1. XY DNG TRNG TNJIM COLLINSJERRY I. PORRASNguyn Dng Hiu dchChu trach nhiem xuat ban: Ts. Quach Thu NguyetBien tap:Thanh NamBa: Thuy TrinhSa ban in:Pham NguyenKy thuat vi tnh:Thanh HaNHA XUAT BAN TRE161B Ly Chnh Thang - Quan 3 - Thanh pho Ho Ch MinhT: 9316289 - 9316211 - 8465595 - 8465596 - 9350973Fax: 84.8.8437450 - E-mail: nxbtre@ hcm.vnn.vnWebsite: http://www.nxbtre.com.vnCHI NHANH NHA XUAT BAN TRE TAI HA NOI20 ngo 91, Nguyen Ch Thanh, Quan ong a - Ha NoiT & Fax: (04) 7734544E-mail: vanphongnxbtre@ hn.vnn.vnBUILT TO LAST. Copyright 1994, 1997 by Jim Collins va Jerry I. Porras. Allrights reserved.Ban ting Vit do NXB Tre xut ban theo hp ng nhng quyn viJames C. Collins and Jerry I. Porras Associates, qua Curtis Brown, Ltd.

2. Danh tng Joanne va CharleneMUC LUCLI CAM N ................................................................................................................. 7LI NOI U .............................................................................................................. 12LI GII THIU ......................................................................................................... 15CHNG MTCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT NHT .............................................. 33CHNG 2KHNG CH LA NGI BAO GI, MA PHAI TAO RA NG H ............ 68CHNG 3HN CA LI NHUN ............................................................................................. 109CHNG 4GN GI CAI CT LOI - THUC Y S TIN B ............................................ 166CHNG 5CAC MUC TIU Y THAM VONG VA THACH THC (BHAG) ..................... 184CHNG 6NN VN HOA CNG TY MANG TNH NGHI THC CAO ............................. 226CHNG 7TH NHIU CACH VA GI LAI NHNG G PHU HP ..................................... 271CHNG 8PHAT TRIN I NGU QUAN LY T NI B ................................................... 321CHNG 9KHNG BAO GI HAI LONG VI THANH QUA AT C ....................... 349XY DNG TRNG TNLI NOI U45 3. CHNG 10KT THUC CUA KHI U .................................................................................. 376 CHNG 11XY DNG TM NHN VA HOAI BAO CUA DOANH NGHIP ...................... 407 PHN KTLI CAM NCAC CU HOI THNG GP .............................................................................. 444 PHU LUC 1CAC VN NGHIN CU .................................................................................. 458 Winston Churchill tng noi rng vit mt cun sach phai PHU LUC 2NGUN GC THANH LP CUA CAC CNG TY HANG U trai qua nm giai oan. giai oan u tin, no ch la mtVA CAC CNG TY SO SANH ................................................................................ 469 th chi trong tay ban. Nhng n giai oan cui cung, PHU LUC 3 no tr thanh mt tn bao chua mun iu khin ca cucCAC BANG BIU ..................................................................................................... 488 i ban. Ngay khi ban sp sa quy nga va u hang, ban bng vung ln git cht tn bao chua va a cun sach cua ban n vi cng lun. ung la nh vy! Nu khng co nhng con ngi tuyt vi giup chung ti trong vic hoan thanh cun sach nay, tn bao chua kia a co th gianh chin thng. Ngi ban, ngi ng nghip Morten Hansen cua chung ti a ong gop to ln cho d an nay. La mt hoc gia Fulbright, ng phai tam thi ri bo cng vic Nhom T vn Boston trong sau thang tham gia nhom nghin cu Stanford vi chung ti, trong thi gian nay ng ong vai tro quan trong trong vic chon la va phn tch cac cng ty so sanh. Sau khi chia tay vi d an, ng tip tuc gi lin lac thng xuyn, lin tuc thuc y chung ti c gng thoat khoi rang buc cua nhng quan nim cu, tp trung chu y vao nhng bng chng cu th, ngay ca khi chung khngXY DNG TRNG TN MUC LUC6 7 4. phu hp vi quan im trc y cua chung ti. Morten la Knox, Arnold Lee, Kent Major, Diane Miller, Anne Robinson,mt trong nhng tr thc trung thc nht ma chung ti Robert Silvers, Kevin Waddell, Vincent Yan, va Bill Youstra.tng bit, ng khng bao gi cho phep chung ti sa nga Chung ti con nhn c s h tr c lc t cac nhnvao cai by chu quan trong khi nghin cu: cn bnh chvin th vin Jackson tai ai hoc Stanford: Betty Burton,nhn thy nhng g chung ta mun thy! Khi xy dng vaSandra Leone, Janna Leffingwell, va Suzanne Sweeney.phat trin nhng y tng sau cung, chung ti lun t hoi: Chung ti c bit cam n nhn vin th vin Paul Reist vLiu nhng iu nay co ap ng c nhng tiu chun nhng c gng tra cu giup chung ti cac tai liu lin quanMorten hay khng?ra i cach nay hang chuc nm! Carolyn Billheimer t cngDarryl Roberts va Jose Vamos la tr ly nghin cu cua dty Dialog Information Services Inc, bng tt ca kha nng aan trong nhiu nm, cung thi gian o ho con lam nghinh tr tch cc trong vic sp xp va phn loai cac bai vitcu sinh tai Stanford. Darryl thc hin cng vic giai mav cac cng ty hang u. Linda Bethel, Peggy Crosby, Ellenc ban i vi mt s cng ty chu cht trong danh sachDiNucci, Betty Gerhadt, Ellen Kitamura, Sylvia Lorton, Marknh Merck, Johnson & Johnson, 3M va Philip Morris, ongShields, Karen Stock va Linda Taoka a gop phn tch ccvai tro quan trong trong vic iu tra ly y kin t cac CEO, vao cng vic hanh chnh trong sut thi gian d an. Ellenla ngi khng th thiu trong vic kim tra cac y tngKitamura sp xp hang ngan tai liu mt cach ngn npcua chung ti. Jose ong gop ang k trong cac phn tchvao cac h s, giup tit kim c rt nhiu thi gian khitai chnh h tr cho cng tac nghin cu. Ch ring vic tra cu. Linda Taoka phu trach vic ln thi gian biu hpphn tch cac Bao cao tai chnh va Bao cao thu nhp cua ly nht cho d an chung ti.cac cng ty t 1915 tr i a la mt vic khng l, tn ht Chung ti ht sc cam n cac cng ty hang u va cacgn mt nm tron! Ca Darryl va Jose a lam rt tt nhim cng ty so sanh a sn long cung cp nhiu tai liu (ca quavu cua ho.kh va hin tai) v cng ty. Li cam n c bit xin cChung ti cung nhn c s giup va cng tac v gi ti Karen Lewis (cng ty HP) va Jeff Sturchio (cng tycung quy bau t cac tr ly khac, a s la cac nghin cu Merck). Karen a danh nhiu ngay lam vic vi mt tr lysinh thac s va tin s ai hoc Stanford, tham gia vaocua chung ti xac nh va giai thch cn ke hang trmnhom nghin cu trong khoang thi gian di mt nm. tai liu v giai oan mi thanh lp cua cng ty HP, giupChung ti xin trn trong cam n cac ban co tn sau y:chung ti co c hiu bit su sc va y u v cng ty,Tom Bennett, Chidam Chidambaram, Richard Crabb, Murali nhng hiu bit ht sc quan trong i vi t duy nghinDharan, Yolanda Alindor, Kim Graf, Debra Isserlis, Debbiecu cua chung ti. Jeff Sturchio - nhn vin quan ly cac tai XY DNG TRNG TN LI CAM N 8 9 5. liu lu tr cng ty Merck - giup chung ti co c nhiung vin chung ti trong mt thi gian dai. Chung ti atai liu lch s quan trong, gm ca nhng ban vit trn giy c gng khng ba phai tht vong v cun sach nay.da cua George Merck - nhng bai vit u tin cua ng vCui cung, tht kho ma tm c mt c vn, mt ngtm nhn va hoai bao cua cng ty. minh, mt thn hu tt hn ngi ai din cua chung ti:Mt li cam n na xin gi ti cac ban a tham gia oc Peter Ginsberg t cng ty Curtis Brown Ltd,. Peter, ban ava cho y kin v ban thao cua cun sach: Jim Adams (ainhn ra gia tr cua cng trnh nay ngay ca t trc khihoc Stanford), Les Denend (Network General), Steve Denningchung ti co ban ngh thc hin no. Ban a u tranh(General Atlantic), Bob Haas (Levi Strauss), Bill Hannemannv chung ti, a cho chung ti ng lc ln lao theo ui(Giro Sport Design), Dave Heenan (Theo Davies), Gary cng trnh nay. Thc s nu khng co ban th khng thHessenauer (General Electric), Bob Joss (Westpac Banking nao co cun sach nh hin nay. Xin mai bit n ban v iuCorporation), Tom Kosnik (ai hoc Stanford), Edward Leland o.(ai hoc Stanford), Arjay Miller (ai hoc Stanford), MadsOvlisen (Novo Nordisk), Don Petersen (Ford), Peter Robertson(USC), T.J.Rodgers (Cypress Semiconductor), Jim Rosse(Freedom Communications), Ed Schein ((ai hoc MIT), HaroldWagner (Air Products), Dave Witherow (PC Express), BruceWoolpert (Granite Rock), va John Young (Hewlett-Packard).Nhng c vn tin cy hang u - cac ba v yu quy cuachung ti Joanne Ernst va Charlene Porras - a oc va gopy ban thao ngay t luc mi in ra. Ho a thc s giup chung ti trong nhng thang ngay dai vt va vi cng trnhnay. Chung ti thy mnh tht s may mn khi co nhngngi v tuyt vi nh th.Ngi bin tp cua HarperBusiness, ba Virginia Smith acung lam vic cn k vi chung ti, bin tp va nhn xettng chng cua cun sach nay, cho chung ti nhng chdn quy bau hoan thin cht lng ban thao. Quan tronghn, ba a tht s tin tng vao d an, lun khuyn khch, XY DNG TRNG TN LI CAM N1011 6. gii, cuc suy thoai, cach mang cng ngh, nhng thay ivn hoa. Trong sut qua trnh nghin cu, chung ti lp ilp lai cu hoi: Cai g tao nn s khac bit cua nhng cngty hang u so vi nhng cng ty khac? LI NOI UChung ti mun vt qua nhng li le khoa trng vathi thng v quan tr ngay nay. Chung ti quyt tm tmra nhng nguyn tc quan tr bt bin theo thi gian, nhngnguyn tc a tao ra nhng cng ty thanh cng vt bcChung ti tin tng rng cac CEO, nha quan ly, doanh va rc r. Trn con ng nghin cu chung ti nhn ranhn trn th gii u nn oc quyn sach nay. Cac thanh rng rt nhiu nhng phng phap quan tr mi me, caivin Hi ng quan tr cua cng ty, nha t vn, nha u tin hm nay thc ra chng co g mi ca. a s nhng ngnt, nha bao, sinh vin kinh t, hay bt c ai quan tm nt thi thng kiu nh quyn lam chu nhn vin, snhng doanh nghip, tp oan hang u th gii vi nhngtrao quyn, phat trin lin tuc, TQM, tm nhn chung,c tnh cua chung, cung nn oc no. Chung ti tuyn b gia tr chia se, v.v... hoa ra ch la nhng khai nim cnh vy khng phai v chung ti la tac gia, ma chnh bicp nht lai t nhng cai, trong mt s trng hp, ra iv nhng bai hoc quy bau ma nhng doanh nghip hangt th ky XIX.u nay co th em lai cho chung ta.Tuy nhin nhiu iu chung ti tm thy a khin chungTheo chung ti c bit, vic nghin cu va vit ra mtti kinh ngac. Cac huyn thoai sup . Cac khun mucun sach nh th nay cha tng c lam trc y. truyn thng cung vy. Co khi chung ti cam thy lac hng,Chon ra mt nhom cac cng ty hang u a ng vng khi co nhng chng c anh thng vao cac quan nim vaqua th thach cua thi gian (nm thanh lp trung bnh vaokin thc trc y. Chung ti phai hoc cach qun, phaikhoang 1897), chung ti nghin cu cac cng ty nay trong vt bo ra khun mu cu xy dng nhng khun mus so sanh vi mt nhom cac cng ty so sanh vi tui imi, i khi t cn ban! Nghin cu tn mt sau nm.tng t, nhng khng co c mc thanh cng nh nhngNhng khoang thi gian dai o qua la ang gia n tngcng ty hang u k trn. Chung ti quan sat ho t khi phut mt!khi nghip, khi at quy m trung bnh, khi at quy mKhi nhn lai cng trnh cua mnh, chung ti nhn ra roln. Chung ti quan sat khi ho thao lun, thng thuyt, rang hn ht iu nay: hu nh ai cung co th xy dngtn tai qua nhng thay i ln cua th gii: ai chin th mt doanh nghip hang u. ai a s cac nha quan ly XY DNG TRNG TNLI NOI U 1213 7. moi cp co th hoc va ap dung nhng bai hoc t nhngcng ty hang u. Theo chung ti, t nay chung ta co tht bo nhng quan nim sai lm rng quy ao cua phattrin cua mt cng ty phu thuc vao vic no c dn dtbi mt s nha lanh ao co phm cht c bit va siu LI GII THIUhang ma nhng ngi khac khng th hoc hoc vi tic.Chung ti hy vong cac ban se gt hai c nhiu iu tcun sach nay. Vi hang trm v du cu th, chung ti hy Vao ngay 14-03-1994, chung ti a ban thao sau cungvong co th thuc y cac ban co nhng hanh ng ngay cua cun Xy Dng Trng Tn cho nha xut ban. Nhtrong t chc cua mnh. Chung ti hy vong nhng khai tt ca nhng tac gia khac, chung ti co nhng hy vong vanim va khun mu cua chung ti se in su vao tr oc ban,c m cho cng trnh cua mnh, song khng bao gi chunggiup ban co nhng suy ngh ung n trong kinh doanh. ti cho phep nhng hy vong o tr thanh vo oan bnhChung ti hy vong ban co th thu c nhng kin thc bthng. Chung ti bit rng co c mt quyn sachch va tip tuc truyn cho nhng ngi khac. Trn ht,thanh cng, phai co n 10 hay 20 cun sach khac bngchung ti mong ban co c s t tin va cam hng rng hoc hn no chm dn vao qun lang! Hai nm sau, khi vitnhng bai hoc y khng ch ap dung cho ngi khac. li gii thiu cho ln xut ban nay, chung ti tht s kinhChnh ban co th hoc va ap dung chung. Chnh ban co thngac trc thanh cng cua cun sach: hn 40 ln xut banxy dng nn mt cng ty hang u.trn toan th gii, c dch ra 13 ngn ng, la cun sachban chay nht Bc My, Nht Ban, Nam My va nhiu ncchu u khac.JCC VA JIPCo nhiu cach anh gia mc thanh cng cua mtStanford, Californiacun sach, song theo chung ti iu quan trong nht la3-1994cht lng c gia cua no. Xut hin trc tin trn hangloat t bao, tap ch, cun sach nay mau chong co c mts lng c gia va gy ra mt chui phan ng dy chuyntheo kiu truyn ming. Va y, c gia chnh la iu quantrong nht. Cai g la gia tr thc s cua mt cun sach?XY DNG TRNG TN LI GII THIU 1415 8. Hoan toan khng phai la gia ba cua no. i vi mt ngiva mc thanh cng cho rt nhiu ngi khac c gngbn rn, gia ca cua mt cun sach chng la g ca so vi thi noi theo. Ro rang la Packard va nhng ai gia khac khnggian cn oc va hiu no, nht la i vi nhng cunphai la nhng ngi khng l ngay t luc khi u, ngcsach hnh thanh trn nghin cu va y tng nh cun sachlai, ho cung co nhng khi nghip khim tn nh bao ngicua chung ti. a s moi ngi khng oc ht cac cunkhac, ri t nhng doanh nghip nho be ho a lp nnsach ma ho mua. Do o chung ti khng ch ngac nhin vc nhng tp oan thanh cng va trng tn nht trns ngi a mua, ma con v s ngi a thc s oc no. Rtth gii. Mt lanh ao cua mt cng ty nho a noi: Nhngnhiu ngi bn rn, t cac CEO va cac nha quan tr cao cpiu ho a lam va at c cho chung ti s t tin va cacho n nhng doanh nhn tham vong, lanh ao cac t chchnh mu noi theo.phi li nhun, cac nha u t, nha bao, nha quan ly tre, ttHai la, nhng ngi thc s quan tm n kinh doanhca u a danh cho Xy Dng Trng Tn mt chut thilun tm kim nhng nguyn tc c ban a c th thachgian, ngun tai nguyn quy gia nht cua ho.qua thi gian, ho khng my quan tm n nhng khaiTheo chung ti, lng c gia to ln cua cun sach nay nim, hnh mu v quan tr mang tnh thi thng, nhtla do bn nguyn nhn c ban. Mt la, y tng xy dngthi. Th gii ang thay i vi mt tc chong mt,mt cng ty to ln va trng tn thc s a gy cam hngnhng iu o khng co ngha la con ngi khng nn tipcho rt nhiu ngi. Chung ti a gp nhiu nha quan tr tuc tm kim nhng gia tr c ban a c th thach quatrn th gii, ho u khao khat tao ra mt iu g o to lnthi gian! Ngc lai, hn bao gi ht ngi ta rt cn nhnghn, lu dai hn ban thn ho - o la mt t chc vi nhnggia tr y. Tt nhin la chung ta lun cn tm kim nhnggia tr trng tn theo thi gian, mt t chc tn tai khng y tng va giai phap mi - cac kham pha va phat minhch kim li nhun, chu c th thach cua thi gian dochng phai a thuc y s tin b cua loai ngi o sao?co kha nng lin tuc t i mi t bn trong.Tuy nhin, vn chnh i vi cac t chc ngay nayKhng ch cac nha lanh ao cac tp oan kinh doanhkhng phai la thiu cac y tng quan tr mi (ngc lai, coln, chung ti nhn thy ng c trn ca nhng nha qua nhiu y tng nh th!), ma chu yu la ch thiu hutquan ly cac doanh nghip va va nho. Nhng con ngi cac nguyn tc, gia tr c ban cung nh s tht bai trongnh David Packard, George Merck, Walt Disney, Masaruvic ap dung cac nguyn tc y. Bng cach tr v vi cacIbuka, Paul Galvin va William McKnight - nhng ngi c nguyn tc c ban, cac nha quan ly se ong gop cxem nh Thomas Jefferson va James Madison cua gii doanh nhiu hn cho t chc cua ho, hn la chay theo cac y tngnhn - tht s a t ra mt loat cac tiu chun v gia tr thi thng, mi me v quan tr.XY DNG TRNG TN LI GII THIU 1617 9. Ba la, vi nhng khai nim trong Xy Dng TrngTn, cac nha quan ly co th thc hin nhng thay iGN GItrong giai oan chuyn tip ma khng cn pha bo nnCac gia trtang ban u cua cng ty (hoc trong mt s trng hp, va muc tiu ct loicac khai nim nay giup xy dng cac nn tang o t u).TNH LIN TU CVA THAY ITrai vi suy lun thng thng, ap lai s thay i t THAY I TRONG CA C CNG TYth gii bn ngoai, cu hoi t ra khng phai la Chung taTh c ha n h hoa tHA N G Ung va vn hoann thay i nh th nao? ma phai la Chung ta ai din Chin lc va muctiu cu thcho cai g, va tai sao chung ta tn tai?. Ch iu o khngnn thay i. Con lai, co th thay i moi th khac. Noi mtcach khac, cac cng ty hang u phai phn bit rt ro cacnh ban thn v s phn bit ro rang gia nhng iu ctgia tr ct loi va cac muc tiu dai han (la nhng yu tloi va nhng iu khng ct loi, nhng cai khng bao gikhng bao gi thay i) vi cac chin lc kinh doanh vathay i c va nhng cai cn thay i. Mt v du, cacthc hanh hoat ng (la nhng yu t cn thay i thchlanh ao cua tp oan Hewlett-Packard lun nhn manhng vi iu kin bn ngoai). iu nay tr nn c bittm quan trong cua s phn bit nay, giup cho moi ngiquan trong i vi cac t chc khi gp nhng thay i ln,thy rng moi thay i trong cach vn hanh, cac chunnh cng ty v quc phong Rockwell trong thi gian chinvn hoa va chin lc kinh doanh u khng co ngha latranh lanh kt thuc, cng ty hang tiu dung Southernlam mt i tinh thn cua HP Way - ng li cua HP.Company trong thi ky tha ni gia ca, cng ty san xutSo sanh cng ty vi con quay hi chuyn, bao cao thngthuc la UST trong iu kin phong trao phan i hut thucnin cua HP vao nm 1995 a nhn manh y nay: Conla ngay cang tng trn th gii, hay cng ty gia nh nhquay hi chuyn c s dung gi thng bng cho tauCargill trong thi gian bt u co nhng nha lanh ao tthuy, may bay va v tinh sut mt th ky qua, bng cachbn ngoai tham gia, nhng cng ty vi nhng nha lanh aokt hp s bn vng cua mt banh xe bn trong vi chuynhuyn thoai nh Advanced Micro Devices va Microsoft cnng t do cua mt khung. Tng t, nhng c tnh bnvt qua cai bong cua nhng con ngi tai ba o v.v...vng cua HP dn dt, hng dn chung ta va dn dt thNgay ca nhng cng ty hang u ma chung ti noi ti trng, va thch ng c vi nhng thay i trong cngtrong cun sach nay cung cn thng xuyn phai t nhc ngh va th trng. Johnson & Johnson s dung quan XY DNG TRNG TN LI GII THIU1819 10. nim nay nh mt thach thc vi cu truc t chc cua ho,Mae, Granite Rock, Molex va Telecare... cho n nhng cngnhm i mi cac quy trnh hoat ng trong luc vn gi ty m i n i ln nh Bonneville Intl, Cypress, GSD& M,vng cac y tng ct loi, cac t tng ct loi nu trong ban Landmark Communications, Manco, MBNA, TaylorTn iu (Credo) cua tp oan. Con tp oan 3M, ho co Corporation, Sunrise Medical va WL Gore v.v... Bao ch noimt quyt nh gy ngac nhin ln cho gii kinh doanh: chung thng co khuynh hng dn dt chung ta quanban ht cac b phn khng co kha nng cai tin cua cng tm n cac cng ty ni ting ngay ca khi chung thanhty, qua o tp trung cung c muc ch lu dai cua ho, o cng hay tht bai. Tuy nhin vn co nhng cng ty khacla giai quyt cac vn cha c giai quyt bng nhng ch quan tm n cac nguyn tc c ban, tranh s quan tmcai tin. Tht s nu co mt b quyt nhng cng ty v ai cua d lun, m thm tao ra vic lam, ong gop cho xa hi.va trng tn th o chnh la kha nng quan ly nhng thayChung ti cam thy lac quan rng co nhiu cng ty nh vyi va s lin tuc - mt iu cn phai c bt buc thc ma vn co c cac v tr vng chc trn thng trng.hin mt cach co y thc, ngay nhng cng ty hang utrn th gii.XY D N G TR N G T NBn la, cac cng ty hang u co th xem cun sach cuaTRONG M T MI TR N G TOA N C U ,chung ti nh la mt s khng nh va cng nhn cho cac A VN HO Aphng phap kinh doanh cua ho. Cun sach nay ch minoi ti mt s cng ty hang u, trong khi thc t co rt Do mi bay trong s mi tam cng ty hang u cnhiu cng ty at tm c nh vy, thuc u moi loai ln,nghin cu y co tru s chnh t tai My, thoat tin,nho, cng ty nha nc va cng ty t nhn, cng ty ni ting chung ti co chut bn khon v vic cac khai nim c banva t ting tm v.v... Co th k thm mt s cng ty hang c ban ti y c ap dung cac quc gia khac nhu khng nm trong nghin cu cua chung ti nh Coca- th nao. Sau khi xut ban cun sach nay, chung ti nhnCola, LL.Bean, Levi Strauss, McDonalds, McKinsey va State ra rng nhng khai nim c ban trong nghin cu cuaFarm v.v... cac cng ty nh Nike - cha u iu kin v thichung ti a c ap dung rng rai trn th gii, trong cacgian - cung co th c xem nh gn u iu kin lot mi trng vn hoa khac nhau. Ban thn cac tac gia a ivao danh sach nay. Ngoai ra, con rt nhiu cng ty t ting rt nhiu ni trn th gii (co le ch tr... Nam Cc!) tm hn (t nhiu mang tnh n dt, tach bit), nhngtham gia cac hi thao, thuyt trnh cung nh lam vic vicung la nhng cng ty hang u. Danh sach nay gm ca nhiu cng ty khac nhau. Chung ti a lam vic mt loatnhng cng ty lu nm nh Cargill, Edward D. Jones, Fannie cac quc gia vi nn vn hoa khac nhau, co th k ra y XY DNG TRNG TNLI GII THIU20 21 11. Argentina, Uc, Brazil, Chile, Colombia, an Mach, Phn Lan,kin nghin cu mi y (theo mu cua Xy Dng Trngc, Ha Lan, Israel, Y, Mexico, New Zealand, Philippines,Tn) kim tra cac y tng mt cach co h thng chuSingapore, Nam Phi, Thuy S, Thai Lan va Venezuela. Vau, Jerry I. Porras (cung vi OCC - mt cng ty t vn chutuy chung ti cha co iu kin i nhiu ni chu A, u) a xac nh c mi tam cng ty hang u chu uchnh y cun sach nay a c on nhn nng nhit,gm: ABB, BMW, Carrefour, Daimler Benz, Deutsch Bank,vi cac ban dch ra ting Hoa, ting Nht va ting Han.Ericsson, Fiat, Glaxo, ING, LOreal, Marks & Spencer, Nestle,Mong c tao nn mt cng ty ln khng ch la cua gii Nokia, Philips, Roche, Shell, Siemens va Unilever.doanh nghip My, ma con la cua rt nhiu doanh nhn trnChung ti cung thy rng cac khai nim nay cung cth gii. Cac nha lanh ao kinh doanh khp ni u hiu ap dung trong cac cng ty a quc gia, cng ty toan cu,c tm quan trong cua cac gia tr vnh cu va nhngni tp trung nhiu nn vn hoa trong mt t chc. Mtmuc ch vt ra ngoai vic tao ra li nhun thng thng.cng ty hang u se co s phn bit gia cach vn hanhHo cung cho thy s quyt tm, thi thuc phat trin nh va chin lc kinh doanh (khac nhau t quc gia nay sangnhng nha kinh doanh My cac tp oan hang u. Chungquc gia khac) vi cac gia tr va muc tiu cn ban (mangti co th k ra y vic ap dung BHAG Brazil, nn vn tnh cht chung va lu dai trong cng ty, du bt c thhoa doanh nghip mang tnh nghi thc cao Scandinavia, trng kinh doanh thuc quc gia nao). Mt tp oan hangchin lc th nhiu th va gi lai nhng cai co gia tr u se xut khu nhng gia tr va muc ch cua no nIsrael, s c gng t hoan thin lin tuc Nam Phi. Khpcac quc gia ma no kinh doanh, ng thi iu chnh cacni, nhng t chc thanh cng nht u danh s quan tm hoat ng va chin lc kinh doanh cho phu hp vi cacc bit n s nht quan va s lin kt.chun mc vn hoa a phng va cac iu kin th trngVic chung ti chon nghin cu cac cng ty My trong cu th. V du, Wal-Mart se xut khu gia tr ct loi khachcng trnh nay n thun ch th hin phng phap nghin hang la s mt n toan b cac chi nhanh cua ho nccu ma thi (chung ti lp ra danh sach cac cng ty hang ngoai, song khng cn xut khu nhng khu hiu ma cacu t vic nghin cu, tip xuc vi 700 CEO cua cac cngnhn vin My phai h to hang ngay (y ch la mt tpty trn toan nc My). Ngoai ra, con nhiu cng ty hangquan vn hoa cung c gia tr ct loi cua cng ty tai Myu y trin vong cac quc gia khac, chng han nh ma thi).FEMSA Mexico, Husky Canada, Odebrecht Brazil, HondaVi cng vic t vn cua mnh, chung ti a giup cac Nht Ban, Sun International Anh v.v... Trong mt sang cng ty a quc gia tm ra va xy dng mt t tng ctXY DNG TRNG TN LI GII THIU 2223 12. loi thng nht trong toan cng ty, mang tnh toan cu. Taitr ct loi va cac tiu chun hoan thanh cng vic cua ho,mt cng ty hoat ng hai mi tam quc gia, hu ht du ho ang kinh doanh nn vn hoa nao i na. Mt CEOcac nha quan ly (mt nhom ngi rt hoai nghi) khng tincua mt tp oan hang u (vi lch s hn mt trm nm,rng co th tm ra mt loat cac gia tr ct loi va mt muc tai san ln ti hang ty la) cho bit: Chung ti tn nhiuch chung va co y ngha, va mang tnh toan cu, phthi gian hn tao lp kinh doanh mt mi trng vnquat. Trai qua mt qua trnh t tm hiu va xem xet, bthoa mi, nht la khi gp kho khn trong vic tm ra nhngu bng vic tng nha quan ly suy ngh v nhng gia tr con ngi phu hp vi h thng cac gia tr cua chung tict loi ma ho mang ti cho cng vic, cui cung nhom nay (v du nh Trung Quc va Nga, ni ma tham nhung vaa tm ra va chia se mt tp hp cac gia tr ct loi cua cng di tra tran lan). V vy, chung ti se khi u chm chap,ty. Ho cung quyt nh c cac bc trin khai cu thva ch tng tc khi a tm c nhng nhn s co th gnnhm tao ra s lin kt va em cac gia tr nay ti ca haigi va ung h cac tiu chun cua tp oan. Chung ti snmi tam quc gia ma ho ang kinh doanh mt cach nht sang bo qua nhng c hi kinh doanh nu nhng c hiquan nht. Ro rang trong trng hp nay nhng nha lanh nay bt buc chung ti t bo nhng nguyn tc cua mnh.ao khng t ra nhng gia tr va muc ch mi, ho ch Chung ti vn tn tai qua hn mt trm nm, tng quy mkham pha ra nhng iu chung trc y khng thy c gp i c sau mi 6-7 nm, trong khi a s cac i thudo thiu s lin kt va i thoai. Ln u tin trong vong canh tranh trong vong nm mi nm lai y thm ch a15 nm ti y - mt nha lanh ao noi - ti mi thy khng con tn tai na. Tai sao? Bi v chung ti lun gic chung ta co im chung. Tht tt ep khi bit rng vng nguyn tc: Khng bao gi s dung thu oan thay vcac ng nghip cua ban trn moi min trai t cung chia tiu chun. Chung ti co cai nhn dai han trong moi lnhse vi ban cac nguyn tc va y tng c ban cua cng ty, vc. Lun lun la nh vy!du phng phap lam vic va chin lc kinh doanh co thrt khac nhau. S a dang la mt sc manh tht s khi noc hnh thanh trn s cung hiu bit ro: Chung ta aidin cho cai g, tai sao chung ta tn tai. Gi y chung ti XY D N G TR N G T Nphai lam sao iu nay lan toa khp t chc cua chung BN NGOA I PHA M VI DOANH NGHI Pti va trng tn theo thi gian. Do a gii han vic nghin cu trong pham vi cac t chcKhi vn hanh tt nht (khng phai iu nay luc nao cung kinh t (hoat ng v li nhun), chung ti a khng lngxay ra), cac cng ty hang u khng bao gi t bo cac gia XY DNG TRNG TN LI GII THIU2425 13. trc c nhng anh hng cua cng trnh i vi nhng Year, mt chng trnh dch vu cng ng khuyn khchngi bn ngoai gii doanh nhn. Sau khi xut ban, chung hang trm thanh nin tham gia mt nm vao cac d an caiti nhn thy tac phm nay khng ch la mt cun sach thin cac thanh ph My - mt i qun gn gi hoa bnhkinh doanh, ma con la mt cun sach v vic xy dng cac tai a phng. Ging nh nhiu t chc xa hi khac, Cityt chc trng tn thuc bt ky loai hnh nao khac! Rt Year co ngun gc t ngi sang lp vi nhng ng cnhiu ngi khng nm trong gii doanh nhn a tm thyphuc vu xa hi manh me. Alan Khazei, mt trong nhng y nhng khai nim rt co gia tr. Nhng ngi nay baonha sang lp, mong mun rng tinh thn, nhit huyt phucgm t cac t chc nh Hi Ung th My (American Cancervu se tr nn c tnh cua ban thn t chc nay, khngSociety) n cac trng hoc ph thng va cao ng, ai phu thuc vao hnh anh bt c ai, k ca chnh ng ta. nghoc, nha th, cac i nhom, cac Chnh phu, thm ch nhiuta a chuyn t vic xy dng hnh anh xa hi sang vicgia nh va cac ca nhn.xy dng mt t chc vi muc tiu xa hi dai han - tc laChng han nh rt nhiu t chc chm soc sc khoe a chuyn t ngi bao gi (time teller) sang thanh ngithy c tm quan trong cua vic phn bit cac gia tr cttao ng h (clock builder). Cac t chc mang tnh xa hiloi vi cac thc hanh va chin lc; iu nay giup ho duythng bt u hnh thanh giai quyt mt vn naotr c y thc nhim vu mang tnh xa hi cua t chco, cung nh a s cac cng ty thng bt u t mt ytrong luc vn co th iu chnh cho phu hp vi cac thaytng kinh doanh hoc mt c hi th trng nht nh.i va canh tranh t th gii bn ngoai. Mt cach tng t,Nhng, cung ging nh vic moi y tng to tat n my,mt thanh vin Hi ng quan tr cua mt trng ai hocmoi c hi th trng cui cung u c hu li thi, muc tiucung phn bit gia tr ct loi, bt bin cua t do tr thc vi thanh lp cua mt t chc xa hi co th c thc hinnhng cach thc hanh giang day cu th. ng giai thch: S hoc tr nn khng con phu hp na. Nh vy, vic tm raphn bit nay la rt quan trong, giup ti thc hin nhng mt muc ch su sc va trng tn, vt trn muc chthay i cn thit i vi h thng giang day a tr nn cuban u, se la quan trong sng con xy dng mt tky ma vn gi c nhng t tng ct loi cua nha trng. chc tn tai lu dai.Mt khai nim khac, khai nim tao ng h (clockV mt khai nim, chung ti khng thy co my khac bitbuilding) cho cac t chc co nn vn hoa mang tnh nghigia cac doanh nghip hang u va cac t chc phi lithc cao, giup cac t chc nay vt qua s l thuc vao nhun hang u. Ca hai u cn vt ln khoi s phuhnh anh cac nha sang lp ban u, cung a giup ch cho thuc vao mt nha lanh ao hay mt y tng cu th, du lanhiu t chc xa hi khac nhau. Mt trong s o la Cityto ln n th nao i na. Ca hai u phu thuc, da vaoXY DNG TRNG TN LI GII THIU 2627 14. mt b gia tr ct loi, lu dai, mt muc tiu dai han vt lnnm ngay trong cu truc cua xa hi Israel, c tng cngmuc tiu tm kim li nhun n thun. Ca hai u cnmanh me bi nhng c ch lin kt nh ngha vu qun sthay i trong mt th gii ang thay i, nhng vn phai toan dn. Mt ky gia hang u ngi Israel a noi: Khnggi gn nhng gia tr ct loi va muc tiu c ban. Ca hai u ging nh a s cac quc gia khac, chung ti co mt mucc hng li t mt nn vn hoa t chc co tnh nghi tiu lu dai ma moi ngi dn u bit: o la tao nn nithc cao va s quan tm n vic lp k hoach cho s knh c an toan cho moi ngi Do Thai trn th gii.tha. Ca hai u cn co nhng c ch phat trin: cac My, chung ta co mt h thng cac gia tr ct loi, cmuc tiu ln, nhng th nghim va ban lnh doanh nghip, phat biu ro rang va ep e trong ban Tuyn ngn c lps lin tuc t hoan thin. Ca hai u cn tao ra s lin ktva Din vn Gettysburg, nhng vn cn tm hiu ro hn vnht quan, vng chc trong ni b gn gi cac gia tr va nhng muc tiu c ban. Trong luc ai a s cng dn Israelmuc tiu ct loi, va thuc y s tin b. Tt nhin, cuco th tra li ban tai sao Israel tn tai, chung ti e rngtruc, chin lc, ng lc canh tranh la rt khac nhau giakhng th tm thy s kt dnh tng t xa hi Hoa Kyhai loai t chc trn. Nhng ban cht cua vic lam th nao ngay nay. Co le a s dn My se bi ri khi phn bit gia xy dng nn mt t chc, th ch trng tn, v ai thtr ct loi, bt bin theo thi gian cua t nc nay vilai hoan toan khng khac nhau. nhng thc hanh, cu truc va chin lc cua ho... Chng han, vic khng kim soat sung trong dn c la mt gia trChung ti cung bt u xem xet cach thc ap dung nhng ct loi hay ch la mt bin phap thc hanh? Hanh ngkhai nim trong Xy Dng Trng Tn mc xa hi khng nh la mt gia tr ct loi hay ch la mt chin lc?/ Chnh phu. V du: Nht va Israel la hai quc gia a rt tm quc gia, chung ta cn ap dung quan nim Gi gnco y thc xy dng cac xa hi kt dnh vi cac y thc v cai ct loi, khuyn khch s tin b nhm phn bit cac giagia tr va muc tiu ct loi, vi cac c ch lin kt, va cac muc tr ct loi vi cac thc hanh va chin lc, nhm tao ratiu to ln, tao bao mang tm quc gia (national BHAG). Nha nhng thay i co li trong khi vn gi c cac ly tngs hoc Barbara Tuchman, trong cun sach Thc hanh lch quc gia.s a vit: Vi tt ca nhng vn cua mnh, Israel co mt Cui cung va co le la hp dn nht, chung ti c bitli th: y thc v muc tiu. Ngi Israel co th khng giau co, rng co rt nhiu ngi cam thy cac khai nim c ban cuad gia, hay co mt cuc sng m a, nhng ho co cai ma s cun sach rt hu dung i vi ca nhn va gia nh ho...d gia a bop nghet, o la ng c. ng c nay khng phu Nhiu ngi a ap dung cac khai nim m-Dng trongthuc vao s hin din cua mt lanh tu v ai nao o, ma no Gn gi cai ct loi, khuyn khch s tin b vao cac vn XY DNG TRNG TNLI GII THIU28 29 15. nhn sinh c ban nh t nh hnh va lam mi bannhng ngi tao ng h, va chung ti hoc cach giup hothn. Ti la ai? Ti ai din cho cai g? Muc tiu cua ti la thc hin s chuyn i o. Chung ti hoc c rng chungg? Lam cach nao gi c cai ti trong mt th gii hnti a anh gia thp tm quan trong cua s lin kt, valoan va khng th d oan ngay nay? Lam cach nao ti co chung ti a hoc c rt nhiu v cach tao ra s lin ktth truyn y ngha vao cuc sng va cng vic cua ti? Lamtrong t chc. Chung ti cung thy rng muc ch (khicach nao ti co th lun lun i mi, cng hin va coc quan nim ung n) co anh hng rt ln ln tcam hng? Nhng cu hoi ngay nay thach thc chung ta chc (bn canh s anh hng cua cac gia tr ct loi), v thhn bao gi ht. Khi s n nh v cng vic la khng th cac t chc nn n lc hn trong vic xac nh muc cham bao, khi thay i lin tuc xay ra, khi th gii ngaycua ho. Chung ti bit rng vic sap nhp va mua lai acang phc tap, m h, th nhng ai qua phu thuc vao mi ti nhng vn c bit cho cac cng ty hang u, chungtrng bn ngoai trong vic tm kim s n nh va lin tuc ti bit c cach giup cac t chc xem xet v nhng iuse gp rui ro ro rang, ho co th tr nn b v, lac long.nay trong khun kh Xy Dng Trng Tn. Chung tiNgun gc duy nht co s n nh chnh la cac gia tra hoc c cach ap dung cac y tng cua cun sach vaoct loi bn trong manh me cng vi s sn sang thay i cac nn vn hoa khac nhau va trong cac mi trng phicho phu hp vi bt c iu g, tr nhng cai ct loi. Trong doanh nghip. Cac cng ty hang u cua th ky XXI cn comt th gii bt n va khng th oan trc, ngi ta nhng cu truc, chin lc va thc hanh cung nh c chkhng th bit trc ho se i v u, cuc i se ra sao!khac bit c ban so vi th ky XX, nhng nhng khai nimc ban trong cun sach nay vn se rt quan trong, thmNhng ngi lp nn cac doanh nghip hang u a khnch con quan trong hn, chung c xem nh la mt khunngoan hiu c rng: tt hn la nn hiu ro ban la ai hnmu thit k cac t chc cua tng lai.la hiu ban se i v u - v hng i chc chn se thayi. o chnh la mt bai hoc cho ca ca nhn chung ta cung Chung ti co mt ng lc t bn trong v vic day vanh cho cac cng ty hang u trn th gii.hoc, ng lc y khng chm dt vi quyn sach nay, nomi ch bt u. Chung ti tip tuc iu tra, nghin cu hiu ro hn, phat trin cac khai nim va y tng mi, taoVI C NGHIN C U VA HO C HO I TI P THEO ra cac cng cu ng dung co th co ch. Jim lp ra mtphong nghin cu Boulder, Colorado nhm muc ch tipT ln xut ban nay chung ti a hoc hoi c nhiutuc nghin cu va lam vic vi cac t chc. Jerry tip tuciu, va chung ti con rt nhiu iu phai hoc hoi na.giang day va nghin cu tai trng ai hoc Stanford, niChung ti bit rng nhng ngi bao gi co th tr thanh XY DNG TRNG TNLI GII THIU30 31 16. ng a lp ra mt khoa hoc mi v cac cng ty hang u. hnh thanh cac nghin cu tip theo, chung ti mongCHNG M Tnhn c cac thng tin t c gia chia se cac kinh nghimva quan sat vi cun sach nay, hoc t cac cu hoi, cacCAI TT NHTvn ma chung ti se xem xet trong tng lai. Chung ti TRONG NHNG CAI TT NHTrt mong nhn c thng tin t cac ban.Jim CollinsBoulder, COKhi nhn lai cuc i lam vic cua mnh, iu lam tiFax: 303-545-0228t hao nht la vic ti a gop phn tao nn mt cng tyma cac gia tr, thc hanh va thanh cng cua no a coEmail: JCC512@AOl.comanh hng ln ln cach thc quan tr cua cac cng ty khac trn toan th gii. Ti c bit t hao v vic ti a laiJerry Porrassau lng mnh mt t chc co th tip tuc vn hanhStanford, CAnh la mt hnh mu doanh nghip,Fax: 415-725-7979 ngay ca sau khi ti a ri bo no.Email: Porras_Jerry@GSB.Stanford.eduWILLIAM R. HEWLETT, ng sang lp cng ty Hewlett-Packard, 19901Cam kt cua chung ti la tip tuc duy tr sc sngcua cng ty - bao gm ca s phat trin theo ngha vt chtln s phat trin nh la mt th ch - sao cho cng ty nay, th ch nay, tip tuc tn tai 150 nm na. Tht s, nh th no se tn tai qua nhiu thi ai.JOHN G. SMALE,cu CEO, Procter & Gamble, nhn dp ky nim150 nm thanh lp P&G, 19862 XY DNG TRNG TN CAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT32 33 17. La th ch, cng ty hang u trong nganh kinh doanh c cng nhn, ngng m rng rai bi gii doanh Quyn sach nay khng noi v nhng nhalanh ao hang u, nhng khai nim, y tng xut sc v nhn co uy tn Tao ra anh hng su m ln th gii chung ta ang sngsan phm hay nhng hiu bit cn ke v th trng. NoTrai qua nhiu th h lanh aocung khng noi v hoai bao hay tm nhn cua doanh nghip.Trai qua nhiu vong i san phm - dch vu khac Quyn sach nay noi v mt th quan trong, ct yu va nhaulu bn hn rt nhiu, o la nhng cng ty v ai hang Thanh lp trc nm 1950 (ban cung co th ly mc u .la cac cng ty co tui i t 50 tr ln) Th nao la mt cng ty hang u? o la nhng cng tysiu hang, xut sc, nhng ng vua trong nganh kinh doanh Hay xem xet danh sach cua ban. iu g nhng cngcua ho, c cac i thu va i tac cng nhn va ngngty nay gy cho ban n tng? Co cai g chung gia nhngm mt cach rng rai, lun tao ra va lai nhng anh cng ty nay? u la ly do cho cht lng va s thnh vnghng to ln n th gii xung quanh ho. im quan trong:lu dai cua ho? Nhng cng ty nay co khac bit g so vimt cng ty hang u trc tin la mt t chc, mt thnhng cng ty co cung nhng c hi kinh doanh song atch. Moi nha lanh ao, du co thng thai, xut sc va v aic thanh cng t hn?n u i na, cui cung cung qua i, moi san phm vaTrong d an nghin cu keo dai sau nm, chung ti adch vu, du thanh cng n u i na, u co luc tr nn quyt tm xac nh va nghin cu mt cach co h thngli thi va lac hu. Ngay ca th trng cung co th li thi qua trnh phat trin lch s cua cac cng ty hang u,va bin mt. Nhng cac cng ty hang u phat trin qua nghin cu nhng khac bit cua chung vi cac cng ty somt thi gian rt lu dai, qua nhiu vong i san phmsanh nhm tm ra cac yu t tao nn thanh cng cua chung.khac nhau, qua nhiu th h lanh ao khac nhau. Cun sach nay trnh bay cac kt qua nghin cu cua chung Xin hay dng lai mt chut va th lp ra mt danh sach ti va nhng ap dung thc t cua cac kt qua o.cac cng ty hang u cua ring ban, hay suy ngh va chon Xin c noi ro ngay t u: Cac cng ty so sanh trnhra nm n mi t chc ap ng c nhng tiu chun bay trong cun sach nay hoan toan khng phai la nhngdi y: cng ty kem, hoc khng co hoai bao va tm nhn xa. XY DNG TRNG TNCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT3435 18. Thc s y cung la nhng cng ty thanh cng, tn tai qua Bang 1.1thi gian, va nh ban se thy, co v tr rt cao trn th DANH SACH CAC CNG TY TRONG NGHIN CUtrng chng khoan. Nhng chung khng u ap ng cac CUA CHUNG TItiu chun chung ti t ra cho mt cng ty hang u. CoCac cng ty hang u Cac cng ty so sanhth noi mt cach hnh anh rng nu cac cng ty hang u3M Nortonla nhng nha v ch, nhng ngi oat huy chng vang,American Express Wells Fargoth nhng cng ty c em ra so sanh y la nhngBoeing McDonnell Douglasngi v th hai, th ba, nhn huy chng bac, huy chng Citicorp Chase Manhattanng...Ford GMGeneral Electric WestinghouseChung ti a s dung thut ng hang u (visionary) Hewlett-PackardTexas Instrumentsthay v thanh cng (successful) hoc tn tai lu dai IBMBurroughsJohnson & JohnsonBristol-Myers Squibb(enduring) nhm nu bt tnh u vit, xut chung cua nhngMarriott Howard Johnsonth ch nay. Chung khng ch n gian la thanh cng vaMerckPfizertn tai lu dai, ma con hn th na: y la nhng cng tyMotorola Zenithng v tr th nht trong nhng cng ty tt nht, va aNordstromMelvillePhilip MorrisRJR Nabiscoduy tr c thanh cng o qua nhiu thp ky. a s cacProcter & Gamble Colgatecng ty nay a tr thanh nhng hnh mu, biu tng cho Sony Kenwoodnhng tp quan quan tr trong gii kinh doanh toan cu Wal-Mart AmesWalt DisneyColumbia(xem bang 1.1. Lu y rng y khng phai la nhng cngty hang u duy nht trn th gii, ma con nhng cng ty Tuy la nhng cng ty hang u, cac cng ty nay khnghang u khac na. Chung ti se giai thch tai sao chung phai la hoan hao (Th xem lai danh sach cac cng ty doti chon ra nhng cng ty nay oan sau). chnh ban chon ra, chung ti e rng a s, nu khng mun noi la tt ca cac cng ty o u a tng trai qua nhng kho khn, thng trm va khung hoang khng ch mt ln trong lch s!). Walt Disney gp vn trong khung hoang tin mt nm 1939 khin cng ty phai c phn hoa, sau o vao u nm 1980, cng ty nay ch chut na a khng con tn tai nh mt thc th c lp do gia c phiu XY DNG TRNG TN CAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT36 37 19. giam khin cng ty ng trc nguy c b mua lai. Hang Kt qua la nhng cng ty hang u co c nhng ktBoeing gp nhng kho khn ln vao gia thp nin 1930,qua rt tt ep trong dai han. Gia s ban u t 1 la vaocui thp nin 1940 va u thp nin 1970. Khi o hoc phiu cua mt cng ty bnh thng, mt cng ty so sanhphai cho ngh vic hn 60.000 nhn vin. 3M khi u la va mt cng ty hang u vao ngay 1-1-19263. Nu ban tipmt cng ty khai thac mo tht bai va gn nh a pha santuc u t lai tt ca s tin lai va co nhng iu chnh hphi u th ky XX. Hewlett-Packard i mt vi s ct giam ly khi cac cng ty nay co mt trn th trng chng khoan,nghim trong hi nm 1945, va vao nm 1990 c phiu1 la u t ban u cua ban vao mt cng ty bnhcua cng ty thm ch giam gia xung thp hn mnh giathng se tr thanh 415 la vao 31-12-1990. Khng tcua chung. Sony lin tuc thua l trong nm nm u (1945- lm, ung khng? Nhng nu u t vao mt cng ty so1950), con trong giai oan gianh quyn thng tr th trngsanh, 1 la cua ban se tr thanh 955 la, hn gp isan phm VCR hi nhng nm 1970, san phm Beta cuaso vi mt cng ty bnh thng! Con nu u t vao mtcng ty b qua mt bi VHS. Cng ty Ford tng b thua l cng ty hang u, con s nay se la 6.356 la - gp hn mc ky luc trong nn kinh doanh My (3,3 ty la trong sau ln mt cng ty so sanh va hn 15 ln mt cng tyvong... ba nm) trc khi kp gng dy va hi sinh u bnh thng.nhng nm 1980. Citicorp (thanh lp nm 1812, cung nm (Biu 1.A cho bit li nhun c phiu tch luy trongNapoleon tin vao Moscow!) a trai qua nhng khung hoangthi gian 1926-1990. Biu 1.B cho thy ty l hn kemcui th ky XIX, vao thi ky khung hoang kinh t nhng cua cac cng ty hang u so vi cac cng ty so sanh va cacnm 1930, va gn y nht la hi cui nhng nm 1980cng ty bnh thng trn cung mt giai oan thi gian).khi ho gp vn vi cac khoan cho vay co pham vi toanTuy nhin, nhng cng ty hang u khng ch n thuncu. IBM th gn pha san vao 1914 va mt ln na vao tao ra nhng li nhun tai chnh trong dai han, hn th1921, sau nay gp kho khn vao u nhng nm 1990. na, nhng cng ty nay a thc s tham gia vao cu trucTht s la tt ca nhng cng ty hang u u a tng gp cua xa hi. Hay tng tng xem th gii nay se khac bitphai nhng tr lc va i khi a co nhng quyt nh sainh th nao nu khng co cac san phm nh san phmlm trong mt vai thi im, thm ch mt s cng ty conPost-it cua hang 3M, xe hi Model T va Mustang cua hangang gp kho khn khi chung ti thc hin cun sach nay. Ford, may bay Boeing 707 va 747, bt git Tide va xa bngTuy nhin, iu quan trong la nhng cng ty hang u a Ivory, the tn dung va sec du lch American Express, mayth hin tnh an hi ang k - kha nng cho phep ho phucATM cua Citicorp, bong en va thit b in General Electric,hi thanh cng tr lai sau nhng nghch canh.may tnh va may in Laser cua Hewlett-Packard, v.v... HayXY DNG TRNG TNCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT 3839 20. S 1.AS 1.BLi nhun c phiu tch luy cua 1 la u t Ty l li nhun c phiu tch luy 1-1-1926 31-12-1990 so sanh vi th trng chung Cng ty1926-1990 Cng ty hang uhang u $6,356Giai oa nCng ty 1926-1958hang uCng tyso sanh Th trng chung Cng ty so sa n h $955 Cng ty Th tr n g so sa n h chung $415 Th trng chungXY DNG TRNG TNCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT 4041 21. ngh xem co bit bao tre em (va ngi ln) a ln ln vi12 HUY N THOA I TAN VDisneyland, chut Mickey, vt Donald va nang Bach Tuyt.Hay ch ra cho ti mt ai l nao khng co bang quang cao Huyn thoai 1: lp ra mt cng ty v ai, cn mt yve hnh chang cao bi Marlboro, hay vung nng thn Hoatng v ai.Ky nao khng co cac gian hang Wal-Mart! Du tt hay xu,nhng cng ty nay a lai nhng du n khng th phai Thc t: Lp ra mt cng ty t mt y tng v ai co thm ln th gii xung quanh ta. la mt... y tng kem. Hu nh khng co cng ty hangTuy nhin, tm hiu xem bng cach nao nhng cng tyu nao ra i vi mt y tng v ai ca. Trn thc t,nay co th vn ln, tach hn ra thanh mt nhom nhngmt s khi u ma khng co y tng cu th nao ca, mtcng ty hang u mi thc s la mt cng vic thu v. Hos t khac thm ch a khi u bng nhng tht bai.a khi u, vt qua cac kho khn, vn ln t mt khi Ngoai ra, cac cng ty hang u cung thng khng atu khim tn thanh nhng ai gia, tm c th gii nh thc thanh cng kinh doanh bc u bng vi cacnao? Va khi ho a tr thanh nhng cng ty ln, ho a cocng ty so sanh. Nh trong cu chuyn ngu ngn v ruanhng c im nao tr thanh hang u, vt ln trn va tho, cac cng ty hang u thng co khi u chmnhng cng ty ln khac? tao ra, lp nn va duy trchap, song lai la ngi thng cuc sau cung.nhng cng ty nh th, chung ta cn hoc tp nhng g tnhng cng ty hang u nay. Xin mi quy v c gia thamHuyn thoai 2: Cac cng ty hang u oi hoi co nhnggia vao mt chuyn i cung chung ti trong phn tip theongi lanh ao v ai, xut chung, co sc li cun.cua cun sach, co c nhng cu tra li cho nhng cuThc t: Ngc lai, iu nay khng cn thit, ma i khihoi trn.con la tr ngai cho s phat trin lu dai cua cng ty. MtPhn con lai cua chng nay, chung ti xin danh m s CEO quan trong nht trong lch s cac cng ty nayta lai qua trnh nghin cu. T chng 2 tr i, chung ti khng thuc loai cac lanh ao xut chung, v ai theose trnh bay cac kt qua tm thy cua chung ti, trong skhun mu. Mt s ho thm ch lang tranh nhng khuno co nhiu kham pha gy ngac nhin va phan trc giac.mu nh vy. Ging nh nhng ngi khai sinh ra nc xem trc cac kt qua tm c cua chng trnh nay, My Hi ngh Lp hin, ho tp trung cng sc hng vxin lit k di y 12 huyn thoai ph bin a b p tanvic xy dng nn mt th ch trng tn hn la tao ratrong qua trnh nghin cu cua chung ti. hnh anh mt v nhn. Ho mong mun tr thanh nhngngi tao ng h, khng phai la ngi bao gi nXY DNG TRNG TNCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT 4243 22. thun. Va ho thin v khuynh hng nay nhiu hn, khinao, ho a thc s sng, hanh ng theo t tng o so vi cac CEO cac cng ty so sanh khac.mt cach nht quan nh th nao. Cac cng ty hang u khng hoi Chung ta coi trong iu g? ma hoi Thc sHuyn thoai 3: Cac cng ty thanh cng nht tn tai trc chung ta coi trong iu g nht? tin va trn ht v muc tiu ti a hoa li nhun.Huyn thoai 5: Moi th lun thay i.Thc t: Ngc lai vi nhng ly thuyt kinh doanh, ti a hoa li nhun va ti a hoa tai san cho c ng khng Thc t: Mt cng ty hang u lun gi vng t tng chu phai la yu t thuc y chu ao hay muc ch cao nht ao cua no, hu nh khng bao gi thay i. Cac gia tr trong lch s cua cac cng ty hang u. Nhng cng ty ct loi la nn tang vng chc cua mt cng ty hang u, nay theo ui mt loat muc tiu, li nhun ch la mtkhng thay i theo nhng xu hng thi thng, trong trong s o va khng nht thit phai la muc tiu s mt!mt s trng hp, nhng gia tr nay gi vng qua hn Tt nhin, ho tm kim li nhun, nhng ho vn c mt trm nm. Muc tiu c ban va ly do tn tai cua mt dn dt vi nhng gia tr ct loi ma muc ch vt lncng ty nh ngon hai ng dn dt cng ty trong sut trn vic tm kim li nhun thng thng. Tuy nhin,chiu dai lch s cua mnh. Tt nhin, cac cng ty nay nghch ly la ch chnh nhng cng ty hang u nay laicung lun co ng lc phat trin, sn sang thay i va thu c li nhun ln hn nhiu so vi nhng cng tyiu tit nhng khng bao gi thoa hip thay i t so sanh hoat ng n gian ch v muc tiu li nhun.tng chu ao cua ho.Huyn thoai 4: Cac cng ty hang u co chung mt s giaHuyn thoai 6: Cac cng ty hang u thng thc dung, tr ct loi.tnh toan chc n.Thc t: Khng co mt b gia tr ct loi chung cho cac Thc t: Cac cng ty hang u trng co ve cht che va bao cng ty hang u. Cac cng ty nay co th co nhng tthu trong con mt nhng ngi bn ngoai, nhng thc tng rt khac nhau v cac gia tr ct loi. Cac gia tr nayra ho khng h ngn ngai trong cac cam kt tao bao khng nht thit phai mang tnh nhn vn hay khaiat ti nhng muc tiu ln va y thach thc (BHAG). sang, du trong nhiu trng hp ung la nh vy. iuNh khi ta treo ln mt ngon nui cao hay bay ln mt ct yu khng nm ni dung t tng cua cng ty, ma trng, cac BHAG nay co th y thach thc va rui ro, nm vic ho tin tng su sc vao t tng o nh th nhng chung v cung hp dn, kch thch quyt tm, XY DNG TRNG TN CAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT44 45 23. tao ra ng c thuc y cho s phat trin. Cac cng ty k hoach trc a phn ch la kt qua cua vic thc hin hang u thng s dung chung y manh s tin cu Th nhiu cach va gi lai nhng cach co hiu qua. b, vt qua cac cng ty so sanh nhng thi im Theo ngha nay, nhng cng ty hang u a dng nh mu cht, sng con trong qua trnh phat trin.lp lai qua trnh tin hoa cua cac loai sinh vt (theothuyt tin hoa cua Darwin), hn la nhng iu a cHuyn thoai 7: Cac cng ty hang u la ni ly tng trnh bay trong bt ky giao trnh nao v k hoach chin lam vic i vi tt ca moi ngi. lc kinh doanh!Thc t: Ngc lai, iu o ch ung vi nhng ai thc s Huyn thoai 9: Cac cng ty cn thu cac CEO t bn ngoai phu hp vi nhng t tng ct loi cung nh cac tiu thuc y nhng thay i c ban. chun cua cng ty nay ma thi. Nu lam vic cho nhng cng ty nay, hoc la ban phu hp va phat trin rc rThc t: Trong khoang thi gian tng cng 1700 nm tn trong cng vic (theo mt cach khng th nao tt hn!),tai cua cac cng ty hang u trong nghin cu nay, hoc la ban b y ra ngoai ngay lp tc. Ch mt trongchung ti ch thy co bn trng hp tm kim CEO t hai kha nng o ma thi! iu o co g o nh la thucbn ngoai - va bn trng hp nay lai xay ra ch hai v nghi l, tn giao vy! Nhng cng ty nay noi rt rocng ty ma thi. Vic s dung i ngu quan tr cao cp iu ma ho ai din cung cung nh iu ho mun atxy dng t ni b cng ty cac cng ty hang u c ti, v th mt cach n gian la ho se khng co ch chothc hin mc cao hn nhiu so vi cac cng ty so bt c ai khng mun hoc khng th hoa hp c visanh. Theo thi gian, nhng cng ty hang u a pha cac tiu chun a nh sn cua cng ty ho. bo mt quan nim rt ph bin, o la: nhng thay iquan trong va nhng y tng mi khng th n tHuyn thoai 8: Cac cng ty thanh cng ln co nhng bc nhng ngi trong ni b cng ty c. i tt nht thng qua vic lp ra nhng k hoach mang tnh chin lc phc tap va xut sc.Huyn thoai 10: Nhng cng ty thanh cng nht chu yutp trung vao vic anh bai cac i thu canh tranh.Thc t: Cac cng ty hang u thc hin nhng bc i tt nht trong qua trnh phat trin bng kinh nghim, phep Thc t: Cac cng ty hang u chu yu tp trung vao vic th va sai, c hi, va i khi bng ca ngu nhin na. anh bai chnh mnh. Thanh cng va anh bai cac i Khi nhn lai, nhng iu tng nh la tin oan hoc lp thu canh tranh n vi ho khng phai la muc ch cui XY DNG TRNG TNCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT4647 24. cung, ma ch la kt qua con lai cua qua trnh lin tuc t Thc t: Cac cng ty hang u at c tm voc cua hocu hoi: Lam th nao ngay mai chung ta co th lamkhng hoan toan do nhng tuyn b (du ung la hott hn ngay hm nay?. Ho a lp i lp lai cu hoi naythng ra nhng tuyn b nh vy). Ho cung khng trnh la mt phng thc tn tai - trong mt s trng nn v ai do a vit ra nhng tuyn ngn v muc tiu,hp, trn 150 nm qua. Cho du a gt hai c nhng gia tr, s mang, a tr nn ph bin trong gii quan trkt qua tt ep va vt tri hn cac i thu n mc naongay nay (mc du ung la ho a vit ra nhng iu oi na, nhng cng ty nay vn khng bao gi ngh rngnhiu hn cac cng ty khac, va vit ra nhiu nm trcnh th a la u!khi iu o tr nn ph bin). Vit ra mt tuyn ngn co th la mt bc quan trong trong qua trnh xy dngHuyn thoai 11: Ban khng th va n banh va gi lai mt cng ty hang u, song o ch la mt trong s hangc banh. ngan bc cua mt qua trnh bt tn th hin nhng c tnh chu yu cua cac cng ty hang u ma chung tiThc t: Cac cng ty hang u khng ap dung nguyn tc xac nh c t cng trnh nay.c tai cua ch HOC (Tyranny of the OR) - quanim theo ly tr thun tuy, cho rng ngi ta ch co thco A hoc B ch khng th co ca hai. Ho t chi s laD A N NGHIN C Uchon gia n nh hoc phat trin, c tai ca nhn hocnn vn hoa cng ty mang tnh nghi thc, cac nha quan Ngun gc: Ai la nha lanh ao co tm nhn xa tai cngly t ni b hoc nhng thay i cn ban chu yu, cacty 3M?thc hanh mang tnh bao thu hoc nhng muc tiu ln Vao nm 1988, chung ti a trn tr vi cu hoi v tmmang tnh thach thc, tao ra li nhun hoc theo uinhn doanh nghip: thc s iu nay co tn tai khng, vagia tr va muc ch. Thay vao o, ho ap dung nguyn tcnu co, th chnh xac o la g, t u ma co? Bao ch vaS ky diu cua ch VA (Genius of the AND) - quannhng ngi nghin cu quan tr a danh s quan tm cim cho phep ngi ta theo ui ca A ln B trong cung bit cho vn nay, song nhng iu a c vit ra vnmt thi gian.cha lam cho chung ti thoa man.Trc ht, ban thn khai nim tm nhn a d gy raHuyn thoai 12: Cac cng ty tr thanh nhng cng ty hangs nhm ln va lung tung khi s dung, no hoan toan khngu chu yu thng qua vic ra nhng tuyn ngn v tmro rang. Mt s ngi cho rng o la vic thu hiu thnhn va hoai bao cua cng ty.XY DNG TRNG TNCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT 4849 25. trng tng lai. S khac ngh n kha canh cng ngh va Va nh th chung ti a bt u d an nghin cu msan phm cua tm nhn. Mt s khac na lai nhn manhrng, t o ra i cun sach nay. Noi ngn gon, chung tin kha canh t chc: cac gia tr, muc ch, muc tiu, hnh co hai muc tiu c ban cho d an, o la:anh cua mt ni lam vic ly tng. Noi chung la rt rc ri!1. Xac nh nhng c tnh va ng lc chung cua nhngD hiu tai sao a s doanh nhn hoai nghi v khai nimcng ty hang u (nhng c tnh va ng lc naynay, ro rang la no gy lung tung, thiu thc t. tao ra s khac bit gia chung va nhng cng tyHn na, iu lam chung ti au u nht chnh la vic khac), t o a nhng kt qua tm kim c vaohnh anh cua mt nha lanh ao co tm nhn xa khng c mt khun mu khai nim hu ch. cp trong hu ht cac cuc tranh lun, cac bai vit v2. Din at mt cach hiu qua nhng khai nim va nhngtm nhn. Chung ti t hoi, nu nh s lanh ao co tm kt qua tm kim c, nhm tao anh hng n vicnhn xa trng rng la quyt nh cho thanh cng cua mtthc hanh quan tr, ng thi giup ch cho nhng ait chc th ai la nha lanh ao xut sc va co tm nhn xa mun lp ra va xy dng nn nhng cng ty hang cng ty 3M? Chung ti khng tra li c cu hoi nay. u.Ban th sao? 3M la mt cng ty c ngng m qua nhiuthp k, th ma t ai co th k tn CEO hin tai cua cng ty Bc 1: Chung ti nghin cu nhng cng ty nao?nay, hoc nhng CEO tin nhim cua no.Rt nhiu ngi ng y rng 3M la cng ty hang u, Xin hay dng lai va suy ngh mt chut. Gia s ban cnnhng dng nh no khng co, hoc cha tng co cac nha lp ra danh sach cac cng ty hang u nghin cu.lanh ao hang u, xut chung. 3M thanh lp nm 1902,Trc y cha co ai lp ra mt danh sach nh th, ngayn 1994 a trai qua mi th h CEO. Ro rang thanh cngca khai nim cng ty hang u cung con rt mi me. Bancua 3M khng ch n thun n t mt san phm hangse lam g?u, mt th trng hang u hay mt t pha may mn, Chung ti a trn tr nhiu v vn nay va i n kttt ca nhng iu o khng u lam nn gn mt th k lun la ban thn chung ti khng nn lp ra danh sachthanh cng cua cng ty c.nay. Tai sao? Bi co th chung ti cha hiu ro va y uChung ti nhn ra 3M a th hin mt iu g o vt lnv tt ca cac cng ty, do o se d dang co thin kin khi lptrn s lanh ao hang u, san phm, th trng, hay tuyn ra mt danh sach, chng han se u tin hn cho cac cngb kinh doanh hang u. Chung ti kt lun, co th m taty California hoc cac cng ty v cng ngh, n gian bi3M tt nht bng cum t: Mt cng ty v ai va hang u. chung ti quen thuc, ranh re v nhng cng ty nay hn. XY DNG TRNG TN CAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT50 51 26. giam thiu nhng thin kin ca nhn co th xay ra, ngh cac CEO c phong vn hay nu ra t 1-5 cng tychung ti la chon cach sau: phong vn CEO mt loat cacma ho ngh la hang u, siu hang, co tm nhn va hoaitp oan hang u thuc nhiu quy m khac nhau, nhiubao ln, vi lu y rng cu tra li nay phai la cua chnhnganh khac nhau, nhiu loai khac nhau, nhiu a phng ban thn ho, ch khng phai nh bt ky ai khac trong cngkhac nhau, va nh ho giup lp ra danh sach cac cng ty ty tra li h.hang u. Chung ti chon va tin tng vao y kin cua ho Chung ti a nhn c t l tra li la 23,5% cac CEOhn la y kin t gii hoc thut bi cac CEO nay la nhng c hoi (165 phiu c np lai), vi t l trung bnh la 3,2ngi thng xuyn va trc tip i mt vi thc t vacng ty c nu tn trn mi phiu. Chung ti thc hinthach thc cua vic xy dng va quan tr cng ty. Chungmt phn tch thng k nhm am bao a nhn c muti hiu rng cac CEO hang u chc chn se co nhng tra li t moi loai i tng nghin cu. Noi cach khac,hiu bit tt nht v cac cng ty trong va ngoai nganh kinh khng co nhom CEO nao vt tri v s lng, chung ti adoanh cua ho, ngoai ra ho cung lun phai theo doi cht chenhn c nhng cu tra li nay t cac cng ty thuc moicac cng ty ban hang va i thu canh tranh trn th trng.nganh kinh doanh, thuc u loai va quy m khac nhau4.Vao thang 8-1989, chung ti a thc hin nghin cu Da theo kt qua thu c, chung ti lp ra danh sachmu t 700 CEO thuc cac thanh phn sau: 20 cng ty hang u c k tn nhiu nht trong cac500 cng ty cng nghip (theo danh sach cua tap chphiu tra li noi trn. Chung ti loai bo cac cng ty thanhFortune) lp sau nm 1950, vi suy ngh rng cac cng ty lp ra500 cng ty dch vu (theo danh sach cua tap chtrc nm 1950 a chng to ban thn chung khng ch laFortune) kt qua cua mt nha lanh ao hay mt y tng xut sc nao o ma thi. Bng cach nay, danh sach rut xung con500 cng ty t nhn Inc. 18. Cng ty tre nht trong danh sach nay thanh lp nm100 cng ty cng cng Inc. 1945, va lao lang nht la cng ty thanh lp nm 1812. am bao mu iu tra co ai din t moi nganh kinh Vao thi gian nghin cu nay din ra, tui trung bnhdoanh, chung ti chon ra cac CEO t ca cac cng ty cngcua cac cng ty hang u trong danh sach nay la 92, thinghip va dch vu trong danh sach cua Fortune (mi loai im thanh lp trung bnh la nm 1897, va thi im thanh250 cng ty). Cac cng ty Inc. (ca cng cng va t nhn) lp trung bnh cu th la 1902 (xem bang 1.2).cho chung ti ai din cua cac doanh nghip c nho hn(200 cng ty loai nay a c a vao mu). Chung ti XY DNG TRNG TNCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT 5253 27. Bang 1.2 vn phong va cac cao c, u co ban gh, h thng thanh NM THANH LP CUA CAC CNG TY HANG Utoan, Hi ng quan tr, h thng k toan, v.v... Ban thy 1812Citicorpy, ro rang phng phap nay khng cho ban bit thm 1837Procter & Gamblekt lun g mi me va co ch ca. 1847Philip Morris Xin c gia ng hiu sai y cua chung ti khi lp i lp 1850American Express 1886Johnson & Johnson lai vn nay. Chung ti phai lp i lp lai y v mt 1891Merck iu ang bun la a s cac nghin cu v kinh doanh gn 1892General Electricy ri vao cai by Kham pha cac cao c nay. Gia du ban 1901Nordstrom nghin cu mt nhom cac cng ty thanh cng va ban phat Trung bnh: 19023M hin ra rng cac cng ty nay u tp trung vao khach 1903Ford 1911IBM hang, tng cht lng hang hoa, trao quyn cho nhn vin, 1915Boeingban co thy rng nhng phat hin o chng qua cung ch 1923Walt Disney nh nhng phat hin v nhng toa cao c ma moi cng ty 1927Marriott thanh cng u co hay khng? Ban co kham pha ra iu g 1928Motorola 1938Hewlett-Packard phn bit nhng cng ty thanh cng vi nhng cng ty 1945Sonybnh thng khng? Ban khng bit, va khng th bit tr 1945Wal-Martphi ban co mt nhom cac cng ty khac em ra so sanh, mt chun so sanh nht nh!.Bc 2: Ne tranh by Kham pha cac cao c - Lp ra Cu hoi chu cht y khng phai la u la imdanh sach cac cng ty so sanh chung cua cac cng ty nay?, ma phai la u la s khacChung ti co th xp cac cng ty hang u thanh mt bit chnh nhng cng ty nay? Cai g giup ta phn bitnhom va nghin cu bng cach tra li cac cu hoi ai loai chung vi nhng cng ty khac?. Chung ti i n kt lun:nh u la nhng c tnh chung cac cng ty nay?,Ch co th at n muc tiu nghin cu nu so sanh cacsong dng nh y chnh la khim khuyt c ban cuacng ty hang u vi mt s cng ty khac co s khi uphng phap phn tch tm cac c tnh chung. tng t nh chung trong kinh doanh.Hay cung xem cach lam nay d ch nao: V du, chungRt kho khn, chung ti a chon ra mt cach co h thngti co th kham pha ra rng tt ca 18 cng ty nay u co...cac cng ty so sanh cho tng cng ty hang u (mt cngXY DNG TRNG TN CAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT 54 55 28. ty so sanh tng ng vi mt cng ty hang u - xem bangcy cao hn la nu so sanh vi cac cng ty kem hoan1.1), ap dung nhng tiu chun sau y:toan (v du: ban so sanh gia mt i bong v ch Olympic vi mt i bong cua trng ai hoc, s Co cung thi im ra i: Cac cng ty so sanh c khac bit la d thy, song s khac bit y khng noi lp ra trong cung mt thi ky vi cng ty hang u. ln iu g ca. Nhng nu so sanh i v ch vi mt Cac cng ty so sanh trong nghin cu cua chung ti i bong hang hai hoc ba va tm thy nhng khac co thi im thanh lp trung bnh vao nm 1892 (so bit, th kt qua so sanh cua ban tht s co gia tr va vi cac cng ty hang u la 1897). hu ch). Co san phm va th trng tng t luc mi thanh lp: Chung ti chon ra cac cng ty so sanh co cung Bc 3: Lch s va tin hoa cac san phm, dch vu va th trng tng t nh cac cng ty hang u trong thi gian mi khi nghip. Chung ti a t ra mt nhim vu nng n: nghin cu Tuy nhin, sau o cac cng ty nay khng nht thit cac cng ty hang u trong toan b lch s phat trin cua phai cung mt nganh kinh doanh (v du trng hp chung. Khng ch hoi Cac cng ty nay co nhng c im cng ty hang u Motorola ngay nay a co pham vig hm nay?, chung ti chu yu t ra cac cu hoi nh kinh doanh vt xa ra ngoai cac san phm in t Cac cng ty nay khi nghip nh th nao? Phat trin ra tiu dung luc u, trong khi cng ty so sanh cua no sao? a giai quyt kho khn khi quy m nho, thiu vn - Zenith - th khng c nh vy). y chung ti nh th nao? a quan ly qua trnh phat trin t bc khi mun tm hiu tai sao cung mt s khi u lai co thnghip thanh mt tp oan ra sao? a chuyn tip t th co nhng kt qua khac nhau nh vy. h sang lp vin sang cac th h lanh ao tip theo nh th Cac cng ty so sanh cung a xut hin (c nhcnao? a i pho, thch ng vi cac bin ng lch s nh ti) trong kt qua iu tra t cac CEO, nhng t hnchin tranh va suy thoai ra sao? a i pho vi cuc cach cac cng ty hang u, nhm am bao vic ly thng mang cng ngh nh th nao? tin t cung mt ngun - cac CEO. Chung ti theo ui vic phn tch theo lch s theo ba Cac cng ty so sanh hoan toan khng phai la cacly do. Th nht, chung ti mun thu thp cac thng tin co cng ty kem hay tht bai. Vic so sanh cac cng tygia tr khng ch i vi cac c gia cac tp oan kinh hang u (rt tt, tuyt hao) vi cac cng ty so sanhdoanh ln, ma con i vi ca nhng ngi lam vic nhng (tt), theo chung ti, se em lai nhiu gia tr va tin doanh nghip va va nho. Chung ti co nhng kinh nghim XY DNG TRNG TNCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT5657 29. thc t va ly thuyt v vic xy dng va quan tr cac doanh h thng tai cng ty nay vn bt u t u th ky XX? Vanghip nho cho ti vic lp k hoach cho nhng thay i nu khng hiu v ngun gc lch s cua ban Tn iucac tp oan kinh doanh ln - va chung ti mun cung cp (Credo) cua Johnson & Johnson (vit ra t nm 1943), lamcac kin thc va cng cu hu ch ca hai trng hp trn. sao ta co th hiu c cach giai quyt cuc khung hoangTh hai, quan trong hn, chung ti tin rng ch co mt lin quan n san phm Tylenol trong thp nin 1980 cuacach nhn mang tnh lch s va theo sut qua trnh tin hoa cng ty nay? Ro rang la khng th.mi co th giup ban hiu c nhng ng lc c ban ng Th ba, chung ti tin rng vic phn tch so sanh se ttsau mt cng ty hang u. Mt cach hnh anh, ban sehn nu nhn t kha canh lch s. So sanh hai cng tykhng th hiu mt cach y u v nc My nu khnghang u va cng ty so sanh trong thi im hin nayhiu lch s cua no, vi hang loat s kin tip ni nhau, t chng khac g vic ban xem... 30 giy cui cua mt cucChin tranh cach mang, Hi ngh lp hin, ni chin, vic ua marathon: ban co th bit c ai la ngi thng cuc,m rng b coi v pha Ty, suy thoai hi nhng nmnhng ban khng hiu c tai sao ngi o lai thng. 1930, a n h h n g cu a nh n g Jefferson, Lincoln, F.D hiu va thng thc tron ven mt cuc ua dai va gian khRoosevelt, va nhng yu t lch s khac. Theo quan im nh th, ban cn theo doi t u va toan b qua trnh cuacua chung ti, cac cng ty ln rt ging cac quc gia chno, tng kilmet mt. Cung nh vy, chung ti mun ichung u phan anh s tch luy cua cac s kin qua kh ngc thi gian tm cu tra li cho nhng cu hoi hoccung nh anh hng cua yu t di truyn t cac th h ibua nh:trc ln quy m phat trin hm nay. Bng cach nao Motorola a phat trin t mt c sLam sao ban co th hiu c cng ty Merck ngay hm sa cha pin rt khim tn thanh mt tp oan kinhnay nu khng tm hiu v trit ly cng ty a c George doanh radio trong xe hi, tivi, ban dn, in thoai diMerck ra t nhng nm 1920: Thuc la cho ngi ng, trong khi hang Zenith (thanh lp cung thi gianbnh, ch khng phai v li nhun. Li nhun se n sau!. vi quy m tng ng) cha bao gi at thanhLam sao ban hiu c 3M ngay nay nu ban khng bit cng vt tri trn th trng, tr mt hang tivi?c rng ban u ho a suyt pha san khi con la mt cngty khai thac mo? Lam sao hiu c con thuyn GeneralBng cach nao P&G a tip tuc phat trin thnh vngElectric di s cm lai cua v thuyn trng tai ba Jacksau 150 nm k t ngay thanh lp, trong khi a sWelch nu khng nghin cu tm hiu v quy trnh tuyncng ty cam thy may mn khi tn tai c 15 nmchon va phat trin i ngu lanh ao k tha mt cach co ma thi? Va bng cach nao P&G a thng tr th trng XY DNG TRNG TNCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT5859 30. trong nganh kinh doanh cua ho du khi khi nghip nguyn tc va khun mu c ban, bt bin theo thi gian,ho thua kem ang k so vi i thu Colgate? co th c ap dung qua nhiu thi ai na. V du nhBng cach nao ma H&P tip tuc n nh va phat trinnhng phng thc cu th ma cac cng ty hang u apsau khi nhng ngi sang lp Bill Hewlett va Dave dung gi vng cai ct loi va khuyn khch s tin bPackard ngh hu, trong khi hang Texas Instruments(nguyn tc c ban c ban n trong cun sach nay) sesuy yu hn khi ngi lanh ao Pat Haggarty ra i?con tip tuc phat trin va thay i, song ban thn nguyn tc noi trn th se khng bao gi thay i, t 1850 nTai sao hang Walt Disney tr thanh mt biu tng 1900, 1950, 2050 v.v... Muc tiu cua chung ti la s dungcho nc My, tn tai va phat trin qua nhng c gng cac nghin cu v lch s cng ty hiu va a ra cacmua lai t cac i thu, trong khi hang Columbia khai nim, cac cng cu hu ch cho vic xy dng cac cngPictures dn dn suy sup, khng th tr thanh mt ty hang u trong th ky XXI va xa hn na.biu tng, cui cung b mua lai bi mt cng ty cuaNht?Tht s ma noi, kha canh phn bit ro nht cun sach cua chungBng cach nao hang Boeing (vn la mt ke m nhatti vi tt ca nhng cun sach v quan tr trc y la victrong nganh hang khng dn dung) a trut ngichung ti xem xet cac cng ty trong sut chiu dai lch s cuaMcDonnell Douglas mt cach ngoan muc. Phm cht chung, xem xet chung trong mi tng quan so sanh trc tip vig Boeing a co trong nhng nm 1950 ma McDonnell cac cng ty khac. y la phng phap chu yu nhm lt laiDouglas lai thiu?nhng huyn thoai thm cn c va nhm thu trit cac nguyntc c ban a c ap dung rng rai qua thi gian moi nganhKham pha nhng nguyn tc bt binkinh doanh khac nhau.Ch nhn vao lch s liu chung ta co a ra c nhngkt lun khng? Liu ngi ta hoc c g t nhng iu Bc 4: Hang nui d liu, hang thang nghin cu va cucnhng cng ty nay lam 10, 30, 50 hay thm ch mt trm sn ruanm trc y? Ro rang th gii ang va se tip tuc thayi. Chung ti tha nhn rng nhng phng phap cu thKhi a la chon ra cac cng ty cn nghin cu cung nhc cac cng ty nay ap dung thanh cng trong qua khquyt nh ap dung phng phap nghin cu so sanh vaco th khng con ung trong tng lai. Nhng trong qualch s, mt vn na lai nay sinh: Chnh xac la chungtrnh nghin cu, chung ti tip tuc quyt tm tm ra nhngta cn nghin cu iu g trong toan b lch s cng ty?XY DNG TRNG TNCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT 6061 31. Chin lc chng? Hay c cu t chc, quan ly? Vn hoathp va phn loai chn loai thng tin trong toan b lch scng ty? Gia tr? H thng? Dy chuyn san phm? v.v... cua cac cng ty. (Xem bang A.1 phu luc 3). Cac loai thngBi khng bit trc yu t nao se quyt nh tnh hang tin nay bao gm gn nh toan b cac kha canh cua mtu cua cng ty, chung ti khng th nghin cu trong cng ty, t t chc, chin lc kinh doanh, san phm - dchpham vi hep, ma cn thu thp cac chng c trn bnh din vu cho n cng ngh, quan ly, c cu chu s hu, vnrng hn nhiu. hoa, gia tr, chnh sach va mi trng bn ngoai. Chung tiSut thi gian nghin cu, chung ti lun nh n hnhcung nghin cu co h thng cac bao cao tai chnh thnganh Charles Darwin sut nm nm tri a i nghin cunin t nm 1915 va li nhun hang thang cua c phiutrn con tau Beagle, kham pha qun ao Galapagos va btk t nm 1926. Ngoai ra, chung ti cung xem xet tngcht nhn ra nhng con rua ln, co hnh dang khac nhauquat lch s nc My noi ring t nm 1800 n nmt ao nay sang ao khac. Nhng quan sat bt cht o a1990, xem xet tng quat tng nganh cng nghip ma cacchm ngoi cho nhng suy ngh cua ng trn hanh trnh vcng ty nay tham gia vao.qu hng, cung nh nhng nghin cu sau nay tai Anh thu thp thng tin cua 36 cng ty trong thi gianquc. Darwin co c hi co nhng kham pha mi do ng trung bnh la hn 90 nm cho mi cng ty, chung ti aa tnh c va may mn quan sat c mt s s kin, hnhphai tham chiu hn mt trm cun sach, hn 3.000 taianh khng ng ti. Ban thn Darwin khng h co y nhliu ca nhn (bai bao, cac tnh hung x ly, tai liu lu tr,tm kim nhng bin dang cua loai rua, nhng ng lai thycac n phm cng ty, bng hnh). Tnh sat sao, chung tichung o, trn nhng hon ao - nhng con rua to ln, lca oc qua hn 60.000 trang tai liu (con s thc t co thl, co hnh dang k la, khng th xp vao loai nao trong gia ln n 100.000 trang). Tai liu cho d an nay chim htthit v cac loai c5. Chung ti cung mong mun c ba ngn tu cao, bn k sach, 20MB d liu trn may tnhgp nhng con rua co hnh dang k d nh th, chung co(xem bang A.2, phu luc 3 v cac ngun tai liu).th khi dy nhng suy ngh co ch.Tt nhin chung ti mong lam vic co h thng hn la i Bc 5: Gt hai thanh qua lao nglong vong khng co muc ch, ch i mt c may t trnBc tip theo la bc kho nht trong toan b d an.tri ri xung. am bao thu thp va phn loai cac dChung ti a cht loc mt khi lng thng tin khng lliu mt cach y u va co h thng, chung ti s dung(chu yu la thng tin nh tnh) thanh mt s khai nim chumt ky thut co tn la phn tch dong t chc (Organizationyu, lin kt vi nhau trong mt khun mu, lam trung tmStream Analysis)6. Theo cach nay, nhom nghin cu a thuXY DNG TRNG TN CAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT 62 63 32. cho cac chng minh h tr chi tit cua cng trnh nay.cac cng vic t vn va nhng trach nhim cua Hi ngChung ti tm kim cac khun mu lp i lp lai, xac nhquan tr. Khi vit cun sach nay, chung ti a ap dungcac khuynh hng va ng lc bn trong, vi muc tiu xac nhng khun mu va cac cng cu da trn nghin cu naynh cac khai nim giai thch s thanh cng qua thi gian tai hn 30 t chc, t nhng cng ty mi thanh lp, doanhcua cac cng ty hang u, ng thi co th s dung nh thu di 10 triu la cho n nhng cng ty trong tap chla nhng ch dn thc t cho cac nha quan ly khi xy dngFortune 500 co doanh thu hang ty la, nhiu nganhcng ty trong th ky XXI.khac nhau, t may tnh, chm soc sc khoe, dc phm, S phn tch mang tnh so sanh la yu t quyt nh cho cng ngh sinh hoc, xy dng, ban le v.v... Thng lamnhng kt qua tm c. Sut qua trnh nghin cu chungvic vi b phn quan tr cao cp, theo yu cu trc tipti lt i lt lai cu hoi c ban: iu g a tao nn khac bit cua CEO, chung ti co c hi trnh bay cac y tng cuagia cac cng ty hang u va cac cng ty so sanh trongmnh vi b phn nhng ngi cng rn, thc t, sc sao,mt thi gian dai nh vy? Chung ti cung kt hp quakhn ngoan, co oi hoi cao nht trong gii doanh nhn.trnh so sanh vi qua trnh sang tao. Chung ti mun pha Phng phap la th vang nay a cho chung ti nhngbo nhng giao iu kinh doanh va nhng quan nim quanphan hi v cung quy gia tip tuc thc hin cac khaitr ph bin trn bao ch cang nhiu cang tt. Noi cu th, nim trong thi gian nghin cu. V du, trong mt ln lamchung ti mun kch thch nhng suy ngh mi me bng vic vi mt hang dc phm, mt nha quan ly a hoi Conhng y tng thoat trng bn ngoai khng co g lin quannhng gia tr ct loi ung va sai khng? Noi cach khac,n kinh doanh ca, ri kt hp chung vi nhng quan sat ni dung cua cac gia tr ct loi la quan trong nht, hay tnhco c trong qua trnh nghin cu. V vy, chung ti a chn thc va nht quan cua cac gia tr y (bt k ni dungoc rt nhiu sach khng lin quan n kinh doanh: sinh cua no) mi la quan trong nht? Co nhng gia tr nao phvt (nht la hoc thuyt tin hoa), di truyn hoc, tm ly hoc, bin moi cng ty hang u khng? Chung ti a tr laitm ly xa hi, xa hi hoc, trit hoc, khoa hoc chnh tr, lch cac d liu nghin cu va tra li nhng cu hoi nay mts va nhn loai hoc. cach co h thng (xem chng 3), bng cach nao o a hoan thanh mt vong lun chuyn t nghin cu nBc 6: Thc nghim va ap dung vao thc tthc hanh va tr lai nghin cu (xem s 1.A). Qua trnh lun chuyn nay xay ra rt nhiu ln, i vi nhiu vn Trong sut thi gian nghin cu, chung ti a lin tuc khac nhau trong sut nm nm nghin cu, tht s akim tra nhng kt qua tm c, nhng khai nim mi ong gop rt nhiu cho thanh cng cua cun sach nay.bng cach a chung vao thc t kinh doanh thng qua XY DNG TRNG TNCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT6465 33. VONG LUN CHUYN Tuy nhin, cho du co tt ca nhng vn trn, th khi lng thng tin khng l ma chung ti a xem xet kt hpNghin cu vi qua trnh lun chuyn t nghin cu n ly thuyt, n thc t, a cho chung ti s t tin rt ln rng cac kt lun tm c la co ly va quan trong hn ca la hu ch cho vic phat trin cac cng ty xut sc. Chung ti khng hunh hoang tuyn b a tm ra chn ly. Khng ai co th tuyn b nh vy trong khoa hoc xa hi ca. Chung ti ch t tin tuyn b rng chng trnh nay giup chung ti hiu ro hn A p du n gtrong thc tKhai nim v cac t chc va tm ra cac cng cu lp nn nhng cng va khun muty tt hn trong qua kh. Gi y chung ti xin c chia se nhng iu chung ti tm c t chng trnh nay. Hi vong c gia tm ra c nhiu iu co ch, v lch s cac cng ty nay co th day chung ta nhiu iu. Tuy nhin, chung ti cung mong c gia hay t mnh suy ngh khach quan va co tnh ph phan khi oc, chung ti mong cac ban suy xet mt cach co suyHA Y CA C CH N G C LN TI N G ngh va phan bac khi cn, hn la chp nhn mt cach vMoi d an nghin cu v khoa hoc xa hi u co nhngiu kin cac kt lun chung ti a ra. Hay cac chngkho khn va han ch nht nh, va cng trnh cua chung c t ln ting. Ban se la trong tai, la quan toa co quynti cung khng la ngoai l. Chung ti ch co th s dung cac phan xet, ung khng?t liu lch s va tn dung hiu qua nhng thng tin nay,chung ti khng co iu kin lp i lp lai cac th nghimcn thit nh trong mt nghin cu khoa hoc. Trong phuluc 1, chung ti a trnh bay mt s vn c gia lu tm(nhng cu hoi co th t ra) va nhng tra li, giai ap cuacac tac gia cho nhng vn lin quan n phng phapnghin cu cua d an nay.XY DNG TRNG TNCAI TT NHT TRONG NHNG CAI TT 6667 34. 2h3012 sang, ngay 23-4-1401. ng ta la mt ngi bao CHNG HAI gi xut sc, va chung ti rt ngng m ng ta v kha nng tuyt vi o. Nhng se la tuyt vi hn nu thay v chKHNG CH LA NGI BAO GI, n gian bao gi, ng ta lam ra c mt ng h co khaMA PHAI TAO RA NG Hnng bao gi mai mai, ngay ca sau khi ng ta qua i.9 Nh vy, co mt y tng v ai, hoc tr thanh mt nha lanh ao xut sc, co sc li cun ngi khac chng qua ch la vic bao gi, con xy dng nn mt cng ty co th phat trin lu dai, khng phu thuc vao mt nha lanh aoTrn tt ca moi th la kha nng xy dng, xy dng,nao o mi la vic tao ra ng h. Chung ti se cho banxy dng khng ngng ngh, khng nhn lai pha sau, thy nhng ngi sang lp ra cac cng ty hang u lun khng bao gi kt thuc - xy dng nn mt th ch... co khuynh hng tao ra ng h, ch khng ch la bao Sang tao v ai nht cua Walt Disney gi n thun. Ho tp trung chu yu vao vic xy dng chnh la cng ty Walt Disney.mt t chc - mt chic ng h lu bn - hn la vic chRICHARD SCHICKEL,da vao mt san phm, mt th trng thanh cng ma thi.The Disney Version7Thay v c at c hnh anh mt nha lanh ao xut sc, ho mang phong cach cua mt kin truc s, cng hin toan b sc lc vao vic lp nn mt t chc tuyt hao. Kt qua Ti a cng hin toan b sc lc va kha nng nhng n lc cua ho khng phai la vic trin khai thanh lp nn mt cng ty ban le tt nht co th. Chm ht. cng mt y tng, th hin mt tnh cach lanh ao vt triCon vic lam nn mt gia san kch xu cho ban thn cha bao gi la muc ch cua ti. hay la s giau co cho mt ca nhn. Ngc lai, s sang tao ln nht cua ho chnh la ban thn cng ty va nhng iu SAM WALTON, ma cng ty o ai din. ngi sang lp Wal-Mart8 Chung ti a i ti khai nim quan trong nay da vao H ay tng tng ban gp mt ngi co khanng nhn ln bu tri vao bt ky thi im nao trong ngay nhng chng c tm c trong qua trnh nghin cu, nhng ly le a anh hai huyn thoai, hai cach ngh ph bin trong gii kinh doanh trong nhiu nm qua. o la huynva noi ln chnh xac thi gian, chng han By gi lathoai v y tng v ai va huyn thoai v nha lanh ao v XY DNG TRNG TNKHNG CH LA NGI BAO GI MA PHAI TAO RA NG H6869 35. ai. Mt trong nhng kt lun quan trong nht, thu v nhtin nc va chi ph lin quan khac tai ga-ra nho be ni hocua chung ti, o la vic xy dng nn mt cng ty hangkhi nghip. Bill k lai:u hoan toan khng oi hoi mt y tng kinh doanh v Khi noi chuyn tai cac trng day v kinh doanh, cacai hay mt nha lanh ao v ai nao ca. Thm ch chung giao s v quan tr a rt sng st khi ti noi rngti con co nhng chng c cho thy vic cac nha lanh ao chung ti chng h co k hoach g khi khi nghip ca,tai ba vi nhng y tng kinh doanh v ai i khi con chung ti thun tuy ch la nhng ke c hi. Chung tikhng lin quan g n vic xy dng thanh cng mt cng lam bt c iu g kim ra tin, tng xu mt, tty hang u na. Nhng phat hin gy kinh ngac nay buc nhng en bao (xi-nhan) trong bowling, ng h trongchung ti phai xem xet thanh cng trong kinh doanh t knh vin vong, thit b di nc t ng trong toi-let,nhng goc hoan toan mi, theo nhng quan im hoan may xung in giam beo... Chung ti ch co vontoan khac bit so vi trc kia. ven 500 la va phai lam bt c iu g ngi ta ngh la chung ti co th lam c.10 HUY N THOA I V Y T N G V A I Nhng san phm u tin cua ho (nh a noi trn)Ngay 23-8-1937, hai ky s mi ngoai 20 tui, va ttchng i n u ca, chng co v tr g trn th trng. Thcnghip, khng h co kinh nghim kinh doanh g, gp nhau t la cng ty a vt va sut gn mt nm trc khi co n ban chuyn thanh lp mt cng ty mi, ma khng h cohang ln u tin - ho ban c tam may nghim dao ngy tng ro rang rng cng ty nay se kinh doanh cai g cucho hang Walt Disney s dung khi lam phim Fantasia.th ca. Ho ch bit rng ho mun cung nhau m mt cng Thm ch sau o, HP vn tip tuc phong cach khng tpty hoat ng trong mt lnh vc rt rng ln v ky thut trung cua mnh, loay hoay vi rt nhiu san phm khacin t. Ho a suy ngh rt nhiu v san phm u tin nhau, mai cho ti khi ho co bc t pha bung n tcung nh cac c hi th trng, nhng ho khng co y tngnhng hp ng trong chin tranh vao u thp nin 1940.chu ao nao co th la ngun cam hng cho cng ty con non Ngc lai, cng ty Texas Instruments lai co khi u vitre nay ca. mt y tng kinh doanh rt thanh cng. Thanh lp nmVa th la Bill Hewlett va Dave Packard a quyt nh cho 1930 vi cai tn Geophysical Service Inc, Cng ty u tinra i mt cng ty, sau o mi xac nh xem cng ty naynghin cu v a chn cac vung khng co mo du, vise lam g. Ho quyt nh c bt u cai a, th nghim bt phong th nghim tai Texas san xut ra nhng dung cu choc iu g co th, min la... u tin thanh toan cac chi ph cng vic nay.11 Khng ging nh Hewlett-Packard, nhng XY DNG TRNG TNKHNG CH LA NGI BAO GI MA PHAI TAO RA NG H7071 36. ngi sang lp ra TI a lp ra cng ty nhm khai thac mt ng bc vao kinh doanh ch vi mong mun c t lam 12c hi th trng va cng ngh cu th.TI a khi u chu, va vi mt chut kin thc (nhng rt nhiu am m)bng mt y tng v ai. HP th khng! v ban le. ng ta a khng h thc dy vao mt bui sangSony cung nh vy. Khi Masaru Ibuka thanh lp cng ty va ku ln Eureka, ti a co mt y tng v ai va gi ycua ng vao thang 8-1945, ng hoan toan khng co y tngti se thanh lp mt cng ty! Khng h la nh vy. Waltoncu th g v san phm ca. Tht s la Ibuka va bay nhn a khi s nm 1945 vi duy nht mt ca hiu nho banvin u tin a co nhng bui hop (sau khi a thanh lp nh n g ha n g v t va n h, m t th tr n nho : Newport,cng ty!) trong o moi ngi cung suy ngh va ban bac xemArkansas. Ti khng h co vin canh nao v quy m lucse san xut san phm g. Theo li Akio Morita, (tham giakhi nghip - Walton sau nay tra li phong vn cua Newvao cng ty t lu sau o) th Nhom chung ti ngi hangYork Times - nhng ti lun lun tin rng, mt khi chungtun vi nhau, c suy ngh ra xem cng ty phai kinh doanh ta lam tt cng vic va phuc vu khach hang tt, th secai g co th co tin ma hoat ng tip.13 Ho a suy ngh khng co mt gii han nao cho quy m phat trin cua cngv rt nhiu san phm khac nhau, t xup u ngot n cacty ca!17. Walton a i tng bc, phat trin t mt cadung cu anh golf c nho va thc gp.14 Khng ch nhhang nho be luc u thanh mt h thng siu th vi sangvy, san phm u tin cua Sony - ni cm in - thm ch kin v ai v vic giam gia cho khu vc nng thn. Dnga khng hoat ng c mt cach sun se, va san phm nh o la mt qua trnh tin hoa hoan toan t nhin vaochnh u tin (may ghi m) th tht bai trn th trng.hai thp nin sau o. Trong San xut tai My (Made inTrong nhng ngay u nay, cng ty a tn tai c bng America), ng a vit nh sau:cach khu cac dy in vao vai lam nn ming m taoRt nhiu ngi co n tng rng Wal-Mart la mt ysc nong, tuy th kch song lai ban c.15 Trong khi o,tng v ai t dng xut hin ti, va chnh y tngngi sang lp ra hang Kenwood, dng nh a co snnay a bin thanh mt thanh cng ngay lp tc. Nhngmt loat san phm trong u vao thi im khi nghip.thc ra ca hang Wal-Mart u tin chnh la kt quang ta t tn cho cng ty cua mnh la Kasuga Wirelesscua tt ca nhng c gng cua chung ti t nm 1945Electric Firm vao nm 1946, va k t luc thanh lp theo- mt th nghim na ma thi. Va cung nh moi thanhcun Japan Electronics Almanac, th Kenwood lun la mtcng khac, iu nay tn ti 20 nm co th co c.18hang tin phong trong cng ngh audio.16Ging nh Ibuka va Hewlett, Sam Walton cung co bcTrong khi o Ames Stores (Cng ty so sanh cua Wal-Martu kinh doanh ma khng co mt y tng v ai nao ca.trong nghin cu), a i trc Sam Walton bn nm trongXY DNG TRNG TN KHNG CH LA NGI BAO GI MA PHAI TAO RA NG H 72 73 37. vic giam gia ban le khu vc nng thn. Khi lp ra Amesnganh g th ng ta cung cha ro! Cui cung ng ta anhvao nm 1958, nhng ngi sang lp la Milton va Irvingquyt nh khi u bng mt y tng duy nht kha thi lucGilman a co nh hng theo ui y tng v giam gia o: xin mt giy phep nhng quyn va m mt ca hangban le cho nng thn ngay t u. Ho tin rng vic giamban thc ung khng cn, co hng v r cy Washingtongia se thanh cng cac thi trn nho va a at doanh thu D.C.21 Cng ty Nordstrom u tin ch la mt tim ban giay1 triu la ngay t nm u hoat ng19 (Sam Walton ch Seattle, khi ngi chu cua no - John Nordstrom, va tgiam gia cho khu vc nng thn vao nm 1962, trc oCuc x i tm vang (Gold Rush) Alaska tr v vang ch n gian la vn hanh mt h thng cac ca hiu khng bit phai lam g tip theo.22 Merck khi nghip la mtnho, t trn cac ng ph chnh)20. Ma cung u ch nha nhp khu hoa cht t c.23 Procter & Gamble lucring Ames la co khi u tt hn Walton. Theo li ngiu la mt trong s 18 c s san xut xa bng va nn vit tiu s cua Walton la Vance Trimble th vao nm 1962,Cincinnati hi nm 1837.24 Motorola khi nghip la mt ca co rt nhiu nha ban le cung lam nh vy (giam gia).s sa cha pin cho radio Sears.25 Philip Morris ban u laCh co iu Walton a lam iu o tt hn bt ky ai khac. mt ca hiu ban le thuc la tai ph Bond, London.26Nh th, HP, Sony va Wal-Mart a anh mt huynHn na, mt s cng ty hang u trong nghin cu cuathoai sai lm v ngun gc cua cac cng ty thanh cng -chung ti, ging nh Sony, thm ch con khi u bnghuyn thoai miu ta cac cng ty vi nhng nha sang lp conhng tht bai nng n. 3M thoat tin tht bai trong victm nhn xa trng rng, lp ra mt cng ty trn nhng ykhai thac mo corundum, khin gia tr c phiu cua cng tytng to ln va s thu hiu th trng. Huyn thoai nay xung ti mc hai c phiu i ly... mt cc whiskey recho rng cac cng ty thanh cng ln thng bt u trc tin.27 Khng bit lam g, cng ty anh quay sang san xutht bi mt y tng tt (v san phm, cng ngh, th trng), san phm giy nham. Khi u cua cng ty kem n mcsau o tip tuc quy ao phat trin cua mnh. Tuy nhin, duv chu tch th hai cua ho khng co lng trong sut... 11huyn thoai o rt ph bin va nghe co ve ht sc thuyt nm u trong nhim ky cua ng ta. Ngc lai, Nortonphuc, no cung khng chng to c o la mt hnh mu Corporation (cng ty so sanh cua 3M) khi u rt thanhchung cho vic lp ra cac cng ty hang u. cng vi cac san phm cai tin, th trng lin tuc phatTht s hu nh khng co cng ty hang u nao trong trin, trong 15 nm u tin lun tao ra li tc n nh chonghin cu cua chung ti khi nghip bng mt y tng vc ng, ng thi tng vn ln ung 15 ln.28ai hoc mt san phm thanh cng. J. Willard Marriott luc Chic may bay u tin cua Bill Boeing a tht bai nngu ch co y tng mun kinh doanh, song kinh doanh n, va cng ty cua ng ta a thc s gp kho khn trong XY DNG TRNG TN KHNG CH LA NGI BAO GI MA PHAI TAO RA NG H74 75 38. nhng nm u tin n mc phai chuyn sang kinh doanhthanh cng, o la Johnson & Johnson, GE va Ford. Thm 29 ni tht tip tuc tn tai.Ngc lai Douglas Aircraftch trong trng hp cua GE va Ford, chung ti con nhnlai co khi u ht sc thanh cng. Ho a thit k ra chic thy nhng thiu sot nho trong y tng cua ho. Tai cngmay bay u tin trong lch s co th bay lin tuc t bty GE, y tng cua Edison to ra kem hn y tng cuang n b ty cua nc My, ch c mt lng hangWestinghouse. Trong khi Edison theo ui h thng inhoa ln hn trong lng cua chnh no. Sau o, Douglasmt chiu (DC), Westinghouse lai chu trng phat trin cacchuyn mu thit k nay thanh mt loai oanh tac c chh thng in xoay chiu, loai sau nay a hoan toan thng 30ng li, ban cho Hai qun vi s lng ln.Khac vi th trn th trng My.34 Trong trng hp cua Ford, traiBoeing, Douglas cha bao gi phai chuyn sang kinh doanh vi nhng iu n ai b n, khng phai Henry Ford a31 ni tht gi cho cng ty tip tuc tn tai. co y tng v loai xe Model T va sau o thanh lp cng tySe-ri phim hoat hnh u tin cua Walt Disney - Alice da trn y tng nay. Hoan toan ngc lai la khac! Ford chx s thn tin (ban a bao gi nghe tn o cha?) tht baico th thanh cng vi Model T v a co cng ty trc otham hai trong cac rap chiu bong. Ngi vit tiu s cuanh la mt bc m ri. Vao nm 1903, ng ta lp raDisney la Richard Schickel vit rng noi chung la mt tac Ford Motor Company vi tai nng v thit k xe hi (y laphm sao rng, kem coi, n gian ch la mt truyn tranh cng ty th ba cua ng trong ba nm), sau o gii thiuvui c a ln phim...32 Khac vi Disney, Columbianm mu xe mi (Model A, B, C, F va K) trc khi tung raPictures thanh cng ngay t ln ra mt u tin. B phimModel T ni ting vao nm 1908.35 Ford ch la mt trongang thng hai hn la khinh b (1922) vi chi ph 20.000 s... 502 cng ty xe hi c lp ra My trong khoang thila a thu c 130.000 la, giup hang co mt lnggian t 1900 n nm 1908 - ro rang chng co khai nimkinh ph di dao lam thm mi b phim thanh cng hay y tng kinh doanh nao mi me y ca. Ngc lai,na trong vong cha n hai nm sau o.33 vi cac cng ty hang u, chung ta thy co 11 cng ty sosanh co s khi u gn lin vi mt khun mu y tngv a i na o o : Ames, Burroughs, Colgate, Kenwood,CH I M T Y T N G V A I McDonnell Douglas, Norton, Pfizer, R. J. Reynolds, Texas CO TH LA M T Y T N G KE M ! Instruments, Westinghouse, va Zenith.Theo nghin cu cua chung ti, ch co ba cng ty hangNoi cach khac, chung ti nhn ra rng noi chung cacu a khi nghip bng mt y tng v ai - mt san cng ty hang u khng thng c bt u bng mt yphm, dch vu u tin mang tnh t pha va em laitng v ai nh la cac cng ty so sanh, hn th na, ho XY DNG TRNG TN KHNG CH LA NGI BAO GI MA PHAI TAO RA NG H76 77 39. cung khng co c nhng thanh cng kinh doanh banu nhiu bng cac cng ty so sanh. Trong s 18 cp cngCHNH BA N THN CNG TYty c em ra so sanh y th ch co ba cp trong o M I LA SA N G TA O SAU CU N Gcng ty hang u co thanh cng ban u ln hn cng tyso sanh cua chung, mi cp vi cac cng ty so sanh coCac khoa hoc v quan tr chin lc va kinh doanh cacbc khi u ni tri hn ro rt, nm cp con lai th khng trng kinh doanh u nhn manh tm quan trong cuaphn bit c mc hn kem. Co th noi mi tng vic khi s kinh doanh bng mt y tng tt va mt chinquan gia thanh cng kinh doanh ban u va trin vonglc san phm / th trng c xy dng cn thn, sauphat trin thanh mt cng ty hang u, nhn chung la tiu o tn dung tt cac c hi m ra trc mt ban. Tht racc. Mt cach hnh anh, v lu dai th nh trong cu chuyn nhng ngi lanh ao cac cng ty hang u thng khngngu ngn, Rua se v ch trc Tho.ngh va lam nh vy! Trong nhiu trng hp, hanh ng(Hay xem phu luc 2 bit chi tit v ngun gc thanh cua ho trai ngc hn vi nhng iu ang c giang daylp cua cac cp cng ty c nghin cu trong d an. tai cac trng hoc v kinh doanh.Chung ti khuyn c gia nn coi qua phu luc nay ngayDo o, ngay t khi bt u d an nay chung ti a t boby gi!) cach giai thch thanh cng cua mt doanh nghip da trnNu ban la mt nha kinh doanh co tim nng, mun lpchin lc kinh doanh, va xem xet iu nay trn mt gocnn mt cng ty thanh cng lu dai ma cha dam khinhn mi: chuyn i t cach nhn cng ty nh la mtng v cha co y tng kinh doanh g cu th, th theo phng tin cua san phm sang cach nhn san phm nhchung ti, ban nn ru bo khoi tm tr ban cai huyn thoai la mt phng tin cua cng ty. Chung ti phai phn bitsai lm v y tng v ai i. Thc t chng minh rng lpro rang gia vic bao gi va vic tao ng h.cng ty ma khng b am anh bi mt y tng cu th naoHay so sanh hai cng ty GE va Westinghouse trong ngayco khi lai tt hn. Tai sao? Bi v phng phap da trn y u cua ho. George Westinghouse la mt nha phat minh vatng nay se lam ban khng thy c rng chnh cng tylanh ao tai ba, co tm nhn xa trng rng, a tng lp rami la sang tao sau cung va quan trong nht. 59 cng ty khac nhau ngoai Westinghouse.36 ng ta cung hiu ro rang h thng in xoay chiu se c s dung rng rai hn in mt chiu cua Edison (iu nay thc t a chng minh ng ta hoan toan ung!).37 Trong khi o, v chu tch u tin cua GE la Charlers Coffin hoan toan khng XY DNG TRNG TNKHNG CH LA NGI BAO GI MA PHAI TAO RA NG H7879 40. phat minh ra mt san phm nao ca. Nhng ng ta a taiMt v du khac: cng ty HP a co khi u rt khim tn,tr cho vic thanh lp ra phong th nghim nghin cu GE, gp mt loat tht bai, cac san phm u tin cung thanhc mnh danh la Phong th nghim nghin cu cngcng ht sc han ch. Tuy nhin, hai nha sang lp Bill37nghip u tin My. George Westinghouse bao gi, trongHewlett va Dave Packard vn tip tuc kin tr may mo, thkhi C. Coffin a lam ra mt cai ng h. Sang tao ln nht nghim cho n khi tm ra cach xy dng mt cng ty thcua G. Westinghouse la h thng in xoay chiu, trong khi hin c cac gia tr ct loi cua ho, at c uy tn to lnsang tao ln nht cua Coffin chnh la cng ty General Electric.qua cac san phm hang u. Vn hoc v ky thut, ly ra hoThn may mn lun mm ci vi nhng ai kin nhn, hoan toan co th theo ui muc ch cua mnh nh laquyt tm, iu nay hoan toan ung vi nhng nha lanhnhng ky s, nhng ho a khng lam nh th. Thay vaoao thanh cng. Nhng ngi sang lp ra cac cng ty hang o, ho chuyn t vic thit k cac san phm sang vic thitu la nhng ngi sng theo phng chm: Khng bao k mt t chc, tao ra mt mi trng giup cho vic tao ragi u hang, khng bao gi bo cuc. Nhng ho kin trnhng san phm thanh cng. Gia thp nin 1950, Billtheo ui iu g? o chnh la cng ty cua ho. Hay sn Hewlett a noi v quan nim tao nn ng h trong mtsang t bo, lam mi hay tao ra mt y tng (ban thn GEbai phat biu ni b nh sau:sau nay a t bo h thng in mt chiu va chuyn sang Cac ky s cua chung ti lun lam vic n nh. iuin xoay chiu), nhng khng bao gi t bo cng ty. Nu nay khng phai ngu nhin ma co. Ky s la nhngban anh ng thanh cng cua mt cng ty vi thanh cng ngi sang tao, do o chung ti phai am bao cho hocua mt y tng cu th nao o (rt nhiu doanh nhn ngh lam vic trong mt mi trng n nh, an toan. Chungtheo cach nay), th hoc la ban se d dang t bo cng ty ti cung am bao cac ky s lam vic vi HP co c hinu y tng kia tht bai, hoc la ban se bam vu mai vao trong dai han, co nhng d an thch hp lam vic.y tng o nu no thanh cng, ngay ca khi cng ty cn Ngoai ra, chung ti c gng co s giam sat thch hpchuyn hng sang lnh vc kinh doanh khac. Nhng nu sao cho mi ngi trong s ho u thoai mai va lamcoi cng ty la muc tiu sau cung, ti thng, ch khng vic vi hiu sut cao nht. Quy trnh lam vic nay laphai ch n thun la vic thc thi mt y tng hay tn mt trong nhng san phm quan trong nht cua chungdung mt c hi th trng, th ban se co th kin tr a ti, va chung ti se thit lp chng trnh ky thut ttcng ty vt qua moi y tng - du tt hay xu, thanh cng nht t trc n nay. Nu ban cho la cng ty chunghay tht bai - hng ti vic lp nn mt th ch to ln va ti a hoat ng tt ri, th xin hay i hai, ba nmlu bn. na, ban se thy cac nhn vin thuc phong nghin XY DNG TRNG TNKHNG CH LA NGI BAO GI MA PHAI TAO RA NG H8081 41. cu mi thanh lp tao ra san phm, cac nha quan ly hang, hay thm ch la cng vin Disneyland, ma o chnhth lam cac cng vic quan ly cua ho. Khi o cng tyla hang Walt Disney va kha nng ky diu cua no: em lai 38se co nhng tin b tht s! nim vui cho moi ngi. Sang tao ln nht cua Sam Waltonla h thng Wal-Mart - mt t chc ap dung cac khai nimDave Packard cung nhc lai vic nh hng nay vaov ban le trn quy m ln tt hn bt ky ai trn th gii.nm 1964, Vn la ch lam th nao tao ra c miTai nng cua Paul Galvin khng nm ch la mt ky strng lam vic giup moi ngi co kha nng sang tao. Tihay mt nha phat minh (ban thn ng la mt ngi t hoc,ngh rng ban se phai mt rt nhiu cng sc suy nghmt nha kinh doanh a tng gp tht bai, khng h cv cu truc cua t chc nhm tao ra mi trng o.39 Nmao tao chnh quy v cng ngh)41, ma nm vic ng ta1973 trong mt cuc phong vn, ngi ta hoi Packard xema hnh thanh nn mt t chc ky thut co kha nng lunu la quyt nh v san phm quan trong nht cua ng.i mi ma chung ta bit ti di cai tn cng ty Motorola.Cu tra li cua Packard khng lin quan n mt san phmCng hin quan trong nht cua William Procter va Jamescu th nao ca ma hoan toan la cac quyt nh v t chc: xyGamble khng phai la mt hay rt nhiu san phm cu thdng mt i ngu ky s, chnh sach ap dung ky lut v taicua ho (tt ca chung u se co luc li thi), ma la mt tchnh, chng trnh chia se li nhun, chnh sach quan trchc co kha nng thch nghi cao, vi truyn thng, di sanva nhn s, trit ly quan tr kiu HP, v.v... Ngi phong vnv tinh thn42, nim tin vao cac gia tr ct loi c truyna t tiu cho bai bao sau o la Cac nha lanh ao cuaqua nhiu th h con ngi P&G.HP xy dng cng ty bi s thit k ky cang, con san xutChung ti mong c gia co s thay i cn ban trong suyra may tnh (mt san phm cua HP) mt cach tnh c.40ngh im nay: cac ban hay nhn ban thn cng ty nhla s sang tao sau cung, trn ht. Nu ban ang hoc se Sang tao sau cung, trn ht cua Bill Hewlett va Dave Packard khng phai la mt san phm cu th nh may nghim dao ngxy dng, iu hanh mt cng ty, th s thay i nay se co hay may tnh in t bo tui. o la cng ty Hewlett-Packard, la anh hng ln n cach s dung thi gian cua ban: ban se ng li HP (HP Way). danh t thi gian hn cho vic suy ngh v mt san phmhay