Embed Size (px)
Citation preview
Ақұштап
Бақтыгереева
Мультимедиялық библиографиялық құрал
Өмірбаяны
Алғысөз
Ақын туралыжылы лебіздер
Ақынның шығармалары
А.Бақтыгереева туралы мерзімді
басылымдар беттерінде
Суретгалереясы
Ақын сөзіне жазылған әндер
Алғысөз
Апа, Сенің орындалды арманың,
Туған жерде арайланды таңдарың.
Мәңгі жырлап, сүю үшін еліңді,
Жаңылмай – ақ Жайығыңды таңдадың.
Ақ Жайығың – жан шуағың, асқарың
Ақ тілектің самаладай жақ шамын.
Биіктетіп нұрлы өлкенің аспанын
Қалықтай бер, Ақ шағала – асқағым!
Амангелді Шахин
М.Горький атындағы Орал қалалық кітапхана сіздердің
назарларыңызға қазақтың көрнекті ақыны, Халықаралық “Алаш”
әдеби сыйлығының иегері Ақұштап Бақтыгерееваға арналған
“Жайығым деп сыр ашып, Жырдан төкен кестесін” мультимедиялық
библиграфиялық құралды ұсынады.
Құрал кітапхана қызметкерлеріне, оқушыларға, студенттерге,
ұстаздарға және қалың оқырман қауымға арналған.
Өмірбаяны
Ақұштап Бақтыгереева – таланты ерте танылған
ақындардың бірі. Алпысыншы жылдардың орта кезеңінен
күнделікті баспасөз бетінде жариялана бастаған оның өлеңдері
оқырмандарды селт еткізіп, бірден әдебиет сүйер қауымды
өзіне баурап алды. Оның себебі, Ақұштап өлеңдерінің адам
сезімін, оның көңіл-күйін, жастықтың құпия сырын шынайы
бейнелеумен байланысты еді.
Қазақ поэзиясында өзіндік тұлға болып қалыптасқан,
жырлары ойшылдығымен, образдылығымен, көркем тілімен,
нәзік сезімімен оқырман жүрегін баулитын ақын Ақұштап
Бақтыгереева 1944 жылы 23 тамызда Батыс Қазақстан
облысының Ақжайық ауданында дүниеге келген. 1961 жылы
Орал қаласындағы Сәкен Сейфуллин атындағы №11 қазақ орта
мектебін бітірген. 1966 жылы Алматыдағы Қазақтың
мемлекеттік қыздар педагогикалық институтының филология
факультетін тәмамдаған. Ақынның өлеңдері орталық
басылымдарда да орыс тілінде жарияланып тұрады.
А.Бақтыгереева еңбек жолын «Орал өңірі» облыстық
газетінен бастады. «Жұлдыз» журналы, «Қазақ әдебиеті»
газетінің редакцияларында, «Жазушы» баспасында қызмет
атқарған. «1967 жылы алғашқы жыр жинағы «Өрімтал» жарық
көрген. Кейіннен «Наз» (1969), «Қуанышым, іңкәрім» (1971),
«Сені ойлаймын» (1973), «Ақ қанат» (1975), «Бақыт әні» (1978),
«Жайық қызы», «Белокрылая» (1981), «Ақ желең» (1985),
«Сүмбіле» (1990), «Ақ шағала» (2001) атты кітаптары басылып
шықты.
Ақын өлеңдері орыс тіліндегі «Песня, мечта, любовь»,
«Чудесный сад» топтамаларына енді. 1980 жылы «Советская
женщина», «Огонек» журналдарының жылдық сыйлығына ие
болған.
Оның лирикалық қаһарманы балалығын соғыстан кейінгі
ауыр кезеңде өткізген, өмір сүйгіш ақ көңіл жастық бойындағы
жұмсақ мұңда, ойлы сезімталдық та содан туады. Жаны
жайсаң адамдар алақанында, мейірімді ана бауырында,
Ақжайықтың сұлу табиғаты құшағында өскен жастың
әсемдікке, сұлулыққа табыну сезімдері де қалай туғанын
аңғару да қиын емес. Осының бәрі кейін ақын өлеңдерінің
негізгі тақырыбына айналды.
Ажарың Ақ Жайықтың ақтығындай,
Мәртебең көтерілді бақ туындай.
Көзіне байтақ елдің көрінесің,
Қазақтың Өлеңінің аққуындай.Сағынғали Сейітов,
ардагер ақын
Мен ақын қарындасым Ақұштап
Бақтыгерееваны нәзік лирик деп жүрген
едім, оның ауыл жайлы тебіренісін оқып,
кей жігіттерде кездеспейтін азаматтың
үні мен намыс оятар ойларына қатты
разы болдым. Ол - өмірге ұлт мүддесімен
қарайтын батыл ақын.Әзілхан Нұршайықов,
халық жазушысы
Мен Оралды үш қызы арқылы жақсы танимын.Біріншісі аңызға айналған Қыз Жібек.Екіншісі – батырға айналған ер Мәншүк. Үшіншісі - өзіндік мінезі мен өз үні бар ақын –Ақұштап. Ендеше, мен бұл елдердің қыздары мықты – ау деп ұғынам.
Зейнолла Қабдолов,академик
Қыз дегенің – болмысынан ана.
Ал Ақұштап оған қоса болмысынан ақын.
Осылай жаратылғанмен, екі қасиеттің
басын қосу да оңай шаруа емес. Ақұштап
оған әуре болмайды. Ол өзін әрі ана, әрі ақын
сезінеді. Өйткені осынау екі қасиетті
құдірет Бақтыгерееваның басында
біртұтас дүниеге айналған.
Оның маңдайындағы екі көздің бірі –
ананың көзі болса, бірі – ақынның көзі.Қадыр Мырза Әли,
халық жазушысы
Ақұштап Бақтыгереева әйелдерді
емес, әйелдікті жырлайды, әйелдерді
емес, әйелдікті қорғайды. Сол үшін де
әйелді әйел етіп тұрған нәзіктікті
дәріптейді. Тек нәзік жүректер ғана ел
мен жердің, заман мен адамның қадыр-
қасиетін терең түсінеді. Біздің
заманымызда адами жарастық пен
үйішілік бақыттан асқан әлеуметтік
мәселе жоқ.
Ендеше, Ақұштап Бақтыгереева – ең
қажетті, ең қиын майданда шайқас
салып жүрген ержүрек суреткер.
Әбіш Кекілбаев,
халық жазушысы
«... Ақұштап Бақтыгерееваның
ақындық дауысы уақыт өткен сайын
батылдыққа қарай бет бұруда. Оның
өлеңдері өзінің сыршыл лиризмдік
қасиетін сақтай отырып, азаматтық
тебіреніс орбитасына шығып отыр.
Ақын шығармасы жалпы адамзат
әлеміндегі өзекті тақырыптарды
қамтиды».
Айтқали Нәріков
Бақтыгереева, А.
Шығармалары [Мәтін] / Ақұштап
Бақтыгереева. – Астана: Фолиант, 2014.
Т.1: Ақ Жайық айдыны. Өлеңдер. – 376 б.
Т.2: Боз жусан дала. Өлеңдер. – 376 б.
Т.3: Аманат. Өлеңдер, аудармалар,
мақалалар, хаттар, ой түйіндер. – 376 б.
Ақын шығармалары
Бақтыгереева, А.
Ақ Шағала [Мәтін]: жыр жинағы /
Ақұштап Бақтыгереева. – Алматы: Өлке,
2001. – 424 б.
Бақтыгереева, А.
Ақ айдын [Мәтін]: өлеңдер мен
балладалар / Ақұштап Бақтыгереева. –
Алматы: Жазушы, 2011. – 144 б.
Ақын шығармалары
Бақтыгереева, А.
Гүлдесте [Мәтін]: (Ақын
шығармашылығы жайлы ой-пікірлер, сұхбаттар,
мақалалар, арнаулар) / Ақұштап Бақтыгереева. –
Орал: Ағартушы, 2009. – 368 б. - (“Ақ Жайық
қаламгерлерінің кітапханасы” сериясы)
Бақтыгереева, А.
Шығармалары [Мәтін] / Ақұштап
Бақтыгереева. – Астана: Фолиант, 2014.
Т.1: Ақ Жайық айдыны. Өлеңдер. – 304 б.
Т.2: Боз жусан дала. Өлеңдер. – 304 б.
Т.3: Аманат. Өлеңдер, аудармалар, мақалалар,
хаттар, ой түйіндер. – 304 б.
Ақын шығармалары
Бактыгереева, А.
Лебединная верность [Текст]: стихи
разных лет / Акуштап Бактыгереева; пер.
Т.Кузовлевой, В.Савельева, О.Савельевой
и Р.Тамариной. – Астана: Аударма, 2004. –
224 с.
Бахтыгереева, А.
Белокрылая [Текст]:
стихотворения и поэмы / Акуштап
Бахтыгереева; пер. с каз. – Алма-Ата:
Жазушы, 1981. – 104 с.
Ақын шығармалары
83.3(5Қаз)Ақынға арналған мүшәйра басталды [Мәтін]: [Ақұштап Бақтыгерееваның 70
жылдық мерейтойына арналған "Отанға, туған Далама жыр арнау - қарыз, борышым" атты мүшәйра] // Жайық үні.- 2014.- 24 сәуір.- Б.7.
83.3(5Қаз)
Аронов, Ж. Оңай емес...өшпейтін жырлар жаза алу [Мәтін]: [Ақұштап Бақтыгерееваның
шығармашылығы] / Жеңіс Аронов // Ана тілі.- 2009.- 15-21 қазан (№41).- Б.9.
83.3(5Қаз)
Байғабылова, А. Ақжайықтың ақын қызы [Мәтін]: [Ақұштап Бақтыгереева] / Айнұр Байғабылова
// Кітап патшалығы.- 2010.- №1.- Б.24.
83.3(5Қаз)
Бақтыгереева, А.
Ақын тойы елдің рухын көтеру үшін керек [Мәтін]: [ақын Ақұштап Бақтыгереевамен сұхбат] / сұхбаттасқан Қазбек Құттымұратұлы / Ақұштап Бақтыгереева // Орал өңірі.- 2011.- 15 қыркүйек.- Б.11.
74.200.51
Бақтыгереева, А. Мен жапон қыздарына таңғаламын [Мәтін]: [ақын Ақұштап Бақтыгереевамен
сұхбат] / Ақұштап Бақтыгереева; сұхбаттасқан Гүлсезім Бияшева // Орал өңірі.- 2012.- 7 маусым.- Б.13.
Ақұштап Бақтыгереева туралы мерзімді
басылымдар беттерінде
83.3(5Қаз)Бақтыгереева, А. Арды жиып қойып арпалысса, атақ алуға болады екен [Мәтін]: [ақын Ақұштап
Бақтыгереевамен сұхбат] / Ақұштап Бақтыгереева; сұхбаттасқан Нұрсұлтан Мықтыбай // Қазақстан ZAMAN.-2013.- 31 қаңтар (№4).- Б.7.83.3(5Қаз)
Бақтыгереева, А. Бақыт деген - елімнің тыныштығы... [Мәтін]: [Ақұштап Бақтыгереевамен сұхбат] / сұхбаттасқан
Гүлжамал Жолдығали / Ақұштап Бақтыгереева // Орал өңірі.- 2009.- 17 қыркүйек (№104).- Б.12-13.83.3(5Қаз)
Бақтыгереева, А. Жұбандай ақын керек-ақ... [Мәтін]: [ақын Ақұштап Бақтыгереевамен сұхбат] / сұхбаттасқан
Динара Есентаева / Ақұштап Бақтыгереева // Орал өңірі.- 2010.- 22 сәуір (№44).- Б.9.83.3(5Каз)
Бақтыгереева, А. "Кептер кептермен, қарға қарғамен ұшады" [Мәтін]: [Ақұштап Бақтыгереевамен сұхбат /
сұхбаттасқан Б.Әшірбаев] / Ақұштап Бақтыгереева // Қазақ әдебиеті.- 2008.- 18 шілде (№29-30).- Б.4.83.3(5Қаз)
Бақтыгереева, А. Қалада арба сүйрегенше, ауылда мал баққан артық [Мәтін]: [ақын Ақұштап Бақтыгереевамен
сұхбат] / Ақұштап Бақтыгереева; әзірлеген Тоқтар Ғабдірешұлы // Орал өңірі.- 2013.- 28 ақпан.- Б.6-7. 83.3(5Қаз)
Бақтыгереева, А. Қыз үлесі қашан да болу ана [Мәтін]: [Ақын Ақұштап Бақтыгереевамен сұхбат / сұхбаттасқан
Айнагүл Сәбиева] / Ақұштап Бақтыгереева // Жайық үні.- 2009.- 5 наурыз (№10).- Б.7.
Ақұштап Бақтыгереева туралы мерзімді
басылымдар беттерінде
Аққулар.
Әнін жазған: А .Жайымов
Оралдың ерке самалы.
Әнін жазған: И.Жақанов
Шағала – Сағыныш.
Әнін жазған: Т.Шәмелов
Мектебім.
Әнін жазған Б.Жұманиязов
Алғашқы көктем.
Ерке жаным.
Жүрек сөзі.
Әнін жазған: Б.Оралұлы
Астана.
Әнін жазған: Ж.Орынбасарова
Жіберілген хат.
Әнін жазған: Ш.Қалдаяқов
Мен сені ойлайтынмын.
Әнін жазған: С.Жолбарыс
Ән бақыт
Әнін жазған: Ә.Райымқұлов
Ғашықпысың шағала.
Әнін жазған: Р.Мәдіреев
Туған жер.
Әнін жазған:Ә.Әбдінұров
Сурет галереясы
Ақын Ақұштап Бақтыгереева
отбасымен бірге
Ақын Асанәлі Әшімов бастаған ел
азаматтарымен бірге
Ақұштап Бақтыгереева жолдасы Ғабдырахым Жаңбырбаев, Қазақстанның халық жазушысы Шерхан
Мұртаза және Мереке Күлкеновпен бірге
КСРО халық әртісі Роза Бағлановамен және
атақты ұшқыш Талғат Бигелдиновпен бірге
Елбасы Ақұштап Бақтыгерееваға
“Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері” құрметті
атағын салтанатты жағдайда тапсыру сәті
Ақордадан естеліктер
Ақ Жайық Ақұштап ақынын ардақтауда
Ақын тойы М.Өтемісов атындағы Батыс
Қазақстан мемлекеттік университетінде
“М.Горький атындағы Орал қалалық кітапханасы”
Ақын Ақұштап Бақтыгерееваның өлеңдерінен
мәнерлеп оқу сайысы
“М.Горький атындағы Орал қалалық кітапханасы”
Ақынның оқырман қауымға
қолтаңба беру сәті
М.Горький атындағы Орал қалалық кітапханасының ашылу салтанаты
Қадыр Мырза Әлі атындағы мәдениет және өнер
орталығының ашылу салтанаты
Тасқала аудандық мәдениет үйіндегі
Ақұштап ақынның кеші
Тасқала ауданынан фотосуреттер
Зеленов ауданы «Өлеңмен өрілген шағала
ғұмыр» қазақ тілі мен әдебиеті пәні
мұғалімдерінің облыстық байқауы
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық
университетінде
Дәру жыр – әнің, Ару Жұбаным!
Ақын және Ақ Жайық
Ақұштап Бақтыгереева
Орал қаласының құрметті азаматы
Сіңліге сыр
Осал да болма ойыңнан оңай адасқан,Өжет те болма орынсыз сөзге таласқан.Алдымен қызға керегі пәктік, адалдық,Одан соң, жаным, жаз мінез керек жарасқан.Айтарым тағы берік бол сертке бір сөйле,Сабырлы таудың мінезі керек күлсең де.Қыз мінез деген - сұлулық сыры өмірдің,Жұмбақтай қиын жатқандай болсын бір сенде.
Ақұштап Бақтыгереева
Орал қаласы
Л.Толстой көш., 27/6
тел: 51-28-07
51-20-88
«М.Горький атындағы Орал қалалық кітапханасы» ММ
