах вэ зэргээр толгойгоо гашилгана. Хэн нэгэнд туслахыг хүссэн бол өнөөдөр тусламжийн гараа сунгахад маш тохиромжтой. Яг өнөөдөр л цаг нь ирж.

Өмнөх дугарын хариу 03.03

1. Монгол Улсын дархан аварга

2. Шрек хочит Английн хөлбөмбөгийн од

3. Хурим цэнгээн4. Тэжээлэгчээр ба эмчилгээ

сувиллын чанараараа хосгүй цагаан идээ

5. Түрэмгий

6. Улаанбаатар хот дахь Мобикомын үйлчилгээний газар

7. Нүсэр, хүнд8. А.Дюмагийн алдарт романы

баатар, гүн11. Монголчуудын нэгэн малгай13. Universe Best Songs анхны

наадмын ялагч

1. УГЗ П.Хаянхярваагийн нэгэн дууны дүр, даян аварга

4. Хуар6. Битүүгээр өвчиж авсан

арьсаар хийсэн сав9. Монголын эх орончдыг

хэлмэгдүүлэхэд ихээхэн үүрэг гүйцэтгэсэн комментерний төлөөлөгч буриад

10. Турк улсын Ерөнхийлөгч

12. Японы алдартай пүүс14. Ороож хийсэн зүйл16. Эхнэр хүний нүүр халхлах

зүйл19. Монголын нэгэн гол20. Баргын хэмээн алдаршсан

хүчит арслан21. Ажил ....22. Эх оронч Чингүнжавын

төрөлх овог, яс үндэс23. Алтан ургийн домогт хатан

Х

А

Я

О

Л

А

А

ХШ

У ЛУИМ

Л УДЧУ

У ГАҮБ

И НГИА

Ж АВЖА

Г А

Н

У

Н

А Г

ОР

Х

Н

М

Я

Н А

ХО

М

Ь

А З

О

А

Х

Р

А

М

Ш Н

РТ

1

9

2 3 4 5

10

1211 13

16 1715

20

18

21

23

14

19

22

6 7 8 15. Бөө нарын онгон урихдаа өмсдөг чимэг бүхий малгай

17. Найдвар18. Гүрэн, орон

ДЕТОКС УУЖ, БИЕЭ

ЦЭВЭРЛЭЭРЭЙ

ШИМ ТЭЖЭЭЛ:

165 ккал

Шанцай-8 шАвокадо-½ Гадил-1 ш Бууцай-4 ш

Ногоон алим-1 шӨргөст хэмх-5 хэрчим Буцалсан ус-250 гр

Шанцайгаа навчнаас нь салган угаагаад, жижиглэн хугална. Авокадоны дотор талыг нь халбагаар хутгаж аваад нэмж хийнэ. Гадил, бууцайгаа мөн хугалан хийж, ногоон алим

өргөст хэмхээ жижиглэн хэрчинэ. Бүх орцоо холигчинд хийсний дараа 250 гр буцалсан хүйтэн ус нэмж хийгээд холиход танд хэрэгтэй детокс бэлэн болсон байна.

ХЭРХЭН ХИЙХ ВЭ

ОРЦ:

Юуны өмнө детокс нь жин хасахтай ямар ч холбоогүй гэдгийг санах хэрэгтэй. Харин таны элэг, бөөр, ходоод зэрэг бие организмыг цэвэршүүлж, эд эрхтнүүдийн ачааллыг багасгах үндсэн зорилготой юм. Ялангуяа, сар шинийн баярын урт амралтаар монголчууд мах, бууз, салат, айраг зэрэг хүнд төрлийн хоол хүртсэнийхээ дараа детокс ууж, биеэ цэвэрлэх нь нэн тохиромжтой билээ.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭГАЛ ТОГОО24 2020.03.03, МЯГМАР~№038 (1317)