12
Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗ ΤΗΣ ΜΝΗΣ ΤΥ ΣΠΑΡΜΥ (1602-1674) ΠΡΛΓΙΚΑ Τ υπ’ αριθ. 84 ειργρα της Μνς της λυµπιτισσας εναι µα απ τις τρεις γνωστς πρθσεις της Μνς τυ Σπαρµ 1 , η πα εναι κτισµνη, πριν απ τ 1600, στη ντιδυτικ πλευρ τυ λµπυ, στην περι Σκα- µνιτικες Μαγλες. Πρκειται για να ρτιν ειργρα, διαστσεων 21×15 εκ., µε 31 λλα και στωση απ δρµα και αρτνι 2 . Η σνθεση της εν λγω πρθεσης ρισε τ τς 1602, πρανς µε σκπ να αντιµετωπι- σθν κπια δα της µνς, πτε και καταωρσθηκαν τα περισστερα νµατα των αιερωτν, πως αναρεται στ λλ 1r: π τυς ρι τς να γιρψις νµµα. Η καταριση νµτων λκληρθηκε στις 26 Ιυλυ τυ 1674, πως σηµεωσε τελευτας γραας της, ιερµνας ∆ινσις, στ λλ 31r: + γρη δι ιρõς καµ τ ετλς δλυ / δινισυ ε- ρµνυ ν µην υλυ. κς. / γν ς της κς π τς αδ. τελ/θη πρ/θσης. Μλντι στ λλ 31r, ∆ινσις σηµεωσε τ τλς τς πρõθσις, στ κτω τµµα αυτ τυ λλυ, λλα ρια πρσθεσαν τα - νµατα 10 αιερωτν απ τσσερις ικισµς: Νεερ – Καλλιπεκη των Γννων, Λσκ – Τρα λατα της Αλµωπας, Κατρνστα (Κατρνιστα) – Πργι της Ερδαας και Κκα – Πλδενδρ της Hµαθας 3 . ΜΕΡΣ ΠΡΩΤ Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΤΗΝ ΠΡΘΕΣΗ ΤΥ ΣΠΑΡΜΥ Στ ειργρα 84 αναρνται 20 µακεδνικ ικισµ, κυρως αν δ τρεις, ωρς να ρσκνται στν δι γεωγραικ ρ. Στ λλ 24r, για παρδειγµα, αναρνται ι ικισµ Λιµπ – ∆λ τυ Βυ, Γρµστη – Γρµς της Καστρις, ηνι (ιδνι) των Σερων 4 και Σκυ- 1. ι λλες δ εναι τα υπ’ αριθ. 39 (17υ αι.) και 44 (1709). Βλ. Ευγγ. Α. Σκυαρς, λυµπιτισσα, Αθναι, κδ. ΚΕΜΝΕ της Ακαδηµας Αθηνν, 1967, σσ. 244-245, 251-253. Eστως παραδθηκε στην αδελτητα της µνς µα λλη, γνωστη ως τρα, πρθεση. 2. Βλ. Σκυαρς, .π., σ. 300. 3. Συµπεριλαµνεται µετα των ικισµν, στις πρθσεις 39 (17υ αι.) και 44 (1709). Βλ. Σκυαρς, .π., σσ. 245, 252. 4. ιδνι διαλυµνς ικισµς της περις τυ Μικραλτυ των Σερων, πυ ρσκεται η Μν τυ ιδανυ. 4

Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

  • Upload
    others

  • View
    9

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗ ΤΗΣ ΜΝΗΣ ΤΥ ΣΠΑΡΜΥ (1602-1674)

ΠΡΛΓΙΚΑ

Τ υπ’ αριθ. 84 ειργρα της Μν#ς της λυµπι%τισσας ε'ναι µ'α απτις τρεις γνωστ+ς πρθ+σεις της Μν#ς τυ Σπαρµ,1, η π'α ε'ναι κτισµ+νη,πριν απ τ 1600, στη ντιδυτικ# πλευρ9 τυ λ,µπυ, στην περι# Σκα-µνι%τικες Μαγ,λες. Πρκειται για +να 9ρτιν ειργρα, διαστ9σεων21×15 εκ., µε 31 ,λλα και στ9ωση απ δ+ρµα και αρτνι2. Η σ,νθεση τηςεν λγω πρθεσης 9ρισε τ +τς 1602, πραν%ς µε σκπ να αντιµετωπι-σθ,ν κ9πια +<δα της µν#ς, πτε και καταωρ'σθηκαν τα περισστερανµατα των αιερωτ%ν, πως ανα+ρεται στ ,λλ 1r: π τυς

′ρι τς

να γιρψις νµµα. Η κατα%ριση νµ9των λκληρ%θηκε στις 26 Ιυλ'υτυ 1674, πως σηµε'ωσε τελευτα'ς γρα+ας της, ιερµνας ∆ιν,σις,στ ,λλ 31r: + γρη δι ιρõς καµ τ ετλς δλυ / δινισ!υ "ε-ρµ#νυ ν µην! "υλ!υ. κς. / $γν $ς της κς π! τς

′αδ. τελ$/θη $

πρ/θσης. Μλντι στ ,λλ 31r, ∆ιν,σις σηµε'ωσε τ τλς τ&ςπρõθσις, στ κ9τω τµ#µα αυτ, τυ ,λλυ, 9λλα +ρια πρσθεσαν τα -νµατα 10 αιερωτ%ν απ τ+σσερις ικισµ,ς: Νε>ερ – Καλλιπε,κη τωνΓννων, Λ+σκ? – Τρ'α @λατα της Αλµωπ'ας, Κατρ9νστα (Κατρ9νιστα) –Π,ργι της Ερδα'ας και Κκ?α – Πλ,δενδρ της Hµαθ'ας3.

ΜΕΡΣ ΠΡΩΤ

Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΤΗΝ ΠΡΘΕΣΗ ΤΥ ΣΠΑΡΜΥ

Στ ειργρα 84 ανα+ρνται 20 µακεδνικ' ικισµ', κυρ'ως αν9δ, # τρεις, ωρ'ς να ?ρ'σκνται στν 'δι γεωγραικ %ρ. Στ ,λλ 24r,για παρ9δειγµα, ανα+ρνται ι ικισµ' Λιµπ? – ∆'λ τυ ΒCυ,Γρ9µστη – Γρ9µς της Καστρι9ς, Dη9νι (Dιδ9νι) των Σερ?'ων4 και Σκυ-

1. ι 9λλες δ, ε'ναι τα υπ’ αριθ. 39 (17υ αι.) και 44 (1709). Βλ. Ευ9γγ. Α. Σκυ?αρ9ς,'λυµπι(τισσα, Αθ#ναι, +κδ. ΚΕΜΝΕ της Ακαδηµ'ας Αθην%ν, 1967, σσ. 244-245, 251-253.Eσ9τως παραδθηκε στην αδελτητα της µν#ς µ'α 9λλη, 9γνωστη +ως τ%ρα, πρθεση.

2. Βλ. Σκυ?αρ9ς, .π., σ. 300.3. Συµπεριλαµ?9νεται µετα<, των ικισµ%ν, στις πρθ+σεις 39 (17υ αι.) και 44

(1709). Βλ. Σκυ?αρ9ς, .π., σσ. 245, 252.4. Dιδ9νιG διαλυµ+νς ικισµς της περι#ς τυ Μικρ?αλτυ των Σερ?'ων, πυ

?ρ'σκεται η Μν# τυ Dιδαν'υ.

4

Page 2: Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

τ+ρενα – Ελατ%ρι της Κατερ'νης. Απ κ9πιυς µακεδνικ,ς ικισµ,ςι αιερωτ+ς ε'ναι αρκετ', αλλ9 απ τυς περισστερυς ε'ναι ελ9ιστι. Ε'-ναι απρ'ας 9<ιν τ π%ς +θασε µνας για >ητε'α στη Γρ9µστη της Κα-στρι9ς και σε κ9πιυς 9λλυς απµακρυσµ+νυς ικισµ,ς, των π'ωντα νµατα των αιερωτ%ν, πως πρανα+ραµε, ε'ναι ελ9ιστα. Πιθαν-τατα, πρκειται για κτηντρυς, ι π'ι παραε'µα>αν µε τα κπ9διατυς δ'πλα στυς πεδιν,ς ικισµ,ς της περι#ς της Ελασσνας. ι ανα-ερµενι µακεδνικ' ικισµ' ε'ναι ι ε<#ς:

1) Iγις ∆ηµ#τρις της Κατερ'νης, στα . 28r-28v, µα>' µε τυς ικι-σµ,ς Λκ?η και Dι9σικ.

2) Βελ?εντς (Βελ?ετ%), στ . 28r, µα>' µε τυς ικισµ,ς Βσ?α καιΣκ,λιρι.

3) Βσ?α, στ . 28r. ∆εν ε'µαστε ?+?αιι αν πρκειται για τ Μπ>? –Πρινια των Γρε?εν%ν # για τ Μπ'σ? – Κυπαρ'σσι των Γρε?εν%ν.

4) Γρ9µστη – Γρ9µς της Καστρι9ς, στ . 24r, µα>' µε τυς ικισµ,ςΛιµπ?, Dι9νι και Σκυτ+ρενα.

5) Dηµν9τ>ια (Dηµν9τ>ηα)G η Παλιυργι9 των Γρε?εν%ν, στ . 29v, στπ', µεταγεν+στερα, πρστ+θηκε ικισµς «Καρα,λι». Απ ταDηµν9τ>ια #ταν πρ%τς αιερωτ#ς στ εν λγω ,λλ.

6) Dι9νι (Dη9νη)G τ διαλυµ+ν Dιδ9νι5 των Σερ?'ων, στ . 24r, µα>' µετυς ικισµ,ς Γρ9µστη, Λιµπ? και Σκυτ+ρενα.

7) Dι9σικς (Dη9σικς)G Λς της Κατερ'νης, στ . 23r, µα>' µε τυςικισµ,ς Iγι ∆ηµ#τρι και Λκ?η.

8) Κατρ9νιτσα (Καρτρ9νστα)G ι Π,ργι της Ερδα'ας, στ . 31v, µετ9τ ?ι?λιγραικ σηµε'ωµα, µα>' µε τν ικισµ Λ+σκ?.

9) Κκ?αG τ Πλ,δενδρ της Ηµαθ'ας, στ τ+λς τυ . 31v. ικι-σµς Κκ?α ανα+ρεται και στις 9λλες δ, πρθ+σεις της 'διας µ-ν#ς, την 39 (17υ αι.) και 44 (1709)6.

10) Λα?αν'τ>αG η Λ9?α των Σερ?'ων # τ Μικρλ'?αδ των Γρε?εν%ν,πυ #ταν µ%νυµι ικισµ', στ . 30v, µε δ, νµατα.

11) Λ+σκ? (Λ+σκ?ω)G τα Τρ'α @λατα της Αλµωπ'ας, στ . 31v, µα>'µε την Κατρ9νιτσα και τν Νη>ηρ – Καλλιπε,κη της Λ9ρισας.

12) Λιµπ? (Λιµπω?)G τ ∆'λ τυ ΒCυ, στ . 24r, µα>' µετυς ικισµ,ς Γρ9µστη, Dι9νι και Σκυτ+ρενα.

13) Λκ?ηG η Π+τρα της Κατερ'νης, στα . 23r-23v, µα>' µε τυς ικι-σµ,ς Dη9σικ και Iγι ∆ηµ#τρι.

48 Bασ'λης K. Σπανς

5. Και στν Κ%δικα 201 της D9?ρδας, ικισµς ανα+ρεται ως Dη9νη. Βλ. Μα-ρ'α-Lριστ'να Lατ>ηϊω9ννυ, Η ιστρικ* ε0λι0η των ικισµ(ν στην περι* τυ Αλικ-µνα κατ την Τυρκκρατ!α, Αθ#να, +κδ. ΕΙΕ / ΚΝΕ, 2000, σ. 130.

6. Βλ. τη σηµε'ωση 3, ανωτ+ρω.

Page 3: Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

14) Μετα<9ς (Μετα<9) των Σερ?'ων, στα . 26r-26v, µα>' µε τν ικισµ IγιΓε%ργι, για τν π' δεν ε'µαστε ?+?αιι αν ε'ναι διαλυµ+νς ικι-σµς της ∆εσκ9της # κ9πις 9λλς στην ευρ,τερη περι# τυ Μετα<9.

15) Μεσλ,ρι (Μισλ,ρη) των Γρε?εν%ν, στ . 28v, µα>' µε τυς ικι-σµ,ς Τ>απυρν+α7 και Τν'σκ8.

16) Παρατ>ωκG ατα,τιστς ικισµς9, στ . 25v, µα>' µε τυς ικισµ,ςΣλ9τινα10 και Τ>απυρν+α.

17) Σκ,λιρι (Σκ,λιαρη)G η Αγ'α Κυριακ# τυ Βελ?ενδ,, στα . 28r-28v, µα>' µε τυς ικισµ,ς Βελ?εντ και Βσ?α.

18) Σκυτ+ρεναG τ Ελατ%ρι της Κατερ'νης, στ . 24r, µα>' µε τυς ι-κισµ,ς Λιµπ?, Γρ9µστη και Dι9νι.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΩΝ ΙΚΙΣΜΩΝ

Oι µακεδνικ' ικισµ' της Mν#ς τυ Σπαρµ, (1602-1674) 49

7. Υπ9ρυν δ, µ%νυµι ικισµ': η Τσαπυρνι9 της Ελασσνας και η Τσαπυρ-νι9 – Τρικκκι9 των Γρε?εν%ν. Η Τσαπυρν+α, στ . 28v, ανα+ρεται µε τυς ικισµ,ςΜεσλ,ρι των Γρε?εν%ν και Τν'σκ (Ντ+νισκ της Κνιτσας;), εν% στ . 25v ανα+-ρεται µε τ ατα,τιστ Παρατ>ωκ και τη θεσσαλικ# Σλ9τινα – Σλ9τινα.

8. Τν'σκG 'σως τ Ντ+νισκ – Αετµηλ'τσα της Κνιτσας.9. Στν Κ%δικα 201 της D9?ρδας, ικισµς ανα+ρεται ως Παρατ>ικ. Βλ. Lα-

τ>ηϊω9ννυ, .π., σ. 275.10. Σλ9τινα – Σλ9τιναG υπ9ρυν δ, µ%νυµι θεσσαλικ' ικισµ': η ρειν# Σλ9-

τινα – ∆ρακτρυπα τυ Μυ>ακ'υ και η πεδιν# Σλ9τινα – Ρ'>ωµα των Τρικ9λων.

A′. 5νµα στην πρθεση Νµς στν π!της µν*ς τυ Σπαρµ υπγεται σ*µερα

1. Iγις ∆ηµ#τρις Iγις ∆ηµ#τρις Πιερ'ας

2. Βελ?ετ% Βελ?ενδς Κ>9νης

3. Βσ?α (;) (;)

4. Γρ9µστη Γρ9µς Καστρι9ς

5. Dηµν9τ>ηα Παλιυρι9 Γρε?εν%ν

6. Dη9νη διαλυµ+νς Κ>9νης

7. Dη9σικς Λς Πιερ'ας

8. Καρτρ9νστα Π,ργς Κ>9νης

9. Κκ?α Πλ,δενδρ Hµαθ'ας

10. Λα?αν'τ>α Λ9?α # Κ>9νης

Μικρλ'?αδ Γρε?εν%ν

11. Λ+σκ?ω Τρ'α @λατα Π+λλας

12. Λιµπ? ∆'λ Κ>9νης

13. Λκ?η Π+τρα Πιερ'ας

14. Μετα<9 Μετα<9ς Κ>9νης

15. Μισλ,ρι Μεσλ,ρι Γρε?εν%ν

Σηµεριν νµα

Page 4: Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

ΜΕΡΣ ∆ΕΥΤΕΡ

ΤΑ ΝΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΦΙΕΡΩΤΩΝΤΩΝ ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΩΝ ΙΚΙΣΜΩΝ ΤΥ 1602

ι αιερωτ+ς των 15 ικισµ%ν της αρικ#ς γρα#ς (1602), πρς τη Μ-ν# τυ Σπαρµ, αν+ρνται σε 136. Ε< αυτ%ν, ι 94 ε'ναι 9νδρες και ι 42γυνα'κες. Απ τυς 94 9νδρες, ι 37 ανα+ρνται µε κ9πι επ%νυµ (πα-τρων,µι, πατριδων,µι, παρων,µι) και ι υπλιπι µνν µε τ ?απτι-στικ τυς, εν% απ τις 42 γυνα'κες, µνν ι 11 ανα+ρνται µε κ9πι ε-π%νυµ.

Ι. ΤΑ 'Ν'ΜΑΤΑ Τ'Υ 1602

1. Τα νµατα των ανδρ(ν

ι 94 9νδρες +εραν 46 νµατα, κυρ'ως της εκκλησιαστικ#ς παρ9δ-σης. Τα κατατ9<αµε στις παρακ9τω τ+σσερις κατηγρ'ες:

α) Τα νµατα της εκκλησιαστικ*ς παρδσης (30/46): Αναστ9σης,Ανδρ'ας<Ανδρ+ας, Απστλης, Α'λλις, Β9σς<Βασ'λης, Γερ9σιµς, Γε-%ργις, ∆αν#λας<∆ανι#λ, ∆ηµ#τρις, Θαν9σης<Αθαν9σις, Θε9νης,Θδωρς, Θ,µις<Ευθ,µις, Ιω9ννης, Ιωακε'µ, Κυπριανς, Κυρι9κς,

50 Bασ'λης K. Σπανς

5νµα στην πρθεση Νµς στν π!της µν*ς τυ Σπαρµ υπγεται σ*µερα

1. Iγις ∆ηµ#τρις Iγις ∆ηµ#τρις Πιερ'ας

2. Βελ?ενδς Βελ?ετ% Κ>9νης

3. Γρ9µς Γρ9µστη Καστρι9ς

4. ∆'λ Λιµπ? Κ>9νης

5. Λ9?α (;) Λα?αν'τ>α Κ>9νης

6. Λς Dη9σικς Πιερ'ας

7. Μετα<9ς Μετα<9 Κ>9νης

8. Μεσλ,ρι Μισλ,ρη Γρε?εν%ν

9. Μικρλ'?αδ (;) Λα?αν'τ>α Γρε?εν%ν

10. Παλιυρι9 Dηµν9τ>α Γρε?εν%ν

11. Π+τρα Λκ?η Πιερ'ας

12. Πλ,δενδρ Κκ?α Hµαθ'ας

13. Π,ργς Καρτρ9νστα Κ>9νης

14. Τρ'α @λατα Λ+σκ?ω Π+λλας

15. — Βσ?α ατα,τιστς

16. — Dη9νη διαλυµ+νς

B′. Σηµεριν νµα

Page 5: Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

Κ,ρκς<Κ,ρηκς, Κωνστ9ντις, Μακ9ρις, Μ9νς<Εµµανυ#λ, Μητρ-9νης, Μ'ς<Μια#λ, Ν+στρας, Νικλας, Παρ9σκης<Παρ9σς, Πα,-λης<Πα,λς, Σεραε'µ, Στ9θης<Ευστ9θις, Τ'µς<Τιµθες (;).

E) Τα νµατα της λαϊκ*ς παρδσης (9/46): Αρ+στης<Αρεστς, ∆ρ-σινς, Κυπαρ'σσης, Λ+ς<Λ+γς<λ+γω, Π,λς<Πυληµ+νς, Σαρ#ς<τυρ-κικ sariG κ'τρινς, Στ9µς<Σταµ9τις, Φ,λλς<Τριαντ9υλλς, Lρ,σς<Lρυσς.

γ) Τα νµατα απ την Ιστρ!α (4/46): Μαλ9κης, Σιανς, Στατ#ρης,Σ,ρς.

δ) Τα 0να και ακαττακτα νµατα (3/46): Λη>#κς, Λγ'>ης<Λγ'->ς<ΛC>ς, Μπρ9της.

2. Τα νµατα των γυναικ(ν

ι 42 γυνα'κες +εραν 32 νµατα, πρερµενα, κυρ'ως, απ την εκ-κλησιαστικ# και τη λαϊκ# παρ9δση. Τα κατατ9<αµε στις ε<#ς π+ντε κατη-γρ'ες:

α) Τα νµατα της εκκλησιαστικ*ς παρδσης (14/32): Αθανασ'α, Αρε-τ#, Γι9ννυ<Γι9ννω<Ιω9ννα, ∆+σπω<∆+σπινα, ∆#µω<∆#µς<∆ηµ#τρις,∆ινυσ'α, Θδω<Θεδ%ρα, Κυρ9ννα, Κυριακ,<Κυριακ%, Κ,ρω, Λ9-µπω<Lαραλ9µπω, Μ9ρω<Μαρ'α, Παρ9σω, Π9σκω<Π9σω<Πασαλι9.

E) Τα νµατα της λαϊκ*ς παρδσης (10/32): Ανθ#, Ατλα>'να<ατλ9>ι,Ευγεν#, Καλ#, Λυλ,δα, Μετα<,, Π9νω<π9νη, Π,λιω<Πυληµ+νη,Σταµατ#<Σταµατ'α, Στεργιαν#.

γ) Τα νµατα απ την Ιστρ!α (5/32): ∆9νω, Κµνω<Κµνην#,Κυρτ+σα, ΣεραCνα<ΣυραCνα<Σ,ρω<Σ,ρα, Στατ#ρω.

δ) Τα νµατα απ α0ι(µατα (2/32): Αεντ'τ>α<α+ντρα, Κυρατ>%<Κυ-ρατσ,<Κυρ9τσα.

ε) Τα 0να και ακαττακτα νµατα (1/32): Βεν,λω.

Oι µακεδνικ' ικισµ' της Mν#ς τυ Σπαρµ, (1602-1674) 51

Page 6: Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΣ ΚΑΤΑΛΓΣ ΤΩΝ ΝΜΑΤΩΝ ΤΥ 1602

52 Bασ'λης K. Σπανς

Aνδρ(ν

1. Αναστ9σης 12. Ανδρ'ας 13. Απστλης 34. Αρ+στης 15. Α'λλις 16. Β9σς 17. Γερ9σιµς 18. Γε%ργις 1

Γε%ργης 1Γ+ργς 4Γκ'κας 1

9. ∆αν#λας 110. ∆ηµ#τρις 3

∆#µς 6∆ηµ9κης 1

11. ∆ρσινς 112. Θαν9σης 213. Θε9νης 114. Θδωρς 115. Θ,µις 116. Ιω9ννης 3

Γι9ννης 6Γκ'νης 1

17. Ιωακε'µ 118. Κυπαρ'σσης 119. Κυπριανς 220. Κυρι9κς 3

Κυριατ>#ς 121. Κ,ρκς 122. Κωνστ9ντις 1

Κ%νστας 423. Λ+ς 124. Λ>#κς 125. Λγ'>ης 126. Μακ9ρις 227. Μαλ9κης 1

Γυναικ(ν

1. Αθανασ'α 12. Ανθ# 13. Αρετ# 14. Ατλα>'να 25. Αεντ'τ>α 26. Βεν,λω 17. Γι9ννυ 18. ∆9νω 19. ∆+σπω 2

10. ∆#µω 111. ∆ινυσ'α

µνα# 112. Ευγεν# 313. Θδω 114. Καλ# 115. Κµνω 116. Κυρτ+σα 117. Κυρ9ννα 118. Κυρατ>, 219. Κυριακ, 120. Κ,ρω 121. Λ9µπω 122. Λυλ,δα 223. Μ9ρω 124. Μετα<% 125. Παρ9σω 126. Π9σκω 127. Π9νω 128. Π,λιω 129. ΣεραCνα 130. Σταµατ# 1

Στ9µω 231) Στατ#ρω 132) Στεργιαν# 2

Page 7: Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

II. ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΤΩΝ ΜAΚΕ∆'ΝΩΝ ΑΦΙΕΡΩΤΩΝ Τ'Υ 1602

Στυς 136 αιερωτ+ς των µακεδνικ%ν ικισµ%ν, εντπ'σαµε 36 επ%-νυµα, τα π'α κατατ9<αµε στις ε<#ς +<ι κατηγρ'ες:

α) Πατρωνµια (24/36): Αναστ9ση, Απστλη, Αρ+στης, Γερασ'µυ,∆αν'λη, ∆#µυ, Θδης, Θ,µιυ, Ιωακε'µ, Κρ9λη, Κυπαρ'σσης, Κυρι9κυ,Κυριατ>#, Κ,ρκυ, Κ%νστα – Κ%στα, Λη>#κυ, Μπ#λιυ<Μπ'λις<Βασ'-λεις, Ν+στρας, Π,λυ, Σιαν,, Στ9µυ, Στατ#ρη, Τ>α9κη<Τ>αν9κη(;), Lρ,συ.

E) Μητρωνµια (3/36): Αθανασ'ας, Ατλα>'νας, Καλγρ+ας.

γ) Πατριδωνµια (3/36): Αρ?αν'της, Γιαννυτι%της<Γιαννωτ9 της Ελασ-σνας, Γρε?ενι%της<Γρε?εν9.

δ) Επαγγελµατικ (2/36): Σιµιτ>#ς<τυρ. simici (κυλυρπ%λης), Xαλ-κε,ς.

ε) Παρωνµια (2/36): Καρ9ς, Κ,τ>α<Κ,τ>ας<κυτσς.

στ) ∆υσετυµλγητα (2/36): Τελ+λισσα<Τελ9λισσα (;), Φθερετ9.

Η ΕΚ∆ΣΗ ΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ ΤΗΣ ΠΡΘΕΣΗΣ 84 ΤΗΣ ΜΝΗΣ ΤΥ ΣΠΑΡΜΥ ΜΕ ΤΥΣ ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΥΣ ΙΚΙΣΜΥΣ11

. 23r

ωρ'ν λκ?η. κ(α') >η9σικς. κ(α') Tγις δηµϊτρ'ς

µπρ9τη κ(α') U γυνV παρTσω. διµϊτρ'υ Wερ+ς, U YδελCαZτ[ εZγενV. ν'κς \ αλκε,ς. δ#µς τ[ στ9µς. κµν

Oι µακεδνικ' ικισµ' της Mν#ς τυ Σπαρµ, (1602-1674) 53

28. Μ9νς 129. Μητρ9νης 130. Μ'ς 231. Μπρ9της 1 32. Ν+στρας 133. Νικλας 1

Ν'κς 434. Παρ9σκης 135. Πα,λης 136. Π,λς 2

Π,λις 2

37. Σαρ#ς 1Σ9ρς 1

38. Σιανς 139. Σεραε'µ 140. Στ9θης 141. Στ9µς 442. Στατ#ρης 143. Σ,ρς 144. Τ'µς 145. Φ,λλς 146. Lρ,σς 1

Aνδρ(ν

11. Τα νµατα µετ9 τ 1602 ε'ναι γραµµ+να µε πλ9για στιε'α.

Page 8: Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

U πεθ]ρ9 τ[ κ^νστYντ'υ κ(α') U γϊηνV στ9µω. δηµιτρ'υWερ+ς, _ µ9ρω, U πεθηρ9 τυ ν'κ τ[ θδωρυ, λTνπ. δρ`σϊνõς κ(α') U γιηνV στατ#ρς. εZγενV τ[ µ'ω δηµ9κη κ(α') \ υ'ςγaργς. [κεν], µYκ9ρις Wερµναως τ[ cαρV,κυρ9νας κ(α') \ υWς γ+ργς, γϊ9νης τ[ δ#µυ κρ9λη, Yνθ# U γιηνVτ[ #λυ τ[ σιµτ>#. θdδω τ>αTκη. δ+σπ τaλ+λησα,µακ9ρϊς γρe?+ντις. µ'ω Yρ?αν#τη κ(α') \ π(ατ)#ρ γγfκα.?9σ τ[ δαν#λα. µετα<[ κ(α') YρετVς τ[ ιω(9ννυ) τ[ γιYντιτιλγ'>η τ[ Yναστ9σι. δ#µς κ(α') \ υWς ν'κ. γaργ, Yδελõς?9σ. κ(α') # γιηνV π9sκ. Rγραψεν S σαρ*ς τη µνα τυπρθεσι, εντ, S θανσης τ σαρ! τ θνυ κ(α!) $ γην*ατ στµ γρηκεν S ν!κς S Eαηνς.πρθεσι εTς τUν π(ατ)ρων.EαλανVδα12 0ηρκραν!αν13

Xηλ*µδη14 (δκ'µια τυ κνδυλ'υ)+ λκ?η. >η9σικς. κ(α') Tγις δηµ'τρις

. 23v

ωρ'ν λκ?η. >ηhσικς. κ(α') Tγις δηµ#τρϊς

# ταπηνς επ*ςκπς πτρας, πρθεσι, στν µπατερν. ααρ!υ Wρηερς κ(α!)δκε τ υλν* τ cαντλη:15 ∼+ τιµ(τατε κ(α!) εγενστατε κ(α!) πσης τιµYς 0ις νρ-υσιν ριε[ρα].

(δκ'µια τ[ κνδυλ'υ) Τ+λς τVς λκ?ης. >ηTσικς. κ(α') Tγις δηµ'τρις

. 24v

ωρ'ν λιµπω?, κ(α') γρ9µsστι. κ(α') >ηTνη. σκυτ+ρενα

πYρ9ςκυς τVς καλγρ+ας. γιTνης τ[ δ#µ. π[λη\κ(α') U γιηνV αZτ[ δ+σπ. κστα τυ µπ#λιυ, κ(α') U γην#αZ[ σταµατ' κ(α') \ υις αυτυ σ,ρς κ(α') η θ'γiτερ αυτυσαραεjνα.

(δκ'µια τυ κνδυλ'υ)Τ+λς τ[ ληπω?. γρ9µστι. κ(α') >ηTνη

54 Bασ'λης K. Σπανς

12. Bαλαν'δαG ικισµς της Eλασσνας.13. kηρκραν'αG η σηµεριν# Kρανι9 της Eλασσνας.14. XιλιµδιG ατα,τιστς ικισµς στην περι# B∆ της Eλασσνας.15. Σαντ9λιG ,ασµα κατ9 τ #µισυ µετα<ωτ.

Page 9: Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

.25ν

ωρ'ν παρYτ>ωκ κ(α') σλ9τινα, κ(α') τ>απZρν+α

\ παπ(α) -γεlργις τ[ κ^νστα τ[ καρ9 κ(α') τν αδελ^ν τυιω(9ννη) κ(α') τν aτερ δ#µ κ(α') γιTνη. U µ(#τ)ηρ αZτ[ κυριhκ[Yπστλης τ[ ν+στρα. στ9µω U θυγ9τηρ τ[ γερασ'µυ.παmλη τ[ δ#µυ τ[ κYρ9. στTθη Wερ+ς. γn9νης τ[ θδωρι.

(δκ'µια τυ κνδυλ'υ)Τaλς τ[ πYρατ>κ. σλ9τινα. κ(α') τ>απυρν+α

. 26r

ωρ'ν Tγις γεoργις κ(α') µpτY<9: ∼δηµιτρ'υ κ(α') U γιηνV ?pν[λω, ν'κ δ#µυ κ(α') µετρTνυ, κϋρYτ>[ τ[ κυπαρ'ση. Yε'λης κ(α') U µ(#τ)ηρ αZτ[. κυπρrανς. θε\9νης \ υWς τVς αθανYσ'ας,YθYνYσ'ας, σταµς τ[ ρ'σ. πTν κ,ρκυ. γγ'νηςτ[ π,λυ κ(α') U γιηνV Y+ντ'τ>α. στ9µς τVς Yτλα>#νας.κ,ρς, \ υWς αZτVς λ+ς. ατλα>#να, δα,νς τVς ατλα>#νας,Ypντ'τ>α. τ'µς τ[ Wωακ'µ. µ9νω τ[ λη>#κ, κυπρϊYνς τ[ θερpτ9. Yπστλη, \ αδελõς τ[ σερα'µκ(α') U γιηνV κυρατ>[. εZγενV τ[ θ#µϊυ, γι9νυ U γιηνV τ[π,λυ κ(α') U µ(#τ)ηρ τ[ στ9µω κ(α') τ[ κυρϊ9κ. π,λης \π(ατ)#ρ τ[ στ9µω. κυρι9κς τ[ π,λι κ(α') _ γηνV αZτ[στεργϊαν' [κεν]. δ*µ τυγρα. κλιν, $ µιτριατυ γραστ. $ γηνη τ στεργηαν. ελνη, Z θυγτερ τ πληω τ Eασ*λιγραψεν γστõς τõν ντõν δ!µ εις τνπ(ατ)ρõν,

(λ'γα απλ9 σ+δια) ωρ'ν Tγις γεoργις. κ(α') µετα<9:

. 26v

ωρ'ν Tγις γεlργις. κ(α') µετα<9

µιρρι γηνεκης πρς τ µνηµα συ (και 9λλα δκ'µια τυ κνδυλ'υ) τ+λς τ[ Yγιυ γεωργ'υ, κ(α') µετα<9

. 28r

ωρ'ν, ?ελ?ετ^, κ(α') ?σ?α. κ(α') σκ,λιρι:

δι\νισ'ας µναVς. U γιηνV τ[ παπ(α) -γεlργι. γιTνη κυρϊατ>V. µαλ9κη κστα. γιTνη τ[ κ[τ>α. δ#µ

Oι µακεδνικ' ικισµ' της Mν#ς τυ Σπαρµ, (1602-1674) 55

Page 10: Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

56 Bασ'λης K. Σπανς

T . 26r της πρθεσης 84 της Mν*ς τυ Σπαρµ τυ Oλµπυ, µε τα ν-µατα των αιερωτ(ν απ τυς ικισµς aγ. Γε(ργι και Mετα0.

(Aρε! της Mν*ς τυ Σπαρµ).The leaf 26r of the «prothesis» 84 of the Monastery Sparmos of Olympos, with

the names of the contributors of settlements Agios Georgios and Metaxas (Archives of the Monastery Sparmos).

Page 11: Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

U γϊηνV τ[ κ,τ>αη. νικλ9υ κ(α') \ Yδελς κZρW9κς (δκ'µια τυ κνδυλ'υ)

τ+λ[ς τ[ ?ελ?ετ[ κα' ?σ?ας κ(α') σκ,λιρι].

. 28v

ωρ'ν τ>απZρν+α. κ(α') τνfσκ -κ(α') µισλmρη

θαν9σι στατ#ρη. κυρτ+σα τ[ κ%νστα. καλV. Yπστλη ν+στρα. κ(α') η αδελ' στϊρηαν# κ(α') η µ(#τ)ηρ λυλ,δα, σ`ι Yνς τ[ απστλη κ(α') _ γιηνV λυλ,δα. θαν9σις τ[ σ ιαν[. π,λι, U θυγ9τηρ τ[ σ9ρ. γιTνης τ[ αρ+στf. Yν δρ'α. (δκ'µια τυ κνδυλ'υ) [τ+λς τVς τ>απυρν+ας κα' τνfσκυ κα' ] µsσλmρη

. 30v

ωρ'ν λα?αν#τ>α

+ aγραψεν \ γ+ργς τν πατ+ρα τυ, nω9ννη πρθεσι τ^ν π(ατ+)ρων.

(δκ'µια τυ κνδυλ'υ).

. 31r (κ9τω τµ#µα)

ωρ'ν νη>ηρ16. ρην λ+σκ?ω καρτρ9νστα

π(α)πα -γηανYς τυ δηµ τυ κιρηακ Eλαυ [.......]τ δ*µητρ!ω γιEωτ* εγραψεν ης τ τυµκων πρθησι µικρ! µιτρ.

+ ρ'ν κκ?α. γραψεν S µρης

τν $ν τυ τν Wδµι $ς τν πατρνγραψεν ιEνς τν πατ ρα τν ρισ κ(α!) τι µανα τυ E.

∆ρ. ΒΑΣΙΛΗΣ Κ. ΣΠΑΝΣ

Oι µακεδνικ' ικισµ' της Mν#ς τυ Σπαρµ, (1602-1674) 57

16. Nε>ερςG η σηµεριν# Kαλλιπε,κη.

Page 12: Ι ΜΑΚΕ∆ΝΙΚΙ ΙΚΙΣΜΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΘΕΣΗmedia.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_37/ekd_pemk...τρενα – Ελατρι της Κατερνης. Απ κπιυς

SUMMARY

Vassilis K. Spanos, The Macedonian Settlements as they Appear in a Codexof the Monastery of Sparmos (1602-1674).

The script number 84 of the Monastery of Olympiotissa is one of thethree known «prothesis» of the Monastery Sparmos, which was built at thesouthwest side of mount Olympus before 1600. This «prothesis» contains allthe names of those who gave their contributions to the monastery.

The registration began in 1602, when most names of the contributorswere written down and it was completed on the 26th of July 1674. There is atotal number of twenty macedonian settlements mentioned there, and theauthor of this codex identified all those which could be identified in the firstpart of this scholarly work. In the second part of his work there are 46classified names which include 92 men contributors and 32 other names with42 women contributors belonging to the first part of the «prothesis» (1602).There are also 36 surnames of 132 contributors of the same year.

Finally the leaves 23 to 26 of the above mentioned «prothesis» are nowpublished.