1 @ ; þ È 7 1 - maa.ac.in

सेतू अ ास म

शै णक वष

रा य शै िणक सशंोधन व

महारा शासन

सेतू अ ास म (Bridge course)

इय ा - ितसरी

शै णक वष २०२१ - २०२२

रा य शै िणक सशंोधन व िश ण प रषद, महारामहारा , पुणे

सेतू अ यास म ( ीज कोस) : इय ा ितसरी

वतक : शालेय िश ण िवभाग,महारा शासन

काशक : रा य शै िणक संशोधन व िश ण प रषद ,महारा , पणु.े

ेरणा : मा. वंदना कृ णा, (भा. .स.े)

अपर मु य सिचव, शालेय िश ण व डा िवभाग, मं ालय,मुबंई.

मागदशक : मा.िवशाल सोळंक , (भा. .स.े) आयु (िश ण), महारा रा य, पणु.े

मा.राहल ि वेदी(भा. .स.े)

रा य क प संचालक,महारा ाथिमक िश ण प रषद,मुंबई.

संपादक : मा. िदनकर टेमकर

संचालक,रा य शै िणक संशोधन व िश ण प रषद ,महारा , पणु.े

सहसंपादक : डॉ.िवलास पाटील

सहसंचालक, रा य शै िणक संशोधन व िश ण प रषद ,महारा , पणु.े

कायकारी संपादक: िवकास गरड, . ाचाय, रा य शै िणक संशोधन व िश ण प रषद ,महारा , पणु.े

डॉ. भाकर ीरसागर व र अिध या याता, गिणत िवभाग,

रा य शै िणक संशोधन व िश ण प रषद ,महारा , पणु.े वृषाली गायकवाड

अिध या याता, गिणत िवभाग, रा य शै िणक संशोधन व िश ण प रषद ,महारा , पणु.े

संपादन सहा य : वैशाली गाढवे ,भ जोशी िवषय सहा यक,गिणत िवभाग,

रा य शै िणक संशोधन व िश ण प रषद ,महारा , पणु.े

िनिमती सद य : १. वैशाली गाढवे , िवषय सहा यक, रा य शै िणक संशोधन व िश ण प रषद, महारा , पणु े

२. सुिनता लहाने, िवषय सहा यक, िज हा िश ण व िश ण सं था, अमरावती.

३. रमेश राजाराम िझटे, िवषय सहा यक, िज हा िश ण व िश ण सं था, ठाण े

४. द ा य दादू पाटील, सहिश क, िव ामिंदर नागाव, ता. करवीर, को हापूर.

५. भाकर काकडे , मु या यापक, ाथ.शाळा गाढे जळगाव, ता.िज.औरंगाबाद

६. िमिलदं िख लारे ,िवषय साधन य , औरंगाबाद.

िव ा याशी िहतगुज

िव ाथ िम ांनो, मागील शै िणक वषात तु ही ऑनलाइन व इतर िविवध मागाने तुमचं िश ण सु ठेवलंत. या शै िणक वषा या सु वातीला काही िदवस मागील इय े या पाठ्य माची उजळणी हावी आिण या

वष या इय े या अ यास माची पूवतयारी हे उि ठेवून तुम यासाठी हा सेतू अ यास म तयार

कर यात आला आहे.

१. सेतू अ यास म एकूण ४५ िदवसाचंा असनू यात ठरािवक कालावधी नंतर तीन चाच यांचा समावेश आह.े

२. मागील शै िणक वषात तु ही नेमके काय िशकला ह ेसमज यासाठी आिण पढुील इय ेचा पाठ्य म

समजून घे यासाठी हा सते ूअ यास म तु हाला मदत करणार आह.े

३. हा सते ूअ यास िदवसिनहाय मान ेसोडवावा.

४. यात िदवसिनहाय तयार केले या कृितपि कांचा समावेश आह.े तु ही िदले या िनयोजना माणे कृितपि का

व य नाने सोडवा यात.

५. कृितपि का सोडवताना अडचण आ यास िश क िकंवा पालकांची मदत या.

६. यके कृितपि केत िदलेला पाठ्यांश अिधक चागं या रीतीने समजनू घे यासाठी ि हडीओ िलंक िद या

आहते, यांचा उपयोग क न संक पना समजून या.

७. िदले या िनयोजनानसुार येणा या चाच या सोडवा. चाचणी सोडवनू झा यावर िश कांकडून तपासनू या.

शेवटी िदले या उ रसचूी या मदतीन ेआप या उ रांची खा ी करा.

८. न समजलेला िकंवा अवघड वाटणारा भाग समजून घे यासाठी िश कांची िकंवा पालकांची मदत या.

हा सेतू अ यास म यश वीरी या पूण कर यासाठी मन:पूवक शुभे छा !

िश क / पालकांसाठी सूचना

Covid-१९ या उ वले या प रि थतीमुळे मागील शै िणक वषात य िव ाथ समोर असताना वग

अ यापन होऊ शकले नाही. न या शै िणक वषात ही शाळा कधी सु होतील याबाबत अिनि तता आह.े मागील

शै िणक वषात आपण ऑनलाइन मा यमातनू सव िव ा यापयत िश ण पोहोचव यासाठी िविवध य न केलते. मागील शै िणक वषात िव ा यानी केले या अ ययनाची उजळणी हावी तसेच नवीन शै िणक

वषात िशका या लागणा या अ यास माची पवूतयारी हा दुहेरी उ ेश ठेवून हा सेतू अ यास म तयार

कर यात आला आहे.

१. सेतू अ यास म एकूण ४५ िदवसाचंा असनू यात ठरािवक कालावधीनतंर यावया या एकूण तीन

चाच यांचा समावेश आह.े

२. सेतू अ यास म हा मागील इय े या पाठ्य मावर आधा रत असून मागील इय ेचा पाठ्य म व

स या या इय ेचा पाठ्य म यानंा जोडणारा दवुा आह.े

३. सदर अ यास म हा इय ािनहाय व िवषयिनहाय तयार कर यात आला असनू तो मागील इय े या

पाठ्यपु तकाशी संल न व यातील घटकांवर आधा रत आह.े

४. सदर अ यास मात घटक व उपघटकिनहाय कृितपि कांचा(वकशीट) समावेश आह.ेकृितपि का या

अ ययन िन प ी / मता िवधान ेडो यासमोर ठेवनू तयार कर यात आ या आहते.

५. कृितपि का या सामा यपणे सहा भागांत देले या आहते.इय ािनहाय यात थोडाफार फरक आढळून

येईल.

पिहला भाग -अ ययन िन प ी- िव ाथ नेमके काय िशकणार आह.े

दसुरा भाग- थोड समजनू घेऊ -संक पनाचं े प ीकरण

ितसरा भाग - चला सराव क - सरावासाठी उदाहरणे

चौथा भाग – सोडवनू पाह - िव ा याना सकं पना समजली क नाही ह ेपाह यासाठी / कृती /

वा याय.

पाचवा भाग - थोडी मदत - संक पना अिधक चांग या रीतीन ेसमजून घे यासाठी मदत हवी हणनू

ि हडीओ िलंक, य ुआर कोड इ यादीचा समावेश...

सहावा भाग - ह ेमला समजले – िव ा यानी वयंमू यांकन करावे यासाठी अ ययन िन प ी दशक

िवधान.े

६. मागील शै िणक वषात िव ाथ नेमके काय िशकले ह ेसमज यासाठी, याची चाचपणी कर यासाठी आिण िव ा याना पढुील इय ेतीलपाठ्य म समजनू घे यासाठी हा अ यास म अ यतं मह वाचा ठरणार आह.े

७. िश कांनी येक िव ा याकडून सदरचा सेतू अ यास म िदवसिनहाय िनयोजना माणे पणू क न यावा.

८. िव ाथ येक कृितपि का(वकशीट) व य नान ेसोडवेल याकडे िश कांनी ल ाव,े आव यक तेथे िव ा याना मदत करावी.

९. िनि त केले या कालावधीनतंर यावया या चाच या िव ा याकडून सोडवनू या यात, चाच या तपासनू िव ाथ िनहाय गणुाचंी न द वतःकडे ठेवावी.

१०.चाचणी तपासताना िव ाथ िनहाय िव ेषण क न मागे पडले या िव ा याना अित र परूक मदत

करावी.

अनु मिणका

अ. . िदवस मांक घटक

१ १ भौिमितक आकार २ २ भौिमितक आकार ३ ३ गमतं रेषेची ४ ४ दनंैिदन यवहारातील िविवध व तू वाप न आकृ या काढ याचा सराव करणे. ५ ५ सं यांची ओळख. ६ ६ दशकाची ओळख. ७ ७ व तू मोजनू सं या वाचन करण.े ८ ८ सं या वाचनू सं येचे शाि दक नाव िलिहता येण.े ९ ९ १० चे गट करण,े दशकाची ओळख

१० १० सं येचा ट पा ओळखण ेव शोधणे. ११ ११ सं येचा ट पा ओळखण ेव शोधणे. ( सराव ) १२ १२ ट याने बेरीज ( त डी बेरीज पवू तयारी ) १३ १३ शू याची बेरीज व वजाबाक करता येण.े १४ १४ गो ीतील बेरीज - १ १५ १५ व तूं या मदतीने वजाबाक करण.े १६ १६ चाचणी मांक - १

१७ १७ व तूं या मदतीने वजाबाक करण.े १८ १८ वषातील मिह यांची नाव.े १९ १९ सं येचा लहान - मोठेपणा २० २० लगतची, मागची व पढुची सं या २१ २१ चढता -उतरता म २२ २२ मू य व मवाचक सं यावाचन. २३ २३ िच ा ारे मवाचक सं येचे वाचन. २४ २४ हात याची बेरीज २५ २५ दोन अकं सं येची हात याची बेरीज. २६ २६ गो ीतील बेरीज २७ २७ वजाबाक साठी दशक सटुा करणे. २८ २८ वजबाक वरील उदाहरण.े २९ २९ ट याने वजाबाक ( त डी वजाबाक पवू तयारी ) ३० ३० वजाबाक वरील सराव ३१ ३१ नाणी आिण नोटा यांची ओळख. ३२ ३२ चाचणी मांक - २

३३ ३३ लांबी मोजयूा. ३४ ३४ वजन क या.

३५ ३५ धारकता मोजयूा. ३६ ३६ मािहतीचे यव थापन ३७ ३७ मािहतीचे यव थापन : अनमुान काढण.े ३८ ३८ मािहतीचे यव थापन : अनमुान काढण.े ३९ ३९ आकृितबंध ४० ४० गणुाकार पवू तयारी. ४१ ४१ गणुाकार संबोध सराव ४२ ४२ सं यावरील ि या : पाढे तयार करण.े ४३ ४३ सं यावरील ि या : पाढे तयार करण.े ४४ ४४ सं यावरील ि या : पाढे तयार करण.े ४५ ४५ चाचणी मांक - ३

रा य शै िणक संशोधन व िश ण प रषद, महारा गिणत सेतू अ यास म

इय ा - ितसरी िव ा याचे नाव - .......................................................... े ाचे नाव - भूिमती घटकाचे नाव - भौिमितक आकार उपघटक - चला शोधूया वेगवेगळे आकार िदवस - पिहला

मला ि िमतीय आकार आिण ि िमतीय आकार ओळखता येतात.

थोडे आठवूया िदले या व तू व आकार यांची जोडी लाव.

१. घरात असले या िविवध व तू जमा कर. उदा. डबा,पलेा, तवा,आईस मच ेकोन, बॉटल, चडू, लसणू, पु तक, पेन, पेि सल, रकामी काडेपेटी, टूथपे टच ेखोके, िमठाईचे खोके, वीट, कंपासपटेी, मदीचा कोन, बेलणे, खेळ यातील गाडीच ेटायर, पैशाची नाणी इ यादी.

२. या व तूंचे समान आकारानसुार गट तयार कर.

३. या आकाराच ेनाव कोणते ते मािहत क न िलही.

४. ते गट दादा िकंवा ताईला,आई िकंवा बाबा यांना दाखवनू बरोबर आह ेक नाही ते पहा.

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_312915940593926144186

घरी उपल ध असले या गो ीमधनू वत: िशक यास आ हान देणे. तसेच घरातील मोठी बहीण िकंवा भाऊ, आई वडील यां या मदतीने िशकता येईल असा वा याय देणे. नमनुा उदाहरण :-

घरी उपल ध असले या भा यां या मदतीने मुलानंा आकार शोधायला लावणे. तसेच घसरगुंडी तयार क न याव न व तू सोडायला लावनू िनरी ण करायला सांगणे.

१. तु या घरी असले या भा यांची नावे सांग /िलही.

..........................................................................................................................................

२.िच ात िदले या भा या ओळख व यांच ेिनरी ण कर.

.........................................................................................

३. सार या आकारा या भा या शोध व यांचे वेगवेगळे गट कर.

..........................................................................................................................................

४. िच ात िदले या आकारासारखी कोणती भाजी तु याकडे आह ेते सांग/िलही.

..........................................................................................................................................

े ाचे नाव - भूिमती घटकाचे नाव - भौिमितक आकार

उपघटक - चला हाताळूया भौिमितक आकार िदवस - दुसरा

मला व तूंचे [घनाकृत चे] ित या भौितक गणुधमानसुार वतः या श दात वणन करता यतेे.

उदा.चडू घरंगळतो, बॉ स घसरतो.

थोडे आठवूया

तु या घरातील व प रसरातील घरंगळणा या व घसरणा या व तूंची यादी कर. .............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_3129160380531425281297

आता एक पु िकंवा लाकडी फळी, थमाकोलची शीट यापैक जे घरी असेल ते घे. याची घसरगुंडी तयार कर. हणजेच उतरती िभंतीला लावनू ठेव. तू घरातील जमा केले या व तू एक –एक क न या घसरगुंडीव न सोड. िनरी ण कर व वहीत िलही. कोणती व तू घसरत जाते आिण कोणती व तू घरंगळत जाते. वहीत िलहन झा यावर ताई िकंवा दादाला दाखव.

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

े ाच ेनाव - भिूमती घटकाचे नाव - गंमत रेषेची उपघटक - सरळ रेषा व व रेषा ओळखणे. िदवस - ितसरा

मला सरळ रेषा आिण व रेषा ओळखता यतेात.

मला सरळ रेषा व व रेषा िमळून छान रांगोळी काढता यते आहे.

थोडे आठवूया १. खाली दाखिव या माणे कृती कर. ज हा दोरा दोन हातात पकडून ताणला तर सरळ रेषा िमळते आिण

दोरा िढला सोडला तर व रेषा िमळते.

२. दो या या एका टोकाला दगड बांध आिण खाली सोड, कोणती रेषा िमळते ते सांग.

३. सरळरेषा व व रेषा यांचा वापर क न न ी िकंवा रागंोळी काढ.

४. दोरी व रागंोळी या सहा यान ेसरळ रेषा काढ.

५. वहीवर व रेषा काढून ताई ंिकंवा दादाला दाखव.

२) हाताने उभी रेषा ,आडवी रेषा ,ितरपी रेषा व व रेषा काढ याचा सराव कर.

.........................................................................................................................................................

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_3128098362538803201130

िठप यांची रागंोळी पाहन यात िकती रेषा व आिण िकती रेषा सरळ आहते ते िनरी ण कर.

खालील िच ाचे िनरी ण कर यात व रेषा आिण सरळरेषा िकती ते िलही व रेषा ................................................. सरळरेषा ..............................................

े ाच ेनाव - भिूमती घटकाचे नाव - भौिमितक आकार उपघटक - चला ओळखयूा भौिमितक आकृ या िदवस - चौथा

मला ि िमतीय आकार समजले व ओळखता यतेात.

आयत,चौरस,ि कोण,वतळु ह ेआकार मला काढता येत आहते.

थोडे आठवूया

१. कंपास, खोडरबर, वही, पु तक, वाटी अशा िविवध व तू घे.

२. व तू ठेवनू व तूभोवती खडून/ेपेि सलन ेरेषा काढ.

३. तयार झालेला आकार ओळख.

४. खालील आकृ यांतील ि कोण, वतळु, आयत या आकारांना रंगण कर.

१. खाली िदले या िच ातील पताकांचा आकार ओळख व नाव िलही.

२. खाली िदले या िच ातील आकाराला कडा व कोपरे िकती ते िनरी ण क न सांग.

३. व तू पाहन याचा आकार काढइ यादी.

४. कागदावर आयत, चौरस, ि कोण व वतळु काढून घे

५. घर या फरशीवर खडूने आकार काढून या आकारावर छोटे खडे

https://diksha.gov.in/play/

_3128996637237166081249

चौरस,ि कोण व वतळु

काढ. उदा डबा, बॉटल, पा याचीटाक , िखडक , दरवाजा व िवदषूक टोपी

ि कोण व वतळु काढून घे. यानंा रंग असतील तर रंगव

घर या फरशीवर खडूने आकार काढून या आकारावर छोटे खडे/िबया/शगदाणे िकंवा मणी ठेव

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884

3128996637237166081249

,चौरस आयत ह ेआकार वाप न वेगवेग या रचना कर

दरवाजा व िवदषूक टोपी

ना रंग असतील तर रंगव.

शगदाणे िकंवा मणी ठेव.

31281332515785932812884?contentId=do

ह ेआकार वाप न वेगवेग या रचना कर.

े ाचे नाव - सं या ान घटकाचे नाव - मागील उजळणी

उपघटक - सं यांची ओळख िदवस - पाचवा

थोडे आठवूया मोजून अंक िलही.

िच ाला मोजनू गोल करा. (गट करा ) 4 चडूला रंगण कर.

े ाचे नाव - सं या ान घटकाचे नाव - मागील उजळणी

उपघटक - दशकाची ओळख िदवस - सहावा

थोडे आठवूया

एकूण ३२ मासे आहते तर १० चे िकती गट होतील ?

िकती मासे िश लक राहतील ?

मणी माळेवर ३२ मणी दाखव. यात १० चे िकती गट आहते ?

तु या हाता या बोटांचा १० चा गट केला तर िकती गट होतील ?

बस म ये ४२ माणसे आहते १०-१० चे गट केले तर िकती गट होतील ?

ची १५ नाणी आहते तर १० पयां या िकती नोटा होतील ?

व १ . िकती नाणे होतील ?

े ाचे नाव - सं या ान घटकाचे नाव - सं यां या जगात

उपघटक - व तू मोजून सं या वाचता येणे. िदवस - सातवा

सं याचंे वाचन कसे करावे,व तू कशा मोजा या ह ेमला समजले.

थोडे आठवूया

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do

_3128098463931596801133

३. तु या घरी असले या वाहनां या नंबर लेटवरील सं या िलहन काढ, घरातील इलेि क मीटर म ये कोणते अकं िदसतात ते बाबा िकंवा दादा यां या मदतीन ेशोधून काढ, घरातील टी. ही. या रमोटवर असले या अकंांपासनू सं या तयार कर.

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

[

े ाचे नाव - सं या ान घटकाचे नाव - सं या वाच-ूिलहया

उपघटक - सं या ओळखून सं येचे अ री लेखन करता येणे. िदवस - आठवा

मला सं यांचे अ री लेखन कसे करावे ह ेसमजल.े

थोडे आठवूया

तु या घरातील सद यांची मािहती भर.

मािहती सं या अ री लेखन

तु या घरातील एकूण सद य सं या

तु या घरातील एकूण सद यां या हाताची सं या

तु या घरातील एकूण सद यां या हाता या बोटांची सं या

तु या घरातील एकूण सद यां या पाया या बोटांची सं या

१. खालील रका या आकारात कोण या सं या येतील ते सांग व पढुील रका या जागी या सं यांचे

अ री लेखन कर.

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do

_3129003578375290881466

२. िदले या अंकापंासून दोन अकं सं या तयार कर. अट फ एकच आह ेिक एक अंक एकदाच उपयोगात आण.

े ाचे नाव - सं या ान घटकाचे नाव - गट क न मोजणी,िच ात दाखवलेली सं या

उपघटक - १०,१० चे गट करणे, १०चा एक ग ा बांधणे हणजेच दशक बांधणी करणे, दहा व दशक या घराची ओळख. िदवस - नववा

मला दोन अंक सं या ओळखता येते. दशक बांधता येतो.१० चा एक ग ा हणजे एक दशक.

मला ९९ पयत या सं यांचे वाचन व लखेन करता येते.

थोडे आठवूया १. ,नाणी व नोटा आईसि म या काड्या , ,चौकट वही ,िबया मणी, ,शगदाणे फुटाणे

[१ पयाची नाणी खरी िकंवा खोटी ही चालतील.] यापैक जे जे सािह य घरात असेल ते घे आिण मोजून काढ. नंतर याचे १० चे गट कर. ते गट मोजून घे आिण िलहन ठेव .दहाचे गट व उरलेल ेसटेु सािह य िकती याची न द वहीत कर .

३. खालील सं या ओळख व िलही.

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=d

o_31290035908189388811059

े ाचे नाव - सं यांवरील ि या घटकाचे नाव - बेरीज

उपघटक - बेरजेची गंमत, बेरीज पुढे मोजून िदवस - दहावा

थोडे आठवूया

९ एकक (सटेु) या. यासाठी तु ही मणी, बटण िकंवा एकसार या आकाराचे बारीक खडे घेव ूशकता.

आता पढुील उदाहरण पाहा.

४ सटेु या. आता ३ सटेु हातात या. ४ पासनू पढेु एक एक सटुा ठेवत मोजा.

जस-े ५,६,७…

या माण े४ पासनू ३ घरे पुढे मोज यास िमळतील ७.

४ + ३ = ७ ही मांडणी पाटीवर करा.

मला सोपी बेरीज करता येते.

मला िदले या सं ये या पुढे मोजून बेरीज करता येते.

https://diksha.gov.in/play/content/do_3130139846207078401221

घरातील कॅलडर घे. यामधील कोण याही एक मिहना िनवड. याम य ेखाली सांिगत या माण ेकृती कर आिण समोर उ र िलही.

५ तारखेपासनू ६िदवस पढेु मोज. आलेली तारीख - ....................................

१२ तारखपेासून ४ िदवस पढेु मोज. येणारी तारीख - ....................................

२० तारखेपासनू िकती िदवस पढेु गे यावर २७ तारीख येईल ? .................................... मोजून बेरीज कर.

(१) १२ + ६= (२) १४ + ८ = (३) ६ + १३ =

(४) १७ + ३ = (५) ८ + ३ = (६) ११ + ९=

े ाचे नाव - सं यांवरील ि या घटकाचे नाव - बेरीज

उपघटक - बेरीज-िबनहात याची िदवस - अकरावा

मला हातचा न घेता बेरीज करता येते.

उपल ध व तू आिण िच े वाप न मी बेरीज क शकतो.

थोडे आठवूया

https://diksha.gov.in/play/content/do_3130007661660815361228

खालील उदाहरणे मणी वाप न क न बघ .

८ म ये ० िमळवले िकती होतील ?

एका झाडावर ३ िचम या हो या. आता या झाडावर ० िचम या आ या. तर आता झाडावर एकूण िकती िचम या आहते ?

एका माणसाजवळ ८५ पये होते. याला ० पये िमळाल.े तर आता या याकडे एकूण िकती पये झाले ?

े ाचेनाव - सं यांवरील ि या घटकाचे नाव - बेरीज

उपघटक - ट याने बेरीज ( त डी बेरीज पवू तयारी ) िदवस - बारावा

थोडे आठवूया

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_3129003

6259300147211063

१. ५ आिण ६ िकती =

२. ४ आिण ८ िकती =

३. ६ आिण ४ िकती =

े ाचे नाव - सं यांवरील ि या घटकाचे नाव - बेरीज आिण वजाबाक

उपघटक - शू याची बेरीज आिण वजाबाक िदवस - तेरावा

एखा ा सं येत शू य िमळवणे/ शू य काढून टाकणे हणजे काय ह ेमला समजते.

गो ी, व तू आिण िच े यां या साहा यान ेमी शू याची बेरीज व वजाबाक क शकतो.

थोडे आठवूया

१२ + ० =

या उदाहरणात पाटीवर १२ ही सं या दशक व एकक पात १ दशक दांडा व २ सटेु घेवनू तयार करा. याम ये दसु-या पाटीवर ० िलहा.

० हणजे िकती ? ( काहीच नाही )

बरोबर मग पाटीवर ० हणजे कोण या व तू ठेवाय या ? (कोण याच नाही)

छान मग सागंा. १२ म ये काहीच नाही िमळवल ेतर कोणती सं या िमळेल ?

(१२ हीच सं या िमळेल.)

बरोबर… याचाच अथ एखा ा सं येत ० िमळवले तर सं येत काहीच बदल होत नाही.

१) १५ + ० = ........ ४) १७ - ० = ...........

२) २७ + ०= ........ ५) ३५ - ० = .............

३) ५९ + ० = ........ ६) ७२ - ० = .............

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_3129003

6259300147211063

खालील उदाहरणे मणी वाप न क न पाहा.

२८ म ये ० िमळवल ेिकती होतील ?

एका बरणीत १३ करं या हो या. आईने यातील ० करं या बाहरे काढ या तर आता बरणीत िकती करं या आहते ?

एका माणसाजवळ ८५ पये होते. याला ० पये िमळाले. तर आता या याकडे एकूण िकती पये झाले ?

े ाचेनाव - सं यांवरील ि या घटकाचेनाव – बेरीज

उपघटक - गो ीतील बेरीज - १ िदवस - चौदावा

मला हातचा न घेता बेरीज करता येते.

मी उपल ध व तू आिण िच े वाप न मी बेरीज क शकतो.

थोडे आठवूया

मैदानावर ३ मुल ेखेळत होती. अजनू २ मुल ेआली तर मैदानावर एकूण िकती मलेु झाली ?

आईने किवताला ड यात ठेव यासाठी २६ लाडू िदले. ताईने पु हा १२ लाडू िदले, तर किवताने एकूण िकती लाडू ड यात ठेवल े?

गो ी या पु तकातील ३० पाने गौतमने काल वाचली. आज यान ेउरलेली ४९ पान ेवाचली, तर ते पु तक िकती पानांचे होते ?

https://diksha.gov.in/play/content/do_3130007661660815361228

१. माईकडे १८ िटक या हो या. सीमाकडे २१ िटक या हो या, तर दोघ कडे िमळून एकूण िकती िटक या

हो या ?

२. टोपलीत ३३ जांभळे होती. शािहदने यात ५४ करवंदे ठेवली, आता टोपलीत एकूण िकती फळे झाली ?

३. खेळ या या दकुानातील बाह यापंैक ४२ बाह या गीतान ेघेत या. दकुानात अजनू ३७ बाह या िश लक हो या, तर दकुानात एकूण िकती बाह या हो या ?

े ाचे नाव - सं यांवरील ि या

उपघटक - व तूं या मदतीने वजाबाक

मला िदले या व तूतून सांिगतले या

मी उपल ध व तू आिण िच े वाप न

थोडे आठवूया

घटकाचे नाव - वजाबाक ने

वजाबाक करणे. िदवस - पंधरावा

सांिगतले या व तू कमी क न वजाबाक करता येते.

वाप न मी वजाबाक क शकतो.

वजाबाक ने कमी क या

https://diksha.gov.in/play/content/do_3130139850764533761213

https://diksha.gov.in/play/content/do_3130139850764533761213https://diksha.gov.in/play/content/do_3130139850764533761213

चाचणी मांक १ िदवस - सोळावा

िव ा याचे नाव - ................................................................... गुण -१०

१. खालीलपैक कोण याही दोन सं या वाच. गणु -१

९७ ५४

२९ ३६

२. कोण याही एका आकाराचे नाव िलही. गणु -१

------------------

३. या आकाराचे नाव ओळख व िलही. गणु-१

-------------------

४. सं या अ रातं िलही.[कोणतीही एक] गणु-१

१) २४ ...........................

२) ४८............................ ५. १७ काड्या [ आईस म या/वाळले या झाडा या] घे. १० चे िकती ग े तयार होतील ते िलही. गणु-१

....................................................................

६. िच पाव न सं या कोणती ते िलही. गणु - १

७. सं या वाच व तेवढ्या व तू दाखव .( दशक दांडे - सटेु,काड्याचं ेग े-सटेु ) गणु - १

१) ६३ ............................ २) ९१............................. ८.खालील सं येतील थािनक िकंमत ओळखनू िव ता रत पात माडंणी कर. गणु - १

१) ७७ ........................................................२) ५० .......................................................

९. बेरीज कर. गणु - १

४५ + ३४ = १०. वजाबाक कर. गणु -१

२४ – ० =

े ाचे नाव - सं यांवरील ि या

उपघटक - व तूं या मदतीने वजाबाक

गो ऐकून यानसुार वजाबाक िच पात गो ीतील वजाबाक ल ात घेवनू

थोडे आठवूया

✔ बेडूकमामा २९ वर आहते. यान े

बेडूकमामा २५ वर आहते. यान े

१. रामन े या याकडील

रािह या ?

२. मननेू ४३ जाईची फुले तर जा त आहते ?

घटकाचेनाव - गो ीतील

वजाबाक करणे. िदवस - सतरावा

िच पात मांडता येते.

घेवनू वजाबाक करता येते.

यान े१० ची एक मोठी उडी मागे मारली तर तो कोण या सं येवर पोहचेल

यान े१० ची एक मोठी उडी मागे मारली तर तो कोण या सं येवर पोहचेल

या याकडील ५६ गो यांतील ३२ गो या शामला िद या ,तर रामजवळ िकती गो या

फुले तर ६६ जईुची फुल ेआणली, तर जाई या फुलापें ा जईुची फुले िकतीन े

गो ीतील वजाबाक

ची एक मोठी उडी मागे मारली तर तो कोण या सं येवर पोहचेल ?

मारली तर तो कोण या सं येवर पोहचेल ?

तर रामजवळ िकती गो या

तर जाई या फुलापें ा जईुची फुले िकतीन े

https://diksha.gov.in/play/content/do_3130139855485829121201

१) रोहनन े१२पु तके वाचली व सागरन े२२ पु तके वाचली. तर सागरने रोहनपे ा िकती जा त पु तके वाचली ?

२) सीमाकडे १७ फुल ेआहते. तर शामलकडे ११ फुल ेआहते. शामलकडे सीमापे ा िकती कमी फुल ेआहते ?

३) काशने एका परी ेत ३२ गणु िमळवल ेआिण तेवढेच गणु जयदीपन ेिमळवले, तर कोणी जा त गणु िमळवल े?

े ाचे नाव - मापन घटकाचे नाव - वषाचे मिहने बारा

उपघटक - वषातील मिह यांची नावे िदवस - अठरावा

थोडे आठवूया खालील िच पाहा व यानुसार सांिगतलेली कृती कर.

इं जी मिहने िशकव यासाठी वरील माणेच ढगां या आकारात काळे व पांढरे काड तयार क न कृती घेतील व िवचारतील.

मला भारतीय सौर वषातील मिह यांची नावे सांगता येतात

मला इं जी वषातील मिह यांची नावे सांगता येतात

तुम या घरातील िदनदिशका .............................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

https://diksha.gov.in/play/cont

जानेवारी या फरशीवर उभा राहाआहसे ? तो मिहना िकती िदवसांचा आह े

जानेवारी पासनू जनू मिह याची फरशी िकतवी आह े

जनू म ये एकूण िकती िदवस आहते

मिह यांची नावे सांगता येतात.

वषातील मिह यांची नावे सांगता येतात.

तुम या घरातील िदनदिशका (कॅलडर ) पाहन यातील मिह यांची नावे व िदवसांची सं या िलही.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................

https://diksha.gov.in/play/content/do_31300076479039897614

जानेवारी या फरशीवर उभा राहा. दोन फरशा पढेु जा. कोण या मिह या या फरशीवर आला तो मिहना िकती िदवसांचा आह े? ...........................................................

जानेवारी पासनू जनू मिह याची फरशी िकतवी आह े? ............................................

जनू म ये एकूण िकती िदवस आहते ? .....................................................

पाहन यातील मिह यांची नावे व िदवसांची सं या िलही ? ................................................

...................................................................................................................................................

कोण या मिह या या फरशीवर आला ...........................................................

............................................

.....................................................

े ाचे नाव - सं या ान घटकाचे नाव - सं येचा लहान-मोठेपणा

उपघटक - दोन अंक सं या िलिहताना आिण तुलना करताना थािनक िकमतीचा उपयोग करतात. िदवस - एकोिणसावा

थोडे आठवूया पढुील सं येत दशक थान या अंकाला व एकक थान या अंकाला कर.

२ ७ ४ ३ ५ ० २ ८ ८ २ १ ६ ६ १ २ ४ ४ २ ० ६ [

खाली िदले या येक चौकटीतील लहान सं येला रंगण कर.

खाली िदले या येक चौकटीतील मोठ्या सं येला रंगण कर.

सं यांचा लहान - मोठेपणा ठरिव यासाठी < , > या िच हांचा उपयोग करतात.

३ < ६ ( तीन लहान सहापे ा ) ६ ˃ ३ ( सहा मोठे तीनपे ा )

१७ व २३ या सं यातील लहान - मोठेपणा ठरव.

१७ ,१९ २३ , ३३ ५१, ४५ १० , २२ ६७, ७९

४८, ८४ ५६, ६५ ९३, ३९ २७, ७२ ३८, ८३

दोन अकं सं यांचा लहान-मोठेपणा ठरिवताना या सं यांतील दशक थान या अंकाचा िवचार करावा लागतो.

या सं येतील दशक थानचा अकं मोठा ती सं या मोठी असते.

यात १७ पयात १० ची एक नोट आह े

२३ म ये १० या दोन नोटा आहते

२३ मधील १० या नोटांची सं या जा त हणनू २३ ही सं या मोठी

तर १७ पयात १० या नोटांची सं या कमी हणनू १७ ही सं या लहान.

दशक दांडे ,मिणमाळ याचं ेिच घेणे.

० १ २ ३ ४ ५ ६ ७ ८ ९ १० ११ १२ १३ १४ १५ १६ १७ १८ १९ २० २१ २२ २३

१७ ह े२३ या मागे हणनू १७ लहान आह.े २३ ह े१७ या पढेु हणनू २३ मोठे आह.े

खाली िदले या येक जोडीतील लहान सं येखालील चौकटीत √ अशी खणू करा.

येक जोडीतील मोठ्या सं येला रंगण कर.

१६ , ३० ७६ , ७९ ६० , ८० ५४ , ४५ ८२ , ९८

िदले या सं येतील कोणती सं या लहान आिण कोणती सं या मोठी आह ेते ठरव.

१) ३२ व ४३ = ३२ म ये ....... दहा या नोटा व ४३ म ये ....... दहा या नोटा आहते,

हणनू ..........लहान आह ेव ........... मोठे आहते.

२) ६४ व ५५ = ६४ म ये .......... दहा या नोटा व ५५ म ये ........... दहा या नोटा आहते,

हणनू ............ लहान आह ेव ............. मोठे आहते.

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_3128098401

745059841132

रका या चौकटीत < , > यांपैक यो य िच ह वापर.

३९ २३

६७ ९७

८२ १९

े ाचे नाव - सं या ान घटकाचे नाव - सं यांचा लहान - मोठेपणा

उपघटक - लगतची मागची व पुढची सं या िदवस - िवसावा

कोण याही सं ये या डावीकडची हणजे लगतची मागची सं या १ न ेकमी असते ह ेमला समजले.

कोण याही सं ये या उजवीकडची हणजे लगतची पढुची सं या १ ने जा त असते ह ेमला समजल.े

थोडे आठवूया पुढील चौकटी पूण कर.

२ ३ ४ ६ ९ १३

७ ८ ९ १४

९ १० ११

िदले या सं ये या मागे एक उडी मारली क लगतची मागची व पढेु उडी मारली क लगतची

पढुची सं या िमळते.

लगतची मागची व लगतची पढुची सं या ओळख.

३४ ३५ ३६ ३७ ३८ ३९ ४० ४१ ४२ ४३ ४४ ४५ ४६ ४७ ४८ ४९ ५० ५१ ५२ ५३

अ) ३५ या पढेु एक उडी मारली तर ...........वर जाशील आिण ३५ या मागे एक उडी मारली

तर ..................... वर जाशील.

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_3128

0983803514060819898

आ) ५२ या पढेु एक उडी मारली तर ....................वर जाशील आिण ५२ या मागे एक उडी

मारली तर ...................... वर जाशील.

इ) ४४ या पढेु एक उडी मारली तर ....................वर जाशील आिण ४४ या मागे एक उडी

मारली तर ...................... वर जाशील.

१. सावीचा रागंेत ३२ वा मांक आह ेित या पढेु लगत ओवी उभी आह ेतर ओवीचा रांगेतील मांक िकती ?

२. र या या कडेन ेलावले या ४८ या झाडा या लगत या माग या झाडाचा मांक िकती ?

े ाचे नाव - सं या ान

उपघटक - दोन अंक सं या िलिहताना आिण तुलना करताना थािनक िकमतीचा उपयोग करतात

थोडे आठवूया

लहान सं येला रंगण

५ , ८ २ , ७

मोठ्या सं येला चौकट

२ , ३ ५ ,

१८ , ४३ , २६ या सं यांची नाणी नोटां या मदतीने मांडणी क या

१८ म ये १० पयाची एक नोट

मग सवात लहान सं या कोणती असेल

िज याम ये दहा या नोटा ह

१८, ४३, २६ म ये १८

रािहले या ४३ व २६ म ये

शेवटी रािहलेली ४३ सवात मोठी सं याते असे िलिहता येईल

आता सवात मोठा कोण ? या याकडे

४३ म ये दशक मोठा हणनू ४३ मोठी ती िलहन घे

दशक अंक मोठा हणनू ती सं या

हणजेच ४३ > २६ > १८

चढता म = १८ , २६, ४३

उतरता म = ४३, २६ , १८

घटकाचे नाव - सं यांचा चढता व उतरता

दोन अंक सं या िलिहताना आिण तुलना करताना थािनक िकमतीचा उपयोग करतात िदवस - एकिवसावा

लहान सं येला रंगण कर.

१ , ९ ७ , ५ २ , ८

ठ्या सं येला चौकट कर.

६ ८ , ९ ३ , ४ ९ ,

या सं यांची नाणी नोटां या मदतीने मांडणी क या.

४३ म ये १० पया या ४ नोटा २६ म ये १०

मग सवात लहान सं या कोणती असेल ?

ये दहा या नोटा हणजे दशकचा अंक लहान असले ती सं या लहान

१८ चा दशक अंक लहान हणून १८ लहान .

म ये २६ मधील दशक अंक लहान हणनू २६ ही सं या

सवात मोठी सं या. ते असे िलिहता येईल १८ < २६ < ४३

या याकडे १० पया या नोटा जा त हणजे दशक अंक मोठा ती सं या

मोठी ती िलहन घे, याला गोल कर. रािहलले े१८ व

दशक अंक मोठा हणनू ती सं या १८ पे ा मोठी ती िलहन याला गोल कर. रािहललेा

४३

१८ असे िलिहतात.

सं यांचा चढता व उतरता म

दोन अंक सं या िलिहताना आिण तुलना करताना थािनक िकमतीचा उपयोग करतात.

, १०

.

१० पया या दोन नोटा

सं या लहान.

ही सं या ४३ पे ा लहान व

पया या नोटा जा त हणजे दशक अंक मोठा ती सं या.

व २६ म ये २६ मधील

रािहललेा १८ शवेटी िलही.

सं यांचा चढता म िलिहताना सवात अगोदर सवात लहान सं या िलिहतात ,यानतंर मोठी व सवात मोठी

सं या शेवटी िलिहतात ह ेमला समजले.

सं यांचा उतरता म िलिहताना सवात अगोदर सवात मोठी सं या िलिहतात ,यानतंर लहान व सवात लहान

सं या शेवटी िलिहतात ह ेमला समजले.

३१ , ०९ , २४ चढ या व उतर या माने िलही.

चल येक सं येमधील दशक थान या अंकाला रंगण कर.

िमळाले ३ , ० , २ आता चढता म ठरवा.

चढता म = ९ , २४ , ३१

याला उलट मान ेिलहन उतरता म िमळव .

उतरता म = ३१ , २४ , ९

गंमत :- चढता म सापडला क उतरता म िलिहताना चढ या मातील शेवटची सं या ,

ित या मागची सं या व ित या मागची सं या या उलट माने िलिहले क उतरता म

िमळतो.

पढुील सं या चढ या व उतर या मान ेिलही.

अ. . सं या चढता म उतरता म

१ २४, १०, ३१ २ ४५, १९, २६ ३ २४, ८, १६ ४ २३, ४९, ३९ ५ २९, ४९, ३९ ६ ३५, ४५, २५ ७ १९, २१, २० ८ ९, १८, ५ ९ १०, ४०, २९

१० २७, ६८, ५२

https://www.diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812

884?contentId=do_3130139895758274561217

https://www.diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_3130139895758274561217

पढुील सं यांचा चढता व उतरता म लाव.

सं या चढता म उतरता म

२४, १७, ५६

९७, ४६, ८८

७६, ३२, ९८

४२, २४, ३४

७५, ८, ५७

े ाचे नाव - सं या ान घटकाचे नाव - चला,सं या तयार क या

उपघटक - दोन अकंापासनू तयार होणारी मोठ्यात मोठी आिण लहानात लहान सं या तयार करतात. [िदले या अंका या आवृ ीन ेआिण अकंा या आवृ ीिशवाय] िदवस - बािवसावा

मला िदलेले अंक वाप न सं या तयार करता येतात.

मी िदलेल ेअंक पु हा पु हा वाप न वेगवेग या सं या तयार क शकतो.

थोडे आठवूया

लहान सं येभोवती रंगण कर व मोठ्या सं येभोवती चौकट कर.

१) १८ , २१ २) ४३ , २९ ३) ३६ , ६३

४) १८ , ८१ ५) २७, ३२ ६) ६४ , ४६

< , > यापैक यो य िच हाचा वापर क न खालील रका या चौकटी पणू कर.

७ ५ , १३ ११ , २४ ४२

चल खेळूया सािह य: सापिशडी मधील डायस, चंपाफुली िकंवा १ ते ९ अंकां या िच ्या (जा ती या)

चला मलुांनो आज एक खेळ खेळूया . या ड यात १ ते ९ अंक असले या िच ्या आहते. येकान े यातील दोन िच ्या उचलाय या आहते. यावरील अंक उलट सलुट मान े जोडायच े

आह.े तयार होणाया सं या िलहाय या व यातील लहान व मोठी सं या ओळखायची आह.े उदाहरण :- १) सरेुशला िमळाले २ व ४ तयार होणा या सं या लहान सं या मोठी सं या

(ह ेअंक आलटून पालटून िलही.) २४, ४२ २४ ४२

२) सलमाला िमळाले ६ व १ १६, ६१

३) राधाला िमळाल े २ व ३ २३, ३२

अ. . मुला मुलीचे

नाव पिहला अंक

दसुरा अंक

ितसरा अंक

तयार होणा या सं या

सवात लहान सं या

सवात मोठी सं या

१ जॉन २ ७ २७, ७२ २७ ७२ २ रवी ४ १ ३ समुन ६ २ ४ याि मन ३ २ १ ५ कमल ४ ६ २ ६ समीर ८ ३ ५ ७ राज ू २ ७ १

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_312

9004265487728641522

िदलेल ेअंक वाप न दोन अंक सं या तयार कर.

अ. . पिहला अंक

दसुरा अंक

ितसरा अंक

तयार होणा या सं या

चढता म उतरता म

१ १ ७ ४

२ ३ ६ ९

३ २ ४ ६

४ ५ ४ ३

५ ४३, ३४, ४५, ५४,

३५,५३

६ ३७, ७३, ३०, ७०

े ाचे नाव - सं या ान घटकाचे नाव - सं यावाचक व मवाचक श द

उपघटक - मवाचक सं यांचे वाचन िदवस - तेिवसावा

व तू मोज यासाठी वापर या जाणा या सं यांना मू यवाचक सं या हणतात हे मला समजले.

व तूंचा ओळीतील म सांग यासाठी वापर या जाणा या श दाला मवाचक हणतात हे मला समजले.

थोडे आठवूया

खालील िच ात काही ाणी नदीवर अंघोळ कर यासाठी रांगेत िनघाले आहते. िच पाहन खालील ांची उ रे िलहा.

१. पिह या मांकावर कोण आहे ? ....................................................................

२. पाचवा मांक कोणाचा आहे ? ...................................................................

३. मांजराचा मांक िकतवा ? ...................................................................

४. चौ या मांका या अगोदरचा ाणी कोणता ? ...................................................................

५. पिह या मांकावर ससा तर दसु या मांकावर कोण ? ...................................................................

६. गाई या माग या ा याचा मांक िकतवा ? ...................................................................

िच पाहन खालील ांची उ रे िलही.

१. िहर या रंगाचा ेस घातले या मुलीचा रांगेतील मांक िकतवा ? ....................................

२. रांगेत एकूण िकती मुले व मुली आहते ? ................................

३. रांगेतील दो ही मुलांचा मांक िकतवा आह?े ............................... , ...................................

४. सोनेरी केसां या मुलीचे रांगेतील थान िकतवे आह े? ..................................

५. िपव या रंगाचा ेस घातलेली मुलगी रांगेत िकत या थानी आह े? ...................................

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_31290041

458472550411092

१,२,३,४,.........या मू यवाचक सं यांचा व पिहला, दसुरा, ितसरा,....... ा मवाचक श दांचा कोठे कोठे उपयोग केला

जातो याची यादी तयार कर. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

े ाचे नाव - सं यांवरील ि या घटकाचे नाव - बेरीज

उपघटक - बेरीज- हात याची िदवस - चोिवसावा

थोडे आठवूया

ल ात ठेवा : एकका या घरात ९ पे ा मोठी सं या ठेवत नाही हणून १० चा ग ा बांधून तो दशका या घरात ठेवतात.

दोन अकं सं यांची बेरीज करताना एकका या घरात १० आिण दहापे ा जा त सं या झा यास यातील दहाचा ग ा बांधनू दशका या घरात ावा हणजेच हातचा हे मला समजले.

[

१८ + १४

१८ हणजे १० काड्याचंा १ ग ा व ८ सट्ुया काड्या.

१४ हणजे १० काड्याचंा १ ग ा व ४ सट्ुया काड्या.

एककामधील ८ व ४ काड्या एक के या तर १२

काड्या होतात हणनू यातील १० काड्याचंा १ ग ा

क न दशका या घरात ठेव.

आता सट्ुया काड्या राहतील २. या एकका या घरात

िलही. दशका या घरात अगोदरचे २ ग े व

एककामधनू आलेला १ ग ा िमळून होतात ३ ग े.

ह े३ दशका या घरात िलही.

हणजेच १८ + १४ = ३२

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_31290041

58842388481484

बेरीज कर

बेरजेची१० उदाहरणे तयार क न सोडव. घरातील ताई, दादाची मदत घे.

े ाचे नाव - सं यांवरील ि या घटकाचे नाव - बेरीज

उपघटक - बेरीज - हात याची िदवस - पंचिवसावा

दोन अकं सं यांची बेरीज करताना एकका या घरात १० आिण दहापे ा जा त सं या झा यास यातील दहाचा ग ा बांधनू दशका या घरात ावा हणजेच हातचा ह ेमला समजले.

थोडे आठवूया

बेरीज कर.

१) किवता जवळ २४ मणी होते आईने ितला अजून १७ मणी िदले तर ित या जवळ एकूण िकती मणी झाले ?

२) गोठ्यात ३६ गाई हो या अजनू २८ गाई गोठ्यात आ या तर आता िकती गाई झा या ?

३) आजी जवळ ५५ पये होते, बाबांनी आजीला ३५ पये िदले तर आजी जवळ एकूण िकती पये झाले ?

४) बसम ये ३८ पु ष व २६ मिहला बस या आहते तर बसम ये एकूण िकती वासी वास करत आहते ?

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_3129004158842388481484

पुढील उदाहरणे सोडवा.

१. एका टोपलीत ४८ चा याची फुले व २६ गलुाबाची फुल ेआहते तर टोपलीतील एकूण फुले िकती ?

२. िशवांशकडे ३८ िचंचोके आहते याला सक नान े१३ िचंचोके िदले तर िशवांशकडे एकूण िकती िचंचोके झाल े?

े ाचे नाव - सं यांवरील ि या घटकाचे नाव - गो ीतील बेरीज

उपघटक - दोन अकं सं यां या बेरजेवर आधा रत दैनंिदन जीवनातील साधे / सम या सोडवतात. िदवस - स वीसावा

एकूण करणे, िमळिवणे हणजे बेरीज करणे होय ह ेमला समजले.

थोडे आठवूया

१) तु याकडे १८ पने होते, तुला वाढिदवसाला १५ पेन िमळाल ेतर तु याकडे एकूण िकती पेन झाले ?

२) अंगणात २६ िचम या हो या अजून २० कावळे आले तर एकूण िकती प ी झाल े?

३) तु या वगात १९ मुल ेव २२ मुली आहते तर तु या वगात एकूण िकती िव ाथ आहते ?

४) तु याकडे १६ पेि सल व तु या ताईकडे १८ पेि सल आहते तर दोघां या िमळून िकती पेि सल

झा या ?

५) सहलीला २६ मुल ेव ३६ मुली गेले तर सहलीला एकूण िकती िव ाथ गेल ेहोते ?

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_31290041

58842388481484

१) गोठ्यात ६ गाई व ७ वासरे आहते तर गोठ्यात असले या ा यां या पायाचंी एकूण सं या िकती ?

२) अंगणात ९ मोटारसायकल ,५ र ा व ८ सायकल आहते, तर सव वाहनां या चाकांची एकूण

िकती?

३) झाडावर १८ पोपट व २४ िचम या आहते,तर झाडावर एकूण िकती प ी आहते ?

४) वरील माणे पढुील उदाहरणासाठी गो सांग. )त डी (

१४ +१६ , १७ +२५ , १५ +२६, ८+१६, ५९ +२५

े ाचे नाव - सं यांवरील ि या घटकाचे नाव – वजाबाक

उपघटक - दोन अंक सं यावर कृती िदवस - स ावीसावा

वजा करताना कमी पडले क दशकाकडून घेऊन याचे सटेु क न एककात एक करायच ेआिण मग

वजा करायचे ह ेमला समजल.े

थोडे आठवूया

काड्या , नाणी , मणी वाप न पुढील वजाबाक कर.

३४ - १८ = ?

.

सवात अगोदर एककाची वजाबाक क या.

एककात ४ मधनू ८ काढायचे आहते तु याजवळ 4 काड्या आहते. तु काड्या देऊ शकशील का ?

मग काय करायचे ?

दशकातनू एक ग ा घऊे आिण तो एककात आ याने सु ्या काड्या क

या १० सु ्या काड्या आिण आधी या ४ काड्या िमळून िकती काड्या झा या ? १४ काड्या.

आता या १४ काड्यामधनू ८ काड्या काढून टाक. िकती रािह या ते िलही.

६ रािह या ते एकका या घरात िलही. दशकातनू १ ग ा एककास िदला होता मग तेथे िकती ग े रािहल.े २ मग या २ ग ामधनू १ ग ा काढून टाक. िकती ग े रािहल े?

१ ग ा रािहला तो १ दशका या घरात िलही.

वजाबाक कर.

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_31

29004271031009281570

पुढील उदाहरणे सोडव.

े ाचेनाव - सं या ान घटकाचेनाव - सं यांवरील ि या

उपघटक - उस या या वजाबाक वरील उदाहरणे िदवस - अ ािवसावा

वजा कर, काढून टाक, वाटप कर ,कमी कर, िकती रािहल ेअस ेअसल ेतर वजाबाक करावी ह ेमला

समजल.े

थोडे आठवूया

१) एका शाळेत ४२ मुल ेआहते यातील १६ मुल ेसहलीला गेली तर शाळेत िकती मलेु सहलीला

गेली नाहीत ?

२) झाडावर २६ प ी आहेत यातील ९ प ी उडून गेले तर झाडावर िकती प ी िश लक रािहले?

३) दकुानात ४२ व ा हो या यातील १५ व ा िवक या तर िकती व ा िश लक रािह या ?

४) सधुाजवळ ४० िटक या हो या यातील १८ िटक या ितने फोड या तर िकती िटक या िश लक रािह या ?

https://diksha.gov.in/play/content/do_3130139855485829121201

पुढील उदाहरणे सोडव.

मोनाने एक पेन िवकत घेत यानंतर ितला दकुानदाराने ८ पये परत िदले. ितने दकुानदाराला २० पये िदले होते तर पेनची िकंमत िकती ?

े ाचेनाव - सं यांवरील ि या

उपघटक - ट याने वजाबाक ( त डी वजाबाक पूव तयारी

सं यारेषेवर वजाबाक करताना िदले या सं येव न देले या सं येएवढ्या मागे उड्या मारा या

लागतात ह ेमला समजले.

थोडे आठवूया १४ - ६ =

तुला ६ पासून १४ वर पोहचायचे आहे

अगोदर १० वर पोहच यासाठी

नंतर १४ वर जा यासाठी

अगोदरची ४ ची उडी व नंतर या एक एक या वजाबाक चे उ र.

मांडणी क न वजाबाक कर२५- ८

घटकाचे

त डी वजाबाक पूव तयारी ) िदवस

यारेषेवर वजाबाक करताना िदले या सं येव न देले या सं येएवढ्या मागे उड्या मारा या

.

वर पोहचायचे आह.े

वर पोहच यासाठी ४ ची मोठी उडी मारावी लागते.

वर जा यासाठी १० यापढेु एक एक या ४ उड्या मारा या लागतात

ची उडी व नंतर या एक एक या ४ उड्या िमळून होतात हणजेच

मांडणी क न वजाबाक कर. ३८ - ९ ७२- ६

घटकाचे नाव - वजाबाक

िदवस - एकोणतीसावा

यारेषेवर वजाबाक करताना िदले या सं येव न देले या सं येएवढ्या मागे उड्या मारा या

उड्या मारा या लागतात.

उड्या िमळून होतात हणजेच ८ हचे

९१ - ७

अगोदर १० वर जा व नंतर एक एक उडी मा न सोडव.

११ - ५ =

५ व न १० वर पोहोच यासाठी ची मोठी उडी

पढेु ११ वर पोहोच यासाठी पढुे एक एक या उड्या +

एकूण उडया =

े ाचेनाव - सं यांवरील ि या घटकाचे नाव - वजाबाक

उपघटक - वजाबाक वरील सराव िदवस - ितसावा

खालील उदहारणे सोडव.

उभी मांडणी क न वजाबाक कर.

१) ५६ – २० २) ४८ – ३६ ३) ५२ - २२ ४) ३१ - २१

५) ५४ – ३० ६) ७२ – २८ ७) ३० - २० ८) ३८ - १९

९) ४१ - १७ १०) ६४ - ३४

२० मधनू १ ते १९ अंक वजा कर काय अनभुव आला तो िश कानंा/ पालकांना सांग.

१ ते २० अंकातनू येक वेळी १ वजा कर. उदा. १-१ , २-१, ३-१.....

२ ते २० अंकातनू येक वेळी २ वजा कर . उदा. २-२, ३- २, ४- २.......

े ाचे नाव - मापन घटकाचे नाव - ओळखू या नाणी आिण नोटा

उपघटक - समान तसेच वेगवेग या िकंमती या िविवध नाणी, िदवस - एकतीसावा नोटा वाप न १०० . पयतची र कम तयार करणे.

मला एकाच िकमतीसाठी वेगवेग या नोटा वापरता येतात.

थोडे आठवूया िकती पयां या नोटा व नाणी आहेत ते ओळख.

िच े पाहन ाची उ रे िलही.

५ . १० . २ . २ . १ . ५० .

१) तू ४ पेन घेतले हणनू झाल े पय.े

२) तू १ वही व १ पेन घेतला हणनू झाल े पय.े

३) तू एक कंपास व वही घेतली हणून झाल े पय.े

४) १० पयात जा तीत जा त िकती व तू घेता येतील ?

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_312

9004167837040641486

१) २० पयांचे सटेु िकती कारे करता येतील ? ( फ ना यांचा वापर क न )

२) वेगवेग या नोटाचंा वापर क न ५० . चे सटेु िमळव.

चाचणी मांक २ िदवस - ब ीसावा

िव ा याचे नाव - ................................................................... गुण - १०

.१ला : लहान सं येला गोल कर. १ गणु २७ १७

.२रा : मोठ्या सं येला गोल कर. १ गणु ३८ ८३ [

.३रा : ३ व ९ या य अकंापासनू तयार होणा या दोन अंक सं या तयार कर. १ गणु

. ४ था: रका या जागी यो य िच ह < , > िलही. १ गणु

. ५वा : जोड्या लाव. २ गणु

४३ ३४ ४८ ५८

. ६वा : बेरीज कर २ गणु

. ६वा : वजाबाक कर २ गणु

े ाचे नाव - मापन

उपघटक - अ मािणत लांबी या एकाकाने व तूंची लांबी मोजणे

मला हाताची बोटे, हाताची वीत

मोजता यतेे आिण अदंाज बांधता यतेो

थोडे आठवूया

खालील येक गटातील लांब व तू या चौकटीत

घटकाचे नाव

अ मािणत लांबी या एकाकाने व तूंची लांबी मोजणे िदवस - तेहतीसावा

हाताची वीत, हात, पाऊल यांसार या अ मािणत लांबी या एकाकाने व तूंची लांबी

मोजता यतेे आिण अदंाज बांधता यतेो.

येक गटातील लांब व तू या चौकटीत √ खणू कर.

घटकाचे नाव - लांबी मोजूया

तेहतीसावा

पाऊल यांसार या अ मािणत लांबी या एकाकाने व तूंची लांबी

तु या घरातील टेबलाची व कपाटाची लांबी िलही.

िव ा याचे नाव अंदाजे िवता य मोजून िवता

टेबलाचे माप

सुरेश

सुधा

कपाटाचे माप

सुरेश

सुधा

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_312

90042794442752011177

तुम या घरा या दरवाजासाठी तोरण बनिव यासाठी िकती दोरा लागेल, अंदाज करा.

आई ,बाबा ंसमवेत इमारत बांधकाम चाल ूअसले या िठकाणी जाऊन मापे कशी व कोण या साधनाने घेतात ते पाहा व िनरी ण कर.

े ाचे नाव - मापन घटकाचे नाव - वजन क या

उपघटक - व तू हाताळून व तराजू या साहा याने वजन िदवस - चौितसावा

मला य व तू हाताळून जड िकंवा हलके सागंता येते.

मला तराजूचा उपयोग क न वजन करता येते.

थोडे आठवूया

या पैक तुला काय उचलता येईल ती चौकट रंगव.

खालील िच ात कोणाचे वजन जा त आह े या खालील चौकट रंगव.

https://www.diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?c

ontentId=do_31290041754929561611097

https://www.diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_3130139921134387201155

अंदाज क न हल याअसणा या नावासमोरील चौकट रंगव.

१ ह ी बदक ५ पे बोर

२ वाळलेला माल ओला माल ६ वास गाय

३ बैलगाडी टर ७ कावळा िचमणी

४ शगदाणे टरबजू ८ भरलेला हडंा रकामा हडंा

े ाचे नाव - मापन घटकाचे नाव - धारकता मोजूया

उपघटक - अंदाज आिण य याचा पडताळा िदवस - प तीसावा

अंदाज व य कृती यांतून अंदाज कौश य वाढिवता येते.

थोडे आठवूया

कोण या बादलीत पाणी जा त मावेल, यासमोरील चौकटीत √अशी खणू कर.

कोण या बाटलीत कमी औषध मावेल, यासमोरील चौकटीत √ अशी खणू कर.

https://www.diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?c

ontentId=do_31290041842123571211098

https://www.diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_3130139921219420161132

चढता म ओळख व याखालील चौकटीत ( ) अशी खणू कर.

जोड्या जळुवा.

अघंोळीसाठी

पाणी िप यासाठी

वयंपाकासाठी

पाणी साठव यासाठी

े ाचे नाव - मािहतीचे यव थापन घटकाचे नाव - मािहतीचे यव थापन िदवस - छ ीसावा

मला िमळिवले या मािहतीचे िव ेषण करता येते.

थोडे आठवूया

मोज व िलही . १) आकार िलही.

अ) तीन बाज ूअसलेले ब) चार बाजू असलेले

क) चारपे ा जा त बाज ूअसललेे ड) एकच वतळुाकार बाज ूअसललेे

२) रंग िलही. अ) िन या रंगाचे आकार ब) िपव या रंगाचे आकार

क ) िहर या रंगाचे आकार ड) गलुाबी रंगाचे आकार

बाईनंी आज वगातील मलुांना कोणते खेळ आवडतात ही मािहती घेतली. ही मािहती बाईनंी

खालील माणे फ यावर िलिहली.

१) वरील मािहतीत िकती खेळांबाबत मािहती िदलेली आहे ?.........................

२) खो-खो आवडणा या मुलांची सं या िकती ?....................

३) कोणता खेळ सवात जा त मुलांना आवडतो ?..................

४) कोणता खेळ सवात कमी मलुानंा आवडतो ?....................

५) क बडीचा सघं िकती खेळाडंूचा असतो ?....................

सना, दीप, राजवीर, सारा,वी , अहमद, जीत, गोपी, माला, संज ू

जय, वेद, दीपा, ईशा, जॉन, रवी, िकरण, साहील,मीरा

रमा, राम, वेदांत, ओवी, इकरा, कावेरी, राणी, परी

िचंटू, शैलेश, मनीष, ा, रशीद, गीता

लगोरी

ि केट

कबड्डी

खो - खो

https://www.diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?co

ntentId=do_3129004194688122881491

तुम या घरी दादा, ताई, आई, बाबा, काका, काक , मामा, मामी, मावशी, आ या, आजी, आजोबा

इ यादी कुटंुबातील सद यांना कोणकोणते रंग आवडतात याची मािहती घे. घेतलेली मािहती खालील त यात मांड.

रंग सद य

े ाचे नाव - मािहतीचे यव थापन घटकाचे नाव - मािहतीचे यव थापन

उपघटक - िमळवले या मािहतीचे िव े षण क न अनुमान काढणे िदवस - सदितसावा

मािहती अिधक आकषक व वाचायला सोपी जावी हणनू िच ां या आधारे मांडता येते.

िमळिवले या मािहतीच ेिव ेषण क न अनमुान काढता येते.

थोडे आठवूया

द रातील व तूंचा खालील माणे त ा बनव.

पढुील उदाहरण अ यास.

वगातील मलुांना आवडणा या भा यांची मािहती जमा कर याचे ठरले आिण मलुांनी ती मािहती खालील माणे मांडली.

भाजीचे नाव मुलांची सं या मेथी

बटाटा

वागंी

कारली

शेप ू

वरील त याव न पढुील ांची उ रे ा. १) कोणती भाजी सवािधक मलुांना आवडते ? २) कोणती भाजी सवात कमी मुलांना आवडते ? ३) वागंी व कार याची भाजी िकती मुलानंा आवडते ? ४) एकूण िकती भा यांिवषयी मािहती िदलेली आह े?

https://www.diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884

?contentId=do_3130139921345495041244

पढेु िदले या बाब ची मािहती गोळा क न त यात मांडणी कर आिण िच पात मांडणी कर. १) तु या घरातील व तू २) तु या प रसरातील फुलझाडे ३) तु या प रसरातील घरे

े ाचे नाव - मािहतीचे यव थापन घटकाचे नाव - मािहतीचे यव थापन

उपघटक - िमळवले या मािहतीचे िव े षण क न अनुमान काढणे िदवस - अडितसावा

मला िमळिवले या मािहतीच ेिव ेषण क न अनमुान काढता येतो.

मला िच ां या सहा यान ेमािहती दशिवता येते आिण िन कष काढता यतेो.

थोडे आठवूया

िच पाहन खालील ांची उ रे त डी सांग.

१) िच ात एकूण िकती ाणी आहते ? ................... २) िच ात दोन पाय असणारे ाणी िकती ? ................... ३) चार पाय असणारे ाणी िकती ? .................. ४) हवेत उडणारे ाणी िकती ?................... ५) िशंगे नसणारे ाणी िकती ?................... ६) दधू देणारे ाणी िकती व कोणते ?...................

एका वगातील मलेु पढुील माणे खेळ खेळतात ते पाहन खालील ांची उ रे सांग.

लपंडाव सापिशडी क बडी लंगडी बिु बळ राकेश सनुील कोमल राकेश राकेश अिनता सािनया िकरण किवता आशा समुन जॉन सलीम समुन

अशोक अ य जॉन आशा गोपाल राकेश

१) कोण या खेळत जा त मुल ेसहभागी आहते? .................... २) तीन खेळ खेळणारा कोण आह?े .................... ३) दोन खेळ खेळणा या मलुांची नावे सांग ? .................... ४) कोण या खेळात सवात कमी मुल ेसहभागी आहते? .................... ५) एका जागी बसनू कोणता खेळ खेळतात ? .................... ६) जॉन कोणकोणते खेळ खेळतो? ....................

तु या आवडीची मािहती जमा कर आिण िच ां या साहा यान ेत ा तयार कर.

िम /मैि णीलाही सागं. एकमेकां या त यांचा अ यास कर.

े ाचे नाव - आकृितबंध घटकाचे नाव - आकृितबंध

उपघटक - आकृितबंध ओळखणे िदवस - एकोणचाळीसावा

मला िविवध आकार,न ी ,अ रे व सं या यां या तयार झाले या आकृितबंधाचा िव तार करता येतो.

सोन ू आिण मोन ू फरशीवर खेळत असताना यांना खालील कारे फरशीची रचना िदसनू

आली. यांचे ल िखडक या गजांकडे गेले, तेथेही यांना या गजांची वैिश पणू रचना िदसनू आली. िखडक या बाहरे ताईची ओढणी आईने सकुत टाकलेली या ओढणीवरील न ीतही यांना वेगवेग या रंगां या, आकारां या रचना आढळून आ या. आई या साडीवर पण यांना न ीतील रचना िदसनू आ या. अशा कार या रचनेला आकृितबंध हणतात.

खालील आकृितबंधांचे िनरी ण कर.

पढेु िदले या अ रामं ये कोणता आकृितबंध आह ेते शोध.

B C B C B C B C B C

A B B A B B A B B A

A A A A B A A A A B

पढुील आकृतीबंधाचे िनरी ण कर, आिण पढुील रका या जागेत आकृितबंध पणू कर.

३ ४ ५ ९ १२

४ ६ १० १४ २०

https://www.diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?conte

ntId=do_31290042093108428811101

पढेु िदले या आकारांचा उपयोग क न अिधकािधक आकृितबंध तयार क न पढुील जागेत िलही.

रंग उपल ध अस यास रंगव.

आप या प रसरात, घरात असे वेगवेगळे आकृितबंध आप याला पाहावयास िमळतात. यांचे िनरी ण कर आिण पढुील चौकटीत तू पािहलेले आकृितबंध रेखाट.

े ाचे नाव - सं यांवरील ि या घटकाचे नाव - गुणाकार

उपघटक - गुणाकार पूवतयारी िदवस - चाळीसावा

थोडे आठवूया मोज पाह पटपट !

राहीने ित या ४ िम मैि ण ना घरी बोलािवले. ित या आईने येकाला २ या माणे पे खायला िदले.

+ + + =

आईजवळ एकूण ८ पे होते.

बागेत झाडे ओळीत लावली आहते.

एकूण ओळी िकती आहते ?

एका ओळीत िकती झाडे आहते ?

एकूण झाडे िकती ?

हणजे ३+३+३+३ =

हणजेच चार वेळा तीन घेऊन केलेली बेरीज . ह ेआपण ३ X ४ = १२ असे िलिहतो. याचे वाचन तीन गिुणल ेचार बरोबर बारा असे करतात. X ह ेिच ह गणुाकारासाठी वापरल ेजाते.

एकच सं या पनुःपु हा घेऊन केलेली बेरीज हणजे गणुाकार होय ह ेमला समजले.

+ =

+ + =

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do_3129004220425994241494

सोडव.

े ाचेनाव – सं या ान घटकाचे नाव - सं यांवरील ि या

उपघटक - गुणाकार संबोध सराव िदवस - एकेचाळीसावा

थोडे आठवूया

उदाहरणे सोडव.

१) दोन तीन वेळा = २ X ३ =

२) दोन पाच वेळा = X =

३) दोन दोन वेळा = X =

४) एक चार वेळा = X =

५) तीन तीन वेळा = X =

सोडव.

१. ४ X ५ = ४ + ४ + ४ + ४ + ४

२. ३ X ३ =

३. १ X १ =

४. २ X ५ =

५. ४ X ४ =

६

े ाचे नाव - सं या ान घटकाचे नाव- सं यांवरील ि या

उपघटक - पाढे तयार क या िदवस - बेचाळीसावा

थोडे आठवूया

२ ड यात दोन मनी घे २ बे एके बे

२ +२ यात आजनू दोन मनी घे झाले ४ बे दनेु चार

४ +२ यात आजनू दोन मनी घे झाले ६ बे ि क सहा

६ + २ यात आजनू दोन मनी घे झाले ८ बे चोक आठ

८ + २ यात आजनू दोन मनी घे झाले १० बे पाचे दहा

१०+ २ यात आजनू दोन मनी घे झाले १२ बे साह ेबारा

१२ + २ यात आजनू दोन मनी घे झाले १४ बे साते चौदा

१४ + २ यात आजनू दोन मनी घे झाले १६ बे आठे सोळा

१६ + २ यात आजनू दोन मनी घे झाले १८ बे नवे आठरा

१८ + २ यात आजनू दोन मनी घे झाले २० बे दाह ेवीस

३ ते ५ चे पाढे तयार कर. ते कसे वाचतात ह ेमोठ्यांकडून िशक.

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do

_3129004220425994241494

िकती ि क सहा ? िकती चोक बारा ?

तीन साह ेिकती ? िकती दणेु आठ ?

बे आठे िकती ?

े ाचे नाव - सं या ान घटकाचे नाव - सं यांवरील ि या

उपघटक - पाढे तयार क या िदवस - ेचाळीसावा

थोडे आठवूया चल ३ चा पाढा तयार क या.

३ तीन एक वेळा २ तीन एके तीन

३ x २ तीन दोन वेळा ४ तीन दनेु चार

३ x ३ तीन तीन वेळा ६ तीन ि क नऊ

३ x ४ तीन चार वेळा ८ तीन चोक बारा

३ x ५ तीन पाच वेळा १० तीन पाचे पंधरा

३ x ६ तीन सहा वेळा १२ तीन साह ेअठरा

३ x ७ तीन सात वेळा १४ तीन साते एकवीस

३ x ८ तीन आठ वेळा १६ तीन आठे चोवीस

३ x ९ तीन नऊ वेळा १८ तीन नवे स ावीस

३ x १० तीन दहा वेळा २० तीन दाह ेतीस

२ ते ५ चे पाढे तयार कर व याचे वाचन घरातील मोठ्यांकडून िशकून घे.

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=d

o_3130139921806295041245

गणुाकाराची दहा उदाहरणे तयार कर व सोडव.

े ाचेनाव - सं या ान घटकाचेनाव - सं यांवरील ि या

उपघटक - पाढे तयार क या िदवस - च वेचाळीसावा

थोडे आठवूया पाढे तयार क या. दोन लाडू एका मलुाला २ x १ २ बे एके बे

दोन लाडू दोन मुलांना २ x २ ४ बे दनेु चार

दोन लाडू तीन मुलांना २ x ३ ६ बे ि क सहा

दोन लाडू चार मुलांना २ x ४ ८ बे चोक आठ

दोन लाडू पाच मुलांना

२ x ५ १० बे पाच ेदहा

दोन लाडू सहा मलुांना

२ x ६ १२ बे साह ेबारा

दोन लाडू सात मलुांना

२ x ७ १४ बे साते चौदा

दोन लाडू आठ मुलांना

२ x ८ १६ बे आठे

सोळा

दोन लाडू नऊ मुलांना

२ x ९ १८ बे नवे आठरा

दोन लाडू दहा मुलांना

२ x

१०

२० बे दाह ेवीस

६ ते १० चे पाढे बेरीज व गणुाकार दो ही प तीन ेतयार कर.

https://diksha.gov.in/play/collection/do_31281332515785932812884?contentId=do

_3130139921937367041196

गणुाकाराची दहा उदाहरणे तयार कर व सोडव.

रा य शै िणक संशोधन व िश ण प रषद,महारा गिणत सेतू अ यास म

चाचणी . ३ इय ा - ितसरी िदवस - पंचेचाळीसावा

िव ा याचे नाव - ......................................................................... गुण -

१- िच पातील सं या अंकातं व अ रातं िलही. गणु२

............................................

२- रका या चौकटीत यो य सं या िलही. गणु २

७६

३- िदले या सं या चढ या व उतर या माने िलही. गणु २

४५, ९८ ,३२

चढता म उतरता म

४- ट पा ओळख व सं या िलही. गणु २

दशक एकक

३३ ३६

५- रामरावां या शेतात आज ३८ टोप या भडी या व ५४ टोप या गवारी या िनघा या .तर यां या शेतात

आज एकूण िकती टोप या भाजी या िनघा या. गणु १

६ - राहीन ेएकूण ९१उदाहरणे सोडिवली. यांपैक ४८ उदाहरणे बेरजेची होती आिण उरलेली वजाबाक ची

होती,तर ितने वजाबाक ची िकती उदाहरणे सोडिवली? गणु१

७ - िदलेली र कम िमळिव यासाठी कोण या नोटा व कोणती नाणी यावी लागतील याखालील चौकटीत

√ अशी खणू कर. १ गणु

.५७

८ - तु या घरा या दरवाजाला

ते मोजून िलही.

९- सवात जड व तूला रंगण

१० - सवात कमी पाणी कोण या

११- खालील आकृितबंध पणू

१२- रका या चौकटी पणू कर

दरवाजाला तोरण खरेदी करायचे आह.े दरवाजाची लांबी िकती

कर.

कोण या भांड्यात मावेल, या भांड्याखालील चौकटीत √

पणू कर.

कर.

िकती िवती आह,े

गणु १

गणु१

√अशी खणू कर. गणु १

गणु १

. गणु २

१४- वािषक नेहसंमेलनािनिम आले या पालकांनी यांची वाहन ेवाहनतळावर ठेवली

असता यांची सं या खालील माण ेआह.े गणु ३

वाहने सं या

१) वाहनतळावरील सवात जा त वाहन ेकोणती ? ...........................

२) वाहनतळावरील सवात कमी वाहन ेकोणती ? .................................

३) वाहनतळावरील एकूण वाहन ेिकती ? ........................