Koplopers Symposium 9 Nov 2010

KOPLOPERS ?!

VUURTORENPROJECTEN ?!

KOPLOPERSYMPOSIA ?!

VALORISATIE VAN OPEN RUIMTE ?!

26 januari

Josephine Green

Engaging with the future differently: from pyramids to pancakes

KOPLOPERS ?!

VUURTORENPROJECTEN ?!

KOPLOPERSSYMPOSIA ?!

VALORISATIE VAN OPEN RUIMTE ?!

Bas Van Der Veken

Philippe De Backer

Johan Van Den Bosch

Jasper Van Deurzen

Johny Geerinckx

Karl Van den Broeck

Blijf in contact!

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal

Bas Van der Veken

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

‘In bovengenoemde landstreek (nl. Taxandria) ligt Campania (Kempen), bestaande in ver uitgestrekte vlakten, die door de hitte van de zon verschroeid zijn en helemaal ongeschikt voor enig menselijk ondernemen. De streek is vol holen en schuilplaatsen van struikrovers, die met hun verdragend en scherp zicht, over de kale vlakten, de vreemde reizigers zeer gemakkelijk in het oog krijgen’

Stephelinus, 1055 (Abdij van Sint-Truiden)

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

‘Van Lier naar Turnhout verandert het landschap van aanzien;het is niet langer het vette, groene Vlaanderen; het is eenzandbank, een met as bedekte moeilijke weg, schraal gras,dennenbossen, bosjes en eikenhakhout, heidevelden, hier endaar een ven, wild en streng land, een soort Sologne. Ik heb indie woestenij vier mijlen afgelegd zonder iemand anders te ziendan een trappist die aan het ontginnen was, een triest werker opeen trieste akker. (...) De heide was oneindig en droog als eenvlakte in Oud-Castilië; de rossige, zondoorstoofde aarde vormdehier en daar aan de horizon van die plotselinge kartelingen dieaan traptreden doen denken; geen toren in de verte, nauwelijkseen boom.’

(Victor Hugo, En Voyage. France et Belgique, 1837)

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

Waar de drie kronkelende Neten een zilveren knoop leggen; waar plots het spekbuikige, overvloedhoornige Brabant zich scheidt van ‘t mijmerend, magere Kempenland,

… daar is het.

Felix Timmermans

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

KLEI

L E E M S T R E E K

zeezand en klei rivierzand

en grint

Arendonk

Mol

IJstijd 80 000 – 15 000 jaar (NO wind)

Maas

Demer

Schelde

Figuur: Karel Lhermitte

Foto’s: Maarten Jacobs

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

Eulogio Bordas

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

KUST

KUNSTSTEDEN

KEMPEN

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

1. Beleg in de troeven het landschap

> Open ruimte => stilte-economie

> Platteland => plattelandseconomie

> Natuur => natuureconomie

> Religieus erfgoed => bezinningseconomie

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

2. Beleg in ontsluiting

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

KUNSTSTEDEN

3. Beleg in ondernemers

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

4. Hoe een beurscrash vermijden?

> Landschap => ondernemer

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

4. Hoe een beurscrash vermijden?

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

Een plek om te ondernemen

Een bijdrage tot het landschap

en erfgoed

Een landschap van kwaliteit

Cyclisch landschapsondernemen is: werken in een mooi landschap, daar

meerwaarde mee creëren en een deel van de meerwaarde in het landschap

investeren.

5. Een Tobin-taks voor het landschap?

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

6. Een nationaal park als hefboomfonds?

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

7. It’s all about the money...or not?

Landschap valoriseren: de Kempen als kapitaal // Koplopers-symposium // 9 november 2010

Duurzame valorisatie open ruimte

Kempens Landschap

- Opgericht in 1997

- Sindsdien verwerving van 700 ha

- Lidmaatschap van 51 gemeenten

- Landschapsvereniging: geïntegreerd beheer!

- natuur/ecologie

- landbouw

- erfgoed/cultuurpatrimonium

- recreatie/ontsluiting

Spanningsveld natuur / landbouw doorprikt

Kempens Landschap – Visie op landbouw

-Verwerving landbouwgronden ter vrijwaren van open ruimte

-Voorafgaand overleg met landbouwers

- Nieuwe pachtovereenkomst

- “Landbouwers als beheerders van open ruimte”

- Landschappelijke randvoorwaarden

- teeltomvorming: maïs ���� graan/weiland (lage teelt)

- wettelijke bemestingsnormen

- buffering negatieve zichten

- kleinschalige percelering

- houtkanten/bomenrijen (KLE)

- Zacht recreatief medegebruik

Voorbeelddossiers: Geel Bel / Volmolen

Voorbeelddossiers:open ruimtegebied Borsbeek

Voorbeelddossiers: de Merode

Voorbeelddossiers: Kolonies van Wortel en Merksplas

Vanuit beschermingsbesluit orthogonaal drevenstelsel:

1) beheer van de dreven door schapenbegrazing

2) visie lage teelt ter benadrukking drevenstructuur

� landbouw mee inschakelen

Voorbeelddossiers: Landgoed Hof Ter Laken

Behoud open ruimte!

DUURZAME VALORISATIE VAN DE OPEN RUIMTE 9/11/2010

NATUURBEHOUD & LANDSCHAPSZORGALS HEFBOOM VOOR

DUURZAME ECONOMISCHE ONTWIKKELING

Johan Van Den Bosch

johan@rlkm.be

Regionaal Landschap Kempen en Maasland

Projectleider Nationaal Park Hoge Kempen

www.nationaalpark.be

Pour la protection de la nature en Belgique (Massart -1912)

Van NIMBY….

Van NIMBY naar PIMBY….

Cycling network Today(just our region – 12 municipalities)

� Approximately 700.000 cyclists on the FRNW / year

� Spending behaviour

� Tourists (no sleepover = 80%) - 13 €/day

�560.000 * 13 € = 7.280.000 €

� Sleepover tourists (= 20%) - 66 €/day

�140.000 * 66 € = 9.240.000 €

� Economic return on yearly basis

�7.280.000 + 9.240.000 = 16.520.000 €

WAT?

WAAR?

WAAROM?

WIE?

HOE?

WAT ?

• minstens 1000 ha � 5700 ha natuur

• bijzondere natuurwaarden � meer dan 7000 soorten

• Mensen welkom! � Wandel-, Ruiter- en Fietsroute-netwerk

WAAR?

Red List of Threatened Species documents

the extinction risk of 47.677 species.

Threatened with extinction:1 bird out of 8

1 mammal out of 4

1 conifer out of 4

1 amphibian out of 3

6 marine turtles out of 7

Biodiversity loss is high!Species extinct 1.000 times faster

This biodiversity loss has grim

consequences for humanity

Over 1,1 billion people are directly

threatened by the loss of fish stock

…

Heard of it and knows what it

means

Heard of it but does not know

what it mean

Never heard of it

Don't know/no answer

020

40

35

30

35

1

38

28

34

1

Familiarity with the term biodiversity (%)

2010

2007

Source: EU – Flash Eurobarometer N° 290

0 50 100 150

A very serious problem

A fairly serious

problem

Not a serious problem

Not a problem at all

Don't know/no answer

37

47

12

2

2

42

43

8

1

6

63

30

3

1

4

Seriousness of biodiversity loss - 2010 (%)

In country

In Europe

Globally

Source: EU – Flash Eurobarometer N° 290

0 20 40 60

Acceptable

Shoud be prohibited

Only acceptable for major public

interest / fully compensated

Don't know/no answer

6

48

41

5

The impact of economic development on nature

protection areas

Source: EU – Flash Eurobarometer N° 290

WIE?

Mensen welkom heten

WELKOM

MENSEN

WAT IS HET NATIONAAL PARK VOOR DE BEZOEKER?

Opgelet:

Deze economische impact is berekend

exclusief de uitgaven m.b.t. het verblijf.

Indien deze meegerekend worden komen

we op een totaal bedrag van €2.989.454

rekening houdend met het gemiddeld

aantal nachten en de kost per nacht pp.

Economische impact De wandelaars van het Nationaal Park Hoge Kempen genereren een

economische impact van bijna 3 miljoen € waarvan meer dan de helft

gerealiseerd wordt in de Mechelse Heide

RANGERS STAAN VOOR JE KLAAR!- keuze uit 21 verschillende activiteiten

- in 2009: 10 660 deelnemers

79.346.960

1.320.0003.889.000

16.783.060

40.000.000

5.747.700

3.127.200

8.480.000

0

10.000.000

20.000.000

30.000.000

40.000.000

50.000.000

60.000.000

70.000.000

80.000.000

Tota

al r

echts

reekse

investe

ringen

Pro

jectb

ure

au

Pro

jecte

n

Locale

poort

en

Hoofd

toegnangspoort

Ecoducte

n/,,,

AN

B

Lim

burg

pla

n

Rechtstreekse investeringen

Direct Investments National Park (Euro)

25.504.000

12.500.000

700.000 300.000 1.554.000450.000

10.000.000

0

5.000.000

10.000.000

15.000.000

20.000.000

25.000.000

30.000.000

Onre

chts

treekse

investe

ringen

Bru

g N

75 A

s

Mole

nvijv

erp

ark

Genk B

loso

Bru

g lankla

ar

Heem

park

investe

ring

Cam

pin

g M

ooi

Zute

ndaal

Onrechtstreekse investeringen NPHK

Indirect Investments National Park

774.641

480.000

287.641

7.000

0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

800.000

Bezoekers

cumulatief

Wandelen &

Fietsen

Bezoekers

toegangpoorten

Deelnemers

Rangers

Aantal bezoekers cumulatief 2007 (**)

Visitors 2007

Evolution Overnight Stays 2005-2007

• Flanders : + 5%

• Province of Limburg: + 4%

• Nationaal Park: + 10%

Evolution Daytrippers 2005-2007

• Amount: + 102%

• Economical Profit: + 71%

Valorisatie van de Groene Ruimte van Noord-Brabant

Jasper van Deurzen

Deze presentatie

Ervaring ‘Regionaal Beeldverhaal’ met u delenSamenwerking zoeken

1. Agro & Co2. Hoe is ons beeldverhaal ontstaan3. Beeldverhaal “Bossen van Bezinning”4. Wat hebben wij geleerd

Groene ontwikkelingsmaatschappij

Regionaal beeldverhaal

• VROMraad advies "Groeten Uit Holland" (2006)

• Middel voor regionale gebiedsontwikkeling en

verbeteren van ruimtelijke kwaliteit

• Meerdere plaatsen in Nederland toegepast

• Ons beeldverhaal “Bossen van Bezinning”

Verloop van het proces in Brabant

a) Analyse van Noord-Brabant b) Kansenkaartenc) Concepten d) Bouwen aan het inhoudelijk verhaale) Alliantie vorming

a) Analyse

a) Analyse

a) Analyse

a) Analyse

a) Analyse

a) Analyse

b) Kansenkaarten

b) Kansenkaarten

C) Concept ontwikkeling

Ondernemerstafels

Dialogen met marktpartijen

Vijf Concepten

economie

Unieke waarden van Brabant

stedelijk landelijke Concepten

KleinschaligeWoon-werkplaatsen

Netwerkstructuur Van dorpen

RegionaalProductie landschap

Creatieve industrie

Religieus erfgoed

Groene kamercoulissenlandschap

Nostalgische landgemeenschappen

Innovatieve agrarischeproductie

Capital of familyentertainment

Vennen en stuifduinen

Kennis economie

Senioren economie

Retail entertainment

Multimediale entertainment

Verdieping, bezinning

Erven voor Ontwikkeling

Ons Dorp

Levendige Langstraten

Spelend netwerk

Bossen van Bezinning

Regionaal beeldverhaal“Bossen van Bezinning”

Bossen van Bezinning

• Transformatie klooster infrastructuur in hoog tempo.

• Vaak zonder iets van de traditionele culturele waarde over te laten.

• Liever nieuw bestaan voor erfgoed aansluitend bij waarden die de plekken ooit hun zin en betekenis gaven.

• Komt ten goede van de kwaliteit van de locatie èn stelt resterende oorspronkelijke bewoners in staat oude expertise onder de aandacht te brengen.

Oude expertise: jarenlange ervaring

Bossen van Bezinning

Franciscus: bemint hem in elkaar

Basis en voortgezet onderwijs en zorg

Augustinus: Tolle, lege! neem en lees

Grondleggers van universiteiten in de regioAandacht voor taal en boekdrukkunst

Benedictus: Ora et Labora – bid en werk

Eigen landbouw en voedselvoorziening, meditatie & bezinning

Bouwen aan inhoudelijk verhaal

Alliantie vorming

?

± 150 organisaties

?

1. Altijd met lokale partijen

2. Reele verwachtingen doorlooptijd bij partijen

3. Trekkende “onafhankelijke” partij vooraf benoemen

4. Betrek partijen/actoren vroeger in het proces dan ….

5. Vervorming concept is nodig voor draagvlak

6. Gebruik verbeelding: veel krachtiger dan tekst

7. Mobiliseren & netwerken ipv sturen & structureren

8. Faciliteer het toeval: Neue Kombinationen

9. Consolideer de tussenstand van het concept

10. Meer gebruik open innovatie en tools (slide-share,

linkedin, google docs)

11. Ga uit van trial en dus ook error…..

Wat hebben we geleerd?

Pure Kempen: valorisatie Pure Kempen: valorisatie via regional brandingvia regional branding

Johny Geerinckx (RURANT vzw)

SPK Koplopers-symposium

Turnhout, dinsdag 9 november

Antwerpse KempenAntwerpse Kempen

46 steden en gemeenten in de provincie Antwerpen

Een economische hefboom voor plattelandsondernemers

Met steun van:

Als identiteitsversterkende factor ook een hefboom voor

de hele streek (zelfvertrouwen, positief imago, zachte

vestigingsfactor, enz.)

Een streek als merkEen streek als merk

Place branding heeft te maken met …

- identiteit

- aanbod

- imago

Kempen: een sterk merkKempen: een sterk merk

Bekend én bemindBekend én bemind

ANTWERPEN MEETJESLAND

heel positief, 19%

positief, 60%

neutraal, 21%heel positief, 21%

positief, 60%

neutraal, 18%negatief, 1%

(bron: imago-onderzoek KHK 2009)

Kempense troevenKempense troevenLekker eten en drinken 85,5 %

Warme regio 83,5 %

Gastvrije mensen 82,0 %

Toeristische trekpleisters 81,0 %

Rust in het groen 73,5 %

(bron: imago-onderzoek KHK 2009)

Streekidentiteit als economische factor: Streekidentiteit als economische factor: inspelen op de verwachtingeninspelen op de verwachtingen

…

Een kwaliteitslabel …Een kwaliteitslabel …

voor toeristische uitbatingen

voor streekgebonden producten

voor horecazaken

voor evenementen

voor culturele instellingen

voor openbare besturen

voor domeinen, …

Onze aanpak: samen sterk Onze aanpak: samen sterk

- Rurant vzw

- TPA

- Unizo

- Kempens Landschap vzw

+ voor allerlei concrete acties samenwerking met lokale erfgoed+ voor allerlei concrete acties samenwerking met lokale erfgoed+ voor allerlei concrete acties samenwerking met lokale erfgoed+ voor allerlei concrete acties samenwerking met lokale erfgoed----en cultuursector en gedragen door een brede stuurgroep.en cultuursector en gedragen door een brede stuurgroep.en cultuursector en gedragen door een brede stuurgroep.en cultuursector en gedragen door een brede stuurgroep.

Het is bewezen dat RB …Het is bewezen dat RB …

- lokale economie stimuleert

- toegevoegde waarde geeft

aan diensten en producten

- zorgt voor nieuwe innova-

tieve netwerken

- sociale cohesie bevordert

- regioversterkend werkt

A matter of the heart!A matter of the heart!

www.rurant.be/pure-kempen

johny.geerinckx@rurant.provant.be