အသေရဖ်က္ျခင္းဆိုတာ ဘာလဲ Defamation?freeexpressionmyanmar.org/wp-content/uploads/2019/05/Defamation... · International standards on defamation

International standards and Myanmar’s legal framework

နငငတကာစႏႈနးမားႏင ျမနမာနငင၏ ဥပေဒမေဘာင

အသေရဖကျခငးဆတာ ဘာလ

Defamation?

ေကးဇးတင အသအမတျပျခငး ဤအစရငခစာျဖစေျမာကေရးအတြက သေတသနလပငနးတြင ပါဝငခသအားလးက FEM မ ေကးဇး တငေၾကာငး ေျပာၾကားလပါသည။ ဤသေတသနသည Creative Commons Share Alike လငစငအရ လြတလပေသာထတေဖာေျပာဆျခငး(ျမနမာ) [Free Expression Myanmar (FEM)]၌ မပငခြင ရပါသည။ဤလငစငအရ FEM က အသအမတျပေဖာျပျပး၊ သင၏ အသစဖနတးမႈမားအား တညေသာ စညးမဥးျဖင

လငစငျပလပထားလင ဤစာတမးအား စးပြားေရးအရ မဟတ

သညျပနလညထတေဝျခငး၊ အနညးငယျပျပငေျပာငးလျခငးတ႔ျပလပနင ကာ၊ စးပြားေရးအရမဟတသည သငလပငနး (စာအပ၊စာတမး စသညတ႔) တြင ထညသြငးအသးျပနငပါသည။

FEM မတဆက

လြတလပေသာထတေဖာေျပာဆျခငး(ျမနမာ) [Free Expression Myanmar (FEM)] သည လြတလပစြာ ထတေဖာေျပာဆခြငႏင သတငးအခကအလက လြတလပခြငအေရးတြင ႏ႔စပေသာ၊ ဥပေဒျပျပငေျပာငး လေရးတြင ပါဝငေဆာငရြကေနေသာ၊ ဥပေဒခးေဖာကခရသမားက ကာကြယေနေသာ၊ ထ႔အျပင အေကာငးဆး ႏငငတကာ အေလအထေကာငးမားက အေလးဂ႐ျပလာေအာင လပေဆာငေနေသာ အဖြ႔ အစညးတစခ ျဖစပါသည။

ဤအစရငခစာသည လအပေနသည သငေလာေသာ ျပျပငေျပာငးလမႈမား အေလးထားဂ႐ျပလာရန FEM ၏ ရညရြယခက တစတတစပငးျဖစပါသည။

• www.FreeExpressionMyanmar.org

• www.facebook.com/FreeExpressionMyanmar

• [email protected]

တ႔တြင ေကးဇးျပ၍ ဝငေရာကဖတ႐ႈႏငပါသည။

Acknowledgements

The report is copyrighted under a Creativse Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlikeLicense. This license lets you remix, tweak, and build upon FEM's work non-commercially, as long as you credit FEM and license your new creations under the identical terms.

About FEM

Free Expression Myanmar (FEM) is a national human rights organisation that is expert in free expression and information, engaging in legal reform, defending victims of violations, and promoting best international standards.

This report forms part of FEM’s objective to promote appropriate and needed reforms. See:

• www.FreeExpressionMyanmar.org

• www.facebook.com/FreeExpressionMyanmar

• [email protected]

FEM supporters

FEM would like to thank Heinrich-Böll-Stiftunge for their support. FEM would also like to thank Pen America and the US State Department Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor for their support.

FEM partners

FEM would like to thank the following people and organisations for participating in the development of advocacy to decriminalise defamation in Myanmar:

• Darli Thae Ko, PCMJ • Hnin Pan Eain, AAPP • Thinzar Shunlei Yi, ACDD • Thu Zar, MWJS • Tin Maung Htwe, Equality Myanmar • Wai Myo Htut, MIDO • Wint Mon Eindra Thwin, MCRB • Ye Wai Phyo Aung, Athan • Saw Maung, Generation Wave • Anon Chawalawan and Apirak Nantaseree, iLaw

နဒါနး - Introduction

“ႏငငေရးေခါငးေဆာငမားႏငတပမေတာေခါငးေဆာငမားအား ပဂၢလေရးတကခကမႈႏငအသေရပကေစျခငးတ႔မကာကြယရန ဟေသာ ရညရြယခကျဖငအရပသားျပညသမားႏင စာနယဇငး သမားမားက ဖမးဆးထနးသမးျခငး ၊ တရားစြဆျခငးတ႔ ျပလပ ေနျခငးသည ဒမကေရစ၏ နငငတကာစႏႈနးမားႏင ကကညမႈ မရေပ။ ထသ႔ လပေဆာငျခငးသည အကငပကျခစားျခငးမား ၊ မတရားမႈမား ႏင အရညအခငးမရေသာ အာဏာပငမားက ေထာကျပနငရန အတြက အဟန႔အတား ျဖစေစနငသည။ ေနာကဆး အက းဆကအေနျဖင ျမနမာဒမကေရစ ယဥေကး မႈျဖစစဥ တးတကျဖစထြနးမႈက ေႏာငေႏးေစလမမည။”

ဥးတငေအာငထြနး၊ လႊတေတာအမတ(မေကြးတငးေဒသၾကး)၁

စြပစြမႈမားအား ကငတြယေျဖရငးရာတြင ႏငငတစခ၏ အျပအမသည ၄ငးတ႕အေနျဖင မညမဒမကေရစဆနသညက ျပသေသာ အေရးပါ သည အညႊနးကနးတစခလညးျဖစသည။အာဏာရငနငငမားတြငၾသ ဇာအာဏာၾကးသမား ႏင အစးရအား ေဝဖနသည ေဝဖနမႈမားက ဖနပရနရညရြယသည ရႈတေထြးျပးမေရရာေသာရာဇဝတမႈဥပေဒမ ေဘာငမားကသာ ကငစြထားသည ။ ဒမကေရစနငငမား တြငမ အႏရာယရျပး ၊ ထခကမႈရေသာ လမညာမႈမားက တားဆးရနအ တြကသာ ကစလစေသာ တရားမမႈဥပေဒဆငရာ အေျခခမမား ရၾက သည။

ျမနမာႏငငသည ဒမကေရစသ႔ကးေျပာငးေရးကာလကနစအတနၾကာ ျဖတသနးချပးျဖစေသာလညး ယငး၏ စညးကမးထနးသမးေရး မေဘာငကတးျမငရန နညးလမးမရာေဖြရေသးေခ။ ယငးအစားကဆး စြာပင နငငေတာသည ရႈပေထြးေနေသာ ဥပေဒမေဘာငမားအား ပမ ရႈပေထြး ေစသည ဥပေဒမားက ေရးဆြအတညျပျပဌာနးခသည။ ရ လာဒအေနျဖင စာနယဇငးသမားမား၊ ႏငငေရးလႈပရားသမား၊လ႔အ ခြငအေရးကာကြယသမားက ယငးတ႔၏ တရားဥပေဒႏငညေသာ(ဒမ ကေရစနညးက တရားဥပေဒအရ သငေလာညညြတေသာ) ေဝဖနမႈ မားအတြက မတရား အေရးယေဆာငရြကခသည ယခငအစးရ ကင သးခေသာ နညးလမးေဟာငးမားသည ဆကလကတညရေနခသည။

ဥပေဒမေဘာငျပျပငေျပာငးလေရးက တးျမငရာတြင “ႏငငတကာ စနႈနး” ဆေသာစကားရပကအသေရဖကျခငး ကစၥႏငပတသက၍ ၾကမဖနမားစြာ ေျပာဆခသည။ ႏငငတကာ စႏႈနးဆသညမာလညး ႏငငအားလးတစထပတညးျဖစရနမလေပ။ ဒမကေရစ လႈပရားရင သနေရး အတြက ႏငငတကာလ႕အဖြ႕အစညးက ခမတထားသည စဥဆကမျပတဖြ႕ျဖးရငသနေနေသာ ရညရြယခကမားပင ျဖစသည။

ဤအစရငခစာက ျမနမာႏငငအစးရ၊ ေရ႕ေနဥပေဒပညာရငမား ၊ျပ ျပငေျပာငးလလသမားႏင အျခားစတပါဝငစားသမား အား အသေရဖကမႈဆငရာ လကရ နငငတကာစနႈနးမားက ပေဖၚ ေကာကႏႈတတငျပရန ရညရြယပါသည။

“Filing lawsuits against and detaining civilians and journalists as a reason to protect the Tatmadaw and political leaders from personal attacks and defamation is not in line with international standards of democracy. It could potentially deter individuals from casting a spotlight on corruption, unfairness, and the impotence of the authorities. As a result, it hampers the development of our democratic culture in Myanmar.”

- U Tin Aung Tun, MP for Magwe1

The manner in which states deal with allegations of defamation is an important indicator for how democratic they are. Authoritarian states have vague and confusing criminal law frameworks intended to suppress criticism of the government and powerful people. Democratic states have narrow civil law frameworks intended to stop malicious and harmful lies.

Myanmar is several years into its democratic transition but has not yet sought to improve its regulatory framework. Unfortunately, the state has instead adopted more laws which add to the confusing legal framework. As a result, the practice under previous governments of unjustly prosecuting journalists, political activists, and human rights defenders for their legitimate criticism has continued.

Those promoting reform of the legal framework often repeat the phrase “international standards” on defamation. International standards do not require every country to be the same; rather they are constantly evolving aims set by the international community for democracies to strive for.

This report seeks to outline contemporary international standards relating to defamation laws so that reformists, defence lawyers, the Myanmar government, and other interested persons can fully understand them.

International standards on defamation - အသေရဖကျခငးဆငရာနငငတကာစႏႈနးမား- Page 2

သေတသနနညးေဗဒ

ဤအစရငခစာက ျမနမာနငငရ လြတလပစြာထတေဖၚေျပာဆခြငႏင မဒယာဆငရာ ဥပေဒမား တးျမငေဖာေဆာငရာတြင အေတြ႕အၾက မားစြာရေသာ ႏငငတကာဥပေဒကၽြမးကငသပညာရငမားက ေရးသား တငသြငးျခငးျဖစသည။

ကန႕သတခကမား

ဤအစရငခစာတြငပါဝငေသာႏငငတကာစႏႈနးတငးသည အေျခ ကတညရျပးေသာႏငငတကာတရားဥပေဒဆငရာစမားအားကစ လစျပညစစြာလတရငး ရငးလငးတငျပထားျခငးျဖစသည။ စႏႈနး တစခစသည လတရငးျဖစေစရန အကဥးခပထားျခငးျဖစသည။ သ႕ေသာ ပမျပညစေသာ အေသးစတ ရငးလငးတငျပမႈမားအား မညသညစတဝငစားသညအဖြ႕ကမဆ ေထာကပေပးနငပါသည။

အစရငခစာ

ဤအစရငခစာက အပငးေလးပငးျဖငတငျပထားပါသည။ ၄ငးတ႔မာ နဒါနး၊ အသေရဖကျခငး ဆငရာ ဥပေဒႏင လြတလပစြာ ေရးသား ထတေဖာေျပာဆခြငက ရငးလငးတငျပျခငး၊ ႏငငတကာစႏႈနးမား ႏင ျမနမာႏငင၏ အသေရဖကျခငးဆငရာ ဥပေဒမေဘာင၏ ပစ တ႕ျဖစသည။ ဤအစရငခစာတြင အဓက တကတြနးေထာကခ ခကတစခသာရျပး၊ ယငးက နဂးတြငေဖၚျပထားပါသည။

Methodology

This report is written by several experts on international law who have significant experience in the development of legal frameworks in Myanmar relating to the media and the right to freedom of expression.

Limitations

Every international standard included in this report is a concise explanation of an established international legal norm. Each standard is summarised for brevity, but further details can be supplied to any interested parties.

The report

This report is formed of four sections: introduction, an explanation of defamation law and freedom of expression, a list of international standards, and an outline of Myanmar’s legal framework on defamation. The report has one main recommendation which is in the conclusion.


အသေရဖကျခငးႏင လြတလပစြာထတေဖာေရးသားေျပာဆျခငး - Defamation and freedom of expression အသေရဖကျခငးဆငရာဥပေဒ သ႔မဟတ ျပဌာနးခက၏ ရညရြယ ခကမာ လပဂၢလတစဥးတစေယာက၏ “ဂဏသကၡာ” အခြငအေရး က ကာကြယရနျဖစသည။ ၂ လတစဥးတစေယာက၏ ဂဏသကၡာ ဆသညမာ လ႕အဖြ႕အစညးအတြငးရ သ၏ ရပတညခကျဖစသည။ လတစဥးတစေယာက၏ ဂဏသကၡာအခြငအေရးက ႏငငတကာ ဥပေဒ ေအာကတြင အာမခခကေပးထားသည။

“အပဒ ၁၇ : မညသတစဥးတစေယာကမ သ၏ဂဏသကၡာ၊ ေကာၾကားမႈအေပၚ ဥပေဒႏငမညေသာ တကခကမႈ မခေစရ။” ၃

- အရပဖကႏင ႏငငေရးအခြငအေရးမားဆငရာ ႏငငတကာသေဘာတညခက(၁၉၆၆)

တစစတစရာေသာ အခြငအေရးရလင ကစားမည နညးလမးလညး ရရေပမည။၄ “အသေရဖကျခငး” ဆသညမာ လတစဥး ၏ ဂဏ သကၡာ က ပကစးေစေသာ မားယြငးသည အဆတစရပက ေဖၚျပ ရာတြငသးေသာ ေဝါဟာရျဖစျပး ကစားမညနညးလမးလညး လ အပေပသည။၅ မညသ႔ပငဆေစကာမ ေအာကပါအခကမားက အ သအမတျပ နားလညထားရနမာလညး အေရးၾကးေပသည။

• တစစတစဥး၏ဂဏသကၡာက ပကယြငးေစျခငးသည တစခါ တစရ ကးေၾကာငးညညြတသည။ဥပမာ- တစစတစဥး၏ မား ယြငးေသာ လပရပက သျမငလာေအာင တငျပျခငး။

• အခ႕ေသာသမားသည ပငကယက နာမညဆး ထြကေနသမား ျဖစၾကသည။ ဥပမာ- အကငပကျခစားေနေသာ အစးရ အရာ ရၾကးတစဥးက အသေရဖကရန ခကခသည။ အေၾကာငးမာ သ႔အေနျဖင ယခငကတညးက ဂဏသကၡာ ကဆငးျပး ျဖစေန ေသာေၾကာင ျဖစသည။

• အကယ၍ ဆးဝါးေသာထခကနစနာမႈျဖစေပၚေစမသာလင လ တစဥး၏ ဂဏသကၡာက ပကယြငးေစျခငးသည အသေရဖက မႈ ေျမာကေပမည။ဥပမာ - ထသ၏ စးပြားေရးလပငနးက ထ ခကမႈရျခငး၊လ႕အသငးအဝနးမ ဝငးပါယခရျခငး။

အမးသားလႊတေတာ၊ဥပေဒၾကမးေကာမတဥကဌက အသေရဖက မႈဆသညက မနကနစြာေဖၚျပေျပာဆခသည။

အြနလငးတြင ရညရြယခကရရျဖင တစစတစရာ ေရးသား ေဖၚျပျပး၊ ထေဖၚျပခကက အျခားသအားဆးရြားစြာ ထခက ေစျခငးျဖစသည။

- ဥးေဇာမငး၊ လႊတေတာအမတ (စစကငးတငးေဒသၾကး)

The purpose of a defamation law or provision is to protect an individual's right to a “reputation”.2A person's reputation is their standing within society. The right to reputation is guaranteed under international law:

"Article 17: No one shall be subjected to […] unlawful attacks on his honour and reputation."3

- International Covenant on Civil and Political Rights (1966)

Where there is a right there is a remedy.4"Defamation" is the word used to describe false statements of fact that damage a person's reputation and require remedy.5However, it is important to recognise that:

• Damaging someone’s reputation is often justified. For example, raising awareness of someone's wrongdoing.

• Some people already have bad reputations. For example, it is difficult to defame a corrupt governmental official because their reputation is already bad.

• Damaging a person's reputation is only defamation if it causes serious harm. For example, by affecting their business or leading to social exclusion.

The Chairperson of Myanmar's Amyo tha Hluttaw Bill Committee correctly stated that defamation is:

"[I]intentionally writing something online that is false and severely damaging to another."

- U Zaw Min, MP for Sagaing6


အသေရဖကျခငးမဟတေသာ အေၾကာငးအရာမား …

မတညေသာႏငငအမးမးက အသေရဖကျခငးက ကြျပားျခား နားေသာ ေဝါဟာရမးစ သးစြေဖၚျပၾကသည။ (စာျဖင ေရးသား သကၡာချခငး) libel, (ႏႈတျဖငေျပာဆသကၡာချခငး) slander ၊ သ႕မဟတ (မားယြငးေသာ အဆျပခကမား) calumny စသည တ႕ျဖစသည။

ထအသေရဖကျခငးဆငရာဥပေဒ ျပဌာနးခကမားအားလး၏ ရည ရြယခကမာ ဂဏသကၡာက ကာကြယေပးရနျဖစျပး ၊ သေဘာတ ရားအရ မားစြာကြျပားျခားနားျခငး မရေပ။ ေအာကပါတ႔မာ အသ ေရဖကျခငး မဟတပါ …

• “အမနးစကား” သ႕မဟတ “လႈ႕ေဆာမႈ” - လႈ႕ေဆာမႈျပျခငးဆငရာ ဥပေဒမားသည အပယခလနညးစ အပစမား၏ လျခမႈ ႏင လမႈဆငရာအခြငအေရး တနးတရ ရေရးက အကာအကြယျပရနရညရြယသည။ လတစဥးခငး စ၏ ဂဏသကၡာအတြက မရညရြယ။၇

• ကယေရးကယတာကစၥေရးရာမားကကးေကာျခငး- ကယေရးကယတာ သးျခားကစၥမားဆငရာ ဥပေဒမားသည မားသည ျဖစေစ မနသညျဖစေစ ၊ သ႔တညးမဟတ တစစတစဥး ၏ ဂဏသကၡာ ပကယြငးသညျဖစေစ ၊ မပကယြငးသည ျဖစေစ ထဥပေဒႏငမဆင ၊ တစစတစဥး၏ ကယေရးကယတာ ကစၥ မားက ကးေကာဝငေရာကျခငးႏငသာ သကဆငသည။

• ဘာသာေရးဆငရာေစာကားျခငးဥပေဒ- ဘာသာေရးဆငရာေစာကားျခငးႏင သကဆငေသာ ဥပေဒ သည ထရလြယေသာဘာသာေရးယၾကညမႈမားက ကာကြယ ေပးရနျဖစသည။ လပဂၢလမားကသာ ကာကြယရနျဖစျပး ၊ ယၾကညမႈမားက ကာကြယရနမတတနငပါ။ (ဥပမာ-ခရစ ယာနဘာသာက လကခယၾကညသ သ႔မဟတ ကြနျမနစ ဝါဒကလကခယၾကညသ)

• အမားျပညသတညျငမေအးခမးေရးႏင နငငေတာလျခေရး- ဤဥပေဒမားသည အၾကမးဖကမႈ သ႔မဟတ နငငအားဖကဆး မႈတ႔က ကာကြယရနျဖစသည။ လပဂၢလတစဥး၏ ဂဏသကၡာ ႏငမသကဆငေခ။

ဂဏသကၡာကကာကြယျခငးသည စတခစားမႈက ကာကြယျခငး မဟတ။ ဂဏသကၡာဆသညမာ ဓမၼဓဌာနကေသာအရာ ျဖစျပး၊ ယငးကျပငပရ လတစဥးက ျပငပတငးတာခကျဖစသည ဓနအင အား ဆးရႈးမႈ ကသ႕ေသာ နစနာဆးရႈးမႈတငးတာခကျဖင အက ျဖတနငသည။ ခစားခကဆသညမာ ပဂၢလဓ႒ာန (စတကးယဥ) သေဘာေဆာငသည။ ယငးက ခစားရေသာ လတစဥး၏ အတြငး ခစားခကျဖငသာ တငးတာႏငသည။ တငးတာႏငသည မည သညျပငပစႏႈနးမမရဘႏင ခစားခကျဖစေပၚသညဟ သကေသ မျပႏငေပ။ ထနညးတစြာပင တရားချဖစသအေနျဖငလညး ယငး ခစားခကမျဖစေပၚခပါဟ သကေသျပရန မျဖစနငေပ။ တရားရး မားသည ဆးျဖတခကမားက ပဂၢလဓဌာန သေဘာေဆာငသည ခစားခက ခယခကမားအေပၚ အေျချပျပး၊ လရာဆြ ဆးျဖတခက ခမတျခငးမျပသငပါ။

Defamation is not…

Different countries use different words for defamation, such as libel (written defamation), slander (spoken defamation), or calumny (false statements).

The purpose of all these defamation laws and provisions is to protect reputations, not completely different concepts. Defamation is not…

• …"hate speech" or incitement: Incitement laws are intended to protect the safety and social equality of marginalised groups, not individual reputations.7

• …invasion of privacy: Privacy laws are concerned with the wrongful intrusion into something deeply personal, regardless of whether it is true or false, or whether it damages someone's reputation.8

• …blasphemy: Laws on blasphemy protect the sensitivities of religious belief. Only people, not beliefs (for example, Christian or communist), are afforded rights.

• …public order or national security: These laws are intended to prevent violence or destruction of the state, not an individual's reputation.

Protecting reputations is not protecting feelings. Reputations are objective concepts that can be assessed by an external person using an external measurement such as financial loss. Feelings are subjective and can only be measured internally by the person who feels them. Without any means of external measurement, it is impossible to prove a feeling happened, and equally impossible for a defendant to show that it did not. Courts should never make judgements based on subjective concepts.


လြတလပစြာ ထတေဖာေျပာဆျခငး

အသေရဖကျခငးဆငရာ ဥပေဒမားသည အျမဆသလ လြတလပ စြာ ထတေဖၚေျပာဆေရးသားျခငး အခြငအေရးက သကေရာကမႈ ရသည။၉

လတငးသည လြတလပစြာထတေဖၚေျပာဆခြငႏငလြတလပ ေသာ သေဘာထားအျမငမား ရႈျမငႏငခြင ရသည။ ဤအခြင အေရးတြငလတငးသည အေႏာငအယက အဟန႕အတားမရ ေစဘ လြတလပေသာ သေဘာထား အျမငမားထားရႏငျပး၊ သတငးအခကအလကမားႏင သေဘာထား အျမငမားအား မညသညမဒယာကမဆ အသးျပကာ ၊ နယစညးမျခားဘ ရာေဖြခြင ၊ ရယခြင ၊ လကဆငကမး ျဖန႔ခခြငတ႔လညး ပါဝင ေပသည။

- လ႕အခြငအေရးေၾကညာစာတမး၏ပဒမ (၁၉)

လြတလပစြာ ထတေဖာ ေျပာဆခြငသည အေျခခလ႔အခြငအေရး တစရပျဖစျပး လြတလပၿပး ဒမကေရစနညးကေသာ လ႔အဖြ႔အ စညးတငး၏ အေျခခအတျမစျဖစသည။ တစဥးခငး တးတကမႈ၊ ေကာငးမြနေသာ အပခပမႈႏင ကနအျခားေသာ လ႔အခြငအေရး မားက ကာကြယ၊ ျဖန႔ေဝအားေပးရနႏင ကငသးရနအတြက အ လြနအေရးႀကးေသာအရာျဖစပါသည။ ကယစတထတြငရသညက လြတလပစြာေျပာခြငရသမားသည ပမေလးစားခရသညဟေသာ စတျဖစေပၚ၍ မမဘဝက ပ၍ေကာငးစြာ စမကနးခႏငသည။ အ စးရကေစာငၾကညသအျဖစ လႈပရားေဆာငရြကႏငၿပး အေရးႀကး ဆးျဖတခကမား ခသည ကစၥရပတငးတြင ပါဝငေဆာငရြကႏင မည ျဖစသည။

ျမနမာႏငငအပါအဝင ကလသမဂၢအဖြ႕ဝငႏငငအားလးသည လြတ လပစြာထတေဖၚေျပာဆခြငက စြကငထားရန ကတကဝတ ျပထား ၾကသည ႏငငမားျဖစသည။ ၄ငးက အျပညျပညဆငရာ လ႔အခြင႔ အေရး ေၾကညာစာတမး၏ ပဒမ (၁၉)၊ အရပဖကႏင နငငေရး အခြင အေရးဆငရာ နငငတကာပဋညာဥ (ICCPR) အျပင၊ အာဆယလ႔ အခြငအေရးေၾကညာ စာတမးတြငလညး ေတြ႕ႏငသည။ ယငးအ ခြငအေရး၏ အဂၤါရပမားက နငငတကာဓေလထးတမး ဥပေဒတြင လညး ေလလာေတြ႕ရနငပါသည။

လြတလပစြာ ထတေဖာေျပာဆခြငက ႏငငတကာဥပေဒတြင ဤက သ႔ တကစြာ အဓပၸာယဖြငဆထားသည။ လြတလပစြာထတေဖာေျပာဆခြငက -

• ႏငငသားသ႔မဟတ အျခားေသာေနာကခအေၾကာငးရငးအရ ခြျခားမႈမရဘ လတငး ပငဆငသည။

• ယငးတြင သတငးအခကအလကမားက ရာေဖြခြင၊ ရယပင ခြငႏင ျဖန႔ေဝခြငတ႔လညး ပါဝငသည။

• ယငးအခြငအေရးတြင ႏငငေရးဆငရာ ေရးသားေျပာဆခက မားမ မဒယာ ၊ ယဥေကးမႈႏငဆငေသာ ထတေဖာေျပာဆ ခကမားအျပင ဟာသအထ အေတြးအေခၚအႀကဉာဏအား လး ပါဝငသည။

• အြနလငး (သ႔မဟတ) လမးမေပၚမ ဆႏၵျပမႈမားအထ မည သညနညးႏငမဆ ထတေဖာေျပာဆႏငသည။

• နယနမတအကန႔အသတမားက ေကာလြန၍ လြတလပစြာ ထတေဖာေျပာဆခြငက ကငသးႏငသည။

Freedom of expression

Defamation laws always impact on the right to freedom of expression.9

"Everyone has the right to freedom of opinion and expression; this right includes freedom to hold opinions without interference and to seek, receive and impart information and ideas through any media and regardless of frontiers."

- Article 19 of the Universal Declaration of Human Rights

The right to freedom of expression is a fundamental human right, and the foundation of every free and democratic society. It is important for personal development, good governance, and the protection, promotion, and exercise of all other human rights. People who are free to speak their minds feel more respected, are better able to plan their lives, can act as a government watchdog, and can get involved in all sorts of decision-making.

All UN member states including Myanmar have committed to uphold the right to freedom of expression. This commitment can be found in Article 19 of the UDHR, Article 19 of the ICCPR, and in the ASEAN Human Rights Declaration. Elements of the right can also be found under international customary law.

The right to freedom of expression is precisely defined in international law. It:

• belongs to everyone regardless of their nationality or other background.

• includes the right to seek, receive, and impart information.

• includes ideas of all kinds, from political to media, to cultural expression, or even to jokes.

• can be expressed through any way, such as online or in street protests.

• applies regardless of borders.


အဆငသးဆင ဆနးစစခက

ႏငငတကာဥပေဒအရ လြတလပစြာ ထတေဖာေျပာဆခြငက အ လြနကဥးေျမာငးေသာအေျခအေနမားတြင ကန႔သတႏငပါသည။ ဤအလားအလာမးက (ယငးကန႔သတနငသညအေျခအေနက) အစးရမ အသးျပလာျခငးအား ကာကြယရန ႏငငတကာဥပေဒ တြင တကေသာ စညးကမးတစရပ ရပါသည။ အဆငသးဆင ဆနးစစခကဟေခၚေသာ အဆပါ စညးကမးသည လြတလပစြာ ထတေဖာေျပာဆခြငက ကန႔သတမႈႏငပတသက၍ ေအာကပါ အတငး ျပ႒ာနးထားသည -

၁ ။ ထငရားတကေသာ ဥပေဒတစရပရပါလင ကန႔သတႏငမည ျဖစၿပး ျပညသ႔ဝနထမးအရာရမားက ၎တ႔စတတငးက တား ဆး ျဖတေတာကပငခြငမရပါ။

၂ ။ တစပါးသ၏ အခြငအေရး(သ႔မဟတ)ဂဏသကၡာ(သ႔မဟတ) ႏငငေတာလၿခေရးႏင ျပညသလထလၿခေရး ျပညသ႔ကနး မာေရး(သ႔မဟတ)ျပညသ႔ကယကငတရားက ကာကြယရန ဟေသာ ရညရြယခကမားျဖငသာ ကန႔သတႏငသည။ လက ခႏငသည အျခားရညရြယခက မရပါ။

၃ ။ ဒမကေရစလ႔အဖြ႔အစညးအတြငး အေရးေပၚ ေျဖရငးရန ေပၚ ေပါကလာသည လအပခက အတြကသာ ကန႔သတနငသည။ ထ႔အျပင ယငးသ႔ကန႔သတရာတြငလြတလပစြာေရးသား ထတ ေဖာေျပာဆျခငးေၾကာင ထခကနငေခရသည ထခက နစနာမႈ ႏင အခးညေသာ ကန႔သတခကကသာျပလပရ မညျဖစသည။

ျမနမာႏငင၏ အသေရဖကျခငးဆငရာ ဥပေဒ အမားစသည ယငးအဆငသးဆင ဆနးစစခကက ေကာျဖတရန ပကကြက ေနသည။ ထဥပေဒမားသည ရငးလငး ျပတသားမႈမရဘ ေဝဝါးေနရာ၊ ပထမအဆင ႏင ကကညရန ပကကြကသည။ အသေရဖကျခငး ဆငရာဥပေဒမား တစခထကပ၍ ရေနျခငး မာ မလအပေသာ ထပကာထပကာ ေရးဆြျခငး ျဖစျပး ဒတယ အဆငဆနးစစခက ႏင ကကညမႈမရေပ။ ေထာငဒဏျပစဒဏ ေပးထားျခငးမာ အခ းအစား ညညြတျခငး မရေသာေၾကာင တတ ယအဆင ဆနးစစခကႏငလညး ကကညျခငး မရဘ ပက ကြကေနပါသည။ ၁၂

The three-part test

According to international law, the right to freedom of expression can be limited in very narrow circumstances. In order to stop governments from using this possibility, international law has a very precise rule, called the three-part test, which says that freedom of expression can only be limited if:

1. There is a clear and precise law – public officials cannot just censor as they like.

2. The limitation aims to either protect the rights or reputations of others,10 or protect national security, public order, public health or morals.11 There are no other acceptable aims.

3. The limitation is necessary in a democratic society to address a pressing need, and only if the limitation is proportionate to the harm caused.

Most of Myanmar's defamation laws fail the three-part test. They fail part one because they are unclear and vague. They fail part two because having so many laws on defamation is unnecessary duplication. They also fail part three because the sanction of imprisonment is disproportionate.12


ျမနမာႏငင၏ လြတလပစြာထတေဖၚ ေျပာဆခြင

လြတလပစြာထတေဖၚေျပာဆခြငက ျမနမာႏငင၏အေျခခဥပေဒတြင ပဒမ (၆)၊ (၃၅၄) ႏင (၃၆၅) တ႔ျဖငအကာအကြယေပးထားသည။

“ ျပညေထာငစ၏ အေျခခမမားသည - (င) : ျပညေထာငစတြင ႏငငေတာ၌ တရားမတျခငး၊ လြတလပျခငး ႏင ညမ ျခငးတညးဟေသာ ေလာကပါလတရားမား ပမထြနး ကားေရးျဖစသည။

- ျမနမာနငငဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒ ပဒမ ၆

ပဒမ (၆) ၏ရညညႊနးခက “ လြတလပမႈ” ဆသညမာ လတငး ႏင အကးဝင ထကတနေသာ စးပြားေရးလြတလပခြင၊ ႏငငေရး လြတ လပခြင၊လမႈေရးလြတလပခြငတ႕ ပါဝငေနသည နကရႈငးေသာကမာၻ လးဆငရာႏငငေရးမလဇာစျမစ အသသညာ တစချဖစသည။ ယငး သည “လ႕အခြငအေရး”၏ အလြနမၾကာေသးေသာ အယအဆ သေဘာတရား အတြက သမငးဝငအေျခခလညး ျဖစသည။ ၁၃

လြတလပျခငးက နငင၏အေျခခမအျဖစ ထညသြငးထားျခငး က အေရးၾကးသည။ အေၾကာငးမာ ျမနမာဥပေဒမား၊ မဝါဒမားႏငေဆာင ရြကခကမား အားလးသည လြတလပျခငးက ပမထြနးကား ေစမည ဟေသာ သေဘာကဆလရာေရာကေသာေၾကာငျဖစသည။ အကယ ၍ ထသ႕မဟတခပါမ အေျခခဥပေဒႏငမကကညဟ ဆရေတာမည။

ဒမကေရစႏငငတစႏငငတြင တရားရးမားသည အစးရ၏ဥပေဒမား၊ မဝါဒမားႏင လပငနးေဆာငရြကခကမားသည ဖြ႕စညးပအေျခခဥပ ေဒႏင ကကညမႈရမရက တစတတပငးအားျဖင ဆနးစစရနတညရ ေနၾကသည။ ဥပမာ-အကယ၍ ဥပေဒတစခသညလြတလပစြာထတ ေဖၚေျပာဆခြငက ခးေဖါကသညဆလငတရားသၾကးကဖြ႕စညးပ အေျခခဥပေဒပါ လြတလပျခငးဆေသာ အေျခခမႏငဆန႕ကငသည အတြက ဖြ႕စညးပဥပေဒႏင မကကညဟေၾကျငာရမည။

ပဒမ ၃၅၄ ႏင ၃၆၅

ျမနမာ ဖြ႕စညးပအေျခခ ဥပေဒပါ ပဒမ ၃၅၄ ႏင ၃၆၅ တ႕သည လြတလပစြာထတေဖၚေျပာဆခြငႏင အထးသျဖငပတသကသည။ ပဒမ၃၅၄က ထတေဖာေရးသားေျပာဆျခငးႏင ျဖန႔ခရာတြငလြတ လပမႈက အေထာကအပ ျပထားသည။ ပဒမ ၃၆၅ ကမ အႏပညာ ႏငစာေပက လြတလပစြာ ဖနတးလပေဆာငခြငအား ျပဌာနးသည။ သ႕ေသာလညး “တညျငမေအးခမးေရး၊” “အမးသားေသြးစညး ညညြတေရး” ႏင “လျခေရး” တ႕ႏငပတသကျပး တကမႈမရေသာ ရညညႊနးဖြငဆခကမားေၾကာင အထကပါပဒမႏစခလးအားနညး လကရသည။

Freedom of expression in Myanmar

The right to freedom of expression is protected in the Myanmar Constitution under Articles 6, 354, and 365.

“The Union’s consistent objectives are:(e) enhancing the eternal principles of justice, liberty and equality in the Union.”

- Article 6 of the Myanmar Constitution

Article 6 references "liberty", a concept with profound global political origins consisting of the social, political, and economic freedoms to which everyone is entitled - the historical basis for the more recent concept of "human rights".13

Including liberty as a basic principle of the state is important because it means that all Myanmar's laws, policies, and actions must enhance freedom. If they do not, then they are "unconstitutional".

In a democracy, courts exist partly to check whether the government's laws, policies, and actions are unconstitutional. For example, if a law violates the right to freedom of expression, a judge should declare it unconstitutional on the basis that it contradicts the constitutional principle of liberty.

Articles 354 and 365

Articles 354 and 364 of the Myanmar Constitution are more specifically concerned with freedom of expression. Article 354 provides for the liberty to express and publish. Article 365 provides for the right to freely develop literature and arts. However, both are weakened by vague references to "security", "national solidarity", and "tranquillity".



အသေရဖကျခငးဆငရာနငငတကာစႏႈနးမား - International standards on defamation ျမနမာႏငင၏ ဒမကေရစလပငနးစဥမားကအာမခႏငရနအလ႔ငာ အသေရ ဖကျခငးဆငရာ ဥပေဒႏငျပဌာနးခကမားသည လြတ လပစြာထတေဖၚေျပာဆပငခြငႏင ဂဏသကၡာအခြငအေရးတ႕အ ၾကားမနကနေသာခနညမႈရရန လအပေပသည။ မနကနေကာငး မြနေသာ ခနညမႈဆသညမာ လထမအာဏာပငမားအား ေဝဖန ျခငးတာဝနခေစျခငး စသညတ႔ျပလပေသာအခါ ျပစဒဏေပးမခ ရျခငးပငျဖစသည။ ကမာၻလးအတငးအတာအရ လကခထားေသာ ခနညမႈက အသေရဖကမႈဆငရာ “ႏငငတကာစႏႈနး”အျဖစသရ ၾကသည။

အသေရဖကျခငးႏငပတသကေသာႏငငတကာစႏႈနးမားက ကလ သမဂၢ အျပညျပညဆငရာလ႕အခြငအေရးေၾကျငာစာတမး(UDHR) ႏင၊အရပဖကႏငနငငေရးအခြငအေရးဆငရာ နငငတကာပဋညာဥ (ICCPR) တ႔အပါအဝင ပငမအရငးျမစမားစြာ အေပၚ အေျချပ တညေဆာကထားျခငးျဖစသည။

ဆယစႏစေပါငးမားစြာအတြငး ထစနႈနးမားက ႏငငတကာတရား ရးမားတြငဖြငဆရငးလငးခၾကသလ၊ ကမာၻ႕ကလသမဂၢကသ႔ ႏငင တကာအစးရအဖြ႕အစညးမားကလညး ဖြငဆရငးလငးခၾကသည။ အခ႕ေသာ စႏႈနးမားက ၂၀၁၁ ခႏစက ကမာၻ႔ကလသမဂၢအေထြ ေထြသးသပခက အမတ ၃၄ အရ အကဥးခပမႈျပခသည။ ၁၄

နငငတကာစနႈနးမားသကေရာကေနေသာ နငငေတာ၏ က႑ အခ႕မာ -

• လအပျပးထေရာကကာ အခးအစားညမေသာ အသေရဖက ျခငးဆငရာ ဥပေဒမားျဖစေအာင ျပငဆငေရးဆြျပဌာနးေပး ေသာ အစးရႏင ဥပေဒျပေရးအဖြ႕

• လြတလပစြာထတေဖၚေျပာဆခြငက ၾကးၾကးကယကယ ျဖစနငသမ ခ႕ထြငကာကြယရန ဥပေဒကကငသးရသည တရားရးမား

• အသေရဖကျခငးဟေသာ တငတနးခကမားသည ျပညသ႔ အကးစးပြားျဖစေၾကာငး ေသခာေအာငျပလပေပးရသည ရတပဖြ႕ႏင အစးရေရ႕ေနမား

ေအာကေဖၚျပပါ ႏငငတကာစႏႈနးတငးသည တညရျပးသားနငင တကာ ဥပေဒစႏႈနးမား၏ တကေသာ ရငးလငး ဖြငဆခကပငျဖစ သည။ စႏႈနးတစခခငးစက အႏစခပ ျပထားျခငးျဖစေသာလညး အေသးစတ ရငးလငးခကမားက စတဝငစားမႈရေသာ မညသည အဖြ႕အစညးကမဆ ေထာကပေပးနငပါသည။

A defamation law or provision must achieve the correct balance between the right to reputation and the right to freedom of expression in order to ensure democracy can function. A proper balance means that people are not punished when criticising and holding accountable those in power. The globally accepted balance is known as the "international standards" on defamation.

International standards on defamation are built upon a number of sources including the Universal Declaration of Human Rights (UDHR) and the International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR).

For decades, the standards have been elaborated upon in international courts and by international governmental organisations, such as the United Nations. Some of the standards were briefly summarised by the United Nations in 2011 in General Comment number 34.14

International standards apply to several parts of the state:

• Government and the legislature amending and adopting effective, necessary, and proportionate defamation laws

• Courts applying the law while protecting freedom of expression to the greatest extent possible

• Police and prosecutors ensuring defamation complaints are in the public interest.

Every international standard included below is a concise explanation of an established international legal norm. Each standard is summarised for brevity, but further details can be supplied to any interested parties.


ႏငငတကာစႏႈနးမား အဓပၸာယဖြငဆခက

အသေရဖကျခငးဆငရာ ဥပေဒမားသည အထကတြငေဖၚျပခေသာ အဆင သးဆငဆနးစစခကျဖင ကကညရမည။ ျဖစႏငသမ ကစ လစစြာျဖင ေရးဆြ ထားရမည။ သ႕မသာ ယငးတ႔က လကေတြ႕ကင သးရာတြင လြတလပစြာ ထတေဖၚေျပာဆခြငက ခပကငကန႔သတ ျခငးမျပနငမည ျဖစသည။

အသေရဖကျခငးဥပေဒမားသည ေအာကေဖၚျပပါ ေဖာျပခကမား တြငသာ သကေရာကသငသည။ ယငးတ႕မာ

• မားယြငးေသာ

• အခကအလကမမနကနေသာ

• ထခကမႈျဖစေစေသာ

• ထခကမႈသည တစဥးတစေယာက၏ဂဏသကၡာသာ ျဖစရ မည။ဆလသညမာ ေဖာျပခကတစခကအျခား သမားက ျမငျခငး သ႕မဟတ ၾကားသ ျခငးရရမည။

အသေရဖကျခငးဆငရာဥပေဒမားသည လတစဥး၏ဂဏသကၡာ ကဆးဝါးစြာ ထခကေစေသာအဆမားအေပၚတြငသာသကေရာက ကငသးျခငးျပသငသည။၁၅

အသေရဖကျခငး က လပဂၢလတစဥး၏ဂဏသကၡာအား ဆး ရြားစြာ ထခကေစသည အခကအလကမားယြငးေသာ အခင အမာထတေဖာေျပာဆျခငးဟ အေကာငးဆး အႏစ ခပႏင သည။

International standards on definition

Defamation laws must comply with the three-part test (see above). They should be designed as narrowly as possible so that that they do not serve, in practice, to stifle freedom of expression.

Defamation laws should only apply to statements that are:

• False

• Factual

• Cause damage

• And the damage must be to a person's reputation, which means that the statement must have been seen or heard by others.

Defamation laws should only apply to statements that result in serious harm to a person's reputation.15

Defamation is best summarised as a false assertion of fact that results in serious harm to a person’s reputation.

နယပယဆငရာႏငငတကာစႏႈနး

အသေရဖကျခငးဆငရာဥပေဒ၏ နယပယသည သကဆငမႈရ သည နယပယ၏ အတငးအတာပမာဏအတငးျဖစသည။

ျပညသ႔ဝနထမးအဖြ႕အစညးမားမ အသေရဖကမႈျဖင တရားစြဆရန ခြငမျပသင

ယငးတြင ဝနၾကးဌာနမား၊ လႊတေတာ၊ တရားစရငေရးအဖြ႕ႏင စစတပတ႕လညးပါဝငသည။

ျပညသ႔ဝနထမးအဖြ႕မားတြင ပငဆငေသာဂဏသကၡာဟ၍ မရေပ။ ျပညသ႔ဝနထမးအဖြ႕အစညးမား သည အကးအျမတရညရြယ ခကမပါေသာ ျဒပမအစအေဝးမားျဖစျပး၊ကာကြယရန စတခစား မႈပငးဆငရာႏင ေငြေၾကးအရ အကးစးပြားမရေသာေၾကာင ယငး အဖြ႕အစညးတ႔တြင ဂဏသကၡာ မရပါ။ ျပညသ႔ဝနထမး အဖြ႕အ စညးမားသည ကာလၾကာရညစြာ ရႏငျပးျဖစကာ၊အမနတကယ ဂဏသကၡာဟဆရလင ထအဖြ႕အစညးတ႔က ကြပကေနေသာ ေခါငးေဆာငမား ႏင ဆးျဖတခကခမတသ စနယာမား၏ ဂဏ သကၡာပငျဖစသည။ ထ႔အျပင အသေရဖကမႈတရားစြဆျခငးသည အမား ျပညသ၏ ဘ႑ာက ျဖနးတးျခငးပငျဖစပါသည။

International standards on scope

The scope of a defamation law is the extent of the area on which it is relevant.

Public bodies should not be allowed to bring defamation suits

This includes ministries, parliament, the judiciary, and the military.

Public bodies do not have a reputation as they are abstract entities without a profit motive and with neither emotional nor financial interests to protect. Public bodies exist for long periods of time and the only real reputation is that of the leaders and other senior decision-makers overseeing the institution. Bringing defamation suits is also a waste of public funds.


အမားျပညသအစအေဝးက အသေရဖကမႈ တရားစြဆမညဆပါ က သတ႕၏ေဆာငရြကခကကေဝဖနခရျခငးမ ကာကြယလျခငး သာ ျဖစနငေခမားသည။ စးရြဖြယရာအျငငးပြားမႈဆသ႔ ဥးတည ေပသည။

ရပဝတမားႏင သေကၤတမားကအသေရဖက၍မရ

ဤအခကတြင အလမား၊ ဘာသာေရး သေကၤတမား၊အမးသား ေရးဆငရာ အမတတဆပမားႏင ဖြ႕စညးပဥပေဒတ႔ ပါဝငသည။

ျပညသ႔ဝနထမးအဖြ႔မားကသ႔ပင ရပဝတမား၊ သေကၤတမားတြင ဂဏသကၡာမရေပ။ အေၾကာငးမာ ဂဏသကၡာဆသညမာ ျဒပမ သေဘာျဖစျပး အကးအျမတရလေသာ တြနးအားလညးမရ၊ကာ ကြယမႈေပးရန စတပငးဆငရာေသာလညးေကာငး၊ ေငြေၾကးအကး စးပြားေသာလညးေကာငး မရေပ။

ရပဝတမား၊ သေကၤတမားက အသေရဖကသညဟ စြပစြခက သည မၾကာခဏဆသလ ၾသဇာအာဏာရေသာအဖြ႕အစညးမား ႏင ယငးတ႔၏ ေခါငးေဆာငမႈအေၾကာငး တရားဝငေဝဖနျခငးက ဖးကြယသည လပရပမားပင ျဖစသည။

ျပညသ႔ဝနထမးအရာရမားႏင ႏငငေရးသမားမားသည အျခား သာမနလပဂၢလမားထက ေဝဖနမႈကပမသညးခ သငသည။

ရာထးအဆငျမငေလေလ ေဝဖနမႈကပမသညးခေလ ျဖစရေပမည။ အထးသျဖငႏငငေရးသမားမားက ေဝဖနျခငးက ပမ သညးခသင သည။

ျပညသ႔ဝနထမးအရာရမားႏင နငငေရးသမားမားသည ၄ငးတ႔၏ စကားလး၊ အျပအမတ႔အေပၚအျပစရာခရျခငး၊ ျပငးထနေသာအျငငး ပြားမႈမားျဖစနငျခငး၊အျခားအငမတနျမငမားသည ေဝဖနမႈမား ရနင မညကသလကႏင လမားသသညလမးေၾကာငးက ေရြးခယခသ မား ျဖစၾကသည။

အကယ၍ ျပညသ႔ဝနထမးအရာရမား ႏင ႏငငေရးသမားမားက သာမန ျပညသမားႏငတနးတ အေျခအေနေပးထားပါက ၊ တရား ဥပေဒအရ အေရးယသည ျခမးေျခာကမႈသည အစဥမျပတျဖစေနျပး ဒမကေရစ၏ အသကျဖစေသာ ျပညသ႔ေဝဖနျငငးခနမႈက ဖးလႊမး သြားေပလမမည။

ျပညသ႔ဝနထမးဌာနမား၊ ျပညသ႔ဝနထမးအရာရမား ႏင ႏငင ေရးသမားမားတြင ဥပေဒကမသးစြဘ သတငးမားမားက တန ျပနႏငေသာတရားေရးမဟတသညထးကသည ေရြးခယခြင မားရၾကသည။ ဒမကေရစႏငငမားတြင ၄ငးတ႔၏သတငး ထတ ျပနသညဌာနမား၊ အမားျပညသဆငရာ သတငးထတ ျပနသည စနစမားက အသးျပျပး ျပနလညေျဖရငးနငသလ ၊ အမား ျပညသသျမငေစမည ထတျပနခကမား ကလညး ထတျပနနငသည။

When public bodies bring defamation suits, it is almost always to prevent criticism of their performance and leads to a chilling effect on public debate.

Objects and symbols cannot be defamed

This includes flags, religious symbols, national insignia, and constitutions.

Like public bodies, objects and symbols do not have a reputation as they are abstract entities without a profit motive and with neither emotional nor financial interests to protect.

Allegations of defamation of objects or symbols are often smokescreens for stifling legitimate criticism of powerful institutions and their leadership.

Public officials and politicians should tolerate more criticism than ordinary persons

The more senior that they are, the more criticism they should tolerate. Politicians in particular should tolerate more criticism.

Public officials and politicians knowingly choose a public role in which they should expect scrutiny and vigorous debate on their words and actions, some of which will be highly critical.

If public officials and politicians are given similar status to ordinary persons, the constant threat of legal action would stifle the public debate which is vital to a democracy.

Public bodies, public officials, and politicians have significant non-legal options available to counter false information without using the law. In democracies they can use their press offices, public information systems, and issue public statements.

These non-legal options are even greater in Myanmar compared to other countries because the government controls all the broadcasters and the largest-selling newspapers too.It is clear therefore that when public bodies, public officials, and politicians use defamation laws, their aim is not to counter false information, but rather to punish and prevent criticism.


ထ တရားဥပေဒ မဟတသည ေရြးခယစရာမား သည အျခား ႏငငမား ႏင ႏႈငးယဥလင ျမနမာႏငငတြင မားျပားကယျပန႕ စြာ ရေနသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ အစးရသည ေရဒယ ရပျမငသၾကားထတလႊငမႈမား အားလးကထနးခပထားသည။ ေရာငးအား အေကာငးဆးသတငး စာကလညး အလားတ ထနးခပထားသည ။ ထ႔ေၾကာင ရငးလငးျပတသား ေသာ အခကမာ ျပညသ႔ဝနထမးဌာနမား၊ အရာရမားႏင ႏငငေရး သမားက အသေရဖကျခငး ဥပေဒက အသးျပေနျခငး က သတ႔၏ ရညရြယခကမာ မားယြငးေသာ သတငးအခကအ လကက တ႕ျပနရနထက ၄ငးတ႕ကေဝဖနျခငးမကာကြယ ရနႏင ျပစဒဏေပး ရနသာျဖစသည။

အမားျပညသအၾကားထငရားသမား (ျပညသ႕ပရပ) သည သာမနလမားထက ေဝဖနမႈမားကပမသညးခသငသည။

အမားျပညသအၾကားထငရားသ တစဥးဆသညမာ သသည အမား ျပညသသရေစႏငေသာ လပေဆာငမႈမားက ေဆာငရြကသမား ျဖစ သည။ ပစအားျဖင စာေရးဆရာ၊ ဂတပညာရင၊ အားကစားသမား၊ ဘာသာေရးေခါငးေဆာင ႏင စးပြားေရး လပငနးရငၾကးမား တ႕ျဖစ သည။ သတ႕သညအမားျပညသက စတဝငစားသမား ျဖစၾက၏။

ထသမားသည ထငရားေသာလမႈအေျခအေနတစရပက ရညရြယ ခကရရ ပငဆငထားသမားျဖစသည။ ႏငငေရးသမားမားနညးတ ျပညသ႔ပရပျဖစေသာ ထသတ႕သညလညး ၄ငးတ႔၏စကား၊ အျပ အမမားအေပၚတြင အျပစရာခရျခငး၊ျပငးထနေသာအျငငးပြားမႈ ႏင တခါတရအလြနျပငးထနေသာ ေဝဖနမႈမားရမညက သလကႏင ထလမးေၾကာငးေရြးခယခသမား ျဖစၾကသည။

ျပညသ႕ပရပတ႔၏ ထငရားေသာ လမႈအဆငအတနး ဆ သညမာ သတ႔သည မားယြငးသတငးမားက တ႕ျပနရန တရားဥပေဒ ေၾကာငး မဟတေသာ ထးျခားသည ေရြးခယ ႏငေခမားရၾကသည။ ဥပမာအားျဖင သတ႕သညမဒယာမားမ တစဆငေျပာ ႏငၾကသည။ သ႔မဟတ လမႈကြနယကပရသတ ဆသ႕ တက ရကေျပာဆႏင ၾကသည။

Public figures should tolerate more criticism than ordinary persons

A public figure is someone who engages in actions which generate publicity, such as authors, musicians, sports people, and religious and business leaders. By generating publicity, they become a matter of public interest.

Public figures are people who intentionally have a prominent social status. Like politicians, public figures choose a public role in which they should expect scrutiny and vigorous debate on their words and actions, some of which will be highly critical.

Public figures’ prominent social status means that they also have significant non-legal options available to counter false information. For example, they can speak through the media, or directly to social media audiences.

ခခကာကြယျခငးမားႏင သကဆငေသာ နငငတကာစနနးမား

ထေခခခမႈမားသည ထခကမႈအတြက ယရမည တရားဥပေဒတာ ဝနက ေရာငရန တရားဝငေလာကလခကမား ျဖစသည။ တရား ရးတစရးတြင တရားခ (ထေခသ)တစဥးသည သ႕အားစြပစြထား ေသာစြပစြခကမားက ခခေခပနငသလ၊ တနျပန စြခကတငႏင သည။ သ႕တညးမဟတ စြပစြခကမားမနကနေစကာမ တရားခ အေန ျဖငတာဝနမရေၾကာငး ခချငငးဆႏငသည။ ေအာကပါထေခ မႈမား အတြက တရားခသည ပမနအားျဖငသကေသ အခငအမာ ျပသရန တာဝနရေပသည။ ၁၆

International standards on defences

Defences are legal arguments used to avoid liability. In a court, a defendant may contest allegations made against them, make counter-allegations, or use a defence arguing that even if the allegations are true, the defendant is not liable. For the below defences, a defendant normally holds the burden of proof.16


အမနတရားသည ျပးျပညစေသာ ခခကာကြယမႈျဖစသည

လတစဥး၏ဂဏသကၡာက တကခကေသာထတေဖၚေျပာဆခကတစ ခသည ေျမာကပငေျပာဆျခငး မဟတရမျဖင အသေရဖကျခငး မျဖစသြားနငေခ။ အသေရဖကေသာ ထတေဖၚေျပာဆခကတစခ ဆသညမာ ကးေၾကာငးျပ ဆငေျခမေပးနငသည အခကအလက မားယြငးေသာ အခငအမာထတေဖာေျပာဆျခငးတစရပျဖစသည။

တရားခမားသည ၄ငးတ႔၏ အခကအလကအခငအမာ ထတေဖာ ျခငးမာ မားသညဟသကေသမျပနငမခငး အသေရဖကမႈႏငပတ သက၍ မညသညအခါမတာဝနမခရ။ တရားျပင၏ ခခကာကြယ ေခပမႈသည အမနတရားျဖစျပး၊ယငးသညလးဝျပးျပညစေသာ ခခ ကာကြယျခငးပင ျဖစသည။ (တငတနးသတရားလမသာ ယငးစြပစြ ခကမား မမနကနေၾကာငး သကေသျပရမည ျဖစသည။)

အခကအလက အခငအမာေျပာဆျခငးမာ မားယြငးေၾကာငး သကေသျပသျခငးသည မညသည အသေရဖကမႈတြငမဆ အေျခခကေသာ အခကျဖစသည။ ထ႕ေၾကာင ယငးအခငအမာ ေျပာဆျခငး သည မားယြငးေၾကာငးသကေသျပရနတာဝနသည တရားစြဆျခငး သ႔မဟတ တရားလတြငသာ ရသငသည။

အမားျပညသအကးစးပြားပါဝငပတသကေသာ အမႈကစၥမားတြင မ အခကအလကအခငအမာထတေဖာျခငးမာ မားယြငးေၾကာငး သကေသျပရန လအပေသာစသည သာမနအမႈအခငးမားထက ျမငမားသငသည။ ၁၇

ဒမကေရစလ႕အဖြ႕အစညးမားတြင ခငမာေသာ သကေသျပ ရနတာဝနသည အထးသျဖင ျပညသ႔ဝနထမးအရာရမား သ႔ မဟတ ႏငငေရးသမား ပါဝငပတသကသည အမႈအခငးမား တြင အေရးၾကးလသည။ ျပညသ႔ဝနထမးအရာရမားႏင ႏငင ေရးသမားမားသည ဂဏသကၡာရျငားလညး ၊ ျပညသမား အေန ျဖင ၄ငးတ႔ေျပာသမက သကေသလကျပေနရမညဆ လင အမားျပညသ၏ ေဆြးေႏြးျငငးခနမႈက တားဆး ဖႏပရာ သာ ေရာကေပလမမည။ ထသ႔ ေဆာငရြကမည အစား ဒမကေရစႏငငမားတြင ေယဘယအားျဖင လကခထား သညမာ လတစဥး သည အမားျပညသကကယစားျပေသာ အခနးက႑က ေရြး ခယထားျခငးက ပမေကာငးမြနေသာ အက းစးပြားအတြက ေဝဖနမႈမားကလကခရနသေဘာတ ျခငးျဖစရာ၊ အခ ႕ေသာေဝဖနမႈမားသည ေၾကာငးက းရခင မပင ရမညျဖစသည။

အျမငသေဘာထားအယအဆမားသည ျပညစေသာ ခခ ကာကြယမႈျဖစသည

သေဘာထားအယအဆတစခသည တစစတစရာအေၾကာငး ဖြ႕ စညးထားေသာ အျမငတစခပငျဖစသည။ အျမငအယအဆ ဟ သည တကေသခာမႈ တြင အားနညးခကရသညအျပင အခက အလကႏင အသသညာအေပၚတြင အေျခခရနလညး မလအပေခ ။သေဘာထားအယအဆတစခသည လြမားေကာငးလြမား နငသည။ သ႔ေသာ ယငးသည အခကအလကအခငအမာေျပာ ဆျခငး မဟတ သညအတြက မားယြငးေၾကာငး သကေသမျပနငေပ။

Truth is an absolute defence

Just because a statement attacking a person's reputation is unflattering does not make it defamatory. A defamatory statement is one which is unwarranted - a false assertion of fact.

Defendants must never be held liable for defamation unless their assertion of fact is proven false. The defence of truth is an absolute and complete defence.

Showing that an assertion of fact is false is fundamental to any defamation case, and therefore the burden of proof should be on the prosecution or plaintiff to prove that the assertion is false.

In cases involving the public interest, the standard of proof required to show that an assertion of fact is false should be higher than in a normal case.17

In democracies the burden of proof is particularly important in cases involving public officials or politicians. Although public officials and politicians do have reputations, public debate would be stifled if everybody must prove the truth of everything they say. Instead, democracies generally accept that when a person chooses to take a public role they agree to greater criticism, some of which may be unwarranted, in the interests of the greater good.

Opinion is an absolute defence

An opinion is a view formed about something. It falls short of certainty and may not necessarily be based on fact or knowledge. An opinion may be misguided, but as it is not an assertion of fact, it cannot be proven false.

Therefore, defendants must never be held liable for defamation based on a statement of opinion. The law has no role in regulating opinions as the right to opinion is absolute.18

Sometimes it is difficult to determine whether a statement is an opinion or an assertion of fact.19 This is particularly the case regarding statements intended as jokes, mockery, or exaggerations. At other times, an opinion can be insulting. Democracies prefer not to regulate subjective opinions, even those that are insulting, because of the danger posed to freedom when a government begins to decide which opinions are acceptable and which are not.


ထ႕ေၾကာငခခေခပသတရားခတစဥးသည အျမငသေဘာထားက ထတေဖာေျပာဆျခငးႏင ပတသတေသာ အသေရဖကမႈအတြက မညသည အခါမ တာဝနမရေပ။ အျမငသေဘာထားက ထနးေၾကာငး ရန တရားဥပေဒတြငလပပငခြငက႑မရပါ။ အေၾကာငးမာ အျမငသ ေဘာထား အခြငအေရးသည လးဝျခြငးခကမရသည အခြငအေရး ျဖစေသာေၾကာငျဖစသည။ ၁၈

တခါတရတြင ထတေဖၚေျပာဆမႈတစခသည သေဘာထား အ ယအဆလား၊ အခကအလက အခငအမာေျပာဆျခငးလား ဆ သညက ခြျခားရန ခကခသည။၁၉ အထးသျဖင ဟာသမား၊ ေလာငေျပာငသေရာမႈမား၊ သ႔မဟတပၾကးခ႕ေျပာဆျခငးမား အျဖစရညရြယေသာ ကစၥရပမားသည ခြျခားရန ခကခတတ သည။ တခနတညးတြင အျမငအယအဆသည ေစာကားမႈ အရာလညး ေျမာကနငသည။ ဒမကေရစစနစတြင သေဘာ ထားအျမငမားသည ေစာကားသညသေဘာ ျဖစေနေစကာ မ ပဂၢလသေဘာေဆာငေသာ သေဘာထား အယအဆမား က မထနးခပလၾကေပ။ အေၾကာငးမာ မညသည အျမငအ ယအဆက လကခနငဖြယျဖစျပး၊ မညသညက လကခနငဖြယ မရေၾကာငး အစးရတစရပမ စတငဆးျဖတလကသညအခါ လြတလပမႈတြင အႏ ရာယရလာေသာေၾကာင ျဖစသည။

က းေၾကာငးဆေလာေသာ ထတျပနေၾကညာျခငးဆငရာ အကာအကြယ

“ေၾကာငးကးဆေလာေသာထတျပနေၾကညာခက” ဆသညမာ သေဘာရးျဖင ျပလပသညအခကအလကအခငအမာေျပာဆ မႈျဖစျပး၊ ေနာကပငးမ အမားျဖစသြားေသာ ထတျပနေၾကညာ ခကျဖစသည။

သေဘာထားထတျပနခကထတေဝသညအခနက ရခသည သ တငးအခကအလကအေပၚအေျခခ၍ ျပလပလကမေသာေၾကာင ရးသားသညအမားအယြငးျဖစချပး၊ယငးက ေနာငသတငးအခက အလကအသစထြကေပၚလာခနတြင ျပနလညျပငဆငခပါက တ ရားခတ႔တြင အသေရဖကမႈအတြက တာဝနမရပါ။

မဒယာမားသည က းေၾကာငးဆေလာစြာ ထတျပန ေၾကညာ ခကဆငရာ အကာအကြယခခေခပခကက မၾကာခဏဆသ လသးေလရၾကသည။ ဒမကေရစနငငမားတြင အမားျပညသ သည အေရးၾကးေသာ သတငးမားကပမလငလငျမနျမနရရ ရန ေမ ာလငၾကသည။ အျဖစပကတစခ ျဖစပကေနစဥနာရ ပငးအတြငးမာပင သတငးကရလၾကသည။ ထ႕ေၾကာင စာ နယဇငး သမားမားသည အခကအလကမားက ေသခာစြာ စစစရနအခနမရၾကေပ။ သ႔ျဖစ၍ေနာကပငးတြင ျပနလည ျပငဆငရေသာရးသားသည အမားမား ျဖစေပၚရသည။စာနယ ဇငးသမားမား၊ လ႔အခြငအေရးကာကြယသမားအား ယငးတ႔ ၏ မားယြငးမႈတငးအတြကျပစဒဏခေနလင အခ းအစား မညမေပ။ ထ႔အျပင ယငးသည ၾကးမားသည ဆငဆာ ထနး ခပျခငး ဆသ႔ ဥးတညသြားလမမည ျဖစသည။ အကယ၍ မဒယာမား၊ သတငးသမားမားသည စြမးေဆာငရညကငးမ မႈေၾကာင ရးသားေသာမားယြငးမႈမား ထပခါထပခါျဖစေပၚေန ပါက စာနယဇငးေကာငစကသ႔ေသာ(အစးရမဟတသည) မမဘာသာထနးေကာငးေရးအဖြ႕မားက ထမဒယာႏငဂာနယ လစသ႔ အရငးျမစမားစြာ ထညသြငးျမပႏရန လသရငၾကား တကတြနးနငသည။

Defence of reasonable publication

A "reasonable publication" is a statement that includes an assertion of fact made in good faith but that later turns out to be false.

Defendants should not be held liable for defamation if they made an honest mistake based on information available at the time that they made the statement, and which they later changed after new information came out.

The media often uses the defence of reasonable publication. In democracies, the public expects to receive important news increasingly quickly, often within hours and often while a story is still developing. Therefore, journalists do not have much time to thoroughly verify facts and may make honest mistakes which they later correct. Punishing journalists or human rights defenders for every uncorrected false assertion would be disproportionate and would lead to mass self-censorship. If a media outlet or journalist repeatedly make honest mistakes due to a lack of capacity, a self-regulatory body, such as a press council, could publicly urge them to invest greater resources.

Defence of repeating the words of others

Repeating what somebody else has said in order to inform others, to share news, or in some cases to disagree with the original statement, is known as "words of others".

Defendants should not be held liable for defamation when it is clear that they are repeating an assertion of fact made by someone else, where the assertion is on something in the public interest, and where the defendant has not supported the assertion.

Journalists and others reporting news are expected to cover people's assertions when the subject is in the public interest, and in doing so they are not expected to distance themselves from the assertion or check its truthfulness.


အျခားသ၏အဆအား ထပမေဖၚျပျခငးဆငရာ အကာ အကြယ

အျခားသမားအားသတငးေပးရန၊ သတငးမေဝရန၊သ႔မဟတ မ လေျပာဆထားသည အေၾကာငးအရာအားသေဘာမတျခငးကျပ ရနျဖစေစ တစစတစဥး ေျပာထားေသာအရာအား ထပမေျပာဆ ေဖာျပျခငးက “သတစပါး၏စကားမား” ဟ သၾကသည။

တရားခမ အျခားတစစတစဥး၏ အဆကထပမေဖၚျပျပး၊ယငးထတ ေဖာ ေျပာဆခကသည အမားျပညသ႔အကးစးပြား ျဖစကာ၊တရား ခမ ယငးအခကအလကက ေထာကခထားျခငး မရေၾကာငးသသာ ရငးလငးေနပါက တရားခအေနျဖင အသေရဖကမႈအတြကတာဝန ယရန မသငေခ။

စာနယဇငးသမားမားႏငသတငးအစရငခသအားလးသည အစရင ခေသာ အေၾကာငးအရာမာ အမားျပညသ အကးစးပြားျဖစပါက ျပညသအားလး၏ အျမငမား အဆမား အားလးကျခငေဖာျပရန လထမ ေမာလငထားၾကျပး၊ထသ႔လပေဆာငရာတြင သတငးသ မားမားသည အခကအလကမားမ ၄ငးတ႔ကယက ကငးကြာျခား နားထားရန (သ႔မဟတ) ယငးအခကအလကမား၏ မနကနမႈက စစေဆးရနကမ ေမာလငမထားၾကပါ။

ဒမကေရစ ႏငငမားတြင လအမား ေျပာဆေနၾကသည အေကာငးအဆး ႏစမ းလးက ၾကားသရနမာ အမားျပညသ႔ အက းစးပြားတြင အပါအဝငျဖစသည။ ကၽြမးကငအဆင ျဖစေသာ သတငးစာပညာ၏ အမတလကၡဏာမာ ျဖစႏငသ မ မတမႈျဖစေစရန ဆန႔ကငဘက အဆမား က မမတငျပ ခက တြငပါဝငေစျခငး ျဖစသည။၂၀

အျခားသ၏အဆအား ထပမေဖၚျပျခငးအတြက ကာကြယေခ ပမႈသည တြစတာ ႏင ေဖ(စ)ဘြတတ႕တြင လအမားမ သ တငးအခကအလကမား ျပနလညကးယမေဝျခငး ျဖစစဥ မားႏင ပမဆကစပမႈရ လာသည။

သေဘာရးျဖငထတျပနေၾကညာျခငးဆငရာ အကာအကြယ

အမႈမအမတမျဖငအသေရဖကသညသတငးကျဖန႔ေဝျခငးကကည ျခငး၊ ထတေဝေပးျခငး၊ ထပမေဖၚျပျခငးတ႕ကျပလပမ ျခငးသည “သေဘာရးျဖင ထတျပနေၾကညာျခငး”ပငျဖစသည။

တရားခမားသည ထတျပနေၾကညာခကက ေရးသ (သ႔မဟတ) အယဒတာ (သ႔မဟတ) ထတေဝသမားမဟတသညအျပင၊ ၄ငး တ႔သည အသေရဖကမႈ က ကညမေဝေပးရာေရာကေနေၾကာငး မသခလင (သ႔မဟတ) ထမေဝရသည သတငးအခကအလက က ယၾကညရသည အေၾကာငးျပခက ရေနခလင အသေရဖက မႈ အတြကတာဝနခရန မလအပပါ။

ထတာဝနခရနမလအပသညအထတြင အေၾကာငးအရာက ခပ ကငစြကဖကရန အခနးက႑မရသည ဒဇငနာ၊သတငးစာေရာငး ခသ ႏငၾကားခကမၸဏမားျဖစၾကသည ပႏပလပငနးႏငအငတာ နကဝနေဆာငမႈအေထာကအပျပသ(ISPs) မားလညး အပါအဝင ျဖစပါသည။

In democracies it is in the public interest to hear both the positive and negative things that people say. A sign of good professional journalism is the inclusion of counter-statements to ensure balance wherever possible.20

The defence of repeating the words of others has become more relevant due to the ease with which people can share on Facebook and re-tweet on Twitter.

Defence of innocent publication

Unknowingly repeating, publishing, or helping disseminate defamation is known as “innocent publication”.

Defendants should not be held liable for defamation if they were not the author, editor, or publisher of the statement, and they did not know or have reason to believe that they helped share defamation.

This includes people who have no control over content like designers and newspaper sellers as well as intermediary companies like printers and internet service providers (ISPs).

There are often many people involved in newspapers, websites, and social media but only a few are liable for defamation. In democracies liability is narrow because otherwise everyone involved in dissemination would become a censor. For example, if a newspaper seller was liable, an editor would need to get the seller’s approval for every story. If Facebook was liable, Facebook would have to review every post before allowing it.

Consent is an absolute defence

A person who provides or somehow accepts (through words, actions, or behaviour) a statement that includes a false assertion of fact about themselves is regarded as “consenting” to the dissemination of that false assertion of fact.

Defendants should not be held liable for defamation if the subject had previously consented to that false assertion of fact.


လမႈကြနယက၊ အငတာနက ဝကဘဆဒ ႏင သတငးစာလပ ငနးမား တြင လမားစြာ ပါဝငေဆာငရြကေလရသည၊သ႕ေသာ ယငးတ႔အနက အခ ႕သာလင အသေရဖကမႈအတြက တာဝန ရသည။ ဒမကေရစစနစတြင တာဝနယမႈသည ကစလစကဥး ေျမာငးသည။ ထသ႔မဟတပါက သတငးျဖန႔ခေရးတြင ပါဝင ေဆာငရြကရသလတငးသည ဆငဆာထနးခပ လာနငေသာ ေၾကာင ျဖစသည။ ဥပမာ- အကယ၍ သတငးစာေရာငးသတြင တာဝနရသညဆပါက အယဒတာလပသသည သတငး အပဒ တငး အတြက သတငးစာေရာငးသ၏ အတညျပ ခကရယရန လလာလမမည။ ေဖ(စ)ဘြတသည တာဝနရသညဆပါက ၄ငး သည တငလာ သတငးတငးအတြကစစစရနလလာေပမည။

သေဘာတညခကသည ျပးျပညစေသာ ကာကြယေခပမႈ ျဖစသည

လတစဥးသည ၄ငးကယတင၏ မားယြငးေသာအခကအလကမား ပါဝငသည ထတျပန ေျပာဆခကအား (စကားလးျဖငျဖစေစ ၊ ျပမ ေဆာငရြကခကျဖငျဖစေစ၊အမအယာျဖငျဖစေစ)ေထာကပေပးျခငး (သ႔မဟတ) တစနညးနညးျဖင လကချခငးက “သေဘာတည ျခငး” ဟ သတမတရေပမည။

တရားခမားသည အကယ၍ ယခငတညးက သေဘာတညမႈျပချပး ျဖစေသာ မားယြငးသည အခကအလက အခငအမာေျပာဆမႈ အ တြကမ တရားခမားအေနျဖင တာဝနယရနမသငေခ။

လအမားသည မၾကာခဏဆသလ ၄ငးတ႔အားေျပာထားေသာ အေၾကာငးအရာမားက ျပနထပေျပာ၊ ျပနထပ ေရးတတ ၾက သည။ ဥပမာ- ဒမကေရစႏငငမားတြင မဒယာမားသည ညမ မႈရေစရန သတငးအေၾကာငးအရာ ျဖစေသာ ပဂၢလထမ သေဘာထားမတခက ေတာငးခေလရၾကသည။ အကယ၍ ထ သတငးအေၾကာငးအရာ ျဖစေသာသမားက သတငးမား က ေပးျခငး (သ႔မဟတ) အတညျပ ျခငးျပလပျပးက ယငး သည သေဘာတ လကေလာျခငး ျဖစသညအတြက ေနာင တြင ( ေရးသားေဖာျပေသာသတငးသမား သ႔မဟတ သတငး ဌာနအား ) အသေရဖကမႈျဖင တရားစြ၍မရနငပါ။

ျပးျပညစျပး အရညအေသြးျပညမေသာအခြငထးချခငးမား

လြတလပစြာေျပာဆႏငျခငးသည တရားရးႏင လႊတေတာကသ႔ေသာ ေရြးေကာကခအဖြ႔မားတြင အျပနအလနေလာကလေဆြးေႏြးၾကရာ၌ အလြနအေရးပါသည။ တရားရးႏင ေရြးေကာကခအဖြ႔မားတြင ေျပာ ဆသမ အေၾကာငးအရာမားက “လးဝခၽြငးခကမရေသာ အခြငထး ချခငး” အေျခအေနတစရပက ေပးအပထားျပး၊ယငးက အမားအား ျဖင ခခစြမးအားဟ သထားၾကသည။

တရားခမားသည လးဝခၽြငးခကမရေသာ အခြငထးချခငးအေျခအေန ေအာကတြငျပလပခေသာ ထတျပနခကအတြက အသေရဖကမႈက တာဝနခရန မျဖစသငပါ။ ဤအခကသည ယငးအခြငထးခ အေျခ အေနေအာကတြင ျပလပခေသာ ထြကဆခကကျပနလညသတငး တင ျပရသည မညသညမဒယာကမဆ သကေရာကသည။

People often repeat what they have been told. For example, in democracies media usually request a comment from the subject of their stories in order to be fair and balanced. If the subject gives or confirms false information, then they have consented to it and cannot later bring a defamation case.

Absolute and qualified privileges

The ability to speak freely is so important to debate in courts and elected bodies such as parliament that whatever is said in those courts and elected bodies is given the status of “absolute privilege”, commonly known as immunity.

Defendants should never be held liable for defamation for statements made under absolute privilege. This also applies to any media who report statements made under absolute privilege.

Statements made under a legal, moral, or social duty, but outside of courts and parliament, such as speaking in public meetings or reporting alleged crimes to the police, are given the lesser status of “qualified privilege”. Statements made under qualified privilege are also not liable for defamation unless they are proven to have been made with malice.

MPs and courts can only do their job if they are free to debate and argue openly without restriction. Democracies believe that even the smallest threat of restriction could potentially lead to self-censorship and the adoption and application of bad laws and flawed decisions. In courts, absolute privilege applies to judges, lawyers, witnesses, police, and those giving evidence. Democracies also want to ensure that courts never have jurisdiction over what elected MPs say in parliament.


အမားျပညသေရ႕တြင ေျပာဆျခငးမားႏင ရမားထသ႔ ရာဇဝတမႈ အတြက တငတနးျခငးကသ႕ေသာ တရားရးႏင လႊတေတာရး မားျပငပရ ထတေဖၚ ေျပာဆမႈမားက တရားေရးရာမား အရ ေသာလညးေကာငး၊ လမႈတာဝနမား အရေသာလညးေကာငး ျပလပခသညဆပါက ယငးတ႕အတြက အနညးငယ နမေသာ “အရညအေသြးျပညအခြငထး” ကေပးအပထားသည။ အရည အေသြးျပညအခြငထး အေျခအေနအရ ျပလပေသာ ထတေဖၚ ေျပာဆခကမားသညလညး အမနးတရားျဖင ေဆာငရြကသည ဟသကေသမျပနငသေရြ႕ အသေရဖကမႈအတြကတာဝနမခရ ေပ။

အကယ၍ လႊတေတာကယစားလယမားနငတရားရးမားသည ကန႔ သတခကမရ ပြငလငးစြာျဖင ေလာကလႏငသလ လြတ လပစြာအ ျပနအလနေျပာဆခြငရပါက သတ႕အလပက သတ႔ လပႏငလာေပမည။ ဒမကေရစႏငငမားတြင ကန႕သတမႈ၏ အေသးငယဆးေသာ ျခမးေျခာကမႈသည ပငလင မမကယ က ဆငဆာထနးခပျဖတ ေတာကျခငး အျပင၊ ဥပေဒဆးမား ကငသးျခငး ႏင ဆးျဖတခကမား မားဆသ႔ ဥးတညနင ေခ ရေၾကာငး ယၾကညလကခၾကသည။ တရားရးမားတြင လးဝ ခၽြငးခကမရေသာအခြငထးက တရားသၾကးမား၊ ေရ႕ေနမား ၊ သကေသမား၊ ရမား ႏင သကေသမား၊ ေထာက ပေပးေသာ လမားအေပၚတြင သကေရာကေစသည။ တရားရးမား အေန ျဖင လႊတေတာအမတမား လႊတေတာထတြင ေဆြးေႏြးသည ထတေဖာေျပာဆခကအေပၚ ဘယေတာမ တရားဥပေဒအရ ဆးျဖတခကမခေေၾကာငး ဒမကေရစနငငမားက အာမခလ ၾကသည။

ရာဇဝတမႈဆငရာျပစဒဏဆငရာ ႏငင တကာစႏႈနးမား

အသေရဖကမႈေၾကာငထခကနစနာမႈမားအား တ႔ျပနရာတြငျပစဒဏ နင ေလာစားျပငဆငမႈမားက တရားရးမားက ေပးအပထားသည။ ရာဇဝတမႈဆငရာ ဥပေဒေအာကရ ျပစဒဏမားကမ ပမနအားျဖင လ႔အဖြ႔အစညးက မလလားေသာ အျပမမားက ကာကြယရနရည ရြယထားသည။ ရာဇဝတမႈ ဆငရာျပစဒဏတြင ေထာငဒဏႏငနင ငေတာ ဘ႑ာအျဖစ ေရာကရသြားမညေငြဒဏတ႔ ပါဝငသည။

ဒမကေရစနငငမားတြင ေရြးခယခြငေပးေသာအခါ အသေရ ဖကခရသမားသည ရာဇဝတမႈဆငရာ ဥပေဒေၾကာငးထက တရားမမႈဆငရာ ဥပေဒေၾကာငးအတငး သာေရြးခယၾက သည။ အေၾကာငးမာ ႏငငေတာ ဘ႑ာအျဖစသ႕ေရာကရ သြားမည ဒဏေငြထက အသေရဖကခရျခငးေၾကာင မမတ႔ ျဖစေပၚခစားရသည ေငြေၾကးနစနာထခကမႈ အတြက ေလာ ေၾကးရလေသာေၾကာင ျဖစသည။

International standards on criminal sanctions

Sanctions and remedies are given by courts in response to the harm caused by defamation. Sanctions usually fall under criminal laws which are intended to prevent behaviours regarded as undesirable by society. Criminal sanctions include prison sentences and monetary fines that go into the state coffers.

In democracies, when given a choice, people who allege they have been defamed often choose to use civil rather than criminal law because they want any financial damages to come to them rather than being given to the state.


ရာဇဝတမႈဆငရာအသေရဖကမႈဥပေဒမားက တရားမမႈ ဆငရာအသေရဖကမႈဥပေဒမားျဖင အစားထးသငသည။

ဒမကေရစနငငမားတြင ရာဇဝတမႈဆငရာ အသေရဖကမႈ ျပစ ဒဏမားက တရားမတမႈမရဟ ပမမတယလာၾကသည၊ အဘယ ေၾကာငဆေသာ ထျပစဒဏမားသည အခးအစား ညမမႈမရယ မမက လအပမႈလညးမရေသာေၾကာငျဖစသည။၂၁

ရာဇဝတမႈဆငရာအသေရဖကမႈျပစဒဏမားသည အခးအစား ညမမႈမရပါ။ အဘယေၾကာငဆေသာ ရ ႏင အစးရေရ႕ေနမား ပါဝငမႈအျပင၊ ကာလရညၾကာေသာ တရားရငဆငရျခငး၊အခပ အေနာငခရျခငး၊ရာဇဝတမႈ မတတမးဝငျဖစျခငး၊လမႈေရးဆငရာ အရကတကြ အကးနညးျဖစရျခငး ႏင အသကေမြးဝမးေၾကာငး မႈ ဆးရႈးရျခငးမားသည ျဖစေပၚခေသာထခကမႈႏင ႏႈငးယဥပါက လြနမငးစြာ ခကထနၾကမးတမးလေသာေၾကာငျဖစသည။ အာရ တကရ နငငမားအပါအဝင နငငမားစြာက တရားမမႈဥပေဒမား အသးျပျခငးသည ဂဏသကၡာက ထေရာကစြာ ကာကြယနင ေၾကာငး သကေသျပချပးျဖစေသာေၾကာင ထရာဇဝတျပစဒဏ မားသည လအပမႈလညးမရေပ။ ၂၂

ထ႕ေၾကာင ရာဇဝတမႈဆငရာအသေရဖကမႈ ဥပေဒမား၏ ေနရာ တြင တရားမမႈဆငရာ အသေရဖကမႈ ဥပေဒမားျဖင အစားထး သငသည။

လြတလပစြာထတေဖၚေျပာဆျခငးအေပၚတြင သသသာသာ ဆးရြားေသာ သကေရာကမႈမား ရလာေသာေၾကာင ကမာၻ႕ ကလသမဂၢႏင ယနကစကကသ႕ေသာ နငငတကာ အဖြ႕အ စညးမားက ရာဇဝတမႈဆငရာ အသေရဖကမႈဥပေဒမားအား ျပစတငရႈ႕ခမႈမားက တးျမင လပေဆာငလာသည။ ကမာၻလး အတငးအတာအရ ၾကညလငလညး ရာဇဝတမႈဆငရာအသ ေရဖကမႈအမားစမာ ႏငငေရးသမားမား၊ ဘာသာေရး ေခါငး ေဆာငမား၊ စးပြားေရးလပငနးရငၾကးမား စသျဖင ၾသဇာအာ ဏာရသမားမ တရားစြဆျခငးျဖစၾကျပး၊ သတ႔သည တရား ဥပေဒႏငညေသာ ေဝဖနသးသပမႈက တားဆးၾကျခငးသာ ျဖစသည။ တခါတရတြင တရားခမားအေပၚတြင လကစား ေခသည ပစျဖင ရာဇဝတမႈဆငရာဥပေဒမားျဖင စြဆျခငး မားလညး ျပလပ ၾကသည။

ရာဇဝတမႈဆငရာျပစဒဏမားသည အျပငးထနဆးေသာ အမႈမားတြငသာလင သငေလာမနကနမႈရသည

ရာဇဝတမႈဆငရာအသေရဖကမႈဥပေဒမားက ဆကလကကငသး ရန ေရြးခယေသာ ႏငငမားတြငမ၊ ရာဇဝတမႈဆငရာျပစဒဏကအ သးျပရာတြင သသာထငရားသည ျပညသ႔အကးစးပြားရေနေသာ အျပငးထနဆးအမႈမားတြငသာ အသးျပသငပါသည။

ရမားႏင အစးရေရ႕ေနမားသည ရာဇဝတမႈဆငရာ ျပစ ဒဏက ေထာကခ ပပးျခငး မျပသငပါ

တငၾကားသသည ျပညသ႔ဝနထမးျဖစေနေသာအခါမားအပါအဝင ရာဇဝတျပစဒဏမားပါဝငေနသည အမႈမားအား ရ၊ အစးရေရ႕ေန ႏင အျခားေသာ ျပညသ႕ဝနထမးအရာရမားမ အစပးျခငး၊ တ ရားစြဆျခငး မျပသငေပ။

Criminal defamation laws should be replaced with civil defamation laws

Criminal sanctions are increasingly regarded as unjustifiable in a democracy because they are both disproportionate and unnecessary.21

Criminal sanctions are disproportionate because the involvement of police and prosecutors, as well as long trials, imprisonment, criminal records, and the resulting social stigma and loss of livelihood are considered overly harsh compared to the harm caused. They are also unnecessary because many countries, including in Asia, have shown that reputations can be effectively protected using civil laws.22

Criminal defamation laws should therefore be replaced with civil defamation laws.

International bodies such as the UN and UNESCO increasingly condemn criminal defamation laws because of the significant chilling effect they have on free expression. Globally, the majority of criminal complaints are made by powerful people such as politicians, religious leaders, and business owners, usually to prevent legitimate criticism. Sometimes, criminal cases are brought by the complainant as a form of revenge against the defendant.

Criminal sanctions are only justifiable in the most serious cases

In countries that choose to retain criminal defamation laws, they should only ever be used in the most serious cases where there is significant public interest in using criminal sanctions.

Police and prosecutors should not support criminal sanctions

Police, prosecutors, and other public officials should not initiate or prosecute cases involving criminal sanctions, including when the complainant is a public official.

This is because the involvement of police, prosecutors, and other public officials is considered disproportionate against the defendant, is a waste of public funds for no public benefit, and is likely to lead to a chilling effect on freedom of expression.


အဘယေၾကာငဆေသာ ရ၊ အစးရေရ႕ေနမား ႏင အျခားျပညသ႔ ဝနထမး အရာရမား၏ ပါဝငပတသကမႈသည တရားခ အတြက အခးအစား မမတဘ၊ ယငးသည အမားျပညသ ဘ႑ာေငြက အမားျပညသအကးစးပြားမဟတဘ ျဖနးတးျခငးျဖစကာ၊လြတ လပစြာထတေဖၚေျပာဆခြငက စးရမေၾကာကလန႔ဖြယျခမးေျခာက မႈတစခလညး ျဖစလာေစႏငေသာေၾကာင ျဖစသည။

ရာဇဝတမႈဆငရာျပစဒဏက အသးျပျခငးမားသည စႏႈနး ျမငမားသည သကေသျပခကလအပသည

ရာဇဝတမႈဆငရာ အသေရဖကမႈဥပေဒမားက အသးျပေသာအခါ တြင အစးရေရ႕ေနမားမ သကေသျပရနတာဝနကယထားရသည။ တရားစြဆမႈသည ကးေၾကာငးဆေလာေသာ သသယမား ျဖစ သည -

• အခကအလကအခငအမာေျပာဆမႈသည မားယြငးေၾကာငး

• တရားခသည မားယြငးေၾကာငးကသသည (သ႕မဟတ) မနကနျခငးက အဆငျခငမ႔ အသအမတမျပျခငးအားျပသ ျခငးျဖစေၾကာငး

• ထတေဖၚတငျပခကသည တငတနးသ၏ ဂဏသကၡာက ထခကေစရနရညရြယခကျဖငျပလပျခငး

စသညတ႔ထကေကာလြနျပး သကေသျပရမညျဖစသည။ ၂၃

အကဥးချခငးသညမညသညအခါမ သငေလာမနကန မႈမရ

အစးရေရ႕ေနမားက သကေသျပျပးေသာ ထခကမႈျပငးထနသည အသေရဖကမႈမားတြင ဂဏသကၡာ ထခကမႈမညမအထရခသည က ဂရမျပဘ တရားရးက တရားျပငျဖစသအားေထာငဒဏခမတ ျခငးသည မညသညအခါမလကခႏငဖြယမရေပ။

ရာဇဝတမႈဆငရာအသေရဖကမႈဥပေဒမားက တစခနက အ ခ းအစားညညြတျပး လအပသညဟ သတမတခၾကသည။ အဘယေၾကာင ဆေသာ အသေရဖကခရသသည ယငး၏ ထခကနစနာမႈက ရငဆင တကခကျခငးဟေသာ အၾကမး ဖကမႈမတဆင ေျဖရငးခၾကျခငးေၾကာင အသေရဖကမႈဆင ရာအမႈအခငးမားသည ႏငငေတာ၏ အေရးကစၥျဖစခသည။၂၄ ဒမကေရစႏငငမားကမ ထအျငငးပြားမႈမားက ေျဖရငးရန အ ၾကမးမဖကေသာ ယႏရားမားကတညေဆာကခၾက ျပးျဖစ သည။ အၾကမးဖကမႈဆငရာ ျခမးေျခာကမႈ မရေတာသျဖင ရာဇဝတမႈဆငရာ ဥပေဒမားလညး မလအပေတာေခ ။

Criminal sanctions require a high standard of proof

When criminal defamation laws are used, the prosecution holds the burden of proof. The prosecution must prove beyond a reasonable doubt that:23

• The assertion of fact was false

• The defendant knew it was false or showed reckless disregard for its truthfulness

• The assertion was made with the intention of causing harm to the reputation of the complainant.

Imprisonment is never justifiable

In cases where the prosecution has proven defamation which has resulted in serious harm, it is never acceptable for a court to sentence a defendant to imprisonment, regardless of how severe the damage to reputation was.

Criminal defamation laws were once regarded as proportionate and necessary because defamation disputes were a concern of the state as those persons defamed often sought redress through violence, such as by duels.24Democracies have since established non-violent mechanisms to deal with such disputes. Without the threat of violence, criminal laws are no longer necessary.

တရားမမႈကစားျပငဆငခြငဆငရာ ႏငင တကာစနႈနးမား

ကစားျပငဆငခြငမားသည ပမနအားျဖင လပဂၢလႏစဥးအၾကား ရ အျငငးပြားမႈက ေျဖရငးရန ရညရြယသည တရားမမႈ ဥပေဒ မားတြင အကးဝငသည။ တရားမမႈဆငရာ ကစား ျပငဆငခြင မားတြင မားယြငးေၾကာငး အမားသေစရနေၾကညာျခငးႏငဂဏ သကၡာ ထခကခရသမားက နစနာေၾကးေပးျခငးကသ႔ေသာအ ရာမားပါဝငသည။

International standards on civil remedies

Remedies usually fall under civil laws which are intended to resolve disputes between individuals. Civil remedies include published corrections as well as financial damages that go to the person whose reputation has been harmed.


ေလာေၾကးမဟတေသာ ကစားျပငဆငခြငမားသညလညး လေလာကေသာ ေျဖရငးမႈမားျဖစေလရသည

ထတေဖၚေျပာဆမႈတစခသည အသေရဖကမႈေျမာကပါကေတာငး ပနစာက ထတျပနေပးျခငး၊ တရားရးႏင စာနယဇငးေကာငစမ ျပ လပေပးေသာ အမားျပငဆငခက(သ႔မဟတ)ဆးျဖတခကစသည တ႔က အသေရဖကမႈအမားစအတြက အခးအစား ညညြတေသာ ကစားျပငဆငခြငအျဖစ သတမတသငသည။

အမားျပငဆငခက၊ ေတာငးပနျခငး၊ ဆးျဖတခကတ႔အား ထတျပနျခငးႏငျပနၾကားျခငး

အမား ျပငဆငခကတစခသည မားယြငးေသာ သတငးတစခက ျပနလညျပငဆငေပးႏငသည။ ေတာငးပနစာတစခသည မားယြငး ေသာသတငးေၾကာင ျဖစေပၚေသာ မညသညထခကမႈအတြကမဆ မားယြငးမႈ အတြက ဝမးနညး ေနာငတရေၾကာငး က ေဖၚျပသည။ ဆးျဖတခကတစခက ထတျပနေပးျခငးသည တရားချဖစသသည အမားျပလပေၾကာငး အသေပးျခငး တစရပျဖစသည။ ျပနၾကားျခငး သည အသေရဖကခရသအတြက ဘာေၾကာငသတငးမားျဖစရျခငး က ရငးျပႏငရန အခြငအလမးရရေစသညအျပင ၄ငးတ႔အေပၚ သက ေရာကသည မညသညဂဏသကၡာထခကမႈကမဆ ထတေဖၚျပသ ႏငသည။

အမားျပငဆငခကမား၊ေတာငးပနမႈမား၊ျပနၾကားခကမားသည အ သေရဖကမႈအတြကသာ ျပနၾကားေပးရနလအပေသာလညး စတခ စားမႈထခကေစမႈမားအတြကမလအပပါ။

ျပနၾကားႏငခြငသည အမားျပငဆငခကမား၊ ေတာငးပနစာမားျဖင မလေလာကသည အေျခအေနမးမသာလင လအပသည။ ျပနၾကား လႊာ တစေစာငသည အသေရပကယြငးေစခေသာ မလအေၾကာငး အရာႏင တညေသာ သသာျမငသာမႈရရမည။ ဥပမာ-သတငးစာတြင အသေရပကယြငးေစသည စာသားပါဝငခေသာ စာမကႏာေနရာမး ျဖစသည။ ရပျမငသၾကားတြင ဆပါက မလလႊငထတခေသာ အခန ကာလမးျဖစသည။ ေဖ(စ)ဘြတခဆပါကလညး တညေသာသတငး တငသညအေျခအေနမး ကဆလသည။

ဆးျဖတခကတစခကထတျပနေၾကညာရာတြငလညး မလအသေရ ဖကမႈ ျဖစစဥအတငးအလားတေသာ သသာျမငသာမႈရရမည။

ေငြေၾကးအရထခကမႈသည အမနတကယ ထခက နစနာ သညအတငး အခ းအစားညည တြကခကသငသည

ေငြေၾကးမဟတသည ကစားျပငဆငခြငျဖစသည လသရငၾကား ထတျပနေၾကညာခကသည အသေရဖကမႈေၾကာင ေပၚေပါက ခေသာနစနာ ထခကမႈအတြကမလေလာကမသာ ေငြေၾကးအရ ထခကမႈကတရားရးကသာလင ေပးသငသည။

မညသည နစနာေၾကးေပးေလာမႈမဆ အခးအစား ညညြတရမည ျဖစျပး၊တရားခအတြက သသာသညထခကမႈမးအျဖစျခမးေျခာက မႈမရေစသငပါ။ သ႔တညးမဟတ တရားခတ႔၏ အလပဆကလက လပကငနငစြမးကလညး မထခကေစသငေခ။ တရားရးမားအေန ျဖင အျခားသမားထသ႔ စးရမ ေၾကာကလန႔ဖြယ သကေရာကမႈမး မဖနတးမေအာငလညး သတျပရမည ျဖစသည။

Non-financial remedies are usually sufficient redress

Where a statement has been found to be defamation, the publication of an apology, a correction, or a judgement made by a court or a press council, should be regarded as a proportionate remedy for most defamation cases.

Correction, apology, publication of a judgement, and reply

A correction fixes mistaken information. An apology expresses regret for any harm caused by that mistaken information. A publication of a judgement is a notice that the defendant has done wrong. A reply is an opportunity for the defamed to explain why information was mistaken and describe any resulting harm to their reputation.

Corrections, apologies and replies are only necessary in response to defamation, not to hurt feelings.

A right of reply is necessary only when a correction or apology was inadequate to restore a damaged reputation. A reply should have similar prominence to the original defamation. For example, in a similar position in a newspaper, a similar time of day on television, or posted with similar importance on Facebook.

Publication of a judgement should also have similar prominence to the original defamation.

Financial damages should be proportionate and calculated according to real harm

Financial damages should only be awarded by a court where they are necessary because publication of a non-financial remedy has not been sufficient to redress the harm caused by the defamation.

Any damages awarded must be proportionate and should never threaten significant harm to the defendant or their ability to continue working. Courts must be careful not to give damages that create a chilling effect on others.


ေလာေၾကးေပးေလာရမည အတငးအတာကျပဌာနးသညတြကခက မႈမားက ဥပေဒတြင ရငးလငး ျပတသားစြာ ဖြငဆထားသငသည။ တြကခကမႈ သည ဂဏသကၡာပကယြငးမႈ ေၾကာင အမနတကယ ႏင သကေသျပျပးျဖစေသာ ရပပငးဆငရာ၊ ေငြေၾကးဆငရာ ႏင လမႈေရးနစနာဆးရႈးမႈမားကသာ ျခငမေစရမည။ ထခကမႈအတြက တကေသာ ကန႕သတခကသည တငးတာ တြကခက၍ မရေသာ မညသည ရပပငးဆငရာႏင လမႈဆငရာဆးရႈးမႈမား အတြကမဆ သကေရာကေစသငသည။

ထခကဆးရႈးမႈအတြက ေပးရနေလာေၾကးက တြကရာတြင အမား ျပငဆငခက၊ေတာငးပနျခငး၊ ဆးျဖတခကက လသရငၾကားထတ ျပနျခငး(သ႔မဟတ)တ႕ျပနျခငးမားက ထခကမႈ ပမာဏအရြယအ စားေလာခရာတြင ေကာငးစြာထငဟပခေၾကာငး ေသခာေစရမည ျဖစသည။

ေငြၾကးအရထခကမႈကျပစဒဏမေပးသင

ေငြေၾကးအရ ထခကမႈအား ျပစဒဏပစမဟတဘ အျမဆသလေပး ေလာေစျခငးသာ ျဖစသငသည။ အသေရဖကသသည သသာေသာ အမနး (သ႔မဟတ) လစလရႈမႈပါဝငသည အသေရဖကျခငး ဟ တရားလမ သကေသျပနငသည အထးအေျခအေနမး တြငသာ ကန႔သတထားေသာ ရညရြယထားသည ထခကပကစး မႈမားအား ထညသြငးသငသည။

Calculations determining the size of compensatory damages should be clearly defined in law and should only cover the actual and proven physical, financial, and social loss caused as a result of the reputational harm. A strict limit on damages should apply to any unquantifiable physical and social loss.

Calculations of compensatory damages should ensure that any correction, apology, publication of a judgement, or reply is properly reflected in a reduction of the size of the damages.

Financial damages should not punish

Financial damages should almost always be compensatory and not a form of punishment. Limited punitive damages should only be added in very special circumstances where the plaintiff has proven that the defamation included significant malice or negligence.

ဆကစပေနေသာလပထးလပနညးဆငရာ ႏငငတကာစႏႈနးမား

အျငငးပြားမႈအတြက မတကြျပားေသာ ေျဖရငးခကမား ေထာကပေပးျခငး

တရားရးမားႏငတရားဥပေဒမားသည အသေရဖကခရသညဟ တငၾကားလာသမားအား အျခားေရြးခယစရာျဖစသည စာနယ ဇငးေကာငစကသ႔ေသာ အဖြ႕အစညးမားမတဆင ေျဖရငးႏငရန ကညပပးေပးသငသည။ သ႕ေသာထအဖြ႕အစညးမားသည လြတ လပစြာ ထတေဖၚ ေရးသားေျပာဆခြငအတြက တရားရးမားႏင တနးတ (သ႕မဟတ) တရားရးမားထကပမျပး အကာကြယေပးမႈ က ထနးသမးေၾကာငး ေသခာေစရမည။

ဒမကေရစႏငငမား တြင အသေရဖကခရသအမားစသည စာနယဇငးေကာငစသ႔ တငၾကားျခငးက ပမႏစသကၾကသည။ အေၾကာငးမာ သတ႕သညလင လငျမနျမနႏငစားရတစက နညးပါးေသာေၾကာငျဖစသည။ တရားရးမားက မေႏးေကြး ျပး ေစးၾကးသညေရ႕ေနမား လအပေသာေၾကာငျဖစသည။

အခနကာလကန႔သတခကျပဥပေဒ

စြပစြထားေသာအသေရဖကျခငးအမႈမားက ျဖစပြားျပးေနာကကန႔ သတထားေသာ အခန အတငးအတာ တစခအတြငးသာ လကခ သငသည။ ယငးက “အခနကာလကန႔သတခကျပ ဥပေဒ” ဟ ေခၚဆသည။ ထဥပေဒက ျဖစပကခသညမားက ေမေလာေကာငး ေမေလာေနမည (သ႕မဟတ) အခနကာလၾကာျမငသညႏငအမ သကေသအေထာကမား ေပာကဆးသြားႏငမည တရားခအား အကာကြယေပးထားသည။

International standards on related procedures

Supporting alternative dispute resolutions

Laws and courts should support people who claim to have been defamed to seek redress through alternative dispute resolution mechanisms such as press councils. However, those mechanisms must ensure that they maintain the same or higher protection for free expression than courts.

In democracies many people who are defamed prefer complaining to press councils because they are fast and less costly, whereas courts are slow and require expensive lawyers.

Statute of limitations

Cases should only be accepted within a limited period of time after the alleged defamation took place. This is called the “statute of limitations” and protects defendants who may forget what happened or lose evidence over time.


အလငအျမနေဆာငရြကေပးမႈ

တရားမတမႈဆငရာစနစအရ တရားခက အေရးယေဆာငရြကသည အျပအမသည လြတလပစြာထတေဖၚေျပာဆခြငအား ျပငးထနသည ထတလန႔တနလႈပမႈက ျဖစေပၚသကေရာကေစနငသည။ ကာလရည ၾကာျပး၊ကနကစရတ ၾကးမားကာ၊ စတဖအားမားေသာ တရားရးအမႈ ကစၥမားသည မမဘာသာဆငဆာထနးခပျခငးက ဥပေဒဆးတစခ ထကပငပ၍ တြနးအားေပးနငသည။

လတငးသည အရညအခငးျပညကာ လြတလပ အမအခကငးျပး မကႏာမလကသည တရားရးမားကျပလပေသာ မတျပး အမား ျပညသ ေလလာၾကားသႏငသည လငျမနေသာေဆာငရြကေပးမႈ က ခယခြငရသမားပင ျဖစၾကသည။ ၂၅

ရာဇဝတမႈမားတြင လတငးသညေအာကပါအခကမားရရခြငရသည။

• စြဆမႈက အခနမဆငးဘႏင အေသးစတအသေပးျခငးရရရ မည

• ခခေခပျခငးအတြကျပငဆငရနလေလာကေသာအခန ႏင လအပခကမားရရေစျခငး

• မေလာကနေသာေႏာငေနးမႈမရေစဘၾကးပမးေစရမည

• ဥပေဒေရးရာအေထာကအကရေစရမည (လအပလငအခမ)

• သကေသမားကစစေဆးႏငရမည

• အခမ ဘာသာျပနတစဥးရရရမည

• အတငးအၾကပစစေဆးခရျခငးမရေစရ သ႕မဟတ ျပစမႈကအ တငးဝနခေစျခငးမရေစရ

“အမားျပညသပါဝငပတသကျခငးက တရားစြဆသည မဟာ ဗဟာေျမာက တရားစြဆမႈမား” (SLAPPs) သည မမကယ ကဆငဆာ ထနးခပမႈက တြနးအားေပးရန ၾသဇာအာဏာရ ေသာပဂၢလမားႏင အဖြ႕အစညးမားက အသးျပေသာ နညး ဗဟာသစ ျဖစသည။ ထ SLAPPs နညးဗဟာျဖင တရားစြ ဆျခငးသည တရားရးမားတြင အႏငရရနမေမ ာလငထားဘ၊ ယငးအစား တရားခအတြက အခနၾကာျမငေစရန၊ ကနကစ ရတၾကးမားေစရန ႏင စတဖအားမားေစရန ရညရြယသည။ ထကသေသာ မလမနးထားေသာစတျဖင အသေရ ဖကျခငး ဥပေဒက အလြသးစားျပျခငးက ဆးဝါးလေသာ ထတလန႔ဖြယ အကးသကေရာကမႈက ျဖစေပၚေစသည။ ထနညးကၾသဇာ အာဏာရသမား ခမးသာၾကြယဝေသာသမားကလအမားအား ႏႈတပတေနေစရနအတြက မၾကာခဏ အသးျပၾကသည။

ညမေသာအငအား

အသေရဖကမႈ တရားလ ႏင တရားျပငမားသည သတ႕၏အမႈက ေလာကလရနအတြက မတေသာ၊ ညမေသာ အခြငအလမးမား ရသငသည။ ႏစဘကစလးက သကေသမားေခၚျခငး၊အျပနအလန ေမးခြနးထတျခငးမားအတြက ညမေသာအခြငအလမးမားေပးထား ရမည။ တရားရးသည ေငြေၾကးမတတႏငသညအတြကေၾကာငတစ ဘကသ႕ ထးထးျခားျခားနမ႕ချခငးမျပမေစရန ေသခာေအာငလပ ေဆာငရမည။

Expeditious treatment

The manner in which defendants are treated by the justice system can have a serious chilling effect on freedom of expression. Long, expensive, and stressful court cases can encourage self-censorship more than a bad law.

Everybody is entitled to expeditious treatment with a fair and public hearing by a competent, independent, and impartial court.25

In criminal cases, everybody also has the right to:

• Be informed promptly and in detail of the charge

• Have adequate time and facilities to prepare a defence

• Be tried without undue delay

• Have legal assistance (free if necessary)

• Examine witnesses

• Have a free interpreter

• Not be compelled to testify against themselves or to confess guilt.

“Strategic lawsuits against public participation” or “SLAPPs” are a new tactic used by powerful people and institutions to encourage self-censorship. SLAPPs are not expected to win in court, but are instead intended to be long, expensive, and stressful for the defendant. Such malicious abuse of defamation laws makes a significantchilling effect and are often used by powerful and wealthy individuals who want to silence debate.

Equality of arms

There should be a fair balance in the opportunities given to both the complainant and the defendant to argue their case. Both should be given equal opportunity to call witnesses and cross examine them too. Courts should also ensure that one side is not significantly undermined by a lack of financial resources.


အမညမေဖၚလသညရငးျမစက ကာကြယေပးျခငး

စာနယဇငးသမားမား ႏင အမားျပညသ အကးအတြက ပႏပ ထတေဝေသာ အျခားသမားသည သတ႕၏ သတငးရငးျမစမား က အမညမေဖၚဘ လ႕ဝကအတြငးေရးအျဖစ သမးဆညးထား ခြငရသည။

အကယ၍ တရားခက ယငး၏ အမညမေဖာလေသာ သတငး အရငးအျမစက ကာကြယလလင အခကအလက အခငအ မာေျပာဆခကသည မနကနေၾကာငးသကေသျပျပးကယကင သကၡာေစာငသေသာ အေျခအေနတစရပ ကဖနတးနငသည။

အကယ၍ လးဝ လအပခက မဟတလငေသာလညးေကာငး၊ သတငးအခကအလကက အျခားေနရာတြင ရာေတြ႕နငလင ေသာလညးေကာငး၊ သတငးရငးျမစက ထတေဖာျခငးေၾကာင ဂာနယလစမားက ထခကနငေခရလငေသာလညးေကာငး၊ သ႔မဟတ ေနာကပငးတြင အလားတရငးျမစမား ရႏငေခက ကန႔သတခပခယျခငး ခရနငေခရလငေသာလညးေကာငး သတငးရငးျမစအေပၚတြင မခေနရသည ဂာနယလစမားႏင အျခားလမားသည ထြကဆခကေပးရနမလအပေခ။ ၂၆

အေကာငးဆးအေလအထမား

အျခားႏငငမားတြင ခမတခေသာ ဥပေဒသစမားနင စရငခ ေသာ ထးျခားသည တရားရးအမႈမားသည တရားဥပေဒေရး ရာ အရခညေနာငမႈမရေပ။ သ႔ေသာ ယငးတ႔သည တးတကမႈ အရဆးေသာ ဆးျဖတခကမားႏင ဆြေဆာငစညးရးနငမႈ အ ရဆးေသာ ကးေၾကာငးဆငျခငမႈအျဖစ ေဆြးေႏြး ညႏႈငးရန အသးဝငေသာအရငးအျမစမား ျဖစၾကသည။ ထကသ႔ သက ဆငမႈရေသာ စရငခကဥပေဒမားတငသြငးျခငးအား တရားရး က အသပညာေပးရနအလ႔ငာ လကခသငပါသည။

Protecting anonymous sources

Journalists and others who publish in the public interest have a right to keep their sources of information confidential and anonymous.

Proving that an assertion of fact is true may create an ethical dilemma if a defendant wants to protect an anonymous source.

Journalists and others who rely on sources should not be required to testify unless it is absolutely essential, the information cannot be found elsewhere, and there is no likelihood of harming the journalist or restricting their access to similar sources in the future.26

Best practices

New laws and landmark court cases made in other countries are not legally binding but are useful sources to consult on the most advanced decisions and most persuasive reasoning. Courts should accept the submission of such relevant case law in order to educate the court.



ျမနမာနငငရ အသေရဖကမႈ ဥပေဒ - Defamation law in Myanmar ျမနမာႏငငတြင ဂဏသကၡာက ကာကြယေရးအတြက တရားဥပေဒ အရ ျပဌာနးထားျခငးမားသည မားစြာေသာ ဥပေဒမားတြင ပါဝင ထားျပး ျဖစပါသည။ ယငးတ႕အနကမအားလးသည ကြျပားျခားနား ျခငးမားရၾကသလ ဝေရာဓေဆာငသည သေဘာမားလညး ေတြ႕ ရရသည။ ၂၇ အသေရဖကျခငးသည ရာဇဝတမႈဆငရာဥပေဒ ၅ မး ၏ ျပဌာနးခက ၁၁ မးတြငေတြ႕ရသည။ ယငးတ႔အနကမသကတမး အရငဆးသည ျပစမႈဆငရာ ဥပေဒျဖစသည။ ၄ငးသည အသေရ ဖကျခငးက အဓပၸာယဖြငထားသည တစခတညးေသာဥပေဒျဖစျပး ခခ ကာကြယခကမားလညး ပါဝငသည။ အျခားေသာ ဥပေဒမား သည ထျပစမႈဆငရာ ဥပေဒျပးမ ေရးဆြျပဌာနးခေသာလညး အ ဓပၸာယဖြငဆခကႏင ခခကာကြယခကမား မပါဝငပါ။

In Myanmar, legal provisions protecting reputations are included in several laws, all of which are different and potentially conflicting.27 Defamation falls under 11 provisions in five criminal laws. The oldest of these laws, the Penal Code, is the only law that defines defamation or includes defences. The other laws adopted after the Penal Code include no definitions and no defences.

ျမနမာႏငငအသေရဖကမႈဆငရာဥပေဒမား - Myanmar’s defamation laws

Law ဥပေဒ

Articles ပဒမ

Adopted and amended

စတငကငသးျခငးႏငျပငဆငခက

Type of law ဥပေဒအမ း အစား

Sanction / remedy ျပစဒဏ ႏင သကသာခြင

ျပစမႈဆငရာဥပေဒ၊ ရာဇသတၾကး

Penal Code

ပဒမ- ၄၉၉-၅၀၂ ၂၈ Articles 499-502.28

ျဗတသအစးရလကထက ၁၈၆၁ခႏစ တြငစတငကငသးသည။ ၂၉

Adopted in 1861 under the British government.29

ရာဇဝတမႈဆင ရာ အသေရ ဖကမႈ Criminal defamation.

ေထာငဒဏ ၂ ႏစအထ ႏငေငြဒဏ Up to 2 years imprisonment plus a fine.

အလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာငရြက ေရးဥပေဒ

Electronic Transactions Law

ပဒမ -၃၄ (ဃ) ၃၀ Article 34(d).30

စစအစးရလကထက ၂၀၀၄ တြင စတငကငသးျပး ၂၀၁၃ခႏစ အရပ သားတစပငးအစးရလကထက တြငျပငဆငခသည။ Adopted in 2004 under the military. Amended in 2013 under the quasi-civilian government.


ေထာငဒဏ ၃ ႏစအထ။ ႏငေငြဒဏ Up to 3 years imprisonment plus a fine.

ဆကသြယေရးဥပေဒ

Telecommunications Law

ပဒမ ၆၆(ဃ) ၃၁ Article 66(d).31

အရပသားတစပငးအစးရလကထက ၂၀၁၃ခႏစတြငစတငကငသးျပး ၂၀၁၇ခႏစ NLDအစးရ လက ထကတြငျပငဆငခသည။ Adopted in 2013 under the quasi-civilian government. Amended in 2017 under the NLD.


ေထာငဒဏ ၂ ႏစအထ ႏငေငြဒဏ Up to 2 years imprisonment plus a fine.

အကငပကျခစားမႈတက ဖကေရး ဥပေဒ

Anticorruption Law

ပဒမ ၄၆

Article 46

အရပသားတစပငးအစးရလကထက ၂၀၁၃ခႏစတြငစတငကငသးျပး ၂၀၁၈ခႏစ NLDအစးရ လက ထကတြငျပငဆငခသည။ Adopted in 2013 under the quasi-civlian government. Amended in 2018 under the NLD.


ေထာငဒဏ ၃ ႏစအထ။ ႏငေငြဒဏ Up to 3 years imprisonment plus a fine.

သတငးမဒယာဥပေဒ

News Media Law

ပဒမ - ၉ (က၊ခ၊ဆ)၊ ၂၅ ႏင ၃၀ ၃၂ Articles 9(a, b, g), 25, 30.32

၂၀၁၄ခ အရပသားတစပငးအစးရလကထကတြင စတငကငသးသည။ Adopted in 2014 under the quasi-civilian government.


ေငြဒဏကပ-၁,၀၀၀,၀၀၀ အထ Up to 1,000,000 Kyat fine.

ႏငငသားမား၏ ပဂၢလဆငရာ လြတလပမႈ ႏင လျခမႈက ကာကြယ ေပးေရးဥပေဒ

Law Protecting the Security and Privacy of Citizens

ပဒမ-၈(စ) ႏင (၁၀) ၃၃

Articles 8(f) and 10.33

NLD အစးရလကထက ၂၀၁၇ ခႏစတြငစတငကငသးသည Adopted in 2017 under the NLD government.


၃ႏစအထေထာငဒဏ ႏင ေငြဒဏ Up to 3 years imprisonment plus a fine.


ႏငငတကာ အေျခခစႏႈနးမားႏင ကက ညမႈ

ျမနမာနငင၏ မညသညအသေရဖကျခငးဆငရာဥပေဒကမ နငင တကာရ အေျခခအကဆးေသာ စႏႈနးမားႏင ကကညမႈမရေပ။ သကတမးအရငဆးဥပေဒရာဇသတၾကးဥပေဒ(ျပစမႈဆငရာဥပေဒ) တြင ကကညမႈ အနညးငယရေသာလညး အနညးအကဥးမသာ ျဖစေလသည။

Conformity to basic international standards

None of Myanmar’s defamation laws conform to even the most basic of international standards. The oldest law, the Penal Code, has some conformity, but only to a very limited extent.

ျမနမာႏငငဥပေဒမားႏင ႏငငတကာအေျခခစႏႈနးမားကႏႈငးယဥေလလာျခငး - Myanmar laws compared to international standards

နငငတကာစႏႈနး International standard

ျပစမႈ ဆငရာ ဥပေဒ Penal Code

အလကထ ေရာနစဆက သြယေဆာင ရြကေရးဥပေဒ Electronic Transactions Law

ဆကသြယ ေရးဥပေဒ Telecommunications Law

အကင ပကျခ စားမႈတကဖက ေရး ဥပေဒ Anticorruption Law

သတငး မဒယာ ဥပေဒ News Media Law

နငငသားမား၏ ပဂၢလဆငရာလြတ လပမႈႏင လျခမႈက ကာကြယေပးေရး ဥပေဒ Law Protecting the Security and Privacy of Citizens

အဓပၸာယဖြငဆခက - Definition

အသေရဖကမႈကအဓပၸာယဖြငဆထားသည။ - Defamation is defined

þ ý ý ý ý ý

နယပယကယဝနးမႈ - Scope

ျပညသ႔ဝနထမးအဖြ႔အစညးမားသည တရားစြဆျခငးမျပႏငပါ - Public bodies are not able to bring suits

ý ý ý ý ý ý

ျပညသ႔ဝနထမးအရာရမားႏငႏငငေရး သမားမားသည ေဝဖနမႈအားပမသညးခရမည - Public officials and politicians must tolerate greater criticism

ý ý ý ý ý ý

ထေခကာကြယျခငး - Defences

အမနတရားသည ျပးျပညစေသာ ခခကာကြယမႈ ျဖစသည - Truth is an absolute defence

þ/ý34

ý ý þ/ý ý ý

အျမငသေဘာထားအယအဆမားသည ျပညစေသာခခကာကြယမႈ ျဖစသည - Opinion is an absolute defence

þ/ý ý ý ý ý ý

ကးေၾကာငးဆေလာေသာ ထတျပနေၾက ညာျခငး သည ခခကာကြယမႈ ျဖစသည - Reasonable publication is a defence

þ/ý ý ý ý ý ý

ျပစဒဏမားႏင ကစားျပငဆငခြငမား - Sanctions and remedies

ရာဇဝတမႈမဟတသည တရားမမႈဆငရာဥပေဒ - Civil law, not criminal law

ý ý ý ý ý ý

ေထာငဒဏက လကမခ (သ႔မဟတ) မကငသး - Imprisonment not allowed or used

ý ý ý ý þ ý


လကေတြ႕အသးျပေနေသာ ျမနမာအသ ေရဖကမႈဆငရာဥပေဒမား

တရားရးမားတြင ျမနမာအသေရဖကျခငးဥပေဒက အသးချခငးက ၄ငးတ႔သည ႏငငတကာ၏ အေျခခအကဆးေသာစႏႈနးမားကပင လင လကနာမႈမရေၾကာငး သရပေဖာေနျခငး ျဖစသည။ အထးသ ျဖင စရငခကဥပေဒမားသည ျမနမာအသေရဖကျခငးဥပေဒမားႏင ယငးတ႔ အား အသးျပပမားက ျပသျပးျဖစသည။ ၃၅

ဂဏသကၡာထက ခစားခကကကာကြယျခငး

ျမနမာႏငင၏ အသေရဖကျခငးဆငရာ ဥပေဒမားသည အခကအ လက အခငအမာေျပာဆျခငးထက အျမငအယအဆ ထတေဖာ ျခငးမားက သာ ျပစဒဏေပးေလရသည။ ထကသ႔ေသာ ထငျမင ယဆခကသေဘာထားမားက “ထခကေစေသာ အေၾကာငးအရာ” ဟေခါငးစဥတပထားျပး၊ တရားခမ ခချငငးခနတငျပရန အငအား မရနငသညစတခစားခကဆနေသာစသတမတခကမားျဖင“သက ေသျပျခငး” က ခးႏမထားသည။

ထေခခကမားကလစလ ရႈျခငး

ရာဇသတၾကး ျပဌာနးခကတြငပါဝငေသာ ကန႕သတထားသည ထေခခကမားပငလင တစခါတစရတြင လစလရႈျခငးခရသည။ ထ႕ေၾကာင တရားခသည ထေရာက၍အဓကကေသာ ေလာက လခကမားထက သကေသမား၏အရညအေသြးႏင အရညအခငး ကသ႔ေသာတရားစြဆမႈ၏ လပထးလပနညးအမားကသာေထာက ျပမခေနရေတာသည။

ျပညသ႔ဝနထမးအရာရမားနင နငငေရးသမားအေပၚ ေဝဖနျခငးအား ျပစဒဏေပးျခငး

ျပညသ႔ဝနထမးအရာရမား၊ ႏငငေရးသမားမား၊ ဘာသာေရးေခါငး ေဆာငမား၊ စစတပႏင စးပြားေရး လပငနးရငၾကးမား အပါအဝင ၾသဇာအာဏာရသမားအား ေဝဖနေထာကျပသည လမားက တရား စြဆရန အစးရေရ႕ေနႏင ရမားက ပပးကညၾကသည။ ဒမကေရစ ဖြ႕ျဖး တးတကေရးအတြက အစးရကေသာလညးေကာငး၊ တရား စရငေရးကေသာလညးေကာငး ၾသဇာအာဏာရသမားအေနျဖင ၾကးမားသည ေဝဖနမႈမားအေပၚ သညးခစတေမြးရန တကတြနး ျခငးမျပၾကေပ။

ေႏာငေႏးၾကန႕ၾကာမႈ

စရငခကမားသည တငၾကားသကမကႏာသာေပးျပး ခမတေလရ သည။ရလဒအေနျဖင တရားချဖစသအတြက ရာဇဝတမႈဆငရာျပစ ဒဏၾကးမား ကခရျခငးပငျဖစသည။ ဥပေဒက ေထာငဒဏႏငေငြ ဒဏ သတမတထားေသာလညး တရားရးမားသည ျပငးထနေသာ အမန႕က သာေရြးခယခမတၾကသည။

Myanmar’s defamation laws in practice The application of Myanmar’s defamation laws in courts has further demonstrated that they do not conform with even the most basic of international standards. In particular, case law has shown that Myanmar’s defamation laws and their application:35

…protect feelings rather than reputations...

Myanmar's defamation laws have been used to punish statements of opinion rather than assertions of fact. Such opinions have been labelled “offensive” and attacks “proven” simply through subjective criteria against which defendants are powerless to dispute.

...ignore defences…

Even the limited defences included in the Penal Code provisions on defamation have sometimes been overlooked. As a result, defendants often rely on highlighting the prosecution’s procedural mistakes such as the quality and quantity of evidence rather than focusing arguments on substantive defences.

…punish criticism of public officials and politicians…

Powerful people, including public officials, politicians, religious leaders, military, and business leaders are supported by prosecutors and the police to bring suits against those who criticise them. Neither the government nor the judiciary encourage such powerful people to tolerate greater criticism in the interests of democracy.

…delay…

Cases progress in an extremely slow and burdensome manner both before and during court trials, resulting in significant damage to the defendant’s financial and mental health.

…always apply punitive sanctions…

Verdicts are usually made in favour of the complainant and result in highly punitive criminal sanctions for the defendant. Although the law provides for both fines and imprisonment, courts choose the harsher sentence.


လြတလပစြာတရားစရငျခငးႏင ဒမကေရစကးေျပာငးေရး ကာလက ထငဟပစဥးစားသညအရပအေယာငလးဝမရ

ဒမကေရစ ကးေျပာငးေရးကာလအတြငး တရားရးမား၏ အခနး က႑အေျပာငးအလစတငျခငး၏ အေထာကအထားမာ စးစဥးမ သာရသည။ ဥပမာ- တရားရးမားသည ဖြ႕စညးပဥပေဒသစက ျပ ဌာနးေပးထားေသာ လြတလပမႈစညးမဥးဥပေဒသကသ႔ လ႔အခြင အေရးမားႏင ယခငအာဏာရင အစးရလကထကကတညးကရ ခသည ေရးကသညဥပေဒမား၊စရငထးမား၏ လကဖကညမႈက ထငဟပ စဥးစားပမရေပ။

…and show no signs of reflecting the transition to democracy and judicial independence

There is little evidence that courts have begun to shift their role during the transition to democracy. For example, courts do not seem to reflect upon the compatibility of past laws and precedents set under previous authoritarian governments, in light of the rights provided for in the new constitution, such as the principle of liberty.


နဂး - Conclusion ျမနမာနငငသည ဒမကေရစက စတငေျပာငးလသည ပထမဆးေသာ နငငမဟတေပ။ အျခားေသာနငငမားစြာေျပာငးလျပးသညေနာကသ႔ လကပါျခငးျဖစျပး၊ အသေရဖကျခငးဥပေဒမားက ေျပာငးလျခငးက ဒမကေရစ၏ အေရးအပါဆးေသာ ပထမေျခလမးအျဖစ ေျပာငးလျပး သည နငငအမားစတြင ေတြ႕ရနငသည။ အေျပာငးအလမရဘႏင ဒမ ကေရစမတညေနရသည အမားျပညသ႔ေဆြးေႏြးျငငးခနမႈက ပြငလငး လြတလပစြာ မျပလပနငေပ။

ဒမကေရစသ႔ေျပာငးလေနသညနငငမားသည ရညမနးခကထားရရန ပနးတငတစခလအပျပး၊ ယငးမာ နငငတကာစႏႈနးမားပင ျဖစသည။ အသေရဖကမႈဆငရာ နငငတကာစႏႈနးမားမာ လြတလပစြာေရးသား ထတေဖာ ေျပာဆခြငႏင ဂဏသကၡာ အခြငအေရးအၾကား ခနည ေဆာငရြကျခငး ျဖစသည။ ယငးခနညေဆာငရြကခကမားက နငင တကာအဖြ႔အစညးမားစြာတြင အေသးစတစးစမး ေလလာချပးျဖစသ လ၊ နငငတကာတရားရးမားတြင ႏစေပါငးမားစြာကတညးက အထး ၾကပမတ စမးသပအသးခချပးလညး ျဖစသည။ ရလဒအေနျဖင အ သေရဖကမႈဆငရာ နငငတကာစႏႈနးမားသည အမားပါဝင စညး ေႏာငမႈရျပး ျဖစေလသည။

ယခအစရငခစာမာ အသေရဖကျခငးဆငရာ အခငမာဆးေသာ နငင တကာစႏႈနးမားက တစခခငးစေဖာျပထားျပး ျဖစသည။ ကမေကာငး စြာပင ျမနမာနငင၏ ဥပေဒမေဘာငႏင ဥပေဒအသးျပမႈမားတြင နငင တကာစႏႈနးမား လစဟာေနပါသည။ ယတစြအဆး တကသစစဒမက ေရစအတြက အေျခခအက ဆးျဖစေသာ စႏႈနးမားကပငလင ျမနမာ နငငဥပေဒႏင တရားရးမားက ေထာကခပပးထားျခငးမရပါ။

သ႔ေသာလညး ျမနမာနငငသည ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးစ နငင ျဖစသညႏငအည ေနာငလာမညႏစမားစြာအတြက အစးရမ အစအ စဥမားခမတအေကာငထညေဖာရန အငမတနေကာငးမြနေသာ အ ခြငအေရးလညးရေလသည။

အၾကျပခကမား

ဥပေဒမေဘာင ခမတေဖာေဆာငျခငးက ဒမကေရစအတြက ပမ သငေလာျပး၊ အနညးဆး အေျခခအကဆး နငငတကာ စႏႈနးမား ႏင ကကညေရးသည အစးရႏင တရားရး ႏစရပစလး၏ သသာ ေျပာငေျမာကေသာလပေဆာငေပးမႈမား လအပေနသည။ လကရ အေျခအေနက ၾကညျခငးအားျဖင အထေရာကဆးေသာနညးလမး သည ေဆြးေႏြးညႏႈငးျခငး၊ အၾကမးေရးဆြျခငးအားျဖင အသေရ ဖကျခငးဆငရာတရားမမႈ ဥပေဒက ျပဌာနးရနျဖစသည။ ယငးက ျမနမာနငငရ အျခားေသာ အသေရဖကမႈဥပေဒမားကလညး ရာဇ ဝတျပစဒဏမ သသသာသာ ေလာခနငေပလမမည။ ဒတယ ေရြး ခယစရာမာ အသေရဖကမႈဥပေဒတစခစမ ေထာငဒဏမားကဖယ ရားပစကာ၊ ေငြဒဏတစခတညးကသာ ျပစဒဏအျဖစထားရခရန ျဖစပါသည။

တခနတညးမာပင တရားရးမားသည နငငတကာ စႏႈနးမားႏင ျမနမာဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒပါ လြတလပမႈစညးမဥးအား မကႏာ သာေပး၍ ေဝဝါးေနေသာလကရဥပေဒမားက လြတလပစြာ ဘာ သာျပနေကာကယျခငးအားျဖင အကးျဖစထြနးေစနငပါသည။

Myanmar is not the first country to start a transition to democracy. It follows many others, most of which have found that reforming defamation laws was a critical first step to democracy. Without reform, public debate, which democracies rely on, cannot be open and free.

Countries in transition to democracy need a goal to aim for, which is international standards. International standards on defamation are the balancing act between the right to freedom of expression and the right to a reputation. The balance has been examined in detail by a variety of international bodies and tested extensively by international courts for many years. As a result, international standards on defamation are comprehensive.

This report has described each of the most authoritative international standards on defamation. Unfortunately, Myanmar’s legal framework and its implementation fall far short of these international standards. Myanmar’s laws and courts do not support even the most basic standards required for even the newest aspiring democracy.

However, Myanmar is at the beginning of its transition – which is an excellent opportunity for the government to lay out its plans for the coming years.

Recommendations

Establishing a legal framework that is more appropriate for a democracy and at least conforms to basic international standards requires significant work by both the government and the courts. Given the current situation, the most effective approach would be to consult, draft, and adopt a single civil defamation law that overrides all other laws – effectively decriminalising defamation in Myanmar. A second option would be to remove prison sentences from each law, leaving only fines as a punishment.

In the meantime, courts can and should take advantage of the vagueness of current laws and start to interpret them in favour of international standards and the principle of liberty included in Myanmar’s Constitution.


1 http://www.dvb.no/news/article-66d-debate-upper-house/76613 2 Article 12 of the UDHR, and Article 17 of the ICCPR. လ႕အခြငအေရးေၾကညာစာတမးပဒမ ၁၂ ႏင ႏငငတကာ အရပဖကႏင ႏငငေရးဆငရာရပငခြငမားဆငရာ နငငတကာသေဘာတညခက ပဒမ ၁၇ 3 Laws are normally concerned with objective criteria and therefore "honour" is inappropriate as it relates to subjective feelings. However, during the drafting of Article 12 and Article 17, "honour" was included to refer to an objective measurement of moral standing, in addition to "reputation" covering professional and social standing. Today, "reputation" is regarded as encapsulating moral, professional, and social standing. ဥပေဒမားသညပမနအားျဖငဓမၼဓဌာနကသညစႏႈနးမားႏငသကဆငသည။ “ဂဏ” ဆေသာစကားရပသည လပဂၢလတစဥးခငး၏စတခစားခက ႏင ဆကႏြယေနသညအတြကေၾကာငမဆေလာေသာစကားရပျဖစေနသည။ သ႕ေသာ ပဒမ ၁၂ ႏင၁၇ ကဥပေဒၾကမးဆြစဥကာလက “ဂဏ” ဆေသာ စကားရပသည ဓမၼဓဌာနကေသာကယကငတရားအဆငအတနးကရညညႊနးရာတြငပါဝငချပး “ဂဏသတငး”ဟေသာေဝါဟာရ သာမကလမႈေရးႏင ပညာ ရငအဆငအတနးကလႊမးျခမေစသည။ ယေန႔ေခတတြင “ဂဏသကၡာ” သည ကယကငသကၡာ၊ ပညာရငအဆင ႏင လမႈေရး ရပတညခကမားကပါ ထညသြငးသတမတထားသည။ 4 This is an ancient concept in legal philosophy, for example known as “Ubi jus ibi remedium” in Latin. ၄ငးသည ဥပေဒ ဒန ပညာ၏ ေရးကေသာအသသညာတစချဖစသည ။ ဥပမာ- လကတငဘာသာအားျဖင “Ubi jus ibi remedium” ဟသၾကသည။ 5 See: Media Legal Defence Initiative (2015), Freedom of Expression, Media Law and Defamation, available at: တရားဥပေဒဆငရာ မဒယာ ထေခကာကြယမႈ (၂၀၁၅) ၊ လြတလပစြာထတေဖၚေျပာဆျခငး၊ မဒယာဥပေဒႏင အသေရဖကျခငးတ႔က ေအာကပါ ဝကဘဆဒ မားတြငဖတရႈႏငသည။ https://www.mediadefence.org/sites/default/files/resources/files/MLDI.IPI%20defamation%20manual.English.pdf 6 https://www.mmtimes.com/national-news/nay-pyi-taw/26957-mps-speak-out-against-section-66-d.html 7 For further information on "hate speech" and incitement see: http://freeexpressionmyanmar.org/incitement-hate-speech/ “အမနးစကား” ႏငလႈႈ႕ေဆာျခငးတ႕ႏငပတသက၍ဆကလကေလလာလပါက : http://freeexpressionmyanmar.org/incitement-hate-speech/ တြငေလလာႏငသည။ 8 See below for more information on the inappropriate inclusion of defamation provisions in Myanmar's newly adopted Law Protecting the Security and Privacy of Citizens (2017). ၂၀၁၇ခႏစတြငအသစ ျပဌာနးလကေသာ နငငသားမား၏ ပဂၢလဆငရာလြတလပမႈႏင လျခမႈက ကာကြယေပးေရးဥပေဒတြင ဆေလာမႈမရေသာ အသေရ ဖကမႈ ျပဌာနးခကထညသြငး ႏင သကဆငသတငးအခကအလကမားကေအာကတြငၾကညႏငသည။ 9 Article 19 of the UDHR, and Article 19 of the ICCPR: "Everyone shall have the right to freedom of expression; this right shall include freedom to seek, receive and impart information and ideas of all kinds, regardless of frontiers, either orally, in writing or in print, in the form of art, or through any other media of his choice." လ႕အခြငအေရးေၾကညာစာတမး ၏ပဒမ ၁၉ ႏင ICCPR ၏ ပဒမ ၁၉ ။ ။ “ လတငးသည လြတလပစြာထတေဖၚေျပာဆခြငရရရမည။ ဤအခြငအေရး တြင လြတလပစြာသတငးရာေဖြခြင၊ လကခရယခြငႏငအားလးေသာသေဘာတရား စတကးႏင သတငးအခကအလကအပါအဝငတ႕ကမေဝေပးခြငမားပါ ပါဝင သည ။ မေဝရာတြငလညး နယစညးမျခား၊ နႈတအားျဖငျဖစေစ၊ စာေရးသား၍ျဖစေစ၊ ပႏပ၍ျဖစေစ၊ အႏပညာပစျဖငျဖစေစ အျခားမညသည မဒယာက သး၍ျဖစေစ ေဆာငရြကႏငသည။ 10 “Rights of others” only covers those rights established in the International Covenant on Civil and Political Rights, and other similar international human rights laws, GC34, para 28. “အျခားသမား၏အခြငအေရး” ဟသည ICCPR တြငေဖၚျပထားေသာအခြငအေရးမားႏင အလားတႏငငတကာလ႕အခြငအေရးဥပေဒမားတြင ပါဝငေသာ အခြငအေရးမားသာ အကးဝငသည။ GC ၃၄၊ အပဒ ၂၈။ 11 Moral concepts are subjective and any limitation for the purpose of protecting morals must be based on principles not deriving exclusively from a single tradition, and must not undermine the universality of human rights or the principle of non-discrimination, GC34, para 32 ကယကငတရားဆငရာ အသသညာမားသည ပဂၢလဓဌာနသေဘာေဆာငသည၊ ကယကငတရားကကာကြယရန ရညရြယေသာမညသညကန႔သတခက မးမဆ စညးမဥးဥပေဒသေပၚတြင အေျခခရမည။ တစခတညးေသာ ရးရာအစဥအလာမဆြယျခငးမျဖစေစရ။ ထ႕ျပင လလခငးခြျခားဆကဆျခငးမျပ ရဟေသာစညးမဥးႏင အၾကြငးမသေဘာေဆာငေသာလ႕အခြငအေရးတ႕က ပကယြငးျခငးမရေစရ။ GC34, para 32 12 For more information, please see the joint statement: Repeal 66(d) to protect legal constitutionality, non-duplication and clarity — ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒပါျပဌာနးခက၊ပစတဥပေဒမားထပမေနေစျခငးႏငရငးလငးျပတသားျခငးကကာကြယရန၆၆(ဃ) ကအၿပးတငဖကသမးပါ။ http://freeexpressionmyanmar.org/repeal-66d-to-protect-legal-constitutionality-non-duplication-and-clarity/ 13 For the conceptual origins of "liberty", see Aristotle's Politics Book No. 6 “ လြတလပျခငး “ ဟေသာ သေဘာထားအသ၏မလရငးျမစက အရစၥတတယ၏ Politics ကမးအတြ (၆)တြင ရႈ (http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0058%3Abook%3D6%3Asection%3D1317b), and John Stuart Mill's book "On Liberty", published in 1869 (http://www.bartleby.com/130/1.html) ထ႕ျပင ဂၽြနစတးဝပ ေမး(လ) ၏ ၁၈၆၉ခႏစထတ ကမးတြငလညး ရႈ 14 United Nations, General Comment No.34, 102nd session of the Human Rights Committee, 11-29 July 2011, para. 47: http://www2.ohchr.org/english/bodies/hrc/docs/gc34.pdf ကမာၻ႕ကလသမဂၢ၏ လ႕အခြငအေရးေကာမတ၏၂၀၁၁ခႏစ ဂလငလတြငျပလပခေသာ ၁၀၂ၾကမေျမာက အစညးအေဝး၏ အေထြေထြသေဘာထား မတခက ၃၄ အပဒ ၄၇။ 15 Article 12 of the UDHR and Article 17 of the ICCPR use “attacks”, a term used to mean that only deliberate and serious statements should be regarded as defamatory. လ႕အခြငအေရးေၾကညာစာတမး ၏ပဒမ ၁၂ ႏင ICCPR ၏ ပဒမ ၁၇တ႕က “တကခကသည” ဟေသာစကားရပက အသေရဖကသညဟသတမတရမည ရညရြယခကရေသာျပငးထနသညအဆကသာရညညႊနးရနသးစြသည။ 16 For information on the burden of proof for the complainant and prosecution, please see below section on criminal sanctions. တငတနးသႏငအမႈစြတငသ မားအတြကသကေသအခငအမာျပသရနတာဝနႏငပတသက၍ ရာဇဝတမႈဆငရာျပစဒဏက႑တြငရႈ


17 “Preponderance of the evidence” and “beyond a reasonable doubt” are the normal standards of proof for civil and criminal cases respectively. A medium standard of proof is “clear and convincing evidence” which is a more rigorous standard to meet than the preponderance of the evidence standard, but a less rigorous standard to meet than proving evidence beyond a reasonable doubt. In order to meet the standard and prove something by “clear and convincing evidence”, a party must prove that it is substantially more likely than not that it is true: https://www.law.cornell.edu/wex/clear_and_convincing_evidence “သကေသအေထာကအထားမားပလြနမႈ” ႏင “ျဖစႏငေခရေသာသသယကေကာလြနမႈ” တ႕သည တရားမမႈမား ႏငရာဇဝတမႈ တ႕အတြက ပမနစနႈနး အသးသးျဖစၾကသည။ သငတငေသာသကေသစႏႈနးမာ “ရငးလငးသသာထငရားေသာအေထာကအထား” ျဖစသည။ ၄ငးသည “သကေသအေထာကအ ထားမားပလြနမႈ”စနႈနးထက ကကညမႈရရန ပ၍တကသည။သ႕ရာတြင “ျဖစႏငေခရေသာသသယကေကာလြနမႈ” ေလာက မတငးၾကပ။ “ရငးလငးသသာထငရားေသာအေထာကအထား”ျဖငစႏႈနးမားႏငကကညမႈရေအာင သကေသျပရနအတြက ျပသသသည အဓကအားျဖင ျဖစႏငေခရ ေၾကာငးကသကေသျပရမည။ https://www.law.cornell.edu/wex/clear_and_convincing_evidence 18 Article 19 of the UDHR, Article 19 of the ICCPR. လ႕အခြငအေရးေၾကညာစာတမး ၏ပဒမ ၁၉ ႏင ICCPR ၏ ပဒမ ၁၉ 19 Journalists are trained to distinguish between fact and opinion. For a useful journalist training guide on different types of facts and different types of opinions, see: https://www.thenewsmanual.net/Manuals%20Volume%203/volume3_56.htm စာနယဇငးသမားမားသည အျဖစမနႏင ထငျမငယဆခကကခြျခားႏငရန ေလကငထားရမည။ ျဖစရပမနပစမားႏင ထငျမငယ ဆခကပစမားအတြက လမးညႊနခကက https://www.thenewsmanual.net/Manuals%20Volume%203/volume3_56.htm တြငရႈ 20 See: https://www.bbc.co.uk/academy/en/articles/art20160720112815823 ရႈ ။https://www.bbc.co.uk/academy/en/articles/art20160720112815823 21 For example, see UN General Comment No. 34; UNESCO Doha Declaration, 3 May 2009; Lohé Issa Konaté v. Burkina Faso, African Court, 5 December 2014; Herrera-Ulloa v. Costa Rica(2 July 2004), Ricardo Canese v. Paraguay (31 August 2004),and Tristan Donoso v. Panama (27 January 2009), Inter-American Court of Human Rights; Cumpana Mazare v. Romania, European Court of Human Rights, 17 December 2004. ဥပမာ- ရႈ- ကလသမဂၢအေထြေထြညလာခသးသပခက -၃၄၊ ယနကစက၏ ဒဟာေၾကညာစာတမး၊ ၂၀၀၉ ေမလ ၃ ရက၊ Lohé Issa Konaté ႏင Burkina Faso ၊ အာဖရကတရားရး၂၀၁၄၊ဒဇငဘာ ၅။ Herrera-Ulloa ႏင Costa Rica(2 July 2004), Ricardo Canese ႏင Paraguay (31 August 2004), Tristan Donoso ႏင Panama (27 January 2009) တ႕၏ အငတာအေမရကနတရားရးလ႕အခြငအေရးဆငရာ အမႈမား၊ Cumpana Mazare ႏင Romania, ဥေရာပ လ႕အခြငအေရး ဆငရာတရားရး၂၀၀၄ဒဇငဘာ၁၇။ 22 For example, Sri Lanka decriminalised defamation as early as 2002. ဥပမာ- သရလကၤာ ၂၀၀၂ ခ။ အသေရဖကမႈက ရာဇဝတမႈမပယျခငး 23 “Preponderance of the evidence” and “beyond a reasonable doubt” are the normal standards of proof for civil and criminal cases respectively. A medium standard of proof is “clear and convincing evidence” which is a more rigorous standard to meet than the preponderance of the evidence standard, but a less rigorous standard to meet than proving evidence beyond a reasonable doubt. In order to meet the standard and prove something by clear and convincing evidence, a party must prove that it is substantially more likely than not that it is true: https://www.law.cornell.edu/wex/clear_and_convincing_evidence “သကေသအေထာကအထားမားပလြနမႈ” ႏင “ျဖစႏငေခရေသာသသယကေကာလြနမႈ” တ႕သည။ တရားမမႈမား ႏငရာဇဝတမႈ တ႕အတြက ပမနစနႈနး အသးသးျဖစၾကသည။ သငတငေသာသကေသစႏႈနးမာ “ရငးလငးသသာထငရားေသာအေထာကအထား” ျဖစသည။ ၄ငးသည “သကေသအေထာကအ ထားမားပလြနမႈ”စနႈနးထက ကကညမႈရရန ပ၍တကသည။သ႕ရာတြင “ျဖစႏငေခရေသာသသယကေကာလြနမႈ” ေလာက မတငးၾကပ။ “ရငးလငးသ သာထငရားေသာအေထာကအထား”ျဖငစႏႈနးမားႏငကကညမႈရေအာင သကေသျပ ရနအတြက ျပသသသည အဓကအားျဖင ျဖစႏငေခရ ေၾကာငး သကေသျပရမည။ https://www.law.cornell.edu/wex/clear_and_convincing_evidence 24 Justice Michael Tugendhat speaking at a workshop in Yangon in 2018. ၂၀၁၈ ခႏစတြင တရားသၾကး Justice Michael Tugendhat က ရနကနျမ႕အလပရေဆြးေႏြးပြတစခတြင ေျပာၾကားျခငး 25 Article 14 of the ICCPR. ICCPR ၏ ပဒမ ၁၄ 26Council of Europe, Committee of Ministers, Recommendation No. R (2000) 7 of the Committee of Ministers to member states on the right of journalists not to disclose their sources of information, https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=342907&Site=CM ဥေရာပေကာငစ၊ ဝနၾကးမားေကာမတ မအဖြ႕ဝငႏငငမားသ႕ စာနယဇငးသမားမား၏ အခြငအေရးႏငပတသက၍ သတ႕၏သတငးအခကအလက ရငးျမစ မားက မေဖၚထတရန ေထာကခေပးပ႕ခက။ အမတ R (2000) 7 27http://freeexpressionmyanmar.org/repeal-66d-to-protect-legal-constitutionality-non-duplication-and-clarity/ 28Article 499: Whoever, by words either spoken or intended to be read, or by signs or by visible representations, makes or publishes any imputation concerning any person, intending to harm, or knowing or having reason to believe that such imputation will harm, the reputation of such person, is said, except in the cases hereinafter excepted, to defame that person. ပဒမ ၄၉၉၊ မညသမဆ ဖတရႈရနအတြက ႏႈတအားျဖငျဖစေစ၊စာအားျဖငျဖစေစ၊ သ႕မဟတ၊ သေကၤတမား၊ ျမငေတြ႕ႏငေသာကယစားျပအရာမားျဖင ျဖစေစ ၊ လပဂၢလတစဥးႏငသကဆငသညမညသညစြပစြခကကမဆ ထခကေစရနရညရြယျပး သ႕မဟတ ထစြပစြခကသညထခကေစမညဟေသာ ယၾကညခကရေၾကာငးအေၾကာငးျပခကကသရလကႏင ျပလပျခငး၊ထတေဝျခငးျပလပျပး အဆပါလ ပဂၢလသည အသေရပကယြငးေစသည။ Article 500: Whoever defames another shall be punished with simple imprisonment for a term which may extend to two years, or with fine, or with both. ပဒမ ၅၀၀၊ မညသမဆအျခားသတစဥးအားအသေရဖကလင ေထာငဒဏ ၂ ႏစကခေစရန။ သ႕မဟတဒဏေငြ၊သ႕မဟတ တေပါငးတညးကခေစ။ Article 501: Whoever prints or engraves any matter, knowing or having good reason to believe that such matter is defamatory of any person, shall be punished with simple imprisonment for a term which may extend to two years, or with fine, or with both. ပဒမ ၅၀၁၊မညသမဆ ပႏပျခငး သ႕မဟတမညသညပႏပမႈမးကမဆ အျခားမညသညပဂၢလကမဆအသေရပကယြငးေစမညကသလက သ႕မဟတ ပကယြငးေစမညကယၾကညရနအေၾကာငးတစစတရာရလကျပလပခေသာ ေထာငဒဏ ၂ ႏစ သ႕မဟတ ဒဏေငြ၊သ႕မဟတ ျပစဒဏႏစရပစလးကခေစ။ Article 502: Whoever sells or offers for sale any printed or engraved substance containing defamatory matter, knowing that it contains such matter, shall be punished with simple imprisonment for a term which may extend to two years, or with fine, or with both. ပဒမ ၅၀၂၊ မညသမဆ အသေရဖကသညအေၾကာငးအရာပါရသညမညသညပႏပထားေသာအရာ၊ခပႏပထားေသာအရာက အသေရပကယြငးေစေသာ အရာပါရေၾကာငးသလကႏင ေပးျခငး၊ ေရာငးျခငးျပလပပါက ေထာငဒဏ ၂ ႏစ သ႕မဟတ ဒဏေငြ၊သ႕မဟတ ျပစဒဏႏစရပစလးကခေစ။ 29 The Penal Code sanctions (fine sizes and imprisonment terms) were updated in 2016 in an amendment under the quasi-civilian government: http://www.burmalibrary.org/docs21/2016-01-07-Law_Amending_the_Penal_Code-6-bu.pdf


ျပစမႈဆငရာျပစဒဏ ( ေငြဒဏပမာဏႏင ေထာငဒဏကာလ ) မားက ၂၀၁၆ ခႏစတြင အရပသားတစပငးအစးရက ေခတႏငအညျပငဆငခသည။ 30Article 34: Whoever commits any of the following acts shall, on conviction be punished with imprisonment for a term from 1 year to a maximum of 3 years or a fine or both: (d) creating, modifying or altering of information or distributing of information created, modified or altered by electronic technology to be detrimental to the interest of or to lower the dignity of any organization or any person. ပဒမ ၃၄၊ မညသမဆ ေအာကပါ လပေဆာငမႈမားကျပလပခပါက ျပစမႈထငရားသျဖင ေထာငဒဏ ၁ႏစမ ၃ႏစအထကခေစရန၊သ႕မဟတေငြဒဏ ကခေစရန သ႕မဟတ ျပစဒဏ ႏစရပေပါငးကခေစမည။(ဃ) မညသညလပဂၢလ၊သ႕မဟတအဖြ႕အစညးတစခ၏ ဂဏညးႏြမးေစရနသ႕မဟတ အကး စးပြားပကစးဆးရႈးေစရန အလကထေရာနစနညးပညာကသးျပး သတငးအခကအလကကေျပာငးလျခငး၊ျပငဆငျခငး၊ဖနတးျခငးမားျပလပထားသည သတငးကျဖန႕ေဝျခငးသ႕မဟတသတငးအခကကေျပာငးလျခငး၊ျပငဆငျခငး၊ဖနတးျခငး၊ 31Article 66: Whosoever convicted of any of the following offences is liable to an imprisonment not exceeding two years or a fine or both: (d) Extorting, defaming, disturbing, or threatening a person using a telecommunication network. ပဒမ ၆၆၊ မညသမဆ ေအာကပါျပစမႈမားမတစခခတြငျပစမႈထငရား လင ၂ႏစထကမပေသာေထာငဒဏ သ႕မဟတ ေငြဒဏသ႕မဟတ ျပစဒဏ ႏစရပ လးကခေစရမည။ (ဃ) အလကထေရာနစနညးပညာကသးျပး လတစဥးအား အတငးအၾကပေငြညစျခငး၊အသေရဖကျခငး၊ အေနာငအယကေပးျခငး၊ ျခမးေျခာကျခငး။ 32 Article 9: A News Media worker is responsible to comply with the following codes of conduct – (a) Evaluation shall be performed to ensure accuracy and reliability of every bit of information and their completeness. (b) When incorrect news have been published and amendment/revision is necessary, and this takes place in the Print Media, this revision shall have to be printed in the eye-catching position of the page or, if in other media, this should be published immediately. (g) Writing news which relate to the interest of the public, writing style which deliberately affects the reputation of a specific person or an organization or generates negative impact to the human right shall be avoided. ပဒမ ၉၊သတငးမဒယာလပသားတစဥးသည ေအာကပါ ကယကငတရားမားႏငကကညရနဝတရားရသည။ (က) သတငး၏အစတအပငးတငးႏင သတငး၏ ျပးျပညစမႈ၊ယၾကညကးစားႏငေခရမႈ။တကေသခာမႈတ႕ကအာမခနငရနအတြက သးသပျခငးက လပေဆာငရမည။ (ခ) မမနေသာသတငးကျဖန႕ေဝမလင ျပငဆငခက ျပလပရမည/လအပလင ထညသြငးရမည။ထျဖစရပသည ပႏပမဒယာတြငျဖစေပၚခပါက ။ ျပငဆငခက ကျမငသာေသာစာမကႏာတြငထညသြငးေဖၚျပရမည။ အကယ၍အျခားေသာမဒယာမားတြငျဖစေပၚပါက ခကခငးျပလပရမည။ (ဆ)အမားျပညသအကးစးပြားႏငဆကႏြယေနေသာသတငးကေရးသား ရာတြင ေရးသားဟနသည သးျခားလပဂၢလတစဥး သ႕မဟတအဖြ႕အစညး တစခ၏ ဂဏသကၡာကတက ရက ထခကႏငေသာအေရးအသား၊ သ႕မဟတ၊ လ႕အခြငအေရးႏငထေတြ႕မားယြငးႏငေသာအေရးအသားမားစသည တ႕ကေရာငရားရမည။ Article 25: (a) Any News Media worker who is determined to be guilty by responsibilities and ethics stated in sub-section (b) of Article 9 and offensive sentence is passed, he/she will be fined from the minimum of 100,000 kyats to the maximum of 300,000 kyats. (b) Any News Media worker who is determined to be guilty by responsibilities and ethics stated in sub-section (d), (f) and (g) of Article 9 and offensive sentence is passed, he/she will be fined from the minimum of 300,000 kyats to the maximum of 1,000,000 kyats. ပဒမ ၂၅။(က) မညသညသတငးမဒယာလပသားမဆ ပဒမ (၉) ၏အပဒခြ (ခ) ပါကငဝတနင ဝတရားမားကေဖါကဖကကးလြနသညဟသတမတခရပါက ျပစ ဒဏခမည။ ထသသည အနညးဆးဒဏေငြ ၁၀၀၀၀၀ ကပအမားဆးဒဏေငြ ၃၀၀၀၀၀ ကပေပးေဆာငရမည။ (ခ) မညသညသတငးမဒယာလပသားမဆ ပဒမ (၉) ၏အပဒခြ (ဃ) (စ)ႏင (ဆ)ပါကငဝတနင ဝတရားမားကေဖါကဖကကးလြနသညဟ သတမတခ ရပါက ျပစဒဏခမည။ ထသသည အနညးဆးဒဏေငြ ၃၀၀၀၀၀ ကပအမားဆးဒဏေငြ ၁၀၀၀၀၀၀ ကပေပးေဆာငရမည။ Article 30: If prosecution is going to be brought under Article 25 (a) Respective departments or any individual assigned by a certain governmental organization are required to prosecute directly to the court of law. (b) If the prosecuting party is an individual, he/she can directly sue at the court of law. ပဒမ ၃၀။အကယ၍ တရားစြဆမႈသည ပဒမ (၂၅) အရစြဆ သညဆပါက (က) သကဆငရာဌာနမားသ႕မဟတ တစစတစရာေသာအစးရအဖြ႕အစညးကတာဝနေပးအပခရေသာမညသညလပဂၢလမဆ တရားရးတရားသၾကးထ တကရကတရားစြ ရနလအပသည။ (ခ)အကယ၍ တရားစြဆျခငးသသည တစဥးတညးျဖစပါက တရားရးတြငတကရကစြဆႏငသည။ 33Article 8(f'): No one shall unlawfully interfere with a citizen’s personal or family matters or act in any way to slander or harm their reputation. ပဒမ ၈ (စ) မညသမ တရားဥပေဒမစြာျဖင ျပညသတစဥးတစေယာက သ႕မဟတမသားစ ၏ အေရးကစၥမား က သတ႕၏ဂဏသကၡာပကယြငးေစရန၊ ညး ငယေစရန မညသညနညးႏငမ ဝငေရာကစြကဖကျခငးမျပရ။ Article 10: Whosoever is found guilty of committing an offence under Section 7 or Section 8, shall, in addition to a sentence for a period of at least six months, and up to three years, also be required to pay a fine of between 300,000 and 1,500,000 kyats. ပဒမ ၁၀။ မညသမဆ အပဒခြ (၇) သ႕မဟတ (၈) အရျပစမႈကးလြနသညဟေတြ႕ရရလင ေထာငဒဏ (၆) လမ ၃ ႏစအထကခေစရမညအျပင၊ ဒဏေငြ ၃၀၀၀၀၀ ကပ မ ၁၅၀၀၀၀၀ ကပအထေပးေဆာငေစရမည။ 34 Partial. ဘကလကမႈ 35 For further information on defamation case law see the report “66(d): No real change” available at: http://freeexpressionmyanmar.org/66d-no-real-change/ အသေရဖကမႈႏငပတသက၍ တရားရးဆးျဖတခကအရေပၚေပါကလာေသာ စရငခကဥပေဒမားအေၾကာငးအကယတဝငက ေအာကေဖၚျပပါဝကဆဒတြင ပါရေသာ http://freeexpressionmyanmar.org/66d-no-real-change/ “၆၆ (ဃ) း စစမနေသာေျပာငးလျခငးမရ” အစရငခစာ တြင ရႈပါ။

အသေရဖကျခငးဆတာ ဘာလ

နငငတကာစႏႈနးမားႏင ျမနမာနငင၏ ဥပေဒမေဘာင ျမနမာနငငသည ဒမကေရစက စတငေျပာငးလသည ပထမဆးေသာ နငငမဟတေပ။ အျခားေသာနငငမားစြာေျပာငးလျပးသညေနာကသ႔ လကပါျခငးျဖစျပး၊ အသေရဖကျခငးဥပေဒမားက ေျပာငးလျခငးက ဒမကေရစ၏ အေရးအပါဆးေသာ ပထမေျခလမးအျဖစ ေျပာငးလျပး သည နငငအမားစတြင ေတြ႕ရနငသည။ အေျပာငးအလမရဘႏင ဒမ ကေရစမတညေနရသည အမားျပညသ႔ေဆြးေႏြးျငငးခနမႈက ပြငလငး လြတလပစြာ မျပလပနငေပ။

ဒမကေရစသ႔ေျပာငးလေနသညနငငမားသည ရညမနးခကထားရရန ပနးတငတစခလအပျပး၊ ယငးမာ နငငတကာစႏႈနးမားပင ျဖစသည။ အသေရဖကမႈဆငရာ နငငတကာစႏႈနးမားမာ လြတလပစြာေရးသား ထတေဖာ ေျပာဆခြငႏင ဂဏသကၡာ အခြငအေရးအၾကား ခနည ေဆာငရြကျခငး ျဖစသည။ ယငးခနညေဆာငရြကခကမားက နငင တကာအဖြ႔အစညးမားစြာတြင အေသးစတစးစမး ေလလာချပးျဖစသ လ၊ နငငတကာတရားရးမားတြင ႏစေပါငးမားစြာကတညးက အထး ၾကပမတ စမးသပအသးခချပးလညး ျဖစသည။ ရလဒအေနျဖင အ သေရဖကမႈဆငရာ နငငတကာစႏႈနးမားသည အမားပါဝင စညး ေႏာငမႈရျပး ျဖစေလသည။

ယခအစရငခစာမာ အသေရဖကျခငးဆငရာ အခငမာဆးေသာ နငင တကာစႏႈနးမားက တစခခငးစေဖာျပထားျပး ျဖစသည။ ကမေကာငး စြာပင ျမနမာနငင၏ ဥပေဒမေဘာငႏင ဥပေဒအသးျပမႈမားတြင နငင တကာစႏႈနးမား လစဟာေနပါသည။ ယတစြအဆး တကသစစဒမက ေရစအတြက အေျခခအက ဆးျဖစေသာ စႏႈနးမားကပငလင ျမနမာ နငငဥပေဒႏင တရားရးမားက ေထာကခပပးထားျခငးမရပါ။

သ႔ေသာလညး ျမနမာနငငသည ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးစ နငင ျဖစသညႏငအည ေနာငလာမညႏစမားစြာအတြက အစးရမ အစအ စဥမားခမတအေကာငထညေဖာရန အငမတနေကာငးမြနေသာ အ ခြငအေရးလညးရေလသည။

Defamation?

International standards and Myanmar’s legal framework

Myanmar is not the first country to start a transition to democracy. It follows many others, most of which have found that reforming defamation laws was a critical first step to democracy. Without reform, public debate, which democracies rely on, cannot be open and free.

Countries in transition to democracy need a goal to aim for, which is international standards. International standards on defamation are the balancing act between the right to freedom of expression and the right to a reputation. The balance has been examined in detail by a variety of international bodies and tested extensively by international courts for many years. As a result, international standards on defamation are comprehensive.

This report has described each of the most authoritative international standards on defamation. Unfortunately, Myanmar’s legal framework and its implementation fall far short of these international standards. Myanmar’s laws and courts do not support even the most basic standards required for even the newest aspiring democracy.

However, Myanmar is at the beginning of its transition – which is an excellent opportunity for the government to lay out its plans for the coming years.

Documents

အသေရဖ်က္ျခင္းဆိုတာ ဘာလဲ Defamation?freeexpressionmyanmar.org/wp-content/uploads/2019/05/Defamation... · International standards on defamation