ภูมิปัญญาวัฒนธรรมผู้นำและการปกครองของไทย ตอนที่ ๓

สมประสงค นวมบญลอ , รองศาสตราจารย

สอการน าเสนอในการอบรมครผสอนประวตศาสตรและหนาทพลเลเมอง

วนท ๒๗-๒๘ ตลาคม ๒๕๕๗

ค าส าคญ

ความเปนชาต ภมปญญา วฒนธรรม สญลกษณ ผน าและสถาบน

ตอนท ๓ วฒนธรรมภาษา ศลปะและการปกครองของไท(ย)

1

นยามศพลเท

• จตส านก หมายถง ภาวะรตวในความผกพลเนตอสงใดสงหนงดวยความกระจาง (คณ/โทษ)

• ความรกชาต หมายถงความผกพลเนอยางแนบแนนทงความรสก นกคด และความประพลเฤตในทางกศลตอทกสงทแสดงถงความเปนชาตไทย

• ความเปนพลเลเมองไทย หมายถง ไดร แนวแน และปฏบตตามบรรทดฐานของประเทศไทย

• ประชาธปไตย หมายถง การยอมรบ สทธ หนาท โอกาสการมสวนรวมและรบผดชอบในการสรางประโยชนสขใหกบกลมทตนเปนสมาชก

๒๗ ตลาคม ๒๕๕๗สมประสงค นวมบญลอ

2

นยามศพลเท

• วถชวต หมายถง แนวทางทบคคลยดในการด ารงชวตและปฏบตเปนกจวตร

• การปกครอง หมายถง การวธการใชอ านาจรวมกนในการจดการกลม(ประเทศชาต)ใหเกดความมนคงและสงบสข

• พลเระมหากษตรย หมายถง ผน าผมอ านาจสงสดในการน าประชาชนไปสการด ารงชวตทสงบ เรยบรอยและปลอดภยดวยธรรมาธปไตย

• ประมข หมายถง ผเปนใหญ เปนหวหนาของประเทศ (หรอศาสนา)


3

ความคดรวบยอด

• มนษยรวมตวเปนชาตได เพลเราะมวฒนธรรมรวมกน

• วฒนธรรมเกดจากภมปญญาของกลม ศกษา คณลกษณะ คณสมบต

และคณประโยชนจากบรบทสงแวดลอมทตนอาศยอยแลวน ามา คด

ก าหนด ประดษฐ สรางสรรค ทดลอง เลอกสรรกลนกรอง จนเหลอแตสง

ทกลมยอมรบวาเปนสงทด

• สงทเลอกสรร กล นกรอง และน ามาใช ปฏบตเปนวถชวต เปนสญลกษณสะทอนภมปญญาของสงคมนน

• ภมปญญาเหลานไดมการสงทอด-สบทอดใหกบอนชนตอ ๆ กนมา

กลายเปนวฒนธรรม


4

• วฒนธรรมเปนคณลกษณะเฉพลเาะของแตละชาตสงทอด-สบทอดผาน

สถาบนทางสงคม

• พลเระมหากษตรยเปนสถาบนของสงคมไทยทผานกระบวนการกล นกรองมายาวนานเปนทยอมรบยดมน (คนไท ไต ไทย ยดถอสถาบนพลเระมหากษตรยเปนหลกท งสน)

• ประชาธปไตย เปนกระบวนการอยรวมกนดวยความเสมอภาค (ตามขอตกลง)

• คนไท(ย) ใชวถชวตแบบประชาธปไตยมานานกอนยโรป เพลเยงแต

เรยกชอแตกตางออกไปเทานน

• พลเระมหากษตรยไทยเปนผน าทมความเปนประชาธปไตย มายาวนาน


5

ความคดรวบยอด

ค าส าคญและสาระทควรกลาวถง

• รกชาต • คนจะรกชาตไดตองรและเขาใจจนกระจาง ในภมปญญา วฒนธรรม

และการสรางชาตของบรรพลเบรษไท(ย) รกษาและสงทอดมาใหเรา

• ความเปนไทย ... ความเปนไทยเกดจากอะไร• รากเหงาของความเปนไทย คอ ภมปญญาและวฒนธรรมไทย

• คนทแสดงออกในความเปนไทย คอ การปฏบตตามวฒนธรรมไทย


6

7

ภาษา

• เปนภาษาในกลมทใชค าโดด การเพลเมความหมายของค ากโดยการเอาค ามาประสมกนใหเกดความหมายใหม แบงเปนภาษาพลเด ภาษาเขยน

• ภาษาพลเด ใชในชวตประจ าวน ศกษาไดจากค าด งเดม และมาเทยบเคยง เชน

▫ พลเนทเกยวกบสถานท เรอน (เฮอน) บาน เมอง เวยง เชยง บอน

แมน า หวย หนอง บง บาง เนน โนน โคก ควน ภ

▫ เครอญาต พลเอ แม ป ยา ตา ยาย ลก หลาน เหลน พลเ ปา นา อา พลเอตา แมยาย

▫ สตวปา ชาง มา วว ควาย เมน หม เสอ แลน๒๗ ตลาคม ๒๕๕๗สมประสงค นวมบญลอ

8

ภาษาเขยน


9

ศลาจารก วดศรโคมค า จงหวดพลเะเยา

S๒๗ ตลาคม ๒๕๕๗สมประสงค นวมบญลอ

ศลปกรรม

• จตรกรรม กนก นาร กระบ คชะ

•ประตมากรรม ชางสบหม

• สถาปตยกรรม ชางสบหม

S

10


ทมาhttp://www.oknation.net/blog/phaen/page57

http://www.warindesign.com/magachang_art_e

xhibition.html

http://www.oknation.net/blog/phaen/page57

http://www.warindesign.com/magachang_art_exhibition.html

เทคโนโลย : ชางสบหม

๑. ชางเขยน

๒. ชางปน

๓. ชางแกะ

๔. ชางสลก

๕. ชางหลอ

๖. ชางกลง

๗. ชางหน

๘. ชางรก

๙. ชางบ

๑๐. ชางปน

• ชางไม

• ชางตอเรอ

• ชางตดาบ

• ชางดอกไม

• ฯลฯ

S

11


มาตรการชง ตวง วด


12

13

๑๕๐ เมดขาว ๑ หยบมอ

๔ หยบมอ ๑ ก ามอ

๔ ก ามอ ๑ ฟายมอ

๒ ฟายมอ ๑ กอบ

๔ กอบ ๑ ทะนาน

๒๕ ทะนาน ๑ สด

๘๐ สด ๑ เกวยน


14

๘ ปรมาณ = ๑ อณ

๘ อณ = ๑ ธล

๘ ธล = ๑ เสนผม

๘ เสนผม = ๑ ไขเหา

๘ ไขเหา = ๑ ตวเหา

๘ ตวเหา = ๑ เมดขาว

๘ เมดขาว = ๑ นว

๘ (๑๒) นว = ๑ คบ

๒ คบ = ๑ ศอก

๔ ศอก = ๑ วา

๒๐ วา = ๑ เสน

๔๐๐ เสน = ๑ โยชน S๒๗ ตลาคม ๒๕๕๗สมประสงค นวมบญลอ

ศลปะการตอส

•มวยไทย หมด เทา เขา ศอก

• กระบกระบอง

S

15


muay thai original.avi

กระบกระบองธนบร เจมสRBAC.mp4

นนทนาการ

• ร าวง

•ฆอง กลอง ป แคน ขลย สะลอ ซอ ซง พลเณ

• ขบ ล า เตน ระบ า ร า ฟอน เซง

S

16


เพลงรำวงไตใหญ 2014 สนกๆ.mp4

การจดระเบยบของกลม

•คนไท(ย) มเกณฑและวธการจดระเบยบสงคมเฉพลเาะตว

• สถานภาพลเ (ชนชน) : กษตรย ขนนาง พลเระ ไพลเร ทาส

•บทบาท ตามสถานภาพลเ• สทธ/หนาท ตามสถานภาพลเ•บรรทดฐาน : วถประชา จารต กฎหมาย (ขอตกลงทางสงคม)

• การขดเกลาทางสงคม• สถาบน ครอบครว ศาสนา การปกครอง

17


ชาตไท(ย)มวฒนธรรมการปกครองทม

ลกษณะเฉพลเาะเปนของตนเอง

สมประสงค นวมบญลอ 18

ประชาธปไตยตะวนตกกบประชาธปไตยไท(ย)

• ประชาธปไตยตะวนตก - Democracy

• ประชาธปไตยเปนค าทเกดขนเมอ พลเ.ศ. ๒๑๑๓ จากฝร งเศสสมยกลาง

démocratie (14c.), จากค าลาตนสมยกลาง democratia (13c.) ซง

มาจากค ากรก demokratia “รฐบาลประชาชน” จากค า demos

“สามญชน” เปนตนก าเนดของค า "district“ + kratos “ปกครอง,

แขงแรง”

• ประชาธปไตยเอเธนสเกดจากประชาชนถกอภชนเอาเปรยบ

๒๗ ตลาคม ๒๕๕๗ สมประสงค นวมบญลอ 19

ประชาธปไตยตะวนคก.pptx

การปกครองของไทเปนประชาธปไตยหรอไม (พลเจารณา)

๑. เสยงสวนใหญ

๒. ใชบรรทดฐาน

๓. ผานประโยชนแก

ประชาชน

๔. รกษาผลประโยชนรวมกน

๕. ผกพลเนกบธรรมาธปไตย

๑. การยอมรบ

๒. ขนบ ธรรมเนยม ประเพลเณ

กฎหมาย

๓. พลเอกน พลเออย พลเอใช

มนคง

๔. ภยอนตราย เหมอง ฝาย

สงแวดลอม

๕. คณธรรม จรยธรรม


20

คนไทเปนชาตทปรบตวใหเขากบสงแวดลอมธรรมชาต

อยในแหลงมน า ท านาในทราบ ท าไรในทดอน ท าสวนในทน าชม

วฒนธรรมไทยกยองผอาวโส ผมความร มความสามารถ ชาตตระกล และเปน

ปจจยส าคญในการเลอกผน า คณสมบตของความเปนผน า คอ

ชาตวฒ ภมหลงเชอสายตระกลนาเคารพลเ

คณวฒ มความร ความสามารถ ทกษะและมคณธรรมเปนทยอมรบ

ปญญาวฒ มความคดท งรลก รรอบ รจรง และรกระจาง

วยวฒ มอายและความประพลเฤตทสมวยหรอสงกวาวย

กระบวนการสรางวฒนธรรมการปกครองของคนไท


ผน าเปนผใชมอ านาจเพลเอใหเกดประโยชนและความสขแกประชาชน

อ านาจ คอ ความสามารถในการท าใหผอนท าตามได

อ านาจ ม ๒ ประเภท คอ

• อ านาจชอบธรรม

• อ านาจขบงคบ

อ านาจชอบธรรมของผน าเกดจาก สรางไดจากพลเนฐาน

• พลเระคณ เกดจากคณธรรม จรยธรรม ความร ความสามารถ

• พลเระเดช เกดจากขอตกลง บรรทดฐานตาง ๆ

ผน าเปนผมอ านาจ


ผน าสรางความมนคงใหกบชาต

เศรษฐกจ

การ

ปองกนภย

สงคม

วฒนธรรม

การเมอง

ความ

มนคง

ความมนคง คอ

ความมนคง คอ

ภาวะทสงบ

เรยบรอย

ปลอดภย

ท ง

ทางกาย

จตใจ

ทรพลเยสน


การปกครองของไท

• เรมแรก

• คนไทรวมตวกนเปนกลม และแตละกลมพลเอเหมาะกบสภาพลเแวดลอม

• ถากลมใหญเกนททรพลเยากรจะรองรบ กจะแบงแยกไปสรางบานแปง

เมองใหม

• ดงนน กลมคนไทจงกระจายไปทว แตมการตดตอสมพลเนธกน

• การสรางบานแปงเมอง มบคคลทกลมยอมรบเปนผน าทางและเลอก

ทต งถนฐาน ดงนน ผน าจงมความส าคญยง


คณลกษณะของผน าไทในอดต (ผน า ราชา กษตรย)

• เปนผมอ านาจจากการยอมรบของกลม (ราชา-อเนกนกรสมมต )

• เปนผน าในการรวมกลม (ตองไดรบการยอมรบจากกลม )

• เปนผน าการสรางความมนคงของกลม (ประโยชนสขของกลม)

• เปนผน าในการสรางบานแปงเมอง (สรางถนทอยเพลเอการด ารงชพลเของกลม)

• เปนผน าในดานเศรษฐกจ (ใหมกน มทอย มของใช) (เสรนยม สงเสรม)

• เปนผน าในการใหกลมอยรอดปลอดภย (บ าบดทกข บ ารงสข เสยสละ)

• เปนผน าในการใหและสงเสรมความรและภมปญญา (สงเสรมการพลเฒนาตน)

• เปนผน าดานความเชอ ศาสนา และสนทรยะ (สรางความประณตใหกบจต)


อ านาจและการสรางอ านาจของผน าไท(ย)

• อ านาจทเกดจาก คณวฒ ปญญาวฒ วยวฒ และความเปน

กลยาณมตร

• อ านาจทเกดจากวฒนธรรมการปกครองตามราชประเพลเณ


อ านาจและทมาของอ านาจของผน าไท(ย)

• อ านาจทเกดจาก

• คณวฒ : การศกษา หลกการ วธการ ฝกฝน ประสบการณ

• ปญญาวฒ : คดสรางสรรค คดวจารณญาณ คดจนตนาการ (มองการ

ไกล)

• วยวฒ : ประยกตใชใหเหมาะกบวย เดก วยรน ผใหญ

• ความเปนกลยาณมตร ความเปนเพลเอนกบผทเกยวของ


การพลเฒนาคณวฒ คอ การศกษา ของพลเระมหากษตรย

• ศกษาศลปะศาสตร ๑๘ ประการ

• พลเระธรรมศาสตร (กฎหมาย)

• อรรถศาสตร (เศรษฐกจและความมนคงของชาต)

• ศาสนา หลกธรรม พลเธกรรม (จรยธรรม)

• วธการ ฝกฝน ประสบการณ


ศาสตร ๑๘ ประการ อนเปนสงจ าเปนทผจะเปนกษตรยจ าตองพลเงศกษา

๑. ยทธศาสตร วชานกรบ

๒. รฐศาสตร วชาการปกครอง

๓. นตศาสตร วชากฎหมายและจารตประเพลเณ

ตางๆ

๔. พลเาณชยศาสตร วชาการคา

๕. อกษรศาสตร วชาวรรณคด

๖. นรกตศาสตร วชาภาษาทงของตน และของชน

ชาต ทเกยวของกน

๗. คณตศาสตร วชาค านวณ

๘. โชตยศาสตร วชาดดวงดาว

๙. ภมศาสตร วชาดพลเนท และรจกแผนทของ

ประเทศตางๆ

๑๐.โหราศาสตร วชาโหรรจกพลเยากรณเหตการณ

๑๑.เวชศาสตร วชาแพลเทย

๑๒.เหตศาสตร วชาวาดวยเหตผล หรอตรรกวทยา

๑๓.สตวศาสตร วชาดลกษณะสตว และรเสยงสตววาด

หรอราย

๑๔.โยคศาสตร วชาชางกล

๑๕.ศาสนศาสตร วชาศาสนารความเปนมา และหลก

ศาสนาทกศาสนา

๑๖.มายาศาสตร วชาอบาย หรอต าหรบพลเชยสงคราม

๑๗.คนธพลเพลเศาสตร วชารองร า หรอนาฎยศาสตร และ

วชาดนตร หรอดรยางคศาสตร

๑๘.ฉนทศาสตร วชาการประพลเนธ


อ านาจทเกดจากวฒนธรรมการปกครองตามราชประเพลเณ

• ผน าไทในอดตมคณธรรมเปนอ านาจ (ธรรมาธปไตย) ประกอบดวย

คณธรรมหลก คอ

• คณธรรมดานการปกครอง ทศพลเธราชธรรม ๑๐

• คณธรรมในการสงเคราะหสงเสรมสงคม ราชจรรยานวตร ๔

• คณธรรมในการดแลความสขในอาณาเขต จกรวรรดวตร

• ผน าในในภาคอสานยดแนวปฏบตตามฮตสบสอง คองสบส


อปรหานยธรรม

เปนพลเนฐานประชาธปไตยของไทโบราณหรอไม ?

• ธรรมอนเปนทต งแหงความเจรญ เปนไปเพลเอความ

เจรญฝายเดยว ส าหรบหมชนหรอผบรหารบานเมอง


๑.หมนประชมกนเนองนตย

๒.พลเรอมเพลเรยงกนประชม พลเรอมเพลเรยงกนลกขนปองกนบานเมอง พลเรอมเพลเรยงกนท ากจ

ทงหลาย

๓.ไมบญญตสงอนขดตอหลกการเดม ไมลมลางหลกการเดม ถอปฏบตม นตามหลกการ

ตามทวางไวเดม

๔.เคารพลเนบถอทานผใหญ รบฟงถอยค าของทานวาเปนสงอนควรรบฟง

๕.บรรดากลสตรกลกมารท งหลาย ใหอยดโดยมถกขมเหง หรอฉดคราขนใจ

๖.เคารพลเสกการบชาเจดย ปชนยสถานและปชนยวตถ ตลอดถงอนสาวรยตางๆ ประจ าชาต

ทงหลาย ท งภายในและภายนอก ไมปลอยใหธรรมกพลเลทเคยใหเคยท าแกเจดยเหลานน

เสอมทรามไป

๗.จดใหความอารกขา คมครอง ปองกน อนชอบธรรม แกบรรพลเชตผด ารงธรรมเปนหลกใจ

ของประชาชนทวไป ต งใจวา ขอใหทานทยงมไดมา พลเงมาสแวนแควน ทมาแลวพลเงอยใน

แวนแควนโดยผาสก ๒๗ ตลาคม ๒๕๕๗ สมประสงค นวมบญลอ 32

๑. ทาน คอ การใหแกผทควรไดรบพลเระราชทาน

๒. สล คอ การควบคมความประพลเฤตทางกาย วาจาใหส ารวม

๓. ปรจจาค คอ การเสยสละเพลเอสวนรวม (ก าลงกาย ก าลงใจ ก าลงทรพลเย)

๔. อาชชว คอ ความซอตรง ด ารงตนอยในสตยสจรต

๕. มททว คอ ความสภาพลเออนโยน ไมดอดงถอพลเระองค

๖. ตป คอ การขจดความเกยจครานและความชวชา (หนกแนน)

๗. อกโกธ คอ การไมโกรธ โดยวสยใชเหตทควรโกรธ

๘. อวหสญจ อวหงสา คอ การไมเบยดเบยนประชาชนใหไดทกขยาก

๙. ขนตญจ คอ การอดทน ควบคมจตใจใหคงอยในสภาพลเปกต

๑๐. อวโรธน คอ การปฏบตไมใหผดจากทถกทควร ด ารงอาการคงทไมใหวกลดวย

อ านาจยนดยนราย รกษาความยตธรรมเทยงตรง (ไมผดหลกการทยดถอปฏบต)

ทศพลเธราชธรรม คอ ธรรมะ ๑๐ ประการ ของพลเระเจาแผนดน


ราชจรรยานวตร ๔ หรอราชสงคหวตถ ๔ (บ ารง สงเสรม ชวยเหลอ ใหก าลงใจ)

ธรรม ๔ ประการ ส าหรบผปกครองปฏบตเพลเอเปนเครองยดเหนยวจตใจประชาชน

เปนหลกการสงเคราะห (ชวยเหลอ-สงเสรม)ประชาชน ประกอบดวย

๑. สสเมธ การบ ารงธญญาหารใหบรบรณในพลเระราชอาณาเขต (เศรษฐกจ)

๒. ปรสเมธ การสงเคราะหบรษ สงเสรมคนดมความสามารถ (คนดมความสามารถ)

๓. สมมาปาส การผกคลองน าใจประชาชนใหนยมยนด (ประชาชน)

๔. วาจาเปยย การใชวาจาใหเกดความรก อนดดดมน าใจ รจกปราศรยไพลเเราะ

นมนวลสภาพลเ ประกอบดวยเหตผล มประโยชนในทางแหงสามคค ท าใหเกดความ

เขาใจอนดและนยมนบถอ (วาจาสรางมตรและความรก)


จกรวรรดวตร ๑๒ ประการ ไดแก (ไฝธรรมะ อนรกษ สงเสรม เตมธรรม)

๑. พลเระราชทานโอวาทและอนเคราะหขาราชการประชาชน (สอน)

๒. ผกพลเระราชไมตรกบประเทศอน (ผกมตรตางประเทศ)

๓. สงเคราะหพลเระราชวงศานวงศตามสมควร (ชวยเหลอเครอญาต)

๔. ควรเกอกลพลเราหมณ คฤหสถ คฤบดชน (เกอกลผมความร คนด)

๕. ควรอนเคราะหประชาชนในชนบท (ชวยเหลอประชาชน)

๖. ควรอปการะสมณพลเราหมณผมศล (อปการะผทรงศล)

๗. ควรจดรกษาฝงเนอและนกไมใหสญพลเนธ (อนรกษพลเนธสตวปา)

๘. ควรหามชนทงหลายไมใหท ากจการทไมประกอบดวยธรรม หามคนท าผดคลองธรรม)

๙. พลเระราชทานทรพลเยเจอจานแกคนขดสน (ชวยเหลอผขดสน)

๑๐. ควรเสดจเขาใกลสมณพลเราหมณ ตรสถามบญบาป กศล อกศล (ศกษาสจธรรม)

๑๑. เวนก าหนดในกามโดยอาการไมชอบธรรม รจกหามจตใจไมใหเกดอธรรม (ไฝธรรมะ)

๑๒. เวนความโลภเจตนา หามจตไมใหปรารถนาลาภทไมควรจะได (ไมโลภ)


การเตอนสตและยบย งอ านาจของกษตรย

• วนธรรมดาทรงศล ๕ วนธรรมสวนะทรงศล ๘

• “หากทรงตรสหมชอบ อยาเพลเอกระท าตาม ใหพลเดทลทดทาน ๑-๒-๓

คร ง หากยงทรงยนยน ใหตามไปพลเดทลในทรโหฐานอก ๑ คร ง หาก

ยนยนจงใหกระท าตาม”

• “หากทรงพลเระโกรธ ตรสเรยกหาพลเระแสง หามเจาพลเนกงานยน ถายน

โทษถงตาย”

• ดงนน พลเระมหากษตรยมไดกระท าทกสงไดตามใจชอบ แตมกรอบ

ความประพลเฤตมากมาย ( ๑๐+๔+๑๒+(๕/๘) = ๓๑/๓๔ ขอ)


ตวอยาง ผน าส าคญในประวตชาตไท

ไทยเหนอ ไทยตะวนออกเฉยงเหนอ

• สงหนวตกมาร

• พลเระเจาพลเรหมมหาราช

• พลเระยามงราย –พลเระยาง าเมอง

• พลเระเจาตโลกราช

• หนานทพลเยชาง

• พลเระยาภกดชมพลเล

• ทาวสรนาร

37

๓๐ ตลาคม ๒๕๕๗สมประสงค นวมบญลอ


ผน าส าคญในประวตชาตไท

ไทยภาคกลาง ไทยภาคใต

• พลเอขนรามค าแหง• พลเระยาลไท• พลเระเจาอทอง• สมเดจพลเระบรมไตรโลกนาถ• สมเดจพลเระนเรศวรมหาราช• สมเดจพลเระนารายณมหาราช

• สมเดจพลเระเจาตากสนมหาราช

• พลเระเจาศรธรรมาโศกราช

• พลเระเจาจนทรภาณ

• เจาพลเระยานครศรธรรมราช

• ทาวเทพลเกษตร-ทาวศรสนทร

38



ผน าส าคญในประวตชาตไท

ไทยภาคกลาง สมยรตนโกสนทร • พลเระบาทสมเดจพลเระพลเทธยอดฟาฯ

• พลเระบาทสมเดจพลเระนงเกลาฯ

• พลเระบาทสมเดจพลเระจอมเกลาฯ

• พลเระบาทสมเดจพลเระจลจอมเกลาฯ

• พลเระบาทสมเดจพลเระมงกฏเกลาฯ

• พลเระบาทสมเดจพลเระปกเกลาฯ

• พลเระบาทสมเดจพลเระเจาอยหวองค

ปจจบน

• กรมพลเระราชวงบวรมหาสรสงหนาถ

• กรมหลวงชมพลเรเขตอดมศกด

39



พลเระบาทสมเดจพลเระเจาอยหวภมพลเลอดลเดช

ทรงเปนกลยาณมตรตอประชาชน คอ

• ทรงเปนทรก จากราชจรรยานวตรและธรรมาธปไตย

• ทรงเปนทเคารพลเ จากการไมลวงล าก าเกนอ านาจผอน

• ทรงเปนตวอยางในการปฏบต ในทกดาน

• ทรงเปนผใชวาจาทเปนประโยชน

• ทรงรบฟงความคดเหนจากประชาชน จากการเสดจไปตาม

สภาพลเจรง

• ทรงเปนผทรงความร ทรงศกษารลก รรอบ รกระจางในทก

เรอง

• ทรงแนะน าประชาชนไปในทางทเกดประโยชน

40



เปนทรกของประชาชนดวยราชจรรยานวตรหรอราชสงคหวตถ

๑. สสเมธ การบ ารงธญญาหารใหบรบรณในพลเระราชอาณาเขต (เศรษฐกจ)

๒. ปรสเมธ การสงเคราะหบรษ สงเสรมคนดมความสามารถ

๓. สมมาปาส การผกคลองน าใจประชาชนใหนยมยนด

๔. วาจาเปยย การใชวาจาใหเกดความรก เกดประโยชน มเหตผล ท าใหเกด

ความเขาใจอนดและรวมมอไปสเปาหมาย (สรางมตรและความรก)

41



ในหลวงทรงรอบรศาสตรแมบทและทรงบรณาการศาสตร

• ทรงมความรวทยาศาสตร – เนนหลกการธรรมชาต ฟสคส เคม ชววทยา

• ทางมความรสงคมศาสตร – เนนการอยรวมกนของมนษย สหกรณหบกะพลเง

• ทรงมความรมนษยศาสตร – เนนความรสก นกคดทเปนกศล สมาธ ศลปะ

42



แสงเทยน by Siam Saxophone Quartet.mp4

แสงเทยน by Siam Saxophone Quartet.mp4

ทรงเปนตวอยางนกคด นกสรางสรรค

•ทรงสนใจสงเกตศกษา

•ทรงมจนตนาการ

•ทรงมเหตผล

•ทรงสรางสรรค (ทรงศกษา จนตนาการ ใชเหตผล สราง ปรบปรง)


43

ดานวทยาศาสตร - เทคโนโลย

• “ฝนหลวง”

• “แกมลง” กกตนแลวระบายน าตามแรงโนมถวง

• “กงหนน าชยพลเฒนา” ปนน าเสยเตมออกซเจน

• “เขอนดน” อางเกบน าทไมใชคอนกรต

• “ไบโอดเซล” จากปาลมประกอบอาหารสเชอเพลเลงเครองยนต

• “แหลมผกเบย-หนองหาร” โครงการรกษสงแวดลอม

• “แกลงดน” เรงก ามะถนท าปฏกรยา ไลหนาดนเปรยว

• “หญาแฝก” รากฝงลกอนรกษหนาดน

44



วทยาศาสตร

และ

เทคโนโลย

45



สงคมศาสตร

46


อานพลเระสมาธของพลเระเจาอยหว

พระสมาธของพระเจาอยหว ฯ.docx



Economics นยามอนตราย !

• “เศรษฐศาสตร คอ การศกษากจกรรมเชงพลเาณชย วเคราะหวธการท

สนคาและบรการไดรบการผลต กระจาย แลกเปลยน และบรโภค”

• จาก the Dismal Science โดยนกประวตศาสตรและปรชญา

การเมองชาวสกอต Thomas Carlyle (1795 – 1881/พลเ.ศ.๒๓๓๘-๒๔๒๔)

• ขอคด

• เชงพลเาณชย คอ การแสวงหาก าไร น าไปสความเหนแกตว

47


ปรชญาเศรษฐกจแบบพลเอเพลเยง

• เศรษฐกจแบบพลเอเพลเยงเปนเศรษฐกจทแทหรอไม ?

ค าตอบ

เปน เหตผล คอ

• ผลตเพลเอสนองความตองการเทาทจ าเปนของ(สงคม)มนษย

• ใชทรพลเยากรนอยแตประโยชนสง

• ทกคนมโอกาสใชอยางท วถงและยาวนาน


เศรษฐกจแบบพลเอเพลเยง ตนแบบนทานรแลว


เศรษฐกจพลเอเพลเยงมองแบบชาวบาน

เศรษฐ ดทสด

กจ ท า

เพลเยง ความจ าเปนขนต า

พลเอ ครบตามความจ าเปนขนต า

ประมาณ ใกลเคยง

ประมาณตน ทรพลเย ความร

ความสามารถ

คณธรรม ปองกนภย อนตราย


50

เศรษฐกจพลเอเพลเยงมองแบบสถานศกษา

ประยกตกบหลกปรชญาเศรษฐกจแบบพลเอเพลเยง

• มเหตผล

ตดสนใจ ใชความรในการเลอกทรพลเยากร วธการ ประโยชน

ดวยความสจรต ขยน อดทน

• พลเอประมาณ

พลเอตามเกณฑทจ าเปน (รจกตน ประมาณ กาล)

• ม(ฐาน)ภมคมกน ดวยคณธรรม (บรรทดฐานความประพลเฤต)

สมพลเนธกบบคคล ประชมชน ดวยความซอสตย การแบงปน


ปรชญาเศรษฐกจแบบพลเอเพลเยง

เศรษฐกจแบบพลเอเพลเยงเปนปรชญาหรอ

วฒนธรรม

• เศรษฐกจพลเอเพลเยงเปนวฒนธรรม

• ภมปญญาแบบเศรษฐกจพลเอเพลเยง คออะไร มคณคาตอชวต และการถายทอด(มรดก)สคน

รนหลงอยางไร


• วฒนธรรมเศรษฐกจพลเอเพลเยง คอ วฒนธรรม

การชวยตนเองและผอนเพลเอการด ารงชพลเทด ม

ความสข (มกน มใช ไมเปนหน มเพลเอนชวย)

• มรดกน จะชวยใหคน “ไทย” ม ตลอดไป


ม.ppt

มนษยศาสตร

54



ในหลวงทรงดนตร-sax.webm

ในหลวงทรงดนตร-sax.webm

เพลงพระราชนพนธ แสงเทยน นางฟา.mp4

เพลงพระราชนพนธ แสงเทยน นางฟา.mp4

เพลงพระราชนพนธ - แสงเทยน.mp4

เพลงพระราชนพนธ - แสงเทยน.mp4

55



56



๒๔๙๕-๒๕๕๖ รวม ๔๔๔๗

จ านวนป ๖๑ ป เฉลยปละ ๗๒.๙๐

เฉลยเดอนละ ๖.๐๗

โครงการพลเระราชด าร ( ๒๔๙๕-๒๕๕๖ มจ านวน ๔,๔๔๗ โครงการ)

• โครงการพลเระราชด ารเกยวกบดน

• ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม ประชาชนสวนใหญเลยงชพลเโดยอาศยความอดม

สมบรณของดนมาชานาน แผนดนจงเปนรากฐานของการพลเฒนาประเทศอยางแทจรง

ดวยพลเระปรชาญาณอนยงใหญ พลเระบาทสมเดจพลเระเจาอยหวทรงตระหนกถงความเสอม

โทรมของดน อนเกดจากสาเหตทางธรรมชาต เชน บางแหงเปนดนเปรยว ดนดาง ดน

เคม และบางแหงกไมมดนเลย ซงทรงเรยกดนเหลานวา "ดนแรนแคน" นอกจากน

ความเสอมโทรมของดนยงเกดจากการกระท าอนรเทาไมถงการณของประชาชน เชน การ

ตดไมท าลายปา และการใชพลเนทโดยขาดการอนรกษ จงพลเระราชทานแนวพลเระราชด ารใน

การปองกน แกไข และพลเฒนาทรพลเยากรดนเปนอเนกประการ ซงลวนแตน าประโยชนสข

มาสเกษตรกรทวประเทศ

• http://www.xn--

12co9drbac8a9as5aiidh8isei1npa.com/content/index.php?page=category&typ

e=view&cat=16

57



โครงการพลเระราชด าร (ตวอยาง)

• โครงการศนยศกษาการพลเฒนาเขาหนซอน จงหวดฉะเชงเทรา

• โครงการศนยศกษาการพลเฒนาหวยทราย จงหวดเพลเชรบร

• โครงการศนยศกษาการพลเฒนาหวยฮองไคร จงหวดเชยงใหม

• โครงการพลเฒนาพลเนทลมน าแมอาว จงหวดล าพลเน

• โครงการศกษาฟนฟทดนเสอมโทรมเขาชะงม จงหวดราชบร

• โครงการทดลองแกปญหาดนเปรยว จงหวดนครนายก

• โครงการหญาแฝก

• โครงการแกลงดนโครงการพลเระราชด ารเกยวกบดน

58



ตวอยางโครงการ

• โครงการศนยศกษาการพลเฒนาเขาหนซอน จงหวดฉะเชงเทรา

• โครงการศนยศกษาพลเฒนาภพลเาน จงหวดสกลนคร

• โครงการศนยศกษาการพลเฒนาหวยทราย จงหวดเพลเชรบร

• โครงการศนยศกษาการพลเฒนาหวยฮองไคร จงหวดเชยงใหม


• โครงการหวยองคต จงหวดกาญจนบร

• โครงการพลเฒนาปากน าปราณบร จงหวดประจวบครขนธ

• โครงการพลเฒนาเบดเสรจลมน าสาขาแมปง จงหวดเชยงใหม และจงหวดล าพลเน

• โครงการพลเฒนาพลเนทปาขนแมกวง จงหวดเชยงใหม

• โครงการศนยศกษาวจยธรรมชาตและปาพลเรสรนทร

• โครงการศนยศกษาการพลเฒนาพลเกลทอง จ.นราธวาส

• โครงการศกษาวจยและพลเฒนาสงแวดลอมแหลมผกเบย จงหวดเพลเชรบร

59




• โครงการแกมลง

• เขอนปาสกชลสทธ

• โครงการเขอนคลองทาดาน จงหวดนครนายก


• โครงการหวยองคต จงหวดกาญจนบร

• โครงการพลเฒนาเบดเสรจลมน าสาขาแมปง จงหวดเชยงใหม และจงหวดล าพลเน

• โครงการอนเนองมาจากพลเระราชด าร เขอนขนดานปราการชล

• โครงการน าดไลน าเสย

• การบ าบดน าเสยดวยผกตบชวา

• โครงการฝนหลวง

• โครงการอนเนองมาจากพลเระราชด าร "คลองลดโพลเธ"

• โครงการพลเฒนาพลเนทลมน าทอน จงหวดหนองคาย

60



โครงการทางดานวศวกรรม

• พลเระราชประวตการศกษา

• พลเระบาทสมเดจพลเระเจาอยหวภมพลเลอดลยเดชทรงเรมศกษาวชาการเบองตน ณ

โรงเรยนมาแตรเดอ ถนนเพลเลนจต กรงเทพลเมหานคร ใน พลเ.ศ. ๒๔๗๕ ซงเปนปทม

พลเระชนมายได ๕ พลเรรษา เมอมการเปลยนแปลงการปกครองในปนนแลว พลเระองคไดเสดจฯ

ไปประทบ ณ พลเระต าหนกวลลาวฒนา นครโลซานน ประเทศสวตเซอรแลนด และทรงเขา

ศกษาวชาขนตนทโรงเรยนเมยรมองต นครโลซานน ในเดอนกนยายน พลเ.ศ. ๒๔๗๖ ตอมา

ไดทรงยายไปศกษาทโรงเรยนนเวล เดลอลา สวสโลมางคทรงสอบไดประกาศนยบตร บาเซอร

เลยรเอส เลตรส ในเดอนตลาคม พลเ.ศ. ๒๔๘๘ ในปเดยวกนนน ไดทรงเขาศกษาใน

มหาวทยาลยโลซานน สาขาวทยาศาสตร และหลงจากทไดเสดจขนครองราชยเปน

พลเระมหากษตรยรชกาลท ๙ แหงพลเระราชวงศจกร ในวนท ๙ มถนายน พลเ.ศ. ๒๔๘๙ แลว ก

ทรงเปลยนแนวการศกษาไปเปนทางดานสงคมศาสตร สาขาวชากฎหมายและการปกครอง

เพลเอทรงเตรยมรบพลเระราชภารกจในฐานะองคพลเระมหากษตรยตอไป

61




• พลเระปรชาสามารถทางชางในปฐมวย

• พลเระบาทสมเดจพลเระเจาอยหวทรงโปรดงานทางชางมาตงแตคร งยงทรง

พลเระเยาว ขณะทประทบอยในประเทศสวตเซอรแลนดนน ทรงมหองปฏบตการ

ทางชางในพลเระต าหนกวลลาวฒนา นครโลซานน และทรงแสดงฝพลเระหตถใน

งานชางเปนทประจกษหลายคร ง เชน เมอคร งทมพลเระชนมายไดราว ๑๐ พลเรรษา

ไดทรงซอมจกรเยบผาของพลเระพลเเลยงจนใชการได นอกจากนพลเระองคยงเคย

ทดลองระบบไฟฟาสายเดยวกบรถไฟฟาของเลน ทรงประกอบเครองรบวทยชนด

ใชแรและชนดใชหลอดสญญากาศ ซงสามารถรบฟงสถานวทยกระจายเสยงใน

ยโรปไดหลายแหง และทรงจ าลองเรอรบหลวงศรอยธยาจนเปนผลส าเรจอกดวย

• พลเระปรชาสามารถทางชางของพลเระองคนเปนทประจกษชดตลอดมาจนกระทง

ปจจบนน ท งในงานสวนพลเระองค เชน การตอเรอใบ และการถายภาพลเ และใน

งานสวนทเปนพลเระราชกรณยกจเพลเอปวงชนดงทจะกลาวถงตอไป

62




• พลเระราชกรณยกจทเกยวของกบงานวศวกรรม

• พลเระราชกรณยกจทพลเระบาทสมเดจพลเระเจาอยหวทรงประกอบเปน

ประจ า นบต งแต พลเ.ศ. ๒๔๙๘ เปนตนมากคอ การเสดจพลเระราชด าเนน

เยยมราษฎรในภมภาคตาง ๆ ทวประเทศไทย ซงไดท าใหทรงทราบถงความ

เปนอยของราษฎร สภาพลเภมประเทศ รวมทงขอมลตาง ๆ พลเระองคไดทรงน า

ประสบการณและขอมลเหลานมาประกอบพลเระราชด ารและพลเระราชวนจฉย

ในการพลเระราชทานพลเระบรมราชานเคราะหแกเหลาราษฎร เปนผลใหเกด

โครงการพลเฒนาและกจกรรมเปนจ านวนมาก ซงตองอาศยความรทาง

วศวกรรมและเทคโนโลยสาขาตาง ๆ ดงทจะน ามากลาวโดยสงเขปเปนเรอง

ๆ ไป คอ

63



ตวอยางพลเระราชกรณยกจ

• พลเระราชกรณยกจดานวศวกรรมส ารวจและแผนท

• พลเระราชกรณยกจดานวศวกรรมการตอเรอ

• พลเระราชกรณยกจดานวศวกรรมการสอสาร

• พลเระราชกรณยกจดานวศวกรรมการเกษตร

• พลเระราชกรณยกจดานวศวกรรมแหลงน าและชลประทาน

• พลเระราชกรณยกจดานการคมนาคมและการขนสง

• พลเระราชกรณยกจดานการพลเลงงาน

• พลเระราชกรณยกจดานการศกษาทางชางและวศวกรรมศาสตร

• ไบโอดเซลและแกสโซฮอลจากพลเชของไทย

• กงหนน าชยพลเฒนา

• โครงการฝายชะลอน า

64



โครงการดานคมนาคมและการสอสาร

• โครงการดานคมนาคมและการสอสารสวนใหญเปนโครงการปรบปรง

เสนทางเพลเอการเดนทาง และขนสงผลตผลไดสะดวก ท าใหชนบทสามารถ

ตดตอกบโลกภายนอกไดงายขนหลายๆ โครงการจะเรมจากการปรบปรง

ถนน และโครงสรางเพลเอการสอสาร เชน สายโทรศพลเทการคมนาคมทศนย

พลเฒนาเกอบทกแหงมความล าบากมาก โดยเฉพลเาะในทราบสง ซงชาวไทย

ภเขาอาศยอย ทางโครงการตองจดหารถบรรทกน าผลตผลไปยงโรงคดเลอก

ทเชยงใหม หรอโรงงานอาหารส าเรจรปของโครงการในบางพลเนททรงแนะน า

ใหชาวไทยภเขารวมกนออกแรง และบรจาคเงนสรางถนนเพลเอการตดตอกบ

หมบานอนและในเมอง ซงโครงการหลวงไดใหเงนชวยเหลอบางเปนบาง

กรณ

65



• โครงการทางยกระดบลอยฟาบรมราชชนน

• โครงการพลเระราชด าร สะพลเานพลเระราม 8

• โครงการกอสรางถนนเลยบรถไฟสายใต

• โครงการดานการจราจร เกยวกบการขยายถนนคอขวดจดตางๆ

• โครงการต ารวจจราจรในพลเระราชด าร

66


โครงการสาธารณสข

• พลเระบาทสมเดจพลเระเจาอยหวทรงหวงใยในสขภาพลเอนามยของราษฎรยงนก

โดยเฉพลเาะผททกขยากเจบปวยแตไมมโอกาสจะไดรบการรกษาเนองจากไม

มเงนและอยหางไกลโรงพลเยาบาลนอกจากนน ยงปรากฏวา แมแตใน

โรงพลเยาบาลบางแหงกยงขาดแคลนอปกรณทจ าเปน ตลอดจนความร

ทางการแพลเทยในบางเรอง ไดทรงรเรมพลเระราชทานพลเระมหากรณาธคณใน

ดานน ต งแตแรกเรมเสวยราชสมบต เมอพลเทธศกราช ๒๔๙๔ ได

พลเระราชทานพลเระราชทรพลเยสวนพลเระองคเพลเอสรางอาคารส าหรบผลตวคซน

บ ซ จ เพลเอปองกนวณโรคใหแกเดก เปนอาคารทมลกษณะพลเเศษ องคการ

อนามยโลกไดสงผเชยวชาญมาตรวจการสรางหองปฏบตอยางรอบคอบ ใน

เดอนกรกฎาคม พลเทธศกราช ๒๔๙๗ กองวทยาศาสตรสภากาชาดไทย ก

สามารถผลตวคซน บ ซ จ ไดส าเรจ

67



• เมอพลเทธศกราช ๒๕๑๐ โปรดเกลาฯ ใหจดต งหนวยงานแพลเทยพลเระราชทาน

เพลเอชวยรกษาพลเยาบาลราษฎรในทองทซงเสดจพลเระราชด าเนนไปทรงเยยม

หนวยแพลเทยพลเระราชทานซงเดมมเพลเยงคณะแพลเทยตามเสดจ และแพลเทย

ประจ าพลเระองคไดขยายออกไป โดยมแพลเทยอาสามาจากหลายโรงพลเยาบาล

และมแพลเทยผเชยวชาญโนสาขาตางๆ เชน ศลยแพลเทย จกษแพลเทย ทนต

แพลเทย นอกจากคณะแพลเทยพลเระราชทานจะตามเสดจไปยงทตางๆ แลว ยง

ไดจดคณะแพลเทยท างานตามโรงพลเยาบาลประจ าจงหวด ในจงหวดทพลเระราช

นเวศนต งอย เชน โรงพลเยาบาลสกลนครโรงพลเยาบาลนราธวาส บรเวณท

ตรวจโรคหนาพลเระต าหนกภพลเานราชนเวศน และพลเระต าหนกทกษณราช

นเวศน

68



• นอกจากโปรดเกลาฯ ใหมหนวยแพลเทยพลเระราชทานแลว พลเระบาทสมเดจ

พลเระเจาอยหวมพลเระราชด ารวา ชาวบานควรมความรทางการสาธารณสขตาม

สมควร เพลเอชวยเหลอตนเองในทองถนทขาดแคลนสถานพลเยาบาล เมอ

พลเทธศกราช ๒๕๒๕ จงโปรดเกลาฯ ใหมการฝกอบรม “หมอหมบาน”

คดเลอกอาสาสมครมารบการฝกอบรมสาธารณสขมลฐาน เชน การปฐม

พลเยาบาลเบองตน โภชนาการส าหรบแมและเดก การปองกนโรคอยางงายๆ

สถานทฝกอบรม ไดแก โรงพลเยาบาลประจ าจงหวดในจงหวดทพลเระราช

นเวศนต งอย คอ โรงพลเยาบาลสกลนคร โรงพลเยาบาลนราธวาส และ

โรงพลเยาบาลคายกาวละ จงหวดเชยงใหม

69



• พลเระราชด ารสเกยวกบการสาธารณสขตอนหนงมวา “... การรกษา

ความสมบรณแขงแรงของรางกายเปนปจจยของเศรษฐกจทด และ

สงคมทม นคง เพลเราะรางกายทแขงแรงนน โดยปกตจะอ านวยผลให

สขภาพลเจตใจสมบรณดวย และเมอมสขภาพลเสมบรณดพลเรอมทง

รางกายและจตใจแลวยอมมก าลงท าประโยชน สรางสรรคเศรษฐกจ

และสงคมของบานเมองไดเตมท ท งไมเปนภาระแกสงคมดวย คอ

เนนแตผสราง มใชผถวงความเจรญ... ”

70


รก


ขอขอบคณทใหโอกาสในการน าเสนอ

สวสด


Documents

ภูมิปัญญาวัฒนธรรมผู้นำและการปกครองของไทย ตอนที่ ๓