Upload
somporn-isvilanonda
View
166
Download
0
Tags:
Embed Size (px)
Citation preview
รศ.สมพร อศวลานนท สถาบนคลงสมองของชาต
สถาบนคล งสมองของชาต
E-mail address: [email protected]
พลวตและการจ ดการการเกษตรไทย ในยคเศรษฐกจสร างสรรค
การบรรยายพเศษในการประชมว ชาการเกษตรครงท 16 ประจ ำาป 2558 ในวนท 26
มกราคม 2558 เวลา 10.30-12.00 น ณ ห องประชม กว จ ตก ล คณะเกษตร
ม.ขอนแกน จ.ขอนแกน
หวข อน ำาเสนอ1.การก าวส ยคการแขงข นทางการคา
2
4. ความทาทายของการเกษตรและธ รก จการเกษตรไทย
3. สถานภาพการเกษตรไทยและขอก งวล
2. เทคโนโลยและนวตกรรม:ป จจ ยข บเคล อนส ความสามารถในการแขงข น
การบรรยายพเศษในการประชมว ชาการเกษตรคร งท 16 ประจ ำาป 2558 ในว นท 26 มกราคม 2558 เวลา 10.30-12.00 น ณ ห องประชม กว จ ต ก ล คณะเกษตร ม .ขอนแกน จ.ขอนแกน
1. การเข าส ย คการแขงข นทางการคา
สถาบ นคล งสมองของชาต
3
การบรรยายพเศษในการประชมว ชาการเกษตรคร งท 16 ประจ ำาป 2558 ในว นท 26 มกราคม 2558 เวลา 10.30-12.00 น ณ ห องประชม กว จ ต ก ล คณะเกษตร ม .ขอนแกน จ.ขอนแกน
WTO กบข อตกลงส การเป ดเสร ทางการคา
ขอตกลง WTO
WTO มการพฒนาการมาจาก ความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคาหรอ GATT(General Agreement on Tariffs and Trade) เมอป พ.ศ. 2490 และไดสถาปนาขนเปนองคการการคาโลก (WTO) ซงเปนองคการระหวางประเทศ เพอสงเสรมการแขงขนทางการคาทเปนธรรมในป 2538 (1 ม.ค.)
1.การเข าส ย คการแขงขนทางการค า
ผลกดนไปสการเปดตลาดและเปดเสรทางการคาระหวางประเทศพฒนาและสรางกฎกตกาใหมๆ ใหรองรบกบววฒนาการของการคาระหวางประเทศและรปแบบการคาโลกทเปลยนไปอยางตอเนอง ทงนความตกลงทเกดขนประเทศสมาชกตองปฏบตตามกำาหนดระดบความปลอดภยและการตรวจสอบมาตรฐานสนคานำาเขาของประเทศสมาชก ใหสอดคลองกบมาตรฐานระหวางประเทศ เชน การใชมาตรการสขอนามยและสขอนามยพช(SPS) อกทงการปฏบตเยยงชาตอยางเทาเทยมกน
การกาวไปของนโยบายการคาเสร และการขยายตวของของกลมเศรษฐกจการคา
Source: Department of Trade Negotiations
1.การเข าส ย คการแขงขนทางการค า
การรวมตวกนในภมภาค:ประชาคม ASEAN
การขยายตวของพรหมแดนการคาและการผลต เกดเปนSingle Market and
Single Production Base
การเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน เงนทน และแรงงาน
ฝมออยางเสร
สการเปดตลาดเสรการคาและการลงทน
เปนฐานการผลตและการตลาดเดยว
1.การเข าส ย คการแขงขนทางการค า
ทมา: ดดแปลงจากลดาวลย คำาภา
7
การคา การกดกนทางการคา และผลกระทบจากการเปดเสรทางการคาระหวางประเทศเพมสงขน ขณะเดยวกนมแนวโนมของความรวมมอในแตละภมภาคเพมมากขนและมการปรบเปลยนไปสมาตรการ NTB หรอ TBT ใหมๆเพมมากขน
ลทธ การล ทธ การปกปองและปกปองและ
ก ดก นก ดก นทางการคาทางการคา
กฎระเบ ยบกฎระเบ ยบการคาม การค าม ความเข มความเข มข นมากขนข นมากขน
กระแสกระแสภม ภาคภม ภาค
นยมนยม
ความร วมความร วมม อของม อของเอเช ยเอเช ยเพ มข นเพ มข น
ดานการค าและความร วมม อท เปล ยนแปลง
ด านการค าและความร วมม อท เปล ยนแปลง
ความเป นพลวตดานการคาและความร วมมอน ำาไปส Technical Barrier to Trade(TBT)
1.การเข าส ย คการแขงขนทางการค า
ความแตกตางในระดบพฒนาของประเทศสมาชกทำาใหกฎกตกาทางการคาภายใตการเปดตลาดและการปฎบตอยางเทาเทยมกนไดพฒนากาวขนมาเปนเครองมอการกดกนทางการคาตามมา
►กตกาการคาก บการถ กใชเป นเคร องมอ NTBหรอ TBT
ประเทศสมาชกทพฒนาแลวจะมขอระเบยบในมาตรฐานทสงกวาประเทศกำาลงพฒนา
อนเปนประเดนไปส NTB หรอ TBT ในระหวางประเทศพฒนาและประเทศกำาลงพฒนา
1.การเข าส ย คการแขงขนทางการค า
การผกโยงประเด นการเปล ยนแปลงสภาพของภม อากาศโลกขนเป นเคร องมอทางการคาและTBT
การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโลกสรางความเสยงและผลกระทบตอการผลตทางการเกษตรเพมมากขนเปนทวคณนำาไปสกระแสความใสใจตอสภาพแวดลอมและเปลยนแปลงความตองการของผบรโภค
ขอกงวลในเรองดงกลาวนำาไปสการทบทวนในเรองการใชทรพยากรและสงแวดลอมของโลก และรวมถงการนำาประเดนไปผกเชอมโยงกบกฎกตกาทางการคา โดยเฉพาะในประเดนเกยวกบ green house gas ; carbon footprint; carbon credit เปนตน
1.การเข าส ย คการแขงขนทางการค า
การตลาดสนค าเกษตรและอาหารเปล ยนแปลงปจจ ยการผลตม ปร มาณและคณภาพลดลงปรมาณผลผลตผ นผวนมความขดแย งระหวางพชอาหาร/พ ชพลงงานตนทนการผลตอาหารสงข น
มการแขงขนทางการคาท
รนแรงและขยายตวมากขนสงแวดลอมเส อมโทรมและขยายตวสร างความสนคลอนเร องความม นคงทางอาหาร
ปญหาสภาพความแปรปรวนของสงแวดลอมโลกสร างความเส ยงต อการผลตอาการและถกนำาไปสร างเป นพนธและขอผ กพนทางการคา
การกดก นทางการคาจากมาตรการแกไขปญหาโลกร อนเพมมากขน
สงท จะเก ดข นตามมา
10
1.การเข าส ย คการแขงขนทางการค า
2. เทคโนโลยและนว ตกรรม:ปจจ ยข บเคล อนส ความสามารถในการแขงข น
11
สถาบ นคล งสมองของชาตสถาบ นคล งสมองของชาต
การบรรยายพเศษในการประชมว ชาการเกษตรคร งท 16 ประจ ำาป 2558 ในว นท 26 มกราคม 2558 เวลา 10.30-12.00 น ณ ห องประชม กว จ ต ก ล คณะเกษตร ม .ขอนแกน จ.ขอนแกน
อำานาจจะเปนของผบรโภคมากกวาผผลต
การแขงขนในตลาดสนคาจะเปนการแขงขนในดานคณภาพทรนแรงขน สนคาทขาดคณภาพจะถกเบยดหายไปจากตลาดการคา
การค าจะไร พรหมแดนมากขน และจะม การใชเคร องม อท ไม ใช ภาษ(NTB) มาเป นเคร องม อก ดก นทางการค าเพ มมากขน
12
มาตรการทางการคาจะใหความสนใจกบสขอนามยและความปลอดภยของผบรโภคเปนสงสำาคญ ไปพรอมๆกบมการกำาหนดมาตรฐานคณภาพการแขงขนทรนแรงในตลาดการคา ทำาใหผผลตตองอาศยเทคโนโลยหรอนวตกรรมใหมมาใชในกระบวนการผลตหรอตองพงพงวทยาศาสตรและเทคโนโลยมากขน
เพอท ำาให ต นท นการผล ตต ำาลง
เพอท ำาใหค ณภาพดข นด วยต นท นท ต ำา
►โลกในยคของการคาเสร
2. เทคโนโลยและนวตกรรม:ป จจ ยข บเคล อนส ความสามารถในการแขงข น
►ความกาวหนาด านเทคโนโลย
13
ทางเทคโนโลยและนวตกรรม เปนปจจยสำาคญในการสรางขดความสามารถในการแขงขนทางการคาและการขยายโอกาส
Information Technology Biotechnology
เปนนวตกรรมททำาใหโลกแคบลง ผคนในโลกสามารถตดตอขาวสารกนไดสะดวกยงขน หรอทเรยกวาโลกไรพรหมแดน
การยอมรบในนวตกรรมดงกลาว
ทำาใหเกดการประหยดตนทน
เกดการขยายตวทางการตลาด และเปนพลวตมากขน การเขาสแงมมตางๆของโลกสะดวกและรวดเรว
ความกาวหนาดานเทคโนโลยชวภาพ นำาไปสการปฏวตในกระบวนการผลตพช สตว อาหาร และการแพทย และชวยขยาย production frontier การยอมรบนวตกรรมดงกลาวนำาไปสการเพมศกยภาพในกระบวนการผลตทางชวภาพ ทำาใหประหยดตนทนเกดการเปลยนแปลงในกระบวนการผลตอาหาร และนำาไปสกตกาการคาใหมๆ โดยเฉพาะในกลม EU ซงใหการสนบสนน green and natural products
2. เทคโนโลยและนวตกรรม:ป จจ ยข บเคล อนส ความสามารถในการแขงข น
การผสมกนของเทคโนโลยดานเคมวทยา ชววทยา ฟสกส คอมพวเตอรและวศวกรรมศาสตรแขนงตางๆ ทำาใหเกดเทคโนโลยใหม ทเรยกวานาโนเทคโนโลย เกดการพฒนาเครองมอวทยาศาสตรและเครองมอวทยาศาสตร ทมขนาดเลก ใหประโยชนกบการคนควาวจย
กระบวนการผลตสนคาและอาหารเกดการเปลยนแปลงทางลกษณะและคณภาพของผลตภณฑหลากหลายขน
กลองส องทางเด นอาหารชนด capsule(Endoscopic capsule)
14
►ความกาวหนาด านเทคโนโลย
Nanotechnology
2. เทคโนโลยและนวตกรรม:ป จจ ยข บเคล อนส ความสามารถในการแขงข น
►การกาวไปของเทคโนโลยกอใหเก ดศาสตร และนวตกรรมใหม
การผสมผสานระหวางเทคโนโลยคอมพวเตอร ชวเคม สถต คณตศาสตร วศวกรรมศาสตร และ สารสนเทศนศาสตรนำาไปสศาสตรทางดาน genomics, Metabolomics, synthetic biology, Bioinformatics เปนตน นำาไปสการพฒนาผลตภณฑยารกษาโรคและการประยกตใหเกดประโยชนในดานการปรบปรงพนธพชพนธสตว
Information Technology
Nanotechnology
Biotechnology
2. เทคโนโลยและนวตกรรม:ป จจ ยข บเคล อนส ความสามารถในการแขงข น
16
Knowledge Technology/innovation
Competitive advantage
Competitiveness
► ความกาวหนาทางเทคโนโลยและนวตกรรมไดถ กใชเป นเคร องมอขบเคล อนทางเศรษฐกจและการแขงข นทางการคา
ความมจำากดของทรพยากรและสงแวดลอมทำาใหโลกไดกาวจาก Factor Driven Economy ของระบบเศรษฐกจแบบเดม ไปส Innovation Driven Economy หรอทเราเรยกวา “Knowledge-based Economy” หรอ New Economy
เทคโนโลยและนวตกรรมเปนปจจยสำาคญในการสรางขดความสามารถในการแขงขนและรวมถงการสรางคณคาและมลคา
2. เทคโนโลยและนวตกรรม:ป จจ ยข บเคล อนส ความสามารถในการแขงข น
ทมา: อาคม เตมพทยาไพสฐม สศช, 2554
นวตกรรมและความคดสร างสรรคเป นคลนล กใหมในการขบเคล อนเศรษฐกจและการคา
เกดกรอบแนวคดในการใชพนทและทรพยากรเทาเดมแตทำาอยางไรจะสรางสนคาทมทงคณคาและมลคาเพมสงขน
มการนำาเอาทนทางสงคมและทนทางทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมาสรางการขบเคลอนและเปนจดขายทางการตลาด
2. เทคโนโลยและนวตกรรม:ป จจ ยข บเคล อนส ความสามารถในการแขงข น
เศรษฐกจสร างสรรค:ใชความคดเพ อสร างมลค าเพ ม
ทมา:ดดแปลงจาก อาคม เตมพทยาไพสฐม สศช, 2554
Newness Knowledge or Creativity Economic Benefits
2. เทคโนโลยและนวตกรรม:ป จจ ยข บเคล อนส ความสามารถในการแขงข น
3. สถานภาพของภาคการเกษตรไทยและขอก งวล
สถาบ นคล งสมองของชาต
19
การบรรยายพเศษในการประชมว ชาการเกษตรคร งท 16 ประจ ำาป 2558 ในว นท 26 มกราคม 2558 เวลา 10.30-12.00 น ณ ห องประชม กว จ ต ก ล คณะเกษตร ม .ขอนแกน จ.ขอนแกน
มลค าการส งออกของไทยป 2554 -56
ทมา : ศ นย สารสนเทศการสอสาร ส ำาน กงานปลดกระทรวงพาณชย , ธ นวาคม 2557
หนวย : พ นล านบาทจำานวนครวเรอนเกษตร 5.8 ลานครวเรอน
ขนาดของรายไดตอครวเรอนเกษตร(2554) 110,700 บาท โดยเปนรายไดจากการเกษตร 40% อก 60% มาจากนอกการเกษตร (ทมา: สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร)
โครงสร างม ลค าส งออกของไทย
ครวเร อนเกษตรและรายได
ภาพครวเร อนเกษตรไทย รายไดและการส งออก
ป 2554 2555 2556
สนค ารวมทงส น 6,708 7,092 6,910
1. อ ตสาหกรรม 4,906 5,325 5,254
2. เกษตรกรรม 876 732 688
(%) 13.06 10.32 9.96
3. อ ตสาหกรรมเกษตร
527 561 522
รวม ส นค าเกษตรกรรม และอ ตสาหกรรมเกษตร
1,403 1,293 1,210
% 20.92 18.23 17.51
3. สถานภาพของภาคการเกษตรไทยและขอก งวล
20
ขนาดของฟารมเฉลย 22.5 ไร
มลคาการสงออกสนค าเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรเทยบกบส นค าสงออกของไทยทงหมด
ทมา: คำานวณจากฐานขอมลการสงออกกระทรวงพาณชย
3. สถานภาพของภาคการเกษตรไทยและขอก งวล
ประเทศไทยเป นผ ส งออกอาหารและส นค าเกษตรอยในอ นด บ 1 ใน 10 ของโลก แต ส วนมากยงส งออกในร ปของว ตถ ด บ
รายการส นค า 2555(ล านบาท)
2556(ล านบาท)
1. ยางธรรมชาต 270,153.8 249,296.4
2. ข าว 142,976.2 133,851.2
3.ผล ตภ ณฑม นส ำาปะหล ง 87,289.0 98,344.6
4. ไก แปรร ป 61,968.5 60,470.1
5. ก ง สดแชเย น แช แข ง 45,184.1 28,531.7
6.ผลไมสด แชเย น ก งแห ง 36,697.5 32,012.7
7.เน อปลาสดแชเย นแชแข ง 12,875.3 8,711.7
8. ปลาหมกสดแชเย นแชแข ง
12,842.3 10,291.6
9. ผ กสดแชเย น ก งแห ง 7,242.6 6,744.4
10. ไก สดแชเย น แช แข ง 5,950.9 6,388.2
มลคาการส งออกส นค าอตสาหกรรมเกษตร 10 ล ำาด บแรก ป 2555 และ 56
ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สำานกงานปลดกระทรวงพาณชย
ส นค าเกษตรสงออกทส ำาค ญ
รายการส นค า 2555(ล านบาท)
2556(ล านบาท)
1. อาหารทะเลกระป อง 161,536.8 146,052.9
2. น ำาตาล 122,285.1 85,494.5
3.ผลไมกระป องและแปรร ป 47,854.4 49,247.1
4. เคร องด ม 37,318.9 37,868.2
5. อาหารส ตว เล ยง 33,757.5 35,179.9
6. ผล ตภ ณฑข าวสาล และอาหารส ำาเร จร ป
32,188.6 35,795.5
7.ไขมนและนำาม นจากพชและส ตว
20,848.8 24,748.4
8.ส งปร งรสอาหาร 15,661.5 16,796.3
9. ผ กกระป องแปรร ป 10,468.8 10,192.7
10. เน อส ตว และของปร งแต ง
9,562.5 9,637.6
มลคาการสงออกส นค าเกษตร 10 ล ำาดบแรก ป 2555 และ 56
22ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สำานกงานปลดกระทรวงพาณชย
3. สถานภาพของภาคการเกษตรไทยและขอก งวล
การขยายตวของเศรษฐกจภาคการเกษตร
สาขา 2555(%) 2556(%)ภาคการเกษตร 4.0 3.5-4.5 พ ช 5.5 4.0-5.0 ปศ ส ตว 3.2 1.8-2.8 ประมง -2.7 -0.2-0.8 บร การทางการเกษตร 2.9 2.5-3.5 ป าไม 1.4 0.5-1.5
ทมา: สำานกนโยบายและแผนพฒนาการเกษตร สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร
การขยายตวของ GDP ในสาขาเกษตรป 2555 และการคาดหมายป 2556
23
3. สถานภาพของภาคการเกษตรไทยและขอก งวล
►►โครงสร างการใชท ดนในภาคการเกษตรและแรงงานไดเปล ยนแปลงไปมากในชวงคร งศตวรรษทผ านมา
มเนอทปาไม 186 ลานไรหรอ 58.2% ของเนอททงประเทศพนทเพาะปลกพช 51 ลานไรสดสวนของ GDP ภาคการเกษตร 34.91% จำานวนแรงงานในภาคการเกษตร 67% ของแรงงานทงประเทศ)
หมายเหต : ทดนทใชเพอการเกษตรเปนทเพาะปลกพช มจำานวน 51 ลานไร (ชยยงค ชชาต 2503)
ขอมลสำาคญ
สดส วนการใชท ด นเพ อการเกษตร(เพาะปลกพช)ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 1 (2506-2509)
สดส วนการใชท ด นเพ อการเกษตรเป นท เพาะปลกพชในชวงแผนพฒนาฯ ฉบ บท 10 (2550-2555)
มเนอทปาไม 107.2 ลานไร หรอ 33 % ของเนอททงประเทศเปนเนอทเพาะปลกพช 132 ลานไร สดสวนของ GDP ภาคการเกษตร 8.8% จำานวนแรงงานในภาคการเกษตร 41.8% ของแรงงานทงประเทศเกษตรกรอยในภาวะสงวย
ขอมลสำาคญ
หมายเหต : ทดนทใชเพอการเกษตรเปนทเพาะปลกพช มจำานวน 132 ลานไร
3. สถานภาพของภาคการเกษตรไทยและขอก งวล
25
สดสวนการผลตรายสาขาตอ GDPสดสวนการผลตรายสาขาตอ GDP
มลค า GDPในป 2554 เท าก บ 11.12 ล านล านบาทและรายไดต อหวของประชากร 164,512 บาท
สดสวนของภาคการเกษตตอ GDP มเพยง 9% การขยายตวทผานมาเกดจากการเพมการใชปจจยการผลตมากกวาการเพม
productivity
สดสวนของภาคการเกษตตอ GDP มเพยง 9% การขยายตวทผานมาเกดจากการเพมการใชปจจยการผลตมากกวาการเพม
productivity
Source: NESDB , 2555.
GDP ของภาคการเกษตรและการเตบโต
3. สถานภาพของภาคการเกษตรไทยและขอก งวล
การขยายตวทางเศรษฐกจทผานมาเกดจากการเพมปรมาณ (จำานวน) ของปจจยการผลตเปนหลกโดยไมไดเนนถงการเพมคณภาพของปจจยทใชใหมประสทธภาพทสงขน
สาขาเกษตรกร
รม
เฉลยแผนฯ
6(2530-
34)
เฉล ยแผนฯ
7(2535-
39)
เฉล ยแผนฯ
8(2540-
44)
เฉล ยแผนฯ
9(2545-
49)
เฉล ยแผนฯ
10(2550-
54
2550 2551 2552 2553 2554
เฉลย3 ป แรก
แผนฯ 10
(2550-54)
2525-
2552
GDP Growth 4.55 2.98 2.04 2.90 1.64 0.9 4.2 1.3 -2.3 4.1 1.30 2.96
แหลงท มา
แรงงาน
0.11 -0.27 -0.07 0.08 0.07 0.08 0.21 0 -0.07 0.14 0.01 0.00
ทด น 0.06 0.05 0.06 0.14 0.05 0.26 0.6 -0.46 0.28 -0.41 0.36 0.11
ทน 3.01 6.57 3.34 3.19 3.55 4.09 3.72 2.88 4.87 2.21 3.17 3.61
TFP 1.36 -3.37 -1.29 -0.51 -2.18 -3.53 -1.03 -1.12 -7.38 2.16 -2.78 -0.77
ทมา: สำานกบญชประชาชาต สำานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต26
เมอตลาดมการแขงขนมากขนจะทำาใหการผลตหลายๆอยางของไทยไมสามารถแขงขนได
3. สถานภาพของภาคการเกษตรไทยและขอก งวล
27
แหลงทเปน food Bank ตามธรรมชาตของคนชนบทขาดหายไป และมตนทนในการเขาถงแหลงอาหารทจำาเปนของครวเรอนสงขน
ความหลากหลายทางชวภาพ(biodiversity)ถกทำาลาย
การขยายการผลตไปในพนทลาดชนและพนทปาไดสรางสรางผลกระทบตอสภาพแวดลอมในชนบท เชนโคลนถลม นำาไหลบารนแรงเมอมฝนตก ฯลฯ
มลภาวะทางนำาขยายตวสรางผลกระทบตอแหลงนำาตามธรรมชาตและคณภาพนำาทเสอมโทรมสงผลกระทบตอการผลตทางการเกษตร
คณภาพของทดนทใชในการผลตเสอมโทรมสรางผลกระทบตอ productivity
3. สถานภาพของภาคการเกษตรไทยและขอก งวล
การเปลยนแปลงภมอากาศเพ มความเส ยงท พชผลจะเส ยหายมากขนในวงกวางย งข น
นกวชาการคาดวาความแปรปรวนจะกระทบพชบางชนดในบางพนท
28
การขาดแคลนนำา พรอมกบภยนำาทวมจะรนแรงยงขน
คาความแปรปรวนของนำาฝนสงขน
3. สถานภาพของภาคการเกษตรไทยและขอก งวล
ภาคการเกษตรประกอบดวยเกษตรกรขนาดเลกจำานวนมาก มผลผลตตำา มตนทนสง และขาดขอความรในการจดการเชงธรกจไรนา
► การผลตส นค าเกษตรของเกษตรกรไทยสวนมากเป นการผลตสนค าคละและมต นทนการผลตท ส ง
การผลตสนคายงเปนสนคาคละ ไมไดคำานงถงคณภาพและมาตรฐานตามกฎกตกาการคาใหม ทำาใหไมไดราคา
การผลตเปนรายเลกรายนอย ชมชนขาดความเขมแขงทำาใหการผลตสนคาเพอใหเขาถงตลาดสมยใหมทำาไดยากและจำากด
29
การผลตขาดความเขาใจถงการคำานงถงผบรโภค กาวไมทนกบการตอบสนองของกลไกการตลาดสมยใหม
3. สถานภาพของภาคการเกษตรไทยและขอก งวล
ทำาใหเกษตรกรรายยอยจ ำานวนไม น อยตกอยในภาวะยากจนและไม ม ความม นคงในอาชพ
เกษตรกรรายยอยไมสามารถกาวขามหบเหวของความยากจน
ทมา: ดดแปลงจาก อภชาต วรรณวจตร 2557
ขาดความร การจ ดการไร นา
ขาดเทคนคในการปร บลดตนทนขาดเทคนคท เข าส ระบบการ
ผลตปลอดภย ได มาตรฐาน ได
ค ณภาพ
เขาไม ถ งกลไกตลาด
3. สถานภาพของภาคการเกษตรไทยและขอก งวล
4.ความทาทายของการเกษตรและธ รกจการเกษตรไทย
31
การบรรยายพเศษในการประชมว ชาการเกษตรคร งท 16 ประจ ำาป 2558 ในว นท 26 มกราคม 2558 เวลา 10.30-12.00 น ณ ห องประชม กว จ ต ก ล คณะเกษตร ม .ขอนแกน จ.ขอนแกน
มาตรฐานไทย
มาตรฐานสากลการเกษตรอาเซยน
มาตรฐานสนค า:ความจำาเป นในยคของการคาเสร
32การกาวสยคการคาเสรความกาวหนาของเทคโนโลยและนวตกรรม
มาตรฐานสนคาเกษตรและอาหาร เชนขาวหอมมะลมาตรฐานระบบ (เชน GAP, Organic Thailand, GMP เปนตน)มาตรฐานชมชนมาตรฐานทวไปSPS/QIE/CODEX/ IPPC
มาตรฐาน IFOAM, USDA ORGANIC มาตรฐานทวไปSPS/QIE/CODEX/ IPPC/OIE
การเขาส Word Free Trade Economy ตามบรบทขององคการการคาโลก
มตเวลา
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
33
การสรางกลมใหเขมแขง มกระบวนการผลตทดจากตนนำาและเชอมตอกบกระบวนการกลางนำาและปลายนำา เพอใหเกดกระบวนการทำาธรกจโดยคำานงถงคณคา เชน การทำาขาวหอมมะลอนทรย การผลตพชผกปลอดภย คณภาพและมาตรฐานในทางการคา
การนำาเอาทนทางสงคม ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม วฒนธรรมและภมปญญาของชมชน มาขบเคลอนเพอสรางนวตกรรมในตวสนคา
สรางหลกคดภายใตกระบวนการจดการความร การตระหนกถงความเสยง การสรางรายไดและการประหยดรายจาย การสรางคณคามาตรฐานและความปลอดภยและความเชอถอในตวสนคา
ทำาอย างไรจงจะปร บระบบการผลตแบบ Mass สการผลตแบบ Niche
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
University and Public Sector engagement เต มเต มช องว างการผลต
การจ ดการและงานวจ ยโดยมหาวทยาล ยในพนท หร อสถาบนว ชาการในพนท
สร างว ธ การจ ดการใหม
สรางชองทางตลาดใหม พนธ จ ำาเพาะ
แนวทางการจ ดการเพ อให เก ดการผลตแบบ Niche Product
Processing house ผลตภ ณฑท โดดเด น
Social enterprise
ทมา: ดดแปลงจาก อภชาต วรรณวจตร 2557
Business engagement เต มเต มช องว างการจ ดการทางการตลาด การสร างม ลค า
เพ มเพ อการกระจายสนค าต อผ บร โภค
Community engagement
ยกระด บการจ ดการในไร นาของเกษตรกร
ผกโยงการตลาดใหเขาก บระบบการ
ผลตอยางเป นธรรมและม
ประส ทธ ภาพ
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
สรางเส นทางเล อกใหก บเกษตรกรรายยอย
35
ดน นำา อากาศbiodiversity
เกษตรกรรมย งยน
คณภาพชวตทดของเกษตรกร
ประส ทธ ภาพ ความเป นธรรม
การผสมผสานการ
ผลตพช และสตว
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
พฒนาความรอบร ในกระบวนการจ ดการ
ทมา:มนตร คงตระกลเทยน, 2554
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
►การใหความสำาค ญกบการแปรร ปท งในร ปของ Functional Food; Healthy Food ; Nutrit ional Food
►การสร าง value added ในผลตภ ณฑแปรร ป
สถาบนคลงสมองของชาต
ระบบการผลต(Production System)
ระบบการตลาด (
การใชนว ตกรรมตอเต มหวงโซอ ปทานขนเป นหวงโซค ณคา
ระบบการแปรรป(Processing System) Marketing System)
ระบบการบร โภค (Consumption System)
ใชนวตกรรมและความคดเพมมลคาในหวงโซอปทาน
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
ธรก จ
สหกรณการเกษตร
การจ ดการทด นและทน
การส งเสร ม การใหส นเช อ
Source:Dang Kim Son, 2014:
39
การสนธส มพ นธ ในกระบวนการผลตและการตลาดทใหญข นในระหว างชมชนจะเป นแรงขบเคล อนส ำาค ญในการสร างสรรค ค ณคา
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
40
การยกระดบส การเป น HUB ของสนค าเกษตรแปรร ปและการกาวเป นคร วของโลก
มงตอบสนองความตองการของตลาดทงในประเทศและต างประเทศ พ ฒนาเทคโนโลย อ ตสาหกรรมอาหาร พ ฒนาค ณภาพของส นค าให ได มาตรฐานสากล
การผลตท ตอบสนองต อความปลอดภยด านอาหาร ส ขอนามยตามขอตกลงของ WTO
กาวเป นผ น ำาส งออกส นค าเกษตรแปรร ปท งในภม ภาคและในตลาดการค าส นค าเกษตรแปรร ปของโลก
Good Agricultural Practice (GAP)
Good Manufacturing Practice (GMP)
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
รปแบบการบรโภคทกำาลงเปลยนแปลงทำาใหเกดทางเลอกในระบบการผลต
ความตองการอาหารปลอดภย อาหารอ นทร ย ความตองการอาหารทม ค ณค าโภชนาการ อาหารทเป นยาความกงวลเร องผลกระทบดานส งคม: โลกร อน สว สด การส ตว
การใชน ำามากเก นไป การก ดกนการค า
41
เกดทางเลอกในระบบการผลตในหลายรปแบบมากขน เชน เกษตรอนทรย เกษตรปลอดภย การเกษตรทเปนมตรกบสงแวดลอม เปนตน
กาวใหทนก บร ปแบบความตองการของผบร โภคและการบร โภคทก ำาล งเปล ยนแปลง
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
+
New Technology
KnowledgeManagement
New Demand
Existing Resource Endowment
People
Natural resources
Cultural values
Indigenous Knowledge
“Thainess”
Repackaging/Branding Real Products & Services
Value Creation
Balancing Economic & Social investment
การเพมมต ความคดสร างสรรคในกระบวนการผลตเป นสร างความตองการใหมในสนค าใหก บผ บร โภค
การเพ มมต ความคดสร างสรรคในกระบวนการผลตเป นสร างความตองการใหมในสนค าใหก บผ บร โภค
เปนการสรางการเตบโตทางธรกจดวยแนวทางใหมทไมใชการไปแยงชงสวนแบง
ทางการตลาดแบบเดมๆแตจะเปนการพฒนาสนคาใหมความแตกตางหรอตอง
สรางความตองการใหมๆ (New Demand) ขนมาโดยใชนวตกรรม(Innovation)
ทมา: ดดแปลงจากบทความของ สศช
กรณต วอยาง
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
กรณตวอยาง
กรณต วอยาง(ตอ)
ขาวขาว20 บาท/กก.
ข าวม กล นหอม35บาท/กก.
ข าวหอมมะล น ลม โภชนาการ
>80 บาท/กก.
การพฒนาความหลากหลายสการเป น healthy food &cosmetic
ทมา: ดดแปลงจาก Apichart Vannvichit
ราคาขาวเปล อก25 บาทตอกก.
ราคาขาวสาร50 บาทตอกก . .นาอนทร ย ข าวหอมมะล
เคร องส ำาอางค/spa6,500 บาทตอกก .
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
Riceberry oil
High Antioxidants Selenium/ Folate/ Phytonutrients (สารฟฤกษเคม)
Low – medium glycemic index
Iron and high Fe bioavailabil i ty
Let Your Rice be Your
Medicine
ทมา: รชน คงคาฉยฉาย 2556
Good Quality High Nutrient For Longevity Life
กรณของขาว: เราก นขาวเพ อคาดหวงอะไรจากขาว?กรณของขาว: เราก นขาวเพ อคาดหวงอะไรจากขาว?
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
ขาวพนเม องท ม ประส ทธ ภาพในการตาน อนม ลอ สระส งท ส ด
Micromole of Trolox (TE) equivalents per 100g; µmoles TE /100g
ทมา: รชน คงคาฉยฉาย 2556
เราจะสรางมลคาเพมใหกบขาวไดอยางไร?
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
กรณของขาว(ต อ)กรณของขาว(ต อ)
ปรมาณทควรไดรบตอวน 15 มลลกรม
ทมา: รชน คงคาฉยฉาย 2556
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
กรณของขาว(ต อ)กรณของขาว(ต อ)เราจะสรางมลคาเพมใหกบขาวไดอยางไร?
บทบาทในการปองกนการทำาลายเรตนาดวยการเปนสารตานออกซเดชน ดงนนจงลดปจจยเสยงการเกดโรคตาบอดอนเนองมาจากการเสอมสภาพของแมคคลา ลเทยในผสงอาย หรอโรคตอกระจก
ทมา: รชน คงคาฉยฉาย 2556
4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
กรณของขาว(ต อ)กรณของขาว(ต อ)เราจะสรางมลคาเพมใหกบขาวไดอยางไร?
โรงงานมนอดเมด
ผสงออกมนเสน อตสาหกรรมกรดมะนาว
การผลตกลางนำาการผลตตนนำา การผลตปลายนำา
คนกลาง/ผรวบรวม ลานมน
โรงงานแปงมน
อตสาหกรรมอาหารสตว
โรงงานเอทานอล
อตสาหกรรมผงชรส
อตสาหกรรมกระดาษ
อตสาหกรรมกาว
อตสาหกรรมสงทอ
อตสาหกรรมอาหารผสงออกแปงมน
สงออก
สงออก
ในประเทศ
ในประเทศ
ในประเทศ
กรณมนส ำาปะหลงก บหวงโซอ ปทาน4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
Dextrinized starch
มนสำาปะหลง
มนอดเมด
มนเสน
แปงมนสำาปะหลง
อาหารสตว
เอทานอล
กรดอนทรย
แปงมนสำาหรบวตถดบแปรรป
แปงมนสำาหรบวตถดบประกอบ
สงทอไมอด กระดาษ
แปรรปทางเทคโนโลยชวภาพ
แปรรปทางเคม
แปรรปทางกายภาพ
Pregelatinized starch
แปงแปรรปดวยความรอนชนแปงสาค
แปงยอยดวยกรด
Starch ether
Hydroxy-propyl starch
Acetylated starch
Moltodextrin starch
นำาเชอม glucose fructose
Polyols;Sobitol;mannitol
Amino acid; glutamat;lysine
Organic acid;lactic acid;citric acid
ประเทศไทยยงขาดการพฒนา R&I เพ อการปร บโซอ ปทานใหเป นโซค ณคา
Gasif ierชวมวล กาซ
สะอาด
ขายไฟฟา
โรงส ข าวโรงส ข าวโรงห บปาล มโรงห บปาล ม
ว ศด จากกระบวรการว ศด จากกระบวรการผลตการเกษตรเหลอใช ผล ตการเกษตรเหลอใช
เคร องป นไฟฟา
►การใชภาคการเกษตรสร างความสมดลด านพลงงาน4.ความทาทายของการเกษตรและธรก จการเกษตรไทย
การใชเศษพชเพ อการผล ตพล งงานไฟฟาช วมวล
Cellulosic Ethanol
Agricultural fields and Windmills
ขอบคณQ&A