AUTHOR Camacho, Simon; Faustino, Rogelio G. TITLE I Acho ... · DOCUMENT RESUME ED 087 221 FL 005...

Preview:

Citation preview

DOCUMENT RESUME

ED 087 221 FL 005 293

AUTHOR Camacho, Simon; Faustino, Rogelio G.TITLE I Acho' Alupang (The Rock in Alugang Cove) .INSTITUTION Guam Dept. of Education, Agana.SPONS AGENCY Office of Education (DHEW) , Washington, D.C.PUB DATE 73NOTE 26p.

EDRS PRICE MF-$0.65 HC-$3.29DESCRIPTORS Biculturalism; *Bilingual Education; Bilingualism;

Elementary Education; *Elementary Grades;*Instructional Materials; Language Enrichment;*Malay° Polynesian Languages; Minority Groups;Paperback Books; Reading Instruction; *ReadingMaterials; Reading Programs; Second Languages;Textbooks

IDENTIFIERS *Chamorro; Chamorro Materials Project

ABSTRACTThis book, written in Chamorro, is part of a series

used in the bilingual education program in Guam. It is an elementaryreader with many illustrations. (SK)

I

BE

ST C

OPY

AV

AIL

AB

LE

BEST COPY AVAILABLE

ES

EA

, TIT

LEI I

IC

HA

MO

RR

O M

AT

ER

IALS

PR

OJE

CT

The project presented or reported herein was

performed pursuant to a Grant from the U.S.

Office of Education, Department of Health,

Education, and Welfare.

However, the opinions

expressed herein. do not necessarily reflect

the position or policy of the U.S. Office of

Education, and no official endorsement by the

U.S. Office of Education should be inferred.

DE

PA

RT

ME

NT

OF

ED

UC

AT

ION

AG

AN

A, G

UA

M19

73

17:5

' 14:1

4t-.

0-"

."#.

4-10

1110

4

"hS.

13'

U-

IA

CH

OI

ALU

PA

NG

S I

NA

NG

AN

:S

IMO

N C

AM

AC

HO

P1N

EN

TA

N:

RO

GE

LIO

G. F

AU

ST

INO

--.4

-,.:.

--1.

.,;--

1.,4

- 0

$:r

....,.

...-4

er:s

..:

".

,

.

-,,1

;_,-

,i;,

- _

I

'''-".

.Si.-

:,,-,

ff°-

Tite

4,3:

141;

____

__ _

..,-

;x,..

-': .

__:'-

-=::

-:--

----

-P-^

- .,.

...,

Ant

es n

a tie

mpo

man

esta

taba

i Tao

taom

o'na

giy

a G

uam

.G

uaha

sih

a in

etno

nT

aota

omo'

na g

i difi

rent

es n

a lu

gat.

Gua

ha M

a'ga

s gi

kad

a in

etno

n.I

Ma'

gas

i

mas

dan

kolo

, mas

met

got,

yan

mas

mal

ate'

na

Tao

taom

o'na

.

2

Gi s

anla

gu g

iya

Gua

m e

stab

ai M

a'ga

s as

Pan

g.H

inas

so-f

ia s

i Pan

g na

taya

'si

iiagu

man

na g

ue'

sal g

uiya

mas

dan

kolo

, mas

met

got,

yant

mas

ma}

ate'

.3

Gi s

anha

ya g

iya

Gua

m e

stab

a lo

kkue

'i M

a'ga

s as

Alu

.H

inas

so-n

a Io

kkue

' si

Mu

na ta

ya' s

ins

gum

anna

gue

' sa'

gui

ya m

as d

anko

lo, m

as m

etgo

t,ya

n m

asm

alat

e'.

4

Un

dia

hum

anao

un

kaka

nta

gine

ni

sanl

agu

giya

Gua

m.

Gui

ya s

i Kan

tot,

ni`

kum

anta

tayi

i tao

tao

siha

pot

i min

aole

k i M

a'ga

s as

Pan

g.

5

Mat

to S

i Kan

tot

haya

gi s

agan

iM

a`ga

s as

Mu.

Ha

nalh

ungo

k to

dui t

aota

oha

ya p

ot s

i Pan

g.V

alag

o' S

i Alu

na

u ku

entu

si S

i Kan

tot.

6

Mal

ayan

g S

i Kan

tot g

uatu

gi a

s A

lu.

"Hay

i est

e na

dan

kolo

n ta

otao

as P

ang?

Man

u na

gai

ge?"

finai

sen

si K

anto

tas

Alu

."G

uiya

i Mat

gas

ni m

asda

nkol

o, m

as m

etgo

t,ya

n m

as m

alat

e' g

i tod

ui t

ano'

,bu

man

idos

uSi

Kan

tot.

7

"Nat

man

man

, mag

ahet

," il

ek i

Ma'

gas

as A

lu.

"Bai

han

aoya

bai a

tung

o'ya

nsi

Pan

g. "

Gi h

inan

ao-i-

ia s

i Alu

, um

asod

da' y

an u

n pa

tgon

."M

anu,

lahi

-hu,

na

saa

huso

dda'

i 1V

ia 'g

as a

s P

ang?

" fin

aise

ni p

atgo

n as

Alu

."N

ihi y

a ba

i fa'

nu'i

hao,

" in

eppe

si M

u nu

i pa

tgon

.

r't

ofvf

.'

Mat

toi d

os g

iya

Pun

tan

Sat

pon

(Sau

pon)

.E

stab

a si

Pan

g na

ha

nala

lagu

i

na' n

a fa

nihi

."H

afa

adai

, abo

k-hu

!"um

essa

lao

si A

lu.

Tum

alak

tatte

si P

ang,

ya

gos

man

man

ann

ai h

a li`

e` u

n da

nkol

on ta

otao

.10

"Mai

lal y

a un

des

kans

a.B

uent

e gi

nen

i cha

go' n

a ta

no' h

ao, n

o? IV

iaila

!"si

Pan

g ha

aga

ngi i

dan

kolo

na

taot

ao.

11

Ha

tutu

hon

tailo

si P

ang

kum

uent

os.

"Haf

a al

ai n

a' m

atto

hao

mag

i? T

i hu

tung

o' h

ayi h

ao, l

ao g

uahu

si P

ang.

"

12

Ma

nopp

esi

Mu,

"H

ungg

an, a

bok-

hu, e

sta

hu tu

ngo'

na

hagu

Si P

ang,

i Ma'

gas

este

i sa

nlag

u gi

ya G

uam

. Hu

hung

ok g

inen

as

Kan

tot n

a ha

gu m

as d

anko

lo, m

asm

etgo

t yan

mas

mal

ate'

."

"Gua

hu s

i Mu

ni'

sum

asag

a gi

san

haya

giy

a G

uam

. Mal

ago'

yo'

na

to a

tung

o' n

ado

s,"

ta'Io

si A

lu.

13

"Mao

lek,

mao

lek.

Mag

of y

o' n

a to

atu

ngo'

na

dos,

"ha

san

gani

si P

ang

i

bisi

ta-n

a."S

agan

ria

ihon

ya

ia c

hoch

o, s

a' e

sta

Par

a ba

i na'

ye p

iyok

ifa

nihi

.N

angg

a ya

bai

chu

te`

ini

yok.

"

14

--E

---"

----

----

-- -

_D--

--

Ha

yeng

yong

, si P

ang

un tr

onko

n ni

yok,

ya m

amba

snak

man

adan

pon

tan.

Ha

sagg

ue' n

i' ka

lulo

t-iia

ipi

not u

n ni

yok,

ya

ha b

ira g

ue' P

ara

u ch

ule'

ika

myo

.

15

Ayu

na

ha c

hule

' si A

lu i

niyo

k ya

ha

tiges

ha'

nu

i ka!

ulot

-Ka.

Hum

uyon

g ha

'ka

lan

kina

myo

n ni

yok

ya a

yu m

ana'

ye i

fani

hi.

16

Des

pues

di c

hum

ocho

i do

s, s

igi k

umue

ntos

i do

s po

t i ta

no'-f

liha.

Ti a

pmam

iiek-

lia s

i Mu,

"P

aigo

na

bai s

anga

ni h

ao, g

a'ch

ong,

haf

am

agah

et n

a m

atto

yo'

mag

i,"

17

"Hat

a na

i, al

ai ?

" fin

aise

n as

Pan

g si

Alu

."M

a la

go' y

o' h

u pr

ueba

haf

a ac

ham

etgo

t hit

na d

os.

Haf

a m

ohon

?" il

ek-n

a si

Mu.

'Ti m

apot

ena

o, M

u.N

ihi y

a to

afu

lo`,

" bu

man

idos

u si

Pan

g.

18

Urn

aful

oi d

os g

os a

pmam

, lao

tium

agan

na.

19

Ann

ai e

sta

para

u m

acho

m i

atda

o, s

umen

yay

as s

i Pan

g, la

o ti

mal

ago'

na

uhi

nila

t as

Alu

.S

igi h

a' h

a fu

etsa

yi s

i Alu

.

20

Par

a u

bira

gue

' si P

ang

para

u g

oppe

i sa

gua'

par

a H

agar

ria (

Aga

na).

Pue

s pa

rau

tag(

) ta

tte, y

a u

na'fo

nhay

an i

afu!

o'-f

aya

n si

Alu

.

21

*1i

?"/-

'

Lao

si A

lu c

hadd

ek k

umal

amte

n.H

a ho

kka

un s

en d

anko

lo n

a ac

ho' y

a ha

dek

esgu

atu

talo

lo' g

i as

Pan

g.

22

..

7

...--

/J.

, 7..r

7e ..

,- -

-1,p

ii I

r._

,....,

,, -

---S

e.r.

--.

.--

r'l...

..

- __

_...-

-r-w

r-__

___,

:---

151,

..n...

....4

. Cr.

- '.-

i-

(.-

Pod

dong

pap

a' g

i hal

om ta

si s

i Pan

g.S

igi d

i ine

spia

as

Alu

.T

i sin

edda

' sa'

hine

kse

nu i

dank

olon

ach

o'.

23

mal

igai

ss;r

--

Sig

i ha'

si A

lu d

i lum

iliko

' gi h

alom

han

omes

ta k

i hum

uyon

gm

ama'

guih

an.

Gui

ya a

yu i

alu

ni' m

afan

ana'

an i

barr

acud

a.Y

a i a

cho'

ni'

esta

pa'g

o ga

gaig

e ha

'gi

hiy

ong

Apo

tgua

n (A

porg

uan)

, maf

anan

a'an

Ach

o' A

lupa

ng,

pot s

i Alu

yan

si P

ang.

24