Webinar Big Data in de Zorg

Arjan Burger

Webinar Big Data in de Zorg

eduvision.nl / eduvision.be

Big Data in de Zorg

Programma

• Wat zijn Big Data?

• Big Data in de Zorg: Feiten en Cijfers

• Voordelen (P4 Medicine, Clinical Intelligence, Patient Journey)

• Big Data Analyse (Watson, Predictive Analysis, Data Mining)

• Belemmeringen (Privacy, Dataveiligheid, Data Ownership, Datakwaliteit)

• Big Data Systemen (NoSQL, Hadoop)

• Real Life Cases

Big Data in de Zorg

Wat zijn Big Data?

● Gestructureerd (80%) en ongestructureerd (20%)

● Vanuit verschillende bronnen

● Vijf categorieën○ Web en social media data

○ Machine-to-machine data

○ Transactiedata

○ Biometrische data

○ Human-generated data

Big Data in de Zorg

Big Data 3 V’s: Volume

Het gaat om veeeeeeeel data

● Google Analytics

● Profielen database

● Wereldwijd wordt er door 16.000 ziekenhuizen patiëntdata verzameld

● Voor Nederland wordt het datavolume geschat op 2 petabytes per jaar(!)

Big Data in de Zorg

Databronnen in GezondheidszorgVoorbeelden:

● Websitedata

● Social Media

● Patiëntportalen

● Datawarehouses

● Financiële transacties

● Elektronisch patiëntendossier

● Gezondheidsclaims

● Genetische databases

● Openbare registers (bijv. BIG)

Bron: Hwang, K. (2016) Sources of Big Data in Healthcare Bron Afbeelding: Healthcare Data Insights

Big Data in de Zorg

Big Data 3 V’s: Variety

• Meerdere bronnen

• Gestructureerd vs. ongestructureerd (hybride)

• CRM

• Voorraadsysteem

• Google Analytics

• Profielen

Big Data in de Zorg

Big data 3 V’s: Velocity

● Snelheid waarmee data gegenereerd wordt

● Analytische verwerkingssnelheid: near real-time

Big Data in de Zorg

Big Data in de Zorg: Feiten en Cijfers

● 61,9% van de Nederlandse gezondheidsorganisaties geeft aan dat de

mogelijkheden van Big Data groot zijn voor de gezondheidszorg

● 70% van de gezondheidszorgorganisaties wereldwijd gaat investeren in zaken

als wearables, remote health monitoring en virtuele zorg in 2018

Bronnen: onderzoek GoDataDriven (2016), IDC Reveal Health Insights Predicitions (2014)

Big Data in de Zorg

Big Data in de Zorg: Feiten en Cijfers

● Binnen de gezondheidszorg geeft men met het cijfer 8 (van schaal van 1 tot 10)

aan dat het wenselijk is om kennisniveau binnen de organisatie te verhogen

● 16.000 ziekenhuizen wereldwijd verzamelen patiëntdata

● Nederlandse ziekenhuizen verzamelen naar schatting 2 petabytes per jaar

Bronnen: onderzoek GoDataDriven (2016), IDC Reveal Health Insights Predicitions (2014)

Big Data in de Zorg

Voordelen, o.a.

● Beter onderzoek doen naar gevaarlijke combinaties van medicijnen

● Positieve effecten voor de bevolking → veel data → nauwkeuriger beeld van

de behoeften van de bevolking + beter inspelen met diensten

● Fraude opsporen m.b.t. gezondheidsclaims

Big Data in de Zorg

Voordelen o.a.● Veiligheid van ziekenhuis m.b.v. grote hoeveelheden real time data

○ veiligheidsmonitoring

○ negatieve gebeurtenissen voorspellen

● Facilitaire zaken als energiebesparing: Waar is het monitoren van gezondheid

nodig en waar niet (of minder)?

● Proactief systemen onderhouden → realtime analyses van Big Data m.b.t.

prestatie → ingrijpen voordat het echt mis gaat

Big Data in de Zorg

Voorbeeld: Big Data & Darmkanker● Er werd een nieuw voorspellend model gemaakt voor darmkanker

● Op zoek naar onderscheidende patronen >263.000 patiëntendossiers uit

Amsterdam, Utrecht en Leiden

● 1292 patienten diagnose darmkanker

● Twee groepen werden vergeleken door software in data te laten zoeken

● Bekende voorspellers bevestigd (bijv. leeftijd en ijzertekort) + nieuwe

gevonden

● Nieuwe voorspeller: metaboolsyndroom (stofwisselingsaandoening

voorstadium diabetes type 2)

Big Data in de Zorg

P4 Medicine• Patiënten persoonlijke behandelingen op maat bieden → customer driven

healthcare• De 4 p’s

• Predictive • D.m.v. analyses risicoprofielen vaststellen• Kan toekomstige ziektes voorspellen

• Prevent• Zijn er onderliggende zaken die de effectiviteit van behandeling in de

weg staan?• Personalized

• Gepersonaliseerde behandelingen en therapieën o.b.v. omgevings- en gedragsinformatie en genetische informatie

• Participate• actief participeren van patiënten met verzamelen van gezondheidsdata

Big Data in de Zorg

Clinical Intelligence● Clinical Intelligence: inzetten en analyseren van data om kwaliteit van zorg te

verbeteren

● Eerdere interventies mogelijk, bij bijvoorbeeld complicaties

● Herstelproces voorspellen → nabehandelingen en controles beter plannen

● Helpt artsen bij keuze van behandeling

Bron afbeelding: sparkblog.ems.com

Big Data in de Zorg

Patient Journey● Helpt je om beter inzicht te krijgen rondom de klinische en niet-klinische beslissingen die gemaakt

worden door arts en patiënt

● Het zijn de ervaringen van een patiënt wanneer hij zijn/haar traject van ziekte tot aan nabehandeling

doorloopt

● Verschillende betrokkenen, zoals:

- Artsen

- Patiënt

- Retailers

- Laboratoria

- Paramedische staf

● Big Data, afkomstig uit allerhande bronnen, helpt om inzicht te krijgen in patient journey

● Data analyse is nodig om te bewijzen wat werkt, niet werkt en waar gaps zitten

Big Data in de Zorg

Patient JourneyVoorbeeld:

Bron afbeelding: medivo.com

Big Data in de Zorg

Big Data Analyse ● Watson

● Cognitieve capaciteiten

● Hoe werk Watson volgens IBM?

1. Analyseert ongestructureerde data

2. Begrijpt moeilijke vragen, evalueert deze en bepaalt wat er wordt gevraagd

3. Presenteert antwoorden, oplossingen, diagnoses

Big Data in de Zorg

Voordelen Watson

● In 2011 won Watson de Amerikaanse quiz Jeopardy!

https://newscientist.nl/nieuws/watson-wint-jeopardy/

● Complexe diagnoses stellen

● Kan zorgen voor beter afgestemde medicatie

Big Data in de Zorg

Watson in Praktijk● Japan:

○ Watson stelt in 10 minuten zeldzame leukemie als diagnose

Big Data in de Zorg

Predictive analysis

● Gedrag voorspellen met Big Data → toekomstig beeld van patiënt/cliënt

● Data driven besluiten maken

● Voorbeelden mogelijkheden (Winters-Miner, 2014): ○ Nauwkeurigheid diagnoses vergroten

○ Geeft artsen antwoord op antwoorden die ze zoeken voor individuele patiënten

○ Farmaceutisch → behoefte van bevolking m.b.t. medicijnen voorspellen

Big Data in de Zorg

Machine learning● Wordt zelf slimmer (bijv. neuraal netwerk)

● Wordt een black box

● Bijv. automatische taalanalyse toepassen op ruwe taaldata (van patiënt) →

voorspelling doen diagnose van spreker○ Voorbeeld: dementie voorspellen door gesproken taal te analyseren

http://www.marketingfacts.nl/berichten/voorkomen-is-beter-dan-genezen-datainnovaties-in-de-gezondheidszorg

Big Data in de Zorg

Belemmeringen● Privacy

● Dataveiligheid

● Data Ownership

● Datakwaliteit

Big Data in de Zorg

Privacy

• Gegevens mogen niet herleidbaar zijn tot specifieke personen

• Lastig, want• Soms zijn persoonlijke gegevens nodig voor uitkomsten data-analyse

• Niet duidelijk wie eigenaar is van data

• Data niet alleen in Nederland aanwezig, maar ook buitenland (= andere wetgeving)

Big Data in de Zorg

Dataveiligheid● Is dataveiligheid en -bescherming wel 100% mogelijk?

● Datalekken gezondheidszorg: Wat zijn het?○ Patiëntgegevens die in handen komen van derden (= personen die geen toegang tot deze data

mogen hebben)

○ Wanneer? Bijv. gestolen dossiers, systeem gehackt

● Vertrouwelijkheid zwakke plek

● Ook binnen gezondheidszorg meldplicht

Big Data in de Zorg

Data Ownership

• Wie is de eigenaar van de data?

• Met komst van elektronische health records, door patiënt gegenereerde

gegevens (bijv. social media) lastiger om te bepalen wie eigenaar van data is

Big Data in de Zorg

Datakwaliteit

• Kwaliteit van data moeilijk te beoordelen

• Data uit verschillende bronnen afkomstig

• Vaak secundaire data → aanvankelijk ander doel dan met Big Data analyse

• Big Data groot volume → lastig om echt goed de kwaliteit te checken

Big Data in de Zorg

Big Data Systemen● SQL Vs. NoSQL:

○ Database voor ongestructureerde data

● Hadoop● Cloud vs. niet cloud● Architectuur● Rekencapaciteit

Big Data in de Zorg

NoSQL● Niet traditionele databases

● Gericht op grote hoeveelheden

● No-schema databases○ Mongo DB

○ Cassandra

○ Elastic

○ Hbase (gebaseerd op Hadoop)

Big Data in de Zorg

Hadoop/MapReduce

● Hadoop kan grote hoeveelheden data opslaan en verwerken (MapReduce)

● Zeer robuust (detecteert zelf fails en probeert ze op te lossen)

● Hadoop verplaatst niet de data, maar het proces

Big Data in de Zorg

Real Life Cases

• HealthSuite Philips

• UMC Utrecht

• Radboudumc

• VUmc & OLVG

• BovenIJ ziekenhuis

Big Data in de Zorg

HealthSuite Philips● Ondersteund door salesforce.com

● Open, cloud-based platform

● (klinische) Gegevens geanalyseerd en met elkaar in verband gebracht

● Doel: zorg personaliseren + mens meer controle over gezondheid, welzijn en

levensstijl

● Producten, zoals:○ Health Watch

○ Bloeddrukmeter voor arm en pols

○ Weegschaal met lichaamsanalyse voor het hele gezin

Big Data in de Zorg

Radboudumc Parkinson

● Doel: meer inzicht krijgen in verschillende beloop van ziekte van Parkinson

● Pilot: 650 parkinson patiënten onderzoeken

● Wordt gedaan m.b.v. polshorloge Verily → meten van eeg & ecg

● Patiënten geven zelf toestemming voor delen gegevens

Zie hele artikel: http://nos.nl/artikel/2135155-big-data-onderzoek-naar-parkinson-met-respect-voor-privacy.html

Big Data in de Zorg

VUmc & OLVG: Behandeling Bloedvergiftiging

• Project Right Dose, Right Now: samenwerking met AMC, Academisch

Ziekenhuis Gent en ziekenhuizen in Canada en Australië

• Doel: sterfte aan bloedvergiftiging terugdringen + verblijf op IC verkorten

Zie hele artikel: http://nos.nl/artikel/2129097-big-data-gebruikt-om-sterfte-aan-bloedvergiftiging-terug-te-dringen.html

Big Data in de Zorg

VUmc & OLVG: Behandeling Bloedvergiftiging

• Geanonimiseerde gegevens van patiënten met bloedvergiftiging én op IC →

opgeslagen in database• Dosering voorgeschreven antibiotica

• Hoeveelheid antibiotica die aanwezig is in bloed

• Maar zoveel mogelijk andere data bij betrokken (bijv. over hartfunctie van patiënt)

• Met Big Data wordt uitgerekend wat optimale dosering antibiotica is voor

individuele patiënten met bloedvergiftiging

• EPD (elektronische patiëntendossier) hierbij onmisbaar

Big Data in de Zorg

Vragen? Contact ons!eduvision.nl / eduvision.be

twitter.com/eduvision

facebook.com/eduvision

youtube.com/eduvision

Over Arjan: arjanburger.com

NL: +31 (0)88 044 42 22

BE: +32 (0)3 747 03 10