38

िंदी - csds.in

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Layout 1 - 1900-1940
, - -
19 - 1870-80 , 1 1920
* (1990) : 1.
1 , ( ) . 19 , - , . . , , . (1997). - . , , , , , , , , , , () (2012). , (2007) (2012).

, -, ,
- , *

03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 55
- ()
- ?2 , , , , , ? , ‘-’ , ? 20 - - , , - , , - - ,
1 19 -
3 , , ,
2 , . - . - . . , . 3 , , - . , (.) (2012).; (2012) : 75-110.
56 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 56
, , - ( , , ) -, - , , (1885, ) , , , -
- , - -- / , :
, , - , , , , 4
4 (1992) : 35.
- : 1900-1940 | 57
1 19 -
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 57
/ , () : , , ! / – , , - , ! , , ,
, 20 , , - - , (- ) - -5 ( ) 6 - - , , , 1920 - 7 ‘’ 1900 8
5 . , (2001). (2002). 6 , , , ; , , ; , , , 1910 , -- . . ( - ) , . (2005). 7 - , 300 500 , 1920-30 500 1500 . ( ) 3 6 . , 100 . , . 8 , (2002) : 1-14.; , (2007).
58 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 58
1920 , , , , , - , - - ( ‘’ ) - - , - , - -- - 9 , 1920 , , , , , ( ) , , , -, 10 (1928) (1930) () 20 11 , , , - ,
9 (1931). 10 , - (1927). ‘-’ - . 11 -, - , . . , 5-6 . , (2013) : 204-49.; (2018) : 474-490. , (2002) : 1-14.
- : 1900-1940 | 59
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 59

2 - , , - - - , () () 1900 12 1912 ‘ ’ - : 1. , 2. () , , 3. - 13
- - 14
12 , , , , , , , , - . 13 , ( , , , , , ), 1912, , , , . 14 , , 1909. 1912 ‘’ .
60 |

8 1 8 0 7 0 8 1 14 0 11 0 8 0 6 0 5 1 5 1 9 1 8 1
96 6
, - (1929) ( 3) - , - 15
1929 (, 1926) ( 2) - , , - ,
1914
15 1929 , 1928 - . , .
- : 1900-1940 | 61
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 61
- - - ( )16
, , , , ,
16 .
62 |
2 (, 1929) 3
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 62

- : 1900-1940 | 63
PICTURES! _ _ _ _ _ _ PICTURES!
Readers are invited to submit original paintings in colour or monochrome of either Indian or western style for publication in this magazine.
Price of pictures and copyright should be mentioned when submitting and, if approved, they will be paid immediately.
Large Painting, ancient or modern, in oil or water colours, suitable for publication will be specifically considered; more so those describing Indian Life, History or Mythology. Non-approved pictures will be promptly returned.
4 5 ‘’ (, , 1939)
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 63
17
- , - , , ( ) ‘’ - - , -, - — , ( ) - ,
, / , , - ( ) ( )
--
, , [] [], retake ...- ... [ ] pressure [ ]...
18
17 , 1939. 18 , . , ( , 29.08.39). . - . ( ), . , - ( )
64 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 64
- , , - , - :
- , - !19 ,
, ,
, 19 - ,20 20 - , , , , - , -, - , - , -, -
- - 1905 21 , , , 1913
. ( ) . - . - , - . 19 . . (1930). 20 (2014). 21 1905 - . , (1921) ; (2018) : 485-86.
- : 1900-1940 | 65
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 65
- ‘’ 22 ‘-’ - 1912 ‘-’ 23 , - - ( ) 24
- , 1920 - ‘ -: -’ ‘-’ ‘’ , ‘-’ - 25
- 26 - , - - , , , -
22 , 1913. 23 - . , / - - . 24 , (1907). - , . ‘ ’ . 25 , 1929. 26 - . , ‘ ’, , 1915, .
66 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 66
- - ( ) ‘’ ( - !) ‘’ , , - :
, ..., - , - 27
[] , - , , ! 19 , , , , , - , ‘- ’ ‘’ -
3 -
- - , , ,
27 (1930). , , .
- : 1900-1940 | 67
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 67
- 19 -, , , / - 28 , - — - - , — - - - , — - , - - 19 ( ) - 29 20
28 (, , , ) - , (2012) : 165-84. , , (1995) (2000) : 379-406. - (-) - . (-) - . - , ‘-’ . , (2011) : 105-144. 29 - , (2015).
68 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 68
- 30 - , - , - 1) , 2) , 3) - , --
4 Ú ‘-’/ 1929 :
, ...31 , ,
  - , 1903 - -
30 1890 , , ‘ ’ . . , 1935 . , . , . , . , ( ) (1902-03) , 1920 . 31 ‘ ’, , 1929. ( ).
- : 1900-1940 | 69
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 69
: ‘ -- [-] ; , , ...’32 , - -
, , - - ; -
5
: - / - / () - - - / , - ( ) , -
, - 33
32 ‘’, , 1903. . - - - (‘’) . , (2018) : 23- 88.; (1951) : 177-181. ; (2002) : 121-124. . 33 , -
70 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 70
, - 34
, - ‘-’ () , 1903 , ( - ) - - - ‘- ’ ‘-’, - : , , , - , - , ( ) : [] - , [-] , - 35
, - , , - - () - ,
- , , , , , - . - , - . , (2018) ; (1977). 34 - , . 35 , (2018) : 15-43.
- : 1900-1940 | 71
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 71
- - — --36
37
36 , - . - ‘ ’ ‘ ’ . , - - . 37 - - , (2004) : 27-45.
72 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 72
-- -- ‘-’ - [] -
31 , 1903 () - , — , :
- , ! ! ! ! ! !38
: ...[] - , , , 39

38 (.) (1950) : 525. 39 , 526. () ‘’ . , (1989) : 179- 202.
- : 1900-1940 | 73
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 73
- - ( ) , , , - - , ; - - - - 40
, , , ‘ ’ 41
- - - 42 : , - , , - - , ( 7) - 1903
40 - , - -/ . 41 , . 1920 - . . - . , . 1920-30 , ‘’ . ‘’ , (2018). 42 . , (1951) : 178.
74 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 74
- : 1900-1940 | 75
7 ‘’

.

.-
.
.
. . . . , , , , , , - - – . . , – , , - – - - - . – . , 20 ,- - - – – . , .
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 75
(:) , , - , 43 , 44 :
- () - -, ( , - , ) - - / () , / ( – ) - , - ,
( , , - , , - ) - , , () ( ) , / ,
43 , - , - . , , , . , (1994) : 158-88. 44 ( - ‘’ ) . : , .
76 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 76
- : 1900-1940 | 77
: , ( ) () , (/ ) - - , , , 45 , - , - , / - () - - (- ) - - ( , ) () - , , , - /- - / , , -- ( - - ) - () , - - / -   - , ‘ ’ , - ( ) - 46
45 -- . 46 . . (1996) : 71-82.
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 77
78 |
, - : , , - - , - () , - 47 - 48 - - 25 ‘’ ( ) - / , - ( -) 49 /
( ) , ( ) () ? / , , - - , - - , - ,
. 47 - . , (2018) : 68-69. . 48 ( , ) , , , , : ‘ ’ ( 527-29). 49 .
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 78
! - - (-) 50 - - , , , - , - , , , — — , - ( ) / , 51
, ?52 - ? ? , ? - - - -- - - - - - , , ,
50 , - . 51 ( ) ( ) . 52 , , (2002).
- : 1900-1940 | 79
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 79
-
6 - - 1920 ,
, - - - - - - - 53
53 - -, , .
80 |
8 ‘ ’ (, 1924) 9 ‘ -!’ (, 1927)
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 80
( 8) - - - - , , - - ( 9) () () -
( )
- : 1900-1940 | 81
10 ‘ ’ ( , 1927)
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 81
54 ( 10) ‘’ -, -, - -, ‘ ’ , , ‘-’ ‘ ’
-
- ‘’,
54 - . . .
82 |
11 ‘- ’ (, 1929) 12 ‘ ’(, 15 , 1924)
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 82
, ‘ ’ ( 11) - - , , , , , , , , -, - , - - , , , , , -
(- - ) ( ) ( ) () 1925 , 55 15 , 1924
- , ‘’ , (, , 1920), (, , 1922), (, , 1922), (, ,1927), (, ,1927), (, , 1931), (, ,1933), - , - ‘’ , , - , , , - , , , 1921 1924 40 ( - ) , - - , - ,
55 , 09.03.1925, .
- : 1900-1940 | 83
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 83
, / , - ,56 - ,
- - , , : 1940 ( ) 57
, , - , - , ( 13) , -, -, ‘’- - , - ( 14) / 3-4 ( ) 58 , , , ,
56 () (2012).; , (2012). 57 , ‘ ’. (1942) : 158. 58 - (: , )
84 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 84
, - 59
, - - 1929 81 -, , - - , - , , , , 60
59 () - . . 60 , - , , (2018). . - , - .
- : 1900-1940 | 85
13 (, 1931)
14 -
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 85
7 ‘ - ’ : , , , , () ‘ ’ 61
- ,
61 (1997).
86 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 86
‘’ - , - - ,
, , ( ), , , - - 62 ,
‘ ’ , , , , , , , - - - , , , , - 18 63 , ,
62 . , - . 63 (1865) - . - , . - .
- : 1900-1940 | 87
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 87
--
, - , - , , , ‘ ’, , ‘’
(:) , , , , - , , , , ,
, - - - - -
- - - , , - … , - [ ]...

- , - ,
88 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 88
‘-’ - ‘-’ , - -
, 1920 , - , - - - - - - , , , , - , ,
( )
: , , , , . , , , . : , ‘ ’, , 1907. , ‘ ’, , 1929. - ( : , 1927). ‘ ’, , 1915. , ‘ ’, , 1930. ‘ -: -’, , 1929. . ., ‘ ’, , 1930. : (, , 1900); (, , 1920); (, , 1922); (, , 1922); (, ,1927); (, , 1929); (, , 1927); (, , 1931); (, ,1933) .
- : 1900-1940 | 89
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 89
(2018), ‘- - ’, , , . (2002), ‘ : (1900-1940)’, -- 01 : // , , . .. (1990), , , . (2001), : , , . (1951), , , . (2012), (.), , -1,2,3, , . (1989), ‘ : , 1868–1914’ (.) : , , 1800–1980 , . . (2005), : , , , . (1997), : , , . (.) (1950), , - , . (1996), ‘ ‘’ ?’, , 77, . (2004), , : . , (1865), , , . (2011), ‘, ’, , 28. ————(2012), ‘ : - ’ : , (.), , . ————(2015), ‘, , ’, , . ————(2018), ‘ : ‘’ (1901-1990)’, (.) , , : -, , . (2002), - . -’, , . (2002), , 1920-1940 : - , , . (.) (2012), : , , . (1921), , , . (2007), , , . (2007), , , . —————(2012), : , , . (1942), , , .
90 |
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 90
(1977), , , . . (1997), : , 1841-51, , . (.)(1992), , , . (1994), ‘ ’, (.) . . , : , , . (2002), : 19 , , . (2018), : , ‘’, , . (2014), ‘ : , 1850 1920 ’, : , , . (2013), ‘ : ’ ‘’, , 47, 1. (2014), ‘ ’, , 37, . 3. (2019), : , , . (1995), ‘ ’, : , , . (2000), ‘ : - ’, , 34, . 2. , ‘ ’, (2012)(.), , , .
- : 1900-1940 | 91
03prabhat_kumar_Layout 1 9/20/2021 5:39 PM Page 91